Jaarverslag 2013
VOORWOORD INHOUDSOPGAVE Voorwoord
Directeur/bestuurder
3
Voorwoord
Raad van Toezicht
4
I
Bezoekers
5
II
Collectie
6
III
Tentoonstellingen
10
IV
Evenementen / Activiteiten
14
V
Educatie
18
VI
Promotie
21
VII
Onderhoud
24
VIII
Samenwerking & Sponsoring
25
IX
Faciliteiten
28
X
Organisatie
29
Bijlage: Wijzigingen in de collectie 2013
2
VOORWOORD VAN DE DIRECTEUR
27 januari 2014
Museum Gouda heeft in 2013 vooral geïnvesteerd in de collectie. Inventief en secuur hebben we een Open depot voor Plateel ingericht, een Schatkamer gebouwd en hebben we de deelcollectie Moderne Kunst flink uitgedund. Veel werk achter de schermen. Maar met resultaat, ook voor de schermen: Een veel groter gedeelte van onze totale collectie wordt zichtbaar voor het publiek. Dat is pure winst. En door een ruil met Museum Schiedam, kunnen wij een mooie Isaac Israëls laten zien (Dame in café), en zijn er in Schiedam uit ons depot aquarellen van Marlene Dumas te zien. Collectiemobiliteit! Ons team is in 2013 uitgebreid met Trees Bijsterveld. Zij is de nieuwe management assistent, ook eindverantwoordelijk voor de museumwinkel. Carina Blokzijl is belast met promotie en evenementen. Tientallen vrijwilligers zijn ons komen helpen in 2013, zodat het totaal aantal vrijwilligers nu op 75 staat. Hoogtepunten in 2013 waren: • Afronding van het restauratieproject Altaarstukken. De zijpanelen van het Jozef altaarstuk zijn opgeleverd. Een inspanning van 25 jaar is tot een goed einde gebracht. We hebben in 2013 twee brochures uitgebracht naar aanleiding hiervan: ’Eeuwenoude altaarstukken’ en ‘Jozef’. • Realisatie van de Schatkamer, die eind 2013 zo’n 1240 objecten herbergt. De Schatkamer is op 16 september door wethouder Daphne Bergman officieel geopend. • Opening van de tentoonstelling ‘Dromen op doek‘ door prinses Margriet op 25 oktober 2013. Aan deze tentoonstelling werken 20 musea uit binnen- en buitenland mee. Deze eerste solo tentoonstelling van Henri Fantin-Latour in Nederland blijft staan tot en met 30 maart 2014. Het gaat goed met Museum Gouda. Er wordt hard gewerkt. Het ziekteverzuim is laag. We krijgen enorm veel free publicity. De goodwill in de stad is groot. Gerard de Kleijn Directeur-bestuurder 27 januari 2014
3
VOORWOORD VAN DE RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht bestond conform de statuten in 2013 uit vijf personen: Jan Laan, voorzitter Anne-Marie van Berkel Geeta Bruin Ton Planken Lambert van der Bruggen In 2014 zal Anne Marie van Berkel terugtreden conform het rooster van aftreden. De Raad van Toezicht kwam in 2013 viermaal bijeen. Vastgesteld zijn: Jaarrekening 2012 Begroting 2014 Onderwerpen van bespreking waren in 2013 onder meer: • Communicatiebeleid • Keuze accountant • Governance Code Cultuur De Raad van Toezicht heeft zich uitgesproken voor integrale toepassing van de geactualiseerde Governance Code Cultuur. In 2014 zullen enige elementen uit de Code worden geïmplementeerd. Conform de Code heeft de Raad van Toezicht het eigen functioneren geëvalueerd. Conform de Code heeft de Raad een nieuwe accountant benoemd voor een periode van vier jaar. Bovendien heeft de Raad van Toezicht de aanstelling van de directeur-bestuurder verlengd tot eind 2016. De Raad van Toezicht heeft met genoegen geconstateerd dat de twee grote projecten uit 2013 met succes zijn bekroond: • De Schatkamer is een aanwinst voor Museum Gouda en een voorbeeld van cultureel ondernemerschap. • De tentoonstelling ‘Dromen op doek’ is van een zeer hoge kwaliteit en van internationale allure. Daarnaast heeft de Raad met genoegen geconstateerd dat de hoofdelementen in de programma’s van vorige jaren wederom alle aandacht hebben gekregen en zo nodig verder zijn uitgebouwd. Genoemd kunnen worden: de contacten met de gemeente en de Goudse samenleving. Ook het financiële beleid en het personeelsbeleid zijn goed op orde De Raad van Toezicht dankt oprecht alle medewerkers en vrijwilligers voor de getoonde inzet ten gunste van Museum Gouda. Het was een topjaar. Jan Laan Voorzitter Raad van Toezicht
4
I
BEZOEKERS
Algemeen In 2013 hebben in Museum Gouda enkele interne verbouwingen plaatsgevonden, maar ondanks deze ‘overlast’ is het aantal bezoekers met 7,5% gestegen tot ruim 34.000 bezoekers. Enkele verschillen in 2013 ten opzichte van 2012: • Het aantal vol betalende bezoekers is licht gedaald. • Het aantal bezoekers met een Museumkaart is opnieuw gestegen, maar minder dan in voorgaande jaren. Dit jaar was 48% van onze bezoekers in het bezit van een museumkaart. • Het eerste half jaar hebben we minder bezoekers ontvangen dan in 2012, maar vanaf juli is een kentering te zien en liggen de aantallen elke maand hoger dan in 2012. • Door de tentoonstelling Henri Fantin-Latour hebben we de laatste twee maanden het dubbele aantal bezoekers ontvangen vergeleken met het jaar ervoor. Arrangementen In 2013 heeft Museum Gouda samen met verschillende organisaties enkele nieuwe arrangementen samengesteld en bestaande gewijzigd of beëindigd: 1. Sint-Janskerk Samen met de Sint-Janskerk en het museumcafé heeft Museum Gouda het afgelopen jaar de combikaart verkocht (toegang Museum Gouda en Sint-Janskerk en een kopje koffie/thee in het museumcafé). In 2014 zal de samenwerking op andere wijze worden voortgezet. 2. Goudse Gidsen Gilde De samenwerking is het afgelopen jaar verder uitgebouwd, waarbij de nadruk werd gelegd op een bezoek aan de maquette. 3. Hotels Met enkele hotels in Gouda en omgeving is overeengekomen dat zij in hun arrangement een bezoek aan Museum Gouda opnemen. 4. Diversen Samen met onder meer de Gemeente Gouda zijn diverse arrangementen ontwikkeld, zoals de Erasmus Audio Trail, het Winter Goudaticket en het Vroege Vogel Ticket.
5
II
COLLECTIE
Presentatie In januari is de vaste opstelling met Goudse kleipijpen ontmanteld. Zo is ruimte ontstaan voor de presentatie van schilderijen uit de eigen collectie. De Goudse kleipijpen zullen getoond worden in de Schatkamer. De Catharinazaal die in de winter van 2012/2013 werd gebruikt voor de tentoonstelling ‘Rood, geel en groen’, is in februari opnieuw ingericht met Gouds Plateel. In de zomer zijn de stijlkamers ontmanteld. De langdurige bruiklenen die onderdeel uit maakten van deze zalen zijn geretourneerd aan de eigenaren. De voorwerpen uit de eigen collectie krijgen een nieuwe plek in de Schatkamer. Registratie Door de werkzaamheden rondom tentoonstellingen, het inrichten van het open depot Plateel en de Schatkamer is er in 2013 weinig tijd geweest voor de reguliere werkzaamheden of het weg werken van achterstanden in de registratie. Om de achterstand niet verder te laten oplopen is per november Eveline Mols voor een half jaar aangesteld als junior collectiebeheerder om de aanwinsten van de laatste jaren in te voeren in de collectiedatabase. Aan de publieksversie van de collectie-database van Museum Gouda is in 2013 niet gewerkt. Het voornemen is om dit in 2015 uit te voeren, samen met een conversie naar modernere software. Na het koppelen van de digitale foto’s zal de database ook beschikbaar komen voor het publiek via de website van het museum en via Goudanet. Behoud Om de depotproblematiek van het museum binnen het huidige gebouw op te kunnen lossen, is in begin 2013 een open depot voor de deelcollectie Gouds Plateel gerealiseerd. Verder is op 16 september de Schatkamer geopend: een combinatie van een open depot en een permanente presentatie van pronkstukken uit de collectie. Met de inrichting van deze twee open depots wordt een groot deel van de collectie die voorheen in afgesloten depots werd bewaard, zichtbaar voor publiek. In 2014 zullen de open depots verder gevuld worden. Hierdoor zullen enkele depotruimtes kunnen worden leeggeruimd die slecht toegankelijk zijn en ongeschikt om collectie te bewaren. Ook kan de huur van het externe depot in Nieuw-Vennep worden opgezegd.
