Voordelen van het verbeteren van de toegankelijkheid

Voordelen van het verbeteren van de toegankelijkheid

Inhoud Een toegankelijke omgeving is goed voor iedereen, niet alleen voor mensen met een beperking . ....................................... 4 Belangrijkste voordelen van het verbeteren van de toegankelijkheid .............. 6 Verminderd autogebruik en onafhankelijke mobiliteit ............................... 8 Een meer actieve mobiliteit ......................... 10 Minder gemotoriseerd vervoer .................... 12 Aanpakken van toekomstige uitdagingen .................................................. 14

www.isemoa.eu Het project ISEMOA ging van start in mei 2010 en loopt tot mei 2013. ISEMOA wordt gesubsidieerd door de Europese Unie onder het IEE 2009 STEER programma. Uitgever: Austrian Mobility Research – FGM-AMOR (projectcoördinator). Foto’s (cover): FGM-AMOR / Schiffer (1), FGM-AMOR (2), iStockphoto (1), www.eltis.org / Schiffer (4). De verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze publicatie ligt volledig bij de auteurs. Het vertegenwoordigt niet noodzakelijk de mening van de Europese Unie. Noch EACI noch de Europese Commissie is verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie opgenomen in de publicatie.

VOORDELEN VAN HET VERBETEREN VAN DE TOEGANKELIJKHEID

Een toegankelijke omgeving komt iedereen ten goede, niet alleen mensen met een beperking Iedereen weet dat een toegankelijke omgeving nodig is voor mensen met een beperking. Maar wist u dat een beleid en maatregelen die erop gericht zijn om hindernissen weg te nemen en de toegankelijkheid te verbeteren veel meer voordelen teweeg brengen?

Elke dag opnieuw ondervinden heel wat

De groep van PBM – personen met een be-

mensen moeilijkheden wanneer ze zich in

perkte mobiliteit – omvat ook mensen met

de openbare ruimte en met het openbaar

leermoeilijkheden, met zware tassen of logge

vervoer verplaatsen. Het gaat hier over an-

bagage, mensen die groter of kleiner zijn dan

dersvaliden, ouderen (vooral zij die ouder zijn

gemiddeld, mensen die de taal niet goed ken-

dan 75 jaar), kinderen en personen die kleine

nen, personen met oriëntatie- of leesproble-

kinderen vergezellen.

men, met mentale gezondheidsproblemen, kleurenblindheid, mensen met artritis, heupof hartproblemen, mensen die herstellen van een ingreep of ziekte, mensen met tijdelijke beperkingen zoals een gebroken been, ... Experts schatten in dat ongeveer 35 tot 40 %1 van de Europese bevolking bestaat uit PBM (personen met een beperkte mobiliteit). –––––––––––––––––––– 1

European Disability Forum (2011): Facts and figures about disability, in: http://www.edf-feph.org/Page_Generale.asp?DocID=12534 (28.10.2011)

4


Omwille van de bestaande hindernissen2 is

vrijetijdscentra niet gemakkelijk toegankelijk

het voor vele mensen moeilijk of zelfs onmo-

voor voetgangers, rolstoelgebruikers, fiet-

gelijk om zich zelfstandig te verplaatsen in

sers en gebruikers van het openbaar vervoer,

de publieke ruimte of het openbaar vervoer

waardoor deze mensen afhankelijk zijn van

te gebruiken. Hierdoor zijn heel wat mensen

een auto om hun bestemming te bereiken.

minder mobiel: zij maken minder en kortere verplaatsingen dan de gemiddelde bevolking

Een meer gedetailleerde beschrijving van

(zie onderstaande grafiek). Omwille van de

veelvoorkomende barrières in de publieke

bestaande hindernissen zijn vele PBM voor

ruimte en het openbaar vervoer kan worden

hun dagelijkse verplaatsingen afhankelijk

teruggevonden in de brochure “Toeganke-

van een auto of een mobiliteitsdienst. Boven-

lijkheid – meer dan nodig”, te downloaden op

dien zijn heel wat dagelijkse diensten, zoals

http://www.isemoa.eu

winkels, kleuterscholen, diensten-, sport- en

Verplaatsingen per dag 3

2,87

2,76

2

1

0

NIET-PBM

PBM

Lengte van de verplaatsing in km 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

9,2 6,65

NIET-PBM

PBM

Gemiddeld genomen zijn PBM minder mobiel: zij maken minder en kortere verplaatsingen Op basis van de beschikbare gegevens over het mobiliteitsgedrag van Europeanen, stelde TU-Dresden vast dat PBM gemiddeld 2.76 verplaatsingen maken per dag, terwijl dat bij niet-PBM gemiddeld 2.87 verplaatsingen zijn. Bovendien is de gemiddelde lengte van de verplaatsing van PBM 6.65 km, terwijl dat bij niet-PBM 9.2 km bedraagt. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 2

Report “Relationship of energy-efficiency in transport and accessibility of the whole mobility-chain” in: http://www. isemoa.eu/index.php?ID1=7&id=7

5


Belangrijkste voordelen van het verbeteren van de toegankelijkheid Verbeterde toegankelijkheid = duurzame vervoerswijzen kunnen door iedereen gebruikt worden en dagelijkse diensten zijn bereikbaar zonder wagen.

Steden, gemeenten en regio’s kunnen hun inwoners en bezoekers helpen minder afhankelijk te zijn van de auto. Dit kan door ervoor te zorgen dat de publieke ruimte en het openbaar vervoer volledig toegankelijk zijn en dagelijkse diensten ook bereikbaar zijn door mensen die geen auto gebruiken. Een beleid dat zich richt op toegankelijkheid brengt niet alleen voordelen mee voor individuen, maar ook voor de samenleving:

een verminderde auto-afhankelijkheid en meer zelfstandige mobiliteit, ook voor niet-autogebruikers

een meer actieve mobiliteit (stappen, fietsen)

minder autogebruik / minder gemotoriseerd vervoer

beter omgaan met toekomstige uitdagingen

6

www.etlis.org / Schiffer




✔✔ meer zelfstandigheid ✔✔ een betere gezondheid

✔✔ verhoogde levenskwaliteit

www.eltis.org

FGM-AMOR

✔✔ verhoogd “sociaal kapitaal”

iStockphoto

Het verbeteren van toegankelijkheid leidt tot ...

FGM / Schiffer

www.eltis.org / Schiffer

✔✔ sociale inclusie

✔✔ energiebesparing

✔✔ kostenbesparing ✔✔ minder vervuiling

7


Verminderde autoafhankelijkheid en meer zelfstandige mobiliteit ✔✔ kinderen moeten geen beroep doen op “taxi mama/ papa” wanneer ze zich willen verplaatsen ✔✔ ouderen kunnen zelfstandig erop uit trekken ✔✔ gezinnen moeten geen tweede wagen aanschaffen ✔✔ sociale inclusie / sociale gelijkheid wordt versterkt ✔✔ verminderde vraag voor speciaal vervoer en aangepast vervoer voor ouderen

8

Een toegankelijke openbare ruimte, toegan-

meenschappen en gebieden, de mensen die

kelijk openbaar vervoer en een verbeterde

geen auto hebben of niet met de auto kunnen

bereikbaarheid van dagelijkse diensten voor

rijden, sociaal geïsoleerd en gedepriveerd

niet-autogebruikers, vermindert de auto-af-

zijn. Zij hebben immers slechts een beperkte

hankelijkheid van zowel de inwoners als de

toegang tot werk, educatie, winkels, gezond-

bezoekers op aanzienlijke wijze.

heidsdiensten en sportfaciliteiten.

