De Week van de Toegankelijkheid in Cultureel Harderwijk
Onderzoeksrapport 1 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Voorwoord Jaarlijks wordt gedurende een week landelijk veel aandacht besteed aan toegankelijkheid. De Week van de Toegankelijkheid vindt dit jaar plaats van zaterdag 10 tot en met vrijdag 16 oktober en staat in het teken van het thema Kunst en Cultuur, grenzeloos creatief. Het doel van de Week van de Toegankelijkheid is aandacht te vragen – landelijk en lokaal – voor toegankelijkheid in de samenleving voor iedereen. Met toegankelijkheid wordt niet alleen fysieke toegankelijkheid bedoeld, maar ook of instellingen in bejegening en aanbod toegankelijk zijn voor iedereen met of zonder een lichamelijke en/of verstandelijke beperking. In onze gemeente Harderwijk heeft de Plaatselijke Werkgroep Toegankelijkheid (PWT) in samenwerking met de Cliëntenraad WMO Harderwijk en VAC Harderwijk Adviescommissie Wonen besloten aandacht te vragen voor de toegankelijkheid van een aantal plaatselijke culturele instellingen. Het doel is tweeledig: In de eerste plaats willen we besturen en directies van culturele instellingen maar ook het gemeentebestuur bewust maken van de noodzaak aandacht te schenken aan de toegankelijkheid van de instelling voor iedereen met of zonder beperking. In de tweede plaats willen we stimuleren dat mensen met een beperking zich bewust zijn dat culturele instellingen er ook voor hen zijn dat zij op een gelijkwaardige manier gebruik kunnen maken van de aanwezige faciliteiten en diensten. In ons onderzoek hebben we ons beperkt tot de toegankelijkheid voor mensen die slecht ter been zijn of niet kunnen lopen en tot mensen met een visuele beperking Overwogen is ook onderzoek te doen naar de toegankelijkheid voor mensen met een hoorprobleem. Hier is van afgezien omdat in samenspraak met de gemeente besloten is op andere wijze in de nabije toekomst aandacht te schenken aan de voorzieningen in (semi) openbare gebouwen voor mensen met hoorproblemen. Bij ons onderzoek hebben we gebruik gemaakt van een schouwlijst, ontwikkeld door de Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad. Gestart is met een schouw van de publieke ruimtes in en de omgeving van het Stadhuis. Immers het onderliggende rapport wordt aangeboden aan het gemeentebestuur. Het spreekt vanzelf dat de toegankelijkheid hier allereerst op orde dient te zijn. Daarnaast is een achttal culturele voorzieningen bezocht. In dit rapport treft u de bevindingen en waar mogelijk aanbevelingen.
Peter Raaijen, voorzitter Plaatselijke Werkgroep Toegankelijkheid Peter Voorbergen, voorzitter Cliëntenraad WMO Harderwijk Coos Schuurkamp, voorzitter VAC Harderwijk Adviescommissie Wonen
2 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Inhoud
Voorwoord ................................................................................................................................. 2 Inhoud......................................................................................................................................... 3 Algemene aanwijzingen tav visueel gehandicapten ................................................................... 4 Bezochte gebouwen en het oordeel van de schouwers .............................................................. 6 - Gemeentehuis Harderwijk 7 - Bibliotheek Noordwest Veluwe 9 - Stadsmuseum Harderwijk 11 - Cultuur.Uit 14 - Cultuurpodium Estrado 16 - Kunstcentrum Catharinakapel 18 - Stadstheater Harderwijk 19 - Centrum voor de kunsten 't Klooster 21 - Servicebioscoop Atlantic 22 - Muziekschool Noordwest Veluwe 23 Eindconclusie, oordeel en woord van dank .............................................................................. 25
3 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Algemene aanwijzingen tav visueel gehandicapten In het onderstaand overzicht, zult u opmerken, dat vaak wordt gesproken over blinden en slecht ofzeer slechtzienden. De verzamelnaam is Visueel Gehandicapten. Bij de aanpassing van openbare gebouwen, dient met allerlei groepen van Visueel Gehandicapten rekening te worden gehouden. Slechtziendheid kan zich bij ouderen en jongeren voordoen. Dat is ook het geval wanneer het gaat om totale blindheid of zeer slechtziendheid. Voor Visueel Gehandicapten zijn er aandachtspunten die hieronder, nader worden uitgediept. Trappen en trappenhuizen, Het is een goede zaak om iedere traptrede in openbare gebouwen te markeren met een gele aandachtstrip. Hierbij dienen de eerste en laatste treden te worden voorzien van een strip, die voor blinden door middel van de voeten voelbaar is, waardoor men weet hier is het begin en daar is het einde van de trap. Ook deze strip moet geel zijn voor slechtzienden. Een andere mogelijkheid is om de eerste en laatste trede op te bouwen uit klanktegels. Men doet er goed aan contact met de heer Gerrit Onderstal van Visio het Loo-Erf te Apeldoorn op te nemen, hij is deskundig op het gebied van markeringen, zijn telefoonnummer vindt u verderop in deze notitie. Liften, Liften in openbare gebouwen zouden moeten worden voorzien van spraakindicatie. Dit hebben wij in het verleden ook geadviseerd bij het St.Jansdal Ziekenhuis. Dit advies om de liften te voorzien van spraakindicatie is overgenomen en uitgevoerd na de nieuwbouw. De spraakindicatie vertelt de liftgebruiker op welke etage men zich bevindt. Ook deelt het systeem mee wanneer de deuren open of dicht gaan. In het Academisch Ziekenhuis in Groningen, is men bezig of inmiddels klaar met een akoestische signalering, om middels spraak Visueel Gehandicapten te begeleiden naar de poli van hun keuze. De lift in het creatief centrum het Klooster, is een sprekend voorbeeld hoe het niet moet. Het is een lift die door gehandicapten niet te gebruiken is. Blinden, slechtzienden of zeer slechtzienden kunnen niet bepalen waar men moet stoppen. Men is verplicht om de knop blijvend in te drukken. Doet men dat niet, dan werkt de lift niet. Voor mensen met een slechte handfunctie is dit helemaal geen optie. Nooduitgangen, Nooduitgangen dienen voorzien te zijn van aanpassingen voor blinden, slechtzienden of zeer slechtzienden. Bij de schouw in het Stadstheater bleek daar weinig of niets van terug te vinden. Duidelijke aanduidingen zijn noodzakelijk, zowel aan de binnenzijde, als buitenzijde van de nooduitgangen. Markering voor slechtzienden, zeer slechtzienden of blinden is daarbij van groot belang. ook als men de nooduitgang verlaten heeft, moet buiten een geleidelijn zijn, die de Visueel Gehandicapte leidt naar een voor hem of haar veilig punt.
