Dansen in de bibliotheek tijdens Night of the Seventies, start van Nederland Leest. jaarverslag. Gemeente Den Haag. bibliotheek den haag

Dansen in de bibliotheek tijdens ‘Night of the Seventies’, start van ‘Nederland Leest’

Gemeente Den Haag

2008

jaarverslag bibliotheek den haag

Kranten lezen uit de hele wereld

Geen eeuwfeest zoals in 2006 en ook geen 100.000ste lid zoals in 2007. Afgezet tegen die twee unieke, feestelijke jaren is 2008 misschien een wat gewoon jaar. Hoewel, gewoon? 2008 was een jaar waarin Bibliotheek Den Haag veel activiteiten organiseerde, voor en door Hagenaars. Een jaar dat laat zien welke belangrijke rol de bibliotheek speelt in de Haagse samenleving. Bij al die activiteiten staan onze klanten in het middelpunt. Daarom hebben we de collecties vernieuwd, zodat onze 100.000 leden in de bibliotheek (vrijwel) alles aantreffen wat zij zouden willen lezen. Wij letten daarbij heel goed op, dat de collectie van de wijkbibliotheek past bij de behoefte van de lezers in de wijk. Ook hebben we – om onze bijna 2,5 miljoen bezoekers goed te ontvangen – geïnvesteerd in de ruimtelijke kwaliteit van onze bibliotheken: de wijkbibliotheken Nieuw Waldeck en Laakkwartier werden gerestyled, zodat zij er weer modern uitzien. Het aantal computers in wijk­ bibliotheek Transvaalkwartier ten slotte is verdubbeld, zodat kinderen en jongeren­ nog sneller een plekje vinden als zij huiswerk willen maken. Honderden activiteiten, van schrijversbezoeken, leeskringen, muziek, toneel en dans, cursussen, tentoonstellingen tot inspirerende lezingen, vonden dit jaar plaats in de 19 vestigingen van de Haagse bibliotheek. Om daar ruimte voor te scheppen, werden de openingsuren van de bibliotheken met meer dan 20% uitgebreid. De klanten van Bibliotheek Den Haag beloonden al onze inspanningen met een hoog waarderingscijfer. In de Stadsenquête scoorde de bibliotheek het hoogste van alle gemeentelijke diensten, maar ook in het gezamenlijke klanttevredenheidsonderzoek van de bibliotheken van de vier grote steden eindigde de Haagse openbare bibliotheek bovenaan. Een mooie waardering, maar daar laten we het niet bij! We zijn trots op onze prestaties in 2008, maar u kunt ervan op aan dat wij ze in 2009 proberen te overtreffen. Charles Noordam, directeur

Opnieuw een hoge score

De leerwerkbibliotheek

Aangepast lezen

Bibliotheek hét ontmoetingspunt

Vraag je bezoekers van Bibliotheek Den Haag wat ze van ‘hun’ biblio­ theek vinden, dan is bijna iedereen enthousiast. De ruim 3000 mensen van 12 jaar en ouder die meededen aan het tweejaarlijkse klantenonder­ zoek, gaven de dienstverlening van Bibliotheek Den Haag in 2008 ge­ middeld een 8,1! De deelnemers aan het onderzoek mochten hun mening geven over maar liefst 35 aspecten van de dienstverlening. Wat opvalt, is dat verbeteringen bij diverse ves­ tigingen­ echt effect hebben gehad. Zo scoorden bijvoorbeeld toeganke­ lijkheid van het gebouw, de duidelijke bewegwijzering en de gebruiks­ vriendelijkheid van catalogi hoger dan in het vorige onderzoek. Ook waarderen de bezoekers het zeer dat de bibliotheken langer open zijn dan voorheen. Den Haag scoorde in dit onderzoek net iets beter dan collegabibliotheken in Amsterdam (8,0), Rotterdam (8,0) en Utrecht (7,9). Bibliotheek Den Haag wil ten minste een 8 halen bij een klanttevreden­ heidsonderzoek. Een 8,1 is dus een cijfer om trots op te zijn, maar de bibliotheek probeert uiteraard om ook die onderdelen van de dienst­ verlening te verbeteren die lager scoorden dan een 8.

Studenten van Hogeschool INHolland en de Haagse Hogeschool (hbo’ers), leerlingen van het ROC Mondriaan (mbo’ers) en van de Johan de Witt Scholengroep (vmbo’ers) mogen bij bibliotheek Haagse Hout aan de prak­ tijk ruiken. Hoe houden we met elkaar de bibliotheek draaiende met de kennis en vaardigheden die we op school hebben opgedaan? En wat leren we hiervan? Die vragen staan centraal in het project Leerwerkbibliotheek. Daarin gecoacht door medewerkers van de bibliotheek, maken de leerlin­ gen en studenten kennis met de toch wel lastige dagelijkse werkelijkheid. In een iets aangepaste vorm loopt het project door tot 2010. Het is de bedoe­ling dat nog drie andere biblio­ theken zich gaan openstellen voor ‘leerwerkers’.

Graag willen lezen maar het niet kunnen door een fysieke beperking betekent niet dat de boeken de kast in kunnen! Want de Haagse bibliotheek zoekt steeds naar oplossingen om mensen zo lang mogelijk te laten lezen. Daarom zijn in de bibliotheken Morgenstond en Scheveningen proef­ projecten gestart voor mensen die moeite hebben met lezen. Zij maken er kennis met allerlei leeshulpmiddelen zoals grote letter- en gesproken boeken­. Zodra zij daar vertrouwd mee zijn geraakt, kunnen wij hen door­ verwijzen naar het Loket aangepastlezen. Dit is sinds 2007 de landelijke organisatie die blinden en slecht­ zienden ondersteunt.

Wijkbibliotheken krijgen steeds ruimere openingstijden. Zo worden zij dé centrale informatie- en ontmoetings­ punten in de wijken. In anderhalf jaar tijd zijn 11 van de 18 wijkbibliotheken maar liefst 135 uren langer open geweest. Het totaal aantal uren dat de Haagse bibliotheken open waren, is daardoor toegenomen met 21,7%. Voor wie rustig wil internetten, is er goed nieuws: sinds december 2008 beschikken alle Haagse bibliotheken over draadloos internet (Wi-Fi). Het gebruik daarvan is gratis.

Wethouder Jetta Klijnsma opende de vernieuwde bibliotheken (foto Henriëtte Guest)

Digitaal lezen en luisteren met e-portal

Gedaanteverwisseling bibliotheken Laakkwartier en Nieuw Waldeck

Thuis of waar dan ook online lezen en luisteren. Dat kan sinds kort via de e-portal van de openbare bibliotheek: 24 uur per dag, zeven dagen in de week zijn digitale lees- en luister­ boeken te lenen door ze te down­ loaden en bijvoorbeeld op te slaan op de eigen mp3-speler of personal computer. De e-portal is gestart met een collectie van ongeveer 150 Neder­ landstalige e-books en 100 e-audio­ books.

In krap een maand tijd is in het voor­ jaar van 2008 bibliotheek Laakkwartier gerenoveerd en opnieuw ingericht volgens ideeën van architect Jan David Hanrath. De bibliotheek kreeg een nieuwe vloer, een prettiger indeling, fijne zitbanken, een compleet nieuw lees- en schrijfplein en een plek om kranten en tijdschriften in te zien. Na de opening voor het publiek op 13 mei volgde een feestweek. In juni was bibliotheek Nieuw Waldeck aan de beurt voor een restyling Kranten lezen uit de hele wereld volgens­ het ontwerp van architecten­ bureau Millies. De entree en balie zijn Ruim 700 internationale kranten zijn ingrijpend verbeterd en voor kleine in hun oorspronkelijke opmaak digitaal kinderen is er een speels ingericht te lezen via de databank PressDisplay. hoekje. Ook de jeugdlezers hebben De krantentitels komen uit zo’n 40 nu hun eigen plek. In de leesruimte verschillende landen. PressDisplay is aan het water is een apart krantente lezen op lokatie op beeldscherm. en tijdschriftenhoekje gekomen. Op 14 juli ging Nieuw Waldeck weer open voor het publiek. In september volgde een feestvierdaagse voor jong en oud. Wethouder Jetta Klijnsma heropende beide bibliotheken officieel.

