Aan de leden van de gemeenteraad van Haaksbergen,

KADERNOTA 2015

Aan de leden van de gemeenteraad van Haaksbergen,

In deze kadernota geven wij inzicht in de voorziene ontwikkelingen en het financieel perspectief. Wij bieden u de uitgangspunten van het te voeren beleid en de mogelijke bezuinigingen voor het opstellen van een programmabegroting 2015 en meerjarenperspectief 2016-2018.

De Kadernota 2015 markeert de start van een nieuwe raad en college. Een start met een sterk negatief financieel perspectief voor de gemeente Haaksbergen. Waar wij in de begroting 2014 voor de jaarschijf 2015 nog uitgingen van een perspectief van € 0,9 miljoen negatief blijkt dit in deze kadernota te zijn opgelopen tot een negatief perspectief van € 4 miljoen.

Wij gaan dit negatieve perspectief ombuigen. Dit gaan wij doen met uw raad. Hiervoor zijn wij genoodzaakt met u drastische keuzes te maken. Uitgangspunt is dat we de bezuinigingsmogelijkheden zoeken in het fysieke domein en de bedrijfsvoering en niet primair in het sociale domein. In deze kadernota zetten wij de eerste stappen. In de komende maanden vullen wij de hiervoor genoemde uitgangspunten verder in. Daartoe voeren we een grondige analyse uit van onze productenraming.

Daarnaast zal de nadruk de komende jaren op de drie grote transities liggen, waarbij een omvangrijk takenpakket van het rijk naar gemeenten wordt gedecentraliseerd. Het gaat om de Participatiewet, de overheveling van een deel van de taken van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de decentralisatie van taken op het terrein van de Jeugdzorg.

Ons motto is: Wij willen een sterk Haaksbergen, dat de toekomst positief tegemoet ziet in verbinding met haar inwoners, ondernemers en instellingen. Randvoorwaarden daarbij zijn voor ons: financieel op orde, efficiënt en effectief, duidelijke regie waar het moet ondersteunend waar het kan en laagdrempelig om echt verbindend te zijn. Wij willen ambities gezamenlijk waarmaken in een interactief proces waarin inwoners, ondernemers, instellingen, raad en college allemaal een rol hebben.

De financiële positie van onze gemeente noodzaakt tot ingrijpende maatregelen. De decentralisaties moeten op korte termijn zijn gerealiseerd. Er wachten ons genoeg uitdagingen die wij krachtig, energiek en verbindend aangaan!

De bestuursstijl waar het college voor kiest, vraagt het nodige van de organisatie. De rollen van de raad en het college veranderen en daardoor verandert ook de rol van de ambtelijke organisatie. Wij willen naar een organisatie die interactief beleid voorbereidt, regie voert, stimuleert en ondersteunt. Functies verdwijnen en er zullen nieuwe functies ontstaan. Als een goed werkgever zullen we met deze veranderingen omgaan.

Het college van burgemeester en wethouders

Kadernota 2015

2

INHOUDSOPGAVE 1.

Leeswijzer ................................................................................................................. 4

2.

Aanbieding................................................................................................................ 5

3.

Financieel perspectief 2015-2018 .......................................................................14

4.

Bezuinigingsrichtingen ..........................................................................................22

5.

Bijlage: bezuinigingsrichtingen ............................................................................24

Kadernota 2015

3

1. Leeswijzer

In de Aanbieding geven we onze visie op het beleid op de verschillende terreinen. We doen dit vanuit het motto van ons coalitieprogramma: krachtig, energiek en verbindend.

In het hoofdstuk Financieel perspectief 2015-2018 geven we u zowel een structureel als incidenteel meerjarig financieel perspectief. De verschillen tussen dit financiële perspectief en de programmabegroting 2014 worden inzichtelijk gemaakt en toegelicht. In het hoofdstuk Bezuinigingsrichtingen worden de mogelijkheden aangegeven om het geschetste negatieve financiële perspectief om te buigen.

In lijn met het strategisch karakter van deze Kadernota beperken we ons in de toelichtingen tot ontwikkelingen met financiële effecten boven de € 75.000. We leggen nadrukkelijk de relatie met onze visie, die we in het volgende hoofdstuk hebben verwerkt.

Kadernota 2015

4

2. Aanbieding De gemeente Haaksbergen staat aan het begin van een nieuwe periode. Wij moeten belangrijke beslissingen nemen. Aan de ene kant gaat het erom wat voor gemeente Haaksbergen WIL zijn en aan de andere kant wat voor gemeente wij KUNNEN zijn, gezien de beschikbare financiële middelen. De gemeente krijgt meer verantwoordelijkheid voor zorg, welzijn en werk voor haar inwoners en een nieuw gemeentebestuur brengt een eigen bestuursstijl met zich mee. Dit zijn de ingrediënten die de koers bepalen voor de komende raadsperiode. Wij willen het accent verleggen van fysiek naar sociaal. Wij willen meer investeren in mensen.

De financiële positie van de gemeente moet worden versterkt en dat vraagt om slimme investeringen en bezuinigingen, waarbij wij de lasten voor inwoners en bedrijven zo beperkt mogelijk willen houden. Wij willen dit sociaal en solide doen voor de toekomst, ondanks de bezuinigingen die het Rijk ons oplegt. Wij willen in deze raadsperiode bewerkstelligen dat Haaksbergen als zelfstandige gemeente kan blijven bestaan. Dat vraagt de nodige flexibiliteit en vindingrijkheid. Haaksbergen is in onze optiek te klein om alles zelf te blijven uitvoeren. Een gemeente die bestuurt, regie voert, stimuleert, ondersteunt en minder zelf uitvoert, past hierbij. Daarvoor zoeken wij samenwerkingsvormen om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen, kosten te besparen, onze voorzieningen beter in stand te houden en kwetsbaarheid te beperken. Veranderen gaat niet vanzelf. Veranderen vraagt inzet en betrokkenheid van iedereen. In onze contacten met gemeenteraad, inwoners (specifiek ook met jongeren), bedrijfsleven, instellingen en gemeentelijke organisatie nemen wij een open houding aan. Het gaat ons daarbij om luisteren, verbinden, vertrouwen, vernieuwen, deskundig, doelgericht, transparant en succesvol. Kortom: krachtig, energiek en verbindend!

Wij moeten afwegingen maken voor het beleid voor de komende jaren. Hierbij komen vragen aan de orde als: welke ontwikkelingen stimuleren we de komende jaren? Welke taken willen of moeten wij afbouwen? Welke taken kunnen wij nog blijven uitvoeren en op welk niveau? En hoe gaan we om met de nieuwe taken die door de rijksoverheid worden overgedragen? Kunnen we ook nog inkomsten genereren?

Zicht op 2015 en volgende jaren: de belangrijkste ontwikkelingen Het besturen van een gemeente vereist dat we constant keuzes maken. Keuzes die samenhangen met de taken die wij uitvoeren, maar ook keuzes die ingegeven worden door wensen binnen onze lokale samenleving. Dat geldt ook voor de komende jaren. Basis hiervoor is het coalitieprogramma 2014-2018.

Kadernota 2015

5

Er zijn ontwikkelingen die op ons beleid van invloed zijn. Zo worden door het rijk met de drie decentralisaties extra taken op de terreinen Jeugd, Zorg en Werk aan de gemeenten opgedragen. Het is een kans en een uitdaging tegelijkertijd om concreet invulling te geven aan de beleidsvrijheid die met de decentralisatie van deze taken gepaard gaat.

De exacte financiële gevolgen van de grote decentralisatieoperaties van het rijk, de overgang van de AWBZ naar de Wmo, de uitvoering van de Participatiewet en de Jeugdzorg zijn nog niet helemaal duidelijk. Wij volgen de ontwikkelingen op de voet en anticiperen hierop waar mogelijk.

Wij hebben heel nadrukkelijk gekeken naar de taken die op dit moment worden uitgevoerd en ons daarbij de volgende vragen gesteld: •

Is het een wettelijke taak?

•

Is het een taak die we nog moeten of willen uitvoeren?

•

Op welk niveau moeten of willen we die taak uitvoeren?

•

Wat is het maatschappelijk effect van deze keuze?

•

Wat is het financieel effect van deze keuze?

•

Blijven we nog een betrouwbare overheid als we deze keuze maken?

Wij moeten, hoe pijnlijk het ook is, keuzes maken.

Financiën Wij gaan sturen in plaats van corrigeren. Dit betekent dat wij een aantal stappen gaan zetten: in control komen, interne controle op orde, voeren van risicomanagement en het versterken van de het weerstandsvermogen en regie voeren. Wij hebben een beperkt budget gecreëerd voor investeringen. Wij gaan op zoek naar ruimte voor nieuw beleid. Ook hier gaan wij onze creativiteit aanspreken.

In Control: een sluitende en inzichtelijke begroting Wij staan voor een grote uitdaging: wij willen onze financiële positie weer op orde krijgen en voorkomen dat wij weer te maken krijgen met preventief toezicht van de provincie. Een structureel sluitende begroting is daarvoor een eerste vereiste. Om dit te bereiken ontkomen wij niet aan bezuinigingen. Wij nemen de raad daarin op een proactieve en transparante manier mee, in deze Kadernota 2015 leggen wij uw raad mogelijke bezuinigingsrichtingen voor. De richting die uw raad meegeeft is voor ons het kader om bezuinigingen uit te werken en voor te stellen in de begroting 2015.

Kadernota 2015

6

Verder werken wij aan het verbeteren van de informatiewaarde van de begroting. Wij richten ons daarbij op het beter meetbaar maken van de doelen van ons beleid. Wij willen dit samen met de audit-commissie van de raad doen. In de programmabegroting 2015 moeten de eerste resultaten hiervan zichtbaar zijn.

Interne controle Een sluitende begroting betekent niet dat wij in control zijn. Dat vraagt om een bredere aanpak. In 2013 is begonnen met het richten op procesgerichte interne controle. Daarbij controleren wij al tijdens het proces of wij de dingen goed doen, in plaats van achteraf. Bijsturen tijdens de processen is dan beter mogelijk. Een ander aspect van het meer en beter in control komen is de managementrapportage. Ook deze periodieke rapportages zijn een extra instrument om tijdig bij te kunnen sturen, in plaats van achteraf te moeten corrigeren.

Risicomanagement en weerstandsvermogen De geringe algemene reserve moet versterkt worden. Daarnaast is ons weerstandsvermogen onvoldoende voor de aanwezige risico’s. In aanloop naar de begroting maken wij een meerjarenherstelplan waarbij wij uiteindelijk in 2018 weer kunnen spreken van een gezonde reservepositie. Bovendien willen wij ons risicobeleid aanscherpen om risico’s transparanter maar vooral beheersbaarder te maken.

Algemene uitkering en Sociaal Deelfonds: de decentralisaties Na enkele jaren uitstel is 2015 het jaar waarin gemeenten ineens geconfronteerd worden met een groot aantal extra taken. De decentralisatie van deze taken heeft onder meer tot gevolg dat onze inkomsten in 2015 met zo’n € 7 mln. toenemen. Samen met al bestaande middelen gaat het in totaal om een bedrag van € 12 mln. Zoals het er nu naar uitziet worden deze gelden de eerste drie jaar onder gebracht in een Sociaal Deelfonds. Bovendien worden de bedragen gedurende deze drie jaar geoormerkt door het rijk voor bepaalde taken. Om de raad maximaal inzicht te bieden in de beleidsmatige, organisatorische en financiële ontwikkelingen rond de drie decentralisaties stellen we voor om hiervoor in de begroting 2015 ter uitvoering van een raadsbreed door de raad aangenomen motie een apart programma voor het Sociale Domein op te nemen. Hier komen het bestaande beleid en de nieuwe taken op de terreinen Zorg, Werk en Jeugd samen. Het nieuwe beleid dat voortvloeit uit de decentralisaties volgen we in samenhang met de ontwikkelingen binnen het Sociaal Deelfonds in een aparte paragraaf. Ook andere programma overstijgende zaken rond de decentralisaties, zoals bijvoorbeeld bedrijfsvoeringaspecten, kunnen we hier monitoren.

