Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 16

1. Voorblad

Datum: Agendapunt nr:

27 maart 2014 16.

Aan de Verenigde Vergadering Aanvraag projectinvesteringskrediet voor: Waterschapsverkiezingen 2015 Aard voorstel Aantal Bijlagen

Besluitvormend voorstel met investering 2

Voorstel behandeld door Verenigde Vergadering Commissie MBH College Dijkgraaf en Heemraden Directieraad

Datum 27 Maart 2014 12 Maart 2014 4 Februari 2014 22 Januari 2014

Voorstel geparafeerd door Secretaris-Directeur Dijkgraaf

Paraaf Akkoord Akkoord

Naam Arnoud vanVliet Jan Geluk

Ridderkerk, 27 maart 2014. Dijkgraaf en heemraden voornoemd, secretaris-directeur, dijkgraaf,

drs. A.A. van Vliet.

ing. J.M. Geluk.

Bijlagen: Voorstel: Voorstel_910.docx Bijlage: Projectplan Waterschapsverkiezingen 2015.pdf Stukken ter inzage:

Datum 27-02-2014 27-02-2014

2. Voorstel_910.docx

AANVRAAG PROJECTINVESTERINGSKREDIET VOOR:

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2015 1.

Aanleiding

Op 17 december 2013 heeft de Tweede Kamer unaniem ingestemd met het wetsvoorstel voor de wijziging van de Kieswet en de Waterschapswet. Hierdoor worden de verkiezingen van vertegenwoordigers voor de ingezetenen in het algemeen bestuur van het waterschap gecombineerd met de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Daarmee zullen de waterschapsverkiezingen op 18 maart 2015 tegelijk met de verkiezingen voor Provinciale Staten worden gehouden. In deze nota wordt ingegaan op het Projectplan Waterschapsverkiezingen 2015, de verlenging van de zittingsduur van het college en het investeringskrediet.

2.

Voorstel

Voorgesteld wordt: 1. In te stemmen met het projectplan ‘Waterschapsverkiezingen 2015’; 2. De zittingsduur van de heemraden te verlengen tot 26 maart 2015; 3. Een bedrag van € 1.550.000 beschikbaar te stellen voor de realisatie van de projectinvestering Waterschapsverkiezingen 4. Dit bedrag te dekken met: a. het voor deze projectinvestering in de begroting 2014 onder nummer 7610000004 opgenomen bedrag van € 1.450.000; b. de kapitaallasten van het resterende bedrag van € 100.000 op te nemen in de Programmabegroting 2015-2019.

3.

Motivering

Projectplan Waterschapsverkiezingen 2015 In het Projectplan Waterschapsverkiezingen 2015 worden de verschillende activiteiten voor de waterschapsverkiezingen op 18 maart 2015 beschreven. Daarbij wordt aangegeven binnen welke landelijke kaders deze stembusverkiezingen voor de categorie Ingezetenen georganiseerd worden. Belangrijke mijlpalen daarbij zijn: 22 december 2014: Uiterste termijn voor registratie van belangengroeperingen 2 februari 2015: Indienen kandidatenlijsten 18 maart 2015: Verkiezing vertegenwoordigers categorie ‘Ingezetenen’ 23 maart 2015: Vaststellen officiële uitslag verkiezingen categorie ‘Ingezetenen’ 26 maart 2015: Aftreden huidig Bestuur en beëdiging nieuwe Verenigde Vergadering Het projectplan gaat ook kort in op de verkiezingen van de geborgde zetels. Daarmee vormt het projectplan de basis voor de rechtmatige verkiezing van de nieuwe Verenigde Vergadering. In het projectplan wordt verder aangegeven op welke wijze communicatie, de organisatie en de risicobeheersing wordt geregeld. Zo wordt een Stuurgroep Waterschapsverkiezingen ingesteld, bestaande uit de Dijkgraaf, de Secretaris-Directeur, het afdelingshoofd Bestuurlijke en Juridische Zaken en de projectleider Verkiezingen.

Daarnaast bevat het projectplan een kostenoverzicht, waarvoor een investeringskrediet wordt gevraagd. Voor bepaalde, specifieke onderdelen zullen nog nadere uitwerkingen worden opgesteld (zoals een Communicatieplan Verkiezingen WSHD, Draaiboek Verkiezingen Ingezetenen WSHD, Draaiboek Geborgde Zetels). Voor zover relevant zullen deze draaiboeken ook ter kennis gebracht worden van de VV. Verlenging zittingsduur heemraden In de wijziging van de Waterschapswet van 13 september 2012 is de zittingstermijn van het Algemeen Bestuur verlengd tot 8 januari 2015. Deze datum was gekozen om de geplande waterschapsverkiezingen te kunnen verschuiven van eind 2012 naar eind 2014. In het nu voorliggende wetsvoorstel is deze termijn (nogmaals) verlengd tot en met 26 maart 2015. Omdat deze wijzigingen alleen de zittingstermijn van de Verenigde Vergadering betreffen, dient de zittingstermijn van de heemraden apart verlengd te worden door de VV. Tijdens de vergadering van 22 november 2012 is besloten de zittingstermijn van de heemraden gelijk te houden met de zittingstermijn van de Verenigde Vergadering. Daarbij is in het besluit de datum van 8 januari 2015 opgenomen. Vanwege het huidige wetsvoorstel wordt derhalve voorgesteld om de zittingsduur van de heemraden te verlengen tot en met 26 maart 2015. Projectinvestering De kosten voor de verkiezingen kunnen worden gesplitst in: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

De bijdrage in de extra kosten voor de gemeenten (via het gemeentefonds) Bijdrage Unie van Waterschappen in het landelijke traject van de waterschapsverkiezingen Stelpost voor een opkomstbevorderende Postbus 51 campagne (indien BZK niet bereid is deze te bekostigen) Communicatiekosten WSHD-traject Rente Onvoorzien TOTAAL

€ 1.250.000 € 25.000 € 35.000 € 200.000 € 10.000 € 30.000 € 1.550.000

Ongeveer 80% van het bedrag wordt bepaald door de bijdrage in de extra kosten voor de gemeenten. Momenteel is daar nog overleg over, maar een onafhankelijk onderzoek is inmiddels afgerond. Daarbij is een bedrag van € 1,89 per kiesgerechtigde als bijdrage vastgesteld. Dit was bij het oorspronkelijke investeringsvoorstel in 2010 (1,45 miljoen euro) niet voorzien. De totale projectinvestering is dan ook € 100.000 hoger dan in de Programmabegroting is opgenomen. De extra kapitaallasten zullen worden opgenomen in de Programmabegroting 2015-2019. De kapitaallasten zullen vanaf 2016 op de exploitatie drukken.

4.

Risico’s

In het projectplan is al specifiek ingegaan op de risico’s ten aanzien van het wetsvoorstel, de samenwerking met de gemeenten (enerzijds ten aanzien van de tijdige aanpassing van de GBA, anderzijds de bijdrage in de extra kosten) en de communicatieve risico’s. Vanuit de landelijke projectgroep zal de Unie de tijdige aanpassing van de GBA monitoren. Indien de gemeenten niet in staat zijn om deze aanpassing conform de planning door te voeren, zal een noodprocedure nodig zijn om de stempassen c.a. tijdig te kunnen versturen, De daaruit voortvloeiende kosten zullen in mindering gebracht worden op de bijdrage aan de gemeenten.

