De Maand van Hemus mei 2004

De Maand van Hemus mei 2004

HEMUS MIX SNELSTE IN ELFSTEDENTOCHT door Jos Wassink Leeuwarden, 22 mei - Dames en heren van de Amersfoortse roeivereniging Hemus hebben de mix-categorie gewonnen van de roei-elfstedentocht die afgelopen weekeinde in Friesland gehouden werd. In het totaalklassement was hun tijd van 17 uur 55 minuten en 53 seconden goed voor een zesde plaats.

De winnende ploeg. foto Marien Mortier

HET RODE BOEKJE IS NU HANDBOEK HEMUS Voorheen Het Rode Boekje is grondig onder handen genomen. Geheel vernieuwd en verfrist staat het altijd voor je klaar op de website. Het wordt aan alle leden ook per post toegestuurd, in zwartwit. De versie op de website is mooier, want die is in kleur.

De Elfstedentocht is een begrip in roeiend Nederland. In tegenstelling tot de winterse variant wordt de roeitocht ieder jaar gehouden. De Leeuwardense roeivereniging Wetterwille organiseert de 200 kilometer lange race ieder jaar in het weekeinde na Hemelvaart. Maximaal 100 ploegen kunnen zich ervoor inschrijven en hooguit vier ploegen per vereniging. In principe is het een estafetterace, maar een enkele ploeg roeit het hele traject zonder wissels. De maximale tijd is 24 uur; dit jaar finishten er 90

ploegen binnen die limiet. De race gaat vrijdagavond om 8 uur van start. Amersfoort was dit jaar ruim vertegenwoordigd met het maximale aantal van vier ploegen: drie gemengde (mix-) ploegen en een herenploeg. De snelste mixploeg had een achterstand van 54 minuten op de nummer 1 (De Zwolsche met 17:02:00). De Hemusheren hadden 19:19:30 nodig en kwamen daarmee op de 12e plaats in het totaalklassement. Beide andere mixploegen van Hemus finishten vrijwel gelijk met 21:47:26 respectie-

HANS ROVERS: TE DRUK OM TE ROEIEN door Jos Wassink Op de ALV van 28 april werd bekendgemaakt dat Hans Rovers (61) zijn functie als secretaris heeft neergelegd wegens gezondheidsredenen. Cees Medema zal voorlopig zijn functie waarnemen. Inmiddels gaat het weer bergopwaarts met Hans Rovers. 'Ik was overspannen' verklaart hij onomwonden. Een veeleisende baan in de civiele betonbranche, waar hij verantwoordelijk is voor het secretariaat en de opleidingen, in combinatie met de secretarisfunctie is teveel gebleken. Voor zijn baan in Gouda ging hij zeven uur 's ochtends van huis en kwam twaalf uur later terug. Vijftig uur per week. Daarnaast kostte het secretariaat voor Hemus (verslagen, voorbereiden van vergaderingen en ander regelwerk) hem nog eens tien tot zestien uur per week. Van roeien kwam het al lang niet meer. Te druk. Dat is nu anders: Hans roeit in ieder geval op woensdagavond en wil zo snel mogelijk afroeien in C1 en skiff zodat hij kan roeien wanneer het hem uitkomt. Tot de zomervakantie werkt hij op een laag pitje (drie dagen per week). Daarna ziet hij wel weer verder, maar in ieder geval geen secretariaat meer.

velijk 21:53:30 en behaalden daarmee de 56e en de 59e plaats. Hemus heeft in de afgelopen tien jaar veel ervaring opgebouwd in deze bijzondere race. Goede wisselplaatsen, snelle wissels en ervaren stuurlieden zijn even belangrijk voor een goede eindtijd als een goede conditie, doorzettingsvermogen en techniek. Een snelle tijd vereist een combinatie van ervaring en training. Die wedstrijdervaring begint nu vrucht te dragen. De winnende mixploeg bestond uit: Leonieke Hennes (stuur); Mechteld Schwartz (stuur); Mirjam van den Hoorn; Sabine Groenendijk; Debora van Herpen; Ellen Sulman; Jan Paul Kleijwegt; Jan Dirk Heesbeen; Marien Mortier; Hans Meijer; Jantinus Ziengs en Bart Buiskool.

Vind je het niet nodig om het Handboek op papier te ontvangen? Prima, dat scheelt ons de druk- en verzendkosten. Laat dat dan even weten aan Hugo Bos.

ENQUÊTE De enquête is al door 180 leden ingevuld. Geweldig! Degenen die geen internet hebben krijgen hem binnenkort in de bus. Wel internet en nog niet ingevuld? Doe het nu!

5 juni

19/20 juni

TIENDE HEMUS MIDZOMERNACHTTOCHT 26 juni

ONDERLINGE WEDSTRIJDJES

In dit nummer

Voor nieuwe leden en verder voor iedereen

Veel Elfstedentocht. En verhalen over kerkroeien, de Ronde Hoep, een muziekoptreden. Een verslag van de recente ALV. Aankondigingen van komende activiteiten, kijk maar hier rechts, met verderop allerlei details. Geen plaats voor het barrooster. Houd dat zelf in de gaten! En: schapen en hun herder op de dijk.

19 augustus

REGIONALE MIDWEEKDAG 28 augustus

HACK

Hemus Algemene Clubkampioenschappen of hoe kom ik de zomer door 25 september

DHV EEMHEAD

De maand van Hemus wordt tienmaal per jaar aan alle leden van Roeivereniging Hemus gezonden. Redactie: Ilja van Buitenen, Lieke Huits, Koos Termorshuizen, Leonie Walta, Jos Wassink. Adreswijziging naar [email protected]. Onopgemaakte kopij en tips naar [email protected]

ELFSTEDENTOCHTVERSLAG VANUIT DE VOLGBUS door Aldert Nijhuis Het Elfstedenvirus heeft mij sinds 1994 flink te pakken. Drie keer roeide ik de tocht der tochten zelf, maar vanaf 1997 houd ik mij met de logistiek en het "randgebeuren" bezig. Een Elfstedenploeg begeleiden is namelijk veel leuker dan zelf roeien, want je maakt vrijwel de hele tocht mee en hebt geen kans op blaren. Dit keer waren de verwachtingen hoog gespannen. Een nieuwe boot en een goed getraind mixed team. Een verslag van uur tot uur. ze allemaal weer tegen, roeiend of aan de kant. Onze ploeg snijdt als een mes door de boter, in Dokkum wordt als 12e gestempeld en passeren we de herenploeg van Hemus, die als 18e was gestart. Intussen zijn we de op voorhand gevreesde mixed concurrentie van DDS al voor Dokkum gemakkelijk gepasseerd. 18.00 uur De gezamenlijke maaltijd en ploegbespreking zijn net achter de rug. Vanuit ons basecamp bij Sneek vertrekt de oproeiploeg naar Sneek. Tassen worden ingepakt, de schema's nog een keer bekeken en besproken. Kloppen de tabellen nou wel? Mobiele nummers uitwisselen. Nog een keer naar de wc. En wie was ook alweer auto 1? 19.00 uur We zijn in de centrale volgauto op weg naar de start en rijden Leeuwarden binnen. Nog even de stereo hard, "higher ground' klinkt vol uit de loudspeakers. Jantinus vraagt of het wat zachter mag, en dus draait Leonieke het geluid nog wat harder. In de Prinsentuin blijkt dat de speedcoach nog niet bij de stuurplek is gemonteerd. In allerijl sleutelt Hans het apparaat op het laatste nog vast. Heb ik deze scène niet al eens eerder gezien?

20.00 uur De start. Burgemeester Dales van Groningen lost het verlossende schot. In de Prinsentuin de gebruikelijke chaos. Boten dwars door elkaar. Maar liefst vier keer het Hemus rood en wit, wat een mooi gezicht! We hebben met de mixedploeg startnummer 53, dus we moeten lang wachten totdat ook wij de startlijn mogen passeren. 20 uur 14 is het eindelijk zover. The heat is on! 21.00 uur Het slagveld is gigantisch. Een straffe noordoostenwind maakt het eerste stuk naar Dokkum zwaar. Het verschil tussen de eerste drie boten en nummer vier is bij Bartlehiem al een paar minuten. Onze eerste etappe is fantastisch gegaan. "We hebben er 24 gepakt!", stoomt een uitgelaten Jantinus de adrenaline van zich af. En dat is maar goed ook, want onze tactiek is om na de eerste paar etappes bij de eerste tien boten te varen. 22.00 uur Doorkomst in Dokkum. Leonie is naar de stempelpost gereden om te assisteren, want het is daar vaak dringen. Ondertussen ontmoeten we bij de Klaarkampsterbrug oude bekenenden. De roeiwereld is klein, en bij de Elfstedentocht kom je

23.00 uur De tactiek werkt. Drie herenteams hebben ons naar de voorste gelederen gebracht. Maar de opmars is nog niet ten einde. Op de terugweg naar Bartlehiem roeien Jan Dirk en Sabine, de eerste keer dat we een mixed team hebben ingezet. Op de brug bij Birdaard moedigen we ze aan. Het ziet er prachtig uit. En weer worden er ploegen ingehaald, waaronder twee herenteams. Sabine zit even stuk als ze bij Bartlehiem uit de boot stapt, maar ze herstelt snel en doet in de volgbus uitgelaten verslag van de etappe. It giet on! 24.00 uur Bij Wetterwille is het minder druk dan ik had verwacht. Niet zo gek, we liggen 7e en de meeste volgploegen zijn nog ergens bij Bartlehiem of Oudkerk. We moeten even improviseren, want het blijkt dat we op het vlot niet mogen wisselen. Jan Dirk posteert zich aan de punt van het vlot. Zodra onze boot aankomt - gelukkig roept hier de speaker de nummers af - schreeuwt hij naar Leonieke dat ze honderd meter verder moet aanleggen. Het lukt. In pak de stempelkaart en trek een sprint naar de stempelpost. We zijn de 6e ploeg die stempelt in Leeuwarden, dus de meute is er al een beetje aan gewend. Nog een beetje nahijgend kijk ik Jan Paul en Mirjam na, die in de nacht verdwijnen, vlak voor de veteranen van de Amstel.

