DIT IS EEN BIJLAGE BIJ HET AD. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE REDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID. OVER GEWICHT

DIT IS EEN BIJLAGE BIJ HET AD. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE REDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID.

Nr.3/mei 2010 De strijd tegen obesitas

OVER GEWICHT 2 TIPS

Hulpmiddelen Aangenamer leven door beter te kunnen lopen, staan of zitten Voeding Stapsgewijs een gezonder eetpatroon met behulp van Het Nieuwe Eten Operatie Voor- en natraject net zo belangrijk als chirurgische ingreep zelf

DE TOEKOMST VAN DIT KIND

Grijp in! Weg met het pesten, de lichamelijke klachten en het sociaal isolement.

De prijswinnaars worden op 14 juni bekend gemaakt op www.sanaslank.nl en op www.sanaslankshop.nl OOR D VERA NTW EN MEDI SCH UWD OND ERBO

HÉT PROTEÏNEDIEET

T ITDIEE MET HÉT EIW

SanaSlank Nederland is importeur van eiwit(proteïne)producten voor Nederland. De eiwitproducten en voedingssupplementen worden verkocht onder SanaSlank hét eiwitdieet en Medislank voor professionals. ank.nl

atie: www.sanasl

Voor meer inform

ISBN/EAN -6 978-90-79324-02

ELING STOF WISS EUNT DE OND ERST RT VETO PSLAG L VERM INDE GERG EVOE INDE RT HON T EN VERM VOO RKOM DDRU K R DE BLOE GOED VOO

EIWITDIEET AMSTEL-R J O S É VA N

AFVALLEN

den land.Vele duizen diëten in Neder n en snelst groeiende t door veel eiwitte is één van de en mensen gewich ieet genoemd, of eiwitdieet schaal verliez het proteïnet, ook wel eiwitd dieet. Op grote tsverlies, met Het proteïnediee dit geweldige 60 kilo gewich afgevallen met om 3 kilo of mensen zijn al Of het nu gaat draten te eten. koolhy weinig heel lukt het altijd! als schaarste. lichaam dit niet t volgt n, dan ziet je proteïnediee voldoende eiwitte Zolang je het HET GEHEIM draten eet en koolhydraten geen jojo-effect. het eten van en er ontstaat zeer weinig koolhy wennen aan Wanneer je niet vertraagd am aan weer je stofwisseling dan ga je langza llen, Daardoor wordt afgeva nde t te blijven! Ben je voldoe blijf je afvallen. en om op gewich beweg en d eten vallen! en je gaat gezon woord af te snel en verant hulpmiddel om t is slechts een en bewegen. Het proteïnediee woord eten gezond en verant blijven moet op gewicht wil . Iedereen die keuzes maken ndige t in Nederland. versta het proteïnediee unten Dat betekent land, als eerste p- en begeleidingsp SanaSlank Neder n. dan 100 verkoo e in 2002, via en heeft meer verkocht worde l introduceerd neproducten proteïneproducten José van Amste andel van proteï worden en waar land is grooth ieet gevolgd kan rijke SanaSlank Neder proteïne- of eiwitd het boek staat belang het waar en volgen. In in Nederland weekmenu’s eiwitdieet te En verder 12 zelfstandig het ten. om lijk lemen gssupp is het moge van dit boek onmisbare voedin Met behulp -indicaties en nder de contra roducten. informatie, waaro en zonder eiwitp recepten met 76 eenvoudige

MET HÉT AFVALLEN

76

HEE RLI JKE REC EPT EN

AN SNE L EN VER AMST EL JOSÉ VAN - REUR EKAS

Stuur een mail naar: [email protected] onder vermelding van je naamAFen ‘Krant’ND EN EN GEZO SNEL VALL BLIJVEN GEWICHT OP L AA VIT en maak kans op één van de prachtige prijzen! EN Je ontvangt in ieder geval de nieuwsbrief met aanbiedingen, tips en informatie.

OP GEW ICHT

BLIJV EN

ETEN GEZO ND EN BEWE GEN

TW OO RD

AFVALL EN

MET :

OT EÏN EN ) ITT EN (PR • ME ER EIW AT EN KO OL HY DR • MIN DE R TEN VET G INI • WE

EUREKAS

FOTO: VALENTIJN BRANDT

(EN VELE ANDEREN)

2 · mei 2010

Challenges de uitdaging Overgewicht is een steeds vaker voorkomend, en dus een steeds groter probleem in onze samenleving. Niet alleen ouderen, maar ook steeds meer jongeren lijden aan extreem overgewicht. Waardoor is dit probleem ontstaan en belangrijker nog: hoe lossen we het op? We vragen het aan Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

Samen tegen overgewicht

O

vergewicht is niet alleen een medisch probleem, maar ook een economische valkuil. Daardoor hebben we dus eigenlijk een dubbel probleem. Door de vergrijzing neemt de arbeidsparticipatie in ons land drastisch af, terwijl er juist meer mensen nodig zijn voor de verzorging van deze ouderen en om de gaten die zij laten vallen op de arbeidsmarkt op te vullen. Aan de andere kant leeft de jeugd steeds ongezonder,met alle gevolgen van dien.Zij hebben een verhoogde kans op chronische ziekten,waardoor ook zij de arbeidsmarkt eerder dan gehoopt verlaten en juist extra zorg nodig hebben. Kortom: onze ongezonde levensstijl is, naast de medische ongemakken, een financiële nachtmerrie.