2

5.

Financiële aspecten

1. Financieel: a. Betreft een projectinvestering van €1.550.000; b. Waarvan € 1.450.000 opgenomen in de begroting 2014 onder nummer 7610000004 en daarmee gedekt; c. De kapitaallasten van de resterende € 100.000 zullen worden opgevoerd bij de Programmabegroting 2015-2019; d. Afschrijvingstermijn is 4 jaar en is gebaseerd op categorie afschrijvingstermijnen immateriële vaste activa, verkiezingen van de Verenigde Vergadering van de notitie AWA; e. Rentevoet is 4,24%; f. De startdatum van de afschrijving is 2016; g. Kapitaallasten voor de eerste vijf jaar na activering : Jaar Kapitaallasten € 1.450.000

2016 € 423.980

2017

2018

2019

€ 408.610

€ 393.240

€ 377.870

2020 n.v.t.

Aanvullende kapitaallasten € 100.000

€

€

€

€

n.v.t.

Totaal

29.240

€453.220

28.180

€436.790

27.120

€420.360

26.060

€403.930

n.v.t.

h. Anders dan de kapitaallasten heeft onderhavige investering geen gevolgen voor de exploitatie. 2. Btw: Niet van toepassing

6.

Personele aspecten

Ten behoeve van de Waterschapsverkiezingen is (conform het projectplan) de projectleider verantwoordelijk voor:

  

de afstemming met het landelijke proces (Unie van Waterschappen); de samenwerking met de gemeenten binnen het beheergebied; het aansturen van het interne proces, zowel bestuurlijk (als secretaris van het Centraal Stembureau) als ambtelijk. Daarnaast is in de Jaarplannen rekening gehouden met een ondersteuning door een werkgroep, waarin bestuurlijke en juridische zaken en communicatie vertegenwoordigd zijn.

7.

Juridische aspecten

Door de wetswijziging worden de waterschapsverkiezingen onder de Kieswet gebracht. De verschillende procedures voor het verkiezen van de vertegenwoordigers van de categorie voor ingezetenen (zoals de opstellen van de kandidatenlijsten, de stembusverkiezingen en het vaststellen van de uitslag) zijn daardoor vereenvoudigd. De procedure van de geborgde zetels in de waterschapswet is qua termijnen aangepast aan de Kieswet. De termijn tussen de verkiezing en de beëdiging is aanmerkelijk korter dan bij de vorige verkiezingen.

8.

Duurzaamheidsaspecten

Belangengroeperingen hebben de mogelijkheid om duurzaamheid als een thema in de verkiezingen op te nemen.

9.

Communicatieve aspecten (In- en extern)

In het Projectplan is uitgebreid ingegaan op de communicatieve aspecten. Daarbij is aangegeven, dat er een apart Communicatieplan wordt opgesteld.

3

10.

Wijze van publiceren

Kies één of meerdere items: ☒ Intranet ☒ Internet ☐ Terinzagelegging ☐ Pers

11.

Verdere aanpak/ procedure

Indien u positief over onderhavig voorstel besluit dan wordt naar verwachting op 1 april 2014 een aanvang gemaakt met de realisatie van de projectinvestering. De werkzaamheden zijn volgens de huidige planning na de evaluatie op 1 juni 2015 afgerond.

12.

Evaluatie

In het Projectplan is reeds aandacht besteed aan de evaluatie van het eigen proces, het landelijke proces en de politieke evaluatie van het wetsvoorstel.

Dijkgraaf en heemraden, secretaris-directeur,

dijkgraaf,


ing. J.M. Geluk.

4

Registratienummer…** Agendapunt : …**

Vergaderdatum: 27-3-2014

BESLUIT VERENIGDE VERGADERING AANVRAAG INVESTERINGSKREDIET VOOR:

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2015 DE VERENIGDE VERGADERING VAN WATERSCHAP HOLLANDSE DELTA, op voordracht van dijkgraaf en heemraden van waterschap Hollandse Delta d.d. 4-2-2014; gelezen het advies van de Commissie Middelen, Bestuurlijke Zaken en Handhaving van 12-3-2014; overwegende dat:     

een wetsvoorstel het mogelijk maakt om het nieuw waterschapsbestuur te kiezen op 18 maart 2015, gelijktijdig met de verkiezingen voor Provinciale Staten; de voorbereiding van deze waterschapsverkiezingen tijdige gestart dienen te worden, waarvoor een Projectplan is opgesteld; daarbij ook de bestaande situatie te bestendigen tot het nieuwe bestuur op 26 maart 2015 beëdigd kan worden; er reeds een projectinvestering in de begroting is opgenomen voor de kosten van de verkiezingen; het budget binnen de geplande investering niet toereikend is om alle kosten te kunnen dekken.

gelet op: artikel 77 Waterschapswet; Programmabegroting 2014-2018; BESLUIT: 1. In te stemmen met het projectplan ‘Waterschapsverkiezingen 2015’; 2. De zittingsduur van de heemraden te verlengen tot 26 maart 2015; 3. Een bedrag van € 1.550.000 beschikbaar te stellen voor de realisatie van de projectinvestering Waterschapsverkiezingen 4. Dit bedrag te dekken met: a. het voor deze projectinvestering in de begroting 2014 onder nummer 7610000004 opgenomen bedrag van € 1.450.000; b. de kapitaallasten van het resterende bedrag van € 100.000 op te nemen in de Programmabegroting 2015-2019.

Ridderkerk, 27-3-2014 De Verenigde Vergadering voornoemd, secretaris-directeur, dijkgraaf,


ing. J.M. Geluk.

5

FINANCIËLE GEGEVENS PROJECTINVESTERING

1. Opgenomen in de boekhouding onder:

Benaming: Waterschapsverkiezingen Investeringscode: 7610000004 2. Specificatie van het te investeren kapitaal onderverdeeld in

Omschrijving Voorbereidingskosten Externe ondersteuning / inhuur derden 9001000 Bouwkosten 9002000 Directievoering 9003000 Inrichtingskosten 9004000 Bijkomende kosten 9005000 Grondverwerving 9006000 Duurzame productiemiddelen 9008000 Rente tijdens de bouw 9009000 Onvoorzien Bijdrage aan Totaal uitgaven

Afdeling

9000000 9000007

Bedrag € € € € € € 1.510.000 € € € 10.000 € 30.000 € € 1.550.000

3. Specificatie van subsidies / bijdragen onderverdeeld in

Omschrijving 9801000 Subsidies van 9802000 Bijdragen van 9803000 Bijdragen uit reserves Totaal inkomsten

