GENERALDIREKTION KULTURELLES ERBE
CULTUREEL ERFGOED De schatten van Rijnland-Palts
Schätze, Trier – Zentrum der Antike in Deutschland, Kultu Landesmuseum Mainz, Genuss, Burgenlandschaft Pfalz, W Oberes Mittelrheintal, Rheinisches Landesmuseum Trier, Landesmuseum Koblenz, Kunst, Hunsrück, Römer, Eifel, S – Zentrum der Antike in Deutschland, Kultur-Erlebnis, La Mainz, Genuss, Burgenlandschaft Pfalz, Welterbe Oberes tal, Rheinisches Landesmuseum Trier, Romantiker, Lande Koblenz, Kunst, Hunsrück, Römer, Eifel, Schätze, Trier – Z Antike in Deutschland, Kultur-Erlebnis, Landesmuseum M nuss, Burgenlandschaft Pfalz, Welterbe Oberes Mittelrhe nisches Landesmuseum Trier, Romantiker, Landesmuseum Kunst, Hunsrück, Römer, Eifel, Schätze, Trier – Zentrum d Deutschland, Kultur-Erlebnis, Landesmuseum Mainz, Gen landschaft Pfalz, Welterbe Oberes Mittelrheintal, Rheinis museum Trier, Romantiker, Landesmuseum Koblenz, Kun Römer, Eifel, Schätze, Trier – Zentrum der Antike in Deut tur-Erlebnis, Landesmuseum Mainz, Genuss, Burgenlands Welterbe Oberes Mittelrheintal, Rheinisches Landesmus Romantiker, Landesmuseum Koblenz, Kunst, Hunsrück, R Schätze, Trier – Zentrum der Antike in Deutschland, Kultu Landesmuseum Mainz, Genuss, Burgenlandschaft Pfalz, W Oberes Mittelrheintal, Rheinisches Landesmuseum Trier, Landesmuseum Koblenz, Kunst, Hunsrück, Römer, Eifel, S – Zentrum der Antike in Deutschland, Kultur-Erlebnis, La
2 VORWORT
VOORWOORD 3
BESTE LEZER, Rijnland-Palts vormt het schouwspel van de Europese geschiedenis: monumentale Romeinse bouwwerken, middeleeuwse burchten, kastelen vol geschiedenis en hoogwaardige musea. Het is die gevarieerde geschiedenislijn die aan Rijnland-Palts zijn schoonheid en gratie verleent. Niet voor niets prijken op de UNESCOwerelderfgoedlijst maar liefst vier pareltjes uit deze regio: Boven Midden-Rijndal, de Dom en de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Trier, de Oppergermaanse-Retische Limes en de Dom van Speyer. De Algemene Directie van het Cultureel Erfgoed in Rijnland-Palts beheert de onroerende goederen zoals de Romeinse bouwwerken in Trier, dewelke beschouwd worden als het centrum van de Duitse oudheid, alsook de burchten aan de Midden-Rijn en in de Palts en de Pruisische vesting Ehrenbreitstein in Koblenz. In het Landesmuseum van Mainz, Koblenz en Trier kan je prachtige museumstukken bewonderen. Bijzonder interessant is de verdere ontwikkeling van de geschiedkundig belangrijke plaatsen door middel van moderne bezoekersconcepten en digitale presentaties zoals audiovisuele rondleidingssystemen. Veel evenementen zoals concerten, voordrachten en feesten fleuren de gebouwen op en brengen de geschiedenis weer tot leven. Wat voor ons echt belangrijk is, dat is dat bij de verdere ontwikkeling en restauratie van de bouwwerken en monumenten alle locaties rolstoelvriendelijk worden gemaakt. Ik wens u alvast veel leesplezier met deze brochure en nodig u uit om het rijke, culturele erfgoed van Rijnland-Palts opnieuw te komen ontdekken!
Doris Ahnen Minister van de Staat van Onderwijs, Wetenschap, Opleiding en Cultuur van Rijnland-Palts
GEDRAMATISEERDE RONDLEIDINGEN / LIVING HISTORY
Regelmatige optredens in het seizoen, aparte optredens voor groepen op reservatie:
DER EWIGE SOLDAT (De Eeuwige Soldaat), VESTING EHRENBREITSTEIN, KOBLENZ
DER FESTUNGSKANONIER (De Vestingskanonnier), VESTING EHRENBREITSTEIN, KOBLENZ
BÜCHSENMACHERWERKSTATT (De Geweermakerswerkplaats), VESTING EHRENBREITSTEIN, KOBLENZ
FÜHRUNG IM WAFFENROCK (Rondleidingen in Wapenrok), VESTING EHRENBREITSTEIN, KOBLENZ
DIE MUSE VON STOLZENFELS (De Muze van Stolzenfels), KASTEEL STOLZENFELS, KOBLENZ
DER SCHLOSSVERWALTER DES PRINZREGENTEN (De Slotvoogd van de Prins-regent), KASTEEL VILLA LUDWIGSHÖHE, EDENKOBEN
DER KUNSTSINNIGE KÖNIG (De Kunstzinnige Koning), KASTEEL VILLA LUDWIGSHÖHE, EDENKOBEN
ZU BESUCH BEI KÖNIGIN THERESE (Op Bezoek bij Koningin Theresia), KASTEEL VILLA LUDWIGSHÖHE, EDENKOBEN
DIE BEFREIUNG DES RICHARD LÖWENHERZ (De Bevrijding van Richard Leeuwenhart), REICHSBURG TRIFELS, ANNWEILER
DER GLADIATOR VALERIUS (De Gladiator Valerius), AMFITHEATER, TRIER
DAS GEHEIMNIS DER PORTA NIGRA (Het Geheim van de Porta Nigra), PORTA NIGRA, TRIER
‘‘VERRAT IN DEN KAISERTHERMEN – DER TRIBUN MALLOBAUDES’’ (‚Verraad in de Keizerthermen - De tribuun Mallobaudes’), KEIZERTHERMEN, TRIER
CULTUREEL-PEDAGOGISCH PROGRAMMA voor kinderen en jongeren in de burchten en kastelen Vesting Ehrenbreitstein (Koblenz), Kasteel Stolzenfels (Koblenz), Burcht Sooneck (Niederheimbach), Kasteel Bürresheim (Mayen), Reichsburg Trifels (Annweiler), Kasteel en vestingsruïne Hardenburg (Bad Dürkheim), Kasteel Villa Ludwigshöhe (Edenkoben)
Voor a fsprake n en m inform eer atie: w ww.gd of per te ke.rlp.d lefoon e op het 02 61 / numme 66 75 r: - 4000 .
SPECIALE TENTOONSTELLINGEN, DOEPROGRAMMA‘S alsook museumpedagogische activiteiten voor kinderen en jongeren in de Landesmusea van Koblenz, Mainz, Trier
HIGHLIGHTS 2014 02.03. – 17.08. VANAF 15.03.
12. – 21.04.
BERLINER IMPRESSIONISMUS (Berlijns Impressionisme) W erken van de Berliner Secession uit de Nationalgalerie van Berlijn KASTEEL VILLA LUDWIGSHÖHE • EDENKOBEN
EIN TRAUM VON ROM (Een Droom van Rome) Römisches Stadtleben in Südwestdeutschland SONDERAUSSTELLUNG • RHEINISCHES LANDESMUSEUM TRIER
FESTUNGSLEUCHTEN (De Vesting Verlicht) Spectaculair lichtspektakel VESTING EHRENBREITSTEIN • KOBLENZ
VANAF 13.04.
