groep 1 en 2 het mysterie van
Stadshagen
BEESTJES IN DE SLOOT
Thema: Water
DOCENT
In en rondom Stadshagen is veel water te vinden, zoals slootjes, weteringen maar ook het Zwarte Water en de Millingerplas. In het thema water gaan de kleuters onderzoeken welke dieren er in en rondom het water bij hun school leven. U begint met het activeren van de voorkennis en het inrichten van een thematafel over de sloot. Vervolgens gaan de leerlingen in de verdiepende les met een kijkkaart naar buiten. Op deze kaart kunnen ze aankruisen welke dieren ze bij de sloot hebben gezien. De leerlingen sluiten dit thema af door het maken van een slootdier op Eric Carle-achtige wijze. Lesdoelen: De leerling: •W eet dat er veel water in de wijk is; •W eet dat er dieren bij het water leven; •K an voorbeelden noemen van dieren die bij de sloot leven; •K an het geleerde verwerken in een creatieve eindopdracht. LES 1 – DE SLOOT Deze les geeft u handreiking om het thema leven rondom de sloot bij de leerlingen te introduceren en om hun voorkennis te activeren. Deze les wordt afgesloten met het maken van een thematafel.
NODIG: materialen om een thematafel over beestjes in de sloot in te richten. Stap 1 Introduceer het onderwerp bij de leerlingen en activeer de voorkennis. Vraag bijvoorbeeld waar in de wijk sloten of vijvers zijn en of de leerlingen hier wel eens gekeken hebben. Hebben ze toen dieren gezien? Welke dieren? Kunnen de leerlingen nog meer dieren noemen die rondom of in de sloot leven? Hoe zien deze dieren er uit? Stap 2 Verdiep het onderwerp. Dit kunt u op de volgende manieren doen: •M aak een woordweb met de kinderen. Zet in het midden het woord ‘sloot’. •P rojecteer een vertelplaat op het digibord en bespreek deze met de kinderen. Via de website www.kleuterportaal.nl zijn verschillende vertel platen over het thema sloot te vinden.
• L ees een prentenboek met de leerlingen over het leven rondom sloot, bijvoorbeeld: - Lisa Magloff, Ik groei! Eend (Lannoo 2003). - Lisa Magloff, Ik groei! Kikker (Lannoo 2003). - Peter Smit, Eend heeft een ei (Leesleeuw 2008). - Harmen van Straaten, Het verhaal van eend (Leopold 2003). •V ia de website van Schooltv zijn diverse filmpjes over het leven in en rondom de sloot te bekijken, bijvoorbeeld: - Huisje Boompje Beestje, Leven in de sloot: http://www.schooltv.nl/video/huisje-boompjebeestje-leven-in-de-sloot - Huisje Boompje Beestje, Waterdiertjes: http://www.schooltv.nl/video/huisje-boom pje-beestje-waterdiertjes - Huisje Boompje Beestje, Slootdiertjes: http://www.schooltv.nl/video/huisje-boom pje-beestje-slootdiertjes - Hoelahoep, Vijver vol met kikkers: http://www.schooltv.nl/video/hoelahoep-vij ver-vol-met-kikkers Stap 3 Richt samen met de leerlingen een thematafel over het onderwerp in. Laat de leerlingen onderdelen voor op de tafel knutselen, zoals eendjes, bomen, waterplanten, kikkers etc. Wiebeloogjes kunnen als kikkerdril dienen.
groep 1 en 2 het mysterie van
Stadshagen
BEESTJES IN DE SLOOT
DOCENT
Thema: Water LES 2 –DE SLOOT IN STADSHAGEN In deze les gaan de leerlingen in groepjes een wandeling langs sloten en vijvers rondom de school maken. Op hun kijkkaart kruisen de leerlingen aan welke dieren ze bij de sloot zien. De leerlingen sluiten de les af in de klas, waar ze gaan onderzoeken welke diertjes er in de sloot zwemmen.
NODIG: Voor ieder leerling een kijkkaart, potlood, doorzichtige bak, bijvoorbeeld een aquarium, ver grootglazen, doorzichtige plastic bakjes of beker tjes, een emmer slootwater. DOEN: •V raag ouders voor de begeleiding van de groepjes; • Z oek uit waar sloten / vijvers rondom de school zijn; •K opieer de kijkkaarten; • E xtra: download de zoekkaart zoetwaterdieren via: www.kleuterportaal.nl en typ bij zoeken ‘zoetwaterdieren’ in. Kopieer de zoekkaart voor de leerlingen; • E xtra: Haal een emmer slootwater uit een sloot. Stap 1 Deel de leerlingen in groepjes in. Vertel dat ze onder leiding van een ouder een wandeling langs de slo ten en vijvers in de wijk gaan maken. Op de kijkkaart die ze meekrijgen, kruisen de leerlingen de dieren die ze bij de sloot ontdekken aan. Stap 2 Kom na de excursie samen in de kring. Bespreek welke dieren de kinderen gezien hebben. Wat kun nen ze over deze dieren vertellen? Extra: Stap 3 Zet de aquariumbak met slootwater midden in de kring. Vertel de leerlingen dat ze nu weten welke dieren er rondom de sloot leven, maar dat er ook dieren in de sloot leven. In groepjes gaan de leerlin gen onderzoeken welke dieren dat zijn. Verdeel de klas in groepjes van 3 of 4 leerlingen. Geef ieder groepje een doorzichtig bakje met wat slootwater. Zorg dat er in ieder bakje in ieder geval één beestje zit.