Colofon Het jaarverslag 2008 is een

uitgave van Bibliotheek Den Haag. Postbus 12653, 2500 DP Den Haag Meer informatie: Afdeling Communicatie, Marketing & Evenementen Bibliotheek Den Haag, [email protected] Eindredactie: Afdeling Communicatie, Marketing & Evenementen Bibliotheek Den Haag Tekst: Ton van der Veeken, Den Haag Foto voorkant: Mylène Siegers Vormgeving: Melanie van Haaren, bNo Opmaak: Heleen van Haaren, Den Haag Drukwerk: Opmeer drukkerij, Den Haag Oplage: 2.500



© Dienst Openbare Bibliotheek Den Haag, 2009



Zo veel mogelijk informatie beschikbaar stellen en die toegankelijk maken voor haar bezoekers. Dat blíjft een uitdagende opdracht voor Bibliotheek Den Haag. Op allerlei manieren en in allerlei vormen. Door gebruik te maken van de modernste vormen van automatisering kan de bibliotheekbezoeker steeds zelfstandiger zijn weg vinden. Voor wie gericht of zelfs ongericht op zoek is naar informatie, vormt de bibliotheek een onuitputtelijke bron. Dat geldt voor

de meest uiteenlopende onderwerpen. In het afgelopen jaar waren gezondheid en opvoeden hot items, zoals bleek uit de lezingen, discussies en cursussen die de verschillende bibliotheken aanboden. De online dienstverlening van Bibliotheek Den Haag wordt breder en beter. Daarvan getuigt onder meer de nieuwe website met verbeterde zoekmachine. Het zoeken naar en vinden van informatie wordt zo steeds plezieriger en simpeler!

Luisteren naar verhalen als onderdeel van het programma De Voorleesvogel

Opvoeden samen aanpakken, een fototentoonstelling over Haagse gezinnen in opvoedsituaties (foto's Mieke Schlaman)

BIBLIOTHEEK EN informatie • BIBLIOTHEEK EN informatie • BIBLIOTHEEK EN informatie • BIBLIOTHEEK EN informatie • BIBLIO ­ THEEK EN informatie •BIBLIOTHEEK EN informatie • BIBLIOTHEEK EN informatie • BIBLIOTHEEK EN informatie • BIBLIOTHEEK EN Voorlichting over gezondheid en opvoeding Wie iets wil weten over gezondheid of opvoeding, vindt alle mogelijke informatie bij Bibliotheek Den Haag. Maatschappelijke organisaties die over dit belangrijke onderwerp voorlichting willen geven, werken daarom graag samen met de bibliotheek. Een greep uit de activiteiten.

Lezingen en cursussen Het ging over hooraandoeningen tijdens een informatiedag van de Neder­ landse Vereniging van Slechthorenden in de Centrale Bibliotheek. En biblio­ theek Schilderswijk organiseerde (samen met GGD en Stichting Boog en Zebra) een programma speciaal voor vrouwen over assertiviteit, beweging, medicijnen en kruiden, kraamzorg, mantelzorg en opvoeding. Positief ouderschap (een lezing door schrijfster Carla Muijsert), Bewust opvoeden met plezier (een cursus voor ouders van peuters en kleuters) en Opvoeden, hoe doe je dat trokken flink wat ouders, grootouders en profes­sionals die hun licht wilden opsteken over hedendaagse opvoeding. Ook de lezing over hoogbegaafdheid van kinderen en hun eigenschappen en ont­wikkelingen van babytijd tot volwassenheid, was goed bezocht.

De digitale bibliotheek Opvoeden samen aanpakken: tentoonstelling en gesprek In twaalf portretten liet fotografe Mieke Schlaman Haagse gezinnen in opvoedsituaties zien: vaders, moeders en hun kinderen. De ouders hebben een verschillende culturele achter­ grond; ze komen uit Nederland, Marokko, Turkije, Suriname, Afghani­ stan, Pakistan, Sri Lanka, Ghana en Iran. De tentoonstelling met de titel Opvoeden samen aanpakken is onder­ deel van een breed Haags project dat de Haagse bibliotheek met Vluchtelin­ genwerk Den Haag, Stichting MOOI en Stichting Yasmin begon. Het doel: bewoners van verschillende culturele groeperingen in de Haagse wijken met elkaar in contact brengen en kennis laten maken met elkaars ideeën en ervaringen over zorg en opvoeding. Opvoeden samen aanpakken is in eerste instantie georganiseerd voor bewoners van de stadsdelen Centrum, Escamp, Laak en Segbroek. Zij kunnen naar aanleiding van de tentoonstelling deelnemen aan gesprekken in de wijken en een stedelijke slotbijeenkomst aan het einde van het project (december 2009). De tentoonstelling is al in verschillende bibliotheken te zien geweest.

Online dienstverlening wordt voor Bibliotheek Den Haag steeds belang­ rijker. Catalogi inzien via de website, reserveren en verlengen van titels, opvragen van specifieke informatie, het is allemaal mogelijk. En de biblio­ theek blijft zich ontwikkelen. In februari is een nieuwe versie van de website online gegaan die nog beter toeganke­ lijk is. Meer vinden met minder muis­ klikken, dat is waar het de ontwerpers om ging. Alle informatie op de site is opnieuw en overzichtelijk ingedeeld en de navigatie is sterk verbeterd. Boven­ dien heeft de site een nieuwe, speciale zoekmachine, de AquaBrowserLibrary. De website van de bibliotheek biedt ook digitale informatie aan uit data­ bases van andere organisaties. Een mooie service en nog gratis ook!

BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN edu ­ catie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK Bibliotheek Den Haag staat voor ‘een leven lang leren’. Ze is steeds betrokken bij de ontwikkeling van mensen, of ze nu jong zijn of oud. Daarom staat de aanpak van laaggeletterdheid tot 2010 hoog op de agenda. Samen met scholen­ en andere maatschappelijke organisaties ontwikkelt de bibliotheek speciale programma’s voor mensen die onvoldoende kunnen lezen en schrijven­. Een groot aantal wijkbibliotheken richtte bijvoorbeeld lees- en schrijfpleinen in met gemakkelijk leesbare boeken. En ook de Haagse Taalkr8! Dagen zijn daarvan een voorbeeld. Drempelverlagend en stimulerend. Dat laatste gaat ook bij uitstek op voor de Nationale Voorleesdagen en het Haags Peuter­ festival. Met aandacht voor filosofie bedient de bibliotheek weer heel andere doel­ groepen. Net zoals met de emancipatieprogramma’s die de afgelopen jaren de emancipatie van bijvoorbeeld allochtone, Haagse vrouwen dichterbij hebben­ gebracht. In het afgelopen jaar is het project Emanciperen moet je (stimu)leren afgerond.

Het jaar 2008 in cijfers Bezoek fysieke bibliotheek Geregistreerde gebruikers (leden) 101.000 Uitleningen plus verlengingen 3.587.000 Bezoeken bibliotheek totaal 2.480.000 Bezoeken Centrale Bibliotheek 930.000 Deelnemers bibliotheekactiviteiten 43.000 Bezoekers tentoonstellingen 63.000 Informatieverstrekkingen 310.000 Groepsbezoeken (groepen) 5.400 Groepsbezoeken (personen) 130.000 Bezoek virtuele bibliotheek Bezoeken website Reserveringen via de website Rapportcijfer klanttevredenheid

900.000 17.000

Laaggeletterdheid aangepakt!

De Haagse Taalkr8! Dagen

Zes vestigingen van Bibliotheek Den Haag kregen in 2008 een ‘lees- en schrijfplein’. Hier kunnen volwassenen terecht voor makkelijk leesbare boeken, fotoboeken en luisterboeken. Ook zijn er computers waarop bezoekers kunnen oefenen met spelling en taal. Voor jongeren die moeite hebben met lezen, zijn er speciale lees- en schrijf­ pleinen, de 4you!’s. In een 4you! kun je ook gamen, bijvoorbeeld op de Wii. Andere programma’s tegen laaggelet­ terdheid waren in 2008: De Voorleesvogel (voor peuters en kleuters), Lees&Schrijf (een televisieserie) en Leeskr8!.