01.00 uur Bij Weidum blijkt de meerwaarde van mijn kermisjack pas goed. Hans had het gevonden in een skatewinkel, een hesje met knipperlichtjes. Bij de altijd erg donkere wisselplaats ziet Bart me vanaf de weg naar een geschikte plek zoeken. Het is een lastig punt; op de enige plaats waar we goed konden wisselen, heeft vanmiddag een boot aangemeerd. We hakken snel wat onkruid weg en proberen de plek geschikt te maken, maar het blijft behelpen. 02.00 uur Het is aardedonker op de brug bij Dearsum. Gelukkig hebben we hier gisteren verkend. Er wordt aan de brug gewerkt, en overal ligt bouwmateriaal. Met lampjes zoeken we onze weg naar het wankele vlot. Het ker-

misjack doet weer wonderen. 03.00 uur Doorkomst Sneek net geweest. We liggen steady 6e plaats nu, de veteranen van RIC zijn verdwaald. Hans en Bart zijn op weg naar Woudsend, en gaan proberen het gaatje met de herenploeg van de Meije en de veteranenploeg van de Amstel dicht te roeien. Het zullen de enige ploegen zijn die we de rest van onze tocht nog zullen tegenkomen. Bij roeivereniging De Geeuw eten we een kop soep. Ik houd er niet van, maar wat smaakt dat zoute spul lekker zo midden in de nacht.

04.00 uur In Woudsend blijkt dat we de tas van Marien in Sneek hebben laten staan. Eerste foutje. Marien slaat snel spijkers met koppen, dan moet Bart maar even wachten met slapen, Suzanne (met Leo samen een van onze chauffeurs) moet eerst even terug naar Sneek rijden. Ondertussen rijden we met de bus naar Sloten. Ik houd van deze stille uren. Niemand op de weg, bruggen dicht, stilte in de auto. The small hours of the morning… 05.00 uur De hemel kleurt langzaam grijs vanuit het oosten. We zijn met de volgbus naar de oever van het Slotermeer gereden en proberen Mechteld met koplamp signalen aan te geven waar ze op af moet sturen. Aanvankelijk lijkt ze de verkeerde kant op te gaan, maar op tijd draait ze bij. Een kleine zucht van verlichting gaat door me heen. De grootste navigatie moeilijkheden zijn nu voorbij. Nu wordt het consolideren.

06.00 uur Ik word afgelost door Leonie, die een groot gedeelte van de nacht heeft geslapen, en rijd met Sabine terug naar basecamp. Het voelt gek om de race te verlaten, maar heel even sla-

pen is toch wel verstandig. Ik krijg uitgebreide instructies over het gebruik van de limousine van Jantinus en mag vooral niet te hard rijden. Bonnen zijn voor eigen rekening…. 09.00 uur Met Sabine op weg terug naar de race. Ik bel vanuit de auto om de stand van zaken te vernemen. Een vreemd idee dat er hard wordt doorgeroeid terwijl je slaapt. We liggen nu op de 7e plaats overall, zo blijkt. We doen stuivertje wisselen met de herenploeg van de Meije, terwijl de veteranenploeg van de Amstel een minuut of acht voor

ons vaart. Geruchten over een opstomende mixed ploeg van RIC blijken niet te kloppen, het betreft de veteranenploeg, die tot drie keer toe een fatale stuurfout maakt. 10.00 uur Ik probeer Wim van Roosendaal te bellen om te horen hoe het met onze heren gaat. Laatste nieuws was een 11e plek in Sloten. Dat was goed nieuws, maar nu zwijgt de telefoon. Zou Wim in slaap zijn gevallen?

11.00 uur Tussen Bolsward en Harlingen is het bikkelen geblazen. De wind waait hard uit het noordoosten. We besluiten de etappe naar Kimswerd in te korten. Bart en Deborah, die van Kimswerd naar Harlingen zouden roeien, draaien echter hun hand niet om voor een langer stuk. Alhoewel ze al voor Kimswerd zijn ingestapt, roeien ze soepel en stug door naar Harlingen. De heren van de Meije komen er niet langs. 12.00 uur Ik rijd met Hans en Bart vooruit naar Franeker, zodat zij op tijd bij de wisselplaats zullen zijn. De

De maand van Hemus - mei 2004 - pagina 2

mannen zien er inmiddels wat vermoeid uit, al oogt Bart nog steeds bijzonder fit. We zijn inmiddels al sinds Bolsward met de hele ploeg bij elkaar, en proberen waar mogelijk aan te moedigen. Het werkt aanstekelijk. Ook dringt inmiddels langzaam maar zeker tot ons door dat de andere mixedploegen in geen velden of wegen zijn te bekennen. 13.00 uur Dronrijp, de voorlaatste wisselplaats. Vanaf de hoge brug kunnen we de boot van veraf zien aankomen. De wind is inmiddels flink aangewakkerd, het lijkt wel bijna orkaankracht. Gelukkig is de richting west, zodat we op het Van Harinxmakanaal de wind mee hebben. Ik vraag mij af hoe het de ploegen vergaat die nu nog niet voorbij Harlingen zijn. Het wisselen gaat geroutineerd. Twee man voor het binnenhalen van de boot, een derde houdt bij het in- en uitstappen de rigger van de boeg vast. Roeiers eruit, roeiers erin, riemen goed vast, uitduwen, en gaan! Het duurt niet langer dan 30 tot 45 seconden. We zien hoe de begeleiders van de Meije bewonderend toekijken. 14.00 uur Wetterwille, de finish. De ploeg van de Amstel is net binnen en wint het veteranenveld. Het wachten is op de zesde boot, de Hemus mixedploeg. Marien en Bart roeien de laatste etappe. We hebben ze langs de kades van Leeuwarden nog aangemoedigd en staan nu met de voltallige ploeg op het vlot. De laatste bocht, de laatste halen. Allez Hemus! De finish, de bel, het blik! Het is tien over twee in de middag. De ploeg roeit de Elfstedentocht jn 17 uur en 55 minuten. Een geweldige prestatie! 17.00 uur Prijsuitreiking. Hemus wint het mixedveld en behaalt voor de eerste keer in de historie een blik tijdens de Elfstedentocht. Een gevoel van weemoed bekruipt me als Leonieke, Mechteld, Deborah, Ellen, Mirjam, Sabine, Bart, Hans, Jan Dirk, Jan Paul, Jantinus en Marien op het podium staan om de blikken in ontvangst te nemen. Uitgerekend in het jaar dat ik naar Amsterdam verhuis, is er dan eindelijk de overwinning. Het Elfstedenvirus is vermoedelijk onuitroeibaar, dus ik zal er volgend jaar vast wel weer bij zijn. Misschien wel voor Hemus…

ZEVENENVIJFTIG OF DRIEENZESTIG door Koos Iestra Een oranjekoek, twaalf kruisjes en een overwinningsgevoel. Resultaat van de Elfstedentocht binnen vierentwintig uur. Ploeg vier verslaat ploeg Alwin met 6:04 minuut! Een specifieke voorbereiding van cross-training: het vrouwelijke deel van de ploeg bereidt zich voor op de vierdaagse in Nijmegen. Men verhuist enkele malen. Doet vakantietrainingen. De mannen - Andre uitgezonderd - proberen zich ernstig voor te stellen wat de elfstedentocht dan toch wel inhoudt. Men doet een try-out in Naarden. Roeit boord in plaats van scull. Sommigen gaan ook maar op vakantie. Kortom iedereen is 21 mei klaar, gezond en gretig om te starten. De Stork ook. De ploeg van Alwin had laten weten zich tot het uiterste in te spannen om niet als laatste ploeg van Hemus in het klassement te worden opgenomen. OK. Wilden wij ook niet. Vrijdagmorgen zwerven door Friesland om wisselpunten te bekijken. Gedreven door het angstige gevoel in het donker de boot te missen. Zou het gebeuren? Materiaal in orde maken en laten keuren. Startnummers ophalen… De ploeg van Alwin blijkt ons startnummer te hebben overgenomen en daarmee voor ons te zullen starten. Zonder blikken of blozen. OK. Misverstand bij Wetterwille. Wij zouden ook niet blozen. Wij zijn dus 63 en zij 57. Tegen achten toch wat stress. Voetenrail losgetrapt. Nog geen gereedsschapskist in de volgauto. Twee auto's zoeken bouwmarkten die niet geslotenzijn. De wedstrijd start met Kirsti en Katie beide trappend aan hun kant van het voetenbord. Perfecte synergie. Toch wat onrustig gevoel dat niet alles meezit. Er komt een schroefje. Leeuwarden Dokkum Leeuwarden. Bikkelen tegen de harde noordewind en regen in. De olielampjes wakkeren gezellig als de nacht valt. Bartlehiem blijkt per auto in het donker moeilijker te vinden dan over het water of het ijs. De ploeg

