De ontwikkeling van een brede school in pedagogisch-didactisch opzicht.
Samenwerkingsproject SBO De Fontein met basisschool De Liaan.
1
Passend Onderwijs Regio Noord - Limburg. Het bestuur van Stichting Prisma participeert in de stuurgroep Passend onderwijs van de regio Noord - Limburg. De stuurgroep neemt besluiten over de inrichting van het onderwijs om passend onderwijs in Noord – Limburg te realiseren. De ontwikkeling zal beschreven worden in de notitie: “ Plan van aanpak Passend Onderwijs in Noord – Limburg” Van belang zijn de uitgangspunten. Een van de uitgangspunten is: “ Elk bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs binnen de eigen scholen. Daartoe behoort ook het versterken van de zorg binnen de school, waardoor alle kinderen passend onderwijs ontvangen. “ Verder wordt aangegeven dat het ook mogelijk moet zijn, om binnen de basisscholen en scholen voor speciaal basisonderwijs, zeer speciale zorg te realiseren.
Passend Onderwijs Stichting Prisma. De beleidsnota’s “ Jong leren in de regio. Visie op ontwikkeling Stichting Prisma” en Koersen op kwaliteit voor kinderen” sluiten aan op de notitie van de regio Noord – Limburg. Stichting Prisma wil met alle direct betrokkenen in de leef - en leeromgeving van kinderen (ouders, medewerkers, externe professionals op het gebied van onderwijs en opvoeding) krachten bundelen ten behoeve en ten dienste van maximale ontwikkelingskansen voor kinderen. Passend onderwijs dat kinderen een optimale start geeft om uiteindelijk als volwaardige democratische burger in onze samenleving te kunnen functioneren. De basisscholen van Stichting Prisma streven naar passend onderwijs voor kinderen. In dat licht neemt het bestuur van stichting Prisma de bestuurlijke Zorgplicht die in de nabije toekomst van kracht wordt, uiterst serieus. Kinderen moeten zich, ongeacht hun onderwijsbehoeften, kunnen ontwikkelen op de basisschool in de buurt en moeten daar hun onderwijsaanbod kunnen ontvangen. Stichting Prisma geeft aan wat ze met Passend Onderwijs willen: 1. Handhaving van – van zover mogelijk – kinderen binnen het bestaande reguliere onderwijs (inclusief onderwijs ) . 2. Het onderwijskundig differentiatiemodel voor kwetsbare kinderen en/of risicokinderen moet zorgvuldig worden afgewogen. Hierin bestaan convergente en divergente onderwijsmodellen en/of –concepten. 3. Kinderen met (zeer) speciale onderwijsbehoeftes zijn soms aangewezen op een (zeer) speciale onderwijssetting. Ad 1. Handhaving van – van zover mogelijk – kinderen binnen het bestaande reguliere onderwijs (inclusief onderwijs ) . Dit vraagt van elke basisschool binnen de Stichting Prisma een hoogwaardige kwalitatief goede zorg. Ad 2. Samenwerking tussen Basisschool De Liaan en SBO De Fontein. Opdracht van het bestuur van Stichting Prisma is het ontwikkelen van een brede school in pedagogisch-didactisch opzicht, die moet zorgen voor een grote diversiteit van onderwijsarrangementen voor kinderen met (zeer)speciale onderwijsbehoeftes.
Als kinderen niet die instructie of ondersteuning kunnen krijgen op een basisschool, moeten
2
ze opgevangen kunnen worden in een speciale voorziening. SBO De Fontein ontwikkelt momenteel al zeer speciale onderwijsarrangementen. De kleinschaligheid van deze voorziening maakt samenwerking met een basisschool noodzakelijk om te voorkomen dat deze ontwikkeling stagneert. Hier komen we op punt 2 van pag.2: Het zorgvuldig afwegen van onderwijskundig differentiatiemodellen voor kwetsbare kinderen en/of risicokinderen. Hierin bestaan convergente en divergente onderwijsmodellen en/of – concepten. Een werkgroep heeft de opdracht gekregen om een zoals hierboven genoemde brede school te ontwikkelen. Speciale onderwijsarrangementen worden gerealiseerd middels groeps- en individuele handelingsplannen. Om uitvoering van deze plannen te realiseren, zullen we organisatorisch de bestaande structuren/ kaders doorbreken en werken met grotere en kleinere groepen. Meerdere leerkrachten worden verantwoordelijk voor een groep. Welke leerkrachten samenwerken in een groep en welke groep de leerkrachten toegewezen krijgen, is afhankelijk van hun competenties.