4 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Aanduiding op gevels Met Visio het Loo-Erf te Apeldoorn is contact opgenomen met betrekking tot aanduidingborden op gebouwen. Men gebruikt een geel bord met zwarte letters. Ook hierover kan voor nadere informatie contact op worden genomen met de heer Gerrit Onderstal van Visio het Loo-Erf te Apeldoorn, telefoonnummer: 055-5800800. Hij is deskundige, waar het gaat over aanduidingen voor zeer slechtzienden of slechtzienden.. Toegankelijkheid websites Het onderwerp toegankelijke internet sites is bij onze bezoeken aan openbare gebouwen, meer malen aan de orde geweest. Uit ons onderzoek bleek, dat daar begrijpelijker wijze geen rekening met blinden en zeer slechtzienden, of slechtzienden, is gehouden. Men kan heel veel informatie krijgen als men de internet site bezoekt, www.drempelsweg.nl Men vertelt de bezoeker op deze site hoe een site voor Visueel Gehandicapten kan worden aangepast. Ook is men bereid organisaties te adviseren op welke manier dit mogelijk is. Zij geven certificaten uit, nadat deze sites door organisaties zijn aangepast en door Drempels Weg is gecontroleerd. Gids- en geleidelijnen, In Heiloo is een bedrijf gevestigd dat zich bezig houdt met advisering en aanleg van gids- en geleidelijnen. Op hun website www.tglining.nl is veel informatie beschikbaar. Bij gids- en geleidelijnen moet men niet alleen denken aan buiten op straat, maar juist ook aan de mogelijkheden in openbare gebouwen. Aanduidingsborden en paaltjes Nog veel te weinig wordt, bijvoorbeeld bij ingangen van gebouwen, gebruik gemaakt van borden en of paaltjes met daarop in braille aangebrachte bewijzering. Door deze voorzieningen te gebruiken, in combinatie met gidslijnen, kan een blinde bezoeker niet alleen de weg tot aan een deur vinden, maar ook “lezen” wat zich achter die deur bevindt.
5 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Bezochte gebouwen en het oordeel van de schouwers Op de nu volgende pagina’s, treft u per gebouw de bevindingen aan van de mensen die zich daarmee bezig hebben gehouden. Deze schouwen zijn waar mogelijk vooraf bekend gemaakt bij de beheerders van de gebouwen. Er is bewust gekozen voor een open dialoog, juist omdat de doelstelling is samen te komen tot verbeteringen waar nodig, niet om beheerders onderuit te halen. De medewerking die wij daarbij hebben ontvangen was hartelijk en open. Wij zijn onze gastheren en gastvrouwen dan ook dankbaar voor hun medewerking. U zult zien, dat niet altijd eenzelfde stijl is gehanteerd bij het schrijven van de bevindingen per instelling. Dit komt voort uit de verschillende handen die de pen hebben gehanteerd. Wij hopen dat dit voor u geen belemmering is, om met grote belangstelling kennis te nemen van de inhoud. Hierbij dagen wij de instellingen uit, ook over elkaar te lezen en zodoende kennis te delen met elkaar over goede en minder goede toegepaste oplossingen. Kijk eens bij elkaar in de keuken en versterk samen de toegankelijkheid in Harderwijk. Per instelling treft u niet alleen de bevindingen aan, maar ook de mensen die zich met die specifieke schouw bezig hebben gehouden. Mocht u bij het lezen dan ook vragen hebben over een van de onderwerpen, dan kunt u via de PWT, de plaatselijke werkgroep toegankelijkheid, altijd vragen om in contact te mogen komen met de schouwers, zodat u een toelichting kunt krijgen op de rapportages. Aan het einde van deze rapportage treft u een namenlijst aan met iedereen die betrokken is geweest bij de totstandkoming van dit rapport.
6 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
VERSLAG VAN DE RONDLEIDING DOOR HET OPENBARE GEDEELTE VAN HET STADHUIS TE HARDERWIJK.
Aanwezig: Peter Raayen, Gerrit Siermans, Sander Essenburg, Jack van Zundert, Gerrie Kooij, Coos Schuurkamp (verslag). Volgens afspraak is op 10 augustus het openbare gedeelte van het stadhuis bezocht en beoordeeld op toegankelijkheid. Op hartelijke wijze is de werkgroep ontvangen en te woord gestaan door dhr. Peter de Moor
We onderscheiden toegankelijkheid voor auditief gehandicapten, visueel gehandicapten en motorisch gehandicapten.
