Voor Bibliotheek Den Haag was 2010 in alle

Jaarverslag 2010

Meer leden dan ooit tevoren

V

oor Bibliotheek Den Haag was 2010 in alle opzichten een topjaar. Op 31 december 2010 telde de bibliotheek 108.000 leden en dat zijn er meer dan ooit tevoren in ons bestaan. Het betekent een stijging van 4% ten opzichte van 2009, een zeer verheugende en stimulerende trend. Meer dan 2,5 miljoen keer brachten Hagenaars dit jaar een bezoek aan een van de Haagse bibliotheken. Kijkend naar de vele, gevarieerde activiteiten die onze medewerkers in 2010 weer organiseerden, vaak in samenwerking met andere organisaties, dan is zonneklaar dat de bibliotheek een prominente plek inneemt in het Haagse maatschappelijk leven. Veel nieuwe leden meldden zich aan bij de fraaie, vernieuwde bibliotheek Bomenbuurt, na de verhui­ zing in juli naar de opvallende locatie in de Fahren­ heitstraat. De bouw van de nieuwe bibliotheek aan de Leyweg vorderde het afgelopen jaar gestaag. Deze grootste wijkbibliotheek van Den Haag zal in 2011 de deuren openen. Strandbibliotheek Kijkduin, een samenwerking met de VVV, trok tijdens de zomer­ maanden weer veel belangstellenden. Met dank aan het stadsdeelkantoor Loosduinen dat met enkele private partijen voor de financiering zorgde. De eerste verdieping van de Centrale Bibliotheek onderging een verbouwing tot multifunctionele ruimte voor lezen en loungen, voor debatten, televisie­­ registraties, symposia en literaire programma’s. In september startte er de talkshow Literatuur Late Night. Voortaan elke eerste vrijdagavond van de maand. Dit waren vooraf enkele hoogtepunten uit het afge­ lopen jaar. Verderop in dit verslag leest u meer. Laat u zich inspireren om ook dit jaar onze vele activiteiten te bezoeken en als u dat al niet bent: word vooral lid!

Charles Noordam, directeur

De bibliotheek in 2010: meer, beter, grensverleggend Gratis abonnement voor studenten met de Haagse Studentenpas (foto Henriëtte Guest)

Het kwaliteitscertificaat opnieuw behaald, extra capaciteit voor stagiair(e)s, ruimere openingstijden in sommige bibliotheken, digitale service die steeds veelzijdiger wordt, een nieuwe vestiging in de Bomenbuurt en meer literaire avonden, symposia en debatten in de Centrale Bibliotheek. Bibliotheek Den Haag manifesteerde zich in 2010 op vele fronten.

Ruim gehaald De dienstverlening van de bibliotheek breidt zich steeds verder uit. Dat kan natuurlijk alleen als de organisatie op hoog niveau functioneert. Een manier om te bepalen of bibliotheken het goed (genoeg) doen, is te meten of ze voldoen aan de norm voor certificering. Deze norm, die de Vereniging van Openbare Bibliotheken hanteert, is in het afgelopen jaar vernieuwd. Goed nieuws: Bibliotheek Den Haag voldoet, als een van de eersten van de Nederlandse bibliotheken, ook aan deze nieuwe norm. Het belangrijke kwaliteitscertificaat werd ruimschoots gehaald! Steeds meer stagiair(e)s Maar liefst 151 studenten liepen in 2010 stage in de bibliotheek. Niet zo gek, want Bibliotheek Den Haag hoort bij de tien beste stagebedrijven van Nederland. In juni 2010 kwalificeerde de Grafimediabranche de bibliotheek als leerbedrijf. Daardoor is zij ook een interessant stagebedrijf voor studenten Media Intermediair, Mediaproductie Management en Grafische Vormgeving. Kortingen voor studenten Om studenten meer aan Den Haag te binden, heb­ ben de gemeente Den Haag, ACKU Cultuur­bureau en Bibliotheek­Den Haag de Haagse Studentenpas

in het leven geroepen. Met die pas krijgen studen­ ten kortingen op sportieve en culturele activiteiten. Wethouder­Sander Dekker (Onderwijs, Jeugdzaken en Sport) reikte de eerste pas op 11 februari 2010 uit. Na ruim een half jaar ‘experimenteren’, met een beperkt aantal deelnemers, kregen álle studenten van de Haagse hogescholen de pas. Kortingen op museum- en theaterbezoek, die kunnen oplopen tot wel 50%, minder betalen bij de Anton Philipszaal én het Paard van Troje, kortingen op rijlessen en een gratis abonnement op de bibliotheek! Ook op zon- en feestdagen open Een levendig stadcentrum, ook op zon- en feest­dagen. Daarom was de Centrale Bibliotheek het afgelopen jaar ook op Goede Vrijdag, Bevrijdingsdag en op alle zondagen open, behalve in de maanden juli en augustus. Grensverleggende service Bibliotheek Den Haag legt nadruk op extra dienst­ verlening aan haar klanten. Zoals met de gratis sprinterservice: het nieuwste boek van je favoriete schrijver meteen lenen als het is verschenen. En met uitlenen van de steeds populairder blu-ray discs in de Centrale Bibliotheek en de bibliotheken Loos­ duinen, Segbroek, Bouwlust en Morgenstond: speel­ films, muziekfilms, jeugdfilms en informatieve disks. Een collectie die uiteraard groeit en binnen niet al te lange tijd in alle vestigingen te leen zal zijn. Service, ook voor bezoekers van de bibliotheek zonder abonnement. Zij kunnen dagelijks de krant komen lezen. Niet alleen op papier maar ook op het beeld­ scherm, met Press Display: het nieuws uit meer dan 70 landen via ruim 1.700 kranten. In het afgelopen jaar kreeg de Centrale Bibliotheek er op de nieuw ingerichte eerste verdieping maar liefst zeven plekken met een aansluiting voor PressDisplay bij. 1

De bibliotheek: voor informatie

Een andere digitale service van de bibliotheek is de landelijke ePortal: online e(lectronic)-Books en eAudiobooks lenen. Na de uitleentermijn vervalt het bestand vanzelf.

