AVANS Hogeschool, Breda Bedrijfskundige Informatica
Beperkte opleidingsbeoordeling
© Netherlands Quality Agency (NQA) 19 september 2011
2/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Inleiding
Dit visitatierapport bevat de beoordeling van de bestaande hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica van AVANS Hogeschool te Breda. De beoordeling is uitgevoerd door een visitatiepanel dat door NQA in opdracht van AVANS Hogeschool is samengesteld. Het panel is in overleg met de opleiding samengesteld en is voorafgaand aan de visitatie goedgekeurd door de NVAO. Het rapport beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies van het panel. Het is opgesteld conform het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (6 december 2010) en het NQA Protocol 2011 voor de beperkte opleidingsbeoordeling. De visitatie heeft plaatsgevonden op 1 juni 2011. Het visitatiepanel bestond uit: de heer dr.ir. P.W.L. Bollen (voorzitter, domeindeskundige) de heer drs. B.W.E. Taselaar (domeindeskundige) de heer F.C.B.M. Willems (domeindeskundige) de heer L. Kroeze (studentlid). De heer drs. L.S. van der Veen, auditor van NQA, trad op als secretaris van het panel. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen van het desbetreffende beoordelingskader van de NVAO en aan de eisen van het NQA Protocol 2011. Het panel heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het visitatiepanel in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Het visitatiepanel verklaart dat de beoordeling van de opleiding in onafhankelijkheid heeft plaatsgevonden.
Utrecht, 19 september 2011
Panelvoorzitter
Panelsecretaris
dr.ir. P.W.L. Bollen
drs. L.S. van der Veen
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
3/55
4/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Samenvatting
Het visitatiepanel concludeert op basis van de visitatie dat de hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica van Avans Hogeschool onderwijs van voldoende kwaliteit verzorgt. Het panel beoordeelt de opleiding als voldoende. Beoogde eindkwalificaties De opleiding leidt studenten op voor functies als bedrijfsanalist, ICT-consultant, informatieanalist, informatiemanager, E-business specialist, E-learning adviseur en mediaen informatiedeskundig verandermanager. Aan het onderwijs ligt een opleidingsprofiel ten grondslag dat is gebaseerd op het profiel van de stichting HBO-I. Dit garandeert dat de beroeps- of domeincompetenties van de opleiding aansluiten bij de eisen die het bedrijfsleven stelt, omdat het profiel tot stand is gekomen in samenwerking met ict-bedrijven. De opleiding houdt haar beroeps- en opleidingsprofiel actueel door de ontwikkelingen te volgen via het HBI-I en via haar eigen Werkveld Advies Raad. Het profiel van het HBO-I sluit aan bij het European e-Competence Framework. Naast de domeincompetenties moeten de studenten zich persoonlijke en reflectieve competenties (P&OC) eigen maken. Aan de domeincompetenties zijn drie, aan de P&OCcompetenties vier beheersingsniveaus toegekend. Het eindniveau van de domeincompetenties ligt op niveau 3 van het European e-Competence Framework. De opleiding is bezig de eigen domeincompetenties verder uit te werken. Dit proces is nog niet afgerond. Het panel komt tot het oordeel voldoende op standaard 1. Onderwijsleeromgeving Het onderwijsprogramma bestaat uit zestien perioden, vier per studiejaar. De onderwijsinhoud sluit volgens het panel aan op de domein- en P&OC-competenties. In elke periode staat een beroepstaak (proftaak) centraal. Daar omheen zijn ondersteunende kennis- en vaardigheidsgerichte onderwijseenheden geprogrammeerd. Op deze wijze is een goed samenhangend curriculum opgebouwd. In de deeltijdopleiding wordt sinds 2010-2011 niet meer gewerkt met proftaken. Er is nu gekozen voor een modulaire opbouw en de context van de eigen werkomgeving biedt het referentiekader voor de leerinhouden. De opleiding maakt gebruik van relevante literatuur, vooral Nederlandstalige basisliteratuur. De actualiteit en het internationale karakter vragen enige aandacht. Het veranderkundige aspect komt duidelijk aan bod. Het panel adviseert om dat nog verder te verdiepen. Hoewel methoden van onderzoek in het onderwijsprogramma duidelijk naar voren komen, vraagt de onderzoekscomponent nadere aandacht. Dat blijkt uit de producten van studenten. De opleiding heeft op dit gebied reeds initiatieven genomen. Studenten komen via stages in contact met de beroepspraktijk. Dat gebeurt volgens een gestructureerde opzet en duidelijke opdrachten, zo blijkt uit stageverslagen van studenten. De opleiding kiest voor een competentiegericht didactisch model en ziet leren als een proces van kennisconstructie en het creëren van betekenisvolle leeromgevingen. Het onderwijs is vormgegeven volgens vier leerlijnen: de conceptuele (kennisgerichte), de vaardigheden-, de integrale en de reflectie leerlijn. In elke leerlijn worden passende werkvormen gebruik, wat resulteert in een goede mix die door studenten als stimulerend wordt ervaren.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
5/55
De opleiding gaat zorgvuldig om met de begeleiding van de studenten. Bij instroom krijgen alle studenten een intakegesprek. Tijdens de studie worden ze begeleid door een studieloopbaanbegeleider en een P&OC-coach, die hen begeleidt bij de ontwikkeling van hun persoonlijke en reflectieve competenties. Bij de uitvoering van projecten kunnen groepjes studenten een senior-docent als expert uitnodigen. Docenten volgen de voortgang van het afstuderen op basis van (twee)wekelijkse voortgangsverslagen van studenten. Verder heeft de opleiding goede ervaringen met begeleiding van eerstejaars door ouderejaars studenten (peermentoring). Studenten blijken tevreden te zijn over de verschillende vormen van begeleiding. Studenten van de voltijdopleiding hebben 22-25 contacturen, de deeltijdstudenten 9-13. De opleiding kent vrijstellingsmogelijkheden voor mbo-4 studenten en voor deeltijdstudenten. Studenten met een vooropleiding Koninklijke Militaire Academie volgen een driejarige leerroute. Ook andere studenten kunnen vrijstellingen aanvragen. Alle vrijstellingen worden verleend door de examencommissie. De docenten die het onderwijs verzorgen beschikken over voldoende vakinhoudelijke en didactische kennis en vaardigheden en zijn goed op de hoogte van de beroepspraktijk. De opleiding kan gebruik maken van goede voorzieningen. Het panel komt tot de slotsom dat er in voldoende mate sprake is van een samenhangende onderwijsleeromgeving, die studenten in staat stelt de beoogde eindkwalificaties te bereiken. Het panel beoordeelt standaard 2 met een voldoende. Toetsing en gerealiseerde resultaten De opleiding gebruikt toetsinstrumenten van voldoende kwaliteit. De toetsen, tentamens en stageverslagen voldoen aan het vereiste niveau en sluiten in voldoende mate aan bij de onderwijsinhoud en –doelen. De domeincompetenties en de P&OC-competenties zijn voor studenten in het studiemateriaal en in de toetsen herkenbaar. De beoordelingen zijn in het algemeen adequaat, maar worden niet altijd gemotiveerd. Studenten worden vooraf geïnformeerd over de toetsen en de wijze van beoordelen. Ze kunnen hun toetsresultaten op elk moment online inzien. Docenten zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de toetsen die ze afnemen. Zij bespreken de toetsen met collega’s en passen ze zo nodig aan. De periode-eigenaar bewaakt de kwaliteit van de toetsen in een periode. De onderwijscommissie en de examencommissie hebben een prominente rol in de kwaliteitsborging van het onderwijs en de examinering. De eerste zorgt er voor dat het onderwijsprogramma aansluit op de competenties, de examencommissie stelt de toetsresultaten na elke periode vast. Er is een begin gemaakt met het beoordelen van de kwaliteit van de afzonderlijke toetsen en het zo nodig bijstellen daarvan. Naar de mening van het panel heeft de opleiding een goed toetsbeleid ontwikkeld dat tegemoet komt aan de nieuwe wettelijke eisen op dit punt. Het nieuwe beleid wordt zorgvuldig geïmplementeerd. De examencommissie functioneert goed en groeit duidelijk in haar nieuwe rol overeenkomstig de WHW. Studenten, voltijd en deeltijd, zijn tevreden over de wijze van toetsen en beoordelen, over de duidelijkheid van de criteria en over de feedback. Het panel is positief over de kwaliteit van de afstudeerproducten. Deze zijn van hbobachelorniveau. Aandachtspunten zijn het beter gebruik maken van literatuurverwijzingen en het opnemen van de onderbouwing van de probleemstelling in het afstudeerrapport, die
6/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
overigens wel wordt vermeld. De Werkveld Advies Raad wordt goed betrokken bij de bewaking van het afstudeerniveau. Het werkveld en afgestudeerden zijn tevreden over het niveau. Het panel komt tot de conclusie dat de opleiding over en adequaat systeem van toetsing beschikt en dat de beoogde eindkwalificaties in voldoende mate worden gerealiseerd. Het panel beoordeelt standaard 3 met een voldoende. Aangezien het panel de drie standaarden met een voldoende beoordeelt, is het eindoordeel over de opleiding voldoende.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
7/55
8/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Inhoudsopgave
1
Basisgegevens van de opleiding
11
2
Beoordeling
17
Standaard 1
Beoogde eindkwalificaties
17
Standaard 2
Onderwijsleeromgeving
19
Standaard 3
Toetsing en gerealiseerde resultaten
26
3
Eindoordeel over de opleiding
31
4
Aanbevelingen
33
5
Bijlagen
35
Bijlage 1:
Eindkwalificaties van de opleiding
37
Bijlage 2:
Overzicht opleidingsprogramma
39
Bijlage 3:
Deskundigheden leden visitatiepanel en secretaris
43
Bijlage 4:
Bezoekprogramma
47
Bijlage 5:
Bestudeerde documenten
49
Bijlage 6:
Overzicht bestudeerde afstudeerwerken
53
Bijlage 7:
Verklaring van volledigheid en correctheid van de informatie
55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
9/55
10/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
1
Basisgegevens van de opleiding
Administratieve gegevens van de opleiding 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Naam opleiding in CROHO Registratienummer opleiding in CROHO Oriëntatie en niveau Aantal studiepunten Afstudeerrichting(en) Variant(en) Locatie
Bedrijfskundige Informatica 34404 hbo; bachelor 240 Voltijd/deeltijd Breda