Leuk en creatief kennis maken met de Nederlandse taal. Dat kon vijf dagen lang in november op initiatief van de Stichting Lezen en Schrijven. De biblio­theek verzorgde met vijf vmbo-scholen de Haagse Taalkr8! Dagen. Meer dan 1200 leerlingen deden mee aan de workshops Taalkr8!. Erg spannend, want er was van alles te doen. Ballonnen schrijven bij een strip. Beschrijven wat er gebeurt in een gek filmpje van YouTube. Een gedicht maken­ met een animatiefilm erbij. Ook was er de presentatie van het boek Haal de oorlog uit een kind met verhalen over War Child, geschreven door vmbo-leerlingen die aan de Taalkr8! van 2007 meededen.

Meer leesplezier met Leeskr8! Hoe ga je lezen leuker vinden? Door méér te lezen. Leuke boeken. Span­ nende boeken. Maar wat als je boeken saai vindt en je er het geduld niet voor hebt? Dan is er sinds kort Leeskr8! Het is een gloednieuwe manier om plezier te krijgen in lezen, speciaal ontwikkeld voor jongeren tussen 12 en 16 jaar die op het vmbo zitten. Jongeren kijken graag naar films en kunnen vaak goed overweg met de computer. Daarom is Leeskr8! een zogeheten multimediaal project: het werkt met film (dvd) en een website. In 2008 ging de website www.leeskr8.nl online. Deze site is interactief­ en daagt leerlingen uit om zelf aan de slag te gaan.

8,1

(klanttevredenheidsonderzoek 2008)





De Nationale Voorleeswedstrijd had dit jaar een Haagse kampioen: Céline-Miatta Sutoris

Haagse letters, Haagse woorden, Haagse zinnen, een literair overzicht

Lekker veel voorlezen tijdens de Nationale Voorleesdagen

Ontmoetingen tijdens Internationale Vrouwendag

BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • BIBLIOTHEEK EN educatie • Lezen begint met voorlezen!

Het kind en de kat

Leerlingen interviewen schrijvers

Niet alleen voorlezen, ook theater De Haagse bibliotheek laat het niet bij voorlezen­ tijdens de Nationale Voorlees­ dagen, zij knoopte er al voor de vijfde keer een heus peuterfestival aan vast met theater­voorstellingen in bijna elke vestiging. Peuters en hun ouders kwamen in alle bibliotheekvestigingen­ naar mooie verhalen luisteren en reserveerden later ook vaak kaartjes voor het peutertheater. Verschil­ Voorlezen voor de allerkleinsten lende poppen- en mimetheatergroepen Met lezen kun je niet vroeg genoeg beginnen. De Nationale gaven­ leuke voorstellingen die allemaal Voorleesdagen willen ouders stimuleren (nog) meer voor te iets te maken hadden met het prentenboek lezen­ aan hun kinderen; vooral aan de allerkleinsten­ die nog Kleine muis zoekt een huis van schrijver niet kunnen lezen. Bibliotheek­ Den Haag gaf het goede voor­ ˇ De vele peuters beeld door peuters en kleuters (tot 6 jaar) en hun (groot)ouders en illustrator Petr Horácek. keken ademloos toe. Volgend jaar opnieuw uit te nodigen voor een voorleesontbijt, traditiegetrouw de start van de Nationale­ Voorleesdagen. Een lekker broodje, wat peutertheater! te drinken erbij, een mooi verhaal en een cadeautje op de koop toe. Dat stimuleert! Sommige wijkbibliotheken ontvingen groepjes uit kinderdagverblijven of van basisscholen en hadden Een Haagse voorleeskampioen bekende (of minder bekende) voorlezers uitgenodigd. Dat je met voorlezen al jong kunt beginnen, bewijst de Nationale Voorlees­wedstrijd, een initiatief van de Stichting Lezen en de Vereniging Openbare Bibliotheken. Een record­aantal van meer dan 80.000 kinderen uit de groepen 7 en 8 van basisscholen in heel Nederland deed mee aan de jubileum­ editie – de 15e! – van deze voorlees­ wedstrijd. Na de Haagse lokale voorronden mochten de beste vijf voor­lezers meedoen aan de regionale ronde in maart in Delft. En het was de Haagse Céline-­Miatta Sutoris van de Archipelschool die iedereen­ de loef afstak door op 21 mei in Amsterdam de Nationale Voorlees­kampioen te worden!

Leerlingen uit de hoogste klassen van havo en vwo van tien scholen in de Haagse regio maakten een geheel eigen verhaal, gebaseerd op de oudZuid-Hollandse mythe van het kind en de kat. Alle verhalen kregen opzettelijk een open einde, zodat tien veelbelovende jonge schrijvers er ieder een konden afmaken. Dat leverde dus elf mythische verhalen op: de oude, klassieke versie én tien hagelnieuwe van leerlingen en schrijvers samen. Kunstenaar Willehad Eilers zette alle elf verhalen in beelden om. Het hele proces van schrijven tot het maken van de kunstwerken is te zien op de website www.multimedialemythen.nl. De totale productie is in november op het Crossing Border Festival gepresenteerd als MultiMediale Mythen 2008: Het Kind en de kat. Per school is één van de verhalen bovendien ver­ beeld in een virtuele wereld. Hoe? Dat mochten de leerlingen helemaal zelf weten. Het Kind en de kat is een samenwerking van Crossing Border, het Kunstgebouw, Bibliotheek Den Haag, diverse regionale bibliotheken en Digitaal Leren.

Bibliotheek Den Haag gaf 2008 een filoso­ fisch tintje met verschillende lezingen, een minisymposium en een complete cursus­ over het werk van de Nederlandse denker Baruch Spinoza. Van de dagelijkse bibliotheekpraktijk naar de filosofie is een flinke stap. De Franse filosoof Bernard Stiegler, tevens adjunctdirecteur van het Parijse Centre Georges Pompidou zette die stap echter moeiteloos Den Haag literair in zijn lezing Identification, singularité et individuation. De hoogleraar nodigde in Wat gebeurt er in Den Haag allemaal op literair gebied? zijn betoog uit na te denken over de plek Die vraag was gemakkelijk te beantwoorden nadat van mensen in de huidige, moderne wereld­. Bibliotheek­ Den Haag Haagse Letters, Haagse woorden, Zijn woorden werden direct­ vertaald­ in Haagse Zin publiceerde. Een zestien pagina’s tellende­ het Nederlands zodat iedereen­ het goed krant, die huis-aan-huis werd verspreid als bijlage bij kon volgen. In filosofiemaand april konden Hagenaars De Posthoorn. Financieel mogelijk gemaakt door de naar hartenlust mee-filosoferen over hun gemeente Den Haag. stad tijdens het minisymposium Filosoferen over de moderne stad. Wim Willems, Jan Hendrik Bakker en Jan de Graaf gaven er hun visie op de problemen en kansen die de moderne stad biedt. De hoogleraar sociale­ geschiedenis, de filosoof en de architect discussieerden daarna onder leiding van filosoof Tom Dommisse nog volop met het publiek. Tom Dommisse startte later in het jaar een cursus van twaalf wekelijkse bijeen­ komsten over het belangrijkste werk van Baruch Spinoza, die leefde van 1632-1677. Voor wie een cursus te veel vond hield Miriam van Reijen een lezing over het gedachtegoed van deze Nederlandse denker.

Voorlezen prikkelt de fantasie, ontwikkelt het taalgevoel, vergroot de woordenschat en draagt bij aan interactieve vaardigheden. En voorlezen is vooral leuk! Daarop haakte Bibliotheek Den Haag ook het afgelopen jaar in tijdens de Nationale Voorleesdagen, die ze liet volgen door een peuter­ festival met theater.