Zit-cultuur

Jongeren leven vandaag de dag ongezonder dan vroeger. Ze hebben meer geld, meer faciliteiten om te sporten en betere kennis over een gezonde levensstijl. Je zou denken dat we daardoor juist gezonder gaan leven, maar het gevaar zit ‘m in de verleidingen.

De supermarktrekken puilen uit van ongezonde, maar o zo lekkere producten, die relatief gezien weinig geld kosten. Alles ligt binnen handbereik. Bovendien zijn we door alle luxe van tegenwoordig ook beland in een ‘zit-cultuur’.Kinderen worden met de auto naar school gebracht,zitten urenlang voor de televisie of spelen spelletjes op de computer en niet iedere ouder kan zijn kind veilig op straat laten spelen. Want ook dat is een knelpunt. Kopzorgen over veiligheid, criminaliteit en geldzorgen overheersen de zorgen over een gezonde levensstijl. Als jij je zorgen maakt of jouw kind de verkeerde vrienden heeft of experimenteert met drugs,dan is dat ene snoepje of koekje wel het laatste waar je je druk om maakt. De prioriteiten verschuiven, hoewel veel ouders zich wel degelijk bewust zijn het belang van gezonde voeding en beweging.

Oplossing

Dit is geen reden voor nostalgische gevoelens voor ‘de goede oude tijd’. We kunnen de dingen niet terugdraaien en dat moeten we ook niet willen. Wat we wél moeten doen, is dingen anders aanpakken. Veel men-

Jaap Seidell Hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit van Amsterdam

“Als we dit samen aanpakken plukken we daar ook in economisch opzicht de vruchten van en dat is een algemeen belang.”

sen zijn snel geneigd om de ouders als schuldigen aan te wijzen als een kind kampt met overgewicht. Dat is niet helemaal eerlijk. Kinderen hebben zelf geld om snoep of fastfood te kopen en voor hen zijn alle verleidingen nog moeilijker te weerstaan. Je kunt je kind iedere ochtend volkorenboterhammen meegeven naar school, maar die worden in de pauze weggegooid en ingeruild voor kroketten uit de kantine. Daar kun je als ouder weinig aan doen. Daarom is het van belang dat we dit probleem samen oplossen. Niet alleen de ouders of de kinderen,maar ook de overheid en het bedrijfsleven. Als de supermarkt alleen nog de gezonde producten in de aanbieding doet en de overheid de BTW op groenten en fruit verlaagt, zijn we al een heel eind.Gemeenten moeten zorgen voor veilige speelplekken in de buurt. En het ministerie van Onderwijs kan scholen belonen voor het stimuleren van een gezonde levensstijl,zoals het geven van zwem- en gymles en een kantine met gezonde producten. Als we dit samen aanpakken plukken we daar ook in economisch opzicht de vruchten van en dat is een algemeen belang.

Wij raden aan Dr. Geert Kampschoër Directeur Nederlandse Obesitas Kliniek

Pagina 5

“Niet alleen patiënten, maar ook buitenstaanders denken vaak dat overgewicht vrij gemakkelijk op te lossen is door een chirurgische ingreep. Maar een ingreep is slechts een hulpmiddel.”

We make our readers succeed! over gewicht derde editie, mei 2010 Country Manager: Kristiina Kansen Editorial Manager: Birte van Ouwerkerk Business Development Manager: Ronen Wolf Telefoon: 020-77077008 E-mail: [email protected] Sub-editors: Amber van Delft Colin Wilson Gedistribueerd met : AD, mei 2010 Mediaplanet contact informatie: Telefoon: 020-7077000 Fax: 020-7077099 E-mail: [email protected] Dit is een bijlage bij het AD. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de redactionele verantwoordelijkheid van het AD.

Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar.

mei 2010 · 3

nieuws

Jong geleerd, oud gedaan ■■Vraag: Is een dieet voldoende om mijn kind van zijn overgewicht af te helpen? ■■Antwoord: Meestal niet. Bij ernstig overgewicht heb je hulp nodig van verschillende specialisten.

Nanette van der Pol Moeder van drie kinderen. Haar dochter Femke had op eenjarige leeftijd extreem overgewicht.

■■ Wanneer ontdekte je dat Femke serieus overgewicht had? “Natuurlijk zagen we dat Femke wat forser was dan andere kinderen, maar dat het zo ernstig was, wisten we niet. Op aanraden van het consultatiebureau hebben we ons toch in obesitas verdiept en zo ontdekten we dat we echt actie moesten ondernemen.Femke was toen 1,5 jaar.”

Norberg van den Berg is kinderarts in DeKinderkliniek, een zorgcentrum voor kinderen in Almere. Het is niet toevallig dat juist hier een poli is gericht op kinderen met overgewicht. Het percentage kinderen met obesitas ligt hier, net als in andere grote steden,op 23 procent.Dat is 6 procent hoger dan het landelijk gemiddelde. Van den Berg: “Het is moeilijk om vast te stellen waar dat door komt. Ik vermoed dat een gebrek aan speelruimte – hoewel dat in Almere nog best meevalt – een van de oorzaken is. Ook het feit dat je hier vaker een grote gele M langs de weg ziet speelt daarin mee. De verleiding om even snel een vette hap te halen is daardoor veel groter.”

sport Steeds vaker kampen kinderen met overgewicht en de klachten die daaraan verbonden zijn. Beweging is al een stap in de goede richting.