van Alwin blijft bij Klaarkamsterbrug achter als ze hun verloren olielamp moeten vervangen met een zaklamp en een koffiebekertje. Romantiek van de Elfstedentocht. Bij Wetterwille gaat de telefoon: Kirsti weet niet of we op de goede weg zitten. Ze vindt het beter niet door te gaan na de volgende wissel. Voorsprong op de mannen en vrouwen van 57 is 8 minuten. Wat doen we? Met creativiteit gooien we ons schema om. Natuurlijk gaan we door. Om 2 uur gaat de telefoon: eerst bij Katie en dan bij André. Of wij willen opstaan. Kirsti stapt af.... Leeuwarden - Sloten. Wind in de rug. Sjoukje en Douwe zetten goed door. Ruim op tijd zijn we bij het wisselpunt in Weidum. Nog even in de auto zitten, en dan de nacht in naar de waterkant. Veel boten passeren. Ploeg vier geeft echter geen antwoord op ons roepen in de nacht. Een half uur. Dan telefoon: we zijn vlak bij Dearsum. Shit in de auto zitten… Dearsum: "Hemus, He-ee-mus…" klinkt het door de nacht. Gelukkig. Wij zijn het en niet de ploeg van Alwin. André en Agnes stappen in en roeien verder. Halen boten in. Katie bibbert voor de brug bij Scharnegoutem. Daar had ze zich niet op ingesteld… Peace of cake. Met applaus van leden van de ploeg van Alwin, die op de brug staan te kijken. In Sneek wordt het licht. 10 minuten voorsprong op nummer 57. Een kwartier op ons schema. In Woudsend kan verplaatsing van het stempelpunt ons niet misleiden. Met zwemvest het Slotermeer op. Het is spiegelglad. In 36 minuten over. Bij de stempelpost staat de wisselploeg er niet. André zegt (zachtjes) iets minder vriendelijks. Gelukkig toch nog aflossing. Meer dan een kwartier voor op ons schema. De mannen en vrouwen van de 57

zijn tegelijk met ons op de wisselplaats en kijken met imponerend optimisme naar hun boot uit. Sloten - Harlingen. Met het licht steekt ook de wind op. Nu volgt een dip in de tocht. Met zijwind over het Slotermeer. Bij Balk staat het water in de boot. Het landschap is prachtig, de Luts alleen te smal. Astrid, John en Katie komen flipperend en kibbelend door. Esther, Gerard en Agnes nemen over. Onderweg op verschillende punten aangemoedigd door de ploeg van Alwin. Ja, wij liggen nog steeds voor. Vergeleken bij het Slotermeer is de Geeuw een ontstuimige zee. Maar John en Gerard gaan met de kop ervoor. Esther en Gerard staan nog niet aan de kant als ze al bij Galamadammen aankomen. Dan ook maar Morra over. Nummer 57 loopt wel op ons in. In Stavoren is het verschil nog maar 8 minuten. Gras, stenen en schapen. Het lijkt wel Kolonisten van Catan! Er komt geen einde aan. En bij Hindeloopen is het gebeurd. Vlak voor het stadje worden wij ingehaald door de ploeg van Alwin. Zij zitten er zo fit als een hoentje bij. Hoe kan dat? Het is half elf en dat is krap onze schematijd.

maal dank! De inzet van sterke mannen heeft succes. Er worden ploegen ingehaald en "en passant" ook nummer 57. Exact 15:00 uur stempelen we in Harlingen. 7 minuten voorsprong! Harlingen - Leeuwarden. Koos kijkt nog eens naar het schema. "Raken we nu door de sterke mannen heen terwijl het Van Harinxma kanaal nog voor ons ligt? Moet ik zelf dan een stuk roeien? Kom op zeg. Er zitten ook stoere vrouwen in de ploeg!" We draaien het rechte eind op en gaan voor Leeuwarden. Regen en wind, maar André en Agnes halen boten in. "Met mannen", zegt André vol trots. Een kleine stoet auto's met supporters volgt de boot nu van brug tot brug langs het Van Harinxmakanaal. Het gaat nog spannen. Njin-Tsoe raakt de kaart kwijt, maar Franeker komt hij door. Zonder kaart gaan Agnes en Sjoukje verder. Ze roeien gelijk op met een boot met mannen, maar blijven ze voor. Ook al wordt regelmatig getwijfeld welke kant ze op moeten. Verbazend hoeveel bochten en aftakkingen er in zo´n recht kanaal zitten.

op ons in. Franeker passeerden we met nog maar vier minuten voorsprong. Bij Dronrijp liggen de beide Hemusboten weer bijna gelijk. Maar dan blijkt er nog een forse stoot energie over te zijn. De laatste twee trajecten halen we er weer heerlijk op los. Sjoerd en Gerard trappen onder luide aanmoediging van Esther of hun leven ervan af hangt en blijven de ploeg van Alwin voor. André en Douwe nemen tenslotte over. Er zijn aanwijzigen dat er meer in deze ploeg zit voor een volgende tocht. We weten het zeker. Wij gaan van de ploeg van Alwin winnen. Onder luid getoeter roeien de heren onder leiding van Sjoukje naar Wettewille, waar Alwin op de kant staat. Kijk, daar komt een boot van Hemus aan. "dat zijn wij", zegt hij vol vertrouwen. Mis! Wij finishen 6 minuten voor de ploeg van Alwin. Nummer 63 om 18:04 uur in een tijd van 21:47uur. Nummer 57 om 18:08 uur in een tijd van 21:53 uur. Oranjekoek, twaalf kruisjes en een overwinningsgevoel! Simpel.

De ploeg van Alwin loopt toch

Elfstedenergernisjes en opsterkertjes door Hans Meijer

Als in Workum de auto's de wisselplaats bijna allemaal verlaten krijgen we het gevoel dat het peleton ons ver voor is. Sjoukje wenkt als een echt fries meisje vanaf een buorkerij aan de overkant. 7 minuten achterstand op de ploeg van Alwin. Maar we worden glimlachend uitgewuift vanuit de buorkerij! Kleine dingen maken het verschil.

Elfstedenergernissen

Elfstedenopstekers

Verlichting bij huizen langs de vaart waardoor je als stuurtje niet meer kunt zien hoe het volgende bruggegat eruit ziet.

Het voorbij varen van een ploeg waarvan je verwacht dat het je belangrijkste concurrent is.

De regen komt met bakken uit de hemel vallen. Bij Kimswerd hebben we onszelf weer hervonden en repareren we een dolklep met ijzerdraad van Alwin's ploeg. Dank, duizend-

Heb je net een etappe geroeid blijkt je tas met droge spullen en krachtvoer nog bij je vertrekpunt te liggen.

Een andere ploeg die aanlegt op het plekje dat je net had uitgezocht voor je eigen ploeg die er zo aankomt.

Instappen in de boot voor de volgende etappe en pas na 5 halen ontdekken dat je vergeten was je trui uit te trekken voordat je aan de etappe begon. Roeiers voor je die hun handen met tape beplakt hebben zodat er lijmresten op de handles komen die de laatste restjes huid van je gemartelde handen trekken. Een piepende dol waar je niets aan kunt doen omdat je geen tijd wilt verliezen. Heb je net de eindsprint van je etappe volbracht en dan blijkt dat de wisselploeg niet op de verwachte plek aanwezig is. Mag je als toetje nog een etappe roeien... Ben je eindelijk in slaap gedommeld op een ongemakkelijke autostoel komt er een ploegmaat die je eraan herinnert dat je over een half uur weer wakker moet worden.

De maand van Hemus - mei 2004 - pagina 3

Een lekkere warme douche in een koude, winderige Elfsteden nacht. Een banaantje voor verse energie. Het schijnt dat de Hemusapen ondanks een restvoorraad van meer dan 5 kilo ruim een kilo banaan per persoon verorbert hebben. Een ploeg die hardnekkig weigert zich definitief te laten passeren die zo vriendelijk is om even de verkeerde kant uit te varen zodat we alweer drie lengtes voorliggen als de concullega's doorkrijgen dat er iets misgegaan is. Een brug waarbij de stuurvrouw aangeeft dat we gewoon door kunnnen roeien waarbij er tijdens de haal niet meer dan 10 cm ruimte tussen de bladen en de brug overblijft. Een tropische regenbui in een koude nacht die zorgt dat de dollen ineens weer geruisloos draaien. Een goddelijk kopje gratis koffie of soep in Sloten en Harlingen bij de truck van de Chauffeursvereniging Friesland.