De Centrale Bibliotheek kreeg in november een heuse, ingerichte studio om leerlingen van het voortgezet onder­wijs drie schrijvers te laten interviewen: Laia Fabregas­, Robbert Welagen en Hadjar Benmiloud. De leerlingen, afkomstig van Montaigne Lyceum, Sorgh­vliet Gymnasium, Dalton Vatel en Aloysius College, volgden eerst een cursus interviewen. Klas­genoten konden de interviews op afstand volgen en na afloop meepraten.

De filosofische bibliotheek

De bibliotheek en emancipatie Met het project Emanciperen moet je (stimu)leren, leverde de bibliotheek een stevige bijdrage aan de emancipatie van allochtone vrouwen in Den Haag. Het project duurde vijf jaar en is in 2008 afgesloten; negen wijkbibliotheken en de Centrale Bibliotheek deden eraan mee. Het project mag dan zijn afgerond, dat betekent niet dat het gedaan is met emancipatie. Bibliotheek Den Haag zet haar activi­ teiten op dat gebied onverminderd voort.

Emanciperen moet je (stimu)leren Rond de Internationale Vrouwendag op 8 maart werden diverse emancipatieactiviteiten georganiseerd. Zo waren enkele vestigingen van de bibliotheek betrokken bij wijkprogramma’s die aandacht gaven aan de lichamelijke integriteit­ van vrouwen. Bibliotheek Schilderswijk organi­ seerde met STEK en Mara de Interreligieuze Vrouwendag­ viering; het ging op die dag om verhalen, ontmoeting en uitwisseling van culturele (geloofs)tradities. De biblio­theken Schilderswijk en Bouwlust besteedden aandacht aan de beeldvorming over vrouwen in tijdschriften. In het emancipatiestreven neemt de ontmoeting tussen mensen en groepen een belangrijke plaats in. Drie initiatie­ ven uit de tweede helft van 2008 springen wat dat betreft in het oog. Het Mama Verhalenkoor waarin achttien vrouwen­ met verschillende achtergronden elkaar ontmoet­ ten, elkaar verhalen vertelden en daar samen over zongen. Het gevoel van thuis: besloten bijeenkomsten waar migranten­vrouwen hun verhalen vertelden aan autochtone Haagse vrouwen. En Waar kies je voor als moslima?. Tijdens­ deze bijeenkomst ging Esma Choho in gesprek met moslima’s over keuzes maken in een complexe samen­ leving. Zij schreef het boek Moslim Unlimited: (over)leven in het Wilde Westen.



Zin in een tentoonstelling, een lezing, muziek, theater? Een blik in de Bibliotheek­Agenda­­ leert dat al deze kunstuitingen aan bod komen. Zowel voor volwassenen als voor kinderen waren er uitvoeringen, schrijvers­ bezoeken, (thema)workshops en exposities. Steeds vaker biedt de Haagse bibliotheek­ artiesten en kunstenaars een podium voor hun culturele en artistieke­ uitingen. Bij voorkeur lokaal talent krijgt een kans (‘community art’).

Dat trekt ook kinderen en jongeren aan. Speciaal om hen te laten kennismaken met cultuur (en met boeken natuurlijk) is de Boekerpas in het leven geroepen. Ook Bibliotheek Den Haag doet mee. Veel aandacht voor kunst en cultuur wil uiteraard niet zeggen dat leesbevordering ondergeschikt is. Integendeel! De Boekenweek, de Kinderboekenweek en Gedichtendag zijn elk jaar weer markante evenementen en hoogtepunten van het jaar. Zoals ook in 2008!

Het nieuwe Boekhorstfestival met muziek dans en voordracht Ballonnen oplaten bij de introductie van de Boekerpas

Marnix Rueb maakte een van de tekeningen voor de nieuwe striphoek in de Centrale Bibliotheek

Opening tentoonstelling Haagse Popfoto’s tijdens Haags Uit Festival

BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLI ­ Boekerpas

Evenementen voor veel bezoekers

Geld sparen met lezen, dat kan nu ook in Den Haag! Om promotie te maken voor het boek werken boek­handels, uitgeve­rijen en bibliotheken samen in de Stichting Kinder­ boekerpas. Ook Bibliotheek Den Haag doet enthousiast mee. Kinderen die lid zijn van de bibliotheek kunnen­ met de pas gratis sparen­. Iedere keer dat ze een boek lenen, komt er 10 eurocent op de pas te staan (met een maximum van 50 euro­ cent per week). Kinderen kunnen­ het gespaarde bedrag gebruiken­ om nieuwe boeken te kopen met een korting van maximaal 20%. En er is meer. Het ‘spaargeld’ op de Boekerpas geeft ook recht op korting bij culturele evenementen, jeugd­ films, theatervoorstellingen en musea. De Boekerpas bevordert dus het lezen, stimuleert eigen­ boek­bezit en deelname aan culturele­ activiteiten. Dat alles voor kinderen en jongeren tot 17 jaar.

Markante evenementen, dat waren de festiviteiten rond de Boekenweek en de Kinderboekenweek inder­ daad dit jaar. Maar ook activiteiten zoals de Gedichten­ dag, opening van de Striphoek en het evenement rond de 90ste verjaardag van Hella Haasse trokken de aandacht.



Kinderboekenweek: twee dagen om niet te missen Rijmen, rappen, gedichten of poëzie, het is maar hoe je het noemt. Poëzie was het thema van de Kinderboekenweek. Dit jaar pakte Biblio­ theek Den Haag eens flink uit met maar liefst twee feesten. Eén voor 7-plussers op zaterdagavond, en een feest op zondagmiddag voor kinderen van 4-10 jaar. Het ‘Groot Niet Te Missen’ is een heus festival geworden! Kinderen die in de Huis Anubis-bibliotheekquiz een kaartje hadden gewonnen, stond op zaterdag iets bijzonders te wachten. Rapper en hiphopper Andy Ninvalle presenteerde onder anderen Nienke (van Het Huis Anubis) en schrijfster Anna Woltz, en spoorde De derde leeftijd tijdens de Boekenweek de kinderen aan mee te doen met bollywood- en capoeiradansers. Het thema van de 73e Nationale Boekenweek, Van Tijdens het knalfeest de dag erna was er veel muziek, vertellen, oude menschen – De derde leeftijd en de letteren, luisteren, theater, zingen en knutselen. Wethouder Jetta Klijnsma inspireerde Bernlef tot het schrijven van het boeken­ deed de opening, overhandigde de allereerste Boekerpas en gaf het weekgeschenk De Pianoman. Nieuwe leden van de startsein voor een ballonnenwedstrijd. De vijf ballonnen die de grootste bibliotheek kregen het boekje tijdens de Boekenweek afstand aflegden, werden gevonden in het Duitse Werlte, ongeveer cadeau. Een ander presentje van de Nederlandse 250 kilometer van de bibliotheek. De kinderen die ze hadden opge­ bibliotheken­ aan hun leden was het Boekenweek-cv met informatie en vragen over de schrijver Bernlef en laten, kregen voor iedere vliegkilometer 10 eurocent op hun nieuwe zijn werk. Wie die vragen goed beantwoordde, kon een Boekerpas (zie hiervoor) bijgeschreven, ofwel v 25! Het feest was met prijs winnen. Voor schrijvers in levenden lijve konden 1500 kinderen een daverend succes. lezers op twee dagen terecht in het Haagse Boeken­ weekcafé in de Centrale Bibliotheek. Daar maakten Cornald Maas, Ivan Wolffers en Aaf Brandt Corstius hun opwachting. Zij publiceerden ieder hun ervaring Gedichtendag: poëzie en muziek met ouder worden en gezondheid: Cornald Maas Dichters gebruiken in hun poëzie nogal eens gewone voorwerpen. schreef Op de helft, Ivan Wolffers bracht Het Dikke Tijdens de Gedichtendag 2008 stond daarom de relatie tussen poëzie Afslankboek uit en van Aaf Brandt Corstius verscheen en dingen uit het dagelijks leven centraal. De bibliotheek verzorgde op onder andere Het jaar dat ik dertig werd. Muziekgroep deze dag een mooi programma met poëzie en muziek. Twintig Haagse STEFKA zorgde voor een vurig, Spaanstalig, jazzy deelnemers aan de al eerder gehouden poëzie-talentenjacht Poëzie intermezzo. Een dag later voerden schrijfster Inez van op Pootjes droegen hun gedicht voor. Twee leden van de rockband Dullemen en theaterregisseur Erik Vos een interessante Roosbeef zongen Nederlandstalige liedjes. Poëzie op Pootjes besloot discussie met journalist en criticus Jan Paul Bresser, de zoektocht naar nieuw dichttalent een aantal weken later in Theater afgewisseld met muziek van Fay Lovsky. Zwembad De Regentes. Ook daar trad een selectie van nieuwe Ook in de wijkbibliotheken waren volop optredens van dichters­ op te midden van coryfeeën als choreograaf Rudi van Dantzig, schrijvers, onder wie Arthur Japin. Yvonne Keuls ging schrijfster Anna Enquist en de Haagse flamencogroep De Règahs. met publiek in gesprek over haar boek Mevrouw mijn De wethouders Jetta Klijnsma en Rabin Baldewsingh droegen een door henzelf geschreven gedicht voor. moeder. Eveline van Putte, docente creatief schrijven, gaf een workshop ‘Levensverhalen schrijven’.