TATORT ARCHÄOLOGIE – SPURENSUCHE IM BODEN
SPECIALE TENTOONSTELLING • LANDESMUSEUM VESTING EHRENBREITSTEIN • KOBLENZ
04.05. – 12.10.
MAX SLEVOGT – NEUE WEGE DES IMPRESSIONISMUS
SPECIALE TENTOONSTELLING • LANDESMUSEUM MAINZ
19. – 21.06.
BURCHTFEEST DAHNER BURGEN, DAHN
(Plaats Delict Archeologie - Op zoek naar Sporen in de Bodem)
(Nieuwe Wegen van het Impressionisme)
29. + 31.05. /01.06 HISTORISCHE SPELEN Traditionele reis door de tijd in de grachten van de vesting VESTING EHRENBREITSTEIN • KOBLENZ 27.07.
KINDERPARTY ARCHEOLOGIE
02.08.
TUINFEEST IN BAROKSTIJL
VESTING EHRENBREITSTEIN • KOBLENZ KASTEEL BÜRRESHEIM • MAYEN
29.08. KASTEELFEEST VILLA LUDWIGSHÖHE VILLA LUDWIGSHÖHE • EDENKOBEN 14.09.
14.09.
27./28.09.
KASTEELFEEST STOLZENFELS KASTEEL STOLZENFELS • KOBLENZ
OPENMONUMENTENDAG TALRIJKE MONUMENTEN IN DE DEELSTAAT WORDEN OPENGESTELD VOOR HET PUBLIEK
KASTEELFEEST HARDENBURG Middeleeuws spektakel KASTEEL- & VESTINGSRUÏNE HARDENBURG • BAD DÜRKHEIM
6 OVERZICHTSKAART
WIJ DOEN DE GESCHIEDENIS WEER LEVEN. Ontdek de schatten van onze deelstaat! EIFEL – TUSSEN VULKAANKEGELS EN MAREN....................18 Römische Villa Otrang........ 20 Burgruine Nürburg.............. 21 Schloss Bürresheim..............22 Matthiaskapelle....................23
Festung Ehrenbreitstein
Koblenz Burgruine Nürburg
Schloss Bürresheim Matthiaskapelle
Schloss Stolzenfels
Burg Pfalzgrafenstein
Villa Otrang
Trier Igeler Säule
Porta Nigra Kaiserthermen Amphitheater Thermen am Viehmarkt Rheinisches Landesmuseum Trier
Klause Kastel
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID.............................. 08 Porta Nigra.........................................................10 Kaiserthermen.....................................................11 Amphitheater..................................................... 12 Thermen am Viehmarkt...................................13 Igeler Säule.........................................................14 Klause Kastel...................................................... 15 Rheinisches Landesmuseum Trier..................16
Burgruine Nanstein
OVERZICHTSKAART 7
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL.....................................24 Landesmuseum Koblenz.........................................26 Festung Ehrenbreitstein..........................................28 Schloss Stolzenfels....................................................31 Burg Pfalzgrafenstein............................................... 32 Burg Sooneck............................................................ 33
Landesmuseum Koblenz
TAUNUS – DE HOOGTE............................34 Burgruine Nassau
Burgruine Nassau.....................................................35
MAINZ - HOOFDSTAD VAN DE DEELSTAAT............................36
Mainz
Burg Sooneck
Landesmuseum Mainz
Landesmuseum Mainz..................................... 36
Burgruine Altenbaumburg
PALTS –HET BURCHTENLANDSCHAP....... 38
Schloss- und Festungsruine Hardenburg
Speyer Dahner Burgen + Neu-Dahn
Burgruine Altenbaumburg................40 Reichsburg Trifels................................ 41 Schloss- und Festungsruine Hardenburg..........................................42 Burgruine Landeck..............................43 Burgruine Nanstein............................44 Dahner Burgen und Neu-Dahn........45 Schloss Villa Ludwigshöhe................46
Schloss Villa Ludwigshöhe
Reichsburg Trifels Burgruine Landeck
Landesarchäologie Speyer.............................. 48 Landesdenkmalpflege...................................... 50
TRIER – ZENTRUM DER ANTIKE
Pelm
Gerolstein Prüm
FE I E N O I G RE Römische Villa Otrang
L
Fließem
Bitburg Sau er
Mosel
LUXEMBURG
Trier
Igeler Säule
Igel Saar
8
Kastel
Porta Nigra Kaiserthermen Amphitheater Thermen am Viehmarkt Rheinisches Landesmuseum Trier
Klause Kastel
Saarland
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
9
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’ In Trier vindt u bij elke stap en op elke trap getuigenissen van de oudheid. Nergens anders in Duitsland kunt u de Romeinse tijd nog op zo een authentieke wijze beleven: de Porta Nigra, het amfitheater, de Keizerthermen en de thermen am Viehmarkt prijken op de lijst van UNESCO-werelderfgoed. En in het Rheinische Landesmuseum Trier, een van de meest betekenisvolle archeologische deelstaatmusea van Duitsland, treft u wereldbefaamde vondsten uit de Romeinse tijd aan. ANTIKENCARD – TRIER ONTDEKKEN VOOR EEN KLEIN PRIJSJE Met de ANTIKENCARD kunt u voor een voordelig prijsje op ontdekkingsreis gaan in het centrum van de oudheid, in Trier. De ANTIKENCARD BASIC geeft toegang tot twee Romeinse bouwwerken naar keuze en tot het Rheinische Landesmuseum. Met de ANTIKENCARD PREMIUM kunt u vier Romeinse bouwwerken (Porta Nigra, Amfitheater, Keizerthermen en de thermen am Viehmarkt), het Landesmuseum, de Romeinse Villa Otrang en Hermitage Kastel in de buurt van Trier bezoeken. De ANTIKENCARD is verkrijgbaar aan de kassa van de Romeinse bouwwerken, het Rheinische Landesmuseum, de toeristische dienst en in andere verkooppunten.
Toeristische Dienst Trier An der Porta Nigra 54920 Trier Tel.: 06 51 / 9 78 08-0
[email protected] www.trier-info.de
2014 D TRIER R A C N ANTIKE
10
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
PORTA NIGRA DE POORT NAAR HET ROMEINSE RIJK
Een echte trekpleister, UNESCOwerelderfgoed en het bekendste icoon van Trier: de Porta Nigra is de best bewaard gebleven Romeinse stadspoort ten noorden van de Alpen. ADRES
Simeonstr. 60 • 54290 Trier Tel.: 06 51 / 4 60 89 65
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan./feb. + nov./dec.: 9.00 - 16.00 uur Maart + okt.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur GEDRAMATISEERDE RONDLEIDING
‘Das Geheimnis der Porta Nigra’ (Het Geheim van de Porta Nigra) www.erlebnisfuehrungen.de TIP
NU NIEUW: Met de Mediaguide op ontdekkingstocht in het Romeinse rijk. Ontdek de Keizerthermen met de NIEUWE Mediaguide.