Afdeling

Bedrag € € € €

4. Geactiveerde uren (zie paragraaf 5-a aanvraagformulier projectinvestering) Ten behoeve van het toeschrijven van uren aan een investeringsproject (via TIM) dienen de volgende vragen beantwoord te worden: Begindatum activiteit 1 april 2014 Einddatum activiteit 1 juli 2015 Wie moeten kunnen registreren? nntb Naam projectleider nntb

6

DATUM AAN BETREFT

12 maart 2012 Verenigde Vergadering Waterschapsverkiezingen

VAN

College van D&H

AFSCHRIFT AAN

Erratum Projectplan Waterschapsverkiezingen

Bij de definitieve vaststelling van de wijziging van de Kieswet zijn op aandringen van de Tweede Kamer nog enkele wijzigingen doorgevoerd. Daarmee is § 2.2 van het oorspronkelijke Projectplan Waterschapsverkiezingen 2015, zoals dat is geagendeerd is voor de commissie MBH van 12 maart 2014, niet meer juist. Voor de definitieve vaststelling is het Projectplan aangepast in een versie 1.1, waarbij § 2.2. als volgt is aangepast: 2.2

De belangengroepen ‘het begrip «politieke groepering» is een begrip dat de algemene burger of inwoner kent: er is een partij en daar kan ik op stemmen. Een belangengroepering is vaak een minder bekend begrip.’ (Verslag Wetgevingsoverleg, vastgesteld 7 februari 2014)

Door de wetswijziging komt er meer uniformiteit tussen de waterschapsverkiezingen en de andere stembusverkiezingen. Er wordt nu niet meer over ‘belangengroepering’ gesproken maar in de wet staat nu de meer algemene term ‘politieke groepering’ gebruikt. 



Een politieke groepering moet een stichting of een vereniging zijn: Politieke groeperingen, die willen deelnemen aan de waterschapsverkiezingen moeten een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid of een stichting zijn. Zij moeten uiterlijk 42 dagen vóór de verkiezingen schriftelijk verzoeken bij het Centraal Stembureau en dienen een waarborgsom van € 225 betalen aan het waterschap. Er zijn dertig ondersteuningsverklaringen vereist bij het indienen van een lijst: Conform de huidige Kieswet zijn er per groepering 30 ondersteuningsverklaringen vereist.

Voor politieke groepering, die binnen het beheergebied van Hollandse Delta actief (willen) zijn, zijn verschillende activiteiten gepland:  De groeperingen, die momenteel reeds vertegenwoordigd zijn in de Verenigde Vergadering van Hollandse Delta, hebben tijdens de VV-tweedaagse op 13 september 2013 reeds aandacht besteed aan de komende waterschapsverkiezingen op basis van het wetsontwerp.  In de commissie en VV-vergadering van maart 2014 wordt het Projectplan en het investeringskrediet besproken.  Bij een informatieve themabijeenkomst voor de politieke groeperingen in april/mei zal specifiek ingegaan worden op procedures voor de komende verkiezingen en de eisen voor de belangengroeperingen en kandidaten.  In een informatiebijeenkomst in oktober/november 2014 worden potentiële kandidaten van alle groeperingen in de gelegenheid gesteld om kennis te maken met het gebied, de taken en de organisatie van waterschap Hollandse Delta door middel van een informatiemarkt en excursies.  Op 22 december 2014 moeten de politieke groeperingen, die mee willen doen met de waterschapsverkiezingen, zich hebben geregistreerd.  Op 2 februari 2015 moet elke politieke groepering de kandidatenlijst inleveren.

waterschap Hollandse Delta Projectplan

Waterschapsverkiezingen 2015

Datum Opgesteld door Versie Datum D&H

: 2 januari 2014 : Hans Waals/Heiltje Duijster : 1.1 4 februari 2014

INHOUDSOPGAVE 1 1.1 1.2 1.3

Inleiding .....................................................................................................................1 Algemeen ...................................................................................................................1 Doelstelling .................................................................................................................1 Leeswijzer ..................................................................................................................1

2 2.1 2.2 2.3

De voorbereiding .........................................................................................................2 Algemene en landelijke voorbereiding ............................................................................2 De belangengroepen ....................................................................................................2 Samenwerking met de gemeenten .................................................................................3

3

De verkiezingen van de nieuwe Verenigde Vergadering ....................................................5

4 4.1 4.2 4.3

De communicatie .........................................................................................................6 De landelijke communicatiestrategie ..............................................................................6 Uitwerking communicatie: er valt wat te kiezen ...............................................................7 Regionale aanpak communicatie ....................................................................................8

5 5.1 5.2

Organisatie en Planning ................................................................................................9 Organisatie .................................................................................................................9 Planning ................................................................................................................... 10

6

Financiën .................................................................................................................. 11

7

De risico’s ................................................................................................................. 12

8

Evaluatie .................................................................................................................. 13

Plan van Aanpak Waterschapsverkiezingen 2015

1

INLEIDING

1.1

Algemeen ‘De samenstelling van het algemeen bestuur van een waterschap en de wijze van verkiezen van de leden van het algemeen bestuur is de afgelopen decennia regelmatig onderwerp van discussie geweest. Dit heeft geleid tot diverse eerdere wetswijzigingen. De regering acht het, op grond van de ervaringen bij de laatste verkiezingen, wenselijk opnieuw een aanpassing aan te brengen in de manier en het tijdstip van de verkiezing van de vertegenwoordigers voor de categorie van ingezetenen in het algemeen bestuur van het waterschap.’

Met deze passage opent de Memorie van Toelichting van de Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen. Via deze wet worden de waterschapsverkiezingen als ‘stembusverkiezingen’ onder de Kieswet gebracht. Nadat op 17 december 2013 de Tweede Kamer unaniem heeft ingestemd, heeft de Eerste Kamer op 28 januari 2014 het aangenomen. Daarin wordt geregeld, dat de waterschapsverkiezingen gelijktijdig met de wetsvoorstel verkiezingen van Provinciale Staten op 18 maart 2015 worden gehouden.

1.2

Doelstelling ‘De regering acht het essentieel dat op democratisch gecontroleerde wijze verantwoording wordt afgelegd over de besteding van de middelen die worden geïnd via de algemeen geldende en verplichte waterschapsbelastingen. Daarom vindt zij het wenselijk dat de vertegenwoordigers van de categorie van ingezetenen in het bestuur van de waterschappen worden gekozen door middel van directe verkiezingen.’ (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

De doelstelling van het project Waterschapsverkiezingen 2015 is een rechtmatig verloop van de verkiezing, zodat de nieuwe Verenigde Vergadering van waterschap Hollandse Delta op 26 maart 2015 kan worden beëdigd. Communicatie: provincies & waterschappen

Om dit doel te realiseren dient tijdig met de voorbereiding gestart te worden. De gelijktijdige verkiezing met Provinciale Staten vereist ook een goede samenwerking met de gemeenten, de provincie en met andere waterschappen. De communicatie naar de verschillende partijen dient toegesneden te zijn op de doelgroepen. De besluitvorming over de aanpak dient afgestemd te zijn met de gemeenten, provincie en waterschappen.

