China Mao Zedong
China -
Mao Zedong -
Paragraaf 1 Opvoeding en jeugd Mao Zedong werd geboren op 26 september 1893. Mao was de derde zoon en ook de eerste dien zijn babytijd overleefde. Zijn boeddhistische moeder werd nog vromer, om Boeddha aan te moedigen hem te beschermen. Mao kreeg de uit twee delen bestaande naam Zedong (tse Tung). Ze, wat betekend ‘schijnen op’, de naam die zijn hele generatie kreeg, zoals was voorgeschreven, en dong, wat ‘het Oosten’ betekend. Zijn volledige naam luidde dus ‘’Schijnen op het Oosten”. Hij is geboren in het dorp Shaosan in de streek Hunan, was afkomstig uit een familie van kleine boeren. Mao groeide ook op als een boerenzoon in een rustig heuvelachtig gebied. Hij volgde zijn moeder in haar voetsporen wat geloof betreft, ook hij werd boeddhist. Hij hield veel van zijn moeder, dat liet hij later ook blijken en zei tegen zijns staf: “Ik aanbad mijn moeder (…) Overal waar mijn moeder ging volgde ik haar (…) naar feesten in de tempel, om wierook en papiergeld te branden, om buigingen te maken voor Boeddha (…) Want mijn moeder geloofde in Boeddha, en ik dus ook.” (Chang, MAO het onbekende verhaal, 2005, pp. 19-20). De vader van Mao wilde hem graag naar school hebben. Dan zou hij hem kunnen helpen met de boekhouding op het boerenbedrijf. Maar daar vond Mao helemaal niets aan. Hij ging zich juist interesseren in kalligrafie en gedichten schrijven. Dat zie je later ook weer terug in zijn leiderschap in China. “Jaren later, toen hij de opperste heerser van China was, lag de helft van zijn geweldige bed altijd onder dertig centimeter hoge stapels Chinese klassieken bedolven en doorspekte hij zijn toespraken en geschriften met historische verwijzingen.” (Chang, MAO het onbekende verhaal, 2005, p. 20). Doordat hij niet goed wilde luisteren naar zijn vader hadden ze vaak ruzie. In het boek lezen we zelfs van haat die Mao had tegen zijn vader. Het liefste zou hij zijn vader ook eens goed willen aanpakken. “Mijn vader was een slecht mens. Als hij vandaag nog had geleefd had hij ‘straaljagertje’ moeten spelen. Dit was een vreselijk pijnlijke kwelling, waarbij de armen van het slachtoffer achter zijn rug omhoog werden gedwongen en zijn hoofd omlaag werd gedrukt.” (Chang, MAO het onbekende verhaal, 2005, p. 21). Mao trouwde al op 14 jarige leeftijd. Zijn vader dacht, dat Mao dan wel goed bezig zou gaan en van hard werken zou leren. Hij trouwde met een vrouw die 2 jaar ouder was. Zijn vrouw overleed een jaar na het huwelijk. Mao kreeg een haat tegen gearrangeerde huwelijken. Zodra zijn vrouw was overleden eiste de zestien jaar oude weduwnaar dat hij Shaoshan mocht verlaten. Hij wilde graag naar een moderne school wat voor hem een uitweg uit het boerenbestaan zou zijn. Op die scholen kon men de vakken; techniek, wereldgeschiedenis, aardrijkskunde en verschillende vreemde talen leren.
Paragraaf 1.1 persoonlijkheid en visie Wanneer Mao in Changsha aankomt is dat aan de vooravond van de Republikeinse Revolutie, die een einde zou maken aan meer dan tweeduizend jaar keizerlijk bewind. Hij was heel erg ik-gericht. Het ik staat vooral bovenaan. “Mensen zoals ik hebben uitsluitend een plicht jegens zichzelf; we hebben geen plichten jegens andere mensen” (Chang, MAO het onbekende verhaal, 2005, p. 30). Mao geloofde nergens in, tenzij hij er persoonlijk beter van Pagina 1 van 5
China -
Mao Zedong -
kon worden. Absoluut egoïsme en een absoluut gebrek aan gevoel voor verantwoordelijkheid vormden de kern van Mao’s visie op de wereld.