SPONSOR DHV EN ROEIEN door voorzitter Piet Kunst Zoals jullie hebben kunnen zien, hebben ook medewerkers van onze sponsor DHV weer ontdekt hoe fijn het is om te roeien in het voorjaar. In dit stukje geef ik wat achtergrond over het roeien van DHV bij onze vereniging. Binnen DHV bestaat een roeivereniging met de naam DRQ: DHV (G)Rowing Quality. Deze vereniging heeft het recht om bij Hemus te roeien. Dat recht ontleent DRQ aan het feit dat DHV onze 8, "Amersfoirde", voor een groot deel heeft betaald. Tot eind 2008 is de Amersfoirde gezamenlijk eigendom van DHV en Hemus, daarna is Hemus eigenaar van de boot. Bovendien is DHV een grote sponsor van de DHV Eemhead, zowel in financiële zin als door de levering van diensten.

TIENDE HEMUS MIDZOMERNACHTTOCHT

LANDELIJKE MIDWEEKDAG BIJ HEMUS

van zaterdagavond 19 juni 20.00 uur tot zondagochtend 04.00 uur 30 kilometer over de Eem

door Wim Broekhuizen

Iedereen herinnert zich nog het spectaculaire kikkerconcert op het kano-eiland bij Baarn. En vooral de adembenemende terugtocht in het donker in de dichte mist. Maar ook de magische wijnschenker en de lugubere barbecue. Een tocht om nooit meer te vergeten. De tocht 2004 wordt zo mogelijk nog spectaculairder. Geheime instanties zijn al driftig bezig met de voorbereidingen. We rekenen op een enorm aantal deelnemers dus schrijf je snel in, we hebben maar 50 plaatsen! Ook leerlingen van de Roeischool die nog niet afgeroeid zijn, kunnen zich inschrijven. Ouders met jonge kinderen kunnen ongemerkt de nacht wegblijven zonder dat hun kinderen het merken. Voor eventuele oppas kan gezorgd worden.

Roeiers die speciaal de zondagsrust willen eerbiedigen kunnen in Eemdijk hun hart ophalen. Inschrijving op de lijsten in de Villa. Kosten € 10 per roeier, inclusief eten en drinken, te betalen bij aanvang van de tocht. De inschrijving sluit op zondag 13 juni 2004 om 24.00 uur. Ieder die dan op de lijst staat wordt gehouden aan de plicht te betalen of te zorgen voor vervanging.

Op verzoek van de KNRB-commissie Midweekroeien organiseren drie verenigingen de traditionele regionale roeidagen voor midweekroeiers. Voor onze regio organiseert Hemus deze dag. De roeidag vindt plaats op 19 augustus. Er wordt hard gewerkt aan een aantrekkelijk programma voor onze gasten. Met de weersverwachting op zeer lange termijn, die de meteoorlogen ons in het vooruitzicht stellen wordt de aandacht natuurlijk gelegd op het roeien over onze bijzonder mooie Eem. Mochten de weergoden ons onverhoopt in de steek laten dan wordt onze gasten een alternatief geboden. Want ook het Amersfoortse heeft veel te bieden. De organisatie vindt plaats door Piet van Gent in samenwerking met de toercommissie en een aantal midweekroeiers. De overige regionale ontmoetingen worden georganiseerd door Roei- en Zeilvereniging Gouda te Reeuwijk (19 augustus) en door Wetterwille te Leeuwarden (26 augustus).

KLEINE MELM, DAT IS BIJ ZWARTE WILLEM (ZEGGEN DE SOESTERS) door Piet Hilhorst

Natuurlijk verwacht een sponsor, en DHV dus ook, iets terug van de vereniging. De afspraak is dat alle leden van DRQ in de Amersfoirde mogen roeien. Andere boten mogen ze gebruiken alsof ze Hemus-lid zijn. Dat betekent dus dat voor de DRQleden geldt dat ze afgeroeid moeten zijn voor de boot waarin ze varen (behalve dus voor de Amersfoirde) en dat ze dus net als Hemusleden plezier aan het roeien kunnen beleven.

Materiaalcommissaris Hans Meijer vroeg mij één minuut voor de plechtigheid de nieuwe C2x+ te dopen. De boten van Hemus krijgen een naam die betrekking heeft op een plaatselijke locatie, zoals De Kleine Melm. De naam van de nieuwe C2x+: Zwarte Willem. Ik haalde snel wat losse herinneringen op. Waarom ik? Ik ben waarschijnlijk een van de weinige Hemusleden die iets van Zwarte Willem af weet.

Het is van het belang dat we alle leden, zowel van DRQ als van Hemus, gewoon even helpen als dat nodig is, bijvoorbeeld met boten uittillen en wegwijs maken in de loods, en dat we elkaar op een plezierige manier te woord staan. We hebben er als Hemus belang bij om onze sponsors bij de vereniging betrokken te houden, en roeien is daar een goede manier voor!

THE INVADERS Op vrijdag 14 mei trad de muziekband The Invaders voor het eerst live op voor publiek. Een hoge dosis Hemus in band en publiek.

Zwarte Willem was de kroegbaas en veerman. Hij had een roeiboot, maar zijn veer was waarachtig een pontje dat met een strak gespannen ketting naar de overkant gehaakt werd. Het steigertje tegenover de Kleine Melm is nog een overblijfsel uit het pont-tijdperk. Zwarte Willem is voor de echte Soester de naam voor De Kleine Melm. Dus ook een locatienaam. Zat je vader vroeger bij Zwarte Willem, dan wist zeker dat hij enigszins aangeschoten thuis kwam. Ik spreek nu van de jaren tot 1952. Zo herinnerde ik mij de verhalen over de zwemwedstrijden die gehouden werden van het Baarnse Badhuis (naast de Baarnse roeiclub) over de Eem naar Zwarte Willem - de Kleine Melm dus - waar dan vooral de Soester boerenjongens aan meededen.

Leonie Walta op saxofoon (en keyboard), Frans Hogenkamp op keyboard (en trompet) en Ditte Vrolijks op basgitaar Vanaf 10 uur speelden ze voor een vol Theatercafé De Lieve Vrouw. In de band drie leden van Hemus. The Invaders speelden twee uur lang: ‘meer nummers hebben we nog niet ingestudeerd’, zo zeiden ze bij het afscheid. Ze speelden een mix van zeer bekende en verrassende nummers. Van Le vent nous portera tot Don’t be afraid of the dark. In een volgend nummer een portret van de band.

Deze herinnering bracht mij op het onvergetelijke moment dat ik - in 1948! - op mijn vaders rug door de Eem zwom, vanaf de Grote Melm naar het Zure Eind (gemaal Zeldert). Toen was de Eem nog een uitstekende zwemrivier, en dat

De maand van Hemus - mei 2004 - pagina 4

bleef zij tot midden jaren vijftig, de tijd dat wij als Soester jeugd bij de Grote Melm overzwommen naar de Waai, dat is de plas die nu zichtbaar is als je bij het wisselvlot de dijk oploopt en in de richting van Baarn kijkt. Daarna, in de jaren zestig en zeventig werd de Eem steeds zwarter en als je het midden jaren zeventig waagde in de Eem te vallen moest je direct naar het ziekenhuis. Toen ik acht jaar geleden leerde roeien bij Hemus had ik nog steeds een geweldige angst om om te gaan, want de Eem had bij mij het schrikbeeld van een open riool nog niet verloren. Nog steeds ben ik er verbaasd over hoe laconiek de jongere generatie zich laat omgaan. Ik heb altijd gezegd: als ik omga dan is het gebeurd met mijn roeicarrière. Tijdens de doopplechtigheid kwam ik erachter dat ik ineens over zaken sprak van een halve eeuw terug. Wat kan het leuk zijn om oud en jong tergelijkertijd te zijn en daardoor ineens zo'n historische figuur als Zwarte Willem weer levend te zien worden. Vaar ze!

ALV 28-04-2004 door Jos Wassink Sporthal Zielhorst, 28 april - Hemus beleefde zijn kalmste Algemene Ledenvergadering sinds tijden. Behalve het bestuur waren slechts 35 leden waren aanwezig op deze ALV, waarop niettemin historische beslissingen werden genomen. Neem nu het nieuwe vrijwilligersbeleid, een besluit waarmee ieder lid te maken krijgt en dat op de ALV unaniem werd aangenomen. Op vroegere vergaderingen heerste nog wel eens tumult, liepen mensen boos weg, of moest de bijeenkomst geschorst worden. Dankzij een combinatie van effectieve combinatie van voorlichting door middel van voorpubliciteit, massages en hearings, behoren die roemruchte vergaderingen tot het verleden. Het bestuur is, kortom, geprofessionaliseerd. Als neveneffect zakt het aantal leden op de bijeenkomst. Maar wat is uiteindelijk belangrijker: levendige vergaderingen of een effectief geleide vereniging? Het enige tumult op deze ALV betrof de midweekcommissie, maar ook dat vuurtje lijkt geblust. De voorbereiding was gedegen. Ieder lid ontving 80 pagina's vergaderstukken. Er moest dus strak vergaderd worden om alle agendapunten binnen redelijke tijd af te ronden. Voorzitter Piet Kunst duldde alleen bijdragen op hoofdlijnen; voor punten en komma's was er binnen dit bestek geen tijd. 'Wat mag ik doen voor Hemus', dat moet volgens Feike Tibben ieder lid zich binnenkort gaan afvragen. Tibben gaf een