1.3

Leeswijzer

In hoofdstuk 2 worden de voorbereidingen Figuur 1: samenwerking voor de verkiezingen besproken. Hoofdstuk 3 gaat in op de verkiezing van de nieuwe Verenigde Vergadering. In hoofdstuk 4 wordt de communicatie beschreven, waarna in hoofdstuk 5 wordt ingegaan op de planning en organisatie. Hoofdstuk 6 bevat de financiën, waarna in hoofdstuk 7 wordt ingegaan op de belangrijkste risico’s. Tenslotte wordt in hoofdstuk 8 aandacht gevraagd voor de evaluatie na afloop.

[1]


2

DE VOORBEREIDING

2.1

Algemene en landelijke voorbereiding ‘In het voorliggende wetsvoorstel is voor wat betreft de verdeling van taken en verantwoordelijkheden aangesloten bij de regeling in de Kieswet. Het enige verschil is dat de voorzitter van het centraal stembureau bij de provinciale staten verkiezingen een burgemeester is, waar deze bij de waterschapsverkiezingen de voorzitter van het waterschapsbestuur is. Dit is een verschil in de personele invulling van de functie, zonder consequenties voor of een verschil in de verdeling van taken, verantwoordelijkheden of de overdracht hiervan.’ (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

Net zoals in 2008 worden de waterschapsverkiezingen in 2015 landelijk en op dezelfde dag georganiseerd. Daarbij wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de verkiezing van de vertegenwoordigers van de categorie ingezetenen en de verkiezing van de geborgde zetels. Een groot verschil ten opzichte van 2008 wordt echter, dat de waterschapsverkiezingen voor de categorie ingezetenen nu gezamenlijk met de verkiezingen voor Provinciale Staten als stembusverkiezingen worden gehouden en onder de Kieswet vallen. Bij het organiseren van deze verkiezingen zijn vanuit de landelijke overkoepelende enkele punten centraal gesteld:  Veel zaken worden landelijk afgestemd tussen de Unie van Waterschappen (UvW), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het InterProvinciaal Overleg (IPO) en de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Infrastructuur en Milieu (I&M);  De verkiezingen zelf worden lokaal/regionaal georganiseerd. Derhalve wordt bij de voorbereiding het motto gehanteerd: ‘Doe centraal wat moet en decentraal wat kan’;  De standaardisatie van (juridische) procedures en producten is nuttig voor elk waterschap, zodat niet ieder waterschap individueel dezelfde processen moet uitvinden;  Daarbij wordt vanuit de Unie gezorgd voor een aantal gezamenlijke communicatieproducten, zodat er ook een zekere uniformering van de communicatieboodschap is. Hierdoor wordt de regionale communicatie boodschap versterkt;  Voor het wetgevingsproces, de afstemming met IPO en VNG, de juridische procedures en de gezamenlijke communicatieproducten is inmiddels een gezamenlijke, centrale projectorganisatie vanuit de UvW opgezet. Deze centrale projectorganisatie vormt ook een belangrijk klankbord voor de projectorganisatie, die binnen elk waterschap actief is;  Begin ruim op tijd met de voorbereidingen binnen elk waterschap en zorg voor een projectorganisatie met een duidelijke opdrachtgever-opdrachtnemer relatie. De voorbereiding voor de verkiezingen kan worden gesplitst in de volgende aspecten: het interesseren / enthousiasmeren van de belangengroepen en kandidaten, de juridische procedures voor de kieslijsten en de uitvoering van de verkiezingen door de gemeenten. Deze aspecten worden in onderstaande paragrafen toegelicht.

2.2

De belangengroepen ‘het begrip «politieke groepering» is een begrip dat de algemene burger of inwoner kent: er is een partij en daar kan ik op stemmen. Een belangengroepering is vaak een minder bekend begrip..’ (Verslag Wetgevingsoverleg, vastgesteld 7 februari 2014)

Door de wetswijziging komt er meer uniformiteit tussen de waterschapsverkiezingen en de andere stembusverkiezingen. Er wordt nu niet meer over ‘belangengroepering’ gesproken maar in de wet staat nu de meer algemene term ‘politieke groepering’ gebruikt. 

Een politieke groepering moet een stichting of een vereniging zijn: Politieke groeperingen, die willen deelnemen aan de waterschapsverkiezingen moeten een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid of een stichting zijn. Zij moeten uiterlijk 42 dagen vóór de verkiezingen schriftelijk verzoeken bij het Centraal Stembureau en dienen een waarborgsom van € 225 betalen aan het waterschap.

[2]




Er zijn dertig ondersteuningsverklaringen vereist bij het indienen van een lijst: Conform de huidige Kieswet zijn er per groepering 30 ondersteuningsverklaringen vereist.

Voor politieke groepering, die binnen het beheergebied van Hollandse Delta actief (willen) zijn, zijn verschillende activiteiten gepland:  De groeperingen, die momenteel reeds vertegenwoordigd zijn in de Verenigde Vergadering van Hollandse Delta, hebben tijdens de VV-tweedaagse op 13 september 2013 reeds aandacht besteed aan de komende waterschapsverkiezingen op basis van het wetsontwerp.  In de commissie en VV-vergadering van maart 2014 wordt het Projectplan en het investeringskrediet besproken.  Bij een informatieve themabijeenkomst voor de politieke groeperingen in april/mei zal specifiek ingegaan worden op procedures voor de komende verkiezingen en de eisen voor de belangengroeperingen en kandidaten.  In een informatiebijeenkomst in oktober/november 2014 worden potentiële kandidaten van alle groeperingen in de gelegenheid gesteld om kennis te maken met het gebied, de taken en de organisatie van waterschap Hollandse Delta door middel van een informatiemarkt en excursies.  Op 22 december 2014 moeten de politieke groeperingen, die mee willen doen met de waterschapsverkiezingen, zich hebben geregistreerd.  Op 2 februari 2015 moet elke politieke groepering de kandidatenlijst inleveren.

2.3

Samenwerking met de gemeenten Omdat de verkiezingen voor de leden van provinciale staten worden georganiseerd door de gemeenten, zullen gemeenten ook worden belast met de organisatie van de uitvoering van de waterschapsverkiezingen. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

Door de gecombineerde stembus-verkiezingen moeten heldere afspraken gemaakt worden over de verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeenten en waterschappen. Deze afspraken zijn te verdelen in landelijke afspraken, die vanuit de Unie met de VNG worden gemaakt, en de specifieke, regionale afspraken, die door Hollandse Delta met de gemeenten in het beheersgebied gemaakt moeten worden. Tot de landelijke afspraken horen:  Kosten Afgesproken is dat de waterschappen de extra kosten van de gelijktijdige verkiezingen ten opzichte van de kosten van enkelvoudige Statenverkiezingen zullen betalen. Daartoe is een onafhankelijk onderzoek uitgevoerd, waarbij de belangrijkste kostenposten voor de gemeenten in beeld zijn gebracht. Dit zijn de coördinatie en uitvoering op de verkiezingsdag, productie- en drukkosten en verzendkosten van de stembiljetten. Op basis van het onderzoek is een normbedrag per kiesgerechtigde bepaald. De waterschappen zullen deze normbedragen aan de gemeenten vergoeden (via het gemeentefonds). 