VISUEEL GEHANDICAPTEN. Onder begeleiding van Peter de Moor is eerst buiten de entree bekeken. Resultaat: we missen een gidslijn voor visueel gehandicapten. Deze zou kunnen lopen vanaf de stoep Havendam over de hellingbaan, bovenaan de baan een klanktegel zodat men weet dat er een bocht komt, rechts af tot aan de entreedeur van het stadhuis. Er kan ook een gidslijn aangelegd worden vanaf de Keizerstraat over de hellingbaan , aan de top eveneens een klanktegel en vervolgens een gidslijn naar de entreedeur. Bij de entreedeur weer een klanktegel, de lijn kan binnen doorgetrokken worden tot de receptie. De nummerautomaat zou kunnen worden voorzien van een spraakmodule. Het woord STADHUIS staat hoog op de gevel bij de entree. Dit geeft geen duidelijkheid aan iedereen. Op de muur (rechts) van het stadhuis (nabij de entreedeur) kan met grote letters een bord geplaatst worden (op een hoogte van 1.50m) met het woord STADHUIS er op , ook in braille om aan deze mensen te kennen te geven dat ze op het juiste adres zijn.. De kleur van het bord dient geel te zijn met zwarte letters Naast genoemd bord op de gevel is het goed om bij de top van de beide hellingbanen een paal te plaatsen met daarop pijlen die verwijzen (inclusief afstandaanduiding) naar de diverse ingangen van het Stadhuis en fractiehuis. Bij het fractiehuis een klanktegel en gidslijn. Het is ook mogelijk het kleine trapje naast het fractiehuis te voorzien van geleidetegels. De grote trap kan eveneens dienen als gids naar de entree. Het bordje op de toiletdeur is klein, de letters ook. Voor visueel gehandicapten is een groter bord in een juiste kleurstelling met grotere letters(ook in braille) een goede verbetering. De Marktstraat. De naambordjes op de deuren naar de vergaderruimtes zijn klein, evenals de gebruikte letters. Voor visueel gehandicapten is een groter bord, grotere letters in de juiste kleurstelling (ook in braille vermelden) een goede verbetering.
7 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
MOTORISCH GEHANDICAPTEN. De entreedeuren van het stadhuis zijn goed, er is minimaal hoogteverschil en de zelf openende deur is voor alle gebruikers en bezoekers fijn. Het kleine trapje naast het fractiehuis heeft aan één zijde een leuning, een dubbele leuning is veiliger voor mensen die motorisch beperkt zijn. De toiletruimte is fijn groot. De toiletpot is echter op een zijwand geplaatst (links), waardoor er onvoldoende ruimte aan de voorzijde van het toilet overblijft om een draaicirkel van 1.50m te kunnen maken. Wanneer de pot aan de achterwand geplaatst zou kunnen worden is er wel voldoende ruimte voor een draaicirkel van 1.50m Een gebruiker die hulp nodig heeft, kan daar dan ook mee uit de voeten. De deur van het toilet moet met de hand worden geopend. Niet bepaald ideaal voor een rolstoelganger. Een automatische dranger zou een goede oplossing zijn. Grotere handgrepen aan de buiten- en binnenzijde van de deur zijn praktischer dan de bestaande korte handgrepen. De kapstokken in de hal zijn allen hoog. Voor een rolstoelganger zijn de ophanghaken te hoog. Er kunnen bv. 5 haken lager geplaatst worden. Op deze wijze is een rolstoelganger zelf in staat om zijn jas op te hangen. Het bezoek aan een loket. Dit gaat prima; wanneer er geschreven moet worden of wanneer er een handtekening op een document gezet moet worden, is er een lage balie. HEEL GOED. De gang naar de vergaderzalen, de MARKTSTRAAT. De deurbreedte van de deur vanuit de stadswinkel naar de Marktstraat is goed. De kapstokken hebben evenals elders hoge ophanghaken. Ook hier kunnen 5 lage haken komen. De vergaderzalen zijn goed, door de losse stoelen kunnen er prima rolstoelgangers terecht. Bij de vergaderruimte in het fractiehuis is geen gehandicaptentoilet.
AUDITIEF GEHANDICAPTEN. Voor auditief gehandicapten is een ringleiding nodig in de raadszaal. Peter de Moor legt uit, dat de bestaande ringleiding niet voldoet; er is nu een mobiele ringleiding aangeschaft, dat systeem werkt prima. Wanneer de raadszaal verbouwd wordt, komt er dan een vaste ringleiding?
OPMERKINGEN. Wanneer er aanpassingen komen op het gebied van toegankelijkheid in en om het stadhuis, kunnen de mensen met veel praktische kennis op dit gebied geraadpleegd worden. (Peter Raayen en Gerrit Siermans). Er wordt nog opgemerkt, dat er geen bushalte is voor het stadhuis. De dichtstbijzijnde is de halte op de Burgemeester de Meesterstraat. Op de website van de gemeente Harderwijk is geen rekening gehouden met visueel gehandicapten. Dit verdient de aandacht.
8 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Bezocht door Peter Raayen,Gerrit Siermans, Bob Reidsma en Coos Schuurkamp. Bereikbaarheid van de bibliotheek: er is een bushalte op ruim 200m afstand. (Vitringasingel). De regiotaxi kan via de Doelenstraat stoppen vlak voor de ingang van de bibliotheek. Er is een speciale gehandicaptenparkeerplaats in de Academiestraat
De toegankelijkheid van de entree is prima. Men kan makkelijk naar binnen lopen zonder enig opstakel. De gangen tussen de boekenrekken zijn voldoende breed voor een rolstoelganger. De receptiedesk is goed bereikbaar. De openbare computers staan op verhoogde tafels, ongunstig voor een rolstoelganger. De computers zijn niet aangepast voor visueel gehandicapten. Wel zijn en luisterboeken (Cd-rom’s) die via een catalogus uitgezocht kunnen worden. Via internet is deze catalogus ook in te zien, maar niet voor visueel gehandicapten. (met geluid en braille). Er zijn grootletter boeken voor slechtzienden
9 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Er is een gehandicaptentoilet. De ruimte vóór de toiletdeur is nét toereikend om een draaicirkel te maken met een (elektrische) rolstoel. In de toiletruimte kan een hulpverlener aan één kant van de toiletpot hulp verlenen.
Er is een goed bereikbare nooduitgang op de begane grond. Voor de eerste verdieping kan de brandweer hulp bieden, bovendien zij er compartimenten.
