de beste groenrealisaties van 2015 Groene gemeente bijlage bij Groencontact (6)

Groene Lente

bijlage bij Groencontact 2015 | 41(6)

de beste groenrealisaties van 2015

Groene gemeente

Waterrobuust groen

Gemeente in bloei

Bijenvriendelijke gemeente

Genk nam in 2015 als groenen bloemenstad deel aan de Europese leefmilieuwedstrijd Entente Florale

Inhoud Colofon en inhoudstafel

3

Groene Lente 2015 | Promotie voor kwaliteitsvol openbaar groen in Vlaanderen

3

Genk | Terugblik op Entente Florale 2015

4

Groene gemeente | de beste gemeentelijke groenrealisaties in 2015

6

Openbaargroen-award | de beste realisatie door een tuinaannemer

6

Waterrobuust groen | de beste watervriendelijke groenrealisaties in 2015

20

Bijenvriendelijke gemeente | de bijenvriendelijkste gemeentes in 2015

24

Gemeente in bloei | de beste bloemenrealisaties in 2015

26

Turnhout | Groen- en bloemenstad 2016

30

Groene Lente in kaart | overzicht van de beste groenrealisaties in Vlaanderen in 2015

31

Partners en sponsors

32

colofon Groene Lente is een jaarlijkse wedstrijd waar alle Vlaamse gemeentebesturen kunnen aan deelnemen Groene gemeente promoot en beloont openbare groenrealisaties in Vlaanderen Waterrobuust groen promoot en beloont openbare watervriendelijke realisaties in Vlaanderen Bijenvriendelijke gemeente promoot en beloont bijenvriendelijke acties in Vlaanderen Gemeente in bloei promoot en beloont openbare bloemenrealisaties in Vlaanderen

Groene Lente 2015 Promotie voor kwaliteitsvol openbaar groen in Vlaanderen

Openbaargroen-award promoot en beloont een groenproject dat is aangelegd door een buurtgroenspecialist Groen- en bloemengemeente van het jaar wordt die gemeente die zich met voorbeeldstellende groen-, watervriendelijke en bloemenrealisaties heeft onderscheiden. Met deze titel zal de gemeente ook deelnemen aan de Europese wedstrijd Entente Florale in het volgende jaar. Bij die gelegenheid wordt het gemeentebestuur in de schijnwerpers geplaatst en kan zij rekenen op extra ondersteuning en publiciteit. (zie ook p. 26) Finale Groene Lente brengt alle groenverantwoordelijken samen en laat ze kennismaken met de beste groen-, watervriendelijke en bloemenrealisaties in Vlaanderen van het afgelopen jaar

Juryleden Groene gemeente Marie Arnauts, adjunct-productmanager sierteelt, VLAM Marie Mertens, coördinatrice BFG Willy Adriansens, erelid Technische Werkgroep VVOG Jos De Wael, ir. diensthoofd, VVOG Rudi Geerardyn, landschapsarchitect-stedenbouwkundige, VVOG en secretaris van de jury

Juryleden Waterrobuust groen Adelheid Vanhille, VMM Ingrid Baten, VMM Rafaël Huylebroeck, VMM Gabriël De Buysscher, erevoorzitter Technische Werkgroep VVOG Rudi Geerardyn, landschapsarchitect-stedenbouwkundige, VVOG en secretaris van de jury

Juryleden Bijenvriendelijke gemeente Bart Vandepoele, educator LNE Jos De Wael, ir. diensthoofd, VVOG Rudi Geerardyn, landschapsarchitect-stedenbouwkundige, VVOG en secretaris van de jury

Deze brochure geeft een overzicht van de beste gemeentelijke groen-, watervriendelijke - en bloemenrealisaties in Vlaanderen die het afgelopen jaar deelnamen aan de wedstrijd Groene Lente. De VVOG organiseert deze wedstrijd al sinds 1979 in samenwerking met VLAM en VMM en met de financiële steun van een aantal firma’s. De bedoeling is om het openbaar groen te promoten door interessante, creatieve en vernieuwende groenprojecten in de kijker te plaatsen en ze te belonen met ofwel een waardevolle geldprijs of een aantal bloemensymbolen, resp. in de wedstrijden Groene gemeente, Waterrobuust groen en Gemeente in bloei. Ook dit jaar wordt de Openbaargroen-award uitgereikt aan een gemeentelijk groenproject dat door een tuinaannemer werd aangelegd. Nieuw in 2015 was de wedstrijd Bijenvriendelijke gemeente die gemeentes wil aanmoedigen om bijenvriendelijke acties op te zetten. Tegelijkertijd wordt de ‘Week van de bij’ onder de aandacht gebracht. Gemeenten die in alle wedstrijden goed scoren komen in aanmerking voor de titel van Groenen bloemengemeente van het jaar. Alle Vlaamse gemeentebesturen konden inschrijven aan de hand van een wedstrijdfolder waarin het verloop en de criteria van de wedstrijd staan beschreven. Een vakjury bezocht alle projecten en bepaalde de eindrangschikking.

Juryleden Gemeente in bloei Jan Van Tieghem, tuinaannemer, AVBS Marie Mertens, coördinatrice BFG Yves Heirman, directeur BFG Didier Van Der Eeken, tuinaannemer, VTU Jan Vancayzeele, consulent AVBS Rudi Geerardyn, landschapsarchitect-stedenbouwkundige, VVOG en secretaris van de jury

Vereniging voor Openbaar Groen Predikherenrei 1c | 8000 Brugge | T 050 33 21 33 F 050 33 20 62 | www.vvog.info | [email protected]

Partners VLAM www.vlam.be VMM www.vmm.be

Hoofdsponsors Firma Thomas Merchtem Landmax Herentals

Major sponsors Best Select Melle ECOstyle Geetbets

Minor sponsors DCM Grobbendonk Willaert Roeselare

Vormgeving en druk Vanden Broele, Brugge

Tijdens de Finale op woensdag 16 december 2015 te Genk werden de beste projecten voorgesteld en werden de waardevolle prijzen aan de gemeentebesturen overhandigd (zie rangschikking hierna). In de wedstrijd Groene gemeente ontvingen de 31 gelauwerde projecten een waardevolle geldprijs en een diploma. Eén project kreeg daarenboven de Openbaargroen-award 2015. In de wedstrijd Waterrobuust groen waren er 4 finalisten, 2 laureaten en 2 eervolle vermeldingen. Ook hier ontvingen de beste projecten een waardevolle geldprijs en een diploma. In de wedstrijd Bijenvriendelijke gemeente waren er 21 deelnemers, waarvan 1 gemeente de titel van Bijenvriendelijkste gemeente in Vlaanderen in 2015 behaalde. In de 4 andere Vlaamse provincies werd telkens 1 gemeente verkozen tot Bijenvriendelijke gemeente. In de wedstrijd Gemeente in bloei waren er 45 deelnemende gemeentebesturen en werden 1, 2 of 3 bloemensymbolen uitgereikt, naar analogie met het Olympische brons, zilver en goud. De stad Turnhout werd uitgeroepen tot Groen- en bloemenstad 2016 (zie p. 30) en werd geselecteerd om deel te nemen aan de internationale wedstrijd Entente Florale 2016. Alle wedstrijdresultaten zijn niet alleen in deze brochure terug te vinden, maar ook op de website www.vvog.info.

Samenstelling VVOG | Rudi Geerardyn | 0476 47 17 36 [email protected]

Foto’s VVOG | Rudi Geerardyn en verschillende gemeentebesturen

Ir Jos de Wael Secretaris VVOG


3

Groen- en bloemenstad 2015 | Genk

De Belgische delegatie op de prijsuitreiking te Bristol (UK)

Heideblomplein in de wijk Boxberg, Genk

Genk Terugblik op Entente Florale 2015

Genk

zilveren medaille

4

vvog | groene lente 2015

Het afgelopen jaar heeft u op verschillende manieren kunnen kennismaken met Genk, de groenste centrumstad van Vlaanderen. Genk werd namelijk eind december 2014 in de wedstrijd Groene Lente uitgeroepen tot Groen- en bloemenstad 2015. Dit was de start van een boeiend en intensief jaar voor Genk want vanaf dan plaatste de VVOG de stad in het middelpunt van de belangstelling. Zo verschenen er in Groencontact verschillende artikels over de Genkse groenrealisaties in de aanloop aan de deelname aan de Europese groenen leefmilieuwedstrijd Entente Florale. Op 11 juli was de internationale jury te gast om het milieu- en groenbeleid van de stad te evalueren. In navolging hiervan organiseerde de VVOG samen met het stadsbestuur een studiebezoek aan Genk op 6 oktober. Toen was het de beurt aan de Vlaamse groenverantwoordelijken om de meest interessante groen-, bloemen- en watervriendelijke realisaties onder deskundige begeleiding te bezoeken. En als apotheose ging er ook de Finale van de Groene Lente door op 16 december. Tijd om samen met de Groen- en bloemenstad van 2015 terug te blikken op een succesvol en intensief jaar van Entente Florale en de Groene Lente.

Groen- en bloemenstad 2015 | Genk Hoe kijkt Genk terug op zijn deelname aan Entente Florale? Ali Çaglar (schepen van Groenbeheer): Deelnemen aan Entente Florale was een zeer rijke ervaring. Het was interessant om te zien wat andere steden realiseerden op vlak van groen en het was ook goed om een bundeling te maken van alles waar we in Genk mee bezig zijn. We staan daar niet altijd bij stil. Peter Fabry (dienst groenbeheer): Blij dat we hebben deelgenomen, want het was een hele ervaring, maar ook blij dat het gedaan is want het was een spannende periode. Annemie Van Ranst (dienst groenbeheer): Het was een goede oefening om al onze projecten te bundelen en een stand van zaken op te maken. We hebben prachtige groene ruimtes waar er zeker nog moet gewerkt worden aan een meer duurzaam beheer. Ontgoocheld was ik wel over het ‘professioneel advies’ dat je krijgt in het juryrapport, de voorstellen waren ons al bekend.

Hoe was de samenwerking tussen de verschillende stadsdiensten? Ali Çaglar: Enorm goed. Iedere dienst was zeer enthousiast om de zaken waar ze mee bezig zijn te tonen. We hebben een keuze moeten maken omdat er zoveel goede projecten waren. Peter Fabry: Prima, maar dat was daarvoor ook al. Alle betrokken diensten waren enthousiast om hun steentje bij te dragen. Voor sommige was dat eerder op het inhoudelijke vlak, terwijl onze arbeiders hun uiterste best gedaan hebben om Genk er mooi en proper bij te leggen. Daarnaast hebben we ook beroep kunnen doen op diverse verenigingen en bewoners. Annemie Van Ranst: Iedereen was fier om zijn projecten onder de aandacht te brengen. Ik was blij verrast te merken dat er zoveel collega’s op een duurzame manier de stad willen ontwikkelen.

Zijn er bijkomende zaken gerealiseerd omwille van Entente Florale? Ali Çaglar: Het was belangrijk om een goed overzicht te hebben over waar we allemaal mee bezig waren binnen de stad. Nu kunnen we vanuit dat overzicht bepaalde zaken verder uitwerken en afstemmen op elkaar. Dat is positief. Peter Fabry: We waren al jaren vragende partij om in het stadspark een mooi pleintje aan te leggen ter hoogte van het parkhuisje. Om diverse redenen was dat tot nog toe niet gelukt. Dankzij de Entente is het dit voorjaar wel uitgevoerd kunnen worden, met de hulp van onze collega’s van de diensten Ontwerp en Wegenwerken. Annemie Van Ranst: Met de Entente Florale hebben we de bewoners, stadsdiensten en politici laten beseffen dat het ontwikkelen van een duurzame stad de verantwoordelijkheid is van iedereen.

Wat zijn de belangrijkste groene verwezenlijkingen in Genk in de afgelopen jaren? Ali Çaglar: Genk is een groene stad. Ook in de nabijheid van het centrum vind je groene plekjes zoals het Molenvijverpark. Ook het opwaarderen van het Lourdeskapelpark vorig jaar was een echte meerwaarde!

Peter Fabry: Het Nationaal Park, het Thor Park op de oude mijnterreinen van Waterschei, het buurtpark Groen Hart in de sociale woonwijk Nieuw-Sledderlo, het beheerprogramma voor laanbomen dat volop in uitvoering is, het bijenplan, de omvorming van onze kerkhoven naar parkbegraafplaatsen, het reductieplan voor pesticiden, enz. Sinds kort zijn we ook gestart met een participatietraject met bewoners voor de vergroening van het stadscentrum, met o.a. de aanleg van een pop-uptuin op de Grote Markt.

Wat zijn de plannen voor de toekomst op gebied van groen? Ali Çaglar: Belangrijk vinden we de participatie van burgers in de realisatie van groen. Zoals het adopteren van een stukje groen of meter of peter worden. Ik zou het fijn vinden als we dit in de toekomst nog verder kunnen realiseren en zo nog meer groen kunnen creëren in de stad. Peter Fabry: Genk is de groenste centrumstad van Vlaanderen en dat willen we zo houden. Naast enkele concrete groenprojecten (bijv. de omvorming van de Stiemerbeekvallei tot een blauw-groene verbinding doorheen de stad en de centrumvergroening) zijn er enkele beleidsmatige projecten zoals de uitwerking van een overkoepelend groenstructuurplan en de goedkeuring van het plan voor de Kleine LandschapsElementen (KLE). Ook de sensibilisatie van bewoners m.b.t. groen in hun buurt is een aandachtspunt. Annemie Van Ranst: De realisatie van het masterplan ecologische verbindingen is van start gegaan. Het doel is het verbeteren van de biodiversiteit met meer mogelijkheden van natuurbeleving en het opbouwen van een natuurlijke structuur.

