de
Jacobsladder
Kwartaaluitgave van de Historische Vereniging ‘Otto Cornelis van Hemessen’
In dit nummer: Een echte Woubrugse dame Bewoners van het Huis ter Woude Woubruggenaren in den vreemde Hongaarse kinderen
20
3
10
de
Jacobsladder
Bij de voorplaat Wat kostten deze huizen in 1916? De uitslag! 30e jaargang nr. 3, juli, augustus, september 2010 Erelid • D. Brouwer de Koning, oud-burgemeester van Jacobswoude • C. Karmelk, oud-penningmeester van de vereniging Voorzitter • Ben Beukenholdt, Thuisweide 30, 2481 BK Woubrugge, telefoon 0172-519247, e-mail
[email protected] Secretaris • Arjen Schreuder, Sterrenkroos 23, 2481 CM Woubrugge, telefoon 0172-518586, e-mail
[email protected]
Op tijd opzeggen! Wilt u – om wat voor reden dan ook – uw lidmaatschap van de Historische Vereniging niet verlengen, vergeet dan niet dit tijdig (vóór 1 december) schriftelijk te melden aan onze penningmeester: Frits Rohling, Theo Bosmanlaan 17, 2355 DA Hoogmade •••••
van Hemessen Van onze voorzitter
De emigranten
De laatste dag van juli hadden we onze jaarlijkse
Op de vraag in het vorige nummer ‘Wie weet
excursie. Fijn dat u er was en jammer als u niet in
er meer van?’ (Woubruggenaars die rond 1920
de gelegenheid was! Het was een geslaagde
naar Amerika gingen), reageerde Dik Slingerland
excursie, waar onder anderen Ewout van der
namens zijn moeder mevr. Alie Slingerland-Hoogen
Dussen, sinds onze Algemene Ledenvergadering
doorn. Pieter Hoogendoorn, zoon van Cornelis
bestuurslid, veel voorbereidingstijd in gestoken
Hoogendoorn en Ingetje van Teijlingen, vertrok
heeft. De stemming was prima!
omstreeks 1904, kwam terug, bleef enkele jaren en ging in 1920 met zijn tweede vrouw weer west-
Ook dit nummer van de Jacobsladder is dat weer,
waarts. Over Pieter en zijn ouders en zijn broer
vind ik. Voor iedereen is er wel wat te lezen. Ik
Abraham de slager, broer Dirk van de bodedienst
Contributie De contributie bedraagt € 13,- per jaar; en € 17,- voor hen die dit blad per post ontvangen. Te voldoen (bij voorkeur via de acceptgiro die u aan het begin van het jaar ontvangt) op onze rekening bij de Rabobank Kaag en Braassem nr. 35.24.14.847 t.n.v. Penningmeester Historische Vereniging ‘Otto Cornelis van Hemessen’, Theo Bosmanlaan 17, 2355 DA Hoogmade.
ben bijvoorbeeld heel blij met het interview met
en het bekende verhuisbedrijf, verschijnt in de
mevrouw Slingerland, om meer dan een reden.
nabije toekomst een verhaal in de Jacobsladder.
•••••
verheugend. De lokale geschiedenis is van ons
Ook de uitslag van de braderiewedstrijd is leuk. De winnaars waren wel heel dicht bij het juiste bedrag! Inmiddels hebben we ook weer een aantal nieuwe leden mogen inschrijven en dat is uiteraard erg allemaal en hoe meer mensen er kennis van nemen
Penningmeester • Frits Rohling, Theo Bosmanlaan 17, 2355 DA Hoogmade, telefoon 071-5018645, e-mail
[email protected]
en van genieten hoe beter. Ook in onze contacten met andere historische verenigingen hoor je dat geluid. Er is altijd interesse in de oude verhalen. Wij
Bestuursleden • Ewout van der Dussen, Boddens Hosangweg 24C, 2481 KZ Woubrugge, telefoon 0172-519129, e-mail
[email protected] • Nico van Hemessen, van Woudeweg 17, 2481 XM Woubrugge, telefoon 0172-795123, e-mail
[email protected] • Thea Kok-Lansbergen, Emmalaan 74, 2481 BB Woubrugge, telefoon 0172-518585, e-mail
[email protected]
gaan door samen met u en mochten er ideeën
Redactie Thea Kok-Lansbergen
Mooie groet,
leven onder u, u weet het: niet schromen, maar even een belletje naar een van ons en we gaan er
Voor diegenen die nog op vakantie gaan: een heel fijne en kom allemaal heel terug.
Bij de foto op het omslag
Ben Beukenholdt De ramingen van onze fotopuzzel op de braderie in juni liepen nogal uiteen. De bouwprijs in 1916 van twee woningen en twee winkels op de Comriekade
Aan dit nummer werkten mee: Hannelieke Haasbroek Rie Kammeraat
Fotobewerking Hugo Tander
1
wat mee doen. Dat is dan afgesproken.
Basisvormgeving en opmaak Blikveld, Den Haag
Foto’s en illustraties: Archief Jan Stigter Archief fam. Rosmolen-Terhorst Archief fam. Slingerland Thea Kok-Lansbergen Peter de Lange Frits Rohling
jaargang 30 3
(toen nog Voorweg) werd geschat tussen de fl. 1.000 en de fl. 26.000… Twee mensen zaten even dicht bij de oplossing (fl. 11.797): Erik Reitsema, die 12.000 gulden ISSN 0168-1079 © Historische Vereniging ‘Otto Cornelis van Hemessen’. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
opschreef, en J. Jekel die hetzelfde bedrag noteerde. Beiden zijn lid van onze vereniging. Zij hoeven volgend jaar geen abonnementsgeld te betalen.
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis Een echte Woubrugse dame: mw A. Slingerland-Hoogendoorn door Thea Kok-Lansbergen
van Hemessen
jaargang 30 3
Alies jeugd Ze was de derde in het gezin Hoogendoorn, de kleine Aaltje, en later volgden er nog vier kinderen. Van hen is naast Alie alleen broer Arie nog in leven,
Al haar hele leven, 84 jaar nu, woont ze in Wou-
wiens zoon het transportbedrijf tegenwoordig leidt.
brugge, mevrouw A(lie) Slingerland-Hoogendoorn.
De kinderen gingen naar de christelijke school,
Geboren op de Kerkweg waar haar vader het nog
waar destijds dingen gebeurden die tegenwoordig
steeds bekende transportbedrijf had, woonde ze
niet meer door de beugel kunnen. “Zo was er een
later op aardig wat adressen in Woubrugge, en
jongen die hakkelde, en die ging regelmatig de
inmiddels alweer zo’n kleine veertig jaar aan de
donkere gangkast in, of hij werd met z’n hoofd in
Wilhelminalaan.
een emmer water geduwd.” Alie herinnert zich ook nog dat haar broer een keer huilend thuiskwam, met billen die kapot waren geslagen door meesters aanwijsstok…
2
3
De heer en mevrouw Slingerland.
