De M aand v an He m us Dr ingend
redjaucl tii 2 0 1 4 eleden gezTOEREN WAT ZOEMT DAAR? OVERAL ocht Bijen in de achtertuin
Zoals in Hilversum
pagina 7
Met wherry’s door de Weerribben De nieuwe toercommissie is voortvarend te werk gegaan. Halverwege het jaar tellen we al zes tochten. Na de aftrap van de tocht naar het Raboes in maart, volgden de klassiekers De Ronde Hoep en de Weerribben in april, werd de Kromme Rijn in mei bezocht, is onlangs het roeiwater rond Hilversum aangedaan en bij het neerploffen van deze Maand ligt ook de Lingetocht van juni alweer in het verleden. Toertocht? Moet je doen! Kijk op de site en meld je aan. Ook voor de zomer en het najaar staan nog prachtige tochten gepland in binnen- en ook buitenland. In dit nummer veel toerverhalen, plus de Elfsteden Roeimarathon. En meer!
Klots De Eem is een klotsbak geworden. Dat komt door de damwanden. Dat roeit minder lekker, maar oké, het is nog steeds een echte rivier met echte scheepvaart, beroepsvaart dus. Die weten van het varen en van de regels, en houden zich eraan. Wij ook: daar let de Roeischool op. Stuurboord wal en zo, geen bochten afsnijden, goed laten zien wat je gaat doen. Op veel plekken is de doorvaart nu smal. Bedenk hoe zwak je bent, wacht rustig op een tegenligger. En die beroepsvaart heeft altijd voorrang. Plezierboten niet. Maar die weten dat niet allemaal, of ze doen alsof ze het niet weten. Eigenlijk zijn sommige gewoon automobilisten te water. Ze steken hun middelvinger op als ze langsvaren, met hoge snelheid, langs bakboordwal. En wij? Wij gaan maar even stil liggen om de stuur niet te laten verzuipen door de golfslag, en kijken de aso rustig na. Gelukkig zijn er ook een heleboel beschaafde pleziervaarders.
Noteer in je agenda:
Eemhead 2014 zaterdag 27 september Vergeet niet je wedstrijdcontract te ondertekenen voordat je je gaat inschrijven! Informatie daarover:
[email protected]
27 september: 22e Eemhead Je bent inmiddels natuurlijk volop in training voor de Eemhead. Al heel wat kilometers gemaakt in de boot, de techniek wordt elke week aangescherpt en ook al duurt het nog even, met enige regelmaat vaar je alvast wat stukken op hoog tempo. Dat klinkt ons als organisatie goed in de oren! Op 27 september vindt dus de 22e Eemhead plaats. Het is je waarschijnlijk opgevallen dat er dit jaar aan beide oevers woonboten liggen in het laatste stuk van de Eem voor het vlot van Hemus. Vanwege de veiligheid is het daarom helaas niet mogelijk om voor het vlot van Hemus te finishen. De finish ligt dit jaar onder de Driesluizenbrug en hierdoor zijn ook de afstanden anders dan voorheen. Zo wennen we alvast een beetje aan onze nieuwe locatie! Wij zullen er voor zorgen dat het op het Hemusterrein desondanks heel gezellig is en dat de finish in ieder geval met geluid en wellicht ook via beelden te volgen is! De Eemheadcommissie,
[email protected] De Maand van Hemus wordt acht- à negenmaal per
What’s up? augustus: eerst paal Huis van de Watersport zaterdag 6 september: open dag zaterdag 27 september: Eemhead
jaar aan alle leden van Roeivereniging Hemus toegezonden. Redactie: Ank Verrips, Ellen van Leeuwen, Koos Termorshuizen. Niet meer op papier? Adreswijziging? Mail naar
[email protected] Kopij, foto’s en tips naar
[email protected]
De Maand van Hemus pagina
juli 2014
Ronde Hoep
Klassieker onder de toertochten
2
Van die leuke tochten
De toercommissie
-- door Kitty Meulenbeld Op donderdag 24 april 2014 gingen we met een select gezelschap (precies één lading C4+) op weg naar RV De Hoop in Amsterdam. Hier werden wij hartelijk ontvangen in het prachtige clubhuis aan de Amstel. Deze keer zouden we de Ronde Hoep oost om doen. Deze klassieker was door sommige ervaren roeiers van Hemus niet eerder gedaan. We waren maar liefst met vier leden van de toercommissie (Pieter, Johan, Marieke en Kitty) en gelukkig ging ook Moos nog mee als deelnemer! Het was prachtig weer met weinig wind en veel zon. We gingen eerst over de Amstel naar Oudekerk om aan te meren bij de bakker op de hoek, want daar heeft men koffie met heerlijk gebak! Verder over de Bullewijk naar de Waver en de smalle Angstel om de Ronde Hoepse Polder en langs het natuurgebied Botshol. De polder ligt een stuk lager dan het water, zoals we goed konden zien als we even om de beurt gingen staan in de boot om over de rietkraag te kijken. De Waver is hier smal, zeker voor een C4 en het vereist wat stuurmanskunst om alle passages en lage bruggen te nemen. Ook moest lichtmatroos Moos twee keer de boot uit om een draaibaar voetbruggetje te bedienen, wat hem goed af ging. Na een picknick aan de oever met zicht op waterhoen en fluitenkruid kwamen we via Nessersluis weer terug op de Amstel. Daarna ging het snel stroom mee, terug richting Amsterdam, langs de statige kerk van Nes a/d Amstel en de fraaie landhuizen en woonboten aan de Amstel. Voorbij diverse roeiverenigingen kwam mooi op tijd alweer de loods van RV De Hoop in zicht. De hele tocht was ongeveer 32 km. en ook deze klassieker kunnen we afstrepen. Ontspannen en voldaan over het ronden van de Hoep boenden we onze boot schoon. De zon scheen nog steeds, maar terug in de auto kwamen we in de file en barstte het onweer los… Maar deze prachtige dag en mooie toertocht hadden we op zak!