Een verbeterde toegankelijkheid van dage-

Een volledig toegankelijke verplaatsings-

lijkse diensten voor voetgangers, rolstoel-

ketting betekent vrijheid en meer onafhan-

gebruikers, fietsers en gebruikers van het

kelijkheid voor personen met een beperkte

openbaar vervoer zorgt ervoor dat mensen

mobiliteit (PBM), omdat het hen de kans

die geen wagen hebben, of niet met de wagen

geeft op een zelfstandige mobiliteit. Door

kunnen rijden, heel wat bestemmingen toch

de toegankelijkheid te verbeteren, zullen de

zelfstandig kunnen bereiken. Een verbeterde

verschillen die er vandaag zijn in het ver-

toegankelijkheid zorgt dus voor meer zelf-

plaatsingsgedrag tussen PBM en niet-PBM,

standigheid van niet-autogebruikers omdat

kleiner worden of zelfs volledig verdwijnen.

zij niet langer afhankelijk zijn van anderen

Dit betekent ook dat deze personen dan

om hen te vervoeren. Dit draagt bij tot so-

hoogstwaarschijnlijk meer verplaatsingen

ciale inclusie en sociale gelijkheid3 omdat

zullen maken en grotere afstanden zullen

maar al te vaak, in auto-georiënteerde ge-

afleggen dan ze vandaag doen.

FGM-AMOR

iStockphoto


Het feit dat een verbeterde toegankelijk-

verplaatsingen. Dat is goed voor de ouders,

heid de mogelijkheid biedt tot een zelfstan-

die zo minder tijd moeten besteden aan het

dige mobiliteit voor PBM, zorgt ervoor dat

vervoeren van hun kinderen6.

zij minder zullen vragen naar speciale ver-


voerdiensten4. Dat brengt dan weer econo-


mische voordelen voor de samenleving met


zich mee.

openbaar vervoer, staat heel wat gezinnen

In een voldoende toegankelijke omgeving

toe om kosten te besparen. Gezinnen kunnen

kunnen ouderen beter voor zichzelf zorgen en

enerzijds brandstofkosten verminderen door

veel langer zelfstandig blijven wonen5. Toe-

het aantal autoverplaatsingen in te perken en

gankelijkheid ondersteunt actief ouder wor-

anderzijds hebben zij niet langer een tweede

den en helpt dus de druk van het zorgsysteem

wagen nodig. Een toegankelijke omgeving

en de kost van ouderenzorg te verminderen,

staat mensen met een beperkte mobiliteit

wat goed is voor de samenleving.

toe om zich zelfstandig te verplaatsen en dit

Als dagelijkse diensten op een gemakkelijke

motiveert en stimuleert hen om vaker buiten

en veilige wijze toegankelijk zijn voor niet-

te komen, mensen te ontmoeten en deel te

autogebruikers, hebben kinderen geen taxi-

nemen aan het sociale leven. Dit helpt soci-

dienst van hun ouders meer nodig voor hun

ale isolatie te voorkomen7.

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 3

CATCH Fact sheet “Health” in: www.carbonaware.eu

4

“Check out the KOLLA-project – public transport for everybody” in: www.eltis.org/docs/studies/EROA8QEC96.pdf

5

Slattery S., Evernden J.: “Continuous accessible path of travel to participation”, The Independent Living Centre New South Wales Australia, in: http://www.arata.org.au/arataconf08/papers/universal_design/SLATTERY_Sue_paper.doc

6

According to a UK-study (for esure.com) the average child is driven by parents 3,500 miles a year to school, parties, and leisure activities. In fact, 40 % of the driving time of mothers is dedicated to transporting their children (in: http://www. telegraph.co.uk/news/uknews/1513228/Parents-taxi-service-worth-10000-a-year.html and http://www.thefreelibrary. com/PARENTS+TAKEN+FOR+A+pounds+10k+RIDE%3B+Mum%27s+taxi+clocks+up+3500+miles...-a0143600124)

7

Accessible environments and accessible transport are important factors for prevention of social isolation, according to the Canadian Social Isolation Working Group, “Working together for Seniors”, 2007 in: http://www.seniors.alberta.ca/Seniors/ docs/WorkingTogetherForSeniors.pdf

9



Een meer actieve mobiliteit

✔✔ voordelen voor de eigen gezondheid door meer fysieke activiteit ✔✔ minder kosten voor de samenleving (minder ziekteverzuim, minder kosten voor de ziekteverzekering, ...) ✔✔ meer veiligheid voor fietsers en voetgangers ✔✔ meer sociale interactie

