Crisisondersteuning voor scholen
Algemeen Onderwijsbeleid
Crisis: een definitie •
Schokeffect
•
Ernstige verstoring van de reguliere werking
•
Inzet van hulpverlening
•
Nood aan ondersteunende interventies
•
Nood aan gecoördineerde aanpak en communicatie
Noodsituatie / Incident
Lokaal niveau
Rampenfase van nood- of interventieplan of andere (nood)procedure hulpdiensten
neen Ja = school / schoolomgeving
Meldingsplicht aan lokale politie
neen
Melding aan inrichtende macht *
Melding aan AOB* / C. Pierloot / Crisisondersteuning AOB neen
Afhandeling Schoolniveau
Afhandeling Schoolniveau
Procedure crisisondersteuning
Beheersbaar
ja J ja
optie
Schoolinterne noodprocedure
neen
Melden aan Inrichtende macht(en) Bedrijfsdirecteur ACT & schepen
Call Center neen
Beheersbaar
Procedure lokale politie Interventie / communicatie met AOB
Intern noodplan * Waar van toepassing / verplicht
Crisisondersteuning Wie? Expertengroep • •
op vraag van de school, inschatting door directie en hulpdiensten / lokale politie telefonisch of ter plaatse
Samenstelling • • • • •
stafmedewerker veiligheid AOB communicatieverantwoordelijke AOB vertegenwoordiger(s) lokale politie vertegenwoordiger dienst ‘Samenleven’ personeel callcenter
•
specialisten ad hoc
Crisisondersteuningsteam Wat? Zorg voor alle betrokkenen •
Interventie
•
Communicatie
•
(na) Zorg
Crisisondersteuningsteam Schoolinterne noodplannen Aandacht in de interne procedures voor •
Aanspreekpunt binnen de school voor het team
•
Werkplek (min. 2 personen) met internettoegang
•
Ondersteuning van de schoolinterne / externe communicatie (ook wanneer verder geen ondersteuning wordt gevraagd!)
Crisisondersteuningsteam Nazorg •
AOB / SL - school aan de beurt
•
Buurtregie
•
Jeugdinterventieteam
•
lokale politie – Slachtofferzorg – Diversiteit – Centrale preventiedienst
Noodsituatie / incident Schokeffect Verstoring van de reguliere werking Buitengewone inzet vanuit hulpverlening Nood aan gecoördineerde samenwerking & communicatie tussen partners Nood aan ondersteunende interventies van politie, stedelijke en niet stedelijke partners
Vaststelling / melding bij de directie
Politie en inrichtende macht verwittigen Communicatieondersteuner gaat ter plaatse of geeft telefonisch ondersteuning
Bepalen van aanspreekpunt Checklist raadplegen Feitelijke info verzamelen Beleidsverantwoordelijke verwittigen
Oprichten crisiscentrum Inrichtende macht + AOB
crisiscentrum
Ondersteuning van de school
Bepalen van aanspreekpunt Definiëren mandaat leiding Vastleggen van de rolverdeling Ouders slachtoffer(s) verwittigen
Ondersteuning coördineren
1ste opvang Inschatting noden
Voorzien plaatsvervangende dir. Communicatie naar schoolteam Communicatie betrokken ouders
Communicatie organiseren intern/ IM extern/media
opvang door CLB – (trauma)team *
Mandaat & draagkracht definiëren Rolverdeling vastleggen
Gerichte opvang van betrokkenen *
Maatregelen te nemen voor de leerlingen de school verlaten.
Nazorg
Einde
Gesprekken tussen slachtoffer(s) , andere betrokkenen en beleidsverantwoordelijken Rapportering en evaluatie * waar van toepassing
Schokeffect Verstoring van de reguliere werking Buitengewone inzet vanuit hulpverlening Nood aan gecoördineerde samenwerking & communicatie tussen partners Nood aan ondersteunende interventies van politie, stedelijke en niet stedelijke partners
Noodsituatie / incident Vaststelling / melding bij de directie
Politie en inrichtende macht verwittigen Communicatieondersteuner gaat ter plaatse of geeft telefonisch ondersteuning
Oprichten crisiscentrum Externen Patrouille komt ter plaatse. Terreinondersteuner, andere hulpdiensten of diensten van lokale politie komen ter plaatse *
Opvolging door: - jeugdbrigade * - cel jongerencriminaliteit * - cel diversiteit * - slachtofferzorg * Organisatie van de communicatie met de doelgroepen slachtoffer / dader /, … Buurt.
