Jaarverslag 2014
Inhoudsopgave Voorwoord .......................................................................................................................................... 3 Samenvatting ...................................................................................................................................... 5 De Raad van Toezicht ........................................................................................................................ 6 1.
Algemeen: Waar staat Panta Rhei voor? ................................................................................... 8 Het strategisch beleidsplan “Ieder kind telt” (2011-2015) ............................................................ 8 Missie en visie 2011-2015 ........................................................................................................... 8 Identiteit ...................................................................................................................................... 9
2.
De organisatie .......................................................................................................................... 10 Raad van Toezicht .................................................................................................................... 11 College van Bestuur .................................................................................................................. 11 Directeurenoverleg .................................................................................................................... 11 Strategische werkgroepen......................................................................................................... 12 Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) ............................................................. 12 Bestuurskantoor ........................................................................................................................ 12 Administratiekantoor ................................................................................................................. 12 Klachten .................................................................................................................................... 13
3.
De scholen ............................................................................................................................... 14 Instandhouding kleine school .................................................................................................... 14
4.
Onderwijs en kwaliteit............................................................................................................... 15
5.
Personeel ................................................................................................................................. 18
6.
Huisvesting en ICT ................................................................................................................... 21
7.
Financiën.................................................................................................................................. 24 7.1 Gerealiseerde baten en lasten ............................................................................................ 24 7.3 Gerealiseerde waarden kengetallen .................................................................................... 28 7.4 Toekomstige financiële ontwikkelingen ............................................................................... 30 7.5 Risico’s en risicobeheersing ................................................................................................ 33 7.6 Treasuryverslag .................................................................................................................. 36
Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4
De Panta Rhei-scholen in 2014 .................................................................................... 37 De bevindingen van de Onderwijsinspectie over de Panta Rhei-scholen in 2014 ......... 38 Ambities uit het bestuursakkoord .................................................................................. 39 Lijst van gebruikte afkortingen ...................................................................................... 41
Panta Rhei Jaarverslag 2014
2
Voorwoord Voor u ligt het Panta Rhei-jaarverslag 2014. In dit jaarverslag leggen wij verantwoording af over de belangrijkste ontwikkelingen uit het afgelopen jaar, de keuzes die zijn gemaakt en de behaalde resultaten. Het jaarverslag is bestemd voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, de Onderwijsinspectie en de organisaties waarmee Panta Rhei samenwerkt. Daarnaast wordt dit verantwoordingsdocument voor overleg aangeboden aan de Onderwijswethouders van de gemeenten Leidschendam-Voorburg, Voorschoten en Den Haag en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad. In het licht van onze horizontale verantwoordingsplicht en vanuit de wens om een zo groot mogelijke transparantie te bieden is dit jaarverslag ook te lezen op onze website www.stichtingpantarhei.nl. 2014 was het laatste volledige kalenderjaar uit de planperiode van het strategisch beleid “Ieder Kind Telt” (2011-2015). Een belangrijke ontwikkeling was dan ook de totstandkoming van het strategisch beleidsplan voor de nieuwe planperiode 2015 tot 2019. Omdat we verder gaan op de ingeslagen weg is ervoor gekozen om de titel “Ieder Kind Telt” aan te houden: de leerling staat centraal. “Ieder Kind Telt” is ook de titel van het meerjarige kwaliteitstraject waar alle Panta Rhei-scholen aan meedoen. Dit jaar stond het thema gedrag centraal; dat was ook het thema van onze tweedaagse directiebijeenkomst in oktober. In de week tegen het pesten in september is er op een groot aantal Panta Rhei-scholen aandacht besteed aan maatregelen tegen pestgedrag. Alle leerlingen kregen een lichtgroen armbandje met de tekst “Panta Rhei: iedereen telt mee” en voor elke scholen was er een stoeptegel met een lieveheersbeestje voor op het schoolplein. Op basisschool Essesteijn was de wethouder aanwezig bij het uitdelen van de armbandjes en het plaatsen van de tegel. Twee andere mooie momenten in 2014 waren het in gebruik nemen van herbouwde Professor Casimirschool: een prachtig eigentijds schoolgebouw met behoud van de monumentale elementen, en het positieve bericht dat de Onderwijsinspectie aan alle Panta Rhei-scholen het basisarrangement heeft toegekend. In het najaar kwam de stichting in de publiciteit door een bezoek van de FIOD en het feit dat de toenmalige voorzitter van het College van Bestuur door het Openbaar Ministerie werd aangemerkt als verdachte in het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar financiële onregelmatigheden in relatie tot de stichting. De daarop volgende gebeurtenissen en
Panta Rhei Jaarverslag 2014
3
maatregelen hielden het College van Bestuur en het bestuurskantoor de laatste maanden van het jaar intensief bezig, maar gelukkig kon de gang van zaken op de scholen gewoon voortgaan. Tijdens het jaarlijkse gesprek met de inspecteur heeft deze zich lovend uitgelaten over de wijze waarop de stichting ondanks de commotie het onderwijs toch zo centraal op de agenda heeft weten te houden, waardoor de kwaliteit van het onderwijs op geen enkele wijze in het geding is gekomen. Op het moment dat dit jaarverslag wordt geschreven bevindt het College van Bestuur zich nog in de nasleep van de affaire rond de vermeende fraude. Wel komen we nu steeds meer in een fase waarin we ons weer richten op de toekomst. Er zijn acties in gang gezet om een soortgelijk risico voor de toekomst te verkleinen en er wordt gewerkt aan een klokkenluidersregeling. En tot slot willen we niet onvermeld laten dat er in vele geledingen van de organisatie gesprekken plaatsvinden over het gebeurde, en over wat er nodig is om dit in de toekomst te voorkomen. Hopelijk verkeert Panta Rhei in 2015 in rustiger vaarwater zodat we alle energie weer volledig kunnen inzetten voor ons doel: het verzorgen van uitstekend onderwijs, passend bij de talenten van ieder kind. Het College van Bestuur
Panta Rhei Jaarverslag 2014
4
Samenvatting Dit jaarverslag van de stichting Panta Rhei omvat het bestuursverslag en de jaarrekening over het boekjaar 2014. Het bestuursverslag begint met een jaarverslag van de Raad van Toezicht. De hoofdstukken 1 tot en met 3 bevatten de algemene informatie over de stichting, gevolgd door een beschrijving van de activiteiten die in het verslagjaar hebben plaatsgevonden op de beleidsterreinen onderwijs en kwaliteit (hoofdstuk 4), personeel (hoofdstuk 5) en huisvesting en ICT (hoofdstuk 6). Vanaf hoofdstuk 7 wordt de financiële verantwoording over het boekjaar afgelegd. De jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014 en een staat van baten en lasten 2014 die beide zijn voorzien van specificaties en toelichtingen
Panta Rhei Jaarverslag 2014
5
De Raad van Toezicht 2014 was het tweede volledige jaar sinds de Raad van Toezicht in oktober 2012 tot stand kwam, toen als uitvloeisel van de Code Goed Bestuur de scheiding tussen bestuur en toezicht binnen Panta Rhei werd gerealiseerd. In de eerste negen maanden van het jaar kwam de Raad vijf keer bijeen: één keer in een extra bijeenkomst als voorbereiding op de functioneringsgesprekken met het College van Bestuur en vier keer in een reguliere vergadering. Ook is er een gesprek geweest met een delegatie van de directeuren, en een gesprek met het dagelijks bestuur van de GMR. De reguliere vergaderingen hadden een vaste agenda-opbouw waarbij het College van Bestuur bij het eerste gedeelte van de vergaderingen aanwezig was. Vaste agendapunten in dat gedeelte vormden de kwartaalrapportages en de schriftelijke mededelingen over de voortgang van diverse ontwikkelingen. Daarnaast werd met het College van Bestuur gesproken over de uitkomsten van de tevredenheidspeilingen, de totstandkoming van het nieuwe strategisch beleidsplan, de financiële risico-analyse en (nieuw-)bouwtrajecten. Verder keurde de Raad van Toezicht de jaarrekening en het bestuursverslag 2013 goed, evenals de voorjaarsnota 2014 en het herziene treasurystatuut. In de onderlinge gedeeltes van de vergadering besprak de Raad van Toezicht onder meer de functioneringsgesprekken met het College van Bestuur en het werven van nieuwe RvT-leden voor de ontstane vacatures. Daarnaast nam de Raad van Toezicht een besluit inzake de keuze van een nieuwe accountant en besloot de Raad van Toezicht ook voor het jaar 2014 af te zien van vacatiegeld en in plaats daarvan een bedrag van € 1.000 te doneren aan een goed doel waarvoor dit jaar de keuze viel op de Stichting Leergeld. Eind september werd de hele organisatie opgeschrikt door een bezoek van de FIOD en de aanmerking van de toenmalige voorzitter van het College van Bestuur door het Openbaar Ministerie als verdachte in het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar financiële onregelmatigheden in relatie tot de stichting. De Raad van Toezicht besloot hierop om een eigen, intern onderzoek in te laten stellen door een gespecialiseerd bedrijf. Half oktober werd besloten dat de voorzitter van het College van Bestuur zijn werkzaamheden zou neerleggen, een week later besloot de Raad van Toezicht om de voorzitter van het College van Bestuur te schorsen. De uitkomsten van het interne onderzoek hebben geleid tot het ontslag van de voorzitter van het College van Bestuur. Gedurende deze maanden kwam de Raad van Toezicht nagenoeg wekelijks in vergadering bijeen, veelal in aanwezigheid van het overgebleven lid van het College van Bestuur. In deze periode heeft de Raad van Toezicht zich laten ondersteunen door externe adviseurs met juridische en communicatie-expertise. De continuïteit en de kwaliteit van het onderwijs van de Panta Rhei-scholen waren in deze periode van crisis de primaire focus van de Raad van Toezicht. De Raad heeft gestreefd naar een maximale balans tussen enerzijds het brengen van rust in de organisatie en
Panta Rhei Jaarverslag 2014
6
anderzijds het proactief handelen om de schade van de affaire voor Panta Rhei tot het minimum te beperken. Een belangrijke stap in dit proces was het besluit om per 1 december een interim-voorzitter van het College van Bestuur te benoemen. De Raad van Toezicht is zich ervan bewust dat door de ernst van de affaire reflectie op haar eigen functioneren noodzakelijk is. In de eerste maanden na de Fiod-inval heeft de Raad bewust het moment om zich te beraden op haar eigen functioneren uitgesteld omdat de leerlingen en de werknemers van Panta Rhei op dat moment het meest gebaat waren met een slagvaardige, volledige en proactieve Raad van Toezicht.. Op het moment dat het jaarverslag wordt gepubliceerd is het zelfreflectie-traject wederom opgepakt en zal spoedig tot een standpunt leiden. Het is duidelijk dat de affaire ook de komende tijd van invloed zal zijn op Panta Rhei. Op het moment dat dit jaarverslag verschijnt, staat de exacte omvang van de schade, zowel in financieel opzicht als anderszins, nog niet geheel vast. De Raad van Toezicht wil haar verantwoording in het jaarverslag afsluiten met een welgemeend woord van dank aan alle Panta Rhei-medewerkers voor hun inzet in het afgelopen jaar: “Samen met u willen we werken aan een bestendige toekomst voor de scholen van Panta Rhei, voor u als werknemers en voor de leerlingen en hun ouders die elke dag op uw en onze inzet rekenen.” Namens de Raad van Toezicht, Francis de Kruijff, voorzitter.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
7
1.