beknopte toelichting op het voorgenomen vrijwilligersbeleid dat erop gericht is om het aantal actieve leden binnen Hemus aanzienlijk te verhogen. Idealiter verricht iedereen een taak binnen de club, maar minimaal wil het bestuur het aantal vrijwilligers verdubbelen van 120 nu naar 250 (van de 280) leden in de nabije toekomst. De enquete naar roeiwensen en vrijwilligersaspiraties gaat in mei al de deur uit en op basis daarvan kunnen de vers aangestelde vrijwilligerscoordinatoren Koos Iestra en Sjoerd Nauta aan de slag als 'verenigingsintercedent'. Overigens zijn de leden bij uitoefeing van hun vrijwilligerstaak verzekerd tegen ongeval en aansprakelijkheid. Toen het eenmaal op stemming aankwam kon het bestuur enigszins verbaasd de vruchten plukken van de eigen voorlichtingscampagne: het vrijwilligersbeleid werd met algemene stemmen aangenomen. Een unicum in de sportwereld dat, als het allemaal werkt, zeker de belangstelling van andere (roei-)verenigingen zal trekken. Enige beroering ontstond naar aanleiding van de nieuwe indeling van de commissies. Met name de samenvoeging van de midweekcommissie en de toercommissie onder voorzitter-

schap van Pierre Huibregts had veel onrust veroorzaakt onder de midwekers. Derk Tees liet Piet Kunst weten dat die de midwekers door zijn plannen beledigd had. Kunst bood zijn excuses aan voor het misverstand, maar hield staande dat alle commissies binnen Hemus voor alle leden en van alle leden zijn. En dat de samenvoeging van de midweekcommissie met de toerscommissie niet betekent dat er geen waardering voor het midweekroeien zou zijn of voor het vele werk dat deze ploeg aan het materiaal verricht. Alleen, een commissie die zich niet op de gehele vereniging richt, maar op een deel daarvan is een weeffout in de nieuwe opzet. Piet Hilhorst vatte het samen: Laten we nou gewoon eerlijk zijn: de midweekcommissie bestaat eigenlijk niet meer. Klopt, regaeerde Kunst. Corry Vlot vatte het bondig samen: het huishoudelijk reglement moet dus over een toercommissie spreken en niet meer over een midweekcommissie. Klopt, en nu maar hopen dat de midwekers net zo actief worden in de toercommissie als ze dat voorheen binnen hun eigen clubje waren. Koos Termorshuizen gaf een toelichting op de Roeischool, een samenvoeging van de

coach- en de instructiecommissie. In de winter is met een eerste ploeg begonnen op zaterdagmiddag, nu doorlopen er inmiddels 71 nieuwe leden de roeischool, in leeftijd varierend van 7 tot 63 jaar. En zowel de instructeurs als de nieuwe roeiers lijken het erg naar hun zin te hebben. Later wil de roeischool de activiteiten uitbreiden met boord- en een skifflessen, alsmede een cursus in-de-boot klimmen. Corry Vlot vroeg zich af of instructie door de week ook mogelijk blijft. Volgens Koos T. is daar niets tegen, als er een instructeur toe bereid is, maar zowel instroom als afroeien blijft de verantwoording van de roeischool. Jantinus Ziengs gaf een toelichting op de richtlijnen Veilig Roeien. Allengs bleek al snel dat niet alle risico's zijn uit te bannen, maar een aantal eenvoudige maatregelen kunnen de veiligheid verhogen. Waarom hangt er bijvoorbeeld geen reddingsboei aan de waterkant bij Hemus? En is het mogelijk een reddingsbootje paraat te hebben bij skiff-instrutie (het coachbootje is daar te klein en te wiebelig voor). De basis onder het plan bestaat uit twee regels: de roeier is in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid (moet

LEO TE LICHT BEVONDEN

DRIJVENDE HUISVLIJT

door Jos Wassink

door Jos Wassink

Woensdag 21 april - Vijf mensen van de FFF-ers hebben gehoor gegeven aan de oproep van Wim Bosman om de gestuurde houten boordvier Leo een proefvaart te geven. We zijn niet verder gekomen dan de zwaaikom en zijn toen heel voorzichtig teruggeroeid. Dag Leo. De boot ziet er redelijk verzorgd uit, de bankjes lopen soepel, de riggers zijn wat gebutst en oud. Bij het tillen valt het aangenaam lage gewicht op; deze boot gaat wel heel gemakkelijk op de schouders. Op aanraden van Wim Bosman gebruiken we gewone kunststof riemen; geen bigblades. Jan Breg neemt plaats in de stuurplaats. Ai, dat valt tegen. De mededeling dat er geen gewichtslimiet geldt voor de stuurplaats, noch voor de roeiers, deed vermoeden dat er ook dikkerds konden sturen. Nu is Jan Breg niet dik, maar hij zit wel mooi klem. Mooi. Niet zeuren, snel uitzetten. Jan kijkt wat benauwd vanuit zijn stuurplaats. Bij iedere onbalans drukt een spant hem in zijn heupen. En hup! daar spat het eerste water binnen. Zo scheef gingen we nou ook weer niet en toch al een rigger door het water?! Opvallend laag vrijboord met deze heren; de riggers liggen nauwelijks twee centimeter boven het water. Bij de zwaaikom houdt Jan het niet meer. Met een gezicht of-ie moet poepen, laat hij lopen. Nou ja, wij dan. De boot. Hij heeft ook geen plek voor zijn benen is inmiddels gebleken. Bovendien staat er verdacht veel water langs de kielbalk. Is deze bak wel waterdicht? We maken rond, klaar en roeien terug. Oei, wat gaat dat blad diep. Jee, alweer. Blijkt de dolpen bij het strijken gedraaid te zijn, zodat de riem van de slag constant op diepen staat. De slag doet dus voor spek en bonen mee en zo komen we hinkepinkend terug aan het vlot. Weg Leo. Dag Leo. Niet voor middelbare heren. Volgens Jan ligt de Leo nog een stralende toekomst te wachten als jeugdboot. En inderdaad, als je lichter en kleiner bent, heb je minder last van de kleine stuurplek en het geringe vrijboord. De boot moet dan wel omgeriggerd worden van boord naar scull. Van een gebroken spant - wat altijd gezegd wordt over de Leo - is ons niets gebleken.

Maandag 12 april - Onderweg van Eembrugge naar Huizen met m'n zeilbootje de Ramkoers ontwaarde ik vlak na de ophaalbrug over de Eem een eenzame roeier. Hij maakte rare felle halen en vond het kennelijk leuk om met een felle inpik het water meters ver weg te schieten. Dichterbij gekomen bleek het geen gewone roeiboot; het leek meer op een zeilplank. De jongen had een oude zeilplank om weten te bouwen tot een skiff. Hij zat op een verhoginkje, zijn billen tegen het overstromend water beschermd door een opengesneden jerrycan als

dus weten wat-ie doet en kan) en het bestuur, de coaches en instructeurs zijn niet aansprakelijk bij eventuele ongevallen. Hans Meijer gaf een toelichting op het meerjarenplan voor de botenaanschaf, een spreadsheet die uitgaat van een groei van Hemus tot 500 leden in 2020. Besturen is vooruitzien, nietwaar. De meest compacte toelichting dit jaar kwam van penningmeester Remco Lansink. In amper vijf minuten wist hij 20 pagina's financieel verslag erdoor te jassen. Toen hij afsloot door met een getekend akkoord van de kascommissie te zwaaien was de vergadering flabbergasted. Vragen, geen vragen. Tot slot waren er nog een aantal mutaties binnen het bestuur. Secretaris Hans Rovers heeft om gezondheidsredenen zijn taak binnen Hemus moeten neerleggen. Cees Medema zal ad-interim zijn taak vervullen. Verder trad Feike Tibben af als vice-voorzitter en Erik Lysen is bereid gevonden hem op te volgen. Elders in deze editie meer aandacht voor de komende en gaande mannen. De goed geregisseerde vergadering eindigde om 22:40.

IN en niet uit door Hugo Bos Deze maand niet één opzegging. Wel een dozijn nieuwe leden. We hebben nog niet van iedereen een foto gemaakt, maar wel van: Lea Smink (links) en Floor Buchholz

Jacqueline van Denderen

Petra Niezing waterkering. Geen rolbankje (dat komt misschien nog), maar wel uitriggers die hij met korte houten plankjes aan elkaar had weten te timmeren. En daar bovenop -op hoogte van zijn ellebogen- een eenvoudige rechte dolpin waar omheen de riem draaide. Altijd vast blad dus. Onder de geknutselde outrigger had de jongen bovendien een rij met lege kunststof flessen bevestigd, die de stabiliteit ten goede komen. Een soort fietsen met zijwieltjes. Ondanks de remmende werking van de SPA-flessen wist de roeier toch behoorlijk vaart te maken met zijn roeiplank. Ik moest de buitenboordmotor flink openzetten om hem achterop te komen (voor de foto) en dat betekent zo'n 5 knopen, lees 9 tot 10 kilometer per uur. Als de materiaalcommissaris in de nabije toekomst mocht een oude skiff weg te doen, heb ik wel een suggestie aan wie.

De maand van Hemus - mei 2004 - pagina 5

En verder, later op de foto: Laura M'Rabet, Marie-Louise Wendelaar-Vollenbronk, Inge Schultinga, Betty de Keizer, Bep van Beek, Harm van Dijk, Welmoedt Huijgen en Chien Hoitinga.

