VSO
SO
School Ondersteunings Profiel
(SOP)
De Voorde
SO
VSO
SO De Voorde Hoofdgebouw: Bazuinlaan 4 2287 EE Rijswijk Tel. 070 - 39 43 042
[email protected] www.scoh.nl/voorde
Schoolondersteuningsprofiel De Voorde SO / AB De Voorde is een school voor Speciaal Onderwijs met vestigingen in Rijswijk en Zoetermeer. De Voorde biedt Speciaal Onderwijs voor kinderen van 3 t/m 12 jaar. De Voorde is een school van de Stichting Christelijk Onderwijs Haaglanden. De Voorde biedt onderwijs aan kinderen die slechthorend (SH) zijn en / of kinderen met ernstige spraak- en taal moeilijkheden (ESM). Men spreekt ook wel van kinderen met een auditieve en/of communicatieve beperking. Wij zien het als onze taak, als school voor kinderen met een auditieve en/of communicatieve handicap, de kinderen zo toe te rusten dat ze bij schoolverlating voldoende communicatief redzaam zijn en met een blijvende beperking/handicap kunnen omgaan. De dienst Ambulante Begeleiding (AB) van De Voorde begeleidt ruim 160 leerlingen in het regulier onderwijs in de regio Den Haag, Leidschendam, Voorburg, Westland, Rijswijk, Delft, Ypenburg, Leidschenveen, Zoetermeer en Langsingerland.
Beschrijving van de doelgroep (instroom, toelating en uitstroom) Doelgroep De leerlingen op De Voorde hebben een auditieve en/of communicatieve beperking. Dit betekent dat zij niet goed kunnen horen en/of problemen hebben in de communicatie. De problemen in de communicatie kunnen liggen op het gebied van de spraak, de taalproductie, het taalbegrip of het taalgebruik. Veelal kunnen kinderen zich onvoldoende duidelijk maken naar anderen toe óf begrijpen niet wat de ander zegt of bedoelt. Er is dan sprake van een geringe communicatieve redzaamheid. De leerlingen zijn onder te verdelen in:
• • •
Kinderen met ernstige spraak- en/of taalmoeilijkheden (ESM). Slechthorende kinderen (SH). Kinderen met een stoornis binnen het autisme spectrum (ASS), waarbij de beperking in de communicatieve vaardigheden op de voorgrond staat.
Kinderen met een Cochleair Implantaat (CI) behoren ook tot de doelgroep. Het kan zijn dat een leerling naast bovengenoemde beperking bijkomende problematiek heeft, bijvoorbeeld AD(H)D of dyslexie. Instroom De meeste leerlingen van De Voorde stromen in vanuit peuterspeelzalen, scholen voor regulier onderwijs, observatiegroepen van Kentalis en medisch kinderdagverblijven. Zowel de school als de dienst ambulante begeleiding kent een groot voedingsgebied. Leerlingen uit de regio Den Haag, Leidschendam, Voorburg, Westland, Rijswijk, Delft, Ypenburg, Leidschenveen, Zoetermeer en Langsingerland bezoeken de school of worden vanuit de dienst begeleid. Bij de instroom en toelating worden ouders en andere verwijzers ondersteund door onze trajectbegeleiding en/of helpdesk ambulante begeleiding. Toelating Leerlingen die voldoen aan de indicatiecriteria (cluster 2) krijgen een indicatie waarmee zij toegelaten kunnen worden tot De Voorde of Ambulante Begeleiding (rugzak) ontvangen. Een indicatie is drie jaar (ESM / SH) of vier jaar (Doof) geldig. Uitstroom Er zijn leerlingen die de school tussentijds verlaten op grond van de keuze van ouders
voor een vervolg in het reguliere onderwijs. Deze keuze kan naar aanleiding van een advies van de Commissie van Begeleiding plaatsvinden. Ouders hebben echter het recht om zelf te beslissen. Zolang de indicatie geldig is, ontvangt de leerling ambulante begeleiding op de nieuwe school. Er zijn ook leerlingen van wie de indicatie niet verlengd wordt. Zij zullen de school moeten verlaten en ontvangen nog één jaar terugplaatsingsbegeleiding vanuit de Dienst Ambulante Begeleiding van De Voorde. De ambulant begeleider is zo vroeg mogelijk in het schooljaar betrokken ter voorbereiding op de overstap. Leerlingen van de eindgroep verlaten De Voorde met of zonder geldige indicatie. Deze leerlingen worden in het laatste jaar uitgebreid en intensief voorbereid op de overstap naar het Voortgezet Onderwijs. De ambulant begeleiders spelen daarbij een grote rol, want zij gaan deze leerlingen verder begeleiden. Ouders worden in dat laatste jaar op De Voorde ook nauw betrokken bij het traject van schoolverlating. Zij krijgen adviezen van en worden ondersteund door de school en de ambulante begeleiding.
