centraal.nu NUMMER 8 SEPTEMBER 2013
KIJK VOOR MEER NIEUWS EN INFORMATIE OOK OP WWW.AMSTERDAMCENTRAAL.NU
Hoogwaardige entree
Nachtbrakers aan het IJ
pagina 4
pagina 12
Fietsparkeren: handige tips
Soundos: “Dit station is stoer!”
pagina 10
pagina 14
CENTRAALTJES
Westelijke kruising bijna klaar Aan de IJ-zijde van het station wordt letterlijk nog (even) aan de weg getimmerd. De herinrichting van het kruispunt van de De Ruijterkade met de Westertoegang is in november klaar. Eerder dit jaar is het kruispunt bij de Oostertoegang al vernieuwd. In beide gevallen is dit nodig voor de aansluiting van de kruisingen op de Michiel de Ruijter-autotunnel.
Centraal.nu Centraal.nu is het magazine over werkzaamheden en ontwikkelingen in en rond station Amsterdam Centraal. Ieder kwartaal informeren NS, ProRail en de gemeente Amsterdam u over het laatste nieuws uit het stationsgebied en de achtergronden ervan. Kijk voor meer informatie en de meest actuele berichten op
www.amsterdamcentraal.nu
Oostingang metro schiet op
MENINGEN
Zeg het maar! Meningen van reizigers, bouwers, ondernemers en bezoekers.
De afbouw van de nieuwe metroingang aan de oostkant van het station nadert zijn voltooiing. Hij gaat naar verwachting in november open en heeft dan meteen zijn definitieve vorm. De entree tot de metrohal wordt afgewerkt met natuursteen en voorzien van een vaste trap en twee rolpaden. Op het Stationsplein zijn de twee overige ingangen van de metro al enige tijd open. Maar deze hebben nog niet hun definitieve aankleding en onderdelen. Déze afbouw start na de ingebruikname van de oostelijke ingang. Eerst is de ingang aan de westkant van het station aan de beurt, daarna die aan de zuidkant (nabij het Damrak).
Renovatie middentunnel vordert
Opknapbeurt voor Oosttunnel NS laat momenteel de oosttunnel en de aangrenzende passage bij de bagagekluizen opknappen. Het tegelwerk wordt geschilderd en per trapopgang wordt het oude plafond verwijderd en vervangen door platen met verlichting erachter. Aan weerszijden van de trapopgangen worden LED-strips aangebracht. Deze verschillen per trapopgang van kleur. Zo kunnen 2 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013
reizigers zich goed oriënteren. De passage naar de bagagekluizen krijgt een opfrisser door de spiegelwand te voorzien van folie met daarop in verschillende talen ‘bagage’. In de passage zelf worden zitkubussen geplaatst. Hierop kunnen reizigers en reisgenoten even bijkomen na het sjouwen met zware koffers of tassen. De kubussen zijn gemaakt van beton waardoor ze tegen een stootje kunnen en lang meegaan. Rond het verschijnen van dit blad is het werk in de oosttunnel bijna klaar.
De renovatie van het linkerdeel van de middentunnel (gezien vanaf het centrum) is in volle gang. Ook dit deel van de tunnel wordt totaal vernieuwd en komt er bijna hetzelfde uit te zien als het rechterdeel dat dit voorjaar in gebruik ging. Er komen niet alleen nieuwe wanden, een nieuwe vloer en een nieuw plafond, maar ook nieuwe verlichting plus roltrappen naar de eerste vijf perrons (spoor 2 tot en met spoor 13/14). Op vrijdag 20 december openen 5 nieuwe winkels hier hun deuren. Het laatste stuk van de tunnel tussen het perron van de sporen 13/14 en het perron van spoor 15 wordt in de eerste helft van 2014 opgeknapt volgens hetzelfde concept. Ook naar spoor 15 komt een roltrap. De doorgang naar de IJ-zijde gaat naar verwachting begin 2015 open als hier de IJ-hal, de nieuwe entree aan deze kant van het station, klaar is.
Jaap Dignum zit letterlijk op de eerste rang. Vanuit zijn woning aan de Droogbak kan hij station Amsterdam Centraal goed zien en de bouwwerkzaamheden volgen. “Maar liever nog ga ik erheen”, zegt de kwieke 78-jarige. “Ik heb in de afgelopen jaren heel vaak staan toekijken bij de bouwputten. Ik heb zelf geen technische kennis maar wel veel belangstelling. Ik wandel elke dag een paar uur en dan is dit een prima bestemming.” Jaap zegt dat hij net als veel andere stadsbewoners sceptisch was toen het werk aan de Noord/Zuidlijn begon. “In de loop van de tijd heb ik er echter veel respect voor gekregen. Hoe ze die diepwanden in de grond stampten! En hoe de boor vanuit Duitsland Amsterdam kwam binnengevaren! Ik heb het allemaal gezien. Ik ben ook in de tunnel geweest. En ik ga vaak naar de voorlichtingsavonden in het Informatiecentrum en mee met rondleidingen.”