Regievoeren Wij willen naar een meer regie voerende organisatie. De uitvoering laten wij daarbij meer aan derden over. De decentralisatie van taken op de gebieden Jeugd, Zorg en Werk versterkt deze ontwikkeling. Deze keuze betekent ook dat wij ons beleid richting organisaties waarmee wij samenwerken moeten aanscherpen. Een verbetering van de paragraaf verbonden partijen zien wij in die ontwikkeling als een noodzakelijke stap.

Kadernota 2015

7

Maatschappelijke ontwikkeling

Sociaal Domein Wij vinden het van groot belang om problemen te voorkomen en, als dat niet lukt, om deze zo vroeg mogelijk te signaleren. Daarom versterken wij de preventie en vroegsignalering. Tevens zetten wij extra in op nazorg, als preventieve maatregel, om terugval te verminderen/voorkomen.

Op 1 januari 2015 worden wij op grond van de Participatiewet, de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet verantwoordelijk voor een groot aantal nieuwe taken. Samen met taken op deze en aanpalende beleidsterreinen beslaat het sociaal domein per 2015 ongeveer € 22 miljoen. Dit is inclusief de € 7 mln. die wij voor de nieuwe taken via het Sociaal Deelfonds ontvangen. Het sociaal domein zoals wij dat hier bedoelen is breder dan het hiervoor genoemde Sociaal Deelfonds, dat zich beperkt tot de nieuwe geldstromen die met de drie decentralisaties gemoeid zijn. De gelden voor 2015 voor de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet zijn in de meicirculaire 2014 bekend gemaakt. De gelden voor de Participatiewet zijn nog niet bekend. Dit geldt ook voor de eventuele effecten voor onze gemeente van de objectieve verdeelmodellen die gelden voor de nieuwe WMO en de Jeugdwet.

Het grootste deel van het budget voor de nieuwe taken zetten wij rechtstreeks in voor ondersteuning aan onze inwoners. Dit betreft zowel de algemene voorzieningen, dat wil zeggen algemeen beschikbare en voor iedere inwoner vrij toegankelijke voorzieningen zoals het algemeen maatschappelijk werk en het jongeren- en ouderenwerk, als maatwerkvoorzieningen, dat wil zeggen individuele vormen van ondersteuning.

In regionaal verband werken wij, op het gebied van de Wmo en de Jeugdwet, samen met de gemeenten in Twente onder de noemer Samen14. Voor een deel van de nieuwe taken op het gebied van Jeugd geldt dat het Rijk ons verplicht regionaal samen te werken. Het uitgangspunt van de regionale samenwerking is lokaal wat lokaal kan, regionaal wat moet of waar dat efficiënt en effectief is.

Armoedebeleid Voor het tegengaan van armoede geldt dat inwoners een eigen verantwoordelijkheid hebben. De gemeente is een vangnet voor degenen die deze verantwoordelijkheid niet kunnen nemen en niet op hun omgeving kunnen terugvallen. Wij vinden het belangrijk dat inwoners die onze steun nodig hebben, actief en persoonlijk worden benaderd. Voorlichten en begeleiden van inwoners en ook van instellingen die hier actief bij betrokken zijn, is een specifiek aandachtspunt in onze visie. Hierbij geldt dat wij de budgetten die wij krijgen van het Rijk ter bestrijding van armoede, specifiek koppelen aan deze voorzieningen. Het Rijk stelt hiervoor extra middelen beschikbaar, die wij willen inzetten om mensen met een laag inkomen en/of schulden actief te ondersteunen. Voor Haaksbergen is er vanaf 2015 ongeveer € 100.000 beschikbaar, hetgeen wij willen toevoegen aan het budget bijzondere bijstand.

Kadernota 2015

8

Passend onderwijs Met de invoering van Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 krijgen scholen een zorgplicht. Dat betekent dat zij de verantwoordelijkheid krijgen om alle leerlingen een passende onderwijsplek te bieden. Passend Onderwijs heeft gevolgen voor het gemeentelijk beleid op het gebied van onderwijshuisvesting en leerlingenvervoer. De Wet passend onderwijs vraagt om een goede afstemming en samenwerking tussen gemeenten, verantwoordelijk voor de jeugdzorg, en regionale samenwerkingsverbanden, verantwoordelijk voor passend onderwijs. Een goede samenwerking tussen onderwijs en (jeugd)zorg draagt er aan bij om kinderen en jongeren te ondersteunen bij het opgroeien, hun ouders te ondersteunen bij het opvoeden en elk kind zo passend mogelijk onderwijs te bieden.

Herschikking schoolgebouwen In dit kader heeft een onderzoek herschikking schoollocaties plaatsgevonden. Bij de uitwerking van het haalbaarheidsonderzoek wordt duidelijk welke locaties vrij zullen komen en de herontwikkelingsmogelijkheden van die locaties worden dan nader onderzocht. Voor elke locatie is wel al globaal in beeld gebracht welke mogelijkheden op het gebied van woningbouw er zijn. Om de aanbevelingen uit dit onderzoek op te volgen, is een voorbereidingskrediet nodig van € 200.000 om de voorbereiding te kunnen bekostigen. Voorbereidingskosten zijn onder meer kosten voor herziening van het bestemmingsplan, technische onderzoekskosten, architect kosten e.d. Voor 2016 en de jaren daarna zal een uitvoeringskrediet nodig zijn. Mogelijk dat we vanaf 2016, afhankelijk van ontwikkelingskeuzes die worden gemaakt, op enkele gemeentepanden moeten afboeken.

In de uitwerking van het haalbaarheidsonderzoek naar de herschikking van schoollocaties kijken we ook naar de mogelijkheden van het realiseren van een kindcentrum of kindcentra. Gemeenten hebben een zorgplicht als het gaat om de huisvesting van scholen en ontvangen daarvoor een vergoeding via het gemeentefonds. Tot 1-1-2015 bekostigen gemeentebesturen het onderhoud van de schoolgebouwen aan de buitenkant. Vanaf 1-1-2015 ligt de (financiële) verantwoordelijkheid niet meer bij de gemeente maar bij de schoolbesturen. Voor de te handhaven scholen in het kader van de herschikking is vastgelegd dat de gemeente bij de aanvragen wel rekening houdt met achterstallig onderhoud en onderhoudsaanvragen welke nog niet zijn gehonoreerd in afwachting van de haalbaarheidsstudie.

De Wilder Wij zien zwembad De Wilder als waardevolle voorziening met een maatschappelijke betekenis. De Wilder vervult verschillende functies op het gebied van recreatie en gezondheid. Ons doel is De Wilder, haar lokale en regionale functie en haar maatschappelijke betekenis op een financieel verantwoorde manier te behouden.

Kadernota 2015

9

Met dit als uitgangspunt zijn wij van mening dat het huidige traject onvoldoende basis is om een zorgvuldig besluit te nemen over de toekomst van De Wilder. Rekening houdend met de lopende onderhandelingen willen wij andere opties nader onderzocht hebben, waaronder overdracht aan een stichting of sportbedrijf. Wij vinden het van belang dat definitieve besluitvorming over de toekomst van De Wilder uiterlijk in 2015 plaatsvindt. Deze besluitvorming toetsen wij op financiële, inhoudelijke en maatschappelijke effecten.

In de kadernota is rekening gehouden met de extra bijdrage naar aanleiding van de meest gunstige bieding uit de marktoriëntatie, in afwachting van de uitkomst van het verdere onderzoek.

Ruimtelijke Ontwikkeling

Groene Kwaliteitsgemeente In de vastgestelde Structuurvisie 2030 hebben wij de ambitie uitgesproken om in 2030 de groenste gemeente van Twente te zijn. Wij onderzoeken voor de verschillende deelgebieden wat de mogelijkheden hiervoor zijn. Belangrijk hierbij is de realisering van de nieuwe N18. Door de realisering van de nieuwe N18 wijzigt de ruimtelijke structuur van Haaksbergen en ontstaan er kansen voor het versterken van de groenstructuren in de deelgebieden.

Dit doen we door in te zetten op behoud van openbaar groen en daar toekomstbestendig groen te planten en te beheren. Binnen het openbaar groen richten we verder verschillende kwaliteitsniveaus in. Het beheer wordt daarop aangepast. Openbaar groen dat wij kunnen afstaan door verkoop of verhuur aan particulieren of bedrijven zetten wij verder door in 2015 en daarna.

Aantrekkelijk centrum In 2014 hebben is extra geld geïnvesteerd in het aantrekkelijk maken van het centrum. Deze lijn willen wij voortzetten. Hierbij zal de nadruk liggen op het groen en aantrekkelijk maken van het centrum, o.a. door op korte termijn een groene kwaliteitsimpuls te geven door het ‘aan te kleden’ met meer bomen, bloeiende planten en duurzaam straatmeubilair. De komende maanden onderzoeken we verder welke investeringen het meest noodzakelijk zijn en welke budgetten hiervoor beschikbaar moeten zijn de komende jaren. Wij zijn ons ervan bewust dat wij ons niet alleen moeten richten op de kwaliteit van de openbare ruimte, maar ook de samenwerking moeten onderzoeken met pandeigenaren/ondernemers. Wij willen samen met de ondernemers en andere partners onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een gevelfonds op te richten. De komende periode onderzoeken wij hoe een dergelijk fonds er uitziet en hoe dit fonds gefinancierd kan worden. Om het centrum in Haaksbergen verder te ontwikkelen is het van het belang dat de “gaten” in het centrum worden opgevuld. Deze opvulling zal afhankelijk van de manier waarop een investering vragen.

Kadernota 2015

10

Gebiedsvisie Twentse Kracht: Groene Metropool Twente De gebiedsvisie Twentse Kracht: Groene Metropool Twente is een visie over Twente, waarin stad en platteland als eenheid worden beschouwd, waar Twente als één economie en als één sociale eenheid wordt beschouwd.

De versterking tussen stad en platteland is een succesfactor voor de “Economische Motor Twente”. Twente onderscheidt zich als kennisregio in het groen. De grondgedachte van de gebiedsvisie sluit aan bij de “Economische Motor Twente”. Vanuit dit gezichtspunt is een aantal concrete thema's te noemen uit de gebiedsvisie Twentse Kracht: Groene Metropool Twente, die aansluiten bij de Economische Motor Twente en die dus voor geheel Twente van groot belang zijn. In de gebiedsvisie worden de volgende economische kansen vermeld: 1.

Toeristische ontwikkeling van Twente, in relatie met Duitsland

2.

De economische potentie van glasvezel in het landelijk gebied

3.

Wonen en werken in het landelijk gebied

4.

Biobased economie

Wij sluiten aan op de gebiedsvisie Twentse Kracht: Groene Metropool Twente en geven uitvoering aan het bijbehorende uitvoeringsprogramma 2014-2020. In de komende periode bepalen wij aan welke projecten of programmaonderdelen de gemeente Haaksbergen deelneemt. Om mee te kunnen doen aan de uitvoering van de gebiedsvisie is er gemeentelijke cofinanciering noodzakelijk.