Boot van Armando in Museum Oud Amelisweerd - foto: Pieter Reistma
Achteraan van links naar rechts: Pieter Reitsma, Marieke Bos, Ria Schaap, Martine van de Pol, Kitty Meulenbeld Vooraan: Johan van der Werf, Lars Kleiverda, Henk de Haan De nieuwe toercommissie is voortvarend te werk gegaan. Halverwege het jaar tellen we al zes tochten. Na de aftrap van de tocht naar het Raboes in maart, volgden de klassiekers De Ronde Hoep en de Weerribben in april, werd de Kromme Rijn in mei bezocht, is onlangs het roeiwater rond Hilversum aangedaan en bij het neerploffen van deze Maand ligt ook de Lingetocht van juni alweer in het verleden. Toertocht? Moet je doen! Kijk op de site en meld je aan. Ook voor de zomer en het najaar staan nog prachtige tochten gepland in binnen- en ook buitenland.
Kromme Rijn
Lommerrijk groen en historisch behang -- door Ellen van Leeuwen “Ambitieus plan” zeiden de dames van Viking, die ons, uiteraard met koffie, verwelkomden in hun ruime onderkomen aan het Merwedekanaal. Tijdens het afhandelen van de formaliteiten herhaalden ze dat zeker nog twee keer. Maar Johan van de Werf, hoofdorganisator van de dag liet zich niet van zijn zorgvuldig uitgestippelde plan afbrengen. Op het programma: veel roeien, maar ook rondkijken en -hangen in het groen langs de Kromme Rijn én een facultatief cultureel uitstapje naar het onlangs geopende Armando Museum. Het is knus om met twee personen te sturen in een wherry. Al doende leert de een de ander sturen zeg maar. Zo leerden we van Pieter heel wat bij wat betreft het bakboord slippen, stuurboord halen en het ‘langepieren’ onder de vele bruggen en bruggetjes. En probeerden we goed in te schatten wat onervaren kanoërs doen op een zomerse zondagmiddag. Er waren kleine en grote sloepen met kleine en grote gezelschappen, verliefde stelletjes met champagne, en versierde waterfietsen. Johan signaleerde zelfs een heuse Engelse kanaalboot. We wisselden veel, roeiden van behoorlijk tot lui, waren onder de indruk van gerestaureerd historisch behang in het Museum Oud Amelisweerd (MOA), dronken een pilsje aan de kade van een van Utrechts grachten, en voltooiden zo heel genoeglijk ons dagje. Leve de ambitieuze plannen!
De Maand van Hemus pagina
juli 2014
3
Nieuws vanuit de Stichting
Van grote lijnen naar details Het is nog een beetje wennen. Jarenlang bespraken we de huisvestingsplannen vooral alsof het een luchtkasteel betrof. We zagen het wel voor ons, maar echt concreet was het voorlopig nooit. Maar dat is inmiddels wel anders. -- door Marco van der Eijk, Stichting Huis van de Watersport Over ruim twee maanden gaat het werk beginnen dus ruimte voor dagdromen is er niet meer. De vergaderingen en de tientallen e-mails die nu de revue passeren gaan opeens over details. Althans, details. Ook over het soort traplift dat mindervaliden toegang tot de bovenverdieping moet geven (en waarmee ook bierkratten kunnen worden vervoerd), het materiaal waarvan het dakterras wordt gemaakt en de capaciteit van de wateraansluiting wordt nog eens goed nagedacht.
Intussen hebben de gemeente en het waterschap respectievelijk de omgevingsvergunning en de watervergunning afgegeven. In beide vergunningen is nog wel een groot aantal detailopmerkingen geplaatst waar nog aan voldaan moet worden (ik zei het al, details, daar gaat het nu om), maar de grote lijnen zijn goedgekeurd. In de verdere uitwerking van de bouwtekeningen worden de opmerkingen van gemeente en waterschap nu aangepakt.