Huidige populatie De Voorde heeft op dit moment ruim 240 leerlingen die als volgt zijn verdeeld: Locatie Rijswijk: 142 leerlingen Locatie Zoetermeer: 100 leerlingen Dienst Ambulante Begeleiding: 165 leerlingen
Onderwijsaanbod en organisatie De Voorde biedt speciaal onderwijs aan leerlingen die door hun beperking niet kunnen deelnemen aan het regulier onderwijs. Dit gebeurt (nu nog) aan de hand van individuele handelingsplannen. Binnenkort maken de handelingsplannen plaats voor het ontwikkelingsperspectief. Op dit moment is er sprake van een overgangsfase waarbij we zowel met een handelingsplan als een ontwikkelingsperspectief werken. Gezien de problematiek van de leerlingen van onze school richt de orthodidactiek zich voornamelijk op de taalontwikkeling, met name het communiceren en het denken in taal. Door de beperkingen in de taalvaardigheid wordt ook het structureren van de werkelijkheid en van het eigen handelen bemoeilijkt. Het overzien van gebeurtenissen, oorzaak- en gevolg relaties, tijdsrelaties gaat moeizaam. Het plaatsen van informatie geeft problemen. Dit heeft gevolgen voor alle leergebieden. Voor de taalontwikkeling is de samenwerking tussen de leerkracht en de logopedist belangrijk. Door middel van gezamenlijk opgestelde doelen wordt in de groep en tijdens de (groepjes)logopedie gewerkt aan de communicatieve redzaamheid. Het taalaanbod passen we aan het niveau van het kind aan. We besteden o.a. aandacht aan de luisterhouding, gelaatgerichtheid, verwoording van handelingen, vertellen en het stellen van vragen. In de hogere groepen creëren we zoveel mogelijk verschillende taalgebruiksituaties, om te zorgen dat de kinderen hun mondelinge en schriftelijke taalgebruik kunnen uitbreiden. We vinden het ook belangrijk om rust en structuur te bieden. Dit is te zien in de klaslokalen, maar ook in de gangen van de school. Ook bij het vaststellen van het dagen jaarprogramma spelen rust, veiligheid en structuur een rol. Het PAD-programma (Programma Alternatieve Denkstrategieën), een methode om de sociale zelfredzaamheid te vergroten, speelt hierbij een grote rol.
Personeel en voorzieningen
De Voorde geeft onderwijs in kleine groepen (maximaal 14 leerlingen). De samenstelling van de groepen wordt bepaald door het ontwikkelingsniveau en de leeftijd van de leerling. Elke groep krijgt les van een leerkracht. Aan elke groep is een vaste logopedist, onderwijsassistent en zorgcoördinator verbonden. Naast bovengenoemde disciplines zijn aan de school een orthopedagoog, een psycholoog, een schoolmaatschappelijk werker, vakdocenten bewegingsonderwijs, conciërges en administratief personeel verbonden. Om een optimale werk- en leeromgeving te creëren zijn er akoestische aanpassingen aangebracht. In veel lokalen ligt vloerbedekking en er is een akoestisch plafond aangebracht. Ook maken we gebruik van speciale apparatuur. Er is veel aandacht voor visuele ondersteuning: er worden plaatjes, foto´s, filmmateriaal en pictogrammen gebruikt om de auditieve informatie te ondersteunen. In alle klaslokalen wordt met digitale schoolborden gewerkt. Ook worden er ondersteunende gebaren (NMG = Nederlands met Gebaren) gemaakt, deze zijn als het ware ingebed in ons onderwijs.
Betrokkenheid van ouders Om de school te ondersteunen bij praktische zaken wordt regelmatig de hulp ingeroepen van ouders. We vinden het belangrijk dat ouders bijdragen aan de activiteiten binnen onze school. We noemen als voorbeeld:
• • •
vervoeren van leerlingen (bij bijzondere gelegenheden); helpen bij excursies, schoolkamp, schoolreis, sportdag, feesten; versieren van het schoolgebouw.