Startersleningen Wij vinden het belangrijk om starters op de woningmarkt meer kansen te kunnen bieden. Sinds medio 2013 verstrekken wij weer startersleningen. Vanwege de vraag naar deze leningen hebben wij dit in 2014 verder gecontinueerd en willen we hier ook in 2015 mee verder gaan. Wij gaan ook andere wegen inslaan en innovatieve instrumenten inzetten om meer woningen voor starters in deze raadsperiode te realiseren. Bestuur en Organisatie Raadswisseling De wisselingen naar aanleiding van de verkiezingen van 19 maart 2014 brengen voor de komende jaren kosten met zich mee. Het gaat hierbij om een extra wethouder, wachtgelden en pensioenopbouw voor (oud)wethouders, wachtgeld voor raadsleden en verstrekking van voorzieningen.

Kadernota 2015

11

Visie op Bestuur en Organisatie De bestuursstijl waar het college voor kiest vraagt het nodige van de organisatie. De rollen van de raad en het college veranderen en daardoor verandert ook de rol van de ambtelijke organisatie. Wij stellen een visie op Bestuur en Organisatie op, waarin wij aangeven dat wij toe willen naar een organisatie die interactief beleid voorbereidt, regie voert, stimuleert en ondersteunt. Functies verdwijnen en nieuwe functies ontstaan.

Gevolgen voor de medewerkers Een heroriëntatie op taken en inzet van middelen, betekent ook een heroriëntatie op de medewerkers: in kwalitatieve en kwantitatieve zin. Aan welke eisen moeten de medewerkers voldoen om vorm en inhoud te geven aan de rol van de gemeente als regisseur? Wat is er voor nodig om de medewerkers hiertoe in staat te stellen? Voor de begroting 2015 komen wij met concrete voorstellen, hoe wij hier als goed werkgever mee om willen gaan.

Interactieve beleidsvorming De kloof tussen gemeente en inwoners moet worden gedicht en draagvlak voor waar wij als gemeente mee bezig zijn moet worden vergroot. Daarom vragen wij inwoners, ondernemers en organisaties in een zo vroeg mogelijk stadium mee te denken over nog te maken beleid. Dat willen wij doen door op een open manier met elkaar van gedachten te wisselen. Dat is wat wij verstaan onder interactieve beleidsvorming. Ons uitgangspunt is dat er meer contact en interactie met inwoners, ondernemers en organisaties moet zijn. De hoeveelheid invloed en de rol van de betrokken groep moet vooraf helder zijn.

Regionale samenwerking Wij willen bewerkstelligen dat Haaksbergen in de toekomst een zelfstandige gemeente blijft. Daarvoor is flexibiliteit en vindingrijkheid nodig. Een gemeente “voert regie, stimuleert, ondersteunt en voert minder zelf uit”. De betrokkenheid van inwoners, bedrijven en instellingen is van groot belang en wordt waar dat mogelijk is ten volle benut. Samenwerkingsvormen zijn nodig voor de juiste kwaliteit van dienstverlening, kostenbesparing, het op niveau houden van de voorzieningen en beperking van de kwetsbaarheid. Regionale samenwerking is van groot belang, waarbij wij een actieve rol willen spelen binnen diverse samenwerkingsvormen.

Kadernota 2015

12

Wij gaan ons ten volle inzetten op samenwerking in regionaal verband. Ook binnen het college zijn hierover werkafspraken gemaakt. Binnen de Regio Twente wordt in de loop van 2014, met het doel te starten per 1 januari 2015, werk gemaakt van de heroriëntatie op de regionale samenwerking. Een heroriëntatie die de afgelopen 1½ jaar heeft opgeleverd dat de invloed van de gemeenteraden op hoofdonderwerpen moet worden vergroot en de portefeuillehouders meer een leidende positie moeten krijgen. Wij blijven ons actief opstellen in deze discussie en de uitwerking.

Bedrijfsvoering Voor het facilitair beheer van het gemeentehuis en ICT doen wij alleen noodzakelijke investeringen, bijvoorbeeld vanwege ARBO of andere wettelijke eisen, dan wel uit noodzaak voor een goede bedrijfsvoering. Ook hier kijken wij naar de mogelijkheden van samenwerking voor inkoop of gebruik met andere gemeenten.

Kadernota 2015

13

3. Financieel perspectief 2015-2018 De basis voor de actualisatie van het meerjarenperspectief in deze Kadernota is het meerjarenperspectief uit de begroting 2014. Het bijgestelde financieel perspectief 2015-2018 ziet er als volgt uit:

Kadernota 2015

14

Onze financiële positie noodzaakt ons tot voorzichtigheid in de realisatie van nieuw beleid. Daarom ligt onze focus eerst en vooral bij de implementatie van het beleid dat voortvloeit uit de decentralisatie van taken op de gebieden Jeugd, Zorg en Werk. Verder zien wij dat continuering van het bestaande beleid tot extra kosten leidt voor Zwembad de Wilder en de uitvoering van de Bijstand. Verder zien we een structurele daling van de inkomsten uit leges van bouwvergunningen.

Ad 1:

Toelichting effecten decentralisaties

De raad heeft voor de decentralisaties op de terreinen Jeugd, Zorg en Werk inmiddels het nodige beleid vastgesteld. Op basis van de tot nu toe beschikbare informatie hebben we in ieder geval de financiële effecten van de decentralisaties voor Jeugd en Zorg doorgerekend. De effecten zijn in bovenstaand perspectief verwerkt.

In de aanbieding hebben we al aangegeven dat het rijk op dit moment kiest voor het instellen voor een Sociaal Deelfonds. Daarbij worden de beschikbare middelen binnen dit Sociaal Deelfonds geoormerkt. Op dit moment constateren we dat de geschatte kosten in ieder geval hoger zijn dan de inkomsten die we via het Sociaal Deelfonds ontvangen. De onlangs verschenen meicirculaire heeft ons meer duidelijkheid verschaft over de financiële kaders voor de transities op de terreinen Jeugd en Zorg. Over het financiële kader voor de transitie op het terrein Werk, de nieuwe Participatiewet, ontvangen we in een later stadium de noodzakelijke informatie.

Nog voor de behandeling van de Kadernota 2015 informeren wij de raad over de effecten van de op 29 mei 2014 ontvangen meicirculaire 2014. Wel zijn waar mogelijk de in de meicirculaire gehanteerde uitgangspunten verwerkt in deze Kadernota 2015.

Ad C:

Post onvoorzien decentralisaties naar incidenteel

In de doorrekening van de financiële effecten van de decentralisaties houden we ook rekening met een post onvoorzien. Deze post is een inschatting van het bedrag dat benodigd is voor posten die nu nog moeilijk of niet te voorzien zijn. Bovendien is niet alle beschikbare informatie voor de nieuwe taken beschikbaar of compleet. We kunnen op dit moment moeilijk inschatten of deze kosten structureel of incidenteel zijn. We gaan er op dit moment van uit dat het karakter van de kosten voornamelijk incidenteel van aard is. Met de kennis van nu willen we de post onvoorzien inzetten voor aanloopkosten en voor extra kosten die we moeten maken om oude afspraken in het beleid te kunnen borgen. Daarom worden deze kosten overgeheveld van het onderdeel structureel naar incidenteel: verderop in het overzicht. Hierdoor ontstaat er een juist inzicht in de hoogte van het verwachte structurele en incidentele perspectief.

Kadernota 2015

15

Toelichting voorziene ontwikkelingen Ad 2:

Algemene uitkering

De decembercirculaire 2013 is de basis geweest voor de doorrekening van onze algemene uitkering. Het perspectief wordt nadelig beïnvloed omdat in de decembercirculaire de meerjarige effecten van de bezuinigingen van het rijk en de vertaling daarvan in het herfstakkoord zijn verwerkt. Dit leidt tot een extra tekort van € 325.000 in 2015, en loopt op tot meer dan € 800.000 in 2018.

Ad 3:

Afschrijvingen

De staat van investeringen en de planning van de nog uit te voeren kredieten is geactualiseerd, met een geringe bijstelling in 2015 tot gevolg. Voor de jaren 2016 – 2018 hebben we in het perspectief een jaarlijkse stelpost van € 100.000 opgenomen voor de afschrijving van nieuwe investeringen. In de praktijk betekent dit dat we gemiddeld elk jaar voor een bedrag van ongeveer €1.000.000 aan nieuwe investeringen kunnen uitvoeren.

Ad 4:

Inflatiecorrectie

De afgelopen jaren is er geen rekening gehouden met de kosten van inflatie van de budgetten. In feite is dit een extra bezuiniging. Voor een reëel begrotingsbeeld houden wij vanaf nu weer rekening met de inflatie op basis van prijs overheidsconsumptie, netto materieel (IMOC). Dit is de gemiddelde stijging van de prijzen van de netto materiele consumptie van de collectieve sector. Ook het rijk hanteert in de meicirculaire 2014 deze percentages. Daarom houden we de komende jaren rekening met een inflatiepercentage van 1,5%. In het meerjarenperspectief nemen wij voor de kosten van inflatie een jaarlijkse structurele cumulatieve post op van € 150.000.

Ad 5:

Loonontwikkeling

De voorbije jaren hebben we in lijn met de afspraken op rijksniveau de nullijn aangehouden voor de CAO-loonontwikkeling. Voor de komende jaren verwachten we op basis van de huidige stand van de Cao-bespreking tot een geringe loonsverhoging. Vooralsnog gaan we uit van een loonsverhoging van 1%. Voor 2015 houden we daarbij alvast rekening met de structureel doorwerkende effecten vanuit 2014. Daarom is voor 2015 geen € 100.000, maar € 200.000 opgenomen.

Ad 6:

Inflatiecorrectie leges en belastingen

Het perspectief zoals de raad dat in de begroting 2014 heeft vastgesteld loopt tot 2017. De jaarschijf 2018 moet nog worden aangevuld met een bedrag voor de reguliere inflatiecorrectie voor leges en belastingen. Omdat de verwachte inflatie de komende jaren 1,5% is en we in de begroting 2014 nog uitgingen van 2% houden we in het perspectief rekening met dit nadelig effect.

Ad 7:

Kosten extra wethouder

Haaksbergen heeft inmiddels een nieuwe college. Gekozen is niet voor drie maar voor vier wethouders. Het structurele effect van de vierde wethouder is hier verwerkt.

Kadernota 2015

16

Ad 8:

Korting integratie uitkering Wmo

Het rijk heeft de integratie uitkering WMO in 2015 gekort met € 505.000. Het oorspronkelijke budget was voldoende om ons beleid mee uit te voeren. Het restant van het budget is de afgelopen jaren in de algemene middelen opgenomen en vervolgens organisatiebreed ingezet (niet gerelateerd aan de WMO). De gekantelde werkwijze zorgt voor minder uitgaven waardoor de korting op het budget vanuit het Rijk kan worden opgevangen en er voldoende middelen zijn voor de uitvoering van ons beleid (huishoudelijke hulp). De korting treft daardoor vooral het gedeelte van het budget dat voorheen organisatie breed werd ingezet. Daarom wordt deze korting ook organisatiebreed opgevangen.

Toelichting overige ontwikkelingen

Ad 9:

P&O stelpost

De huidige uitgaven aan personele lasten zijn hoger dan wat in de begroting is opgenomen. In de 1e berap 2014 zijn de verwachte hogere lasten € 810.000. In hoeverre dit een structureel karakter heeft wordt nog nader onderzocht. Dit structurele deel zal het perspectief van 2015 verder negatief maken. Vooralsnog wordt aangenomen dat –zonder aanvullende maatregelen- dit overwegend een structureel karakter hebben. Daarom is deze post structureel in het meerjarenperspectief verwerkt.

