DIT IS EEN BIJLAGE BIJ HET AD. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE REDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID. OOR & GELUID

DIT IS EEN BIJLAGE BIJ HET AD. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE REDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID.

Nr.2/april 2010

Alles over horen, gehooroplossingen en muziekbeleving

OOR & GELUID SPECIAL:

FOTO: GOVERT DE ROOS VOOR HEAR THE WORLD

JONGEREN & GEHOOR

MAG HET WAT ZACHTER? Simone Kleinsma en (inter)nationale sterren zetten zich in: Aandacht voor sociale en emotionele gevolgen van gehoorverlies. Oorzaken Gehoorverlies niet meer alleen een probleem bij ouderen, ook jongeren zijn aan de beurt!

Begeleiding Vroege ondersteuning van slechthorend kind bevordert ontwikkeling

Doe de hoortest!

Implantaten Verfijndere techniek zal zorgen voor nóg betere resultaten

www.beterhoren.nl

2 · april 2010

Challenges de uitdaging Muziekbeleving heeft niet alleen met volume te maken. Rocco Veenboer programmeert op het jaarlijkse Awakenings Festival ook visuals die het publiek doen stuiteren.

Wij raden aan Prof. Johan Frijns KNO-arts in het Leids Universitair Medisch Centrum

Pagina 7

Zelfde belevingswaarde met iets minder decibel

H

et was op een concert van The Grateful Dead dat ik voor het eerst heb ervaren hoe belangrijk visuals zijn. New York, 1991, een menigte van 85.000 hippies in een gigantisch stadion. Er waren videoschermen, lasershows, de hele entourage en natuurlijk ook de muziek pakte mij meteen. Toen wist ik dat we op feesten die ik organiseerde ook iets met visuals moesten doen. Al gauw kwamen er grote beeldschermen en wij hadden als eerste indoor vuurwerk.

Het hoeft niet altijd hard

Het voordeel van een festival is dat er veel meer show is. Je staat niet in je vertrouwde dancecluppie met bekende sounds. Door de mix aan dj’s en de visuele presentatie is een festival een unieke beleving. Je zou het wetenschappelijk moeten testen, maar ik weet zeker dat met een paar decibel minder de belevingswaarde op een festival hetzelfde is of zelfs hoger dan in bijvoorbeeld een discotheek. Muziek hoeft niet altijd hard te staan om er intens van te genieten. Ik zie wel eens mensen met een oor-

in het huren. Als er dan eerst een dj plaatjes komt draaien, daarna een dj met cd’s werkt, en vervolgens komt er ook nog eens een dj met alleen digitale muziek, ja dan vraag je om problemen. De muziek moet telkens opnieuw worden afgesteld, door iemand die er verstand van heeft.

telefoontje of koptelefoon waar hele harde muziek door klinkt. Waarom is dat nodig?, vraag je je af. Voor mij hoeft het niet altijd te knallen.

Eigen verantwoordelijkheid

Gelukkig nemen steeds meer mensen hun verantwoordelijkheid en dragen gehoorbescherming. Ik heb mijn dopjes meestal ook bij me als ik uitga. Of het nodig is, weet ik niet. Ik heb nog een goed gehoor, bleek een tijdje terug bij een test in het ziekenhuis. Maar soms kom je ergens waar gewoon veel te hoge tonen rondzingen en dat is echt schadelijk voor je gehoor. Op het Awakenings Festival zijn er zes area’s die elk een andere beat hebben. We delen ook plattegrondjes uit met de geluidzones. Vooraan,bij het podium,is de muziek het hardst, ongeveer 105 decibel. En hoe verder je teruggaat naar de ingang,hoe lager het aantal decibels.Er zijn ook gratis oordopjes verkrijgbaar bij de EHBO.

Luister naar je oren

Rocco Veenboer (39) Oprichter en directeur van het Awakenings Festival

“Soms kom je ergens waar veel te hoge tonen rondzingen. Dan doe ik mijn dopjes in.”

Goede afstelling in clubs

Ik denk dat het vooral in kleine zaken misgaat. Clubs hebben het moeilijk in deze tijd en dan is er vaak geen geld om een goede geluidstechnicus

Je merkt wel dat niet iedereen gevoelig is voor harde muziek. Soms zie ik een dj zonder gehoorbescherming. Dan vraag ik: krijg je geen last van je oren? Nog nooit een piep gehoord, is dan vaak het antwoord. Toch moet je altijd alert blijven. Hoor je een paar dagen een hoge toon in je oor,dan kun je een volgende keer beter bescherming dragen tijdens het uitgaan en je oren een tijdje rust gunnen. Stilte kan ook mooi zijn. Ik heb thuis en in de auto altijd reggae op staan, daar blijf ik rustig bij. Laatst had ik door omstandigheden geen muziek.Toen hoorde ik,in hartje Amsterdam, opeens de vogeltjes fluiten en geluiden van dieren in de kinderboerderij achter het huis. Dat geeft een heel andere dimensie. En geloof me: straks op Awakenings ga ik weer helemaal uit m’n dak!

“Vroeger brachten hoortoestellen veel negatieve bijkomstigheden met zich mee. Moderne technieken zorgen ervoor dat ongemakken als irritaties en rondzingen (‘piepen’) sterk verminderd zijn.”

We make our readers succeed! oor & geluid tweede editie, april 2010 Country Manager: Kristiina Kansen Editorial Manager: Birte van Ouwerkerk Business Development Manager: Ronen Wolf Sub-editors: Amber van Delft Colin Wilson Project Manager: Tanja Overweg Telefoon: 020-77077004 E-mail: [email protected] Gedistribueerd met : AD, april 2010 Mediaplanet contact informatie: Telefoon: 020-7077000 Fax: 020-7077099 E-mail: [email protected] Dit is een bijlage bij het AD. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de redactionele verantwoordelijkheid van het AD.

Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar.

Bij Schoonenberg mag u een hoortoestel gratis uitproberen. Als u twijfelt aan uw gehoor, is het doen van een Hoortest de eerste stap. Kom daarom langs bij de winkel van Schoonenberg Hoorcomfort voor een gratis en vrijblijvende Hoortest. Blijkt u gehoorverlies te hebben, dan kunt u bovendien kosteloos � maanden een hoortoestel uitproberen. Ga daarom nu naar www.schoonenberg.nl/gratishoortest voor het maken van een afspraak bij de dichtstbijzijnde winkel.

Wat leuk om te horen. www.schoonenberg.nl

HOOR DE WERELD MET HARMONY®

AutoSound™ - past zich automatisch aan de constant veranderende luisteromgevingen aan, net zoals een normaalhorend oor, zodat je geen knoppen of schakelaars moet verzetten om optimaal te kunnen horen en verstaan.