Aannemersbedrijf Hardeman is dus inmiddels bezig de voorbereidingen te treffen voor de bouw van het casco. Deze aannemer zal straks, na de bouwvakvakantie, als eerste aan de slag gaan. Ook met de installatiebedrijven voor elektra en werktuigbouwkundige installaties zijn inmiddels overeenkomsten gesloten. De laatste stap is de selectie van een aannemer die de afbouw binnen voor zijn rekening gaat nemen. Een aantal aannemers is gevraagd hier-
voor offertes uit te brengen. Intussen wordt er hard gewerkt aan de dijk en de aanleg van nutsvoorzieningen. Hoe het werk aan de dijk verloopt kan iedereen vanaf de Eem aanschouwen. Het terrein voor het Huis van de Watersport krijgt geleidelijk vorm en hier en daar is ook het profiel van de Grebbelinie al te herkennen. De aanvraag voor de nutsvoorzieningen verloopt parallel met de voorzieningen die voor onze buren met de woonboten worden
toen!
nu!
Die oude Chinezen peddelden in een kano over de Gele Rivier.
Dan gaan wij toch liever in een roeiboot over de Oude Gracht, Kromme Rijn en Eem.
aangelegd. De gemeente is zo vriendelijk hierin een coördinerende rol te spelen. Zo wordt er dus op vele fronten tegelijk gewerkt aan de realisatie van de nieuwe roei-accommodatie. Over een jaar zullen we, als alles volledig volgens plan verloopt, het gebouw al in gebruik hebben genomen. Over twee jaar weten de roeiers al niet meer beter. Dan zal een enkeling nog wel eens terugdenken aan Villa Hemus, als een dagdroom.
• afgeroeid SO1 Jurn van Middelaar SO2, skiff Maaike van Middelaar - Niels Kanters - Jasper van Klinken - Bas van de Coevering - Bruno Groen Pieter Schellekens - Saskia van Alphen - Hendrine Swellengrebel - Peter van Wegen SO3 Stefan Slagter B2 Hetty Lofström - Pieter Schellekens BO2 Cisca Kruijsdijk - Juliët van Drumpt
Fragment historisch behang in Museum Oud Amelisweerd
De Maand van Hemus pagina
juli 2014
Nieuwe jeugdleden
Head of the Raboes De eerste toertocht dit jaar, traditiegetrouw naar het Raboes, kende fanatieke trekjes. Kersverse toercommissieleden: Henk de Haan en Martine van de Pol mochten het seizoen aftrappen.
-- door Martine van de Pol
4
Blik op de
Spaarne Lenterace De Spaarne Lenterace is de jaarlijkse nationale roeiwedstrijd in Heemstede over 4,5 kilometer en kan altijd rekenen op deelname van Hemus. Dit jaar vond de wedstrijd plaats op 18 mei, een zonovergoten, stralende dag.
-- door Ank Verrips, foto’s Nico van Kesteren Hemus was vertegenwoordigd in drie velden, allemaal ingedeeld in het middagblok. Bij de dames veteranen dubbelvier waren twee ploegen belangrijk: natuurlijk de Tulipani, maar ook een bijzondere combiploeg, bestaande uit roeisters van 4 verschillende verenigingen, waaronder Hemus, met Anniek Verhagen. Alle damesveteranen dubbelvieren waren verdeeld in twee blokken. In de ochtend roeiden de damesveteranen vanaf D en in de middag de damesveteranen A tot en met C. De roeisters in het ochtendblok hadden duidelijk profijt van het weer. In de middag stak een flinke wind op die de tijden van de middagroeisters nadelig beïnvloedde. Hierdoor werden de Tulipani zevende van alle damesveteranenploegen met een tijd van 19 minuten en 1 seconde. De combiploeg werd overall tweede met een tijd van 18 minuten en 21 seconden. De combiploeg met Anniek trok blik in hun leeftijdscategorie, dames veteranen C; op de foto Anniek op 2. De Tulipani werden tweede bij de damesveteranen C. In het herenveteranen twee-zonder veld startten André Haveman en Cedric Rietmeier. Ze werden zesde met een tijd van 20 minuten en 21 seconden. Ook zij hadden natuurlijk last van de wind.
De eerste toertocht van het jaar is ook de eerste tocht die ikzelf coördineerde, samen met Henk de Haan. Draaiboek geopend: alle boten afgeschreven: ‘check’, aankondigingen op internet en toerbord: ‘check’, nog een direct mailing onder nieuwe leden: ‘check’ en bij sluiting van inschrijving 15 deelnemers: ‘check’.