Eten als beloning

Overgewicht bij kinderen wordt, net als bij volwassen, vaak veroorzaakt door een verkeerd eetpatroon en te weinig beweging. “De laatste decennia is ons voedingspatroon sterk veranderd. Eten is veel meer gericht op genieten. Bovendien wordt eten in de opvoeding vaak gebruikt als beloning. Het is makkelijker om lief te zijn, dan om streng te zijn en dus gaan ouders snel overstag als een kind zeurt om een snoepje of een koekje. Maar overgewicht is een ernstig probleem, waar absoluut iets tegen gedaan moet worden. Ouderdomsdiabetes kwam vroeNorberg van den Berg Kinderarts in DeKinderkliniek

vraag & antwoord

foto: valentijn brandt

ger bijvoorbeeld nauwelijks voor bij kinderen. Maar tegenwoordig zien we steeds vaker kinderen die op jonge leeftijd al suikerziekte hebben. En dat is nog maar één voorbeeld van de gevolgen van overgewicht. Ook gewrichtsklachten, leveraandoeningen en een hoge bloeddruk komen bij kinderen vaker voor. En dat zijn slechts de medische consequenties, want ook de psychische gevolgen kunnen problemen geven.Dikke kinderen worden vaker gepest, hebben slaapproblemen en kunnen in een sociaal isolement terecht komen.”

Behandeling

Waar ligt de grens tussen overgewicht en een normaal fors kind? “Dat is voor elke leeftijdscategorie verschillend. Op internet kun je gemakkelijk de BMI (Body Mass Index) van

je kind uitrekenen door de leeftijd, het lichaamsgewicht en de lengte van het kind in te voeren.Veel ouders zijn geneigd hun kop in het zand te steken en te denken dat ‘het babyvet’ uiteindelijk vanzelf wel weg zal gaan. Soms is dat ook zo en dan is het prima. Maar als een kind er niet mee geholpen is, moet je ingrijpen. Anders wordt het probleem alleen maar erger.” Ingrijpen houdt in dat het kind een medisch multidisciplinair traject in moet. Met andere woorden: meerdere specialismen worden aangesproken om het probleem aan te pakken. “Kinderen met ernstig overgewicht hebben niet alleen een verstoord voedingspatroon, maar vaak ook een gebrek aan beweging of psychische problemen. Een arts moet zich buigen over de lichamelijke klach-

ten die veroorzaakt worden door het overgewicht. Vervolgens kijken een verpleegkundige en een psycholoog naar de psychische achtergrond van het eetgedrag en een bewegingscoach kan een kind de lol van het bewegen weer in laten zien. Het is te makkelijk om de ouders de schuld te geven van het overgewicht. Daar spelen meerdere factoren een rol bij: scholen die bezuinigen op de gymles, de snackbar om de hoek met zijn goedkope friet. Maar het is belangrijk dat ouders inzien dat zij veel invloed hebben op het eet- en bewegingsgedrag van hun kind. En dat zij er dus ook, samen met het kind, iets aan kunnen doen om dit te verbeteren.” kim haanappel [email protected]

■■ Geen snoepjes meer? “Zo simpel ligt het niet. Het hele beweeg- en voedingspatroon moest veranderen. Voor Femke was dat zelfs niet genoeg en uiteindelijk zijn we doorverwezen naar de kinderarts.” ■■ Wat kan de kinderarts doen voor kinderen met overgewicht? “De kinderarts kan een diagnose stellen die je helpt om het probleem te begrijpen en aan te pakken. Femke blijkt sterk aanleg te hebben om dik te worden. En het signaal van de maag naar de hersenen dat doorgeeft dat ze voldoende gegeten heeft,werkt bij haar niet goed.” ■■ Hoe gaat het nu? “Met hulp van de diëtist en de kinderarts hebben we de levensstijl van het hele gezin verbeterd: gezondere voeding en meer beweging. Femkes overgewicht valt nu niet meer onder obesitas, maar ze zal haar leven lang op haar voeding moeten letten om niet in het oude patroon terug te vallen.” Nanette’s ervaringen en een uitgebreid stappenplan voor ouders van kinderen met overgewicht kun je lezen op: www.kinderobesitas.com

4 · MEI 2010

PERSOONLIJK ADVIES OP EEN RIJ

Zwaar overgewicht kan de nodige beperkingen met zich meebrengen. Bijvoorbeeld moeilijk kunnen lopen, staan of zitten. Gelukkig bestaan er veel hulpmiddelen die het leven veraangenamen, de zelfredzaamheid vergroten en die ervoor zorgen dat je toch mobiel bent. Eric Verberne (46) heeft veel overgewicht en weet er alles van.

(Elektrische) rolstoelen Deze varianten zijn steviger dan reguliere rolstoelen, hebben een bredere zitting voor zware mensen en een lagere instap.

Doucheen toiletstoelen Deze stoelen hebben bredere afmetingen en zijn zo gebouwd dat de veiligheid optimaal is. Ze hebben een opening voor toiletbezoek. Reguliere (hang)toiletten zijn vaak niet geschikt voor mensen met veel overgewicht.

Hoog-laagbedden Deze bedden zijn verrijdbaar, verstelbaar en steviger, dus geschikt voor verzorging.