Geef ieder groepje ook een vergrootglas en de zoekkaart zoetwaterdiertjes. Vertel erbij dat de beestjes straks teruggaan naar de sloot, dus dat ze er heel voorzichtig mee moeten zijn. Extra: Stap 4 Ieder groepje gaat aan de hand van de zoekkaart uitzoeken wat voor diertje er in hun bakje zit. Extra: Stap 5 Bespreek samen welke beestjes de leerlingen ge vonden hebben. Wat kunnen ze over dit beestje ver tellen? Bijvoorbeeld: welke kleuren? Hoe beweegt het zich voort? Heeft het pootjes etc. Extra - alternatief: neem de leerlingen mee naar de sloot en laat ze met schepnetjes zelf beestjes uit de sloot scheppen. De leerlingen kunnen op hun zoekkaart aankruisen welke beestjes ze gevonden hebben.
groep 1 en 2 het mysterie van
Stadshagen
KIJKKAART Dieren bij de sloot
DE EEND
DE EEND
DE JONGE EENDJES
DE ZWAAN
DE JONGE ZWANEN
DE REIGER
DE MEERKOET
DE JONGE MEERKOETEN
DE GANZEN
DE KIKKER
DE KIKKERDRIL
DE LIBEL
groep 1 en 2 het mysterie van
Stadshagen
BEESTJES IN DE SLOOT
DOCENT
Thema: Water LES 3 –SLOOTDIEREN MAKEN ALS ERIC CARLE In deze verwerkingsles maken de leerlingen slootdieren op de manier waarop Eric Carle, de maker van onder andere het prentenboek Rupsje Nooitgenoeg, zijn dieren vorm geeft. De leerlingen maken bladen geschilderd papier waaruit ze vervolgens de onderdelen voor hun dier knippen.
NODIG: Prentenboek van Eric Carle, bijvoorbeeld Rupsje Nooitgenoeg, Het rubberen eendje, De krekel die niet tjirpen kon, Het vervelende lieveheersbeestje of Alle dieren. A3 papier, verf in verschillende kleuren, verfbakjes, grote en kleine kwasten, vorken, verschillende din gen met textuur waarmee gestempeld kan worden, zoals: kurken, sponsjes, stukjes tapijt, stukjes ruwe stof, tandenborstels, kant, leerlingen kunnen hun vingers gebruiken etc., scharen, lijm, stiften, wit of zwart papier als achtergrond, kranten. DOEN: •K ijk vooraf als voorbereiding een aantal YouTubefilmpjes over het maken van geschilderd papier op de manier van Eric Carle. Bijvoorbeeld: - Eric Carle aan het werk op groot formaat: www.youtube.com/watch?v=q1sQb7YOFu0 - Eric Carle Paper: www.youtube.com/watch? v=4lXjYg8E-YI - Painted Paper: www.youtube.com/ watch?v=YHMC6bW9G3Y • Z et de tafels in groepjes. Leg kranten, kwasten en stempelmaterialen op de tafels. Maak voor ieder groepje een verschillende combinatie van kleuren verf. Bijvoorbeeld: geel en rood, geel en blauw, rood en blauw, rood en wit. Voeg eventueel nog een derde kleur toe. Stap 1 Lees een prentenboek van Eric Carle voor en vraag de leerlingen goed op de plaatjes te letten. Be spreek na afloop de afbeeldingen: wat is de leerlin gen opgevallen? (bijvoorbeeld kleuren en vormen) Wat vinden ze mooi of lelijk aan de afbeeldingen?
Hoe zou Eric Carle deze afbeeldingen gemaakt hebben? Stap 2 Vertel de leerlingen dat ze een dier gaan maken dat rond of in de sloot leeft, op de manier dat Eric Carle dieren maakt. Leg uit hoe Eric Carle te werk gaat. Maak een vel geschilderd papier als voorbeeld voor de leerlingen, zodat ze kunnen zien welke technie ken ze toe kunnen passen. Stap 3 Verdeel de klas in groepjes en laat ze papier schil deren. Stap 4 Als de papieren droog zijn, knipt u het papier in klei nere stukken. Doe dat zo dat er voor iedere leerling een pakketje geschilderd papier in verschillende kleuren is. Stap 5 De leerlingen kiezen een dier dat ze gaan maken. De onderdelen voor dat dier knippen ze uit het geverfde papier. Op de achterkant van het papier kunnen ze het onderdeel eerst tekenen. De leerlin gen stellen hun dier samen op wit of zwart papier. Als alle onderdelen goed liggen, kunnen ze hun dier in elkaar plakken. Stap 6 Bespreek de opdracht na met de leerlingen. Hang de kunstwerken daarna in de klas op.
Tip Tips voor uitbreiding van het thema: • Kikkerdril in de klas en de verschillende stadia van een kikkervisje volgen. • Watertafel vullen met water en spulletjes die bij het thema sloot passen. • Via http://kleuteridee.nl/de-sloot/ is veel extra lesmateriaal over het thema te vinden, zoals woordkaarten. • Ook op www.kleuterportaal.nl wordt veel lesmateriaal over het thema aangeboden.
groep 1 en 2 het mysterie van
Stadshagen
BEESTJES IN DE SLOOT
DOCENT
Thema: Water Voorbeelden geschilderd papier maken:
