Cijfers Arbeidsinspectie geven geen nuances

jaargang 4

nr. 6 - 2008

AR B EI DSZAKEN KRANT VOOR DE G ES P EC IALI S E ER DE AAN N EM ER In dit nummer

Loket arbeidsmigratie

4

■ Staatssecretaris Albayrak van Justitie en minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben onlangs het ‘Digitaal Loket Arbeidsmigratie CWI-IND’ geopend. Via dit loket kunnen werkgevers die een buitenlandse werknemer in dienst willen nemen snel zien welke vergunningen zij nodig hebben en een aanvraag indienen. De combinatie van de procedure voor de tewerkstellingsvergunning en de machtiging tot voorlopig verblijf levert een aanzienlijke vermindering van administratieve lasten op. Het Digitale Loket Arbeidsmigratie is een samenwerking tussen de IND en het CWI. Het loket is te bereiken via www.arbeidsmigratie.nl.

Vergoeding EVC in 2009 onbelast ■ Het kabinet wil het mogelijk maken dat werkgevers vanaf 1 januari 2009 een procedure Erkenning Verworven Competenties (EVC) onbelast aan werknemers kunnen vergoeden of verstrekken. Op die manier hoopt het kabinet EVC-procedures extra te stimuleren. Doorzo’nEVC-procedurekunnen werknemers een ervaringscertificaat krijgen waarmee ze kunnen bewijzen dat ze bepaalde kennis, vaardigheden en ervaring hebben opgedaan. Omdat zo’n certificaat de kansen bij een volgende werkgever vergroot, wil het kabinet deze procedures extra stimuleren. Op dit moment kunnen werknemers de kosten voor een EVC-procedure al van de inkomstenbelasting aftrekken en hun spaarloon deblokkeren ter bekostiging ervan. U kunt voor een werknemer die zo’n procedure volgt een afdrachtvermindering krijgen. Straks komt daar dus als het goed is genoemde onbelaste vergoedings- en verstrekkingsmogelijkheid bij.

Gevaren kwartsstof onderschat

5 “Ervaring is veel waard”

6 Tijd voor vernieuwing

KANTTEKENINGEN BIJ BOETES VOOR ILLEGALE ARBEID EN ONDERBETALING IN BOUWSECTOR

Cijfers Arbeidsinspectie geven geen nuances Twee miljoen euro. Dat is het bedrag dat de bouwnijverheid in 2007 bovenop de normale verplichtingen in de staatskas stortte. Het ging om een deel van de boetes die de inspecteurs van de AI konden uitschrijven. Niet tegen overtreding van de Arbowet. Nee, het ging puur en alleen om illegale arbeid en onderbetaling. De Arbeidsinspectie stelt in haar rapportage droogjes dat één op de drie gecontroleerde bedrijven in de fout was gegaan. Eén op de drie… Dat zijn verontrustende aantallen. En onwillekeurig denk je dan aan al die georganiseerde bedrijven, die keurig aan hun verplichtingen voldoen. En je weet zeker: dat percentage kán gewoon niet kloppen voor die bedrijven. Maar over meer fijnmazige informatie doet de AI geen mededelingen. Ze kunnen niet aangeven hoeveel bedrijven uit de achterban van de Aannemersfederatie op deze punten de wet overtreden. En dat is jammer, want zo worden de goede bedrijven over één kam geschoren met een groep malafide ‘ondernemingen’ die zegt bouwondernemer te zijn. Er kan geen onderscheid worden gemaakt door de buitenwacht te vertellen dat die cijfers niet gelden

voor de aangesloten ondernemers. Maar goed, misschien is het een algemeen beeld, dat ook te vinden

is in allerlei andere branches. Die vraag leggen we dan maar eens voor. Nee, zegt de AI, in 2007 zijn er relatief meer overtredingen in de bouwnijverheid geconstateerd dan in andere sectoren.

WAV Het kan zijn dat ondernemers niet altijd evengoed op de hoogte zijn van de regels. Ze hebben zoveel >> vervolg op pagina 2

Krijgt ook in België net als in Nederland één op de drie bouwondernemingen een boete?

Grens dicht voor arbeidsmigranten ■ Minister Piet Hein Donner (Sociale Zaken) heeft voorlopig besloten de komende drie jaar de grenzen voor Roemeense en Bulgaarse arbeidsmigranten dicht te houden. Aanleiding is de verslechterende economie. Dat heeft de CDA-bewindsman op 27 november toegezegd aan de Tweede Kamer tijdens de behandeling van de begroting Sociale Zaken. Roemenië en Bulgarije zijn sinds vorig jaar lid van de Europese Unie. Werknemers hebben dit jaar sowieso nog een werkvergunning nodig. Volgens Europese afspraken moest Nederland voor 1 januari 2009 besluiten hoe men denkt om te gaan met arbeidsmigratie uit deze landen. Daaraan heeft Donner nu voldaan. Als Nederland geen standpunt had ingenomen, zouden de grenzen helemaal open zijn gegaan.

GAzet 6-2008 | 1

Ontslagvergoeding omlaag De ontslagvergoeding op basis van de kantonrechtersformule wordt per 1 januari 2009 naar beneden bijgesteld. De berekening van de dienstjaren wijzigt en er komt meer aandacht voor de arbeidsmarktpositie van werknemers en voor de financiële positie van de werkgevers. Volgens de huidige formule wordt de vergoeding berekend door het aantal dienstjaren te vermenigvuldigen met het bruto maandsalaris met een factor waarin de bijzondere omstandigheden van het geval zijn uitgedrukt in een cijfer. Daarbij tellen de dienstjaren tot de leeftijd van 40 jaar voor één maandsalaris, van 40 tot 50 jaar voor 1,5 en vanaf 50 jaar voor twee. De kantonrechters willen dit in de toekomst verfijnen, waarbij de dienstjaren tot 35 jaar tellen voor 0,5, van 35 tot 45 jaar voor één, van 45 tot 55 jaar voor 1,5 en vanaf 55 jaar voor twee maandsalarissen. Ook kan de vergoeding voor een werknemer die door zijn werkgever in staat is gesteld cursussen te volgen lager uitvallen. Hij heeft een steviger positie op de arbeidsmarkt en heeft volgens de kantonrechters minder financiële bescherming nodig dan andere collega’s. Werknemers die werkzaam zijn in een branche met een groot gebrek aan personeel, hebben volgens de rechters eveneens minder bescherming nodig dan werknemers in een sector waarin veel werkloosheid heerst. Ook willen de rechters meer rekening houden met de financiële positie van de werkgever, als die met jaarstukken en onderbouwde prognoses kan aantonen dat een vergoeding voor hem onbetaalbaar is.

Checklist vreemdelingen ■ Het ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid heeft in samenwerking met de Arbeidsinspectie en het CWI een website geopend voor bedrijven die buitenlandse werknemers in dienst hebben. Op de site www.wetarbeidvreemdelingen.nl, die nog in de opbouwfase verkeert, staat onder meer een checklist waarmee u kunt nagaan of u zich houdt aan de Wet arbeid vreemdelingen. Ook is informatie per branche te vinden. Een alfabetische index maakt u wegwijs in het doolhof aan termen.