Laatste afsluiting busstation Nog één keer krijgen EBS-busreizigers te maken met een flinke afsluiting van het busstation aan de IJ-zijde van het station. Het westelijk deel ervan (waar de bussen nu hun begin- en eindhaltes hebben) wordt vanaf komende december tot in de zomer van 2014 afgesloten. In die periode vinden de laatste werkzaamheden plaats aan het platform en de overkapping. In de zomer van 2014 prijkt
dan het woord ‘Amsterdam’ op de kap boven het busstation. Het platform zelf wordt nog eens 3.500 vierkante meter groter, een oppervlak van zo’n veertien tennisvelden. Het resterende deel zal worden gedragen door circa 24 betonnen kolommen. De oplossing voor de busreizigers is inmiddels een bekend recept: alle bussen vertrekken vanaf het oostelijk deel van het busplatform en de halte Prins Hendrikkade is de eindhalte. Meer informatie hierover volgt later dit jaar.
De ‘bouwspotter’ groeide op met drie broers en een zus. “Ze kozen allemaal een ander beroep. Elektricien, metaalbewerker, timmerman en mijn zus ging in een banketbakkerij werken. Onze vader was smid. Zo leer je dus veel over allerlei soorten werk. Ik denk dat daar mijn nieuwsgierigheid vandaan komt.” Vindt Jaap het nu dus jammer dat bepaalde bouwprojecten goed opschieten? “Nee hoor”, lacht hij. “Het moet natuurlijk een keer af. En we hebben in andere projecten nog een paar jaar te gaan. Dus ik vermaak me nog wel even.” CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013 3
BOUW
Amsterdam Centraal: hoogwaardige entree van de stad Station Amsterdam Centraal en de omgeving ervan is een heksenketel. Maar de minst luidruchtige groep gebruikers speelt er misschien wel de belangrijkste rol. Elke dag komen er ruim 250.000 reizigers. De gemeente gaat er de komende jaren voor zorgen dat ze veiliger en comfortabeler door het stationsgebied kunnen lopen. Een stevig obstakel daarin vormt nu nog het drukke deel van de Prins Hendrikkade dat aansluit op het Stationseiland. Dit wordt daarom aangepakt. Dagelijks kunnen straks 150.000 tot 200.000 voetgangers, 30.000 fietsers en 65.000 trampassagiers makkelijk lopen, fietsen en vervoerd worden tussen het IJ en de Dam. En de 20.000 automobilisten die nu nog dagelijks over het drukke stuk Prins Hendrikkade rijden, gebruiken straks de nieuwe autotunnel onder het busstation.
A
msterdam Centraal en omgeving worden klaargestoomd voor de toekomst. Steeds meer mensen zullen het station gaan gebruiken, bijvoorbeeld om naar de Noord/Zuidlijn te gaan. Of om over te stappen van het ene vervoersmiddel op het andere. “Daarom is een goede doorstroming erg belangrijk. Dat geldt voor alle gebruikers zoals de vele fietsers, maar zeker ook voor de grote aantallen voetgangers die we hier elke dag ontvangen. In onze plannen en de uitvoering ervan werken we er hard aan om ze ruim baan te geven”, zeggen Tobias Baardman en Stijn Lechner, projectmanagers bij de Gemeente Amsterdam.
Ander gezicht Die ruimte voor de voetgangers komt zowel in het station (onder meer dankzij verbeterde tunnels en extra passages) als eromheen: het maaiveld krijgt uiteindelijk een compleet ander gezicht. Aan de centrumzijde bijvoorbeeld met een ruim Stationsplein. En aan de IJ-zijde met een boulevard voor voetgangers en fietsers en daaronder een nieuwe tunnel voor het gemotoriseerde verkeer, met in beide richtingen twee rijbanen. De project-
managers: “Aan de centrumkant loop je als voetganger straks vanuit het station het vernieuwde Stationsplein op en daarna het eveneens heringerichte Damrak. Maar er is momenteel nog een flinke hindernis: het stuk Prins Hendrikkade dat langs het station loopt. Fietsers, voetgangers, brommers, trams, bussen, touringcars, taxi’s… alles rijdt hier door elkaar heen. Het is vooral op de kruising met het Damrak erg druk en onoverzichtelijk. Een belangrijk probleem om op te lossen, als we een fiets- en voetgangersvriendelijke route willen maken.”