AANPASSINGEN: - We missen een gids/of geleidelijn voor visueel gehandicapten. Aan de buitenzijde in de Academiestraat zou een gidslijn aangebracht kunnen worden met een klanktegel voor de deur van de bibliotheek. Binnen zou een gidslijn naar de informatiebalie een fijne begeleiding zijn. Voor auditief gehandicapten zou een aanpassing bij de informatiebalie een mogelijkheid zijn om ook deze beperking te overbruggen. - Er is een goede lift naar de eerste verdieping. Ook hier zijn de gangen tussen de boekenrekken breed genoeg voor een rolstoeler. De tafels om de catalogus/ of boeken in te zien( via een computer) zijn hoog, te hoog voor een rolstoeler. - Voor visueel gehandicapten is en geen enkele gids/ of geleidelijn. - Het zou aan te bevelen zijn om voor elke trapafgang een dubbele gele strip te plaatsen zodat visueel gehandicapten niet zomaar de trap af kunnen vallen. - Een computer met aanvullende software voor geluid en braille. - Een lage tafel ( 90cm) boven en beneden voor motorisch gehandicapten. - Wanneer er aanpassingen worden gemaakt, zou de website deze informatie ook kunnen plaatsen.
10 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Week van de Toegankelijkheid
Naam geschouwde accommodatie: Stadsmuseum Harderwijk Verricht door: Peter Raaijen, Coos Schuurkamp, Gerrit Siermans, Ad de Vries, Peter Voorbergen (verslag) Datum: 31 augustus 2009 Bereikbaarheid Openbaar vervoer. Het treinstation ligt op ca. 1 km afstand. Op250 m afstand bevindt zich het busstation (Vitringasingel) waar veel bussen, ook komend van het station stoppen. Op 150 meter afstand bevindt zich een parkeerterrein voor ca. 70auto’s (Klooster).Twee hiervan zijn invalidenplaatsen. De directeur van het museum, dhr. W.Lodewijk, vertelt dat direct om de hoek van het museum (Smeepoortenbrink) met een invalidenparkeerschijf gratis geparkeerd kan worden. (behalve op zaterdag tijdens de markturen), met een parkeertijd van maximaal 3 uur. Tevens is hier gelegenheid voor de regiotaxi passagiers in- en uit- te laten stappen. Onderzoek ter plekke wijst uit dat dit nergens aangegeven staat. De parkeerplaatsen zijn niet aangeduid, noch de parkeertijd. Dit houdt dus in dat slechts invaliden die op de hoogte zijn van deze mogelijkheid en de situatie ter plekke hier terecht kunnen. Het museum is toegankelijk via de entree aan de Donkerstraat. Algemene indruk Het museum is een oud en monumentaal pand en bovendien rijksmonument. Feitelijk bestaat het uit 2 panden die oorspronkelijk woonhuizen waren. Hierdoor is het aantal verschillende niveaus groot. In de praktijk betekent dit vaak een conflict tussen toegankelijkheid en behoud van het authentieke karakter.
Toegankelijkheid voor motorisch gehandicapten Speciaal voor het schouwteam is vóór de entree een metalen hellingbaan neergelegd. Deze is vrij steil. Gezien de situatie in de winkelstraat is er geen alternatief. Een probleem is wel dat het neerleggen van de hellingbaan een zware klus is. In de praktijk kan dit betekenen dat een rolstoeler die onaangekondigd het museum wil bezoeken niet naar binnen kan omdat de menskracht ontbreekt.
11 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
De begane grond is met een rolstoel toegankelijk. Voor het grootste deel gaat dit probleemloos. De gangen en paden in de zalen zijn voldoende ruim. De garderobe is goed toegankelijk en biedt rolstoelgebruikers de mogelijkheid een jas op te hangen. De ontvangst/vergaderzaal ligt op een iets hoger niveau. Voor rolstoelgangers is een hellingbaan (vrij steil) aangebracht. In de vergaderzaal zelf is ruimte voor rolstoelen. In de centrale hal en in de binnentuin bestaat de mogelijkheid scootmobielen te parkeren. Er zijn geen leenrolstoelen in het museum. De directeur zegt dat hier nog geen vraag naar is geweest.
De twee hoger gelegen verdiepingen zijn onbereikbaar voor rolstoelgebruikers en anderen die geen trappen kunnen lopen. Het museum mist een lift. Al in 1985 is door de gemeente Harderwijk toegezegd dat in de begroting ruimte zou worden vrijgemaakt voor de financiering van een lift. Tot op heden heeft dit niet zo mogen wezen! Vanuit technisch oogpunt is het mogelijk een lift aan te brengen die alle niveaus bereikt zonder het karakter van het gebouw aan te tasten. Wachten is dus op de middelen. Zonder deze voorziening is het museum voor motorisch gehandicapten slechts zeer ten dele bereikbaar. Vluchtwegen zijn duidelijk aangegeven met de vertrouwde bordjes en bruikbaar voor rolstoelgebruikers.
Toegankelijkheid voor visueel gehandicapten De Donkerstraat is niet voorzien van geschikte geleidelijnen. De aanwezige goten zijn hiervoor onvoldoende geschikt, blinden kunnen zich hier niet op oriënteren. Bovendien zijn deze op vele plaatsen gebarricadeerd door reclameborden van winkels of geparkeerde fietsen. Aanpassing is zeer wenselijk! De toegang van het museum beschikt niet over een voor visueel gehandicapten goed herkenbaar bord. Aanbevolen wordt op ooghoogte een bord te plaatsen met een gele achtergrond en zwarte letters. In het gebouw zelf zijn geen aanpassingen gedaan voor slechtzienden. De trappen zijn monumentaal, maar niet speciaal gemarkeerd. Het museum kent een audiovisuele afdeling die ook voor visueel gehandicapten aantrekkelijk is. Directeur Lodewijk heeft in het verleden speciaal voor visueel gehandicapten “voelprojecten” georganiseerd en is bereid dit ook in de toekomst te doen.