Start reeks Archeologielessen met wethouder Baldewsingh (foto Astrid Abbing)

Driehonderdduizend cd’s! Wie cd’s of muziekwerken zoekt via de online cata­ logus van de bibliotheek, vindt voortaan behalve de titels van Bibliotheek Den Haag ook die van Muziek­ web, de onlinecatalogus van de Centrale Discotheek Rotterdam. Door de koppeling aan Muziekweb is de cd-verzameling in één klap 260.000 titels rijker. De 40.000 titels van de bibliotheek werden tegelijk voorzien van extra informatie en luisterfragmenten. En dit is niet alles. Via Muziekweb zijn ook nog eens 200.000 muziektracks digitaal te leen. Na down­ loaden en installatie van het (gratis) Digileen­ programma komt een wereld van muziek beschikbaar. De muziek­bestanden zijn een week lang via de pc te beluisteren. Nieuwe vestiging: Fahrenheitstraat Het schoolgebouw in de Acaciastraat waarin bibliotheek Bomenbuurt jarenlang gevestigd was, is na trouwe dienst verruild voor een opvallende locatie in een druk bezochte winkelstraat van Den Haag. Op 17 juli ging de nieuwe bibliotheek in de Fahrenheit­ straat feestelijk open voor publiek. Op 17 september verrichtte Ingrid van Engelshoven (wethouder Onderwijs­en Dienstverlening) de officiële opening. De bibliotheek is een stuk groter, uitnodigend ingericht en handig ingedeeld. De Centrale Bibliotheek nog aantrekkelijker De eerste verdieping van de Centrale Bibliotheek is ingrijpend verbouwd. Aequo Architects ontwierp een ruimte die geschikt is voor symposia, debatten en literaire avonden, maar waar bezoekers evengoed kunnen loungen, studeren, koffie drinken of een krant of tijdschrift lezen. De eerste literaire talkshow Literatuur Late Night tijdens de opening van het culturele seizoen op 3 september, betekende de vuur­ doop voor de nieuwe accommodatie. Bij een dergelijk evenement is plaats voor ruim 200 bezoekers.

2

Iets willen weten over je favoriete vakantieland? Een werkstuk maken, een scriptie schrijven of op zoek naar informatie over je hobby? Naar de bibliotheek! Want de bibliotheek is een haast onuitputtelijke bron van informatie, en steeds meer mensen weten haar te vinden om die informatie ook te gebruiken. Sommigen blijven daarbij thuis achter de pc, want steeds meer informatie – boeken, kranten, muziek – is ook online beschikbaar. Anderen vinden het juist leuk om zelf naar de bibliotheek te gaan. Ze lenen er boeken, cd’s of blu-ray discs, of doen mee aan informatieve bijeenkomsten die de bibliotheek, vaak met andere Haagse instellingen, organiseert.

Het jaar 2010 in cijfers Geregistreerde gebruikers Uitleningen plus verlengingen Bezoeken bibliotheek totaal Bezoeken Centrale Bibliotheek Deelnemers activiteiten Aantal tentoonstellingen Informatieverstrekkingen Groepsbezoeken (groepen) Groepsbezoeken (personen) Bezoek digitale bibliotheek Bezoek homepage Reserveringen via de website

108.000 3.690.000 2.551.000 922.000 42.000 125 320.000 6.665 156.000

539.000 24.000

Levendig Leidschenveen Een Vinexwijk saai? Leidschenveen bewijst het tegendeel. Nu al een mooie traditie is ‘Parels van Leidschenveen’. Deze keer bleek een vioollerares met vijftien van haar leerlingen een van de schitterende parels. Op 26 september gaven zij in bibliotheek Leidschenveen een aanstekelijk concert. Stadsdeelwethouder Peter Smit, die het evenement opende, gaf meteen ook het startsein voor ‘Levendig Leidschenveen’. Stilzitten was er niet bij: wie wilde, kon direct mee op de fiets langs verrassende plekjes in de wijk. Later volgden nog een debatcafé over bedrijvigheid in de Vinexwijk, met inleidingen van wethouder Henk Kool (Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie­) en Tineke Lupi (stadssociologe), een foto­ tentoonstelling en een boekpublicatie. Levendig Leidschenveen is een project van de gemeente Den Haag, stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg en Bibliotheek Den Haag.

Ook een draak poetst zijn tanden Kleine kinderen vinden het meestal maar niks: tanden poetsen. Het is dan ook typisch iets wat je moet leren­, het liefst op een leuke manier. Daarom maakte GGD Den Haag voor ouders en kinderen van groep 1 t/m 3 van het basisonderwijs het boekje Doek gaat naar de tandarts, over de ervaringen van een draakje bij de tandarts. Verpakt in een spannende Verteltas, met daarin ook een pluche beest, een houten puzzel, een cd, een tandenborstel en verschillende opdrachten, wordt tanden poetsen zo een aanstekelijke bezigheid. Bibliotheek Den Haag zorgde voor de promotie en Bert van Alphen, wethouder Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie, reikte de eerste Verteltas op 3 februari uit in de Centrale Bibliotheek. De tas was behalve in de bibliotheek ook op consultatiebureaus te leen en via de GGD beschikbaar voor basisscholen. De steentijd … eventjes heel dichtbij Net zo min als een gezond gebit komt historisch besef als vanzelf aangewaaid. Een archeologieles die tot de verbeelding spreekt, ontwikkelt dat besef wél. Leerlingen van basisschool Christoffel in Ypenburg leerden in april in speciale archeologielessen hoe mensen en families in de steentijd leefden op de plek waar zij nu wonen. Van wethouder Baldewsingh (Volksgezondheid, Duurzaamheid, Media en Organi­ satie) kregen alle leerlingen van de groepen 6 t/m 8 van de Ypenburgse scholen het boekje Ypenburg in de steentijd en twee lessen over het onderwerp: een in het Historisch Informatiepunt in de bibliotheek en een in het Museon. Bibliotheek Ypenburg en het Museon­hadden bovendien tentoonstellingen over Ypenburg, 5500 jaar geleden.

3

Jaarverslag 2010

De bibliotheek: voor lezen en leren Multicultureel Dictee

Jong beginnen met lezen en blíjven lezen, je hele leven lang. Deze doorlopende leeslijn – kern van het overheidsprogramma ‘Kunst van Lezen’ – is al jaren de basis van allerlei lees- en taalactiviteiten die Bibliotheek Den Haag organiseert. Ook in 2010. Van BoekStart (de eerste kennismaking met lezen), het Voorleesontbijt en het Multicultureel Dictee, tot lessen voor het voortgezet onderwijs en programma’s voor volwasseneneducatie. Want lezen is een kunst, en als je de taal beheerst, gaat er een wereld open. Waarin weer nieuwe uitdagingen wachten, zoals kunnen omgaan met nieuwe media. Ook hieraan heeft Bibliotheek Den Haag in het afgelopen jaar alle aandacht gegeven. Mediawijsheid stond boven aan de educatie-agenda.

Cultuurhistorie voor kinderen Wat moeten kinderen van 8-14 jaar weten van de Nederlandse­cultuurgeschiedenis? Het antwoord op die vraag is sinds kort neergelegd in vijftig toe­ gankelijke verhalen (officieel ‘vensters’ geheten). Ze staan in de brochure Geschiedenis in een boekenkast; de cultuurhistorische canon in 50 verhalen voor kinderen van 8-14 jaar. De canon is onderdeel van het programma Kunst van Lezen. Stichting Lezen en het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken lieten de brochure ontwikkelen voor het basis- en middel­ baar onderwijs. Het eerste exemplaar werd op 19 oktober in de Centrale Bibliotheek officieel uit­ gereikt aan Elly van Wijnbergen, directeur van basisschool De Leeuwerikhoeve. Basisscholen en middelbare scholen (onderbouw) zijn verplicht de verhalen uit de canon te gebruiken tijdens de behandeling van historische tijdvakken. Voor de bibliotheek is vanaf schooljaar 2010-2011 een belangrijke rol weggelegd bij de collectievorming rondom de vijftig vensters en bij ondersteuning van docenten die een venster behandelen.