Algemeen: Waar staat Panta Rhei voor?
Het strategisch beleidsplan “Ieder kind telt” (2011-2015) In het strategisch beleidsplan 2011-2015 “Ieder kind telt” ligt het accent op kwaliteit, borging, opbrengstgericht werken, brede school en bedrijfsvoering. Eind 2013 is gestart met het traject voor het nieuwe strategisch beleid voor de jaren ná 2014. In de loop van 2014 geven de steeds duidelijker wordende contouren van het nieuwe strategisch beleid voor 2015-2019 zien dat de ingezette koers wordt voortgezet met het accent op verdere verdieping en borging.
Missie en visie 2011-2015 Panta Rhei streeft na om vanuit kwaliteitsscholen met een eigen herkenbare onderwijskundige en levensbeschouwelijke identiteit en met goede en gemotiveerde leerkrachten te werken aan haar visie:
harmonieuze ontwikkeling van leerlingen op alle gebieden een veilige en stimulerende leeromgeving kwaliteit en kwaliteitsverbetering een resultaatgerichte beleidscyclus opbrengstgerichte inspanning en goede samenwerkingsrelaties binnen de organisatie.
Deze visie is uitgewerkt in strategische beleidskaders:
“Ieder kind telt” (voor onderwijs); “Iedere medewerker telt” (voor personeel); “Een gezond bedrijf” (voor financiën, incl. huisvesting en ICT); “Samenwerken aan (leer)succes” (voor communicatie)
Strategisch beleidsplan
Strategie
Beleid
"Ieder kind telt"
Integraal personeelsbeleid
"Iedere medewerker telt"
Integraal onderwijskundig beleid "Ieder kind telt"
Integraal financieel beleid "Een gezond bedrijf"
Communicatiebeleid “samenwerken aan (leer)succes”
Panta Rhei Jaarverslag 2014
8
Identiteit Een belangrijk uitgangspunt van Panta Rhei is de eigen identiteit van de scholen. De identiteit en de positie van de openbare en katholieke basisscholen zijn in de statuten van de stichting verankerd, waardoor het behoud van de eigen cultuur en signatuur van de scholen gewaarborgd is. De schooldirecties concretiseren zelf in hun schoolplan op welke wijze de school de katholieke identiteit of het openbare of algemeen toegankelijke karakter verder wil vormgeven. Daarmee bepaalt de school zelf hoe de eigen identiteit van de school in de praktijk van alle dag wordt ingevuld. Sinds enkele jaren vervulde broeder Ignatius Maria Ringhofer de taak van identiteitsbegeleider voor de r.k.-scholen binnen de stichting. In oktober namen we afscheid van hem. Het College van Bestuur hoopt in 2015 een opvolger te kunnen benoemen.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
9
2.
De organisatie
De stichting Panta Rhei is het bevoegd gezag van 15 basisscholen in LeidschendamVoorburg en omgeving. Het bestuur van Panta Rhei is sinds 1 oktober 2012 in handen van een College van Bestuur dat uit twee personen bestaat. De toezichthoudende rol wordt vanaf die datum vervuld door een Raad van Toezicht. Op de basisschool heeft de schooldirecteur de integrale verantwoordelijkheid voor het onderwijskundig management en de dagelijkse gang van zaken op de school.
College van Bestuur
GMR
Raad van Toezicht
Bestuurs kantoor OBS De Parachute
ATBS De Springplank
RKBS De Regenboog
OBS De Margriet
ABB Essensteijn
RKBS Maerten van den Velde
OBS Dalton De Tandem
ATBS De Wegwijzer
RKBS Pius X
OBS Prof. Casimir
RKBS De Lusthof
RKBS Emmaus
RKBS Sint Maarten RKBS Maria Bernadette RKBS De Walvis
Organisatieschema 1 januari 2015
Panta Rhei Jaarverslag 2014
10
Raad van Toezicht In 2014 bestond de Raad van Toezicht uit de volgende personen: Mevrouw F. de Kruijff, (voorzitter) De heer E.R. Eggeraat (vice-voorzitter) De heer R. Ras Mevrouw L. Wensing De heer R.E. Zegers (tot en met 1 juli 2014) Mevrouw M. Sietaram (met ingang van 1 september 2014) De heer F. Geleijnse (met ingang van 1 september 2014).
College van Bestuur Het College van Bestuur bestaat uit twee leden: De heer A.H. van Bavel (voorzitter) tot oktober 2014 De heer J.P.A. van den Berg (voorzitter a.i.) vanaf 1 december 2014 Mevrouw A.C. Hagedooren (lid; tevens waarnemend voorzitter van oktober tot eind november 2014). Het College van Bestuur vergaderde zeven keer. De jaarlijks terugkerende onderwerpen zoals jaarplan, bestuursformatieplan, (meerjaren)begroting, voorjaarsnota, jaarverslag en jaarrekening stonden op de agenda evenals de vaststelling van nieuwe of herziene (beleids-)documenten (handboek huisstijl, verhuurbeleid, schoolondersteuningsprofielen, beleid gesprekkencyclus). Daarnaast besprak het College van Bestuur aan de hand van de kwartaalrapportages onder meer de voortgang van de acties uit het jaarplan, de financiële ontwikkelingen, de onderwijsopbrengsten, het verzuim en de ontwikkeling van de leerlingaantallen. Verder werden het ICT-nascholingstraject en de mogelijke invoering van een IB-functie besproken, en nam het College van Bestuur besluiten over benoemingen van directieleden, een vertrouwenspersoon en beleidsmedewerkers. De totstandkoming van het strategisch beleidsplan voor komende jaren vormde een regelmatig terugkerend agendapunt. In april vond in dit kader een ouder- en leerkrachtraadpleging plaats en in december een aparte overlegvergadering met het dagelijks bestuur van de GMR. In het laatste kwartaal van 2014 werd de agenda van het College van Bestuur bijna volledig bepaald door alle ontwikkelingen rondom het fraude-onderzoek.
Directeurenoverleg De directeuren van de 15 basisscholen vormen het directeurenoverleg waarin onder leiding van het College van Bestuur de Panta Rhei-koers wordt vormgegeven. In 2014 waren er tien vergaderingen. Veel agendapunten hadden een beleidsvoorbereidend karakter en op verzoek van de directeuren werd er geregeld tijd ingeruimd voor onderlinge afstemming en
Panta Rhei Jaarverslag 2014
11
uitwisseling van ervaringen. Door Scholen met Succes werd een workshop gegeven over het interpreteren en analyseren van de uitkomsten van de tevredenheidspeilingen die eind 2013 met hun medewerking was uitgevoerd. Drie keer werd het directeurenoverleg verlengd met een themabijeenkomst waarbij ook de adjunct-directeuren aanschoven, onder andere over het strategisch beleid voor de komende jaren, de voortgang van het kwaliteitstraject Ieder Kind Telt, de schoolondersteuningsprofielen, het format voor het schoolplan 20152019, de nieuwe CAO PO en het aanbod voor excellente leerlingen. De jaarlijkse tweedaagse voor directeuren en adjunct-directeuren in oktober stond in het teken van gedrag. Zoals gebruikelijk werd het laatste dagdeel besteed aan het gezamenlijk opstellen van de schoolbegrotingen.
Strategische werkgroepen Sinds 2011 bestaan er drie strategische werkgroepen (Onderwijs, Personeel en Financiën/huisvesting/ict). In elke strategische werkgroep vult een aantal directeuren onder voorzitterschap van het College van Bestuur de strategische beleidskaders in. De verdere uitwerking vindt plaats in projectgroepen die bestaan uit één van de directeuren (voorzitter) en betrokkenen zoals leerkrachten, adjunct-directeuren en medewerkers van het bestuurskantoor.
Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) De GMR wordt gevuld vanuit de medezeggenschapsraden van de scholen. Gesprekken tussen de bestuurder en het dagelijks bestuur van de GMR over intensivering van de samenwerking leidden tot de afspraak dat de bestuurder over bepaalde advies- en instemmingsonderwerpen met de betreffende GMR-werkgroep een overleggesprek voert. De GMR wordt vanaf begin 2014 één dag per week ondersteund door een ambtelijk secretaris vanuit het bestuurskantoor. De GMR publiceert dit jaar een eigen jaarverslag.