Colofon Uitgever: Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra Dukatenburg 90-03, 3437 AE Nieuwegein Contactpersoon: Truus Remkes Telefoon: (030) 603 58 54 Fax: (030) 634 20 40 E-mail: [email protected] www.aannemersfederatie.nl

Ontwikkeling en realisatie: MCP bv Doetinchemseweg 59, 7007 CB Doetinchem Telefoon: (0314) 327 523 Contactpersoon: Ad van der Salm Bladmanagement: Jasper Bosman (MCP bv) Telefoon: (0314) 327 523 Hoofdredactie: Arie Grevers Redactie: Arie Grevers, Henk Stam Eindredactie: Truus Remkes Fotografie: Joke Mulder-Mijdenga Illustraties: Hennie Vaessen, Coert de Boe Vormgeving: Klaas van Wieren, Margreet Hondebrink (MCP Studio bv)

© 2008. MCP. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste geweten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te

2 | GAzet 6-2008

>> vervolg van pagina 1 aan hun hoofd en dan kan het voorkomen dat er niet altijd even goed gelet wordt op de verplichtingen van de Wet Arbeid Vreemdelingen (WAV) bij het aannemen van mensen of het inhuren van zzp-ers. Heel goed denkbaar meent ook het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Szw) bij monde van de persvoorlichter. “Niet alle bouwbedrijven begaan opzettelijk een overtreding. Daarom zullen we, in samenspraak met de brancheorganisaties, in 2009 voorlichting geven aan bouwbedrijven. In welke vorm, via vakbladen, websites of presentaties, is nog niet bekend. Een aantal jaren geleden heeft de AI al eerder voorlichting gegeven aan bouwbedrijven tijdens een veertiental informatieavonden.” Ook heeft Szw een informatieve site geopend: www.wetarbeidvreemdelingen.nl. Daarop staan ondermeer allerlei wetenswaardigheden over wettelijke bepalingen, waaraan de werkgever zich heeft te houden als hij mensen in dienst neemt die niet over een Nederlands paspoort beschikken. Bijvoorbeeld een checklist met informatie over de documenten die de potentiële werknemer moet kunnen overleggen. En ook meer algemene informatie die voor de gemiddelde werkgever gesneden koek is, zoals de verplichting ten minste het wettelijk minimumloon te betalen. In de maand oktober, de eerste volle maand na de start van de site, zijn er 129 vragen over de Wav ontvangen via het gratis publieksinformatienummer 0800-9051. Daaruit kan afgeleid worden dat er onzekerheid bestaat over het aanstellen van werknemers uit het buitenland. Het is een algemeen nummer, dus het blijft onduidelijk of die vragen afkomstig zijn uit de bouwsector.

Malafide uitzendbureaus Hoe zit het eigenlijk als de bouwondernemer werk inleent via een uitzendbureau en dit uitzendbureau houdt er - zonder dat

hij er weet van heeft of kan hebben - louche praktijken op na? Dat gebeurt en we hebben er al vaker over geschreven in de kolommen van GAzet. Is hij strafbaar ook al is hij zich niet bewust van een overtreding doordat er bijvoorbeeld met valse papieren wordt gewerkt? “Ja, een werkgever die personeel inhuurt van een uitzendbureau wordt - net als het uitzendbureau - verantwoordelijk gesteld voor het ontbreken van de benodigde tewerkstellingsvergunning (overtreding artikel 2 lid 2 Wet arbeid vreemdelingen). Beide ondernemingen zullen in dat geval beboet worden. Daarom is het aan te raden met gecertificeerde uitzendbureaus in zee gaan. Dat verkleint de kans om geconfronteerd te worden met boetes voor dergelijke overtredingen aanzienlijk.”

Zzp-ers Ook als een ondernemer in zee gaat met een niet-Nederlandse zzp-er, moet hij oppassen. Maar dat geldt ook voor zzp-ers die wel uit Nederland komen. De arbeidsinspectie stuit ook op dit punt met regelmaat op ongeoorloofde praktijken. Komt dat ook niet enigszins door onduidelijkheid over de criteria waaraan zzp-ers moeten voldoen? De Belasting-

Website en brochure informeren de Poolse werknemers vanuit de overheid over praktische zaken op het gebied van werken en sociale zekerheid, wonen, ziektekosten, onderwijs en taal. Poolse werknemers hebben veel vragen over de regels in Nederland. Tot nu toe bleek de beschikbare informatie te ingewikkeld, versnipperd en ontoegankelijk (door onder meer taalproblemen). Minister Donner vindt goede en toegankelijke voorlichting voor Poolse werknemers zeer belangrijk. Goed geïnformeerde werknemers vallen minder gemakkelijk

ten prooi aan bijvoorbeeld malafide uitzendbureaus of huisjesmelkers. “Met goede informatie kunnen we teleurstellingen en

De Belgische aanpak Ten slotte. De Aannemersfederatie is enthousiast over de wijze waarop onze Zuiderburen

De Arbeidsinspectie bekijkt de feitelijke situatie. Een VAR-verklaring alleen is niet voldoende om aan te nemen dat er sprake is van een zzp-er

dienst verstrekt een VAR-verklaring aan zzp-ers en als deze zo’n verklaring kunnen overleggen, dan mag je toch aannemen dat alles in de haak is? “Nee, dat is niet het geval en we constateren dan ook overtredingen. De Arbeidsinspectie bekijkt de feitelijke situatie. Een VAR-verklaring alleen is niet voldoende om aan te nemen dat er sprake is van een zzp-er. De AI kijkt ook of

Ministerie komt met website voor Poolse werknemers Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat Poolse werknemers die hier (tijdelijk) willen komen werken of hier al kort werken, breed informeren over hun rechten en plichten via een aparte Poolstalige website (polski.szw.nl) en een brochure.

de zzp-er voor eigen rekening en risico werkt, of hij met eigen gereedschap en materiaal werkt, of hij factureert aan de opdrachtgever, of hij aanwijzingen krijgt van zijn opdrachtgever/werkgever en onder toezicht staat, etc. Als de zzp-er feitelijk een werknemer blijkt te zijn, wordt zijn opdrachtgever als werkgever in het kader van de Wav aangemerkt en zal hij beboet worden in het geval de benodigde tewerkstellingsvergunning ontbreekt.” Heeft een VAR überhaupt betekenis in uw beoordeling van een zzp-situatie? “De Belastingdienst die de VARverklaringen verstrekt, kan de feitelijke situatie op de werkvloer niet beoordelen. Maar sinds enige tijd verzoekt deze dienst om meer informatie aan aanvragers van een VAR-verklaring, als zij twijfelt aan de zelfstandigheid van de aanvrager. Men kan dus op deze wijze een betere beoordeling van de positie van de aanvrager verkrijgen. Voor de AI is de VAR-verklaring niet meer en niet minder dan een indicatie voor het zzp-erschap.”

misstanden voorkomen. Bovendien vinden slechte ervaringen hun weerklank in Polen. Dat maakt Nederland voor Poolse werknemers minder aantrekkelijk, terwijl we ze nog steeds hard nodig hebben”, aldus Donner tijdens de presentatie van brochure en website.

de tewerkstellingsvergunning voor niet-Belgen hebben geregeld. Daar kennen ze de zogenaamde Limosa-aanpak (Landenoverschrijdend Informatiesysteem ten behoeve van MigratieOnderzoek bij de Sociale Administratie). Het komt er in het kort op neer, dat iedereen die uit het buitenland komt en tijdelijk of gedeeltelijk in België wil werken, zich voor aanvang van zijn werkzaamheden dient te melden bij een overheidsdienst. Daarbij heeft hij een paar cruciale documenten te overleggen. De overheid bekijkt dus vóóraf of iemand aan de bak kan en mag binnen de landsgrenzen. “De Limosa meldingsplicht houdt in dat niet-Belgische werknemers of zelfstandigen zich moeten melden bij de Belgische overheid als zij tijdelijk of gedeeltelijk opdrachten uitvoeren in België. Wij kennen ook zo’n systeem, waarbij getoetst wordt of werknemers of zelfstandigen in Nederland aan het werk mogen.” Dan blijft natuurlijk de vraag gerechtvaardigd hoe het komt dat Nederlandse bouwondernemers in één jaar tijd twee miljoen euro aan boetes moeten betalen. Kennelijk is die toetsing in Nederland minder solide dan in België. Of krijgt ook in België één op de drie bouwondernemingen een prent voor overtredingen op het terrein van illegale arbeid en onderbetaling? U hoort van ons als we daarover gegevens boven water kunnen krijgen.

EEN SOORT BLUE-CARD OOK VOOR LAGER OPGELEIDE ARBEIDSMIGRANTEN UIT DE EU IS OPTIE

Tegen uitbuiting voor te stellen voor minder hoogopgeleiden en waarom niet ook voor arbeidsmigranten uit de Europese Gemeenschap. Ik realiseer me dat we leven in een land met open Europese grenzen en dat zoiets in de huidige constellatie moeilijk te verwezenlijken is, maar: wat niet is kan komen. Niet alleen uit protectionistische overwegingen; ook ter bescherming van die groep kwetsbaarste arbeidsmigranten, die doorgaans opdraaien voor het vuilste, zwaarste, ondankbaarste en slechtst betaalde werk. Zij verdienen, zolang ze bij ons werken, een solide rechtsgrond en dezelfde rechten als hun Nederlandse collega’s. Dat vinden we een rechtvaardige benadering.”

