CODEX CIVICUS Altijd lente bij de tandartsassistente? van distaal naar normaal Reanimatie, een ABC-tje?

CODEX CIVICUS Altijd lente bij de tandartsassistente? van distaal naar normaal Reanimatie, een ABC-tje?

U kent Chemodol, de hypo-allergene afwasbare massage-olie. Maar Chemodis heeft meer massage-oliën. Zoals Chemotherm, een massage-emulsie met milde en ver­ antwoorde warmtewerking. Het zuiver plantaardige Olivine, zonder conserveermiddelen en emulgatoren. Chemovine, speciaal voor de sterk behaarde huid.

En, speciaal voor de overgevoelige huid, Chemoderm met natuurlijke werk­ stoffen en de ongeparfumeerde Baselin Emulsion met biologische eigenschappen. Uw leveranciers kunnen u er alles over vertellen. Of bel voor meer informatie: 0800-chemodis (0800-24 36 63 47). www.chemodis.nl

BMS MESSAGE



Chemodis B.V. Postbus 9160, 1800 GD Alkmaar. Telefoon (072) 520 50 83, fax (072) 512 82 14.

Colofon BMS Message, jaargang 17, nummer 1

Beste leden,

BMS Postbus 29 3360 AA Sliedrecht [email protected] Redactie Passiebloem 16 3068 AK Rotterdam [email protected]

Voor je ligt alweer het eerste exemplaar van de nieuwe serie ‘Messages’. De 17e jaargang! Wij hopen dat al onze nieuwe leden zich snel thuis zullen gaan voelen bij de vereniging. Uiteraard gaat onze dank ook uit naar alle trouwe bestaande leden. Door jullie zijn wij groot geworden en hopen dat nog heel lang te blijven.

Leden administratie Postbus 29 3360 AA Sliedrecht [email protected] Verschijning Februari April Juni September November

Kopijdatum 12 januari 15 maart 10 mei 16 augustus 25 oktober

Drukwerk en vormgeving Romec Designs [email protected] Drukkerij de Potter Weg en Land 8 2661 DB Bergschenhoek [email protected] Advertentie-index Chemodis Toco Tholin Lopharm Heathlove Therapeuten-Register.nl Stehmann Spaarwinkelen.nl Meerssport Mariële Broeders Well-Comm Podiamed Zilveren Kruis Achmea

2 7 10 10 10 12 14 17 17 25 27 28

Adverteren Telefoon: (078) 6314466 Email: [email protected] © 2008 BMS BELANGENVERENIGING

Het nieuwe jaar beginnen met allerlei goede bedoelingen is typisch menselijk. Eigenlijk is het interessanter om aan het eind van een veelbewogen jaar te kijken of onze goede voornemens wel zijn uitgevoerd. Maar laten we niet te filosofisch worden en gewoon kijken naar de praktijk van alledag en dan natuurlijk vooral naar ons geliefde massagewereldje. Wat ons opgevallen is, is dat wij het afgelopen jaar diverse themadagen hebben georganiseerd en dat de belangstelling daarvoor meer dan prima was! Ook ons ledenaantal groeit per jaar en dat maakt ons krachtiger waardoor wij in Nederland best wel wat te vertellen krijgen. Dit alles natuurlijk in het belang van jullie als lid van de belangenvereniging. De redactie heeft zich voor het aankomende jaar voorgenomen om een aantal door de jaren heen vastgeroeste zaken eens kritisch onder de loep te nemen. Deze keer hebben wij het ‘koelen’ eens aangepakt en hopen dat jullie dit artikel kritisch willen doorlezen en graag, heel graag zelfs of jullie daar ook op willen reageren. Gelukkig hebben wij ook dit jaar weer een groot aantal adverteerders, waarvoor onze dank en wij hopen natuurlijk dat al onze leden bij hen gaan kopen. Per slot van rekening steunen ook zij ‘jullie’ organisatie. Uiteraard kunnen wij altijd nieuwe sponsors gebruiken, dus heb je ideeën... Oh ja, wel opvallend, eerst linkshandige masseurs en nu rechtshandige tapers? Veel leesplezier en graag jullie op- en/of aanmerkingen om een nog beter product neer te kunnen zetten. De redactie

Inhoud Hartstilstand bij sporters

4

Kalender

18

Synthol, druk voor bodybuilders

5

Overgewicht en suikerziekte

19

Mededelingen

6

Duiken

20

Veel blessures voor hardlopers

6

Sportverzorging

23

Overgewicht beïnvloedt carrière

6

Oefensessies

23

Uit de pers

24

Rechtshandige sportverzorgers

25

Het massageteam in actie

26

Servicepagina

27

Codex civicus Altijd lente bij de tandartsassistente? 8 Over water lopen kàn! Boekbespreking

11 11, 14, 26

IJstherapie ter discussie

12

Workshop Hotstone massage

14

Van distaal naar normaal Reanimaren, een ABC-tje?

15

Bloedhygiëne in de sport

18 

BMS MESSAGE

Het blijft dramatisch: een sporter die op het veld overlijdt aan een hartstilstand. Maar hoe voorkom je zoiets? Arts-onderzoeker Margriet de Beus verzamelt gegevens via de onlangs opgerichte databank SPORTCOR en de voor iedereen toegankelijke website www.sportcor.nl

Bewegen is gezond. Sporten ook. Misschien maakt het plotselinge overlijden van sporters, soms al op een heel jonge leeftijd, daarom zo veel indruk. Niets bij hen wijst op fysieke problemen. Integendeel: de sporter leeft gezond en heeft geen merkbare klachten. En dan ineens, als donderslag bij heldere hemel, overlijdt hij aan een hartstilstand. Het overkwam bijvoorbeeld de Franse voetballer David di Tommaso die voor FC Utrecht voetbalde. Op 27 november 2005 had hij met FC Utrecht nog met 1-0 van Ajax gewonnen. Na de eerstvolgende training op maandag overleed Di Tommaso geheel onverwacht aan een acute hartstilstand tijdens zijn slaap. “De dood van de 26jarige Di Tommaso had een enorme impact”, zegt Margriet de Beus, arts-onderzoeker bij de afdeling Klinische Epidemiologie. “Of het nou gebeurt bij zo’n profvoetballer of bij een amateursporter, steeds duikt na zo’n dramatische gebeurtenis de vraag op of het overlijden niet voorkomen had kunnen worden. Of anders gesteld: zijn sporters met een verhoogd risico op een plotselinge hartdood vooraf effectief op te sporen?” Stille hartafwijkingen

Hartstilstand bij sporters

Die vraag leidt tot diverse antwoorden. Zo geeft de European Society of Cardiology het advies om sporters daadwerkelijk te screenen op basis van richtlijnen die zijn opgesteld in het zogeheten Lausanne-protocol. De Beus: “Dit protocol komt neer op het tweejaarlijks invullen van een vragenlijst, een lichamelijk onderzoek en het maken van een hartfilmpje bij sporters in rust. Gebruik van dit Lausanne-protocol wordt in Nederland ook aanbevolen door de werkgroep Cardiovasculaire screening en sport, waarin vertegenwoordigers zitten van onder andere de KNVB, het NOC*NSF, de Vereniging voor Sportgeneeskunde en de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie.” De Gezondheidsraad was in 2006 echter minder te spreken over het gebruik van de ‘harttest’, zoals hij het Lausanne-protocol noemt. De raad vraagt zich serieus af of invoering van zo’n verplichte tweejaarlijkse screening op ‘stille’ hartafwijkingen te verantwoorden is: “Is er voldoende wetenschappelijke onderbouwing voor de nu aanbevolen screening? Is plotse dood bij sporters daarmee te voorkomen? Zo ja, waarom dan niet een test voor iedereen? Vier van de vijf gevallen van plotseling overlijden op jeugdige leeftijd doen zich voor bij niet-sporters.” Nuttig of niet?

Op zoek naar wetenschappelijk bewijs komt de Gezondheidsraad uit bij landen als Italië en Japan, waar sporters al decennialang worden gescreend. Maar beide landen kunnen geen gegevens overleggen waaruit blijkt BMS MESSAGE



dat screenen echt effectief is, dat onderzoek werkelijk helpt. “Niemand weet of de harttest nut heeft”, constateert de Gezondheidsraad. Verder betwijfelt de raad of de gebruikte test gevoelig genoeg is om plotselinge hartdood in de toekomst op te sporen én ziet hij een behoorlijk risico op foutpositieve diagnoses. Dat betekent dat een deel van de sporters wordt doorverwezen voor verder onderzoek, terwijl er feitelijk niets aan de hand is. “Ook al is de Gezondheidsraad in 2006 geen groot voorstander van screening”, zegt De Beus, “hij stelt wel dat er voor een afgewogen oordeel uiteindelijk meer wetenschappelijk onderzoek nodig is. Er zijn op dit gebied gewoonweg te weinig gegevens bekend. Registratie van allerlei data die met plotselinge hartdood te maken hebben, verdient daarom aanbeveling. En dat is precies waar ik op dit moment mee bezig ben.” Veilige verbinding

Enige tijd geleden werd door de Vereniging Sportgeneeskunde en de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie de databank SPORTCOR in het leven geroepen, inclusief een voor iedereen toegankelijke website: www.sportcor.nl

Een belangrijk deel van de gegevens wordt momenteel door De Beus beheerd. “Iedereen kan op de website informatie vinden over plotselinge hartstilstand bij sporters”, zegt ze. “Daar was erg veel behoefte aan. Daarnaast kunnen mensen ook vragen stellen die we dan proberen te beantwoorden.” Naast voorlichting heeft SPORTCOR toch vooral een registrerende en inventariserende functie. De Beus: “Plotselinge hartdood bij sporters komt niet zo vaak voor. De Gezondheidsraad spreekt van twee tot drie gevallen per jaar bij 100.000 wedstrijdsporters onder de 35 jaar. Wij schatten dat het in Nederland om ongeveer 150 tot 300 doden per jaar gaat. Dat is een ruime marge, ja, maar het geeft meteen aan dat we op dit moment te weinig gegevens hebben. Via SPORTCOR kan nu iedereen, ouder, familielid, huisarts, noem maar op, via een beveiligde verbinding melden wanneer een sporter een plotselinge hartstilstand heeft meegemaakt. Het gaat om recreatie- en topsporters en om sporters die door een hartstilstand zijn overleden of een hartstilstand hebben overleefd door succesvolle reanimatie. Wij controleren de gegevens en proberen in overleg via medische dossiers of autopsierapporten eventuele

ontbrekende gegevens verder in te vullen. Op deze manier gaan we jarenlang de aantallen en oorzaken van plotselinge hartdood bij sporters vastleggen.” Beter beeld

Daarnaast hoopt SPORTCOR in een later stadium - en alleen met toestemming - ook de gegevens van sporters vast te leggen die nu al volgens het Lausanne-protocol worden gekeurd. “Gegevens die nu worden vastgelegd, kunnen later erg belangrijk zijn”, zegt De Beus. “Wie weet, zien we over enkele jaren een kenmerkende, maar niet eerder ontdekte overeenkomst in de vastgelegde gegevens van enkele overleden sporters. Maar los daarvan; hoe meer wetenschappelijke gegevens de registratiebank SPORTCOR verzamelt, hoe beter we de plotselinge hartstilstand bij sporters in beeld krijgen. En hoe beter we kunnen bepalen of screening nou wel of geen nut heeft.”