6
Ontzamelen Op 14 augustus 2012 is het deelcollectieplan hedendaagse kunst vastgesteld. Dit plan is een aanvulling op de bestaande collectieplannen ‘Het is (niet) alles Gouds wat er blinkt’ (2001) en ‘Het is steeds meer Goud(s) wat er blinkt’ (2008) en beschrijft de samenstelling, het verzamelbeleid en de criteria voor afstoting. Freelance medewerker Maurice Wery werkte in 2013 aan het ontzamelen van kunstwerken die op basis van deze criteria niet meer binnen het collectieprofiel van Museum Gouda passen. Hiertoe is de website www.museumgoudabiedtaan.nl ontwikkeld. Ook werden de werken aangeboden aan musea in Nederland via de herplaatsingsdatabase van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Verder is in 2013 een collectie porselein uit de verzameling van mevrouw Dercksen ontzameld. Deze collectie is, na jarenlang in bruikleen te zijn geweest, in 2008 aan Museum Gouda geschonken. Delen van deze collectie die niet binnen het verzamelbeleid van het museum passen mogen worden verkocht, op voorwaarde dat de opbrengst ten goede komt aan de collectie. Museum Gouda huurt sinds eind 2004 extra depotruimte bij Art Handling Services BV in Nieuw-Vennep. Door gemeentelijke bezuinigingen zal de subsidie hiervoor komen te vervallen. Om de depotproblematiek van het museum binnen het huidige gebouw op te kunnen lossen, is in 2013 de Schatkamer geopend. Na selectie zal ook de collectie die in Nieuw-Vennep is opgeslagen, vooral prenten, meubilair en klein kunstnijverheid, worden overgebracht naar de Schatkamer. Voorwerpen die niet binnen het collectieprofiel van het museum passen, zullen eerst worden aangeboden aan andere musea en daarna worden verkocht. In 2013 is op deze manier al een gedeelte van de depotruimte in Nieuw-Vennep vrij gemaakt. Aanwinsten Museum Gouda heeft in het voorjaar van 2013 de foto ‘Geertje Dircx in het spinhuis met Bijbel’ van Hermen Buurman aangekocht. De foto is vervaardigd ter gelegenheid van de in 2014 geplande tentoonstelling ‘Rembrandt in Zwart-Wit’. In de museumwinkel is het Rembrandt Magazine verkrijgbaar waarin deze foto te koop wordt aangeboden. In september werd de Schatkamer geopend, een depotruimte met daar omheen een pronkstukkenroute met tien topstukken uit de collectie van het museum. Als laatste aanwinst in deze chronologische opstelling is het ‘Bruidje’ van Carla Rodenberg opgehangen. In oktober verwierf het museum nog een schilderij van de Goudse kunstenares: het Staatsieportret van Koningin Beatrix dat door de Gemeente Waddinxveen in bruikleen is gegeven. Ook dit beroemde portret heeft een plek gekregen in de Schatkamer. 7
In 2013 heeft het museum elf schilderijen verworven voor de deelcollectie ‘Haagse school en school van Barbizon’, dat voor het grootste deel wordt gevormd door de collectie Arntzenius. Aangekocht werden een landschap van Georges Michel, een klein paneel van Jacob Maris en een schilderij van Willem Tholen waarop zijn vrouw Coba is afgebeeld. In november werd ten slotte een duinlandschap met molen van Weissenbruch aangekocht door het museum. Verder werd deze deelcollectie aangevuld met enkele langdurige bruiklenen. Na de restitutie van ‘Man met hoge baret’ van Ferdinand Bol kreeg het museum een landschap van Daubigny in bruikleen van het rijk. De Vereniging van Goudse Museumvrienden gaf een klein schilderijtje met een koe van Weissenbruch in bruikleen. Het Stedelijk Museum Schiedam heeft in 2013 voor een periode van vijf jaar een aantal werken uit de Goudse collectie hedendaagse kunst geleend. In ruil hiervoor kreeg Museum Gouda vier werken van de Haagse School in bruikleen, waaronder een prachtig café-interieur van Isaac Israëls. De collectie Gouds Plateel werd uitgebreid met de aankoop van drie vazen en een wandbord uit de collectie van Toos en Willem Spijker. Ook heeft het museum meerdere schenkingen voor deze deelcollectie ontvangen, waaronder serviesgoed en een wandbord van de Goudse Melkinrichting. Restauratie In 2013 zijn acht werken uit de collectie Haagse School en School van Barbizon gerestaureerd, waaronder de twee aanwinsten van Michel en Maris. Het schilderij dat bij de schouw van de Chirurgijnskamer behoort, bevond zich in zeer slechte toestand en kon niet meer worden getoond aan het publiek. Dankzij sponsoring van Ortec kon het gerestaureerd en schoongemaakt worden door restaurator Patricia Ortiz van The Art Clinic. Ruim 25 jaar geleden begon Museum Gouda met de restauratie van een aantal 16e eeuwse altaarstukken. Een voor een werden de altaarstukken aangepakt die indertijd de omwenteling van katholiek naar protestants in de Sint-Janskerk in 1572 hadden overleefd. De afgelopen jaren heeft het restauratiewerk noodgedwongen stilgelegen vanwege geldgebrek. Er moesten nog twee zijluiken worden gerestaureerd. Dankzij de verkoop van ‘The Schoolboys’ van Marlene Dumas in 2011 was Museum Gouda toch in de gelegenheid dit project af te ronden. 8
SRAL (Stichting Restauratie Atelier Limburg) heeft de opdracht gekregen om de twee zijpanelen van het Jozef-altaarstuk te restaureren. In mei was de restauratie voltooid en zijn de gerestaureerde zijpanelen weer herenigd met het middenpaneel ‘De Vlucht naar Egypte’. Veiligheid In 2013 is het calamiteitenplan dat voorziet in de bedrijfshulpverlening bijgewerkt waar dat nodig was. Na de vele verplaatsingen van de collectie in 2013 zal het ontruimingsplan nog wel moeten worden aangepast. In april is er een calamiteitenoefening gehouden. Er hebben in 2013 geen BHV-trainingen plaatsgevonden. Ten behoeve van de bruikleenaanvragen voor de tentoonstelling ‘Dromen op Doek’ is er door Helicon Conservation Support BV een faciliteitenrapport opgesteld voor het museumgebouw. In november heeft er een inspectie plaatsgevonden in opdracht van verzekeraar AON Art Scope. Het inspectierapport, inclusief aanbevelingen op gebied van brand- en inbraakbeveiliging, wordt begin 2014 verwacht. Goudanet Al sinds 2004 werken de Openbare Bibliotheek Gouda, het Streekarchief MiddenHolland en Museum Gouda (BAM) samen aan Goudanet. Dit is de digitale toegangspoort tot cultuurhistorisch Gouda. Door middel van een zoekmachine kan in de catalogi van deze drie instellingen worden gezocht. Ook wordt in zogenaamde ‘digitale dossiers’ contextuele informatie gegeven over verschillende lokale thema’s. Kennis wordt verzameld en gedeeld, niet alleen door de deelnemende instellingen, maar ook door vele vrijwilligers en bezoekers van www.goudanet.nl. Museum Gouda beheert het digitale dossier over Gouds Plateel, waarin onder andere verhalen van oud-medewerkers van de plateelindustrie te vinden zijn. In het najaar is de website van Goudanet gemoderniseerd.