Bestuurskantoor Het College van Bestuur wordt op het bestuurskantoor ondersteund door een staf die eind 2014 bestond uit zeven (parttime) medewerkers. De vermeende fraude heeft een zware wissel getrokken op het bestuurskantoor. Met de komst van de interim-bestuurder keerde de rust steeds meer terug.
Administratiekantoor De personele en financiële administratie van Panta Rhei wordt uitgevoerd door de Onderwijs Service Groep (OSG Metrium) in Leiden.
Communicatie Binnen de kaders van het in 2013 vastgelegde communicatiebeleid is met de directeuren gediscussieerd over het gebruik van “social media” op de scholen. Dit mondde in het najaar van 2014 uit in een Social Media-protocol dat de scholen vanaf 2015 gebruiken.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
12
Klachten In 2014 nam het College van Bestuur vijf klachtbrieven in behandeling van de in totaal negen ontvangen brieven; in vier gevallen werd terugverwezen naar de school alwaar de kwestie door de schooldirectie naar tevredenheid van de briefschrijvers kon worden afgehandeld. De behandeling door het College van Bestuur leidde in één geval tot een formeel bezwaar bij de landelijke klachtencommissie. Dit bezwaar werd later weer ingetrokken daar de klagers van mening waren dat het College van Bestuur de kwestie naar tevredenheid had afgerond. In de overige gevallen kon de klacht in één of meer gesprekken met het College van Bestuur en in een enkel geval met inzet van de vertrouwenspersoon, worden afgehandeld. Aan het eind van het schooljaar werd afscheid genomen van één van de twee externe vertrouwenspersonen, mevrouw C. Polderman. Met ingang van 1 september is zij opgevolgd door mevrouw S. Stokman.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
13
3.
De scholen
De vijftien scholen van de stichting zijn verdeeld over de gemeenten LeidschendamVoorburg (12; waarvan zes in de kern Leidschendam, vijf in de kern Voorburg en één in de kern Stompwijk), Voorschoten (2) en Den Haag (1). Als bijlage 1 bij dit jaarverslag is een overzicht opgenomen van alle namen en adressen van de scholen, de naam van de schooldirecteuren en de aantallen leerlingen op de teldatum 1 oktober 2014. Op die datum telden de gezamenlijke Panta Rhei-scholen 4541 leerlingen. Dit betekent een daling van 42 leerlingen ten opzichte van het jaar 2013 (4583).
5000 4500 4000 3500
4702
4667
4682
4583
4541
2010
2011
2012
2013
2014
3000 2500 2000
De ontwikkeling van het leerlingenaantal in de afgelopen jaren
Instandhouding kleine school Het leerlingenaantal van Openbare basisschool De Margriet bevindt zich sinds enkele jaren onder de opheffingsnorm. Het College van Bestuur heeft besloten om de school in elk geval tot en met het schooljaar 2015-2016 in stand te houden op basis van de gemiddelde schoolgrootte.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
14
4.
Onderwijs en kwaliteit
Iedere school van Panta Rhei is een kwaliteitsschool met een eigen, soms ook eigenzinnig onderwijskundig profiel. We streven naar diversiteit in ons onderwijsaanbod. Elke school heeft de ruimte om een eigen onderwijskundig profiel uit te werken dat past bij de kinderen en bij de buurt waarin de school staat. We stimuleren de scholen ook te (durven) kiezen voor specifieke en uitgesproken onderwijsconcepten en te werken aan hoge opbrengsten van het onderwijs. De belangrijkste beleidsvoornemens voor 2014 waren: Verdere uitrol van het derde en vierde jaar (resp. schooljaar 2013-2014 en 20142015) “Ieder kind telt” op elke school, met het accent op verdieping en borging van de ingezette koers, en aandacht voor de component “gedrag”; Verdere bekwaming in de elementen uit het schoolondersteuningsprofiel die nog niet voldoen aan de basisondersteuning; Streven naar integraliteit in de borging van kwaliteit, zowel in de plancyclus (strategisch beleid-schoolplan-jaarplan) als in de verantwoordingsdocumenten. Ieder Kind telt Sinds de aftrap in het najaar van 2011 staat opbrengstgericht werken hoog op de Panta Rheiagenda in de vorm van het grootschalige kwaliteitstraject “Ieder Kind Telt”: Daarin begeleiden landelijk vooraanstaande experts onze schoolteams om zich de grondbeginselen van opbrengstgericht en handelingsgericht werken steeds verder eigen te maken. Ook in 2014 werden de middelen die de overheid vanuit de prestatiebox beschikbaar stelde, ingezet voor dit traject. De naadloze aansluiting van de doelstelling van het traject op de doelen van het Bestuursakkoord van 2012 bleef daarbij een belangrijk uitgangspunt. In 2014 vonden op de scholen onder de noemer van het traject “Ieder Kind Telt” onder meer de volgende activiteiten plaats: Als uitvloeisel van de succesvolle personeelsdag in september 2013 is in 2014 gestart met de invoering van interscholaire bezoeken: schoolteams bezoeken op studiedagen andere Panta Rhei-scholen en ervaren hoe collega-scholen invulling geven aan het onderwijs. Het leren “van en met elkaar” staat centraal. De ontvangende scholen geven vooraf aan wat zij de bezoekende school te bieden hebben. Daarnaast geven de bezoekende scholen vooraf de vragen door die zij graag tijdens het bezoek beantwoord willen zien. Het interscholair bezoek wordt afgesloten met een plenaire terugkoppeling waarin ervaringen worden gedeeld en afspraken en actiepunten voor de bezoekende school worden vastgelegd. De directeur van de bezoekende school legt deze ervaringen, opbrengsten en actiepunten vast in een verslag dat niet alleen intern richtinggevend is voor verdere schoolontwikkeling, maar dat ook gedeeld wordt met het College van Bestuur. In 2013 is het implementatietraject Kijkwijzer gestart. De intern ontwikkelde Kijkwijzer biedt scholen een kans en uitdaging om de onderwijskwaliteit van leraren te bevestigen en/of verder
Panta Rhei Jaarverslag 2014
15
te ontwikkelen. Hierdoor kan verfijnder worden gestuurd op onderwijsontwikkeling en wordt informatie verzameld voor de gesprekkencyclus. De invoering van de Kijkwijzer heeft er mede toe geleid dat het accent in een groot deel van de schoolspecifieke trajecten in 2014 verschoof van onderwijsinhoud (‘wat voor stof bied je leerlingen aan?’) naar onderwijsproces en de kwaliteit van het pedagogisch en didactisch handelen van de leerkracht (‘hoe kan ik vanuit mijn leerkrachtgedrag optimaal bijdragen aan de ontwikkeling van mijn leerlingen?’). De projectgroep Excellente Leerlingen heeft grote stappen gezet om het plusaanbod voor de excellente leerlingen binnen de stichting te optimaliseren en waar nodig verder uit te breiden. Intern is gestart met een verdiepende cursus voor scholen die het onderwijsaanbod voor deze specifieke groep leerlingen een structurele plaats in het onderwijs willen geven. Doel is dat in 2016 alle scholen binnen Panta Rhei aan deze cursus hebben deelgenomen en dat er binnen alle scholen van de stichting een zo passend mogelijk onderwijsaanbod voor excellente leerlingen is. Eind 2014 is de samenwerking met psychologisch adviesbureau Ponte geïntensiveerd en zijn alle stappen gezet die noodzakelijk zijn voor het starten van een tijdelijke bovenschoolse Plusklas-voorziening binnen de stichting per januari 2015. In deze bovenschoolse voorziening worden leerlingen opgevangen die een specifieke onderwijsaanpak nodig hebben om hun potentieel te ontsluiten. Dit betreft een kleine groep leerlingen die tot nu toe aangewezen waren op de externe voorziening van Ponte (‘Ponte-Plus-klas’). In 2014 werden twee groepen van rond de 45 kleuterleerkrachten, afkomstig van alle scholen binnen de stichting, geschoold tijdens de Masterclasses. Experts van onder andere het landelijk onderwijsprogramma School aan Zet droegen bij aan een aanzienlijke vergroting van de kleuterexpertise op de scholen. Onderwerpen als ‘Handelingsgericht werken met jonge kinderen in risicosituaties’, ‘Jonge kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong’ en ‘Opbrengstgericht werken in de kleuterperiode’ werden tijdens interactieve studiedagen besproken. Uit de door deelnemers ingevulde evaluaties blijkt dat de Masterclasses de deelnemers zinvolle en praktijkgerichte informatie hebben gebracht die mee terug naar de eigen school werd genomen. Vanuit de stichting is in september 2014 aan de scholen een aanvullend traject aangeboden: als onderdeel van het “Ieder Kind Telt”-traject konden zij zich aanmelden voor begeleiding door experts op het gebied van het gedrag van leerlingen. Een groot aantal scholen is, met uiteenlopende hulpvragen, met dit aanvullend traject gestart.