Bron Uniek (UMC Utrecht, Pieter Lomans)

Synthol, drug voor bodybuilders Synthol is de nieuwe favoriete drug van bodybuilders. Het is geen anabole steroïde of groeihormoon, maar een synthetische olie die bodybuilders een bijna cartoonesk uiterlijk geeft. Ze lijken niet meer op de vroegere of de huidige Mister Olympia, respectievelijk Arnold Schwarzenegger en Jay Cutler, maar eerder op Popeye of de Incredible Hulk. Waar de vroegere standaard voor de omvang van de biceps in aangespannen toestand 45 à 55 centimeter was, worden nu biceps ten toon gespreid van wel 70 centimeter of zelfs meer. Maar Synthol wordt niet alleen gebruikt om de armen op te pompen. Ook dijen, heupen en borstspieren ‘gedijen’ door het gebruik van dit ‘wondermiddel’.

Chemische samenstelling onbekend

Volgens veel bodybuilding websites komt Synthol voort uit het van origine Italiaanse Esiclene, dat in de bodybuilding-wereld werd gebruikt om zwak lijkende lichaamsdelen tijdelijk wat meer volume te geven. Voortbouwend op Esiclene ontwikkelde de Duitse onderzoeker Chris Clark begin 1990 een substantie: Synthol, met een veel duurzamere invloed op de spieromvang. Omdat Synthol al geregistreerd was door een farmaceutisch bedrijf veranderde hij de naam later in ‘Pump ’n Pose’. Synthol is een synthetische olie, die rechtstreeks in de spiervezels wordt geïnjecteerd, waar het wordt ingekapseld en zo extra volume aan de spieren toevoegt. De exacte chemische samenstelling van Synthol is niet bekend, maar volgens deskundigen bestaat het middel voor 85% uit trychlyceriden (vetzuurverbindingen), 7½ % lidocaïne (een pijnstiller) en 7½ % benzylalcohol. 30% van de substantie wordt opgenomen in het metabolisme, de resterende 70% wordt ingekapseld in de spieren, om langzaam, over een periode van 3 tot 5 jaar, te worden afgebroken.

Cosmeticadrug

Synthol wordt aan de man gebracht als volledig veilig, maar noch de korte, noch de lange termijneffecten zijn ooit onderwerp van studie geweest. Wetenschappers gaan ervan uit dat Synthol, wanneer het per ongeluk in het bloedvat wordt gespoten, kan leiden tot verstoppingen, een hartaanval of een hersenbloeding. De Synthol kan ook gaan zweven en zich nestelen in vitale organen als hart, longen en hersenen. Ook kan Synthol leiden tot tumorachtige abcessen die gemakkelijk tot infecties kunnen leiden en die alleen ten koste van ingrijpende operaties, soms zelfs amputaties, verwijderd kunnen worden. Ondanks het gebrek aan wetenschappelijk onderzoek, is Synthol inmiddels ook opgedoken in de cosmetica-industrie, omdat het door zijn vullend vermogen rimpels en andere tekenen van ouderdom kan verminderen.

Bron Coachen 

BMS MESSAGE

Mededelingen Waar is Jelles?

Oplettende lezers zal het opgevallen zijn dat er deze keer geen persoonlijk relaas van Mariëlle van Broekhoven ( Jelles) te lezen is. Ze schrijft daarover het volgende: “Geachte trouwe lezers van mijn artikelen. Helaas moet ik deze keer verstek laten gaan en kan ik jullie niet bedienen met een artikel vanuit mijn eigen ervaringen. Dat spijt mij tenzeerste maar ik heb voor mijzelf moeten kiezen. Mijn privé, werkbelasting en alles wat daaromheen gebeurt werd mij een beetje te veel waardoor ik even op de plaats rust moet houden. Ik hoop de volgende ‘Message’ weer van de partij te zijn”. Nieuw bestuur BMS Massageteam

De bestuur van het BMS Massageteam is recentelijk gewijzigd en bestaat nu uit Jaap van Asch (coördinator), Jessica van Sluijs (coördinator), Petra Woestenberg (algemene administratie) en André Gielbert (financiële adminstratie).

Veel blessures voor hardlopers Ruim een kwart van de deelnemers aan de 4 mijl van Groningen raakte in de voorbereiding op het hardloopevenement geblesseerd. Rustiger trainen helpt niet het risico op blessures te verminderen. Beginnende hardlopers die het afgelopen jaar een blessure hebben gehad, liepen de grootste kans op een hardloopblessure. Het risico is nog groter bij mannen met overgewicht. Dat blijkt uit onderzoek van bewegingswetenschapster Ida Buist van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij promoveerde kort geleden aan de Universiteit van Groningen.

Overgewicht beïnvloedt carrière Ziekteverzuim door te zware werknemers kost jaarlijks 600 miljoen. Te zware mensen zijn vaker ziek en kosten de werknemer meer aan verzuimuren dan collega’s met een normaal gewicht. Het ziekteverzuim stijgt met 11%. Dit blijkt uit cijfers die minister Klink (VWS), Paul Rosenmöller (voorzitter Convenant Overgewicht) en Johan Polder (RIVM) op een rijtje hebben gezet voor het vakblad ESB. Bovendien constateert Mark Roehling, professor aan de Universiteit van Michigan,

BMS MESSAGE



dat medewerkers met overgewicht meer te maken hebben met discriminatie op de werkvloer. Niet alleen bij het werven van een baan, maar ook bij de hoogte van het salaris en loopbaanplanning. Overgewicht kan werknemers ook beperken in het uitvoeren van hun werkzaamheden. Ze hebben meer tijd nodig om hun werk af te maken en zijn minder goed in staat tot inspannende werkzaamheden. Minister Klnik heeft dan ook aangekondigd dat mensen met extreem overgewicht moeten ‘bewegen op recept’. De minister overweegt zelfs dit op te nemen in het basispakket van de zorgverzekering.

Je hebt kiespijn. Gelukkig is een afspraak voor een jaarlijkse controlebeurt aanstaande. Vol verwachting klopt je kies en met een chagrijnig makende pijn in je mond loop je de laatste dagen te lijden in afwachting van de afspraak met de tandarts. Tijdens de controle komen 2 probleempjes naar voren. Links in je mond een klein gaatje, dat overigens nog geen reden tot klagen was en rechtsachter in je mond de boosdoener die je de afgelopen week heeft getreiterd. Codex Civicus Peter Burger

De tand- en kiesmonteur doet zijn best en weer geheel gereviseerd verlaat je de praktijk. Eenmaal thuis blijkt de pijn waar je de laatste dagen mee hebt rondgelopen nog niet geheel verdwenen. Dat gerommel in je mond zal zijn sporen wel hebben achtergelaten, nog even aankijken dan maar. De volgende dag en de dagen er na blijkt er geen verandering te komen in het probleem. De oplossing is, naast het innemen van pijnstillers, voor jou niet direct voor handen. Dan maar bellen naar de tandarts. De assistente hoort je geweeklaag geduldig aan en probeert je mondeling te overtuigen om het aanstaande weekend te gebruiken als scherprechter. Na enig aandringen mag je toch langskomen. “Dan moeten de andere patiënten maar even wachten” probeert de assistente je nog een laatste schuldgevoel aan te praten. Door dat irritante kiespijngevoel heel assertief geworden antwoord je: “ja dat moet dan maar”. Je kunt direct langskomen. De wachtkamer is leeg als je binnenstapt. Na 5 minuten komt een relaxte tandarts je halen en hoort je verhaal rustig aan. Nog maar eens even kijken dan, zegt hij. Kijken, kloppen en

tikken levert vooralsnog geen diagnostische informatie op, zelfs geen provocatie van de klachten.

Nou ja, het zal toch niet. Zit je bij de tandarts en heb je er geen last meer van! Gelukkig besluit de tandarts tot het maken van een fotootje. Inmiddels heeft de assistente een andere patiënt binnengelaten in een andere behandelkamer. De tandarts laat jou even liggen en gaat het andere slachtoffer eens in de mond kijken. Je hoort ‘m zeggen dat een foto gemaakt dient te worden. Schuldgevoel

Zo, dat is dus nummer twee in de rij. Die andere patiënt mag als eerste op de foto. Geluiden uit de andere kamer doen je vermoeden dat het niet zo lukt. De techniek laat de tandarts in de steek. De tijd tikt door en de wachtkamer loopt vol. Inmiddels komt het eerste schuldgevoel bij jou nu ook op. Blikken van de tandarts doen je ineenkrimpen, normaal gebeurde dat alleen als hij met die boor aankwam. Gelukkig is het technische probleem aan de apparatuur nu verholpen en blijkt een klein gaatje tussen twee kiezen jouw aangewezen boosdoener. Verdoven, boren, frezen, schoonmaken, vullen en egaliseren verhelpen het probleem. Vier mondtintelende uren later heb je weer het gevoel dat je mond recht staat en je tong de juiste afmetingen heeft. Maar wat is dat? Nog steeds dat gevoel, nog steeds die herkenbare pijn? Of is het nu wel het gevolg van het gerommel in je kies? Even aankijken dan maar, het is nu vrijdag dus het weekend is een mooie periode. Gelukkig had je genoeg pijnstillers in huis, want die irritante pijn was het gehele weekend flink aanwezig. Wat een ellende! Maandag-

BMS MESSAGE



ochtend vroeg opgestaan ga je weer bellen. Maar wat is dat? Gisteravond kon je niets velen in je mond en nu voel je niets meer. Klapperen met je kiezen op elkaar, duwen met je vingers en tandenborstel, niets kan de pijn opwekken die je het hele weekend heeft geplaagd. Toch even bellen dan maar. De

het nu dus blijkbaar op en dus nemen de “De Codex Medicus, klachten af.” Zo is dat het handschrift of nu bij jou aan de hand handboek van de meld de assistente geneeskunde was de zakelijk en voegt daar inspiratiebron voor het nog aan toe dat je kan ontstaan van de naam bellen als de klachten ‘Codex Civicus’, het weer toenemen. Door handschrift van een die laatste opmerking, burger. In deze rubriek van de overigens behandel ik diverse goedwillende assistente, onderwerpen bekeken leg je gerustgesteld de door een Westerse of telefoon neer. Voor het door een Oosterse bril.” eerst sinds een week of twee stilgenietend van een pijnloze mond, dringt het verhaal langzaam tot je door: ‘De zenuw is geïrriteerd en biedt tegenstand. Dan denkt die zenuw dat hij dat gevecht toch niet kan winnen en geeft het op?’ De vraagtekens verschijnen op je interne beeldscherm. Met wie is die zenuw aan het vechten dan? Hoe biedt die zenuw tegenstand? Hoe denkt een zenuw? Hoe geeft een zenuw op? Is een zenuw een mannetje? Geeft hij op omdat hij denkt dat hij moet opgeven? Kortom, vreemd verhaal.