Elke groep heeft bovendien een zogenaamde klassenouder. Deze fungeert als aanspreekpunt voor zowel de ouders als de leerkracht en helpt de leerkracht bij de organisatie van projecten, contactavonden, uitstapjes en feesten. Het doel hiervan is dat de betrokkenheid van de ouders bij de school sterker wordt en dat er meer activiteiten mogelijk zijn. Ook de onderlinge band tussen de ouders wordt erdoor versterkt. Medezeggenschapsraad De Voorde heeft een Medezeggenschapsraad (MR). De MR is een wettelijk geregeld inspraakorgaan. Over een groot aantal beleidsmatige zaken heeft het schoolbestuur advies of instemming nodig van de MR. De MR bestaat uit drie ouders en drie teamleden. Ouderraad De ouderraad (OR) is vooral actief bij het ondersteunen van allerlei feestelijke momenten tijdens het schooljaar. De OR helpt bijvoorbeeld met de organisatie van het Sinterklaasfeest, de kerstviering en de paasviering. Daarnaast dient de OR als aanspreekpunt voor alle ouders en geeft zij advies aan de medezeggenschapsraad (MR).
Ambulante Dienst De Voorde verzorgt, naast het onderwijs aan leerlingen binnen de school, ook ambulante begeleiding. Ambulante begeleiding is een flexibele vorm van onderwijskundige dienstverlening die leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking gespecialiseerde ondersteuning biedt.
Het doel van ambulante begeleiding is het optimaal laten functioneren van leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking op een reguliere school in hun eigen omgeving. De ambulant begeleiders informeren leerkrachten op de betreffende reguliere school over de specifieke problematiek van de leerling en adviseren met betrekking tot een mogelijke aanpak. Verder coördineert de ambulant begeleider de hulpverlening in z’n totaliteit. Het uiteindelijke doel is dat de betreffende school zelf de noodzakelijke begeleiding leert geven en dat de leerling, ook na het aflopen van de indicatie de schoolloopbaan op de reguliere school kan vervolgen. Het team bestaat momenteel uit 14 ambulante begeleiders, leerkrachten die opgeleid en gespecialiseerd zijn in het begeleiden van leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking in het regulier onderwijs. Samen bieden zij aan ongeveer 160 leerlingen ondersteuning op zo’n 100 verschillende scholen voor (speciaal) basisonderwijs, voortgezet onderwijs en instellingen voor middelbaar beroepsonderwijs in de regio. De ambulante begeleiding uit cluster 2 is bedoeld voor begeleiding aan:
• • •
Slechthorende leerlingen (waaronder ook leerlingen met een CI) Leerlingen met ernstige spraak- en/of taalmoeilijkheden Leerlingen met een stoornis in het autisme spectrum waarbij problemen in de communicatie voorop staan.
Er zijn drie vormen van ambulante begeleiding 1. Rugzakbegeleiding (RAB): Ambulante begeleiding voor leerlingen met een leerlinggebonden budget. Het gaat dan om leerlingen met een ‘nieuwe’ indicatie cluster 2 waarbij de ouders kiezen voor de inzet van de hulp uit het speciaal onderwijs op de huidige school van kun kind (inzet van de Rugzak). Ook de leerlingen die met een geldige indicatie van De Voorde terug gaan naar het regulier onderwijs krijgen ambulante begeleiding zolang de indicatie geldig is. Het gaat hierbij om leerlingen die op grond van de keuze van de ouders de school verlaten voor een vervolg in het reguliere onderwijs. Deze keuze kan n.a.v. een advies van de Commissie van Begeleiding van De Voorde plaatsvinden. Ouders hebben echter altijd het recht om zelf te beslissen. 2. Terugplaatsingsbegeleiding (TAB) voor leerlingen van De Voorde waarvan de indicatie is verlopen en hierdoor naar een andere school gaan. 3. Preventieve ambulante begeleiding (PAB) voor leerlingen zonder indicatie, waarbij de reguliere school (kortdurende) hulp en/of cluster 2 expertise aanvraagt
Toekomst De Voorde zal met ingang van 2015 deel gaan uitmaken van één instelling voor cluster 2 onderwijs. De Voorde zal samen met Kentalis een instelling gaan vormen. Wij verwachten dat ons onderwijs aan de kinderen en de dienstverlening naar ouders en andere partners uitgebreid en nog beter zal worden. De locatie van De Voorde in Rijswijk blijft bestaan. De Voorde en Kentalis zullen in 2014 samen een nieuw gebouw betrekken in Zoetermeer. Voor meer informatie verwijzen wij naar onze website: http://www.scoh.nl/voorde
