Dialogen website ‘Motiveren tot rookstop’ Dialoog “verandertaal uitlokken en versterken” Tandarts:
Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle?
Patiënt:
Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.
Tandarts:
Eens kijken …inderdaad, waaraan ligt dat denkt u? Open vraag
Patiënt:
Ik poets goed, maar ik rook wel een pakje per dag. Kan het daardoor komen? Weerstand vermindert
Tandarts:
Ja, dat kan, rokers hebben meer kans op verkleuring. Ondervind je nog nadelen van het roken? Informatie geven
Patiënt:
Tja…, ik weet natuurlijk dat het ongezond is en ik geef het slechte voorbeeld voor mijn dochter. Verandertaal
Tandarts:
U heeft al goed nagedacht over de nadelen, wat maakt het dan moeilijk om te stoppen? Positief bekrachtigen, empatisch volgen, nadelen verkennen doet weerstand afnemen
Patiënt:
Goh, roken is gezellig én het is een gewoonte.
Tandarts:
Ziet u ook voordelen van het stoppen? Gerichte vraag
Patiënt:
Ja, ik voelde me eigenlijk wel beter en minder afhankelijk. Verandertaal
Tandarts:
En wat zou op dit moment het belangrijkste voordeel zijn? Vooruit doen kijken
Patiënt:
Vooral dat ik het goede voorbeeld kan geven.
Tandarts:
Dus uw dochter zou een belangrijke reden zijn om opnieuw te stoppen met roken? Samenvatten
Patiënt:
Ja, zeker en vast!
Dialoog “klaar voor actie?” Vroedvrouw:
Hoe gaat het vandaag met jou?
Zwangere vrouw:
Wel goed, maar ik maak me toch een beetje ongerust over de gezondheid van mijn baby.
Vroedvrouw: Waarover maak je je zorgen? Open vraag Zwangere vrouw:
Ik probeer het rustig aan te doen en eet gezond, maar ik rook wel. Kan dat kwaad voor de baby? Weerstand vermindert
Vroedvrouw:
Ja, toch wel, zwangere vrouwen die roken hebben meer kans op een baby met een laag geboortegewicht. En na de geboorte is er meer kans op wiegendood als je rookt in de buurt van de baby. Informatie geven.
Zwangere vrouw:
Dus stoppen met roken zou goed zijn voor de baby? Oplossen
Vroedvrouw:
Alleszins!
Zwangere vrouw:
Het lijkt me ook zalig om niet meer afhankelijk te zijn van sigaretten, zeker als de baby er is. De toekomst voor zich zien
Vroedvrouw:
Dat is inderdaad ook een groot voordeel.
Zwangere vrouw:
Heeft u misschien tips die me kunnen helpen om er werk van te maken? Verandertaal
Vroedvrouw:
Ha, je wil er echt voor gaan, chapeau! Positief bekrachtigen Je kan op veel manieren stoppen. Ik zal je wat meer informatie geven. Dan kan je zelf kiezen wat jou het beste ligt. Informatie geven maar keuze vrij laten
Zwangere vrouw:
Dat is goed, ik probeerde al eens met kauwgom, maar dat was niets voor mij. Ik zal die informatie eens goed bekijken!
Dialoog “vertrouwenstaal uitlokken” Kiné:
Tijdens je vorige kiné vertelde je dat je eraan dacht om te stoppen met roken.
Patiënt:
Ja, ik denk dat geen slecht idee is, want ik ben soms zo kortademig dat ik moet stoppen met een oefening.
Kiné:
Stoppen met roken zal inderdaad een positieve invloed hebben op je kortademigheid. Bevestigen Probeerde je vroeger al eens te stoppen?
Patiënt:
(zucht) Ja, al een aantal keer hoor. Maar ik ben telkens opnieuw begonnen.
Kiné:
Ik hoor dat je niet veel vertrouwen hebt in een nieuwe stoppoging. Als je je vertrouwen op een schaal van 1 tot 10 zou weergeven, hoeveel zou je jezelf dan geven? 1 is geen vertrouwen en 10 heel veel vertrouwen. Vertrouwensliniaal
Patiënt:
… Ik denk een zes.
Kiné:
Zes is meer dan de helft, dat is al redelijk wat vertrouwen. Wat heeft je vorige keren geholpen? Open vraag, sterke eigenschappen zoeken
Patiënt:
De steun van mijn gezin en vrienden. En ik was eigenlijk ook wel trots op mezelf dat ik gestopt was.
Kiné:
Ah, de steun van je vrienden en familie is dus belangrijk. Misschien kan dat je helpen om van de 6 een 7 te maken?
Patiënt:
Ja, dat zou wel kunnen helpen!
Kiné:
Wat is het eerste dat je jezelf ziet doen? Open vraag – hoe aanpakken?
Patiënt:
Ik zou proberen van niet meer in huis te roken. Daar zou mijn man alleszins al heel tevreden mee zijn.