Onderdeel van Stadshartlus Om dat te kunnen en mogen doen ligt rond het verschijnen van deze Centraal.nu het ontwerp-bestemmingsplan Prins Hendrikkade tussen Droogbak en Oudezijds Kolk ter inzage. Een bestemmingsplan beschrijft wat in een bepaald gebied met de ruimte mag gebeuren. In dit geval bevat het onder meer de mogelijkheid om de verkeerssituatie aan te passen. Tussen de Martelaarsgracht en het Damrak mogen straks alleen nog fietsers, voetgangers en trams komen. Het overige verkeer mag ook op de rest van de Prins Hendrikkade.
“Het ontwerp-bestemmingsplan maakt een mooi, aangenaam en bereikbaar verblijfsgebied mogelijk dat jaarlijks door miljoenen mensen wordt bezocht”, zeggen Tobias en Stijn. “Auto’s rijden niet meer tussen de Martelaarsgracht en het Damrak maar door een nieuwe vierbaanstunnel aan de IJ-zijde, de Michiel de Ruijtertunnel. Deze is een onderdeel van de Stadshartlus, een route voor het autoverkeer door de binnenstad die al jaren geleden door de gemeenteraad is vastgesteld. Zo blijft de binnenstad goed bereikbaar voor autoverkeer en wordt de kruising voor het Victoria Hotel een stuk rustiger en veiliger voor voetgangers en fietsers. En dat geldt daardoor meteen ook voor de voetgangersroute tussen Amsterdam Centraal en Damrak. Die loopt immers ook via de kruising.”
Rust en ruimte De verkeerssituatie rond het Stationseiland verandert dus behoorlijk. Tobias en Stijn schetsen het toekomstplaatje: “Rust en ruimte voor voetgangers en fietsers. En gemotoriseerd verkeer om het Stationseiland heen: niet alleen via de Prins Hendrikkade maar ook aan de IJ-zijde via de nieuwe autotunnel. De P1-parkeergarage blijft
toegankelijk via de route rondom het station. Ook voor touringcars blijven het gebied en de haltes goed bereikbaar, met voldoende mogelijkheden om de haltes aan te doen. Zo kunnen ze gebruikmaken van een U-bocht bij de Martelaarsgracht. Nood- en hulpdiensten kunnen uiteraard altijd in het gebied komen.”
In aantocht Wanneer een en ander zichtbaar wordt, hangt af van de bestemmingsplan-procedure en de voortgang van bouwprojecten zoals de autotunnel. De projectmanagers nogmaals: “Die tunnel wordt een belangrijk onderdeel van de Stadshartlus en zorgt voor goede bereikbaarheid van het gebied. Hij gaat naar verwachting eind 2014 in gebruik. Daarna kan er bovenop de De Ruijterkade worden ingericht voor voetgangers en fietsers. En dan kunnen we aan de centrumzijde van het station geleidelijk aan beginnen met het Stationsplein en de Prins Hendrikkade. Kortom, het is allemaal in aantocht maar zal nog wel een aantal jaren op zich laten wachten.” Kijk voor plaats- en straatnaamaanduidingen op de middenpagina van dit blad.
Bestemmingsplan
Ontwerp-bestemmingsplan ter inzage
In een bestemmingsplan staan regels van de gemeente over bouwen, verbouwen en het gebruik van grond en panden. Er wordt omschreven waar wel en waar niet mag worden gebouwd en onder welke voorwaarden. Daarnaast geeft een bestemmingsplan aan waar zich bijvoorbeeld woningen, winkels, bedrijven of horeca mogen bevinden en welke grond bedoeld is voor wegen en groen.
Het ontwerp-bestemmingsplan Prins Hendrikkade tussen Droogbak en Oudezijds Kolk beschrijft de toegestane inrichting van het betreffende gebied. Het legt de bestaande situatie vast en maakt planologisch gezien de herinrichting van dit stuk Prins Hendrikkade mogelijk (zoals op hoofdlijnen beschreven op deze pagina’s). De bebouwing aan de Prins Hendrikkade ligt buiten de grens van dit bestemmingsplan. Het ontwerp-bestemmingsplan is op 25 september ter inzage gelegd. Van de ter-
4 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013
De kleur van de bestrating kan afwijken van het getoonde beeld.