Ad 10:

Verzelfstandiging de Wilder

Het in het perspectief opgenomen effect is de extra bijdrage naar aanleiding van de meest gunstige bieding uit de marktoriëntatie. Bij het ontstaan van het voornemen het zwembad op afstand te zetten is uitgegaan van een groter voordelig effect. In de begroting is het verwachte voordeel verwerkt (meerjarenperspectief) en daarna niet gewijzigd, in afwachting van de uitkomst van de marktoriëntatie.

Ad 11:

WWB

Naar verwachting loopt het aantal WWB-ers nog verder op door externe, niet beïnvloedbare ontwikkelingen. Hierdoor stijgen de uitgaven. Het budget dat door het Rijk beschikbaar wordt gesteld, wijzigt bovendien in 2015 door een nieuw verdeelmodel. De exacte gevolgen daarvan worden in het najaar verwacht en verwerken deze in de begroting.

Ad 12:

Bijzondere bijstand

Wij gaan de door het Rijk beschikbaar gestelde middelen voor bijzondere bijstand vanaf 2015 daadwerkelijk koppelen aan dit beleid, hetgeen in 2013 en 2014 niet is gebeurd. Hierdoor zal vanaf 2015 geen sprake meer zijn van tekorten op bijzondere bijstand.

Ad 13:

Vergunningen

De laatste jaren zien we door het stilvallen van de woningmarkt én het verruimen van regelgeving dat onze inkomsten uit de leges op bouwvergunningen steeds verder dalen. Vanaf volgend jaar verlagen we daarom de raming met € 76.000 tot een bedrag van € 414.000.

Kadernota 2015

17

Ad 14:

Participatie

In het kader van de decentralisatie van taken van het rijk naar gemeenten op het gebied van werk worden de regels én de budgetten voor re-integratie en sociale werkvoorziening gewijzigd. Op dit moment houden we op basis van ons meerjarenperspectief én de begroting van Hameland nog rekening met een klein voordeel in 2015. Dit voordeel slaat in 2017 om in een nadeel dat oploopt tot € 144.000. Zodra meer duidelijk is over de contouren van de nieuwe Participatiewet zoeken we naar mogelijkheden om dit tekort terug te brengen.

Ad 15:

Afschaffen betaald parkeren

Ons coalitieprogramma is duidelijk: we streven naar een autoluw centrum, waarbij we het betaald parkeren afschaffen en meer blauwe zones creëren. In 2015 treffen we hiervoor de voorbereiding. Vanaf 2016 willen we dit gerealiseerd hebben. In het meerjarenperspectief houden we daarom rekening met het wegvallen van de inkomsten uit betaald parkeren.

Ad 16:

Wachtgeld wethouders

Na de gemeenteraadsverkiezingen hebben we een compleet nieuw college gekregen. De vertrokken wethouders hebben recht op wachtgeld. Met het incidentele effect hiervan houden we in het perspectief rekening.

Kadernota 2015

18

Toelichting uitgangspunten meerjarenperspectief

Looncompensatie In het nu voorliggende perspectief houden we voor de jaren 2014-2018 rekening met een stijging van de Cao-lonen met 1%. In de begroting 2014 hanteerden we nog de nullijn.

Prijscompensatie In het perspectief is een jaarlijkse structurele stelpost opgenomen van € 150.000 voor prijsinflatie, afgeleid van een inflatiepercentage van 1,5%.

Omslagpercentage Voor deze Kadernota hanteren we hetzelfde renteomslagpercentage als in de begroting 2014: 3,25%. We actualiseren dit percentage in de begroting 2015.

Belastingen en heffingen Voor deze Kadernota wordt voor de verhoging van de belastingen en heffingen uitgegaan van het inflatiepercentage van 1,5% dat we ook voor onze uitgaven hanteren. Dit is gebaseerd op de uitgangspunten die gehanteerd zijn in de meicirculaire 2014 voor het gemeentefonds.

Ontwikkeling woonlasten De OZB stijgt jaarlijks met het inflatie percentage. Ook de afvalstoffenheffing stijgt de komende jaren met niet meer dan het inflatiepercentage. De rioolbelasting zal overeenkomstig het raadsbesluit van 18 december 2013 in 2015 en 2016 worden verhoogd met 9,3%. De voorgenomen evaluatie van het GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan) kan nog tot wijzigingen leiden van de tarieven in 2015 en 2016. Vanaf 2017 is er een nieuw GRP van toepassing waar de nieuwe tarieven in worden bepaald.

Gemeentefondsuitkering De in het perspectief in deze kadernota opgenomen gemeentefondsuitkering is gebaseerd op de decembercirculaire 2013. De in de begroting 2015 opgenomen gemeentefondsuitkering wordt gebaseerd op de meicirculaire 2014.

Onvoorzien In de begroting 2014 en meerjarenperspectief 2015-2018 ramen we jaarlijks een bedrag van € 60.000 voor de kosten van onvoorziene ontwikkelingen. De raad besluit over de aanwending van deze post.

Investeringen, afschrijvingen en rentetoerekening Op de investeringen is de nieuwe, in december 2012 vastgestelde Financiële Verordening van toepassing. De afschrijving en rentetoerekening starten op 1 januari van het jaar ná afronding en/of ingebruikname van een actief. De rente berekenen we over de boekwaarde per 1 januari.

Kadernota 2015

19

Verloop reserves In aanvulling op het meerjarenperspectief geven we ook nog het meerjarig inzicht in het verloop van onze reserves. De reserves vormen het belangrijkste onderdeel van ons weerstandsvermogen: het vermogen om risico’s te kunnen opvangen. Na de afwaardering van de boekwaarde van de grondexploitaties is onze reservepositie gering van omvang. In kwalitatieve zin hebben we al in de rekening 2013 geconstateerd dat met een weerstandsratio van 0,7 ons weerstandvermogen als onvoldoende moet worden gekwalificeerd. In kwantitatieve zin voldoet de omvang van onze algemene reserve nog wel aan de eis dat de algemene reserve minimaal 5% van de algemene uitkering omvat. Inclusief de extra inkomsten die wij via het sociale deelfonds ontvangen komt de minimale norm op € 1,35 mln.

We willen samen met de raad een meerjarig herstelplan opstellen om onze reservepositie en ons weerstandsvermogen weer op orde te krijgen.

In onderstaande tabel is het meerjarig verloop van de reserves weergegeven. De gevolgen van de bestemming van het rekeningresultaat 2013 zijn hier in verwerkt.

Toelichting: In dit meerjarig verloop van de reserves hebben we al rekening gehouden met de ontwikkelingen rond de Wilder. Het overdragen van de Wilder aan een externe marktpartij betekent dat we de boekwaarde moeten afwaarderen: totaal € 1.288.604. In deze opzet is de afboeking van de boekwaarde van het gebouwbeheerplan van € 393.442 gedekt via de reserve "onderhoud gemeentelijke panden". De afwaardering van de resterende boekwaarde (€ 895.162) moet dan gedekt worden door een onttrekking aan de algemene reserve. Hiermee komt de algemene reserve per 1-1-2015 op een stand van € 627.176.

Kadernota 2015

20

Hieronder wordt een specificatie weergegeven van de restant boekwaarde die betrekking heeft op zwembad de Wilder.

Krediet

Boekwaarde jaarlijkse 31-12-2014 afschrijving

Bouw nieuw zwembad € 416.573 Uitbreiding peuterbad € 89.213 Overname Activa St. zwembad De Wilder € 11.477 Energiebesparende maatregelen de Wilder € 371.110 Projectvoorbereiding energiemaatregelen Wilder € 6.788 Gebouwbeheerplan (renovaties) € 393.442 Totaal € 1.288.604

Kadernota 2015

€ € € € € €

208.286 5.248 5.739 37.102 6.788 24.000

loopt tot

2016 2031 2016 2024 2015 2031

21

4. Bezuinigingsrichtingen In onderstaand overzicht brengen we in beeld voor welke bedragen en in welke programma’s en deelprogramma’s de geïnventariseerde bezuinigingen zijn opgenomen. Wij hebben daarbij onderscheid gemaakt in rijpe bezuinigingen en mogelijke bezuinigingen. Ook is er een onderscheid in bezuinigingen met structurele en met incidentele effecten.

De specificatie is als bijlage opgenomen.

Kadernota 2015

22

We willen bij mogelijke bezuinigingen vooral kijken naar het fysieke domein en de bedrijfsvoering, en minder naar het sociale domein. Kijkend naar de totale lijst met bezuinigingen is de verdeling tussen fysiek en bedrijfsvoering en sociaal ongeveer 50%-50%. Dit beeld is echter vertekend, want voor € 1,46 miljoen gaat het bij de bezuinigingen in het sociaal domein om elementen die met codering rood, dus bestuurlijk ongewenst, zijn aangegeven. Dat is 76% van de totale bezuinigingen op het sociaal domein. Het gaat dan vooral op mogelijke kortingen op de budgetsubsidies voor de grotere instellingen.

Kadernota 2015

23

5. Bijlage: bezuinigingsrichtingen Omschrijving deelprogramma

Omschrijving produkt

Bereikbaarheid

Openbaar vervoer

Werkelijk Rekening 2013

11.900

Begroting 2014

35.000

Begroting 2015

Wettel ijke taak

% mogelijke bezuiniging

35.000 nee

Totaal Bezuiniging 2015

Cat.

17.500 Groen

Toelichting

Door afname van het aantal initiatieven voor verkeers-technische verbeteringen kunnen externe adviezen verminderen.

Bereikbaarheid

Parkeren

-2.042

ja

2.000 Groen

De bijdrage van een bedrijf voor het gebruik van een openbare parkeerplaats wordt toegevoegd.

Bereikbaarheid

Verkeer

0

0

0 nee

16.000 Groen

Wij ramen de inkomsten van de regio voor verrichte werkzaamheden verkeersveiligheid conform de geplande werkzaamheden.

Bereikbaarheid

Verkeer

312

4.081

4.081 ja

2.000 Groen

Wij versoberen de deelname aan regionale verkeersonder-zoeken.

Bereikbaarheid

Verkeer

0

3.568

3.568 nee

3.568 Groen

De uitgaven ramen wij op basis van de cijfers van de jaarrekening 2013.

Bereikbaarheid

Verkeer

43

6.696

6.696 ja

3.350 Groen

Door afname van het aantal aanvragen van huisnummers kunnen externe adviezen verminderen.

Bereikbaarheid

Verkeer

2.588

5.351

5.351 ja

2.000 Groen

Door grotere concurrentie is het mogelijk scherper in te kopen.

Bereikbaarheid

Verlichting

25.044

49.964

49.964 ja

0

15.000 Rood

Er wordt nu 6 keer per jaar storingsonderhoud uitgevoerd aan de openbare verlichting. Eén keer per jaar

Kadernota 2015

24

een reparatie-ronde uitvoeren levert een besparing op van € 15.000.

Bereikbaarheid

Wegen en verlichting (Wegen)

324.798

0

432.961 ja

0

200.000 Groen

Op basis van de begroting 2014 (Wegenfonds) is het budget toereikend om onze wegen voor nu en in de toekomst te onderhouden. De grondslag hiervoor is dat op de meest efficiënte en economische manier het onderhoud wordt uitgevoerd (heel en veilig). De gemiddelde jaarlijkse instandhoudingskosten voor ons wegennet bedraagt ruim € 850.000

De winter 2013 – 2014 was een extreem zachte winter. Vorstschade aan de asfaltwegen, trottoirs en de klinkerbestrating heeft zich niet voorgedaan. Uitgaven op dit herstel vinden niet plaats in 2014. Hierdoor kan in 2015 € 200.000 worden bespaard op het wegenonderhoud. Deze besparing zal op korte termijn geen effect hebben op de staat van de wegen en trottoirs. De reservering voor later (vijf jaar lang jaarlijks een extra bedrag van € 200.000 reserveren om de te verwachte onderhoudspiek op te kunnen opvangen) komt met deze maatregel

Kadernota 2015

25

wel onder spanning te staan. Bereikbaarheid

Wegen en verlichting (Wegen)

120.000 Groen

Op 5 februari 2013 heeft het college ingestemd met het optimalisatieplan van de afdeling Beheer Openbare Ruimte. Voor de afdeling houdt dit in dat binnen twee jaar tijd op afdelingsniveau een efficiëntere bedrijfsvoering wordt gerealiseerd. Financieel vertaald voor een bedrag van € 385.000.