Rijn leefden ze volgens de ‘oude tijd’, te vergelijken met onze zomer- en wintertijd), ging ik met mijn
Samen met Teuni Zandstra, met wie ze op de
schort en op klompen op weg. De mensen in de
lagere school ook in de klas zat, ging ze naar de
Kerkstraat hebben vast gezegd: ‘Wat gaat Aal-
nijverheidsschool in Alphen. Helaas was dat maar
tje Hoogendoorn nu doen?’ Werken dus, stoffen,
voor korte duur: na één jaar brak de oorlog uit en
dweilen enz. Ik moest ‘vrouw’ tegen mijn bazin zeg-
was geld verdienen belangrijker. Voor fl. 1,50 per
gen, maar dat durfde ik niet. Ik zei daarom zo min
week ging Alie halve dagen werken bij Van Rijn op
mogelijk.”
de Kruisweg. “Ik was dertien, het was dus eigenlijk kinderarbeid. Op maandagochtend, toen iedereen Het geboortehuis aan de Kerkweg.
thuis nog sliep (wij hadden ‘nieuwe tijd’ en bij Van
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis
van Hemessen
jaargang 30 3
Aaltje zit op de tweede rij van onderen, 3e van links
Uit de T-Ford die haar vader rond 1930 had gekocht
4
5
ter vervanging van de oude paard & wagen, werd in de oorlog de motor verwijderd en werd er weer Moeder en kinderen Hoogendoorn. Jongste broer Arie werd later
gekomen. Hij sliep boven de paarden van de
een paard voorgespannen. Na de oorlog werd dat
geboren.
Duitsers, wat de nodige gevaarlijke situaties ople-
weer teruggedraaid. “Op dinsdag en donderdag
verde. Overdag werkte hij op het land. Bang voor
had mijn vader geen bodedienst en bracht hij ’s
Oorlog
razzia’s hoefde hij niet te zijn, vertelt mevrouw
morgens mensen naar het strand in Katwijk, die hij ’s
Haar volgende baantje vond ze bij de familie Piet
Slingerland: “Die hadden we hier nooit. In Roelof
avonds weer ophaalde. De auto werd ook gebruikt
Noordam, (de vader van Gerrit) nu de Asper-
arendsveen wel.” Toen het stel verkering kreeg
om katholieke mensen naar de mis in Hoogmade te
gehof. Hier maakte zij, als verlegen 16-jarige en
moest zij een andere baan zoeken, want een
brengen.”
totaal niet gewend aan jongens, kennis met de
relatie op het werk, dat kon natuurlijk niet. Ze kon,
acht jaar oudere Jan Slingerland, die er als Jan
met een behoorlijke opslag, bij bakker Oudshoorn
Huwelijk en huizen
Huiberts ondergedoken zat. Ze vond hem wel
op de Comriekade terecht.
In 1948 konden Alie en Jan trouwen: er was woon-
interessant met zijn grijze pak en gympies, maar
Toen de oorlog was afgelopen, vertelt mevrouw
ruimte gevonden. Mevrouw Slingerland: “We
het duurde nog twee jaar voor de vonk oversloeg:
Slingerland, was er niets voor de jongens die in
trouwden in bij Anna Verboom op de (nu) Van
“In het hok waar we aten moest ik naast hem zit-
Duitsland hadden gezeten: “Geen begeleiding,
Hemessenkade (vlakbij waar vroeger de christe-
ten, maar dat durfde ik niet…” Zoeterwoudse Jan
geen geld, geen kleren. Wel werd er aan de inwo-
lijke school stond): wij hadden een klein kamertje,
was uit Duitsland, waar hij te werk was gesteld,
ners van Woubrugge gevraagd of ze kleding kon-
de zolder om op te slapen en een klein schuurtje;
gevlucht en via allerlei omzwervingen lopend
den afstaan en zo heeft mijn man nog een oude
water uit de waterkraan in de kast en een poep-
vanuit de Haarlemmermeer in Woubrugge terecht
regenjas gekregen.”
doos buiten. Na één jaar verhuisden we naar de
In bad: Paula, erachter Ria en ernaast moeder Alie Slingerland
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis
van Hemessen
overkant. Op de plaats waar nu de familie Kemper
Nieuwbouw
woont stonden een paar huizen. Oud en slecht,
Van alle huizen waar ze woonde is mevrouw Slin-
Woubruggenaren in den vreemde
maar wel groter.” Zoon Jan (1949) kreeg daar
gerland het gelukkigst met het huis op de Wilhel-
door Thea Kok-Lansbergen
een broertje: Dik (1950). De huur was fl. 3,00 per
minalaan, waar het echtpaar begin jaren zeventig
jaargang 30 3 had Jan overigens van Jan van Wingerden gekregen, ook een oud-Woubruggenaar die al jaren in de VS woont. Bij het pakketje voegden we ook een vragenlijst, want we dachten dat het voor de lezers
week – Jan verdiende bij Van Oordt in Alphen
naartoe verhuisde: “Heerlijk, alles nieuw, niet voch-
In 1920 vertrokken negen inwoners uit Woubrugge
fl. 42,- per week. Het volgende huis, Vrouwgeest-
tig, lekker licht en met een douche!”
naar Amerika, schreven we in het vorige nummer
hoe het onze dorpsgenoten in de Verenigde Staten
weg 32, was een stuk ruimer en lag aan het water.
De familie is intussen uitgebreid met schoondochter
van de Jacobsladder. Dat waren dorpsgenoten
is vergaan. We kregen al snel een uitgebreid ant-
De huur was maar iets hoger: fl. 3,25 per week.
Maria en schoonzonen Harry, Wim, Joop en Erik en
van wie Rie Kammeraat wist dat ze ons land ver-
woord.” Hieruit heeft de redactie van de Jacobs-
(Toen ze er negentien jaar later vertrokken fl. 8,-).
vier kleinkinderen: Marjolijn, Mick, Terri en Romanie,
laten hadden. Maar er zijn meer mensen die dat
ladder onderstaande fragmenten overgenomen.
Hier werden Ella (1952), Nel (1954), Ria (1959) en
en achterkleindochter Carmen. Ondanks dat de
soort zaken bijhouden. Een van hen is Jan Stigter. Hij
Helaas overleed Bas Rosmolen op 12 mei j.l.
Paula (1966) geboren. De kinderen hadden er een
heer Slingerland, die achttien jaar bij Staatsbosbe-
kwam, met zijn neef Ed Molenaar (wiens vader Kees
fijne jeugd, met de Wetering voor de deur waarin
heer op de Braassem heeft gewerkt, nu helaas met
bevriend was met het echtpaar Rosmolen-Terhorst),
Woubrugge in de oorlog
volop gezwommen werd. ’s Zomers ging de familie
zijn gezondheid tobt, en mevrouw Slingerland last
met het volgende verhaal.