Paragraaf 2 Mao’s machtsperiode In China was er tussen 1949 en 1976 een groot aantal campagnes, waarin mensen elkaar op last van de partijleiding, dus van Mao Zedong, het leven zuur maakten. Het waren echter heksenjachten, want de beschuldigingen waren onzinnig, de mensen moesten elkaar aangeven en de straffen waren zwaar. Enkele van deze ‘bewegingen’ kwamen direct voort uit Mao’s afkeer van kritiek. Dat Mao niets kon velen, was al eerder duidelijk. In 1942 werden in Yanan kaderleden, intellectuelen, uitgenodigd om kritiek te leveren. De meest uitgesproken criticus was de ideoloog Wang Shiwei. Hij had Russische werken vertaald, was leraar op de kaderschool van de partij en leider van de Jonge Vrijwilligers. Wang schreef een serie korte artikelen die gebundeld werden tot een boekje, getiteld Ye bai he hua (Wilde Lelies), met indringende kritiek op de arrogante en meedogenloze bestuurders, die zich zelfs in de barre omstandigheden voorrechten toe-eigenden en de ‘bloemetjes buiten zetten’. Hij betreurde het gemis aan menselijke warmte en genegenheid in de leidende klassen. Mao sloeg meteen terug en verordonneerde dat alle ‘dissidente’ intellectuelen streng moesten worden aangepakt – Wang Shiwei in het bijzonder. Die moest onder andere wegens ‘trotskisme’ terecht staan, want hij had wel eens kritiek gehad op Stalin en sympathie voor Trotski getoond. Hij werd gevangen gezet. Toen de jonge vrijwilligers hier niet voldoende enthousiast over waren, werden alle communistische organisaties uit de nationalistische gebieden door Mao tot spionnenorganisaties van de Kwomintang verklaard. Daardoor werden de Jonge Vrijwilligers die daar vandaan kwamen dus allemaal verdacht. Ze werden gevangen gezet, kregen huisarrest, of werden op grote schaal gemarteld tot ze bekenden. In 1947 werd Wang vermoord door Mao’s lijfwachten tijdens de evacuatie van Yanan. Later schreef Mao dat Wang een geheim agent van de Kwomintang was. Hij vertelde zijn lijfarts Li Zhisui dat Wang een trotskist was. Zijn executie zou een fout van de veiligheidstroepen zijn geweest – typisch Mao, die altijd zijn verantwoordelijkheid afschoof.
Paragraaf 2.1 de anti-beweging In 1950 werd een campagne gestart voor de ‘Verplettering van contrarevolutionairen’, gericht tegen oorlogsmisdadigers, verraders, kapitalisten, contrarevolutionairen en andere vijanden van de staat. Missionarissen, buitenlanders en allen die van enig belang waren geweest in de Kwomintang werden streng gestraft (Mao, die ooit ook belangrijk in de Kwomintang was geweest, natuurlijk niet). Samen met de excessen van de landhervorming moeten hierdoor drie miljoen mensen zijn vermoord. In 1951 volgde de ‘Drie anti’-beweging, gericht tegen partijleden die zich aan corruptie, verspilling en bureaucratie schuldig maakten. Deze was zo rigoureus dat men op kantoren voor privé-aantekeningen een eigen pen gebruikte in plaats van de kantoorpen. Dit werd in 1952 gevolgd door de ‘Vijf anti’-beweging, waarbij iedereen verdacht was die kapitalistische neigingen had. Wie een winkel of bedrijfje had met zelfs maar één hulpje, was verdacht. Het Pagina 2 van 5
China -
Mao Zedong -
aantal zelfmoorden ten gevolge van deze campagne wordt geschat op ruim 200.000. Mao kwam terug op de grote sprong voorwaarts, en vertelde het volk dat deze ellende voortkwam uit verkeerde inschattingen die waren gemaakt door de regering, doordat boeren hadden opgeschept over wat ze konden presteren. Dus al deze ellende kwam volgens Mao niet door hem, maar door een inschattingsfout. Hij legde eigenlijk altijd de schuld buiten zichzelf, en probeerde daarmee de sympathie van het volk terug te winnen. Dit ging zo ver, dat Mao in de vergadering van het Politbureau op 16 mei 1966 begon te roepen over ‘de vlag van de culturele revolutie’. Dit was het officiële begin van een nieuwe rampzalige beweging in China, namelijk de Grote Proletarische Culturele Revolutie.