In 2013 is al een aantal onderdelen van de bedrijfsvoering geoptimaliseerd. Het financiële effect is voor een bedrag van € 145.000 verwerkt in de begroting 2014 (krimp in formatie, effectievere aansturing van de afdeling, de inzet van werklozen binnen de afdeling en werk terug nemen uit de markt).

Voor het jaar 2015 wordt voorgesteld in totaal € 120.000 te bezuinigen op diverse producten (materieel, materiaal en personeel)

Dit wordt gerealiseerd door het verder optimaliseren van de bedrijfsvoering door anders te gaan werken; • Het uitbestede werk door de eigen medewerkers uit te laten voeren.

Kadernota 2015

26

• Krimpen in de personeelsom-vang. • De inzet van werklozen binnen de afdeling te verstevigen. • De samenwerking met de gemeente Hof van Twente in uitvoering brengen. Totaal Bereikbaarheid Openbare ruimte

Afval

362.642

104.660

4.030

5.840

537.621

381.418

5.840 ja

0

5.840 Oranje

Subsidies voor de organisatie van rommelmarkten. Bij collegebesluit toegekend. Voor het jaar 2014 zijn verplichtingen aangegaan.

Openbare ruimte

Afval

ja

0

100.000 Groen

Kostentoerekening GBT en inkomsten papierinzameling, dividend Twence naar algemene dienst. Dit leidt niet tot een verhoging van de afvalstoffenheffing.

Openbare ruimte

Dierenoverlast en bescherming

14.594

8.200

8.200 ja

0

35.000 Groen

Het totaal budget voor de producten dierenoverlast en ongediertebestrijding is € 73.000. Voor het product dierenbescherming is € 8.200 beschikbaar. Afscheid nemen van het huidige hondenpoepbeleid. De honden uitlaatroutes en honden uitlaatplekken (hur en hup’s) in 2014 verwijderen. Vanaf 2015 levert deze maatregel een structurele besparing op van € 35.000. Een eenmalige investering van € 20.000 in 2014 (plaatsen van extra hondenpoepbakken en het opruimen/ in oude staat herstellen van

Kadernota 2015

27

de openbare ruimte is hierbij noodzakelijk). De van de investering vindt plaats binnen het product. Een bedrag van € 12.000 valt vrij doordat het contract (onderhoud hup's en hur's) niet volledig wordt uitgediend. Verder valt € 8.000 vrij binnen het product dierenoverlast omdat in 2014 op een andere wijze de Eikenprocessierups wordt bestreden. Openbare ruimte

Plantsoenen

242.448

368.920

298.920 ja

0

50.000 Rood

In 2012 is door de gemeenteraad de Groenvisie vastgesteld. Vanaf dat moment wordt op basis van beeldbestekken en op verschillende niveaus het groen onderhouden (drie niveaus). Het centrum op niveau A, het hoogste niveau, de woonwijken op niveau B, middelste niveau en de bedrijventerreinen op niveau C, het laagste niveau. De totale onderhoudskosten bedragen afgerond € 300.000.

Door het niveau van onderhoud voor het centrum en de woonwijken bij te stellen tot niveau C kan jaarlijks € 50.000 worden bespaard op onderhoudskosten. Een wijziging van het huidige beleid is daarbij een voorwaarde.

Kadernota 2015

28

Openbare ruimte

Waterbeheer

21.413

67.686

67.686 ja

0

25.000 Oranje

De bermen langs de wegen niet meer maaien en afzuigen maar de bermen gaan klepelen (maaisel laten liggen). De investering materieel daalt met € 15.000 (krediet, exploitatievoordeel). De stortkosten en het verwerken van het bermmaaisel op de akkers vermindert met € 25.000. Daarnaast een besparing op personeelskosten. De huidige wijze van onderhoud is een compromis met betrekking tot ecologisch bermbeheer en planmatig onderhoud. Het voorstel staat haaks op de motie van 6 november 2013: in overleg met wijkraden, IVN, Natuurorganisaties en landbouworganisaties komen tot een vergroting van de biodiversiteit en een ecologischer groenbeheer.

Totaal Openbare ruimte Bestuur

Communicatie

279.697

423.446

863

3.500

378.446 3.500 nee

215.840 0

2.000 Groen

Bezuiniging o.b.v. ervaringscijfers. Op betreffende post van € 3.500 is vorig jaar afgerond € 900 overgehouden. Bezuiniging is derhalve mogelijk.

Bestuur Bestuur Bestuur

Gemeente bestuur (College B&W) Gemeente bestuur (College B&W) Gemeente Raad

bezuiniging o.b.v. ervaringscijfers.

4.643

12.000

12.000 ja

0

3.500 Groen

19.292

50.000

50.000 nee

1

50.000 Groen

Het collegebudget wordt geschrapt.

363.959

364.701

0

40.000 Groen

Afschaffen wachtgeldverordening

364.701 ja

raadsleden. Volgens info P&O komt er ook per 1 juli een dergelijke regeling

Kadernota 2015

29

vanuit BZK. Bestuur

Gemeente Raad

19.057

28.000

28.000 ja

0

8.000 Rood

Op basis van ervaringscijfers; in strijd met financieel beleid is restbudget 2013 van € 3.000 euro doorgezet naar 2014. Jaarlijks houdt rekenkamer ook € 5.000 over, dus schrappen.

Bestuur

Communicatie

Bestuur

Internationale contacten

1.469

10.000

10.000 nee

0,25

20.212

22.000

22.000 nee

1

12.000 Oranje

afschaffen Haaksbergen Magazine

22.000 Groen

2018 kan afgeraamd worden naar € 14.000 geen wettelijk beleid, maar een keuze.

Totaal Bestuur Dienstverlening

Publiekszaken

429.495

490.201

1.226

5.000

490.201

137.500

5.000 ja

2.000 Groen

Bezuiniging o.b.v. ervarings-cijfers. Op betreffende post van € 3.500 is vorig jaar afgerond € 900 overgehouden. Bezuiniging is derhalve mogelijk.

Totaal Dienstverlening Cultuur

Bibliotheek

1.226

5.000

404.285

376.480

5.000 376.480 ja

2.000 0,75

282.360 Rood

De bibliotheek is recentelijk samengegaan met het theater en vormt nu het Kulturhus Haaksbergen. Wanneer de subsidie aan het bibliotheekwerk wordt stopgezet eindigt het Kulturhus Haaksbergen nog voordat het goed van start is gegaan. De nieuwe situatie is al een doorontwikkeling die besparingen heeft opgeleverd (€ 85.000 ten opzichte van 2011) De nieuwe bibliotheekwet kent 5 verplichte functies: a. het ter beschikking stellen van kennis en informatie;

Kadernota 2015

30

b. het bieden van mogelijkheden tot ontwikkeling en educatie; c. het bevorderen van het lezen en het laten kennismaken met literatuur; d. het organiseren van ontmoeting en debat; e. het laten kennismaken met kunst en cultuur. Mogelijk dat in de laatste 2 functies dubbelingen zitten met functies van het theater en kunnen daar bezuinigingen in worden gezocht. Er zal een oplossing gezocht moeten worden voor de vernieuwingsgelden a € 28.000 (toezegging vorige college dat subsidiebedrag gehandhaafd zou worden). Samen met de stichting Kulturhus onderzoeken we de komende jaren hoe we een aanvullende bezuiniging via een generieke korting op de gemeentelijke bijdrage kunnen realiseren.

Kadernota 2015

31

Cultuur

Cultuur

13.157

6.620

6.620 nee

0,25

1.655 Oranje

Onderhoudsdeel 1: Er liggen schenkingsovereenkomsten ten grondslag aan meerdere kunstwerken. Daar kunnen we aan gehouden worden. Schenkingsovereenkomsten: de gemeente heeft veel kunstwerken in haar bezit. Dit zijn zowel kunstwerken die buiten staan, maar betreft ook kunstwerken die in het gemeentehuis hangen.

Cultuur

Cultuur

6.458

6.000

6.000 nee

1

6.000 Oranje

Ook niet tentoongestelde kunst moet verzekerd zijn. Het betreft hier de jaarlijkse verzekeringspremie voor alle kunstwerken die in bezit zijn van de gemeente. Het betreft binnen en buitenkunst. Hierop kan niet bezuinigd worden tenzij kunst wordt afgestoten of het risico daardoor ontstaat dat de gemeente onderverzekerd wordt. Door de aanschaf van nieuwe kunstwerken én de diefstal van bijvoorbeeld de bronzen beelden zal de te betalen premie de komende jaren stijgen.

Cultuur

Cultuur

2.018

3.000

3.000 nee

0,75

2.250 Oranje

Onderhoudsdeel 1: Er liggen schenkingsovereenkomsten ten grondslag aan meerdere kunstwerken. Daar kunnen we aan gehouden worden.

Kadernota 2015

32

Cultuur

Cultuur

787

2.950

1.500 nee

0,75

2.213 Groen

Er is jaarlijks € 2.950 beschikbaar voor aankoop nieuwe kunst. Indien dit niet wordt benut, dient dit te worden toegevoegd aan de reserve. Vanaf 2015 is dit naar het zich laat zien verminderd tot € 1.500, dat is te laag om commissie te laten voortbestaan.

Cultuur

Cultuur

4.331

4.331 nee

0,75

3.248 Oranje

Normsubsidie Kunstkring, verarming aanbod van de kunstkring. De Kunstkring Haaksbergen organiseert ieder jaar een aantal speciale concerten om inwoners van Haaksbergen kennis te laten maken met niet alledaagse muziekvormen, waarbij ook uitleg wordt gegeven over de componisten en de plaats van deze muziek in de geschiedenis. De Kunstkring vraagt hiervoor subsidie aan bij de gemeente. Dit is geregeld in de Algemene en Bijzondere subsidieverordening. Als de subsidie niet meer wordt toegekend zullen deze concerten op andere wijze moeten worden bekostigd of niet meer kunnen doorgaan, wat kan leiden tot een verarming van het cultureel aanbod voor inwoners van Haaksbergen.

Kadernota 2015

33

Cultuur

Cultuur

44.848

84.455

84.455 nee

0

30.000 Oranje

OZB-vergoeding verenigingen en vrijwilligersorganisaties van oorspronkelijk € 15.000 in 2003 is uitgegroeid tot een kostenniveau boven de € 30.000. Dit kan heroverwogen worden. Volledige ozbcompensatie kan heroverwogen worden. Dorpshuizen kunnen bijvoorbeeld wel gecompenseerd blijven worden en overige compensatie afbouwen. Huidige budget is ontstaan door samenvoeging van verschillende budgetten, maar is wel gepaard gegaan met een bezuiniging van € 40.000. Er is dus geen sprake van te veel begroot. Met de huidige verplichtingen is er zelfs al sprake van een klein tekort.

Cultuur

Lokale omroep

13.470

13.750

13.750 nee

1

Oranje

Wettelijke taak indien lokaal zendmachtiging is afgegeven door gemeenteraad, de zendmachtiging loopt tot 2015. uitgangspunt is behoud van een lokale omroep, hiervoor worden ook middelen vanuit de algemene uitkering beschikbaar gesteld.