Zzp

De SP is een partij die zich van meet af aan heeft verzet tegen open grenzen. Want zeggen de socialisten: ‘Niet goed voor de Nederlandse werknemers vanwege oneerlijke concurrentie. En niet goed voor de arbeidsmigranten zelf, want zij lopen het risico te worden uitgebuit door malafide uitzendbureaus.’ We spreken met Jan de Wit, lid van de Tweede Kamer voor de Socialistische Partij. “De echte ellende met die uitzendbureaus is eigenlijk begonnen met de afschaffing van het vergunningenstelsel. Dat stelsel was een goede waarborg tegen praktijken die niet door de beugel konden. Maar toen het stelsel van de baan was, kon bij wijze van spreken iedereen met een mobiele telefoon en een laptop zich uitzendbureau noemen. Ook zij die minder nobele bedoelingen hadden. De gevolgen

uitzendbureau hij aanklopt. Hij betaalt immers het gelag als de boel niet in de haak is. Maar hoe weet een inlener of een uitzendbureau bonafide is? Bij de grote spelers in de uitzendmarkt is er natuurlijk niks aan de hand. Het zicht op het doen en laten van al die kleine bureaus is al een stuk minder, om maar te zwijgen van de uitzendbureaus die vanuit het buitenland opereren. Dragen ze hun

aan illegale arbeid door OostEuropeanen, met name Polen. Dat hoeft nu niet meer, want ze mogen hier werken, als dat gewoon netjes volgens de Europese regels gaat. Dus hebben de inspecteurs hun werkterrein verlegd naar controles op onderbetaling. En ook op dat punt kunnen de boetes behoorlijk oplopen: tot 6.700 euro als er op het loonstrookje een bedrag staat dat lager is dan het verplichte minimumloon. Natuurlijk wordt er ook nog gecontroleerd op illegale arbeid, zij het niet meer zo intensief. De Wit is niet zo gelukkig met al dat gecontroleer achteraf. “Moet wel gebeuren, daar niet van. Maar

Jan de Wit: “We kunnen erop wachten, dan melden de Witrussen en Oekraïners zich”

hebben we kunnen waarnemen. Uitbuiting, onderbetaling, en schrijnende toestanden met illegale werknemers en zzp-ers. Eerst ging het om Polen, nu om Roemenen en Bulgaren en we kunnen erop wachten dan melden de Witrussen en Oekraïners zich.” Wat vindt De Wit dan van het initiatief van de uitzendbranche: een witte lijst waarop bonafide bureaus prijken? “Op zich een goed initiatief, maar het blijft surrogaat. Want het ergste wat een malafide uitzendbureau kan overkomen, is verwijdering van de lijst. Of ze daar nou wakker van liggen… We hebben het aangekaart, maar bij Sociale Zaken denken ze vooralsnog dat de inlener, gelet op de inlenersaansprakelijkheid, zich wel drie keer bedenkt bij welk

loonbelasting en sociale premies wel netjes af? Zoek dat maar eens uit als inlener! Een onmogelijke taak. En ook al gaat een aannemer met een bonafide bureau in zee, als achteraf blijkt dat het allemaal niet zo koosjer was, dan is hij de klos. Hij kan dan door de fiscus of het UWV gesommeerd worden aan de betalingsverplichtingen te voldoen. De uitzendkracht kan zelfs achterstallig loon vorderen bij de inlener als het bureau in gebreke is gebleven. Wij willen graag terug naar een vergunningenstelsel dat ook geldt voor bureaus uit de andere lidstaten van de EU. Dat lost dit probleem pas echt op.”

Blue-card Medio 2007 had één derde van de 170 AI-inspecteurs een dagtaak

er zijn wel andere systemen te verzinnen waardoor het allemaal wat gemakkelijker wordt. In België kennen we Limosa (zie artikel pagina 1) en voor hoogopgeleide mensen wil Brussel een zogenaamde Blue-card introduceren. Net zoiets als in Amerika de Green-card.” De Wit doelt op de kaart die de Europese Commissie wil instellen om een hoogopgeleide arbeidsmigrant van buiten de Europese Gemeenschap binnen te halen. Deze arbeidsmigrant kan een kaart aanvragen als hij kan aantonen dat hij een aanbod voor een baan heeft, waarmee hij tenminste driemaal het minimumloon verdient. De kaart verloopt na twee jaar, maar kan verlengd worden. Raakt hij zijn baan kwijt,

dan heeft hij drie maanden om een nieuwe baan te vinden. Lukt dat niet, dan kan hij zijn vergunning verliezen. En zo zijn er nog enkele rechten, eisen en randvoorwaarden. De Europese Commissie verwacht dat dankzij het systeem de hoogopgeleide arbeidsmigranten worden beschermd tegen uitbuiting. Verder is de card een waarborg tegen valse concurrentie op de arbeidsmarkt. De Wit: “Zo’n blue-card is ook

Ziekmelden naar 42e week ■ Per 1 november jongstleden zijn de regels rond de ziekmelding van werknemers veranderd. Werkgevers hoeven hun zieke werknemers pas in de 42e week ziek te melden bij het UWV; voor 1 november moest dat nog in de 13e week. De wettelijke melding dat de werknemer weer beter is (de hersteldmelding) vervalt. Werkgevers

Dan zijn er nog de zzp-ers. Hoe denken ze daar bij de SP over? Wat vinden zij van de verschillen in uitgangspunten die de AI enerzijds hanteert en de Belasting Dienst anderzijds (zie voorgaande artikelen)? Dat kan immers leiden tot veel onzekerheid en ongewenste situaties; ook op het gebied van veiligheid (zie Gazet 3, 2008, pag 4). “De SP heeft samen met de VVD de tweeslachtigheid van de overheid onder de aandacht gebracht van minister Donner. Daar kwam nog een motie overheen om meer duidelijkheid te scheppen, want de kern van het probleem ligt bij de onduidelijke status van de zzp-er. En dat geldt ook voor de Poolse zzper die hier een bedrijfje start. Hij moet weten waar hij aan toe is.”

die hun zieke werknemer te laat aanmelden krijgen een boete van maximaal 455 euro per werknemer. Tot 1 november gold dat de verplichte loon-doorbetaling voor werkgevers verlengd werd voor de periode dat de werkgever te laat was met ziekmelden. Het UWV stuurt de werkgever en de werknemer in de 44e week een brief, als de werknemer niet beter is gemeld. Deze brief wijst de werkgevers en werknemers op hun verplichtingen voor re-integratie.

Digitaal procederen ■ Sinds kort is het mogelijk om digitaal bezwaar in te dienen tegen onder andere een aanslag inkomstenbelasting, een premie volksverzekeringen en een naheffingsaanslag of beschikking omzetbelasting. De ministerraad heeft onlangs een wetsvoorstel goedgekeurd waarmee het ook mogelijk wordt digitaal te procederen bij de belastingrechter. Bij rechtbanken in Rotterdam, Dordrecht en Breda zijn inmiddels proeven gestart.

GAzet 6-2008 | 3

FISCUS ZIET GEEN VERSCHIL TUSSEN ROEMEEN, POOL OF NEDERLANDER

Rondje VAR Die VAR, altijd maar weer die VAR. Het bestaan van de Verklaring arbeidsrelatie leidt tot misverstanden. Althans die indruk heerst. Tijd dus om eens te vragen aan het Ministerie van Financiën hoe dat nou komt. En hoe het zit met deze verklaring als het gaat om zelfstandigen uit andere landen die graag in Nederland aan de slag willen? Wil je weten of je voor de fiscus als zelfstandige wordt aangemerkt, dan kun je bij de Belastingdienst een VAR-verklaring aanvragen door een formulier in te vullen. Op grond van de informatie uit die ingevulde gegevens kun je vooraf zekerheid krijgen over je fiscale status. Wordt je inkomen uit een arbeidsrelatie belast als winst uit onderneming (wuo), loon of resultaat uit overige werkzaamheden? Met zo’n VAR-wuo bijvoorbeeld stap je dan naar een potentiële opdrachtgever, die graag zekerheid wil hebben of hij daadwerkelijk met een zelfstandige te maken heeft. Een ‘Verklaring arbeidsrelatie’ is geldig tot het einde van het jaar van afgifte. Als je vóór 1 november bezig bent met een opdracht die doorloopt tot in het volgende kalenderjaar (maximaal 1 jaar), hoef je voor die opdracht in het volgende kalenderjaar geen nieuwe ‘Verklaring arbeidsrelatie’ aan de opdrachtgever te geven. Begin je na die datum dan moet dat wel. En zo zijn er nog wat regels over de Var die je op je gemak nog eens na kunt lezen op www.belastingdienst.nl. Wat er niet bijstaat is dat de Arbeidsinspectie - een dienst die onder een ander ministerie, namelijk Sociale Zaken en Werkgelegenheid valt - andere criteria hanteert als haar inspecteurs op werkplekken controleren of alles in de haak is. Een VAR is voor hen niet meer dan een indicatie van het type arbeidsrelatie. Zij kijken

naar de feitelijke situatie (zie ook het eerste artikel in deze GAzet).