Administratieve gegevens van de instelling 8. Naam instelling 9. Status instelling 10. Resultaat instellingstoets kwaliteitszorg
AVANS Hogeschool Bekostigd Nog onbekend (planning: voorjaar 2013)
Inhoudelijke informatie over de opleiding 11. Inhoudelijk profiel opleiding De opleiding BI in Breda leidt professionals op die innovatieve toepassingen van ICT kunnen implementeren in organisaties en bedrijfsprocessen. Daarbij kunnen ze de daaruit voortvloeiende veranderingen zodanig doorvoeren dat deze leiden tot structurele verbeteringen in de bedrijfsvoering. Om dit te kunnen bewerkstelligen zal de BI'er er voor moeten zorgen dat deze innovatieve toepassingen voortvloeien uit de strategie van een organisatie en dat deze leiden tot verbeteringen in de aansturing en/of uitvoering van de operationele processen. Een student die is afgestudeerd aan de BI opleiding in Breda zal zich onderscheiden in o.m. de vakgebieden: bedrijfsprocessen, informatieontsluiting, kennis- en contentmanagement, verandermanagement, architectuurdenken, beheer, implementatie, software(ontwikkeling). Bouw, implementatie, gebruik en beheer van software staat altijd in het kader van verbetering van bedrijfsprocessen. Verder wordt binnen de opleiding veel aandacht besteed aan persoonlijke en ontwikkelcompetenties, ook wel algemene HBO competenties genoemd. 12. Beoogd werkveld alumni Bedrijfskundige Informatica en zeker de opleiding in Breda is een brede opleiding op het scheivlak van bedrijfskunde en ICT. Alumni zijn dan ook te vinden in zeer uiteenlopende organisaties (overheid en particulier) in ook zeer diverse beroepen: van informatiemanager tot softwareontwikkelaar, van procesmanager tot implementator, van kennismanager tot consultant. Een BI’er afgestudeerd in Breda vindt meestal na een aantal jaren praktijkervaring zijn eigen specialiteit. Veel voorkomende beroepen (rollen) zijn: projectmanager, IT-manager, ERP-(SAP)consultant, BI-consultant, informatieanalist, functioneel beheerder, internet specialist.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
11/55
13. Plaats opleiding in organisatie-structuur hogeschool Avans Hogeschool kent 19 academies en 5 ondersteunende diensten onder leiding van de Raad van Bestuur. De Academie voor ICT & Business verzorgt de opleidingen Bedrijfskundige Informatica en Informatica (voltijd en deeltijd) in Breda. In Den Bosch wordt tevens de opleiding Informatica (voltijd) aangeboden door de Academie voor Industrie & Informatica. 14. Belangrijkste wijzigingen in opleiding sinds vorige visitatie De academie AIB komt voort uit een opsplitsing in 2008 van de Academie voor ICT en Media (AIM). De aanleiding voor de opsplitsing van AIM was onder meer dat de synergie tussen de opleidingen van de academie geringer was dan verwacht. Ontwikkelingen en wijzigingen die sinds de inrichting van de AIB zijn doorgevoerd zijn: • op orde brengen van personele formatie en investeren in de kwaliteit van personeel; • doorvoeren van een onderwijsvernieuwingtraject; • doorlichten van interne werkwijzen; • opzetten van kwaliteitsbeleid en borging daarvan; • verbeteren van studieloopbaanbegeleiding; • aanstellen van een studieadviseur; • investeren in het netwerk met het beroepenveld en alumni; • instellen van onderwijscommissie; • inrichten van examencommissie; • regelmatige studiedagen opleiding; • opstellen van de competentiematrix; • invoeren leerlijnen en invullen leerlijnmatrix; • aanscherping afstudeercriteria.
Kwantitatieve gegevens over de opleiding 1.
12/55
In- door- en uitstroomgegevens
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
13/55
14/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
2.
Gerealiseerde docent-studentratio.
Gerealiseerde docent-student ratios in fte per 1-9-2008 - 1 : 25,5 per 1-9-2009 - 1 : 26,6 per 1-9-2010 - 1 : 26,3 3.
Gemiddeld aantal contacturen per fase van de studie.
Studiefase Jaar 1 (propedeuse) Jaar 2 (hoofdfase)
Jaar 3 (stage) Jaar 3 (major) Jaar 4 (minor)
BI voltijd 24,2 21,6 10 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en werkweek van 40 uur 25,4 25,0 12 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en werkweek van 40 uur
BI deeltijd
I voltijd
25,4 21,7 x 10 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en werkweek van 40 uur 12,6 22,7 8,6 22,2 12 uur docentbegeleiding 7 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en bedrijfsbegeleiding en werkzaamheden binnen werkweek van 40 uur eigen werkkring
I deeltijd
9,3 11,9
8,6 6,4 x
8,6 8,0 7 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, bedrijfsbegeleiding en werkzaamheden binnen eigen werkkring
Jaar 4 (afstuderen
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
15/55
16/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
2
Beoordeling
Het visitatiepanel beschrijft hieronder per standaard van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het eindoordeel over de opleiding volgt in hoofdstuk 3.
Standaard 1
Beoogde eindkwalificaties
De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. BEVINDINGEN De opleiding Informatica van de Academie voor ICT & Business (AIB) te Breda maakt gebruik van het opleidingsprofiel, dat is gebaseerd op het dimensiemodel van het HBO-I. Dit model sluit aan bij het European e-Competence Framework. Door deze keuze sluit de opleiding aan bij internationale ontwikkelingen in het domein van de Informatica. De opleiding volgt de landelijke Domeinbeschrijving HBO-I, Hoger Beroepsonderwijs ICTopleidingen (2010) en de hierin geformuleerde eindkwalificaties van de bachelor of ICT. Deze zijn opgesteld en vastgesteld door de Stichting HBO-I, het samenwerkingsverband van ict-opleidingen in het hbo. De domeinbeschrijving is tot stand gekomen in samenwerking met vooraanstaande ict-bedrijven. De opleiding heeft deze landelijke eindkwalificaties vertaald in competenties en beschreven in het document Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica (2010). Hierin worden drie dimensies onderscheiden: life cycle fasen: analyseren, adviseren, ontwerpen, realiseren en beheren; ICT-architectuurlagen: gebruikersinteractie, bedrijfsprocessen, software, infrastructuur en hardware interfacing; drie beheersingsniveaus, waarbij het eindniveau ligt op niveau 3 van het European e-competence framework, geformuleerd in termen van zelfstandigheid, gedrag en context. De fasen van de life cycle en de architectuurlagen zijn in een matrix tegen elkaar afgezet, waarbij in de cellen het beheersingsniveau is aangegeven. Voor elke cel zijn concrete (deel)competenties geformuleerd die zijn vertaald naar de onderwijseenheden. Dit proces is in een gevorderd stadium, maar nog niet geheel afgerond. Op deze wijze wordt een duidelijk overzicht gegeven van de domeincompetenties. Het panel is van mening dat de opleiding het HBO-I profiel (de matrix) invult op een manier die rechtdoet aan de bedrijfskundige informatica. De niveau-toedeling is adequaat. Zo kan het panel zich vinden in het feit dat de architectuurlaag ‘hardware-interfacing’ door de opleiding buiten beschouwing wordt gelaten. Naast de domeincompetenties worden studenten getraind en gecoacht in persoonlijke en reflectieve competenties (P&OC-competenties): samenwerken, communiceren, projectmatig
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
17/55
werken, analyseren en oordeelsvorming en omgevingsbewust denken en handelen. Voor de beheersing van deze competenties worden vier niveaus (van de vier leerjaren) onderscheiden. Aan het eind van de opleiding moet de student alle competenties beheersen op niveau 4. Het niveau van de eindkwalificaties van de opleiding komt overeen met de niveaubeschrijving in dimensie 3 van het European e-Competence Framework. Dat betekent dat de afgestudeerde in staat is innovatieve methoden te gebruiken en initiatieven kan nemen (zelfstandigheid); dat hij beschikt over innovativief vermogen, leiderschap en verantwoordelijkheid voor teams (gedrag); en dat hij kan werken in een onvoorspelbare omgeving (context). Hoewel de opleiding niet expliciet laat zien op welke wijze de domeincompetenties aansluiten bij de Dublin descriptoren, is het panel van mening dat ze het hbo-bachelorniveau weerspiegelen. De opleiding laat in een overzicht zien hoe de P&OC-competenties aansluiten bij de Dublin descriptoren. De opleiding waarborgt de actualiteit van het curriculum door eenmaal in de vier à vijf jaar het opleidingsprofiel te evalueren. De procedure hiervoor staat beschreven in het Kwaliteitsbeleidsplan 2010-2013. Zij houdt haar beroepsprofiel actueel door de ontwikkelingen te volgen via het HBO-I en de Werkveld Advies Raad (WAR) en past het profiel zo nodig aan. Voorts speelt de opleiding een actieve rol in de Dutch Testing Conference, een jaarlijkse conferentie op het gebied van Informatica in een samenwerking van bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Ten opzichte van de andere BI-opleidingen in Nederland positioneert de opleiding van Avans zich door met name aandacht te besteden aan bedrijfsprocessen en de ondersteuning daarvan door informatiesystemen. Veranderprocessen binnen organisaties zijn, zo stelt het panel vast, essentiële onderdelen in het curriculum, naast extra aandacht voor kennismanagement en ontsluiting van informatie. Ook hiermee profileert de opleiding zich. In het buitenland komen opleidingen die management en informatica geïntegreerd aanbieden zelden voor. Dit blijkt uit een vergelijking die de opleiding heeft gemaakt met opleidingen in de VS, Australië, Duitsland, China en India. De opleiding leidt studenten op voor functies als bedrijfsanalist, ICT-consultant, informatieanalist, informatiemanager, E-business specialist, E-learning adviseur en mediaen informatiedeskundig verandermanager. De opleiding laat dit zien door middel van een overzicht van de beroepen en werkgevers van alumni. OVERWEGINGEN De opleiding sluit in haar eindkwalificaties nauw aan op de HBO-I competenties die het niveau van de bachelor of ICT definiëren. Daarnaast ontwikkelen studenten persoonlijke en reflectieve competenties (P&OC-competenties). Deze beide competentiesets geven het beoogde niveau van de opleiding Bedrijfskundige Informatica naar de mening van het panel
18/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
in voldoende mate weer. De uitwerking van de domeincompetenties is ver gevorderd, maar nog niet geheel afgerond. CONCLUSIE Het panel komt op basis van bovenstaande overwegingen tot het oordeel voldoende.