Afstemmen van de communicatie met lokale politie en betrokken schoolbestuur / directie
AOB + inrichtende macht
Lokale politie
crisiscentrum Lokale politie*
Samenleven*
Parket Sectie Jeugd
Ondersteuning coördineren Communicatie organiseren intern/ IM extern/media
Maatregelen te nemen voor de leerlingen de school verlaten. Slachtofferzorg Opstap naar preventieve acties met de verschillende partners Rolverdeling vastleggen Deskundigheid ter beschikking stellen
Nazorg
Einde
Stappenplan noodsituaties in Antwerpse scholen Crisis •
Vaststelling / melding bij de directie
•
Politie/hulpdiensten verwittigen ( 101- 112)
•
Schoolintern noodplan /interventieplan opstarten
•
Communicatieverantwoordelijke AOB peilt naar eventuele noden en ondersteuningsmogelijkheden - Ondersteuning door crisisondersteuningsteam nodig? - Telefonische ondersteuning of ondersteuning ter plaatse? - Nood aan callcenter ?
Stappenplan noodsituaties in Antwerpse scholen Callcenter Telefonische vragen van bezorgde ouders, buurtbewoners, pers, etc... deviëren naar callcenter •
6 telefoonlijnen
•
1 mailadres
•
Info door communicatieverantwoordelijke AOB aan callcenter
•
Need to know info aan alle betrokkenen
•
Pers naar aanspreekpunt school en / of AOB
Stappenplan noodsituaties in Antwerpse scholen School kan ook zelf contact opnemen met AOB Luc Claessens & Chris Pierloot) via mail:
[email protected] [email protected] of via telefoon: Luc Claessens : Chris Pierloot : Algemeen nummer:
0479 499 219 0475 780 643 03/ 338.33.40.
Stappenplan noodsituaties in Antwerpse scholen Nuttige nummers: Ondersteuning AOB Algemeen nummer AOB Crisiscallcenter nummer AOB Luc Claessens Christophe Kenis / Karen Cornelis Chris Pierloot Woordvoerder politie / parket Fons Bastiaenssens/ Veerle De Vries Dominique Reyniers
03 338 33 40 03 338 33 33 0479 499 219 0498 257 934 / 0479 90 59 04 0475 780 643 via Christophe Kenis via Christophe Kenis
Crisisondersteuning Ramp •
Rampenambtenaar (Bart Bruelemans) brengt AOB op de hoogte
•
AOB verwittigt aanspreekpunt bij de netten
•
Net brengt de betrokken school / scholen op de hoogte.
•
Eigen intern noodplan
•
Overkoepelend noodplan ? / Volg nauwgezet de richtlijnen van de hulpdiensten !!!!!!