Dan denkt die zenuw dat hij dat gevecht toch niet kan winnen en geeft hij het op. De moraal van dit verhaal

Codex civicus

Altijd lente bij de tandartsassistente? assistente hoort je verhaal aan en je haast je te zeggen dat je niet langs hoeft te komen als het zo blijft, maar dat als het verandert je toch wel graag wil weten of het kan. De assistente zet je in de wacht en gaat, zo blijkt later, overleggen met haar baas. Ze komt terug met een verhaal over hoe het werkt in je mond met

zenuwen en pijn en zo. De tandarts heeft een paar dagen geleden toch behoorlijk gerommeld in je mond en dat geeft natuurlijk een na-reactie, zegt ze. “De zenuw is dan wat geïrriteerd en biedt nog wat tegenstand. Na een paar dagen denkt die zenuw bij zichzelf dat hij dat gevecht toch niet kan winnen en geeft

Hoor jezelf ook eens praten als je te maken krijgt met klanten die je tijdens of na een massage- of therapeutische behandeling iets vragen ter uitleg of geruststelling. Luister tegelijkertijd eens naar jezelf als je iets uitlegt aan die cliënt. Dat kan tot verrassende inzichten leiden. Overigens is dit een persoonlijk relaas. Diezelfde maandagmiddag nog, kreeg ik weer last. Met een kloppende kies, doortrekkend in mijn gehele rechteronderkaak begaf ik mij daags daarna wederom naar de tandarts. Beter diagnostisch speurwerk leverde een wortelkanaalprobleem op in een andere, nabijgelegen kies. Diagnose goed, behandeling geslaagd, patiënt klachtenvrij. Trouwens de zenuw van die eerste kies bleek al jaren dood te zijn door een eerdere zenuwbehandeling, dus ‘denken’ kon ‘hij’ allang niet meer en het gevecht had ‘hij’ al jaren geleden verloren. Reageren? [email protected] 

BMS MESSAGE

Gratis vermelding op www.therapeuten-register.nl!

Therapeuten-Register.nl is een onafhankelijk, doorzoekbaar, register voor therapeuten en andere specialisten in de para- en perimedi­sche gezondheidszorg. Therapeuten-Register.nl is uitstekend te vinden met o.a. Google.  . Met uw (gratis) vermelding bent u dat dus ook! Plus-vermelding Een plus-vermelding valt extra op en biedt vele extra’s. Met de kortingscode: BMSMSSGE krijgen lezers van de 'Message' 40% korting op de kosten van een Plus-vermelding. BMS MESSAGE

10

Over water lopen kàn! dat hij over water liep. Wie dat kan, moet wel over goddelijke genen beschikken. Zoiets is niet voor gewone stervelingen weggelegd. Je kijkt dan ook je ogen uit, als je dit op het internet toch ziet gebeuren. Twee

passen over een gevuld zwembad en halen droog de overkant. Wanneer ze echter halverwege even stil blijven staan, zakken ze genadeloos naar de bodem. Hun geheim? Het goedje in het zwembad is een papje van maïzena en dat heeft een bijzondere eigenschap: als je er langzaam in roert is het gewoon vloeibaar. Bij een snelle beweging blokkeert echter de boel. Dan kan het water tussen de ‘bolletjes’ even geen kant meer op en wordt het papje stug. Wie dit zelf wil voelen hoeft niet meteen de badkuip te vullen, een schaaltje is genoeg, al is dat natuurlijk lang niet zo spectaculair.

met een lepeltje en het spul is vloeibaar als water. Wie durft, een klein zwembad heeft en kilo’s maïzena te pakken kan krijgen, kan zelfs over de niet-Newtonse oplossing lopen. Natuurkundigen weten dat de vloeistof makkelijk stroomt bij lage snelheden, maar dat snelle bewegingen enorme stroomweerstand opwekken. Door die ‘shear thickening’ blijft de vloeistofspiegel intact en spettert de maïzena-oplossing niet uiteen.” Bonn’s team onderzocht de zwevende maïzena-deeltjes met een MRI-scanner. Zo konden de onderzoekers de beweging van de bolletjes precies volgen. Het blijkt dat de bolletjes over elkaar moeten kunnen rollen, wil de vloeistof stromen. Dat betekent dat de vloeistof iets uit moet zetten om ruimte tussen de maïzena te maken. Bij te hoge druk, zoals van een mens die over de vloeistof loopt, is er geen ruimte voor bewegende maïzena en blokkeert de oplossing zichzelf. Maar, blijf niet te lang staan: dan krijgt de elastische massa de tijd om te stromen en zak je langzaam maar zeker naar beneden.

Maïzena

Maïzena is voor de meeste mensen een bindmiddel in het keukenkastje. Natuurkundigen doen er veel leukere dingen mee dan een saus indikken. Een maïzenaoplossing is waterig, maar als je er voldoende kracht op zet, kun je erover heen lopen. Daniël Bonn, hoogleraar complexe vloeistoffen aan de Universiteit van Amsterdam verklaart het bizarre blokkeergedrag: “Water en maïzena is het recept voor één van de meligste wetenschapscocktails. Stomp de vloeistof en je hand blijft droog; roer zachtjes

Wat een onzin!

Het zesde zintuig, leven na de dood, homeopathie, Intelligent Design en hekserij zijn in. Veel mensen vinden het blijkbaar moeilijk te leven in een wereld zonder het bovennatuurlijke. Herman de Regt en Hans Dooremalen onderwierpen diverse van deze fenomenen aan een grondig onderzoek en schreven er een aanstekelijk boek over. Hun conclusie is uiteindelijk ondubbelzinnig: wat een onzin!

Eén van de wonderen van Jezus was

jongens lopen met een paar snelle

Boekbespreking

Nederland is in de ban van het paranormale en het bovennatuurlijke. Programma’s waarin men op zoek gaat naar zesde zintuigen en vorige levens trekken honderdduizenden kijkers. Politici doen uitspraken die de evolutietheorie in diskrediet brengen. Bepaalde ‘wetenschappers’ beweren dat het geestelijke leven doorgaat als we lichamelijk sterven en homeopaten schrijven eindeloos verdunde oplossingen voor als ware het echte medicijnen. We lijken het voor zoete koek te slikken. Dat dit alles, alhans volgens Herman de Regt en Hans Dooremalen wetenschappelijk gezien onzin is, vindt men niet belangrijk. Type Auteur(s) Uitgever ISBN Pagina’s Prijs

Paperback H. de Regt, H. Dooremalen Uitgeverij Boom 9789085066323 250 E 18,95 (bol.com)

Link www.kennislink.nl/web/show?id=185363 11

BMS MESSAGE

IJsthe ter d

Al zoekend in ons archief kwamen we een artikel tegen uit 1993. De titel: ‘ijstherapie ter discussie’ maakte ons (de redactie) nieuwsgierig en gretig begonnen we het artikel te lezen.

BMS MESSAGE

12

erapie discussie?

Onze vaste lezers weten dat de BMS altijd haar oren en ogen openhoud voor (wetenschappelijke) ontwikkelingen op het gebied van massage en sportverzorging. Wij waren juist bezig om bepaalde zaken binnen de massage en sportverzorging eens grondig tegen het licht te houden en met het artikel uit 1993 werden we daarbij op onze wenken bediend. Koelen bij sportblessures was één van de eerste items die aan een grondige, wetenschappelijke analyse is onderworpen.

om weer zo snel mogelijk beschikbaar te zijn voor bijvoorbeeld het sporten. Het idee was dan ook dat de zwelling het pijnveroorzakende component was en de meeste beperkingen (pijn, warmte, roodheid en gestoorde functie) gaf. Zo hier en daar werd wel wat onderzoek gedaan, maar wat steeds naar voren kwam was dat koelen niet veel extra’s bracht. Behalve dan het voorkomen van een hoop onrust. Zo waren er een aantal artsen, therapeuten en sportverzorgers die de toenmalige wetenschappelijke inzichten probeerden te vertalen naar de praktijk en het koelen gingen overslaan. Uit ervaring weten we nu dat dat dit behoorlijk wat weerstand opleverde vanuit de sporterswereld. Koelen was en is zo ingeburgerd dat je van goede huize moet komen of een goed verhaal moet hebben om hier iets in te veranderen. Opvallende conclusie

Het lezen leidde uiteindelijk tot de volgende conclusies: ijstherapie wordt al sinds mensenheugenis toegepast en is een voor ons vastgewortelde handeling geworden. Het is ons zo geleerd en waarom zouden we daar aan twijfelen, laat staan er verandering in aanbrengen.

Beperken dat gezwel was en is het devies. Ook 16 jaar geleden sprak men al over acute trauma’s in relatie tot een functionele ontstekingsreactie, met bijbehorende warmte, roodheid, zwelling en pijn. Normale reacties van het lichaam als gevolg van de opgelopen weefselschade. Aan de ene kant was er toen ook al de twijfel over het waarom deze reacties te dempen als ze zo functioneel zijn, maar aan de andere kant was er ook de druk van het sneller moeten kunnen herstellen

Het artikel gaf verder een heleboel fysiologische informatie en eindigde met een opvallend stukje. We citeren: ‘Maar wat houdt dat voor ons in, ijs of geen ijs? De onderzoeken geven in elk geval wel te denken. De vrees is alleen dat bij zo’n vastgeroeste overtuiging en gewoonte(be)handeling als koelen niemand wat anders gelooft. Wij zullen maar afwachten tot er een nieuwe regel is voor het behandelen van acute sportblessures en tot die tijd... ach, waarom zou juist jij de boel op z’n kop gooien?’ We zijn inmiddels 16 jaar verder en de tijd lijkt gekomen om bepaalde zaken eerst eens vanuit een ander perspectief te bekijken. Koelen na acuut sportletsel met het doel de zwelling te beperken of tegen te gaan is inmiddels compleet achterhaald. Er zijn onder andere via wetenschappelijke databases op internet, zat onderzoeken te vinden die deze stelling bevestigen. De conclusie luidt steeds weer dat misschien het gebruik van een drukverband, maar zeker de elevatie van het aangedane lichaamsdeel de enige zwelling-

beperkende maatregel is. De achterliggende gedachte hierbij is (nog steeds) het verhaal van minimaal 16 jaar geleden: de zwelling is de boosdoener van alle andere symptomen en als die zwelling nu maar weg is dan komt alles wel weer snel goed. In zekere zin zit hier wel een kern van waarheid in, maar koelen blijkt hierbij niet de aangewezen therapie. De handigste therapie komt vanuit het lichaam zelf. De eigen herstelprocessen werken het beste en het snelste. En ze werken ook optimaal als je ze, als geblesseerde sporter, de tijd geeft ten volle aan het werk te gaan. Daarbij past handig gedrag: de eerste dagen zeer rustig aan met het aangedane lichaamsdeel, dan een weekje langzaamaan de dagelijkse, huiselijke belasting weer hervinden, dan weer een weekje verder de belasting gedoseerd opvoeren en zo dus actief toewerken naar volledig, functioneel herstel binnen vier tot zes weken. Intussen zal het lichaam zorgen dat de inwendige rommel wordt opgeruimd, de door het trauma ontstane schade wordt hersteld, het nieuwgevormde weefsel wordt versterkt en de spierkracht en gewrichtsstabiliteit weer langzaam toeneemt. Beter kan niet, toch? IJstherapie is daar niet perse bij nodig. Wil je toch direct na een sporttrauma koelen, dan is daar op zich niets mis mee! Het is zeker niet verboden. Ter eerste pijnstilling kan koelen wel een interessante optie zijn. Verwacht in ieder geval verder niets meer dan dat van koelen of ijstherapie. Kies je ervoor om het koelen bij acute, ernstigere sporttrauma’s voortaan achterwege te laten en direct een drukverband aan te leggen en het aangedane lichaamsdeel hoog te laten houden en je hebt er, naar je sporters toe, een verklaring voor dan behoor je tot de ‘moderne sportverzorgers’. Wees echter vol vertrouwen want alle wetenschappelijke bewijskracht ligt aan jouw zijde en de BMS staat achter je. 13