Bas Rosmolen (14-07-1919) kwam oorspronkelijk uit
altijd op vakantie: op de fiets naar een strandhuisje
heeft van reuma, hebben ze het samen nog steeds
in Noordwijkerhout bijvoorbeeld, of naar Appel-
best naar hun zin in Woubrugge.
van de Jacobsladder interessant zou zijn te weten
Geervliet, uit een gezin met vijf kinderen. Zijn vrouw Ed vertelt: “In oktober vorig jaar hebben we (op
Jo (18-08-1924) is de dochter van Herman Terhorst
scha, de Harskamp en zelfs een keer op een ark
initiatief van Jan) het boek ‘Woubrugge aan de
(zie Jacobsladder 3 2009), dat uit vijf personen
in Katwijk. “De aannemer voor wie mijn man toen
Wetering’, ‘Verhaal van een dorp in oorlogstijd’ en
bestond. Bas en Jo gingen weliswaar naar dezelfde
werkte had die boot daar neergelegd. Dat was
het laatste nummer van de Jacobsladder naar Bas
school (met den Bijbel), maar hadden geen
doodeng, want we moesten via een smalle plank
en Jo Rosmolen-Terhorst in St. Joseph, Missouri in
gezamenlijke vrienden. Jo was vaak op het Braas-
de wal op maar konden toen nog geen van allen
Amerika gestuurd. Jan herinnerde zich dat zij bei-
semermeer te vinden, waar ze met vrienden en
zwemmen.”
den in de ondergrondse zaten en hij was benieuwd
vriendinnen ging zeilen, zwemmen en vissen. Jo’s
of zij daarover nog iets konden vertellen. Het adres
moeder overleed in 1940, waarna Jo de zorg voor
6
7
De hele familie Rosmolen op de 90e verjaardag van Bas: v.l.n.r.: Het huis aan de Comriekade, door J. Windhorst
Martiena (62), Margaret (55), Joann (52), Teresa (49) en B.J. (46)
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis
van Hemessen
Het bedrijf werd verkocht en ervoor in de plaats
jaargang 30 3
Jo groet vanuit Amerika iedereen die haar nog kent.
kwam een mooi huis aan de rand van de stad, In dit huis (nu Bateweg 2) groeide Jo Terhorst op.
8
waar de familieleden (vijf kinderen en negen klein-
‘Het is niet makkelijk om alleen verder te gaan’,
Van uniform naar melkmachine
kinderen) elkaar graag ontmoeten. Bas werkte na
beëindigde Jo Rosmolen haar condoleancebrief
Zijn ouders hadden een wasserij aan het Wetering-
1975 nog een aantal jaren als chauffeur op een
aan Ed, na het plotselinge overlijden van diens
haar vader en broer Jan overnam. Jo en Bas waren
pad en Bas groeide op tussen de koeienstallen van
schoolbus, en genoot in zijn vrije tijd van kamperen
broer Jan op 17 april j.l.
beiden actief in de ondergrondse. Jo schrijft daar-
Wim en Freek Bulk, vertelde hij. Hier leerde hij op zijn
en vissen met zijn familie. Van de crisis merkte het
over dat zij zelf brieven naar Alphen bracht, terwijl
veertiende koeien melken. Hij droomde van een
echtpaar niet zoveel: “Wij bemoeien ons niet met
In deze boerderij aan het Weteringpad, destijds eigendom van
Bas meer deed met de wapens die de Engelsen uit
eigen boerderij, maar werd na de oorlog politie-
de politiek en zien wel op tv wat er allemaal in de
Van Griethuizen, werden tijdens de oorlog geweren in elkaar
hun vliegtuigen gooiden. “Jan en hij brachten de
agent in Leiden. Toen dat werk hem in 1953 niet lan-
wereld gebeurt.”
gezet.
wapens naar ons huis waar ze ze in elkaar zetten.
ger beviel, begonnen hij en Jo aan een heel nieuw
Gelukkig kwam het nooit zo ver dat we ze moesten
leven te denken. Eenvoudig was dat niet, maar
gebruiken!” Ze herinnert zich diverse Woubruggena-
na een aantal jaren besloten ze de grote stap te
ren uit de ondergrondse: dominee Dronkert onder
maken. Naar Amerika, waar Bas’ broer Henk al
andere en Karel van Seventer. “Met die laatste
jaren woonde. Hier kon hij eerst bij een landbouwer
liep het slecht af: hij was 18 of 19 en gooide een
aan de slag, om daarna een melkveehouderij te
handgranaat tussen de Duitse soldaten, waarop hij
runnen. “Dat was niet zo gemakkelijk de eerste tijd”,
meteen werd doodgeschoten.” Bas herinnerde zich
mailde Bas hierover. “We molken tachtig koeien,
dat de Duitse soldaten altijd op de brug stonden:
allemaal machinaal. Jo en ik molken veertig koeien
“En als je iets bij je had wat ze konden gebruiken
per uur.” Gelukkig betaalde de eigenaar goed, en
namen ze het van je af.” Jo weet nog hoe mensen
zo kon het echtpaar Rosmolen in 1961 268 acres
uit de stad naar ons dorp kwamen om eten: “We
grond kopen, met schuren en een mooi huis, en
hadden altijd een grote pan met gekookte bruine
56 koeien die machinaal werden gemolken. Na 14
bonen. Kleine kinderen vroegen regelmatig om een
jaar zeven dagen per week hard werken, en toen
aardappel omdat ze zo’n honger hadden. Het was
drie van de vijf kinderen het huis uit waren, konden
een verschrikkelijke tijd.”
Bas en Jo het wat rustiger aan gaan doen.
9
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis
van Hemessen
jaargang 30 3
Jan van Dam
De rouwkaart van Jan is bewaard. Otto van Hemes-
Jan van Dam woonde voor hij overleed al een paar
sen schreef erop: ‘Weder een trouwe vriend mij
jaar in Bodegraven, maar werd op 3 februari 1921 op
voorgegaan’. Hij schreef het in memoriam dat hier
het oude kerkhof van Woubrugge begraven en dat
volgt :
was terecht. De Van Dams behoorden tot bekende
Theo van Wijngaarden ‘Huis Terwoude, olieverf ± 25x35 cm.
Bewoners van het Huis ter Woude door Rie Kammeraat
10
Woubrugse boerenfamilies zoals Kroon, Hoogwerff, Vis-
“JAN VAN DAM
ser, Den Hertog en Van Griethuizen, door huwelijk vaak
Met weemoed werden wij vervuld toen de tijding
met elkaar verbonden. Jans vader Cornelis bezat de
tot ons kwam, dat onze oud-wethouder, de heer
recent gesloopte boerderij van Noordam en van zijn
Jan van Dam, het tijdelijke met het eeuwige had
oom Abraham was de Woudhoeve, nu Bouwlust. Ook
verwisseld. De heer van Dam was de laatste van
Jan was bouman, veehouder en, veel later, koopman
het viertal zonen van den edelen Cornelis van
in kaas. Het zou zo kunnen zijn, dat hij bouman was op
Dam, de man die hier den stoot gaf tot oprichting
de boerderij van zijn vader, maar dat niet bleef toen
der Chr. School in 1865. Die zonen volgden de
vader Cornelis en zijn tweede vrouw Ingetje van Teijlin-
voetstappen van hun vader. De oudste Jacob (de
gen gingen rentenieren, iets wat Jan waarschijnlijk ook
veearts) werd later voorzitter der Chr. school en de
min of meer deed toen hij op Huis ter Woude woonde.
nu ontslapene was meer dan een kwarteeuw haar
(Duidelijk is het nog niet omdat de nummers van de
penningmeester. Ook was hij secretaris der Anti-
huizen nogal eens wijzigden: D30 werd A36, A36 werd
Rev. kiesvereeniging en medearbeider der Zon-
A42, A 42 veranderde in A37 enz.; in 1880 had hij alleen
dagsschool. Voor onzen geest komen de leerzame,
een werkpaard, in 1882 wat schapen en kippen).