Standaard 2
Onderwijsleeromgeving
Het programma, het personeel en de opleidingsspecifieke voorzieningen maken het voor de instromende studenten mogelijk de beoogde eindkwalificaties te realiseren. BEVINDINGEN Inhoud van het programma De opleiding is overeenkomstig het hogeschooldocument Avans Beleidskader voor Bacheloropleidingen (Avans Hogeschool, december 2005) opgezet langs twee lijnen, die van de beroepsprofilering en die van de individuele profilering. De beroepsprofilering is gebaseerd op de domeincompetenties, omvat één major en heeft een omvang van 210 EC. De individuele profilering is, afhankelijk van de keuze van de student, al dan niet gebaseerd op de domeincompetenties en heeft een omvang van 30 EC. De student maakt voor deze profilering een keuze uit het aanbod van Avans minors of uit andere onderwijseenheden. Relatie tussen de beoogde eindkwalificaties en de inhoud van het programma Het programma werkt stapsgewijs toe naar het behalen van de eindkwalificaties (Opleidingskader 2009, Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica 2010). De propedeuse richt zich op leren studeren, oriënteren op het vakgebied, selecteren en zo nodig verwijzen. Het tweede jaar is de beroepsvormende fase, de stage in de eerste helft van het derde jaar is de afsluiting daarvan. De tweede helft van het derde jaar is verdiepend. Er wordt gekeken naar de life cycle fasen en de student acteert op niveau 3. De eerste helft van het vierde jaar bestaat uit vrije ruimte, in de vorm van een verdiepende of verbredende minor, en de tweede helft vormt de afstudeerfase. Hierin doet de student zijn meesterproef. Binnen de voltijdopleiding is er een opleidingstraject voor de Koninklijke Landmacht. Studenten van de Koninklijke Landmacht volgen in grote trekken hetzelfde traject als de andere voltijdstudenten. Zij volgen een verkort traject dat bestaat uit de hoofdonderdelen van het voltijdcurriculum waarbij sommige onderdelen in samenspraak met en binnen de context van defensie worden ingevuld c.q. aangevuld. Sommige onderdelen worden parallel aangeboden, hetgeen dan leidt tot een hogere studielast en een kortere studieduur. De deeltijdopleiding is een vertaling van het onderwijs van de voltijdopleiding. Vanaf 20102011 is gestart met de modularisering van het deeltijdonderwijs om de flexibilisering te bevorderen.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
19/55
In elk van de zestien onderwijseenheden is aangegeven welke domeincompetenties en welke P&OC-competenties aan de orde komen. In de beschrijvingen wordt verder gedetailleerde informatie gegeven, bijvoorbeeld over de body of knowledge, de proftaak, de context, het niveau volgens het European e-Competence Framework, de onderwijsvormen, de toetsvormen en de literatuur. In periodewijzers en in leerwijzers (per vak) wordt via Blackboard informatie aan studenten verstrekt over het onderwijs. De informatie op Blackboard over de courses is naar de mening van het panel nog voor verbetering vatbaar. In een overzicht voor zowel de voltijd- als de deeltijdopleiding wordt zichtbaar gemaakt op welk niveau de domeincompetenties en de P&OC-competenties in de verschillende onderwijseenheden aan de orde komen. De domeincompetenties zijn door de docenten naar niveau toegedeeld. De toedeling is nog niet compleet, maar geeft naar de mening van het panel in voldoende mate de dekking van de eindkwalificaties weer. De onderwijscommissie speelt in het proces van de verdere ontwikkeling een leidende rol. Kennis en kunde De opleiding heeft een sterk praktijk- en toepassingsgericht karakter. Per periode staat een zogenaamde proftaak (beroepstaak) centraal. Daar omheen zijn ondersteunende kennis- en vaardigheidsgerichte onderwijseenheden gegroepeerd. Met het werkveld bestaan concrete relaties. Mensen uit het werkveld hebben op onderdelen een inbreng in het onderwijs. Met een aantal bedrijven bestaan in dit verband convenanten. Het panel vindt dit positief en wil de opleiding stimuleren dergelijke relaties verder uit te breiden. Studenten worden vooral in de stage in het derde jaar in contact gebracht met de beroepspraktijk. De verslagen - een verslag over de bedrijfsprocessen en een inhoudelijk adviesrapport - getuigen van een gestructureerde opzet en van heldere opdrachten. De gekozen opbouw met proftaken en ondersteunende onderwijseenheden zorgt voor een goede samenhang in het curriculum, zowel horizontaal als tussen theorie en praktijk. In verticale zin is samenhang zichtbaar doordat vakken in verschillende periodes in het programma op een hoger niveau terugkomen. In de modulaire opzet van het deeltijdprogramma vanaf 2010-2011 wordt - in tegenstelling tot de oude opzet - niet meer gewerkt met proftaken, omdat die vaak een simulatie van de werkelijkheid zijn. Dat doet onvoldoende recht aan het feit dat de studenten een eigen werkkring hebben. In de nieuwe opzet ligt dan ook minder de nadruk op groepswerk in een gesimuleerde omgeving, maar levert de context van de eigen werkkring het referentiekader van de verschillende leerinhouden. Als de werkkring dat niet mogelijk maakt, moet de student daarbuiten zoeken naar een relevante context. De opleiding maakt naar de mening van het panel gebruik van relevante literatuur. Deze is uitvoerig vermeld op literatuurlijsten per periode. Het gaat vooral om basisliteratuur, vooral Nederlandstalig. De actualiteit en het internationale karakter vragen enige aandacht. Over het geheel gezien kunnen innovatieve ontwikkelingen binnen het BI-gebied meer worden geaccentueerd. Het panel stelt vast dat het veranderkundig aspect in het curriculum duidelijk aan bod komt. Gezien het feit dat de opleiding zich op dit aspect wil profileren raadt het
20/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
panel aan het onderdeel verandermanagement verder te versterken en te verdiepen en het continu af te stemmen op de behoeften in de markt. Methoden en technieken van onderzoek komen als afzonderlijk curriculumonderdeel aan bod in het tweede en het vierde jaar. Studenten moeten de systematiek vervolgens toepassen in de proftaken. Uit de producten van studenten leidt het panel af dat de onderzoekscomponent nog niet sterk is ontwikkeld. Het panel raadt de opleiding aan de onderzoekscomponent sterker te verankeren. Het juicht de initiatieven van de academie toe om in samenwerking met interne en externe partners in de gezondheidszorg, logistiek en onderwijs (PABO) een kenniscentrum ICT & Toepassingen op te zetten voor het gezamenlijk ontwikkelen en uitvoeren van onderwijs en praktijkgericht onderzoek. Vormgeving van het programma Didactisch concept en werkvormen De visie van de opleiding op leren (Verantwoording van de visie op leren en Onderwijs AIB 2010) wordt gekenmerkt door de begrippen competentiegericht, leren als proces van kennisconstructie en het creëren van betekenisvolle leeromgevingen. Leren is een actief en constructief proces waarbij de student leeractiviteiten verricht om de doelstellingen van een onderwijseenheid te realiseren. Om vorm te geven aan deze leeractiviteiten maakt de opleiding zowel voor de voltijdse als de deeltijdse variant gebruik van het leerlijnenmodel van De Bie: de conceptuele leerlijn, de vaardighedenleerlijn, de integrale leerlijn en de reflectie leerlijn. In de kritische zelfreflectie geeft de opleiding een overzicht van de inhoud van deze leerlijnen, de werkvormen en de centrale competenties in de lijn. De conceptuele leerlijn wordt gevormd door de Body of Knowledge. In deze lijn nemen de vakinhoudelijke competenties (domeincompetenties), waarmee kennis wordt ontwikkeld, een centrale plaats in. De werkvormen zijn (instructie)colleges, individuele praktijkreflectie en seniorgesprekken. In de vaardighedenlijn, waarin wordt gewerkt aan de Body of Skills, nemen de vakinhoudelijke competenties en de professionele competenties (P&OCcompetenties) een centrale plaats in. Vaardigheden worden geleerd binnen de integrale en de reflectie leerlijn. De belangrijkste werkvorm in de vaardighedenlijn is de vaardigheidstraining. In de integrale leerlijn werken studenten aan beroepsvraagstukken en aan de competenties, die betrekking hebben op de vakinhoudelijke, professionele, ontwikkelen reflectieve competenties. De werkvormen in deze lijn zijn de proftaak, extra-curriculaire activiteiten en de stage- en de afstudeeropdracht. In de reflectieve leerlijn werken studenten aan hun ontwikkel- en reflectieve competenties. De in deze lijn gehanteerde werkvormen zijn studieloopbaanbegeleiding, P&OC-coaching, procesreflectie op de stage- en afstudeeropdrachten en reflectie van meta-cognitieve aard. Het panel stelt vast dat er sprake is van een goede mix van werkvormen. Studenten uiten tegenover het panel hun tevredenheid over de wijze waarop het onderwijs is ingericht. Met name de praktijkgerichtheid van de opleiding vinden zij zeer motiverend en stimulerend.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
21/55
Begeleiding van studenten Om een goede overgang van studenten uit het vo en het mbo te bevorderen en om voortijdige uitval zo veel mogelijk te voorkomen, onderneemt de opleiding diverse activiteiten. Zo wordt met alle voltijd- en deeltijdstudenten een intakegesprek gehouden en neemt de opleiding deel aan de ‘Hyperlinkgroep’, dat is een netwerk van ICT-opleidingen van Avans en de ICT opleidingen van de regionale ROC’s. Tijdens de opleiding onderscheidt de opleiding drie vormen van begeleiding: de studieloopbaanbegeleiding (SLB), de P&OC-coaching en de senior-gesprekken. De SLB is bedoeld om studenten te ondersteunen bij de voortgang van de studie en de keuzemomenten. De slb'er begeleidt de studenten individueel: drie à vier gesprekken in het eerste jaar, drie in het tweede jaar en twee in het derde en vierde jaar. Tijdens de stage en het afstuderen neemt de stagebegeleider de slb-coaching over. De P&OC-coaching is bedoeld om studenten zich de P&OC competenties eigen te laten maken. De P&OC-coaching wordt op niveau 3 afgerond tijdens de stage en het afstuderen. De P&OC-coaching in de deeltijdvariant was tot en met 2009-2010 hetzelfde als in de voltijd. Vanaf 2010-2011 ontwikkelen de studenten hun P&OC-competenties in het laatste kwartaal van de propedeuse (algemene hbo-competenties genaamd). De senior-gesprekken (voltijd en deeltijd) zijn bedoeld als inhoudelijke begeleiding van studenten bij de uitvoering van projecten en groepsopdrachten in de eerste twee jaar. Een groepje studenten kan een senior-docent als expert uitnodigen voor een gesprek. De opleiding experimenteert met peermentoring en -tutoring, waarbij ouderejaars studenten, na een training, eerstejaars begeleiden bij de voorbereiding op hertoetsen. De ervaringen zijn daar voorlopig positief mee. Studenten worden tijdens het afstuderen individueel begeleid. Wekelijks of tweewekelijks levert de student een voortgangsverslag in, waarop de docentbegeleider zo nodig reageert. Op die manier wordt het afstudeerproces naar de mening van het panel goed gemonitord. Het panel is goed te spreken over de inrichting van de begeleiding. Studenten tonen zich in de gesprekken tevreden over de begeleiding door de opleiding en tevens over de externe begeleiders tijdens de stage en het afstuderen. De opzet van het programma is zodanig, dat studenten 13 uur per week worden begeleid door docenten in colleges, trainingen en groepswerk en dat ze 13 uur per week op school werken aan proftaken en groepswerk, waarbij begeleiding op afroep beschikbaar is. Tot slot is 13 uur per week gereserveerd voor zelfstudie. Voor deeltijdstudenten is het aantal contacturen lager. Zij hebben een belasting van 25 uur per week. Het aantal contacturen voor de voltijdopleiding varieert over de vier studiejaren van 22 tot 25 uur per week, voor de deeltijdopleiding van 9 tot 13 uur per week. Onder contacturen verstaat de opleiding die uren, die studenten doorbrengen in door de opleiding c.q. instelling geprogrammeerde activiteiten ten behoeve van het onderwijs. Daaronder worden ook projectgroepen en stageactiviteiten begrepen.