Hulpmiddelen op maat

T

wee jaar geleden woog ik nog 300 kilo. Als ik ging staan deed het pijn in mijn knieën en mijn andere gewrichten.Lopen kon ik maar zo’n tien meter. In dat opzicht is er al een hoop verbeterd en veranderd. Dankzij een maag- en darmverkleining weeg ik inmiddels 184 kilo. Ik ga voor de honderd, dan heb ik een gezond gewicht. Dat gaat me lukken ook.

VERANDERING

“Ik ben weer vrolijk en zie de toekomst heel positief in. Ik ben zelfstandig en heb er zin in.”

Uitgescholden

Matrassen Er bestaan speciale varianten die zijn gemaakt van een ander soort schuim. Dit zorgt ervoor dat ze meer gewicht kunnen dragen.

Scootmobielen Deze speciale varianten hebben een bredere zitting die ze geschikt maakt voor zwaardere mensen, ze zijn stabieler en kunnen meer gewicht dragen.

Wandelstokken en loopkrukken Deze exemplaren zijn verstevigd op bepaalde punten en hebben bredere grepen.

Hoe het zo ver is gekomen? Die vraag krijg ik heel vaak. Door een combinatie van factoren. Een eetstoornis, een eetverslaving, een zware depressie en talloze crashdiëten hebben het er allemaal niet beter op gemaakt. Mijn stofwisseling is in de war en aan mijn schildklier hapert ook het een en ander. Ik heb uiteraard gewoon veel en verkeerd gegeten. Mensen gaan heel verschillend om met mijn overgewicht. Het ligt er ook wel aan hoe je bent en je je presenteert, denk ik. Op mijn hoogtepunt zat ik soms slecht in mijn vel en werd ik zodra ik buitenkwam uitgescholden en beschimpt.Maar voelde ik me beter,dan had ik ook vaak leuke reacties. Nu ik veel ben afgevallen, krijg ik ook vaak complimentjes. Dat is natuurlijk erg leuk. Er zijn ook mensen die meteen dieetadviezen geven over hoe je het best kunt afvallen. Goed bedoeld hoor,maar het werkt niet.

Oplossing

Hoewel ik op de goede weg ben en ik vast meer zal afvallen, zijn er wel beperkingen als gevolg van mijn gewicht. Ik voel me soms belemmerd door mijn eigen lichaam. Ik zeg wel eens dat ik letterlijk een blok aan mijn been heb. Veel mensen met extreem overgewicht hebben vergroeiingen en ik heb een blok van 40 kilo aan mijn been. Dat maakt lopen een stuk lastiger. Het zit in de weg. Daarnaast ben ik snel moe. Gewone stoelen zijn een crime voor mij. Daar pas ik al jaren niet meer in, omdat ze te smal en te ondiep voor me zijn. Via via kwam ik een poosje geleden in contact met een bedrijf dat speciale hulpmiddelen maakt voor mensen met veel overgewicht.Uit bed komen was inmiddels lastig geworden, ik kampte met mijn rug en de trap op lopen was een bijna onneembare barrière. Er moest een oplossing komen, dat was wel duidelijk.

Trippelstoel

Eric Verberne Heeft zwaar overgewicht

Ik slaap nu al een poos in een bed van hen dat geschikt is voor mensen met een gewicht tot 500 kilo. Het is groot, stevig en in alle kanten verstelbaar. Het is zo’n verschil! Mijn andere bed was geen doen meer, ik was op een gegeven moment al aan mijn zesde lattenbodem toe en sliep niet vanwege de pijn in mijn rug. Het huidige is een stuk breder en hoger, waardoor ik er veel makkelijker uit kan komen.

Met een speciale trippelstoel, die vergelijkbaar is met een bureaustoel,beweeg ik me nu met mijn voeten voort van ruimte naar ruimte. Indien nodig, kan ik me er ook mee omhoog laten tillen. Erg handig en een zegen voor mijn zelfstandigheid. Je wilt je toch graag zelf redden en niet afhankelijk zijn van een ander. Ik heb ook een douchestoel, een brede stoel met gaten op strategische plekken.Zo kan ik mezelf zittend overal wassen. De stoel is stevig en berekend op mijn gewicht. Fijn, want ik kan nu eenmaal niet lang staan. Mijn scootmobiel is ook zo’n ontzettende uitkomst. Ik heb jaren binnen gezeten.Maar nu ga ik weer naar buiten, boodschappen doen of naar een beurs. Heerlijk.

Weer vrolijk

Van een van mijn hulpmiddelen zijn bezoekers nog wel eens gecharmeerd. Omdat het vanwege mijn gewicht wat lastig is om te toiletteren en mezelf schoon te houden, heb ik een speciale toiletbril met afstandsbediening en een slangetje dat warm water spuit als ik klaar ben. Een föhn blaast de zaak droog. Al met al hebben al deze hulpmiddelen mijn kwaliteit van leven danig verhoogd. Ik ben weer vrolijk en zie de toekomst heel positief in. Ik ben zelfstandig en heb er zin in. En ik heb weer een uitdaging voor mezelf. Wanneer weet ik nog niet, maar ik ga een keer de Vierdaagse lopen.