bemoedigende en vertroostende bijbelbesprekin-
Jans overgrootvader Abraham van Dam was een
gen, welke op de beurt ook in zijn gastvrije woning
Nieuwkoper, maar ging naar de Ridderbuurt en daar
werden gehouden. Zijn eenvoudig, blijmoedig en
werd Jans grootvader in 1738 geboren; Jan werd
verzekerd geloof, gepaard met een zachtmoedig
naar hem vernoemd. Deze Jan ging naar Woubrugge
karakter, deed zoo weldadig aan.
en trouwde met Ariaantje Kroon en het lijkt erop dat
Den 27sten Augustus 1891 werd hij tot lid van den
Ariaantje een goed zakelijk inzicht had. Haar zonen
Raad beëdigd en vijf jaren daarna tot wethou-
Cornelis en Jacob erfden o.a. de beide boerderijen
der benoemd. Hij heeft mede hier veel tot stand
met het land en Jacobs zonen, Abraham en Cornelis,
gebracht en vele malen als waarnemend burge-
Aan het eind van het artikel ‘Een zoektocht naar
erfden niet van hun vader, maar samen van de twee
meester gefungeerd.
Huis Ter Woude’ [Ewout van der Dussen, Jacobs
ooms. Pas in 1841 werd het bezit gescheiden.
De overledene was jaren hier de vraagbaak en zijn
ladder 2010/2] beloofden we u een vervolg:
belangelooze adviezen werden zeer gewaardeerd.
wat meer over de bewoners. Dat was zoeken,
Nu, in 2010, is er geen landbouwer of veehouder
Geen wonder dat wij hem in 1917 noode zagen
want in de Woubrugse annalen was niet zoveel te
Van Dam meer.
vertrekken naar Bodegraven. Lang stond hij weife-
vinden. Over drie bewoners gaat deze bijdrage:
lend of hij ons zou verlaten, doch een zeer onheus-
Jan van Dam, Lambertus Tondu en Jan van
De Jan van Dam van Huis Ter Woude, een naam
che behandeling, hem als Wethouder in openbare
Seventer. Tussen Van Dam en Tondu was Pieter
die misschien pas door Lambertus Tondu gegeven
Raadsvergadering aangedaan, gaf den doorslag
Vromans, stroschipper en fouragehandelaar, enkele
werd, was de zoon van Cornelis van Dam (1818-
dat hij tot zijn vertrek besloot.
jaren eigenaar. Van Dam en Vromans bewoonden
1888) en Christina Visser (1820-1859) van de Berch
Zijn stof werd hier in het familiegraf bijgezet, om
het huis voordat de eerste grote verbouwing door
Hoeve. Hij werd geboren op 31 oktober 1842, over-
daar te rusten tot den jongsten dag. v.H.
Tondu plaatsvond; de architect van Van Seventer
leed op 31 januari 1921 en was getrouwd met Neel-
maakte van ‘Huis Ter Woude’ ‘Villa Ter Woude’
tje Los, op 10 januari 1842 geboren in Oudshoorn.
P.S. De heer Jan van Dam was nog een leerling van
en Daan Wegener zette Hotel Woubrugge op de
Kinderen hadden ze niet, wel woonde er een nicht
den godvruchtigen ‘meester’ Lemkes te Alphen,
gevel. Wanneer en door wie het gebouwd werd, is
in huis, Aaltje Los, en veel later een aangetrouwde
toen te Woubrugge nog geen Chr. school was.”
nog niet onderzocht.
neef, Jan de Wilde. Aaltje en Jan trouwden in 1894 Jan van Dam
en vertrokken naar Amerika; Neeltje overleed op 30
De foto toont Jan van Dam in de tijd dat hij, 28 jaar
januari 1916 en Jan verliet Woubrugge in 1917.
lang, raadslid was.
11
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis
jaargang 30 3
Lambertus Tondu
misschien ook het daaruit voortvloeiende beroep
behoud van het Huis ter Aar te Woubrugge; de
Ook zoon Karel woonde op het Huis ter Woude. Hij
Lambertus Tondu werd op 17 mei 1878 in Den Haag
van leraar voor hem toch niet de aangewezene
laatste actie had helaas geen succes.
was deel van een verzetsgroep in de Haarlemmer-
geboren als zoon van Lambertus Johannes Tondu
waren en besloot hij van richting te veranderen. Na
Op al deze gebieden toonde hij zich een goede
meer en ondergedoken op de IJweg. Vluchtend
en Maria Margaretha Winkelaar. Van beroep was
een korte werkzaamheid aan het Hoofdbestuur der
leidsman, niet alleen met woorden, maar vooral
na een overval door de S.D. op 13 maart 1945 werd
hij huizenexploitant. In 1923 trouwde hij met Ber-
Posterijen te ‘s-Gravenhage, werd hij ambtenaar
door daden. Voor hoevelen zijner dorpsgenoten
hij doodgeschoten. Hij ligt begraven op de Ere
nardina Johanna Carolina van den Berkhof en
aan de toen juist opgerichte Rijksverzekeringsbank
was hij de vraagbaak, de raadsman, die hun in
begraafplaats in Bloemendaal.
datzelfde jaar kwam hij vanuit Amsterdam naar
te Amsterdam; gedurende twintig jaren vervulde hij
moeilijke omstandigheden de juiste weg wist te
Woubrugge. Maar vóór het zover was had hij met
daar met grote nauwkeurigheid en plichtsgevoel
wijzen! En bovenal was hij een goed vriend en een
de Gebrs. Elbert en Willem van Luling besproken
zijn taak en verwierf zich daar vele vrienden.
voortreffelijk echtgenoot.
Mevr. Van Seventer,
hoe zijn zelfvervaardigde tekeningen uitgevoerd
In 1923 vestigde hij, inmiddels gehuwd, zich in
Bij zijn graf hebben dan ook velen getuigd van
Huize “Ter Woude”, Noordeinde, Woubrugge,
moesten worden. De herinnering aan de naam
Woubrugge en wist daar voor zich en zijn echtge-
zijn grote verdiensten, zijn warm hart en zijn hoog-
vraagt een Dagdienstbode,
van het huis was verdwenen, maar vraag naar het
note een milieu te scheppen, waarop hij geheel de
staand karakter: hij was een wijs, een goed en een
plm. 19 jaar
Koepeltje van Tondu en ja, dat koepeltje is nog wel
stempel van zijn persoonlijkheid drukte en waarvan
gelukkig mens; hem als zodanig te hebben gekend
bekend.
mede een grote bekoring uitging voor hun vele
en ervaren was een voorrecht, waarvoor men niet
vrienden, die zich verkwikten aan de in hun huis op
anders dan zeer dankbaar kan zijn.”
zo hartelijke wijze geboden gastvrijheid.