‘s Werelds Beste Hoorprestatie

ADVANCED BIONICS N.V Waterfront Research Park Galileïlaan 18 - 2845 Niel, België Tel.: +32 (0)3 450 76 76 Fax: +32 (0)3 450 76 79 www.BionicEar.eu

MK_AUTOSND09_NL_Adv_E

Er wacht een wereld vol geluid op je Harmony HiResolution Bionic Ear System by Advanced Bionics

www.BionicEar.eu

Een onderschat zintuig Geluid of lawaai kan hinderlijk zijn en/of de nachtrust verstoren, maar het kan ook tot permanente gehoorbeschadiging leiden, want eenmaal opgelopen gehoorbeschadiging geneest nooit meer. Wanneer het lawaai harder is dan 80dB (denk aan het geluid van een stofzuiger) loop je al risico. Bij sommige klussen thuis, zoals machinaal zagen en schuren, is het van belang jezelf (het gehoor) te beschermen. Ook op het werk word je vaker dan je denkt blootgesteld aan te hard geluid. Wanneer het lawaai boven de 80dB komt is de werkgever verplicht om gehoorbescherming ter beschikking te stellen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld werk in fabrieken, bouw, luchtvaart, maar ook horeca en muziekindustrie. Als voorbeeld: tijdens het uitgaan of bij een concert is het geluidsniveau vaak veel hoger dan 80dB. Daarom is gehoorbescherming voor personeel in discotheken verplicht, en moeten er zelfs oordopjes voor bezoekers beschikbaar worden gesteld. Uiteraard betekent het niet dat je met oordoppen in minder van de muziek geniet, het volume wordt alleen gedempt tot een dusdanig niveau dat het niet snel schadelijk is voor je gehoor. Ruim een half miljoen jongeren in Nederland tussen de 16 en 30 jaar heeft te kampen met blijvende gehoorschade. Per jaar komen daar zo’n 20.000 jongeren bij. Speciaal voor de muziekindustrie en de horeca heeft 3M Clear E.A.R voorgevormde oordoppen ontwikkeld. Vrijwel onzichtbaar in het gehoor, en

met de juiste demping zodat conversaties met collega’s of klanten goed te volgen zijn, en men op een ‘veilige’ manier kan genieten van luide muziek.

Barmedewerkster met 3M Clear E.A.R oordoppen in

De sociale effecten van gehoorschade worden enorm onderschat. Gehoorschade kan leiden tot psychische klachten zoals slapeloosheid en moeite met concentreren, maar een veel voorkomende vorm van gehoorschade is tinnitus(oorsuizen). Gehoorschade blokkeert ook communicatie, zo kun je op een feestje de conversaties nauwelijks verstaan. In het meest extreme geval kan er sprake zijn van volledige doofheid. 3M biedt een zeer breed assortiment gehoorbeschermingsproducten aan, met onder anderen oordoppen in vele kleuren, vormen en dempingsniveaus. Gehoorbeugels voor het snel op en af doen van gehoorbescherming. Tot slot zijn er ook gehoorkappen, voor zeer uiteenlopende toepassingen en met of zonder interactieve communicatie. Welk soort gehoorbescherming je kiest hangt vooral af van wat je zelf het prettigst vindt. Tot slot, het juist inbrengen of opzetten van de gehoorbescherming is minstens zo belangrijk als het gebruik hiervan. Lees daarom altijd uitvoerig de instructies die op de verpakking staan.

WWW-SAFETYNLsWWW-NLDOEHETZELF voor de professional

voor de consument

EXINORE GEHOORBESCHERMERS op maat gemaakte

Omdat gehoorschade niet kan worden teruggedraaid, biedt EXINORE de beste gehoorbescherming op maat. Want het gehoor is een van onze meest verfijnde zintuigen. En dat willen wij graag zo houden. Onder alle omstandigheden en voor iedereen. Voor muzikanten en deejays, concertgangers en doe-het-zelvers. Voor ballonvaarders, jagers en motorrijders. Wil jij jezelf optimaal beschermen tegen een permanente gehoorbeschadiging? Kijk dan nu op

www.exinore.nl/win en maak kans op een paar

EXINORE op-maat-gemaakte gehoorbeschermers t.w.v. €165.

Kies voor EXINORE. Dat is wel zo safe.

NU EXTRA VOORDEEL!

DIABETES VOORDEEL DIABETES VOORDEEL Alle teststrips €29,95

LifeScan OneTouch Ultra

Freestyle Lite

LifeScan OneTouch GlucoTouch

MediSense Precision Xtra Plus

LifeScan OneTouch Vita

Bayer Ascensia Autodisc

Accu-Chek Sensor Comfort

Bayer Ascensia Elite

Accu-Chek Compact

Bayer Ascensia Contour

Accu-Chek Aviva

Menarini Glucocard Memory

FreeStyle

Menarini X-sensor

...en natuurlijk ook lancetten, pennaalden, infuussets, etc met de hoogste kortingen! Cinnulin PF kaneelcapsules 120 stuks €22,50

Rechtstreekse verrekening mogelijk met meerdere zorgverzekeraars!

www.diabetesvoordeel.nl

www.exinore.nl

HOORbatterijen.nl www.HOORbatterijen.nl De beste hoortoestelbatterijen tegen de laagste prijs www.HOORbatterijen.nl is het voordeligste adres voor uw hoortoestelbatterijen. Omdat wij groot inkopen kunnen wij u dezelfde merkbatterijen als die van uw audicien tegen aanzienlijk scherpere prijzen aanbieden. www.HOORbatterijen.nl is aangesloten bij Webshop Keurmerk. Uw bestelling wordt gratis verzonden. Bij www.HOORbatterijen.nl kunt u kiezen uit diverse betaalmethoden zoals bank/giro-overschrijving, acceptgiro, iDEAL of creditcard. Uw bestelling wordt 1 werkdag na ontvangst van uw betaling bij TNT post ter verzending aangeboden.

OOR&GELUID lezersaanbieding: Eenmalig 10% extra kennismakingskorting op onze toch al zeer voordelige prijzen. Gebruik kortingscode “OORENGELUID”.

Tel. 070 - 325 77 15

Bezoek Recordstore Day @ VelvetMusic: Leiden 071 5128157

Delft 015 2133020

Rotterdam 010 4134423

Dordrecht 078 6141481

Breda 076 5212569

Amsterdam 020 4228777

Amersfoort 033 4621065

Alkmaar 072 5110455

Ede 031 8615403

Kennismakingsaanbod geldig tot 15 mei 2010. Bestel via www.HOORbatterijen.nl. Gebruik kortingscode “OORENGELUID”. Geen internet? Vraag een bestelformulier aan. Fax: 030-6585029. Postadres: HOORbatterijen.nl, t.a.v. OOR&GELUID Lezersaanbieding, Postbus 43082, 3540 AB UTRECHT.

www.VelvetMusic.nl

maart 2010 · 5

inspiratie speciale dag

De platenzaak als belevenis Op 17 april 2010 wordt wereldwijd Record Store Day gehouden. Het doel van deze dag is om consumenten te laten zien dat een bezoekje aan de platenzaak inspirerend is en de muziekbeleving versterkt. De Stichting Entertainmentretail Promotion (STEP) coördineert Record Store Day in Nederland.

muziek Mensen houden van muziek en dat is maar al te goed te begrijpen. Aan het luisteren van harde muziek kan echter een nadeel kleven: gehoorbeschadiging. Hear the World heeft als doel mensen zuinig te laten zijn op hun gehoor. foto: Anne van der Weijden

Internationale sterren zetten zich in voor goed gehoor Geluid is het dagelijkse werk van zangeres en actrice Simone Kleinsma. Ze zet zich met volle overtuiging in voor Hear the World. Deze stichting wil mensen bewust maken van het belang van een goed gehoor.