Aan de Europese prijsuitreiking in Bristol (UK) bewaren jullie goede herinneringen? Ali Çaglar: Het was een hele organisatie op Europees niveau. Het is goed als je je daar als Vlaamse stad mee kan profileren. Misschien had de beoordeling wel wat anders kunnen lopen. Veel steden hebben van nature uit veel groen en centrumsteden als Genk moeten daar bijvoorbeeld meer inspanningen voor doen. Dat onderscheid mocht misschien wel meer gemaakt worden door de jury. Peter Fabry: Natuurlijk hadden we gehoopt op een nog beter resultaat en waren we een beetje ontgoocheld. Bij sommige argumenten van de jury stelden we ons toch wel wat vragen, maar uiteindelijk was het een geslaagd weekend. De projectenmarkt was gezellig, mede dankzij het mooie weer. En Bristol is een mooie stad, zeker het bezoeken waard. Annemie Van Ranst: We zijn zeer goed ontvangen door de stad Bristol en vrijwilligers van Bristol in Bloom. De Botanical Garden en het ecologisch project aan de Avon Gorge zijn voorbeelden om te leren meer natuurlijk erfgoed in België te beschermen.

Zal alles wat stilvallen na dit intensief jaar als Groen – en bloemenstad? Ali Çaglar: Neen, omwille van het goede overzicht dat we nu gekregen hebben. Door Entente Florale weten we hoe we moeten verder werken om nog meer groen te realiseren. Peter Fabry: Stilvallen niet, er zijn weer nieuwe projecten en uitdagingen om naar uit te kijken. Annemie Van Ranst: Ik kijk uit naar de aanwerving van de nieuwe medewerker die creatieve projecten zal uitwerken rond duurzaamheid, natuur, groen en milieueducatie.

Hoe is het Europees jurybezoek verlopen? Ali Çaglar: Het bezoek is goed verlopen. Jammer genoeg konden we ons niet aan de timing houden. We kregen veel vragen van de jury waar we natuurlijk ook uitgebreid op wilden antwoorden. Zo hebben we niet alles kunnen tonen dat we voorzien hadden. Peter Fabry: Goed. De start was eerder aarzelend en het dagprogramma bleek te overladen, maar uiteindelijk hebben we de jury toch een goed beeld van Genk kunnen geven. Het was die dag gelukkig ook prachtig weer. Annemie Van Ranst: Voor het bezoek ontving de jury een portfolio over onze duurzame projecten. Het leek mij dat deze nauwelijks was bestudeerd. Hun aandacht bij het bezoek ging vooral uit naar het opsporen van zwerfvuil, hondenpoep en strakke gazons.

Verliep het studiebezoek van de Vlaamse groenambtenaren even gesmeerd? Ali Çaglar: Zeker, dat verliep heel goed. De opkomst was groot. Peter Fabry: Ja. De reacties waren toch positief. Annemie Van Ranst: Deze was quasi perfect verlopen. De enthousiaste ambtenaren waren verbaasd over de structuur van de stad; de hoeveelheid, nabijheid en beheer van het groen, en de motivatie van de (stads) medewerkers.

Hebben jullie tips voor jullie opvolger die zal deelnemen aan Entente Florale? Peter Fabry: Begin tijdig met de voorbereidingen want de tijd gaat snel, betrek alle betrokken partners vanaf het begin, onderschat het meerwerk niet. In het begin leek dit nog wel mee te vallen, maar eens je bezig bent vraagt het toch meer tijd dan je dacht. Overlaad het programma niet, voorzie eerder een extra locatie om te bezoeken als de jurydag goed vordert dan dat je locaties moet schrappen wegens tijdsgebrek, want dat krijg je terug bij de eindafrekening. Annemie Van Ranst: Heb je voldoende tijd, budget en projecten die je wil realiseren onder de vlag van Entente Florale, neem dan deel. Maar overschat de meerwaarde niet. De wedstrijd is vooral gebaseerd op waardes zoals netheid, participatie, bloemen en een goed verloop van de jurydag. Ali Çaglar: Ik deel de mening van Peter en Annemie. Ik raad toekomstige kandidaten ook aan om het verhaal zo breed mogelijk te trekken. Het gaat over meer dan groen en bloemen, zoals je misschien in eerste instantie zou denken. Denk vooral aan het brede kader.

Hartelijk dank voor het interview en de fijne samenwerking. Interview Rudi Geerardyn | VVOG


5

Groene gemeente | openbaargroen-award

Groene gemeente

AWARD

2015

De beste gemeentelijke groenrealisaties in 2015 In het wedstrijdonderdeel Groene gemeente werden 35 kandidaatsdossiers ingediend. Hiervan werden er 31 weerhouden door de jury. In de loop van de maanden juli, augustus en september werden alle projecten bezocht. Tijdens de afsluitende bijeenkomst van de jury op 14 oktober werden de weerhouden projecten ingedeeld in zeven categorieën: park, educatief groen, landschapsgroen, omgevingsgroen, buurtgroen, plantenperken en verkeersgroen. In elk van de categorieën werden laureaten en hun rangorde aangeduid, zoals hierna vermeld. De beste groenprojecten werden tijdens de Finale in Genk op 16 december voorgesteld aan de aanwezigen. De laureaten ontvingen voor hun inspanningen een getuigschrift en een symbolische geldprijs, geschonken door VLAM. De projecten van de laureaten worden hierna kort beschreven. Voor een alfabetisch overzicht verwijzen we naar p. 31. Rudi Geerardyn | [email protected]

park Antwerpen Antwerpen-Ekeren Antwerpen-Borgerhout Antwerpen-Berchem

Harmoniepark Groot Hagelkruispark Krugerpark Villegaspark

1e laureaat 2e laureaat 3e laureaat 4e laureaat

p. 7 p. 7 p. 8 p. 8

Bibvolkstuin Volkstuinpark Wallemeers Volkstuin De Moerbei Pleintje Pikkelgem Ecotuin De Horizon

1e laureaat 2e laureaat 3e laureaat 4e laureaat 5e laureaat

p. 9 p. 9 p. 10 p. 10 p. 10

Speelbos stadsgroen Marionetten Natuurbegraafplaats Oekene Dreef Kruisabele Groene fietsverbinding C-mine


p. 11 p. 11 p. 12 p. 12

Begraafpark Sint-Amandus Eilandje Watertoren Park gemeentehuis Gemeentehuistuin Pastorijtuin Haasdonk

1e laureaat 2e laureaat 3e laureaat 4e laureaat 5e laureaat 6e laureaat

p. 12 p. 13 p. 13 p. 14 p. 14 p. 14

Visserijpark Parkje d’Hoogploate Park Willem de Beersteeg Groenzone Gasmeterstraat Resedaplein

1e laureaat 2e laureaat 3e laureaat 4e laureaat 5e laureaat

p. 15 p. 15 p. 16 p. 16 p. 16

Magerstraat en Steenstraat Toegangsweg kerkhof Arthur Winterslaan Vasteplantenperken


p. 17 p. 17 p. 18 p. 18

Boombakken Stasegemsesteenweg Groenstroken Stationsstraat Boomspiegels Achel

1e laureaat 2e laureaat 3e laureaat

p. 18 p. 19 p. 19

educatief groen Torhout Roeselare Machelen Lierde Hamont-Achel

openbaargroen.be 1511_A4_bordje-openbaar-groen.indd 1

20/11/2015 12:09:14

De beste realisatie door een tuinaannemer Met de Openbaargroen-award belonen VLAM en VVOG groenprojecten die met de expertise van een professionele tuinaannemer werden gerealiseerd (zie www.openbaargroen.be). De Award brengt het maatschappelijk belang van Openbaargroen onder de aandacht en ijvert voor een goede samenwerking tussen gemeentebesturen, boomkwekers en tuinaannemers. Voor dit wedstrijdonderdeel werden 7 dossiers ingediend. In de loop van de maanden juli, augustus en september werden alle projecten bezocht. Na deliberatie werd 1 project geselecteerd dat de Openbaargroen-award won. De laureaat ontving een getuigschrift en een geldprijs, geschonken door VLAM.

landschapsgroen Kortrijk Roeselare Brugge Genk

buurtgroen Gent Blankenberge Gent Sint-Niklaas Genk

plantenperken Destelbergen Sint-Gillis-Waas Brecht Sint-Truiden

verkeersgroen Harelbeke Hooglede Hamont-Achel

6


Antwerpen-Ekeren Groot Hagelkruispark

omgevingsgroen Beernem Antwerpen Rumst Lochristi Overpelt Beveren

Openbaargroen-award - p. 7

Groene gemeente | park - openbaargroen-award

1e laureaat | park

2e laureaat | park

Harmoniepark

Groot Hagelkruispark

Antwerpen De zaal Harmonie, die beschermd is als monument, wordt sinds enkele jaren niet meer benut en is dringend aan vernieuwing toe. Het stadsbestuur besliste om het 19de eeuwse gebouw en bijhorende orangerie te laten restaureren en er het nieuwe districtshuis in onder te brengen. Dit dossier is nu opgestart. Daarnaast wenste het District Antwerpen het aanliggende park te ontwikkelen als een kwalitatief buurtpark en aantrekkelijke ontmoetingsplaats voor de buurtbewoners. Er werden nieuwe ingangen en verhardingen aangelegd. Vandaag kunnen de buurtbewoners alvast genieten van hun nieuwe kleine groene oase en kunnen kinderen spelen in een van de 3 nieuwe speelzones. Het groen is opengetrokken en aange-

Ekeren (ANTWERPEN) vuld met kleurrijke borders. Ze bestaan hoofdzakelijk uit lage bodembedekkende vaste planten, aangevuld met grassen, varens en bosgoedplanten. Het bomenbestand is geëvalueerd en werd verjongd. Er werden een 20-tal nieuwe parkbomen aangeplant. Lange, beeldbepalende en gebogen zitbanken zorgen ervoor dat het park een aangename verblijfsplek is geworden. Een extra toegang zorgt voor een betere aansluiting met het aangrenzende Albertpark. adres: Mechelse steenweg/Belgiëlei ontwerp: Land Landschapsarchitecten, Borgerhout aanleg: Hertsens wegenwerken, Burcht groenaanleg en -onderhoud: Serneels Christophe, Berlaar en stadsdiensten

De oude speeltuin met veerfiguurtjes en houten spelaanleidingen was versleten en het district besliste om een nieuwe, avontuurlijke speeltuin in het Groot Hagelkruispark aan te leggen. Via een bevraging kregen jongeren inspraak over welke speeltuigen er geplaatst konden worden. Een voorbeeld hiervan is de hoge houten toren met glijbaan die geplaatst werd. De speeltuin bestaat voorts uit twee zones, eentje voor de kleinsten en eentje voor de 8 tot 14-jarigen. Doordat een pad de beide zones doorkruist kunnen beide leeftijdsgroepen apart spelen, zonder mekaar te hinderen. Er werden ook diverse zitbanken geplaatst voor de jongeren of (groot)ouders. Bij de aanleg ging ook veel aandacht naar de veiligheid. Er werd rond elk speeltoestel valdemping voorzien onder de vorm van rubberen grasmatten, die ingezaaid werden zodat het een natuurlijk uitzicht geeft in het park. Er werd ook een blote voetenpad voorzien. Er is tevens veel aandacht geschonken aan de integrale toegankelijkheid van de speeltoestellen en de padenstructuur rondom de toestellen. adres: Groot Hagelkruis/Ooderseweg ontwerp en aanleg: DonkerGroen, Meise onderhoud: stadsbestuur

AWARD

2015 openbaargroen.be 1511_A4_bordje-openbaar-groen.indd 1

20/11/2015 12:09:14


7

Groene gemeente | park

3e laureaat | park

4e laureaat | park

Krugerpark

Villegaspark

Borgerhout (ANTWERPEN) Bij de heraanleg van het park werd een deel van een groene speelheuvel te veel afgegraven waardoor de heuvel te steil werd om nog op te kunnen spelen en ook erosie er een grote invloed op had. Door het wegspoelende zand kwam de stabiliteit van de heuvel in het gedrang. Na enig protest en in overleg met de buurtbewoners besliste het districtsbestuur om de heuvel volledig weg te halen en een nieuwe heuvel te laten profileren met goede grond en een goed profiel dat bovenaan afgevlakt werd. Voordeel van deze afgevlakte bovenkant is dat de bomen en nieuw aan te brengen beplanting meer kans krijgen om zich goed te vertakken en met hun wortels de grond voldoende gaan vasthouden. De heuvel is een stukje lager en minder

Berchem (ANTWERPEN) steil uitgevoerd zodat hij veilig door spelende kinderen gebruikt kan worden. Het district heeft het verlies van het aanwezig groen gecompenseerd met de aanplant van 3 grote klimbomen. De keuze viel op laag vertakkende, meerstammige bomen van Tilia cordata. Tevens werd de rest van de heuvel aangeplant met een inheemse plantencombinatie die zorgt voor een kleurrijk effect. Dit was een suggestie van de bewoners. Er werden meteen containerplanten in een grote maat aangeplant zodat ze een hogere slaagkans hadden na aanplanting. adres: Mertensstraat/Reuzenstraat ontwerp, aanleg en onderhoud: stadsbestuur