MEI 2010 · 5

NIEUWS

1 TIP

VAL NIET TERUG IN JE OUDE PATROON

VRAAG & ANTWOORD Rogier Horchner Verpleegwetenschapper bij RA-medical en gespecialiseerd in de nazorg bij chirurgische ingrepen bij overgewicht

■ Waarom is levenslange nazorg nodig na een zogenaamde bariatrische ingreep? “Een chirurgische ingreep om overgewicht tegen te gaan is alleen effectief als het leefpatroon van de patiënt ook veranderd. Met alleen een operatie ben je er nog niet. In de praktijk zie ik vaak dat patiënten in de eerste periode na de operatie hun leef- en eetgedrag drastisch en met succes veranderen. Maar na verloop van tijd dreigen zij toch weer terug te vallen in hun oude, slechte patroon. Foute boel dus, want het is écht noodzakelijk dat zij gezond blijven leven. Om hun een steuntje in de rug te geven is nazorg onmisbaar.”

VOOR EN NA Obesitas patiënte Gerjon QuarréJanssen voor haar maagverkleining in december 2008 en na haar maagverkleining in maart 2010.

Chirurgie geen wondermiddel ■ Vraag: Is een chirurgische ingreep dé oplossing voor extreem overgewicht? ■ Antwoord: Nee. Bariatrische chirurgie op zichzelf is slechts een hulpmiddel om af te vallen.

IN DE PRAKTIJK “Obesitas is de grootste gezondheidsdreiging die er is. Niet alleen door de medische klachten die je kunt krijgen door extreem overgewicht, maar vooral doordat het zo moeilijk te behandelen is. Mensen denken vaak dat een chirurgische ingreep een makkelijke oplossing is,maar daar hebben ze

het mis. Er komt veel meer bij kijken. Mensen die dankzij een ingreep toch afvallen kiezen niet voor de makkelijke weg.Integendeel: het zijn helden.” Dr. Geert Kampschoër is directeur van de Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK). Hij ziet dat er veel misverstanden zijn rond biatrische chirurgie,zoals buikwandcorrecties en maagverkleiningen. “Niet alleen patiënten, maar ook buitenstaanders denken vaak dat overgewicht vrij gemakkelijk op te lossen is door een chirurgische ingreep. Maar een ingreep is slechts een hulpmiddel.Obesitas ontstaat door verschillende factoren, zoals een verkeerd eet- en bewegingspa-

troon en psychische oorzaken. Deze factoren moeten ook aangepakt worden om het doel te bereiken. Gebeurt dat niet, dan is een ingreep nutteloos. Sterker nog: als het leefpatroon van de patiënt na de operatie niet verandert, zal hij op termijn weer terugkomen op zijn oude, ongezonde gewicht. Succes boek je daarom alleen bij behandeling van het totaalplaatje. Dat betekent dat niet alleen een chirurg, maar ook een fysiotherapeut, een diëtist en een psycholoog mee moeten werken aan de behandeling. Geen makkelijke weg dus, zo’n operatie,maar keihard werken.Met de hulp van een medische ingreep.”

Ten einde raad

Patiënten die een chirurgische ingreep overwegen hebben vaak al vele pogingen om af te vallen achter de rug. Zonder succes. Om in aanmerking te komen voor biatrische chirurgie moet je aan aantal voorwaarden voldoen. Zo moet de Body Mass Index (BMI) hoger zijn dan veertig en mag je niet ouder zijn dan zestig en niet jonger dan achttien. Ook moet je psychisch stabiel zijn, minimaal vijf jaar overgewicht hebben en al meerdere malen pogingen hebben ondernomen om, met professionele hulp, op een reguliere manier af te vallen. “Dat betekent dus eigenlijk dat alleen patiënten die ten einde raad zijn bij mij terecht komen.” Aldus Dr. Ignace Janssen, chirurg van de Nederlandse Obesitas Kliniek. “Er zijn verschillende soorten ba-

Dr. Ignace Janssen Chirurg

riatrische ingrepen die kunnen worden toegepast, maar de drie belangrijkste zijn het maagbandje, de gastric bypass en de gastric sleave,ofwel: een maagverkleining. Kort door de bocht verkleint het maagbandje de maag, waardoor je minder kunt eten. Een nadeel van deze ingreep is dat het hongergevoel niet verdwijnt en het dus voor de patiënt moeilijk is om zijn eetgewoonten aan te passen na de operatie. Dat zie je ook terug in de statistieken. Na vijf jaar is 50 procent van de patiënten meer dan de helft van zijn overgewicht kwijt. Na tien jaar is dat percentage afgenomen tot 30 procent. Het gevolg van het terugvallen in oude gewoonten.Juist daarom is die nazorg zo belangrijk. Bij de gastric bypass en de sleave wordt bij de ingreep ook de hormoonhuishouding verandert. De patiënt heeft dus ook echt minder honger. Dit maakt het makkelijker om niet terug te vallen in het oude patroon, maar ook bij deze operaties geldt dat nazorg en een goede voorbereiding op de ingreep noodzakelijk is. Welke operatie het beste is, is voor iedereen verschillend.” KIM HAANAPPEL [email protected]

“Succes boek je alleen bij behandeling van het totaalplaatje. Het is keihard werken.” Dr. Geert Kampschoër Directeur Nederlandse Obesitas Kliniek