inzagelegging wordt officieel kennisgeving gedaan via de Staatscourant, Stadsblad De Echo, www.amsterdam.nl en www.officielebekendmakingen.nl. U kunt het ontwerp-bestemmingsplan inzien op het Stadhuis en op www.ruimtelijkeplannen.nl. U kunt uw reactie binnen zes weken indienen bij de gemeenteraad. In de officiële kennisgeving van de tervisielegging staat omschreven op welke wijze zienswijzen kunnen worden ingediend. CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013 5
OMGEVING
Rembrandt’s Nachtwacht verfraait middentunnel In de middentunnel van station Amsterdam Centraal heeft de ene wereldberoemde Nederlandse schilder plaatsgemaakt voor de andere. Op de panelen aan de bouwwand is sinds kort de Nachtwacht van Rembrandt van Rijn te zien. Het is de opvolger van de afbeeldingen uit de Van Gogh My Dream-expositie die hier tot eind augustus een plek hadden. De nieuwe panelen vestigen de aandacht op de permanente tentoonstelling Rembrandt/All his paintings in winkelcentrum Magna Plaza. In de middentunnel wordt achter de bouwwand hard gewerkt aan de nieuwe inrichting van weer een aantal winkels die eind december open gaan. Om het verblijf in de tunnel tijdens de bouw aangenamer te maken, voorziet NS de wand sinds een aantal jaren van kunstuitingen. Op de bouwwand zet tot eind dit jaar Rembrandt van Rijn’s Nachtwacht de schijnwer-
Bekende Nederlanders over Amsterdam Centraal… Lawaaipapegaai “Het is er enig. Ze serveren superveel. En er zit een papegaai op een stok. Niet dat die het eten er rustiger op maakt, maar toch, een echte papegaai.” Schrijfster Hanna Bervoets over haar favoriete plek om in Amsterdam te eten: Grand Café-Restaurant 1e klas Broodje uitzicht “Als ik even tijd heb ga ik naar boven en op het hoogste punt eet ik dan mijn boterhammen. Uitkijkend over de stad, omringd door fietsen.” Amerikaanse Amsterdammer Pete Jordan, schrijver van ‘De fietsrepubliek’, betuigt zijn liefde voor de fietsflat
pers op Rembrandt/All his paintings. Deze overzichtstentoonstelling in Magna Plaza aan de Nieuwezijds Voorburgwal brengt alle 325 schilderijen van de meesterschilder bij elkaar, chronologisch en op ware grootte. Door de correcte tijdvolgorde ontstaat een goed beeld van de ontwikkeling die Rembrandt doormaakte in zijn werk. Ondersteunende teksten helpen deze ontwikkelingen te begrijpen. Met behulp van de nieuwste technieken zijn
alle werken digitaal teruggebracht naar hun originele staat. Ze zien eruit zoals ze ooit het atelier van Rembrandt verlieten. Rembrandt/All his paintings is het resultaat van tientallen jaren wetenschappelijk onderzoek. In 1968 startte het Rembrandt Research Project dat als doel had het gehele oeuvre van de schilder in kaart te brengen. Onder leiding van Ernst van de Wetering, een internationaal gerespecteerde Rembrandt-specialist, ontstond duidelijkheid over de omvang van het oeuvre van de Leidse schilder. Het Rembrandt-paneel is te zien aan de (vanuit het centrum gezien) linkerkant van de middentunnel. Magna Plaza en Rembrandt/ All his paintings zijn te vinden op Nieuwezijds Voorburgwal 182. Meer informatie: www. rembrandtallhispaintings.com/nl.
Tango Centraal Amsterdam Centraal leek wel Buenos Aires Central op 19 augustus jongstleden. In het kader van het jaarlijkse Grachtenfestival begroette het station Cuarteto SolTango, vier muzikanten uit verschillende landen die over de hele wereld het befaamde tangogeluid ten gehore brengen. Hun twee optredens tijdens het festival vormden hun debuut in Nederland. De zestiende editie van het Grachtenfestival had als thema ‘Op reis’. Daarvoor was station Amsterdam Centraal uiteraard een passend podium. Cuarteto SolTango trad op in een van de nieuwe passages die in het station in aanbouw zijn. Een unieke locatie die nog niet voor reizigers toegankelijk is. NS liet zo het station op een bijzondere manier tot leven komen, onder het motto ‘er is meer te halen op het station dan je trein’. Musici en bezoekers reageerden enthousiast. “De locatie sluit prachtig aan bij de contrastrijke tango: historisch, lyrisch en met een stevige basis”, aldus Karel Bredenhorst, de cellist van het kwartet. Een bezoekster merkte op dat ze ontroerd was door de combinatie van de melancholie van het station met zijn aankomende en vertrekkende reizigers en de aangrijpende tangoklanken. “Zouden reizigers boven, op het perron, ook hebben genoten van wat flarden tangomuziek? Ik hoop het!”