“Gehoorbeschadiging zou voor mij betekenen dat ik mijn werk niet meer kan doen.”

ons succes “Steeds meer mensen, vooral ook jongeren, krijgen last van hoorproblemen. Dit heeft onder andere te maken met technologische ontwikkelingen, bijvoorbeeld de populariteit van mp3-spelers”, zegt Simone Kleinsma. “Het gebruik van deze apparaten kan zoveel geluidsoverlast geven, dat het leidt tot beschadiging van het gehoor. Tegenwoordig gaan we zo slordig om met ons gehoor dat het lang niet meer vanzelfsprekend is om goed te horen.” Kleinsma is een van de Nederlandse ambassadeurs van Hear the World. De stichting heeft als doel om mensen bewust te maken van het belang van een goed gehoor, zodat mensen zuinig zijn op hun gehoor. Een ander speerpunt van Hear the World is aandacht vragen voor de sociale en emotionele gevolgen van gehoorverlies. De stichting biedt oplossingen voor mensen die al met gehoorschade te maken hebben. Hear the World biedt ondersteuning aan onder meer liefdadigheidsinstellingen en projecten die slechthorenden de helpende hand reiken. Deze stichting is geen overbodige luxe. Onderzoek toont aan dat slechthorendheid beroeps-

Simone Kleinsma Ambassadeur Hear the World foto: Govert de Roos

ziekte nummer één is in Nederland. 10 procent van de jongeren heeft hoorproblemen. Wereldwijd kampen miljoenen mensen met gehoorverlies en dit neemt in de toekomst alleen nog toe. In 2015 hebben in totaal 1,1 miljard mensen ter wereld last van gehoorproblemen, voorspellen wetenschappers.

Sterren

Kleinsma is niet de enige beroemdheid die zich inzet voor deze internationale stichting. Andere sterren als Annie Lennox, Lenny Kravitz en Sting vergezellen haar in de strijd tegen slechthorendheid. Bryan Adams fotografeert alle ambassadeurs, terwijl zij een hand achter hun oor hou-

profiel ■■ Simone Kleinsma (1958) is zangeres en actrice. Ze speelde onder andere in Sweet Charity, Les Misérables, Chicago en Mamma Mia!. Momenteel toert ze door het land met haar theaterconcert Simone’s Songs from the Heart.

den. Zo vragen zij om aandacht voor het belang van een goed gehoor. Volgens Kleinsma is het geen toeval dat vooral mensen uit de muziekwereld zich inzetten voor Hear the World. “In ons werk is geluid ontzettend belangrijk. Gehoorbeschadiging zou voor mij betekenen dat ik mijn werk niet meer kan doen. Ik zou vals zingen omdat ik mijn eigen stem niet meer hoor en ook kan ik dan het orkest slechter horen. Op mijn gehoor ben ik daarom ook erg zuinig.” Muzikanten en zangers gebruiken speciale apparatuur om hun gehoor te beschermen. “Wij dragen allemaal speciale in-ears oordoppen. Deze zijn speciaal op maat gemaakt voor de gebruiker. Het voordeel is dat je het orkest hoort en alle andere geluiden niet. Boxen in theaters staan vaak hard afgesteld, maar het geluid op het toneel wordt aangepast door de geluidstechnicus. Leden van het orkest beschermen hun oren ook.”

pend. “Als je gehoor eenmaal beschadigd is, is het meestal niet te herstellen. Natuurlijk mag je genieten van mooie muziek, maar ik wil toch waarschuwen voor te harde muziek en het dragen van mp3-spelers. Het gebruik hiervan brengt ook nog een ander gevaar met zich mee. In het verkeer bijvoorbeeld hoor je de geluiden om je heen veel minder goed.” Kleinsma benadrukt de sociale problemen die gepaard gaan met een slechter gehoor. “Een slecht gehoor heeft invloed op de communicatie. Met geluid ervaar je de wereld om je heen. We halen meer informatie uit wat we horen, dan uit wat we zien. Het creëren van bewustzijn over de invloed van gehoorschade vind ik daarom heel belangrijk. Eigenlijk moet het beschermen van je oren tegen te hard geluid net zo vanzelfsprekend zijn als het beschermen van je ogen tegen fel zonlicht.”

Piep in het oor

Kleinsma heeft de gevolgen van een te hard geluid eenmaal zelf ervaren. “Tijdens een concert heb ik een keer te lang bij de boxen gestaan.Toen heb ik last gehad van een piep in mijn oor. Gelukkig is dit na een paar dagen weggetrokken. Maar ik pas de volgende keer wel op en zorg dat ik niet zo dicht bij de boxen sta. Dit was eens maar nooit meer.Je gehoor kun je namelijk maar één keer beschadigen, daarna komt het niet meer goed.”

Genieten

De gevolgen van slechthorendheid zijn volgens Kleinsma zeer ingrij-

jolanda van zwieten [email protected]

“Een bezoek aan de platenzaak is een ontdekkingsreis in de muziek. Op deze plek komen discussies los tussen muziekliefhebbers, laten de medewerkers je kennis maken met onbekende bandjes en ontmoeten beginnende artiesten elkaar. Waar hebben de Arctic Monkeys elkaar leren kennen? In de platenzaak!”, vertelt Marlein Parlevliet van STEP. Record Store Day is twee jaar geleden gestart in Amerika. Het idee waaide over naar Japan, Australië en Europa. Vorig jaar vond de eerste Record Store Day in Nederland plaats. Dit jaar doen in Nederland zestig onafhankelijke platenzaken mee aan deze dag.

Muziek

Tal van bekende Nederlanders zijn aanwezig in de platenzaak op 17 april. Record Store Day wordt gevierd door middel van instore optredens, workshops en een hapje en drankje. Moke opent in Velvet Delft deze dag, Nico Dijkshoorn maakt de platenzaak onveilig met zijn gedichten in Velvet Leiden. Tim Knol, Bettie Serveert, Kraak & Smaak,Roosbeef,Turin Brakes,Elske deWall,de Fakkelbrigade en nog vele anderen spelen tussen de platenbakken door het hele land. Naast de komst van bekende Nederlanders zijn er tal van exclusieve gadgets verkrijgbaar. Exclusieve vinyl en CD releases, vinyl singles van hippe bandjes als Yeasayer, Editors, Beach House en MGMT, maar ook gevestigde namen als John Lennon en Sonic Youth. Ook brengt het label Excelsior een ‘Record Store Day only’ 7 inch EP uit, in een oplage van 600 stuks. Grote namen uit de muziekwereld zijn ook gepassioneerd van Record Store Day:

Junte ‘Sticks’ Uiterwijk (Fakkelbrigade) “Één van de vroegere ervaringen is dat ik in de Plato Zwolle stond met in mijn rechterhand ‘Gravediggaz – Six Feet Deep’ en links ‘Wu-Tang Clan – 36 Chambers’. Ik heb toen van mijn zuurverdiende centen die Gravediggaz gekocht.Vrij grappig,aangezien later die Wu-Tang cd één van de belangrijkste cd releases in de hiphop geschiedenis zou blijken en Gravediggaz niet meer dan een hobbyproject van Wu-Tang producer/mastermind RZA.”