A.A. van Rijnbach
Lambertus is niet oud geworden. Hij overleed in zijn
12
van Hemessen
Rijnbode 15.8.1941
geboorteplaats op 19 juli 1940, zijn weduwe ver-
Dit huis, Ter Woude genaamd, werd door verbou-
kocht het huis en ging wonen in de Klaproos. De
wing van een ouder huis gemaakt tot een interieur,
Jan van Seventer
datum van haar vertrek werd niet ingevuld.
waarvan men nergens de weerga zou hebben
Jan van Seventer had al heel wat van de wereld
kunnen vinden: een museum in het klein, maar met
gezien toen hij in 1940 in Woubrugge kwam wonen.
Het Leidsch Jaarboekje 1941 bevat het in memo-
een sfeer van gezelligheid, rust en opgewektheid,
Hij werd op 20 juli 1893 in Sliedrecht geboren,
riam dat nu volgt :
wonderlijk in harmonie met de landelijke omgeving.
trouwde met Hester Zoutendijk; zij kregen slechts één
De Feestcommissie 1928, beter bekend als de Oranjevereniging,
Daar wijdde hij zich aan zijn liefhebberijen: de vis-
zoon, Karel Benjamin, in 1923 geboren in Batavia.
organiseerde in samenwerking met onze vereniging op 5 mei een
“LAMBERTUS TONDU 1878-1940
vangst, zijn tuin, zijn oudere en nieuwere schilderijen
Na zijn opleiding bij o.a. de Machinefabriek Feijen-
dorpswandeling waaraan, verdeeld over twee groepjes, ruim
Op 19 Juli overleed te ‘s-Gravenhage, waarheen
en zijn meubelen. Tondu bezat een merkwaardig
oord ging hij, 19 jaar oud, als leerling-machinist bij
dertig dorpsgenoten en een hond meededen. Grappig was het
hij zich uit zijn woonplaats Woubrugge begeven
talent om op de meest onverwachte plaatsen
de K.P.N. naar Nederlandsch Indië. Na enkele jaren
daarbij te constateren dat ongeveer de helft van de mensen
had voor het ondergaan van een operatie, de
oude schilderijen en meubelen op te diepen: het
ging hij varen op de schepen van de Nederlandsch
al hun hele leven (of het grootste deel daarvan) in Woubrugge
man wiens naam hierboven vermeld is. Hagenaar
Museum de Lakenhal te Leiden - ik meen met deze
Indische Tankvaart, daarna werd hij superinten-
wonen. Dat leverde nieuwe feiten op die ook beide rondleiders
van geboorte heeft hij zijn jeugd in de residentie
mededeling geen onbescheidenheid te begaan
dant bij de Shell, o.a. in Singapore, Hongkong en
niet bekend waren. Zo vertelde iemand dat in de oorlog op de
doorgebracht en daar was het ook dat de schrijver
- heeft daarvan ook enige malen kunnen profite-
Curaçao. De oorlogsjaren was hij in Woubrugge.
dierenweide een lange loopgraaf was aangelegd, en een ander
dezer regelen hem als medeleerling van een H.B.S.
ren. Doch daarnaast was hij een goed burger van
In 1942 volgde hij Wouter A. Boot op als hoofd van
dat zijn vader, die in Boskoop woonde, kon kiezen tussen werken in
leerde kennen, hetgeen leidde tot een vriendschap
Woubrugge, waar hij zich in velerlei opzicht niet
de luchtbeschermingsdienst, waarbij in de loop der
Duitsland, of graven aan de tankval in Woubrugge. Hij koos voor
van meer dan veertig jaren.
alleen verdienstelijk, maar zelfs onmisbaar maakte,
jaren 218 inwoners betrokken waren. Regelmatig
het laatste.
Tondu had een zeer evenwichtige, rustige en opge-
en dat alles op de hem eigen rustige en beschei-
werd geoefend. In februari 1946 werd de dienst
wekte natuur; het buitenleven trok hem bijzonder
den wijze. Zo was hij gedurende twee zittingsperi-
opgeheven. In april 1946 werd hij, na het vertrek
aan, waarbij kwam dat hij een hartstochtelijk visser
oden lid van de Gemeenteraad van Woubrugge,
van H.E.M. Schaminée, voorzitter van het comité
was. Doch daarnevens bezat hij een artistieke aan-
verscheidene jaren en tot zijn dood Secretaris
Nederlands Volksherstel-H.A.R.K. Ook was hij actief
leg, die aanvankelijk op de literatuur gericht, op
van de Oudendijkse polder, een ambt dat geen
in het jeugdwerk en in de raad.
den duur zich meer richtte op de schilder- en meu-
sinecure genoemd kon worden, bestuurslid van Het
Niet zo lang daarna vertrok hij naar Rotterdam en
belkunst, waarbij over het algemeen zijn belangstel-
Groene Kruis, de Nederlandsche Protestantenbond,
was bij de firma Groenendijk en Soetermeer werk-
ling meer ging naar de kunst van vroegere tijden
Volksonderwijs enz. Ook de Vereeniging Oud-Leiden
zaam bij de nieuwbouw en het onderhoud van
dan naar de moderne. Toen hij voor de keuze van
droeg hij een goed hart toe: sinds 1937 was hij haar
kustvaartuigen.
een beroep stond, koos hij de studie der Neder-
correspondent voor zijn woonplaats. Als zodanig
Op 9 mei 1945 werd een foto gemaakt waarop Van
landse taal- en letterkunde en bekwaamde zich
stond hij o.a. op de bres voor het behoud van de
Seventer in het midden staat. De foto hangt in het
te Amsterdam voor de acte M.O.; na enige jaren
Leidse vroonwaterpalen en de gebiedspalen van
museum en staat ook op bladz. 114 van het boek
werd het hem echter duidelijk, dat deze studie en
de Heerlijkheid Esselijkerwoude, alsmede voor het
‘Een eeuw Gereformeerde Kerk in Woubrugge’.
13
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis Hongaarse kinderen
“Onder groote belangstelling en hartelijk afscheid
door Rie Kammeraat
vertrokken gistermorgen de 22 Hongaarsche kin-
deren die vijf maanden hier hebben vertoefd. Het
Duizenden kwamen er. En als de lange kindertrei-
dames-comité, dat zoo uitnemend de leiding heeft
nen uit Hongarije en Oostenrijk na de vermoeiende
gehad, dankte de pleegouders, die getoond heb-
reis aankwamen, werden ze verwacht bij duizen-
ben de herbergzaamheid lief te hebben”.
van Hemessen
jaargang 30 3
den pleegouders die maandenlang gewacht hadden op hun tijdelijk kind dat, als ze niet het Duits
Er was maar één foto, gestuurd door een dank-
geleerd hadden dat hier op de scholen onderwe-
bare vader, nu in ons museum. Maar tot ons groot
zen werd, geen woord van hen verstond. En de
genoegen kregen we van mevrouw M.J.Krans-Kip
meeste pleegouders hadden dat evenmin geleerd.