Paragraaf 2.2 de Culturele revolutie Om de macht van Liu Shaoqi en zijn groep te beknotten had Mao de publieke opinie nodig. Hij begon opinies van de jonge, impulsieve en naïeve studenten en middelbare scholieren te manipuleren. Dit was het begin van een grote beweging die de ‘Rode Gardisten’ werd genoemd. De Rode Gardisten werden (met steun van Mao) steeds agressiever, verloren ze elk respect voor gezag en geloofden ze dat alle oude Chinese cultuur vernietigd moest worden. Een ander woord dan massahysterie lijkt hiervoor nauwelijks te vinden. Dat ze niets van de Chinese geschiedenis en cultuur wisten, kwam ook doordat het vak geschiedenis op school was gedegradeerd tot ‘Geschiedenis der uitbuiting’. De ellende van de burgers vroeger werd veroorzaakt door de oude cultuur en die moest in zijn geheel door het communisme vervangen worden. De jeugd knoopte dat in de oren en pleegde op grote schaal vandalisme, waarbij alles wat oud was het moest ontgelden. Leraren werden beschuldigd en gemarteld, bibliotheken gingen in vlammen op en er heerste anarchie. Niemand weet hoeveel slachtoffers er in deze periode vielen. Net als bij de vorige politieke campagnes konden velen de druk van verdachtmakingen en aantijgingen niet verdragen en pleegden ze zelfmoord. Sommige bronnen komen op circa een half miljoen doden in de periode 1966-1969, veel meer is ook mogelijk. Mao Zedong kreeg nu zijn zin. Liu Shaoqi werd weggewerkt, maar China moest daar veel voor betalen (Shan-Hwei & Nienhuys, 2006).
Paragraaf 3 Mao’s invloed op het huidige China Mao Zedong was niet zomaar iemand, maar was erg actief in China. Iemand waarvoor iedereen vreesde. Niemand durfde tegen hem in te gaan, want dan liep het slecht voor je af en had je laatste uur geslagen. Iemand die Mao in de weg stond, werd uit de weg geruimd! In eerste instantie zal je misschien niet begrijpen dat het volk er zo ‘intrapte’, maar Mao bezat een bepaalde motiverende en enthousiasmerende houding, in combinatie met zijn macht en vermogen mensen te misleiden met mooie woorden, dat veel mensen en vooral jongeren hem (opnieuw) gingen volgen. Dit had tot gevolg dat de meest gruwelijke moorden hebben plaatsgevonden op onschuldige mensen. Nu is het allemaal veranderd in China, maar het tijdperk Mao staat nog steeds in de cultuur gegrift. Mao heeft onmiskenbaar zijn stempel gedrukt op de Chinese bevolking. Pagina 3 van 5
China -
Mao Zedong -
Nadat Mao overleed werd het alles geheel anders. Voor de meeste mensen was het geen leven tijdens Mao’s regeringsperiode. Er zijn veel doden gevallen door de willekeur van Mao. Na zijn dood werd alles anders. De handel kwam meer op, ook met het buitenland. De economische vooruitgang die onder Deng Xiaoping werd ingezet leidde ook tot grote vooruitgang in de levensstandaard. Zo heeft u kunnen lezen hoe het volk het leefde onder het regime van Mao. In deelvraag 4 laten we juist zien dat die levensstandaard van velen veranderde. Boeren kregen meer grond en dus konden ze ook weer meer verbouwen. Daardoor werd het peil van werkeloosheid sterk omlaag gebracht. Ook kwam er meer godsdienstvrijheid. Traditioneel werden het confucianisme, boeddhisme, taoïsme en de voorouderverering uitgeoefend. Deze godsdiensten hebben een heropleving ervaren na de dood van Mao Zedong, waarbij een eind kwam aan de strenge vorm van het communisme. Bij Mao was het namelijk regel om hem te vereren als godheid en hem ook als zodanig te dienen. Daar kon je niet om heen. Nu kwam daar verandering in.