4

Lezen: het allereerste begin Als het aan Bibliotheek Den Haag ligt, melden alle Haagse ouders met een baby tot 18 maanden zich aan voor BoekStart. Een project dat – de naam zegt het al – de allerjongsten laat kennismaken met boeken­en lezen, en ouders met jonge kinderen van boeken laat genieten. BoekStart is net als de canon onderdeel van ‘Kunst van Lezen’ en is in feite de letter­lijke start van de doorlopende leeslijn die de Stichting Lezen voorstaat. Op 4 februari maakte wethouder­Sander Dekker (Onderwijs, Jeugd en Sport) een begin met het project door de eerste BoekStartkoffer te overhandigen aan een ouder met kind. Een levensgrote Nijntje luisterde de ‘plechtigheid’ op. Het BoekStartproject is een samenwerking van Bibliotheek Den Haag, de gemeente en consultatiebureaus. Jongeren lezen voor Jongeren die wekelijks voorlezen aan (allochtone) kinderen met een taalachterstand, dat is het landelijke project de VoorleesExpress. Een project dat zo bijzonder is, dat het op 10 november werd onderscheiden met het Europees Talenlabel, een prijs voor innovatieve talenprojecten. In maart, tijdens de nationale vrijwilligersactie NL DOET, organiseerde de VoorleesExpress voorleessessies in de Centrale Bibliotheek; Marja van Bijsterveld (staatsecretaris van Onderwij­s, Cultuur en Wetenschappen) was een van de voorlezende vrijwilligers. Aan tafel met een boek Op de ochtend van 20 januari was het weer tijd voor het Nationale Voorleesontbijt, dat het begin inluidt van de Nationale Voorleesdagen. Op basisscholen, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en in bibliotheken. Sommige vestigingen kregen hulp van een bekende Nederlander. Ruud de Groot, toetsenist van de Frank Boeijengroep, las voor in Haagse Hout, actrice­Dominique van Vliet deed dat in Laakkwartier en wethouder Sander Dekker etaleerde zijn talenten

Uitreiking eerste BoekStartkoffer door wethouder Sander Dekker

5

Jonge cameramannen tijdens een workshop mediawijsheid

Voor het eerst naar het Mauritshuis

in Leidschenveen. Peuters tot 6 jaar en hun ouders luisterden toe, met een broodje en iets lekkers te drinken. Voor de kinderen was er een cadeautje. In totaal 5.000 Haagse peuters lieten zich voorlezen. Peutertheater Tien dagen duurden de Nationale Voorleesdagen, traditiegetrouw gevolgd door het Haagse Peuterfestival. Dat betekende peutertheater in de hele maand februari. (Muziek)theatergroepen, poppenspelers, vertellers en muzikanten speelden voorstellingen die zij hadden gebaseerd op het prentenboek van het jaar: De wiebelbillenboogie van Guido van Genechten. En met succes. Maar liefst 25 groepen peuters en kleuters bezochten een van de theatervoorstellingen. Alle kinderen kregen het prentenboek mee naar huis. Maar één fout Het Multicultureel Dictee 2010 op 21 april in alle Haagse bibliotheken, leverde drie winnaars ex aequo op. Met een score waar deelnemers aan ons Nationale Dictee jaloers op zouden zijn. Eén enkele fout maakten ze maar. Ruim 1.300 leerlingen uit 60 groepen van 41 scholen deden mee en veel bekende Hagenaars­lazen het dictee voor. Een greep: de wethouders­Marnix Norder, Marieke Bolle, Bert van Alphen en Rabin Baldewsingh, de Tweede Kamer­ leden Pierre Heijnen en Fatma Koser Kaya, de kunstenaars Marcello, Frans de Leef en rapper Umit C. Ook kinderboekenschrijver Koos Meinderts was een van de voorlezers, hij schreef het dictee. Voor het eerst naar het Mauritshuis Vaste bibliotheekbezoeker van bibliotheek Schilderswijk maar nog nooit in het Mauritshuis geweest?

6

Dat moet en kan veranderen vonden bibliotheek en museum. Op 26 mei startten ze rondleidingen in het Mauritshuis voor kinderen die lid zijn van de bibliotheek. Eerst in de bibliotheek luisteren naar ‘museumverhalen’, daarna in groepen naar het museum. Om te zien wat er bijzonder is aan Middeleeuwse schilderijen en om voorwerpen uit die tijd te bekijken (en aan te raken!). Het Mauritshuis heeft in totaal vier groepen rondgeleid. Informatie of leesplezier Het lesprogramma Met de brugklas naar de bieb is een succesvol product van Bibliotheek Den Haag en de bibliotheken van Rijswijk, Leidschendam-Voorburg en Wassenaar. Het programma werd afgelopen jaar uitgebreid met opdrachten in mediawijsheid. Tijdens een groepsbezoek kan een brugklas kiezen uit de thema­’s­informatie-educatie of leesplezier. In de bibliotheke­n Morgenstond, Schilderswijk, Scheve­ ningen en Bouwlust hebben leerlingen verschillende modules van het programma gevolgd. Huiswerkondersteuning Kinderen tussen 9 en 18 jaar konden in negen bibliotheken terecht voor huiswerkondersteuning en gebruik van een computer Maar liefst 17.500 scholieren maakten daar dankbaar gebruik van. Taalachterstand inlopen Ook dit jaar kochten scholen bij de bibliotheek flink wat producten in, bedoeld om kinderen met taal­ achterstand te helpen. Acht Haagse basisscholen in achterstandswijken gebruikten bijvoorbeeld via de wijkbibliotheken de lessen ‘Leerkansenprofiel’. Hiermee verbeteren kinderen hun beheersing van

de Nederlandse taal, ze ontwikkelen studie­vaardig­ heden, vergroten hun kennis van de wereld en leren­ in het algemeen hun talenten beter te ontwikkelen­. De lessen Leerkansenprofiel zijn extra; leerlingen­ volgen ze na schooltijd. Op de bres tegen laaggeletterdheid Den Haag heeft naar schatting 65.000 laaggeletterden (tussen 15 en 74 jaar), mensen die zoveel moeite hebben met lezen en schrijven dat zij er in het dagelijks leven last van hebben. De bibliotheek probeert daar van alles aan te doen. Door goed aan te haken bij een landelijke actie als de Week van de Alfabetisering (6-12 september) bijvoorbeeld. En door programma’s voor volwasseneneducatie en inburgering af te stemmen op specifieke groepen, zoals nieuwe Hagenaars, cliënten sociale activering, autochtone analfabeten, ouderen en deelnemers aan het Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs. Het lidmaatschap van de bibliotheek is voor alle cursisten de eerste twee studiejaren gratis. Omgaan met nieuwe media Mediawijs zijn betekent kennis hebben van de digitale wereld en ermee om kunnen gaan. Dit wordt aldoor belangrijker, voor iedereen. Daarom biedt de bibliotheek steeds vaker activiteiten aan die mediawijsheid stimuleren. Om het groeiende aanbod aan digitale activiteiten in goede banen te leiden, heeft Bibliotheek Den Haag een programmamanager media­wijsheid aangesteld en zijn 22 medewerkers geschoold tot mediacoach. Iedere Haagse bibliotheek heeft daardoor sinds april een gecertificeerde mediacoach in dienst.