Phil Tilli (Moke) “Platen- en cdwinkels roepen iedere keer weer een zekere onrust bij me op. Zoeken, hebben, kopen... en thuis snel kijken of ik de bewuste aanschaf eigenlijk niet al had staan. Heerlijk!”

APRIL 2010 · 7

6 · APRIL 2010

NIEUWS

JONGEREN VAKER LAST VAN GEHOOR ■ Vraag: Wat zijn de oorzaken van gehoorschade? ■ Antwoord: Gehoorschade heeft diverse oorzaken, die zowel aangeboren kunnen zijn of op latere leeftijd ontstaan.

Steeds meer Nederlanders kampen met gehoorverlies. Inmiddels zijn er anderhalf miljoen mensen met hoorproblemen. Hoorschade ontstaat door omstandigheden zoals het luisteren naar muziek of het werken in de industrie. Veel schade ontstaat ook door ziekte of is aangeboren.“Gehoorschade kent tal van oorzaken”, zegt audioloog dr. Jan de Laat, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). “Gehoorschade kan al ontstaan in de embryofase. Bijvoorbeeld door zuurstoftekort tijdens de ontwikkeling van de baby. Ook een tekort aan zuurstof bij de bevalling of geelzucht bij de moeder tijdens de zwangerschap kan gehoorschade veroorzaken.”

Oorontsteking

In de kindertijd kunnen er ook gehoorproblemen ontstaan. “Hersenvliesontsteking bij kinderen is een veroorzaker van gehoorschade. Bij deze aandoening bereikt de ontsteking via het bloed de cellen van het binnenoor.Andere kinderziekten,zoals de bof en zware griep,kunnen ook invloed hebben op het gehoor.” 40 procent van alle kinderen krijgt

oorontsteking. Meestal is dit onschuldig.“Soms kan dit echter ingrijpen op het binnenoor.” Volgens De Laat is dit echter uitzonderlijk. “Het gaat om heftige ontstekingen die langer dan een half jaar duren.” Ondanks al deze risico’s waaraan kinderen blootstaan, is gehoorschade een relatief klein probleem bij deze groep. Minder dan 1 procent van de achtjarigen heeft een gehoorprobleem.

iPods

Hoe anders is dit bij jongeren.Zij krijgen steeds meer gehoorproblemen door iPods. 10 procent van de jongeren heeft last van beginnende hoorproblemen, zoals oorsuizingen. “Bij oorsuizingen gaan de trilhaartjes kapot. Dit leidt tot een vorm van hyperactiviteit van de haarcellen, die zijn actief zonder dat er geluid is. Je hoort dus voortdurend geluid dat er niet is.” Artsen zijn over het algemeen slecht op de hoogte over de aard van oorsuizing. “Te vaak vertellen artsen aan patiënten dat ze er maar mee moeten leren leven. Terwijl patiënten veel beter moeten worden geïnformeerd. Hoe je erger voorkomt en Dr.ir. Jan de Laat Audioloog

CehW\bcWUS\dS`eS`YS\SZYSROU RcWhS\RS\^`WYYSZaDO\RS[SSabS W[^cZaS\PS\bchWQV\WSbSS\aPSecab 2ShSe]`RS\US¿ZbS`R6SbhWX\RSaWbcO bWSaeOO`W\cPWXd]]`PSSZReSZWSbaV]]`b [OO`\WSbSQVbZcWabS`b7\RWS\cPSaQVWYb ]dS`SS\U]SRTc\QbW]\S`S\RUSV]]`Wa V]`S\{\ZcWabS`S\d]]`cSS\YSchS

Er bestaan verschillende middelen om slechthorendheid tegen te gaan. Implantaten, geavanceerde hoortoestellen en digitale technieken bieden steeds vaker uitkomst.

CASUS

hoe je er het beste mee kunt omgaan, soms door psychologische begeleiding”,vindt De Laat.

De wetenschap ontwikkelt steeds meer methoden om slechthorendheid tegen te gaan. Hiermee worden veel hoorproblemen opgelost. Maar niet iedereen wil of kan hier gebruik van maken. Hoortoestellen puilden vroeger uit je oren.Nu zijn ze steeds meer gericht op draagcomfort. “Vroeger brachten hoortoestellen veel negatieve bijkomstigheden met zich mee. Moderne technieken zorgen ervoor dat ongemakken als irritaties en rondzingen (‘piepen’) sterk verminderd zijn”, aldus professor Johan Frijns, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Modernisering van de hoortoestellen zijn er vooral dankzij de digitalisering. “Anders dan bij analoge toestellen zijn er bij digitale hooroplossingen gevarieerdere bewerkingen mogelijk. Hierdoor horen mensen nog beter”, legt Frijns uit.

Sociaal

Dat gehoorproblemen invloed op de sociale omgeving van de patiënt hebben, is volgens De Laat geen verrassing. Immers, met een slecht gehoor wordt het moeilijker om anderen te verstaan. Met name bij kinderen kan dat tot ernstige problemen leiden. “Een slecht gehoor kan de algemene ontwikkeling beïnvloeden. Ook het spraak- en taalvermogen wordt er door beïnvloedt. In de sociale omgeving van het kind kan dit leiden tot uitsluiting en pesterijen.”

Huisartsen

Ondanks de gestage bekendheid aan gehoorproblemen hebben huisartsen nog moeite om gehoorproblemen te herkennen. Vooral bij ouderen, de groep die het meest last heeft van gehoorproblemen, zijn huisartsen nog weinig alert. “Huisartsen zouden veel beter het gehoor van ouderen in de gaten moeten houden. Boven de zestig jaar heeft meer dan 10 procent last van gehoorverlies, boven de zeventig is dit al verdubbeld naar 20 procent. Meer aandacht voor gehoorproblemen zou het leven een stuk prettiger maken.”

Implantaat

Naast het digitale hoortoestel is het hoorimplantaat in opkomst. Met in Nederland 3000 dragers is het cochleair implantaat (CI) veelgebruikt.“Het JONGEREN Steeds vaker kampen jonge mensen met gehoorproblemen. Oorsuizingen kunnen ontstaan door veelvuldig luisteren naar (te) harde muziek.