Een verbeterde toegankelijkheid van dagelijkse diensten voor voetgangers, rolstoelgebruikers, fietsers en gebruikers van het openbaar vervoer, staat iedereen toe om dagelijkse verplaatsingen actiever, te voet of per fiets, af te leggen dan met een wagen. De toename van een regelmatige fysieke activiteit leidt tot gezondheidsvoordelen8 die het risico op ziekten, zoals cardiovasculaire aandoeningen, obesitas, beroertes en diabetes type 2 verminderen. Een actieve mobiliteit leidt dus enerzijds tot meer persoonlijk welbevinden en anderzijds vermindert het de kosten van de maatschappij door minder ziekteverzuim en lagere kosten voor de gezondheidszorg.

10

Als mensen een groter aandeel van hun dagelijkse verplaatsingen te voet of per fiets

FGM-AMOR


afleggen, komen er meer voetgangers en fietsers in het straatbeeld. Aangezien de veiligheid van het stappen en het fietsen toeneemt bij een toenemend aantal voetgangers en fietsers9, zal dit leiden tot minder ongevallen en tot een daling in de kosten die gerelateerd zijn aan veiligheid en door de samenleving worden gedragen. sociale interactie tussen inwoners. Dit heeft niet alleen een positieve invloed op het sociale netwerk van ieder individu, maar versterkt ook de gemeenschap en verhoogt het


Meer stappen en fietsen leidt ook tot meer

“sociale kapitaal”10. Dit is essentieel voor levendige gemeenschappen en helpt criminaliteit te voorkomen. Verder trekt een meer toegankelijke openbare ruimte meer voetgangers en fietsers aan. Dat doet het winkelen bij de plaatselijke winkeliers toenemen11 en stimuleert de lokale economie.

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 8

Werner Gronau, Karl Reiter & Robert Pressl (Ed.): Transport and Health Issues. Mannheim 2011 in: http://www.eltis.org/ docs/tools/THI-RobertPressl_KarlReiter.pdf

9

Jacobsen P.L.: “Safety in numbers: more walkers and bicyclists, safer walking and bicycling”. Injury Prevention 2003; 9: 205-9 in: http://bmj-injuryprev.highwire.org/content/9/3/205.full.pdf

10 Leyden, K M.: “Social Capital and the Built Environment: The importance of walkable neighbourhoods” in American Journal of Public Health, 93(9). pp. 1546-51. 2003 11 Buis J., Wittink R.: “The economic significance of cycling. A study to illustrate the costs and benefits of cycling policy”, Den Haag, Netherlands: TNG Uitgeverij, 2000, in: http://www.velomondial.net/velomondiall2000/PDF/BUIS.PDF

11


Minder gemotoriseerd verkeer ✔✔ voordelen voor het milieu (minder luchtverontreiniging, minder uitstoot van broeikasgassen, minder geluidsoverlast, ...) ✔✔ energiebesparing op het vlak van vervoer ✔✔ aantrekkelijkere openbare ruimte


zame vervoerwijzen zoals stappen, fietsen of


het openbaar vervoer.


Minder autogebruik helpt om energie te be-

openbaar vervoer, staat iedereen toe om een

sparen en leidt tot voordelen voor het milieu,

minder auto-afhankelijke levensstijl aan te

zoals minder luchtverontreiniging, minder

nemen. In een toegankelijke omgeving kun-

uitstoot van broeikasgassen en minder ge-

nen zelfs PBM, die vroeger afhankelijk wa-

luidsoverlast. Het verschil dat hier gemaakt

ren van de auto omwille van de hindernissen

kan worden door de toegankelijkheid te ver-

waarmee zij geconfronteerd werden, auto-

beteren, is aanzienlijk.