22/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Verschillende leerroutes De opleiding heeft een voltijd- en een deeltijdleerroute. Binnen de voltijdvariant is er een leertraject voor medewerkers van de Koninklijke Landmacht. Om te worden toegelaten tot de voltijd- of deeltijdopleiding dienen studenten in het bezit te zijn van een diploma havo, vwo of mbo-4. Voor studenten met een diploma havo of vwo, dat nog niet onder de 2de fase valt of met een oud mbo-diploma geldt een aanvullende eis ten aanzien van het vakkenpakket. Studenten die geen van deze diploma’s hebben en ouder zijn dan 21 jaar, kunnen worden toegelaten op basis van een toelatingsonderzoek. Studenten met een diploma mbo-4 komen in aanmerking voor een vrijstelling van 30 EC in de propedeuse. Zo mogelijk krijgen zij ook nog een vrijstelling van de stage (van 30 EC). Hun studieduur komt daarmee op drie tot drieënhalf jaar. Studenten met een vwo-diploma hadden tot het studiejaar 2009-2010 de mogelijkheid voor een vrijstelling van een half jaar. Deze mogelijkheid is inmiddels afgeschaft. Studenten van het opleidingstraject Koninklijk Landmacht zijn (onder)officieren met een vooropleiding Koninklijke Militaire Academie en hebben een baan bij de Landmacht. Zij kunnen op grond van vooropleiding en ervaring het traject verkorten tot drie jaar. Deeltijdstudenten kunnen vrijstelling krijgen op basis van hun werkervaring: 20 EC voor de propedeuse en 30 EC voor de stage. De vooropleidingseisen en vrijstellingsmogelijkheden zijn vermeld in de Onderwijs- en Examenregeling. Vrijstellingen worden verleend door de examencommissie. Individuele studenten kunnen op basis van eerder verworven competenties (EVC) vrijstellingen aanvragen. Studenten tonen zich tijdens de gesprekken tevreden over de aansluiting van de opleiding op hun vooropleiding. Kwaliteit van het personeel Van docenten van de opleiding wordt verwacht dat zij beschikken over inhoudelijke competenties op het gebied van ICT en ervaring hebben in het werkveld van ICT. Wat betreft de vooropleiding hebben een wetenschappelijke opleiding en/of ervaring met toegepast onderzoek de voorkeur. Tevens wordt van de docenten verwacht dat zij beschikken over goede communicatieve vaardigheden en de Engelse taal zowel schriftelijk als mondeling beheersen. Van het docententeam, dat bestaat uit dertig docenten, zijn twaalf docenten hbo-opgeleid, vijftien docenten zijn wo-opgeleid en drie docenten hebben een PhD. Bijna alle docenten hebben een Informatica- of Bedrijfskundige Informatica-opleiding gevolgd. De meeste zijn didactisch geschoold. Veel van de docenten hebben actuele werkervaring, hebben naast hun docentenbaan een werkkring in de beroepspraktijk, of hebben recent een docentstage gevolgd. Voor nieuwe docenten heeft de opleiding een inwerkprogramma. Tevens volgen zij de didactische cursus van de hogeschool en krijgen een mentor toegewezen. Het panel stelt op basis van inzage van cv’s vast dat het docententeam is toegerust voor het verzorgen van het onderwijs. De docenten beschikken over voldoende vakinhoudelijke en
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
23/55
didactische kennis en vaardigheden en zijn goed op de hoogte van de beroepspraktijk. Studenten zijn in het bijzonder tevreden over de praktijkkennis van de docenten. Kwaliteit van de opleidingsspecifieke voorzieningen De opleiding is gehuisvest in een nieuw gebouw, voorzien van de noodzakelijke ICTvoorzieningen en Xplora, een verzameling van studentvoorzieningen en studiefaciliteiten, zoals werkplekken en informatiebronnen. Instituutsbreed is er in drie computerruimten opleidingsspecifieke software beschikbaar. Hiermee kunnen Informatica studenten software programmeren, testen en bedrijfsprocessen modelleren. Ook beschikt de opleiding over een lab-omgeving, waarin studenten kunnen experimenteren met nieuwe technologieën, zoals mobiele applicaties. Het panel stelt op basis van een bezichtiging en van gesprekken vast dat de voorzieningen bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs. Samenhangende onderwijsleeromgeving Uitgangspunt voor de vormgeving van het onderwijs is het didactische concept van competentiegericht leren, met daarin een centrale plaats voor de zogenoemde authentieke beroepscontext. De werkvormen, zoals de colleges en het in groepsverband werken aan een project, zijn zoveel mogelijk toegesneden op het didactische concept en bedoeld om studenten te stimuleren om zelfstandig te leren, te handelen, zoveel mogelijk samen te werken en initiatieven te ontplooien. Om studenten hierbij zo goed mogelijk te ondersteunen, krijgen zij naast studentloopbaanbegeleiding, P&OC coaching bij de stage en het afstuderen. Deze begeleiding moet het mogelijk maken om de P&OC competenties te verwerven. De opleiding beschouwt de kwaliteit van haar docenten en de opleidingsspecifieke voorzieningen als belangrijke voorwaarden om goed onderwijs te kunnen geven. De docenten dienen niet alleen een zo hoog mogelijk opleidingsniveau te hebben, maar ook kennis van toegepast onderzoek te hebben, vakinhoudelijk bekwaam te zijn, ervaring in het werkveld te hebben en te beschikken over didactische en communicatieve vaardigheden. In de afgelopen jaren is op instituutsniveau geïnvesteerd in opleidingsspecifieke voorzieningen, zoals een lab-omgeving en specifieke ruimten voor Informatica studenten. De kwaliteit van de onderwijsleeromgeving van de opleiding wordt gewaarborgd op instituutsniveau. Het AIB-Ontwikkelplan (2008) biedt hiervoor een kader. Het plan is voor een belangrijk deel uitgevoerd. De bedrijfsvoering van de AIB is, na een doorgevoerde reorganisatie, op orde en de onderwijsvernieuwing is in volle gang. Tevens is geïnvesteerd in de kwaliteit van het personeel. Tien procent van hun aanstelling is gereserveerd voor deskundigheidsbevordering, zoals het doen van een bedrijfsstage door docenten. Ook de contacten die de opleiding onderhoudt met alumni en het werkveld dragen bij aan de borging van de kwaliteit van de opleiding. De contacten met hen zijn aangehaald. Tot slot worden de uitkomsten van evaluaties onder studenten en docenten gebruikt om de kwaliteit van de onderwijsleeromgeving te waarborgen. Indien de resultaten van de evaluaties daar aanleiding voor geven, worden maatregelen genomen.
