Toegankelijkheid van de bossen en de natuurreservaten
Toelichting bij het BVR van 5 december 2008, BS 04/02/09 door Gudrun Van Langenhove, ANB Centrale Diensten
29 oktober 2009
AFSTEMMINGSVERHAAL
Maatschappelijke behoefte aan (toegankelijke) bossen voor: - Ontspanning, beweging - Speelterrein voor kinderen - ‘kader’ voor ruimtebehoevende (sport)activiteiten - Buffer (schermfunctie) - Educatie en kennisontwikkeling Slechts 10,8 % bosoppervlakte in Vlaanderen (146.861 ha) Ca. 70% privé en bevolkingsdichtheid van 456 inw./km2
Belang van afstemming !!
Wetgevend basiskader:
• Bosdecreet • Natuurdecreet • BVR toegankelijkheid van de bossen en NR • BVR subsidiëring van beheerders
Regelen van Toegankelijkheid: beslissingsniveaus Bosdecreet en Natuurdecreet
BVR Toegankelijkheid Toegankelijkheidsregeling
occasionele toestemming
Nieuw BVR toegankelijkheid: 5/12/2008 (BS 04/02/2009)
MOEIZAAM en LANG proces BVR toegankelijkheid bos
BVR toegankelijkheid bos en NR
(1993-96-99)
(2008)
IMPLEMENTATIE op TERREIN Overgangsperiode: 6 jaar (tem 03/02/2015)
Algemene karakteristieken BVR In uitvoering van Bosdecreet en decreet Natuurbehoud Vervangt BVR 1993 + MB 1975 + wijzigingen aan wet op riviervisserij Thema’s: 1. Gebruikersgroepen 2. Toegankelijkheidsregeling (TR) 3. Afzonderlijke toestemming beheerder 4. Risicovolle activiteiten 5. Procedures 6. Bebording Belangrijkste info te vinden op: www.natuurenbos.be/nl-BE/Thema/Toegankelijkheid
1. Gebruikersgroepen
Bevoorrechte groep = voetgangers ‘Principiële toegankelijkheid’ (DB: art. 10 §3 en ND: art. 35 §1) Het BVR bepaalt, naast de voetgangers, welke gebruikersgroepen kunnen worden toegelaten Weggebruikers:
Voetgangers (wandelaars, joggers, fietsers < 9jr, rolstoelgebruikers, geocachers, cani-crossers…) Fietsers (inclusief mtb’ers) Ruiters Menners (paardengespannen, hondensledes)
Watergebruikers:
Vissers, zwemmers, schaatsers, duikers, roeiers, kayakkers, surfers, zeilers
1. Gebruikersgroepen
1. Gebruikersgroepen
Principes: - Scheiden waar mogelijk en bundelen waar nodig - Voetgangers steeds voorrang
2. Toegankelijkheidsregeling (TR)
Het BVR bepaalt dat voor de bossen en de NR steeds een TR moet worden opgemaakt Uitzonderingen: Niet indien geen verplichting tot opmaak beheerplan (privébos < 5ha) Niet indien privé-eigenaar bos ontoegankelijk stelt d.m.w. bord V.14 uit bijlage
V.14
2. Toegankelijkheidsregeling (TR)
WAT ? Tekstgedeelte (omschrijving, periode toegankelijkheid, …) Kaart met toegankelijke wegen, zones, stilstaande waters, niet gecatalogeerde waterlopen en hun oevers en het toegestane gebruik hiervan Gebiedsspecifieke regeling vergelijkbaar met aanvullend (gemeentelijk) verkeersreglement De TR bepaalt het gebruik van de wegen, de zones en de stilstaande waters en niet-gecatalogeerde waterlopen en hun oevers. Niet strijdig met inhoud van beheerplan en onderdeel van beheerplan (= losstaande module)
2. Toegankelijkheidsregeling (TR) voorbeeld
2. Toegankelijkheidsregeling (TR) Welke wegen ? Boswegen cf. BD, art. 4, 9: alle wegen of gedeelten van wegen gelegen in het bos, met uitzondering van de openbare wegen die ingericht zijn voor het gewone, gemotoriseerde verkeer en die in hoofdzaak bestemd zijn als doorgangsweg. Paden waarop slechts 1 voetganger tegelijkertijd kan passeren worden niet als boswegen beschouwd, tenzij ze deel uitmalen van het toegankelijke wegennet opgenomen in het beheerplan of in de toegankelijkheidsregeling.
Wegen cf. ND, art. 13, §1, 6°: Voor het verkeer minder belangrijke openbare wegen: alle openbare of gedeelten van openbare wegen liggend in de NR (of het VEN) , met uitzondering van de openbare wegen die ingericht zijn voor het gewone gemotoriseerde verkeer voor zover deze in hoofdzaak bestemd zijn als doorgangsweg. Voetgangers hebben toegang tot deze wegen, maar hebben echter geen toegang tot de paden waarop slecht één voetganger tegelijkertijd kan passeren, tenzij die paden in het goedgekeurde beheersplan als toegankelijk zijn aangeduid.