TOERTOCHT "RONDE HOEP" door Charles Volmer Zaterdagochtend 25 april. Zeven uur gaat mijn wekker. De zon schijnt door mijn slaapkamerraam naar binnen. "Mmm, dit gaat een mooie dag worden". Opgestaan, roeikleding aan, bakje muesli naar binnen, en hop, op de fiets naar de Villa.

De deelnemers druppelen binnen. Slaperige blikken, de geur van tandpasta, koffie en de eerste flauwe grapjes beloven dat dit een gezellige dag gaat worden. Nadat de auto's zijn verdeeld gaan we op weg naar Amsterdam. Het is zonnig en lekker fris. De Amstel is kalm en weerspiegelt de oranje ochtendzon. Na aanmelding maken we de boten gereed om te vertrekken; In het totaal vier boten, twee C4 boten van Willem III en twee wherry's van De Hoop. Op de wherry's moeten we even wachten; zij moeten eerst naar het clubhuis van Willem III komen, een kwartiertje roeien.

Als we allemaal compleet zijn vertrekken we, de Amstel op. Het water is glad en onze stuurvrouw Els houdt ons op de hoogte van wat er onderweg allemaal te zien is. Een 18e eeuws koophuis, een beroemde molen (met een hele zwik dagjesmensen eromheen), een bekend hotel. Hun namen ben ik vergeten. De Amstel brengt ons na ongeveer zeven kilometer naar de kom van Oudekerk: een prachtig stukje Holland, met twee kerken, veel Hollandse houtbouw en een mooie aanlegplaats. Daar meren we aan. Tassen komen te voorschijn en we kunnen even lekker in de zon zitten

en iets van een krentenbol of een müeslireep eten. De sfeer is uitstekend. De praters vermaken ons met slap geouwehoer en de stillen laten zich graag vermaken. Na een halfuurtje (waar kunnen we plassen?) pakken we de riemen weer op om een lus te maken over de Oude Waver. Het is een prachtige tocht. Smal water, hier en daar een voetgangersbrug (slippen en liggen) en veel bochtenwerk. De lus is ongeveer 15 km. De roergangers sturen nauwkeurig en geven goede aanwijzingen. De roeiers zitten in het ritme en trekken hun boot zuiver door het weilandwater. Na een uurtje maken we weer

een tussenstop aan de grasoever. De zon is sterker geworden en we genieten. We eten en drinken wat. En de onderwerpen van gesprek rijgen zich aaneen als een kleurrijke kralenketting zonder richting, zonder plan. Dan rapen we de schillen en de dozen weer bijeen en vertrekken voor de derde etappe. Die gaat verder door de weilanden. Het tempo is niet hoog, maar wel constant. Er wordt lekker geroeid. Fluitende vogeltjes en vrolijke fietsers volgen ons. Terug naar Oudekerk, terug in de kom met de twee kerken. Alweer tijd voor een pauze. Deze keer op een terras met

witte tafellakens. Eigenlijk een tikje te chic voor mensen met vieze korte broeken en blaren op hun handen. Na een verkoelende Icetea stappen we weer in de boot voor de laatste etappe van Oudekerk naar Amsterdam. Om een uur of drie komen we aan bij Willem III waar we worden onthaald met soep en brood met kruidenboter. Ook het glaasje wijn gaat er in als koek. Een tikkie daas en met verbrande neusjes nemen we afscheid van elkaar en gaat iedereen weer zijn eigen weg. Dertig kilometer Ronde Hoep ligt als een warme deken over mijn schouders...

'T KEN NET! Fins roeien in Friesland door Jos Wassink Eerder berichtten we in De Maand over het fenomeen 'kerkboot', een lang overnaads Fins scheepstype dat daar oorsponkelijk werd gebruikt om zich over het water ter kerke te begeven. Kerkboten raakten in vergetelheid met de opkomst van gemotoriseerd vervoer, maar werden later herontdekt en vormen nu een aparte Finse wedstrijdklasse. Ook in Nederland is er sindskort zo'n schip: bij de Sneeker roeivereniging De Geeuw. Hoe roeit zo'n schip nou eigenlijk? Om daarachter te komen ronselden we 15 geïnteresseerden die ieder € 10 betaalden om het eens mee te maken. Zondag 16 mei was het zover. Met drie auto's vetrokken we half negen 's ochtends van Hemus zodat we iets na tien uur bij De Geeuw aankwamen. Rob Bakker verwelkomde ons, en bracht de boot, die normaal op een lange aanhanger ligt, in het water. Iedereen zocht een plekje: veertien boordroeiplaatsen, een stuurman en nog iemand in de punt. Door een misverstand waren er namelijk zestien Hemusleden meegekomen. Nu bleek de punt bij deze boot een aangename zitplaats en bovendien kon hier de kaart bijgehouden worden zodat de boot vlot door vaarten en over meren gestuurd kon worden, zonder stil te hoeven liggen voor de navigatie. De eerste halen waren een verademing: wat loopt dat schip vlot! Dat er met vast blad geroeid moet worden omdat de riemen scharnieren om een dolpen blijkt snel te wennen. Ook het sturen gaat uitermate soepel. Er hangt dan ook een kleine kastdeur achter. Manoeuvreren eist wat meer oefening: halen en strijken doen de eerste twee rijen slagen en boegen. De rest wacht af. De tocht voerde vanaf de Sneeker waterpoort in zuidwestelijke richting de Geeuw af tot IJlst, toen verder naar het zuiden over een rechte sloot (Wijde Wijmets) tot Heeg. In Heeg aanleggen en koffie. Vanaf Heeg het Heegermeer over via de Woudsender Rakken naar Woudsend waar een stoomslepersfestival plaatsvond.

Vanaf Woudsend via de Welle naar het Koevordermeer. Noord over het prinses Margrietkanaal (de watersnelweg) naar Witte Brekken en via de Woudvaart terug Sneek in en langs de waterpoort terug naar RV De Geeuw. Een tocht van zo'n dertig kilometer waar we vijf uur de tijd voor hebben genomen. Een tocht ook met veel variatie: smal slootje met veel verkeer in het feestelijke Woudsend, lange rechte stukken en wijde meren met tegenwind en deining. Om met het moeilijkste te beginnen: de smalle drukke sloot van Woudsend. Het valt niet mee om daar alles onder controle te houden en ondanks behoedzaam varen sneuvelde er een houten riem als gevolg van een aanvaring. Erg jammer. Op wijd water voelt de kerkboot zich beter op z'n plek; een gangetje van 13 kilometer per uur valt goed te handhaven voor redelijk geoefende roeiers; van tegenwind heeft de boot weinig last en deining en golfslag is eerder plezierig dan hinderlijk. De hendels iets dieper door de boot duwen en het schip zelf keert met gemak aanrollende golven. Alleen bij langere golven geeft het schip traag iets mee. De Finse kerkboot heeft op de Friese wateren een goede plek gevonden; waar roeien in glad materiaal te lastig wordt, daar klieft de kerkboot zonder problemen doorheen. Het was - mede door het schitterende weer - een kennismaking met een andere vorm van roeien die zeker smaakt naar meer.

De maand van Hemus - mei 2004 - pagina 6

DE SCHAAPSHERDER ALS ONDERNEMER een combinatie van boeren en natuurbeheer door Jos Wassink Sinds begin april lopen er weer schapen op de dijk. De kudde staat onder beheer van het landbouwbedrijf De Grazerie uit Uden, dat behalve in Uden ook een kudde beheert in Heze bij Eindhoven. Volgens eigenaar Eric Verstappen is er sprake van een herontdekking van schaapskuddes in het landschapsbeheer. Grazende schapen blijken binnen een moderne bedrijfsvoering superieur aan maaien en bovendien nog goedkoper ook. Verstappen heeft concrete plannen voor een permanente aanwezigheid in het gebied rond Amersfoort en zoekt bovendien nog mensen die zich willen laten (om-)scholen tot schaapsherder. en het aantrappelen van die zoden gaan die plantjes steeds harder groeien in een poging om te herstellen. Dus snoei geeft groei, en dat is bij een dijk ook. Door de dijk een aantal keren te begrazen krijg je een gevarieerder plantenbestand waardoor de bedekking van de dijk beter is. Het doel is het land beschermen tegen het water.