Kiné:
Dat lijkt me realistisch en een goede eerste stap. Bevestigen
Dialoog “peilen naar gereedheid” Huisarts:
Hoe gaat het nu met u, een aantal maanden na uw hartaanval?
Patiënt:
Dat gaat, ik ben weer gaan werken. Nu brengt dat wel wat stress met zich mee.
Huisarts:
Het is waarschijnlijk niet simpel om alle werk direct weer op te nemen. Reflectief luisteren
Patiënt:
Nee, dat is waar. Maar misschien moet ik ook niet alles zelf willen doen.
Huisarts:
De stress wat verminderen zou niet slecht zijn. Vorige keer hebben we het gehad over uw eetgewoonten, beweging en rookgedrag. Vindt u het goed om hier nog eens over te praten? Open vraag, toestemming en agendering
Patiënt:
Ok, dat moet dan maar. Weerstand
Huisarts:
Dat klinkt niet echt overtuigd…
Patiënt:
Ik weet dat u gaat beginnen over mijn roken, maar ik heb mijn eten al aangepast en ben meer gaan bewegen. Dat is al moeilijk genoeg, ik kan het niet opbrengen om ook nog ʻns te stoppen met roken. Weerstand
Huisarts: Het is nu niet het goede moment om te stoppen met roken door de stress op uw werk, uw voeding en extra beweging? Reflectief luisteren en samenvatten Patiënt:
Inderdaad, dat vraagt al een grote aanpassing.
Huisarts:
Heeft u dan liever dat ik hier bij onze volgende afspraak op terugkom?
Patiënt:
Ja, dat is goed.
Huisarts
Prima. Als u ondertussen toch besluit te stoppen, dan bent u altijd welkom om over de verschillende mogelijkheden te praten. Erkenning. Deur open laten
Dialoog “omgaan weerstand (zo gaat het fout)” Hulpverlener:
En ben je ondertussen al gestopt met roken? Te snel willen gaan.
Patiënt:
Ik heb toch niet gezegd dat ik ging stoppen. Weerstand, het oneens zijn
Hulpverlener:
We hebben het vorige keer toch gehad over de invloed van roken op je conditie? Argumenteren Dus stoppen met roken is heel belangrijk voor je gezondheid. Pleiten voor verandering
Patiënt:
Jaja, maar nu overdrijft u toch een beetje, zo erg is dat roken nu toch ook weer niet. Weerstand – in twijfel trekken
Hulpverlener:
Toch wel, en niet enkel voor je conditie. In discussie gaan Je hebt ook meer kans op longkanker, een hartinfarct en zo kan ik nog wel even doorgaan. Argumenteren
Patiënt:
Mijn vader rookt al meer dan 20 jaar en hij heeft nergens last van! U wil mij het enige afnemen waar ik nog een beetje plezier aan beleef. Weerstand
Hulpverlener:
Nee, ik wil uw plezier niet afnemen, maar u kan beter plezier zoeken in dingen die niet slecht zijn voor uw gezondheid.
Patiënt:
Daar zal ik wel zelf over beslissen!
Dialoog “omgaan weerstand (zo gaat het goed)” Hulpverlener:
Heb je er al aan gedacht om te stoppen met roken?
Patiënt:
U wil mij het enige afnemen waar ik nog een beetje plezier aan beleef!
Hulpverlener:
Dus als ik u goed begrijp is roken echt belangrijk voor u. Reflectief luisteren
Patiënt:
Tja, belangrijk… ik vind het gewoon leuk om na het eten of op café een sigaretje op te steken.
Hulpverlener:
Roken is dus een manier om te genieten. Reflectief luisteren
Patiënt:
Ja, eigenlijk wel.
Hulpverlener:
En wat is voor u verder nog belangrijk in het leven? Open vraag, waarden verkennen
Patiënt:
Ik steek heel wat tijd en energie in mijn job. En als ik kan, ga ik naar de fi tness met mijn vriendinnen, dat vind ik ook echt belangrijk.
Hulpverlener:
Zo te horen weet u dus wel wat te doen. Luisteren.
Patiënt:
Ja zeker en vast. Mijn job brengt veel stress met zich mee en dan helpt een sigaretje om echt te ontspannen.
Hulpverlener:
Roken heeft dus een aantal belangrijke voordelen voor u? Erkennen en aanvaarden, weerstand voorkomen door voordelen te peilen Stel dat u blijft roken, wat is dan het slechtste dat u zou kunnen overkomen? Nadelen en ambivalentie verkennen
Patiënt:
Goh … het slechtste. Mijn conditie zou achteruit gaan dat merk ik nu al tijdens het voetballen.
Hulpverlener: Dus roken helpt u ontspannen, maar u merk wel dat het slecht is voor uw conditie. Samenvatten Patiënt:
Ja, daar komt het eigenlijk wel op neer. Maar misschien verandert dat nog in de toekomst.
Hulpverlener:
Als u wilt stoppen, kan u steeds bij mij terecht voor extra informatie.