2. Toegankelijkheidsregeling (TR)
Welke zones ? SPEELZONE: cf. bestaand concept – toegankelijkheid is uitgebreid naar jeugdgroepen tot 25 jaar (niet-commerciële basis) Voorheen: afzonderlijk goedkeuringsprocedure, nu via TR
HONDENZONE: nieuw – hondenlosloopzone voor honden en hun baasjes om druk op rest van gebied weg te nemen
2. Toegankelijkheidsregeling (TR) Welke zones ? BIVAKZONE: nieuw – de ruimte tot 10 m rondom paal (waterpomp) - max. 3 tenten voor totaal 10 personen - max. 48 uur Voorwaarden: niet bereikbaar met motorvoertuig, gelegen > 1 km vergunde camping
VRIJ TOEGANKELIJKE ZONE: cf. bestaand concept – in te vullen via TR als struinnatuur, ligweide, picknickplaats, …
2. Toegankelijkheidsregeling (TR) Paalkampeerzone (Nederland)
2. Toegankelijkheidsregeling (TR) Welke zones ? BEGRAZINGSZONE: nieuw – zone met grote loslopende grazers
2. Toegankelijkheidsregeling (TR)
Welke bepalingen opnemen ? Principe: alles wat niet is geregeld via decreet of uitvoeringsbesluit Bvb: toegangsuren: bepaling opnemen: ‘gebied X is enkel toegankelijk van een half uur voor zonsopgang tot een half uur na zonsondergang’ !: richtlijnen zijn beschikbaar via www.natuurenbos.be
2. Toegankelijkheidsregeling (TR)
Koppeling beheerplan ? Natuurreservaten: TR = TR vermeld in rubriek 5 van bijlage III van subsidiebesluit natuurreservaten Koppeling gegarandeerd ! Bossen: TR en BP worden best samen opgemaakt maar in bepaalde situaties kan dit ook afzonderlijk
2. Toegankelijkheidsregeling (TR)
Koppeling beheerplan ? Natuurreservaten: TR = TR vermeld in rubriek 5 van bijlage III van subsidiebesluit natuurreservaten Koppeling gegarandeerd ! Bossen: TR en BP worden best samen opgemaakt maar in bepaalde situaties kan dit ook afzonderlijk
3. Afzonderlijke toestemming beheerder
Gebruiker: Welke activiteit is toegelaten ? 3 beslissingsniveaus: 1. Parlement: Bosdecreet: principiële toegankelijkheid 2. Minister: Toegankelijkheidsregeling: gebiedsspecifieke toegankelijkheid 3. Beheerder: occasionele activiteiten (binnen wettelijke kader)
3. Afzonderlijke toestemming beheerder Procedure: BVR: geen verdere bepalingen muv bos en NR in beheer bij ANB: Aanvraag: schriftelijk en minstens 2 weken voor activiteit
4. Risicovolle activiteit ‘Risicovolle activiteiten (BVR, art. 1, 18°°): Activiteiten die door hun aard of omvang schade kunnen teweegbrengen aan fauna, flora of derden’ (vrij algemeen) Verdere specificaties: ANB-richtlijn 2009/05 risicovolle activiteiten. Zie info op www.natuurenbos.be onder thema ‘toegankelijkheid’ Deze richtlijn bouwt differentiatie in: • broedseizoen • aantal deelnemers en toeschouwers + type activiteit • open gebied/bosgebied • toegankelijkheid van de weg • organisator
4. Risicovolle activiteit
TENDENS: Afzonderlijke machtigingen van specifiek type risicovolle activiteit bundelen in jaarkalenders Vb: MTB-toertochten wedstrijdkalender oriëntatieloop …
Wanneer nodig? Aanvraagformulier
3.2. Afzonderlijke toestemming beheerder Stel activiteit niet risicovol cf. ANB-richtlijn en is niet voorzien via TR, dan volstaat een toestemming van beheerder Vb:
- éénmalig bosspel buiten speelzone of vrij toegankelijke zone voor jeugdgroep (minder dan 50 jongeren) - fietstocht met de familie van eigenaar op niet TRfietspaden
Toestemming van beheerder in domeinbos of Vlaams NR = machtiging
5. Procedures
1. Procedure machtiging niet-risicovolle activiteit: domeinbos/Vlaams NR
2. Procedure machtiging risicovolle activiteit: bos/NR
3. Procedure goedkeuring TR: bos/NR
5. Procedures
1. Procedure ‘machtiging’ nietrisicovolle activiteit Domeinbos of Vlaams NR Schriftelijk of via email Minstens 2 weken voorafgaand aan geplande activiteit Beslissing celverantwoordelijke beheer