Het district Berchem hecht veel belang aan een groene en aangename woonomgeving. Voor kinderen is het belangrijk dat ze voldoende en gevarieerde speelruimte hebben. Dit is het enige parkje van die grootte in Oud-Berchem en wordt door jong en oud druk bezocht om te spelen, te rusten, de hond te laten lopen, ... De groenheuvels hebben een hoge speelwaarde, worden gebruikt om met fietsjes over te rijden en er komen mensen op picknicken of zonnen. Ook de aanwezige hondenloopzone wordt goed gebruikt. Daarom heeft het districtsbestuur besloten om het speelterrein van het Villegaspark te vernieuwen en er een volledig nieuwe speelzone aan te leggen. Er werd zowel ruimte voor kleine kinderen voorzien als een zone met avontuurlijk spelen voor de grotere kinderen. Het bestaande sportveld is gebleven, maar er kwam nog een extra trapveldje bij aan de kant van de Berchembrug. De hondenloopzone bleef ongewijzigd. Daarnaast werd ook het park zelf aangepakt. De grote bomen aan de kant van de Uitbreidingsstraat bleven behouden, terwijl de kleinere boompjes en struikgewas achterin het park, aan de kant van de Singel, verdwenen en werden vervangen door nieuw groen. Ook de wandelpaden werden vernieuwd. adres: Uitbreidingstraat/De Villegasstraat ontwerp en aanleg: DonkerGroen, Meise onderhoud: stadsbestuur

8


Groene gemeente | educatief groen

1e laureaat | educatief groen


Bibvolkstuin

Volkstuinpark Wallemeers

Torhout

In de voormalige leestuin van de stedelijke bibliotheek werden 12 volkstuintjes aangelegd. Kleinschaligheid en laagdrempeligheid waren kernbegrippen bij het ontwerp. Hiermee wordt ingespeeld op de vraag van tuinliefhebbers met specifieke sociale behoeften. Twee verhoogde tuintjes worden sterk gewaardeerd door mensen met fysieke beperkingen. Deze tuintjes kunnen perfect bewerkt worden vanuit een rolstoel. De kleine tuinoppervlaktes met een gemiddelde oppervlakte van 20 m² worden zeer gesmaakt door ouderen. Ook de vereniging met specifieke sociale doeleinden ‘Welzijnsschakel De Klapdeur’ maakt dankbaar gebruik van dit unieke aanbod. Een gemeenschappelijk tuinhuis wordt ter beschikking gesteld waarin voor elke tuin een afsluitbaar gereedschappenwagentje voorzien is. De tuiniers kunnen het

Roeselare wagentje tot bij hun tuin rijden zodat alle materialen vlot beschikbaar zijn. De 3 aanwezige compostbakken worden door de plaatselijke compostmeesters nauwlettend opgevolgd. Vlot bereikbare watertonnen vangen het hemelwater op van de bibliotheek en stellen het via een gemakkelijk te bedienen kraantje beschikbaar voor de tuiniers. Om de twee weken komt de voorzitter van de plaatselijke vereniging TuinHier gratis en vrijblijvend advies geven aan de beginnende tuiniers. De huurprijs is zeer democratisch en bedraagt slechts €5 wat niet meer is dan een waarborgsom voor de ontvangen sleutel. adres: Ravenhofstraat 9 ontwerp, aanleg en onderhoud: stadsbestuur

Het volkstuinpark bestaat uit een 25-tal perceeltjes van 8 op 2,5 meter. Tussen de individuele percelen zijn geen afbakeningen, wat de gebruikers de mogelijkheid biedt om samen met zijn buur aan vruchtwissel te doen of bepaalde zaken gezamenlijk aan te planten. Dit stimuleert het sociale aspect tussen de tuinders. Naast de individuele tuintjes zijn er diverse percelen met een gemeenschappelijk gebruik waarop kruiden, bessenstruiken en fruitleibomen staan. Ook is er een gemeenschappelijke serre van 78 m² geplaatst. Het stadsbestuur heeft de laatste jaren reeds sterk ingezet op biodiversiteit. Eveneens bij de uitwerking van het ontwerp en de opbouw van dit volkstuinpark heeft het biodiversiteitsaspect een belangrijke rol ingenomen. In het ontwerp zijn o.a. een insectenhotel en een bloemenweide voorzien. Bij de aanplant van de bufferzones en hagen is gebruikgemaakt van streekeigen plantmateriaal. De afsluiting van het terrein bestaat uit een kastanjehouten afsluiting en houten poortjes. Dit project is tot stand gekomen in samenwerking met de lokale vereniging van TuinHier die de uitbating van het terrein op zich neemt. Bij de aanleg is voor een groot stuk samengewerkt met een aannemer uit de sociale sector. Het volkstuinpark is eveneens voorzien van 2 picknickbanken en 4 parkbanken. De stad heeft ook twee oude tuinhuisjes opgeknapt, welke dienst doen als gemeenschappelijke tuinberging. adres: Kasteeldreef ontwerp: dienst Groen en Leefmilieu aanleg: Lochting Dedrie, Roeselare onderhoud: Tuinhier, Roeselare


9

Groene gemeente | educatief groen




Volkstuin De Moerbei

Pleintje Pikkelgem

Ecotuin De Horizon

Na een interessepeiling besloot het gemeentebestuur om een volkstuinzone aan te leggen. Het is de eerste maal dat dit gebeurde en is dan ook een bijzonder project voor de gemeente omwille van het duurzame en sociale aspect. Inwoners zonder eigen tuin kunnen nu ook zelf planten, bloemen, groenten en fruit kweken. Bovendien is de volkstuin een echte ontmoetingsplaats voor tuiniers. Ook past de volkstuin perfect binnen de sensibiliseringscampagne ‘Samen schoon, voor een propere en mooie gemeente’. De volkstuin kreeg de toepasselijke naam De Moerbei wat verwijst naar de boom die in de zomer een massa heerlijke bessen voortbrengt. De boom werd geplant op het gemeenschappelijk deel van de volkstuin. Verder bestaat de Moerbei uit 10 percelen die individueel worden bewerkt. De gemeente bood de tuiniers praktische ondersteuning door het plaatsen van compostvaten en een gemeenschappelijke berging. Er werden vormingen inzake duurzaam tuinieren gegeven door Velt en Compostkracht. De gemeentelijke groendienst heeft voor de volkstuin ook een insectenhotel ontworpen. Veel insecten zijn immers zeer nuttig voor mens en milieu. Ze bestuiven bloemen en maken zo een belangrijk deel uit van de ecologische kringloop, ook in deze volkstuin. Gelet op het grote succes onderzoekt de gemeente de mogelijkheden tot het openen van een tweede volkstuin in deelgemeente Diegem.

Het pleintje werd ontworpen door een plaatselijke tuinarchitect die een bijenweide aanlegde. De bijenweide bestaat uit 4 vakken die door kruisvormig aangeplante wilgenrijen van elkaar zijn gescheiden. Centraal staan zitbanken en in het midden staat een kunstwerk, nl. de spin Kobbe. De buitenkant van het terrein is afgezoomd met een brede band met kort gras dat regelmatig wordt gemaaid. De 4 vakken zijn ingezaaid met een zaadmengsel van wilde bloemen nl. akkeronkruiden en graslandbloemen. Het kleinste perceel is ingezaaid met bijenbloemenzaad, aangeboden door de provincie Oost-Vlaanderen. Ondertussen is het bloemenpleintje al heel positief geëvolueerd en zijn tal van bijen, vlinders en vele andere bloembezoekende insecten waargenomen. Om deze bloemenpracht te behouden is er een beheerplan opgesteld dat bepaalt welke beheerwerken op welk perceel dienen uitgevoerd te worden. Omdat akkeronkruidenbeheer arbeidsintensief is, werd geopteerd om dit beheer te beperken tot 1 vak, de andere vakken krijgen een hooilandbeheer. Ook het beheer van de knotwilgen is in dit beheerplan opgenomen. Recent werd een takkenril en een vlechtwerk toegevoegd. Dit werd gecombineerd met een workshop over knotten en creatief omgaan met snoeihout. Een andere workshop ging over het maken van een bijenhotel. De cursussen werden gegeven door een boomverzorger en ecologisch tuinadviseur. Een infobord, dat door de minister van leefmilieu werd ingehuldigd, verschaft de bezoekers heel wat informatie over dit project.

De ecotuin werd aangelegd met planten en materialen die speciaal aan de kant zijn gehouden om hier te hergebruiken. De locatie is ontworpen om educatieve zaken te leren en toepasselijke verhalen voor te lezen in de cirkel met zit-boomstammen. De educatie gaat over vogelhuisjes, insectenhotels en compostering. Al het groenaval en organisch afval van de eetzaal wordt gerecycleerd en iedere week zijn er twee leerlingen die de pet dragen van compostmeester. Verschillende organisaties zijn betrokken. OKRA zorgde voor de prefab vogelhuisjes, voederhuisjes en insectenhotel. De compostmeesters leverden het compostvat en namen de eco-leerling onder hun hoede. De Bijenbond zorgde voor een infostand en informatieborden. Ook eigen diensten hielpen mee door het plantklaar maken en het neerzetten van een boomstronk. De groendienst maakte het ontwerp en leverde de gerecycleerde materialen. De duurzaamheids- en milieuambtenaar deed de communicatie en nam de projectleiding op zich. De schoolkinderen en leerkrachten assembleerden de vogelhuisjes en insectenhotels, vlochten de wilgentenen tot een omheining en hielpen bij het planten.

Machelen

adres: Turcksinstraat, tussen huisnummers 87 en 91 ontwerp en aanleg: groendienst onderhoud: tuiniers

Lierde

adres: Pikkelgemstraat, Deftinge ontwerp: Tom D’Hoker, Hemelveerdegem aanleg: Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen onderhoud: gemeentebestuur

10 vvog | groene lente 2015

Hamont-Achel

adres: Koleneind 1 ontwerp, aanleg en onderhoud: gemeentebestuur

Groene gemeente | landschapsgroen

1e laureaat | landschapsgroen


Speelbos stadsgroen Marionetten

Natuurbegraafplaats Oekene

Kortrijk

Het avontuurlijke speelbos kadert in de aanleg van het stadsgroen Marionetten, een zone evenwijdig met de E17 en gelegen tussen het Kennedybos en het stadsrandbos Preshoekbos. Het gaat hier over een ambitieus groenproject van 86 ha, waarvan momenteel 48 ha in eigendom is van de stad. Het speelbos zelf is 20 ha, waarvan 12,5 ha bespeelbaar is. Dit stadsgroen zal bestaan uit 7 landschapskamers waarvan het speelbos als eerste werd gerealiseerd. Om verschillende ambities uit het Plan Nieuw Kortrijk en het speelruimteplan waar te maken, werd een groene en avontuurlijke ravotplaats op stedelijk niveau ontwikkeld. Op basis van een landschapsplan en inspraakacties werd een realistisch ontwerp uitgetekend. Jeugdbewegingen, de speelpleinwerking, het dagcentrum en de scholen uit de buurt werden geconsulteerd. Op hun verlanglijstje stonden een modder-

Roeselare poel, een glijbaan en kampen bouwen. De inrichting van het speelbos bestaat dan ook uit een beek waarover 2 uitdagende brugjes werden geplaatst. Een poel met stapstenen werd aangelegd. Langs de paden en op de speelheuvels werden beklim- en bespringbare elementen en een uitdagende glijbaan geplaatst. Aanvullend kwam er een schuilhut en een ontmoetingsplaats met zitarena en vuurput. Alle bomen, zowel in het bos als rond de heuvels, mogen gebruikt worden om te spelen en kampen te bouwen. Ook werden stammen van gerooide bomen in de stad gebruikt als spelelement. adres: Don Boscolaan ontwerp: stadsbestuur aanleg: Tuinen Descamps, Kortrijk onderhoud: stadsbestuur

In de deelgemeente Oekene werd zo’n 15 jaar geleden bij de uitbreiding van de begraafplaats een aantal restgronden ingericht als wandelgebied. Deze zone leent zich nu uitstekend voor de inrichting van een natuurbegraafplaats met een urnenbos. Het urnenbos is een alternatief voor het urnenveld, columbarium of de strooiweide. In tegenstelling tot de traditionele grafkeuzes kiest men ervoor om na zijn dood bij te dragen tot een groenere omgeving. Eind vorig jaar voerden de stadsdiensten enkele aanpassingen en herstellingen uit in het bos. De toegankelijkheid werd verbeterd door de paden uit te vlakken zodat ze regelmatig kunnen gemaaid worden. Het vlonderpad dat het urnenbos doorkruist, werd volledig heraangelegd. Aan de inkom werd een gedenkplaat geplaatst waar na iedere bijzetting de gegevens van de overledene kunnen worden aangebracht. In het midden werd een afscheidsruimte gemaakt die kan gebruikt worden voor de uitvaart zelf of voor een moment van bezinning. Eenvoudige boomplanken bieden hier zitgelegenheid voor een 60–tal personen. De urnen dienen uit organische materialen vervaardigd en biologisch afbreekbaar te zijn. Indien een concessie wordt genomen dan wordt de plaats van begraven bepaald in overleg met de aanvrager. De grafaanduiding kan enkel gebeuren door de stadsdiensten die een zwerfsteen in het bos aanbrengen. Een plaats zonder concessie is anoniem en krijgt geen grafaanduiding. Om in te spelen op de verschillende behoeften wordt gestreefd naar een duurzame en kwaliteitsvolle ontwikkeling. Daarom wordt groot belang gehecht aan de verdere betrokkenheid van nabestaanden, buurtbewoners en begrafenisondernemers. Zo zal het urnenbos meerdere functies vervullen. adres: Burgemeestersstraat 13, Oekene ontwerp en aanleg: stadsbestuur onderhoud: Constructief, Kortrijk en Lochting Dedrie, Roeselare