Als laatste startte de ‘Rietveld mixploeg’. Normaal is de Rietveld Academie één anarchistische bende van kunstenaars bij elkaar maar nu hadden collega’s Ank Verrips (Hemus) en Bert de Waard (Poseidon) de handen ineen geslagen met het doel een strakke wedstrijd te roeien in het veteranen dubbeltwee mixed veld (onderste foto). Anniek was de coach en er werd beurte-
Precies drie boten vol en zo zijn we die zondagochtend bij een heerlijk ochtendzonnetje ook vertrokken. Met een ruime vertegenwoordiging van elfstedentochtgangers was de tocht een mooie training, waarbij op momenten eerder sprake was van een fanatieke ‘Raboeshead’ dan een plezierig rondvaartje. Maar met heerlijke koffie en koeken in Baarn en een herstellende lunch bij ‘t Raboes, heb ook ik als beginneling me weer goed kunnen opladen om de tocht met veel voldoening te vervolmaken. Vijftien deelnemers, is dat veel? Nou voor dit jaar was het aantal voor ons perfect om er een overzichtelijke tocht van te maken. Voor volgend jaar kan ik alle leden van jong tot oud en van verkenner tot racemonster- aanraden mee te gaan: het Raboes, daar kan je niet vaak genoeg naartoe roeien!
lings na werktijd op de Amstel bij Poseidon getraind en in het weekeinde bij Hemus. De lichte Rietveldploeg (veteranen E) was verreweg de oudste ploeg in het veld en de jongere veteranen waren echt geen partij, maar de behaalde tijd was ondanks de wind 30 seconden sneller dan tevoren ingeschat en werd afgerond op 22 minuten en 27 seconden. Het blijft goed om een wedstrijd te roeien. Daarvan word je scherp en ga je beter roeien. De Spaarne Lenterace was een prima plek om dat te ervaren en de veteranen van Hemus hebben nette resultaten neergezet.
De Maand van Hemus pagina
juli 2014
5
Masterclass wedstrijdroeien van start krijgen. Complinent aan de coach voor het vinden van de verbeterpunten en het aanreiken van handvatten voor de toepassing ervan in de haalbeweging (en voor het off-road fietsen over de dijk, zag er heftig uit..).
Deze zomer organiseert de Roeischool in samenwerking met de wedstrijdcommissie de masterclass wedstrijdroeien. Marc de Goede doet verslag van zijn ervaringen.
Halverwege de avond verscheen de hemus filmploeg om voor de evaluatie (en het nageslacht) de coaching vast te leggen. Suzanne filmt vanuit de coachboot. Nabespreking in de villa; hier worden de beelden van alle ploegen bekeken en van commentaar voorzien, heel nuttig want je ziet niet alleen hoe je zelf roeit maar ook wat anderen ervan gebakken hebben. De aandachtspunten per ploeg verschillen, dus je kunt ook gelijk zien hoe je eigen punten eruit zouden moeten zien. Per ploeg krijg je een formulier met aandachtspunten waaraan je de komende periode kunt werken.
-- door Marc de Goede Wil je technisch beter leren roeien en daardoor ook harder roeien?. Wie wil dat nou niet? Dus was voor ons de keus snel gemaakt (we hebben ons dus ingeschreven, duh..). Als ploeg van 8 roeiers roeien we al jaren in dezelfde samenstelling en ondanks dat een aantal van ons ook les geeft in de roeischool is het steeds weer een uitdaging om telkens een stapje verder te komen en de techniek verder te verbeteren. Een masterclass is dan een ideale gelegenheid om samen met een coach te kijken waar de verbeterpunten liggen, zowel voor de individuele roeier als voor de ploeg als geheel.
Bij de tweede masterclass in juni verschenen we met een gladde 4 aan de start, dezelfde procedure als de keer daarvoor alleen met wat meer water boven de binnenkiel dit keer (concreet: het regende de hele avond...). Cisca was wederom onze coach en de verbeterpunten dit keer waren directe inpik en hoog aanhalen bij de de haal. Het verschil in de boot was direct merkbaar! Uiteraard zullen we ook bij de derde masterclass weer aanwezig zijn, met dank aan de organisatie en de coaches die dit mogelijk maken!
Zo geschiedde het dat ik samen met Heleen in een dubbeltwee deelnam aan de eerste masterclass in mei. Onze coach was Cisca en al snel waren we druk bezig de aanwijzingen en de bijbehorende oefeningen zo goed mogelijk uit te voeren. Dat was best lastig want bepaalde ingesleten bewegingen moeten dan nét even anders en het vergt een hoop concentratie om dat voor elkaar te
Oto
De twee elfstedenploegen Eco
Van links naar rechts: Maarten Nijland, Francien Bringmann, Ellen Sulman, Martijn Reinhold, Lars Kleiverda, Thea Aantjes, Pieter Reitsma, Wim van Roosendaal (chauffeur), Raijmond Witten, Anton Vogelaar
Van links naar rechts: Henk de Haan, Kees Geelhoed, Jan Buijs, Tjalling van Asbeck, Ank Verrips, Peter van Stralen, John van de Coevering, Kitty Meulenbeld, Peter Rietveld en Johan van der Werf
De moraal:
Dik tevreden
1) begint eer ge bezint! 2) ook met kaartjes is de route moeilijk te vinden 3) een zorgzame walploeg is goud waard (dank aan Wim van Roosendaal) 4) de Hemus Ecoploeg was sneller (22:17). Als wij ook met 12 waren geweest waren we uitgekomen op 17:46:30, gelijk met nummer 3! 5) het was een feest!