Steunpunt Passend onderwijs. Om ervoor te zorgen dat de ontwikkeling van de nieuwe organisatie niet te lijden heeft onder de werkzaamheden vanuit het Steunpunt, worden werkzaamheden voor de school en Steunpunt gescheiden. Professionaliteit van de medewerkers in deze organisatie kan op basis van een contract ingezet worden om collega’s van basisscholen te ondersteunen vanuit steunpunt Passend Onderwijs. Ad 3. Kinderen met (zeer) speciale onderwijsbehoeftes zijn soms aangewezen op een (zeer) speciale onderwijssetting. Als zowel de basisscholen als de SBO – school niet tegemoet kunnen komen aan de onderwijsbehoefte van een leerling, zal de leerling worden aangemeld bij het loket waar indicaties voor het SO worden afgegeven.
3
Voorwaarden bij het veranderingsproces met het oog op toekomstige samenwerking. •
We denken aan de volgende voorwaarden: Een analyse van beide organisaties. ( sterke punten vasthouden – aan zwakke punten werken ).
•
Alle leerkrachten van de Liaan en de Fontein die “ja” zeggen tegen de voornemens, zijn meer dan welkom om deze mee uit te werken, te ontwikkelen.
•
Nagegaan moet worden welke kernkwaliteiten/competenties we nodig hebben op organisatieniveau, welke we al in huis hebben en hoe we de ontbrekende binnen willen halen. Inkoop van expertise kan hierbij overwogen worden.
•
Professionalisering speelt een belangrijke rol.
•
Er moet een duidelijke scheiding komen tussen de brede school en het Steunpunt Passend onderwijs. Werkzaamheden vanuit het Steunpunt Passend Onderwijs mogen niet belemmerend werken op de schoolontwikkeling.
•
Er moet duidelijkheid zijn over de bevoegdheden. Wie stuurt Steunpunt Passend Onderwijs en de school aan ?
•
Verder zullen we ons de vraag moeten stellen, wat we nog meer nodig hebben om te ontwikkelen?
Voorbereidingen op schooljaar 2008-2009. •
Een bedreiging voor SBO De Fontein is de kleinschaligheid en de complexiteit. Dit leidt tot grote werkdruk. De taaktoedeling zal plaatsvinden alsof er sprake is van één organisatie. Zie overzicht taaktoedeling.
•
Afstemming van het vergaderrooster.
•
Informeren van de teams.
•
Op 10 juni komen de teams van SBO De Fontein en basisschool De Liaan bijeen voor een informele bijeenkomst om met elkaar kennis te maken.
Ontwikkeling in schooljaar 2008-2009. De doelen die nagestreefd worden zijn (nog) deels schoolspecifiek. Maar de gehele onderwijsontwikkeling van beide scholen zal gericht worden op de gewenste nieuwe organisatie. Eind schooljaar 2008-2009 spreken, denken en werken we als één team. Iedereen is iemand van ons.