JOLANDA VAN ZWIETEN

FOTO: YURI_ARCURS /ISTOCKPHOTO

[email protected]

5SZcWRaaWU\OZS\Yc\\S\]]Y]dS`UOO\W\USZcWRa ]dS`ZOab=^ceeS`YhcZbcRObV]]UabeOO`aQVWX\ ZWXYeSZSS\aS`dO`S\H]\RS`PSaQVS`[W\UYO\ ]\VS`abSZPO`SaQVORSOO\VSb]]`VSbUSd]ZUhWX\

9c\\S\:cWabS`S\¬

Geavanceerde oplossingen bieden uitkomst

:OeOOWWa]dS`OZS\Rca\WSbOZZSS\W\TOP`WSYS\ ;caWQWPWXd]]`PSSZRY`WXUS\dSSZbS[OYS\[Sb USZcWRa]dS`PSZOabW\U0WX[]b]``WXRS`a]\babOOb USV]]`PSaQVORWUW\UR]]`VSbZOeOOWdO\eW\R US`cWa]\RS`RSVSZ[;OO`RS\Y]]YSS\aOO\ USZcWRPWX^]^Q]\QS`bS\]^P]ce^ZOObaS\eS`Y OO\RSeSU]TTaV]`SW\Rcab`WSSbQ 5SV]]`aQVORSWaOZa\SZ]\VS`abSZPOO` /ZacZO\US`RO\&cc`^S`ROUe]`RbPZ]]bUSabSZR OO\SS\USZcWRaPSZOabW\UdO\&R0/]T[SS`Wa S`a^`OYSdO\]\VS`abSZPO`SUSV]]`aQVORSP`]\( /`P]eSb7\SS\RS`USZWXYUSdOZWaRSeS`YUSdS`

dS`^ZWQVbUSV]]`PSaQVS`[W\UOO\bSPWSRS\ /ZaeS`Y\S[S`PS\XSdS`^ZWQVbP]dS\SS\USZcWRa \WdSOcdO\&#R0/USV]]`PSaQVS`[W\UbSR`OUS\ 5]SRSUSV]]`PSaQVS`[W\U 3`hWX\dSZSa]]`bS\USV]]`PSaQVS`[W\URSPSabS USV]]`PSaQVS`[S`WaSQVbS`RWSUS\SRWSUSR`OUS\ e]`Rb2OO`][WaPWXRS]\beWYYSZW\UdO\RS Bg[^`]]b]^ZOabWSYdSSZOO\ROQVbPSabSSROO\VSb R`OOUQ][T]`b/ZahWXSS\[OOZhWX\W\USP`OQVbW\ VSb]]`[S`Ybc\OceSZWXYaRObcUSV]]`PSaQVS` [W\UR`OOUb2]]`VSbb`O^Z]]aW\abSZPO`S¿ZbS` e]`RS\RSaQVORSZWXYSUSZcWRS\US¿ZbS`R B]QVYc\bc]]YW\SS\ZOeOOWWUS][USdW\U^`W[O [Sbc][USdW\UW\]^bW[OZSa^`OOY³S\`WQVbW\Ua dS`abOO\POO`VSWRPZWXdS\ Q][[c\WQS`S\

Bg[^`]]\beWYYSZbS\^`]RcQSS`bUSOdO\QSS`RS ]b]^ZOabWSYS\=^[OObUS[OOYbSUSV]]`PSaQVS` [W\Ud]]`SZYW\RWdWRc ’7\RWdWRcSZSPSaQVS`[W\U¬ ’=^bW[OZSa^`OOY³S\`WQVbW\UadS`abOO\POO`VSWR¬ ’CWbS`ab\OceYSc`WUSOTabSZZW\UdO\W\abSZPOO` RS[^W\Ua¿ZbS`¬ ’1][T]`bOPSZS\]^[OObUS[OOYb¬ ’0SVSS`dO\W\RWdWRcSZS]b]^ZOabWSYa^SQW¿QObWSa¬ ’>S`a]]\ZWXY`SZObWSPSVSS`¬ ’1]\b`]ZS]\RS`V]cRS\aS`dWQS¬ ’5SP`cWYS`a]\RS`abSc\W\UW\T]`[ObWSPWXSS\ Y][abS\S\b]]ZP]f[SSbW\US\ 9WXYd]]`[SS`W\T]`[ObWS]^ ]\hSeSPaWbS]T\SS[Q]\bOQb [Sb]\a]^

Bg[^`]6SO`W\U>`]bSQbW]\0D ;W\S`dc[%"&!j>]abPca##'j"&2H0`SRO B!%$#% ' '&j4!%$#&%!" 3aOZSa.bg[^`]Q][jEeeebg[^`]Q][

ATY100352 Tympro advertorial AD.indd 1

24-03-2010 12:19:42

Prof. Johan Frijns KNO-arts

cochleair implantaat is bestemd voor mensen met ernstige gehoorklachten.” Aan het dragen van dit apparaat gaat een training vooraf.“De training heeft betrekking op drie aspecten: afstelling van het apparaat, oefenen van het spraakverstaan en omgaan met emoties. Het sociale leven van mensen die voorheen nauwelijks hoorden, verandert na de implantatie drastisch. In de training leren ze hoe ze hiermee om moeten gaan”, aldus Frijns. Het cochleair implantaat is alleen geschikt voor doven bij wie de gehoorzenuw nog intact is. Voor volledig doven zonder gehoorzenuw is er een andere oplossing: het hersenstamimplantaat (ABI).Ongeveer tien mensen in Nederland dragen dit implantaat. Voor patiënten die veel oorontstekingen hebben of aan één kant doof zijn, bestaat er een andere oplossing: hoortoestellen die in het bot verankerd worden. Zo’n toestel wordt bevestigd op een minuscuul titanium schroefje dat achter het oor in de schedel wordt geplaatst.

Dove kinderen

Bestaat doofheid met al deze technieken straks niet meer? “Nee, doofheid zal altijd blijven bestaan”, zegt Frijns. “Deels door medische oorzaken. Er zijn ook dove ouders die hun doof geboren kinderen niet laten opereren. Als doven beschikken zij over hun eigen leefwereld, cultuur en sociale netwerken. Zij kiezen ervoor de doofheid van hun kinderen te laten bestaan, omdat hun hele leven erop ingericht is. Hoortoestellen en -implantaten zijn dus niet voor iedereen een oplossing.” JOLANDA VAN ZWIETEN [email protected]

QUOTE

Peter van der Ende (46) Heeft last van oorsuizen

Nooit meer stilte Op mijn 29e kreeg ik voor het eerst last van pieptonen en suizingen in mijn oren. Jaren heb ik dat genegeerd, maar het werd steeds erger.Toen ik veertig was ging het mis. Ik belandde na een periode van stress in een zware depressie. Als docent economie kon ik me niet meer concentreren voor de klas en raakte ik arbeidsongeschikt. Ik sliep slecht en kreeg suïcidale gedachten. Onafgebroken hoorde ik een ruis in beide oren en links een pieptoon.Met zoveel herrie in mijn hoofd kon ik niet leven.” Inmiddels is mijn leven een stuk beter geworden. Dat komt omdat ik cognitieve gedragstherapie heb gevolgd. Hier heb ik geleerd om negatieve gedachten om te zetten in positieve gedachten. Ook heb ik antidepressiva en slaapmiddelen gekregen. Ik ben weer aan het werk bij de school waar ik vroeger docent was, nu echter als hoofd facilitaire zaken. Ook kan ik weer van mijn gezin, mijn hobby’s en van mijn sociale leven genieten. De luidheid van mijn oorsuizingen is nog net als op mijn 40e,alleen de last is veel minder. Ik sta een stuk positiever in het leven als toen.”