Eric Verstappen kwam na de hogere landbouwschool in Engeland terecht, waar hij kennismaakte met de schaapscultuur, zoals die te zien is geweest in het BBC-programma 'One man and his Dog'. Verstappen raakte zo gecharmeerd van de energieke en intelligente bordercollie dat hij er zelf een aantal aanschafte. Terug in Nederland hoedde hij met z'n honden wat koeien en paarden op de boerderij. Dat ging ook. Tijdens een demonstratie bij Staatsbosbeheer suggereerde iemand dat hij er toch eens wat schapen bij zou moeten nemen. En zo werd elf jaar geleden de kiem gelegd voor zijn landbouwbedijf De Grazerie dat zich toelegt op ekologisch landschapsbeheer. Als leek denk ik bij schaapsherder aan iemand die de hele dag onder een boom op z'n fluit ligt te spelen. Is het echt zo idyllisch? Het heeft z'n ups en downs natuurlijk. Op een dag als vandaag, dit is natuurlijk super. Mooi weer en je staat lekker op zo'n dijk te hangen zo'n beetje. Maar thuis hebben we ook nog dieren lopen die dan, als je 's avonds thuis komt, ook nog verzorgd moeten worden. Het is ook vaak slecht weer en dan staan we in de regen op de dijk. Zelf vind ik trouwens het slechte weer, als je alleen op die dijk staat, het is een beetje guur, maar daar kun je je op kleden, dat heeft ook z'n charme. Maar een luizenbaantje, neen, dat is niet het geval. Nu heb ik je een paar keer gebeld en het viel me op dat je de hele tijd onderweg bent. Dat is ook niet echt rustig. Ik rijd heel wat heen en weer. In principe rijdt er iedere dag iemand van Brabant waar wij zitten naar hier. We zijn nou

bezig met een werknemer die woont in Almere, die zijn we nu aan het inwerken en we zijn eigenlijk nog op zoek naar mensen uit de regio hier die interesse hebben. Twee jaar geleden zijn we een opleiding gestart voor schaapherder en van die opleiding zijn er nu drie mensen die parttime bij ons werken en dit jaar maken we weer zo'n opleiding en daaruit krijg je vanzelf mensen die dat willen doen. Daar hebben wij dan profijt van, want die kunnen we inhuren als we willen. Hoe leer je schapen hoeden? We hebben een introductiecursus van vier of vijf dagdelen, die moeten ze allemaal gedaan hebben. Daarin worden ze een beetje afgehard. Dan wordt hen verteld dat het niet allemaal romantisch en leuk is. Ze krijgen een gedeelte theorie en een gedeelte praktijk en in de praktijk dat kienen we wel zo uit dat ze merken dat het ook hard werken is. En dan hoop je dat het een beetje slecht weer is? Dat kun je gewoon afwachten, he. Het is wel belangrijk dat mensen weten waar ze aan beginnen. Het is een door de landbouwschool erkende cursus. Het is ook een omscholingscursus voor mensen die langdurig werkeloos zijn die dankzij deze cursus aan nieuw werk zijn gekomen. Is er wel voldoende vraag naar schaapsherders? Vorige keer hebben er twaalf mensen meegedaan, die kunnen we natuurlijk niet allemaal in loondienst nemen. Maar ik stel me voor dat wanneer natuurinstanties en waterschappen meer met kuddes gaan werken, dat ze de eis stellen dat iemand vakbekwaam is.

Op dat moment dan is het zo dat mensen die zo'n cursus gedaan hebben een pre hebben. Zie je terugkeer van schaapskuddes in Nederland? Zonder meer. Hoezo? Wij moeten helemaal van Brabant komen om hier met de kudde te grazen op verzoek van de instanties en in Brabant zien we ook de vraag groeien en in Limburg zit een bedrijf met vier of vijf kuddes, dus dat gaat gewoon doorzetten. Alleen het is in het verleden nooit goed opgezet. Door onze ervaring weten we nu wat het kost en kunnen we ook inzichtelijk maken wat het effect is van een schaapskudde. Dat is een leerproces geweest. Wij zijn de kennis van het schapenhoeden op de dijken kwijtgeraakt in de jaren zestig toen al die schaapherders failliet gingen. Dat is dertig jaar weggeweest en dat moet nu weer langzaam terugkomen.

En in de tussentijd zijn dijken als deze met maaimachines bijgehouden? Ja, of met koeien begraasd maar in de laatste jaren inderdaad steeds meer mechanisch en dan blijkt dat de kwaliteit van de zoden door mechanisch beheer achteruit gaat. Je krijgt een te eenzijdige grasmat of een grasmat waar je geen goede doorworteling krijgt. En door het begrazen met schapen

En in hoeverre draagt die grasgroei daaraan bij? Het gras moet niet harder gaan groeien, maar het moet meer in de breedte, dat wil zeggen er moet een grotere variatie aan planten op de dijk komen en dat kun je alleen maar door de overwoekerende planten, dus de distels en de brandnetels en zuring te bestrijden. En dat kan alleen door maaien en afvoeren of door begrazen of door chemische bestrijding. Nou maaien en afvoeren is enorm duur, chemisch bestrijden is geen optie vind ik, zeker niet als je praat over natuurlijk landschapsbeheer en dan is het begrazen de volgende optie. En ik denk dat het beste beheer van dijken is een combinatie van maaien en weiden. In feite is er een herontdekking van de oude traditie. Feitelijk wel. Het is ook zo dat wij al verder denken. We zitten nu op de dijken van de Eem, die lopen tot Amersfoort. Onder Amersfoort heb je onder anderen de Leusderhei. Vroeger liepen de schapen 's zomers op de dijk en in de winter gingen ze terug naar droger streken. We zitten er eigenlijk over te denken om die traditie in ere te herstellen. Dus dat we gaan proberen in de zomer begrazing te doen hier bij de waterschappen en in de winterperiode meer naar die heideterreinen te trekken en dan moeten we alleen nog alle neuzen dezelfde kant op krijgen. En wiens neuzen zijn dat? Hier zitten we met de provincie en de verschillende gemeentes; Eemnes, Bunschoten, Nijkerk, Soest. En het waterschap en natuurmonumenten. En dan kom je ten zuiden van Amersfoort bij landgoed Den Treek of bij de gemeentes daar weer en bij Defensie. En daar is al contact mee. Moet je als ondernemer met al die instanties contacten onderhouden? Ja, en dat doen we ook. Dat is niet echt idyllisch meer. Is dit het moderne schapen hoeden? Het schapen weiden is maar een aspect, verder zijn we gewoon een landbouwbedrijf dat alles moet doen wat een boer ook moet doen dus vergunningen, mestwetgeving en allerlei andere regelgevingen.

De maand van Hemus - mei 2004 - pagina 7

Willo Schellekens Op de dijk staat Willo Schellekens. Vorig jaar ging het bedrijf waar hij werkte als winkelinrichter failliet. Hij besloot de herderscursus van De Grazerie te volgen en is nu parttime schaapsherder. "Ik kocht een bordercollie en zo ben ik erin gerold. Het bevalt me goed. Iedere dag is anders, want je staat iedere dag ergens anders. Soms trek je rond, vandaag heb ik ze ook een paar kilometer verzet, en soms blijf je op een plek. Dus iedere dag is anders." "Het zijn geen weideschapen zoals de Texelaars daar. Dit zijn Kempische Heideschapen. Ze zijn slanker en sterker dan

Texelaars. Vorige week bijvoorbeeld is er een uit de Eem gevist, nou als een Texelaar erin valt, die komt niet halfweg. Dat is niet te vergelijken." "Ik werk met m'n eigen honden. Ik zeg gewoon naar rechts, kom links. Of in het engels. En 'steady' voor langzaam lopen of liggen, down. 'Look back' voor als je een schaap vergeet. Dat zijn eigenlijk wel de commando's. Daarmee kun je zo'n kudde aan. Als je een hond rechts of links kan sturen, dan ben je een heel eind. En uit zichzelf houdt-ie de kudde bij elkaar en drijft-ie ze naar me toe. Dan weeft-ie zo op en neer en drijft-ie ze hierheen. Dat zit er gewoon in." Daar voldoen wij ook aan, dus ook aan die hele boekhouding erachter. Zie je jezelf als ondernemer of als herder? We zijn ook romantisch als herder begonnen, en daaruit zijn we ondernemer geworden. De produkten als lamsvlees en de vellen verkopen we zelf aan particulieren en aan slagerswinkels. Dus ons bedrijf is eigenlijk het beheer van natuurterreinen en dijken, in dat proces worden produkten gemaakt, daarnaast telt het recreatieve ook mee dat mensen de kudde kunnen zien. Maar daarnaast verkopen wij het eigen lamsvlees, dat ekologisch geproduceerd is. We laten de lammeren zelf slachten en die brengen we zelf rond naar de afnemers. Er is geen een lammetje van ons dat op een vrachtwagen naar Frankrijk gaat. Dat is een heel bedrijf geworden.

Meer informatie over ekologisch landschapsbeheer of biologische lamsboutjes: www.grazerie.nl

OVER ONZE VLOOT

ELFSTEDENTRAINING IN CAYAHOGUE - CAYAHOGUE??

door Hans Meijer Er is de afgelopen tijd weer veel aan ons materiaal gebeurd. Naast vele kleine reparaties zijn onder andere de volgende boten onder handen genomen.

Koppel Er zijn nieuwe bankjes voor gekomen en bovendien zijn er nieuwe en langere slidings gemonteerd. Als het goed is kunnen nu ook de langere roeiers behoorlijke halen in de koppel maken.

Pelias Ligt de komende weken nog in de werkplaats voor groot onderhoud aan het lakwerk en het roertje Zeldert De Zeldert is de afgelopen weken onder handen genomen om de huid opnieuw op de spanten te bevestigen. Tevens is het lakwerk bijgewerkt.

Zwarte Willem Twee weken voor de Elfstedentocht kwam onze nieuwste aanwinst de Zwarte Willem binnen. De boot heeft zich zeer verdienstelijk gemaakt door de Hemus 4 mixedploeg naar een zesde plaats overall en een dikke eerste plaats in het mixed klassement te dragen.

Schans De komende week wordt de laatste hand gelegd aan de nieuwe riemen voor de Schans en de Zwarte Willem. De riemen van de Schans worden doorgeschoven naar de Zetes.