Gemeentelijke Basis Administratie Het huidige Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) wordt omgezet in een Basis Registratie Personen (BRP). Daarom is het GBA bevroren en kunnen er geen wijzigingen worden doorgevoerd. Naar verwachting is de nieuwe Basis Registratie Personen niet tijdig gereed op het moment dat de waterschappen deze nodig hebben. Op dit moment lopen de gesprekken met BZK, de VNG en de Nederlandse Vereniging van Burgerzaken voor de knelpunten, zoals het tijdig aanleveren van kiezersbestanden binnen de waterschapsgrenzen (nodig voor het aanmaken en versturen van kiespassen c.a.).



Stembureaus De stembureaus voor de gezamenlijke verkiezingen (inclusief de bemensing) worden door de gemeenten geregeld. Voor een aantal gemeenten geldt dat er binnen de gemeentegrenzen meer dan één waterschap is gelegen. In het wetsvoorstel is nu opgenomen dat in bepaalde

[3]


stembureaus stembiljetten van elk inliggend waterschap aanwezig zijn, zodat iedere burger van de gemeente daar zijn stem voor Provinciale Staten en het specifieke waterschap uit kan brengen. 

Stempassen, stembiljetten en telling Er zijn landelijke afspraken gemaakt m.b.t. de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen de gemeenten en het waterschap over procedurele voorbereiding van verkiezing (het uitgeven van de stempassen, oproepkaarten, kiespassen, volmachten, etc.), het drukken van de stembiljetten en het tellen van de stemmen na het sluiten van de stembus.

Vanuit Hollandse Delta zullen met de inliggende gemeenten nog specifieke afspraken gemaakt worden over bijvoorbeeld:  De stembureaus in Rotterdam, waar meerdere waterschapstembussen beschikbaar zijn, zodat ‘stemmen willekeurig stembureau’ (SWS) binnen een gemeente met meerdere waterschappen (zoals Rotterdam) wordt ondersteund. Daarbij zullen we nauw samenwerken met het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en met het Hoogheemraadschap van Delfland;  De informatiebrochure, die meegestuurd wordt bij de aankondiging van de waterschapsverkiezingen;  Het verzorgen van de tellingen, het opstellen van de proces-verbalen en de verzending naar het centraal stembureau Hollandse Delta.

[4]


3

DE VERKIEZINGEN VAN DE NIEUWE VERENIGDE VERGADERING De vertegenwoordigers van de geborgde zetels worden niet via verkiezingen maar via een benoemingsprocedure benoemd. Zij die onder een belangencategorie vallen met geborgde zetels zijn veelal numeriek te klein om de kiesdeler te halen bij het enkel houden van verkiezingen (zonder geborgde zetels), terwijl hun belang bij de zorg voor het watersysteem onevenredig groot is ten opzichte van de (brede) categorie ingezetenen. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

De verkiezingen gaan niet alleen over het verkiezen van de vertegenwoordigers van de categorie ingezetenen, maar ook over de geborgde zetels. De procedure van de toelating, het ontslag en de vervanging van de leden van de geborgde zetels tot het algemeen bestuur is nu in de wet vastgelegd, zodat de samenstelling van het gehele algemeen bestuur wettelijk is verankerd. De Kieswet is van toepassing op de leden van het algemeen bestuur die vertegenwoordiger zijn van de ingezetenen en de Waterschapswet op de overige leden van het algemeen bestuur die worden benoemd voor de zogenaamde geborgde zetels. De benoemende organisatie (LTO, Kamer van Koophandel of Bosschap) zijn binnen de wettelijke bepalingen verantwoordelijk voor de voordracht voor de geborgde zetels. In de Kieswet is een duidelijk onderscheid gemaakt tussen het ‘Centraal Stembureau verkiezingen Provinciale Staten’ en het ‘Centraal Stembureau Waterschapsverkiezingen’. Wettelijk zijn de taken en verantwoordelijkheden van de dijkgraaf (als voorzitter van het Centraal Stembureau Waterschapsverkiezingen) netjes afgebakend van de taken en verantwoordelijkheden van de burgemeester (als voorzitter Centraal Stembureau voor de verkiezing van de Provinciale Staten). Door de wettelijke verankering van de verkiezingen is ook de planning van het verschillende stappen strak (zie § 5.2). In de aanloop naar de verkiezingen speelt daarbij het Centraal Stembureau onder voorzitterschap van de dijkgraaf een belangrijke rol. Tijdens de verkiezingsdag zelf moet het Centraal Stembureau toezien op een goed verloop. Vervolgens heeft het Centraal Stembureau een belangrijke rol in het vaststellen van de verkiezingsuitslag, zodat de beëdiging van de leden van de nieuwe Verenigde Vergadering reeds een week na de verkiezingen kan plaatsvinden. Aangezien de waterschappen een monistisch stelsel kennen, waarbij de leden van het dagelijks bestuur worden verkozen uit het midden van de leden van het algemeen bestuur en lid blijven van dit algemeen bestuur zal de verkiezing van de heemraden nog nader worden uitgewerkt. De procedure voor de verkiezingen (inclusief de kandidaatstelling) van de vertegenwoordigers van de ingezetenen zal nog verder worden uitgewerkt in een apart draaiboek. Daarnaast zal een apart draaiboek worden opgesteld voor ‘verkiezing’ van de geborgde zetels.

[5]


4

DE COMMUNICATIE

4.1

De landelijke communicatiestrategie Bij de implementatie van de wetswijziging zal er veel contact zijn met de uitvoerende instanties en de hierbij betrokken mensen. Een goed communicatie- en voorlichtingstraject is daarbij van belang. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

Vanuit de Unie van Waterschappen zijn de volgende algemene communicatiedoelstellingen voor de verkiezingen geformuleerd: 1. De kiezer weet dat er verkiezingen zijn voor provincies en waterschappen. 2. De kiezer kent de taken van het waterschap. 3. De kiezer weet dat er wat te kiezen valt (democratische legitimatie). De politieke partijen/ kandidaten slagen erin om op regionaal niveau kenbaar te maken welke keuzes zij maken in de directe leefomgeving van de burgers. De Unie van Waterschappen hanteert daarbij het uitgangspunt ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’. De landelijke woordvoering ligt bij de Unie, maar de nadruk ligt op regionale communicatie door de waterschappen, partijen en kandidaten zelf. Deze communicatiestrategie sluit aan op de algemene communicatiestrategie over het 'wat' (kerntaken: wat doen waterschappen?), het 'hoe' (hoe doen we dat? duurzaam, innovatief, efficiënt) en het 'waarom' (het regionaal waterbeheer is bij waterschappen in goede handen; waterschappen zijn autonoom, onafhankelijk en hebben lokaal draagvlak en expertise). In de verkiezingscommunicatie worden ook drie niveaus onderscheiden: 1: Een landelijke communicatielijn om de opkomst te bevorderen: ‘verkiezingen provincies en waterschappen zijn dit keer gezamenlijk: breng uw stem uit!‘. Doel is de burger te mobiliseren een stem uit te brengen. Een multimediale landelijke Postbus 51-actie (televisie, radio, social media, print) kondigt aan dat er verkiezingen zijn. Om dit deel inhoudelijk voor te bereiden wordt samenwerking gezocht met de provincies. Ook voor het communiceren van de uitslag wordt nauwe afstemming gezocht met de provincies, om elkaar te versterken en het voor de burger helder te houden. Uitgangspunt voor de waterschappen is dat het Rijk dit deel bekostigt (maar hierover wordt nog gesproken). Derhalve is het in de begroting als een stelpost opgenomen. 2:

Gezamenlijke hoofdboodschap van de waterschappen: ‘er valt wat te kiezen!‘. (NB: dit is geen letterlijke slogan, maar de over te brengen boodschap). Vanuit de Unie van Waterschappen wordt gezorgd voor een overkoepelende communicatielijn gericht op het overdragen van de kernboodschappen: ‘Uw waterschap zorgt voor droge voeten, schoon en voldoende water’ en ‘Er valt wat te kiezen’. Kern is in alle uitingen van het waterschap en van de partijen/ kandidaten bij de burger tussen de oren te krijgen welke taken het waterschap heeft en welke keuzes waterschapsbestuurders daarin maken. Er wordt ingezet op regionale campagnes (voor rekening van de individuele waterschappen) en daarnaast landelijk op free publicity, aangezien dat sterker resultaat op kan leveren dan een grote (dure) landelijke publiekscampagne. Door het ontwikkelen van een lijst met veelgestelde vragen (FAQ’s) zal de Unie zorgen voor uniformiteit bij het beantwoorden van vragen uit de landelijke media. Met name bij het communiceren van de uitslag is gezamenlijkheid belangrijk. De Unie zet ook in op de monitoring van berichtgeving rond de verkiezingen.

3:

Individuele waterschappen geven regionale inhoud en kleur. Waterschappen geven kleur en inhoud aan de verschillende waterschapsthema’s, waarmee de aandacht voor profilering van partijen en kandidaten wordt ondersteund. De burger wordt het meest aangesproken door specifieke thema’s uit de eigen leefomgeving. Voor een groot deel is dit de verantwoordelijkheid van de waterschapspartijen zelf, maar er kan aangesloten worden bij een aantal landelijke thema’s vanuit de kerntaken van de waterschappen. Aan-

[6]


sluitend hierop krijgen kandidaten en partijen het advies om keuzes scherp te profileren: ‘Waar sta je voor?’, ‘Welke keuzes maak je?’ en ‘Met welke thema's profileer je je?

4.2

Uitwerking communicatie: er valt wat te kiezen Het hoofdstembureau, tevens centraal stembureau, heeft met name tot taak de aanduiding van belangengroeperingen te registreren, de geldigheid van kandidatenlijsten te beoordelen en de uitslag van de stemming vast te stellen. Voorts heeft het een belangrijke rol bij de voorlichting van belangengroeperingen en kiezers. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

Allereerst wordt aan de burger gecommuniceerd wat de kerntaken van een waterschap zijn. Daarnaast wordt een handreiking gedaan met thema’s die legitimeren wat er te kiezen valt in een waterschapsbestuur. Aan partijen/kandidaten wordt geadviseerd na te denken over thema’s waar echt anders over gedacht wordt, of waarmee men zich wil/kan profileren. Daarbij kan het opstellen van een stemkiezer (Stemwijzer of Kieskompas) goed aansluiten. Kiezers zien kieswijzers als een handige manier om zich te informeren over de standpunten van politieke partijen. De inzet van een kieswijzer helpt de burger om in te zien wat er te kiezen valt, waar de verschillen zitten tussen partijen. Het is een mooi middel om het beeld te versterken dat er wat te kiezen valt en ook helpt het partijen om zelf na te denken op welke punten ze zich profileren. Uitgangspunt bij de thema’s is: ‘Je gaat erover of niet’. En als je erover gaat heb je standpunten voor het verkiezingsprogramma. Verschillende thema’s worden landelijk uitgewerkt, zoals:  Veiligheid: niet de normering, maar wel beheer, prioriteitstelling, primaire, regionale keringen  Waterbeheer: prioriteiten waterkwaliteit (KRW), waterkwantiteit (NBW), duurzaamheid  Wateroverlast: vasthouden/bergen/ afvoeren  Functiecombinaties water/natuur/landbouw/recreatie  Afvalwaterzuivering: duurzaamheid, grondstoffen-fabriek, energie-fabriek  Water als sturend element in de Ruimtelijke Ordening  Innovatie, internationaal, Topsector Water, marktwerking  Samenwerken/fuseren waterschappen en samenwerking met anderen (RWS, gemeenten)  Lastenontwikkeling, belastingtarieven, kwijtschelding  Bedrijfsvoering, omvang apparaatskosten  Hoe ver gaat dienstverlening?  Smalle of brede taakopvatting etc. Daarnaast kunnen nog enkele specifieke WSHD-thema’s worden uitgewerkt, zoals:  Het wegenbeheer afstoten of aantrekken  Verdieping Nieuwe Waterweg  Toekomst Volkerak-Zoommeer  Primaire en de regionale waterkeringen  Samenwerking in de afvalwaterketen De gezamenlijke verkiezingen met de Provinciale Staten scheppen ook kansen voor de communicatie:  De waterschapsverkiezingen ‘liften mee’ op de aandacht voor de verkiezingen van de Provinciale Staten. In de media zal het thema water ook aandacht krijgen;  De vorm van stembusstemmen zal in de maatschappij meer ‘leven’, betrokkenheid van kiezers zal hierdoor groter zijn;  De verwachting is dat de combinatie met Provinciale Staten kan leiden tot een hogere opkomst;  Politieke partijen, met name de landelijke, hebben meer belang bij het profileren van waterthema’s, omdat ze dan bij wijze van spreken ‘twee-stemmen-in-een’ kunnen winnen;  Specifieke waterpartijen kunnen zich extra profileren en specialiseren op de waterschapsverkiezingen.

[7]


Tenslotte liggen er kansen in de communicatie naar de burger met de boodschap dat zij drie stemmen op een dag uitbrengen (provincie, waterschap en indirect Eerste Kamer) en is het daarmee een ‘dag van de lokale democratie’ (‘Nederland kiest’).

4.3

Regionale aanpak communicatie De regering kiest voor een combinatie met de verkiezing van de leden van de provinciale staten. Dit ligt voor de hand gelet op de vergelijkbare schaalgrootte, de verwevenheid van water met ruimtelijke ordening, de lagere kosten en het versterken van de lokale democratie mede doordat beide verkiezingen wederzijds de opkomst en het bereik van (voorlichtings)campagnes kunnen versterken. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

Zoals in § 4.1 is aangegeven, ligt de nadruk voor de communicatie op regionale communicatie door de waterschappen, belangengroeperingen en kandidaten zelf. De burgers op de Zuid-Hollandse eilanden worden het meest aangesproken door specifieke thema’s uit de eigen leefomgeving. Voor het verder uitwerken van de regionale communicatie vanuit Hollandse Delta kunnen verschillende scenario’s worden gekozen. Deze scenario’s verschillen vooral in omvang en kunnen worden getypeerd door de volgende beschrijvingen: A.

