VSO
SO
School Ondersteunings Profiel
(SOP)
De eerste Nederlandse Buitenschool
SO
VSO
SO De eerste Nederlandse Buitenschool Doorniksestraat 28 2587 XM Den Haag tel. 070 - 355 66 31
[email protected] www.eerstenederlandsebuitenschool.nl
Schoolondersteuningsprofiel Eerste Nederlandse Buitenschool SO De Eerste Nederlandse Buitenschool in Den Haag biedt Speciaal Onderwijs (SO) voor leerlingen van 4-13 jaar die als gevolg van een internaliserende ontwikkelings-, gedragsen/of psychiatrische stoornis geen regulier onderwijs kunnen volgen. Sommige leerlingen hebben bijkomende ontwikkelings- en/of leerachterstanden. De Eerste Nederlandse Buitenschool is onderdeel van Stichting de Haagse Scholen. Alle leerlingen zijn van 8:30 – 15:00 uur op school, op woensdag zijn de leerlingen om 12:30 uur vrij. Leerlingen hebben allemaal een individueel ontwikkelingsplan, op basis van het ontwikkelingsprofiel. Doel van het onderwijs van de Eerste Nederlandse Buitenschool is dat leerlingen na groep 8 zo zelfstandig mogelijk zijn en doorstromen naar een zo hoog mogelijke vorm van het voortgezet onderwijs. De Eerste Nederlandse Buitenschool biedt de leerlingen de mogelijkheid om zich te ontwikkelen en grip te krijgen op de eigen problematiek, zodat zij zo optimaal mogelijk kunnen participeren in de samenleving. Beschrijving van de doelgroep (instroom, toelating en uitstroom) De doelgroep van de Eerste Nederlandse Buitenschool zijn leerlingen met een toelaatbaarheidsverklaring SO, waarbij sprake is van internaliserende problematiek. Onze leerlingen hebben extra ondersteuning nodig op het gebied van hun gedrag, ontwikkeling en emotieregulatie. Veel van onze leerlingen hebben bijvoorbeeld autisme, ADHD, een angst- of hechtingsstoornis, een psychosomatische stoornis of een combinatie van deze stoornissen. De leerlingen zijn emotioneel en sociaal kwetsbaar. Ze hebben vaak moeite met het controleren, beleven en uiten van emoties. Onzekerheid en angsten belemmeren de ontwikkeling. Ook hebben ze vaak extra ondersteuning nodig op het gebied de werkhouding, motorische vaardigheden en bij het aangaan en onderhouden van sociale relaties. Alle leerlingen functioneren op een beneden- tot bovengemiddeld niveau (IQ>70). De meeste leerlingen die onderwijs volgen op de Eerste Nederlandse Buitenschool zijn ingestroomd vanuit de daghulp, de reguliere basisschool, scholen in het speciaal onderwijs, therapeutische instellingen, of hebben nog geen onderwijsplek zoals de thuiszitters. Veel leerlingen hebben één of meerdere schoolwisselingen gehad voordat ze op de Eerste Nederlandse Buitenschool komen. Het voedingsgebied van de Eerste Nederlandse Buitenschool is voornamelijk Den Haag en omgeving. Ongeveer 75% van de leerlingen komt uit Den Haag, LeidschendamVoorburg en Rijswijk. De andere leerlingen wonen o.a. in Delft, Zoetermeer, Westland, Pijnacker-Nootdorp, Gouda en Wassenaar. De toelating is mogelijk met een geldige toelaatbaarheidsverklaring. In principe zijn alle leerlingen met een toelaatbaarheidverklaring voor het speciaal onderwijs bij wie sprake is van een internaliserende, psychiatrische problematiek plaatsbaar op de Eerste Nederlandse Buitenschool. Leerlingen met externaliserende problematiek worden meestal verwezen naar een andere school voor speciaal onderwijs in Den Haag, zoals De Strandwacht, De Blokpoelschool of De Opperd. De Eerste Nederlandse Buitenschool biedt ieder schooljaar de mogelijkheid om een beperkt aantal leerlingen in een crisissituatie op te nemen als tijdelijke leerling. Voor deze leerlingen wordt tijdens de periode op de Eerste Nederlandse Buitenschool onderzocht of een