Verliefd terugkomen “Ik kom elke dag terug uit Den Haag. Ik ben nog steeds verliefd op Amsterdam. Ik vind het heerlijk als ik de trein uit kom en Amsterdam Centraal zie met zijn dynamiek.” D66-Tweede Kamerlid Vera Bergkamp Bron alle citaten: Het Parool 6 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013
CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013 7
FOTO SEPTEMBER 2013
Amsterdam Centraal van boven Kijk voor meer informatie over de bouwprojecten op:
www.amsterdamcentraal.nu
4
8
3
5
6 2
1
Derde metro-ingang Stationsplein. Zie pagina 3
2
Opknapbeurt Oosttunnel. Zie pagina 2
3
Afsluiting westelijk deel busstation. Zie pagina 3
4
Westelijk kruispunt. Zie pagina 2
5
Middentunnel. Zie pagina 2 en 6
6
Nieuwe autotunnel. Zie pagina 4/5
1
7.1
7.2
7.1
Hoek Prins Hendrikkade en Martelaarsgracht. Zie pagina 4/5
7.2
Hoek Prins Hendrikkade en Damrak. Zie pagina 4/5
8
8 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013
Inhijsen waterkering. Zie pagina 12
CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013 9
OMGEVING
Handige tips
Fietsparkeren: heldere regels, handige tips
Het lijkt soms een onmogelijke opgave om uw fiets te parkeren rond Amsterdam Centraal. De tips en adviezen op deze pagina geven u echter een dikke kans om tóch te slagen. Sommige liggen misschien erg voor de hand. Maar toch zijn ze de moeite waard om in gedachten te houden.
Internationaal onderzoek wees het eerder dit jaar opnieuw uit: Amsterdam is de populairste fietsstad ter wereld. Bij station Amsterdam Centraal blijkt hoeveel mensen het daarmee eens zijn. Met als keerzijde van de medaille dat het vinden van een parkeerplek best lastig kan zijn. In de toekomst komen er nieuwe stallingen rond het station. Die zullen plaats gaan bieden aan circa 17.500 fietsen. Tot die tijd zijn er overal in het gebied rekken en tijdelijke stallingen. Op deze pagina’s de regels die in de huidige situatie gelden rond het fietsparkeren nog eens helder verwoord. En een aantal handige tips en slimme adviezen om een goede kans te maken op een veilige stallingsplek.
Chris uit het Amerikaanse Maryland woonde een aantal jaren in Amsterdam. Nu is hij even terug om zijn kersverse bruid Lauren de stad te laten zien. Inclusief al die amazing bicycles. “Ik ken de regels. Mijn eigen fi fiets ets werd ook wel eens weggehaald, dan leer je het wel”, grijnst hij. “Het valt me nu ik weer terug ben op dat er veel minder fi fietsen etsen overal staan geparkeerd. Dat wordt kennelijk beter gecontroleerd dan vroeger.”
Heldere regels De populariteit van de fiets zorgt voor grote parkeerdrukte rond Amsterdam Centraal. Het gevolg is dat de stallingen overvol raken en fietsers zomaar ergens hun rijwiel neerzetten. De gemeente heeft daarom een aantal heldere regels vastgelegd. De twee belangrijkste: • fietsen mogen uitsluitend in de rekken worden geplaatst; • fietsen mogen maximaal 14 dagen aaneengesloten in een rek staan.
zo’n fiets er na 14 dagen nog steeds, dan haalt het team ‘m weg en brengt ‘m naar het Fietsdepot in het Westelijk Havengebied. Tegen betaling van € 10 en op vertoon van fietssleutel en identiteitsbewijs krijgt u hier uw fiets weer terug (www.amsterdam.nl/parkerenverkeer/fiets/fietsdepot). Heeft u een vraag over het parkeren van uw fiets, stel deze dan gerust aan een van de medewerkers van het team.
Rond het station zijn duizenden gratis stallingsplekken. U vindt ze bijvoorbeeld in de inmiddels wereldberoemde fietsflat tegenover het IBIS-hotel. Even verderop zijn honderden stallingsplekken in en nabij de Westertoegang, zowel aan de centrum- als aan de IJ-zijde van het station. Merendeels overdekt en met camerabewaking. Aan de IJ-zijde kunt u onder andere terecht op het fietsplatform en op de fietspont. Aan de oostkant van het station vindt u zowel aan de centrum- als aan de IJ-zijde honderden stallingsplekken. Ze staan vooral in de bocht tussen de Kamperbrug en de Oostertoegang.
Ergens nog wat kleingeld liggen? Aan de west- en oostkant van het station zijn twee bewaakte stallingen. Voor slechts € 1,25 per 24 uur staat uw fiets hier veilig, droog en bewaakt. Een ‘tienstrippenkaart’ kost € 11,50. “Er is hier altijd wel plek”, ervaart Jasper die op de bovenste etage van de fi fietsflat etsflat zijn ketting vastmaakt. “Ik ben een van die mensen die probeert vijf minuten eerder van huis te gaan. Dat helpt echt. Ik zie hier wel helaas vaak kapotte fi fietsen etsen of lekke banden. Ik vraag me af of die wel vaak genoeg worden weggehaald.”
P IJ-zijde Oost
P Spoorviaduct
10 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013
Hoe verder van het station u zoekt naar een plek, hoe groter de kans dat u er eentje vindt. Kijk voor locaties op de fietsverwijsborden.
Het is soms lastig maar het kan veel opleveren: ga vijf of tien minuten eerder van huis. Dat zorgt precies voor die paar minuten om te parkeren in een van de stallingen die zich wat verder van het station bevinden.
P Fietspont
P Fietsflat
Zoek het verder weg
Elke minuut telt
Fietsers die zich niet aan de regels houden lopen een grote kans om bij terugkomst géén fiets meer aan te treffen. Een team van stadsdeel Centrum controleert elke dag de stallingen rond het station. Fietsen die buiten de rekken staan geparkeerd worden direct verwijderd. Daarnaast hangt het team waarschuwingsstickers aan het stuur van fietsen die voor langere tijd lijken te zijn geparkeerd. Staat
P West bewaakt
Overal in het stationgebied hangen rood/witte ‘fietsverwijsborden’. Hierop staat vermeld waar u kunt parkeren als uw vertrouwde stalling vol is. Inclusief looproute en hoe lang het duurt. Vaak is dat maar een paar minuten.
Gratis stallen
Waarschuwingsstickers
P Fietsplatform
Gebruik de borden
P Oost bewaakt P Oost onbewaakt
Rachid staat klaar om te vertrekken uit de fietsflat. fietsflat. “Ik woon in Westerpark. Dus ik ga meestal hierheen omdat ik aan deze kant van het station aankom. Er is vaak geen plek. En ik erger me eraan dat mensen hun fietsen fietsen tussen andere fi fietsen etsen proppen. Als ik tijd heb ga ik vaak naar het pontje aan de andere kant van het station. Daar is altijd wel een kans.”
Nieuwste stalling
Krat voorop, fiets omhoog
Een van de nieuwste gratis stallingen staat aan de IJ-zijde van het station op de hoek van de Oostertoegang en de De Ruijterkade (aangegeven met het bord ‘P IJzijde Oost’). Hier is heel vaak nog plek. Ook is hier een speciaal vak voor het parkeren van bromfietsen en scooters. Via de Oostertoegang en de brug naar het Stationseiland bent u er in een paar minuten.
Veel Amsterdammers hebben tegenwoordig een boodschappenkrat voorop hun fiets. Eenmaal gestald kan dit een behoorlijke belemmering zijn voor fietsers die ernáást willen parkeren. Als u zo’n fiets heeft, parkeer hem dan op zo’n verhoogd rek waar u uw fiets in moet tillen. Fiets en krat torenen dan boven de andere fietsen uit en vormen geen obstakel.
Hou ‘m strak Tot slot een tip van het fietsteam. Sommige mensen tillen fietsen die keurig staan geparkeerd uit het rek, leggen ‘m dwars op de fietsen die ernaast staan en parkeren tot slot hun eigen fiets in het leeggekomen rek. Een lange, bungelende ketting nodigt kennelijk uit tot dit gedrag. Voorkom het door uw fiets met een ketting zo strak mogelijk vast te binden. Meer informatie over fietsen en fietsparkeren in Amsterdam: www.amsterdam.nl/fiets CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013 11
IN BEELD
CENTRAAL.TOEN
Laat die nachtbrakers maar schuiven De kans dat het gebeurt is heel erg klein. Maar mocht ergens in de Noord/Zuidlijntunnel een lekkage ontstaan, dan kan de hele tunnel vollopen. Hij wordt daarom met drie waterkeringen beveiligd: bij de Sixhaven in Noord, in het Natte Damrak en nu ook ter hoogte van de De Ruijterkade. Voor de laatstgenoemde veranderden de bouwers eind augustus in nachtbrakers, zodat ze het verkeer zo min mogelijk hinderden. In één nacht hesen ze met een enorme kraan twee stalen waterkerende schuiven op hun plek. Deze ‘calamiteitenkeringen’ met een totaalgewicht van 31 ton zitten hier nu boven de Noord/Zuidlijn-tunnel. Ze kunnen in een rampsituatie net als de andere twee binnen drie minuten worden gesloten.
Amsterdam Centraal is een ideale plek voor opvallende en grappige gebeurtenissen. In deze derde aflevering van ‘Station vol herinneringen’ een aantal mooie nieuwe verhalen van lezers en een persoonlijke aanvulling door onze vaste medewerker Dick Keijzer.
Station vol herinneringen (3) Kop voorover “In het voorjaar van 1952 was ik met een groep op bezoek in de toenmalige locomotievenloods op Amsterdam Centraal”, schrijft Jan de Wolf (83). “Tussen de rails lag een betonplaat te glinsteren in de zon. Ik zag een gloednieuwe elektrische locomotief naderen en ik dacht: ‘Even een foto maken’. Ik stapte op de plaat maar het bleek geen beton te zijn! Het was de waterput waarin na het rijden het as van de stoomlocomotieven werd gestort. Ik belandde languit onder water. Hulpvaardige handen trokken mij uit de diepte. In het dienstgebouw kon ik douchen en kreeg ik een overall. Dat had een mooie bijkomstigheid: door die kledij kon ik onder de locs doorlopen en alles goed bekijken. Ideaal voor een werktuigkundige in opleiding.”
Sloopkogel “De locomotievenloods waar Jan over vertelt was een gebouw in de vorm van een halve maan”, vult Dick Keijzer aan. “Hier vond het onderhoud aan de locs plaats. De loods werd gebouwd in 1923 en gesloopt in 1957, toen 12 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013
elektrische en dieseltreinen de stoom definitief verdrongen. Het slopen van de loods kan ik mij nog goed herinneren. Het gebeurde met grof geweld van een stalen sloopkogel en pneumatische hamers. Anders kwamen ze nooit door die dikke betonnen muren heen. Het ging gepaard met veel lawaai en stof. Op deze plek verrees in 1960 het Havengebouw.”
Dames en heren(kappers) “Amsterdam Centraal is altijd het middelpunt van mijn leven geweest”, meldt Han van der Velde (78). “Net van school en aan het werk op de Prins Hendrikkade stalde ik er mijn fiets. Het aantal fietsen was nog niet zo chaotisch als nu. Ook ging ik op het station naar de herenkapper. Er waren vier of vijf kappers en je gaf als gebruikelijk een fooitje. De kapper zei dan ‘Pot voor meneer’ en de andere kappers zeiden in koor ‘Dank u, mijnheer!’. Vaak kwam ik bij de dames van het NS-inlichtingenbureau, want ik verzamelde vakantieen reisfolders. Ze kenden me allemaal! Nog heel vaak kom ik op Amsterdam Centraal. Een beetje mijn thuis.”
Uit eten, een belevenis “Ik ben geboren in 1941 in Amsterdam”, besluit Charlotte Poot. “We woonden op de Herengracht. Mijn ouders aten heel vaak buiten de deur. De Roode Leeuw, Brouwerswapen, Formosa. Op het station kwamen we in wat nu het Grand Café-Restaurant 1e klas is. Mijn zuster en ik vonden het altijd een belevenis. Vooral de inrichting was bijzonder. Maar ik kan me uit die tijd de papegaai die er nu zit niet herinneren.”
Centraal.nu blijft benieuwd naar uw herinneringen aan Amsterdam Centraal. Mail ze in maximaal 100 woorden naar
[email protected] met in de onderwerpregel ‘Centraal.nu / Herinneringen’.Vermeld ook uw naam, uw woonplaats, uw huidige of vroegere beroep, uw leeftijd en uw telefoonnummer.
CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013 13
BEKEND MET AMSTERDAM CENTRAAL
‘Nu nog een jazzcafé!’ In elke Centraal.nu: een bekende Amsterdammer aan het woord over station Amsterdam Centraal.