4
Voornemens Voornemens basisschool De Liaan: De visie gaat uit van: ADAPTIEF ONDERWIJS in een LERENDE ORGANISATIE Uitwerking adaptief onderwijs in een lerende organisatie
autonomie
competentie betrokken uitvoeren
zelfsturend uitzoeken zelfverantwoordelijk leren van fouten en successen echte praktijk samen reflecteren gesimuleerd elkaar helpen
gerelateerd samen
echtheid
relatie 10
De lerende organisatie kenmerken: • Teamleden leren van en met elkaar. • Eigen opvattingen en werkwijze worden kenbaar gemaakt en worden ter discussie gesteld. • Er wordt gewerkt aan het opbouwen van een gezamenlijke visie. • Er wordt voor gezorgd dat iedereen zijn of haar talenten kan ontplooien en verder kan ontwikkelen. • Binnen de organisatie wordt gedacht in samenhangen. Problemen en oplossingen moeten vanuit verschillende gezichtspunten bekeken worden. Adaptief Onderwijs • Onderwijs dat is aangepast aan de behoefte van alle betrokkenen • Onderwijs waarbij gebruik gemaakt wordt van uiteenlopende materialen en instructieroutes. • Onderwijs waarbij gevarieerde instructieprincipes gebruikt worden. • Onderwijs waarbij alle betrokkenen in toenemende mate zelf verantwoordelijkheid nemen voor de planning en evaluatie van hun eigen leerproces. Hiervoor heb je nodig: • Geloof en plezier in eigen kunnen. (competentie) • Het gevoel dat mensen je waarderen en met je om willen gaan. (relatie) • Het gevoel dat je iets kunt ondernemen zonder dat anderen je daarbij moeten helpen. (autonomie)
5
Organisatiestructuur: Zelf sturende clusters: Als cluster samen bepalen hoe de leerlingen een optimale ontwikkeling door kunnen maken. Dit is afhankelijk van: • Leerlingen: zelfstandigheid, ontwikkeling, eigenheid • Leerkrachten: mogelijkheden, kwaliteiten, eigenheid • Tijd, plaats, omgeving Zelfsturende leerkrachten: Verantwoordelijkheid nemen als professionel voor: • Eigen ontwikkeling - reflectie, zelf assessment - persoonlijke wensen / wensen organisatie - meerjaren ontwikkeling - pop (jaarlijks) • portfolio - Clusterontwikkeling - Schoolontwikkeling Zelfsturende leerlingen: In toenemende mate verantwoordelijkheid krijgen en nemen voor: • de eigen ontwikkeling - vraag gestuurd - kiezen, tijd indelen, oefenen, zelf nakijken - portfolio • begeleiding door leerkrachten - leerlingvolging, kennis-vaardigheden, sociaal emotioneel - sturen indien nodig Leerlijnen: • Ontwikkelingen, kennis, vaardigheden • Einddoel of tussendoel • Geeft de richting aan die naar het doel leidt • Er zijn verschillende wegen naar het doel • Elk individu bepaalt zijn eigen weg Jaardoel: • PDSA-circel structureel inzetten • Sociaal emotionele ontwikkeling - Uitzoeken van methodiek en leerlingvolgsysteem. • Minimaal 3x per week een half uur groepsdoorbrekend werken
6
Voornemens S.B.O. De Fontein: 1. Professionalisering Rec - 4 gerelateerde problematiek. Verzorgd door Ambulant begeleider Ambulante Dienst Speciaal Onderwijs. 2. Implementatie leren en onderwijzen van z.m.l.k. 3. Toetsen op de SBO – school. 4. Wereldoriëntatie.
Gezamenlijke Voornemens: •
In het komende jaar zal eerst gekeken worden of SBO de Fontein en basisschool De Liaan zich gezamenlijk kunnen vinden in de visie en missie zoals die nu voor basisschool De Liaan geformuleerd is.
•
Werken met leerlijnen.
•
Aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling (preventief en curatief). Welke methodiek(en) gebruiken we en hoe volgen we de kinderen in hun ontwikkeling?
•
Afstemming van de zorg. De twee intern begeleiders werken samen.
•
Afstemming Kwaliteit Van Binnenuit.
•
Afstemming van MMSO.