De Schatkamer van Museum Gouda
9
III
TENTOONSTELLINGEN
Volgens plan hebben we in 2013 vijf kleinere tentoonstellingen en een grote klapper voorbereid. So What! De Goudse jongerensociëteit So What! bestond 50 jaar in 2013. Medewerkers van So What! richtten in het eerste kwartaal van 2013 een tentoonstelling in met een overzicht van vijf decennia Nederlands poppodium. Publiekstrekker waren de doeken van Herman Brood, die hij tijdens zijn bezoek aan So What! in de oude asschuur aan de Vest heeft gemaakt. Museum Gouda had meer dan gebruikelijk veel twintigers over de vloer. Distel, toen en nu
Ruim 50 jaar geleden werd de kunstenaarsgroep Distel opgericht tijdens een fietstocht van Goudse kunstenaars naar collega kunstenaar Jaap Douma in Schoonhoven. Men verzette zich tegen de bestaande kunstenaarsvereniging Burgvliet, die men te burgerlijk vond. Kunstenaars als Gerrit Neven, Anton Verhey, Jaap Douma, Aad de Wit, Cornel en Jan Mul, Adri de Bruyn en Gerard ’t Hart vonden elkaar. Distel heeft overigens maar een jaar of vijf bestaan, daarna ging een ieder zijn eigen weg. Aad de Wit en Cornel Mul kwamen met het idee voor een tentoonstelling. Museum Gouda heeft hen gevraagd een werk van destijds en een recent werk te exposeren. Eye catcher van de tentoonstelling was het staatsieportret van Koningin Beatrix, dat Anton Verhey maakte in 1980 in opdracht van de Friese gemeente Weststellingwerf. Voor zover bekend, het enige werk dat ooit door de Staat der Nederlanden is opgekocht en diep weggestopt is in een depot, omdat het aanstootgevend was. Bij de opening van de tentoonstelling tijdens het museumweekend was de belangstelling massaal. 10
Piet van Mook, tijdens de opening over de Distelgroep: ‘Ze wilden geen theoretisch gepraat maar er op uit, tekenen en schilderen in de natuur… Nu, 50 jaar later, zijn de meesten nog met kunst bezig… Talent hebben als je jong bent is geen kunst, maar creatief zijn als je 70 bent, dat is pas kunst!’ Breekbaar Erfgoed In samenwerking met de Sint-Janskerk heeft Museum Gouda in de passietijd de expositie ‘Breekbaar erfgoed’ georganiseerd. De glazen en de cartons uit de Van der Vormkapel vormden de kern van de gezamenlijke tentoonstelling. Ook het boek van Koen Goudriaan ‘Breekbaar erfgoed. De glazen in de Goudse Van der Vormkapel’ werd gelanceerd. De tentoonstelling paste helemaal bij de permanente opstelling in de Gasthuiskapel, onder de titel: ‘het geheim van Gouda’, waarmee de cartons worden bedoeld, de reusachtige werktekeningen voor de Gouds glazen die goed geconserveerd en van een wonderbaarlijke schoonheid zijn. Silhouetten van de stad Kunstenaars van de Grafiek Coalitie Gouda trokken de stad in en lieten zich inspireren door schaduw, tegenlicht en vervagende beelden van vroeger. In de zomermaanden betrokken ze de hiervoor vrij gemaakte projectkamer, zaal 14, in Museum Gouda, die voortaan dienst zal doen voor kort lopende, niet zo grote exposities. De exposanten combineerden in de tentoonstelling computergrafiek, diepdruk en boekdrukkunst tot een boeiend geheel. Kunstenaars Piet van Mook, Wilma van Ipenburg, Marion Smit, Cisca Poldervaart en Etta Boerkool participeerden. Eindexamenwerk keramiekopleiding Gouda Het wordt een goede traditie om eindexamenwerk van cursisten van de SBB opleiding keramiek in Gouda te laten zien. Na een driejarige opleiding, krijgen geslaagde keramisten de mogelijkheid extra leerjaren te volgen. Elk extra leerjaar wordt afgesloten met een examen en presentatie. Ook in 2013 was dit het geval. Anke Land Museum Gouda heeft twee interventies toegestaan in 2013: een ingreep door een hedendaags kunstenaar in de vaste opstelling van het museum: Anke Land en Edith Cammenga. Anke Land heeft haar gouden schedels en wandtapijten door het hele museum heen opgehangen. Niet alle bezoekers begrepen het. Wij vonden het prachtig, een spannende en subtiele confrontatie. Memento mori. Deze tentoonstelling heeft tot een schenking geleid: ’Precious’ in de Regentenkamer.
11
Edith Cammenga In 2013 startten we het interventieproject ‘Te gast in de Gasthuiskapel’: we nodigen een kunstenaar uit om met een groot werk te exposeren in de Gasthuiskapel; passend bij of reagerend op de religieuze kunst uit de 16e eeuw die hier verzameld is. Als eerste was de beurt aan Edith Cammenga, van wie een groot fotoportret van moeder met kind is opgehangen; een fraaie aanvulling op de collectie in de kapel. Bij de vernissage schonk Edith Cammenga aan het museum een klein geschilderd kerkuiltje, dat uiteindelijk een plaats zal krijgen in de Schatkamer. Dromen op Doek Zaterdag 26 oktober ging de tentoonstelling 'Dromen op doek’ voor het publiek open, nadat we op 25 oktober onze vele bruikleengevers, de cultuurfondsen en sponsors bedankt hadden voor hun royale medewerking. Bij de voorbereiding waren alle medewerkers van het museum betrokken. Het is echt een collectief product geworden. Allereerst conservator Hans Vogels voor de inhoud en selectie van werken. Promotor Carina Blokzijl voor de campagne en de perscontacten. Educator Marleen van Lanen voor het kinderatelier, met Fantin-Latour behang. Samen tekenden Carina Blokzijl en Marleen van Lanen voor het cultureel programma. Gebouwbeheerder Jan Muyt voor de inrichting en de belichting. Collectiebeheerder Julia Zwijnenburg voor het leegruimen van de Toonzalen, de ontvangst van bruikleengevers en afhandeling van contracten. Trees Bijsterveld voor het assortiment in de winkel. Conny Lagerweij voor de bewaking van het budget. En omdat het project veel meer vergt dan onze normale exploitatie, hebben we versterking gezocht: allereerst bij het onvolprezen duo Annemieke Schors en Norma de Goederen voor projectleiding en logistiek; bij Ontwerpwerk van Guus Boudestein en Koen Vorst voor de kleurstelling, campagnebeeld, inrichting, routing; Sara Tas en Natalie Meijers voor de contacten met de particuliere verzamelaars. En met de redactie van Kunstschrift is een special over Fantin-Latour voorbereid. Alle medewerkers van Museum Gouda hebben een opfriscursus ‘gastvrijheid’ gevolgd, onder leiding van René Malherbe, om de toeloop van bezoekers te kunnen opvangen en tegelijkertijd op zaal goed toezicht te houden. Kortom, een enorme gezamenlijke inspanning met een positief effect op teambuilding. Museum Gouda heeft meerdere redenen om Henri Fantin-Latour centraal te stellen. • De schilder zelf Er is nog nooit een solo tentoonstelling van Henri Fantin-Latour in Nederland geweest. Dat moest ooit gedaan worden. Directeur Nicolette Sluijter had dat voornemen al vijftien jaar geleden. Fantin-Latour is een fantastische schilder die meer bekendheid verdient onder een groter publiek. • Collectie Arntzenius Museum Gouda heeft één meesterwerkje van Fantin in eigen bezit, als onderdeel van de collectie Arntzenius. Door aandacht te schenken aan Fantin, vestigen we ook de aandacht op onze collectie Arntzenius. Die collectie is een van de drie speerpunten van Museum Gouda. We hebben de deskundigheid en kennis in eigen huis om dit te doen. 12
• Sfeer De romantische, ingetogen sfeer in het werk van Fantin, zijn verlangens, zijn kleurgebruik komen volmaakt tot hun recht in de sfeervolle zalen en omgeving van Museum Gouda. Er is een harmonie en schoonheid, waar we het publiek een groot genoegen mee doen. Op het moment van vaststelling van het jaarverslag 2013 is de tentoonstelling nog in volle gang. Niet eerder is in Museum Gouda een dergelijke, omvangrijke en kostbare, internationale tentoonstelling georganiseerd. Het is nog te vroeg voor een eindoordeel. Museum Gouda wil aan de tentoonstelling het volgende overhouden: • Uitstraling: met deze tentoonstelling plaatst Museum Gouda zich in de rij van sfeervolle musea waar schilderwerk uit de 19e eeuw prachtig geëxposeerd wordt, zoals Museum Singer Laren en het Dordrechts Museum. • Contacten met particuliere verzamelaars: dankzij het zoeken naar Fantin, heeft Museum Gouda contact gekregen met liefhebbers en verzamelaars die tot nu toe geen weet hadden van ons bestaan en onze ambitie. Wie weet wat daar in de toekomst nog uit groeit. • Collectie: hopelijk leidt de tentoonstelling tot de verwerving van een of meer Fantins. Naast ´Interieur´ zou Museum Gouda graag permanent beschikken over een bloemstilleven en een droom. • Toonzalen: om de tentoonstelling mogelijk te maken, zijn er in de Toonzalen voorzetglazen aangebracht voor de filtering van het licht, klimaatbeheersing en energiebesparing. • Reputatie: Rijksmuseum en Musée d'Orsay hebben kostbare werken uitgeleend, omdat ze vertrouwen hebben in de professionaliteit van Museum Gouda. Museum Gouda kan aan internationale standaards voldoen.