Toegankelijkheid voor auditief gehandicapten De vergaderzaal (deze wordt ook als trouwzaal gebruikt) bezit geen ringleiding. Gesuggereerd wordt hierover contact op te nemen met de gemeente Harderwijk De gemeente is in het bezit van een mobiele ringleiding, ook te gebruiken door andere openbare instellingen.
12 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Invalidentoilet Het museum beschikt over een invalidentoilet in de toilettengroep dat rond 1995 is aangelegd volgens de toen geldende normen en goed toegankelijk is. Het toilet is bereikbaar middels een schuifdeur. Wel is tijdens het bezoek de wastafel half gebarricadeerd door een (mobiele) kapstok. Minpuntje is de ruimte aan weerszijde van het toilet. Aan één zijde is deze onvoldoende groot. Hierdoor is hulp bij toiletgebruik een probleem. In de toiletten zijn grotere afvalcontainers geplaatst voor incontinentiemateriaal. Informatievoorziening De website is informatief en uitgebreid. De bezoeker van de site wordt geattendeerd op de beperkte toegankelijkheid. Zie onder.
Toegankelijkheid Het Stadsmuseum Harderwijk is slechts beperkt toegankelijk voor gehandicapten. Als u met een rolstoel komt dan beschikken wij over een mobiele hellingbaan waarmee wij u over de circa 20 centimeter hoge drempel bij de voordeur kunnen 'tillen'. Op de begane grond is een aangepast toilet beschikbaar. De expositieruimtes op de begane grond zijn rolstoeltoegankelijk. In het gebouwencomplex is géén lift beschikbaar.
Opmerking Het museum is in het bezit van een automatische externe defibrillator (AED). Het personeel heeft een opleiding gehad om deze te bedienen.
13 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Bezocht door Peter Raayen,Gerrit Siermans,Bob Reidsma en Coos Schuurkamp. Bereikbaarheid van Cultuur.uit: er is een bushalte op ruim 200m afstand. (Vitringasingel). De regiotaxi kan stoppen op het Kloosterplein, recht voor de achteringang van het gebouw. Er zijn parkeerplaatsen voor auto’s en 2 gehandicapten parkeerplaatsen.
De eigenlijke entree is in de Academiestraat nr.14 . Een hoge stoep met 4 treden leidt naar de entreedeur. Op de gevel is geen bord aangebracht waarop de naam en functie van het gebouw wordt vermeld. Aan de achterzijde van het gebouw, op het Kloosterplein, is een hellingbaan naar de 2e entreedeur. Ook hier is geen bord aan de gevel waarop de naam en functie van het gebouw staan aangegeven. Het gebouw wordt gebruikt als kantoor en vergaderruimte voor Harderwijker culturele instellingen. Alle afspraken voor bezoekers en kaartverkoop voor evenementen lopen via Cultuur.uit. De hellingbaan is niet te steil. De bestrating ervan laat te wensen over. Het kantoor is goed bereikbaar. De nooduitgang is vanzelfsprekend al geregeld, omdat er 2 verschillende uitgangen zijn
14 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
AANPASSING VISUEEL GEHANDICAPTEN. -
-
Aan beide gebouw zijden een bord aan de gevel (op ooghoogte) met duidelijke letters waarop de naam van het gebouw staat. Dit bord dient een gele achtergrond te hebben voorzien van zwarte letters. Er is geen enkele gids/of geleidelijn. Dit is aan te bevelen aan de Academiestraat en op het Kloosterplein tot aan de entreedeur.
Op de website kan een vermelding komen van de toegepaste toegankelijkheid.
15 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
SCHOUW 24 SEPTEMBER 10.00U. De schouw is uitgevoerd door Peter Raayen, Bob Reidsma, Gerrie Kooij, Coos Schuurkamp. Bereikbaarheid: Estrado is goed te bereiken met de stadsbus en per auto. De afstand tot de bushalte is minder dan 100m. Parkeerplaatsen zijn er pal voor de entree. Invalidenparkeerplaatsen zijn er op 50m afstand, bestemd voor bezoekers van zwembad De Sypel en voor sport en recreatie in Estrado.
De regiobus kan tot vlak voor de entreedeur parkeren, maar er is geen verlaagde stoep om de rolstoeler makkelijk naar de entree te rijden. Dit stuk stoep is gemeentegrond. Er is plaats genoeg om de stoep te verlagen en er 2 invalide parkeerplaatsen bij te maken op de bestaande parkeerplekken.
Voor visueel gehandicapten is geen enkele gids- of geleidelijn, ook geen duidelijk bord aan de entree voor slechtzienden (een bord waarop naam en functie vermeld staan met de kleuren geel als ondergrond en de letters in zwart). Op de b.g. is de zaal “Blue Heaven” en biedt plaats aan 80 personen. De zaal is prima bereikbaar; er is een garderobe waar de jassen worden ingenomen. De kassaruimte is extra beveiligd. Er is een goed invalidentoilet, waar aan één zijde hulp kan worden geboden. Op de b.g. is ook nog een kleine vergaderzaal voor 18 personen. Deze is goed toegankelijk.
De tweede zaal is in de kelder, de “PODIUMZAAL” voor maximum 400 personen. (staanplaatsen) .Deze zaal is bereikbaar via een grote brede trappartij, voorzien van een duidelijke afscheiding per trede en 3 stevige leuningen.
Voor motorisch beperkten is er een liftplateau. Deze biedt slechts kleine mogelijkheden tot een gewicht van 150kg. Dit is onvoldoende voor een elektrische rolstoeler. In beide zalen zijn er veel geluidsboxen, geen ringleiding voor auditief beperkten. Er zijn 3 nooduitgangen, voorzien van brede deuren, twee op de b.g. en één in de kelder.