Strips in de spotlights De Centrale Bibliotheek kreeg in 2008 een nieuwe striphoek die gaandeweg het jaar een door­ slaand succes werd. Behalve 3500 strips vinden lezers in de striphoek ook graphic novels, cartoons, politieke prenten en boeken over strips en hun makers. Wie de boeken van Marten Toonder zoekt, kan ook in de striphoek terecht. Tekeningen van Marnix Rueb, Jos Collignon en Raymond Hendriks, speciaal voor de bibliotheek gemaakt, sieren de wanden.

Popmuziek tijdens Haags Uit Festival Normaal gesproken zetten de Haagse popbands John Dear Mowing Club en Trio Escobar de versterkers helemaal open. Maar in de Haagse bibliotheek brachten ze alleen akoestische muziek. Het leverde bijzondere en ingetogen optredens op! Daaraan vooraf ging de opening van de tentoonstelling Haagse Popfoto’s, een mooi overzicht van Haagse popbands door de jaren heen. De echte boekenliefhebbers gingen langs de stands met afgeschre­ ven boeken, waarvan de opbrengst bestemd was voor de bouw van een bibliotheek in Juigalpa, Nicaragua.

Eerbetoon aan Hella Haasse Schrijfster Hella Haasse bereikte op 2 februari de eerbiedwaardige leeftijd van 90 jaar! Om dit te vieren, organiseerden de Haagse bibliotheek, de Haagse Kunst­ kring en het Letterkundig Museum­ voor de grand old lady van de Nederlandse literatuur een speciale literaire avond met muzikale en theatrale hoogte­ punten. Aan het vier uur lang durend hoorspel Berichten van het Blauwe Huis werkten ver­ schillende bekende acteurs mee. Ongeveer 300 mensen waren getuige van dit indrukwekkende eerbetoon aan een van Neder­ lands grootste auteurs.

Laak ondergedompeld in cultuur De maand september werd voor de Haagse wijk Laakkwartier een echte cultuurmaand, ingegeven door de beide bibliotheken in dit stadsdeel. Een spetterend optreden van Multi­ CultiDansgroep StreetMix markeerde de start van deze cultuurmaand. Voor ouderen waren er een foto­ tentoonstelling en de bijeenkomst ‘Levens­boeken’. Kinderen maakten kennis met schrijver Sieb Posthuma, die ze liet genieten van een verhaal over het hondje Rintje, bekend van de NRC-kinderpagina. Ze konden zelf ook actief aan de slag in de workshops schilderen en jongleren. Voor jongeren tot 17 jaar waren er workshops grimeren en percussie spelen in een orkest.

De roemruchte Boekhorststraat Wethouder Bert van Alphen gaf het startsein voor het Boekhorststraatfestival, een nieuw initiatief van Binnenstad Den Haag, Bibliotheek Den Haag, Binnenstad Buiten­ gewoon en Winkeliers Vereniging Boekhorststraat. Die dag ontvingen de winkeliers in deze kleurrijke Haagse winkelstraat dichters, zangers, schrijvers en muzikanten. Op deze, voor de kunstenaars toch wel ongewone ‘podia’, vertolkten zij gedachten over het leven zelf en over het leven in Den Haag. Daarbij werd uiteraard het roem­ ruchte verleden van de Boekhorststraat niet gespaard. Zo sloot dit leuke initiatief ook nog aan bij de Dag van de Haagse Geschiedenis.

Nederland Leest: een boek vol passie Heel Nederland las in oktober Twee Vrouwen, het boek van Harry Mulisch over een gepassioneerde liefdesrelatie. Het boek speelde de hoofdrol in de leesbevorderings­ campagne Nederland Leest, een initiatief van de Stichting CPNB. Bibliotheek Den Haag had gerekend op maar liefst 20.000 leden die een gratis exemplaar konden ophalen bij hun bibliotheek. Ook leerlingen van de vierde klassen uit havo en vwo kregen Twee Vrouwen cadeau. Met de bedoeling om het te lezen en er met elkaar over te discussiëren. Voor mensen die minder goed kunnen lezen, verscheen een speciale editie van het boek. Nederland Leest is de grootste leescampagne van Nederland; Twee Vrouwen kreeg in korte tijd zes verschillende edities met een totale oplage van meer dan één miljoen exemplaren. Night of the Seventies – De campagne startte spectaculair in de Centrale Bibliotheek. Daar had de bibliotheek een metamorfose ondergaan en was ze voor Night of the Seventies veranderd in een jaren zeventig omgeving, geheel in de stijl van het boek. Met coryfeeën Ad – Toppop – Visser en Erik – Veronica – de Zwart, een modeshow die de tuinbroeken, plateauzolen en glitters weer helemaal terugbracht, en een retroinrichting die velen nog herkenden! Discussie – Veel bibliotheken knoopten een activiteit aan de campagne vast: een feestelijke uitreiking, een lezing, een discussiebijeenkomst. Boekenliefhebster en oudTweede Kamervoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven ging bijvoorbeeld in op de tijdgeest en de emancipatoire aspecten van Mulisch’ verhaal. Over emancipatie, toen en nu, dis­cussieerden later Ciska Dresselhuys, Christien Brinkgreve en Harmke Pijpers, respectievelijk oud-hoofdredactrice van Opzij, hoogleraar vrouwenstudies en journaliste. Verschillende boekenkenners gaven lezingen, zoals Rutger Martens, Hanneke Lankhorst en Kjell Wagner, en ook schrijfster Annejet van der Zijl was uitgenodigd.



Tentoonstelling Politiek in Prent met o.a. tekeningen van Jos Collignon en TRIK.

Tentoonstelling Zien met Rien

Tentoonstelling Zicht op Den Haag

Tentoonstelling Freedom op het Lange Voorhout

Tweede Kamerlid Sybrand van Haersma Buma gaf het startsein voor de collectie Ypenburgiana

BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLI ­ Tentoonstellingen in de bibliotheken Kunstenaars die hun werk willen exposeren maken daarvoor steeds vaker gebruik van de tentoonstellingsruimten van Bibliotheek Den Haag. Voor bezoekers van de bibliotheek viel er ook dit jaar veel te zien en te genieten.

Crisis België goed voor politieke prijs In de tentoonstelling Politiek in Prent geven Nederlandse politieke tekenaars hun kijk op de gebeurtenissen van het afgelopen jaar in eigen land en daar buiten. Er was weer voldoende aanleiding tot ironische, spottende of humo­ ristische prenten. Raymond Hendriks, die publiceert onder de naam TRIK, won de Inktspotprijs voor de beste politieke tekening uit 2007. Zijn tekening, die in weekblad Nieuwe Revu verscheen, had de Belgische politieke crisis als onderwerp.

Literaire en thematische lezingen Het oude Scheveningen De in 1974 overleden amateurfoto­ graaf Rien Zimmermann liet duizenden foto’s en dia’s na. Een reeks opnamen die hij tussen 1955 en 1965 maakte in de Scheveningse haven, is tentoon­ gesteld. Zien met Rien toonde loggers, vissers, en netten en tonnen op de havenkade, een wereld die niet meer bestaat.