■ Wat is de oorzaak van een terugval? “Niets menselijks is ons vreemd. Verleidingen worden soms gewoon te groot of mensen krijgen te maken met problemen thuis of op het werk. Het is dan heel moeilijk om vol te houden.Soms hebben patiënten al na een jaar extra ondersteuning nodig, soms pas na vijf jaar. Er is weliswaar een vast omlijnd nazorgplan, maar omdat ieder mens anders is,is ook de invulling van dit traject voor iedereen anders.” ■ Welke methodes worden toegepast in de nazorg? “Maatschappelijk werk en een psycholoog zorgen onder andere voor de mentale steun. Ook lotgenotencontact kan daarbij helpen. Lotgenoten weten als geen ander wat je doormaakt,waar je je voor schaamt en geven daarom ook de beste tips. Een internist, chirurg, verpleegkundige, diëtiste en bewegingstherapeut zorgen onder andere voor de fysieke ondersteuning.” ■ Wat is een voorbeeld van nazorg? “Je ziet vaak dat mensen met overgewicht beweging absoluut niet leuk vinden. Daar kan een bewegingstherapeut bijvoorbeeld bij helpen door eenvoudige adviezen te geven en zo de patiënt toch tot bewegen aan te zetten.Maar ‘ga eens naar het zwembad’ is makkelijker gezegd dan gedaan voor iemand met overgewicht. Het is nogal een stap om je met 180 kilo in een badpak te hijsen, maar het is wel belangrijk voor het resultaat. Daarin ondersteunen de lotgenoten bijvoorbeeld weer,die de patiënt over de badpakvrees heen helpen. Alle behandelingen in de nazorg vloeien zo in elkaar over. De nazorg is eigenlijk de veilige haven waar de patiënt op terug kan vallen als hij dat nodig heeft.”

WWW.RA-MEDICAL.NL

6 · mei 2010

nieuws

Het Nieuwe Eten: stapsgewijs naar een gezonder eetpatroon ■■Vraag: Is Het Nieuwe Eten een dieetvorm? ■■Antwoord: Nee, Het Nieuwe Eten is een manier om stap voor stap je eetgewoontes te veranderen. In 2009 introduceerde het Voedingscentrum ‘Het Nieuwe Eten’. Veel mensen willen wel gezonder gaan eten, maar weten niet precies hoe ze dat aan moeten pakken en waar ze moeten beginnen. Het Nieuwe Eten is een manier die je met kleine stapjes tegelijk een nieuw eetpatroon aanleert of je eetgedrag zodanig verandert dat het gezonder wordt.

Patricia Schutte WoordvoerderVoedingscentrum

“De methode is niet moeilijk en iedereen kan het. En als je aan die eerste stap gewend bent, kun je aan de tweede stap beginnen.”

Eigen tempo

Woordvoerder van het Voedingscentrum Patricia Schutte vertelt hoe het werkt: “Het gaat echt stapsgewijs. Veel mensen willen gezonder eten en gooien daarom hun eetgewoontes drastisch om. Dat is bijna niet vol te houden. Door deze gefaseerde aanpak,aansluitend bij je eigen voorkeuren en in je eigen tempo wordt dit een nieuwe, blijvende gewoonte die gemakkelijker is en lukt het iedereen. Het begint met kritisch kijken naar wat je eet en drinkt. Op welke punten zou je dit gezonder kunnen maken? Als je dat besloten hebt, pak je de punten vervolgens stuk voor stuk aan. Zodra je ook maar één verandering maakt, ben je al met Het Nieuwe Eten begonnen.”

Doe de test

Het klinkt gemakkelijk en als je de test op de website doet, krijg je al direct tips om je eetgewoontes te verbeteren. Een voorbeeld: er wordt je gevraagd hoeveel groente je per dag eet. Een volgende vraag gaat over hoeveel snacks je eet. De tip is dan om de hoeveelheid snacks wat te verminderen

eetpatroon Elk jaar een kilo erbij wil niemand. Het Nieuwe Eten zorgt ervoor dat je jezelf een nieuw eetpatroon aanleert en daardoor minder aankomt. foto: istockphoto

en de hoeveelheid groente wat te verhogen. Dat is meteen een goed begin. Gemakkelijk vol te houden Patricia Schutte stelt dat Het Nieuwe Eten niet in het leven is geroepen als dieet. “Het is bedoeld om gezonder te gaan eten, maar terwijl je daar mee bezig bent, werk je ook aan het tegengaan van overgewicht, want de gemiddelde mens komt elk jaar een

kilo aan. De methode is niet moeilijk en iedereen kan het. En als je aan die eerste stap gewend bent, kun je aan de tweede stap beginnen. Kleine stapjes tegelijk zijn ook veel gemakkelijker vol te houden.”

Groot succes

Het Voedingscentrum begon begin vorig jaar met Het Nieuwe Eten en na

vis, altijd lekker en gezond! Vis: 2x per week! De Gezondheidsraad adviseert al jaren dat we 2x per week vis moeten eten. Waarvan 1 keer per week een vette(re) vissoort. Hoewel de visconsumptie in Nederland stijgt, zijn we nog steeds geen grote viseters. Voor veel volwassenen en kinderen geldt dan ook dat ze best wat vaker vis mogen eten, want van vis krijg je nooit genoeg!

oMEGAgoed Twee keer per week vis eten heeft een positieve invloed op onze gezondheid. Vis levert namelijk veel waardevolle voedingsstoffen die belangrijk zijn voor je lichaam. Eiwitten van hoge kwaliteit, goede vetten, vitamines en mineralen. Vis – en vooral vette vis zoals haring, makreel, zalm, sardines en paling – is rijk aan omega 3 visvet, wat ons beschermt tegen hart- en vaatziekten en ook nog eens erg gunstig is voor de ontwikkeling van onze hersenen en ogen.

van vis krijg je nooit genoeg

ruim een jaar blijkt de animo groter dan gehoopt. “Tot eind februari hadden maar liefst 50.000 mensen de test gedaan, terwijl we gehoopt hadden op 30.000.”