Paragraaf 3.1 Communistische staat China is wel een communistische staat gebleven. De CCP is de grootste partij in China. Deze partij heeft nog altijd veel te vertellen, waardoor de vrijheid van mensen toch nog wordt ingeperkt. Totale vrijheid van meningsuiting op bijvoorbeeld de politiek is er nog steeds niet. Vrijheid van godsdienst is er maar tot op zekere hoogte. Uit de literatuur blijkt namelijk dat bijvoorbeeld christenen het nog steeds moeilijk hebben in China, en geen eigen christelijk onderwijs mogen geven op basisscholen. Hierdoor is de staat China ook niet helemaal een liberale staat geworden, wat wel de bedoeling is geweest. Veel landen zijn bang dat China een grote plek gaat innemen in de economie en dat zij nu op de eerste plek komen te staan door de grote ontwikkeling die de economie van China heeft doorgemaakt. Daar hoeven wij ons absoluut niet druk over te maken! Voordat China helemaal is opgebouwd tot een goed economisch land gaat daar zeker nog wel 10 jaar over heen. Hierin zien wij dat China al zeker verbeterd is, maar lang nog niet alles in huis heeft om tot een goed functionerend land gerekend te worden! Werkeloosheid is er nog in grote mate, en het milieu is een heel groot aandachtspunt in China. In deze – en veel meer opzichten is China nog altijd een ontwikkelingsland. Mao Zedong heeft – zonder dat hij er daadwerkelijk is nog steeds een grote invloed op het communistische China. Daarnaast zijn er ook veel dingen verbeterd; de economie is verbeterd, meer mensen hebben een baan. Aan de andere kant zijn er nog vele werkelozen en armoede en dat is gedeeltelijk te wijten aan het regime van Mao Zedong. De Communistische Partij heeft Mao nog steeds niet verworpen. Mao Zedongs gedachte is nog steeds de officiële ideologie van de Chinese Communistische Partij. Maar de meest belangrijke erfenis is 'levend Maoïsme': de gewoontes, gedachten en stijl van politiek bedrijven. Ook wanneer mensen het niet over Mao hebben, dan zien we nog steeds de grote invloed die hij heeft gehad op de politieke wereld. Aan de top heb je nog steeds een centrale leider nodig die een idee creëert. Dat is een directe voortzetting op Mao's erfenis. Pagina 4 van 5
China -
Mao Zedong -
Mao onderwees de Chinezen 2 dingen – Laat het over aan de Partij en zijn recht op rebellie. In China is er participatie zonder democratie. Veel activisten in China werken met de Partij in plaats van tegen hen. Dat is de Maoïstische manier. Dit is dezelfde Mao die mensen onderwees dat het goed was om te rebelleren, wat ook de slogan was van de Culturele Revolutie. Ongeveer 15 miljoen mensen werden in de jaren 60 en 70 naar het platteland gestuurd en men leerde dit idee. Ze leerden dat het goed was om te rebelleren, dat China arm was, dat de regering corrupt was en dat ze hier tegen in actie moesten komen. Wat Mao zich niet realiseerde was dat ze in opstand zouden komen tegen de Communistische Partij, aangezien dat de regering was van dat moment. De wortels van de sociale democratie in China kwamen voort vanuit de Maoïstische kunst van redeneren. Mao drukt voortdurend zijn stempel op China met zijn kunst van redeneren. Aan de ene kant heeft hij een sterke linkse partij achtergelaten die het land stabiel hield terwijl veel andere post-socialistische staten omslagen meemaakten. Aan de andere kant heeft hij ook de zaden voor weerstand geplaatst tegen de stabiliteit van deze alleenheerschappij. De Partij kan het zich niet veroorloven om Mao te verwerpen. De hele verzameling van zijn materiaal bestaande uit grote delen over het recht om te rebelleren zijn er om gebruikt te worden door mensen. Als een persoon de woorden van Mao aanhaalt om weerstand te bieden tegen de Communistische Partij dan zal het voor de Partij erg moeilijk zijn om deze persoon naar de gevangenis te sturen, omdat hij de woorden van voorzitter Mao aanhaalt. (Cheek, 2009) Mao’s invloed op het huidige China is groter dan het land op het eerste gezicht laat blijken. Mao heeft een enorm stempel gedrukt op China. Zelfzuchtig als hij was, heeft hij niets en niemand willen ontzien om zijn doelen te kunnen bereiken. Zelfs de cultuur en geschiedenis moesten daarvoor wijken. Grote delen van de Chinese cultuur en geschiedenis zijn daarom ook onbekend voor de generatie van nu. Uit dit onderzoek blijkt dat Mao niet alleen een massamoordenaar is geweest van zijn vele onderdanen, maar ook een groot deel heeft geleverd aan het verdwijnen en vernietigen van de oude Chinese cultuur en alles wat hier mee te maken had.
Pagina 5 van 5