Niet als debutant, maar wel ververst was ook de fameuze ecoploeg dit jaar van de partij. Er was getraind, gebikkeld en strategisch nagedacht. ’t Sasje van Hemus werd met zorg in Friesland te water gelaten. De C2 bereikte na 22 uur en 17 minuten de eindstreep: een mooie tijd, ook ten opzichte van vorig jaar. Iedereen dik tevreden!
Natroweemuswinst Natroweemus, de onderlinge wedstrijd voor gelegenheidsachten uit de regio is verroeid op 25 juni en was een heerlijk Hemusfeestje. De Legoland 8 (Hemus) versloeg de Bravehearts 8 (ook Hemus) nipt in de spannende finale om de Gouden Eend.
De Maand van Hemus pagina
juli 2014
6
Elfstedenroeien voor beginners
Kattenogen en snot voor de kop De Hemusvlag vertelt... Met vlag en wimpel aangekomen kan dit jaar letterlijk worden genomen. Ik, symbool van club en stad, was 31 mei met Chien Hoitinga op pad. De elfstedenroeimarathon, jaarlijks een strijd vol ploegenvuur. Ook dit jaar weer een fantastisch avontuur! De zon gaf water lichte glans en voort ging het in hoge cadans. Ik had een ruime wijde plek, met zicht op elke wissel-stek. Om mij heen steeds een mierennest van mensen, zo enthousiast,precies zoals bij dit evenement past. Gejuich van de bruggen,waardering langs de kant vandeelnemers en hun supporters, vanuit het hele land.
Chein zwaait de vlag bij de finish Lees haar gedicht hiernaast foto Ank Verrips Je bent niet zo jong meer en je wilt wat. Je kent elkaar van roeien, van het roeien van tochten. In het buitenland, bijvoorbeeld. Dat is heel leuk roeien. Mooie omgeving, ontzettend gezellig en aangenaam loom lepelen in de oersoep op de Havel. Maar… als we nu eens… een flinke tocht op één dag bijvoorbeeld. Wat? Een tocht? Nee, joh, dan dé tocht. De tocht der tochten. De Elfstedentocht! -- door Lars Kleiverda, Pieter Reitsma en Raymond Witten Elfsteden met z'n twaalven? Makkie toch, want gemiddeld minder dan 1 stad per persoon. Het is estafette, dus om de beurt roeien. Tussendoor uitrusten. Dus, we schreven met z'n drieën in. En we begonnen rustig te trainen. In 3 kwartier naar Baarn in een C2+? Ja, dat konden we net halen. Maar Baarn is niet 1 van de 11 steden en om een of andere reden hebben die Friezen hun 11 steden verder van elkaar afgelegd. En toen? De voorbereiding We krijgen een team van maar 9 in plaats van de beoogde 12 roeiers bij elkaar. Dat betekent dus meer roeien. Maar dat was allemaal geen probleem, vonden de zes veteranen, die het al 10 keer of zo hadden gedaan. Geen probleem, joh! Oh ja, je moet wel goed de route kennen. Vooral 's nachts is het soms lastig. En het kost teveel tijd om weer uit een doodlopende sloot te komen. Ja, we hebben een nacht- en een dagploeg, en halverwege de zaterdag komen de nacht- en dagploeg bij elkaar. Ehh? Zon en maan? En bekijk ook de wisselplekken. Die heb ik in mijn tomtom, maar daar heb je in de boot niks aan. Kijk maar op de site. Wie zorgt voor de lantaarns op voor- en achterplecht? Thea heeft al een trekkershut gereserveerd. We eten samen pasta vooraf. Wie helpt koken?
Telefoonnummers van iedereen uitwisselen. Af-, op-, af- en weer op riggeren? Wie? Het duizelt ons groentjes. Wat een gedoe. Wat komt er veel bij kijken. En die veteranen doen alsof het niks is. Maar bij ons begint langzaam iets te los te komen. ‘Begint eer ge bezint’. ‘Begint eer ge bezint’: deze wijze woorden sprak een veteraan toen bij ons de eerste twijfel begon te rijzen. Waar waren we aan begonnen? Welke boot gaan we varen? De een bleek verhuurd te zijn. Van de ander was de rigger niet pluis. Van weer een ander raakten de slidings snel op drift. De mails vlogen heen en weer. Natuurlijk komt het goed. Maar waar waren die wisselplekken ook al weer? Op de googel-aarde de slootjes gevolgd en ja, daar is een brug. Daar kan de auto komen met de wisselroeiers. Maar waar staan ze dan? Voor of na de brug, of eronder. Aan bak- of stuurboord? De veteranen realiseerden zich niet dat bij ons, ook al redelijke knarren, iets van een jonge-jongens-schoolreisjeskoorts ontstond. Spannend! Flirtend starten In Leeuwarden wacht ons een drassig terrein waar de trekauto vast komt te zitten. Maar de boten kunnen we prepareren. Na een voedzame, gezamenlijke pastamaaltijd in het gras, oproeien naar de start. Een dikke 100 boten wurmen zich in juiste positie. Iedereen is veel te vroeg. Dus wachten en gezellig kouten. Flirten met de damesboot naast ons en zo elkaar scherp maken, onder de scheve Oldenhove.