Leerresultaten en de schoolinspectie In het laatste kwartaal van 2014 heeft de inspectie aan alle basisscholen van Panta Rhei een basisarrangement toegekend. Eén van de scholen heeft een attendering gekregen en een andere school heeft een waarschuwing gekregen. Hiermee is het aantal scholen waar de opbrengsten onder het te verwachten niveau liggen, teruggebracht van drie naar twee. Tijdens het gesprek met de inspecteur heeft deze zich lovend uitgelaten over de wijze waarop de stichting ondanks de commotie naar aanleiding van de vermeende fraudezaak het onderwijs toch zo centraal op de agenda heeft weten te houden, waardoor de kwaliteit van het onderwijs op geen enkele wijze in het geding is gekomen.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
16
Passend onderwijs In augustus 2014 is de wet Passend Onderwijs ingevoerd. De stichting heeft zich in 2014 voorbereid op deze invoering en zaken als toelatingsbeleid, het beleid op schorsen en verwijderen en het protocol medisch handelen zijn aangepast aan deze nieuwe wet. In het traject Ieder Kind Telt stond het geven van passend onderwijs al sinds 2011 centraal. Vanuit de scholen is ook in 2014 een grote inzet geleverd om zich verder te bekwamen in elementen uit het schoolondersteuningsprofiel die nog niet voldoen aan hetgeen op grond van de basisondersteuning verwacht mag worden. Dit heeft op scholen bijvoorbeeld geresulteerd in een verbeterd aanbod voor excellente leerlingen, de implementatie van een nieuwe werkwijze rond technisch en begrijpend lezen en meer aandacht voor de ontwikkeling van de kleuter en de doorgaande lijn in de school. In het gehele werkveld werd na augustus 2014 zichtbaar dat en organisaties echter nog niet volledig ingericht zijn op een vlekkeloze invoering van deze wet. Uit het onderwijsveld kwamen vragen en onduidelijkheden richting het samenwerkingsverband, vooral op het gebied van processen en procedures. Dit heeft tot gevolg dat tijdens deze implementatieperiode veel inzet en doorzettingsvermogen wordt gevraagd van de mensen die in het onderwijs en de ondersteuning werkzaam zijn. Door actief deel te nemen aan diverse klankbordgroepen binnen het samenwerkingsverband SPPOH draagt Panta Rhei bij aan de verbetering van processen en procedures. Daarnaast is binnen het IB-netwerk van de stichting op verschillende manieren ondersteuning aan de scholen geboden. Denk hierbij aan het uitwisselen van expertise en het (laten) geven van informatie. Schoolplan 2015-2019 Binnen de stichting is een format ontwikkeld voor het schoolplan 2015-2019. Het ontwikkelde format leidt de scholen naar een bondig schoolplan dat in opzet gelijk is aan belangrijke strategische documenten van de stichting. Het format wordt gekenmerkt door integraliteit: de centrale doelen uit het Panta Rhei-strategisch beleid en de doelen van de afzonderlijke scholen worden in het schoolplan met elkaar verbonden. De belangrijkste beleidsvoornemens voor 2015 zijn: Evaluatie van “Ieder Kind Telt” leidend tot een duidelijke koers voor de komende vier jaar, waarbij verdieping en borging van de ingezette koers centraal staan; Het specifiek maken van de vereiste basiskwaliteit voor onderwijs en sociale veiligheid voor alle scholen en de scholen aan de hand van deze, binnen de stichting vereiste, basiskwaliteit in kaart brengen; Blijven streven naar integraliteit in de borging van kwaliteit, zowel in de plancyclus (strategisch beleid-schoolplan-jaarplan) als in de verantwoordingsdocumenten.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
17
5.
Personeel
Panta Rhei ziet haar medewerkers als menselijk kapitaal, dat zij koestert. Leerkrachten zijn de belangrijkste factor voor goed onderwijs. Onderwijsondersteunende medewerkers zorgen dat de aandacht van de leerkracht maximaal is gericht op de kinderen in de groep.
De belangrijkste doelen voor 2014 waren Invoering van structurele collegiale consultatie, collegiaal klassenbezoek of intervisie in het team; Herziening van het mobiliteitsbeleid gecoördineerd vanuit Panta Rhei Voortzetting van de nascholing van directies in de verlengde directiedagen Beleidsherziening Onder regie van de strategische werkgroep Personeel zijn beleidsdocumenten geëvalueerd en herzien.
Het in 2013 vastgestelde beleid gesprekkencyclus is geïmplementeerd. In maart en april zijn de schoolteams geïnformeerd over het nieuwe beleid. De regeling is per 1 mei 2014 van kracht geworden en vanaf dat moment vinden op de scholen functionerings- en beoordelingsgesprekken conform de nieuwe opzet plaats. De gesprekkenronde van het College van Bestuur met de directeuren is doorgeschoven naar het tweede kwartaal van 2015.
Een werkgroep heeft een voorstel uitgewerkt ten aanzien van de inzet van vakleerkrachten op de scholen. Het ligt in de bedoeling om het plan in het nieuwe schooljaar op de scholen te implementeren.
Een onderzoek naar de positie van de intern begeleiders van de stichting heeft geleid tot een herijking van de IB-taak en tot het voornemen om een werkgroep in te stellen die in 2015 de mogelijkheden van invoering van de IB-functie gaat verkennen.
Collegiale consultatie Dit onderwerp is ingevuld vanuit de beleidsportefeuille Onderwijs en Kwaliteit en wordt op pagina 15 van dit jaarverslag vermeld. Mobiliteit Met ingang van het schooljaar 2014-2015 zijn acht medewerkers overgeplaatst naar een andere Panta Rhei-school. Deze interne mobiliteit wordt deels veroorzaakt door de
Panta Rhei Jaarverslag 2014
18
krimpsituatie waar verschillende scholen zich mee geconfronteerd zien. Daarnaast kunnen medewerkers jaarlijks hun belangstelling voor interne mobiliteit kenbaar maken. Daar waar zich een passende vacature voordoet binnen één van de Panta Rhei scholen, kan deze vanuit de vrijwillige mobiliteit ingevuld worden. Leiderschap In het kader van het meerjarig kwaliteitsverbeteringstraject Ieder Kind Telt kregen de directeuren in 2014 begeleiding van externe deskundigen op het gebied van leiderschapsontwikkeling. Dit thema stond ook op het programma van de directie-tweedaagse in oktober 2014. Ook in 2014 namen de directeuren deel aan begeleide intervisiebijeenkomsten. Er is besloten om deze bijeenkomsten in het komende jaar voort te zetten. Verzuim Het nieuwe verzuimbeleid dat vanaf januari 2013 van kracht is en de overstap naar een andere arbodienst, Metaplanning, hebben in 2013 geresulteerd in een aanzienlijke daling van het verzuim. Het verzuim is nu weer licht gestegen, met name in de tweede helft van het jaar. Het is niet ongebruikelijk dat bij het invoeren van een nieuw verzuimbeleid in eerste instantie sprake is van een enigszins ‘krampachtige’ houding van zowel de leidinggevenden als medewerkers, die later weer stabiliseert.
9,00 8,00 7,00
7,67 6,90 6,14
6,60
7,61 6,55 6,50
6,00
4,50
5,00
4,12
4,00
Verzuimpercentage Panta Rhei Verzuimpercentage Onderwijs
3,00 2,00 1,00 0,00 2010
2011
2012
2013
2014
Het verloop van het gemiddelde verzuim vanaf 2010 ten opzichte van het landelijk gemiddelde in het primair onderwijs. (NB: het landelijk gemiddelde voor 2014 is op het moment van het opstellen van dit jaarverslag nog niet bekend).
Panta Rhei Jaarverslag 2014
19
10 9 8 7 6 5
9,06
9,05 8,29
8,03
8,03
6,89 4,91
4
6,33 4,32 3,95
3
5,23 4,27
6,37 4,86
Verzuim % Panta Rhei 2011
3,25
Verzuim % Panta Rhei 2013
Verzuim % Panta Rhei 2012
Verzuim % Panta Rhei 2014
2,02
2 1 0 1e kw
2e kw
3e kw
4e kw
Het gemiddelde verzuim per kwartaal in 2011, 2012, 2013 en 2014
In de eerste twee kwartalen van 2014 heeft de daling van het verzuim zich voortgezet ten opzichte van de eerste twee kwartalen in voorgaande jaren. Het derde kwartaal laat echter een hoger verzuim zien. Dit in tegenstelling tot andere jaren waarin het verzuim in het derde kwartaal juist lager was omdat de zomervakantie in dit kwartaal valt. Er dienen zich dan veelal geen nieuwe verzuimers aan en ook zien we vaak dat iemand voor de zomervakantie weer volledig hersteld is. Het hoge verzuim in het derde kwartaal wordt veroorzaakt door een aantal langdurige zieken die voor de zomervakantie nog niet volledig waren gereintegreerd waardoor hun verzuim in de zomervakantie doorliep. In het vierde kwartaal van 2014 zien we een stijging van het verzuim. Zoals de grafiek aangeeft is dit volgens verwachting. Dat het percentage ruim 1,5 % boven het verzuim van het vierde kwartaal in 2013 uitkomt, wordt vooral veroorzaakt door het aantal verzuimers tussen de één en zes weken. Hiervoor is geen aanwijsbare reden. In de meeste gevallen betrof het een verzuim tot twee weken. Het aantal langdurig zieken is gelijk aan het aantal langdurig zieken in het vierde kwartaal van 2013. De belangrijkste doelen voor 2015 zijn: Invoering van de CAO PO Verkenning Eigen Risicodragerschap Structurele begeleiding voor startende leraren en directeuren
Panta Rhei Jaarverslag 2014
20
6.
Huisvesting en ICT
Wij streven naar een eigentijdse en multifunctionele huisvesting van onze scholen die toegankelijk, veilig, uitnodigend en uitdagend is. De belangrijkste beleidsvoornemens voor 2014 waren: Inzichtelijk, stabiel en regulier Meerjarenonderhoudsplan dat dekkend is ten opzichte van de inkomsten Verdere verbetering van afstemming planvorming, activiteitenplanning en uitvoering Voorbereiding invoering doordecentralisatie Kwaliteit/deskundigheid schoolhuisvesting is binnen Panta Rhei
Meerjarenonderhoudsplan De meerjarenplanning voor onderhoud is bijgewerkt met de uitgevoerde werkzaamheden en aangepast aan de nieuwe inzichten hieromtrent. Tevens is er een start gemaakt met een actualisatie en implementatie van het buitenonderhoud als gevolg van de doordecentralisatie. Voor 2015 wordt de complete begroting doorgerekend ten opzicht van de inkomsten. Planmatig onderhoud Op De Parachute, de Emmausschool en de St. Maartensschool is het afgelopen jaar groot onderhoud uitgevoerd aan het buitenschilderwerk. Het binnenschilderwerk van de Pius Xschool kreeg een opfris-schilderbeurt. Tevens zijn hier alle plafondplaten die kapot of beschadigd waren, vervangen. Bij basisscholen De Margriet en Essesteijn is het restant van de kozijn- vervanging afgerond. De nevenvestiging van De Wegwijzerschool aan De Oude Bleijk is deels voorzien van een nieuwe dakbedekking waardoor de lekkages tot het verleden behoren. Ook werd hier een deel van de kozijnen gerepareerd en een deel compleet vervangen. Bij de Emmausschool is na het verwijderen van de tijdelijke lokalen het schoolplein deels herstraat en is het plein middels een hekwerk afsluitbaar gemaakt. Bij het kleuterplein is er een apart gedeelte bij gemaakt om fietsen te stallen.