Poolse zzp-er De Belastingdienst verstrekt dus verklaringen op grond van de gegevens uit een formulier die door de aanvrager zelf is ingediend. Kennelijk worden die gegevens op dat moment niet gecontroleerd, want een woordvoerder van de Belastingdienst laat weten: “Afhankelijk van de feiten die worden gepresenteerd in het aanvraagformulier, beoordelen wij of iemand een VAR-winst uit onderneming, een VAR resultaat uit overige werkzaamheden, een VAR-DGA of een VAR loon uit dienstbetrekking krijgt.” Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk als iemand uit een ander land van de Europese Gemeenschap hier aan de slag wil als zzp-er. In de bouw zijn bijvoorbeeld veel Polen werkzaam. Moeten zij documenten overleggen? “Aanvragen van mensen uit andere Europese lidstaten worden afhankelijk van de woonplaats die zij hebben opgegeven als volgt behandeld. Als hij of zij in Nederland woont, dan kan hij/zij gewoon als iedere Nederlander één van de bovengenoemde VAR-beschikkingen ontvangen. Woont hij nog in Polen dan gaat hij naar de lokale loonbelastinginspecteur en vraagt bij hem naar een fiscale kwalificatie van het inkomen. Deze kwalificatie heeft dezelfde rechtskracht als een VAR.

Het is niet nodig dat daarbij documenten worden overlegd. Hij hoeft zich bij de Belastingdienst dus niet te identificeren met een paspoort of dergelijke. En voor zzp-ers uit Roemenië en Bulgarije geldt exact hetzelfde”, aldus de zegsman.

Belastingdienst versus Arbeidsinspectie Maar, wat is behalve de fiscale status die de aanvrager zichzelf toedicht dan nog de betekenis van een VAR als deze helemaal geen rol speelt bij controles van de Arbeidsinspectie? “De betekenis van de VAR - en om even bij het voorbeeld van de zzp-er

te blijven gaat het dan om de VARwuo - is dat de opdrachtgever gevrijwaard is van navordering op de loonheffing over de afgelopen periode. Mocht de Belastingdienst bij controle oordelen dat er geen sprake is van winst uit onderneming, maar van een dienstbetrekking dan is de opdrachtgever gevrijwaard. Deze wettelijke bepalingen gelden niet voor de AI. De AI en de Belastingdienst hebben een verschillend wettelijk kader. De AI controleert op basis van de Wet Arbeid Vreemdelingen (WAV). De Belastingdienst op basis van de Wet Inkomstenbelasting en andere Belastingwetten. Overigens kijkt

de Belastingdienst bij controle ook naar de feiten en niet naar de schijn. Het kan daardoor ook voorkomen dat de Belastingdienst bij controle constateert dat er geen sprake is van een winstverhouding, maar van een dienstbetrekking. Het verschil met de AI is dat de Belastingdienst - bij aanwezigheid van een VAR-wuo - niet terugkijkt. De AI doet dat wel. In het uitzonderlijke geval dat er sprake is van fraude, dan geldt deze vrijwaring niet. Dat kan voorkomen als de opdrachtgever wist of eenvoudig had kunnen weten of had moeten weten dat er echt geen sprake is van zelfstandig ondernemerschap.”

Bouwvakkers onderschatten gevaren kwartsstof In de bouw worden veel te weinig maatregelen genomen om werknemers te beschermen tegen het inademen van kwartsstof. Dat blijkt uit onderzoek van de Arbeidsinspectie. Werkgevers en werknemers zijn onvoldoende doordrongen van de gevaren. Inademen van kwartsstof kan op termijn leiden tot ernstige longziekten als stoflongen en kanker. Kwartsstof is een zeer fijn stof dat vrijkomt bij verschillende bouwwerkzaamheden, zoals zagen, slijpen of schuren van baksteen, natuursteen of gasbeton.

Onwetendheid Bij controles van de Arbeidsinspectie vorig jaar bleek op twee

4 | GAzet 6-2008

derde van de geïnspecteerde 467 bouwplaatsen niks of te weinig te gebeuren tegen kwartsstof. Onwe-

tendheid was een belangrijke oorzaak. En dat terwijl er in de branche de afgelopen jaren veel

actie is ondernomen om de risico’s van dit ziekmakende stof onder de aandacht te brengen en te verminderen. Werkgevers en bouwvakkers zijn voorgelicht over de gevaren en hoe die te voorkomen. Er is apparatuur ontwikkeld voor het zagen of slijpen van steen, die het stof afzuigt of vermengt met water, waardoor het neerslaat. Als dat niet kan of te weinig bescherming biedt, is er adembescherming met speciale filters die inademen van het stof tegengaan. In de praktijk blijken deze hulpmiddelen vaak niet te worden gebruikt. De meest voorkomende overtreding was het vegen van een ruwe betonvloer. Daarbij komt veel kwartsstof vrij. Het schoonmaken van zo’n vloer moet daarom met een industriële

stofzuiger gebeuren. De inspecteurs moesten 95 keer het werk stilleggen omdat de situatie uiterst schadelijk was.

Campagne Alle maatregelen die tot nu toe zijn genomen, hebben onvoldoende effect gehad. De Arbeidsinspectie vindt dat de brancheorganisaties een nieuwe campagne moeten starten om werkgevers en werknemers ervan te overtuigen dat kwartsstof levensgevaarlijk is. De effecten doen zich pas op langere termijn voor, maar zijn onomkeerbaar. De campagne zou duidelijk moeten maken waar de gevaren precies zitten en hoe die te voorkomen zijn. Ondertussen blijft de Arbeidsinspectie ook actief controleren.

CAMPAGNE ‘VERGADERTIJGEREN’VOORBETEROVERLEG

Inspraak personeel versterkt binding BAAS&BEDRIJF

“Ervaring is veel waard” Instroom in de metselbranche verloopt moeizaam. Metselen blijft nou eenmaal een fysiek veeleisend beroep, ondanks de mechanische hulpmiddelen die bijvoorbeeld het opperen lichter maken. Daarnaast speelt de vergrijzing een steeds grotere rol. Goed betalen en vast werk bieden, is de strategie van metselbedrijf Mulderij in Hoogeveen. “Zoals overal in de bouw is het ook bij ons moeilijk om jong personeel te krijgen. Het personeelsbestand vergrijst langzaam maar zeker.” Metsel-, Lijm- en Voegbedrijf Mulderij in Hoogeveen heeft honderd man vast personeel lopen. De onderneming wordt gerund door Jan Mulderij (57) en zijn zoon Rik (33), die samen met zijn vader in het bedrijf zit en de zaak over een paar jaar helemaal hoopt over te nemen. Rik deed de MTSbouwkunde en vervolgens de HTS in Groningen. Daarna deed hij een jaar of vijf ervaring op bij bouwbedrijf BAM in Zwolle. Hij ziet langzaam maar zeker het gemiddelde personeelslid ouder worden, terwijl de instroom van onderaf dreigt op te drogen.

“Goed betalen en vast werk bieden” “Vroeger, en dat is nog niet eens zo lang geleden, kwamen de jongens van de ambachtsschool en kenden ze een vak, maar die tijd is voorbij. Wat ze toen op school leerden, moeten ze nu bij de baas leren.” Mulderij is een leerbedrijf en heeft dan ook regelmatig leerlingen lopen. Die gaan met een ervaren metselaar de bouw op en leren zo het vak in de praktijk. Daar gaat wel enige tijd overheen. Mulderij: “Je hebt toch wel vijf tot tien jaar nodig om goed te worden. Een steen recht bij de draad leggen valt nog wel te leren, maar om zelfstandig te leren werken, dat is een ander verhaal…” De instroom vindt voornamelijk plaats via het leerlingstelsel, ofwel instroom via school. Open sollicitaties komen er eigenlijk nooit.