•
Afstemming Piek (werken met verbeterteams )
7
Ontwikkeling samenwerking
Het management. Het management bestaat uit de waarnemend directeur van basisschool de Liaan en de directeur van de SBO - school. Waarnemend directeur en directeur SBO zullen taken verdelen. De werkgroep. De werkgroep stuurt de ontwikkeling aan. Het werken binnen de clusters De ontwikkeling wordt op gang gezet binnen de clusters 1-2, 3-4, 5-6 en 7-8 van basisschool De Liaan. Op clusterniveau zal er overleg plaats vinden tussen de leerkrachten van basisschool De Liaan en sbo de Fontein. De clustercoördinatoren van de Liaan en de intern begeleider van SBO de Fontein bespreken aan welke onderwerpen in de clusters gewerkt gaat worden. Voor het overleg tussen de scholen verwijzen we naar het vergaderrooster. Cluster 5/6 komt in het gebouw waar ook de Fontein gehuisvest is. Samen met de leerkrachten van de groepen “De Krokodillen” en “De Spetters” en gaan ze op zoektocht om het onderwijs zo inhoud en vorm te geven dat afstemming zo optimaal mogelijk gerealiseerd wordt. De leerkrachten richten samen de onderwijsorganisatie in. Leerkrachten leren elkaars werkwijzen kennen en leren van elkaars competenties. (leerkrachten uitwisselen, wederzijds klassenbezoek ) Er wordt naar een gemeenschappelijk kader met missie en visie toegewerkt. Leerkrachten stellen zich de vraag: Hoe kunnen wij een flexibele organisatie inrichten ? Wat betekent het voor mij om in zo’n organisatie te werken? Terugkoppeling van alles wat er gebeurt vindt plaats naar alle andere betrokkenen. De gezamenlijke zoektocht leidt tot een blauwdruk van de nieuwe organisatie. Afstemming van de zorg. De intern begeleider van De Liaan en De Fontein zullen de zorg afstemmen en optimaliseren. Dit proces wordt uiteraard door het management aangestuurd. We verwijzen hiervoor naar het zorgdocument. Verder zal het management de opbrengsten met de IB - ers bespreken. Plan van aanpak geconcretiseerd. Na het eerste clustercoördinatorenoverleg is duidelijk waaraan concreet gewerkt gaat worden en de manier waarop. Of te wel: wat willen we bereiken? Aan welke doelen gaan we werken en hoe doen we dat ? Deze voornemens worden beschreven in een plan en toegevoegd aan deze notitie. Voordat er een nieuw onderwerp gekozen wordt moet aan de hand van evaluatie duidelijk zijn dat de gestelde doelen bereikt zijn. Op deze manier zal de notitie blijven groeien en aan het einde van schooljaar 2008-2009 een blauwdruk opleveren van de nieuwe organisatie. Schooljaar 2009-2010. In schooljaar 2009-2010 wordt de blauwdruk ingevoerd. In juni 2010 moet het schoolplan voor de nieuwe organisatie klaar zijn.
8
Info naar ouders: Begin schooljaar 2008-2009 worden de ouders schriftelijk geïnformeerd. De ouders worden in de gelegenheid gesteld om tijdens de informatie - avonden vragen te stellen. Rapportage naar het bestuur van Stichting Prisma. De werkgroep rapporteert het bestuur 2x per jaar over het verloop van de ontwikkeling. Het bestuur ontvangt een schriftelijke rapportage voorafgaande aan het drie maandelijks overleg. De werkgroep bestaat uit de volgende personen. Rene Smits Ted Nefkens Elly Hermans Gerty van Loon Henk Boumans
9
Programma 10 juni 2008 Teambijeenkomst BS De Liaan – SBO De Fontein Aanvang: 15.45 uur lokatie Liaan Koffie met vlaai Inleiding (door René) Wat heeft de werkgroep tot nu toe gedaan: door Henk, Gerty, Ted en Elly Kennismakingsronde 1: Zoek een collega op:
1; van de andere school, óf 2: uit een ander cluster als er niemand meer is
1x3 minuten: wie ben ik? 1x3 minuten: vanuit welke drive werk ik in het onderwijs? 1x5 minuten: welke voordelen kan de samenwerking in jouw ogen opleveren? - als je het er samen over eens bent, op geeltjes noteren en op verzamelvel plakken. Kennismakingsronde 2: Wisselen: zoek een andere collega op Verder hetzelfde als bovenstaande. Kennismakingsronde 3: Wisselen: zoek een andere collega op Verder hetzelfde als bovenstaande. ± 17.00 uur. Gezamenlijke afsluiting met een drankje
10