Hemus-mensen aan de kant die ons alvast succes wensen. De spanning stijgt ten top. Dan om 20:00 uur vrijdagavond giet it oan. Boot voor boot, om de 15 seconden, vertrekt. Op volle snelheid roeien we om 20.26 uur over de startlijn Leeuwarden uit via beladen namen als Bartlehiem, de hel van het noorden, en Dokkum, waar het slecht afliep met Bonifacius. Opdoemende dukdalven Voor Dokkum is de zon al onder. Mensen zijn nog wakker en staan
aan de wal aan te moedigen. Maar de nacht valt onverbiddelijk. Het wordt pikdonker. En Stil. Met Hemelvaart is er geen maan. Kattenogen heb je nodig. Maar we moeten het doen met ogen die juist heel veel lux nodig hebben. Dus koersen we soms op goed geluk, bijna op de tast. Een waterkaart in braille? Dat zou wat zijn, mijmer je. Opeens doemt dan een brug op. De hoogte is op een paar meter afstand redelijk in te schatten, de breedte pas als je er bent. En dan, zomaar opeens, roeien we alweer over de Zwette naar Sneek. Met alleen het geluid van het clippen, de in- en uitpik, van de rollende roeibankjes en van een enkele karekiet. Een rietkraag aan weerszijden, volkomen vlak water, prachtig om te roeien. Het wordt koud. Als roeier heb je daar geen last van, maar voor de stuur is het rillen
Langzamerhand drong het tot me door, de finish, daar is het waar ik hoor. Want daar is het eind in zicht. Het zware "werk" bijna verricht. Langs de wal van Wetterwille,in het vredig avondlicht, wachten,terwijl de eersten hun honger al stillen, op de laatsten over de magische lijn. Achter mij op het veld, de band uit haar dak, wapper ik fier, trots op mijn club, rood/witte vlag,in de friese provincie, decor van kanjers, wat een dag!!! geblazen. Door het temperatuursverschil gaat het water dampen. De lamp op de voorplecht licht dat prachtig aan, maar het resultaat is dat de stuur helemaal niets meer ziet. Een gezellig mistwolkje vergezelt ons voortdurend. We gaan hard. Op hoop van zegen. Want stonden er niet ergens dukdalven op een ongelukkige plek? Was er niet een ponton bij een brug in aanbouw? De roeiers zweten. De stuur heeft het koud, maar zweet van de stress over onverhoeds opdoemende dukdalven. Langepieren Ondertussen zit de dagploeg voor de trekkershut in Sneek op zijn nagels te bijten met een glaasje wijn. Snel de slaapzak in, proberen te slapen, maar één veteraan houdt ons snurkend uit de slaap. Om 3 uur gaat de telefoon, we worden gewekt door de nachtploeg. Opstaan, roeispullen aan, een hap, een slok en weg: eindelijk mogen we aan de bak in het vroege licht van Scharnegoutum. De zon komt op. We gaan er hard tegenaan, het gaat lekker, we zijn nog fris. Het ene na het andere stadje glijdt voorbij: IJlst, Woudsend, Sloten, Balk, Stavoren, Hindeloopen, Workum. En wij beulen verder: aanleggen, wisselen, stempelen, flesje water, mueslibol, een banaan voor de stuur en dan weer weg. We werken ons langepierend door het te smalle water van De Luts, liggend en slippend onder te lage en te smalle bruggen door.
Het is zonnig en er is weinig wind, beter kan het niet. Volgens schema zullen we na 22 uur finishen, maar we lopen uit, elke etappe een beetje. Als we zo doorgaan ...? Opkomende twijfel wordt onmiddellijk de kop ingedrukt. Veel water, veel weiland Rond 12 uur voegt de nachtploeg zich bij de dagploeg. Half uitgeslapen en vol goede moed roeien we nu om en om. Nog meer stadjes komen voorbij Bolsward, Harlingen, Franeker. Veel water en heel veel weilanden daar in Friesland. Ondertussen raken we een beetje moe en nog meer achter op schema. Weer die vraag, als een zoemende mug om je hoofd: Als we zo doorgaan...? Even doemt er een collectieve depressie op. Is er geen sluiproute? We herpakken ons manhaftig en besluiten de man met de hamer overboord te kieperen en nu maar eens ‘echt hard te gaan roeien’. Dan moet het toch lukken om voor sluitingstijd binnen te zijn! De laatste 8 km roeien we, in de wetenschap dat we het gaan halen, laagvliegend in wedstrijdtempo naar de finish bij Wetterwille in Leeuwarden. Na 23 uur, 42 minuten en 49 seconden roeien eindelijk gejuich, applaus, bier, blik. Duitsers, Zwitsers, Belgen, Nederlanders en Friezen: bij elkaar 109 ploegen.