Ervaren personeel Om ervoor te zorgen dat er zo weinig mogelijk verloop is, maakt hij veel werk van een goede beloning en vast en afwisselend werk, want hij wil voorkomen dat mensen snel weglopen. “Je ziet nogal eens iemand voor zichzelf beginnen of van baas wisselen. Ik wil dat zoveel mogelijk voorkomen, want vooral als metselbedrijf heb je ervaren personeel nodig. Het is nou eenmaal een vak dat je niet in een jaar leert. Dus ervaring binnen je bedrijf is veel waard.” Hij verwacht trouwens wel, nu het werk in de bouw wat minder dreigt te worden, dat de neiging om zzp-er te worden vermoedelijk zal afnemen. Naast de vaste kern van personeelsleden, waarmee hij gegarandeerde kwaliteit kan leveren, werkt Rik met zzp-ers en soms (maar liever niet) met uitzendkrachten. Nadeel is dat inleenpersoneel minder makkelijk te sturen is, waardoor je moeilijker de kwaliteit kan garanderen. Metselaars werken in ploegen van vier man: drie metselaars en één opperman. Ergonomisch Mulderij werkt met eigen (hef)steigers en eigen verreikers. Het opperen gebeurt voornamelijk mechanisch. “Wij doen veel grote nieuwbouwprojecten, waar verschillende ploegen van ons rondlopen. Mechanisch opperen beperkt het tillen. We hechten als bedrijf sowieso aan ergonomisch werken. Hoe minder uitval van personeel, des te beter. Maar hoe je het ook wendt of keert: metselen blijft een zwaar beroep. Elke steen gaat door je handen, daar kom je niet omheen.”

Werkoverleg? Teambespreking? Voor sommigen de gewoonste zaak van de wereld, maar voor anderen nog steeds een ver-vanmijn-bed-show. Toch draagt goed overleg met het personeel wel degelijk bij aan de betrokkenheid bij het reilen en zeilen van de onderneming. Maar u kunt nog een stap verder gaan door een Personeelsvergadering (PV) of Personeelsvertegenwoordiging (PVT) in het leven te roepen. Vakmensen ervaren deelnemen aan een PV of PVT als een vorm van erkenning. Het versterkt de binding met het werk en draagt zo bij aan personeelsbehoud. De PV en de PVT zijn vooral belangrijk, omdat er meer zaken aan de orde (kunnen) komen dan tijdens een gewoon werkoverleg. Baas blijft baas Ondernemers zijn in eerste instantie vaak wat terughoudend. Want: geef ik zo de touwtjes niet uit handen? Dat is echter niet zo. “Vooral de vooroordelen zijn bekend”, zegt Richard Vixseboxse, secretaris van de Bedrijfscommissie Ambachten. Vixseboxse werkt bij het Hoofdbedrijfschap Ambachten en stuurt de campagne ‘Vergadertijgeren’ aan. “Ondernemers denken vaak direct aan de ondernemingsraad. De OR is niet aan de orde, want die is verplicht voor bedrijven vanaf vijftig medewerkers. Medezeggenschap voor kleine bedrij-

Gratis Vergadertijgerbox Het Hoofdbedrijfschap Ambachten heeft de campagne Vergadertijgeren gelanceerd. Op de site www.vergadertijgeren.nl kunnen werkgever en werknemer zich snel de beginselen van beter overleg eigen maken. Leuk om te doen is de vooroordelentest over vergaderen waar een grommend advies uitrolt. Ook een actie ontbreekt niet. Het HBA biedt gratis Vergadertijgerboxen vol vergaderplezier aan.

Werknemers die voor hun werk veel moeten reizen en daarvoor afhankelijk zijn van de auto, moeten een hogere kilometervergoeding krijgen. Dat bepleit FNV Bouw. De bond weet zich gesteund door de vakcentrale FNV. Werknemers in de bouw zijn vaak verplicht om de auto te nemen omdat bouwplaatsen niet bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Werkgevers mogen daarvoor een belastingvrije kilometervergoeding geven van 19 eurocent per kilometer. Dat bedrag is echter al jarenlang hetzelfde, terwijl de prijs van benzine en diesel ondertussen een flink stuk omhoog is gegaan, aldus de vakbond. Ook in andere sectoren zijn beroepsgroepen die noodzakelijkerwijs gebruik moeten maken van de auto. Vakbond De Unie heeft daarom al eerder gepleit voor een verhoging van de kilometervergoeding voor iedereen. De FNV wil de verhoging primair voor mensen die voor het werkverkeer echt afhankelijk zijn van hun auto.

■ Premier Balkenende is bereid in het kabinet te praten over het koppelen van de AOW-leeftijd aan het arbeidsverleden.

Rik Mulderij (rechts): “Vroeger kwamen de jongens van de ambachtsschool

Gouden plus Vixseboxse legt uit dat voor een bedrijf vanaf tien medewerkers de PVT in beeld komt. Kleinere bedrijven kunnen kiezen voor een Personeelsvergadering (PV). “De PVT en de PV passen juist uitstekend bij de werkcultuur van het

Vakbond wil hogere kilometervergoeding

Lagere AOW-leeftijd zwaar beroep bespreekbaar

en konden ze al metselen, maar die tijd is voorbij”

ven heeft een eigen model, en dat is voor velen nieuw. Ten tweede willen ondernemers zelf het heft in handen houden. Verlies van controle is het laatste waarop zij zitten te wachten. Ook dat is een misverstand, want de baas blijft gewoon de baas.”

ambachtelijk bedrijf. Korte lijnen, goed samenspel en de gedrevenheid voor kwaliteit. Dat is de ideale basis om met elkaar eens te kijken naar medezeggenschap. Het kan niet alleen de onderlinge samenwerking verder versterken, maar ook de arbeidsomstandigheden verbeteren. En het geeft ruimte voor nieuwe ideeën. Het resultaat? Een bedrijf in topvorm. Bovendien motiveert werken met een PV of PVT en zorgt het voor behoud van ervaren mensen. Dat kan in de huidige arbeidsmarkt een gouden plus zijn”, aldus Vixseboxse. “We zijn op zoek naar de echte tijgers in het kleinbedrijf. Hun ervaring en hun ideeën worden beter benut in een PV of PVT. De ondernemer krijgt er een klankbord bij, maar levert niets in qua verantwoordelijkheid. Hij of zij neemt nog altijd de beslissingen. Beter kun je het al werkgever eigenlijk niet treffen.”

Het betreft een voorstel van Groen Links om mensen in aanmerking te laten komen voor AOW als ze veertig jaar hebben gewerkt. Daarmee wil de partij mensen ontzien die al jong zijn begonnen met werken en die vaak een zwaar beroep hebben. Zij zouden dan al voor hun 65e recht hebben op AOW.

Kamer wil werkgevers zelf risico WW laten dragen Een meerderheid van de Tweede Kamer wil werkgevers meer verantwoordelijkheid geven om werkloosheid van hun werknemers te voorkomen en ze zonodig naar ander werk te begeleiden. Tweede Kamerlid Eddy van Hijum van het CDA heeft een voorstel ingediend om werkgevers de mogelijkheid te geven het risico op WW in de eerste zes maanden van werkloosheid zelf te laten dragen als ze dat willen. Werkgevers die

‘eigenrisicodrager’ worden, hoeven in de plannen van Van Hijum over de eerste zes maanden geen WWpremie meer af te dragen. Maar zij draaien wel op voor alle kosten als hun werknemer werkloos wordt. Werkgevers moeten zich daarvoor kunnen verzekeren. Zij kunnen besparen op de kosten als zij werkloosheid binnen hun bedrijf zo veel mogelijk weten te voorkomen, met bijvoorbeeld scholing en het vinden van ander werk voor hun overtollige personeel. Dit kan nu al bij arbeidsongeschiktheid.