Gerealiseerde huisvestingsprojecten Professor Casimirschool Voor de zomervakantie is na een grondige renovatie en gedeeltelijke nieuwbouw de Professor Casimir naar volle tevredenheid opgeleverd. Alle betrokken partijen zijn enthousiast over het gerealiseerde resultaat: een eigentijds schoolgebouw met behoud van monumentale details.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
21
Sint Maartensschool Na een lang voorbereidingstraject is na de zomer vakantie gestart met de uitbreiding van de St. Maartensschool ten behoeve van de buitenschoolse opvang van Vlietkinderen en de Peuterspeelzaal St. Maarten. Er zijn twee ruime lokalen met algemene ruimte gerealiseerd. Deze uitbreiding is voor de kerstvakantie opgeleverd en is inmiddels in gebruik genomen door betrokken partijen. Tijdens de zomervakantie is tevens een start gemaakt met het uitvoeren van onderwijskundige vernieuwingen binnen de school. Zo is de gehele begane grond voorzien van nieuwe plafond en voldoende verlichting, is een groot deel van het marmoleum vervangen en zijn in de algemene ruimte werkplekken gerealiseerd die nodig zijn voor het hedendaagse onderwijs. Bij deze modernisering zijn eveneens de toiletgroepen gerenoveerd door het plaatsen van nieuw sanitair en zijn er nieuwe vloeren aangebracht die de hygiëne bevorderen. In de gymzaal is ook een renovatie uitgevoerd waarbij de kleedruimten zijn voorzien van nieuwe plafonds en de wanden zijn geschilderd. De doucheruimten zijn volledig opnieuw betegeld en ook hier is een nieuwe vloer aangebracht. In de gymzaal zijn tot slot de wandrekken vervangen door een nieuw modern en multifunctioneel exemplaar en er zijn twee nieuwe basketbalvoorzieningen geplaatst. Basisschool De Margriet In het kader van het Project De Heuvel is in overleg tussen de school, de wijkvereniging en de gemeente een plan gemaakt om een ruimte voor de buurt te realiseren in de school. Een binnenhuisarchitect stelde hiervoor een aansprekend plan op dat voor de zomervakantie is uitgevoerd en opgeleverd. Er is nu een multifunctionele ruimte die zowel gebruikt wordt door de buurtbewoners als de school. Hierdoor is de betrokkenheid van de buurtbewoners met de school verder vergoot. ICT Vanuit de meerjareninvesteringsplanning zijn op drie scholen de servers vervangen waardoor zij weer een stabiel netwerk hebben. Op de Essesteijnschool is een verbeteringsslag uitgevoerd in het bestaande netwerk. Door creatieve oplossingen is er met beperkte middelen een volwaardig netwerk gerealiseerd welke voldoet aan de eisen die het hedendaagse onderwijs daaraan stelt. Het nascholingstraject heeft verder zijn vervolg gekregen en is door veel medewerkers benut om zijn of haar ict-vaardigheden verder te ontwikkelen. Hierbij moet worden vermeld dat de interesse voor de onlinecursussen achterblijft ten opzicht van de fysieke trainingen. Deze laatste worden zeer enthousiast gevolgd. In september is de opleiding “Masterclass ICT-coördinator in de 21e eeuw” gestart. Medewerker huisvesting Eind 2013 besloot het College van Bestuur om voor het beleidsterrein huisvesting, dat tot dan toe werd bezet door ingehuurde krachten, een vaste medewerker aan te trekken. Dit
Panta Rhei Jaarverslag 2014
22
leidde tot de benoeming van een huisvestingsmedewerker in het begin van 2014, zodat Panta Rhei nu huisvestingsdeskundigheid in eigen huis heeft. Asbest Aan het eind van het jaar is er commotie ontstaan over het al dan niet aanwezig zijn van en het deugdelijk verwijderd zijn van diverse asbestbronnen op een aantal scholen. Zo was er bij de Professor Casimirschool onrust over het feit of de asbest wel volgens de regels was verwijderd en afgevoerd. Dit is in overleg met een asbestdeskundige beoordeeld en er is geconcludeerd dat alles volgens de regelgeving is uitgevoerd. Vervolgens is dit in een gepland overleg aan alle betrokkenen uitgelegd en toegelicht. Bij de Pius X-school ontstond er onrust over vermeende asbestbronnen. Deze onrust kon, na een tweede onderzoek door een asbestdeskundige en het onderzoeken van diverse monsters, weer worden weggenomen met de conclusie dat de vermeende bronnen niet asbest-houdend zijn. Om voor de toekomst alle twijfel weg te nemen is opdracht gegeven tot een actualisatie van de in 2013 uitgevoerde inventarisaties.
De belangrijkste beleidsvoornemens voor 2015 zijn: IHP herzien in navolging van het gemeentelijk IHP Reëel, stabiel en inzichtelijk meerjarenonderhoudsplan dat dekkend is ten opzichte van de inkomsten Verbetering van de informatiesystemen/verstrekking Herziening huisvesting-gerelateerde contracten voor meer transparantie en efficiency
Panta Rhei Jaarverslag 2014
23
7.
Financiën
7.1 Gerealiseerde baten en lasten
bedragen x 1.000
Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
verschil realisatie 2014 en begroting 2014
verschil realisatie 2014 en realisatie 2013
Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten
20.294 288 527 21.109
19.980 320 566 20.866
21.178 477 741 22.396
314 -32 -39 243
-884 -189 -214 -1.287
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
17.591 501 1.668 3.746 23.506
17.568 515 1.467 1.771 21.321
17.628 506 1.786 1.899 21.819
23 -14 201 1.975 2.185
-37 -5 -118 1.847 1.687
Saldo baten en lasten
-2.397
-455
577
-1.942
-2.974
31
70
268
-39
-237
-2.366
-385
845
-1.981
-3.211
Financiele baten en lasten Resultaat
7.1.1 Ontwikkeling gerealiseerde baten Realisatie 2014 en begroting 2014 De gerealiseerde Rijksbijdragen 2014 zijn hoger dan werd begroot (+314). De stijging is echter in belangrijke mate een verslaggevingskwestie (+167). De van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs ontvangen zorgbaten moeten namelijk met ingang van 1 augustus 2014 onder Rijksbijdragen worden verantwoord en niet zoals voorheen in de rubriek Overige baten. De stijging was ook het gevolg van een tussentijdse, opwaartse aanpassing van de Rijksbekostiging. Deze aanpassing was noodzakelijk omdat per 1 september 2014 een nieuwe cao van kracht werd en deze nieuwe cao o.a. voorziet in een brutoloonstijging van 1,2%. De batenstijging wordt dan ook gedeeltelijk weer teniet gedaan door een stijging van de personeelslasten. Ook was er ten opzichte van eerdere begrotingen sprake van een lichte groei van het leerlingenaantal en werd hiervoor een overeenkomstige bekostiging ontvangen.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
24
De overige overheidsbijdragen 2014 zijn per saldo lager dan begroot (-32). Deze daling is het gevolg van een noodzakelijke correctie op eerder ontvangen projectsubsidies. Ook de overige baten 2014 zijn lager dan werd begroot (-39). Deze daling is echter het gevolg van de eerder genoemde her-rubricering van zorgbaten. Laat men dit boekkundige effect (-90) buiten beschouwing, dan laten de overige baten een stijging zien. De verhuuropbrengsten, detacheringbaten en de baten WSNS zijn namelijk duidelijk hoger dan werd voorzien. Realisatie 2014 en realisatie 2013 De baten 2014 zijn duidelijk lager dan de baten 2013. Dit heeft echter alles te maken met de onverwachtse instroom van extra middelen in 2013. Deze middelen moeten verplicht tot de baten 2013 worden gerekend, ook al krijgen deze baten bij vrijwel alle onderwijsinstellingen (en ook bij Panta Rhei) pas in latere jaren hun bestemming. De instroom heeft om die reden een eenmalig en sterk positief effect op het jaarresultaat.