Ontdek de in grafitti neergeschreven data en het Romeinse metselaarsteken binnenin de Porta Nigra.
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
11
KAISERTHERMEN (Keizerthermen) HET SUMMUM VAN ROMEINSE BADCULTUUR
De Keizerthermen werden ontworpen als één van de grootste Romeinsen badhuizen. De badzaal, sauna, massageruimten en wandelgalerijen moesten de Romeinse notabelen de nodige ontspanning bieden maar de bouw van de thermen werd nooit voltooid. Omdat het op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat, is het vandaag de dag een geliefde bezienswaardigheid voor toeristen die in de majestueuze ruïnes, inclusief het ondergrondse labyrint, op ontdekkingstocht willen gaan. ADRES
Weberbachstr. 41 • 54290 Trier Tel.: 06 51 / 4 36 25 50
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan./feb. + nov./dec.: 9.00 - 16.00 uur Maart + okt.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur GEDRAMATISEERDE RONDLEIDING
‘Verrat in den Kaiserthermen Der Tribun Mallobaudes’ ‘(Verraad in
de Keizerthermen - De tribuun Mallobaudes)’
www.erlebnisfuehrungen.de
TIP Geniet van een van de vele openluchtshows in een historische sfeer.
Ontdek de Keizerthermen met de NIEUWE Mediaguide.
12
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
AMFITHEATER ENTERTAINMENT EN AMUSEMENT
Het amfitheater aan de Petrisberg van de in de eerste en tweede eeuw na Christus opbloeiende metropool Trier bood plaats aan ca. 18.000 toeschouwers. Bezoek vandaag nog de kooien van de dieren die achter de deuren rondom de kampplaats schuilgingen.
ADRES
Olewiger Straße • 54295 Trier Tel.: 06 51 / 7 30 10
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan./feb. + nov./dec.: 9.00 - 16.00 uur Maart + okt.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur GEDRAMATISEERDE RONDLEIDING
‘Der Gladiator Valerius’ (De Gladiator Valerius)
www.erlebnisfuehrungen.de
TIP Mis de openluchtvoorstellingen niet • Gladiatorschool in het amfitheater - meer informatie: www.gladiatoren-schule.de
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
DE THERMEN AM VIEHMARKT BURGERLIJKE BADCULTUUR
Een kijkje in de geschiedenis van de stad: Dit Romeinse ‘volksbadhuis’ dateert al van de 4e eeuw. Het was het eerst publieke badcomplex in de stad Trier voor de burgers van de ‘gemeente’, weliswaar zonder verwarmde badzaal en warmwaterbad.
ADRES
Viehmarktplatz • 54290 Trier Tel.: 06 51 / 9 94 10 57
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
heel het jaar door open van: 9.00 - 17.00 uur Eerste werkdag van de week gesloten EVENEMENTEN
Regelmatig tentoonstellingen over uiteenlopende thema‘s
13
14
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
IGELER SÄULE (De Zuil van Igel) MONUMENTAAL GRAFMONUMENT
Het behoort tot de best bewaard gebleven grafmonumenten van de Romeinse tijd. Een vermogende familie van textielhandelaars liet de 23 meter hoge Zuil van Igel bouwen. De inscripties stellen scènes uit het alledaagse leven van de opdrachtgevers en de mythologie voor, zoals de adelaar van Jupiter die Ganymedes naar de hemel voert, zinnebeeld van de hoop op eeuwig leven aan de zijde van de goden.
ADRES
Trierer Straße 54298 Igel
[email protected] www.burgen-rlp.de
TIP De unieke kleurenpracht van de zuil kunt u in het Rheinische Landesmuseum Trier bezichtigen.
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
15
HERMITAGE KASTEL KONINKLIJKE GRAFTOMBE
Hermitage Kastel verenigt romaanse en gotische elementen. De bouwplannen voor de begraafplaats voor de beenderen van koning Johannes van Bohemen zijn van de hand van Karl Friedrich Schinkel. Vanop de Hermitage heeft u een adembenemend uitzicht over het dal van de Saar.
ADRES
König-Johann-Straße 54441 Kastel-Staadt Tel.: 0 65 82 / 5 35
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Febr.: zat. + zon. 10.00 - 16.00 uur Maart + okt.: 9.00 - 13.00 uur + 14.00 -17.00 uur April - sept.: 9.00 - 13.00 uur + 14.00 - 18.00 uur November: 10.00 - 16.00 uur Dec./jan. gesloten • Eerste werkdag van de week gesloten
TIP Korting op toegangsprijs met de AntikenCard (blz. 9) WANDELTIP Bezoek het Widdertshäuschen, een Romeins grafmonument op de Saardalweide onder de Hermitage.
16
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
RHEINISCHES LANDESMUSEUM TRIER VONDSTEN VAN WERELDKLASSE
De grootste Romeinse goudschat, prachtige Romeinse mozaïeken, een zilveren kan uit de late oudheid of het beroemde Diatretglas, het Rheinische Landesmuseum Trier herbergt archeologische vondsten van wereldklasse. Beleef het verleden van Trier en de streek van het stenen tijdperk tot de Romeinse tijd, van de Franken tot het laatste vorstendom. Uniek en onmiskenbaar is de buitengewone weelde en de kwaliteit van de voorwerpen uit de Romeinse tijd, de tijd waarin de stad Trier de voornaamste rol uit haar geschiedenis speelde. De verzameling wordt voortdurend aangevuld met nieuwe vondsten, opgedaan tijdens de archeologische monumentenzorg.
SPECIALE TENTOON STELLING Rheinisch es Landesm
useum Tri er E IN T R A U M VO N R ( E e n D ro o O m van Ro M Het stadsl m e) even bij de R
Zuidwest-D uitsland
vanaf 15.0
3.2014
omeinen in
TRIER - CENTRUM VAN DE OUDHEID HET ‘TWEEDE ROME’
17
ADRES
Weimarer Allee 1 • 54290 Trier Tel.: 06 51 / 97 74 - 0
[email protected] www.landesmuseum-trier.de OPENINGSUREN
heel het jaar door: 10.00 - 17.00 uur • Maandag gesloten • Opgelet: aangepaste openingsuren op feestdagen Museumscafé • 06 51 / 9 94 58 20
www.zeitsprung-cafe.de
TIP Korting op toegangsprijs met de AntikenCard (blz. 9) Mis de grote highlight niet, een 360°- filmbelevenis: IM REICH DER SCHATTEN (IN HET RIJK DER SCHADUWEN)
Di. – Zon. 11.30 uur + 14.30 uur www.im-reich-der-schatten.de
Nordrhein-Westfalen
Rh ei n
Koblenz
Burgruine Nürburg
Nürburg
Schloss Bürresheim
Mayen
Matthiaskapelle
Kobern
M
os
el
Pelm
Gerolstein
Fließem Römische Villa Otrang
Bitburg
BernkastelKues
Trier
EIFEL – TUSSEN VULKANENKEGELS EN MAREN 19
EIFEL – TUSSEN VULKANENKEGELS EN MAREN Een landschap vol maren en vulkanen. De laatste vulkaanuitbarsting dateert van meer dan 10.000 jaar geleden, maar het landschap vormt een prachtig tafereel voor een reis doorheen de tijd. Villa Otrang brengt u terug in de tijd van de Romeinse gezinnen, op de Nürburg kunt u in de voetsporen van de kasteelheren treden en uw blik over de Vulkaneifel laten gaan. En Kasteel Bürresheim doet u de woon- en adelcultuur uit het verleden weer opnieuw beleven.