24/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Het panel is van mening dat het programma, het docententeam en de opleidingsspecifieke voorzieningen een samenhangend geheel vormen. De kwalificaties van de docenten en de voorzieningen zijn afgestemd op de inhoud en de vorm van het programma. De kwaliteit van het programma wordt goed geborgd. De opleiding heeft een onderwijscommissie, die een centrale rol speelt in de bewaking van de kwaliteit en de samenhang van het curriculum en in de afstemming van het programma op de eindkwalificaties. Resultaten en verbeteringen De evaluaties (Studenttevredenheidsonderzoek Avans 2007-2010, Nederlandse Studentenenquête 2007-2010, Elsevier Keuzegids 2010 en HBO-Monitor 2007-2009) laten positieve resultaten zien op de verschillende aspecten zoals hierboven beschreven. Over de afgelopen jaren is een stijgende lijn waarneembaar. Sinds de vorige visitatie is de studentbegeleiding strakker vormgegeven door middel van de studieloopbaanbegeleiding. De opmerking van studenten tijdens de vorige visitatie, dat er te veel nadruk werd gelegd op zelfreflectie, herkent het panel nu niet. Het is van mening dat daar op een evenwichtige manier mee wordt omgegaan. Het panel is van mening dat de opleiding nog wel een verdere slag kan maken op het gebied van internationalisering, waarover ook het vorige panel opmerkingen heeft gemaakt. Er kan meer gebruik gemaakt worden van internationale en Engelstalige literatuur. Tot slot stelt het panel vast dat de nieuwe huisvesting een vooruitgang betekent ten opzichte van de vorige visitatie. OVERWEGINGEN Het panel concludeert dat er sprake is van een samenhangend programma, dat aansluit bij de beoogde eindkwalificaties. Het programma wordt verzorgd door een docententeam met passende kwalificaties en het wordt gefaciliteerd door adequate onderwijsvoorzieningen. Het programma is sterk beroepsgericht doordat het onderwijs in elke periode is opgebouwd rond een beroepstaak. Het theorie- en vaardigheidsonderwijs is daaraan ondersteunend. Voor het onderwijs wordt gebruik gemaakt van relevante, vooral Nederlandstalige literatuur. Op het punt van actualiteit en internationaliteit is enige aandacht gewenst. Dat is eveneens het geval voor de onderzoekscomponent. Hoewel onderzoek in voldoende mate in het curriculum aanwezig is, kan het sterker worden verankerd. In de uitvoering van het onderwijs gebruikt de opleiding een goede mix van werkvormen die, samen met het sterk praktijkgericht programma, stimulerend werken voor studenten. Zij worden bovendien goed begeleid ten aanzien van hun studievoortgang en bij de persoonlijke en ontwikkelingscompetenties die ze zich moeten eigen maken. Het panel stelt vast dat het gehele curriculum de afgelopen jaren is doorgelicht en waar nodig heringericht of opnieuw vormgegeven. Het panel heeft de indruk dat er in de afgelopen jaren veel ten goede is veranderd. De kwaliteit van het onderwijs wordt goed gewaarborgd. Het panel is in dit opzicht vooral goed te spreken over de rol van de onderwijscommissie. Het panel concludeert dat er sprake is van een samenhangende onderwijsleeromgeving, die de studenten in voldoende mate in staat stelt om de beoogde eindkwalificaties te realiseren.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
25/55
CONCLUSIE Het panel komt op basis van bovenstaande overwegingen tot het oordeel voldoende.
Standaard 3
Toetsing en gerealiseerde resultaten
De opleiding beschikt over een adequaat systeem van toetsing en toont aan dat de beoogde eindkwalificaties worden gerealiseerd. BEVINDINGEN Systeem van toetsing Het toetsbeleid van de AIB is gebaseerd op het OER AIB 2010-2011. De wijze van beoordeling is uitgewerkt in periodewijzers en leerwijzers. Begin 2011 is een nieuw toetsbeleid vastgesteld en geïmplementeerd (Toetsbeleid Academie voor ICT & Business, 2011). Het nieuwe toetsbeleid is gebaseerd op dat van de KU Leuven en is in lijn met het toetsbeleid van Avans Hogeschool. Toetsvormen De opleiding werkt met verschillende toetsvormen, zowel van summatieve als formatieve aard. De keuze van het soort toets hangt af van de doelstellingen, de inhoud, de aard en het niveau van het onderdeel. De meest voorkomende toetsvormen zijn de schriftelijke toets (open vragen, multiple choice, casus toets, essaytoets en de practicumtoets), de mondelinge toets, het assessment, het paper, het (E-)portfolio, het stageverslag en de meesterproef (product- en procesverslag, zie hieronder bij ‘Realisatie van van de beoogde eindkwalificaties’). Iedere onderwijseenheid wordt afgesloten met een tentamen. Het panel stelt op basis van materiaalbestudering vast dat de toetsen, tentamens en stageverslagen voldoen aan het vereiste niveau en dat ze in voldoende mate aansluiten bij de leerdoelen en de leerinhoud. De beoordelingen van de toetsen zijn op zich adequaat, maar worden niet altijd gemotiveerd. Bij de start van elk onderdeel worden studenten voorgelicht over de wijze van toetsing. Schriftelijke informatie over de toetsing kunnen zij vinden in het OER-AIB 2010-2011, de studiegids, de periodewijzer en de leerwijzer. Ook op Blackboard staat informatie over de toetsen. Nadat studenten de toets hebben gemaakt en de uitslag bekend is, hebben zij het recht om een toets in te zien tijdens een vast inzagemoment. Indien het om een digitale proeftoets gaat, zijn de antwoorden en resultaten direct beschikbaar. Bij digitale tentamens kunnen studenten direct de score zien van het aantal goed beantwoorde vragen. Bij mondelinge assessments geeft de docent direct na afloop van het assessment de beoordeling. Studenten kunnen op elk moment hun toetsresultaten online inzien via Osiris. De resultaten van een toets zijn in de regel binnen vijftien werkdagen ingevoerd.
26/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Studenten geven in de gesprekken met het panel te kennen dat zij via de periodewijzers en leerwijzers (op Blackboard) over alle informatie over de toetsen beschikken. Ze herkennen in het studiemateriaal en in de toetsing de domeincompetenties en de opbouw in niveaus. Ook de P&OC-competenties worden zorgvuldig op de verschillende niveaus beoordeeld. Alle onderdelen moeten positief worden beoordeeld, er is geen mogelijkheid voor compensatie. Kwaliteitsborging van de toetsing Docenten die een onderwijseenheid verzorgen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit en voor de borging van de validiteit en betrouwbaarheid van de toets. Indien meer dan één docent bij het onderdeel betrokken is, maken zij samen de toets en stellen de normering vast. Docenten bespreken de toetsen met collega’s, evalueren de toetsen en passen ze zonodig aan. Een aparte rol in de bewaking van de kwaliteit van de toetsen is weggelegd voor de periode-eigenaar. Hij toetst binnen de grenzen van de curriculuminhoud van een bepaalde periode de kwaliteit van de toetsen en bewaakt tevens de kwaliteit van de leerwijzer en de periodewijzer en hij bepaalt of de criteria voldoen aan die van het HBO-I profiel. De onderwijscommissie bespreekt de voorstellen tot verbetering van de toetsen, die worden gedaan door de periode-eigenaar. In het nieuwe toetsbeleid is de kwaliteitsborging van de toetsing en beoordeling scherper uitgewerkt en vastgelegd (Toetsbeleid Academie voor ICT & Business, 2011). Er worden duidelijk omschreven eisen gesteld aan de validiteit, de betrouwbaarheid, de transparantie en de bruikbaarheid van de toetsing. Voorts worden er duidelijke eisen gesteld aan de wijze van beoordeling. De onderwijscommissie en de examencommissie hebben een prominente rol. De eerste is er verantwoordelijk voor, dat de doelstellingen en gewenste resultaten expliciet in de architectuur van de onderwijseenheden en de periodewijzers is opgenomen. De verantwoordelijkheden van de examencommissie zijn naar aanleiding van de recente wetswijziging van de WHW verder uitgebreid. Zij is verantwoordelijk voor het vaststellen van de toetsresultaten na elke periode. Het panel is goed te spreken over de wijze waarop het nieuwe toetsbeleid is ingericht. Het stelt op basis van een gesprek met leden van de onderwijs- en de examencommissie vast dat deze zich actief inzetten om aan het beleid uitvoering te geven. Tijdens dat gesprek wordt tevens melding gemaakt van het voornemen om met ingang van het nieuwe studiejaar te gaan werken met een toetscommissie, die onder verantwoordelijkheid van de examencommissie onder meer de kwaliteit van elke toets beoordeelt en deze zo nodig laat bijstellen. Vooruitlopend daarop is de toetsing van de eerste twee studiejaren geëvalueerd aan de hand van de nieuw opgestelde kwaliteitseisen. Het panel vindt dat de opleiding een goed toetsbeleid heeft ontwikkeld en het zorgvuldig implementeert. Het panel adviseert de opleiding dit met kracht voort te zetten. De implementatie van het nieuwe toetsbeleid is begin 2011 gestart met de onderwijseenheden van de propedeuse voltijd en met de herziening van de afstudeercriteria. In het nieuwe beleid wordt voor het afstuderen gebruik gemaakt van drie lijsten met gespecificeerde criteria (product, proces en verdediging). De wijze van afstuderen is niet veranderd. De volgende stap is het aanpakken van de stagebeoordeling.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
27/55
Volgens evaluaties (Studenttevredenheidsonderzoek Avans 2010, Nederlandse Studentenenquête 2010) zijn zowel de voltijd- als de deeltijdstudenten van de opleiding tevreden over de wijze van toetsen en beoordelen, over de duidelijkheid van de criteria en over de feedback. Realisatie van de beoogde eindkwalificaties Studenten verwerven gedurende de hele opleiding de competenties die nodig zijn om het diploma van Bachelor of ICT te behalen. Voor elk onderdeel is vastgelegd welke competenties op welk niveau behaald moeten worden (Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica 2010, Architectuurbeschrijvingen). Zoals gezegd bij standaard 2 komen de beoogde eindkwalificaties in het programma aan de orde. Voordat studenten kunnen beginnen aan het afstudeerproject moeten alle voorgaande onderdelen zijn afgerond. Tijdens het afstuderen moet de student laten zien dat hij in staat is een verandering in een organisatie te initiëren met als doel een verbetering in de bedrijfsvoering te realiseren. Hij levert aan het eind een product op voor de afstudeerorganisatie. Daarnaast stelt hij een procesverslag op, waarin hij voor de opleiding aantoont dat hij als aankomend professional binnen de afstudeerorganisatie heeft geacteerd. De student is zelf verantwoordelijk voor het werven van een afstudeerplaats, maar kan daarbij worden ondersteund door de opleiding. Het afstudeertraject begint met een oriëntatieperiode van vier weken, die moet leiden tot een welomschreven probleemstelling en een plan van aanpak. Na goedkeuring hiervan kan het afstudeerproces worden voortgezet. Tijdens het traject wordt de student begeleid door een afstudeerdocent en een begeleider uit het bedrijf. Aan het eind van het traject beoordeelt de bedrijfsbegeleider de student. Hij beoordeelt met behulp van een formulier wat het eindproduct voor het bedrijf heeft opgeleverd en hij beoordeelt de P&OC-competenties van de student. De student presenteert het resultaat binnen het bedrijf. De afstudeerdocent beoordeelt in hoeverre de student voldoet aan de BI-competenties en legt dit vast in een zogenaamde profielbeoordeling. In een toetsend eindgesprek beoordeelt de afstudeercommissie of de student aan de BI-competenties voldoet. Van deze commissie maakt een externe gecommitteerde deel uit. De examencommissie stelt uiteindelijk het eindresultaat vast (OER-AIB 2010-2011). Het panel heeft vijftien afstudeerproducten van voltijdstudenten en vijf van deeltijdstudenten bestudeerd, evenwichtig gespreid van lage tot hoge beoordelingen. Van elke student was een product- en een procesverslag beschikbaar. Het panel vindt het onderscheid in product en proces zinvol. Op basis van de bestudering komt het panel tot de conclusie dat de eindproducten voldoen aan het hbo-bachelorniveau. De beoordeling vindt op voldoende zorgvuldige wijze plaats. Deze is voor de toekomst verder aangescherpt door middel van gedetailleerder formulieren. De beoordelingen van de afstudeerwerken zijn terecht: producten met het cijfer 6 zijn inderdaad voldoende, die met het cijfer 9 zijn uitstekend. In één geval had het panel twijfel bij het cijfer 6. Op grond van bestudering van andere met een 6 beoordeelde werkstukken en van het gesprek met afstudeerbeoordelaars komt het panel echter tot de slotsom dat het minimum hbo-niveau aanwezig is.