plaatsing nodig of mogelijk is. Als blijkt dat een andere onderwijsvorm passender is bij de behoefte van de leerling wordt gezocht naar deze onderwijsvorm. De crisisleerlingen worden geplaatst in de bestaande groepen. Sommige leerlingen kunnen op een bepaald moment terug naar het regulier onderwijs. De problematiek van de leerling is d.m.v. therapie en begeleiding zodanig hanteerbaar voor het kind zelf en voor het regulier onderwijs geworden dat terugplaatsing mogelijk is. Bij de jaarlijkse bespreking van het ontwikkelingsplan en bij het evalueren van de toelaatbaarheidsverklaring wordt besproken of terugplaatsing mogelijk is en op welke manier. De meeste leerlingen verlaten de Eerste Nederlandse Buitenschool als ze 12 of 13 jaar zijn. Meestal stromen ze uit naar het VMBO Basisberoeps- t/m de Theoretische leerweg, HAVO of VWO (speciaal onderwijs, of regulier evt. met extra ondersteuning). Een enkeling gaat naar het Praktijkonderwijs. In het schooljaar 2013-2014 zijn in totaal 28 leerlingen uitgestroomd, waarvan één leerling naar het SBO is gegaan, één naar het SO ZML en één naar een nieuwe cluster 4 school in de eigen woonplaats. Vijf-en-twintig leerlingen stroomden door naar het voortgezet onderwijs. Daarvan ging één leerling naar VSO ZML, twee naar het Praktijk Onderwijs en dertien naar het VMBO (bb/kb). Negen leerlingen gingen naar de HAVO/VWO. De schoolverlaters werden aangenomen op reguliere en speciale scholen voor het voortgezet onderwijs. Huidige populatie Op 1 oktober 2014 volgden in totaal 103 leerlingen onderwijs op de Eerste Nederlandse Buitenschool. De onderstaande staafdiagram geeft inzicht in de verdeling van de leerling-populatie van de Eerste Nederlandse Buitenschool. Van de leerlingen met een stoornis binnen het autistisch spectrum, heeft het grootste deel van de leerlingen PDD-NOS. stoornissen 100 80
ASS
60
Angststoornis
40
hechtingsst.
20
ADHD
0
anders 2012-2013
2013-2014
Onderwijs: aanbod en organisatie De Eerste Nederlandse Buitenschool biedt speciale ondersteuning aan leerlingen, die door hun beperking niet in staat zijn om deel te nemen aan het reguliere onderwijs. Dit gebeurt aan de hand van individuele ontwikkelingsplannen en in drie arrangementen. De Eerste Nederlandse Buitenschool onderscheidt drie arrangementen: Basisarrangement VMBO BB/KB; Verdiept arrangement TL/H/V; Intensief arrangement richting PrO. De school werkt met name met methodes voor het regulier onderwijs.
Iedere leerling heeft een individueel ontwikkelingsplan, met daarin doelen voor de verschillende leergebieden, gedrag, leren hanteren van de problematiek die verwant is aan de stoornis, taal-spraakvaardigheden, motoriek en werkhouding. Het ontwikkelingsplan wordt opgesteld door de schoolondersteuningscommissie voor de periode van een schooljaar, op basis van het ontwikkelingsperspectief. Het ontwikkelingsplan wordt besproken en geëvalueerd met de ouders. Vier keer per schooljaar wordt een kindbespreking georganiseerd. Samen met de leerkracht en de intern begeleider bespreken ouders de resultaten van het ontwikkelingsplan. Tijdens de bespreking in juni worden de doelen voor het nieuwe schooljaar vastgesteld. De groepen zijn samengesteld op basis van leeftijd, sociale vaardigheden, het ontwikkelingsniveau en de pedagogische begeleidingsvraag van de leerlingen. De leerlingen zitten twee jaar bij dezelfde leerkracht. De Eerste Nederlandse Buitenschool werkt met combinatiegroepen binnen het jaarklassensysteem. Er is dus bijvoorbeeld een groep 5/6. Iedere groep heeft een groepsplan. De groepsgrootte is gemiddeld 12 tot 14 leerlingen. De grootte van de groepen is voornamelijk afhankelijk van de hoeveelheid aanmeldingen en instroom. Binnen een groep wordt de stof op deze drie niveaus aangeboden. Het onderwijsaanbod en de organisatie van de groepen is dus vergelijkbaar met het regulier onderwijs. Leerlingen van onze school onderscheiden zich van andere leerlingen door een specifieke onderwijsbehoefte. Zij hebben bijvoorbeeld weerstand tegen het aanleren of toepassen van nieuwe