GAzet 6-2008 | 5

AANNEMERSFEDERATIE EIST ZELFSTANDIGE POSITIE BIJ CAO ONDERHANDELINGEN

Tijd voor vernieuwing Binnenkort worden de eerste aanzetten gegeven voor een nieuwe ronde bouw-caobesprekingen. Wordt het een kwestie van messen op tafel? Nee, zegt Gijs Buijs, presidiumlid van de Aannemersfederatie. “Wat ons betreft meer een zaak van redelijk overleg met aan de horizon gesprekken over fundamentele vernieuwing van de complete arbeidsovereenkomst. Maar eerst de belangrijkste noot kraken: De Aannemersfederatie aan de onderhandelingstafel!” Tijd voor vernieuwing aan meerdere fronten. Tijdspaarfonds kan op de helling. “Ja, dat fonds is in plaats gekomen van de vakantiebonnen. Het caopersoneel is verplicht eraan mee te doen. Uta-personeel mag kiezen. Ik vind dat je aan iedereen de keuze voor deelname moet gunnen. Dus ook aan het bouwplaatspersoneel. Ze zijn tegenwoordig mans genoeg

om een verstandige keuze te maken. Echt niet nodig om ze onder curatele te stellen” Wat is er precies aan de hand? Elke maand gaat er acht procent van het loon (vakantiegeld) en een deel van de RVD in een potje en dat geld kan de werknemer weer opnemen. “Als je jong bent zie je het liefst zoveel mogelijk geld in je

‘loonzakje’. En de jonge gezinnen kunnen vast ook wel wat extra’s gebruiken. Laat ze dan zelf uitmaken of ze het geld van het tijdspaarfonds er gewoon maandelijks bij hebben of niet. In zekere zin geldt hetzelfde voor de pensioenen, dan kunnen ze vanuit een budget zelf bepalen hoeveel ze opbouwen. We moeten af van het bevoogden. Laat de mensen zelf beslissen!”

Branchevervaging Verder wordt het hoog tijd, vindt Buijs, dat de sociale partners eens over de schuttingen van de eigen branche durven te kijken. “Want branchevervaging is aan de orde van de dag. Op de bouwplaats is het op dit moment een smeltkroes van bedrijven met verschillende cao’s, buitenlandse werknemers en zzp-ers. Wij nemen bijvoorbeeld waar dat isolatiebedrijven zich bemoeien met steigerbouw. Deze bedrijven vallen onder een andere cao en hoeven zich niet te houden aan specifieke afspraken uit de bouw-cao. Door dit soort voorbeelden van branchevervaging moeten we er op blijven toezien dat onze cao in de pas loopt met andere cao’s. Dat is ook in het belang van de bonden. Ook zij zijn er niet bij gebaat, dat cao’s uit andere branches gaan gelden voor werkzaamheden in de bouw. De bouw is geen eiland en als het zo doorgaat, raken de bonden uiteindelijk hun draagvlak kwijt. Paal en perk stellen aan branchevervaging is in het belang van alle partijen.”

Langere termijn

Gijs Buijs, presidiumlid Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra

Buijs begrijpt heel goed dat bovengenoemde thema’s niet allemaal direct op de agenda staan voor de komende onderhandelingen. “Dat is iets voor de langere termijn. Maar ik zou daar tussentijds graag eens met de partijen over van gedachten

wisselen. Gewoon kijken hoe dat cao-boekje eruit zou komen te zien als we bij nul zouden mogen beginnen. Tien tegen één dat ook de andere partijen op een heel ander boekje uitkomen, dan er nu ligt. Je leeft per slot van rekening niet ergens in de negentiende eeuw. De behoeften zijn anders en ook de omgangsvormen tussen werknemers en werkgevers zijn volwassen geworden in de loop van die anderhalve eeuw. Dat moet je onder ogen zien. Dat nettoloon moet aantrekkelijker worden in de bouw. En dat kun je alleen bereiken door naar de structuren te kijken. Want bij ons is de rek er wel uit.”

Koopkrachtverbetering Als vanzelf is Buijs aanbeland bij de onderwerpen die wél in de komende bespreking actueel zijn; de koopkrachtverbetering en reiskostenvergoeding. “Maximaal 3,5 % is nu misschien zelfs te hoog. Meer zit er in deze tijd niet in. Overleven heeft nu prioriteit. Verder vind ik dat je de kilometervergoeding niet hoeft aan te passen , aangezien de brandstofprijs daalt. Bovendien: wat heb je eraan, de helft van de vergoeding vloeit immers in de staatskas.”

Flexwet En ook de Flexwet kan voor de komende rondes op de agenda. “Ja, dat moet echt anders. Volgens de algemeen geldende Flexwet mag je aan één en dezelfde werknemer drie arbeidscontracten van bepaalde duur aanbieden in een periode van drie jaar. Onder het regime van de bouw-cao gelden weer eens andere afspraken dan de wettelijke. Een flexwerker in de bouw kan namelijk al na een jaar aanspraak maken op een vaste baan. Hijheefterdannogmaartwee tijdelijke contracten van een half jaar

opzitten. Een variant op de algemene Flexwet die is afgedwongen door de bonden, maar een stuk minder flexibel is dan elders. Een variant, bovendien, die de werknemer een schijnzekerheid geeft, alsof hij sneller in vaste dienst komt. Maar de praktijk leert dat bedrijven dan meer met inleenkrachten gaan werken. Ook voor de zwakkere broeders is de bouwvariant van de Flexwet helemaal niet goed. Een onrechtvaardige situatie die je gemakkelijk kunt uitleggen. Kijk, de talenten redden het wel. Die bied je zo snel mogelijk een vast contract aan. Maar de mensen die wat meer tijd nodig hebben om te laten zien wat ze kunnen, zijn de klos. Die krijgen maar één jaar de tijd en natuurlijk krijgenze dannoggeenvastcontract aangeboden. Mede om dit sociale aspect willen we gewoon dat de algemeen geldende Flexwet ook bij ons van kracht wordt. Wij vragen op dit punt: ‘Vakbonden geef ons de kans inhoud te geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemerschap.’ Soms denk ik dat we in een omgekeerde wereld leven, waarin ik tegenover de vakbonden moet opkomen voor de belangen van de werknemers.”

Aan tafel! Op dit moment praat de Aannemersfederatie alleen nog maar indirect mee aan de onderhandelingstafel. Een onhoudbare situatie, zegt Buijs. “Het is voor alle partijen van belang dat we een zelfstandige zetel krijgen aan de CAO tafel en in de fondsen. We vertegenwoordigen een stevig MKB-segment met belangen die niet altijd stroken met het groot-bedrijf. We willen eigen vakgebieden gaan definiëren en in een aantal branches enkele nieuwe functies toevoegen. Tegelzetter I en II, bijvoorbeeld. En de betonboorders willen naar drie functieindelingen”

Ontslagvergoeding aan banden gelegd Het kabinet gaat de ontslagvergoeding aan een maximum binden. Werknemers die jaarlijks 75.000 euro of meer verdienen, krijgen bij ontslag maximaal één jaarsalaris mee. Hierover heeft minister Donner van Sociale Zaken een akkoord gesloten met vakcentrale FNV en ondernemingsorganisatie VNO-NCW. Met het akkoord zetten zowel het kabinet als werkgevers en werknemers een punt achter de al jaren slepende ruzie over de versoepeling van het ontslagrecht. Het plan moet onderdeel worden van een nog af te sluiten najaarsakkoord. Daarin hopen de partijen verder afspraken te maken over extra geld voor scholing van werknemers en hoe meer mensen aan werk kunnen worden geholpen. De winst voor de vakbeweging is de belofte dat het kabinet afziet van andere ingrepen in het ontslagstelsel. Zij kunnen wel in hun arbeidscontract eigen afspraken maken over een ontslagvergoeding. De enigen die er dus onder lijden

6 | GAzet 6-2008

zijn de werknemers met de hogere inkomens, naar schatting zo’n 700.000 mensen. De werkgevers zijn echter verlost van hun irritatie

over de hoge vergoedingen voor ontslagen werknemers met een hoog inkomen. Die gaan bijvoorbeeld weg met drie jaarsalarissen, maar zijn een week later alweer elders aan de slag. Hoeveel geld het bedrijfsleven (met name de grotere bedrijven door o.a. overnames en fusies) uitspaart door de wijziging van het ontslagstelsel is

onduidelijk. Nu zijn ze jaarlijks zo’n vier miljard euro kwijt aan onder meer de ontslagvergoeding en advocatenkosten. Advocaten verwachten overigens dat ontslagen werknemers met een jaarsalaris boven de 75.000 euro massaal rechtszaken gaan aanspannen om extra geld van hun werkgever los te peuteren. Door een wijziging in het ontslagrecht krijgt deze groep in de toekomst bij ontslag nog maximaal één jaarsalaris mee. Op dit moment maakt iedere werknemer die ontslagen wordt, via de zogenaamde kantonrechterformules, aanspraak op een vergoeding van één maandsalaris per gewerkt jaar. Afhankelijk van leeftijd en arbeidsverleden kan dat bedrag flink oplopen.