28/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
De probleemstellingen zijn voldoende duidelijk. De onderbouwing ervan is niet opgenomen in de afstudeerverslagen, maar in het plan van aanpak dat na de oriëntatieperiode wordt opgeleverd. Het panel adviseert deze op te nemen in het afstudeerverslag. De probleemstelling is voldoende tot goed uitgewerkt, waarbij opvalt dat de gekozen methode in de producten sterk overeenkomen. In de verslagen is een bronvermelding opgenomen, maar er is vrijwel geen sprake van concrete literatuurverwijzingen. De Werkveld Advies Raad van de opleiding is nauw betrokken bij het niveau van afstuderen. Dit thema is een vast agendapunt van de jaarlijkse agenda van de Raad. Tevens beoordeelt de Raad jaarlijks een steekproef van afstudeerwerken. Leden van de Raad worden als toehoorder uitgenodigd voor bijeenkomsten van de examencommissie. De opleiding gebruikt de resultaten van het overleg met de Raad en hun oordelen over de afstudeerwerken om, indien dat wenselijk is, de kwaliteit van het afstuderen aan te scherpen. De opleiding houdt zicht op de wijze waarop afgestudeerden in de beroepspraktijk functioneren door de uitkomsten van de HBO-Monitor te bestuderen en door contact te onderhouden met de alumnivereniging. Deze vereniging is in 2010 opgericht en komt drie maal per jaar bijeen. Ook de contacten met bedrijven en organisaties met wie de opleiding samenwerkt, onder andere in het kader van een stage of afstuderen, zorgen voor input over het gerealiseerde niveau. Met een aantal bedrijven heeft de opleiding een convenant afgesloten en wordt structureel samengewerkt. Uit de contacten met alumni en bedrijven blijkt dat zij tevreden zijn over de bereikte eindkwalificaties. Voor zover beschikbaar laten de resultaten van de HBO-Monitor 2010 een positief beeld zien ten aanzien van de voorbereiding op de beroepspraktijk, van de basis om te starten op de arbeidsmarkt, van de basis om competenties verder te ontwikkelen en van de aansluiting tussen opleiding en werk. Tijdens de vorige visitatie kwam naar voren dat het toetsbeleid onvoldoende richtlijnen bevatte en dat het schortte aan de tijdigheid van het bekend maken van de studieresultaten. Het panel stelt nu vast dat er voldoende gebruik gemaakt wordt van beoordelingscriteria en dat de opleiding bezig is met de invoering van een goed toetsbeleid. De studieresultaten worden nu tijdig online beschikbaar gesteld. Het panel stelt voorts vast dat de beoordeling en het niveau van de afstudeerproducten voldoende zijn. Daarmee is een verbetering opgetreden ten opzichte van de vorige visitatie. OVERWEGINGEN Het panel is van mening dat de gebruikte toetsinstrumenten aansluiten op de onderwijsinhoud en -doelen en dat ze van voldoende kwaliteit zijn. De beoordeling is in het algemeen adequaat, zij het dat de motivering van de beoordeling vaak ontbreekt. De manier van toetsing en de criteria zijn voor studenten inzichtelijk. De opleiding heeft de afgelopen jaren ontwikkelingen in gang gezet om de kwaliteit van de toetsing en beoordeling te waarborgen. Het panel heeft met name waardering voor het nieuwe toetsbeleid, dat vanaf januari van dit jaar wordt geïmplementeerd. Er wordt werk gemaakt van de borging van de validiteit, de betrouwbaarheid, de transparantie en de
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
29/55
bruikbaarheid van de toetsing en er worden duidelijke eisen gesteld aan de wijze van beoordeling. De examencommissie functioneert goed en groeit duidelijk in haar nieuwe rol overeenkomstig de WHW. Het panel is positief over de kwaliteit van de afstudeerproducten. Deze zijn van hbobachelorniveau. Aandachtspunten zijn het beter gebruik maken van literatuurverwijzingen en het opnemen van de onderbouwing van de probleemstelling in het afstudeerrapport, die overigens wel wordt vermeld. De Werkveld Advies Raad wordt goed betrokken bij de bewaking van het afstudeerniveau. Het werkveld en afgestudeerden zijn tevreden over het niveau. CONCLUSIE Het panel komt op basis van bovenstaande overwegingen tot het oordeel voldoende.
30/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
3
Eindoordeel over de opleiding
Oordelen op de standaarden Het visitatiepanel komt tot de volgende oordelen op de standaarden: Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties 2 Onderwijsleeromgeving 3 Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties
Oordeel Voldoende Voldoende Voldoende
Overwegingen en conclusie Het panel beoordeelt alle drie standaarden als voldoende. Overeenkomstig de beslisregels van de NVAO beoordeelt het visitatiepanel de kwaliteit van de bestaande opleiding Bedrijfskundige Informatica van Hogeschool Avans als voldoende.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
31/55
32/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
4
Aanbevelingen
Het visitatiepanel adviseert de opleiding: • het reeds ver gevorderde proces van uitwerking van de domeincompetenties en van de toedeling ervan naar de onderwijseenheden verder af te ronden (standaard 1 en 2); • nadere aandacht te besteden aan de accentuering van innovatieve en internationale ontwikkelingen in het vakgebied, onder meer in het gebruik van de literatuur (standaard 2); • het onderdeel verandermanagement in het curriculum verder te versterken en te verdiepen en het continu af te stemmen op de behoeften in de markt; • de onderzoekscomponent sterker in het onderwijs te verankeren (standaard 2); • de initiatieven voor de oprichting van een kenniscentrum ICT & Toepassingen in samenwerking met interne en externe partners in de gezondheidszorg, logistiek en onderwijs verder door te zetten (standaard 2); • te zorgen voor een verbetering van de motiveringen van de beoordeling van de toetsen (standaard 3); • de ingezette implementatie van het nieuwe toetsbeleid met kracht voort te zetten (standaard 3); • de onderbouwing van de probleemstelling door studenten niet alleen in het plan van aanpak voor het afstuderen te laten opnemen, maar ook in het uiteindelijke afstudeerproduct (standaard 3); • te zorgen voor een verbetering van het literatuurgebruik in de afstudeerproducten in de vorm van concrete literatuurverwijzingen (standaard 3).
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
33/55
34/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
5
Bijlagen
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
35/55
36/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Bijlage 1: Eindkwalificaties van de opleiding
Domeincompetenties BI: life-cycle fasen analyse
advies
ontwerp
realisatie
beheer
gebruikersinterface
2
0
2
2
3
Bedrijfsprocessen
3
3
3
3
3
Software
2
2
1
1
3
Infrastructuur
2
3
1
1
3
Hardware-interfacing
0
0
0
0
0
architectuurlagen
De cijfers in de cellen geven het beheersingsniveau aan.
Persoonlijke en ontwikkelingscompetenties (P&OC-competenties): • • • • •
samenwerken communiceren projectmatig werken analyseren en oordeelsvorming omgevingsbewust denken en handelen
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
37/55
38/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Bijlage 2: Overzicht opleidingsprogramma Voltijd curriculum Bedrijfskundige Informatica. Jaar 1
P1 VP1
P2 VP2
P3 VP3BI
P4 VP4BI
Databases, Internet Marketing, Programmeren (PHP), P&OC, Systeemontwikkeling met Waterval/UML
Bedrijfsprocessen Bedrijfseconomie Logistiek Informatieplanning ERP pakketselectie
information retrieval documentmanagement social media metadatamanagement communicatie
Jaar 2
Automatisering van de InformatieVoorziening, Opsporen informatie, Organisatiekunde, Persoonlijke en OntwikkelCompetenties (P&OC), Projectmanagement, Videofilm, Webdesign VH5BI
VH6BI
VH7BI
VH8BI
Organisatie: omgeving, structuur, cultuur Opzetten onderzoek Processen
Systeemontwikkeling met RD en DSDM Sybase eb SQL JRP en JAD sessies Conversie
Implementatie Procesherontwerp Informatieontwerp Logistiek Krachtenveldanalyse
VH9BI Stage
VH10BI Stage
Informatiebehoeften Webportal CMS Informatieanalyse Informatie ontsluiten Wet- en regelgeving Computercriminaliteit. Kennis- en documentmanagement Open source software VH11BI ICT-beheer op operationeel, tactisch en strategisch niveau. Informatiebeveiliging Enterprise Architectuur Business Intelligence strategische/financieel -economische informatiebehoefte
Strategisch management en IT Moderne sociotechniek Herontwerp van bedrijfsprocessen Bedrijfs- en informatieethiek Management van veranderingsprocessen Organisatiepsychologie VH16BI afstuderen
Jaar 3
Jaar 4
VH13BI
VH14BI
Innovaties benoemen, categoriseren en analyseren Onderzoek organiseren workshop Simulatie en systeemtheorie Internationalisering Datacommunicatienet werken Total Quality Mangement Marketing en E-business
Innovaties benoemen, categoriseren en analyseren Onderzoek organiseren workshop Simulatie en systeemtheorie Internationalisering Datacommunicatiene twerken Total Quality Mangement Marketing en E-business
VH15BI afstuderen
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
VH12BI
39/55
Deeltijd curriculum Bedrijfskundige Informatica.
Oude indeling deeltijdopleiding Bedrijfskundige Informatica P1 Jaar 1 Organisatiekunde; Bedrijfseconomie.
P2 Informatieplanning; ERP pakketselectie; Bedrijfsprocessen.