BMS MESSAGE

Boekbespreking Spieren

Hotstone massage Een hotstonemassage is zoals het woord al zegt een massage met hete stenen. Hete stenen moet dan eigenlijk gelezen worden als warme stenen want de temperatuur van de stenen ligt om en nabij de 40-45º Celsius.

workshop Door de combinatie van warmte en beweging kan een masseur dieper in het spierweefsel doordringen, wat de behandeling effectiever maakt. Een hotstonemassage draagt hiermee bij aan een positief herstel van het lichaam: het voert afvalstoffen af, draagt bij aan het

ontgiften van het lichaam, stimuleert de organen en brengt het lichaam in balans. Deze massagetechniek met basaltstenen komt voort uit de Griekse en Romeinse badhuizen en vormt een zeer waardevolle bijdrage voor massagepraktijken, beautycentra, sauna’s en schoonheidsspecialistes. Workshop

Op 5 maart, 2 april, 7 mei en 5 juni organiseert IVS Opleidingen te Dordrecht een workshop hotstone massage. De workshop begint om 09.30 uur en duurt 6,5 uur. Deelname kost E 150,00. Voor BMS-leden is dit E 137,50. Link

Spieren is de Nederlandse editie van Kendall’s Muscles, een standaardwerk voor de paramedische opleidingen en de klinische praktijk. Sinds het verschijnen van de eerste druk in 1982 wordt Spieren gebruikt als naslagwerk en studieboek met betrekking tot manuele spiertests. In de loop der jaren zijn de spiertests verder uitgediept en kreeg de behandeling van foutieve houdingen meer aandacht. Het 1e hoofdstuk behandelt de fundamentele principes die nodig zijn voor een goed begrip van de materie. Hoofdstuk 2 is geheel gewijd aan de houding. Daarna volgt de logische opbouw van het lichaam, beginnend bij het hoofd en eindigend bij de voeten. Alle hoofdstukken hebben dezelfde, logische indeling: inleiding, innervatie, gewrichten, gewrichtsbewegingen, spierlengtetests, spierkrachttests, houdingsafwijkingen en pijnklachten, praktijkgevallen en oefeningen. Het boek geeft een compleet overzicht van manuele spiertests en de behandeling van foutieve en pijnlijke houdingen. De methoden voor spieronderzoek worden uitgebreid en gedetailleerd beschreven. De grondig herziene 4e druk bevat (ver)nieuw(d)e registratiekaarten en tabellen, tekeningen en foto’s. Het belang van de innervatie wordt benadrukt door de belangrijkste aspecten per hoofdstuk te bespreken. Type Auteur(s) Uitgever ISBN Pagina’s Prijs

Paperback F.P. Kendall Bohn Stafleu van Loghum 9789031351039 480 E 85,00 (bol.com)

www.ivsopleidingen.nl

Koopt u wel eens iets via het internet? Wist u dat u bij de meeste aankopen geld terug kunt ontvangen?

Spaarwinkelen of ‘cashback shopping’ is een nieuwe, slimme manier van winkelen op het internet waarbij u steeds een gedeelte van uw besteding weer terug kunt ontvangen; een soort ‘korting achteraf’ dus. Als u toch al winkelt op het internet is dat dus makkelijk verdiend!

Ontvang geld terug bij: Bol.com, Free Record Shop, Wehkamp, Expedia.nl, Apple Store, Sport-Thieme, Bruna, KLM en nog veel meer...

BMS MESSAGE

14

Sinds 2001 ben ik reanimatie (BLS) instructeur. Het onderstaande verhaal zal wellicht wat lastig zijn voor alle nieuwe lezers die hun reanima-

Van distaal naar normaal

Herfstperikelen

tie certificaat nog moeten behalen, maar voor de overige lezers zal het duidelijk zijn wat ik met de verschillende termen en regels bedoel.

VAN DISTAAL NAAR NORMAAL Hans van der Weijden

Het is nu 2009 en ik heb al heel wat veranderingen meegemaakt. In mijn beginperiode ben ik als instructeur opgeleid met de BAC-methode. Er zat een hele theorie achter deze volgorde en waarom het met name van belang was dat er eerst 2 effectieve beademingen gegeven werden. Nederland was toen het enige land ter de wereld dat deze, met wetenschappelijk onderzoek goed onderbouwd lijkende, methode gebruikte. Als instructeur had je in die tijd heel wat te vertellen en het aanleren van het protocol was een aanzienlijke tijdsinvestering. Door internationaal onderzoek en omdat Nederland zich wilde conformeren aan internationale afspraken zijn in 2002 de richtlijnen aanzienlijk veranderd en in 2006 op enkele details wederom.

Van distaal naar normaal

Reanimeren, een ABC-tje?

De motivatie hiervoor volgens de verschillende artikelen en bijeenkomsten was grotendeels om het onderwijs te vereenvoudigen. Daarnaast het behoud van vaardigheid te stimuleren, het aantal borstcompressies te laten toenemen, hyperventilatie bij de hulpverlener te voorkomen, de onderbrekingen in de compressies tot een minimum te beperken 15

BMS MESSAGE

en tot slot om in de praktijk zoveel mogelijk beslisbomen voor de hulpverlener uit te sluiten waardoor het aantal mensen dat wereldwijd met een reanimatiepoging start zou toenemen.

nieuwe richtlijnen heb gegeven zie je maar weinig mensen die in staat zijn om 5 series lang 30 effectieve compressies te kunnen geven. Na de 2e serie zie je veelal de benodigde compressiediepte van 5 centimeter snel teruglopen. Instructeurs die lesgeven aan wat oudere mensen klagen daar al helemaal over.

BAC veranderde dus in ABC. Volgens de laatste richtlijnen is het zelfs meer ACB Waarbij de letters overigens niet steeds voor hetzelfde staan.

Veel discussie is er ook geweest tijdens instructeursdagen over het weglaten van het voelen naar de circulatie. De motivatie daarvoor is dat het voor een leek niet te doen is om de circulatie betrouwbaar te kunnen vaststellen. Het aparte daarin is dat men vindt dat dit zelfs niet is weggelegd voor een huisarts. Je kan je wel voorstellen dat dit bij de huisartsen op de bijeenkomsten (die ook instructeur zijn) een leuke discussie aanzwengelde. Ook deze beslisboom is in het huidige protocol dus niet meer aanwezig. Ik kan de motivatie hiervoor goed begrijpen, maar lees nog even verder.

ABC CBA BAC AED? Wat is het nou? Het eerste motief is heel duidelijk aanwezig. Het onderwijs, even losgezien van de steeds groter wordende vraag naar onderwijs en gebruik van de AED, is een stuk eenvoudiger geworden. De eerste bijeenkomsten na de regelwijzigingen waren zeer interessant daar er veel tegengas kwam van instructeurs. Wat je daar vooral hoorde was dat het verhaal dat men al jarenlang vertelde nu niet meer geloofwaardig was, omdat alles wat voorheen wetenschappelijk onderbouwd was nu blijkbaar onzin zou zijn. Het blijkt lastig om de huidige richtlijnen bij herhalingsgroepen te kunnen motiveren zoals dat als men niet begint aan een reanimatie vanwege de drempel om te beademen men dit ook kan laten. In Japan is men al met onderzoek bezig geweest om de ademhaling totaal weg te laten en als protocol alleen maar te masseren. Ook bij recentere studies (op varkens) blijkt er weinig verschil in overleving te zijn, dus wellicht komt de volgende verandering er snel aan. Oud is niet fout!

Alle instructeurs onderwijzen tegenwoording de nieuwe regels maar toentertijd ontstond al snel de slogan: ‘Oud is niet fout!’ want als iemand die al jarenlang cursussen heeft gevolgd en in het echt met een reanimatie wordt geconfronteerd is het natuurlijk altijd beter dat deze hulpverlener uit automatisme de oude regels hanteert of dit beter volhoudt dan niets te doen of in de war te raken. Het probleem met al deze studies is bovendien dat de kleine studies bepaalde punten uitwijzen, maar dat grotere studies deze weer niet kunnen bevestigen. Daarbij zijn de studies onderling door allerlei variabelen maar moeilijk te vergelijken. BMS MESSAGE

16

Nieuw onderzoek

De praktijk

Een andere ontwikkeling is een pneumatisch vest dat om de thorax wordt bevestigd en die cyclisch een druk van 200 mm tot 250 mm HG (kwik) kan opbouwen.

Wat had ik moeten doen volgens de huidige richtlijnen en zeker omdat ik tevens BLS instructeur ben:

Een nieuwe ontwikkeling die men momenteel onderzoekt is een afwisselende borstbuikcompressie. Een aantal onderzoeken hebben namelijk uitgewezen dat door toevoeging van abdominale compressie vanuit links de bloedstroom verbetert t.o.v alleen maar thoraxcompressie.

Ik loop op 6 januari 2009 buiten op een wat afgelegen plek bij wat flats en zie tweehonderd meter verderop enkele mensen van de groenvoorziening met luid motorgeronk de bomen snoeien. Mijn aandacht wordt getrokken door een oranje kleur bij de bosjes rechts van mij en daar ligt een op het oog levenloze man van diezelfde groenvoorziening.

Kortom, gedurende de afgelopen 8 jaar zijn de regels enorm versimpeld en ik denk zeker dat hierdoor op grote schaal, wereldwijd, wellicht betere resultaten worden bereikt. Op kleinere schaal vind ik niet dat alles er overzichtelijker op is geworden en lijkt het eind van de aanpassingen nog niet in zicht. Om de 4 jaar komen er nieuwe richtlijnen en het is dus afwachten wat 2010 ons brengt.