20
EIFEL – TUSSEN VULKANENKEGELS EN MAREN
ROMEINSE VILLA OTRANG IMPOSANTE VILLA UIT DE ROMEINSE TIJD
De inrichting en afmetingen van Villa Otrang zijn echt indrukwekkend: verwarmde vloeren, prachtige mozaïeken, een ingenieus badcomplex en plaats voor meerdere families. Het is één van de grootste villacomplexen uit de Romeinse tijd in het Rijnland en tegelijkertijd ook een van de best bewaarde.
ADRES
Villa Otrang 1 • 54636 Fließem Tel.: 0 65 69 / 96 32 45
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Feb./maa + okt./nov.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Dec./jan. gesloten • Eerste werkdag van de week gesloten
TIP Korting op toegangsprijs met de AntikenCard (blz. 9) Restaurant met groot terras Di - do: 9.00 - 17.00 uur Vrij - zon: 9.00 - 22.00 uur Dec./jan. gesloten Tel.: 0 65 69 / 8 07 www.villa-otrang.de
EIFEL – TUSSEN VULKANENKEGELS EN MAREN 21
BURCHTRUÏNE NÜRBURG BELANGRIJKE RUÏNE MET EEN SPROOKJESACHTIG UITZICHT
De uit drie zogenaamde groeiringen opgebouwde stad Nürburg troont op de Mons Nore, de ‘Zwarte Berg’. Alleen al het uitzicht vanaf de berchvrede over het Vulkaanpark van de Eifel is echt de moeite waard.
ADRES
Burgplatz 53520 Nürburg Tel.: 0 26 91 / 27 04
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan./maa + okt./nov.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Dec. gesloten • Eerste werkdag van de week gesloten
TIP Nürburg nodigt echt uit om een stapje in de wereld te zetten: u kunt er helemaal omheen wandelen.
22
EIFEL – TUSSEN VULKANENKEGELS EN MAREN
KASTEEL BÜRRESHEIM EEN UNIEKE GETUIGENIS VAN DE ADELCULTUUR IN HET RIJNGEBIED
Kasteel Bürresheim is nooit veroverd. Het weet zijn bezoekers te betoveren met geschakeerd vakwerk, verschillende erkers, prachtige schilderijen, kostbare tapijten en schitterende, felgekleurde glaspartijen.
ADRES
56727 Mayen (St. Johann) Tel.: 0 26 51 / 7 64 40
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan./maa + okt./nov.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Dec. gesloten • Bezichtiging met rondleiding BELEVENISPROGRAMMA
Kindvriendelijke projectweken of kinderverjaardagsfeestjes Tel.: 06 21 / 66 75-4155
TIP Bezoek de evenementen ‘Dichtung und Waarheid’ (dichten en waarheid) op Kasteel Bürresheim • Op Kasteel Bürresheim kan voor de wet of voor de kerk worden getrouwd
EIFEL – TUSSEN VULKANENKEGELS EN MAREN 23
MATTHIASKAPEL KLEINOOD VAN EEN HISTORISCH ENSEMBLE
Net zo uniek als zijn ligging, hoog bovenaan in het dal van de Moezel, ligt dit prachtige pareltje kunst. In het volledig bewaard gebleven zesdelige middengedeelte vindt u talrijke prachtig versierde zuilen en kapitelen, een echt meesterwerk uit de vroege gotiek. Samen met de bovenburcht en de ruïne van de benedenburcht maakt de Matthiaskapel deel uit van een historisch ensemble. RESTAURANT ADRES
56330 Kobern-Gondorf
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
13 april - 1 nov op zon- en feestdagen: 11.00 - 17.00 uur RONDLEIDINGEN
Mei tot oktober, laatste zondag van de maand, 15.00 uur • Andere tijdstippen op afspraak • Tel.: 02 61 / 66 75-4000
Naast de Matthiaskapel: Restaurant auf der Oberburg • Tel.: 0 26 07 / 86 47 TIP Bezoek ook de benedenen de bovenburcht •De Matthiaskapel biedt een schitterende entourage voor bruiloften.
Neuwied
Engers Festung Ehrenbreitstein
Koblenz
Lahn
Kobern
Diez
Landesmuseum Koblenz
Nassau Arnstein
Schloss Stolzenfels
Schönborn
M
os
el
Rhens
Rh ei n
Kaub
Burg Pfalzgrafenstein
Hessen
Niederheimbach Burg Sooneck
Bingen
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL 25
WERELDERFGOEDBOVEN MIDDEN-RIJNDAL – GESCHIEDENIS EN PLEZIER
Rh
Wandel in de voetsporen van de fascinerende geschiedenis van onze deelstaat doorheen het UNESCO-werelderfgoed Boven Midden-Rijndal: na 70 kilometer wachten u een adembenemend panorama en spectaculaire bouwkunst.Op naar de vesting Ehrenbreitstein, de toegangspoort tot het UNESCOwerelderfgoed Boven Midden-Rijndal. Door middel van een uniek ritje met de kabelbaan over de Rijn komt u aan een van de grootste vestingen van Europa. Hierboven krijgt u op multimediale wijze scenario‘s uit de gevarieerde geschiedenis van Ehrenbreitstein te zien en vinden talrijke uiteenlopende tentoonstellingen plaats. e in
Pruisische romantiek van de Rijn wacht op u op Kasteel Stolzenfels. Maar neem zeker ook een duik in de sprookjesachtige tijden op Burcht Sooneck. Of verover het ‘stenen schip’ Pfalzgrafenstein. En in het Landesmuseum Koblenz kunt u een spannende reis ach doorheen de cultuurgeschiedenis van de techniek maken. Isen
Ludwigshafen Bad Dürkheim
26
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
LANDESMUSEUM KOBLENZ BOEIENDE CULTUURGESCHIEDENIS
Het Landesmuseum Koblenz zal u weten te betoveren met zijn talrijke, gevarieerde tentoonstellingen. Zo weet ‘Zündende Ideen - Marken aus Rheinland-Pfalz’ (Inspirerende ideeën - Merken uit Rijnland-Palts) uw interesse te wekken voor uitvinders, innovaties en merken die de wereld veranderen. ‘UNESCO-werelderfgoed. Een reis doorheen Duitsland.’ (13.04 - 29.06.14) laat u de 38 Duitse UNESCO-werelderfgoedpareltjes ontdekken. In ‘Verdun - 100 jaar later’ (03.07 – 26.10.14) doen foto’s van de Fransman Emmanuel Berry en de Duitser Martin Blume terugdenken aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. Maar ook de permanente tentoonstellingen in het Huis van de Fotografie, het Huis van het Genot, inclusief het WeinReich en de tafelcultuur uit de barok alsook de historische tuinen op het dak van de archeologische tentoonstelling zijn zeker de moeite waard. „Tafelkunst und Einheitsbrei – Tischkultur im Barock’: (Tafelkunst en eenheidsbrij -
Tafelcultuur ten tijde van de barok’: onder deze slogan draait het van 18.05 tot 26.10.2014 in het Landesmuseum Koblenz alleen maar om eten. En in de tentoonstelling ‘Tatort Archäologie’ (Plaats Delict Archeologie) kunnen de bezoekers vanaf 13 april zelf op sporenzoektocht in de bodem.