B.

C.

Beperkte communicatie In dit scenario wordt de communicatie vanuit het waterschap beperkt tot de wettelijk verplichte activiteiten, zoals het oproepen kandidaten via een advertentie in kranten en via internet. Daarnaast is rekening gehouden met de kosten voor een informatieve bijeenkomst voor belangengroeperingen en potentiële kandidaten. Voor dit scenario wordt uitgegaan van een budget van € 50.000. Gemiddelde communicatie In dit scenario sluit WSHD aan bij het advies van de Unie van Waterschappen. Op basis van specifieke thema’s uit de eigen regio wordt de WSHD-campagne ingericht, zodat wordt onderstreept dat de stem van de kiezer ertoe doet en dat hij werkelijk invloed heeft op het waterbeheer in zijn leefomgeving. Daarbij zal ook afstemming plaats vinden met de profilering van de verschillende belangengroeperingen en de kandidaten. Bij dit scenario wordt onder andere rekening gehouden met de volgende activiteiten:  Naast de wettelijk verplichte advertenties voor oproepen van kandidaten zal het waterschap in de media apart aandacht besteden aan de komende verkiezingen, waaronder een advertentiepagina over de geregistreerde belangengroeperingen;  Er wordt een aparte verkiezingspagina op de website gemaakt, waarop kandidaten zich uniform kunnen profileren;  WSHD houdt informatiemarkten en excursies voor belangengroeperingen/potentiële kandidaten om het waterschap beter te leren kennen en zich zodoende beter te kunnen profileren;  Er worden informatiepakketten ontwikkeld voor belangengroeperingen/kandidaten. Voor dit scenario wordt uitgegaan van een budget van € 200.000. Intensieve communicatie In dit scenario wordt niet alleen de activiteiten uitgevoerd, zoals opgenomen bij het gemiddelde scenario, maar wordt ook sterker ingezet op activiteiten om de opkomst te bevorderen, zoals het maken van een ‘verkiezingsfilm’ voor lokale omroepen en radiospots en ‘verkiezingsgadgets’ om uit te delen tijdens WSHD-evenementen. Voor dit scenario wordt uitgegaan van een budget van € 500.000.

In het projectvoorstel en het investeringsvoorstel is uitgegaan van het gemiddelde scenario: toespitsen op regionale campagne waarbij de kiezer wordt gewezen op belang van het regionaal waterbeheer en ‘wat er te kiezen valt’ (democratische legitimatie). Na besluitvorming over het Projectplan en het investeringskrediet zal dit verder worden uitgewerkt in een apart communicatieplan Waterschapsverkiezingen 2015.

[8]


5

ORGANISATIE EN PLANNING

5.1

Organisatie Omdat de verkiezingen voor de leden van provinciale staten worden georganiseerd door de gemeenten, zullen gemeenten ook worden belast met de organisatie van de uitvoering van de waterschapsverkiezingen. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

Vanuit de Unie van Waterschappen is een (kleine) projectorganisatie opgezet om de landelijke communicatie campagne (mogelijk gezamenlijk met de provincies) en de afstemming met de gemeenten via de VNG uit te voeren. Daarnaast is er een klankbordgroep van de projectleiders van de individuele waterschappen en drie expertgroepen:  de Expertgroep BJZ voor de bestuurlijk-juridische vragen waarmee elk waterschap te maken krijgt;  de Expertgroep Kostenverdeling, die het onderzoek naar de extra kosten voor de gemeenten volgt;  Expertgroep Communicatie, die betrokken is bij de communicatiestrategie en de afspraken over wat centraal en decentraal gecommuniceerd wordt. Voor WSHD wordt een aparte stuur- en projectgroep ingesteld ten behoeve van het rechtmatig verloop van de verkiezingen. De Stuurgroep wordt gevormd door de dijkgraaf, de Secretaris-Directeur, het hoofd van de afdeling Bestuurlijk-Juridische Zaken en de projectleider Verkiezingen. De taak van deze Stuurgroep zal in de tweede helft van 2014 overgaan in het Centraal Stembureau, waarin de dijkgraaf als voorzitter van het Centraal Stembureau toezicht houdt op het rechtmatig verloop van de verkiezingen. De projectgroep bestaat uit de projectleider Verkiezingen en adviseurs vanuit bestuurlijke, communicatieve en juridische zaken. De projectleider is verantwoordelijk voor:  de afstemming met het landelijke proces (Unie van Waterschappen);  de samenwerking met de gemeenten binnen het beheergebied;  het aansturen van het bestuurlijke proces (als secretaris van het Centraal Stembureau);  het coördineren van het interne ambtelijke proces t.a.v. de bestuurlijke, juridische en communicatieve aspecten. Gezien de doelstelling van een rechtmatig verloop van de verkiezing is in de begroting en de jaarplannen rekening gehouden dat de projectleider voldoende tijd (en ervaring) heeft om dit project te trekken. Het zwaartepunt van de activiteiten zal in de loop van het proces wijzigen:  Inde eerste fase zal het zwaartepunt liggen op de afstemming met het landelijk proces (o.a. de aanpassing GBA) en het voorbereiden van de samenwerking met de gemeenten en het bestuurlijke proces. Daarbij wordt gerekend met 1 dag/ week in het tweede kwartaal van 2014 en 2 à 3 dagen per week in het derde kwartaal van 2014.  In de periode 1 oktober 2014 - 31 maart 2015 wordt gerekend met een beschikbaarheid van 4 dagen per week, omdat dan het zwaartepunt ligt op uitwerking van de processen met de verschillende gemeenten en het verzorgen van de interne procedures voor het bestuurlijke proces (registratie belangengroeperingen en kandidatenlijsten)  In het tweede kwartaal van 2015 zal de afronding van het project met de interne evaluatie plaats vinden. Daarvoor wordt gerekend met nog een tijdsbesteding van 1 dag per week.  De coördinatie van het interne ambtelijke proces is een beperkte activiteit, die vooral gericht is op het informeren van de verschillende betrokkenen.

[9]


5.2

Planning Momenteel hebben de waterschappen enige tijd, van eind november tot januari, om te komen tot een coalitie en om te bepalen wie de leden van het dagelijks bestuur worden. De periode tussen de uitslag van de verkiezingen en de feitelijke wisseling van het algemeen bestuur wordt met dit wetsvoorstel aanzienlijk bekort tot een week. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

In het project Waterschapsverkiezingen 2015 vormen de volgende data belangrijke mijlpalen: 

De partijen en belangengroeperingen, die mee willen doen aan de waterschapsverkiezingen moeten zich uiterlijk op 22 december 2014 hebben geregistreerd.