13
IV
EVENEMENTEN / ACTIVITEITEN
In 2013 bruiste Museum Gouda van de activiteiten en evenementen. De acties en arrangementen in het kader van de stadspromotie worden in het hoofdstuk Promotie verder omschreven. We verdelen de diverse evenementen in drie categorieën: • Culturele ontmoetingsplaats, Museum Gouda als ‘place to be’. • Promotionele activiteiten: ‘be good and tell it’. • Jaarlijkse evenementen, mee vibreren met de stad. Culturele Ontmoetingsplaats Concerten De Bezetting Speelt Evenals vorig jaar verzorgde het 10-koppige kamermuziekensemble De Bezetting Speelt een aantal concerten in 2013 in de Gasthuiskapel (seizoen 2012/2013). La Tour de Léman Museum Gouda organiseerde in samenwerking met het Goudse kamermuziek ensemble Léman acht concerten voor het seizoen 2013/2014. Vijf van deze concerten vallen in het Cultureel Programma behorende bij de tentoonstelling ‘Henri Fantin-Latour – Dromen op doek’. Voor deze gelegenheid wordt het ensemble ‘La Tour de Léman’ genoemd en zorgen zij voor muziek die aansluit bij de tijd van Fantin.
Het Léman Ensemble in de Gasthuiskapel
14
Tevens traden op in de Gasthuiskapel: het koor Vriendschap, Het Barock Winterorkest, Wendela van Swol, Feyona van Iersel en Martijn Smits. Muziek in museumtuin Firma Van Drie organiseerde in de museumtuin een aantal zomerconcerten. Ook werd ‘Tango in de tuin’ herhaald. Lezingen In 2013 organiseerde het bestuur van de Museumvrienden diverse lezingen in Het Ruim: John Poppelaars, Rob Berkel en Joop Smink. De lezingen werden goed bezocht en leverden ook nieuwe Vrienden op. Verhaal op zondag Aan deze succesvolle serie met verhalen van Goudse dominees - omlijst door live muziek – is in 2013 vervolg gegeven. ‘Verhaal op zondag’ was voor iedere betalende museumbezoeker gratis toegankelijk. De korte verhalen, geïnspireerd op een werk uit het museum, werden ook dit jaar verteld door dominees Trijnie Bouw, Kim Magnee-Berg en Leonie Bos. Promotionele activiteiten Herinrichting Grachtzaal, restauratie Erasmus reliëf De Grachtzaal is in 2012/2013 heringericht. Hier wordt de 16e eeuw van Gouda gepresenteerd. De officiële onthulling van het gerestaureerde Erasmusbeeld vond plaats op 31 januari 2013. Patricia Ortiz restaureerde dit geboetseerde portret. Aandeelhoudersvergadering Op 20 maart verwelkomde Gerard de Kleijn zo’n 75 aandeelhouders van de stadsmaquette 1562. Stadshistoricus Henkjan Sprokholt vertelde over enkele ontdekkingen welke hij gedaan heeft tijdens zijn onderzoek voor deze maquette. Afronding Restauratieproject Gasthuiskapel Op 16 mei 2013 heeft wethouder Daphne Bergman de gerestaureerde zijpanelen van het Jozef-altaarstuk onthuld. Het Jozef-altaarstuk van M. Claesz, was het laatste stuk dat nog gerestaureerd moest worden. Na 30 jaar kunnen nu alle acht overgebleven altaarstukken uit de 16e eeuw - afkomstig uit de Sint-Janskerk – compleet aan het publiek getoond worden. De afronding werd gevierd door middel van een reünie met alle betrokkenen.
Het Algemeen Dagblad volgde de restauratie van de zijvleugels op de voet
15
Museumwijn Wijnhandel Van de Velde & Halewijn en Museum Gouda heeft op 17 mei 2013 een rode wijn op de markt gebracht. Op het etiket staat een geliefd object uit het museum afgebeeld: tegeltableau met haan. Dit is het favoriete kunstwerk van burgemeester Milo Schoenmaker. Voor iedere verkochte fles ontvangt het museum € 1,00. Overhandiging Staatsieportret Burgemeester Cremers van Waddinxveen overhandigde op 7 oktober het officiële staatsieportret van Koningin Beatrix aan Museum Gouda. Het staatsieportret is geschilderd door de Goudse Carla Rodenberg, bekend van haar bloemstillevens en portretten. Het origineel, dat altijd in het stadhuis van Waddinxveen heeft gehangen, is tijdelijk in bruikleen. Burgemeester Schoenmaker van Gouda was aanwezig bij de overhandiging. Opening schatkamer Op 16 september 2013 is de Goudse Schatkamer officieel geopend door wethouder Daphne Bergman. Met de bouw van de Schatkamer pakt Museum Gouda twee problemen tegelijkertijd aan: er wordt een structurele bezuiniging bereikt door af te zien van de huur van externe depots én bezoekers krijgen meer te zien van de totale collectie van Museum Gouda. Ook beschikt de Schatkamer over een filmzaal en een Pronkstukkenroute.
Wethouder van Cultuur, Daphne Bergman, plaatst het eerste object in de Schatkamer
16
Jaarlijkse evenementen Museumweekend Het museumweekend, ieder jaar georganiseerd door de Nederlandse Museumvereniging, vond dit jaar plaats op 6 en 7 april 2013. Museum Gouda was tijdens dit weekend voor slechts € 1,00 te bezoeken. Op 6 april tussen 14.00 en 16.00 uur kon men op de foto met een historisch figuur. Er kwamen 739 bezoekers! Goudse Keramiekdagen/Plateelkeurdag Op 9 en 10 mei waren de Goudse Keramiekdagen. Op Hemelvaartsdag 9 mei vond er een Plateelkeurdag plaats in de museumtuin. Keramiekspecialisten Johan Karelse, Joop Nobel, Nico van Eijk, Barbara Walraven en conservator Hans Vogels voorzagen de bezoekers van relevante informatie over hun meegebracht Gouds Plateel. Ria Nobel gaf een demonstratie plateelschilderen, restauratrice Hanne Friederichs was aanwezig voor het geven van advies. Kerkennacht Op 21 juni tijdens Kerkennacht presenteerde Museum Gouda haar collectie religieuze kunst, stukken die de Beeldenstorm hebben overleefd. Speciaal voor Kerkennacht waren er optredens van het koor Laus Deo en het Gassenhauer Trio. Alleen de Gasthuiskapel was deze avond geopend, de rest van het museum niet. De entree was gratis. Er kwamen meer dan honderd bezoekers. Gouda Waterstad (Havendagen) Speciaal voor Gouda Waterstad 2013 hadden Museum Gouda en de Museumhaven een vaarroute samengesteld. Op 29 juni ging de rondvaart langs acht historische plekken, van Museum Gouda naar Museumhaven. Bij Museum Gouda werd er bij de stadsmaquette uitleg gegeven. Meer dan 100 mensen maakten gebruik van deze vaartocht. Open Monumenten Dag Tijdens Open Monumenten Dag op 14 september, met als thema Macht en Pracht (achttiende eeuw), was het museum de gehele dag gratis toegankelijk. In de lege Toonzaal 5 waren optredens van de muziekafdeling van Kunstpuntgouda met 18e eeuwse muziek, in zaal 6 kon men liggend op het matras kijken naar de 18e eeuwse plafondschildering uit het Admiraalshuis. ’s Middags waren er in het Ruim gratis verrassingsoptredens van het ensemble Léman en in het Ruim kon men op de foto met Napoleon. Gouda bij kaarslicht (kaarsjesdag 2013) Gouda bij Kaarslicht was dit jaar op 13 december 2013, voor het eerst op vrijdag. Vanaf 17.00 uur waren bezoekers welkom voor een gratis doorloop van Achter de Kerk naar de Oosthaven; de tentoonstelling Fantin-Latour werd gesloten. In de Gasthuiskapel werden concerten gegeven door Heleen Bartels en het koor Flexible Sound. In het Ruim draaide de hele dag een kerstfilm. De kerstman was present en er waren kraampjes in de museumtuin.