16 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
AANPASSINGEN: Voor motorisch beperkten - Een verlaagde stoep bij de entree en invalide parkeerplaatsen. - Een betere liftpartij; de huidige heeft te weinig vermogen. Voor visueel beperkten: - Een stuk gidslijn vanaf de verlaagde stoep buiten tot aan de balie binnen. - Een bord aan de buitenzijde bij de entree met functie en naam. (Het bord met grote letters op ooghoogte plaatsen, ook met braille aanduiding). Voor auditief beperkten: - Een ringleiding in de zaal “Blue Heaven”.
Alle aanpassingen voor Blinden en slechtzienden zijn op te vragen bij VISIO Apeldoorn. (of internet site: www.drempelsweg.nl ) Wanneer er meerdere aanpassingen toegepast zijn, kunt u de toegankelijkheid voor beperkten ook op de site van Estrado vermelden.
17 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Bezocht door Peter Raayen,Gerrit Siermans,Bob Reidsma en Coos Schuurkamp. Bereikbaarheid van de Catharinakapel: er is een bushalte op ruim 200m afstand. (Vitringasingel). De regiotaxi kan stoppen op het Kloosterplein, recht voor de deur. Er zijn parkeerplaatsen voor auto’s en 2 speciale gehandicapten parkeerplaatsen.
De begane grond is goed bereikbaar, er is een dubbele glasdeur als entree. In de zaal (grootte 100 stoelen) is een verhoging van 2 treden. Hiervoor is een hellingbaan neergelegd, zodat beide delen van de zaal goed toegankelijk zijn. Er zijn geen vaste banken of stoelen, waardoor er altijd een plaatsje ingeruimd kan worden voor een rolstoeler. Er is een ringleiding voor auditief gehandicapten. Er zijn slechts 2 toiletten, geen gehandicaptentoilet. Wanneer er verbouwd wordt is het aan te bevelen ook een gehandicapten toilet te maken. Op de verdieping is nog een theaterzaal, maar deze is slechts bereikbaar via een stenen trap met een stoeltjeslift. Deze is ongeschikt voor motorisch gehandicapten. De nooduitgang is gesitueerd via een extra deur in de zijgevel op de begane grond.
AANPASSINGEN: - Voor visueel gehandicapten is er geen gids/of geleidelijn en geen duidelijk bord aan de gevel. - Een bord op ooghoogte met een gele ondergrond en zwarte letters (met naam en functie) en een geleidelijn naar de entree en voor de deur een klanktegel zou een goede aanpassing zijn. - Een gehandicapten toilet bij verbouwing. - Indien mogelijk: een lift naar de theaterzaal boven. Op de website kan de gedeeltelijke toegankelijkheid vermeld worden
18 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
SCHOUW STADSTHEATER Verkeersweg 1. Datum 9 september 13.30u. Aanwezig: Peter Raayen, Gerrit Siermans, Jaap van Stendelaar, Coos Schuurkamp. De accommodatie is bereikbaar met de trein. (afstand station-theater 400m).Er is geen bushalte bij het theater aan de Stationslaan, de bussen stoppen bij het busstation. (nabij de NS). De regiotaxi kan oprijden tot de entreedeur van het theater. Auto’s kunnen parkeren op de parkeerplaats, vlakbij de entree is een gehandicaptenparkeerplaats. Bij de entree zijn 4 treden, maar er is ook een hellingbaan die goed voldoet. De deuren zijn breed genoeg voor een elektrische rolstoel. De drempels zijn tot 2cm hoog. In de hal staan 4 of 5 gastvrouwen die bezoekers welkom heten en hen begeleiden naar hun zitplaatsen. Via de entreehal komt men door de (school) kantine/ kantinebar bij de grote zaal waar tribunezitplaatsen zijn ( 576 plaatsen). In het midden van de zaal is een vlak stuk vloer over de hele breedte. Een rolstoelganger kan hier een draaicirkel maken.
Er is momenteel geen speciale gehandicaptenplaats, in voorbereiding zijn 2 plaatsen voor rolstoelgangers. Via een verrijdbaar plateau kunnen 2 rolstoelgangers plaats nemen. De vloer wordt vlak (nu is deze oplopend) zodat de mensen goed relaxt kunnen zitten. Aan de overzijde en achterzijde van de zaal zijn 4 nooduitgangen. Deze zijn ongeschikt voor rolstoelgangers, ze komen uit bij een trap (hoogte om te overbruggen 2,5m).
19 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Voor auditief gehandicapten is een infrarood installatie aanwezig. Hierdoor sluit elke zitplaats aan op het geluid.(met een hoorapparaat). Op de begane grond is een gehandicaptentoilet, die voldoet.
AANPASSINGEN: - De 2 geplande plaatsen voor rolstoelen - Bij de laagste vluchtdeur zou aan de buitenzijde een liftje geplaatst kunnen worden om bij een calamiteit de motorisch gehandicapten een vluchtweg te bieden. - Voor visueel gehandicapten is er binnen en buiten geen enkele gids- of geleidelijn. - Bij de ingang naar het parkeerterrein (vanaf de Stationslaan) zou een gidslijn neergelegd kunnen worden tot aan de entreedeur.(op de hoek bij het betreden van het terrein een klanktegel). - De afgaande eerste traptrede kan men voorzien van een dubbele strip. (twee maal, ook bij de afgaande trede voorbij het rechte vloeroppervlak). - Er is geen bord aan de gevel waarop naam en functie vermeld staan. Dit bord zou geplaatst kunnen worden bij de entree: belangrijk is de kleur en de plaats: een gele achtergrond met zwarte letters en op ooghoogte.
Op de website kan de toegankelijkheid vermeld worden.
20 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Bezocht door Peter Raayen,Gerrit Siermans,Bob Reidsma en Coos Schuurkamp. Bereikbaarheid van ‘t Klooster: er is een bushalte op ruim 200m afstand. (Vitringasingel). De regiotaxi kan stoppen op het Kloosterplein, recht voor de deur. Er zijn parkeerplaatsen voor auto’s en 2 speciale gehandicapten parkeerplaatsen. Op de begane grond zijn twee entreedeuren naar het Kloostergebouw. Één deur heeft een banner op de muur , dat is de hoofdentree. Via een klein halletje komt men op een bredere gang uit, daar is de lift gesitueerd naar de eerste verdieping.
