Social media op de werkvloer ! BEDRIJF
TITEL
Karen Van den Bergh – Els De Coninck Advanced Trainer/ Consultant SD Worx Learning 1
Inhoud 1. Algemene situering sociale media 2. Problematiek sociale media op de werkvloer 3. Wetgevend kader • Supranationaal • Nationaal • Bedenkingen
4. Mogelijke oplossing : social media policy? • Algemene situering policy • Toepassing social media policy
5. Ontslag om dringende reden ? 2
Algemene situering sociale media
SNS: = sociale netwerksites – web 2.0 = online ontmoetingsplaatsen
3
Algemene situering sociale media Enkele vraagjes : • Gebruiken jullie sociale media binnen de onderneming ? • Welke sociale media platforms ? • Wanneer ? • Waarvoor ? • Onbeperkt gebruik binnen de onderneming ? • Wordt dit gestimuleerd binnen de onderneming en waarom ? • Valkuilen ? Regels opgesteld – policy ? 4
Problematiek sociale media op werkvloer
5
Problematiek sociale media op werkvloer Sociale media voor sluiten arbeidsovereenkomst ? • Geen discriminatie: direct noch indirect – problematiek van bewijs • Privacy respecteren: • enkel vragen over privéleven slechts verantwoord indien relevant wegens aard en uitoefeningsvoorwaarden functie • discretie
6
Problematiek sociale media op werkvloer Sociale media tijdens de arbeidsovereenkomst
Wg: controlerecht
Wn: privacy vrije meningsuiting
Bestaande regelgeving niet toegespitst op social media en rechtspraak nog miniem 7
Wetgevend kader
8
Wetgevend kader Supranationaal Algemeen: artikel 8 EVRM • Bescherming persoonsgegevens – data protection → RL 95/46/EG + wijzigingsvoorstel i.k.v. social media • Grondrechten → Handvest grondrechten Europese Unie • Telecommunicatiegeheim → RL 2002/58/EG
9
Wetgevend kader Supranationaal Arbeidsrelatie • Aanbeveling nr. 89 Raad van Europa • Gedragscode 1996 Internationale Arbeidsorganisatie • Voorstel Richtlijn EP en raad van 2004 • Advies Groep gegevensbescherming artikel 29 → “werken met gescheiden accounts”
10
Wetgevend kader Supranationaal SNS • Aanbeveling Raad van Ministers 1999 m.b.t. bescherming van de privacy op internet • Aanbeveling Raad van Ministers inzake de bescherming van mensenrechten bij gebruik van SNS • Resolutie Parlementaire Assemblée 2011 m.b.t. bescherming privacy en persoonsgegevens op internet en online media Conclusie: veel aandacht maar weinig juridische houvast ! 11
Wetgevend kader Nationaal Algemeen: artikel 22 GW • Bescherming persoonsgegevens → Wet verwerking persoonsgegevens (WVP) – 1992 Verwerking persoonsgegevens is toegelaten indien: Finaliteitsbeginsel Proportionaliteitsbeginsel Transparantie Opgelet: verwerkingsverbod voor medische en gerechtelijke gegevens ! 12
Wetgevend kader Nationaal Arbeidsrechtelijk • Arbeidsovereenkomstenwet 1978 : → artikel 16 : eerbied → artikel 17: gezagsrelatie • Wet arbeidsreglementen 1965: → wijze meten en controle van arbeid verplicht op te nemen • CAO81 van 26 april 2002 m.b.t. controle elektronische online-communicatie 13
Wetgevend kader CAO81 – controle elektronische online communicatiegevens ! e-mail – gebruik internet – ook sociale media Globale controle door wg kan: • finaliteitsbeginsel • transparantiebeginsel • proportionaliteitsbeginstel • Gaat niet over recht op toegang! • Geen beroepsmatige communicatie maar nooit heimelijke controle! www.nar.be www.privacycommission.be 14
Wetgevend kader CAO81: Finaliteitsbeginsel - 4 gerechtvaardigde doeleinden 1.Voorkomen ongeoorloofde/lasterlijke feiten, in strijd met goede zeden, die waardigheid van andere persoon kunnen schade 2.Bescherming van vertrouwelijke handels-, economische en financiële belangen en ermee in strijd zijnde belangen 3.Veiligheid en/of goede technische werking IT-netwerksystemen, fysieke bescherming van onderneming 4.Te goeder trouw naleven in onderneming geldende beginselen en regels over gebruik van onlinetechnologieën 15
Wetgevend kader CAO81 - Transparantiebeginsel: Voorafgaand aan installatie van controle informatie: • collectief: OR – CPBW – SA – WN en • individueel werknemers Werkgever kiest zelf hoe info wordt gegeven: • AR – als bijlage AOK - policy
16
Wetgevend kader CAO81 - Proportionaliteit: inmenging in privéleven tot minimum Eerst globale controle en pas nadien overgaan tot individualisering wn • Directe individualisering: doelstelling 1 – 3 • Indirecte individualisering: doelstelling 4 • Collectieve voorlichtingsfase • Individueel: voorafgaand hoorrecht betrokken wn
17
Wetgevend kader Nationaal Strafrechtelijk • Afluisterverbod – artikel 314bis SW: bescherming tegen onwettig afluisteren, kennisnemen en opnemen van inhoud privé-communicatie- steeds toestemming nodig- enkel tijdens overbrenging- dmv toestel. • Telecommunicatie geheim – artikel 124 Wet Electronische communicatie: verbod kennisname en registratie van telecommunicatie waaraan men zelf niet deelneemt. • Hacking – artikel 550bis SW- verbod van ongeoorloofd binnendringen in of toegang tot een IT-systeem (extern + intern) 18
Wetgevend kader Bedenkingen: • Bescherming persoonsgegevens is niet absoluut • Verkoop om marketingredenen – DPI • Onderscheid tussen privé en beroepsmatige communicatie • Vrije toestemming betrokkene mogelijk in arbeidsrelatie ? • Bescherming deelnemer/ontvanger communicatie → voorstel CBPL gescheiden emailaccounts • SNS buiten de werkuren ? WG kan dit niet verbieden maar communicatievrijheid is niet absoluut. • SNS: publiek of privé ruimte ? ‘redelijke privacy verwachting’ 19
Mogelijke oplossing: policy sociale media?