Kadernota 2015

34

Cultuur

Monumenten

20.437

3.371

17.067 nee

1

20.437 Groen

Onze monumenten verkeren in prima staat. Dat zien we terug in het beroep dat op bestaande subsidieregelingen wordt gedaan. In 2013 is € 3.300 uitgegeven van het totale budget van iets meer dan € 20.000. Daarnaast beschikken we nog over een reserve monumenten die per 1 januari 2014 € 76.000 bedraagt. We stellen voor om de komende jaren de reserve in te zetten voor het monumentenbeleid. Het structureel beschikbare bedrag kan dan vervallen zonder dat dat gevolgen heeft voor het huidige beleid.

Cultuur

Muziekonderwijs

90.000

90.000 nee

1

90.000 Rood

Recent beleid leidde tot een verlaging van het budget voor muziekonderwijs met € 135.000. De nieuwe situatie is een doorontwik-keling die deze besparingen heeft opgeleverd. Met SMOH worden gesprekken aangegaan over de uitvoering van het convenant en zonodig een nieuw convenant af te sluiten.

Kadernota 2015

35

Cultuur

Theater

389.500

382.228

357.728 nee

0,75

286.671 Rood

Het theater is recentelijk samengegaan met de bibliotheek en vormt nu het Kulturhus Haaksbergen. Wanneer de subsidie aan podiumwerk wordt stopgezet eindigt het Kulturhus Haaksbergen nog voordat het goed van start is gegaan. De nieuwe situatie is al een doorontwikkeling die besparingen heeft opgeleverd.

Stopzetten van de subsidie leidt tot een verarming van het culturele aanbod in Haaksbergen. Daarnaast blijven er kosten vanwege het recentelijk gebouwde theater in verband met kapitaalslasten, ook als we niet meer subsidiëren. Totaal Cultuur Ontspanning

Scholtenhagen

874.521

969.814

279.000

275.500

943.864 272.500 nee

724.834 0,25

Oranje

Budgetsubsidie. Kinderboerderij is geen wettelijke taak. Bestaande taakstelling leidt tot verlaging subsidie van € 3.000 en inverdieneffect gemeente € 3.000. Op termijn verlagen kosten doordat huidige beheerder natuurlijk afvloeit. Dan bekijken of we een nieuwe beheersconstructie kunnen bedenken. Dit is een verbonden partij, die we niet zomaar kunnen "smoren", ook mede gezien de nalatenschap Jordaan. Vijftig

Kadernota 2015

36

procent ivm doorgaand dienstverband beheerder miv mei 2016. Bij niet meer faciliteren stichting komt werk (velden etc.) terug naar de gemeente. Met de bestaande taakstelling wordt bedoeld de taakstelling op onderhoud sportvelden voor zowel de gemeente alsook de stichting Groot Scholtenhagen. In de periode 20132015 dient in totaal € 20.000 te worden bezuinigd. De subsidie aan de stichting is in de afgelopen jaren met in totaal € 7.000 verminderd. Hetzelfde bedrag is inmiddels al bezuinigd op de gemeentelijke sportaccommodaties. De voorgestelde bezuiniging betreft alleen het mogelijke inverdieneffect op loonkosten van bijna € 70.000 vanaf 2016. Dan gaat een van de beheerders met pensioen en dan vullen we deze functie niet opnieuw in. Ontspanning

Zwembad de Wilder

nee

pm

Rood

Het onderzoek naar en de besluitvorming over de verzelfstandiging van de Wilder is een lopend proces. De financiële effecten van de keuze over de Wilder worden betrokken bij de opstelling van Kadernota en Begroting. We geven u in overweging om nader onderzoek te doen naar de (financiële) voor- en

Kadernota 2015

37

nadelen van het sluiten van zwembad de Wilder. Totaal Ontspanning Sport

Sportaccommodaties

279.000

275.500

104.224

103.425

272.500 99.925 ja

0

25.000 Groen

Besparing door BTWteruggavemogelijkheid definitief in te voeren. Besparing geschat € 25.000 per jaar. Naar blijkt is de regelgeving hieromtrent punt van discussie binnen de Europese commissie. Door de afdeling financiën zal nadere informatie worden ingewonnen bij PWC of de in Nederland geldende regeling kan worden gehandhaafd of zelfs geheel moet worden afgeschaft. In dat laatste geval is er dus geen sprake meer van een voordeel via de BTW constructie. Antwoord van financiën volgt zo spoedig mogelijk.

Totaal Sport Detailhandel

Markt

104.224

103.425

-6.895

-6.500

99.925 -6.500 ja

25.000 6.500 Groen

Kosten voor energie, water en reparaties gaan wij doorbelasten aan weekmarkt en losse standplaatshouders.

Totaal Detailhandel

Kadernota 2015

-6.895

-6.500

-6.500

6.500

38

Economische ontwikkeling

Economische zaken

62.669

12.669 nee

10.000 Rood

De bijdrage aan parkmanagementorganisaties kan heroverwogen worden, met het oog op verdere verzelfstandiging van de organisaties en het streven te komen tot prestatiegerichte afspraken over diensten die worden geleverd (beheer of bijdrage aan onderhoud van de openbare ruimte, verlichting, beveiliging, etc.). Deze stappen vragen zorgvuldige voorbe-reiding en dragen op dit moment niet bij aan bestendiging van de samenwerking tussen gemeente en het bedrijfsleven in Haaksbergen. Wordt derhalve ambtelijk ontraden.

Economische ontwikkeling

Economische zaken

7.775

7.775 nee

7.775 Groen

Middelen voor het doen van marktonderzoeken en koopstroomonderzoeken kunnen worden stopgezet.

Economische ontwikkeling

Economische zaken

29.311

29.311 nee

29.311 Rood

De financiële bijdrage aan de regio wordt heroverwogen met het oog op de beperkte economische meerwaarde van activiteiten voor de gehele regio. Dit betekent dat de deelname in de gemeenschappelijke regeling wordt herzien. De effecten hiervan zullen in 2015 maar vooral in 2016 doorwerken. Deze stappen vragen zorgvuldige voorbereiding en draagt op dit moment

Kadernota 2015

39

niet bij aan bestendiging van de regionale samenwerking en verzwakt de positie Haaksbergen. Wordt derhalve ambtelijk ontraden. Totaal Economische ontwikkeling Plattelandsontwikkeling Plattelandsontwikkeling

99.755 400.618

81.250

49.755 150.000 nee

47.086 50.000 Groen

Er is een uitvoeringsprogramma vastgesteld door de raad (in regioverband); De financiële cofinancieringsbijdragen wordt gestaffeld naar € 100.000 in 2015 en loopt daarna op.

Totaal Plattelandsontwikkel ing Toerisme en recreatie Evenementen

107.643

50.000

4.050

4.500

112.500

4.500 nee

50.000

4.500 Oranje

Kosten verhalen op veroorzakers schade. Aansprakelijkheidsstelling is een risico bij verhalen.

Toerisme en recreatie

Recreatie en toerisme

75.698

75.698

75.698 nee

75.698 Rood

De financiële bijdrage aan de regio wordt heroverwogen met het oog op de beperkte toeristisch recreatieve meerwaarde van activiteiten voor de gehele regio. Dit betekent dat de deelname in de gemeenschappelijke regeling wordt herzien. De effecten hiervan zullen in 2015 maar vooral in 2016 doorwerken. Deze stappen vragen zorgvuldige voorbereiding en draagt op dit moment niet bij aan bestendiging van de regionale samenwerking en verzwakt de positie Haaksbergen. Wordt derhalve

Kadernota 2015

40

ambtelijk ontraden. Toerisme en recreatie

Recreatie en toerisme

7.583

9.500

9.500 nee

9.500 Oranje

De gemeente werkt met financiële bijdragen incidenteel mee aan initiatieven en projecten op regionale en grensoverschrijdende schaal. Hiervoor is een beperkt budget beschikbaar. Daarnaast subsidiëren we een aantal organisaties zoals de stichting Schaapskudde, de Stichting Platform Toerisme en Recreatie en de MBS. Het college kan er voor kiezen om de financiële bijdragen te beëindigen en de ondersteuning te richten op de ambtelijke ondersteuning, bij de bemiddeling voor zoeken naar alternatieve inkomstenbronnen en het planologisch meewerken aan ruimtelijke initiatieven. Het betreft een totaal van € 28.400 waarvoor de voorbereiding van dit besluit in 2014 noodzakelijk is, echter in verband met regelingen in het kader van behoorlijk bestuur kunnen de subsidies niet op korte termijn in één keer stop gezet worden.

Toerisme en recreatie

Recreatie en toerisme

19.500

18.900

18.900 nee

18.900 Oranje

De gemeente werkt met financiële bijdragen incidenteel mee aan initiatieven en projecten op regionale en grensoverschrijdende schaal. Hiervoor is een beperkt budget

Kadernota 2015

41

beschikbaar. Daarnaast subsidiëren we een aantal organisaties zoals de stichting Schaapskudde, de Stichting Platform Toerisme en Recreatie en de MBS. Het college kan er voor kiezen om de financiële bijdragen te beëindigen en de ondersteuning te richten op de ambtelijke ondersteuning, bij de bemiddeling voor zoeken naar alternatieve inkomstenbronnen en het planologisch meewerken aan ruimtelijke initiatieven. Het betreft een totaal van € 28.400 waarvoor de voorbereiding van dit besluit in 2014 noodzakelijk is, echter in verband met regelingen in het kader van behoorlijk bestuur kunnen de subsidies niet op korte termijn in één keer stop gezet worden. Toerisme en recreatie

VVV

66.510

66.510

66.510 nee

Oranje

is al teruggebracht van € 105.000 naar € 66.000; contract keus vanaf 2016.

Totaal Toerisme en recreatie Handhaving

Handhaving

173.341

175.108

175.108

Handhaving uitvoering

7.120

15.000

15.000 ja

Handhaving uitvoering

0

4.100

4.100 ja

108.598 Oranje

Vanaf 2016 temperen; binnenkort wet aangenomen.

2.000 Groen

Een verdere digitalisering en versobering van voorlichtingsactiviteiten maken een verdere bezuiniging mogelijk.

Totaal Handhaving Veiligheid

Kadernota 2015

Openbare orde en veiligheid

7.120

19.100

10.300

13.000

19.100 13.000 nee

2.000 0

6.000 Groen

Preventieadviseur: bij begroting 2014

42

besloten dit in te voeren. Veiligheid

Openbare orde en veiligheid

Veiligheid

Openbare orde en veiligheid

-2.052

-2.240

-2.240 nee

1

-2.240 Groen

€ 2.240 minder opbrengst.

10.211

10.211 nee

1

10.211 Groen

€ 10.211 minder kosten medewerkers: is nu overwerk.

Totaal Veiligheid

8.248

20.971

20.971 -20.000 ja

Minima

Minimazorg

-37.159

-20.000

Minima

Minimazorg

37.305

39.000

39.000 nee

13.971 0

17.500 Groen

Verhoging ontvangsten debiteuren.

1

39.000 Rood

Nu in verordening bepaald. Indien verordening aangepast eindejaarsuitkering wettelijk te besparen. Gedeeltelijk ingevuld door in regionaal verband collectieve aanvullende zorgverzekering te organiseren en financieren. Dit is een voorliggende voorziening binnen de bijstand, daarom belangrijk, maar niet wettelijk verplicht.

Minima

Werk en inkomen

-279.520

-217.505

-217.505 ja

Minima

Werk en inkomen

457.302

445.000

445.000 ja

0

34.210 Rood

0 pm

Rood

Rijksbijdrage budget-rijk. Voorbereidingskredieten BBZ naar p.m.

Minima

Werk en inkomen

47.566

26.500

26.500 nee

1

26.500 Rood

Huidig systeem WIZ applicatiebe-heer nodig, maar niet wettelijk verplicht. Bij samengaan met Hengelo moeten we wel een bijdrage betalen. Daarom is schrappen opportuun.

Minima

Werk en inkomen

3.597.040

3.371.900

3.356.225 ja

40.845 Oranje

Ca € 40.000 meer geraamd dan laatste opgave Hameland. Op langere termijn tekort op integratie verwacht. En verlaging bijdrage Hameland.

Minima Totaal Minima

Kadernota 2015

Werk en inkomen

-4.421

-500

3.818.112

3.644.395

-500 ja 3.628.720

0

500 Oranje

Administratief

158.555

43

WMO

Gezondheidszorg

0

24.000

24.000 nee

1

24.000 Oranje

Verzameling van normsubsidies. Dit bedrag bestaat uit enkele normsubsidies (Slachtofferhulp € 6.112, Rode Kruis € 931, EHBO € 760 en Sensoor € 699). Daarnaast wordt de deelname aan Khonraad hier uit betaald (ivm BOPZ (Besluit Opname Psychiatrische Ziekenhuizen)), ter hoogte van circa € 2.000. Voor het overige, circa € 12.500, is geen directe bestemming. In 2013 is hier de afkoop AED's uit betaald. De subsidie Sensoor kan in beginsel per 2015 komen te vervallen in verband met de landelijke inkoop door de VNG bij Sensoor. Hiervoor wordt (waarschijnlijk) een uitname uit het gemeentefonds gedaan (besluitpunt op ALV VNG 17 en 18 juni as.). Op die manier betaalt Haaksbergen immers al mee aan de instandhouding van Sensoor.

WMO

Gezondheidszorg

294.655

294.655

294.655 nee

0,75

220.991 Rood

Vanuit dit budget wordt het maatschappelijk werk gefinancierd, dit is de lichtste vorm van persoonlijke hulpverlening en ondersteuning om te voorkomen dat kleine problemen groter worden. Dit speelt ook een rol bij de vormgeving van de nieuwe taken (investeren in algemene voorzieningen om instroom in duurdere vormen van zorg te

Kadernota 2015

44

voorkomen). Het stopzetten van deze subsidie betekent een groter risico op uit de hand lopen van problemen en daarmee een groter beroep op individuele vormen van zorg (dat gaat gepaard met meer kosten en is in strijd met de algemene uitgangspunten van de decentralisaties). We nemen een mogelijke besparing mee in een brede discussie in relatie tot de nieuwe taken die we krijgen van het rijk. Daarbij kijken we wat wij als gemeente willen financieren ten aanzien van onder meer het maatschappelijk werk. WMO

Jeugd (2) (onderdeel in WMO)

17.612

19.282

19.282 nee

0,75

14.462 Oranje

Conform subsidieverordening; op termijn te wijzigen; betreft structurele en incidentele subsidieaanvragen. Dit betreft diverse kleinere structurele subsidies waaronder Jeva € 3.600, De Springplank € 270, Speel-o-theek Dombo € 1.350, Scouting Haaksbergen € 4.726, Scouting De Klomp € 2.371, HAKAOP € 1.822 en de HOV € 1.750. De overige middelen, ruim € 3.000, zijn bestemd voor projectsubsidies.

Kadernota 2015

45

WMO

Jeugd (2) (onderdeel in WMO)

350.000

350.000

350.000 nee

0,75

262.500 Rood

Deze subsidie heeft betrekking op het jongerenwerk, dit heeft als functie om risicojongeren een plek te bieden om zich te ontwikkelen en overlast te voorkomen (maatschappelijk en veiligheidsaspect). Wanneer deze subsidie komt te vervallen betekent dit het einde van jongerenwerk in Haaksbergen. Daarnaast wordt het budget ingezet bij de decentralisatie jeugdzorg, bij bezuiniging vervalt dit. Het risico is meer overlast en minder mogelijkheden om problemen vroegtijdig te signaleren en in de kiem te smoren.

WMO

Leefbaarheid en sociale samenhang (1)

1.113

20.000

20.000 nee

1

20.000 Oranje

Bijdragen aan wijkverenigingen, die daarmee zeer veel zelfwerkzaamheid ontplooien. Wijkverenigingen zijn in de toekomst nodig als uitvoeringsorgaan voor gemeentelijk beleid en voelhorens voor de gemeente in de wijken.

WMO

Leefbaarheid en sociale samenhang (1)

51.906

32.000

32.000 nee

1

32.000 Oranje

Bijdragen aan wijkverenigingen, die daarmee zeer veel zelfwerkzaamheid ontplooien. Wijkverenigingen zijn in de toekomst nodig als uitvoeringsorgaan voor gemeentelijk beleid en voelhorens voor de gemeente in de wijken.

WMO

Leefbaarheid en sociale samenhang (1)

8.102

20.000

20.000 ja

0,5

10.000 Oranje

Bufferbudget om de noaberpoort praktisch te kunnen laten functioneren van schoonmaak t.m automatisering.

Kadernota 2015

46

Na doorontwikkeling worden de posten beter benoemd. Daarom budget wel nodig. WMO

Leefbaarheid en sociale samenhang (1)

267.935

276.500

276.500 nee

0,75

207.375 Rood

Het budget wordt ingezet voor onder meer welzijnswerk, ouderenwerk en vrijwilligerswerk. Bij bezuiniging vervalt deze algemene voorziening. Dit is een groot risico met het oog op de nieuwe taken/decentralisaties waarbij geïnvesteerd moet worden in burgerkracht en voorliggende en algemene voorzieningen.

WMO

Vrijwilligerswerk & Mantelzorg (4)

13.460

31.300

31.300 ja

0,75

23.475 Oranje

Conform subsidieverordening; op termijn te wijzigen; betreft incidentele subsidieaanvragen. Uitgaven betreffen: Vrijwilligerspolis € 4.169, SVWH € 4.065, Vrijwilligersavond € 7.500. Totaal € 15.734.

WMO

Welzijnswerk

1.357

5.210

5.210 nee

1

5.210 Oranje

Obv subsidieverordening op termijn te wijzigen; betreft inc. Subsidieaanvragen

Totaal WMO Jeugd

Jeugd

1.006.139

1.072.947

0

21.000

1.072.947 21.000 nee

820.013 0

11.000 Rood

Alleen € 7.000 (feest oud-nieuw)+ € 4.000 (flexibel jeugdbudget) niet wettelijk. De overige € 10.000 betreft de uitvoering (inkoop procesmanagement bij gemeente Hengelo) van de Wet tijdelijk huisverbod. Dit is een open einde regeling; de jaarlijkse kosten zijn

Kadernota 2015

47

afhankelijk van het aantal opgelegde huisverboden. Vorig jaar zijn er weinig huisverboden geweest (dit jaar zijn er tot nu toe 5 huisverboden opgelegd; dat is al meer dan heel vorig jaar), tevens is er geen beroep gedaan op het flexibel jeugdbudget, waardoor er geld is overgebleven. In 2013 is overigens ongeveer € 16.500 op dit budget geboekt. Jeugd

Jeugd

93.371

127.600

127.600 ja

0

63.000 Oranje

Dit bestaat uit de subsidies aan de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening EnschedeHaaksbergen en de GGD . Zij voeren de informatie en adviesfunctie van het Centrum voor Jeugd en Gezin uit (Loes loket in de Noaberpoort). Dit is laagdrempelige opvoed- en opgroeiondersteuning, straks ook een algemene voorziening in het kader van de decentralisaties. Het Loesloket is in 2012 van start gegaan en vervult een belangrijke functie in de Noaberpoort. De GGD verhuist per januari 2015 eveneens naar de Noaberpoort. Wanneer dit budget wordt wegbezuinigd is sprake van desinvestering en verarming van het aanbod van de Noaberpoort. In 2013 is subsidie, over 2012, van de GGD teruggevorderd in verband met niet

Kadernota 2015

48

uitegvoerde personele inzet in Loes (€ 9.500). Tevens is er door Loes slechts voor een beperkt deel gebruik gemaakt van het activiteitenbudget van € 5.000. Verder viel de bijdrage aan het contactmoment adolescenten veel lager uit dan oorspronkelijk begroot (€ 5.000 in plaats van € 22.000). Dit heeft tot een overschot in de rekening 2013 geleid. In 2014 zijn er verschuivingen binnen het budget geweest, waarmee ruimte is geecreëerd om de Begeleide Omgansgregeling van Humanitas voor circa € 10.000 uit dit budget te subsidiëren. Over 2013 zal naar verwachting circa € 5.000 subsidie van de GGD worden teruggevorderd. Het activiteitenbudget Loes wordt naar verwachting dit jaar wel volledig ingezet. Jeugd

Jeugd

22.081

26.600

26.600 ja

0,25

15.000 Oranje

Subsidie € 8.000 voor antidiscriminatievoorzieningen art. 1 = wettelijk; subsidie Halt en Tactus niet wettelijk. Aan art 1 wordt, conform de norm van 0,28 per inwoner, een vergoeding betaald voor de wettelijke verplichting van een antidiscriminatievoorziening. Het verschil tussen rekening en begroting heeft te maken met het aantal

Kadernota 2015

49

basisscholen dat al dan niet deelneemt aan het preventieprogramma en het al dan niet afnemen van ouderavonden van Tactus door de scholen (er zijn geen ouderavonden afgenomen door de scholen). Tevens zijn er geen kosten geweest voor de inzet van Tactus op het Assink lyceum. Op grond van een (ambtelijke) afspraak met het Assink worden deze kosten tot een maximum van circa € 2.500 voor de gemeente in de verhouding 2/3 gemeente, 1/3 Assink betaald. Totaal Jeugd Onderwijs

Leerlingenvervoer

115.452

175.200

320.821

335.000

175.200 335.000 ja

89.000 0,25

Oranje

Aanpassen verordening kan leiden tot meer gebruik openbaar vervoer. Kosten worden daardoor verlaagd. De laatste jaren is aanscherping beoordeling aanvragen ingezet. Resultaat: een aanzienlijke besparing op de kosten leer.vervoer. Dit laatste in combinatie met gezamenlijke aanbesteding. Is inmiddels sprake van een realistische begroting. Afhankelijk van de keuzes die de raad maakt bij het aanpassen van de verordening kan de gewenste bezuiniging pas vanaf 2016 worden gerealiseerd. Naar de hoogte van de mogelijke bezuiniging moeten we nog nader onderzoek doen.

Kadernota 2015

50

Onderwijs

Lokaal onderwijsbeleid

82.917

152.000

152.000 ja

0,75

0 Oranje

DOBO: betreft onderwijskundige ondersteuning Lokaal onderwijs, LEA. Te denken valt aan: passend onderwijs, logopedie, schoolbegeleiding, OA-VVE, maatschappelijk werk op school, afstemming zorgbeleid passend onderwijs en jeugdzorg, schoolzwemmen, brede schoolgedachte etc. Ophogen € 70.000 is een gevolg van verplaatsen diverse producten en budgetten naar dit product.