uit Hoogmade een foto van enkele Hongaarse meisjes; namen stonden er niet bij. Zo te zien zijn het drie meisjes en een jonge vrouw. Ze hebben klompen aan hun voeten en daarom zal de foto gemaakt zijn: dat was onbekend schoeisel in Hongarije. De foto is genomen voor de linker zijmuur van de N.H. pastorie. Daar woonden in die tijd ds. Abram Meijers en zijn huishoudster Annigje Gruppen. En Erszébet Windt uit Besztereebánya, die daar op 5 juli haar 12e verjaardag vierde. Abram Meijers had een veel jonger zusje dat van tijd tot tijd op de pastorie logeerde. Dat zusje was de moeder van mevr. Krans-Kip, die de foto tussen papieren van haar moeder vond. Een van de meisjes moet Erzsébet (= Elizabeth) zijn. De jonge vrouw,
14
tweede van links, is misschien Váleria Renyi, de
Vertaald: Een aandenken voor Martje. Ik zeg maar
Aan Maartje was de raad niet besteed; zij trouwde
begeleidster van de kinderen, die op 7 augustus 25
vier kleine woorden / graveer ze in uw hart / En laat
niet en zorgde niet voor zonen. Aan mijn vader wel,
jaar werd.
ze na aan uw zonen: Uw Vaderland komt eerst.*
hij stierf in 1944 in Neuengamme, niet alleen voor
Toen Ilonka Toth, die in huis was geweest bij Otto
het vaderland, maar ook omdat het geloof hem tot
van Hemessen en zijn vrouw Jaantje van der Laan,
Het briefje dat hij enige maanden later schreef,
De economische situatie na de Eerste Wereldoorlog
trouwde, werden Otto en Jaantje uitgenodigd naar
eindigde zo : “Mij lieve Moeder zal ik nooid vergete.
was allermiserabelst en de gezondheid van de kin-
Budapest te komen. Dat kon niet, maar wat wilde
Hartleyke groete van U Toni.”
deren was zorgelijk. Vanaf eind 1919 reden de Rode
Ilonka als trouwcadeau hebben? Een paar klom-
Kruis-treinen naar Wenen en Boedapest met voed-
pen, en die zijn dan ook gestuurd.
En dat werd dan ook de titel van het artikel dat in
nummers leest u iets over Hansi uit Wenen en de
sel, geneesmiddelen, sanitaire artikelen en kleding.
De meisjes zien er ouder uit dan hun leeftijdsgeno-
Jacobsladder 2005/4 stond.
zusjes Erna en Hertha uit Duitsland die na WO I in
Later zorgden zij voor het vervoer van de kinderen
ten nu, maar dat was gewoon, kijk maar naar de
en zo kwam het dat op een dag in april 1920 dokter
foto’s van uw ouders. Toen deze foto te voorschijn
* Hannelieke Haasbroek vertaalde de tekst, ver-
over nog meer kinderen die hier kwamen, dan hoor
Loth met 22 Hongaarse kinderen en een onderwij-
kwam dacht ik: zouden de kinderen van dokter
trouwde haar vertaling niet en zocht verder: het
ik dat graag van u, rechtstreeks of via de redactie.
zeres in Woubrugge uit de bus stapte. In de vierde
Loth nog foto’s hebben? Maar de kinderen zijn
blijkt een kort gedicht te zijn uit 1833 van Ferenc
Rie Kammeraat, tel. 0172-431278 of
Jacobsladder van 2005 kon u lezen hoe dat alle-
overleden. De schoondochter die ik sprak had
Kölcsey, die ook het Hongaarse volkslied dichtte.
[email protected].
maal gegaan is, wie de kinderen waren, bij wie ze
nooit iets over foto’s gehoord.
Zij vond de tekst als volgt :
Slechts enkele dagen voor het vertrek hoorden de
Antan Hahne, in huis bij mijn grootouders, schreef in
Négy szócskat üzenek, vésd jól kebeledbe, ‘s fiad-
pleegouders dat de kinderen op 17 september
het poësiealbum van Maartje Kammeraat:
nak / Hagyd örökül, ha kihunysz : A HAZA MINDEN
verzet bracht. * Wie de twee andere Hongaarse meisjes waren, kon ik niet vinden. Maar in een van de volgende
Hoogmade terechtkwamen. Mocht u iets weten
in huis kwamen en wat dokter Loth’s inbreng was.
weer naar huis zouden gaan en dat vertrek kwam
ELÖTT. De Engelse tekst stond erbij en die werd door
in de krant:
Hannelieke vertaald.
15
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis
van Hemessen
jaargang 30 3
OTTO’S PLAKBOEK
op gezet hadden de oprichting te doen mislukken.
borden geplaatst, dat de brug onbetrouwbaar was, en men in
snuffelden, doch niets meer van hun gading vonden.
door Rie Kammeraat
De heer Wisman wees op het ordelievende Woubrugge. Het
eigen belang aangeraden werd het paard aan de hand over de
Tijdens het vuurwerk Donderdagavond, had de familie V. zich
zou een betere verhouding worden, als de Voorzitter zijn
brug te leiden. Gelukkig dat het ongeval niet met een rijtuig is
een vijf en twintig meter van haar woning verwijderd om de
grievende uitlating introk; hij wees er op hoe nog in 1913 het
geschiedt; want dan zouden er zeker menschenlevens zijn te
vuurpijlen te zien. Van deze gelegenheid hebben vermoedelijk
Oranjegezind Woubrugge feest heeft gevierd zooals zelden
betreuren geweest.
twee dieven gebruik gemaakt, om achter de woning een ruit
23 juli 1920 Gistermiddag was de oude heer B. bezig eenig tuinwerk te
elders......en na een paar jaar het onbetrouwbaar te achten!
in te drukken en hun slag te slaan, een gouden horloge en een
verrichten bij zijn patroon, toen plotseling een hartverlamming
De Voorzitter blijft weigeren.
hoeveelheid geld mede nemende. De politie heeft een vreem-
een einde aan zijn werkzaam leven maakte.
De heer Wisman zeide: Als een persoon hier een woord ontvalt
(zie 28 augustus)
deling, tijdelijk hier werkzaam aan de brug, gearresteerd.
op een avond als bovenbedoeld, moet dan een geheele bevolking daarmede aangewezen worden? Voor ettelijke jaren deed
28 augustus 1920
Dat was Jan Bontenbal. Hij was een oude heer,
te Hoogmade iemand een aanslag op het leven van een jong-
omdat hij al 67 jaar was!! Hij trouwde met Antje de
mensch; mag men dan zeggen: Hoogmade is een moordhol?
Dat de passage over de brug alhier zoo veelvuldig was,
Vloois en werkte bij de Dageraad als ijzerwerker.
Dat zou krankzinnige taal zijn en zoo is het ook hier.
bemerkte men niet, toen daarvan gebruik werd gemaakt, doch
3 dagen later had de politie 3 van de 4 dieven te pakken. Ach, wat waren dat mooie tijden.
de tijdelijke veerpont bewijst dit thans. Geen ogenblik kan dit Hoogmade
vaartuig stil liggen en aldoor moet de staaldraad overgehaald
Vanwege het geneeskundig Staatstoezicht is alhier een onder-
Wat niet in de krant kwam: Wisman ontkent dat hij
worden. Dit veroorzaakt voor de scheepvaart groote last.
zoek ingesteld naar de oorzaken van de vele tyfusgevallen.
een soort bolsjewistisch avontuur wilde opzetten.
Reeds eenige malen is tegen dien draad gevaren en de lier te
Men schat deze al op meer dan 50 patiënten.
Baumann en Woubrugge: het was geen ideale
water gesleept. Vrijdagavond geschiedde dit weder, waardoor
combinatie !
de passage werd belemmerd. Meer personeel zal noodig zijn om ongelukken te voorkomen.