Aanklacht tegen de verrommeling De fototentoonstelling Nederland voor Gevorderden vestigde de aan­ dacht op de steeds verdergaande verrommeling van het Nederlandse landschap. Fotograaf Daniël Koning reisde drie jaar door ons land en legde zijn verwondering over de verloede­ ring van onze leefomgeving genade­ loos vast. Onder dezelfde titel ver­ scheen ook een boekje. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan historicus Maarten van Rossum.

Zicht op Den Haag Geïnspireerd door twee tentoonstellin­ gen over Haagse stadsgezichten in het Mauritshuis en het Haags Historisch Museum, presenteerde Bibliotheek Den Haag, in samenwerking met Kunstzaal Van Heijningen, een derde expositie. Vier hedendaagse kunste­ naars gaven daarin hun interpretatie van Den Haag: Wim Bettenhausen, Titus Meeuws, Evert Salis en Hendrik Jan Visser. Dat leverde spannende beelden op want hun stijl is zeer verschillend.

Wat zeur je nou? Waar zouden we zijn zonder humor, zonder een komisch-relativerende kijk op maatschappelijke fricties? De vraag stellen is haar beantwoorden. Met humor kun je soms (culturele) vooroordelen bestrijden zonder te kwetsen of mensen in hun ziel te raken. Strip­tekenaars en cartoonisten zijn er meesters in en de tentoonstel­ ling Wat zeur je nou? Discriminatie Gestript in de bibliotheken Spoorwijk en Segbroek liet goed zien wat je met Kuise Peepshow Tachtig verschillende kostuums humor kunt doen. Met tekeningen van Internationale hbo-studenten maakten in de Centrale Bibliotheek de expositie Elke Turkse gemeenschap heeft haar Peepshow: een verzameling van grote vogelhuisjes met in ieder huisje een eigen identiteit en tradities. Er bestaan Jos Collignon, Djanko, Geleijnse&Van Tol en vele anderen. meegebrachte schat uit een ver en exotisch land, plus een begeleidend verhaal. wel meer dan tachtig klederdrachten Burgemeester Van Aartsen opende de tentoonstelling die bedoeld was om de in Turkije. Leyla Aygün heeft ze in aanwezigheid van internationale studenten in Den Haag bekender te maken miniaturen geschilderd en in een bij het Haagse publiek. tentoonstelling gepresenteerd.

Home sweet home Meer contact tussen internationale scholen in Den Haag, meer saamhorigheid tussen de internationale en Nederlandse gemeenschap en meer aandacht voor kunst. Dat zijn de drie doelstellingen van ACCESS Creative Competition, een kunstcompetitie voor leerlingen van internationale scholen in de leeftijd van 5-16 jaar. De kinderen maakten een origineel kunstwerk rond het thema ‘thuis’, wat juist voor deze expat-kinderen voor tweeërlei uitleg vatbaar kan zijn. De mooiste kunstwerken werden tentoongesteld. De wethouder van Onderwijs Sander Dekker opende dit evenement.

10

Kunst en vrijheid Amerikaanse kunstenaars die sinds de tweede helft van de 20e eeuw actief zijn, exposeerden afgelopen zomer op en rond het Lange Voorhout. Zij lieten er zien hoe hard vrijheid nodig is voor hun artistieke uitingen en, in het ver­ lengde daarvan, wat vrijheid inhoudt Schrijvers, een componist en een vinoloog voor ons allemaal. Tien Haagse biblio­ Lezingen door schrijvers waren ook dit jaar populair. Schrijver Arthur Japin theken grepen de tentoonstelling besprak zijn boek De overgave, dat bij het publiek heel goed scoorde en razend Freedom aan om lezingen te houden snel de bestsellerlijst aanvoerde. Yvonne Keuls ging met lezers in gesprek over over de Amerikaanse beeldhouwkunst haar boek Mevrouw mijn moeder. En Kader Abdolah nam met de aanwezigen van na de Tweede Wereldoorlog. zijn gehele oeuvre onder de loep. Lees- en Filmgroep Ypenburg ontving vier Deelnemers kregen na deze lezingen schrijvers en een scenarioschrijver om met elkaar dieper in te gaan op boeken een deskundige rondleiding langs de van deze tijd. sculpturen aan het Lange Voorhout. Niet alleen schrijvers trokken veel publiek. Filosoof en componist Stephan Baekers bijvoorbeeld belichtte het fenomeen van de synesthesie. Dat is het geval als bepaalde lichaamsdelen mee-reageren op de prikkeling van een ander lichaamsdeel. Dat liet hij zijn luisteraars dan ook ervaren! Een duidelijke Cultureel erfgoed synesthesie-ervaring ontstaat wanneer je naar beeldende kunst kijkt en tegelijk De collectie Ypenburgiana behoort tot luistert naar muziek. Koppel beide los en er ontstaat een totaal andere beleving het cultureel erfgoed van Ypenburg. Bibliotheek Ypenburg organiseerde van de beide kunstvormen. Wijndeskundige Theo de Ruiter hield een exposé over Franse wijnen, de berei­ een wervingsactie om aandacht te vragen voor deze bijzondere maar niet dingswijzen, de diverse druivensoorten en de effecten daarvan op de smaak van wijn. Met een proeverij na afloop om de smaakzintuigen de kans te geven al te bekende collectie, die onder meer laat zien wat er op Ypenburg gebeurde het zojuist geleerde te ondergaan. in de Tweede Wereldoorlog. Tweede Kamerlid Sybrand van Haersma Buma gaf het startsein voor de actie die ook nieuw materiaal moet opleveren om de collectie uit te breiden. Gemma van Winden-Tetteroo gaf aansluitend een lezing over het boek Oorlogsdagboek van haar vader, Kees Tetteroo. Bibliotheek Den Haag is met al haar vestigingen stevig geworteld in de Haagse wijken. Dat maakte haar ook in 2008 tot de aangewezen organisator van interessante, literaire en thematische lezingen. Schrijvers, componisten, filosofen, sociologen, kunstkenners en historici gaven tekst en uitleg over alle mogelijke boeken en onderwerpen.

Wat ons bindt ... Tegenstellingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen en de gespannen sfeer in Nederland worden al dikwijls genoeg benadrukt. Bibliotheek Schilders­wijk benaderde het onder­ werp van een andere kant en nodigde vier sprekers van naam uit om nu eens te onderzoeken wat ons bindt en wat onze gemeenschappelijke normen en waarden zijn. Hans Dijkstal (politicus), Abdulwahid van Bommel (docent aan de Islamitische Universiteit), professor Kees Schuyt (socioloog) en Tom van der Meer (Sociaal Cultureel Plan­ bureau) namen gemeenschappelijk­ heid als uitgangspunt en gaven er een lezing over in deze lezingencyclus met de toepasselijke naam Nieuw Nederland.

11

Optreden van Dangerous Combination Junior, een van de finalisten van Culturalis The Hague Moves

Meedoen aan Schrijf je stad, verhalen maken voor het theater

Schrijfster Gülümser Kalender

BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLIOTHEEK VOOR KUNS T, CULTUUR EN LE ZEN • BIBLI De kinderen van nu ...

Workshops en concerten

Jonge dansers etaleren talent

Theater, poëzie en literatuur

... zijn de lezers van morgen. Daarom organiseren bibliotheken het hele jaar door aan­ trekkelijke activiteiten voor kinderen, die hen op een leuke, speelse manier in aanraking brengen met boeken, lezen en verhalen. Bijna alle wijkbibliotheken houden peuter­ ochtenden voor de allerjongsten en knutsel- en voorleesmiddagen voor 4-9 jarigen.

Wat voor de kleinere kinderen in de Annie M.G. Schmidtweek gold, werkte zeker ook voor jongeren en ouderen. Het aanbod aan workshops was ook dit jaar weer zeer divers. En vooral die waarin de deelnemers echt aan het ‘werk’ moesten, trokken veel deelnemers. Er stond ook een flink aantal concerten op het programma en in tegenstelling tot de workshops konden de bezoekers daarbij lekker onderuit. Voor jongeren die liever niet stil wilden zitten waren de dansworkshops van Culturalis The Hague Moves een uitkomst.