7.1.2 Ontwikkeling gerealiseerde lasten Realisatie 2014 en begroting 2014 De personeelslasten zijn hoger dan begroot (+23). Per 1 augustus 2014 werd een nieuwe cao van kracht en deze cao voorziet in een brutoloonstijging van 1,2%. Het cao-effect (bij benadering +60) wordt overigens grotendeels gecompenseerd door een tussentijdse aanpassing van de Rijksbekostiging (zie eerdere opmerkingen). De loonkosteneffecten werden ook opgevangen door een passende zuinigheid ten aanzien van de overige personele lasten, zonder dat dit alles overigens ten koste ging van geplande (meer)uitgaven op het gebied van professionalisering en scholing. De afschrijvingslasten zijn in 2014 lager dan begroot (-14). Het verschil tussen realisatie en begroting is per saldo beperkt en het gevolg van kleine afwijkingen in het investeringsmoment en/of de investeringsomvang. Eind 2014 werd de aanbouw van de Sint Maartensschool opgeleverd. Deze aanbouw werd pas begin 2015 in gebruik genomen door BSO Vlietkinderen. De afschrijvingen op deze aanbouw hebben om die reden slechts een zeer beperkt effect op het resultaat 2014. In 2015 wordt binnen het beschikbare budget extra ruimte gereserveerd voor investeringen in meubilair, inventaris en apparatuur. Deze investeringen kregen namelijk in het verleden wat minder aandacht doordat investeringen in ICT en leermiddelen tijdelijk voorrang kregen. De huisvestingslasten zijn in 2014 hoger dan begroot (+201). De afwijking komt in belangrijke mate voor rekening van hogere uitgaven voor energie- en waterverbruik (+68). De eindafrekening van dit verbruik is nog niet opgemaakt, maar het is duidelijk dat deze lasten te
Panta Rhei Jaarverslag 2014
25
laag zijn begroot en dat de verwachtingen over een lager verbruik nog niet zijn waargemaakt. Ook de kosten van klein onderhoud en schoonmaak en heffingen vallen per saldo beduidend hoger uit dan begroot (+109). Ook hier is te optimistisch begroot. Overigens geldt zowel voor het energieverbruik als voor de onderhoudslasten dat deze lasten wel al duidelijk lager zijn dan in 2013 werd gerealiseerd. De overige lasten wijken in 2014 sterk af van wat werd begroot (+ 1.975). In de jaarrekening 2014 zijn omvangrijke kosten (+1.974) opgenomen voor de mogelijke financiële gevolgen van de vermeende fraude. Het onderzoek loopt nog, maar het is juist om al in de jaarrekening 2014 rekening te houden met mogelijke financiële gevolgen (oninbare vorderingen). De reguliere overige lasten bevinden zich per saldo op het in 2014 begrote niveau. Realisatie 2014 en realisatie 2013 De lasten 2014 wijken voor wat betreft de reguliere exploitatie gunstig af van het niveau 2013 en dit past bij een organisatie die reageert op een lichte daling van het leerlingenaantal en niet afhankelijk wil geraken van een instroom van extra middelen op het niveau 2013. Dat het resultaat 2014 toch zeer ongunstig afwijkt van het resultaat 2013 komt doordat het resultaat 2013 eenmalig sterk positief werd beïnvloed door de instroom van extra middelen (+861). Van een dergelijke instroom is in 2014 geen sprake en het resultaat 2014 wordt verder sterk onder druk gezet door de opname van kosten voor de mogelijke gevolgen van vermeende fraude. Zie hierover de eerdere opmerkingen.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
26
7.2 Gerealiseerde kapitaals- en vermogensposities 2013
2014
Activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa
-
-
2.572.096
2.763.033
Financiële vaste activa
-
-
2.572.096
2.763.033
-
-
4.968.900
2.383.481
-
-
Liquide middelen
2.172.553
1.987.113
Vlottende activa
7.141.453
4.370.594
Totale Activa
9.713.549
7.133.627
Eigen vermogen
4.957.708
2.592.498
Voorzieningen
2.631.414
2.541.878
Langlopende schulden
-
-
Kortlopende schulden
2.124.427
1.999.251
9.713.549
7.133.627
Vaste activa Voorraden Vorderingen Effecten
Passiva
Totale Passiva
7.2.1 Ontwikkeling gerealiseerde activa-posities De boekwaarde van de materiele vaste activa is ultimo 2014 hoger dan op het einde van het boekjaar 2013. De stijging kwam vooral voor rekening van investeringen in schoolgebouwen en leermiddelen. Deze stijging van de boekwaarde werd gedeeltelijk gecompenseerd doordat op investeringen in ICT hardware vrij snel wordt afgeschreven en deze afschrijvingen drukken de boekwaarde. De omvang en waarde van de vorderingen zijn ultimo 2014 veel lager dan in 2013. Dit heeft alles te maken met de beslissing om kosten op te nemen voor de gevolgen van de vermeende fraude. Lopende dit onderzoek is het verstandig om rekening te houden met mogelijke oninbaarheid van vorderingen op partijen die onderwerp zijn van het fraudeonderzoek. De waarde van deze vorderingen is dan ook op nihil gesteld. Panta Rhei doet er overigens alles aan om de schade te verhalen.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
27
De omvang en samenstelling van de beschikbare liquide middelen is ultimo 2014 niet wezenlijk veranderd. Het gaat om natuurlijke schommelingen van saldi. 7.2.2 Ontwikkeling gerealiseerde passiva-posities Het eigen vermogen is ultimo 2014 duidelijk lager dan op het einde van het boekjaar 2013. Het eigen vermogen reageert op het gerealiseerde saldo van baten en lasten en ondergaat op die wijze ook de invloed van de al eerder genoemde gevolgen van de vermeende fraude. De omvang van de voorziening Groot onderhoud en de voorziening Jubilea-uitkeringen is per saldo iets lager dan op het einde van 2013. Het noodzakelijke saldo is echter gebaseerd op getoetste meerjarenramingen en het saldo schommelt van jaar tot jaar in overeenstemming met die ramingen. De saldi van deze voorzieningen worden dan ook bepaald door de in deze ramingen opgenomen toevoegingen en onttrekkingen. De omvang en samenstelling van de kortlopende schulden is ultimo 2014 niet wezenlijk veranderd. Het gaat om natuurlijke schommelingen van saldi; schommelingen die vooral het gevolg zijn van kleine vertragingen of versnellingen in het betaalmoment.
7.3 Gerealiseerde waarden kengetallen Financiële kengetallen
2011
2012
2013
2014
kapitalisatiefactor
49%
48%
42%
33%
solvabiliteit 1
61%
41%
51%
36%
solvabiliteit 2
77%
68%
78%
72%
liquiditeit (current ratio)
2,14
1,79
3,36
2,19
Panta Rhei Jaarverslag 2014
28
De solvabiliteit 1 (eigen vermogen in procenten van het balanstotaal) daalt in 2014 dan ook duidelijk en nadert de signaleringswaarde van de Inspectie van het Onderwijs ( waarde < 30%). De waarden voor solvabiliteit 2 (eigen vermogen plus voorzieningen, uitgedrukt in procenten van het balanstotaal) en de liquiditeit bevinden zich ultimo 2014 op een toereikend niveau. Voor de kapitalisatiefactor geldt dat een daling wijst op een meer wenselijke verhouding tussen de omvang van het binnen Panta Rhei werkzame kapitaal en de omvang van de organisatie en zijn activiteiten. Het is wel zaak om de solvabiliteit 1 te herstellen en 50% is daarbij de streefwaarde. Op voorwaarde dat de begrotingsdiscipline strikt wordt gehandhaafd en de liquiditeit wordt bewaakt, mag dat herstel meerdere jaren vergen. Zie voor aanvullende opmerkingen over huidige en toekomstige financiële posities ook paragraaf 7.4.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
29
7.4 Toekomstige financiële ontwikkelingen 7.4.1 Exploitatie: meerjarenramingen 2015-2018 2015
2016
2017
2018
20.560.151
20.400.062
20.488.621
20.608.970
318.539
239.539
239.539
229.936
Baten Rijksbijdragen Overige overh.bijdragen en -subs. correcties inzet reserve en overheveling Overige baten totaal baten
-
-
-
-
662.520
412.473
215.496
215.720
21.541.210
21.052.074
20.943.656
21.054.626
17.484.137
17.180.730
17.337.431
17.375.365
-
-
-
Lasten Personeelslasten taakstellende bezuiniging Afschrijvingen Huisvestingslasten
515.287
524.427
527.377
524.301
1.683.428
1.651.730
1.648.738
1.647.238
Overige lasten
2.054.339
1.673.411
1.625.195
1.626.480
totaal lasten
21.737.191
21.030.298
21.138.741
21.173.384
Saldo baten en lasten
195.981-
21.776
195.085-
118.758-
financiële baten
30.000
30.000
30.000
30.000
financiële lasten
-
-
-
-
30.000
30.000
30.000
30.000
165.981-
51.776
165.085-
88.758-
-
-
-
-
165.981-
51.776
165.085-
88.758-
Financiële baten en lasten
Saldo financiële baten en lasten Resultaat Buitengewoon resultaat Netto resultaat
Panta Rhei Jaarverslag 2014
30
Bij het opstellen van meerjarenramingen werd uitgegaan van de navolgende ontwikkeling van leerlingenaantallen en formatie: Ontwikkeling leerlingenaantal en formatie
2014
2015
2016
2017
Leerlingenaantal
4542
4540
4534
4527
FTE Formatie Management en Bestuur FTE Formatie OP FTE Formatie Ondersteunend en beheerspersoneel
28 223 20
29 214 20
29 214 20
29 214 20
Totaal FTE
271
263
263
263
De meerjarenraming werd vastgesteld en goedgekeurd vóórdat de jaarcijfers 2014 beschikbaar waren en dus vóórdat de omvang van de te treffen ‘fraudevoorzieningen’ duidelijk was. Omdat de meerjarenbegroting nog geen volledig sluitende exploitatie laat zien, zijn er na vaststelling van de meerjarenbegroting aanvullende afspraken gemaakt die moeten bijdragen aan een herstel van de solvabiliteit:
Een belangrijk uitgangspunt bij het opstellen van deze meerjarenramingen was dat Panta Rhei waarde hecht aan het voortzetten van het vastgestelde meerjarige strategisch beleid en dat de mogelijke financiële gevolgen van de vermeende fraudeaffaire rechtstreeks worden afgewenteld op het aanwezige eigen vermogen. Van bijzondere, aanvullende bezuinigingsopdrachten is geen sprake, op voorwaarde dat de liquiditeit en solvabiliteit dit toelaat. Wel geldt de uitdrukkelijke afspraak dat Panta Rhei blijft werken aan lastenverhoudingen die binnen de sector als wenselijk worden gezien en dat vooral het procentuele aandeel van de personeelslasten op termijn terugloopt naar een meer wenselijke 81,5% van de totale baten. Binnen de getoonde meerjarenraming is met een dergelijke terugloop nog geen rekening gehouden. In de periode 2015-2018 worden er naar verwachting vanuit het Rijk nog meer middelen ontvangen dan voorzichtigheidshalve werd begroot. De instroom van die meer structurele middelen leidt waarschijnlijk al tot een terugloop van het procentuele aandeel van de personeelslasten. Verder geldt de afspraak dat als Panta Rhei in de periode 2015-2018 inderdaad meer baten ontvangt dan werd begroot, dit surplus wordt toegevoegd aan het eigen vermogen en zo bijdraagt aan een herstel van de solvabiliteit.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