• Controle van bewustzijn en bij afwezigheid om hulp roepen. • De ademweg vrijmaken. • De ademhaling controleren en beoordelen of deze afwijkend danwel niet te beoordelen is. • 1-1-2 (laten) bellen. • 30 borstcompressies geven, afgewisseld met 2 beademingen totdat er deskundige hulp is.

Hyperventilatie

Wat doe ik, in feite onbewust? Stap 1: controle van bewustzijn. De man reageert totaal niet op bewustzijnsprikkels, ziet asgrauw en is totaal slap. Nu had ik dus om hulp moeten roepen, maar ik heb dat niet gedaan. Ik zag niemand en zijn collega’s verderop met ronkende zagen konden mij niet horen.

Hyperventilatie zoals eerder aangegeven is inderdaad een mogelijke complicatie voor de hulpverlener. ‘Vroeger’ reanimeerde men echter bij voorkeur met 2 personen, nu is dat 1 persoon. Wat nu een probleem is, is het volhouden van het comprimeren: 30x met 2 ademhalingen gedurende 5 series is een hele klus geworden. De kans op hyperventilatie is afgenomen maar de kans op vermoeidheid is groter. Tijdens de cursussen die ik met

Stap 2: ademweg vrijmaken. Heb ik niet gedaan, de man zat totaal ingepakt met lagen kleding daar het ongeveer tien graden vroor.

De chinlift liet ik ook achterwege omdat de man onder een boom lag waarin gesnoeid was en ik niet wist of hij eruit gevallen was. Stap 3: ademhaling controleren. Voelbaar met hand en zichtbaar was zo niet mogelijk met al die kleding en het zou erg veel tijd kosten om dit goed vrij te maken. Vanwege de extreme vrieskou koos ik er toen nog niet voor om de borst van de man te ontbloten. Hoorbaar was er niets en ook met de handrug of wang bij mond was er niets waarneembaar. Als 4e stap had ik dus 1-1-2 moeten bellen met de melding reanimatie en had ik moeten starten met borstcompressies omdat de man niet reageerde op prikkels en er geen betrouwbare ademhaling te signaleren was. Wat ik echter deed was aan de pols voelen (omdat ook zijn nek bepakt was) en ik voelde daar direct een rustige krachtige polsslag. Volgens de richtlijnen had ik dit niet hoeven/moeten doen, maar moeten gaan reanimeren. Ik wist toen dus dat dit geen circulatiestilstand kon zijn. Volgens het protocol had ik de man toen in een stabiele zijligging moeten leggen, maar door de totaal niet afwijkende polsslag en de aannemelijke kans dat de man uit een boom was gevallen en hersen- of nekletsel had werd ook dat achterwege gelaten. Op een gegeven moment heb ik toch contact kunnen leggen met zijn collega’s omdat zij gestopt waren met zagen en kwamen toegesneld. Zij vertelden mij direct dat dit waarschijnlijk een epilepsie aanval was, omdat de man daar mee bekend was en dat hij zo wel weer bij zou komen. Omdat ik de bewusteloosheid wel erg lang vond duren en hij op de grond lag bij min tien heb ik op dat moment toch 1-1-2 gebeld

Intuïtie of protocol? Hans van der Weijden is van oorsprong radiodiagnostisch laborant. Na de opleiding sportmassage heeft hij zich gespecialiseerd in echografie. Zijn beroep als laborant heeft hij inmiddels ingeruild voor het docentschap. Hans is docent bij het Albeda College in Rotterdam en IVS Opleidingen in Tilburg en Den Bosch. Hij geeft les in de vakken anatomie, fysiologie, pathologie, EHBO en reanimatie.

met de melding epilepsieaanval en een wat lange bewusteloosheid in de vrieskou. In de tussentijd bleef ik zijn pols contoleren en wist inmiddels dat hij niet in de bomen bezig was geweest die dag en er waarschijnlijk dus geen nekletsel zou zijn. Ondanks het protocol koos ik niet voor een stabiele zijligging maar voor constante polscontrole en observatie. Een minuut of twaalf na mijn aankomst kwam de man weer langzaam bij en vlak daarna arriveerde de ambulance. De man werd vanwege verwardheid en wat onderkoeling uiteindelijk ter observatie naar het ziekenhuis vervoerd.

Zeg het maar. Ik heb me totaal niet aan het protocol gehouden. Moet ik me schamen als instructeur? Heb ik geluk gehad? Moet je meer op intuïtie afgaan dan op protocol? Moet de discussie over het pols voelen weer open? Of moeten we ons gewoon zoals nu volledig houden aan de internationale afspraken, omdat blijkt dat dit in totaal de meeste levens redt.

Ik vind het lastig. De regels wijzigen om de 4 jaar en er staan alweer mogelijk nieuwe wijzigingen op stapel. Als instructeur ga ik me natuurlijk houden aan de richtlijnen en begrijp helemaal dat je als leek zo min mogelijk beslisbomen moet hebben. Voor mezelf heb ik echter besloten, terwijl ik het instinctief al deed, vanaf de eerste seconde naar de pols te voelen want voel je die direct dan wordt het verhaal gelijk totaal anders. Ik kijk alweer uit naar het volgend instructeursymposium waar we verder kunnen discussieren omtrent reanimatie en hoop ik, dat als dit verhaal bekend wordt bij de NRR, ik mijn bevoegdheid mag behouden. Reageren? [email protected]

MeerSport GROOTHANDEL IN SPORTVERZORGINGS-, EHBO/BHV- EN PEDICURE ARTIKELEN

Als u het niet vraagt zult u het nooit weten, dus vraag naar onze prijslijst of kom gerust eens langs in onze winkel/showroom. Leverancier van o.a. Biofreeze, Chemodis, Volatile, Toco Tholin, @Serve, BSN Medical, Mueller, Gehwol en Laufwunder, Curetape en Kinesiotape en ook draagbare en vaste massagebanken/stoelen en de diverse toebehoren.

Doe meer met MeerSport! Openingstijden: Woensdag 09.30 - 17.00 uur 19.00 - 21.30 uur Donderdag 09.30 - 17.00 uur Vrijdag 09.30 - 17.00 uur Zaterdag 09.30 - 13.00 uur

J.A. Beyerinkstraat 5a 2912 AA Nieuwerkerk a/d IJssel Telefoon (0180) 310750 Fax (0180) 311941 Email [email protected] Website www.meersport.nl

17

BMS MESSAGE

Bloedhygiëne in de sport In het kader van preventie van besmetting met het hepatitis-B-virus en het HIV dat AIDS veroorzaakt, wordt er veel aandacht besteed aan het zorgvuldig omgaan met bloed. Naast HIV en hepatitis-B-virus kan bloed ook verantwoordelijk zijn voor de overdracht van het hepatitis-C-virus en het Epstein-Barr-virus. Bloed en bloedproducten moeten derhalve worden beschouwd als een mogelijke bron van diverse infectieziekten en een zorgvuldige omgang met bloed is daarom van groot belang. In de sport vloeit er nogal eens bloed. Naast wonden en wondverzorging is er een ander risicomoment dat aan de sport gelieerd is. Het betreft het gezamenlijk gebruik van injectiemateriaal (‘needle-sharing’). Injectiemateriaal wordt om uiteenlopende redenen gebruikt. Behalve voor lactaatmetingen, hemoglobine of cholesterolbepalingen in het kader van fitheidsmetingen en suppleren van vitaminen en ijzer, worden spuiten en naalden ook gebruikt voor het toedienen van verschillende dopinggeduide middelen. EHBSO hij huidverwondingen

In geval van huidverwondingen moet de sporter direct worden verzorgd. Voorwaarde is natuurlijk een goed bereikbare en volledige EHBSO-koffer. Dit blijkt bij menige sportclub een manco te zijn. Een systeem waarbij verzorgers/trainers/sporters noteren wat ze gebruiken en waarbij één persoon verantwoordelijk is voor aanvulling van de gebruikte materialen is zeker aan te bevelen. Belangrijk is dat de verzorger, voorafgaand aan de behandeling, de eigen handen op wondjes controleert en deze afplakt met waterafstotende pleisters. Bij een wond moet de huid gereinigd, gedesinfecteerd en afgeplakt worden met waterafstotende pleisters. Waar mogelijk moet bloedcontact worden vermeden. In sommige gevallen kan de sporter zichzelf verzorgen. Nog steeds is de spons een geliefd, maar niet hygiënisch verzorgingsattribuut. Geadviseerd wordt een spons alleen ter verkoeling te gebruiken. Voor wondverzorging kan de spons slechts eenmalig (mits schoon) worden gebruikt. Na verzorging moet het verzorgingsmateriaal zorgvuldig worden weggegooid, liefst in speciaal daarvoor bestemde emmers of containers. De verzorger BMS MESSAGE

18

kan daarna volstaan de handen met water en zeep te wassen. De reële kans op besmetting voor personen die incidenteel verzorging geven is uiterst gering en handschoenen zijn in principe niet nodig. Toch moeten deze in het standaardpakket van de EHBSO-koffer zitten, omdat zich incidenteel situaties kunnen voordoen waarbij het in het kader van de algemene hygiëne verstandig is handschoenen aan te trekken. Handschoenen zijn er tevens voor situaties waarin een arts een wond moet hechten. Ze moeten dan wel na gebruik direct zorgvuldig worden weggegooid. Opruimen van bloed

Vaak zal bij bloedende wonden ook de vloer of het (sport)materiaal besmeurd zijn met bloed. Men moet daarbij rekening houden dat bloed nog enige tijd infectieus kan zijn. Ook voor degenen die het bloed opruimen geldt dus dat handen van tevoren worden gecheckt op wondjes en zo nodig worden afgeplakt. Bij het schoonmaken is het handig gebruik te maken van papieren tissues, omdat die direct weggegooid kunnen worden. Daarna kan de plek huishoudelijk worden gereinigd. Eventueel kan voor desinfectie alcohol (70%) of een chlooroplossing (van een 1:50 verdunning met bleekmiddel) worden gebruikt. Wel moet rekening worden gehouden met schadelijke effecten van alcohol op rubber en van chloor op metalen. Na het schoonmaken de handen met water en zeep wassen. Bij wedstrijden gewichtheffen is het sinds kort de gewoonte dat de stang met alcohol wordt schoongemaakt als door de grote wrijvingskrachten de gewichtheffer de handen openhaalt en de stang besmeurt met bloed. Spuithygiëne

Veelal worden de injecties bij sporters toege-

Kalender 1eNVVS Stoelmassage 7 en 14 februari Basic Life Support (BLS) 8 maart Stoelmassage 7 en 14 juni Meer informatie: 1eNVVS Telefoon: (010) 4217788/4256357 Emailadres: [email protected] Website: www.eerste-nvvs.nl

Kalender IVS Opleidingen Acupressuur van het bewegingsapparaat Start 20 maart Ayurvedische massage Start 21 maart Sport en voeding Start 23 maart Basic Life Support Diverse mogelijkheden in maart en april Voetreflexmassage Start 1 april Ademtherapie Start 14 en 17 april MLD bij sportblessures Start 8 mei Anamnestische vaardigheden Start 8 juni Meer informatie: IVS Opleidingen Telefoon: (078) 6144934 Emailadres: [email protected] Website: www.ivsopleidingen.nl

diend door niet-medici en bestaat het risico van onzorgvuldige en onhygiënische injecties, waardoor spierontstekingen en -abcessen kunnen ontstaan. Om elk risico te vermijden doet men er verstandig aan zich te laten injecteren door een arts. Ter bevordering van een goede spuithygiëne gelden de volgende richtlijnen: • Gebruik altijd steriel, eigen materiaal. • Gebruik het materiaal altijd maar één keer. • Zorg ervoor dat een ander zich niet aan de naalden/spuiten prikt (naaldencontainer). • Verwijs zoveel mogelijk naar mensen die kennis op het gebied van injecteren hebben. • Draag handschoenen bij de afname van bloed. In geval van een prikaccident kan de volgende handelwijze worden gehanteerd: • Laat de wond even doorbloeden; spoel de wond uit met schoon water. • Desinfecteer de wond met alcohol of jodium. • Bij twijfel over een mogelijke infectie, vooral in verband met hepatitis B, moet men binnen 48 uur contact opnemen met een arts.