11

Groene gemeente | landschapsgroen | omgevingsgroen



1e laureaat | omgevingsgroen

Dreef Kruisabele

Groene fietsverbinding C-Mine

Begraafpark Sint-Amandus

De dreef werd door het stadsbestuur in februari 2014 aangekocht. De aankoop kadert in het verwerven van zoekzones zoals bepaald in het speelruimtebeleidsplan van de stad. Zo is de dreef aangekocht en ingericht als speelruimte voor de bewoners van de naastgelegen wijk Kruisabele. De percelen zijn volgens het gewestplan gedeeltelijk gelegen in parkgebied en gedeeltelijk in natuurgebied. De dreef is 700 m lang en 21 m breed. Er werden 4 nieuwe rijen populieren aangeplant. In het midden werd een grindpad aangelegd met zitbanken, picknicktafels, fietssteunen en enkele afvalmanden. Het pad is 3,5 m breed en opnieuw geprofileerd met het oog op afwatering van het maaiveld naar de naastgelegen grachten. Ten westen van de wijk gaat het grindpad over in een wegje met 2 grindsporen. Nog verder richting havengebied wordt gebruikgemaakt van gemaaide graspaden. Ter hoogte van de wijk zijn er 2 doorsteken gerealiseerd zodat de dreef toegankelijk werd niet alleen voor de bewoners maar ook voor het beheer van het groen en de gracht. De groendienst en het polderbestuur staan hiervoor in. Het onderhoud van de dreef is opgesplitst in intensief en extensief maaibeheer. Er zijn verschillende bloemenmengsels ingezaaid. Het maaisel wordt eenmaal per jaar afgevoerd. De inrichting van de dreef richt zich ook tot kinderen. Aangezien er weinig of geen speelruimte is in de omgeving wordt de dreef voorzien van natuurlijke spelelementen op verschillende plaatsen langs het pad.

C-mine is de herbestemming van het voormalige mijnterrein van Winterslag. De site werd omgetoverd tot een plek waar o.a. cultuur en creatieve economie centraal staan. Er werden ook enkele nieuwe woonprojecten gerealiseerd en de site sluit aan op een logistieke industriezone. Met de aanleg van het fietspad werd een bijkomende ontsluiting gecreëerd voor de zachte weggebruikers. Het fietspad is bestemd voor zowel het functioneel als recreatief fietsverkeer. Het fietspad is 1 km lang en werd afgezoomd met brede grasstroken en een 4-dubbele bomenrij van 165 Tilia x europaea ‘Euchlora’ en 34 Platanus x hispanica ‘Tremonia’, beide in maat 20/25. De lindes kaderen in het bijenplan van de stad, waarvoor in de nabije omgeving ook enkele bloemenweiden werden ingezaaid.

Als onderdeel van het gemeentelijk groenbeheersplan worden alle begraafplaatsen omgevormd van arbeidsintensieve ruimtes met veel grind en stenen tot groene, aangename begraafparken die eenvoudig te onderhouden zijn. Zo werd ook op de begraafplaats Sint-Amandus het grind vervangen door gras met stapstenen. Tussen en rond de graven werden vaste planten en siergrassen aangeplant niet alleen om kruidengroei tegen te gaan maar ook om het gebruik van sierkeien te ontmoedigen. Er werd traaggroeiend gras ingezaaid waarin bloembollen werden geplant. De lindebomen worden niet elk jaar meer gesnoeid, wat niet alleen arbeidsbesparend is maar ook bijenvriendelijk. In de voegen van de paden mag er gras groeien zodat er niet meer hoeft gebrand te worden tegen ongewenste kruiden. Ook werden de tegels wat verder uit elkaar gelegd. Op de hoeken van de Carpinus-hagen groeit één plantenloot uit tot een spilvormige, kleine boom. Hagen werden verlaagd en in aantal gehalveerd. Om de begraafplaats structuur te geven wordt op belangrijke assen gewerkt met dreven. Met leilinden werd een goedkope, creatieve oplossing gevonden voor een afscheidsplek aan de strooiweide. Rond de oudstrijdersgraven werd gewerkt met klaprozen. Lege kelders worden bedekt met houtsnippers voor de beeldvorming en om onge-

Brugge

adres: Kruisabele ontwerp: groendienst aanleg: Grondwerken Martens André, Jabbeke onderhoud: groendienst


Genk

adres: Houtparklaan ontwerp: stadsbestuur aanleg: Aannemer Carmans, Lummen (fietspad en grondwerk), Dolmans Landscaping, Houthalen (groenaanleg) onderhoud: Dolmans Landscaping

Beernem

Groene gemeente | omgevingsgroen


wenste kruidengroei tegen te gaan. Er is een constructieve samenwerking met de burgers die in overleg met de groendienst mee aanplanten. Boomspiegels net buiten de begraafplaats werden omgevormd van grind naar vaste planten. Ook werden nestkastjes in samenwerking met sociale tewerkstellingsinitiatieven geplaatst. adres: Hoornstraat ontwerp, aanleg en onderhoud: gemeentebestuur


Antwerpen

Rumst

Eilandje

Watertoren

De plantvakken waren oorspronkelijk volgens het beeldkwaliteitsplan voor het Eilandje aangeplant met klimop. Na enkele jaren bleek deze beplanting onvoldoende beeldkwaliteit te garanderen. De klimop slaagde er niet in om de vakken te laten dichtgroeien en de bodem volledig te bedekken. Tevens werden de hoeken van de plantvakken afgelopen en door de makkelijke toegankelijkheid werden ook fietsen in de plantvakken gestald. Om de beeldkwaliteit te verbeteren en de nieuwe beplanting aan te passen aan de groeiomstandigheden werd een nieuw beplantingsconcept uitgewerkt. Het ontwerp blijft trouw aan de sfeer zoals bedoeld door de ontwerper: een dichte, lage beplanting met opgekroonde bomen als overstaanders zorgen voor een prominent aanwezige groenmassa, maar garanderen ook een open structuur met maximale doorkijk. Er werd gekozen voor inheemse planten in natuurlijk plantverband met drie belangrijke doelstellingen: verhoging van de ecologische waarde en biodiversiteit in de stad, onderhoudsvriendelijkheid en het verbeteren van de beeldkwaliteit die aansluit bij het maritieme karakter van de omgeving en een link legt met het buitengebied.

De watertoren is de inkompoort van de Rupelstreek. Veertig meter boven de zeespiegel en met zicht op de kleigroeven is het een uitgelezen startplaats van waaruit bezoekers de streek kunnen verkennen. Deze uitkijktoren bevindt zich op de rug van de cuesta van Boom, het belangrijkste reliëfelement in de Rupelstreek. Vanop de uitkijktoren kan men genieten van een prachtig panorama. De toren grenst aan het actieve kleiontginningsfront en aan de reeds uitgegraven kleigroeve die zich nu ontwikkelt als natuurgebied. De ruimte rond de watertoren werd ingevuld als een groen amfitheater. De oorspronkelijke beplanting werd weggehaald en op basis van een nieuw ontwerp werden de verhardingswerken en de buitenaanleg aangepakt. Aan de buitenkant van het terrein kan men via een verhoogd pad het omliggende kleilandschap ontdekken. Men wandelt tussen een boord van heesters (Amelanchier lamarckii, Carpinus betulus, Corylus avellana, Cornus sanguineum, Ligustrum vulgare). Aan de binnenzijde is men beschut door een dam van grassen (Pennisetum hameln, Miscanthus gracillimus) die de kleur van het rode bakstenen gebouw ondersteunen. Enkele sierlijke bomen (Liquidambar styraciflua, Platanus acerifolia, Salix alba ‘Liempde’) maken het geheel af. Dankzij de nieuwe aanplantingen kan men na een bezoek aan het uitkijkplatform bovenop de watertoren rustig vertoeven op een verzorgd grasveld en enkele houten picknicktafels.

adres: Godefriduskaai, MAS Antwerpen ontwerp, aanleg, onderhoud: stadsbestuur

adres: Rumstsestraat ontwerp: IGEAN, Wommelgem en gemeentebestuur aanleg en onderhoud: gemeentebestuur


13

Groene gemeente | omgevingsgroen




Park gemeentehuis

Gemeentehuistuin

Pastorijtuin Haasdonk

Het park van 0,5 ha achter het gemeentehuis had een zeer klassieke en verouderde uitstraling. Veel van de aanwezige beplanting was versleten en de tuin was dus toe aan een opwaardering. Waardevolle elementen zoals de vijver, de klassieke watervalstructuur en een aantal waardevolle bomen, zoals de rode beuk aan de vijver, een oude Taxus en een zeer oude tamme kastanje, dienden behouden te blijven. De toegankelijkheid tot het park en bijgevolg ook tot het oude gemeentehuis was ondermaats en zelfs onmogelijk voor rolstoelgebruikers. De herinrichting werd dan ook aangegrepen om hieraan tegemoet te komen. De trappen werden vervangen door een hellend vlak en het bestaande pad heraangelegd en verbreed. De bestaande vijver was zeer sterk verland en moest dringend geruimd worden. Ook de oppervlakte werd sterk vergroot en er werd een pad met vlonder over gelegd. Bij de plantenkeuze werd rekening gehouden met het streekeigen aspect en het bijenvriendelijke karakter van de gebruikte plantensoorten. Traditioneel werden er jaarlijks een grote hoeveelheid eenjarigen in het park aangeplant. Toch werd er bewust gekozen om een deel ervan te vervangen door bijenlokkende vaste planten die gedurende het jaar rond aantrekkelijk zijn. Los van het onderhoudsarme karakter van deze beplanting zijn de vaste planten ook ecologisch waardevoller. De gekozen heesters en bomen zijn voornamelijk streekeigen soorten, behalve enkele attractieve exoten zoals Amelanchier en Liquidambar.

Tien jaar geleden kocht het gemeentebestuur 3 panden langs het gemeentehuis. Vijf jaar nadien werden de panden afgebroken en heeft de gemeente een grasplein aangelegd. Dit grasplein is vorig en dit jaar omgevormd tot een groen parkje. Er werden 5 bomen aangeplant waaronder een 8 m hoge zwarte notenboom en 4 gele kornoeljes op stam. Eveneens zijn er 3 Judasbomen in struikvorm aangeplant. Onder en tussen de bomen zijn 48 000 bloembolletjes van blauwe en witte druifjes in het gras voorzien. De keuze voor deze aanplanting is niet met de natte vinger gebeurd. De gele kornoeljes dragen in het vroege voorjaar opvallende gele bloemen waardoor de lente meteen in het centrum zichtbaar is. Nadien dragen ze bessen die in het najaar glanzend rood worden. Aansluitend op de kornoeljes bloeien eind april de struiken van de Judasboom met paarse bloempjes. De combinatie van de blauwe druifjes en witte druifjes, die bloeien van maart tot mei, zorgen voor een geleidelijke overgang. De grote notelaar in het midden van het plein tenslotte geeft in de lente en de zomer een frisse kleur met zijn lichtgroene bladeren. In het najaar kan jong en oud genieten van de okkernoten die uit de boom vallen. Het geheel is een ademende groene touch midden in de toch overwegend stenen kern van het centrum.

De voormalige pastorij in Haasdonk is in zijn oude glorie hersteld en schittert weer als nooit tevoren. Net als vroeger is het gebouw terug het middelpunt van het gemeenschapsleven en geeft het onderdak aan een kinderopvang, de muziekacademie, het parochiesecretariaat en vergaderlokalen. De glazen boogserre aan de zijkant van het gebouw fungeert zowel als opslagplaats voor spelmateriaal van de kinderopvang, maar ook als educatief project want er staan verschillende kruiden-plantenschalen opgesteld. Ook de tuin werd grondig onder handen genomen. Naast de nieuwe aanleg met beukenhagen tegen de draadafsluiting aan de buitenzijde, zijn er diverse vaste plantenborders en kleine heesters. Maar er werd ook uitdrukkelijk gekozen voor het behoud van de meeste hoogstammige bomen. De vijver blijft een blikvanger in het geheel en kreeg met het oog op de kinderopvang een degelijke omheining. Oud en nieuw zijn in dit project op een harmonieuze manier in elkaar verweven.