SPECIALE TEN
TOONSTELLIN
Landesmuseu
m Koblenz
PD ARCHEO
G
Sporen zoeken in LOGIE de bodem vanaf 13.04 .201
4
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
27
e
s )
EVENEMENTEN
Actiedagen, rondleidingen voor groepen, workshops, kinderuniversiteiten, kinderverjaardagen in het museum, voordrachten Info + boeking:
[email protected] ADRES Landesmuseum Koblenz Festung Ehrenbreitstein 56077 Koblenz Tel.: 02 61 / 66 75 - 0 en 66 75-40 00
[email protected] www.landesmuseum-koblenz.de OPENINGSUREN April - okt.: dagelijks 10.00 - 18.00 uur • 18.00 - 24.00 uur meestal gratis toegang tot het terrein en de horecazaken
Nov. - maart: dagelijks 10.00 - 17.00 uur • 17.00 - 24.00 uur meestal vrije toegang tot het terrein en de horecazaken TIP ‘Geschiedenis om aan te raken!’ - de hand-on activiteit in het Huis van de Archeologie.
28
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
VESTING EHRENBREITSTEIN EEN VAN DE GROOTSTE VESTINGEN VAN EUROPA
Deze locatie is uniek: al ruim 3.000 jaar wordt deze berg door mensen gebruikt als toevluchtsoord. Van hieruit kijkt u uit over de Rijn, de ‘Deutsche Eck’ (de Duitse Hoek) en de Moezel tot in het Neuwieder Bekken. De door de Pruisen gebouwde vesting behoort tot een van de grootste vestingen van Europa: metersdikke muren, slotgrachten, tunnels, bruggen en poorten bepalen tot op de dag van vandaag het beeld van het majestueuze bouwcomplex. De sanering voor de BUGA 2011 (Bondstuinbouwtentoonstelling 2011) schiep een eenmalig cultuurensensemble in het Werelderfgoed Boven Midden-Rijndal. STATIONENTHEATER
Wandel met de AudioGuide doorheen de vesting en laat u over meer dan 40 plaatsen ‘wat influisteren’.
Mit Audio Guid e
Der ewige Soldat (De Eeuwige Soldaat) Info/boeking: Tel.: 02 61 / 66 75 - 4000 www.diefestungehrenbreitstein.de RONDLEIDINGEN VOOR GROEPEN
Info/boeking: Tel.: 02 61 / 3 03 88-53 www.koblenz-touristik.de
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
29
MIJLPALEN VAN DE VESTINGSGESCHIEDENIS Ga op tijdreis en ontdek wat de vesting allemaal in petto heeft. De belevenisroute doorheen de 5.000 jaar geschiedenis van de plaats loopt over het volledige vestingsterrein. Ze leidt u naar plaatsen waar ooit Pruisische soldaten patrouilleerden, voorbijwaarheidsgetrouwe scenario‘s van het leven van weleer op de vesting tot diep in de multimediaal geënsceneerde uitgraving onder de vlaggentoren. Helemaal bovenaan hebt u vanaf het uitkijkplatform een spectaculair uitzicht. EVENEMENTEN
Lente op de vesting, lichtspektakel op de vesting, feestje op het platteland, historische spelen, kinderfeest, wereldmuziekfestival Horizonte, Pruisische dagen en talloze concerten www.diefestungehrenbreitstein.de Route/info: zie volgende pagina!
TIP Vergeet ook zeker de evenementen ‘Living History’ niet: ‘Der Festungskanonier’ (De Vestingskanonnier),
„Büchsenmacherwerkstatt’
(De Geweermakersmakerswerkplaats),
„Führung im Waffenrock’ (Rondleiding in Wapenrok).
30 WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
ADRES
Festung Ehrenbreitstein 56077 Koblenz Tel.: 02 61 / 66 75 - 4000 www.diefestungehrenbreitstein.de OPENINGSUREN
April - okt.: dagelijks 10.00 - 18.00 uur • 18.00 - 24.00 uur meestal vrije toegang tot het terrein en de horecazaken Nov. - maart: dagelijks 10.00 - 17.00 uur • 17.00 - 24.00 uur meestal vrije toegang tot het terrein en de horecazaken Horeca op de vesting met een uniek uitzicht Tel.: 02 61 / 66 75-20 00 Jeugdherberg Koblenz op het terrein van de vesting Gastenverblijf voor families en jongeren Tel.: 02 61 / 9 72 87-0
[email protected]
ABONNEMENT 2014 Z 4 E 201 N KOBLEN
AH KARTIN UND SEILB AUERNBREITSTE
DSTUNG EHRE FE
1 X BETALEN, X KEER BELEVEN!
Met een abonnement kunt u zo vaak u wilt naar de vesting komen!
TIP Geniet van een spectaculaire rit met de kabelkaan in een panoramacabine die u over Rijn tot aan de Vesting Ehrenbreitstein brengt • Prijsvoordeel combiticket: kabelbaan + toegang vesting • www.seilbahn-koblenz.de
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
31
KASTEEL STOLZENFELS HET MOOISTE BOUWWERK VAN DE PRUISISCHE RIJNROMANTIEK
Licht en bekoorlijk verheft de zomerresidentie van Frederik Willem IV van Pruisen zich boven de beboste hellingen van het Rijndal. De plannen van dit bouwwerk zijn van de hand van Karl Friedrich Schinkel. Belangrijke muurschilderijen en een in zijn originele staat bewaard gebleven inrichting verwelkomen u binnenin het kasteel. Wat u zeker niet mag missen: de kasteeltuinen met betoverende pergolatuin en het landschapspark van Peter Joseph Lenné. ADRES
56075 Koblenz • Tel.: 02 61 / 5 16 56
[email protected] www.schloss-stolzenfels.de OPENINGSUREN
Jan. + febr.: zat. + zon.: 10.00 - 17.00 uur Maart: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Okt. - nov.: 9.00 - 17.00 uur Eerste werkdag van de week + dec. gesloten Info/boeking: Tel.: 02 61 / 3 03 88-53 www.koblenz-touristik.de
TIP In de zomer kunt u hier concerten en voordrachten bijwonen • Stationentheater ‘Die Muse von Stolzenfels’, (De Muze van Stolzenfels),
Info/boeking: Tel.: 02 61 / 5 16 56
32
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
BURCHT PFALZGRAFENSTEIN ALS EEN STENEN SCHIP
HET T NAAR ERSPON G N 75 A 3 G VOET / 3 31 0 el.: 01 71 T D N A IL E
Op een schilderachtige locatie, midden in de Rijn, op een rotsrif ligt bij Kaub de burcht Pfalzgrafenstein. De burcht deed dienst als wachtpost om de inkomsten van haar verschillende feodale heren te verzekeren. Naast de Marksburcht is zij de enige volledig behouden burcht in het UNESCOwerelderfgoed Boven Midden-Rijndal. Zij getuigt van het karige leven van de mannen die hier hun dienst deden. ADRES
Burg Pfalzgrafenstein 56349 Kaub • Tel.: 01 72 / 2 62 28 00
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan. / febr. + nov.: zat. + zon.: 10.00 - 17.00 uur Maart: 10.00 - 17.00 uur April - okt.: 10.00 - 18.00 uur (vanaf omschakeling naar wintertijd tot 17.00 uur) Eerste werkdag van de week + december gesloten • Rondleidingen op afspraak
TIP GEDRAMATISEERDE RONDLEIDING: ‘Des Kaysers Bombardier’ Soldat und Waffenhandwerk im Dreißigjährigen Krieg (Des Keizers Bombardier‘ Soldaat en Wapenhandwerk in de Dertigjarige Oorlog)
(boekbaar voor groepen)
WERELDERFGOED BOVEN MIDDEN-RIJNDAL
BURCHT SOONECK EEN SPROOKJESKASTEEL
Ze lijkt wel uit rotsen gehouwen en op het voormalige bolwerk groeien rozen. In de 19e eeuw wekte koning Frederik Willem IV van Pruisen de burchtruïne uit haar Doornroosjesslaap en liet haar weer als jachtslot opbouwen. De charme van de burcht bleef echter bewaard.