APRIL 2010 · 9

NIEUWS

Al heel vroeg ondersteunen bevordert (taal)ontwikkeling ■ Vraag: Waarom is het belangrijk om slechthorendheid bij een kind vroegtijdig te ontdekken? ■ Antwoord: De slechthorendheid is meestal niet te herstellen, maar het direct inzetten van hulpmiddelen en begeleiding bevordert de ontwikkeling van het kind. Jaarlijks wordt in Nederland bij ongeveer tweehonderd pasgeborenen een verminderd gehoor vastgesteld.In de helft van de gevallen is de slechthorendheid of doofheid erfelijk. Bij de andere helft is de schade tijdens de zwangerschap ontstaan door een virale infectie, bijvoorbeeld rode hond, als gevolg van groeistoornissen door medicijngebruik, of door een te vroege of problematische geboorte. Gezonde kinderen kunnen ook tijdens de groei gehoorschade oplopen, door bijvoorbeeld hersenvliesontsteking, mazelen of de bof. Bij pasgeborenen kan slechthorendheid tegenwoordig al in een vroeg stadium ontdekt worden, vertelt audioloog Harry Simkens. “Tot 2002 werd het gehoor pas na negen maanden gescreend, maar nu is dat al binnen enkele weken na de geboorte. Dat gebeurt door het meten van geluiden die ontstaan na stimulering van het slakkenhuis. Hoe eerder de aard en de ernst van het gehoorverlies bekend is, hoe sneller je kunt handelen. Medisch kun je vaak weinig doen, maar je kunt wel vroeg beginnen met het aanpassen van de communicatie, het toepassen van hoortoestellen, en bij dove kinderen met een cochleair implantaat.”

Open schoolsysteem

Van jonge mensen in de leeftijd tot twintig jaar kampt 0,7 procent met gehoorproblemen. Het risico op

ONDERWIJS. Audioloog Harry Simkens (l) maakt zich zorgen over het feit dat steeds minder slechthorende kinderen speciaal onderwijs krijgen. Het reguliere onderwijs vergt namelijk grote inspanningen van deze kinderen. Dit kan later in de schoolcarrière FOTO RECHTS: LEGGNET /ISTOCKPHOTO voor problemen zorgen.

stagnatie van de spraak- en taalontwikkeling bij deze groep is aanzienlijk. “Zeker de laatste jaren is dat het geval”, stelt Simkens. “Er wor-

den steeds meer eisen gesteld aan de communicatieve vaardigheden en interacties. Was het vroeger stil in de klas, tegenwoordig is er min-

WEBSITES De NVVS (Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden) is dé organisatie voor mensen met een hoorprobleem: verminderd gehoor, oorsuizen, de ziekte van Ménière, een brughoektumor of overgevoeligheid voor geluid. De NVVS geeft onafhankelijke voorlichting via websites, folders en informatiebijeenkomsten. De NVVS organiseert lotgenotencontact voor wie daar behoefte aan heeft,via internetfora of gespreksbijeenkomsten. Word lid en steun de NVVS in haar activiteiten! Meer informatie: NVVS Postbus 129 3990 DC Houten 030 2617616 [email protected]

www.nvvs.nl Website van Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden

1

www.hoorwijzer.nl Compleet en onafhankelijk overzicht van hoorhulpmiddelen, vergoedingen en regelingen

2

www.nvvs.nl/tinnitus www.tinnitus.nl Over oorsuizen

3

www.fodok.nl www.foss-info.nl Ouder-organisaties voor dove resp. slechthorende kinderen

4

www.opciweb.nl Van en voor volwassenen en kinderen met een CI

5

der structuur en zijn er bijgeluiden. Dat betekent dat slechthorenden ook met hoorstoestellen de lessen niet altijd goed kunnen volgen. Een draadloze geluidsverbinding met de leerkracht is dan een welkome ondersteuning.” Ouders moeten er volgens de Eindhovense audioloog alert op zijn dat hun kind met gehoorproblemen niet voortdurend op de tenen moet lopen om het mondeling onderwijs goed te kunnen volgen. “Zorg voor goede ondersteuning door een audiologisch centrum en volg het kind in zijn totale ontwikkeling.Dus niet alleen technisch, ook in het welbevinden.”

Speciaal onderwijs

Simkens maakt zich zorgen over het feit dat steeds minder slechthorende kinderen speciaal onderwijs krijgen. “Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek zaten twintig jaar geleden 1200 slechthorende kinderen op een school voor speciaal onderwijs, nu nog slechts 600 kinderen.” Dankzij hulpmiddelen en begeleiding kunnen kinderen met gehoorproblemen weliswaar in het reguliere onderwijs goed meedoen, maar het vraagt grote inspanningen. “De extra belasting wreekt zich ergens in de schoolcarrière van de kinderen”, stelt de audioloog.“Zonder extra hulp en begeleiding is dit een te grote uitdaging. De toelatingseisen voor het speciaal onderwijs zijn strenger geworden, terwijl slechthorende kinderen die extra ondersteuning veelal hard nodig hebben.Voor hen is een rustige leeromgeving van groot belang voor een goede en evenwichtige ontwikkeling.” EMILE HILGERS

KORT BERICHT AANPASSEN

Altijd alert zijn bij slechthorend kind Lenne (8) is te vroeg geboren en van jongs af aan slechthorend. Ze heeft in beide oren een gehoorapparaat en kan redelijk mee met haar leeftijdgenoten. Toch houden haar ouders er voortdurend rekening mee dat Lenne niet alles hoort. ■ “We zorgen dat ze ons goed ziet als we iets tegen haar zeggen”, verklaart moeder Miranda. “En we praten duidelijker en articuleren goed. Verder hebben mijn man en ik een gebarencursus gevolgd, zodat we met handgebaren de spraak kunnen ondersteunen.” Miranda merkt vaak goed dat Lenne niet alles hoort. “Ze gebruikt soms woorden die niet kloppen, maar die heeft zij zo verstaan.Als ze voor ons fietst, hoort ze niet altijd wat we naar haar roepen. Ze houdt erg van voetbal.Als wij dan langs de kant iets roepen,hoort ze ons niet.” ■ Sinds kort hebben de ouders van Lenne soloapparatuur zodat ze via een microfoontje en een zendertje beter met hun dochter kunnen communiceren. Miranda: “Dat is veiliger in het verkeer en we gebruiken het ook bij het voetbal.” Ook de juf op het speciaal onderwijs heeft soloapparatuur om één op één met Lenne te communiceren. Thuis is er sinds kort ringleiding voor de televisie. Lenne geniet nu meer van de programma’s omdat ze het geluid beter hoort. Miranda vindt het wel moeilijk aan anderen uit te leggen dat haar dochter niet alles hoort. “Ze durft meestal niet te zeggen dat ze het niet goed verstaan heeft. Dan zeggen de mensen: goh, je merkt er niets van dat ze slechthorend is.”