P3 Systeemontwikkeling (PHP); Databases en SQL; Webdesign.
P4 Informatieontsluiting; Information retrieval; Inleiding documentaire informatiesystemen
Jaar 2 Bedrijfsprocessen; Administratieve Organisatie.
Content management; Document management; Kennismanagement;
Bedrijfskundige diagnose: - Omgeving; - Cultuur - Structuur - Processen
4GL systeemontwikkeling met DSDM en RAD Ontwikkelen applicatie met RAD en DSDM met een 4GL ontwikkelomgeving (Sybase)
Jaar 3 implementatieconsultant
Verandermanagement 1 Aard van de mens in verandertrajecten; Matchen project en organisatie (contextanalyse, stakeholderanalyse); Coachen en omgaan met mensen in verandertrajecten; Adviesrollen; adviesvaardigheden.
Verandermanagement 2
Enterprise Resource Planning (ERP).
Jaar 4 De ICT-manager Informatiebeleid en – planning; Management support systemen; Financiële meet- en beheersingsystemen; Informatiebeveiliging; Beheer op strategisch en tactisch niveau.
IOA: Innovatie: Onderzoek en Advies; technologie en innovatie; proces van innovatie; opzetten en uitvoeren van een onderzoek; verschillende soorten onderzoek.
40/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Nieuwe modulaire indeling deeltijdopleiding Bedrijfskundige Informatica P1 Organisatiekunde; Administratieve organisatie; Bedrijfseconomie.
P2 Systeemontwikkeling (PHP); Databases en SQL; Webdesign.
P3 Informatieontsluiting; Information retrieval; Inleiding documentaire informatiesystemen.
P4 Algemene BI competenties: Presenteren; Rapporteren; Interviewen.
Jaar 2
Informatiebeveiliging; ITIL, BISL, ASL; Enterprise architectuur; Maken business case; Informatiemanagement; Algemene BI competenties
Multi channeling; Content management; Document management; Autorisatie; Juridische aspecten (auteursrecht); Kennismanagement; Multi media; Algemene BI competenties.
Bedrijfs-strategie; Porter/Hamel Scenarioplanning; Systeemtheorie; simulatie; Governance; duurzaamheid; Algemene BI competenties.
Jaar 3
Requirements management; SO; methoden (RUP/agile/DSDM); Systeem bouwen (programmeren); SOA, webservices, BPEL; Algemene BI competenties
Jaar 4
Logistiek en SCM; BPM; Lean, Six Sigma; Enterprise architecture; WFM; Algemene BI competenties.
Verzamelingsmethoden; Analysemethoden; Bronnenonderzoek (valideren); Vergelijken en verklaren; Onderzoeksontwerp; Onderzoek uitvoeren; Rapportage; Adviseren; Gebruik analysetool (SPSS?) Algemene BI competenties. Organisatie structuur; Mintzberg; Cultuuranalyse; Omgevingsanalyse; Algemene BI competenties.
Business intelligence; Interne vs externe rapportage; Doorbelastingsmethoden (ABC costing); Business balanced scorecard, KPI; Investeringsbeslissingsmethoden; Operations management; Kwaliteit; Algemene BI competenties Prince 2 als generieke PM methodiek; SIM: Veranderen; gapanalyse; Conversie; Integratie; Testen; (acceptatietest) Opleiding.
Jaar 1
e-commerce; technologie en innovatie; Idea management (Triz, Sit); Business modeling; supply chain event management.
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Verschillende veranderkundige benaderingen: Kotter, Mastenbroek Boonstra Sociotechnisch veranderen Bedrijfsethiek Algemene BI competenties.
Afstuderen.
41/55
42/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Bijlage 3: Deskundigheden leden visitatiepanel en secretaris
De heer dr.ir. P.W.L. Bollen, voorzitter De heer Bollen is ingezet als panellid vanwege zijn onderwijsdeskundigheid, alsmede vanwege zijn vakdeskundigheid op het gebied van bedrijfseconomie. De heer Bollen heeft relevante werkveld-deskundigheid en internationale deskundigheid op het vakgebied bedrijfskundige informatica, hogere informatica en informatiekunde en informatica en informatiekunde, informatiedienstverlening en –management. De heer Bollen is lid van vele beroepsgerichte internationale programma commissies (ORM, Rule-ML, EOMAS, EMMSAD) en is als senior redacteur verbonden aan Journal of Information Science and Technology. De heer Bollen heeft diverse Nederlands- en Engelstalige publicaties op zijn naam staan op het gebied van informatica en bedrijfskunde, managementinformatiesystemen. De heer Bollen beschikt over visitatie-ervaring en is voor deze visitatie individueel geïnstrueerd over het proces van visitatie en accreditatie in het hoger onderwijs en over de werkwijze van NQA. Opleiding: 1971 – 1977 VWO, Stedelijk Lyceum Maastricht 1978 – 1984 MSc technische bedrijfskunde; specialisatie in produktiemanagement, Technische Universiteit, Eindhoven 2003 – 2004 Ph.D. in Management Informatie Systemen, Faculteit Management en Organisatie, Universiteit Groningen. Ph.D. supervisor: prof.dr.ir. John Simons Werkervaring: 1984 – 1986 Planninganalist, Productiemanager, Planningmanager; Mars Inc., Veghel 1986 – 1994 Assistent professor, Afdeling Informatiesystemen, Faculteit Economie en Management, Universiteit Maastricht 1994 – heden Assistent professor/senior UD, Afdeling managementwetenschappen (sinds 9/1/2002 strategie en organisatie) bij de faculteit Economie en bedrijfskunde, Universiteit Maastricht Overig: 2006 Internationaal voorzitter ISONEWORLD, Las Vegas 2007 – heden lid van International Federation for Information Processing Working Group 8.1 Design and Evaluation of Information Systems 2008 – heden lid van de SBVR stichting
De heer drs. B.W.E. Taselaar De heer Taselaar is ingezet vanwege zijn werkvelddeskundigheid op het gebied van ICT. Door zijn werkzaamheden als operationeel directeur van een grote branchevereniging voor IT-bedrijven is de heer Taselaar op de hoogte van de (internationale) ontwikkelingen in het vakgebied en is hij in staat een brug tussen ICT’ers en managers te leggen. Voor deze visitatie heeft de heer Taselaar onze handleiding voor panelleden ontvangen en in een
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
43/55
voorbereidende vergadering is hij aanvullend geïnstrueerd over het proces van visitatie en accreditatie in het hoger onderwijs en over de werkwijze van NQA. Opleiding: 1996 1987
Doctoraal Bestuurskunde, Universiteit Twente vwo, Koninklijke Scholengemeenschap Apeldoorn
Werkervaring: 2005 – heden Operationeel directeur ICT~Office 2003 – 2004 Directeur ICT-Telecom 2001 – 2004 Directeur FENIT 2000 – 2001 Adjunct-directeur FENIT 1996 – 1999 Secretaris FENIT Overig: 2007 – heden 2007 – heden 2007 – heden 2005 – heden 2005 – heden 2000 – heden 1999 – 2003
Lid Executive Board, Vice President (2008-2009) Digital Europe Vice Chairman World Information Technology and Services Alliance Lid Raad van Advies Hogeschool van Arnhem en Nijmegen ICA Lid Raad van Bestuur Stichting EXIN, aandeelhouder EXIN Holding B.V. Bestuurslid stichting ICT Milieu Lid Raad van Bestuur Kenniscentrum ECABO Bestuurslid Landelijke Orgaan Vereniging Elektrotechniek Vakonderwijs (VEV)
De heer F.C.B.M. Willems De heer Willems is ingezet vanwege zijn deskundigheid op het gebied van bedrijfskundige informatica. Bovendien heeft de heer Willems onderwijservaring door zijn werkzaamheden als lector aan de Hanzehogeschool, waar hij diverse onderzoeken heeft gedaan, zoals Promotieonderzoek teamperformance monitoring, praktijkgericht onderzoek crowdsourcing en onderzoek naar leiderschap. De heer Willems is voorzitter van de internationale ISO normcommissie sourcing. Voor deze visitatie heeft de heer Willems onze handleiding voor panelleden ontvangen en in een voorbereidende vergadering is hij aanvullend geïnstrueerd over het proces van visitatie en accreditatie in het hoger onderwijs en over de werkwijze van NQA. Opleiding: 1982-1987 Hogere Informatica Opleiding (HIO) 1989-1991 HEAO Bedrijfskundige informatica Werkervaring: 1982-1987 Projectleider Defensie 1e legerkorps in reorganiseren Defensie onderdelen en voeren ICT vernieuwingsprojecten 1987-1999 Managing consulant (MT-lid) Pink Elephant. Betrokken bij ontwikkeling organisatie, professionaliseringsopdrachten en ontwikkeling vakgebied ICT beheer. Verantwoordelijk voor adviesorganisatie van 60 professionals
44/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
1999-heden Senior organisatie adviseur en partner bij Twynstra Gudde. Verantwoordelijk voor adviesgroep regie en sourcing 2010-heden Lector Hanzehogeschool Groningen. Verantwoordelijk voor lectoraat regisseren van ondernemende netwerken Overig: - Professioneel en veelbezocht (>1000 bezoekers/maand) weblog met vakmatige ervaringen, visies en inzichten www.twynstraguddeblog.nl/frankwillems: - Publicatie van zijn lectorinstallatie ‘regisseren van ondernemende netwerken’, november 2010, digitaal beschikbaar op http://www.scribd.com/doc/43800189/InstallatieredeRegisseren-van-Ondernemende-Netwerken - Publicatie van sheets over colleges, presentaties en visie op internationale publicatieportal Slideshare http://www.slideshare.net/Frankwillems/presentations (>40000 downloads van zijn publicaties) - Diverse artikelen in het Outsource Magazine in 2008, 2009 en 2010 - Sourcing vraagt om een veranderaanpak; PON handboek Regie bij uitbesteding, november 2008