Mediawijs op alle niveaus Aandacht voor nieuwe media in de landelijke Week van de Mediawijsheid, van 25 november tot 1 december, uiteraard ook in Bibliotheek Den Haag. Daar boden verschillende vestigingen allerlei media-­ activiteiten aan. Van workshops Visitekaartjes maken­ op de pc, Iedereen kan internetten en Alles over e-readers, tot je verplaatsen in de rol van cameraman of regisseur. De Week van de Mediawijsheid was een initiatief van expertisecentrum Mediawijzer.net in samenwerking met de openbare bibliotheken. Ook tijdens lessen aan laaggeletterden speelde mediawijsheid een rol: deelnemers kregen voor­ lichting over Hyves en Wikipedia. Digistage Het is bijna onmogelijk geworden om zonder internet volwaardig mee te doen aan het maatschappelijk leven. Toch maken zo’n 1,6 miljoen Nederlanders niet of nauwelijks gebruik van het internet. Ze zijn minder ‘digivaardig’, en dat maakt hen bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt beduidend minder kansrijk. Om daarin verandering te brengen startten UWV, FNV, de ministeries van Economische Zaken en Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 1 april in de Centrale Bibliotheek de proef Maatschappelijke Digistage. De bibliotheek organiseerde een wekelijkse inloopmiddag voor minder digivaardige cliënten van UWV en Werk­ bedrijf Den Haag Centrum. Zij gingen onder begeleiding van stagiair(e)s van het Stanislas College uit Rijswijk aan de slag met het oefenprogramma Klik en tik het Internet op, een programma ontwikkeld door het Platform voor de InformatieSamenleving en de Educatieve Televisie.

7

De bibliotheek: voor kunst en cultuur

Als het om kunst en cultuur gaat, is de bibliotheek voor Den Haag een belangrijke aanjager: initiator, spin in het web, smeer- en bind­ middel. Neem de succesvolle Boekerpas. Die stimuleert kinderen van diverse culturen en sociale lagen mee te doen aan allerlei culturele activiteiten. Neem de culturele festivals die de bibliotheek op touw zet of waar zij bij betrokken is: evenementen die verschillen tussen­bevolkingsgroepen en culturen weten te overbruggen en zo van Den Haag een stad van en voor iedereen maken. Of neem leescampagnes als de jaarlijkse Boekenweek en Nederland Leest. Of de vele exposities van kunstenaars en presentaties van schrijvers in de (wijk)bibliotheken. Het afgelopen jaar konden bibliotheekbezoekers hun hart weer ophalen!

Bij veel evenementen betrokken Of het nu gaat om grote of kleine culturele evenementen, leescampagnes of festivals, Bibliotheek Den Haag is van de partij. Als organisator of als deelnemende partij. In 2010 stond de agenda vol! Haags én Turks Voor het eerst in Den Haag: het Haags Turks festival. Van 9 t/m 13 februari presenteerden de 35 Turkse verenigingen die onze stad rijk is, een gevarieerd programma­in Theater aan het Spui, Paard van Troje, de Anton Philipszaal en de Centrale Bibliotheek. Daar droeg dichteres Gulümser Kalender eigen poëzie voor en trad de mezzosopraan Ecechan Kalender op. En er was een gesprek tussen journalisten en schrijvers over de Turks-Nederlandse literatuur. Wie nog niet wist wat de Turkse gemeenschap Den Haag te bieden heeft, was daar na afloop van het Haags Turks Festival goed van op de hoogte.

8

Staatssecretaris Veldhuyzen van Zanten-Hyllner, Philip Freriks en Rosita Steenbeek bij de start van de campagne Nederland Leest in de Centrale Bibliotheek (foto Chris van Houts)

‘Jong’ in de Boekenweek Onder het motto van Nescio, Titaantjes – Opgroeien in de letteren, ging de alweer 75ste Boekenweek op 10 maart stevig van start. Thema: ‘het kind, de jeugd, jongeren’. Op deze laatste groep haakte de bibliotheek in met Titatenstrijd, een jongerendebat over jongeren en lezen. Zo’n 50 leerlingen van Christelijk Gymnasium Sorghvliet bestreden elkaar in een Lager­huisdebat onder aanvoering van teamcaptains Alexander Klöpping (internetondernemer/DWDD) en Zarayda Groenhart (BNN/Spuiten en Slikken). In de jury zaten onder anderen Khalid Boudoe en Tim Akker­man. Ook de opvallende tentoonstelling Our World – een historische kijk op de ontwikkeling van games tot nu toe – trok vooral jonge bezoekers. In de Centrale Bibliotheek discussieerden verder op zondag 14 maart de schrijvers Ronald Giphart en Susan Smit over het Boekenweekthema. En ook de wijk­bibliotheken organiseerden allerlei activiteiten. De film Kees de Jongen nam bijvoorbeeld de bezoekers mee terug in de tijd; muzikaal duo ‘Hoed en de Rand’ zong teksten van bekende schrijvers; tekstschrijver Ivo de Wijs was te gast voor een lezing en Susannah Herman ging in gesprek met schrijver Jan Siebelink. Huilen, acht weken lang! Of het nu van verdriet is of van vreugde, iedereen huilt wel eens. Deze doodnormale menselijke emotie vormde het uitgangspunt van het nieuwe stadsevenement Huilen in Den Haag: leed met een knipoog. Ruim 30 Haagse culturele instellingen, waaronder Bibliotheek Den Haag, deden eraan mee: acht weken lang aandacht voor verdriet en weemoed in kunst, muziek, theater, film, literatuur en educatie. Bibliotheek Den Haag en het Haags Gemeentearchief organiseerden voorafgaand aan Huilen in Den Haag een posterwedstrijd. Iedereen, amateur of professional, kon aan de wedstrijd meedoen door van een foto, een gedicht, een schildering, een tekening,

9

10

Studeren op de 5e verdieping van de Centrale Bibliotheek (foto Jurriaan Brobbel)

11

Opening Groot Niet te Missen Kinderboekenfeest door wethouder Ingrid van Engelshoven in de Centrale Bibliotheek