31
7.4.2 Balans: meerjarenramingen 2015-2018
2015
2016
2017
2018
Activa Immateriële vaste activa
-
-
-
-
3.039.646
3.156.219
3.175.842
3.198.541
Financiële vaste activa
-
-
-
-
1.4 Voorraden
-
-
-
-
2.383.481
2.383.481
2.383.481
2.383.481
-
-
-
-
1.7 Liquide middelen
1.520.369
1.431.422
1.222.564
1.086.956
Vlottende activa
3.903.850
3.814.903
3.606.045
3.470.437
Totale Activa
6.943.496
6.971.122
6.781.887
6.668.978
Eigen vermogen
2.426.517
2.478.293
2.313.208
2.224.450
Voorzieningen
2.517.728
2.493.578
2.469.428
2.445.277
Materiële vaste activa
1.5 Vorderingen 1.6 Effecten
Passiva
Langlopende schulden
-
-
-
-
Kortlopende schulden
1.999.251
1.999.251
1.999.251
1.999.251
6.943.496
6.971.122
6.781.887
6.668.978
Totale Passiva
Financiële kengetallen
2015
2016
2017
2018
kapitalisatiefactor
32%
33%
32%
31%
solvabiliteit 1
35%
36%
34%
33%
solvabiliteit 2
71%
71%
71%
70%
liquiditeit (current ratio)
1,95
1,91
1,80
1,74
De kapitalisatiefactor is gedurende de gehele periode vrij stabiel, mede door handhaving van het investeringsbeleid. Verder is ook het niveau van de solvabiliteit 2 en het niveau van de liquiditeit van voldoende kwaliteit. In de getoonde meerjarenraming blijft echter een herstel van de solvabiliteit 1 uit. Op handhaving van de aanvullende afspraken over het maximale procentuele aandeel van de personeelslasten en de toevoeging van extra baten aan het eigen vermogen zal om die reden dan ook strikt worden toegezien.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
32
7.5 Risico’s en risicobeheersing 7.5.1 Belangrijke Risico’s Panta Rhei laat periodiek een risicoanalyse uitvoeren. Deze analyse moet duidelijk maken welke risico’s relevant zijn en om aandacht vragen. Een groot aantal van deze risico’s betreft operationele kwesties en heeft betrekking op het op een juiste wijze voldoen aan wet- en regelgeving en de naleving van interne afspraken over procedures, protocollen en budgetten. In paragraaf 7.5.2 wordt ingegaan op activiteiten die bijdragen aan de beheersing van dergelijke, meer operationele risico’s. Panta Rhei kent echter ook risico’s van een meer strategische aard. Het gaat dan vooral om de zaken als:
De ontwikkeling van de leerlingaantallen. Per 1-10-2014 was het leerlingenaantal 4541. De prognose van de directeuren per 1-10-2014 was 4568 leerlingen. Door op het moment van begroten kritisch te kijken naar de te verwachte baten en formatieruimte kan de daling worden opgevangen. De ontwikkeling van de leerlingenaantallen wordt consequent en nauwlettend gevolgd. De Margriet wordt in stand gehouden op basis van de gemiddelde schoolgrootte. Het leerlingenaantal van De Springplank ligt voor het tweede jaar onder de opheffingsnorm. Wij oriënteren ons op mogelijkheden voor deze scholen.
Onderwijskwaliteit op twee scholen (één school met een waarschuwing en één school met een attendering van de Onderwijsinspectie). Op beide scholen zijn verbetertrajecten gaande.
De decentralisatie van het buitenonderhoud is een aandachtspunt. Vooralsnog lijkt dit op basis van een actualisering van het meerjarenonderhoudsplan en de huidige onderhoudsvoorziening geen probleem. Feit blijft dat de reguliere materiële bekostiging in het algemeen niet toereikend is om een school draaiende te houden op een voldoende niveau.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
33
7.5.2 Omgaan met risico’s en bedreigingen In paragraaf 7.5.1 werd al beschreven hoe Panta Rhei omgaat met enkele strategische risico’s. Binnen Panta Rhei krijgen echter ook de beheersing van andere, meer tactische of operationele risico’s systematisch aandacht. Het risicomanagement rust om die reden op meerdere pijlers: I. II. III.
het zorgdragen voor een goede administratieve organisatie en interne controle; het aanhouden van toereikende kapitaals- en vermogensposities zodat de financiële gevolgen van sommige risico’s kunnen worden opgevangen; het werken aan risicobewuste cultuur.
Administratieve organisatie en interne controle
Bij de beleidsvorming en evaluatie wordt de Plan, Do, Check & Act-cyclus gevolgd. Dit betekent dat beleidsplannen op gemeenschappelijk of op schoolniveau worden vertaald in gedetailleerde begrotingen. Voortgangsrapportages zorgen er vervolgens voor dat het college van bestuur, het schoolmanagement en de raad van toezicht op de hoogte blijven van hoe de (financiële) realisatie en de behaalde beleidsresultaten zich verhouden tot deze plannen en begrotingen. Daarnaast vinden er jaarlijkse afstemmingsgesprekken plaats tussen schooldirecteuren en het college van bestuur. In die gesprekken wordt ook stil gestaan bij de begrotings- en rapportagecyclus, zodat niet alleen de financiële resultaten maar ook het financiële begrotings- en bewakingsproces aandacht krijgt. In 2015 wordt gewerkt aan een nieuw systeem van interne middelentoedeling begroten en rapporteren. De veranderingen zijn vooral bedoeld om de (financiële) prestaties van alle organisatieonderdelen nog beter zichtbaar te maken en interne en externe benchmarking te stimuleren. Alle afspraken met betrekking tot administratieve organisatie en interne beheersing zijn vastgelegd in een Handboek Administratieve Organisatie (AO). Dit beschrijft de belangrijkste processen en schept duidelijkheid over werkwijzen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en zorgt waar nodig voor functiescheiding. De accountant controleert in ieder geval de rechtmatigheid van de bestedingen en stelt een verklaring op bij de jaarrekening. Panta Rhei vraagt de accountant om actief te wijzen op verbetermogelijkheden voor de AO. Binnen Panta Rhei zijn de verhoudingen tussen raad van toezicht, directeur-bestuurder, schooldirecties en andere organen vastgelegd in statuten en/of reglementen.
De administratieve organisatie en het niveau van de interne beheersing wijkt binnen Panta Rhei niet af van wat in de sector als toereikend wordt beschouwd. Het, eerder in dit bestuursverslag genoemde fraudeonderzoek was echter reden om die organisatie en beheersing opnieuw te evalueren en waar mogelijk nog aan te scherpen.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
34
De evaluatie heeft inmiddels geleid tot aanpassingen in het treasurystatuut en tot de introductie van een auditreglement, een klokkenluidersregeling en het vaststellen van een inkoop- en aanbestedingsbeleid. Verder wordt er in 2015 ook gestart met een verdere uitwerking van het intern toezichtkader. Deze maatregelen kunnen nooit en te nimmer het risico op fraude (door bijvoorbeeld samenspanning van leveranciers) volledig wegnemen. De maatregelen maken echter wel duidelijk dat alles wordt gedaan om dat risico zoveel mogelijk te verkleinen. Kapitaals- en vermogensbeleid Het aanhouden van adequate financiële buffers is een van de pijlers van het risicomanagement. Het moet vooral gezien worden als een middel dat bij tegenvallers tijd geeft zodat andere beheersingsen/of saneringsmaatregelen hun werk kunnen doen. De aanwezigheid van financiële buffers mag er niet toe leiden dat de beheersing van risico’s wordt verwaarloosd. Het aanleggen en aanhouden van financiële risicobuffers is dan ook alleen gerechtvaardigd voor risico’s die: a) niet op andere manieren of niet snel genoeg beheersbaar zijn; b) niet of onvoldoende voorzien kunnen worden; c) een duidelijke financiële impact hebben. In de paragrafen met betrekking tot toekomstige kapitaals- en vermogensposities werd al aangegeven dat de affaire rondom vermeende fraude aanzienlijke financiële gevolgen kan hebben en op die manier het vermogen van Panta Rhei aantast. In de paragrafen wordt echter ook duidelijk dat de solvabiliteit ook na het treffen van voorzieningen voor die gevolgen nog toereikend is, ook al laat de omvang te wensen over. Aanvullende afspraken moeten daarom maken dat de solvabiliteit weer aangroeit naar 50% en wel in een tempo dat de exploitatie van de individuele scholen niet nodeloos onder druk zet. Risicobewuste cultuur Het fraudeonderzoek maakt nog eens duidelijk dat iedere organisatie te maken kan krijgen met fraude of andere misstanden en dat duidelijke procedures en protocollen niet alle misstanden kunnen voorkomen. Het gaat er vooral om dat iedereen zich betrokken voelt bij het signaleren van risico’s en misstanden, dat de organisatiecultuur een dergelijke betrokkenheid stimuleert en optimale mogelijkheden schept om vermeende misstanden te melden en te weg te nemen. Dit besef is de reden om in 2015 ook de cultuur binnen Panta Rhei nog eens vanuit risicoperspectief te bezien en na te gaan of er in alle opzichten voldoende ruimte is om elkaar aan te spreken op gedrag.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
35
7.6 Treasuryverslag Het treasurybeleid is erop gericht om een zo hoog mogelijk rendement te combineren met een zo laag mogelijk risico. In de praktijk wordt invulling gegeven aan dit profiel door gebruikmaking van (maand)deposito’s en rentedragende spaarrekeningen. Van andere beleggingen is geen sprake. Er hebben zich in het verslagjaar 2014 geen liquiditeitsproblemen voorgedaan. En ook in 2015 worden gelet op de in de begrotingen opgenomen baten, lasten, stelposten, investeringen, dotaties en onttrekkingen geen liquiditeitstekorten verwacht.