vaardigheden, moeite met het organiseren en structureren van leerstof. Ze zijn onzeker en hebben beperkt inzicht in sociale interactie. De woorden ‘extra’ en ‘aangepast’ kenmerken de lessen op de Eerste Nederlandse Buitenschool: extra en aangepaste instructie- en verwerkingstijd, extra en aangepaste instructiemomenten, veel herhaling en extra individuele tijd voor de leerling. De leerlingen zitten in subgroepjes in de klas, van twee tot vier leerlingen. Dat is een bewuste keus. Alleen als dat niet gaat, zitten leerlingen op bepaalde momenten of de hele dag op een eigen plek. Leerlingen die dat nodig hebben, maken gebruik van hulpmiddelen zoals koptelefoons en study-buddy’s. De Eerste Nederlandse Buitenschool maakt gebruik van methodes voor het regulier basisonderwijs. Bij de selectie van methodes wordt gelet op een aantal zaken die relevant zijn voor de doelgroep: niet al teveel hulpmiddelen, een rustige lay-out en een herkenbare opbouw en indeling. Indien nodig worden remediërende methoden en verrijkende lesstof gebruikt. In alle klassen hangen time timers, deze worden zowel tijdens de lessen als tijdens pauzes en speeltijden gebruikt. De lokalen zijn prikkelarm ingericht. In de jongere groepen wordt gewerkt met pictogrammen voor het dagprogramma, in de oudere groepen staat het dagprogramma op het bord. Indien nodig werken leerlingen met een eigen time timer, een eigen dagplanning en pictogrammen. Indien noodzakelijk wordt gewerkt met TEACCH, specifiek op autisme afgestemde methodiek. Ook het werken met een individuele begeleider of met individuele pictogrammen behoort tot de mogelijkheden als deze middelen nodig zijn om leerlingen te stimuleren in hun ontwikkeling en hun onderwijsprestaties. De Eerste Nederlandse Buitenschool wil de leerlingen een zo normaal mogelijke schoolsituatie bieden. Het personeel sluit aan bij de leerling en gaat uit van de ontwikkelingsmogelijkheden van het kind. Denken vanuit de mogelijkheden van leerlingen met een internaliserende psychiatrische problematiek is het uitgangspunt van de school. Personeel en voorzieningen Alle leerlingen krijgen onderwijs van (een) vaste groepsleerkracht(en) en onderwijsassisten(en) of leraarondersteuners. De onderwijsassistent en leraarondersteuner werken met een klein groepje leerlingen, of geven extra instructie of pre-teaching.
Naast gespecialiseerde leerkrachten, onderwijsassistenten en leraarondersteuner is de volgende expertise aanwezig in het team van de Eerste Nederlandse Buitenschool: intern begeleiders, een orthopedagoog, een kindercoach en een logopediste. Het zorgteam van de Eerste Nederlandse Buitenschool bestaat uit een aantal vaste, extern ingehuurde, ondersteuners. Personeel van de Eerste Nederlandse Buitenschool biedt structuur, rust, vertrouwen en veiligheid aan de leerlingen. Ze staan stevig in hun schoenen en hebben veel humor. Het personeel heeft specifieke kennis van de doelgroep van de school en kan goed samenwerken met anderen. Ze hebben veel kennis van didactiek en methodisch werken, zodat ze goed in staat zijn de aanpak aan te passen op de leerlingen. Het personeel is flexibel; ze kunnen indien nodig afwijken van een vastgestelde aanpak. Tegelijkertijd zijn ze heel consequent. De goede balans vinden tussen consequent zijn, en tegelijkertijd flexibel zijn, is heel belangrijk om met de leerlingen van de Eerste Nederlandse Buitenschool te kunnen werken. Indien een hulpvraag niet beantwoord kan worden door het personeel van de Eerste Nederlandse Buitenschool, wordt dit voorgelegd aan de ondersteuningscommissie van de school. Deze commissie besluit of en welke interne en/of externe ondersteuning wordt ingezet. De Eerste Nederlandse Buitenschool biedt in samenwerking met interne en externe therapeuten verschillende trainingen en therapieën aan onder schooltijd. Voorbeelden