17
V
EDUCATIE
Algemeen Museum Gouda heeft de educatieve voornemens van het Jaarplan 2013 grotendeels uitgevoerd. We hebben het museum kindvriendelijker gemaakt, er zijn meer doe-activiteiten. Ook de mystery guests hebben dit vastgesteld als positief te waarderen punt. De voorgenomen uitbreiding van het aantal educatieve programma’s is ter hand genomen, drie stuks voor basisonderwijs en onderbouw voortgezet onderwijs. Deze drie projecten gaan in 2014 draaien. Educatieve programma’s Klaasje, wat zit er in je vaasje Deze klassikale museumles voor kleutergroepen ging in januari 2013 van start. Klaasje woont in een mooie oude vaas in het museum. Op school maakten de kinderen middels een filmpje al kennis met Klaasje. In het museum ontmoeten ze hem in het echt. Klaasje vertelt dat hij gek is op verzamelen en nodigt de leerlingen uit om alle mooie dingen in het museum te gaan bekijken. Twee rondleiders nemen de kinderen mee langs de objecten. Naderhand vertellen de kinderen aan Klaasje wat ze allemaal gezien hebben. Zo maken de leerlingen spelenderwijs kennis met de collectie van Museum Gouda. In totaal maakten 31 schoolklassen in 2013 kennis met Klaasje. Goudazoekers Goudazoekers is een cultuurhistorisch project voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs over de geschiedenis Gouda. Om ‘poorter’ te mogen worden van deze stad moeten de leerlingen vier avonturen volgen. Deze avonturen hebben als thema’s: rechtspraak en verdediging, handel en vervoer, religie en kunst en ziekenzorg. Bij elk avontuur maken de leerlingen een tocht door de stad, waarbij ze kennis maken met de gebouwen en gebeurtenissen van vroeger. Bij de feestelijke slotbijeenkomst ontvingen de leerlingen het poortersdiploma. Goudazoekers is een samenwerkingsproject met de Openbare Bibliotheek Gouda, Streekarchief Midden Holland, Museum Gouda, het Historisch Platform en de Brede School Gouda. Moordspel Leerlingen van de brugklas gingen op zoek naar gegevens omtrent een Goudse moord uit de 17e en 18e eeuw. Daarbij maakten ze gebruik van alle zoekmogelijkheden in de bibliotheek, het archief en het museum. Er waren vijf verschillende moorden en vijf verschillende groepen. Het spel startte met een filmpje over een waargebeurde moord. Daarna werkten de leerlingen zelfstandig 18
en maakten ze opdrachten bij de drie instellingen. Ter afsluiting kwamen de leerlingen bij elkaar in de bibliotheek en bekeken ze de afloop van ‘hun’ moorden. Ook het Moordspel is een samenwerkingsproject met de Openbare Bibliotheek Gouda, Streekarchief Midden Holland, Museum Gouda, het Historisch Platform en de Brede School Gouda. Leerling bezoek Museum Gouda 2013 Basisonderwijs
1542
Voortgezet onderwijs
1277 (waarvan 730 Moordspel)
Aantal inschrijfrondleidingen
17
Activiteiten Kinderworkshop theater (22 januari) Kinderen van 8 tot 12 jaar konden meedoen aan een theaterworkshop. Onder leiding van docent Annemiek Engelen van Kunstpuntgouda gingen zij de kunstwerken tot leven wekken. Op het einde van de workshop presenteerden de kinderen hun kunstwerken aan elkaar. Coornhert Gymnasium (22 maart - 1 april 2013) De samenwerking met het Coornhert Gymnasium is voortgezet en heeft geresulteerd in een fraaie tentoonstelling, gemaakt door leerlingen uit de zesde klas met beeldende vorming in hun eindexamenpakket. Ieder heeft op heel eigen wijze vormgegeven aan een aspect van het thema ´Verrassing!´ De resultaten varieerden van sculpturen tot schilderijen en van poëzie tot dans. Rondje maquette (vanaf 21 maart) Bezoekers konden op donderdag, vrijdag en zaterdag gratis instappen bij uitleg over de stadsmaquette. De meeste bezoekers waren enthousiast over deze mogelijkheid om gratis te komen luisteren, wel varieerde het aantal toehoorders sterk per keer. Vanaf november 2013 was het maquetterondje te volgen op de eerste zondag van de maand. Ongeveer 300 bezoekers hebben in 2013 het rondje maquette gevolgd. Legowedstrijd (27 augustus - 1 september) Voor de eerste keer organiseerde Museum Gouda (in samenwerking met Play Today Legoshop) in de laatste week van de zomervakantie een Legobouwwedstrijd. Kinderen van 6 tot en met 12 jaar konden in het museum hun mooiste ‘kasteel van Gouda’ bouwen en zo kans maken op een Legokasteel. Maar liefst 135 kinderen bouwden mee.
19
Museumjeugduniversiteit (8 september - 24 november) Museum Gouda sloot voor de eerste keer aan bij de landelijke organisatie van de Museumjeugduniversiteit. In het najaar van 2013 konden kinderen vier colleges volgen bij echte experts. Pijpenmaker Patrick Vermeulen legde bijvoorbeeld uit hoe je een echte Goudse pijp maakt en professor Jos van den Broek wist veel te vertellen over hoe het was om ziek te zijn in de voorgaande eeuwen. In totaal deden 35 kinderen mee aan de Museumjeugduniversiteit. Klassedag (13 september) De dag voorafgaand aan Open Monumentendag kregen 72 leerlingen van drie scholen een (door Museum Gouda gratis aangeboden) rondleiding. Het accent lag daarbij op het thema ‘Macht en pracht’. Gekeken werd onder meer naar de pijpencollectie en het museumgebouw. Maandelijkse inschrijfrondleidingen Maandelijks werd er een rondleiding verzorgd waarvoor individuele bezoekers zich konden inschrijven. Iedere keer was er een ander thema. In het najaar lag het accent op rondleidingen bij de schilderijen van Fantin-Latour. Het was opvallend dat zich voor de rondleidingen over Fantin-Latour veel mensen aanmelden die niet eerder aan een inschrijfrondleiding mee hadden gedaan. In totaal deden er 223 mensen in 2013 mee aan een inschrijfrondleiding. Overig Aankleding educatieve ruimte Zaal 9 is verder ingericht als educatieve ruimte. Er liggen kleurplaten, kleurpotloden, puzzels, verkleedkleren en er staat een poppenkast met pop Klaasje, waar kinderen mee mogen spelen. Koffertjes Er zijn koffertjes ontwikkeld die kinderen bij de kassa van het museum gratis kunnen lenen om daarmee ‘Op ontdekkingstocht door het museum’ te gaan. In het koffertje zit een opdrachtenboekje en verschillende accessoires om de opdrachten mee uit te voeren. Doe-dingen Er zijn diverse doe-dingen op zaal geplaatst waar kinderen actief mee aan de slag mogen. Aan het icoontje van Klaasje kunnen kinderen het doe-ding herkennen. Zo mogen ze in de kapel details uit kunstwerken bij elkaar zoeken, in een mini-versie van het Ruim kunnen ze hun eigen tentoonstelling bouwen, in de Chirurgijnskamer mogen ze zich als dokter verkleden en in de Catharinazaal mogen kinderen een vaas versieren met krijt. Daarnaast zijn er twee kleine schilderijtjes en een wandbordje opgehangen waarin Klaasje figureert. Rondleiderscursus Op 15 februari ontvingen vijf vrijwilligers hun rondleidersdiploma na het succesvol afsluiten van een intensieve cursus op het gebied van de collectie, rondleiden en pedagogiek. 20
VI
PROMOTIE
Algemeen Vanaf 2013 heeft het museum een medewerker promotie en evenementen (voor 24 uur per week). Er is door een externe partij een marketingplan opgesteld, waarin is opgenomen hoe Museum Gouda zich wil profileren en hoe we binding en herhalingsbezoek bevorderen. Ook het bezoekersaantal werd als doel in het marketingplan opgenomen; voor 2013 geraamd op 33.000. Dit doel werd behaald: zo’n 34.000 mensen bezochten het museum in 2013! Hands on De aanpak was in 2013 hands on: ‘niet lullen, maar poetsen’. 1. Samenwerking met Best Western Hotel: hieruit vloeiden arrangementen voort zoals het ‘Genieten in Gouda arrangement’ en een samenwerking op het gebied van de tentoonstelling Henri Fantin-Latour – Dromen op doek. 2. Met de promotie van de Fantin-Latour tentoonstelling is vroeg begonnen. In april is in de museumtuin de Fantin-Latour roos geplant door wethouder Bergman. In COLLECT en NRC stond een oproep aan particuliere verzamelaars Fantin-Latour. Om de stad te betrekken bij de tentoonstelling is een samenwerking aangegaan met de Goudse bloemisten, Punselie en het Best Western Hotel. Er zijn bidprentjes verspreid, posters, een cultureel programma en algemene flyers. Zelfs de Goudse Singelloop werd door een museumteam gelopen, in Fantin-Latour outfit. Vanaf eind oktober reden er stadsbussen met het campagnebeeld, er waren commercials op Radio Rijnmond en TV West, er verschenen Punseliekoekjes met de tentoonstelling erop, posters op stations en grote posters in de stad. De tentoonstelling heeft landelijke aandacht gekregen van NRC, Trouw, Telegraaf en Algemeen Dagblad. 3. Activiteiten rond Erasmus: ook hier is een arrangement uit voortgekomen, het Erasmus Gouda Ticket. Daarnaast deed Museum Gouda mee aan Zotte Zaterdag op 19 oktober. 4. Samenwerking met de Sint-Janskerk: Met een combinatieticket en met een gezamenlijke tentoonstelling (Breekbaar erfgoed) is de samenwerking met de Sint-Janskerk geïntensiveerd. Dankzij een langdurige bruikleenovereenkomst kan Museum Gouda cartons uit de kluis van de Sint-Janskerk laten zien.