Lochristi

adres: Koning Boudewijnlaan ontwerp, aanleg en onderhoud: groendienst


Overpelt

adres: Oude Markt 2 ontwerp, aanleg en onderhoud: gemeentebestuur

Beveren

adres: Perstraat 8 ontwerp: Buro voor Vrije Ruimte, Gent aanleg: VMB aannemingen, Beveren-Verrebroek onderhoud: Goossens-Dhooghe, Stekene

Groene gemeente | buurtgroen

1e laureaat | buurtgroen


Visserijpark

Parkje d’Hoogploate

Gent

Het Visserijpark is een gloednieuw parkje op een voormalig braakliggend terrein waar een carrosseriebedrijf zijn wagens parkeerde en buurtbewoners de hond uitlieten. Een bouwvallige muur schermde het terrein af van het aangrenzende jaagpad langs de Visserijvaart. Door deze muur af te breken kwam dit gebied in contact met het water en kon het worden omgetoverd tot een parkje waar buren elkaar kunnen ontmoeten. Het grootste deel is een grasveld dat voldoende ruimte laat om een buurtfeest te organiseren en openheid biedt om te spelen. Langsheen het grasveld loopt een breed slingerend pad, aangelegd in gerecupereerde boordstenen waartussen een zaadmengsel van tredplanten is gezaaid. Langs het pad staan originele betonnen bankjes verspreid of in groepjes opgesteld. Het slingerpad leidt naar een ruim terras aan het water van de Achtervisserij. Op

Blankenberge het einde van het pad bevinden zich herkenbare tredstenen die door betreding het mechanisme van het kunstwerk in werking stellen. Op vraag van de omwonenden kreeg het Visserijparkje veel fruitdragende struiken zoals kruisbes, braambes, framboos, vijg en hazelnoot. Onder de heesters werden bovendien nog verschillende bodembedekkers geplant. De twee bestaande treurwilgen werden behouden. In het parkje werden een aantal meerstammige bomen geplant die zorgen voor een speels karakter. Ze zijn zo ingeplant dat er voldoende schaduw en zonnige plekken in het park ontstaan. adres: Visserij (naast huisnr. 205) ontwerp: Hans Druart, Gent aanleg: Steenhaut, Anzegem onderhoud: aannemer (tot 2017) en groendienst

Dit nieuwe parkje heeft een oppervlakte van 26 are en is gelegen in een residentiële, maar dicht bevolkte buurt. Het project past binnen de inspanningen van het stadsbestuur om meer woongroen te voorzien en omvat de aanleg van een buurtparkje op een terrein dat vroeger bijna volledig verhard was. Een oude loods met bijgebouwen werd gesloopt en verwilderd groen werd verwijderd. De achterliggende woningen kijken voortaan uit op een gezellig nieuw buurtparkje. De nieuwe veilige doorsteek door het parkje van en naar het Dumonkwartier is voor fietsers en wandelaars een verademing in vergelijking met de drukke Kerkstraat waarlangs men zich vroeger diende te verplaatsen. Er zijn zelfs plannen om ter hoogte van de uitgang van het parkje een beveiligde fietsoversteek te maken over de Kerkstraat ter ontsluiting van het BLOSO-terrein. Voor kinderen uit de buurt werd een speelheuvel aangelegd in een veilige, groene omgeving en actieve buurtbewoners kunnen voortaan terecht op het petanquepleintje. Bij de aanleg van het parkje diende er rekening gehouden te worden met de toegankelijkheid van de achtergelegen loods waar er diverse carnavalswagens staan opgeslagen. De scheiding tussen de loods en het park werd uitgevoerd met steenkorven. Een aantal zitbanken vervolledigen het geheel. adres: Kerkstraat 225/Dumonstraat 21 ontwerp: Plantec, Oostende aanleg: André Martens, Jabbeke onderhoud: aannemer en plantsoendienst


15

Groene gemeente | buurtgroen




Park Willem de Beersteeg

Groenzone Gasmeterstraat

Resedaplein

Het parkje bestond al wel langer maar lag wat afgesloten van de straat en had een vrij klassieke inrichting. De laatste jaren werd het park tijdens de Gentse Feesten intensief gebruikt als evenementenplein. De projectoproep ‘Kunst in het groen’ van de Afdeling Natuur en Bos was een ideale gelegenheid om het een opknapbeurt te geven en om het contact met het water te verbeteren. Het ietwat verborgen parkje is enkel te bereiken via een kleine toegang vanwaar verschillende zichtassen vertrekken naar een centraal pleintje en naar de Leie. Het pleintje is aangelegd in dolomiet waardoor het dienst kan doen als petanqueveld. De afboording met een dubbele rij kasseien is een knipoog naar het verdwenen stuk van de Willem de Beersteeg. Een knalrode, golvende bank dient als zitelement of fungeert als een spelprikkel. De oorspronkelijke groenstructuur werd volledig behouden en bestaat uit enkele grotere bomen (Aesculus, Salix) en oevervegetatie. De structuur werd versterkt met een aantal extra bomen en heestermassieven. Ze werden aangevuld met wintergroene planten (Taxus, Ilex, …) en bloeiende heesters (o.a. Hydrangea, Viburnum, Forsythia, …). Langs de oever werd de bestaande begroeiing aangevuld met bloeiende water- en oeverplanten (Iris pseudacorus, Caltha palustris, …). Om het contact met het water te vergroten werd zonder al te veel infrastructuur een inkeping in de oever gemaakt. Op die manier werd de Leie als het ware in het park getrokken. De bezoeker kan hier dichtbij het water komen en op een laag talud genieten van de rust en de kalmte in de binnenstad.

Vooraleer de groenzone aan te leggen werd het terrein waarop vroeger een gasfabriek was gevestigd, grondig gesaneerd. De kwaliteit van het grondwater zal nog voor een periode van minstens 10 jaar worden opgevolgd. De groendienst heeft in overleg met de verkeersdienst en jeugddienst een ontwerp opgemaakt voor de inrichting van het nieuwe buurtplein. Het voorstel werd op een ludieke manier afgetoetst aan de wensen en verwachtingen van de kinderen. Aan de straatkant bevindt zich een open pleintje, bestaande uit een half-verharding van ternair zand, dat bereikbaar is via een toegang die verhard is met betonstraatstenen. Dit pleintje kan dienst doen als kleine ontmoetingsplek voor de buurt, maar eventueel ook om petanque te spelen, zonder evenwel een strikt speelveld af te baken. Daarnaast is een kleinere, omsloten zitruimte waar het monument ter nagedachtenis aan de gesneuvelde vluchtelingen van Breda (WO II) zijn plaats heeft teruggevonden. Rondom deze zithoek is de grond in een cirkelvorm opgehoogd, verwijzend naar een bomkrater. Achter deze pleintjes is er een ruim grasplein voor de kinderen uit de buurt. De speelzone is volledig omzoomd met een robuuste heesterborder en een afsluiting om mogelijke conflicten tussen spelende kinderen en voorbijrijdende wagens te vermijden.

Het Resedaplein is het centrale plein in de sociale woonwijk Nieuw-Driehoeven, een wijkdeel van Zwartberg. Het plein is ongeveer 0,5 ha groot en bestond onder meer uit een zone met speeltoestellen, een trapveldje in dolomiet, grasperken en beplantingsvakken. Het plein werd aangelegd in de jaren ’70 en was dus toe aan een grondige opknapbeurt. Het voldeed niet meer volledig aan de verwachtingen van de omwonenden en het stadsbestuur. Bijkomend probleem waren een aantal illegale grondinnames en jongeren die systematisch afval achterlieten op hun hangplek. Tijdens verscheidene infosessies met de bewoners werd ter plaatse besproken op welke manier het plein kon heringericht worden. Door de speelzone en het trapveldje voor te behouden voor de allerkleinste kinderen wordt de overlast ingeperkt. Grotere kinderen kunnen terecht op een nabijgelegen speelplein op 200 m afstand. Een aantal beplantingszones werd omgevormd naar gras op vraag van bewoners, andere plantvakken werden vernieuwd. Hinderlijke bomen werden verwijderd en nieuwe bijenvriendelijke bomen werden aangeplant. Er werden enkele bijkomende parkeerplaatsen aangelegd en de padenstructuur werd geoptimaliseerd volgens logische wandelpatronen. De illegale grondinnames werden opnieuw ingelijfd bij het openbaar domein en maken nu integraal deel uit van het park. De herinrichting en de vernieuwing heeft blijkbaar ook een positief effect op de rondhangende jongeren.

Gent

adres: Willem de Beersteeg ontwerp: Hans Druart, Gent aanleg: Steenhaut, Anzegem onderhoud: aannemer (tot 2017) en groendienst


Sint-Niklaas

adres: Gasmeterstraat 12-14 ontwerp, aanleg en onderhoud: groendienst

Genk

adres: Resedastraat ontwerp en aanleg: stadsbestuur onderhoud: Dolmans, Houthalen (beplanting), Henssen, Schinnen (NL) (gazons), stadsbestuur (bomen, slingervuil, paden, …)

Groene gemeente | plantenperken

1e laureaat | plantenperken


Magerstraat en Steenstraat

Toegangsweg kerkhof

Destelbergen Zowel in de Magerstraat (60 m²) als in de Steenstraat (36 m²) werd een sterk verouderde en weinig esthetische beplanting vervangen. Bovendien vergden ze veel onderhoud. Er werd gekozen voor de aanplant van smalblijvende bomen, nl. Quercus palustris ‘Green Pillar’ en Quercus robur ‘Zeeland’ met een onderbeplanting van vaste planten. Volgende planten werden toegepast: Allium sphaerocephalon, Anemone hybr. ‘Honorine Jobert’, Aster divaricatus, Aster frikartii ‘Wunder von Stäfa’, Ceratostigma plumbaginoides, Geranium ‘Terre Franche’, Hemerocallis ‘Happy Returns’, Hemerocallis lilioasphodelus, Iris ‘White Swirl’, Lupinus ‘The Governor’, Panicum virgatum ‘Heiliger Hain’, Persicarica amp. ‘Speciosa’, Phlomis russeliana en Rudbeckia fulgida ‘Goldsturm’. Enkel bij Lupinus ‘The Governor’ werd een ernstige aantasting van bladluis vastgesteld in de voorbije zomer. Als voorjaarsaccent werden de houtachtigen Hamamelis ‘Arnold Promise’ en Halesia carolina aan-

Sint-Gillis-Waas geplant, samen met Narcissus ‘Mount Hood’, Narcissus ‘Tête à Tête’ en Tulipa ‘Queen of Night’. Om de onkruidgroei zoveel mogelijk te beperken werd voor het beplantingsvak in de Steenstraat ca. 6 cm berggrind 04/08 toegepast als minerale mulch. In de Leenstraat werd hennepvezel toegepast a rato van 200 l per 5 m². Om schade door opspattend dooizout zoveel mogelijk te beperken werd Erica darleyensis ‘Silberschmelze’ toegepast aan de randen. Het onderhoud in het eerste groeiseizoen beperkte zich tot het manueel verwijderen van enkel sporadische onkruiden. Dit verantwoordt de hogere aanlegkost door het gebruik van een mulchlaag. adres: Magerstraat en Steenstraat ontwerp: dienst groen en openbare reiniging aanleg: technisch uitvoerende dienst onderhoud: groendienst

De toegang tot het kerkhof was vroeger een strook met hier en daar een Hibiscus en veel blote grond. Langs het pad werd altijd een rijtje begonia’s aangeplant. Gezien de toegang veel schaduw heeft door de bomen van de naburige tuin was de bloei en de groei van de planten gering. Bij de heraanleg is gekozen voor planten die het goed doen in de schaduw. Langs beide zijden van het pad is een slingerende haag van Taxus aangeplant die het levenspad van de mens voorstelt. De restruimtes zijn aangeplant met een aantal vaste planten die goed tegen de schaduw kunnen. Het gaat hier vooral over Luzula sylvatica, Asarum europaeum, Epimedium x perralchicum ‘Frohnleiten’, Hosta sieboldiana ‘Elegans’, Aster ageratoides ‘Stardust’, Actaea simplex ‘White Pearl’, Kirengeshoma palmate en Rodgersia aesculifolia. adres: Kerkstraat 25 ontwerp, aanleg en onderhoud: groendienst


17

Groene gemeente | plantenperken | verkeersgroen



1e laureaat | verkeersgroen

Arthur Winterslaan

Vasteplantenperken

Boombakken Stasegemsestwg.

De straatnaam gaf aanleiding om te kiezen voor planten met een wintereffect. Bijkomend werd gebruikgemaakt van bijenvriendelijke planten. Er werd gekozen voor de boom Parrotia ‘Vanessa’ en Hamamelis-struiken die reeds vroeg in het voorjaar bloeien en voor nectar en stuifmeel zorgen. De Cornus alba ‘Sibirica’ met rode twijgen, de Cornus stolonifera ‘Flaviramea’ met gele twijgen en de Cornus alba ‘Kesselringii’ met purperzwarte twijgen leveren eveneens de nodige kleurschakeringen in de donkerste periode van het jaar. In de lente en de zomer wordt dit aangevuld met de bijenvriendelijke flora van Knautia macedonia, Salvia nemorosa ’Mainacht’, Verbena bonariensis en Persicaria amplexicaulis. Het siergras Pennisetum alopecuroides wordt een aantal malen herhaald. De 2 geveerde Nothofagussen brengen niet alleen een hoogte-effect, maar trekken ook de aandacht door de aanwezigheid van opvallende lenticellen. Tussen de aanplantingen werd een laag hakselhout aangebracht, afkomstig van eigen snoeihout. Reeds vanaf het 2e jaar na aanplant vormen deze vaste planten, struiken en bomen een homogeen geheel en beperken zij het onderhoud tot een minimum.