De Maand van Hemus pagina
juli 2014
De goede kant op Door wat geld aan Hemus te lenen of te schenken help je de financieringslasten laag te houden. Er is al heel wat geld binnen, maar het doel - 50.000 euro aan obligaties - is nog niet bereikt. Kan je wat geld - minimaal 500 euro - vijf jaar lang missen, neem dan een ledenobligatie. Wil je wat geld schenken, dat is ook meer dan welkom. Als je dat over vijf jaar spreidt, dan is de gift aftrekbaar voor de inkomstenbelasting en kost het je minder dan je denkt. En Hemus is er blij mee! Lees alles op
hemus.nl/actie of vul direct het formulier hiernaast in en leg het in de bestuurspostbak in de Villa. De penningmeester - Michiel Evers - neemt dan contact met je op.
Regatta
Zwarte Water
Marjon
Suzanne
Annemarie
Cisca
-- door Suzanne Heijbrock, foto Bas Boer Op zondag 22 juni organiseerde De Zwolsche Roei- en Zeilvereniging de Zwarte Water Regatta, een achtervolgingswedstrijd over vijf kilometer. Hemus werd vertegenwoordigd door twee ploegen bij de dames dubbeltwee, het grootste veld met elf boten (waarvan zeven uit Zwolle). Annemarie Kamp en Cisca Kruijsdijk vormden de eerste ploeg, Marjon Broersen en Suzanne Heijbrock de tweede. Het deelnemersveld was beduidend kleiner dan andere jaren met in totaal 47 ingeschreven ploegen. De Zwolsche was zelf hofleverancier van deelnemers, waardoor het bijna een open clubkampioenschap leek met enkele andere deelnemende verenigingen. De wedstrijd start aan de rand van de stad en de eerste anderhalve kilometer vaar je tussen (aangemeerde) vrachtschepen en harde walkanten. Sommige Zwolse roeiers klagen over de golven die hier kunnen staan, wij genoten van de zachte walkanten verderop waar de golven van een voorbijvarende motorboot na één keer verdwijnen. Wat een verschil met de Eem! De route loopt met een flauwe bocht naar het noorden waardoor de hele wedstrijd wind tegen is. Bij de start kregen we een regenbui over ons heen maar bij de finish scheen de zon weer. Voor Marjon en Suzanne was dit weer een ‘eerste keer’ na een paar wedstrijdloze jaren dus het was geen verrassing dat Annemarie en Cisca – met meer wedstrijdritme – deze dag de betere Hemusploeg waren. Zij finishten als derde van de elf, op een knappe 15 seconden van de winnaar. Marjon en Suzanne lieten de zevende tijd noteren maar zijn daar niet minder tevreden mee!
7
De Maand van Hemus pagina
juli 2014
8
Buiten de boot
Bijen in de achtertuin Hemuslid Jan Buijs (59) hield zijn eerste bijenvolk op de paradijselijke campus van de universiteit Twente. Daar kreeg hij als wiskundestudent inspirerende lessen van petroleumboer en bijenvader ‘ome Nico’. Zo raakte hij in die mooie jaren zeventig letterlijk verslingerd aan het imkers vak. -- door Ellen van Leeuwen Vier volken verhuisden na zijn afstuderen mee naar de boekhandel van zijn vader op de Kloveniersburgwal, waar hij tijdelijk introk. De bijenkasten vonden een plekje bovenop de hoogste boekenplanken en als er een volk onverhoeds uitzwermde in de binnenstad van Amsterdam, trok dat al de aandacht van een NRC-columnist: “…en dáár was het: temidden van de oude boeken, de ontelbare tweedehands pockets, de aankondiging van de stadsimker: honingoogst 1984.” (uit: Onder de keizerskroon – Imker op het dak, NRC augustus 1984). Ingenieuze dansjes Nu, decennia later, is Jan nog onverminderd gebiologeerd door zijn bijenvolken. Achterin zijn weelderige diepe achtertuin in het Leusderkwartier, is het een enorme drukte van aan- en uitvliegende bijtjes, die precies weten bij welke van de zes volken, verspreid over zes degelijk getimmerde kasten, ze horen. Met ingenieuze dansjes maken ze elkaar duidelijk waar de lekkerste nectar en het beste stuifmeel te halen is. Het stuifmeel wordt in klompjes op de zijpootjes vervoerd, de nectar opgeslagen in een speciaal voorraadmaagje. De bijtjes die uitbundig met hun vleugeltjes wapperen zijn aan het ‘ventileren’: de hut moet ook fris en droog blijven. “Zie je dat grote exemplaar daar? Dat is een dar. Wil je hem even voelen, darren prikken niet hoor.” Het ronkende beestje veroorzaakt een aangename prikkeling op mijn hand. Als ik hem laat vallen, plukt Jan hem met uiterste concentratie uit het hoge gras. “Wat een wonderlijk beestje he?” Bijensterfte Zijn enthousiasme en vakkennis draagt hij ook