Panta Rhei Jaarverslag 2014
36
Bijlage 1
De Panta Rhei-scholen in 2014
Naam school
Directeur
Aantal leerlingen 1-10-2014
RKBS De Regenboog Rouboslaan 12, 2252 TP Voorschoten
Mevr. L. Vlaming
319
SWS Essesteijn Elzendreef 4, 2272 EB Voorburg
Dhr. P.A.M. van der Meer
493
RKBS Maerten van den Velde Dr. Van Noortstraat 90, 2266 HA Leidschendam
Dhr. P.C.M. Witteman (tot 1 juli 2014) Dhr. K.J. Visser (vanaf 1-8-2014)
189
RKBS Pius X Heeswijkstraat 2, 2275 EE Voorburg
Mevr. E.M.E. Klooster-Ranke
341
RKBS De Lusthof Lusthofstraat 7, 2271 XV Voorburg
Dhr. F.J.M. Klaassen
513
RKBS Emmaus Elstlaan 4, 2252 LC Voorschoten
Mevr. H.A.M. van Dael
323
RKBS Sint Maarten Wijkerlaan 10, 2271 EP Voorburg
Mevr. R. Overmeire (tot 31 oktober 2014) Dhr. H. de Waard (vanaf 1 november 2014)
339
OBS De Margriet Dobbelaan 9, 2262 EA Leidschendam
Dhr. J.P. Verbree
96
Dhr. R.J.H.H. van der Lubbe
292
Openbare Daltonbasisschool De Tandem Leenkamp 7-9, 2264 KW Leidschendam
Mevr. C. Ahuis
253
OBS Prof Casimirschool Van Deventerlaan 16, 2271 TX Voorburg
Dhr. A. Mulder
255
OBS De Parachute Van Lodensteijnstraat 6, 2274 TZ Voorburg
Mevr. S. Tromp
177
ATBS De Springplank Prinsenhof 4b, 2263 EV Leidschendam
Dhr. M.A.R. Olsthoorn
163
ATB De Wegwijzer De Tol 251, 2266 EE Leidschendam De Oude Bleijk 4-4a, 2266 CK Leidschendam
RKBS Maria Bernadette Van Ruijsdaellaan 91, 2264 TA Leidschendam RKBS De Walvis Eendenplein 5, 2492 NZ Den Haag
Panta Rhei Jaarverslag 2014
Mevr. M.M. van Workum-Mokveld (tot 1 juli 2014) Dhr. J. Verbeek (interim van 16 juni tot 1 okt 2014) Dhr. C.R. Duijs (vanaf 1 oktober 2014) Dhr. J.J.L. van Bezouw
250
538
37
Bijlage 2
De bevindingen van de Inspectie van het onderwijs over de Panta Rhei-scholen in 2014
Bevindingen Inspectie van het Onderwijs
School
Toezicht
De Regenboog
Basistoezicht
Essesteijn
Basistoezicht
Maerten van den Velde
Basistoezicht
Pius X
Basistoezicht
De Lusthof
Basistoezicht
Emmaus
Basistoezicht
Sint Maarten
Basistoezicht
De Margriet
Basistoezicht
De Wegwijzer
Basistoezicht
Daltonschool De Tandem
Basistoezicht
Prof. Casimir
Basistoezicht
De Parachute
Basistoezicht
De Springplank
Basistoezicht
Maria Bernadette
Basistoezicht
De Walvis
Basistoezicht
Panta Rhei Jaarverslag 2014
Kwaliteit
38
Bijlage 3 Ambities uit het Bestuursakkoord PO
Ambities uit het bestuursakkoord Daaraan gerelateerde activiteiten uit het jaarplan 2014
Gerealiseerde doelen uit het Jaarplan 2014 (c.q. geplande doelen voor de komende jaren)
(1) Schoolbesturen hebben meetbare doelstellingen geformuleerd gericht op leeropbrengsten taal en rekenen.
Alle scholen vertalen de schoolnormen naar alle Cito-toetsen De schoolnorm wordt opgenomen in het opbrengstenkatern
Alle scholen hebben schoolnormen voor taal en rekenen en vertalen deze normen naar andere toetsen De schoolnorm wordt opgenomen in het opbrengstenkatern
De opbrengsten worden besproken in de teams
De directeuren bespreken de opbrengsten met hun team
(2) Scholen werken opbrengstgericht
Tweede en derde jaar van het Ieder Kind Telt-traject met de nadruk op professionaliteit van de leerkracht
73% van de scholen heeft in hun laatste inspectierapport een voldoende gescoord op de indicatoren voor opbrengstgericht werken
(3) Scholen meten de opbrengsten van vroegschoolse educatie.
Scholen met gewichtengelden zorgen voor geschikte observatielijsten en/of toetsen voor het meten van de opbrengsten op sociaal-emotioneel en cognitief gebied
Alle VVE-scholen gebruiken toetsen die gebruikt kunnen worden voor de VVE-verantwoording
(4) Scholen bieden maatwerk voor excellente leerlingen, waaronder hoogbegaafde leerlingen.
Uitbreiding structureel aanbod voor begaafde leerlingen
60% van de scholen heeft in het schooljaar 2013-2014 een aanbod voor excellente en hoogbegaafde leerlingen
Werkgroep onderzoekt de mogelijkheden voor een Panta Rheiaanbod voor hoogbegaafde leerlingen (5) Geen onder-presterende scholen meer. (6) Scholen stimuleren ouders om thuis activiteiten te ondernemen die bijdragen aan leerprestaties.
Per januari 2015 start een tijdelijke bovenschoolse Plusklas-voorziening binnen de stichting Alle Panta Rhei-scholen vallen onder het basisarrangement van de inspectie
Aan de hand van ESIS bespreken leerkrachten de trendanalyse van de leerling met de ouders Afspraken met ouders over ouderinzet naar aanleiding van de resultaten
Aan de hand van ESIS bespreken leerkrachten de trendanalyse van de leerling met de ouders Op beperkte basis worden ouders betrokken, vaak nog gericht op specifieke situaties die een bepaalde aanpak behoeven Vanaf groep 6 bespreken leraren de uitstroomverwachting van een leerling met de ouders
Panta Rhei Jaarverslag 2014
39
(7) Scholen maken hun opbrengsten transparant.
Verdere inrichting van Vensters PO conform de landelijke ontwikkeling
Alle scholen werken aan de verdere inrichting van Vensters PO
(8) Leerkrachten bekwamen zich in afstemmen van het onderwijs op verschillen in de klas
Verdere implementatie van Panta Rhei-kijkwijzer op verschillende niveaus
Op alle scholen bekwamen leraren zich verder in het afstemmen van de instructie op de ontwikkeling van de leerlingen Op alle scholen vinden klassenbezoeken plaats met de Panta Rhei-kijkwijzer
(9) De bekwaamheid van leraren met betrekking tot opbrengstgericht werken is op orde
Teamscholing rond groepsplannen op alle scholen Inspiratiedagen door middel van klassenbezoek op een andere Panta Rhei-school
(10) Alle leraren onderhouden hun bekwaamheden systematisch en worden gestimuleerd om zich te ontwikkelen
Competentiemanagement is uitgewerkt in het nieuwe beleid gesprekkencyclus
Op alle scholen wordt met groepsplannen gewerkt. Er is een traject met de IB’ers gestart gericht op de kwaliteit van de groepsplannen De eerste interscholaire bezoeken vinden plaats. Dit krijgt een vervolg in 2015 Het nieuwe beleid gesprekkenclyclus (gebaseerd op compententiemanagement) is ingevoerd 90% van de leraren heeft een bekwaamheidsdossier
(11) Panta Rhei voert een goed en effectief HRM-beleid
Alle leraren hebben minimaal een formeel (beoordelings- en/of functionerings)gesprek met concrete afspraken over bekwaamheid en loopbaanontwikkeling
(12) Verbetering begeleiding en ondersteuning van beginnende leerkrachten (13) Schoolleiders voldoen aan de geactualiseerde bekwaamheidseisen
Panta Rhei Jaarverslag 2014
De begeleiding en ondersteuning van beginnende leerkrachten wordt uitgewerkt in 2015 Nieuw beleid gesprekkencyclus: alle functionerings- en beoordelingsgesprekken (dus ook die tussen het CvB en de directeuren) op basis van bekwaamheidseisen
De directeuren hebben jaarlijks een functionerings- en/of beoordelingsgesprek met het CvB, gebaseerd op de competenties uit het schoolleidersregister
40
Bijlage 4
Lijst van gebruikte afkortingen
AO
Administratieve organisatie
ATBS
Algemeen toegankelijke basisschool
BSO
Buitenschoolse opvang
FPE
formatieplaats eenheid
FTE
fulltime equivalent
GMR
Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad
HRM
Human Resources Management
IC
Interne controle
LB
Leerkracht B
MIP
Meerjaren Investeringsprogramma
MOP
Meerjaren Onderhoudsplanning
OBS
Openbare basisschool
OGW/HGW
Opbrengstgericht/handelingsgericht werken
OSG
Onderwijs Service Groep
P&C
Planning en control
PO
Primair onderwijs
RKBS
Rooms-Katholieke basisschool
SWS
Samenwerkingsschool
TSO
Tussenschoolse opvang
WMK
Werken Met Kwaliteit
Panta Rhei Jaarverslag 2014
41