Vistips Vis tijdens de lunch Twee keer per week vis eten hoeft niet moeilijk te zijn. Er zijn volop variatiemogelijkheden en bovendien is vis in een handomdraai klaar. Denk niet alleen aan vis bij de warme maaltijd, maar ook voor bij de lunch. Makreel, gerookte zalm en tonijn uit blik smaken prima op brood! En trouwens ook op een toastje! Vis duur? Veel mensen denken dat vis duur is. Het tegendeel is waar. Een pastamaaltijd met tonijn of zalm in blik hoeft niet veel te kosten. Vis uit blik is immers net zo gezond als verse vis. Datzelfde geldt voor diepvriesvis. Daarnaast is het handig de seizoenen van bepaalde vissoorten in de gaten te houden. Meer aanvoer betekent vaak lagere prijzen.

corry daalhof [email protected]

feiten ■■ Op www.voedingscentrum. nl vind je alle informatie over Het Nieuwe Eten. Je vindt er ook de test en honderden recepten. ■■ Benieuwd naar het koffieritueel van Ethiopie? Kijk dan eens op www.koffiebean.nl voor een prachtige fotoreportage. Daar doet men heel veel moeite voor een kopje koffie. ■■ De cacaoboom groeit in landen rond de evenaar en kan slecht tegen de volle zon. Ze worden meer dan vijftig jaar oud.

www.visrecepten.nl

Gebakken vis met tropisch fruitsalsa Hoofdgerecht voor 4 personen Bereiden: 25 minuten – 1175 kJ/280 kcal p.p. 600 g vis (diepvries), bv. schol, pangasius, tilapia of kabeljauw, sap van een halve sinaasappel, 1 bakje tropisch fruit (250 g), 1 bosuitje, in dunne ringetjes, 1 eetlepel verse basilicum, fijngehakt, 50 g bloem, 3-4 eetlepels olie. Bij gebruik van diepvriesvis: filets eerst ontdooien voor gebruik. Wrijf de visfilets in met zout, peper en 2 eetlepels sinaasappelsap. Laat ze zo 5 minuten liggen. Snijd het tropische fruit in heel kleine stukjes en meng het in een schaaltje met 2 eetlepels sinaasappelsap en versgemalen peper. Schep het bosuitje en het basilicum erdoor. Wentel de visfilets door de bloem, schud de overtollige bloem er weer af. Verhit de olie in een grote koekenpan met antiaanbaklaag en bak de visfilets in 3-4 minuten goudbruin en gaar, keer ze halverwege. Leg de filets op 4 warme borden en schep de fruitsalsa ernaast. Lekker met gele rijst en peultjes.

Makkelijke smaken Er zijn veel vissoorten met een zachte smaak, waar vooral kinderen vaak van smullen. Het is niet voor niets dat vissticks van koolvis gemaakt worden. Naast koolvis zijn ook schol, tilapia, pangasius en kabeljauw heel zacht van smaak. Campagne mede mogelijk gemaakt door het Europese Visserij Fonds en Ministerie van LNV ter investering in duurzame visserij.

www.visrecepten.nl

MEI 2010 · 7

2 TIP

NIEUWS

Wat moet je allemaal weten voor de operatie?

VERDIEP JE IN DE MOGELIJKHEDEN

■ Vraag: Zijn er meerdere manieren om obesitas tegen te gaan? ■ Antwoord: Jazeker. Wel moet je als patiënt aan belangrijke voorwaarden voldoen. Twee chirurgen leggen uit en vertellen welke ingreep hun voorkeur heeft. Manieren om obesitas tegen te gaan hebben een vlucht genomen. Pierre Feskens is algemeen chirurg in Het Lievensberg Ziekenhuis in Bergen op Zoom en is reeds tien jaar werkzaam in de bariatrische chirurgie. Hij past bij patiënten onder meer bypasses toe,waarbij de dunne darm wordt omgelegd en de maag verkleind, alsook maagbandoperaties en in uitzonderlijke situaties gastric sleeveoperaties en regelmatig revisie- en redo-chirurgie. De gastric bypass, een maagverkleiningsoperatie,heeft zijn voorkeur vanwege zijn doeltreffendheid. “Deze heeft een bewezen staat van dienst en wordt in de Verenigde Staten al meer dan twintig jaar toegepast. Bovendien speelt mee dat gelieerde ziekten erdoor kunnen verdwijnen. Uit studies blijkt bovendien dat deze ingreep een beter gewichtsreducerend effect heeft op de korte en lange termijn ten opzichte van de maagband.’’