Omwille van het pesticidenreductieplan worden verschillende locaties heraangelegd. Een eerste stap was het omvormen van de perken met eenjarigen naar duurzame onderhoudsarme perken met vaste planten. De eenjarigen zijn nl. zeer arbeidsintensief zowel in aanplant als in onderhoud en zorgden voor zeer veel werkdruk gedurende het hele groeiseizoen. Door te kiezen voor perken met vaste planten wordt de druk op de diensten verlaagd en is er nog maar weinig onderhoud vereist wanneer het uiteindelijke beeld is bereikt. Belangrijk in het beplantingsontwerp is dat er gebruik wordt gemaakt van planten die snel dichtgroeien en die kunnen gecombineerd worden met siergrassen. In elk seizoen moest er wat te zien zijn, zowel door de bloei als door een andere sierwaarde zoals bijv. het silhouet van de planten in de winter. Zo werd er o.a. gebruikgemaakt van Salvia, Echinops, Echinacea, Heuchera, Sedum, Liriope en Symphytum. In de volgende jaren zal er verder worden geïnvesteerd in nog meer duurzame plantenperken die weinig onderhoud vergen.

Naar aanleiding van de hertekening van het parcours van de wielerwedstrijd E3 moesten de vluchtheuvels uit de Stasegemsesteenweg permanent verwijderd worden. Omwille van UCI-voorschriften moet de aankomstzone volledig obstakelvrij zijn over een bepaalde afstand. Langs deze invalsweg blijft wel de nood om het verkeer af te remmen. Daarom werd geopteerd om te investeren in deze makkelijk verplaatsbare boombakken in CorTenstaal. Deze boombakken vertragen het voorbijrijdende verkeer en geven deze steenweg extra cachet. Er werden 11 CorTenstalen boombakken (model CorTen Cube) geleverd en geplaatst. De hoogwaardig afgewerkte boombakken hebben een afmeting van 2 x 2 m, zijn

Brecht

adres: Arthur Winterslaan, Sint-Job ontwerp, aanleg en onderhoud: groendienst


Sint-Truiden

adres: diverse locaties ontwerp, aanleg en onderhoud: stadsbestuur

Harelbeke

Groene gemeente | verkeersgroen



Groenstroken Stationsstraat

Boomspiegels Achel

De Stationsstraat werd in 2014 volledig onder handen genomen en aangepast in functie van de zwakke weggebruiker. Zo werd een fietspad aangelegd met daarnaast een afzonderlijk rolstoelpad langs de weg. Onder de fietspaden werd het rioolstelsel heraangelegd. De paden werden afgescheiden van de rijweg d.m.v. een groenzone die ingevuld werd met 6000 Cornus stolonifera ‘Kelsey’s Dwarf’ waartussen 17 Parrotia persica geplant werden. Het ontwerp is afgestemd op onderhoudsvriendelijkheid met bomen geselecteerd met een mooie herfstverkleuring.

In het centrum van de deelgemeente Achel werden de boomspiegels beplant met het oog op een visuele wegversmalling. Hierdoor wordt tegelijkertijd het verkeer aangespoord om de snelheid te verminderen. Door een dichte beplanting te voorzien zijn de plantvakken onderhoudsvriendelijk. Dankzij de medewerking van een plaatselijke plantenkweker werd een juiste plantenkeuze gemaakt. Ligustrum en diverse siergrassen zijn aangeplant. De bodem werd verder afgedekt met hakselhout.

Hooglede voorzien van semi-hydrocultuur met waterbuffer en voor deze toepassing geschikt boombaksubstraat. Gezien de locatie van de plantenbakken tussen de twee rijbanen zijn de plantenbakken voorzien van de nodige signalering alsmede een speciaal voor CorTenstaal geschikte permeabele anti-graffiti coating. In de boombakken zijn meerstammige bomen met een hoogte van ca 5 m geplant. Het betreft 5 Parrotia persica, 5 Crataegus persimilis ‘Splendens’ en 1 Liquidambar styraciflua ‘Worplesdon’. adres: Stasegemsesteenweg ontwerp: stadsbestuur aanleg: Stedelijk Groen, Groningen (NL) onderhoud: stadsbestuur

adres: Stationsstraat ontwerp: gemeentebestuur i.s.m. Willaert, Roeselare aanleg en onderhoud: groendienst i.s.m. Mariasteen GID(t)S

Hamont-Achel

adres: doortocht Achel ontwerp, aanleg en onderhoud: gemeentebestuur


19

Waterrobuust groen | finalisten

Waterrobuust groen De beste watervriendelijke groenrealisaties in 2015 Het wedstrijdonderdeel Waterrobuust groen werd ook dit jaar georganiseerd waarbij we voor de jurering en ondersteuning andermaal konden rekenen op de actieve steun van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Voor deze wedstrijd werden 10 dossiers ingediend. Hiervan werden 2 dossiers niet weerhouden. In de loop van de maanden augustus en september werden alle projecten bezocht. Na deliberatie werden 4 finalisten en 2 laureaten aangeduid. Twee projecten kregen een eervolle vermelding vanwege de jury. Vier projecten, nl. dat van Brugge, Genk, Gent en Vlaams-Brabant werden tijdens de Finale in Genk gepresenteerd aan de aanwezigen. Alle geselecteerden ontvingen een getuigschrift en een geldprijs geschonken door de VMM. De 6 beste projecten worden hierna kort beschreven. Voor een alfabetisch overzicht verwijzen we naar p. 31. Rudi Geerardyn | [email protected]

Finalisten Brugge Eeklo Gent Vlaams-Brabant

Park Ten Poele Ecovillage Sogeta Gentbrugse Meersen Inkomzone Holsbeeksesteenweg

p. 20 p. 21 p. 21 p. 22

Stadswerkplaatsen Dalerschans

p. 22 p. 23

Laureaten Sint-Niklaas Zutendaal

Eervolle vermeldingen Hamont-Achel Wuustwezel

Hemelwaterbeheer Vijver op domein Franciscanessen


p. 23 p. 23

finalist

Brugge Park Ten Poele Naar aanleiding van de bouw van nieuwe appartementen en de inrichting van de aangrenzende spoorwegbedding als speellint startte de groendienst in 2013 met de renovatie van het park. De oorspronkelijke structuur van het park was goed en werd behouden. Er werden 4 specifieke zones aangepakt. In de zone nabij het beschermd belvedèretorentje werd het bestaande pad lichtjes in vorm aangepast en vernieuwd. Het terrein werd geherprofileerd zodat 2 poelen ontstonden. De beplanting die zich spontaan rondom de poelen heeft ontwikkeld wordt in stand gehouden. Een tweede zone bevindt zich langs het hoofdpad. Hier werden op welgekozen plaatsen nieuwe zitbanken en verlichtingspunten geïntegreerd. Het hoofdpad wordt in een latere fase voorzien van een nieuwe toplaag in dolomiet, nadat de nieuwe nutsleidingen zijn voltooid. In een derde zone werd het verouderde speelplein volledig vervangen. De aanleg gebeurde in twee fasen. In het voorjaar van 2014 werd het terrein omgevormd tot een nieuw gesculpteerd speellandschap dat een evenwichtsoefening tussen verdiepte, natte en verhoogde, droge gedeeltes vormt. In het najaar van 2014 werd een


finalist

Eeklo Ecovillage Sogeta wedstrijd uitgeschreven voor de invulling van het terrein met speeltoestellen. De vierde zone ligt verder zuidwaarts en sluit aan op de toegang naar het speellint op de aangrenzende spoorwegbedding. De bestaande lijn werd hier doorgetrokken en eindigt in een uitkijkpunt over de schapenweide. adres: Vaartstraat/Sint-Pietersgroenestraat ontwerp en onderhoud: groendienst aanleg: Tuinen Steenhaut, Anzegem Eibe Benelux, Zoetermeer (NL)

De Ecovillage wordt gebouwd op het terrein van de voormalige Sogetafabriek, die vilt vervaardigde uit dierenvellen. De site bestaat naast een woonzone uit een avontuurlijke speelzone en een bos. Hedendaagse bekommernissen als duurzaam bouwen, zuinig omspringen met energie, compact wonen en mobiliteit komen samen in dit concept. Ecovillages zijn duurzame, autoluwe, groene, energiezuinige en kindvriendelijke wijken waarin alle woningen zuidgericht zijn om in elk seizoen optimaal gebruik te maken van het licht en de warmte van de zon. De wijk wordt vanuit en middenin de natuur aangelegd. Ruim voor de bouw van de woningen worden jonge, inheemse bomen en struiken aangeplant, zodat er al van volwaardige beplanting sprake is eens de woningen worden opgeleverd. In nauw overleg met de verkavelaar werden de doelstellingen rond waterrobuust groen gerealiseerd. Het hemelwater wordt op een creatief-functionele manier

vastgehouden aan de bron. Dit gebeurt door wadi’s aan te leggen in groenzones en de parking en de brandweg te voorzien van grasdallen. De wadi’s en grachten werden geënt op de traditionele, landschappelijke noord-zuidstructuur van het Meetjesland. Het bovengronds bufferen van hemelwater heeft niet alleen een ecologische meerwaarde, maar is duidelijk goedkoper dan het ondergronds afvoeren. Daarnaast heeft het brengen van blauw én groen in een publieke ruimte eveneens een economische meerwaarde voor het aanwezige vastgoed. Tevens hebben het speelbos en de vernieuwde waterstructuren een belangrijke belevingswaarde voor spelende kinderen en omwonenden. adres: Zuidmoerstraat ontwerp: Futureproofed en Bostoen, Drongen aanleg en onderhoud: Pro Natura, Eeklo


21


finalist

finalist

Gentbrugse Meersen

Inkomzone Holsbeeksestwg.

Gent De hoofdtoegang tot het park wordt gemarkeerd door een passerelle die 150 m lang is en over een walgracht, drassige zones en het onregelmatig terrein van het Kraakbos en de Rietgracht loopt. Doordat de hoogte van de passerelle varieert en door een aantal verschuivingen in het tracé ontstaat er een gevarieerde beleving van de verschillende parkdelen. De passerelle is uitgevoerd in een geperforeerde betonverharding die een comfortabel gebruik en beperkt onderhoud garandeert. Ze laat voldoende water door zodat de vegetatie ernaast en eronder verder kan groeien. De centrale zone van het park wordt gestructureerd door dreven die landschapskamers afbakenen. Deze kamers bevatten o.a. het dienstencentrum, het jeugdhuis, sportterreinen, een parking, het speelterrein, volkstuinen, ... Het indrukwekkende speelterrein bestaat uit het noordelijk deel met een natuurlijk en avontuurlijk

Vlaams-Brabant speellandschap met hoogteverschillen, ondiep water en elzen. Het zuidelijk deel is een intensieve zone met een zandberg, een speelruimte voor peuters en kleuters op een rubberen vloer en een grote klimconstructie. Enkele bomen zorgen voor schaduw. Zitbanken en picknicktafels maken het geheel af. Dwars door de Gentbrugse Meersen loopt de Rietgracht die hier één van de weinige overblijfselen is van de middeleeuwse stadsgrens. De naastliggende wigvormige wadi’s creëren nog meer ruimte voor water en brengen een grotere biodiversiteit in het park. Als in de toekomst de naastliggende woonwijken gescheiden rioleringen krijgen, dan staan deze wadi’s ook in voor de berging van het regenwater. De grond die uitgegraven werd voor deze waterstructuur kwam terecht in een grondwal, die een nieuw landschappelijk element vormt, als wandeldijk functioneert en voor geluidsbuffering van de E17 zorgt. Het verwerken van de uitgegraven grond in de wal, maakte een gesloten grondbalans mogelijk. adres: Braemkasteelstraat ontwerp en aanleg: Technum, Gent onderhoud: Krinkels, Londerzeel

Nadat in 2008 een parkbeheerplan was opgemaakt voor het provinciedomein werd er gestart met de concrete herinrichting. Eerst werd het voormalige Vijverpark en inkomzone aan de Lentedreef aangepakt. Daarna volgde dit herinrichtingsproject. Het vertrekpunt was om het allegaartje van functies in een zeer verouderde parkaanleg opnieuw te structureren en de landschappelijke parkfunctie te herwaarderen met bijzondere aandacht voor de waterhuishouding. De zone is ontworpen als schakel tussen het recreatiedomein en het domein van de abdij van Vlierbeek. Een inkomdreef leidt via de parking en de gegroepeerde sportterreinen naar een kleine landschappelijke vijver en vervolgens naar een betonnen ontmoetingsplein met blauwe hardsteenstrips en hedendaagse zitbanken. Door de vormentaal af te stemmen op die van de inkomzone aan de Lentedreef is er meer coherentie in het hele recreatiedomein. De zone van de atletiekpiste maakte plaats voor een glooiend graslandschap met ligweides en extensieve, bloemrijke zones. Nieuwe bomengroepen en solitairen bieden open perspectieven vanuit het gebouw aan de minigolf naar de visvijver en het nieuwe ploeterbos, waarin de hele zone draineert. Rond het aspect ‘water’ werden verschillende realisaties gedaan. Het overtollige kwelwater wordt via wadi’s en glooiingen in het landschap naar de achtergelegen hengelvijver afgeleid. Deze vijver wordt dus rijkelijk voorzien van helder en zuiver kwelwater, wat de waterkwaliteit van de vijver zeker ten goede komt. Ook werd er een ploeterbos aangelegd als technische oplossing voor de afvoer van het overtollige kwelwater, maar vooral als nieuwe, spontane speel- en ontdekkingsplek voor kinderen. De ver-natuurlijking van de andere vijver gebeurde door een oeverafwerking en een spontane ontwikkeling van de oeverbeplanting. De brug is een eyecatcher in de omgeving, maar dient ook als uitkijkpunt bovenop de vijver. adres: Holsbeeksesteenweg 55, Leuven ontwerp: Stramien, Antwerpen aanleg: Heylen, Geel onderhoud: provinciedomein Kessel-Lo


Waterrobuust groen | laureaten | eervolle vermeldingen

laureaat

laureaat

eervolle vermelding

Stadswerkplaatsen

Dalerschans

Hemelwaterbeheer

De dienst groen kreeg de opdracht om de nieuwe stadswerkplaatsen aangenamer te maken door een nieuwe groenaanleg. De bestaande wetgeving over de afwatering van gebouwen en verhardingen werd vanzelfsprekend nageleefd maar het stadsbestuur legde nog strengere voorwaarden op. De ideeschets voor de groenaanleg hield rekening met vele facetten van integraal waterbeheer. Het hemelwater wordt opgevangen in een regenwaterput en hergebruikt voor sanitaire doeleinden. Het overtollige hemelwater kan infiltreren in een wadi of via grasdallen of de verharding met open voegen naar een breuksteen- of grindkoffer. Het opgevangen hemelwater doet ook dienst als reservoir voor bluswater en voor het vullen van de tankwagens van de brandweer. De voortuin van het kantoorgebouw werd sober aangelegd met hoogstammige bomen en geschoren massieven van Osmanthus in een extensief, bloeirijk grasland. In een latere fase zal de asfaltverharding van de parking heraangelegd worden met grastegels. In de achterliggende ruimte is de grootste verandering verwezenlijkt door de asfaltverharding volledig te verwijderen en er een aangename, groene patio te maken. Deze wordt afgesloten door een fietsenberging waaronder een regenwaterput zit. De overloop is aangesloten op een infiltratiekoffer met lava waarop waterdoorlatende verharding is aangebracht. De verharding bestaat uit grote betontegels omrand door poreuze betonstraatstenen. De zijkanten werden niet verhard maar beplant met hoogstammige bomen, meerstammige struiken en een mengbeplanting van vaste planten in een zandbed. In deze plantvakken kan het regenwater afvloeien.