4De nieuwe vier zonder zou half april geleverd worden. Dit gaat zeker niet meer lukken Onze leverancier heeft de boot uit China ontvangen maar heeft in

fiëren dat het bankje goed en soepel loopt. Doe dit door stevig verticaal op het bankje te drukken tijdens het heen en weer te bewegen over de slidings. Als het bankje niet soepel loopt eerst de slidings en de wielen schoonmaken tot de oorzaak van het slechte lopen van de bankjes verholpen is. Als schoonmaken niet werkt is het tijd voor een opmerking in het schadeboek.

Bij deze bedank ik Koos en alle vrijwilligers die ons materiaal vooruit helpen namens Hemus voor hun inzet. Zonder regelmatig onderhoud aan onze boten zouden we steeds minder toekomen aan roeien.

Let op Tot slot nog een kleine aanvulling op mijn noodkreet in de vorige maand om de boten iedere eerste zaterdag van de maand grondig schoon te maken. Voor je eigen roeiplezier is het goed om voordat je instapt in de boot even te veri-

We zijn twee weken voor Hemelvaart een week naar Ohio in de VS om neefje Troy te bewonderen. Met onze elfstedenploeg was afgesproken tenminste drie keer per week te trainen. Via internet heb ik ontdekt dat er een "Western Reserve Rowing Foundation" in Cleveland bestaat.

Boten meenemen naar wedstrijden Het is goed dat Hemus wedstrijden roeit en het is ook goed dat er alles aan gedaan wordt om het materiaal voor de wedstrijden optimaal op roeiers en omstandigheden aan te passen. Toch moet ik in het belang van onze vereniging wel stellen dat we rekening met elkaar moeten houden. Dit geldt met name het afstellen en en afschrijven van de boten. Afstellen van boten Het is echter niet de bedoeling dat de door onze afstelcommissie gerealiseerde afstellingen veranderd worden. De boten van Hemus moeten afgesteld zijn om al onze leden te kunnen bedienen. Als voor een wedstrijd de afstelling veranderd wordt moeten we er vanuit kunnen gaan dat nadien de afstelling weer teruggebracht wordt naar de standaard afstelling van de boot. Het eventueel tijdelijk voor "de belangrijkste wedstrijd van het jaar" anders afstellen van de boot mag alleen na toestemming van de afstelcommissie gebeuren.

Afschrijven van boten

plaats van een boot met een voetenroertje op de boegplek een vier met een liggende stuur voorin ontvangen. Ik ben nog in overleg met de leverancier over een eventuele tijdelijke oplossing maar het ziet ernaar uit dat de nieuwe 4- pas in het najaar tot onze beschikking komt.

door Hans Meijer

Als boten meegenomen worden naar wedstrijden dan dient de wedstrijdploeg de boten hiervoor meer dan twee weken van tevoren af te schrijven in het afschrijfboek. Hierdoor kan voorkomen worden dat leden een boot afschrijven en vervolgens tot de ontdekking komen dat de boot niet aanwezig is omdat de boot meegenomen is naar een wedstrijd.

Toewijzingsboten De Havik en de Strijdhorst zijn toewijzingsboten die alleen toegewezen werden aan skiffeurs die intensief in training waren voor wedstrijden. De laatste tijd komt het regelmatig voor dat de junioren wedstrijdroeiers met een groot arsenaal boten vertrekken naar een landelijke wedstrijd. Soms blijven de Havik en de Strijdhorst daarbij in de loods. Hierdoor blijven er in een wedstrijdweekeinde erg weinig skiffs over voor de andere leden van Hemus. Om dit probleem iets te beperken wil het bestuur het toewijzingsbeleid voor de Havik en de Strijdhorst verruimen.

Verder word ik gewaarschuwd dat de grote freighters wel groot zijn maar niet altijd zoveel lawaai maken als ze groot zijn. De club in downtown Cleveland was niet makkelijk te vinden. Na navraag bij een tankstation en een kerk kom ik uiteindelijk bij een paar eenvoudige loodsen en een houten schuurtje van twee verdiepingen. Binnen staat de TV aan. Er wordt een video vertoond over het weer in de boot klimmen nadat je omgeslagen bent. Dat is wel boeiend omdat we bij Hemus net druk in de weer zijn met het bepalen wat we willen en kunnen doen om het roeien veiliger te maken. Een leerzame tip die ik nog niet kende was de volgende. Als je niet zeker bent dat je snel in de boot kunt komen en je bent niet al te ver van de kant af ga dan op je skiff liggen en peddel met je handen jezelf en de boot naar de kant. Doordat je grotendeels op de boot ligt koel je minder snel af dan als je gewoon naar de kant zou gaan zwemmen. Na de demonstratie kom ik al snel aan de praat met Peter Gozar en Mark Silverstein. Zij zijn bestuursleden van de Foundation en bijzonder actief in het promoten van de roeisport in Cleveland, en het op creatieve manier verwerven van fondsen voor de vereniging. Op dit moment hebben de bij de foundation aangesloten leden - een burgerclub, vier highschool clubs en 4 universiteitsverenigingen - in totaal 800 roeiende leden. De adult rowing club WRRF heeft ongeveer 300 leden. De presentatie die ik zag toen ik binnenliep was voor een groep van ongeveer 40 nieuwe voor de SRL. Ik werd meteen uitgenodigd om samen met een paar leden van de WRRA te gaan ontbijten bij een restaurantje in downtown Cleveland. Ze zijn zo vriendelijk mij te vragen over hoeveel meter de race waarvoor ik aan het trainen ben is. 200.000

meter is natuurlijk een erg mooi getal om indruk mee te maken. Al snel neemt Peter de verantwoordelijkheid voor mijn trainingen over. Ik mag voor maandag kiezen wanneer ik wil roeien. Er gaat een groep roeiers om 5 uur vroeg trainen maar ik mag er ook voor kiezen om rond 18.00 uur met Peter en een paar andere leerlingen mee te roeien. Maandag om 18.00 uur ben ik (voor de verandering op tijd...) bij de vereniging. Veiligheid voorop, dus Peter pakt eerst de marifoon en meldt op het noodkanaal "This is Gozar from Western Reserve Rowing one double and one single scull starting up river from Collission bend" - "Please report if any vessel is coming downstream". Vervolgens krijg ik mijn eigen marifoon om de nek zodat we contact kunnen houden. De boten worden te water gelegd op een drijvend vlot dat anderhalve meter lager ligt dan de kade. Voordat we wegroeien word ik nog wel even gewaarschuwd voor boomstammen en andere snags. Doordat het net enige tijd flink geregend heeft zijn er bovenstrooms veel bomen, takken en andere zooi losgeraakt. Het is dus zaak regelmatig om te kijken. Verder word ik gewaarschuwd dat de grote freighters wel groot zijn maar niet altijd zoveel lawaai maken als ze groot zijn. Het roeien op de rivier blijkt erg moeilijk te zijn. Ik kan mijn skiff bijna niet recht houden terwijl het er niet naar uitziet dat de stroming overdreven sterk is. Even later roei ik alleen omdat Peter oefeningen doet met zijn andere instructeling. Ik ben zwaar aan het modderen met koers houden op de bochtige rivier. Plotseling word ik opgeschrikt door een krakerig geluid uit mijn marifoon. "This is Gozar for Hans... Switch to channel 78

De maand van Hemus - mei 2004 - pagina 8

and let me hear how you're doing". Met wat gepriegel aan de knopjes lukt het me Peter een geruststellend antwoord te geven. Intussen vraag ik me wel af of er niet iets mis is met mijn boot. Het koers houden gaat zo lastig... Terug bij de roeivereniging blijkt er geen vinnetje meer onder de boot te zitten. Dit is een relatief vaak voorkomend probleem door de grote hoeveelheid rotzooi die de rivier af komt drijven. Peter baalt er heel erg van dat hij mij heeft laten varen in een skiff zonder skeg. Voortaan mag ik zijn privé skiff gebruiken. Verder regelt Peter voor de woensdagochtend 6 uur een roeiafspraak met "Bill Brown". Bill is een van de beste roeiers van de WRRF en wil mij wel meenemen. Bill heeft met zijn 60 jaren al een ruime roeiervaring. Hij kan onder andere bogen op een tweede plaats op de Bosbaan in Amsterdam achter "Neroes" from Holland. Vrijdagavond heb ik mijn quotum van drie trainingen gehaald. 's Ochtends ben ik nog eens alleen de rivier opgegaan en heb een paar foto's genomen. Dit vooral om het gezegde "Oost West thuis best" te illusteren. Tien jaar geleden was de rivier de Cayahogue bij Cleveland zo smerig dat het water eens dagen achtereen gebrand heeft. Ondertussen is veel verbeterd maar het is een genoegen weer op de Eem te kunnen roeien. Wel hoop ik dat we een langskomende Amerikaan (ondanks al onze vooroordelen over Amerikanen) net zo hartelijk kunnen ontvangen als ik bij de WRRF ontvangen ben. In ieder geval heb ik de WRRF uitgenodigd om volgend jaar naar Nederland te komen om met een team mee te doen met de Elfstedentocht. Peter Gozar, Mike Silverstein, Bill Brown and all the other kind members of the WRRF thanks for your support and I hope to see you in the Netherlands soon...