Tranenstoet in het kader van Huilen in Den Haag (foto Rob van Kleef)

een collage, een prent of een combinatie van deze elementen een tweedimensionale poster te maken. Een selectie van de inzendingen hing als ‘Haagse Waterlanders’ later in De Affiche Galerij in de Tramtunnel. Verder schreven veertien Haagse auteurs – onder aanvoering van misdaadschrijver Tomas Ross – een Haags feuilleton Doelwit Den Haag, dat vanaf 1 juni wekelijks verscheen in de krant Den Haag Centraal­en gebundeld als boek uitkwam. Het eerste boekje werd gepresenteerd aan wethouder Ingrid van Engelshoven­. Op 5 september tijdens het Haags Uitfestival ging ‘Huilen in Den Haag’ op het vernieuwde podium van de Centrale Bibliotheek spectaculair van start. De Haagse groep SCHICKX liet op passende wijze van zich horen­: bezoekers konden ‘meehuilen’ met de band en waren later getuige van de opening van de expositie Digitale Huilbui, een videofilm van de kunstenares Joke Feitsma. Ook de wijkbibliotheken hielden het niet droog. Bezoekers konden door de hele stad kiezen uit bijvoorbeeld een workshop Huilen met baby’s, een fototentoonstelling Rouw en dood in vele culturen, of een optreden van clown Ruut van Hooft. Die liet zien (en de bezoekers zelf ervaren) dat de grens tussen een lach en een traan soms heel klein is. Zangersduo Hoed en de Rand trad op met droevige liederen en Genootschap Pomona bood geïnteresseerden leesen schrijfworkshops aan onder het motto Tussen drie en vier weent meneer Couperus. ‘Gekruld Haags’ (ver­ teller Cor Gout, John van Marwijk en Peer Bos) bracht een echt Haags vertel- en muziekprogramma. Voor kinderen van de groepen 7 en 8 en hun ouders was er het project Huilen mag! Overal!. Met onder meer een theatervoorstelling door TheaterGroep ZET, en een filosofieles door kinderfilosofen van Groot Denkraam. Kinderboekenweek Veel boekenhelden hebben dankzij illustraties een overduidelijk gezicht gekregen: neem Kikker, Floddertje, Dolfje Weerwolfje en Pippi Langkous. De 56e Kinderboekenweek van 6 t/m 16 oktober eerde dit jaar illustratoren van jeugdboeken en zette kinderboekenillustraties in het zonnetje met het thema: De grote TekenTentoonstelling – beeldtaal in 12

kinderboeken. Daarnaast was er aandacht voor strips, graphic novels en beeldverhalen. Natuurlijk sprongen alle Haagse bibliotheken in op het thema, dat zoveel mogelijkheden bood om praktische, leuke en spannende dingen te doen. Er waren wedstrijden: Ontwerp een boekenkaft, Hoe heet deze knuffel? De mooiste leporello maken. Workshops: Graffiti spuiten, Tekenen met houtskool, Tekeningen maken bij een gedicht, en Supergrote collages maken. En voorstellingen, zoals Hij doet het weer! Koning Knipscheer door Lizzy van Pelt, Maartje­@penstaartje door MuziekTheater Vuur­vlinders en Een Ober van niks door Pagetti Jeugdtheater. Midden in de Kinderboekenweek was ook dit jaar het Groot Niet Te Missen Haags Kinderboekenfestival de uitsmijter. Wethouder Ingrid van Engelshoven opende het feest samen met negen prijswinnaars van de Grote Haagse Tekenwedstrijd. Het werd een spannende middag met sneltekenaars, Manga artiesten, de Filmmachine, Kapitein Winokio en, als klap op de vuurpijl, Ralf Mackenbach, de winnaar van het junior songfestival 2009. Ruim 1.200 kinderen en hun ouders bezochten het festival. Allemaal hetzelfde boek lezen Een gratis boek met de aansporing het te lezen en er daarna met elkaar over te praten, dat is de essentie van de nationale leescampagne ‘Nederland Leest’, van 22 oktober t/m 19 november. Bibliotheek­leden kregen De grote zaal, de debuutroman van Jacoba van Velde (1903-1985). Een nationaal en internationaal meesterwerk toen het in 1953 verscheen, maar later een vergeten boek. Philip Freriks, ambassadeur van Nederland Leest, presenteerde tijdens een gevarieerd programma de landelijke start van de campagne op 22 oktober in de Centrale Bibliotheek en overhandigde de staatssecretaris van Volks­ gezondheid, Welzijn en Sport, Marlies Veldhuyzen van Zanten-Hyllner, het eerste exemplaar van De grote zaal in herdruk. Schrijfster Rosita Steenbeek die een lofrede schreef op het boek, sprak die uit. En actrice Anne Wil Blankers droeg een gedeelte voor van haar theatrale weergave van het verhaal, die zij speciaal voor de campagne eenmalig speelde in Theater Carré Amsterdam. 13

Jos Collignon overhandigt zijn prent De ontdekking van de hemel aan de prijswinnares van de Publieksprijs 2010 (foto Jurriaan Brobbel)

De Australische schrijfster Amanda Maxwell bij Brands met boeken in de Centrale Bibliotheek (foto Loes Schleedoorn)

Alle vestigingen van de bibliotheek deelden het boek die dag uit aan hun leden, vaak met koffie of thee. In de campagneperiode waren schrijvers te gast in verschillende bibliotheken om te vertellen over leven en werk (Mensje van Keulen, Judith Koelemeijer, Anita Rebel, Stella Braam, Marjan Berk en Midas Dekkers). En er waren discussies over het boek onder leiding van literatuurdocenten. Ook op een andere manier konden de leden laten weten wat ze van het boek vonden: door hun samenvatting van het boek te twitteren. De winnaar kreeg het boek Twitterature en de luxe editie van De grote zaal. Over de hele campagneperiode kregen 20.000 leden van de Haagse bibliotheek het boek, dat in een oplage van ruim 780.000 landelijk is verspreid. Allemaal hetzelfde boek ‘lezen’, dat gebeurde ook tijdens de voorleesestafette Een Hagenaar leest…voor. Eenentwintig vrijwilligers lazen aan totaal 575 ouderen in Haagse instellingen het boek De grote zaal van Jacoba van Velde voor. Van begin tot eind! Van schrijfster Inez van Dullemen en van oud-onderwijzer Herman Kakebeeke kregen ze vooraf enkele bruikbare voorleesadviezen. Om voorlezen aan ouderen extra onder de aandacht te brengen, is een promotiefilm gemaakt van de voorleesestafette die op televisie is uitgezonden door Cultura 24 en door Nederland 2. Fonds 1818 subsidieerde het project. Op de televisie Tijdens het 18e Crossing Border festival nam Wim Brands voor de VPRO twee uitzendingen van zijn televisieprogramma Brands met Boeken op in de Centrale Bibliotheek. Hij ontving er schrijvers uit de VS, België en Hongarije. Het internationale, Haagse festival Crossing Border slaat bruggen tussen literatuur, muziek en film. Podium voor exposities, schrijvers, sprekers en muzikanten Grote, spraakmakende tentoonstellingen, maar evengoed kleine presentaties. Optredens, lezingen,