5. Procedures 2. Procedure machtiging risicovolle activiteit (cf. ANB-richtlijn) Alle bossen en NR Schriftelijk of via email Minstens 5 weken voorafgaand aan geplande activiteit beslissingstermijn 2 weken beslissing celverantwoordelijke beheer (domeinen in beheer bij ANB) of celverantwoordelijke beleid (private domeinen), gebaseerd op toetsingskader en beheerplan
5. Procedures
3. Procedure goedkeuring TR = procedure beheerplan ! goedkeuring steeds minister ! Delegatie ? advies cbs speelzones: inclusief advies gem. jeugdraad + bebordingsplan bij uittreksel BS copie naar betrokken gemeentes
5. Procedures Voorbeeld TR: kaart en bebordingsplan
6. Bebording
Toegankelijkheidsborden cf. BVR 1993
PRINCIPES 1. Enkel reglementair voor bossen (bijlage BVR 22 juli 1993, BD) 2. Set gebodsborden, set verbodsborden 3. Betekenis: enkel toegankelijk voor … , verboden voor …
Toegankelijkheidsborden cf. BVR 1993
Enkel toegankelijk
Enkel toegankelijk voor fietsers
voor voetgangers
Verboden voor voetgangers
Verboden voor fietsers
Enkel toegankelijk voor ruiters
Verboden voor ruiters
speelzone
Verboden toegang
Verboden voor motorvoertuigen
Toegankelijkheidsborden cf. BVR 1993
KNELPUNTEN: 1. 2. 3. 4.
Geen reglementair bord om privé-bossen af te sluiten Te grote formaten (30 op 40 cm) Geen bord voor ‘gespannen’ …
Uitgangpunten nieuwe bebording
Behoud stijl Kleinere formaten Waar nodig duidelijkere afbeeldingen Tijdelijke verbodsaffiches
Bevoegdheid ‘eigen’ bebording: Rechtsgrond Bosdecreet: artikel 10 §2: VR bepaalt vorm en wijze ontoegankelijk stellen van een bos of een gedeelte van het bos artikel 10 §3: VR bepaalt vorm en wijze voor regelen van de toegang voor alle gebruikersgroepen Natuurdecreet: artikel 13 §1 6°: VR bepaalt vorm en wijze voor regelen van de toegang voor alle gebruikersgroepen Artikel 35 §1: VR bepaalt vorm en wijze ontoegankelijk stellen van een (deel van ) NR, bestendig, tijdelijk of periodiek
bebording
Doelstelling Regelen van de toegang via aanwijzingsborden, zoneborden en verbodsborden Bewegwijzeren van mogelijkheden voor diverse gebruikersgroepen via aanwijzingsborden (inclusief specifieke wegwijzers) Ontoegankelijk stellen via verbodsborden EEN MINIMUM AAN BORDEN → bebordingsplan
bebording
Categorieën uit bijlage: Aanwijzingsborden: - weggebruikers - watergebruikers - algemeen Zoneborden Verbodsborden:
- weggebruikers - watergebruikers - algemeen
! Borden met opschrift: bisversie voor gemeenten met taalfaciliteiten
Aanwijzingsborden Weggebruikers
Watergebruikers
Algemeen
Zoneborden
Verbodsborden Weggebruikers
Watergebruikers
Algemeen
verbodsaffiches
Verbodsaffiches •V16 bescherming fauna en flora •V17 brandgevaar •V18 beheerwerken •V19 jacht Vermelden: •plaats •begin en einde •gebruikersgroep •verantwoordelijke Plaatsen 48 uur vóór inwerkingtreding (tenzij ‘onverwijld’), uiterlijk 24 uur na einde verwijderen
Richtlijnen gebruik bebording
1.
Voetgangers: principiële toegankelijkheid, enkel verbodsbord nodig
2.
Fietsers, ruiters, gespannen en watergebruikers: combinatie aanwijzingsbord/verbodsborden
3.
‘Honden aan de leiband’: enkel bij ingangen domein (infobord)
4.
Zoneborden: belangrijkste toegangswegen tot zone
Richtlijnen gebruik bebording
Belangrijk: Wegwijzers die gebruikt worden om domeinoverschrijdende routes of routenetwerken aan te duiden en waarop duidelijk het type van weggebruiker (fiets, ruiter) is aangeduid, hebben dezelfde rechtskracht als de aanwijzingsborden.
Practische afspraken
BORDEN Minimale afmetingen: 7,5 op 10 cm Verhouding: 3 op 4 Standaardformaat voor domeinbossen en Vlaamse natuurreservaten: 12 op 16 cm ‘oude’, reeds geplaatste, borden blijven nog 6 jaar geldig. Sommige borden behouden hun rechtsgeldigheid (enkel de betekenis verandert):