Nederlanders met overgewicht worstelen twee keer zo vaak met suikerziekte (diabetes type-2) als mensen met een normaal gewicht. Daarnaast lopen personen met overtollige kilo’s 20 tot zelfs 60 procent meer risico op het krijgen van rugaandoeningen, artrose, migraine en andere gezondheidsklachten zoals benauwdheid en piepende ademhaling.

Overgewicht en suikerziekte

Dat meldden onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Utrecht in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Ook blijkt de kans op psychische klachten zoals depressie, wantrouwen en vijandigheid 30 tot 50 procent hoger bij mensen met ernstig overgewicht. Ons land telt ongeveer een miljoen diabetespatiënten, de meesten lijden aan ouderdomsdiabetes. De artsengroep trok de conclusies uit de dossiers van bijna vijfduizend nieuwe bewoners van de Vinexwijk Leidsche Rijn bij Utrecht. Voor dit project waren alle nieuwkomers door hun huisarts uitgenodigd voor een gezondheidsprofiel.

Overgewicht verdubbelt de kans op suikerziekte. Ruim een derde van de nieuwe inwoners kampt in enige mate met overgewicht en 13 procent is zelfs veel te zwaar. Ook bleek diabetes hand in hand te gaan met een te hoge bloeddruk en een te hoog cholesterolgehalte. “Veel te zware mensen hadden zelfs bijna vier keer vaker diabetes en een te hoge bloeddruk”, stellen de wetenschappers.

Bron Telegraaf 19

BMS MESSAGE

Je hoort het steeds vaker: mensen kiezen voor een vakantiebestemming naar een ver warm land en pikken er gelijk een duikcursus bij. Niet helemaal zonder risico.

Duiken BMS MESSAGE 20

Alexander de Grote was een nieuwsgierig en ondernemend man. Hij liet een grote glazen ton vervaardigen waarin hij samen met zijn hond afdaalde onder de waterspiegel. Als betrekkelijke nieuwkomer heeft ook de onderwatersport behoefte aan een historische bevestiging. Hoewel de onderbouwing van deze anekdote uit de middeleeuwse wetenschappelijke literatuur tegenwoordig als onvoldoende mag worden aangemerkt, blijft er het feit dat mensen van af vroege tijden geprobeerd hebben in het onderwatermilieu door te dringen. Vissen leven onder water, beesten op het land en vogels in de lucht; ieder met hun eigen mogelijkheden en beperkingen, voornamelijk bepaald door de fysica. Een beest dat zich toch onder water waagt zal een oplossing moeten vinden voor fysische beperkingen en bedreigingen. Ofwel door miljoenen jaren van evolutionaire aanpassingen of door gebruik te maken van techniek.

Uit ervaring weet de duiker dat hij voor eerste hulp meer is aangewezen op zijn duikmaat dan op niet-duikers. De onderwatersporter maakt ten volle gebruik van techniek. Zijn uitrusting geeft hem de mogelijkheid om lang onder water te blijven. Tegelijkertijd is hij echter weinig beschermd tegen het vijandige milieu waarin hij zich vrijwillig heeft begeven. De letsels en aandoeningen die de onderwatersporter op kan lopen zijn dan ook zeer specifiek voor zijn bezigheid. Letsels vinden nauwelijks hun gelijke bij andere takken van sport. Deze onbekendheid maakt ook het verlenen van eerste hulp moeizaam. Uit ervaring weet de duiker dat hij voor eerste hulp meer is aangewezen op zijn duikmaat dan op niet-duikers; of deze nu arts op de eerste hulp, sportverzorger of EHBSO-er is. Allereerst zullen we eens kijken naar de effecten van duiken op het lichaam. Vitale capaciteit

De lichaamsfuncties ondergaan een aantal veranderingen als de duiker onder water gaat. Er treedt een afname van de vitale capaciteit op onder invloed van een complex geheel van veranderde drukverdeling op het lichaam. In tegenstelling tot de situatie boven water heeft het lichaam te maken met een duidelijk hogere druk op de benen dan op het hoofd. De longelasticiteit neemt af. De ventilatie verschuift naar de bovenste delen van de

long ten koste van de ventilatie onderin. Het verrichten van arbeid onder water leidt eerder tot benauwdheid. Duikreflex

De circulatie verandert onder invloed van het gedeeltelijk opheffen van de effecten van de zwaartekracht. Het slagvolume van het hart neemt substantieel toe bij het onder water gaan. Onder invloed van met name de vasoconstrictie in de buitenste delen vindt een herverdeling van het totale bloedvolume plaats ten gunste van het interieur. Het meest merkbaar en daardoor ook het meest bekend is het verlangzamen van het hartritme. Deze zogenaamde duikreflex is onder de primaten uniek voor de homo sapiens en daarom een zeer late aanpassing in de evolutie. Waarom is nog niet duidelijk. Gedurende de eerste minuten onder water treden vaak merkbare extra hartslagen op, waarschijnlijk onder invloed van de verwijding van het hart. De bloeddruk blijft onder al deze omstandigheden opmerkelijk stabiel. Urineproductie

Duikers kennen allemaal het fenomeen van de verhoogde urineproductie en de oplossing die ze hiervoor moeten zien te vinden. Dit fenomeen wordt veroorzaakt door een onderdrukking van het vrijkomen van het antidiuretische hormoon (ADH). Een vergrote centrale bloedstroom. De prikkeling van drukreceptoren in de linker boezem en de longaders en een onderdrukking van het sympathische systeem van de nier hebben uiteindelijk een vergrote urineproductie tot gevolg. Het pak van de duiker die terugkeert van een tocht ruikt soms naar urine; vaak heeft de duiker dorst. Omdat de ontwatering van het lichaam een bevorderende factor is bij het ontstaan van decompressieziekte is het laten drinken van het slachtoffer één van de eerste hulpmaatregelen; desnoods gebeurt dit door middel van een infuus. Maag-darmkanaal

In de normale rechtopgaande positie onder water is de druk in de maag hoger dan in de slokdarm en de keelholte. De lucht wil naar boven. Boeren helpt dit probleem op te lossen. Tevens geldt het advies om niet met een te volle maag naar beneden te gaan. Braken onder water is lastig met een automaat in de mond. Gaat de duiker echter met het hoofd als eerste naar beneden dan heeft de lucht de neiging in de richting van de maag te gaan. Het inslikken van lucht kan aanzienlijk zijn en veroorzaakt buikpijn en soms een duikerskoliek. Ruim 5% van de duikers beschrijft deze sensatie. Spierarbeid

Sportduiken is hoofdzakelijk een belasting van de benen. De beenslag bij het zwem 21

BMS MESSAGE

men is weinig efficiënt, reden waarom het hulpmiddel van de vin (zwemvin, flipper) is toegevoegd. Ten opzichte van lopen of fietsen blijft de effectiviteit in de voortbeweging echter gebrekkig. Arm- en schouderspieren en -gewrichten spelen nauwelijks een rol. De m. quadriceps femoris (extensoren) en hamstrings (flexoren) de spieren van het bovenbeen en de m. soleus en m. gastrocnemius, de spieren van de kuit, nemen het merendeel van het werk voor hun rekening. Door onvoldoende training of door het dragen van te grote zwemvliezen treedt vaak verzuring en kramp van de kuitspieren op. De afkoeling die tijdens het verblijf onder water optreedt en de belemmerde circulatie door het neopreenpak dragen hun steentje bij in het frequent optreden van deze aandoening. Ook al gaat de duiker met een beperkte hoeveelheid zuurstof te water, de training is niet gericht op vergroting van het anaërobe uithoudingsvermogen. De aard van de activiteit maakt dit niet zinvol. Duurtraining en interval-duurtraining ter verhoging van het aërobe uithoudingsvermogen zijn de belangrijkste punten in de trainingsopbouw, naast natuurlijk de specifieke techniektraining. Ongevallen tijdens het duiken

De blessures en ongevallen die verbonden zijn met het sportduiken kunnen in twee groepen worden ondergebracht: aandoeningen gerelateerd aan het waterige milieu en specifieke duikongevallen.

Specifieke duikongevallen zijn aandoeningen die gerelateerd zijn aan het verblijf onder een hogere druk. Deze aandoeningen worden duikziekten genoemd. Zij kunnen verder onderverdeeld worden in drie groepen.

Aandoeningen gerelateerd aan het waterige milieu zijn in ieder geval niet alleen voor sportduikers gereserveerd. Verdrinking, afkoeling, onderkoeling, bevriezing, zwembad blackout, maar ook beten en steken van waterbewoners, ontstekingen en letsels door verontreinigingen in het water zijn letsels die ook niet-duikers kunnen treffen.

De eerste groep zijn de primaire duikziekten of barotraumata. Deze ontstaan door drukverschillen tussen het lichaam en de luchthoudende ruimten in en tegen het lichaam. Zo kunnen aandoeningen ontstaan door onderdruk (squeeze). We denken hierbij aan squeeze van o.a. middenoor, sinusholten, longen, tandholten, maar ook van huid en gelaat, veroorzaakt door duikpak of duikbril. Ook ontstaan aandoeningen als gevolg van overdruk. Enige voorbeelden hiervan zijn: luchtembolie, long-collaps, halsemfyseem, duikerskoliek. Tot de tweede groep behoren de secondaire duikziekten. Deze ontstaan door de toxische werking van gassen onder hogere druk. Voorbeelden hiervan zijn: stikstofvergiftiging, zuurstofvergiftiging, koolmonoxidevergiftiging en kool-

BMS MESSAGE 22

dioxidevergiftiging. De derde groep bestaat uit één enkele en misschien wel de bekendste duikziekte: de decompressieziekte.