14

concerten, shows: Bibliotheek Den Haag was ook in het afgelopen jaar voor kunstenaars, sprekers, schrijvers, muzikanten een geliefde plek om op te treden. En een populaire plaats voor bezoekers om die tentoonstellingen, optredens, lezingen en con­ certen te bezoeken. Politieke prenten Een paar pennenstreken zeggen soms meer dan een stortvloed aan woorden. Dat is precies de kracht en aantrekkingskracht van de politieke tekening. En de eenvoudige verklaring van het succes van Politiek in Prent, de jaarlijks terugkerende tentoonstelling die het politieke jaar in tekeningen laat zien. Marieke Bolle, wethouder Cultuur en Financiën, opende op 9 februari de expositie Politiek in Prent 2009 in de Centrale Bibliotheek. Volop satire rond bijvoorbeeld de thema’s economische crisis, hoge bonussen bij banken, en de Mexicaanse griep. En spotprenten van politici uiteraard. Geert Wilders was in 2009 de meest getekende politicus, op de voet gevolgd door Wouter Bos, Jan Peter Balkenende en Barack Obama. Jos Collignon won met zijn persiflage op de omgevallen DSB-Bank in 2009 de prijs voor de beste politieke tekening, de Inktspotprijs. Een primeur had de bibliotheek aan het einde van het jaar met het overzicht van de politieke prenten van 2010. Tijdens de tentoonstelling konden bezoekers hun favoriete tekening kiezen via de website van de bibliotheek en Facebook. Winnaar van deze “Politiek in Prent Publieksprijs 2010” was alweer Jos Collignon met zijn prent De ontdekking van de hemel. De kracht van eenvoud Onder de titel Grootheid der Kleine Dingen exposeerde Afaq Saleem (1970 ) in de Centrale Bibliotheek van 1 t/m 24 november zijn op de Japanse cultuur geïnspireerde kunstwerken. Met penseel (fude), inkt (sumi), papier (washi) en water (mizu) (volgens de nihon-ga techniek) gemaakt, straalt zijn werk uit wat hij voorstaat: schoonheid en de kracht van eenvoud. De kunstenaar, die een meestertitel heeft in Japanse

Herdenking Javaanse Migratie in de Centrale Bibliotheek. Uitreiking Stadsspeld door loco-burgemeester Rabin Baldewsingh (foto Matto Soemopwairo)

zwaardkunst, kalligrafie en schilderkunst, vertelde tijdens de opening over zijn werk. Tetsuya Ishii, medewerker van de Japanse ambassade, en Zeshin van der Plas, oprichter van het Soto-Zencentrum in Leiden waren daar onder anderen bij aanwezig.

is hoer dat handelt over misbruikte vrouwen. In de Centrale Bibliotheek traden vanaf 3 september Arthur Japin, Sanneke van Hassel, Adriaan van Dis, Peter Buwalda, Alex Boogers, Tommie Wieringa en Ronald Giphart op tijdens Literatuur Late Night.

Lokale kunst De wijkbibliotheken boden ook in 2010 weer een belangrijk podium aan lokale kunstenaars. Bibliotheekbezoekers kregen volop de gelegenheid allerlei vormen van kunst te bekijken in tentoonstellingen en kleinere presentaties. Van keramisch werk, schilderijen­, aquarellen, (pen)tekeningen, tot beschilderd glas, schelpenschilderijen, portretten en stadsgezichten. Er waren fototentoonstellingen met foto’s die onder meer de natuur, de cultuur van Javanen, 60 jaar rechten voor de mens, en kinderen als onderwerp hadden. En exposities met sieraden, kunst uit afval en traditioneel speelgoed uit Anatolië. Tijdens Huilen in Den Haag stond de traan centraal in de expositie Huilen in de kunst door kunstenaarsgroep Kunsthalte, en in de fototentoonstellingen Over de dood en Droog je tranen Pierrot. Verschillende bibliotheken ontvingen ten slotte om beurten in het voorjaar BOEKENZO, een reizende tentoonstelling van kunstwerken, gemaakt van (afgeschreven) boeken.

Gepresenteerd Javaanse dansen, muziek en voordrachten zorgden voor de omlijsting van de presentatie van het boek (en de website) Migratie en cultureel erfgoed: Verhalen van Javanen in Suriname, Indonesië en Nederland. Een bijzondere middag in de Centrale Bibliotheek, bijgewoond door bijna 300 genodigden, onder wie locoburgemeester Rabin Baldewsingh. In de Centrale Bibliotheek kreeg Maartje de Haan, directeur van Museum Meermanno in het kader van ‘Huilen in Den Haag’ het boek Dood-gewoon aangeboden. Een verzameling verhalen waarin mensen uit verschillende culturen in Den Haag vertellen over hun ervaringen en belevingen met de dood. In De Boskant (RK Spiritueel Centrum) ging het boek Rondje om de kerk, verhalen over een bloeiend kerkleven in Den Haag in circulatie. Dit boek, een verhalen­ bundel in de serie Stadspublicaties, is samengesteld naar aanleiding van de Verhalentafel uit 2009, die de bibliotheek organiseerde. Rond deze verhalentafel – groepsgeprekken van wijkbewoners – werden verschillende onderwerpen uitgewisseld. De behandelde thema’s varieerden van wijkgeschiedenis, emancipatie en Indië tot Haags kerkleven en middenstand.

Schrijvers over hun boeken Geven schrijvers lezingen in een van de bibliotheken, dan staat er regelmatig ‘uitverkocht’ op de deur. In 2010 kwam bijvoorbeeld Rosita Steenbeek in Benoordenhout voor een lezing over Italië – hét decor van haar boeken –, ging Annejet van der Zijl in Scheveningen in gesprek over haar boek Bernhard, een verborgen geschiedenis, vertelde Fayza Oum’Hamed in het kader van het 8 Maartfestival over haar boek De Uitverkorene, en gaf Jan Siebelink een interview. Ernest van der Kwast sprak over zijn bestseller Mama Tandoori. En journaliste Maria Genova gaf een kijkje achter de schermen van haar boek Man is stoer, vrouw

Lezingen Informatieve lezingen trokken volop bezoekers. Zoals de uiteenzetting van Marieke Henselmans, bekend van het tv-programma Geen cent te makken, over Vrolijk besparen. Of de lezing door historicus Victor Laurentius over zijn boek De Grote Tazelaar – Ridder & Rebel, over de oorlogsbelevenissen van verzetsman Peter Tazelaar. En de actuele uiteenzetting over het belang van kunst en cultuur door muziekkenner Leo Samama.