21
Advertenties en free publicities Bijna wekelijks stonden de museumactiviteiten in de regionale kranten Algemeen Dagblad Groene Hart, Goudse Post en Krant van Gouda. Naast de advertenties ten behoeve van de tentoonstelling Dromen op Doek is er geadverteerd in het Cultureel Supplement van NRC, waarbij het accent op het Museumkwartier lag. Ook regionaal heeft het museum geadverteerd in de Groene Hart Evenementenkrant en de ‘Gouda, stad van’ zomer- en winterbrochures. Arrangementen en acties In samenwerking met diverse partners zijn er arrangementen samengesteld, zoals het Erasmus Gouda ticket, het Sfeervol Gouda arrangement en de Winterse Gouda Tickets. Museum Gouda heeft met partners Rabobank, Mozaïek Wonen en Ortec kortingsacties georganiseerd voor hun klanten, bewoners, leden en bezoekers. Museum Gouda verleende zijn medewerking aan diverse acties zoals de VVV kaartjes in de kaartenmolens en de folder van het Gouwehavenkwartier. Ook was Museum Gouda present bij de Touroperator Dag en het Hollandia Netwerk Evenement, beide georganiseerd door de VVV. Verder kreeg Museum Gouda de kans om op de Kaas- en Ambachtenmarkt present te zijn. In het Gouda Gastvrij project organiseerde Museum Gouda in samenwerking met acht andere culturele instellingen ‘Gouda Gastvrij’. Tijdens Open Monumenten Dag op 14 september heetten de afgevaardigden van Bibliotheek, Filmhuis, Schouwburg, Jeugdtheaterhuis, Kunstpuntgouda, Kunstuitleen, Museum Gouda, Streekarchief en Verzetsmuseum de bezoekers aan de ‘stadspoorten’ van Gouda van harte welkom. De bezoekers werden bij de instellingen opgewacht door de directeur met hoge hoed, waarna men aan de voor dit doel georganiseerde activiteiten kon deelnemen. Brochures In 2013 zijn de volgende verkoopbrochures gemaakt: • Van Gasthuis tot Gastvrij museum • Jozef • Eeuwenoude altaarstukken • Langs het water van Museum Gouda naar Museumhaven • Zwangerschap, kindersterfte en kinderarbeid In de € 1 reeks verscheen de brochure ‘Goudse Serviezen’. Films In 2013 is er meer accent gelegd op beelden. Er zijn diverse films gemaakt. Naast de Fantin-Latour films werden er door Gouda TV, Gouwestad TV en Bram Gebuys diverse films gemaakt voor algemeen gebruik. Op Youtube zijn diverse films terug te vinden, zoals de opening van de Fantin-Latour tentoonstelling. Ook films die op zaal worden gedraaid zijn in 2013 geproduceerd, zoals een blik op de restauratie van het Erasmus Reliëf en een film over de opbouw van de Schatkamer.
22
Social Media, nieuwsbrief en website Na een vol jaar Facebook had het museum eind 2013 zo’n 360 Vrienden. Maar vooral Twitter doet het goed: eind 2013 telden we zo’n 2400 volgers, 800 meer dan in 2012. De laatste twee tweets worden sinds september 2013 weergegeven op de homepage van de website. De digitale nieuwsbrief van Museum Gouda is in 2013 totaal vier keer verstuurd naar zo’n 800 geïnteresseerden. Op de homepagina van www.museumgouda.nl kan men zich opgeven voor de nieuwsbrief. De website van Museum Gouda werd in 2013 door meer dan 44.000 unieke bezoekers bezocht, een record. Vooral in de laatste maanden van het jaar hadden we regelmatig zo’n 500 bezoekers per dag. Op de website is ‘de topstukkenkeuze van’ uitgebreid met o.a. de keuze van burgemeester Milo Schoenmaker, schrijver Arthur Japin en kunstenaar Marjolijn van den Assem.
Recensie Henri Fantin-Latour – Dromen op doek, in NRC Cultureel Supplement
23
VII
ONDERHOUD
Algemeen In 2013 zijn diverse museumzalen heringericht. Energiebesparing is daarbij steeds een belangrijk uitgangspunt geweest. Het niveau van onderhoud is redelijk op orde, behalve het schilderwerk van buitengevelkozijnen. De installatie van de luchtbehandeling is aan vervanging toe. Uitvoering In 2013 uitgevoerde werkzaamheden zijn: • Glazen schuifdeur inclusief aanpassing luchtgordijn en elektrische bekabeling en beveiliging is gerealiseerd. • Zaal 16: muurwerk en deuren geschilderd i.v.m. nieuwe inrichting. • Ontvochtiger vervangen in de kapel. • Diverse aanpassingen brandmeldinstallatie i.v.m. certificering. • Waterontharder in CV-ruimte vervangen. • UV- en licht werende folie vervangen op de ramen van zaal 4 t/m 7. • Kozijnen aangepast en geschilderd in zaal 4 t/m 7. • Dubbel veiligheidsglas (voorzetramen) in zaal 4 t/m 7 t.b.v. klimaat en veiligheid. • Zaal 4 en 7: muren geschilderd. • Zaal 5 en 6: gedeelte muren geschilderd • Schatkamer in zaal 2 gerealiseerd inclusief filmzaal en nieuwe energiezuinige verlichting. Deze zaal is nu een open depot sinds september 2013. • Open depot Gouds Plateel in zaal 19 en 20 gerealiseerd, inclusief energiezuinige verlichting en muurschilderwerk. • Diverse verbeteringen/toevoegingen elektrische installatie op verschillende plaatsen in het museum. • Verlichting chirurgijnskamer: nieuwe armaturen en led-lampen. • Divers schilderwerk aan binnenmuren uitgevoerd. • Permanente geluid- en beeldpresentatie in het Ruim aangebracht t.b.v. lezingen/openingen/presentaties. • Trap trappenhuis (ingang Achter de Kerk) het tapijt doorgetrokken tot bovenverdieping met Ferrari rood tapijt. • Totale inventarisatie meerjarenonderhoud gebouwen uitgevoerd door extern bedrijf inclusief controle door een ander bedrijf t.b.v. onderhoud gebouwen in opdracht van Gemeente Gouda. • Energiebesparingscheck installaties en verlichting/isolatie uitgevoerd door extern bureau in opdracht van Gemeente Gouda. Verder zijn de gebruikelijke onderhoudscontracten uitgevoerd en de diverse keuringen gedaan
24
VIII SAMENWERKING & SPONSORING Museum Gouda heeft ook in 2013 deelgenomen aan tal van professionele werkverbanden, waarvan de belangrijkste zijn: • Nederlandse Museumvereniging • Vereniging van Rijksmusea • Adlib Gebruikersgroep • C9, directies van Culturele instellingen in Gouda In artistiek opzicht werkte Museum Gouda samen met: • De ‘Binnenkrant’ van museumkunstenaar Henri Boere • Kunstenaarsvereniging Firma Van Drie • Stadsdichter Klara Smeets • Galeries van Arie Bouter, Menno Meijer, John Wassenaar • Stadmusea van Hoorn, Bergen op Zoom, Zutphen en Harlingen In cultuurhistorisch opzicht werkte Museum Gouda samen met: • Historisch Platform Gouda • Historische Vereniging Die Goude • Archeologische Vereniging Golda • Goudanet • Erasmus Genootschap Gouda • Gouds Boek & Drukkers Gilde • Museumhaven In educatief opzicht werkte Museum Gouda samen met: • BAM • Brede School • Driestar Educatief • Coornhert Gymnasium • Keramiekopleiding SBB Gouda In promotioneel opzicht werkte Museum Gouda samen met: • Gemeentelijk platform stadspromotie • Organisatiebureau Grand Canyon & Tip • Best Western Hotel Gouda • Punselie • Playtoday Lego Shop • Van de Velde & Halewijn • Sint-Janskerk • Stichting Open Monumentendag Gouda • Goudse Keramiek Dagen • Gouda bij kaarslicht Museum Gouda is hecht verankerd in het Goudse netwerk. In 2013 zijn met name de banden met de Museumhaven aangehaald, wat geleid heeft tot de brochure: Langs het water tussen Museum Gouda naar Museumhaven.