Dure zoen Advocaten waarschuwen overigens voor Amerikaanse toestanden.

“In de VS bestaat geen ontslagvergoeding. Daar is het heel normaal dat werknemers hun ontslag niet aanvechten, maar wel enorme claims neerleggen wegens bijvoorbeeld leeftijdsdiscriminatie. Ook aantijgingen wegens seksuele intimidatie worden niet geschuwd om meer geld binnen te harken. Die vriendelijke verjaardagszoen kan een werkgever achteraf nog duur komen te staan.” “De nieuwe regels voor de hoogte van de ontslagvergoeding is niet redelijk. Iemand die 80.000 euro verdient en dertig jaar in dienst is, krijgt niet meer dan één jaarsalaris mee bij ontslag. Iemand die dertig jaar in dienst is en 70.000 euro verdient, valt echter nog steeds onder de kantonrechterformule en kan 3,5 jaarsalaris meekrijgen. Dat komt neer op zo’n 240.000 euro.”

COLUMN

Doorwerkbonus Wij moeten langer doorwerken. Doen wij dat niet dan is Nederland in 2040 een land vol gepensioneerden. Het kabinet noemt dit toekomstbeeld de ‘grijze druk’. Als er niets tegen wordt gedaan, komt de Nederlandse welvaart (nog meer) onder druk te staan. Het kabinet laat dan ook geen middel onbenut om ons te stimuleren de maatschappij langer van onze arbeid te laten genieten. Zo is de afgelopen jaren al fors ingegrepen in de fiscale pensioenregels, waardoor de mogelijkheden voor ‘fiscaal gunstig sparen voor de oude dag’ aanzienlijk zijn beperkt. Nu zoekt het kabinet het antwoord ook in het ‘positief stimuleren’. Als u langer doorwerkt ontvangt u een ‘doorwerkbonus’. De bonus, die kan oplopen tot 4.592 euro netto per jaar, richt zich met name op mensen van 62 of ouder. Niet vreemd natuurlijk, want het is juist deze groep die aan de vooravond van het pensioen staat. Om voor de bonus in aanmerking te komen, moet u in het betreffende jaar ‘inkomen uit tegenwoordige arbeid’ (bijvoorbeeld ondernemingswinst en loon) genieten. Ook ondernemers en directeuren-grootaandeelhouders (DGA’s) kunnen dus aanspraak maken op de bonus. De hoogte van de bonus is afhankelijk van de hoogte van het inkomen uit tegenwoordige arbeid. Als het loon (of de winst) lager of gelijk is aan 8.860 euro, is de bonus nihil. Kennelijk wordt de arbeidsbijdrage die zo laag wordt beloond niet van belang geacht voor de maatschappelijke noodzaak tot doorwerken. Aan de andere kant telt het loon (of de winst), indien en voor zover dit hoger of gelijk is aan 54.776 euro, ook niet mee. Dit heeft uiteraard een andere reden. Deze bovengrens is nodig om de doorwerkbonus te kunnen maximeren. Het lijkt overigens mogelijk om gedeeltelijk met pensioen te gaan en toch de doorwerkbonus te ontvangen. Het enige dat telt is immers de hoogte van de inkomsten uit tegenwoordige arbeid (ofwel het loon voor de wél voortgezette arbeid). Als een 64-jarige DGA bijvoorbeeld besluit om voor 40% met pensioen te gaan en voor het overige door te werken, waarvoor hij nog een loon ontvangt dat hoger of gelijk is aan 54.776 euro, heeft hij wel recht op een bonus van 4.592 euro (netto). Best een aardige optie toch. Eén voorbehoud moet ik nog wel maken. De doorwerkbonus maakt deel uit van het Belastingplan 2009. Op het moment dat ik deze column schrijf, is dit plan een wetsvoorstel. Het is dus mogelijk dat de regeling nog wordt gewijzigd of zelfs vervalt. Zo niet, dan kan met ingang van 2009 van deze vriendelijke regeling gebruik worden gemaakt. Mr. F.J. Kerkhof Fb Alfa Accountants en Adviseurs te Wageningen [email protected]

Langer werken op termijn mogelijk Wie langer door wil werken kan zijn AOW wellicht binnen afzienbare tijd maximaal vijf jaar opschuiven. Als de AOW later ingaat, dan wordt die ook hoger. Mensen kunnen dan tevens aangeven of zij de AOW geheel of gedeeltelijk willen ontvangen. De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ingestemd met deze wijziging van de algemene ouderdomswet. Het kabinet heeft twee doelen

met dit wetsvoorstel. Enerzijds een cultuuromslag bereiken waarbij mensen 65 jaar niet meer als definitief eindpunt zien van hun werkzame leven. Daarnaast krijgt men de keuzemogelijkheid

om na het bereiken van de 65-jarige leeftijd de AOW geheel of gedeeltelijk te ontvangen. De AOW wordt dan een individuele keuze, gebaseerd op de fysieke en financiële mogelijkheden van mensen. Mensen kunnen er dan bijvoorbeeld voor kiezen het werken geleidelijk af te bouwen. De AOW is een basispensioenvoorziening voor mensen die 65 jaar

Werknemer verslaafd? Toch loon betalen Een werkneemster die zich ziek meldde vanwege klachten die veroorzaakt werden door haar drugsverslaving, heeft toch recht op loon gedurende maximaal 104 weken van haar ziekte. Daarmee heeft ze dezelfde rechten als een ‘gewone’ zieke. Dat heeft de kantonrechter onlangs bepaald. De werkgever besloot na de ziekmelding geen loon meer te betalen omdat hij vond dat de werkneemster de verslaving zelf in de hand had gewerkt en de arbeidsongeschiktheid dus door haar eigen schuld veroorzaakt was. Bovendien had de werkneemster haar verslaving bij haar sollicitatie verzwegen. De rechter was echter van mening

dat de werkneemster haar verslaving niet opzettelijk had veroorzaakt. Ze had immers psychische

problemen die de verslaving veroorzaakten. Omdat ze ook al verslaafd was vóórdat ze bij deze werkgever in dienst trad, kon eventuele opzet ook niet gericht zijn op het veroorzaken van haar huidige arbeidsongeschiktheid. De werkgever moest haar loon dus blijven doorbetalen.

of ouder zijn en rechtmatig in Nederland wonen. De AOW gaat nu in op de eerste dag van de maand waarin iemand 65 wordt. De wijziging zal overigens nog wel even op zich laten wachten. Het plan is eerst voor advies naar de Raad van State om vervolgens in de Tweede Kamer te worden ingediend.

Vangnet voor onverzekerde zelfstandigen ■ Zelfstandige ondernemers zonder arbeidsongeschiktheidsverzekering kunnen zich tot 1 februari 2009 aanmelden voor een zogenaamde vangnetregeling. Met behulp van de regeling kunnen de ondernemers zich alsnog verzekeren tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. De regeling is in principe bedoeld voor startende ondernemers die na het opzetten van hun bedrijf zijn geweigerd voor een reguliere arbeidsongeschiktheidsverzekering. Omdat uit onderzoek is gebleken dat maar liefst de helft van alle zelfstandigen zich niet heeft verzekerd tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid, is besloten de regeling tot 1 februari 2009 ook open te stellen voor bestaande zelfstandigen die zich moeilijk of niet kunnen verzekeren. Daarna blijft de regeling alleen nog toegankelijk voor startende ondernemers. Ondernemers die in aanmerking willen komen voor de regeling moeten voor 1 februari 2009 een offerte opvragen voor een reguliere arbeidsongeschiktheidsverzekering. Als zij niet worden toegelaten tot die verzekering, kunnen zij zich bij de desbetreffende verzekeraar melden voor de vangnetregeling.