hiervan zijn fysiotherapie, ergotherapie, sensorische informatieverwerking, logopedie, spelbegeleiding, speltheraprie kunstzinnige therapie, SOVA training, PMKT, faalangstreductietraining en de KICK- en Cogmedtraining (werkgeheugentraining). Begeleiding door een persoonlijk begeleider is ook mogelijk. De Eerste Nederlandse Buitenschool heeft verschillende samenwerkingsrelaties, zoals met: - Intermetzo, top referent trauma centrum; - Bureau Jeugdzorg en Jeugdformaat; - HCO; - Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE); - de Jutters en de Banjaard; - Centrum Autisme; - Curium - de Bascule - Inzowijs - De Buitenwereld, gespecialiseerde naschoolseopvang en begeleiding. De Eerste Nederlandse Buitenschool is van oorsprong een school voor langdurig zieke leerlingen. Het staat in een rustige en boomrijke omgeving en heeft een groot plein en een eigen park. Dit is een zeer geschikte omgeving voor leerlingen met internaliserende problematiek. Naast veel buitenruimte in een groene omgeving heeft de Eerste Nederlandse Buitenschool een aantal voorzieningen, gericht op de doelgroep. Bijvoorbeeld werkruimtes voor trainingen en therapieën en aangepaste computerprogramma’s. De school beschikt ook over hulpmiddelen, zoals koptelefoons en time timers. Betrokkenheid van ouders De Eerste Nederlandse Buitenschool ziet ouders als ervaringsdeskundige. Een wederzijdse betrokkenheid tussen ouders en school is belangrijk en in belang van het kind. Ouders en leerkracht van de jongere leerlingen hebben regelmatig contact met elkaar door een contactschrift of de e-mail. Ouders en personeel van de oudere leerlingen hebben voornamelijk contact via de e-mail en telefoon. De leerkracht en de onderwijsassistent gaan
in principe één keer per twee jaar op huisbezoek. Behalve in groep 7/8, dan hebben zowel de leerling als de ouders meestal geen behoefte aan een huisbezoek. De school organiseert informatie- en thema-avonden voor ouders. Vier keer per schooljaar worden ouders uitgenodigd voor een gesprek over de voortgang van hun kind. Ouders ondersteunen bij het leesonderwijs en bij praktische klussen in en om de school. Door middel van de schoolgids, een nieuwsbrief en de website worden ouders op de hoogte gehouden over de ontwikkelingen en activiteiten binnen de school. In de MR van de Eerste Nederlandse Buitenschool zitten drie ouders. Ambulante Dienst De Eerste Nederlandse Buitenschool werkt samen met de Loodsboot op het gebied van advies en ondersteuning in het basisonderwijs. Basisscholen kunnen ook een beroep doen op de expertise van de Eerste Nederlandse Buitenschool. Toekomst Het monumentale gebouw aan de Doorniksestraat wordt in het schooljaar 2014-2015 gerenoveerd en het groene schoolplein gerealiseerd. In de zomer van 2015 keren wij weer terug naar deze locatie. Tot die tijd is school gehuisvestigd aan de Beresteinlaan 629 in Den Haag. De Eerste Nederlandse Buitenschool heeft, in vergelijking met andere scholen voor speciaal onderwijs in Noord en Zuid-Holland, veel ervaring met leerlingen met selectief mutisme1. De Eerste Nederlandse Buitenschool zal de komende jaren dit specialisme uitbreiden. Dit geldt ook voor aanbod aan leerlingen met een trauma. In samenwerking met Intermetzo zal de school zich ontwikkelen naar een trauma-sensitieve school. De Eerste Nederlandse Buitenschool vindt de scheiding tussen leerlingen met internaliserende en externaliserende problematiek in het belang van de leerling; in de toekomst wil de Eerste Nederlandse Buitenschool graag het onderwijs blijven verzorgen aan de huidige doelgroep. De Eerste Nederlandse Buitenschool vindt dat de ontwikkelingen rond Passend Onderwijs (nog meer) mogelijkheden bieden voor verschillende vormen van samenwerking met het regulier en speciaal basisonderwijs. Er zijn plannen voor samenwerking met sportverenigingen.