[email protected]

NIEUW! ACS GEHOORBESCHERMING nu ook in NEDERLAND. ACS is eind jaren 70 in Engeland opgericht door Andy Shiach. Deze pionier op het gebied van gehoorbescherming heeft een ware revolutie tot stand gebracht in gehoorbescherming op maat. Naar aanleiding van zijn eigen traumatische ervaring door het gedeeltelijk verliezen van zijn gehoor als musicus, heeft hij een prachtige serie producten ontwikkeld die we nu ook in Nederland op de markt brengen. Naast de universele gehoorbeschermer, de ER20 die uitermate geschikt is voor concertgangers, heeft ACS ook op maat gemaakte gehoorbeschermers van zacht siliconen materiaal met het perfect dempende ER filter of de nieuwe HF filters. Beiden geven een veilige demping en zijn in verschillende dempingwaarden leverbaar. Er is voor iedereen, naar persoonlijke voorkeur, een ander filter te kiezen. Hierbij kan rekening worden gehouden met de

BDGYBNHQWDOLVB[LQGG



plaats in de band of het orkest en het soort instrument dat men speelt. Over geluid valt niet te twisten. Wat voor de één heerlijk in de oren klinkt, kan voor de ander verschrikkelijk zijn. Daarom biedt ACS voor ieder een op maat gemaakte oplossing. Voor musici die op een professionele veilige manier hun gehoor willen beschermen levert ACS in-ear monitor systemen, uitgevoerd in zacht siliconen materiaal met een perfecte pasvorm. De in-ears zijn er in 1, 2 of 3 weg- systemen. Dus ook bij dit product voor iedereen een keus naar smaak. Verdere inlichtingen over deze professionele muziek gehoorbeschermers en in-ear monitorsystemen kunt vinden op www.acscustom.com/nl of via [email protected]

Serious about sound

Ook voor ú is een goede doorbloeding belangrijk! Bemer verbetert de doorbloeding tot in de kleinste haarvaten. 8 Minuten liggen of zitten op de Bemer-mat kan de doorbloeding tot in 4 miljard haarvaten verbeteren en dat met zuurstofrijker bloed. Als aanvulling op hetgeen uw arts u voorschrijft, een goede extra hulp voor het stimuleren van de „zelfgenezing“. Zeer goede resultaten bij klachten als energietekort, burn-out, altijd moe, gewrichten etc...

Tot 4 miljard haarvaten worden extra doorbloed. Vaak een goede hulp bij chronische ziekten en tegen griep en verkoudheid.

vóór inschakeling

3 minuten ná activering van de Bemer3000 therapie

Enkele van de méér dan 1000 Bemer-gebruikers meldden ons spontaan: S.K. Mijn dochter heeft al MS vanaf 1997, ze is nu 34 jaar. Ik had haar al eens eerder de Bemer gegeven om te gebruiken, maar toen zag ze daar niets in. Nu heeft ze er zelf om gevraagd en ze is er goed van opgeknapt. Ze is actiever en meer uitgerust, ze kan niet meer zonder, ze neemt hem ook mee op vakantie. Op dit moment heeft ze ook geen medicijnen, ze spuit interferon. Ik hoop, dat het lang goed zal gaan. M.van E. Graag wil ik U of jullie mijn dank overbrengen t.o.v. mijn Bemer 3000. Vorig jaar kon ik geen 500 m lopen, boodschappen was een GROOT probleem, maar op 3 maanden na een jaar gebruik van de Bemer kan ik weer winkelen, wandelen en nog veel meer. De laatste jaren heel veel pijn, nu niets meer. Voor geen goud wil ik het nog missen. Drs Louis Wetzels (arts), Praktijken in Delden Rosmalen - Bussum: Tot mijn stomme verbazing zag ik dat de mat bij meerdere hopeless cases verbazingwekkend goed aansloeg. Dit betrof met name patienten met rugklachten, verkrampingen in de spieren, rheumatische klachten, fibromyalgie, migraine, koude voeten, slecht genezende ulcera, hypertensie, spanningshoofdpijn, hyperventilatie, slaapstoornissen, gewrichtsklachten, claudicatieklachten. Het meest spectaculaire voorbeeld vond ik een patiente uit Den Bosch met fibromyalgie, kortom spier en gewrichtsklachten, chronische vermoeidheid, depressie, slaapstoornissen, totaal geen energie. Deze vrouw zag ik in ongeveer 4 weken veranderen van een wrak in een vitale vrouw barstens vol energie en zonder lichamelijke klachten. Fam. Ten H. Tot mijn verrassing heeft een driemaandelijks bloedonderzoek (Diabetes Centrum Overvecht Utrecht) bij mij vandaag het beste resultaat opgeleverd (insuline enz.) van mijn toestand sinds enkele jaren.

Bemer helpt niet alleen de doorbloeding te verbeteren en de bloedstroom te versnellen (belangrijk voor het afvoeren van de afvalstoffen), maar kan ook de werking van de witte bloedcellen activeren. Het is niet alléén het hart dat het bloed transporteert... ook het vasomotie-gebeuren. Dat is de pompbeweging van de vaten. Bemer is óók toepasbaar bij de meeste implantaten, vraag ons voor extra info svp. In de Duits sprekende landen is de Bemer reeds lang bekend en wordt ook ingezet door ca. 6.000 artsen/therapeuten en 300 ziekenhuizen. Ook veel bekende sporters en sport-clubs willen niet meer zonder de Bemer. Vóór u besluit tot koop kunt u de Bemer 3 maanden uitproberen. De voorwaarden sturen wij u graag.

Laatste onderzoek MS: Harvard-publicatie www.liebertonline.com/doi/pdf/10.1089/acm.2008.0501

Informatie: Bel svp. 0314-66 85 92 of mail: [email protected] Een korte film van de werking in het lichaam ziet u op www.bemer3000.nl Bemer Nederland bv. Postbus 136 7040 AC ´s Heerenberg

APRIL 2010 · 11

DESKUNDIG ADVIES De techniek van cochleair implantaten gaat met sprongen vooruit. De apparaatjes bevorderen de spraakontwikkeling bij dove kindjes, maar ook volwassenen die doof worden hebben er baat bij. Expert Leo De Raeve verwacht een verdere vlucht. Binnen afzienbare tijd zijn er implantaten die spraak en geluid nóg beter doorseinen.

KORT BERICHT

Steeds natuurlijker geluid

Prof. dr. Robert Stokroos Hoogleraar otologie aan het Universitair Medisch Centrum Maastricht

V

oor degenen die het nog niet weten: een cochleair implantaat is een elektronische prothese die gedeeltelijk operatief wordt aangebracht in het slakkenhuis van het oor. Het apparaat overbrugt het buiten-, het midden-, en gedeeltelijk het binnenoor. Het zet geluid om in elektrische impulsen die de gehoorzenuw stimuleren. Daardoor kunnen dragers die voorheen niets of heel weinig hoorden geluiden en spraak waarnemen, wat natuurlijk een geweldige vooruitgang is. Je moet aan beide oren doof zijn en ook met een goed gehoorapparaat onvoldoende spraakklanken kunnen herkennen om de kosten voor een cochleair implantaat vergoed te krijgen. 95 procent van de mensen die doof zijn, komen in aanmerking. De 5 procent bij wie een cochleair implantaat niet geplaatst kan worden, heeft bijvoorbeeld totaal geen slakkenhuis, of een defecte gehoorzenuw zodat de informatie niet naar de hersenen kan worden overgebracht.