GAzet 6-2008 | 7

Boorinfo Branche Vereniging

De Meerpaal 5 - 6916 DE Tolkamer Telefoon: (0316) 54 74 54 E-mail: [email protected] www.boorinfo.nl

Bond van Aannemers van Tegelwerken In Nederland (Bovatin) Postbus 85 - 7460 AB Rijssen Telefoon: (0548) 53 85 05 Email: [email protected] www.bovatin.nl

Start Vakopleiding Betonboorders Bij BGA Boxtel is in november de Vakopleiding Betonboorders van start gegaan. Op 10 november meldden zich de eerste leerlingen aan de poort om met de Niveau 3 opleiding te gaan beginnen. De opleiding duurt twee tot drie jaar, waarbij de leerlingen afwisselend een week studeren en vervolgens drie weken werken. Het betreft een zogenoemde onafhankelijke leerweg, dus leerlingen kunnen individueel instromen en beginnen wanneer hun dat uitkomt. Volgens Peter Wilke van brancheorganisatie

Boorinfo hebben zich inmiddels achttien leerbedrijven gemeld. Bijkomend voordeel van het opzetten van een opleiding is dat ervaren, maar ongediplomeerde vakmensen alsnog de mogelijkheid krijgen om in een EVC-centrum via een verkort traject een ervaringscertificaat of een diploma te behalen.

Ouderschapsverlof naar 26 weken ■ Het kabinet is van plan om het ouderschapsverlof per 1 januari 2009 te verlengen tot 26 weken. Bovendien hoeven ouders niet meer verplicht zelf voor verlof te sparen in de levensloopregeling om van de overheid een uitkering te krijgen. Dat staat in een kabinetsvoorstel om de Wet Arbeid en Zorg aan te passen. De twee Kamers moeten overigens nog met het voorstel instemmen. Dit jaar ontvangen ongeveer 24.000 werknemers een ouderschapsverlofkorting via de fiscus. Dit neemt naar schatting toe tot 48.000 volgend jaar. Bij voltijd verlof gaat het om een uitkering van ongeveer 650 euro per maand.

Dukatenburg 90-03 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 634 34 54 E-mail: [email protected] www.hhd.nl

Ondernemersorganisatie MKB Bouw

Dukatenburg 90-033437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 62 39 E-mail: [email protected] www.mkbbouw.nl

Vereniging van Infrabedrijven MKB INFRA

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 79 14 E-mail: [email protected] www.mkb-infra.nl

Heeft u vragen of opmerkingen over onderwerpen uit deze krant? Stuur uw reactie naar: [email protected]

Hoewel Eelco best wel positief is ingesteld, kent hij ook momenten dat bij hem ‘de stoom uit de oren komt’ van woede. Woede richting de overheid. Telkens zijn het weer de graaiende en snaaiende politieke prietpraters die iets waanzinnigs hebben bedacht om zijn bedrijfje weer een nieuwe belasting door de strot te duwen. Ditmaal gaat het om de zogeheten gemeentelijke reclametaks. Eelco heeft naast zijn woning een ruime garage waarin enig werkmateriaal is opgeslagen en zijn auto staat gestald. Althans, voor die spaarzame uren dat hij niet aan het werk is. Boven de deur van zijn garage heeft Eelco ooit een reclamebord gemaakt met daarop, naast zijn naam, de tekst: ‘Voor al uw restauratiewerkzaamheden.’ En nu heeft hij zojuist gehoord, dat hij volgend jaar voor dat bord aan z’n gevel misschien wel tweeduizend euro moet gaan betalen. Reclametaks noemen ze dat. Natuurlijk weet Eelco dat de gemeente een aantal kerntaken heeft. Om die taken te betalen int de gemeente vorstelijke bedragen aan OZB en krijgen ze geld van het Rijk. Die pot wordt ook mede door hem gevuld. Zelfs zijn huisarts, tandarts en fysiotherapeut zullen straks voor hun praktijkbord aan de gevel in de buidel

8 | GAzet 6-2008

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 27 97 E-mail: [email protected] www.avmmetselwerken.nl

Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken (NVAF) Ceintuurbaan2 – 3847 LG Harderwijk Telefoon: (0341) 45 61 91 E-mail: [email protected] www.funderingsbedrijf.nl

Het Hellende Dak (HHD)

Reageren?

Reclametaks

Aannemers Vereniging Metselwerken (AVM)

COLUMN MIKE MORTEL

moeten tasten. Gemeenten mogen namelijk zelf beslissen of ze een heffing willen invoeren. Enige weken geleden had Eelco vernomen, dat ‘zijn’ gemeente ook een fors bedrag aan belastinggeld had uitgezet bij die inmiddels failliete ijsberenbank. Die ambtelijke letterneukers waren dus met zijn geld aan het gokken geweest, terwijl al rond eind mei in de media berichten waren verschenen waarin ronduit werd afgeraden om geld op IJslandse bankrekeningen te plaatsen. En toch zijn die lieden blijven gokken en worden daar niet voor gestraft. Ze kunnen zich allemaal verschuilen achter de mededeling dat ze geen signalen hadden ontvangen van De Nederlandse Bank. Maar die rakkers kunnen toch zelf ook het nieuws volgen? Als het erg mistig is, ga je toch ook geen 120 km per uur rijden, terwijl dat wel is toegestaan? En nu hebben die ‘struikrovers’ weer iets nieuws bedacht. Eelco kijkt nog eens naar enkele aanslagen die hij op z’n bureau heeft liggen en die op korte termijn moeten worden betaald. Hij ziet de aanslag OZB, die belachelijke kopieerheffing, de afvalstoffenheffing, de verpakkingsbelasting en dan heeft hij het nog niet over het feit dat hij sinds kort de BTW elke maand moet uitrekenen in plaats van eens per drie maanden. Als je klanten niet zo snel zijn van betalen, en dat gebeurt nogal eens tegenwoordig, dan moet je het bedrag ‘even’ voorschieten. Een dag te laat indienen en je hebt een boete aan je broek, maar als je BTW terugkrijgt, dan hoor je niets, want anders lopen ze drie euro aan rente mis. Je wordt, naast je dagelijks werkzaamheden, wel gedwongen om inventief/creatief te gaan denken, wil je als kleine zelfstandige je kop boven water houden. Nu is Eelco onlangs voor de tweede maal getrouwd en hij heeft veel steun aan zijn allerliefste vrouw. Zij helpt hem bij de noodzakelijke, administratieve werkzaamheden. Hij is dan ook voornemens de kosten van de bruiloft als aftrekpost op te voeren onder ‘verwervingskosten’. Maar of de inspecteur daar intrapt... Geleidelijk werkt hij nog voornamelijk voor al die graaiers en snaaiers van de overheid, die zelf met een bord voor de kop lopen waar hij kotsmisselijk van wordt. En dat reclamebord op z’n garage gaat hij vervangen door eentje met de tekst: ‘Onvrijwillig en onbezoldigd medewerker van de Belastingdienst’.

Noordelijke Vereniging Burgerlijke en Utiliteitsbouw (NVBU) Postbus 33 - 7963 ZG Ruinen Telefoon: (0522) 47 03 39 E-mail: [email protected] www.nvbu.nl

Nederlandse Vereniging van Kitverwerkende bedrijven (NVK) Postbus 41 - 1483 ZG De Rijp Telefoon: (0299) 68 26 12 E-mail: [email protected] www.nvkit.org

Vakfederatie Rietdekkers Postbus 1003 - 3860 BA Nijkerk Telefoon: (033) 246 44 50 E-mail: [email protected] www.riet.com

Vereniging van Kalkzandsteen Lijmbedrijven (VKL)

Postbus 310 - 3900 AH Veenendaal Telefoon: (0318) 54 73 97 E-mail: [email protected] www.vkl-web.nl

Vereniging Nederlandse Voegbedrijven (VNV)

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 638 19 38 E-mail: [email protected] www.vnv-voeg.nl

Vereniging van Sloopaannemers (VS)

Postbus 159 - 4190 CD Geldermalsen Telefoon: (0345) 58 50 38 E-mail: [email protected] www.sloopaannemers.nl

Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingsbedrijven (VSB) Postbus 190 - 2700 AD Zoetermeer Telefoon: (079) 353 12 66 E-mail: [email protected] www.vsb-online.nl

Vereniging Wapeningsstaal Nederland (VWN) Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 638 19 39 E-mail: [email protected] www.wapned.nl