Snorkelen is ook leuk en veel minder gevaarlijk! Natuurlijk gaat het hier veel te ver om al deze aandoeningen te behandelen. Per slot van rekening is dit geen duikcursus. Wel proberen wij met dit artikel jullie ervan te overtuigen dat je niet ‘zomaar’ moet gaan duiken. Belangrijk is de theorie achter het duiken en dat vergt toch wel wat studie van de fysica. De risico’s van het duiken worden vaak onderschat zeker in vakantie-oorden, waar de klinkende munt belangrijker is dan de gezondheid van de toerist. Mocht je je toch in paradijselijke oorden in het diepe storten, duik dan zeker niet binnen 24 uur voor je vliegreis terug. Trouwens, snorkelen is ook leuk en veel minder gevaarlijk!

Sportverzorging binnen de hedendaagse voetbalvereniging

Oefensessies Masseurs i.o. kunnen op vertoon van hun carte d’identité, tegen een kleine vergoeding, deelnemen aan de oefensessies sportmassage die door de BMS worden georganiseerd. Het grote voordeel is dat je, onder begeleiding van een docent, praktische aanwijzingen krijgt en daar waar nodig vakkundig gecorrigeerd wordt.

Kortom, een ideale ondersteuning om goed voorbereid naar het examen toe te werken. Het is mogelijk, op vertoon van de carte d’identite, de oefendagen in zowel Dordrecht als Rotterdam bij te wonen. Bij minder dan 10 aanmeldingen behoudt de BMS zich het recht voor een oefensessie te annuleren. Dit wordt dan op de vrijdag voor de oefensessie (per email) aan de deelnemers kenbaar gemaakt.

Je hebt net je cursus sportmassage afgerond en het lijkt je helemaal te gek om als verzorger aan de slag te gaan bij een sportvereniging. Nou dat komt goed uit want de plaatselijke voetbalclub zoekt net een verzorger. Jij gaat, met een kopietje van je diploma, naar die vereniging en neemt na een uurtje en een paar koppen koffie de baan als verzorger aan. Ze laten je ‘het hok’ zien waar je je werkzaamheden moet gaan uitvoeren en het eerste dat je opvalt is dat er een oude bank staat en dat er die specifieke verzorgerskamerlucht hangt. Een vrij penetrante geur die ontstaat uit een mengsel van midalgan, massageolie, verbandmaterialen, jodium en oud zweet. Weinig ventilatie in dat hok dus, dat wordt lachen... en luchten voor jij hier gaat werken. De tijden waarop je moet opdraven zijn natuurlijk de trainingsavonden en de zaterdag want dan ‘doe’ je het eerste en het tweede. Op je vraag of het daar bij blijft zegt de voorzitter: “Ja maar je mag op andere dagen ‘het hok’ gebruiken om mensen die op de training een probleempje hebben opgelopen te verzorgen hoor. Misschien kan je er zo wel wat bijverdienen met massages ofzo.” “Ok,” zeg je, “dat moesten we dan maar eens proberen. Ik heb er nu al zin in.”

bandages, kortom, je werkt er serieus aan om het tot een professionele verzorger te schoppen. Jou zullen ze niet snel foppen met een geveinsde blessure. Op de eerste trainingsavond word je voorgesteld aan de selectie en zowaar herken je een speler die je nog kent van de lagere school. Dat maakt het wel makkelijker want medestanders zijn beter dan tegenstanders.

IVS Opleidingen, Dordrecht (Spuiweg)

14 februari; 7, 14, 28 maart; 18 april; 9, 16 mei; 6 juni.

Kosten: € 7,50 te voldoen op de dag zelf. Aanmelden via www.ivsopleidingen.nl. 1eNVVS, Rotterdam (Mathenesserlaan)

7, 21 februari; 7, 21 maart; 4, 18 april; 2, 9, 16, 23, 30 mei.

Kosten: € 10,00 te voldoen op de dag zelf.

Je ruimt je hok een beetje op en na een half uur wordt de eerste patiënt al binnengebracht, “Enkel verzwikt, verzorger. Hij heeft altijd wel wat met die zwakke enkels.” Je begint zeer adequaat met het aanleggen van een coldpack en raakt aan de praat. Na twintig minuten haal je het coldpack er af en tot je eigen verbazing zie je dat de zwelling aanzienlijk geslonken is. Het helpt dus echt wat ze op de cursus vertelden.

Eenmaal thuisgekomen bel je meteen je vrienden op en zeg dat je een baan als sportverzorger hebt en nog hetzelfde weekend begin je met de voorbereiding op de eerste trainingsavond. Je kijkt je lesstof nog eens door en bladert door je aantekeningen, snuffelt nog eens door een boekje over tapes en 23

BMS MESSAGE

Uit de pers Vrijwilligerswerk in werktijd bepleit

Werknemers moeten in een deel van de tijd van de baas vrijwilligerswerk kunnen doen. Dat zou bij CAO’s of bij wet moeten worden geregeld. Daarvoor pleit Marius Ernsting, voorzitter van de Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk. Hij denkt dan aan zo’n 2 uur per week, gekoppeld aan vrijwillige inzet in eigen tijd. Ernsting vreest dat mensen steeds minder tijd hebben voor vrijwilligerswerk, doordat de arbeidsparticipatie omhoog gaat. Het aantal vrijwilligers blijft redelijk constant, maar hun ureninzet loopt wel terug van gemiddeld vijf uur naar vier uur per week.

campagne zet mensen aan het denken en Achmea laat op deze manier zien dat ze ingewikkelde problemen bespreekbaar durft te maken. Uit onderzoek van Intomart blijkt dat de campagne opvallend en onderscheidend is en zeer positief wordt gewaardeerd door de doelgroep.

Het vochtige milieu in de wond zorgt onder meer voor verzuring, waardoor bacteriën zich niet welkom voelen. Ook bedekt het blootliggende zenuwuiteinden waardoor de pijn vermindert. Vooral op slecht genezende wonden, zoals het open been bij slechte vaten of diabetes,

De chocolade bevat geen melkpoeder maar eiwitten en geen suiker maar het stofje isomaltulose. Dat is een natuurlijk suiker die in honing en suikerriet voorkomt en die niet door mondbacteriën wordt afgebroken. Isomaltulose zorgt daardoor ook niet voor tandbederf. De stof bevordert daarnaast de gezondheid van je mond door te zorgen dat de zuurgraad of de Ph-waarde in de mond boven de grens van 5,7 blijft. Onder die grens kan tandbederf optreden.

Werknemersorganisatie VNONCW ziet weinig brood in een wettelijke verplichting. Diverse bedrijven steunen bepaalde projecten en stellen hun werknemers al in de gelegenheid daar werktijd aan te besteden.

Zachte botten door frisdrank

Meer vrije tijd

Twee op de drie Nederlanders wil meer vrije tijd. Ruim 70% wil de extra vrije tijd met zijn partner doorbrengen. Minder tijd willen Nederlanders besteden aan bezoekjes aan hun schoonmoeder en de sportschool. Achmea-campagne doet het goed

‘Tot je 30ste heb je te weinig ervaring, vanaf je 45ste ben je te oud’ of ‘Met die naderende burnout kwam dat gebroken been als geroepen’. Twee voorbeelden van billboardteksten in de corporate campagne ‘waar zijn we mee bezig?’ van Achmea. Naast billboards waren er de afgelopen maanden opiniërende televisiecommercials, advertenties en banners met gezond werken als terugkerend thema. Met deze campagne wil Achmea haar identiteit als maatschappelijk betrokken organisatie met jarenlange ervaring met werknemers en werkgevers belichten. De

Chocolaterie de Smet. Zij brengen binnenkort tandvriendelijke chocolade op de markt, die voorzien is van het Happy Tooth-etiket van Tooth Friendly International, een organisatie voor mondgezondheid. De eerste producten zijn chocoladerepen met hazelnoten en chocolade in de vorm van figuurtjes uit de kinderserie Hopla.

Wond heelt sneller aan de lucht

Weinig fabels zijn zo hardnekkig als deze. Nee, een wond heelt niet sneller als je hem aan de lucht laat drogen. Hij doet juist meer pijn, heeft meer kans op infectie, maakt lelijker littekens en geneest langzamer dan een wond die een beetje vochtig blijft door het juiste verband. En dat is niet eens een recente uitvinding: al in de jaren 60 van de vorige eeuw publiceerden twee verschillende wetenschappers onafhankelijk van elkaar in het tijdschrift Nature over de snellere genezing van wonden die vochtig worden gehouden. Alleen ging hun ontdekking zo zeer in tegen de heersende opvattingen, dat het nog 40 jaar zou duren voor ze ingeburgerd raakte.

BMS MESSAGE 24

worden daarom allerlei moderne schuimen, gels, en algenverbanden gebruikt. Maar ook een gewone snee in uw vinger zou sneller genezen met een pleister dan zonder. Toch wijzen Amsterdamse chirurgen erop dat er niet overdreven veel bewijs is voor deze visie. Maar het grote voordeel van ‘anders’ laten genezen van wonden, kon evenmin worden bewezen. Zo blijven nieuwe verbandmaterialen voer voor specialisten. Chocola, goed voor je tanden

Minder tandenpoetsen en meer chocolade eten? Een mooie droom, maar nu ook werkelijkheid, volgens de Belgische fabrikanten Dakalidès en

Jongeren die veel frisdrank drinken, hebben zachtere botten dan leeftijdsgenoten die dit niet doen. Hun botten bevatten minder mineralen en zijn daardoor minder stabiel. Daardoor hebben zij op latere leeftijd grotere kans op osteoporose (botontkalking). Dat blijkt uit een studie van de universiteit van Bonn. Hoe het kan dat frisdrank de botten zacht maakt, is nog niet bekend. Wellicht doordat een hoge consumptie van frisdrank vaak samen gaat met slechte voedingsgewoontes. Nier van donor met andere bloedgroep

In het UMC Groningen heeft voor het eerst een vrouw een niet gekregen van een levende donor met een andere bloedgroep. Het Erasmus MC heeft ook al wat ‘ABO-incompitabele’ operaties uitgevoerd. Wereldwijd zijn er nu zo’n vierhonderd gedaan. Voor nierpatiënten is de ontwikkeling erg belangrijk omdat het de wachttijd op een nier verkort.

Zo’n 10 procent van de mensen is linkshandig. Dat is zeer spijtig voor deze groep mensen, zeker als ze in de sportverzorgingsbranche werkzaam zijn. Het is namelijk gebleken dat deze mensen niet tot de beste sportverzorgers behoren.