over op cursisten die zich aanmelden bij Imkervereniging Eemkwartier waaraan hij veel tijd spendeert en waarvan hij 15 jaar lang secretaris was. “Er is heel veel belangstelling voor het bijenhouden, we kunnen de cursistenstroom maar net aan.” De alarmerende geluiden over bijensterfte als gevolg van onder andere de wereldwijde besmetting met de varroamijt, brengen het bijenbelang ook onder maatschappelijke aandacht. Anders dan hommels bijvoorbeeld vliegen bijen maar op één bloemsoort en zijn daardoor van levensbelang voor de biodiversiteit. Lesgeven is hartstikke leuk, maar soms slaat de hectiek toe. “Dan heb je 12 cursisten rondlopen, die allemaal honing willen slingeren, potjes vullen en als er dan onverwacht ook nog een volk geschept moet worden, dan krijg ik het wel benauwd.” Roggestro en wasblokken En hectiek en onrust moet je verre van bijen houden natuurlijk. Ik ga op het door zon beschenen muurtje naast de bijenwas-uitlekbak zitten. Uit zijn volgestouwde rommelschuurtje waar een weeë zoete lucht van honingresten, was, tabak en van roggestro gevlochten korven hangt, tovert Jan een vaal gestreepte boodschappentas met zijn lesgereedschap tevoorschijn : een beitel om de kast te openen, een pijp en tabak om de bijen te verdoven, een adrenaline-injector voor als iemand allergisch reageert op een bijensteek, een Simsondoosje met nummertjes om de koninginnen te merken, een flesje typex voor het zelfde doel, en een paar handschoenen. “Die handschoenen gebruik ik eigenlijk niet, je krijgt dan de neiging om toch wat ruwer te werk te gaan en juist dan krijg je onrust.” Behalve geduld en rust bij het verwijderen van de volle honingraten, is er ook tactiek nodig. Als er een nieuw volk is uitgevlogen, moet die zwerm op tijd geschept worden, anders krijg je ongelukken. Pas nog belde een familie die op het balkon zat te barbecueën, omdat er een vervaarlijke zwerm onder een klapstoeltje hing. “Eigenlijk begeleidt je het bijenvolk in zijn natuurlijk gedrag” vat Jan het imkeren samen. “Je grijpt zo weinig mogelijk in. Af en toe til je de kast een beetje op om te controleren hoe zwaar die is. Als je een goede ‘bijenhand’ hebt, weet je of er iets loos is, of het volk aan het vermageren is door een paar venijnig koude lentedagen, of dat juist de raten vol met broed zitten en de tijd van het honing winnen is aangebroken.” Stad als oase Zoals zijn bijen destijds vrolijk in Amsterdam foerageerden, zo hebben ze het ook naar hun zin in Amersfoort. Een stedelijke omgeving is juist ideaal, de veelsoortigheid van planten en bloemen scheppen voor bijen een oase. En anders dan je zou verwachten zijn de monoculturen op het platteland niet interessant. De eerste ‘dracht’, de lenk Flyer r s e r w t e tedracht zit al in n t i s s Pr Po Briefp fpapie Folders ie r potjes. Ik krijg s r rs c ers e aaleennde Kalend lo es e rs K Bureaub SSets een potje mee Brochur ekaar tjes Stick et ets gen n Verslagen V erslage l en Visit ittnoddiginnge n Uitn e e met het etiket d pp la l Ma reniginngsb k EEnveloppen e r V n nvelo o pp ppe e n e w van Stadsimkerij k u r Familied Buijs. Daarin moeten de smaken en geuren van onder andere fruitbomen, wilgen, klein hoefblad en speenkruid vervat zijn. De hoofddracht van de bloeiende linde in juli moet nog beginnen. Na augustus start Drukkerij Cabri Drukkerij Fokker Drukkerij Druk kkerij Stampij het ‘inwinteren’: de bijen maken zich klaar Goudstraatt 8 Goudstraa W Wallerstraat allerstraat 127 Wallerstraat W allersstraat 127 8211 AP Lel Lelystad ystad 3862 CN Nijkerk 3862 CN C Nijkerk voor de winter. En dan heeft ook de imker T 0320 28 53 10 T 033 245 38 37 T 033 479 07 91 E
[email protected] [email protected] E inf
[email protected] [email protected] [email protected] E inf o@ @drukkerijstampij.nl weer rust… www.cabri.nl www.drukkerijfokker.nl www .cabri.nl www .drukkerijfokker.nl www.drukkerijstampij.nl www .drukkerijstampij.nl
CABRI C ABR RI
GRAFISCHE G RAFISCHE MEDIA MEDIA BEDRIJVEN BEDRIJVEN
INTWERK DRUK- EN PRIN
ITAAL IGIT OFFSET - DIG
Jan Buijs imkert al bijna zijn hele leven
‘s Avonds ontvang ik nog een mailtje met tips voor bijenvriendelijke bloemen en planten. Voor wie deze zomer nog wil zaaien: doe er je voordeel mee! www.greenpeace.nl/bijentips
Toertocht Kromme Rijn Onderbreking aan de Oude Gracht