25
Goudse museumvrienden Museum Gouda prijst zich gelukkig met het bestaan van de Vereniging van Goudse Museumvrienden. De vereniging telt 500 vrienden. Het bestuur van de Vriendenvereniging heeft in 2012 besloten tot instelling van een Restauratiefonds. Gouds Catharina Gilde Het Gouds Catharina Gilde bestond in 2013 25 jaar. Commissaris van de Koning Jan Fransen stak de loftrompet op 25 november. Het Gilde droeg in 2013 financieel bij aan de realisatie van de Schatkamer, een essentieel onderdeel van het stadmuseum. Ondanks de economische malaise groeide het Gilde licht en telt nu 49 leden. De betrokkenheid va het Goudse bedrijfsleven bij Museum Gouda is groot. De onderstaande bedrijven maken deel uit van het Gouds Catharina Gilde: ABN AMRO Bank N.V. Appertijn BV BAM Civiel BV Basis Bedrijfshuisvesting Van Beynum Volkswagen BioChek Dirk-Jan Blok notaris Burosix Public Relations Adviseurs BV Complex E-techniek BV Bouw- en Aannemersbedrijf Th. J. van Dijk BV Gouda Intobusiness Gouda Media Groep BV Gouda Refractories BV Goudam BV De Goudse Verzekeringen Grant Thornton Accountants en Adviseurs BV Groene Hart Ziekenhuis Stichting Hazet Hoeve Tandtechniek B.V. Hof Hoorneman Bankiers NV La Gro Advocaten Lansigt Accountants en Belastingadviseurs Beheersmaatschappij De Leede BV Van Nieuwpoort Beheer B.V. Praxis Megastore Gouda afd./loc. Catharina Gilde Coöperatieve Rabobank Gouda BV Van Riessen Advocaten Slangen Staal Van de Velde & Halewijn B.V. Visser & Visser Accountants-Belastingadv. De Waard & Wagener Notarissen Westerhuis Notarissen Bouwbureau en aannemingsbedrijf De Wilde BV
26
Partners Museum Gouda telde in 2013 zeven ´partners´, die een museumzaal geadopteerd hebben: • Bunnik-Salari: Catharinazaal • Mozaïek Wonen: Ruim • Ortec: Grachtzaal • Rabobank Gouwestreek: Toonzalen • F.W. Maas elektro service: Apotheek • Bruynzeel: Gasthuiszaal • 3Megawatt: Toiletgroep
27
IX
FACILITEITEN
Locatieverhuur In Museum Gouda zij twee ruimtes geschikt voor verhuur: • De Gasthuiskapel voor een exclusieve receptie of ontvangst • Het Ruim voor een lezing of exclusief diner Dit jaar is Het Ruim voorzien van een permanente projectie- en geluidsopstelling, waardoor er meer mogelijkheden zijn en de kwaliteit van beeld en geluid is verbeterd. De stoelen zijn vervangen door comfortabele conferentiestoelen en geven met hun rode kleur beide ruimtes een vrolijk accent. Trouwlocatie Sinds november is het museum een trouwlocatie. Er is veel belangstelling voor de sfeervolle Gasthuiskapel met de altaarstukken. Museumwinkel De focus van de winkel ligt op artikelen die een relatie hebben met het museum. Vooral de boeken en ansichtkaarten die betrekking hebben op de collectie, doen het goed. Daarnaast is er een beperkt assortiment exclusieve cadeauartikelen. Nieuw in het assortiment waren de originele huisjes van de maquette, die goed verkocht werden. Tijdens de tentoonstelling van Fantin-Latour is één wand geheel ingericht met artikelen die betrekking hebben op deze tentoonstelling. Het is voor het eerst dat de winkel een budget had en een financiële bijdrage levert aan een tentoonstelling. Het lijkt erop dat deze target gehaald gaat worden, al is dat na afloop van de tentoonstelling 30 maart 2014 pas definitief vast te stellen. De extra drukte in de winkel door deze grote tentoonstelling was soms pittig voor de vrijwilligers. Vooral de complexe kassahandelingen door arrangementen kostten nogal wat zweetdruppels. Maar over het algemeen waren de winkelvrijwilligers erg te spreken over de gestegen omzet en de gezellige drukte in de winkel. Door met overlappingen te werken zodat op drukke momenten twee vrijwilligers aanwezig waren, is de druk wat van de ketel gehaald. Museumcafé Het Museumcafé wordt geëxploiteerd door Sharon van Gastel en was ook het afgelopen jaar de ideale locatie voor een kop koffie, een lunch of een Afternoon Tea. In de zomer genoten veel bezoekers van het sfeervolle terras in de ommuurde tuin.
28
X
ORGANISATIE
Algemeen Museum Gouda wordt bestuurd volgens het raad-van-toezicht-model. De Raad van Toezicht heeft in 2013 besloten de negen principes van de Governance Code Cultuur integraal toe te passen De organisatie bestaat uit een professionele kern van vaste medewerkers, vrijwilligers en stagiaires. De aanstelling van directeur-bestuurder Gerard de Kleijn is verlengd tot en met 2016. Als nevenfunctie bekleedt Gerard de Kleijn het voorzitterschap van de Amsterdamse Kunstraad. De bezoldiging van bestuurder en medewerkers volgt de Museum CAO. Voor projecten en activiteiten die de capaciteit van de organisatie overstijgen, worden externe krachten ingehuurd. Voor de tentoonstelling Henri Fantin-Latour is de groep Gastheer/Gastvrouw met een groot aantal vrijwilligers uitgebreid. Zij zijn van oktober 2013 tot en met maart 2014 beschikbaar om de bezoekers te ontvangen en te informeren. Raad van Toezicht De samenstelling van de Raad van Toezicht is als volgt: Voorzitter: Jan Laan, Oud wethouder van Rotterdam en oud burgemeester van Nieuwegein. Nevenfuncties: − Directeur Laan Consult (advisering bestuurlijke processen en besluitvorming ruimtelijke planning, infrastructuur en vervoer) − Voorzitter Stichting BONAS (Bibliografieën en Oevrelijsten Nederlandse Architecten en Stedenbouwers) − Voorzitter sLIM (Stichting Leergang Intensief en Meervoudig Ruimtegebruik) Leden: • Anne-Marie van Berkel, senior adviseur bedrijfsvoering Rijkswaterstaat • Geeta Bruin, Projectleider Tentoonstellingen Van Gogh Museum. Nevenfunctie: Bestuurslid sectie SIMIN, Museumvereniging • Lambert van der Bruggen, CEO ORTEC Consulting Group. • Ton Planken, Communicatieadviseur en media-trainer voor bestuurders. Personeelsvertegenwoordiging Het museumpersoneel wordt vertegenwoordigd door een personeelsvertegenwoordiging, die uit drie personen bestaat. De personele invulling was in het jaar 2013 ongewijzigd ten opzichte van 2012. De samenstelling is als volgt: - Julia Zwijnenburg (voorzitter) - Dick de Mol (lid) - Hans Vogels (lid) De directie heeft in 2013 regelmatig overleg gevoerd met de personeelsvertegenwoordiging.