De lift is een glazen kooi, klein , tot 400kg gewicht . De bediening is niet eenvoudig: men dient de knop vast te houden tot men op de juiste etage is. Bovendien zijn er veel veiligheidsleds ingebouwd, die allen vrij moeten zijn om de lift in beweging te krijgen. Geen mensvriendelijke bediening! Op de verdieping is een grote zaal voor tekenen, schilderen e.d. Deze zaal is goed toegankelijk. Hier is ook een goede gehandicaptentoilet. Op de begane grond zijn de andere toiletten. De tweede entreedeur heeft een hoge instap. Er is een hellingbaanplateau waardoor deze instap kan worden overbrugd. Aan deze zijde is een dans- of speelzaal. Hier is een tribune met 50 plaatsen. Er kunnen nog losse stoelen bij geplaatst worden .Hier is ook plaats voor een rolstoel Op de verdieping is een nooduitgang, deze komt uit bij een trap. Niet geschikt voor rolstoelgangers. Wel is er gecompartimenteerd.
AANPASSINGEN: -
-
Voor visueel gehandicapten is geen gids/ of geleidelijn, niet buiten op het Kloosterplein en ook niet binnen naar de speelzaal/danszaal. Aan de gevel ontbreekt een bord met een duidelijke tekst ( naam en functie) voor visueel gehandicapten.( een duidelijk bord met een gele ondergrond en blauwe of zwarte letters, plaatsing op ooghoogte). Buiten zou een gidslijn neergelegd kunnen worden voor de 2 entreedeuren en een klanktegel bij elke deur. Binnen is er geen duidelijke balie waar men terecht kan voor vragen. Voor auditief gehandicapten is er geen ringleiding. Op de website kan de toegankelijkheid gemeld worden. 21
Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Service bioscoop Atlantic SCHOUW 10 SEPTEMBER BIOSCOOP ATLANTIC. Boulevard West nr.12 Aanwezig: Peter Raayen en Coos Schuurkamp. De bereikbaarheid van de bioscoop .Er is een bushalte op 150m afstand. Parkeerplaatsen voor auto’s zijn aan de overzijde van het gebouw. Gehandicapten -parkeerplaatsen zijn op 300m afstand. (Dichtbij de entree van het Dolfinarium). De entreedeuren bestaan uit 2 gedeelten; één deur is voldoende breed voor rolstoelers om binnen te komen. Zaal 1 is op de begane grond. De gang naar zaal 1 is sterk aflopend, de paden tussen de stoelen lopen nog steiler naar beneden. Een goede rem op de rolstoel is noodzakelijk, zo niet dan is er hulp nodig! Visueel gehandicapten worden op de voorste rij geplaatst. Er is geen plek vrij voor een elektrische rolstoel. Een medewerker plaatst de rolstoeler helemaal vooraan bij een gangpad. Voor auditief gehandicapten is er niets geregeld. Wel zijn er meerdere boxen aanwezig die het geluid versterken. Zaal 2 en 3 zijn op de verdieping. Er is een brede rechte steektrap naar de verdieping, aan beide zijden zijn er leuningen. Er is geen lift. Drankjes e.d. kunnen telefonisch besteld worden .Die worden naar de bezoekers gebracht.
AANPASSINGEN: - Voor motorisch gehandicapten is een minder steile helling een goede verbetering. Op de rechte steektrap is voldoende ruimte voor een liftplateau. Dan zijn zaal 2 en 3 voor hen bereikbaar. - Voor visueel gehandicapten kan een gidslijn vanaf de bushalte naar de entree een verbetering zijn. - Voor auditief gehandicapten is een ringleiding of een infrarood systeem wenselijk.
Op de website kan de gedeeltelijke toegankelijkheid vermeld worden.
22 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
MUZIEKSCHOOL. SCHOUW D.D.23-09-2009. 13.30u. De schouw werd uitgevoerd door Peter Raayen, Gerrit Siermans, Gerrie Kooij, Coos Schuurkamp. Bereikbaarheid: de afstand tot de bushalte is (naar schatting) 800m. De dichtstbijzijnde halte is aan de Vitringasingel. (Momenteel niet bereikbaar door de bouw van de ondergrondse parkeergarage aan de Houtwal) In de binnenstad worden geen regiotaxi’s toegelaten. Dit is een ernstige belemmering voor mensen met een beperking, die afhankelijk zijn van dit regionaal vervoer. Het monumentale pand is meerdere malen verbouwd en vergroot. De entree aan de voorzijde van de Muziekschool is bereikbaar via een hoog bordes van 7 treden, ongeschikt voor mensen met een motorische beperking. Via de achterzijde is voor mensen met een beperking de toegang tot de muziekschool mogelijk.
De (oude) Raadszaal, thans in gebruik als Trouwzaal, ligt aan de centrale hal. Prachtige grote schilderijen, een schitterende schouw en bijzonder leerbehang sieren de zaal. Deze is goed toegankelijk. Er is geen ringleiding om het geluid te versterken. Er zijn nog 2 leslokalen op de b.g. ,deze zijn beiden goed toegankelijk.
Er is een lift voor de 1e en 2e verdieping. Deze lift is geen kooilift, maar een plateaulift, een klein formaat. De bediening van de lift is als volgt: aan de buitenzijde dient men een knop ingedrukt te houden totdat de lift er is. Men dient zelf de deur te openen. Vervolgens in de lift weer een knop vasthouden tot de ingetypte lifthoogte is bereikt. Daarna weer zelf de liftdeur openen. Een omslachtige bediening, niet geschikt voor mensen met een beperkte handfunctie en voor visueel gehandicapten.