De finalisten van de choreografiewedstrijd voor jongeren Culturalis The Hague Moves maakten een tour langs een aantal wijkbiblio­ theken. De uiteindelijke winnaar, de groep Juice, liet een aan­ stekelijke stijlvorm van urban dance zien in een choreografie van Inez Getrouw. Zij gaf na het optreden een workshop voor jonge bezoekers die hun danstalent wilden ontdekken. Na de optredens van mede-finalisten Dangerous Combination Junior, Michelle & Eden en The League of Extraordinary Gentlemen wachtte bezoekers eveneens een inspirerende workshop. Ook de organisatie van danskweekvijver Crosstown Den Haag zocht in een stadstournee met dansvoorstellingen en workshops jongeren die hun danstalent op de proef wilden stellen. In verschillende bibliotheken waren voorstellingen te zien en konden jongeren aan de slag. Het doel: laten zien hoe jongeren tussen 14 en 21 jaar hun danstalent kunnen ontdekken en ontplooien. Culturalis, die zowel de choreografiewedstrijden als de optredens van Crosstown mogelijk maakte, organiseerde in verschillende bibliotheken een vooruitblik op het Culturalis Indian Dance Festival. Bezoekers kregen fascinerende Indiase dansen te zien en na de optredens van Indiase dansscholen waren er ook hier weer work­ shops die veel belangstelling trokken.

Zelf op de planken staan en een scenario leren schrijven, de presentatie bijwonen van een gedichtenbundel of vragen stellen aan een prijzenwinnende vertaler van boeken van bekende schrijvers. Ook daarvoor konden bezoekers dit jaar terecht in Bibliotheek Den Haag.

Kinderboekenweek en De Betovering De Kinderboekenweek is natuurlijk bij uitstek een kans om kinderen in aanraking te brengen met boeken en lezen. Met een thema als poëzie kon de bibliotheek dit jaar goed uit de voeten. Tien dagen lang maakten kinderen kennis met rijmen, gedichten, rap en echte poëzie. Soms gebeurde dat in workshops waarin ze konden leren dichten, soms droegen ze zelf gedichten voor en soms konden ze naar een verhaal over dichtkunst luisteren. Als er een aanleiding voor is, wordt (voor)lezen met muziek gecombineerd tot een heus literatuurconcert. Muziek, met liedjes van Serge Bosman, was er ook in de muziek­ theatervoorstelling Middernachtsdroom tijdens het jaarlijkse Kinder Kunst en Cultuur­ festival De Betovering.

Jeugdwijkkrant Bibliotheken benutten elke invalshoek om kinderen te betrekken bij lezen en schrijven. In stadsdeel Laak kwam de eerste editie uit van de Jeugdwijkkrant. Alle leerlingen in het basisonderwijs krijgen de krant en mogen er kopij voor aanleveren. Verder waren er volop jeugdtheatervoorstellingen en jeugdworkshops over de meest uiteenlopende onderwerpen zoals Amerikaanse ballonnen maken, leren koken en bakken, leren strip­tekenen, schilderen en buikdansen.

Annie M.G. Schmidt en Bob de Bouwer In de spannende Annie M.G. Schmidtweek maakten kinderen nader kennis met haar sprookjes vol toverheksen, verliefde prinsessen en kussende kikvorsen. Van sprookjes naar animatie: een levensechte Bob de Bouwer (van de gelijknamige televisiekinderserie) maakte een tour langs verschillende bibliotheken. Kinderen mochten met hem op de foto. Niet eng, ofschoon Bob wel erg groot was uitgevallen. De iets oudere kinderen konden serieus aan de slag in een serie gevarieerde workshops, bijvoorbeeld: kennis maken met de creatieve fase in het schrijfproces voor beginners en iets gevorderden.

12

Zelf doen inspireert Actieve workshops waren in. Eveline van Putte deed bijvoorbeeld uit de doeken hoe je beeldend en creatief kunt schrijven. De deelnemers leerden de kneepjes van het vak terwijl ze werkten aan hun eigen levensverhaal. Heel anders maar zeker zo inspirerend waren de workshops drummen en brommer rijden in Ypenburg. In de workshop fotobewerking in bibliotheek Moerwijk leerden de deelnemers omgaan met het softwareprogramma Picassa. Voor senioren was er ABC, doe lekker mee taalactiviteiten in samenwerking met Zebra.

Muziek in de bibliotheek Een keer per maand op zaterdag- of zondagmiddag biedt de Centrale Bibliotheek een podium aan muzikanten. Van pop, via blues en jazz, tot latin en klassiek, alle stijlen passeren de revue. Zo vormden studenten van het Koninklijk Conservatorium het jazztrio Dario Capozza dat een voorproefje gaf op de Haagse Muziek Driedaagse. Andere optredens kwamen van het trio Agora Sim, de gitaarsolist Lazaro Tejedor en zangeres en componiste Sonja Markowski. Jeroen Geevers en Sjoerd Nijenhuis lieten horen hoe veelzijdig slagwerk kan zijn. Joris Weimar en Frank Redig speelden werken van Bach, Chopin en Schubert. Zelfs Argentijnse tangomuziek ontbrak niet; daarvoor tekenden Nestor Tomassini en Ananta Roosens.

Licht op Escamp Stadsdeel Escamp was afgelopen zomer het centrum van het community art project Licht op Escamp. Bewoners van Escamp kregen de kans op het podium te staan in een echte theatervoorstelling. Ze volgden daarvoor eerst lessen en workshops in de bibliotheken Bouwlust en Wateringse Veld om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Culturalis en Theatergroep Drang produceerden de theatervoorstelling door bewoners voor bewoners. Onderdeel van Licht op Escamp was Schrijf je Stad; verhalen maken voor het theater, een idee van de Koninklijke Schouwburg om nieuw scenariotalent aan te boren. Met de biblio­ theken Wateringse Veld en Bouwlust organiseerde de schouwburg eerst voorlichtingsdagen over scenario schrijven. Zestien deelnemers volgden daarna workshops in genoemde biblio­ theken. Daarin leerden ze hoe je een scenario schrijft voor een theateruitvoering. Tijdens de workshops speelden professionele acteurs de geschreven teksten (scènes) direct voor en lieten ze de aspirant-scenarioschrijvers zien hoe je teksten verschillend kunt interpreteren en dus anders kunt spelen. De Koninklijke Schouwburg wil op deze manier een pool van scenarioschrijvers opbouwen. Uiteindelijk heeft de Haagse acteur Ton Theo Smit alle scènes bijeengevoegd tot één script dat eind juni in de Koninklijke Schouwburg is uitgevoerd.

Nederlandse poëzie van Gülümser Kalender Ruim 35 jaar woont schrijfster Gülümser Kalender in Nederland. De afgelopen decennia publiceerde ze veel verhalen, zowel in het Turks als in het Nederlands. Sinds enkele jaren wijdt ze zich ook aan poëzie. Haar eerste Nederlandse poëziebundel Nachtegaal presen­ teerde ze in de Centrale Bibliotheek.

Hongaarse literaire avond Een diepte-interview met Mari Alföldy, vertaler van vele Hongaarse prachtboeken, lokte nogal wat bezoekers. Ze mochten de winnaar van de Kosztolany-prijs (2004) volop vragen stellen, onder het genot van Hongaarse hapjes van de Hongaarse ambassade.