15

Je eigen WK-shirt maken

Ernest van der Kwast interviewt Arthur Japin tijdens Literatuur Late Night (foto Henriëtte Guest)

Van een andere orde was de Multatuli-lezing door schrijver/columnist Christiaans Weijts. Hierin droeg hij een brief voor waarin hij Multatuli advies vroeg over interculturaliteit en (post)kolonialisme. Hij was een van de gastschrijvers die door het Vlaams-Nederlands Huis de Buren ter gelegenheid van 150 jaar Max Havelaar, gevraagd was een dergelijke brief te schrijven. De Maand van de Filosofie, jaarlijks in april, had vrijheid als thema. Filosoof Tom Domisse ging op twee achtereenvolgende zondagen in gesprek met schrijfster Naema Tahir en rechtsgeleerde en filosoof Paul Cliteur, die we ook kennen als publicist en columnist. Hij sprak over vrijheid tot zelfexpressie als elementair mensenrecht. Mensen verdiepen zich meer en meer in filosofie. Dat bleek onder meer uit de interesse voor de cursussen het afgelopen jaar in de Centrale Bibliotheek: in het voorjaar ‘Filosofie, waarden en normen kritisch bekeken’ en het najaar ‘Inleiding wijsgerige ethiek’ en ‘Filosofie en religiositeit’. Klassiek, jazz en wereldmuziek De zondagmiddagconcerten in de Centrale Bibliotheek zijn een begrip geworden. In 2010 traden onder anderen Duo Cajon (Carina Vinke (alt) en Jonas Skielboe (gitaar)) op met Spaanse (volks)muziek. Anne-Marie Volten (viool) en Abigail Richards (piano) speelden muziek van Schumann en Brahms. The Marion Schmitz Jazz Trio gaf een intiem concert met songs van onder meer Ann Burton. En het Turcito Trio – Paul Christi (viool), Nicolai Turcito (accordeon) en Vasili Luca (cimbaal) – nam luisteraars mee op een muzikale reis door de Balkan. Tijdens de lunch Een broodje verorberen en je ondertussen laten verrassen door de muzikale kwaliteiten van talentvolle jonge musici, dat is de essentie van de lunchconcer16

ten op donderdagen in de Centrale Bibliotheek. Daarbij stond de nieuwe vleugel centraal. Die is inmiddels aardig ingespeeld want maar liefst elf pianisten gaven tijdens de lunch een recital. Bruisende talkshow Een talkshow met schrijvers over hun jongste boek. Grote namen en aanstormende talenten. Interviews, voordrachten en vooraankondigingen van boeken die op stapel staan. Literatuur heet van de naald. Met tussendoor een live muziekoptreden en na afloop verkoop van de besproken boeken, mét signeren. Dat is in een notendop Literatuur Late Night, vanaf 3 september 2010 elke eerste vrijdag van de maand, om 21.30 uur in de Centrale Bibliotheek op de eerste verdieping. Afwisselend treden Ernest van der Kwast en Oscar Kocken op als presentator. Arthur Japin en Sanneke van Hassel beten op 3 september het spits af, One Trick Pony verzorgde de live muziek. In latere shows kwamen Adriaan van Dis en Peter Buwalda aan het woord en trad Hidde van Schie op, werden Alex Boogers en Tommy Wieringa aan de tand gevoeld en was er een live optreden van Goslink, en vertelde Ronald Giphart over zijn nieuwste boek, met een optreden van Sir Ian. Internationaal tintje Nieuwe Hagenaars gebruiken de bibliotheek intensief en zien haar bij uitstek als ontmoetingsplaats. Zij doen mee aan Engelstalige leeskringen en zijn geïnteresseerd in Engelstalige lezingen. In 2010 ontplooide Bibliotheek Den Haag een nieuw initiatief voor Spaans-Haagse kinderen. Spaanse jeugdboeken Bibliotheek Nieuw Waldeck heeft sinds oktober zo’n 100 boeken voor kinderen tot 12 jaar van Spaans­talige auteurs te leen. De boeken komen van het Instituto Cervantes Utrecht, een officieel instituut van de

Spaanse overheid dat de Spaanse taal en cultuur bevordert. De bibliotheek heeft de boeken een jaar in bruikleen. De samenwerking werd op 6 oktober feestelijk beklonken. Kinderen van de Internationale School zongen Spaanse liedjes en alle bezoekers konden meedoen aan een workshop Sevillanas, een Spaanse dans. Naast boeken uitlenen gaat bibliotheek Nieuw Waldeck met het ICU ook speciale activiteiten organiseren. Voor kinderen Niet alleen tijdens de Kinderboekenweek is er van alles te doen in de (wijk)bibliotheken. De Haagse bibliotheken organiseren (wekelijks) allerlei activiteiten voor kleine en grotere kinderen: workshops, wedstrijden, optredens, projecten. Beroemde muis Altijd leuk: een wedstrijd! Zeker als meedoen een­ voudig en uitdagend is. Het wijkberaad Laak Centraal vroeg kinderen een gedicht, een tekening of foto te maken en in te sturen. Onderwerp: samen­ leven in harmonie. Een grote variatie aan inzen­ dingen kwam binnen en tijdens het wijkfeest op 5 juni, op de stoep voor bibliotheek Laakkwartier, kregen de winnaars een mooie prijs. Eigenlijk was er voor alle kinderen een prijs want iedereen kon in de bibliotheek de beroemdste muis ter wereld ontmoeten: Geronimo Stilton. Zelf doen in workshops Van iets zelf doen, leer je het meest. Er waren dit jaar dan ook flink wat workshops die enthousiast bezocht werden. Tijdens het Haags Turks festival was er bijvoorbeeld een workshop ‘Gedichten schrijven in het Nederlands en Turks’, onder leiding van Trees Steeghs (Huis van Gedichten) en schrijver/dichter Ibrahim Eroglu. Kinderen leerden in een andere workshop hoe ze

een eigen filmpje maken. Ze deden dat met de online CinekidStudio. Het resultaat stond later op de website van Cinekid. Ook het Wereldkampioenschap voetbal ging niet ongemerkt voorbij. Kinderen konden in alle vestigingen hun eigen WK-shirt componeren en zo de wedstrijden in stijl meebeleven. Een groot succes! Kunstenaars van het Haags Kinderatelier gaven ook afgelopen jaar leuke workshops. Onder het motto: eerst naar een verhaal luisteren en er daarna zelf creatief op door fantaseren, maakten kinderen de mooiste ‘kunstwerken’. Sprekend over fantasie: als er iets tot de verbeelding spreekt, is het goochelen. Spannend dus als je dat zelf kunt leren. Jannes de Goochelaar bracht kinderen in twee workshops interessante trucs bij. Piano leren spelen In acht gratis pianolessen op zaterdagochtend kijken of je genoeg talent hebt om ermee door te gaan. In bibliotheek Schilderswijk, voor kinderen tussen 8 en 12 jaar die altijd al piano hadden willen leren spelen. Wie de cursus goed afsloot, had voldoende ervaring opgedaan om bij een muziekschool verder te gaan. Een afsluitend optreden in het buurthuis was de voorlopige kers op de taart. Betovering In de herfstvakantie speelt zich jaarlijks in veel cultuurinstellingen in de stad Kinder Kunst en Cultuurfestival De Betovering af. Ook de vestigingen van Bibliotheek Den Haag zijn geliefde plekken voor theatermakers. Zij brachten in 2010 weer leuke (en uitverkochte) voorstellingen, zoals De Tovenaar van Oz en Minoes, beide door de Gentse Fabio van Hoorebeeke, en een voorstelling naar het boek De wind in de wilgen door Theater Vera Lippman.