23 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
De uitstap van de lift op de 1e verdieping is moeilijk. Recht tegenover de liftdeur is de trap. Het halletje is klein, men moet eerst de liftdeur zelf sluiten om de deur te kunnen openen naar de gang waar de leslokalen zich bevinden. De deur draait naar de trap toe en is extra breed. De gangen zijn breed met een uitzicht naar de centrale hal beneden, een soort van atrium. Er zijn 3 leslokalen, allen goed toegankelijk. De 2e verdieping: hier is de uitstap vanuit de lift beter, de hal is groter en er is geen trap tegenover de liftdeur. Hier zijn nog 4 leslokalen. Bij 2 leslokalen is een 4 cm hoge drempel . Met de lift kan men ook naar de kelderruimte. Hier zijn nog 2 leslokalen, ook deze zijn goed toegankelijk. In de kelder is ook een nooduitgang. Via 4 traptreden bereikt men de nooddeur. Achter de nooddeur is een stenen trappetje van 5 treden naar de Hondegatstraat.
AANPASSINGEN: Voor motorisch beperkten - De lift is te klein: de bediening is ongeschikt voor mensen met een beperkte handfunctie - Voor de trapafgang op de eerste verdieping dient een beveiligingshekje te komen. (de uitstap van de lift is gevaarlijk; één stap of één wiel te ver en men rolt van de trap) . Voor visueel beperkten -
-
Een duidelijk bord aanbrengen bij de deuren naar de achteringang met naam en functie van het gebouw. Dit bord dient een gele ondergrond te hebben met zwarte letters. Het dient een duidelijk bord te zijn met grote letters en geplaatst op ooghoogte. Gids- of geleidelijnen aan de voorzijde van het gebouw (er lopen water afvoergoten met op de hoeken 4 noppentegels) Alle lokalen hebben een mooi bordje met nummer en functie, maar de kleuren zijn niet aangepast.(zie bij bord achteringang). Bij de lift is geen aanduiding in braille of met een geluidsfunctie. (Aan de buiten- en binnenzijde van de lift).
Voor auditief beperkten: - In de trouwzaal dient een ringleiding of een infrarood systeem te komen.
Voor voorzieningen voor visueel beperkten kunnen inlichtingen gewonnen worden bij Visio te Apeldoorn.(of internetsite: www.drempelsweg.nl). Wanneer er aanpassingen gedaan worden kan men de toegankelijkheid vermelden op de eigen site.
24 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Eindconclusie, oordeel en woord van dank Er kan gesteld worden dat alle bezochte instellingen in meer of mindere maten hebben gewerkt aan toegankelijkheid, al blijkt dit in de praktijk niet altijd even goed uitgepakt te hebben. Dit kan meerdere oorzaken hebben, waaronder: -
-
-
In oude gebouwen in de binnenstad zoals de Catharinakapel, kunnen (door de status van monument) , niet altijd alle gewenste aanpassingen optimaal gerealiseerd worden. Door goed bedoelde aanpassingen, maar niet geverifieerd bij de doelgroep, wordt soms de plank misgeslagen. Zonde van de investeringen, zeker als hierdoor onnodig kapitaal verloren gaat. Bij bestaande bouw moet altijd binnen de marges van het mogelijke worden aangepast. Nieuwbouw leent zich bij uitstek voor optimale aanpassing. Door veranderende normering, lijken gebouwen die in het verleden als “invaliden vriendelijk” werden bestempeld, inmiddels te maken te hebben met een minder goed imago op dit gebied. In het verleden was er lang niet zoveel informatie beschikbaar als heden ten dage via internet alleen al kan worden geraadpleegd.
De werkgroep kijkt terug op een prettige en open manier van kunnen en mogen beoordelen van de toegankelijkheid in de culturele gebouwen van Harderwijk. Niet op zijn minst is dit te danken aan de bereidwilligheid en medewerking van de beheerders. Dit moet dan ook model staan voor hoe in de toekomst de toegankelijkheid op een hoger pijl kan worden gebracht. Door vroegtijdig met elkaar, vanaf de eerste planvorming de dialoog op te zoeken en samen op te willen trekken voor de toegankelijkheid in onze stad, die alleen al door de vergrijzing, steeds meer te maken zal hebben met een groeiende doelgroep.
Onze dank voor de prettige wijze van schouwen gaat uit naar:
¾ Cultuur .uit
mevrouw A.Goudkuil
¾ Bibliotheek
de heer J.Hogenberg
¾ Catharinakapel
mevrouw A.Goudkuil
¾ ’t Klooster
mevrouw G. van Heusden
¾ Stadsmuseum
de heer W.Lodewijk
¾ Stadstheater
mevrouw E.van Zandbergen-Gardebroek
¾ Bioscoop Atlantic
mevrouw M.Mosterd van Rees
¾ Muziekschool
de heer J. van de Wal
¾ Estrado
de heer W. Kuikhoven
¾ Stadhuis
de heer P. de Moor
25 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk
Dit rapport is tot stand gekomen met medewerking van de volgende personen / instellingen:
In uitvoering:
Peter Raaijen Ad de Vries Bob Reidsma Peter Voorbergen Coos Schuurkamp Gerrie Kooij Gerrit Siermans Sander Essenburg Jack van Zundert
Plaatselijke Werkgroep Toegankelijkheid Cliëntenraad WMO Harderwijk Cliëntenraad WMO Harderwijk Cliëntenraad WMO Harderwijk VAC Harderwijk Adviescommissie Wonen VAC Harderwijk Adviescommissie Wonen Oud medewerker (blind) gemeente Harderwijk Hobbels en Bobbels (www.hobbelsenbobbels.nl) Hobbels en Bobbels (www.hobbelsenbobbels.nl)
Met advies: Hinke Zijda
Programma Versterking Cliënten Positie (VCP)
26 Onderzoeksrapport in het kader van de toegankelijkheid in cultureel Harderwijk