(zie 6 augustus) 6 augustus 1920
Bij de rondvraag bracht de heer Boot ter sprake de epidemie
ontvingen wij een uitnodiging voor twee bijeen-
van typhus te Hoogmade en de schouw over slooten en wate-
komsten voor iedereen die in de historie van
ringen. De Voorzitter gaf een overzicht, wat door B. en W. te
1 september 1920
Hoogmade ter bestrijding en hulp is gedaan, ook aan regen- en
16
Van de oecumenische gesprekskring Woubrugge
Woubrugge geïnteresseerd is. Inspiratiebron hiervoor was de gevelsteen op de Hervormde kerk, die
Uit de Raadsvergadering van 5 augustus. Voorzitter was Bur-
beerputten en het daarstellen daarvan zal meer de hand worden
Gisteren is de geboortedag van onze Vorstin ook hier fees-
herinnert aan Jan de Bakker, een historisch figuur
gemeester Baumann.
gehouden, alsmede aan het houden van varkens, geiten, enz.
telijk herdacht. Het hoofdmoment was des morgens, toen de
met een relatie tot Woubrugge, en de eerste pro-
Naar aanleiding van een uitdrukking welke de Voorzitter
Ook vestigt de heer Boot nog de aandacht op de gezinnen van
jeugd der beide scholen met muziek een wandeling door het
testantse martelaar in de noordelijke Nederlanden.
gedaan heeft in de vergadering van 22 April j.j., n.l. dat Wou-
de wed. Prook en van Schellingerhout. De Voorzitter deelt
dorp maakte. Te voren was de klok geluid en koraalmuziek
brugge onbetrouwbaar was voor een burgerwacht en dit een
mede, wat de heer Wisman reeds eerder heeft gedaan voor
gegeven. De kinderen vermaakten zich zeer. Des namiddags
Drs. M. Roos geeft op 21 september een lezing met
blaam voor de ingezetenen is, wenschte de heer Wisman, dat
eerstgenoemd gezin, doch dat bij laatstgenoemde geheel onwil
ringrijden en volksspelen en des avonds bioscoop op het
als onderwerp ‘Jan de Bakker en de Reformatie’
die uitdrukking werd herroepen.
in ’t spel is, en handelend moet worden opgetreden.
feestterrein. Het slot was vuurwerk, door de feestcommissie
over de tijd en de omstandigheden waarin hij
aangeboden. Van den toren en tal van woningen wapperde
leefde en werkte. De reformatie was een religieuze
onze driekleur.
beweging, maar wat was de maatschappelijke
De Voorzitter weigerde hieraan te voldoen. Hij was vóór de vergadering reeds ingelicht, dat er weder een relletje zou zijn en wenschte niet verder daarop in te gaan. Het waren oude
(01.09.1920 nog geen van de talrijke patiënten
betekenis ervan?
koeien uit de sloot halen. In de vergadering van 19 mei had bij
bezweken, de ziekte blijft tot heden stationair;
Op 12 oktober spreekt Dr. M.J. Aalders, voormalig
het lezen der notulen daarover gesproken moeten worden.
16.10.1920 Groene Kruis heeft tekort van fl. 300 mede
In de raadsvergadering van 8 sept. was besloten
predikant in Woubrugge, over hoe de kerkgeschie-
De heer Wisman herinnerde, dat hij toen niet aanwezig was, en
door buitengewone uitgaven en epidemie te Hoog-
de feestcommissie 50 ct te geven voor elk kind in
denis verder verliep, onder de titel ‘Driestromen-
het hem verwonderd had, dat daar toen niet over was gespro-
made; gem. bestuur had ca fl. 1000 uitgetrokken voor
Woubrugge en Hoogmade).
land in kerkelijk Woubrugge’. Hij laat zien hoe deze
ken, en in de vorige vergadering waren geen notulen gelezen.
verpleging en ontsmetting, tekort daardoor gedekt).
De Voorzitter herinnerde er aan, dat hij te Hoogmade een burgerwacht en een landstorm had opgericht. Met Hoogmade was
ontwikkelingen Woubrugge niet onberoerd hebben 18 september 1920
17 augustus 1920
het prettig omgaan. Woubrugge was eigengerechtigd. In de
gelaten. Wat waren de ontwikkelingen in de 19e eeuw en wat veranderde er in Woubrugge alle-
Dank zij de bedachtzaamheid van den tijdelijken brievengaar-
maal in kerkelijk opzicht?
vergadering te Woubrugge, om een burgerwacht op te richten,
Maandagmiddag zakten de klappen van de brug over de
der, den heer Buntsma, die Donderdagavond, tijdens de feest-
had een onderwijzer gezegd, dat na zijn diensttijd, hij daar de
Woudwatering plotseling door en braken de reservekettingen,
viering alles, wat geldswaarde had, mede naar zijn woning had
Plaats van samenkomst is Immanuel, Kerkstraat 1 in
ondervinding had opgedaan, dat zijn vaderlandsliefde wel in
toen een koppel koeien daarover gedreven werd. Door het
genomen, mislukte de poging der dieven, die met een valschen
Woubrugge; aanvang 20.10 uur, entree € 4,00.
een lucifersdoosje kon en de 50 aanwezige jongelieden het er
gemeentebestuur waren reeds lang aan beide zijden der brug
sleutel het postkantoor hadden geopend en alle laden door-
17
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis
van Hemessen
jaargang 30 3
Leidsch Dagblad 1950
gebouwd. De heer Venhuizen wilde, gezien de woningnood,
Dat was op de Boddens Hosangweg, nu no. 31.
Hemessenkade 27 en ook ook Bertus bracht daar
De knipsels van Jan den Ouden
geen museum of archief, maar een woning boven de garage.
Menig nu oud kind herinnert zich de festiviteiten
zijn oude dag door, graag zittend voor de deur met
Een voorstel dat verworpen werd.
op het land en in de stal van Jan Buitenhuis, zijn
als vertier een praatje met deze of gene. Het bedrijf
vrouw Margaretha Alida Leeuwenhoek en de zoons
is nu van H.J. van Duivenvoorden.
De uitstapjes in dit kwartaal Op 18 juli ‘s morgens om 7 uur ging de brandweer-
Jan en Lambertus. De ouders, Jan Buitenhuis en
vereniging Altijd Paraat met de bus naar Apeldoorn.