Crisisondersteuning Documenten ter ondersteuning van scholen bij een ramp • Stappenplan noodsituatie • De 5 richtlijnen Seveso, vertaald in de 9 meest voorkomende talen in Antwerpen (niet chronologisch): – – – – –
Arabisch Spaans Engels Pools Russisch
- Turks - Portugees - Frans - Servo-Kroatisch
• Tekeningen ter verduidelijking Te downloaden in (printklaar) PDF formaat
www.antwerpen.be/onderwijs/veiligescholen http://www.antwerpen.be/eCache/OND/80/22/332.c3ViPTgwMjIzMTk.html
Nederlands
Arabisch
Engels
Spaans
Frans
Pools
Portugees
Russisch
Turks
Servo-Kroatisch
Crisisondersteuning - GIS Noodplannen •
Eigen intern noodplan
•
Overkoepelend noodplan
Een goede ondersteuning begint bij centraal beschikbare kennis van elke locatie ! 1. geografische ligging van de school binnen het bouwblok en t.o.v. invalswegen 2. percelen: grond, open ruimte, speelplaats 3. en gebouwen: hoofd- en bijgebouwen die de school in gebruik heeft 4. ingangen: hoofdingang en andere ingangen
Crisisondersteuning - GIS
Crisisondersteuning - GIS
Crisisondersteuning - GIS Centrale gegevensverzameling op schoolniveau door de dienst AOB Hoe? Op basis van grondplan op bouwblokniveau worden gebouwen, percelen en ingangen in kaart gebracht
Vraag: gegevens op plan aanduiden •
gebouwen en percelen: arceren
•
ingangen: pijltje / bolletje op juiste plek, eventueel aangevuld met adres, specifiëring hoofdingang en/of andere zij-/bij-ingang
Alle informatie wordt verwerkt in GIS (geografisch informatie systeem)
Crisisondersteuning - GIS Timing Fase 1 basis- en secundair onderwijs •
oktober - december 2011: inventariseren informatie
•
januari - februari 2012: verwerking informatie
Fase 2 hoger onderwijs, deeltijds kunstonderwijs •
start najaar 2012
Crisis (zelf) beheersen School organisatie goed voorbereiden Technieken kennen en (communicatie) beheersen
OEFENEN ! ! ! 4 oefeningen per jaar in het crisiscentrum => + 7 directies + staf => 20 toeschouwers Aanmelden bij uw medewerkers preventie.
Crisisondersteuningsoefening Inleiding Rollenspel ‘rond de tafel’ •
Discussiëren en beslissingen meedelen, niet effectief uitvoeren
•
Iedereen vanuit zijn specifieke functie
•
Crisis op communicatief vlak proberen te beheersen
•
Operationele insteek enkel om communicatie uitdagingen te oefenen
•
Er kunnen geen ‘fouten’ gemaakt worden !
•
Spelleider kan time-outs inlassen
Crisisondersteuningsoefening Werkwijze •
1 uur oefenen - debriefing – evaluatie
•
crisisscenario opgesplitst in updates
•
per update trachten de vragen te beantwoorden binnen het voorziene tijdsinterval
•
steeds bepalen van doelgroepen, kernboodschappen, communicatiemiddelen, timing, infodoorstroming, …
•
‘open’ discussie
•
vragen stellen
•
tracht proactief tewerk te gaan
Crisisondersteuningsteam Doelstellingen •
Flexibiliteit bevorderen om crises aan te pakken
•
Praktische en mentale voorbereiding op wat ‘fout’ kan gaan
•
Minder sterke punten opsporen: verbetering van plan van aanpak noden : opleidingen, coachen van medewerkers
•
Leren samenwerken onder druk
•
Open dialoog = leren van elkaars ideeën
Communicatie Enkele aandachtspunten •
Voorrang aan de slachtoffers / zorg en empathie = 45% !
•
Tijdig / ‘Golden Hour’ ?
•
Transparant en eerlijk = 20% + 20%
•
Alle stakeholders geïnformeerd?
•
Doorlopend en pro-actief? …en toch?
•
De top? Voert het woord / Wat moeten ze weten?
Communicatie Onmiddellijk • • • •
Wat ? Waar ? Wanneer ? Wie ?
Daarna •
Waarom ?
•
Hoe ?
Communicatie Welke communicatie-instrumenten gebruiken we? Leerlingen / personeel: omroepen, nota, …. Ouders: brief, mail, website, infomoment, callcenter, …. ...
Pers - telefonisch - persbericht (via internet) - persconferentie (verantwoordelijkheidsfiguren/ beperkt) - Erken de dwangpositie van de journalist - Rekening houden met hun timing!
Preventie Hoe werkt de journalist?
…
Oefening
Oefening
Oefening • • • • • • •
Opdracht Operationele beheersing = belangrijkste stappen Organiseren van de communicatie Wie ? Wat ? Hoe ? Wanneer?
Oefening 7 11u48 Journalist GvA belt aan en vraagt een interview. Televisieploeg ATV komt aan, onmiddellijk gevolgd door een ploeg van VTM. Radio 2 belt en vraagt alvast een telefonische reactie, Zij willen een interview in het nieuws van 12 uur. 11u53 Journalist van de Morgen en fotograaf komen aan.