12

www.eltis.org

FGM-AMOR

verplaatsingen vervangen door meer duur-

FGM-AMOR

www.eltis.org / SChiffer


Bijvoorbeeld: experts schatten in dat onge-

ters per jaar14 verschoven worden naar meer

veer 35 tot 40 %12 van de Europese bevolking

duurzame vervoerwijzen en kan jaarlijks, in

bestaat uit PBM die hindernissen ondervin-

een stad met 100.000 inwoners, meer dan

den in de publieke ruimte en het openbaar

316.000 liter fossiele brandstoffen bespaard

vervoer. Dus, in een stad met 100.000 inwo-

worden.

ners, ondervinden meer dan 35.000 personen

Bovenop de voordelen voor het milieu, bren-

moeilijkheden om zich in de openbare ruimte

gen de positieve gevolgen van minder ge-

te verplaatsen door bestaande hindernis-

motoriseerd verkeer, zoals een verbeterde

sen. Wanneer de toegankelijkheid verbetert,

luchtkwaliteit en minder verkeerslawaai, ook

kunnen we veronderstellen dat PBM op zijn

gezondheidsvoordelen met zich mee en dra-

minst 5 % van hun autoverplaatsingen kun-

gen ze bij tot een betere levenskwaliteit.

nen vervangen door te stappen, te fietsen

Verder zorgt minder autoverkeer voor een

of door het openbaar vervoer te gebruiken.

aantrekkelijkere publieke ruimte15 om in te

Door de toegankelijkheid te verbeteren kun-

fietsen en te wandelen en dit leidt tot een

nen dus ongeveer 4.8 miljoen autokilome-

aangenamere woonomgeving.

13

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 12 European Disability Forum (2011): Facts and figures about disability, in: http://www.edf-feph.org/Page_Generale. asp?DocID=12534 (28.10.2011) 13 According to studies conducted by SOCIALDATA in German cities, about 5 % of the trips done by car are not “captive”, i.e. these trips could have been made by other modes of transport as well. 14 By considering available figures regarding the mobility behaviour of PRM in Europe, TU-Dresden found that PRM make about 2.76 trips per day with an average trip-lengths of 6.65 km. (Refer to report “Relationship of energy efficiency in transport and accessibility of the whole mobility chain” in: http://www.isemoa.eu/index.php?ID1=7&id=7 ) 15 NICHES+: “Guidelines for implementers of neighbourhood accessibility planning”, 2010, in: www.niches-transport.org/ fileadmin/NICHESplus/G4Is/21582_policynotesWG1_2.indd_low.pdf

13


Toekomstige uitdagingen aanpakken

14


FGM-AMOR

✔✔ vervullen van de behoeften van een steeds groter deel van de bevolking in een vergrijzende samenleving ✔✔ faciliteren van de integratie van immigranten door de toegankelijkheid te verbeteren ✔✔ de trend naar een stadsvlucht tegengaan door te zorgen voor bereikbare basisvoorzieningen ✔✔ voldoen aan (toekomstige) wettelijke voorschriften door rekening te houden met integrale toegankelijkheid in alle investeringen ✔✔ kostelijke aanpassingen vermijden door vanaf het begin de toegankelijkheidsvereisten mee te nemen.


vergrijzing, stadsvlucht, enz. leggen in heel

Handicap, ook de nationale overheden hun

Europa een enorme druk op de lokale en re-

wetten rond toegankelijkheid verder zullen

gionale besturen. Toegankelijkheid verbete-

ontwikkelen. Bovendien is er momenteel op

ren is een duidelijk beleid dat helpt om deze

het EU-niveau een Europese Toegankelijk-

uitdagingen aan te pakken.

heidswet in voorbereiding.

Bovendien wordt toegankelijkheid steeds

Met die toekomstige ontwikkelingen en ver-

belangrijker, ook op een wettelijk en regel-

anderingen in het vooruitzicht, is het bijge-

gevend niveau: de meeste Europese landen

volg essentieel om integrale toegankelijk-

hebben een wet rond de toegankelijkheid

heid al van bij het begin toe te passen bij

van de bebouwde ruimte en het vervoer.

investeringen. Dit helpt om, in de toekomst,

Er wordt verwacht dat tijdens het proces

dure correctieve maatregelen om hinder-

van de uitvoering van het VN-Verdrag in-

nissen te verwijderen, te vermijden.

iStockphoto

zake de Rechten van de Personen met een

iStockphoto

Demografische veranderingen, zoals de

15

Voordelen van het verbeteren van de toegankelijkheid

Recommend Documents