20
Mogelijke oplossing: policy sociale media? Algemene situering Policy = geschreven instructie (‘bevel) als uitoefening gezagsrecht van wg algemene gebruiksovereenkomst m.b.t. bepaald voordeel zoals bedrijfswagen, gsm, laptop, … schriftelijke afspraken/gedragscode/instructies van WG aan WN rond bepaald thema zoals: • gebruik e-mail en internet • gebruik van sociale media • roken op werk • ziekteverzuim • ... 21
Mogelijke oplossing: policy sociale media? Waarom kiezen voor aok – AR - policy ?
22
Arbeidsovereenkomst
Arbeidsreglement
Policy
Plaats als rechtsbron
hoog
gemiddeld
…
Binding
hoog
…
…
Controle/ sancties
…
…
…
Inspraak wn
volledig
gemiddeld
…
Info/consultatie
…
…
…
Formaliteiten
…
…
…
Mogelijke oplossing: policy sociale media? • Voordelen policy ? Lacunes in arbeidsrechtelijke wetgeving opvullen Grotere flexibiliteit op vlak van invoeren en wijzigingen Duidelijke, geschreven afspraken vermijdt discussies achteraf (juridische kapstok) WN kent verwachtingen van WG en omgekeerd Rechters hechten hier veel belang aan
23
Mogelijke oplossing: policy sociale media? • Beperkingen: Thema’s die reeds geregeld zijn in andere juridische instrumenten, kunnen in policy niet anders geregeld worden Essentiële bestanddelen kunnen niet eenzijdig gewijzigd worden Bepaalde zaken moeten in AR worden opgenomen • inbreuken en straffen • dringende reden • controle toezichthoudend personeel moet in AR Kans op discussie over afdwingbaarheid 24
Mogelijke oplossing: policy sociale media? Policy sociale media
25
Mogelijke oplossing: policy sociale media? • samenstelling sociale media team • welk soort beleid willen we voeren ? • gesloten beleid ? • beperkte toegang ? • open beleid met algemene gedragsregels ? • hard beleid of eerder soft met aandacht voor preventie ? • regels over gebruik buiten werkuren of enkel tijdens ? • in welk instrument ? • hoe communiceren aan overlegorganen/medewerkers ? • hoe beleid opvolgen, controleren en eventueel sanctioneren ? 26
Mogelijke oplossing: policy sociale media? Inhoud ? • Taalwetging respecteren !
•
27
www.socialmediagovernance.com/policies
Ontslag om dringende reden ?
28
Ontslag om dringende reden ? Problematisch gebruik – ontslag om dringende reden gerechtvaardigd ? • Overmatig gebruik ? • Computervirussen – aansprakelijkheid wn ? • Imagoschade onderneming (ook buiten aok ?) • Openbaar maken vertrouwelijke gegevens (ook buiten aok ?) Recht op meningsuiting wn ?
29
Ontslag om dringende reden ? • Geldigheid (onrechtmatig) bewijs – Antigoonleer Cassatie, 14 oktober 2003 Geen op straffe van nietigheid voorgeschreven formaliteit is miskend Onrechtmatigheid heeft de betrouwbaarheid van bewijs niet aangetast Recht op eerlijk proces komt niet in gedrang
30
31
www.facebook.com/sdworxlearning
Group SD Worx Opleiding
@sdworxopleiding
32
BEDANKT EN TOT ZIENS !
Karen Van den Bergh Advanced Consultant- Trainer SD Worx- Learning
[email protected]