13

Symposium ‘Een Hagenaar leest voor’

Mensen lenen in de Mensenbibliotheek

Uit de film Spijtoptanten Blues

Nieuw: wijkmedia ateliers in de bibliotheek

bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor ontmoeting en debat • bibliotheek: ook voor Waar kun je elkaar beter ontmoeten dan in de wijkbibliotheek? Voor iedereen toegankelijk en steeds vaker open! De ruimere openingstijden in veel wijk­ bibliotheken én de vestiging van Wijkmedia Ateliers in een aantal bibliotheken hebben deze verbindende, maatschappelijke rol zeker versterkt. Bibliotheek Den Haag betrekt mensen van alle culturen bij de samenleving en bij wat er gebeurt in hun wijk. Door steeds weer op allerlei niveaus en voor iedereen activiteiten te ontplooien en gesprekken te organiseren. Een mooi voorbeeld zijn de verhalentafels en het oral history-project Haagse herinneringen die vooral oudere Hagenaars uitdagen hun herinneringen aan het Den Haag en hun eigen wijken van vroeger, prijs te geven. Of de spiksplinternieuwe Wijk­ media Ateliers, bedoeld om wijkbewoners meer te verbinden met hun wijk en met elkaar. En wat te denken van de vele florerende lees- en filmkringen die het literaire debat aan de gang houden en het lezen en de cultuurbeleving voortdurend impulsen geven? Ook daarvoor kun je terecht bij Bibliotheek Den Haag.

Leeskringen blijven populair

Meer onderling contact

Herinneringen en verhalen vastleggen

Wijkmedia Ateliers in de bibliotheek

Met elkaar discussiëren over een en hetzelfde boek dat iedereen gelezen heeft, is een boeiende bezigheid. Logisch, want dergelijke uitwisselingen leiden niet zelden tot nieuwe inzichten en andere vergezichten. Bibliotheek Den Haag organiseerde daarom ook vorig jaar leeskringen in diverse vestigingen. De Lees- en Filmgroep in Ypenburg hield onder de noemer Eigentijds lezen maar liefst tien bijeenkomsten met een dynamische formule. Een avond lang besteedden de deelnemers aandacht aan het werk van een schrijver met wie ze dan een maand later persoonlijk in gesprek gingen. Veel leeskringen maakten ook gebruik van film. Boek + Film junior bijvoorbeeld. Kinderen van 10 tot 13 jaar praatten eerst met elkaar over een boek en keken daarna gezamenlijk een stukje film. En dan zoeken naar de verschillen! Leeskringen over Engelstalige literatuur, onder leiding van de schrijver Noel Ross-Russel, waren in het afgelopen jaar zo druk bezocht dat zij een, al even succesvol, vervolg kregen.

Mensen lenen, kan dat? Ja, dat kan in bibliotheek Schilderswijk die is gestart met een wel heel speciale ‘collectie’: de Mensenbibliotheek. In die ‘collectie’ zitten zo’n 35 per­ sonen, bekende en onbekende Hagenaars van allerlei leeftijden, uit verschillende culturen, met diverse geloven en beroepen. Eén dag per maand zijn zij voor een uur te boeken. Gratis. Doel van de Mensenbibliotheek is dat mensen elkaar ontmoeten, met elkaar in gesprek gaan en elkaar beter gaan begrijpen. Kortom: dat de contac­ ten tussen Hagenaars, vooral uit verschillende bevolkingsgroepen, verbeteren. De Mensenbibliotheek is er voor iedereen, jong en oud.

Mondelinge verhalen optekenen en vastleggen, in de hoop daarmee een collectief Haags geheugen op te bouwen zodat Hagenaars zich bewuster worden van hun eigen geschiedenis. Dát is waar het bij het oral history project Haagse Herinneringen om draait. Aan thema’s geen gebrek: wijkgeschiedenis, sport, visserij, stads­ vernieuwing, immigratie, politiek. Maar hoe dit te orga­niseren? De bibliotheek verzamelt allereerst per thema enthousiaste­ betrokkenen rond een ‘verhalen­tafel’. Zij wisselen herinneringen uit in een groepsgesprek. Daarna volgen diepte-interviews met mensen die tijdens de gesprekken rond de verhalentafels in positieve zin opvallen. Zo ontstaan er op termijn zo’n 120 filmverhalen van drie kwartier. In 2008 zijn vijftien interviews gehouden. In een van de ontmoetingen rond de verhalentafels kwamen Surinaamse Hindoestanen aan het woord over hun geschiedenis. Daarbij brachten ze onder andere met elkaar een bezoek aan het Sarnamihuis en haalden ze herinneringen op aan de immigratie. Deze verhalen zijn vastgelegd in een boekje en op een luister-cd. In biblio­ theek Haagse Hout wisselden deelnemers hun herinnerin­ gen uit over het vergissingsbombardement Bezuidenhout op 3 maart 1945. Ook deze sessie is voor het nageslacht bewaard met boekje en cd. Verder was er een verhalen­ tafel Mariahoeve over de wijk; een andere ging over de middenstand in de Haagse winkelstraten Boekhorststraat en Fahrenheitstraat. Voor het oral history project maakte publicist Hans Pars met Robin Lutz, in opdracht van Bibliotheek Den Haag en het Haags Gemeentearchief, de promotiefilm Spijt­ optanten Blues. In de film gaat een jeugdige tweeling op zoek naar zijn Indische wortels. Ze ontmoeten tijdens die zoektocht een bejaarde Indische dame die vertelt over haar komst naar Den Haag als spijtoptant: ze had in 1949 besloten in Indonesië te blijven maar kreeg daar in 1960 spijt van en maakte de lange reis naar hier alsnog.

Wijkmedia Ateliers, een gezamenlijk project van de wethouders Rabin Baldewsingh en Frits Huffnagel, zijn plekken waar wijk­ bewoners informatie krijgen én brengen. De ateliers zijn bedoeld om bewoners meer aan hun wijk en aan elkaar te binden. Wethouder­ Baldewsingh opende in bibliotheek Bouwlust het eerste Wijk­media Atelier. Scholieren en buurtbewoners lieten­ hem zien wat er allemaal mogelijk is. Bewoners kunnen er bijvoorbeeld hun mening over allerlei wijk- en gemeentezaken kwijt. Of ze kloppen er aan als ze een typisch wijkevenement willen filmen of met foto’s en tekst willen vastleggen. Dat kan een sport­evenement zijn, een muziekfestival of een historische markt. Het atelier leent de apparatuur die nodig is om reportages­ te maken aan de buurtbewoners uit. Wie wil weten hoe je een televisie-item maakt of hoe je beeldmateriaal later bewerkt, volgt in het atelier een workshop. In 2008 zijn in totaal vier Wijkmedia Ateliers geopend. Binnen enkele jaren moet dit aantal uitgegroeid zijn tot twaalf. De Centrale Bibliotheek herbergt sinds kort een expertise­centrum dat de Wijkmedia Ateliers ondersteunt en de beheerders in de wijken traint en van belangrijke kennis voorziet.

Voorlezen, ook aan ouderen Ook voor oudere mensen die minder vaak of minder goed lezen, is literatuur een onuitputtelijke bron van ideeën, herinneringen en gevoelens. Het sym­po­ sium Een Hagenaar leest voor, bedoeld voor vrijwilligers in de ouderenzorg en andere betrokkenen, benadrukte nog eens het belang van literatuur voor ouderen. Filosoof en psycholoog Douwe Draaisma hield een lezing over dit onderwerp en was het middelpunt van een levendige discussie. Oudere bezoekers van het symposium konden meedoen aan allerlei activiteiten: boekverfilmingen, workshops, luisterlezen en verhalen vertellen. Ook was er volop informatie over bibliotheken, leesclubs en boekhandels. Met Een Hagenaar leest voor willen het Centraal Informatiepunt voor Ouderen en Bibliotheek Den Haag ouderen prikkelen om vaker een boek te lezen of te beluisteren. Maar dat niet alleen. Het project wil eenzaamheid bij ouderen voorkomen door ontmoeting en uitwisseling van literatuurervaringen te organiseren. De resultaten zijn positief! Veel ouderen nemen weer vaker deel aan de samenleving.

14

Europese prijs Bibliotheek Den Haag kreeg voor het initiatief van de Wijkmedia Ateliers op de drempel van het nieuwe jaar een medaille van de Europese commissie. In de categorie cultural diversity van de prestigieuze e-Inclusion Award 2008 behoorde het idee tot de beste vijf inzenders. Met in totaal 469 indieners is dat een waar­ dering om trots op te zijn.

15