ADRES
5413 Niederheimbach 5 Tel.: 0 67 43 / 60 64
[email protected] www.burgen-rlp.de Gezellig burchtcafé met fantastisch uitzicht Tel.: 0 67 21 / 68 50 50 OPENINGSUREN
Jan./maa + okt./nov.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Eerste werkdag van de week + december gesloten • Bezichtiging met rondleiding
TIP Op burcht Sooneck kan voor de wet worden getrouwd • GEDRAMATISEERDE RONDLEIDING: ‘Des Kaysers Bombardier’ (Des Keizers Bombardier)
(boekbaar voor groepen)
33
34 TRIER – ZENTRUM DER ANTIKE
Neuwied
Engers
Diez
Koblenz Lahn
Nassau Arnstein
Kobern Rhens
Schönborn
M
os
el
Burgruine Nassau
Rh ei n
Kaub
Hessen Niederheimbach
Bingen
TAUNUS - DE HOOGTE De Bäderstraße van Wiesbaden naar Koblenz bestond al in de Frankische tijd. De bescherming daarvan was de hoofdtaak van de burcht Nassau. De burchtheren, de ‘Graven van Nassau’, leverden in de Middeleeuwen zelfs Duitse koningen.
TAUNUS - DE HOOGTE
35
BURCHTRUINE NASSAU EEN DUIZELINGWEKKENDE BLIK IN HET LAHNDAL
De klim naar de gerestaureerde ruïne van Burcht Nassau is echt de moeite waard voor zijn berchvrede met scherp omlijnde erkertorens, het hoofdgebouw en de ruïne van het poortgebouw die dankzij restauraties bewaard zijn gebleven.
ADRES
Rh
Burg Nassau 56377 Nassau/Lahn Tel.: 0 26 04 / 94 49 437 www.nassau-touristik.de www.burg-nassau-oranien.de e in
Restaurant Burg Nassau Burchtcafé en Biergarten Mei - okt.: dagelijks 11.00 - 18.00 uur Maandag gesloten RONDLEIDINGEN
Rondleidingen voor groepen op aanvraag Reservaties: Tel.: 0 26 04 / 95 25 23
Isen
ach
Ludwigshafen
Bad Dürkheim
TIP Officiële rondleiding in de berchrvrede mogelijk • De ridderzaal van het hoofdgebouw kan het hele jaar door worden afgehuurd. Tel.: 0 26 04 / 95 25 23 • In de zomer vinden hier regelmatig evenementen plaats.
36 HOOFDSTAD VAN DE DEELSTAAT
LANDESMUSEUM MAINZ 200.000 JAAR CULTUURGESCHIEDENIS
In dit museum vindt u een kunst- en cultuurhistorische collectie die reikt van het stenen tijdperk tot heden: gouden sierraden, wapenschilden, zwaarden uit de prehistorie, stenen exponenten uit de tijd van het Romeinse wereldrijk, sculpturen en borden uit de Middeleeuwen, schilderijen uit de renaissance, schilderkunst, meubels en porselein uit de barok, schatten uit de 19e eeuw en kostbaarheden van de Jugendstil. Maar ook werken van het modernisme van Max Liebermann, Lovis Corinth of Pablo Picasso lokken talrijke bezoekers uit de hele wereld naar dit Landesmuseum.
TIP Bezoek ook de museumwinkel en de museumbistro.
Wat ook zeker de moeite loont is het indrukwekkende barokensemble waarin het Landesmuseum is gehuisvest, versierd met moderne glas- en staalconstructies en de keurvorstelijke stallen en manege.
SPECIALE TENTO O Landesmuseu NSTELLING m Mainz
MAX SLEVOG
T
Neue Wege des Impressionismus n van he
(Nieuwe wege
t im
04.05. – 12.10pressionisme) .2014
HOOFDSTAD VAN DE DEELSTAAT
ADRES
Große Bleiche 49 – 51 55116 Mainz Tel.: 0 61 31 / 28 57-0 Infonummer: 0 61 31 / 28 57-225
[email protected] www.landesmuseum-mainz.de OPENINGSUREN
Di.: 10.00 - 20.00 uur Woe - zon.: 10.00 - 17.00 uur Maandag gesloten • Opgelet: aangepaste openingsuren opfeestdagen • Het volledige museum is rolstoeltoegankelijk.• Audioguides • Videoguides voor slechthorenden
37
Mainz Bingen
Bad Kreuznach Rh e in
Burgruine Altenbaumburg
Altenbamberg
Schloss- und Festungsruine Hardenburg
Kaiserslautern
Ludwigshafen Bad Dürkheim
Burgruine Nanstein
Speyer Edenkoben Schloss Villa Ludwigshöhe
Annweiler
Pirmasens Dahner Burgen und Neu-Dahn
Dahn
NKREICH
Landau
Reichsburg Trifels
Klingenmünster Burgruine Landeck
Bad Bergzabern
La
ut
er
BadenWürttemberg
PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
39
PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP Een romantische burchtruïne naast de andere, majestueuze rotsen, uitgestrekte bossen. Palts doet zijn naam als burchtlandschap alle eer aan. Dat is ook helemaal niet verwonderlijk. In de Middeleeuwen was deze streek immers één van de politiek meest belangrijke gebieden van het Rijk. Vandaag kunt u op de Reichsburch Trifels, de Dahner burchten of de Kasteelen vestingsruïne Hardenburg van dichtbij ervaren hoe koningen, graven en ridders leefden en om macht en rijkdom streden.
40 PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
BURCHTRUINE ALTENBAUMBURG VAN STRATEGISCH PUNT NAAR STEENGROEVE
Met zijn ligging aan de uitgang van het Alsenzdal had de burcht een uiterst gunstige positie. Maar toen de lijn van de Raugraven in de 14e eeuw uitstierf, werd de Altenbaumburg als steengroeve gebruikt. Indrukwekkende restanten van muren geven aan hoe uitgestrekt dit burchtcomplex in het verleden was. Alleen het hoofdgebouw werd heropgebouwd.