17

De bibliotheek: voor ontmoeting

Hoe langer hoe meer Hagenaars ontdekken dat de bibliotheek veel meer te bieden heeft dan dat zij altijd dachten! Zij gaan er niet alleen naartoe om iets te lenen, maar ook om activiteiten bij te wonen of gewoon, om de krant te lezen en andere mensen te ontmoeten. De (wijk)bibliotheek heeft zich ontwikkeld tot een plek waar je met elkaar van gedachten kunt wisselen over een net gelezen boek of film, of samen kunt genieten van voorgedragen poëzie. Waar je met je favoriete schrijver in debat kunt. Of waar je gewoon met een kop koffie wat kunt loungen en socializen. De bibliotheek is steeds vaker the place to be.

Lezen, kijken en discussiëren Een boek lezen en er daarna met anderen over praten. Inzichten en interpretaties met elkaar delen levert vaak waardevolle verdieping op. Bovendien is het ook gezellig om dit met elkaar te doen. De leeskringen zijn dan ook niet voor niets zo populair, jaar in jaar uit. In 2010 waren er twaalf actief, met ongeveer 22 deelnemers per kring die ieder vijf boeken lazen. Een variatie is de Film + Gesprek-formule voor 55+ bezoekers die de bibliotheken Bouwlust, Moerwijk en Wateringse Veld bedachten. De Lees- en Filmgroep Ypenburg scoorde goed met het thema ‘Moord en Doodslag’. Deelnemers lazen vier boeken en keken naar de verfilmingen van De Zesde Mei van Tomas Ross, Suezkade van Jan Siebelink, De Naam van de Roos van Umberto Eco en Mannen die vrouwen haten van Stieg Larson. Met tot slot (vreedzame!) discussies.

18

Aan de slag in het Rode Kruisplantsoen, onderdeel van het project In geuren en kleuren

Netwerken helpt emanciperen Netwerken: doet een boel, kost een beetje. Dit was het thema van het 8 Maartfestival dat in de week rond Internationale Vrouwendag, 8 maart, in Den Haag flink wordt gevierd. Ook de bibliotheek deed volop mee. In verschillende vestigingen kon je visitekaartjes maken op de computer. Het idee daarachter: met een visitekaartje op zak kun je beter voor de dag komen. In twee wijken, Schilderswijk en Spoorwijk, zochten de bibliotheken samenwerking met andere organi­ saties en zetten samen een mooi programma voor vrouwen in elkaar: met onder meer speed daten, muziek, film en dans. De motto’s ‘De kracht van samen’ en ‘Voor elkaar!’ zeiden genoeg. Twintig Haagse vrouwen legden hun herinneringen over hun eigen emancipatie in de jaren zestig en zeventig vast. Tijdens een bijeenkomst vertelden enkelen erover en discussieerden ze met bezoekers. Bert van Alphen, wethouder Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie, nam tijdens de slotmanifestatie van het 8 Maartfestival in het Nutshuis het eerste exemplaar in ontvangst van hun boek Tot hiertoe … en verder? Haagse vrouwen over hun emancipatie in de jaren zestig en zeventig, een uitgave van Bibliotheek Den Haag die voortkwam uit het oral history project Haagse Herinneringen. In geuren en kleuren! Zo heette het project in Segbroek waar deelnemers aan de slag gingen met geurige en kleurige herinneringen. Ze volgden een workshop tuinieren met nadruk op ecologisch tuinieren op het balkon; ze maakten een wandeling onder leiding van een

19

Colofon Het jaarverslag 2010 is een uitgave van Bibliotheek Den Haag, Postbus 12653, 2500 DP Den Haag Meer informatie: afdeling Communicatie, Marketing & Evenementen [email protected] Eindredactie: afdeling Communicatie, Marketing & Evenementen Bibliotheek Den Haag Tekst: Ton van der Veeken, Den Haag Opmaak: Heleen van Haaren, Den Haag Oplage: 2.300

Verhalentafel Ypenburg vertelt

gids van IVN Den Haag door het Rode Kruisplantsoen en kregen uitleg over alles wat daar in de stedelijke omgeving groeit; of deden mee aan workshops poëzie en fotografie, en koken. De resultaten van de workshops zijn gebundeld in een boekje. In Haagse Hout zette een groep van twaalf vrouwen het poëzieprogramma voort (in samenwerking met VÓÓR Welzijn) en kwam bij elkaar voor poëzie rond de thema’s: ‘Wintergedichten’, ‘Lentekriebels’ en ‘Den Haag huilt’. De gedichten van de groep zijn steeds per thema in een boekje verwerkt. Herinneringen aan oud-Ypenburg Stadswijk Ypenburg staat op een plek met een rijke geschiedenis. Deelnemers van de Verhalentafel Ypenburg vertelt diepten die geschiedenis op door ouderen die er vroeger woonden en werkten, hun verhaal te laten vertellen. Veel herinneringen kwamen boven: aan het boerenbestaan in de polder, aan de sport­vliegerij, de professionele luchtvaart (Fokker), de vliegfeesten, sleepreclame, luchtscouting en modelvliegtuigbouw. De Vinex-pioniers vertelden over de eerste stappen die zij zetten om van het oude vliegveld en de omliggende polder een woonwijk te maken. Geïnspireerd door oude foto’s, filmbeelden, dagboeken en historische voorwerpen, daarbij ge­ stuurd door de opgetekende herinneringen, schreven de deelnemers hun verhalen. Die werden gebundeld in het boekje Ypenburg vertelt! en met cd uitgegeven. Op 10 juni was de feestelijke presentatie en de over­ handiging van boekje en cd aan Hanneke Schippers, stadsdeeldirecteur Leidschenveen/Ypenburg. De verhalen staan ook op www.haagseherinneringen.nl.

20

Wijkmedia-ateliers bevorderen burgerschap Twaalf wijkmedia-ateliers – waarvan negen in wijk­ bibliotheken – zijn in Den Haag van de grond geko­ men in iets meer dan twee jaar tijd. Het zijn plaatsen waar wijkbewoners eigen vormen van communicatie kunnen ontwikkelen en publiceren. Belangrijkste doelen: nieuwe media beschikbaar stellen aan burgers, verbinden van de bewoners met de wijk en het verbinden van verschillende (groepen) bewoners. Inmiddels hebben verschillende organisaties, groepen en personen gebruik gemaakt van de faciliteiten van de ateliers. Senioren maakten filmpjes, zoals de promotiefilm van Een Hagenaar leest… voor en twee stagiair(e)s brachten het benefietconcert voor War Child in het Atrium van het stadhuis in beeld met ondersteuning van het media-atelier. In workshops fotografie en film konden buurtbewoners zich boven­ dien de kunst van ‘nieuws publiceren’ eigen maken.