De kandidaatlijsten en eventuele verklaringen inzake lijstverbindingen moeten (uiterlijk) op 2 februari 2015 ingeleverd worden op het hoofdstembureau.



Eind februari 2015 moeten de gemeenten de stempassen, de stemlokalen, identificatieplicht de onderhandse volmachten en de kandidatenlijsten gereed hebben.



Op 18 maart 2015 volgt dan de verkiezingsdag zelf



De uitslag van de verkiezingen wordt op 23 maart 2015 bekend gemaakt.



De nieuwe Verenigde Vergadering zal op 26 maart 2015 geïnstalleerd worden, waarbij de leden worden beëdigd.

In de periode tot december zullen alle noodzakelijke voorbereidingen worden getroffen. Daarvoor worden nog specifieke draaiboeken worden opgesteld.

[10]


6

FINANCIËN Gemeenten krijgen via het Gemeentefonds een vaste vergoeding voor het organiseren van verkiezingen, ongeacht welke verkiezing en ongeacht de frequentie. De waterschappen bekostigen de verkiezingen uit de watersysteemheffing. De waterschappen vergoeden de extra kosten die gemeenten moeten maken in verband met de organisatie van de waterschapsverkiezingen. De precieze wijze van vergoeden en de omvang van de extra kosten wordt in overleg met partijen nader bepaald. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

In de afgelopen jaren zijn de inzichten over deze verkiezingen meerdere malen gewijzigd (indirect  direct; schriftelijke verkiezing  internet-verkiezing  stembusverkiezingen; samen met de gemeenteraad  alleen  samen met Provinciale Staten). In het wetsvoorstel is uiteindelijk gekozen voor directe stembusverkiezingen samen met de Provinciale Staten. Het totale investeringsbedrag voor de waterschapsverkiezingen is opgebouwd uit de volgende elementen: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

Bijdrage aan de gemeenten: Bijdrage per kiesgerechtigde: € 1,89 (bron: Rapport SIRA consulting) Aantal kiesgerechtigden: 660.000 Bijdrage gezamenlijke kosten Unie van Waterschappen: Kosten op basis van het Plan van Aanpak van de Unie van Waterschappen zoals dat door de Unie is vastgesteld (excl. stelpost Postbus 51-actie): € 503.000 (aandeel WSHD: 4,9 %) Stelpost Postbus 51-actie: Deze post betreft de landelijke publiciteitscampagne om de opkomst te bevorderen, waarbij momenteel nog gesprekken zijn of BZK deze kosten wil dragen. Geraamde kosten: € 750.000 (bron: PvA UvW) (aandeel WSHD: 4,9 %) Communicatie-kosten WSHD: Conform § 4.3 is er een keuze uit een beperkt, een gemiddeld en een intensief communicatie-traject. Voorgesteld wordt om uit te gaan van het gemiddeld scenario. Rente: Omdat ca. 15% van de kosten al in 2014 betaald moeten worden, wordt conform AWA ‘bouwrente’ apart opgevoerd. Onvoorzien: Aangezien de bijdrage aan de gemeenten als een vast (maximum) bedrag wordt gezien, bestaat de post ‘onvoorzien’ uit ongeveer 10 % van de posten 2 t/m 6. TOTAAL

€ 1.250.000

€ 25.000

€ 35.000

€ 200.000

€ 10.000

€ 30.000

€ 1.550.000

Het totale investeringsbedrag wordt voor 80% bepaald door de bijdrage per kiesgerechtigde. Dit bedrag is niet vanuit WSHD beïnvloedbaar. Op basis van de laatste waterschapsverkiezingen was in 2010 in het MJBP reeds een bedrag van 1,45 miljoen euro opgenomen voor dekking van de kosten voor de komende verkiezingen (voor 2012). Er is dus een extra budget van € 100.000 nodig. De extra kapitaallasten (die vanaf 2016 op de exploitatie drukken) zullen worden opgenomen in de Programmabegroting 2015-2019.

[11]


7

DE RISICO’S Een risico is wel dat kiezers niet goed begrijpen dat de stemming betrekking heeft op twee verschillende verkiezingen. Daar zal in de voorlichting dan ook aandacht aan worden geschonken. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

De noodzakelijke aanpassingen in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) en de Basisregistratie Personen (BRP) vormen een risico. Aangezien dit niet alleen binnen het beheergebied van WSHD speelt, wordt dit vanuit de Unie in samenspraak met de VNK en BZK opgepakt. Indien er alsnog een noodprocedure moet worden ontwikkeld om de lijst van kiesgerechtigden per waterschap tijdig gereed te hebben, zullen de daarvoor noodzakelijke kosten door BZK of de gemeenten gedragen worden (in de vorm van een vermindering van de bijdrage per kiesgerechtigde). Er wordt nog gesproken over het normbedrag per kiesgerechtigde, dat moet worden vergoed aan de gemeenten. Op basis van een onafhankelijk onderzoek is momenteel een normbedrag van € 1,89 per kiesgerechtigde berekend. Aangenomen wordt, dat dit een maximum-bedrag is, dat wel zo’n 3/4 van het totale budget bepaalt. Daarmee is het risico beperkt. Communicatief zijn er ook bepaalde risico’s:  Onbekendheid met de taken van het waterschap, het feit dat er iets te kiezen valt en de te kiezen kandidaten;  Onduidelijkheid over het onderscheid tussen de rollen en de taken van de provincie en het waterschap. Wie gaat nu precies waar over?  Ondergesneeuwd raken door de campagne van de Provinciale Staten en de aandacht van de kiezers voor het gevolg van hun keuze voor de verhoudingen in de Eerste Kamer. Voorkomen moet worden, dat kiezers alleen stemmen voor provincies en niet voor waterschappen. In het uit te werken communicatieplan zal hier specifiek op worden ingegaan.

[12]


8

EVALUATIE Hoe de kiezer omgaat met deze gecombineerde verkiezingen zal worden geëvalueerd. (Memorie van Toelichting Wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen)

Na afloop zal er binnen WSHD direct een evaluatie worden gehouden, waarbij de ervaringen en leerpunten t.a.v. de procedures, de samenwerking en de projectorganisatie (inclusief het budget) zal worden vastgelegd worden. In de globale tijdsplanning van het landelijke traject is ook opgenomen dat er in het voorjaar van 2015 een evaluatie plaatsvindt van de eerste, gecombineerde verkiezingen van provincies en waterschappen. Daarbij zal er ook een gezamenlijke evaluatie plaatsvinden met gemeenten en waterschappen, gecoördineerd door de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de Unie van Waterschappen. Het streven is dat er met de provincies wordt opgetrokken in een landelijke publiciteitscampagne. Afhankelijk van de mate waarin deze samenwerking er komt, dient ook deze aanpak geëvalueerd te worden. Daarnaast wordt er door de projectorganisatie en de bijbehorende expertgroepen een evaluatie uitgevoerd van de voorbereidingen die waterschappen zelf hebben getroffen. Tenslotte is er ook politiek een evaluatie afgesproken, waarbij o.a. de geborgde zetels aan de orde zullen zijn.

[13]

Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 16

Recommend Documents