ADRES
Altenbaumburg 1 55585 Altenbamberg
[email protected] www.burgen-rlp.de Burchtrestaurant Altenbaumburg Tel.: 0 67 08 / 35 51 www.altenbaumburg.de Ma. - zon.: vanaf 11.00 uur, woe.: rustdag
TIP Meldt u aan in het burchtrestaurant voor een ridderlijk maal.
PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
REICHSBURG TRIFELS WIE DE TRIFELS HEEFT, HEEFT OOK HET RIJK
Tussen 1088 en 1330 was deze machtige burcht van de Saliërs en de Staufen het middelpunt van het politieke gebeuren. Hier waren de regalia kroon, de scepter en de rijksappel ondergebracht en tegelijkertijd diende deze burcht ook als gevangenis. De beroemdste gevangene was koning Richard Leeuwenhart.
ADRES
76855 Annweiler Tel.: 0 63 46 / 84 70
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan./maa + okt./nov.: 9.00 - 17.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Dec. gesloten VRIJ TOEGANKELIJKE RONDLEIDINGEN
Werkdagen: 13.00 uur, zater-, zon- en feestdagen: 10.30 uur en 13.00 uur Rondleidingen voor groepen na afspraak
TIP TENTOONSTELLING Macht und Mythos’ (Macht en Mythe) met presentatie van de regalia • TONEELSTUK ‘Die Befreiung des Richard Löwenherz’ (De Bevrijding van Richard Leeuwenhart)
41
42
PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
KASTEEL- EN VESTINGSRUÏNE HARDENBURG STRIJDLUSTIGE RENAISSANCERESIDENTIE
De graven van Leiningen lieten met de Hardenburg een van de grootste en meest indrukwekkende kasteel- en vestingscomplexen in de Palts achter. De restanten van royale, residentiële gedeeltes en imposante gebouwen met zalen, het westelijke bolwerk en de renaissancetuin geven nog steeds blijk van een unieke schoonheid.
ADRES
67098 Bad Dürkheim Tel.: 0 63 22 / 75 30
[email protected] www.schloss-hardenburg.de OPENINGSUREN
Jan./maa + okt./nov.: 9.00 - 16.30 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Dec. gesloten • Eerste werkdag van de week gesloten (GEKOSTUMEERDE) RONDLEIDINGEN
Toeristische Dienst Bad Dürkheim Tel.: 0 63 22 / 93 51 40
TIP GPS-gestuurde multimediaguide en informatiecentrum met expositie en film • Neem ook een kijkje tijdens het middeleeuwse kasteelfeest in het laatste weekend van september • De ruimten van het kasteel kunnen worden afgehuurd.
PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
43
BURCHTRUÏNE LANDECK DE HOOGSTE BERCHVREDE VAN DE PALTS
De hoekige berchvrede van de in 1200 gebouwde burcht is in zijn oorspronkelijke vorm bewaard gebleven. Vanaf het 25 meter hoge platform heeft de bezoeker over het voorplein een weids uitzicht tot aan het Odenwald en het Zwarte Woud.
ADRES
76889 Klingenmünster
[email protected] www.burgen-rlp.de Burchtcafé Landeck Wijnstraat Tel.: 0 63 49 / 87 44
[email protected] www.burglandeck-pfalz.de dagelijks vanaf 10.00 uur (in de winter vanaf 11.00 uur) RONDLEIDINGEN
Landeckverein www.landeck-burg.de
TIP Mis zeker ook niet het oudste middeleeuwse burchtfeest van de Palts. Dit vindt plaats het laatste weekend van juni.
44 PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
BURCHTRUÏNE NANSTEIN MACHTIGE TROON OP EEN HOGE ZANDSTEENROTS
Belegerd, verwoest, heropgebouwd, gesloopt, ... De geschiedenis van Nanstein gaat over machtsworstelingen, over nederlagen maar ook over de moed om steeds opnieuw te beginnen. In de 12e eeuw ontwikkelde de burcht zich als verdedigingscomplex van de Staufen. Het ‘Grootste Rondeel’ behoorde tot een van de sterkste geschutstorens in die tijd. ‘De laatste ridder’, Franz von Sickingen, voormalig burchtheer van Nanstein, stierf in zijn bolwerk tijdens een heftige belegering. ADRES
66849 Landstuhl
[email protected] • www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Jan./maart + okt./nov.: 10.00 - 16.00 uur April - sept.: 9.00 - 18.00 uur Maandag + december gesloten RONDLEIDINGEN
Sickingen-Tourismus Landstuhl Tel.: 0 63 71 / 49 5311
[email protected]
TIP Bezoek het gehele jaar door het zomertheater van de burcht Nanstein – gegarandeerd een unieke belevenis.
PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
DAHNER BURCHTEN + NEUDAHN TURBULENTE TIJDEN VOOR DE RIDDERS VAN DAHN
Weliswaar klampen de Dahner burchten Alt-Dahn, Grafendahn en Tanstein zich als één blok vast op een enkele zandstenen klip, hun machtige poort- en geschuttorens getuigen van vele veldslagen en familieruzies. Op de Burchtruïne Neudahn kunt u een van de oudste geschuttorens van de Rijnlandse verdedigingswerken beklimmen.
ADRES
66994 Dahn Tel.: 0 63 91 / 99 35 43
[email protected] www.burgen-rlp.de OPENINGSUREN
Dahner Burchten/Burchtmuseum:Goede Vrijdag – 31. okt.: 9.00 - 18.00 uur Nov. – Witte Donderdag: 9.00 - 17.00 uur (bij gladheid gesloten) Burchtcafé Burg Alt-Dahn April - okt.: 10.00 - 18.00 uur, woensdag rustdag • nov.-maart gesloten
TIP Fantastisch uitzicht vanaf de berchvrede van de burcht Alt-Dahn • Bezoek ook de openluchtevenementen: de Dahner burchten dienen ook als bühne voor talrijke burchtfeesten en theatervoorstellingen.
45
46 PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
KASTEEM VILLA LUDWIGSHÖHE ZO VER HET OOG REIKT, ÉÉN GROTE TUIN
Villa Ludwigshöhe is de blikvanger hoog boven de Wijnstraat. Lodewijk I van Beieren liet hier zijn zomerresidentie bouwen met de uitdrukkelijke bouwwens ‘een villa in Italiaanse stijl’. Vanaf de loggia glijdt uw blik over de Palts en de Rijnvallei. Het interieur is voorzien van prachtige
GEDRAMATISEERDE RONDLEIDINGEN, STATIONENTHEATERS EN DOEPROGRAMMA‘S VOOR KINDEREN
‘Der Schlossverwalter des Prinzregenten’ (De Slotvoogd van de Prins-regent) • ‘Der kunstsinnige König’ (De Kunstzinnige Koning) • ‘Zu Besuch bei Königin Therese’ (Op Bezoek bij Koningin Theresia) • Info/boekingen: Tel.: 06323 / 93016
edelhouten vloeren en artistieke plafond- en muurschilderingen. Tegenwoordig huisvest de villa de Max-Slevogt-Galerie van het Landesmuseum Mainz en de verzameling Hinder/Reimers van de deelstaat Rijnland-Palts met keramiekkunst uit de 20e eeuw.