Studentlid de heer L. Kroeze De heer Kroeze is ingezet als studentpanellid. Hij volgt momenteel de opleiding Bedrijfskundige Informatica aan Hogeschool Rotterdam. Hij is als peercoach betrokken bij het begeleiden en bijspijkeren van studenten. Bovendien is hij aangesteld als student assistent ECDL. De heer Kroeze is representatief voor de primaire doelgroep van de opleiding en beschikt over studentgebonden deskundigheden met betrekking tot de studielast, de onderwijsaanpak, de voorzieningen en de kwaliteitszorg bij opleidingen in het domein. Voor deze visitatie is de heer Kroeze aanvullend individueel geïnstrueerd over het proces van visitatie en accreditatie in het hoger onderwijs en over de werkwijze van NQA. Opleiding: 2002 – 2008
2008 - heden
Havo, Comenius College te Capelle a/d IJssel Profiel: Natuur & Techniek Keuzevak: Economie Bedrijfskundige Informatica, Hogeschool Rotterdam
Werkervaring: 2009-heden 2009-heden
ECDL Assistant, Hogeschool Rotterdam Peercoach, Hogeschool Rotterdam
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
45/55
De heer drs. L.S. van der Veen De heer Van der Veen is ingezet als NQA-auditor. De heer Van der Veen heeft vele jaren ervaring met visiteren in het hoger onderwijs en heeft auditdeskundigheid op grond van deze werkervaring en op grond van auditcursussen gevolgd bij Lloyd’s. De heer Van der Veen heeft in het najaar van 2010 deelgenomen aan de training van de NVAO en is gecertificeerd secretaris. Opleiding: 1971 – 1980 Sociale Wetenschappen, doctoraal Andragogie, Rijksuniversiteit Groningen 1993 – 1997 Filosofie, Universiteit Utrecht Cursussen: 1988 – 2003 Diverse opleidingen en cursussen op het gebied van onderwijs, auditing, management en organisatie, informatica. Werkervaring: 1976 – 1977 RUG: studentassistent Pedagogische en Andragogische Wetenschappen 1978 – 1979 RUG: studentassistent Interdisciplinaire Onderwijskunde 1979 – 1980 Gemeente Hoevelaken: beleidsmedewerker 1980 – 1983 Provincie Zeeland: projectleider provinciaal samenwerkingsproject kunstzinnige vorming en amateuristische kunstbeoefening 1983 – 1985 Landelijk Ondersteuningsinstituut Kunstzinnige Vorming: projectmedewerker PABO 1986 – 1990 Zeeuws Steunpunt Volwasseneneducatie: adviseur educatie en organisatie 1991 – 1994 Regionaal Educatief Centrum Zeeuwsch-Vlaanderen: adviseur educatie en organisatie 1995 – 1997 Regionaal Opleidingencentrum Westerschelde: stafmedewerker 2000 – 2003 HBO-raad: beleidsmedewerker kwaliteitszorg 2004 – heden NQA: auditor, accountmanager
46/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Bijlage 4: Bezoekprogramma
31 mei 2011 Tijdstip
Programmaonderdeel
Deelnemers
13:30-14:00
Ontvangst en rondleiding
Opleidingsmanagement: Chris Otto Petra Koenders Wil van den Bogaard Ger Oosting
14:00-15:00
Voorbereiding n.a.v. kritische reflectie
Panel
15:00-17:30
Materiaalbestudering en inloopspreekuur
Panel
17:30-18:30
Voorbereiding naar aanleiding van studentmateriaal
Panel
Tijdstip
Programmaonderdeel
Deelnemers
08:30-09:15
Blok Inhoud I: Afstuderen
Docenten en externe beoordelaars: Ard Zonneveld Bas Jansen Jolanda van Houten Dré Jaspers Adrie Rovers Paul Mennens Tolja van de Bilt
09:30-10:15
Blok Inhoud II: Studiejaren 3 en 4 en afstuderen
Alumni en studenten jaar 3 en 4: Jimmy Welling Elmer Jilsink Esther Voeten Mario Titheru Marco Kanis Paul Wong Jorn Lagendijk
10:30-11:15
Blok Inhoud III: Studiejaren 1 en 2
Studenten jaar 1 en 2: Jurian de Korne Erwin Jaspers Monique van Rijnderhoff Maarten Zagers
11:30-12:15
Gesprek met docenten
Docenten: Elly de Bruijn Dré Jaspers Jean Paul Hagenberg Sebastiaan Mooij Fiona Koevoets
1 juni 2011
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
47/55
12:15-13:15
Lunchpauze en overleg / extra bestuderen materiaal
13:15-14:00
Eerste gesprek met opleidingsmanagement
Opleidingsmanagement: Chris Otto Petra Koenders Wil van den Bogaard Ger Oosting
14:15-15:00
Blok borging
Examen-, opleidings- en onderwijscommissie: Jean Paul Hagenberg Paul Walraven Wil van den Bogaard Paul Mennens
15:00-15:45
Eventuele extra gesprekken
15:45-16:45
Beoordelingsoverleg Panel
Panel
16:45-17:30
Tweede gesprek opleidingsmanagement, inclusief afronding
Opleidingsmanagement en enkele kerndocenten: Chris Otto Petra Koenders Wil van den Bogaard Ger Oosting Elly de Bruijn Dré Jaspers Jean Paul Hagenberg Sebastiaan Mooij Adrie Rovers Paul Walraven
48/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Bijlage 5: Bestudeerde documenten
Voorwoord Ter inzage: • AIB-Ontwikkelplan • Beoordelingskaders accreditatiestelsel hoger onderwijs van de NVAO (december 2010) • Informatie DP&O (1 april 2011) • Koenders, P, Businessplan AIB, 2011 (oktober 2010) Standaard 1 Literatuur: • AIB architectuurbeschrijving (2010) • Bogaard, W. van den, Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica (2010) • HBO-I Stichting, Bachelor of ICT Domeinbeschrijving HBO-I, Hoger Beroepsonderwijs ICT-opleidingen (2010) (www.hbo-i.nl) • Landman, E, Omgevingsverkenning Avans Hogeschool, Academie voor ICT en Business (2010) • Nicolasen, A & Otto, CH, Kwaliteitsbeleidsplan (2009) • OER –AIB (2010-2011) • Otto, CH, Verantwoording van de Visie op leren en Onderwijs AIB (2010) • Otto,CH, Opleidingskader BI en I (december 2009) Ter inzage: • Blackboard • Evaluatiegegevens bij de kritische reflectie voor de beperkte opleidingsaccreditatie voor de opleiding Bedrijfskundige Informatica voltijd • Evaluatiegegevens bij de kritische reflectie voor de beperkte opleidingsaccreditatie voor de opleiding Bedrijfskundige Informatica deeltijd • Landelijk overleg HBO-I, verslaglegging • Periodewijzers (2010) • Studiegids 2010-2011 • Werkveld AdviesRaad, verslagen Standaard 2 Literatuur: • AIB Personeelsplan • AIB-ontwikkelplan • Avans beleidskader voor Bacheloropleidingen (2005) • Bogaard, van den W. Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica (2010) • Businessplan AIB 2011 • HBO-I Stichting, Bachelor of ICT Domeinbeschrijving HBO-I, Hoger Beroepsonderwijs ICT-opleidingen (2010) (www.hbo-i.nl) • Kwaliteitsbeleidsplan 2010-2013 • Kwaliteitshandboek 2009-2013 • OER-AIB (2010-2011) • Organisatieplan AIB • Otto, CH Verantwoording van de Visie op leren en Onderwijs AIB (2011) • Otto,CH, Opleidingskader BI en I (december 2009) • Planning Kwaliteitszorg 2010-2011
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
49/55
Ter inzage: • Actieplan reguleren werkdruk • Analyse Meting Aantrekkelijke Werkgever • Anticipatie langstudeerder • Blackboard • Competentieontwikkeling medewerkers • Futurelab • Handboek Afstuderen en Stagegids BI/I • Hogeschooltaal • Kaderplan Techniek en ICT 2008-2012 • Project Hippocampus • Samenvatten overzicht docenten AIB • Studiegids 2010-2011 • Teamontwikkelplan (TOP) • Technaplaza • Terugdringen studievertragers • Verslagen Onderwijscommissie • Verslaglegging Pilot (Peermentoring) bij SLB • Virtualiseren • Ziekteverzuimregistratie Standaard 3 Literatuur: • AIB-ontwikkelplan • Dijkstra, A Kadernotitie toetsbeleid Avans Hogeschool (2011) • Handreiking voor examencommissies (2011 HBO-raad) • HBO-I competentiemodel • OER-AIB (2010-2011) • Bogaard, W. van den, Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica (2010) • Organisatieplan AIB • Otto, CH Toetsbeleid AIB (2011) • Otto, CH Verantwoording van de Visie op leren en Onderwijs AIB (2011) • Otto,CH, Opleidingskader BI en I (december 2009) • Toetsbeleid aan de KU Leuven/Kadernotitie toetsbeleid Avans Hogeschool Ter inzage: • AIB-Architectuurbeschrijvingen • Blackboard • Handboek Afstuderen en Stagegids BI/I • Periodewijzers (2010) • Samenwerkende bedrijven • Studiegids 2010-2011 • Werkveld AdviesRaad, verslagen
50/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Inhoud CD rom Standaard 1: • Beroeps- en opleidingsprofiel BI • Definitieve kaders opleidingsbeoordeling, NVAO • Format periodewijzer • Opleidingskader BI en I • P&OC tabellen clustering • SLB aanpak • Toetsbeleid AIB • Visie op leren en ontwikkelen • Masterplan visualiseren • Visie bedrijfsprofiel I • Voorbeeld architectuur beschrijving Standaard 2: • CV lijst docententeam BI en I • Literatuurlijsten periode 1 t/m 4 • OER 2010-2011 • SLB aanpak • Studiegids 2010-2011 Standaard 3: • Stagegids 2010-2011, inclusief (losse) bijlagen • Handboek afstuderen BI voltijd • Handboek afstuderen BI deeltijd • Handboek Werkend Leren 2 (afstuderen) I, inclusief (losse) bijlagen • Overzichtslijst afstudeerwerken 2009-2011 • Toetsbeleid AIB Overig: • Overzicht externe contacten AIB
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
51/55
52/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Bijlage 6:
Overzicht bestudeerde afstudeerwerken
Hieronder een overzicht van de studenten van wie het panel de afstudeerwerken heeft bestudeerd. Conform de regels van de NVAO zijn alleen de studentnummers opgenomen.
2010197 2002077 1122301 2001752 2010415 2007302 2004347 2006562 2004469 2003534 2007395 2003751 1123963 2006565 1122940 1060742
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
53/55
54/55
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
Bijlage 7:
Verklaring van volledigheid en correctheid van de informatie
© NQA – Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica
55/55