29
Project Gastvrijheid In 2013 is het project ‘Gastvrijheid’ gestart. Halverwege het jaar is voor medewerkers en vrijwilligers een verandertraject begonnen onder het motto ‘Kennis maken’. René Malherbe begeleidt dit traject en heeft onder meer een serie workshops georganiseerd om Museum Gouda een geheel eigen gastvrije uitstraling te geven. Mystery guests beoordeelden de mate van gastvrijheid in de herfst van 2013 met een rapportcijfer 8. Een afzonderlijk verslag van dit project is aanwezig. Werkdruk Directeur en medewerkers van Museum Gouda hebben in 2013 veel aandacht besteed aan het beheersen van de werkdruk. Door de afname van betaald personeel en de toename van ambitie is de werkdruk toegenomen. Heel concreet speelde in 2013 vooral het volgende: 1. De uitvoering van twee grote projecten tegelijkertijd: Schatkamer en Fantin-Latour. Vooral voor het team van Jan Muijt was het uitzonderlijk druk. 2. In het weekend waren er te weinig vrijwilligers om te suppoosten. Qua bezoekers zijn dit wel de drukste dagen. Dat is voor ons Receptieteam lastig te managen. 3. De achterstand in de registratie van het collectiebeheer bestaat al jaren en zal door de hectiek rond de sluiting van het externe depot en de opbouw van de Schatkamer niet verminderen. Dit drukt vooral op het timemanagement van de collectiebeheerder, Julia Zwijnenburg. Vroeger beschikte Museum Gouda over twee collectiebeheerders, nu is er na de bezuinigingen nog één. 4. Hoewel al jaren een voornemen, komt conservator Hans Vogels niet toe aan de bestandscatalogus Arntzenius. Vroeger beschikte Museum Gouda over twee conservatoren, na de bezuiniging is er nog één. Om de werkdruk in 2013 en komende jaren beheersbaar te houden, is de volgende lijn uitgezet, met instemming van het voltallige team. Uitgangspunt blijft dat het goed is wanneer het ‘lekker druk’ is; er mag ook af en toe sprake zijn van piekdrukte; maar continue overbelasting is niet goed. De volgende maatregelen zijn genomen: 1. Museum Gouda laat grote tentoonstellingen langer staan dan voorheen. We gaan van gemiddeld 3 maanden naar 4 maanden. Fantin-Latour duurt zelfs 5 maanden. 2. We maken meer meters vaste opstelling (Grachtzaal, Gasthuiszaal, Ruim, Gasthuiskapel, Galerijzalen) in verhouding tot wisselzalen (Toonzalen, projectkamers 10 en 14). Toonzalen worden in 2014 zo ingericht, dat er snel en eenvoudig gewisseld kan worden. 3. We hebben extra vrijwilligers voor het weekend geworven. Suppoosten, die ‘iets’ hebben met Fantin-Latour. In 2014 zullen we dat weer doen rond Rembrandt in Zwart-Wit. 4. We trekken voor een half jaar een junior collectiebeheerder aan, om de achterstand uit de afgelopen periode weg te werken. Per 1 mei 2014 is er geen drukkende achterstand meer. 5. Door het afstoten van het extern depot en het actief ontzamelen, neemt de werkvoorraad af. 30
6. We trekken voor een half jaar een junior conservator aan, zodat de conservator ongestoord de bestandscatalogus Arntzenius kan voltooien. 7. We omringen Museum Gouda met historici uit de stad die ons inhoudelijk bijstaan: Henkjan Sprokholt, Nico Habermehl, Paul Abels. Medewerkers (per 31 december 2013) Trees Bijsterveld Carina Blokzijl Arno Groenendal Karien van Hooff Gerard de Kleijn Conny Lagerweij Marleen van Lanen Bettie de Mol - Terlouw Dick de Mol Eveline Mols Jan Muijt Helma Terlouw - van den Bos Hans Vogels Maurice Wery Julia Zwijnenburg Vrijwilligers Eve Ahrens Gilbert van de Akker Folkert Anders (t/m 31-1 2013) Greet Bakkum Annie Balk Leny Berkhoudt (vanaf 10-1-2013) Jos van der Biezen(van 23-1-2013 t/m 31-3-2013) Willy van Bommel (vanaf 1-10-2013) Lennart Boot (vanaf 1-10-2013) Dick Bode (t/m 30-4-2013) Ina Breeksema Betty Broug (vanaf 1-10-2013) Iet van Bueren Barbara Bulk Paul Daelmans Selma Damsma (vanaf 29-03-2013) Xander van Dieten (vanaf 1-11-2013) Pieter van Dijkum Janny Duijnstee Ryan Elting Sander Enderink Maja Etman Elsa Falkmann (vanaf 1-12-2013) Hélène Frederiks Cor van Gelderen Gert Guyt Henk Hennekes Suzanne Hijstek (vanaf 11-4-2013) Riet Hilbrink (vanaf 1-10-2013) 31
Jan Wubbe Hiskes (vanaf 18-6-2013) Erik Houwer Tineke Hoving Eduard Jansen (vanaf 1-10-2013) Cees de Jong Jolanda de Jong (vanaf 1-9-2013) Liesbeth de Jong (t/m 30-4-2013) Corry Jongebreur – Lugthart Jellie van der Kaa (vanaf 1-10-2013) Judith Koot (van 1-1 t/m 28-2-2013) Kiki Knegjens Alex van Kwawegen Ruud van der Leest Theo Liefaart Trude Linde (vanaf 1-11-2013) Imelda van der Linden Marry van der Lugt Siebren Miedema (vanaf 1-10-2013) Thea Miedema (vanaf 1-10-2013) Pauline Milius (van 1-3 t/m 30-6-2013) Liesbeth Misero (van 1-10 t/m 30-11-2013) Irene Monté Frits Muller Jos Naus Marinella Nederlof Maria Neef (vanaf 1-10-2013) Louis Niks Rob van Oel (t/m 30-11-2013) Bertha van Oort Elise van Oosten Enio Paes Eveline Pastor (vanaf 1-10-2013) Dorien Pors Daniel Prevo (vanaf 1-12-2013) Anne Mieke Reijnders (vanaf 1-12-2013) Arie Thijs de Rek Gerard Roos (vanaf 23-1-2013) André Rootinck (t/m 28-2-2013) Britta Ruijters (van 1-10 t/m 31-12-2013) Elly van Ruiten (vanaf 1-10-2013) Joop Schaap Marina Scheijgrond Irene Schinkel Hugo Scholten Nezha Schutte (van 28-5-2013 t/m 31-7-2013) Saskia Serlé Mirjam Snijdewint Wendy Speksnijder (vanaf 1-10-2013) Chantal van Sprang (vanaf 1-10-2013) Erna van Straalen (vanaf 1-10-2013) Tiny Teekens (t/m 30-06-2013) Adrie Terlouw 32
Jack Terlouw (vanaf 1-10-2013) Gail Tetteroo Suris Toekoen Marco van der Vliet (vanaf 1-12-2013) Wytze Visser Barbara Walraven Leo Wartenbergh Pieter van der Wel Agaath Westermann Tiny Westland (vanaf 1-10-2013) Irene van Zevenbergen (vanaf 1-10-2013) Stagiaires Hester Be Lindy de Heij (van 19-02 t/m 23-04 2013) Nathalie Meijers (vanaf 1-1-2013) Maatschappelijke stagiaires Sophie Granger (van 24-06 t/m 28-06-2013) Joey Smit: (vanaf 28-10-2013) Suiji Zhang (van 7-11 t/m 30-12-2013)
33