In tegenstelling tot het artikel in de vorige ‘Message’ over rechtshandige masseurs, waarin werd beweerd dat zij in vergelijking met linkshandigen niet zo goed konden masseren, hebben wij ditmaal goed nieuws voor deze groep masseurs. Recent onderzoek heeft namelijk aangetoond dat rechtshandige sportverzorgers toch ook weer hun kwaliteiten hebben. Zo is gebleken dat de rechtshandige verzorgers hele goede tapers zijn. Daarmee wordt bedoeld dat ze goed, functioneel en snel kunnen tapen en bandageren. Eigenlijk was dit interessante fenomeen al geruime tijd bekend maar kon de vinger nog niet op de exacte oorzaak worden gelegd. De roep hierom kwam met name uit de wereld van de groothandels in tape- en bandagemiddelen. Zij hebben dan ook uiteindelijk hun krachten gebundeld en zo, na een flinke financiële injectie in wetenschappelijk onderzoek, de oorzaak achterhaald. Linksgedraaid

Het feit dat rechtshandige sportverzorgers zo goed kunnen tapen en bandageren komt doordat tape over het algemeen linksom op een rol gedraaid is. Dit betekent dat zo’n rol voor een rechtshandige sportmasseur zeer gemakkelijk te hanteren is. De meest gemaakte en coördinatieve beweging tijdens het tapen: de supinatie-beweging, kan een rechtshandige taper nu eenmaal gemakkelijker maken met een linksom gedraaide tape-rol en dat maakt de handelingssnelheid en het coördinatieve vermogen t.o.v een linkshandige veel beter. Linkshandigen moeten steeds een, meer beperkte, pronatie-beweging maken en dat gaat ten koste van de snelheid en de coördinatie. Waarom diverse groothandels gekozen hebben voor een linksdraaiende rol is nog onduidelijk. Uiteraard hebben wij hen om een reactie gevraagd en wij hopen hier in de volgende ‘Message’ op terug te kunnen komen. Ondertussen zullen opleiders op zoek moeten naar rechtsgedraaide tape-rollen om zo ook de linkshandige sportverzorgers tegemoet te kunnen komen.

Rechtshandige sportverzorgers

Reageren? [email protected] 25

BMS MESSAGE

Het massageteam in actie Het BMS Massageteam gaat regelmatig het land in om daar tijdens diverse evenementen hun kunsten te vertonen. Een aantal persoonlijke verslagen daarvan zijn hieronder lezen. 4-daagse Nijmegen (1)

Op 15 juli stapte ik in de trein naar Nijmegen om aldaar een dagje de wandelaars te verlossen van hun stijve spieren. Wij stonden bij de KRO wandelvereniging, het bekende start en finishpunt. Een werknemer van Perskindol was aanwezig om ons te voorzien van massage producten. Handdoeken en tafels waren al aanwezig dus we konden zo beginnen! We waren met 4 personen waarvan er 3 tegelijk masseerden en zo rouleerden we over de dag zodat we ook even pauze hadden. Het was de bedoeling dat je alleen de onderbenen masseerde. Er ontstond een wachttijd van zeker een half uur tot 3 kwartier. Toch bleven de mensen wachten en aten, dronken en praatten wat op het (te kleine) terras voor de tent. Het is altijd leuk om al die verschillende mensen te hebben op je tafel. Mensen met dikke kuiten, lange slanke kuiten, behaarde kuiten, gespierde kuiten en kuiten met bultjes of spataderen. De benen van de persoon met spataderen hebben we natuurlijk niet gemasseerd maar wel zijn voeten. Wandelaars met verhalen, mensen die bijna liggen te slapen, luidruchtige types, vader met zoon (16), moeder en dochter (15). Mensen die voordringen en anderen die daar weer op reageren. Er was ook een jonge knul die voor een goed doel liep en sponsors om zich heen had verzameld. Het was interessant om zijn verhaal te horen. Ik vond het erg leuk om te doen en wil het volgend jaar beslist weer doen! Misschien is het mogelijk om wat meer ruimte te reserveren (of meer tafels!) want de ruimte om te masseren was minimaal. Het weer was echt nederlands: grijze wolken, haast geen zon gezien maar gelukkig niet koud. Corinne Geise 4-daagse Nijmegen (2)

Op donderdag 17 juli 2008 was het ondermeer mijn beurt om naar de 4-daagse van BMS MESSAGE 26

Nijmegen te gaan en wel de 3e en laatste dag om te masseren. Vorig jaar was de eerste keer dat ik daar ben gaan masseren. Ik zag dat Jolanda Jongejan ook weer op de lijst stond wat wel leuk was, aangezien ik haar vorig jaar bij de 4 daagse voor het eerst ontmoet heb als masseuse. Dit jaar stond er ook een nieuwe collega op de lijst die voor het eerst voor BMS zou masseren. Dat was Elke Verberne die gelijk haar vuurdoop kreeg met zoveel benen. We hebben samen 54 mensen in de buitentent gemasseerd. Dus allebei 27 mensen en dus ook weer 54 benen. Ook weer leuk om een nieuwe collega te zien (Wilma van Nieuwamerongen) met wie ik helaas weinig heb kunnen kletsen, aangezien ze binnen stond samen met Jolanda. Toen we allemaal aanwezig waren gelijk maar even gegeten, aangezien je daar de hele dag geen tijd meer voor hebt (uit ervaring). Toen we aankwamen (ik had supporters meegenomen) kwamen we al gelijk een bekend gezicht tegen (Mia van de KRO) wat op zich wel prettig was. Dat praat een stuk gemakkelijker en konden we gelijk een aantal zaken regelen v.w.b. het binnen en buiten staan en alle massage spullen bij elkaar sprokkelen. Ook de mensen nog even gezien van Perskindol die hun producten stonden te promoten. Gelukkig was de temperatuur lekker, dus maakte het niet uit dat we buiten stonden. Ook waren er weer bekende gezichten van wandelaars die zich vorig jaar ook bij ons lieten masseren. Al met al een goede sfeer en erg gezellig. Wel is het zoals ieder jaar aardig door buffelen, maar je krijgt er dan ook veel blije en dankbare mensen voor terug. Als afsluiting kregen we van Mia zo’n handig hebbedingetje om een flesje in te hangen wat je om je nek kunt doen. Ze vertelde dat ze zich ieder jaar weer bezwaard voelt, omdat ze zo weinig terug kan doen en weet dat er zo hard gewerkt wordt. Ze kwam dan ook regelmatig langs of we wat wilden eten,

Boekbespreking Nederland stopt!

Longartsen Pauline Dekker en Wanda de Kanter schreven een boek met bovenstaande tot de verbeelding sprekende en alles zeggende titel. Eerst even griezelen: “Hoe meer je rookt, hoe harder je snurkt”, staat in het boek. U sliep ook al jaren apart, omdat uw partner het niet meer volhield en het behang van de muren krult? Dan is stoppen met roken wellicht een idee voor u. Of: “Na je veertigste kost elk jaar dat je het stoppen uitstelt, drie maanden van je leven”. Zo, die zit! Nog niet genoeg geschrokken? Wat dacht u hiervan: 1 op de 3 rokers haalt de 70 niet. Van de niet-rokers is dat 1 op de 6. Kijk maar eens om je heen en je ziet wie roker is. De veroudering van de huid bij rokers verloopt vijf keer zo snel door verlies van bindweefsel. Weg is weg en komt niet meer terug. Nicotine veroorzaakt acute vaatkramp. Dat kan tot een hartinfarct leiden. Het goede nieuws: als je stopt met roken, verdampt dit risico snel. Het handboek van Dekker en De Kanter is naar eigen zeggen een eye opener. Het in het boek gepresenteerde ‘stoppen stappenplan’ helpt om goed voorbereid te gaan stoppen, onontbeerlijk voor een hoge succeskans. Daarnaast worden alle rookstopmethoden besproken: cold turkey, stoppen met en zonder begeleiding, met nicotinevervangers of medicatie. In ‘Nederland stopt!’ vertellen bekende Nederlanders zoals Johan Cruijff en Maarten van Rossem hoe het hen gelukt is om te stoppen. Daarnaast vertellen nooit-rokers als Sonja Bakker vertellen waarom ze nooit rookten. Daarnaast komen medisch specialisten aan het woord. Pauline Dekker en Wanda de Kanter werken in het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) in Beverwijk. Beiden hebben zij vroeger gerookt. Ze weten dus hoe het is om te stoppen en hielpen al duizenden patiënten van het roken af. Type Auteur(s) Uitgever ISBN Pagina’s Prijs

Paperback H. Dekker, W. de Kanter Uitgeverij Thoeris 9789072219329 240 E 19,95 (bol.com)

douche, maar helaas. Naar horen zeggen bleek dat de douches erg koud waren en een hele harde straal hadden. Tja, daar worden de soldaten hard van! Gelukkig voor de lopers konden ze dus wel gebruik maken van een lekkere massage. Daar werd gretig gebruik van gemaakt. We kregen dan ook vaak de opmerking dat we zulke lekkere warme handen hadden.

drinken of snoepen. Uiteindelijk kregen we nog een partijtje consumptiebonnen van haar waar we dan ook dankbaar gebruik van hebben gemaakt aan het einde van de dag. We kunnen in ieder geval weer terug kijken op een leuk evenement waar gebruik gemaakt is van het BMS Massageteam. En zo aan de reacties te horen van zowel de wandelaars als de organisatie zal dit zeker niet de laatste keer zijn geweest dat we op dit evenement gaan masseren of hebben gemasseerd.

Het was weer een erg gezellige dag met veel verschillende lopers op tafel. Ik kreeg zelfs een beetje hulp van een 5 jarig meisje. Ik had haar moeder op tafel liggen en ze kwam er bij staan om te kijken wat ik ging doen. Na een tijdje te hebben gekeken vond ze dat nog niet genoeg en wilde ze ook meehelpen. Ze vond de olie zo lekker ruiken. Nadat ze klaar was zei haar moeder dat ze nu wel iets had meegemaakt waarover ze kon vertellen op school. Het meisje vond het zelf echter niet zo bijzonder en vertelde de klas liever over haar loszittende tandjes!

Frans Notting Singelloop Breda

Op 5 oktober 2008 was het weer tijd voor de jaarlijkse Singelloop in Breda. Ook dit jaar was het BMS Massageteam weer van de partij. Tijdens deze loop is ons team altijd verdeeld over twee locaties. Dit keer stonden er 7 masseurs bij de KMA en 4 bij de Avenue voor de bedrijvenloop. Er was een speciaal verzoek van de organisatie om ook een masseur in te zetten bij de EHBO op de Grote Markt. Daar is de start en finish van de loop en vorig jaar kwamen daar veel mensen met krampverschijnselen binnen dankzij het warme weer. Dit jaar waren de weergoden de lopers echter minder goed gezind. De regen kwam met bakken uit de

hemel, waardoor ook het publiek in mindere mate op het evenement was afgekomen. Veel lopers kwamen dan ook redelijk verkleumd binnen bij de KMA. Daar dachten ze lekker bij te komen onder een warme

Kortom, het was weer een geslaagde dag met heel veel positieve reacties van de lopers. Hopelijk schijnt volgend jaar het zonnetje weer! Lotte Simons Link www.bms-massageteam.nl

27

BMS MESSAGE