De Dalerschans is een 17de eeuwse verdedigingsstructuur langs de Daalstraat. De schans was de laatste tijd niet langer meer zichtbaar in het huidige landschap. De herinrichting en het herstel van de schans kaderde in de opzet om in het verstedelijkte dorpscentrum een publieke groene ruimte te creëren. Door één geheel te maken met het aanpalend parkje de Dorper Bemd gaat de landschappelijke functie samen met de reconstructie van het cultuurhistorisch landschap. Ze vervult eveneens de functie van bufferbekken voor het hemelwater dat afkomstig is van het centrum. Er werd een gefaseerd onderzoek uitgevoerd. De eerste fase bestond uit een archeologische studie met als doel de schans te lokaliseren en te karakteriseren. Daarom werden alle bronnen met betrekking tot de Dalerschans geraadpleegd om vervolgens een archeologisch boorproject op te starten. De tweede fase omvatte twee inrichtingsvoorstellen. Het derde deelproject bestond uit de inrichting en uitvoering van het gekozen ontwerp van de schans. Alle deelprojecten stonden onder wetenschappelijke begeleiding van de Afdeling Onroerend Erfgoed Limburg.

Sint-Niklaas

Zutendaal

adres: Daalstraat ontwerp: Antea Belgium, Antwerpen-Berchem aanleg: Hermans & co, Lanaken onderhoud: De Winning, Genk

Hamont-Achel

eervolle vermelding

Wuustwezel Vijver op domein Franciscanessen

adres: Industriepark-Noord 4 ontwerp en onderhoud: stadsbestuur aanleg: Mevaco Bouwbedrijf, Aalter en stadsbestuur


23



Bijenvriendelijkste gemeente

Knokke-Heist

De bijenvriendelijkste gemeentes in 2015

A place to bee

Met deze wedstrijd wil het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) samen met de VVOG promotie voeren voor meer bijenvriendelijke gemeenten en de jaarlijkse actie ‘De Week van de Bij’ (zie www.weekvande bij.be) De titel van bijenvriendelijkste gemeente wordt uitgereikt aan de gemeente die dit jaar speciale acties heeft ondernomen voor een bijenvriendelijke aanleg en beheer van openbaar groen en haar inwoners hierbij betrekt. Voor deze wedstrijd gaven 21 gemeentebesturen te kennen dat ze dit jaar bijenvriendelijke realisaties en campagnes hadden opgezet. In de zomermaanden werden alle gemeenten en hun projecten bezocht. Bij de beoordeling van de talrijke initiatieven werd beslist om per provincie 1 gemeente te nomineren. Zo mogen Beveren, Bonheiden, Genk en Leuven fier zijn op hun titel Bijenvriendelijke gemeente 2015. De titel van ‘Bijenvriendelijkste gemeente van Vlaanderen in 2015’ is voor Knokke-Heist. Deze gemeente werd geselecteerd omwille van haar talrijke bijenvriendelijke acties (zie verder) Ze ontving een geldprijs voor de aankoop van bijenvriendelijke planten. De provinciale bijenvriendelijke gemeenten kregen een aankondigingsbord en de andere deelnemende gemeenten kregen een getuigschrift.

Sedert twee jaar engageert de gemeente zich voor een educatief en innoverend milieuproject op grote schaal. Dit project, gerealiseerd in samenwerking met het bedrijf BeeOdiversity, is opgebouwd rond 3 pijlers, nl. het herstel van de bijenpopulatie en de ontwikkeling van de biodiversiteit, de opvolging van het leefmilieu en de sensibilisatie van een maximum aantal belanghebbenden. De gemeente wil zich inzetten voor een beter leefmilieu en besliste om tot handelen over te gaan. Op haar grondgebied werkte ze een uitgebreid heraanplantingsplan uit met plantensoorten gunstig voor bijen en andere bestuivers. Meer dan 10 locaties werden ingezaaid. Knokke-Heist biedt daarnaast ook plaats aan insectenhotels en lokale honingbijen-

Rudi Geerardyn | [email protected] Antwerpen-Berchem Antwerpen-Wilrijk Beveren Bonheiden Brecht Buggenhout Eeklo Genk Hamont-Achel Hooglede Knokke-Heist Kortrijk Leuven Lint Lochristi Meulebeke Roeselare Sint-Niklaas Torhout Turnhout Vilvoorde

Bijenplantsoen en bijenkasten op het districtshuis Bijentuin Bist met bijenhotel Reuzenbijenkorf Hof ter Saksen Vlindertuin Krankhoeve Brechtse Biekes: bijenhotels en bloemenweides Bijenvriendelijk beheer aan 2 bufferbekkens Bijenvriendelijk Eeklo Bijenplan Genk Bijenvriendelijke acties Uitbreidingszone begraafplaats als bloemenzee Knokke-Heist, a place to bee Bijeneiland Marke Bijenplan Leuven Lintse insecten horeca Omgeving Koning Boudewijnlaan Bijengezoem in Meulebeke Roeselare een smultuin voor vogels en bijen Bijenvriendelijke bebloeming in de stad Stad Torhout bijenvriendelijk Bijenvriendelijke acties en beplantingen Bijenhotels en bloemenweides

DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR & ENERGIE


Bijenvriendelijke gemeentes provincie Oost-Vlaanderen

Beveren

Reuzenbijenkorf Hof ter Saksen


hoeveelheden. Om het gebruik van deze pesticiden in en rond Knokke-Heist nog verder te verminderen zal door Knokke-Heist en BeeOdiversity een samenwerkingsverband gecreëerd worden voor en door de landbouwers. Het gemeentebestuur ziet in dit bijenproject ook een ideale sensibiliseringscampagne. Ze voorziet educatieve en recreatieve activiteiten met als doel de aandacht van inwoners en toeristen te vestigen op het belang van natuurbescherming. Er werden 3 hoofdactiviteiten ontwikkeld die voor iedereen toegankelijk zijn, nl. voor scholen, toeristen, inwoners, families, … Wat op poten werd gezet zijn een informatiepunt over bijen en biodiversiteit, een bijentuin met aandacht voor biodiversiteit en een netwerk van 3 ecotoeristische fietsroutes en een wandelparcours. Maar de gemeente en BeeOdiversity zijn zelfs nog een stapje verder gegaan en zorgden voor meer en grotere bloemenweiden, voor de vergroening van het stedelijk gebied, voor de opleiding aan personeel en gidsen, en voor een bloemenzaadactie voor de inwoners.

kolonies, geplaatst en verzorgd door BeeOdiversity. Elke kolonie bestaat uit 50.000 bijen die gemiddeld 4 miljard bloemen bestuiven op een oppervlakte van ca. 700 ha. Hierdoor is de voortplanting van de plantensoorten verzekerd en wordt de biodiversiteit in Knokke-Heist gestimuleerd. De gemeente wenste ook een kwalitatieve evaluatie te maken van de leefomgeving. Hiervoor heeft BeeOdiversity een eigen meetinstrument ontwikkeld om het leefmilieu op te volgen. Terwijl de bijen nectar en stuifmeel verzamelen, brengen ze ook een schat aan gegevens mee in de bijenkast. Analyse van hun nectar en stuifmeel levert volgende informatie: de aanwezigheid van verontreinigende stoffen zoals pesticiden, kwantitatieve en kwalitatieve gegevens

omtrent de voedselbronnen van de bestuivers en tenslotte ook de overlevingskansen van de bijen. Met dit innovatief project is Knokke-Heist de eerste gemeente in België die aan de bijen een rol toebedeelt als bewakers van de natuur. Niet minder dan 12 methodes werden toegepast in het laboratorium. De resultaten van het eerste jaar bewijzen dat de gerealiseerde aanplantingen een positief effect hadden op de bestuivers. Alle bijenkolonies hebben de winter goed overleefd. De voedingswaarde van het stuifmeel bleek uitstekend te zijn en de hoeveelheid lag tot 4 keer hoger dan bij projecten waar er geen aanplantingen werden gerealiseerd. Er werden nagenoeg geen bestrijdingsmiddelen teruggevonden, met uitzondering van 3 pesticiden in zeer kleine

provincie Antwerpen

provincie Limburg

provincie Vlaams-Brabant

Vlindertuin Krankhoeve

Bijenplan Genk

Bijenplan Leuven

Bonheiden

Genk

Leuven


25

Gemeente in bloei

Gemeente in bloei De beste bloemenrealisaties in 2015 Jaarlijks worden tijdens de Finale van de Groene Lente door de VVOG bloemensymbolen uitgedeeld voor de meest verdienstelijke bloemenprojecten. Dit jaar werden 45 gemeenten bekroond met een, twee of drie bloemensymbolen. De tendens is dat gemeentebesturen op zoek gaan naar alternatieve vormen van bebloeming door te kiezen voor de aanwending van vaste planten. Hierna vindt u een fotocollage met enkele fraaie projecten met bloemen. Voor een alfabetisch overzicht verwijzen we naar p. 31. Rudi Geerardyn | [email protected]

Gemeenten die 3 bloemensymbolen behaalden Avelgem Beveren Brugge De Panne Diksmuide Duffel Genk Hooglede Izegem

Koksijde Leuven Lochristi Meulebeke Roeselare Tielt Veurne Zwevegem

Avelgem | Bloemen om te zien in 2015

Gemeenten die 2 bloemensymbolen behaalden Antwerpen Antwerpen-Berchem Antwerpen-Borgerhout Antwerpen-Deurne Antwerpen-Ekeren Antwerpen-Hoboken Antwerpen-Wilrijk Beringen Blankenberge Dendermonde

Harelbeke Ieper Kortrijk Overijse Rumst Sint-Niklaas Sint-Truiden Staden Vilvoorde

Beveren | Bloemen in de kijker

Gemeenten die 1 bloemensymbool behaalden Boom Brecht Hamont-Achel Lille Lint

Machelen Overpelt Steenokkerzeel Stekene

Brugge | Stadsbebloeming

De Panne | Bebloeming van duin tot polder


Gemeente in bloei

Diksmuide | Diksmuide het ganse jaar in bloei

Koksijde | Koksijde op kleur

Tielt | Tielt in bloei

Duffel | Duffel in bloei

Leuven | Fleurig Leuven 2015

Veurne | 40 Tinten

Genk | Stadsbebloeming

Lochristi | Bebloeming Lochristi en deelgemeentes

Zwevegem | Zwevegem bebloemd

Hooglede | Bloemen in de dorpskom

Meulebeke | Meulebeke bebloemd

Izegem | Izegem in bloei

Roeselare | Bloemselare


27

Gemeente in bloei

Antwerpen-Ekeren | Bloementorens, -manden en -bakken

Dendermonde | Omvorming eenjarigen naar vaste planten

Antwerpen | Fleurig Antwerpen

Antwerpen-Hoboken | Nieuwe plantsoenen

Harelbeke | Harelbeke in bloei

Antwerpen-Berchem | Vaste plantenborders met zomerbloemen

Antwerpen-Wilrijk | Wilrijk in de bloemen

Ieper | Bebloeming in de stedelijke omgeving

Antwerpen-Borgerhout | Nieuwe bebloemingsvormen

Beringen | Bebloemingsactie

Kortrijk | Kortrijk in de bloemen

Antwerpen-Deurne | Fleurig Deurne

Blankenberge | Blankenberge in bloei

Overijse | Overijse in bloei


Gemeente in bloei

Lint | Fleurig Lint

Rumst | Zomerbebloeming 2015

Sint-Niklaas | O.L. Vrouweplein in bloei

Boom | Ecologisch bloemenproject

Machelen | Zomerbebloeming Machelen-Diegem

Sint-Truiden | Zomerperken

Brecht | Bloementorens, bloemenkorven en plantenbakken

Overpelt | Overpelt in bloei

Staden | Staden in bloei!