Natuurlijk evenwicht

Zijn collega Erik Totté is chirurg in het Medisch Centrum Leeuwarden en sinds 1990 werkzaam in de bariatrische chirurgie. Hij geeft op dit gebied de voorkeur aan bypassoperaties. “Ze behandelen namelijk niet

evenwicht. Ik ben van mening dat je beter de kwaal aanpakt dan de symptomen. Er is enorme winst geboekt door het als een stofwisselingsstoornis vanuit de darmen te bekijken en het hormonaal te behandelen.” Ook Totté benoemt het grote voordeel van een verlies of vermindering van ziekten die het gevolg zijn van obesitas. “Wanneer iemand na een poos niet meer obees is, verdwijnt een ziekte als diabetes in 85 tot 90 procent van de gevallen”, zegt hij. FOTO: ISTOCKPHOTO

het overgewicht (het symptoom) maar de ziekte (obesitas). Het gaat om een metabole ingreep waarbij we hormonaal de aandoening behandelen en de onbalans die is ontstaan weer herstellen tot een natuurlijk

Voorwaarden

De indicatie om voor een van de genoemde ingrepen in aanmerking te komen is vastgesteld door de World Health Organisation en geldt voor mensen met een Body Mass Index (BMI) van boven de 40, men-

EN VERDER... ■ Een operatie in de vorm van het verkleinen van de maag of het plaatsen van een maagband is slechts één facet. Het voor- en natraject zijn net zo belangrijk voor een goed resultaat. ■ Erik Totté meldt dat mensen met een eetstoornis niet zonder meer in aanmerking komen voor een bariatrische ingreep. Hun stoornis moet namelijk eerst zijn gestabiliseerd. Ze volgen in de meeste gevallen eerst een traject bij de GGZ voor ze in aanmerking komen voor een operatie.

■ Er zijn momenteel debatten over de leeftijdsgrens (18-60 jaar) voor een ingreep. Adolescenten met een BMI van 55 komen eveneens voor en het is onderwerp van discussie of zij ook kunnen worden geholpen middels een operatie. ■ Discussie is er ook over de groep diabetici. De ziekte kan als gevolg van een bariatrische ingreep verdwijnen. Niettemin is de BMI bij een zekere groep te laag om geopereerd te worden. Vraag is of in sommige gevallen deze grens moet worden bijgesteld.

Pierre Feskens Algemeen chirurg in Het Lievensberg Ziekenhuis

Erik Totté Chirurg in het Medisch Centrum Leeuwarden

sen die morbide obees zijn. Maar er zijn nog meer voorwaarden. Een ingreep vindt niet plaats bij diegenen met een verhoogd risico op bepaalde ziekten. Het criterium verschuift in sommige gevallen wel eens naar een BMI van 35. Bijvoorbeeld wanneer iemand in combinatie met obesitas een kwaal heeft zoals slaapapneu, diabetes of gewrichtsklachten. Er is een leeftijdscriterium tussen de achttien en zestig jaar en het overgewicht moet er langer dan vijf jaar zijn. Andere voorwaarden zijn dat de patiënt niet alcohol- of drugsverslaafd is, psychisch stabiel is en een acceptabel operatierisico heeft. Een andere belangrijke voorwaarde die we volgens Feskens niet moeten onderschatten is het beheersen van de Nederlandse taal. Dit heeft te maken met het hele traject voor, tijdens en na de operatie. “Het is niet niks om een ingreep te ondergaan en het is heel belangrijk dat patiënt en chirurg elkaar goed begrijpen. Communicatie moet geen barrière zijn,de patiënt moet heel goed weten waar hij aan toe is en wat hem te wachten staat.’’

AFVALLEN

Weer lekker in je vel na een gastric bypass Wim Spoor (62) had flink overgewicht en woog zeker 150 kilo. Nu niet meer. Hij werd dit jaar geopereerd. “Ik heb al zo veel nieuwe broeken moeten kopen.” Overgewicht zit al in de familie bij Wim en de laatste vijf jaar werd zijn toestand alleen maar erger. Af en toe lijnde hij wat, maar dan kwam het er na verloop van tijd weer aan. Een jojo. “Mijn internist verwees me naar de obesitaskliniek. In januari van dit jaar kreeg ik een gastric bypass. Dat viel me alles mee, het was helemaal niet zo zwaar.’’

Veranderingen

Eenmaal thuis at Wim drie weken vloeibaar. Kleine beetjes, want hij zat al snel vol. Maar het resultaat was er zeker naar. Inmiddels is hij al 27 kilo kwijt. “Ik heb nieuwe broeken en overhemden nodig en iedereen ziet het. Het fijne is dat ik nu veel makkelijker loop en dat ik zelfs van mijn diabetes af raak. Ik spuit nog wel, maar de medicijnen hoef ik al niet meer te nemen. Ik strompelde voorheen een beetje, had moeite met de trap in huis en had vaak last van mijn knie. Dat is over. Ik voel me nu veel lekkerder, ben veel positiever geworden. Als ik dit had geweten, dan had ik het veel eerder laten doen.Het lijkt ook wel alsof mensen veel aardiger tegen me zijn. Ik krijg erg veel complimenten en de vrouwen praten meer tegen me dan vroeger.’’ Momenteel weegt Wim 123 kilo. Hij wil graag naar de honderd, maar waarschijnlijk verliest hij nog wel meer kilo’s. “Ik durf er bijna niet aan te denken. Ik voel me nu al zó goed. Het is fantastisch.” MARJOLEIN STRAATMAN

MARJOLEIN STRAATMAN

[email protected]

[email protected]

De eerste stap naar een gezond gewicht Meer weten over maagband en andere behandelingen? Tel. 0164 27 88 00 Boerhaaveplein 7 (naast Lievensberg ziekenhuis) 4600 AC Bergen op Zoom

www.centrumvoorobesitasnederland.nl

Centrum voor Obesitas Nederland