Onderwijs

Lokaal onderwijsbeleid

70.928

75.482

75.482 nee

0,5

37.741 Oranje

Tot voor een aantal jaren geleden hielden de 3 logopedisten zich bezig met zowel screenen als behandelen. Thans beperken de 2 nog in dienst zijnde logopedisten zich alleen met preventieve logopedie bezig. Het vertrek van 1 logopedist weegt derhalve op tegen de daling van he aantal leerlingen. Er is veel voor te zeggen om de logopedisten ook in te zetten in de voorschoolse voorzieningen tbv het VVE-beleid. Er van uit gaande dat dit binnen de beschikbare uren moet gebeuren, zal dat een verschuiving van inzet/uren met zich meebrengen. Screenen gebeurt thans bijde 5-jarigen. Is volgens landelijke norm. Screenen op

Kadernota 2015

51

jongere leeftijd zijn signaleringslijsten beschikbaar, maar is (nog) niet genormeerd. In ontwikkeling. Onderwijs

Lokaal onderwijsbeleid

75.000

40.000

40.000 nee

1

40.000 Oranje

In de begroting staat dat de bijdrage schoolbegeleiding specifiek aan Expertis beschikbaar wordt gesteld. Dit is om btw-technische reden. Van een gedwongen winkelnering is echter geen sprake. De middelen worden ingezet voor de individuele leerlingenzorg. De kwaliteit en de ontwikkeling van de leerlingenzorg (begeleiding individule leerlingen)op de scholen komt met het wegvallen van de middelen onder druk te staan.

Onderwijs

Lokaal onderwijsbeleid

50.202

19.090

19.090 nee

1

19.090 Oranje

Dit is schoolzwemmen! Insteek hierbij is dat de kosten van het schoolzwemmen, dwz gebruk zwembad, voor rekening van de gemeente komt en dat het schoolzwemvervoer voor rekening van de ouders door de ouders komt.

Totaal Onderwijs Ruimtelijke ontwikkeling

599.868 Ruimtelijke ordening

-57.058

621.572

621.572

96.831 nee

50.000 Groen

Wij voeren de verkoop van groen in 2015 verder op aan de hand van de gewijzigde beleidskaders en beprijzing en verwachten een grotere opbrengst in 2015.

Kadernota 2015

52

Ruimtelijke ontwikkeling

Ruimtelijke ordening

191.113

100.000

100.000 ja

30.000 Groen

Wij kunnen verder besparen op de kosten van actualisatie van bestemmingsplannen door de plannen te vereenvoudigen en grotendeels zelf samen te stellen.

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

4.485

4.485 ja

20.000 Oranje

De actuele eigendoms- en beheersituatie maken een aanpassing van de raming noodzakelijk.

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

-18.000

ja

9.000 Oranje

De actuele eigendoms- en beheersituatie maken een aanpassing van de raming noodzakelijk.

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

-107.011

-7.011 nee

100.000 Oranje

Ons gemeentelijk vastgoed neemt in omvang af. Deze ontwikkeling zet zich ook in 2015 voort waarmee de geraamde kosten voor onderhoud en energie en voor de inkomsten uit pacht en huur kunnen bijstellen, dan wel beëindigen.

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

836

1.842

1.842 ja

1.842 Groen

De actuele eigendoms- en beheersituatie maken een aanpassing van de raming mogelijk.

182

227

227 ja

227 Groen

De actuele eigendoms- en beheersituatie maken een aanpassing van de raming mogelijk.

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

979

-809

-809 ja

-809 Groen

De actuele eigendoms- en beheersituatie maken een aanpassing van de raming mogelijk.

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

3.519

4.814

4.814 ja

4.814 Groen

De actuele eigendoms- en beheersituatie maken een aanpassing van de raming mogelijk.

Kadernota 2015

53

Ruimtelijke ontwikkeling

Vastgoedexploitatie

13.126

13.178

12.634 ja

12.005 Groen

De actuele eigendoms- en beheersituatie maken een aanpassing van de raming mogelijk.

Totaal Ruimtelijke ontwikkeling Wonen

Vergunningen

134.697

16.725

16.683

21.000

116.182

227.079

21.000 ja

5.000 Rood

De financiële bijdrage voor projecten vanuit de regio geïnitieerd wordt heroverwogen met het oog op de beperkte meerwaarde. Dit betekent dat de deelname in de gemeenschappelijke regeling wordt herzien. De effecten hiervan zullen in 2015 maar vooral in 2016 doorwerken. Deze stappen vragen zorgvuldige voorbereiding en draagt op dit moment niet bij aan bestendiging van de regionale samenwerking en verzwakt de positie Haaksbergen. Wordt derhalve ambtelijk ontraden.

Wonen

Vergunningen

13.178

12.707

12.707 ja

12.707 Rood

Bijdrage aan de Regio; kan stop gezet worden; bestuur heeft eerder besloten door te gaan.

Wonen

Vergunningen

367

2.500

2.500 ja

1.250 Groen

Kosten voorlichting verminderen

Wonen

Vergunningen

1.000

2.500

2.500 ja

1.250 Groen

Kosten bedrijfsmaterialen inspectie / toezicht verminderen

Totaal Wonen

31.228

38.707 60.000

Algemene dekking

Algemene baten en lasten

0

Algemene dekking

Algemene baten en lasten

0

38.707

20.207

60.000 ja

0

20.000 Groen

ja

0

100.000 Groen

Verlaging post onvoorzien Vanuit coalitieprogramma actief op zoek gaan naar alternatieve inkomsten, zoals subsidies, bijdragen van derden en crowdfunding.

Kadernota 2015

54

Taakstellend hiervoor incidenteel een bedrag van € 100.000 voor opnemen. Algemene dekking

Algemene baten en lasten

0

ja

0

75.000 Oranje

Taakstellende opdracht tot 50% van de inflatiecorrectie van € 150.000 per jaar, te behalen door efficiency- en aanbestedingsvoordelen.

Algemene dekking

Belastingen/rechten

0

-657.827

-670.984 ja

0

50.000 Oranje

Algemene dekking

Belastingen/rechten

-2.364.828

-3.479.514

-3.549.104 ja

0

275.000 Oranje

verhoging tarief met 10% Belastingverhoging OZB (Totaal € 325.000). Een verhoging van de OZB met 10% levert structureel € 325.000,- op. Dit betekent een verhoging van de lastendruk van € 25 per huishouden. Onze huidige rangorde in de belastingdruk OZB is nummer 9 van de 14 Twentse gemeenten (plaats 1 heeft de hoogste tarieven). Bij een verhoging van de OZB met 6% of 10% blijven we in de middenmoot staan. Op de ranglijst van totale woonlasten (dus inclusief rioolbelasting en afvalstoffenheffing) zullen we bij een verhoging van de OZB met 10% op de ranglijst stijgen van plaats 6 naar plaats 3 of 4.

Algemene dekking

Belastingen/rechten

-115.952

-121.097

-123.519 nee

0

10.000 Oranje

verhoging tarief met 10%

Algemene dekking

Belastingen/rechten

-184.400

-178.798

-182.374 ja

0

15.000 Oranje

verhoging tarief met 10%

Algemene dekking

Belastingen/rechten

75.000 Oranje

Invoeren Reclame- en Precariobelasting (€ 75.000) Het invoeren van reclamebelasting levert ongeveer € 55.000,- per jaar op

Kadernota 2015

55

en precariobelasting € 20.000,- per jaar.

Opmerkingen: 1. Een paar jaar geleden is de BIZ belasting voor ondernemers ingevoerd. Van de deelnemende gemeenten aan het GBT wordt er of BIZ belasting of reclame belasting geheven. Het is mogelijk om ze beide te heffen, maar dit zal waarschijnlijk wel op weerstand stuiten. 2. Indien de belastingen worden ingevoerd, zullen er eerst nog wel invoerkosten ontstaan. Er zal geïnventariseerd moeten worden wie er onder de nieuwe belastingen vallen. 3. Indien de belastingen worden ingevoerd zullen er voorlichtingen dienen te worden gehouden. Algemene dekking

Kostenplaatsen

3.778

30.000

30.000 ja

0

10.000 Groen

Overwerk alleen bij secr geraamd, maar wordt naar alle afdelingen geboekt via de sal adm, in 2013 € 31.000. Sturen op een vermindering van € 30.000 naar € 20.000. Begroten per afdeling.

Algemene dekking

Kostenplaatsen

0

13.018

11.158 ja

0

5.000 Groen

Iedere afdeling heeft € 20 p.p., secretaris heeft daarboven nog

Kadernota 2015

56

structureel € 11.000. Deze kan afgebouwd naar € 6.000. Algemene dekking

Kostenplaatsen

67.583

9.242

9.242 ja

0

9.242 Groen

Inhuur wordt per afdeling geraamd (€ 173.000 2014 hele organisatie), voor afdeling secretaris niet nodig.

Algemene dekking

Kostenplaatsen

0

9.422

9.422 ja

0

9.422 Groen

Niet meer nodig (zit daarnaast nog een budget bij Bezwaar en beroep van € 10.000)

Algemene dekking

Kostenplaatsen

19.993

35.451

35.451 ja

0

10.951 Groen

Voor deel zitten hier structurele kosten als contract arbodienst en bhvvergoedingen; budget voor incidenten aframen

Algemene dekking

Kostenplaatsen

10.242

9.000

9.000 ja

0

7.000 Groen

Budget € 9000 komt voort uit reis- en verblijfkosten. Klein deel handhaven.

Algemene dekking

Kostenplaatsen

12.556

28.352

28.352 ja

0

13.352 Groen

Door versoberingen die al zijn doorgevoerd geven we nog minder uit, dan structureel begroot.

Algemene dekking

Kostenplaatsen

Algemene dekking

Kostenplaatsen

Algemene dekking

Kostenplaatsen

Algemene dekking

Kostenplaatsen

34.915

34.915 nee

0

5.000 Groen

streven naar verlaging budget

82.795

82.795 nee

0

5.000 Groen

deels verplicht (VNG); streven naar

14.912

57.375

61.375 nee

0

4.000 Groen

114.354

108.000

108.000 nee

0,25

1.900 Groen

29.833

verlaging budget

investeren in bv. Zonnepanelen en energiebesparende maatregelen

Algemene dekking

Kostenplaatsen

3.229

10.000

40.000 nee

0

20.000 Groen

Algemene dekking

Kostenplaatsen

102.735

76.000

76.000 ja

0

3.000 Groen

met name huur printers; verwijderen plantenbakken

Algemene dekking

Kostenplaatsen

79.817

89.480

89.480 nee

0

5.000 Groen

eind 2014 opnieuw aanbesteed

Algemene dekking

Kostenplaatsen

27.926

40.000

40.000 nee

0

5.000 Groen

consequenties voor onderhoudsniveau

Algemene dekking

Kostenplaatsen

nee

pm

Oranje

Het gemeentehuis, gemeentewerf en de voormalige openbare basisschool

Kadernota 2015

57

het Dorp zijn de drie locaties waar onze organisatie momenteel gehuisvest is. We geven u in overweging een onderzoek in te stellen naar bezettingsgraad van deze drie locaties met als doel een efficiëntere huisvesting van onze organisatie te bewerkstelligen. Wellicht levert dit een kostenbesparing op. Of dit daadwerkelijk financiële voordelen oplevert moeten nader worden onderzocht. Algemene dekking

Kostenplaatsen

nee

200.000 Groen

Taakstellende bezuiniging bedrijfsvoering/personeel, in relatie tot brede discussie over organisatie en meer regievoeren, taakstelling loopt op tot € 500.000 in 2018

Algemene dekking

Kostenplaatsen

ja

pm

Oranje

Onderzoeken in hoeverre een gedeelte van het eigen personeel ingezet en daarmee ook gefinancierd kan worden in het kader van de decentralisatie van rijkstaken naar gemeenten op de terreinen Jeugd, Zorg en Werk.

Totaal Algemene dekking Totaal bezuinigingen

Kadernota 2015

-2.178.221

-3.744.186

-3.800.791

933.867

6.147.539

4.555.840

4.951.028

4.060.299

58