Hamont-Achel | Project Bloemrijk

Steenokkerzeel | Bloei in Steenokkerzeel

Vilvoorde | Winter- en zomerbebloeming

Lille | Flower Power

Stekene | Stekene in bloei


29

Groen- en bloemenstad 2016 | Turnhout

Turnhout Groen- en bloemenstad 2016 Fietsbrug langs het kanaal Dessel-Schoten

Turnhout wordt uitgeroepen tot Groen- en bloemenstad 2016 omdat de stad in het verleden voorbeeldstellende projecten heeft gerealiseerd. Met deze titel wordt Turnhout ook afgevaardigd als Vlaamse kandidaat voor de Europese leefmilieuwedstrijd Entente Florale 2016.

Entente Florale Volgende zomer komt de internationale jury van Entente Florale op bezoek in Turnhout en beoordeelt ze in hoeverre de criteria van een leefbare stad ingevuld worden. De VVOG begeleidt het stadsbestuur bij de opmaak van het wedstrijddossier en het organiseren van het jurybezoek. In het najaar van 2016 wordt voor de Vlaamse groendeskundigen een studiebezoek aan de groenen bloemenstad van het jaar uitgestippeld. Ook zal de Finale van de Groene Lente in 2016 in Turnhout plaatsvinden. Meer over het groenbeleid van Turnhout kan u lezen in de volgende jaargang van Groencontact.

Entente Florale Entente Florale is een wedstrijd op Europees niveau met leefbaarheid als wedstrijdthema. Entente Florale telt 10 Europese landen die elk participeren met 1 à 2 kandidaten en die door een vakjury worden bezocht. Entente Florale reikt op een plechtige slotmanifestatie de bronzen, zilveren of gouden ereplaten en diploma’s uit. Vlaamse laureaten van Entente Florale 2005 Middelkerke zilveren medaille 2006 Kortrijk gouden medaille 2007 Mechelen gouden medaille 2008 Zwevegem gouden medaille 2009 Nieuwpoort zilveren medaille 2010 Hasselt zilveren medaille 2011 Veurne gouden medaille 2012 Hoogstraten gouden medaille 2013 Sint-Niklaas zilveren medaille 2014 Eeklo zilveren medaille 2015 Genk zilveren medaille www.entente-florale.eu

Parkje Hofpoort


Landschapspark Heizijdse Velden

Groene Lente in kaart

Overzicht van de beste groenrealisaties in Vlaanderen in 2015 Hierna vindt u een schematisch overzicht met de resultaten van alle wedstrijdonderdelen. Alle winnaars worden in deze tabellen vermeld in alfabetische volgorde. Op het kaartje werden alle gemeenten aangeduid die in het kader van de Groene Lente 2015 geselecteerd werden.

Baarle-Hertog Hoogstraten

Essen AWARD

2015

Rudi Geerardyn [email protected]

Bijenvriendelijkste gemeente 2015

De Haan

1511_A4_bordje-openbaar-groen.indd 1

Gistel Nieuwpoort

Knesselare

Gent

Deinze

Roeselare

Vleteren

Moorslede

Dentergem Meulebeke Oostrozebeke Wielsbeke

IngelIzegem munster

De Pinte

Bornem

Ledegem

Lendelede Harelbeke

Zonnebeke

Kuurne

Anzegem

Menen

Kortrijk

Zwevegem

Heuvelland

Avelgem

Zottegem

Oudenaarde

Maarkedal

Erpe Mere Haaltert

Herzele Ninove

Gooik

Ronse Spiere-Helkijn

Bever

Heme

Groen- en bloemenstad 2016

AWARD

Merchtem

Pepingen

Herentals

Brussel

Begijnendijk

MeeuwenGruitrode HouthalenHelchteren

HeusdenZolder

ScherpenheuvelZichem

Aarschot

Maaseik

Beringen

Tessenderlo Herselt

Tremelo

Kinrooi

Bree

Peer

Ham

Hulshout

Diest

DilsenStokkem

Opglabbeek As

Zonhoven

Lummen

Maasmechelen

Genk

Rotselaar Halen

Bekkevoort Herent

Kortenaken Glabbeek

Bertem OudHeverlee

Geetbets

Lubbeek

Leuven

Herk-deStad

TieltWinge

Holsbeek

HuldenBerg

HechtelEksel

Laakdal

Heistop-denBerg

Haacht

Tervuren Sint-Pieters- Drogenbos Leeuw LinkeHoeilaart beek Beersel Sint-GenesiusRode Halle

Leopoldsburg

Meerhout Westerlo

Keerbergen

Bocholt

Balen

Herenthout

KampenGrimbergenVilvoorde hout Steenokkerzeel Wemmel Machelen Kortenberg Zaventem Kraainem WezembeekOppem

Overpelt

Geel

Olen

Boortmeerbeek

Meise

Lennik

Lierde

Galmaarden

2015

Opwijk

Mol

Grobbendonk

Putte

Bonheiden

Londerzeel Kapelle-opden-Bos

Asse Affligem Denderleeuw Liede- Ternat kerke Dilbeek Roosdaal

Geraardsbergen

Kluisbergen

Mesen

Sint-KatelijneWaver

Neerpelt

Lommel

Vorselaar

Zandhoven

Nijlen

HamontAchel Dessel

Kasterlee

Duffel

Rumst

Zemst Aalst

Horebeke Brakel

Lebbeke

Lede

St.-LievensOosterzele Houtem

Zwalm WortegemPetegem

Boom

Puurs Willebroek Mechelen

Buggenhout

Lille

Berlaar

Dendermonde

Wichelen

Zingem

Waregem Deerlijk

Wevelgem Wervik

Melle

Gavere Kruishoutem

Berlare

Wetteren

Merelbeke

Nazareth

Zulte

Niel

Sint-Amands

St-M.Latem

Ardooie Staden

OudTurnhout

Vosselaar

Zoersel

Schilde

Wommelgem Ranst Borsbeek Mortsel Boechout Edegem Kruibeke Hove Hemiksem Aartselaar Kontich Lint Lier Schelle

Hamme

Zele

Destelbergen Laarne

Tielt

Pittem

Houthulst

Ieper

Nevele

Ruislede

Lichtervelde Hooglede

LangemarkPoelkapelle

Poperinge

Wingene

Temse

Waasmunster

Aalter Torhout

Kortemark LoReninge

Sint-Niklaas

Lokeren

Lochristi

Lovendegem

Koekelare

Moerbeke

Evergem

Zomergem

Oostkamp

Diksmuide

Alveringem

Wachtebeke

Waarschoot

Zedelgem

Arendonk

Turnhout

Beerse Malle

Wijnegem

Zwijdrecht

Stekene

Zelzate

Eeklo

Beernem Ichtegem

De Panne

Kaprijke

Maldegem

Jabbeke

Schoten

Antwerpen

Sint-GilisWaas

Assenede

Brugge Oudenburg

Brecht

Retie Beveren

Damme

Oostende

Middelkerke

Kapellen Brasschaat

eerste week juni

Veurne

20/11/2015 12:09:14

Rijkevorsel

Stabroek

Sint-Laureins

Zuienkerke

Bredene

Koksijde

Merksplas

Knokke-Heist

Blankenberge

Ravels

Wuustwezel

Kalmthout

openbaargroen.be

Bierbeek

Zutendaal

Diepenbeek

Lanaken

Alken

Bilzen

Kortessem

Boutersem

ZoutLeeuw Tienen

Nieuwerkerken

Hasselt

Hoeselt

Wellen SintTruiden

Linter

Riemst

Borgloon

Hoegaarden

Overijse

Tongeren Heers

Landen

Voeren

Gingelom Herstappe

Bijenvriendelijkste gemeente 2015

openbaargroen.be eerste week juni

1511_A4_bordje-openbaar-groen.indd 1

Antwerpen-Ekeren

Turnhout

20/11/2015 12:09:14

Groene gemeente

Knokke-Heist

pagina

Antwerpen

Harmoniepark

park

1e laureaat

7

Antwerpen

Eilandje

omgevingsgroen

2e laureaat

13

Waterrobuust groen

Antwerpen-Berchem

Villegaspark

park

4e laureaat

8

Brugge

Park Ten Poele

finalist

20

Antwerpen-Borgerhout Krugerpark

park

3e laureaat

8

Eeklo

Ecovillage Sogeta

finalist

21

Antwerpen-Ekeren

Groot Hagelkruispark

park

2e laureaat

7

Gent

Gentbrugse Meersen

finalist

22

Beernem

Begraafpark Sint-Amandus

omgevingsgroen

1e laureaat

12

Hamont-Achel

Hemelwaterbeheer

eervolle vermelding

23

Beveren

Pastorijtuin Haasdonk

omgevingsgroen

6e laureaat

14

Sint-Niklaas

Stadswerkplaatsen

laureaat

23

Blankenberge

Parkje d’Hoogploate

buurtgroen

2e laureaat

15

Vlaams-Brabant

Inkomzone Holsbeeksesteenweg

finalist

22

Brecht

Arthur Winterslaan

plantenperken

3e laureaat

18

Wuustwezel

Vijver op domein Franciscanessen

eervolle vermelding

23

Brugge

Dreef Kruisabele

landschapsgroen

3e laureaat

12

Zutendaal

Dalerschans

laureaat

23

Destelbergen

Magerstraat en Steenstraat

plantenperken

1e laureaat

17

Genk

Groene fietsverbinding C-mine

landschapsgroen

4e laureaat

12

Genk

Resedaplein

buurtgroen

5e laureaat

16

Gent

Visserijpark

buurtgroen

1e laureaat

15

Gent

Park Willem de Beersteeg

buurtgroen

3e laureaat

16

Hamont-Achel

Ecotuin De Horizon

educatief groen

5e laureaat

10

Gemeente in bloei

Hamont-Achel

Boomspiegels Achel

verkeersgroen

3e laureaat

19

Antwerpen

Dendermonde

Machelen

Harelbeke

Boombakken Stasegemsesteenweg

verkeersgroen

1e laureaat

18

Antwerpen-Berchem

Diksmuide

Meulebeke

Hooglede

Groenstroken Stationsstraat

verkeersgroen

2e laureaat

19

Antwerpen-Borgerhout

Duffel

Overijse

Kortrijk

Speelbos stadsgroen Marionetten

landschapsgroen

1e laureaat

11

Antwerpen-Deurne

Genk

Overpelt

Lierde

Pleintje Pikkelgem

educatief groen

4e laureaat

10

Antwerpen-Ekeren

Hamont-Achel

Roeselare

Lochristi

Park gemeentehuis

omgevingsgroen

4e laureaat

14

Antwerpen-Hoboken

Harelbeke

Rumst

Machelen

Volkstuin De Moerbei

educatief groen

3e laureaat

10

Antwerpen-Wilrijk

Hooglede

Sint-Niklaas

Overpelt

Gemeentehuistuin

omgevingsgroen

5e laureaat

14

Avelgem

Ieper

Sint-Truiden

Roeselare

Volkstuinpark Wallemeers

educatief groen

2e laureaat

9

Beringen

Izegem

Staden

Roeselare

Natuurbegraafplaats Oekene

landschapsgroen

2e laureaat

11

Beveren

Koksijde

Steenokkerzeel

Rumst

Watertoren

omgevingsgroen

3e laureaat

13

Blankenberge

Kortrijk

Stekene

Sint-Gillis-Waas

Toegangsweg kerkhof

plantenperken

2e laureaat

17

Boom

Leuven

Tielt

Sint-Niklaas

Groenzone Gasmeterstraat

buurtgroen

4e laureaat

16

Brecht

Lille

Veurne

Sint-Truiden

Vasteplantenperken

plantenperken

4e laureaat

18

Brugge

Lint

Vilvoorde

Torhout

Bibvolkstuin

educatief groen

1e laureaat

9

De Panne

Lochristi

Zwevegem

pagina

pagina 26–29


31

Groene Lente 2015 is een organisatie van de Vereniging Voor Openbaar Groen Deze brochure en de actie Groene Lente 2015 werden mogelijk dankzij de steun van de onderstaande organisaties en firma’s

Koning Albert II-laan 35 (bus 50) | 1030 Brussel | T. 02 5528011 | [email protected] www.vlam.be | www.openbaargroen.be | www.groenvanbijons.be

Dr. De Moorstraat 24-26 | 9300 Aalst | [email protected] www.vmm.be | www.zonderisgezonder.be | www.watertoets.be DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR & ENERGIE

Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Graaf de Ferrarisgebouw / Koning Albert II-laan 20, bus 8 /1000 Brussel T. 02 5538011 | www.lne.be

Firma Thomas | Brusselsesteenweg 144 | 1785 Merchtem | T. 052 372273 Nijverheidsstraat 34 | 8760 Meulebeke | T. 051 709704 [email protected] | www.firmathomas.be

Landmax | Industriezone Klein Gent | Welvaartstraat 22/12 | 2200 Herentals | T. 014 262500 [email protected] | www.landmax.be

Best Select | www.bestselect.be

ECOstyle | www.ecostyle.be

DCM – www.dcm-info.be WILLAERT NV – www.willaert.be

de beste groenrealisaties van 2015 Groene gemeente bijlage bij Groencontact (6)

Recommend Documents