Herkenning

De resultaten van een cochleair implantaat zijn verschillend. Er zijn groepen die het heel goed doen, maar ook groepen bij wie het effect minder is. In het algemeen geldt: hoe korter de periode van doofheid, hoe beter het resultaat. Als je plotseling doof wordt en binnen twee maanden een

cochleair implantaat krijgt, kan je meestal weer zo goed horen dat je bijvoorbeeld kunt telefoneren. De hersenen herkennen dan de prikkels, ook al zijn ze anders dan het natuurlijke gehoor. Is men al langer doof, dan zijn de hersenen ingepalmd. Ter compensatie is de persoon dan vaak heel visueel ingesteld. Bij kleine kinderen ziet men doorgaans ook goede resultaten.Het beste is om al op jonge leeftijd implantaten te plaatsen. In Nederland gebeurt dat tussen 12 en 18 maanden, in Vlaanderen tussen 8 en 14 maanden.Kinderen hebben soepele hersenen en wennen snel aan nieuwe prikkels. Wel moet de stimulatie zachtjes worden opgebouwd en is auditieve training nodig om het kind geleidelijk te leren de geluidsignalen te interpreteren. Bij volwassenen die al langer doof zijn, geldt dat nog sterker. Bij te veel geluid klaagt de patiënt soms over hoofdpijn of ervaart de prikkels als onaangenaam. Bij deze groep is het resultaat dan ook beperkt en moet de selectie grondig gebeuren. Spraak verstaan tijdens een gesprek krijgen de hersenen meestal niet meer aangeleerd. Maar verkeer horen en reageren op iemand die je naam noemt lukt meestal wel.

POSITIEF EFFECT

“Als een volwassene korte tijd nadat hij doof is geworden een implantaat krijgt, is er grote kans dat hij enkele maanden later gewoon weer kan telefoneren.”

Volledig inwendig

Vergoeding

In Vlaanderen wordt bij jonge kinderen sinds 1 februari 2010 een volledige vergoeding toegekend voor een cochleair implantaat in beide oren. In Nederland is het nog steeds een

heikel punt en wordt nu nog maar één implantaat vergoed. Dat gaat zeker veranderen. Er wordt al een uitzondering gemaakt voor baby’s die doof zijn geworden door een hersenvliesontsteking. Bij hen kan namelijk de vloeistof in het slakkenhuis verbenen,waardoor het plaatsen van een implantaat op latere leeftijd onmogelijk wordt. Ik verwacht dat de techniek steeds verfijnder zal worden. Nu worden de prikkels nog via heel dunne kabeltjes doorgeseind. Er wordt als het ware een piano ingebracht met een beperkt aantal tonen. Maar door gebruik van bijvoorbeeld laserlicht zou in de nabije toekomst een veel breder spectrum kunnen worden aangeboden, wat het natuurlijke gehoor nog dichter zal benaderen. Ook de microfoontjes worden steeds beter en de batterijen kleiner.

Leo De Raeve Oprichter en directeur van het Onafhankelijk Informatiecentrum over Cochleaire Implantatie

In Australië en Amerika is al op zeer kleine schaal geëxperimenteerd met volledig inwendige implantaten. Daar kleven nog veel nadelen aan. Zo worden, doordat de microfoontjes onderhuids zitten, lichaamsgeluiden zoals kauwen sterk doorgegeven. Maar de techniek zal zeker een vlucht nemen.In het begin zeiden volwassenen dat de stem van hun vrouw meer een Mickey Mouse-stem geworden was. Uiteindelijk zal het natuurlijke geluid steeds beter worden benaderd, zodat mensen spraak en muziek weer grotendeels kunnen waarnemen.

BELEID

‘Beter gehoor met twee implantaten’ ■ Hoogleraar otologie aan het Universitair Medisch Centrum Maastricht, prof. dr. Robert Stokroos noemt het een absurde situatie, maar in Nederland wordt slechts één cochleair implantaat door de zorgverzekeraar vergoed. “In landen om ons heen is een dubbelzijdige gehoorprothese al jaren standaard”, zegt hij. “Daar is ook breed onderzoek gedaan, waarbij onomstotelijk is vastgesteld dat het gehoor met twee implantaten absoluut beter is.” Van patiënten met één implantaat hoort professor Stokroos geregeld dat zij weliswaar in een gesprek de ander goed kunnen verstaan, maar dat dit bij veel achtergrondgeluiden lastiger is.“Vooral voor schoolgaande kinderen is dat een probleem. Een tweede aspect is dat je met één oor geen richting kunt horen, je hoort wel een auto aankomen, maar je hoort niet waar die vandaan komt.” ■ Stokroos hoopt dat een Nederlands onderzoek onder volwassenen verandering zal brengen in het beleid. Ook het Maastrichtse UMC werkt hier aan mee. “Ik krijg elke week wel twee verzoeken van patiënten om hun aanvraag voor een tweede implantaat te ondersteunen.”

COLUMN

Unieke hooroplossingen, net zo uniek als u

OORAKEL

Kunt u een telefoongesprek of de tv niet meer goed horen? Hebt u, ondanks uw hoortoestel, moeite met spraakverstaan in gezelschap? Oorakel Informatie en Advies geeft antwoord op al uw vragen over doofheid, slechthorendheid en spraaktaalmoeilijkheden. Ook kunt u bij één van onze vestigingen aanvullende hoorhulpmiddelen proberen (ringleiding, soloapparatuur, headsets voor mobiel bellen, speciale telefoons enz). Met advies over vergoedingsmogelijkheden. De dienstverlening is gratis.

Meer informatie of een afspraak? Bel 071-5234242 of kijk op

www.oorakel.nl

CochlearTM Baha® BP100

CochlearTM Nucleus® 5

CochlearTM HybridTM

Een gewone versterking van het geluid is niet altijd de juiste oplossing bij een gemiddeld tot ernstig gehoorverlies en zeker niet bij volledige doofheid. Daar waar de conventionele hoortoestellen niet meer volstaan, is een implanteerbare hooroplossing van CochlearTM een keuze waarbij luisteren en praten in rumoerige omgevingen opnieuw mogelijk worden. Heeft Cochlear een hooroplossing voor u? www.cochlear.nl Hybrid, Cochlear en het elliptische logo zijn handelsmerken van Cochlear Limited. Nucleus is een geregistreerd handelsmerk van Cochlear Limited. Baha is een geregistreerd handelsmerk van Cochlear Bone Anchored Solutions AB.

Doe de hoortest! De Beter Horen Bus komt ook bij u in de buurt! Kom langs in onze Beter Horen Bus voor een gratis hoortest. Binnen vier minuten heeft u inzicht in de kwaliteit van uw gehoor. Kijk op www.beterhoren.nl voor de busregeling of voor een Beter Horen vestiging bij u in de buurt.

www.beterhoren.nl