Gelukkig maar. Heeft u Woubrugge en Hoogmade
Johanna Rijkaart, kwamen in 1886 in Woubrugge
Het volgende kwartaal kunt U lezen dat de Wou-
Van het natuurschoon werd volop genoten en in
al eens uit de lucht bekeken? Zo nee, dan zijn er in
en daar werd Jan Jr. in 1891 geboren. De boerderij,
brugse koe intelligent is en belangstelling heeft voor
het ‘Jagershuis’ bij Austerlitz werd gegeten. Om 11
het museum prachtige foto’s van te zien.
aan de Van Hemessenkade, werd in 1936 verkocht,
geofysisch bodemonderzoek. Wat is het dan ook
nadat in 1935 de nieuwe hoeve betrokken werd.
jammer dat we ze steeds minder in de wei zien.
uur ‘s avonds was de bus weer in Woubrugge. 19 juli, ook om 7 uur, vertrokken de leden van de
24 juli 1950
Later rentenierden Jan en zijn vrouw op de Van
Nederlandse Christelijke Landarbeidersbond met hun vrouwen naar Marken en Volendam. Over Val-
Tijdens het onweer van Vrijdagmiddag sloeg de bliksem in de
kenveen, Austerlitz en Utrecht ging het huiswaarts
hooiberg van de landbouwer C. Disseldorp in het Noordeinde
en om 10 uur waren ze er weer.
te Hoogmade. De spuiten van Hoogmade en Woubrugge
Vooral de dames zullen gelachen hebben toen het
rukten uit, doch gelukkig was de brand, toen zij ter plaatse
hele gezelschap zich in Volendams kostuum gehesen
arriveerden, met eigen middelen geblust.
had. Wie heeft nog de foto die toen gemaakt werd? 27 augustus gingen de hoogste klassen van de openbare school per spoor naar Amsterdam,
In 1946 was dat Noordeinde 27.
bezochten Artis en De Bijenkorf en maakten een boottocht om de havenwerken te bezichtigen.
26 juli 1950
En op 31 augustus? maakte het personeel van
18
De Dageraad met hun vrouwen in drie autobussen
Donderdagavond is in de eenzaam gelegen boerderij aan de
de jaarlijkse rijtoer met als einddoel Ahoy in Rotter-
Woudsedijk, bewoond door de landbouwer P.Donker, ingebro-
dam. In Hillegersberg was de warme maaltijd. De
ken, toen de bewoners afwezig waren. De dieven hadden zich
meesterknecht, de heer A. Boogaard, dankte de
meester gemaakt van diverse goederen, sieraden en een bedrag
directie voor deze mooie dag.
aan geld met een gezamenlijke waarde van ongeveer fl. 400.-.
Een kleine impressie van de geslaagde excursie naar Schiedam
Dank zij de activiteit van de Woubrugse politie is het gelukt de
op 31 juli.
Albertus Boogaard, geboren op 30 december 1890,
daders, H.IJ. en W.M. uit Alphen aan den Rijn, die voort-
was getrouwd met Leentje Hoosbeek. Hij woonde
vluchtig waren, in de nacht van Maandag op Dinsdag te Koog
eerst vlak bij de werf, maar in 1918 ging hij naar
a.d.Zaan te arresteren. Alle goederen werden opgespoord.
Alphen. Hij was beschieter en timmerman. 19 juli 1950
28 juli 1950
Uit de Raadsvergadering van 18 juli.
Het kinderkoor ‘De Kleine Lofstem’ behaalde op het concours
Het rijwielpad Leiderdorp - Hoogmade zal 1 augustus klaar
te Maarsen een eerste prijs met 301 punten.
zijn. De brandweergarage is afgebroken en de brandspuit staat nu in een schuur van brandweercommandant C.J.Wittebol.
13 september 1950
Voor de bouw van een nieuwe garage met museum en
Gistermiddag om half drie werd de bazaar ten
archiefruimte op de eerste etage, een postkantoor met kleine
bate van het interieur van het bijna voltooide
bovenwoning en een woning voor de kantoorhouder was fl.
Groene Kruis geopend. Dat ging gepaard met
66.700.- uitgetrokken. Dat was fl. 40.000.- meer dan was
veel toespraken en dankwoorden, waarvan ik hier
begroot en Gedeputeerde Staten vonden dat te veel. Zodoende
alleen noem de familie Buitenhuis, die erf en stal ter
werd alleen de brandweergarage met museum en archief
beschikking stelde.
19
Jacobsladder 2010 Otto Cornelis Van de Bond Heemschut ontvingen wij onderstaand
Wat doet Heemschut nu? Van de 6500 zijn ruim 150
bericht waar we uw aandacht voor vragen:
leden actief in zogenaamde provinciale commis-
Langs het tuinpad van mijn vader…
sies. Dus ook bij u in de provincie! De leden komen in actie bij dreigende sloop, grootschalige nieuwbouwplannen en aantastingen van waardevolle gebieden (zogenaamde cultuurlandschappen).
Bijna iedereen kan het lied van Wim Sonneveld
Voorbeelden van gebouwen en gebieden waar
meezingen. Nog steeds is de tekst aansprekend en
Heemschut zich voor inzet vindt u op de website
actueel. Voorbije tijden, verdwenen gebouwen.
www.heemschut.nl onder bedreigd erfgoed. Sinds
Iedere gemeente van Nederland, in iedere plaats,
dit jaar brengt Heemschut ook een Top 10 meest
stad en dorp zijn de afgelopen decennia ingrijpend
bedreigd erfgoed uit.
veranderd. Voor u als lid is het goed te weten, dat er een lanIn sommige dorpen werden nieuwe centra
delijke organisatie is die zich achter u kan scharen
gebouwd. De buurtwinkels verdwenen, supermark-
als er sprake is van aantasting van uw omgeving.
ten en winkelketens kwamen er voor in de plaats.
Die actie kan ondernemen en met u druk kan
Andere kernen groeiden door nieuwbouw, die
uitoefenen om monumenten beter te beschermen.
vaak lijkt op de nieuwbouw in andere gemeen-
Die landelijk de aandacht vraagt bij gemeentebe-
ten. Langzaam lijkt het (streek-)eigen karakter van
sturen voor een goed erfgoedbeleid, waardevolle
dorpen en steden te zijn veranderd. Niet voor niets
gebouwen en cultuurhistorische plekken. Hiervoor
bent u lid van deze historische vereniging. Naast
heeft Heemschut met andere organisaties de
de verhalen over vroeger bieden de historische
gemeenschappelijke erfgoedagenda opgesteld.
ansichtkaarten en foto’s een unieke kijk in de
(www.erfgoedagenda.nl)
wereld van vroeger. Soms heel herkenbaar, vaak
Niet alle historische verenigingen voeren zelf een
ook helemaal niet (meer).
actieve lobby voor het behoud van gebouwen of gebieden. Maar iedere gemeente heeft wel een
20
Bijna 100 jaar geleden was er een groep mensen
of meerdere actieve burgers die dat wel doen.
die zich al zorgen maakte over de veranderingen
Spreekt onze doelstelling u aan? Neem dan con-
van de eigen omgeving. In de Zaanstreek werden
tact met ons op.
geen groene houten huizen meer gebouwd. In Amsterdam werden grachten gedempt, de Zuid
Doe mee met Heemschut! Kijk op www.heemschut.nl
Nederlandse steden verloren hun vestingwallen en
voor meer informatie!
op het platteland werden historische boerderijen gesloopt. Dat leidde tot de oprichting van de Bond Heemschut. Een landelijk opererende vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor de bescherming en het behoud van monumentaal erfgoed. Dankzij de inzet van Heemschut kwam er welstandstoezicht. Zo kon men er voor zorgen dat nieuwe gebouwen beter passen in hun omgeving. Na een lange aanloop werd in 1961 de eerste rijksmonumentenwet ingevoerd. Inmiddels is Heemschut druk doende bij de voorgenomen aanpassingen van die wet de belangen voor de burger en vrijwilliger zo goed mogelijk veilig te stellen.