SPECIALE TENTO Kasteel Villa Lu ONSTELLING dwigshöhe BERLINER IMPR ES (Berlijns Impr SIONISMUS essionisme) Werken van de Berli uit de Nationalg ner Secession alerie van Berlijn
02.03. – 17.08
.2014
PALTS – HET BURCHTENLANDSCHAP
47
ADRES
Villastraße 64 • 67480 Edenkoben Tel.: 0 63 23 / 9 30 16
[email protected] www.schloss-villa-ludwigshoehe.de OPENINGSUREN
JAN. + FEBR.: ZAT. + ZON.: 10.00 - 17.00 UUR MAART: 9.00 - 17.00 UUR APRIL - SEPT.: 9.00 - 18.00 UUR OKT. + NOV.: 9.00 - 17.00 UUR Eerste werkdag van de week + december gesloten • Geleid bezoek aan de historische kamers telkens op het uur. Blanks Schlosscafé Ludwig TEL.: 0 63 23 / 98 77 180
TIP Veel evenementen: concerten, tentoonstellingen, kasteelfeest • Prachtig uitzicht op de Rijnvallei
48 ARCHEOLOGIE VAN DE DEELSTAAT SPEYER
ARCHÄOLOGISCHES SCHAUFENSTER (ARCHEOLOGISCH UITSTALRAAM) SPEYER TIJDREIS IN HET VERLEDEN
Wandel binnen in het verleden. Het pad loopt voorbij het model van een Frankische grafheuvel en gaat dan meteen naar de tijdstunnel met Romeinse sarcofagen en architecturale stukken uit de Middeleeuwen. Wanneer u ten slotte aankomt in de tentoonstellingsruimte van het Archäologisches Schaufenster, bevindt u zich midden in het verleden. Hier stuit u op bijv. Romeinse grafvondsten of op ‘Müll der Vorgeschichte’ (rommel uit de voorgeschiedenis) alsook op vondsten uit afvalgraven uit vestigingen van het stenen, bronzen of ijzeren tijdperk. In de ‘Gläsernen Werkstatt’ (glaswerkplaats) mag u meekijken over de schouders van de restaurateur. Heel enthousiast licht de expert de verschillende werkwijzen toe, toont over welke instrumenten de moderne restaurateur beschikt en vertelt spannende verhalen over hoe de voorwerpen werden gevonden of waarvoor ze werden gebruikt.
ARCHEOLOGIE VAN DE DEELSTAAT SPEYER
In wisselende exposities worden hier recente resultaten van opgravingen of bijzondere vondsten zoals schedels van een unieke rituele plaats uit het stenen tijdperk van Herxheim bij Landau getoond, om de bezoeker kennis te laten maken met rijke geschiedenis van Palts.
ADRES
Archäologisches Schaufenster Gilgenstr. 13 67346 Speyer Tel.: 0 62 32 / 67 06 - 57 OPENINGSUREN
Di. - zon.: 11.00 - 17.00 uur Kerstavond en Oudejaar gesloten
49
50 MONUMENTENZORG
MONUMENTENZORG OPENMONUMENTENDAG
Wat is een cellarium van een lekenrefter? Hoe ziet een galerijhuis eruit? Welke middelen gebruikten de burgers om een oude watertoren te redden? Hoe kan men van oude muurresten op een opgravingsterrein iets aflezen over de ontwikkeling van de stad? Antwoorden op vragen zoals deze kunt u krijgen op de nationale Openmonumentendag. GESCHICHTE ZUM ANFASSEN (GESCHIEDENIS OM AAN TE RAKEN) Elk jaar opnieuw, op de tweede zondag van september, stellen anders meestal niet-toegankelijke historische gebouwen en locaties hun deuren open en nodigen zij de be-
OPENMONUMENTE NDAG
elke tweede do nderdag van se ptember
Het thema dit
jaar: KLEUR
op 14 septemb
er 2014
MONUMENTENZORG 51
zoekers uit tot een verkenningstocht doorheen het verleden. Restaurateurs en ambachtslui demonstreren hun kunsten en wijzen de bezoekers op details die anders voor lekenogen onopgemerkt zouden blijven. Experts verklaren aan de hand van concrete voorbeelden de taken van monumentenzorg. In 2006 zette de ‘Campagne Duitsland - Land van ideeën’ deze actie van de Duitse stichting Monumentenzorg als ‘Ort des Tages’ (plaats van de dag) in de kijker. INFO
www.gdke-rlp.de www.tag-des-offenen-denkmals.de
[email protected]
52 VORWORT
De huidige toegangsprijzen vindt u op www.burgen-rlp.de of op de websites van de betreffende musea. Wijzigingen voorbehouden • Alle informatie onder voorbehoud
IMPRESSUM: UITGEVER EN COPYRIGHT Algemene Directie van het Cultureel Erfgoed Rijnland-Palts www.gdke-rlp.de
VORMGEVING & CONCEPT: srg werbeagentur, Mannheim www.srgwerbeagentur.de
DRUK: Görres, Koblenz
JAAR VAN UITGAVE: 2014 FOTO‘S EN AFBEELDINGEN: Axel Brachat (GDKE), W. Bosl (Trier), Wolfgang Grube (GDKE), Ulrich Pfeuffer (GDKE), Heinz Straeter (GDKE), Landesarchäologie Außenstelle Speyer, Petra Camnitzer (LHA KO), H.P. Merten Fotodesign (LHA KO), Gustav Rittstieg (LHA KO) Ursula Rudischer (Landesmuseum Mainz), Klaus Hecke (netcondition), P!ELmedia, Thomas Zühmer (Rheinisches Landesmuseum Trier), Tourist-Information Bad Dürkheim, Tourist-Information Trier, Saar-Obermosel-Touristik, Rolf Goosmann (Tourismusverein SÜW Bad Bergzabern e.V.)
RIJNLAND-PALTS HEEFT VEEL IN PETTO DE ALGEMENE DIRECTIE VAN HET CULTUREEL ERFGOED LAAT HET U ZIEN!
Monumentale Romeinse bouwwerken, middeleeuwse burchten, kastelen vol geschiedenis en hoogwaardige musea. Ervaar van dichtbij de Duitse cultuur en geschiedenis van deze deelstaat. De Algemene Directie van het Cultureel Erfgoed in Rijnland-Palts beheert de nationale bezittingen. Daaronder vallen de Romeinse gebouwen in Trier, bekend als het centrum in de Duitse oudheid, de Burchten aan de Midden-Rijn in de Palts of de Pruisische vesting Ehrenbreitstein in Koblenz. Er bevinden zich eminente museumstukken in de landsmusea Mainz, Koblenz en Trier. Het is de taak van de Algemene Directie om het ons toevertrouwde culturele nationale erfgoed te beschermen, te onderhouden en voor toekomstige generaties te bewaren. Tevens stellen wij de monumenten cultureel en toeristisch voor.
WIJ DOEN DE GESCHIEDENIS WEER LEVEN.
GDKE – Generaldirektion Kulturelles Erbe Rheinland-Pfalz (Algemene Directie van het Cultureel Erfgoed in Rijnland-Palts)
GENERALDIREKTION KULTURELLES ERBE
IMPRESSUM Algemene Directie van het Cultureel Erfgoed in Rijnland-Palts
Vesting Ehrenbreitstein 56077 Koblenz Tel.: 02 61 / 66 75 - 0
[email protected] www.gdke.rlp.de