Z
e gebruikt tegenwoordig meestal het Bijlmer ArenA-station, maar Soundos el Ahmadi kent Amsterdam Centraal goed. De stand-upcomedian, presentatrice en in 2011 verliezend finalist van ‘Wie is de Mol?’ zette er zo’n vijftien jaar geleden haar eerste carrièrestappen. “Ik deed toen jongerentheater. Een jaar of 16 was ik. We spraken met de groep regelmatig af bij het meeting point en dan gingen we met de trein op pad. Ik kwam hier dus vaak. Ik had zelfs mijn eigen zwerver haha. Daar maakte ik steeds een praatje mee en soms gaf ik hem een broodje.” Als soloartiest bleef Soundos de trein gebruiken. “In mijn eentje naar alle uithoeken van het land. Ik heb nu een paar jaar mijn rijbewijs maar ik gebruik de trein nog regelmatig. Onlangs nog voor een optreden in Venlo. Zo’n lange reis is voor mij dan echt een rustmoment. Kan ik lekker in mijn grappenboekje bladeren.” Op Amsterdam Centraal komt Soundos nu dus minder vaak dan vroeger. Maar áls ze er is, is ze altijd weer onder de indruk. “Soms vergeet je te kijken. Dan zie je bijna over het hoofd hoe mooi iets kan zijn. Dit station is zo charmant en kolossaal. Een echt stoer begin van Amsterdam. Dat het wordt opgeknapt vind ik heel goed. Anders worden we een derdewereldland. Het is zó belangrijk voor de stad. We verdienen veel geld aan de toeristen. Die moeten we goed ontvangen.” Toen Soundos een tijdje terug op het Stationsplein uit de metro kwam viel haar mond open. “Ik wist niet wat ik zag. Voorheen liep je echt door de verbouwing heen. Nu is er weer licht en ruimte.” Binnen is Soundos blij met de diverse winkels. “Ik koop er een snack of een tijdschrift of nagellak. Maar weet je wat me nou nog leuk lijkt als toevoeging? Een jazzcafé! Volgens mij is daar echt een markt voor want hier komen zóveel mensen. Lekker loungen als je ’s avonds laat aankomt met de trein.” Soundos is vanaf eind september op tournee met haar voorstelling ‘Er is geen plan B’. 14 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013
MENINGEN
CENTRAAL OP
Wat mij opvalt…
Twitter
Centraal.nu vraagt in elk nummer naar úw mening. Deze keer daalden we af in de metrohal die in aanbouw is onder het Stationsplein. De contouren van de definitieve hal beginnen zichtbaar te worden. Ook beginnen vloer en wanden hun definitieve karakter te krijgen. Onze vraag daarom: “Er wordt hard gewerkt in de hal. Hij is nog niet helemaal klaar, maar wat vindt u er tot nu toe van?”
De meest opvallende tweets van onze volgers op @020centraal
misschien? Of plafondposters! Een muziekje op de achtergrond zou ook wel leuk zijn.”
‘Beter dan het was! Ik vond het altijd een beetje donker.’
De aankleding van de hal is ook iets waar student Tim op wijst. Hij is op weg naar de metro om uiteindelijk via station Amsterdam Amstel thuis te komen in Huizen. “Het is een hele functionele hal aan het worden. Er is weer meer ruimte om te lopen. Maar ik vind het er allemaal nog wat onaf uitzien. Een likje verf lijkt me geen kwaad kunnen. Ik zou ook suggereren om reclameposters aan de muren te hangen.
Bernhard
B
ernhard zegt elke dag in de metrohal te komen. Meestal reist hij vanaf Zeeburg met de metro naar de Bijlmer om daar boodschappen te doen. Mooi en ruim vindt hij de hal. “Beter dan het was! Ik vond het altijd een beetje donker.” Van de bouw heeft hij nooit last. Wel heeft hij een wens: “Betere wegwijzers want anders kan ik straks niets meer vinden.” Tweelingzussen Rinda en Sanne uit Langerak hebben geparkeerd bij het ArenA-stadion, komen nu uit de metro en stuiven door de hal. Ze gaan winkelen in de stad. “We komen hier niet zo vaak maar het ziet er mooi strak uit”, zegt Rinda terwijl ze de omgeving goed in zich opneemt. Wijzend op de bouwterreinen die nog achter hekken zitten: “Als die delen er nog bijkomen wordt het lekker ruim.” “Ik ben wel benieuwd hoelang die muren wit zullen blijven”, vraagt Sanne zich af. “Het is ook nog een beetje kaal. Plantenbakken
2 augustus 2013 Awesome Amsterdam @AwesomeAMS Waiting @ Amsterdam Centraal? Head to IJ-side bus platform for AMAZING view & nice red and gold shadows @020centraal pic.twitter.com/ Jq9cjJk0ka
18 augustus 2013 Jos van Zetten @Newsphoto Hier komt de nieuwe trap naar perron 1 op #Amsterdam Centraal #CS020 #ProRail #020DIVV #LVP @020Centraal pic.twitter. com/03Ik8XhVhb
‘Het is een hele functionele hal aan het worden.’ Tim
27 augustus 2013 Prins Hendrik @Amsterdam1012 Voldoende fietsparkeergelegenheid bij @020Centraal CS pic. twitter.com/lw9m5CJQhL
‘Ik vind het hier mooi, ruim en schoon!’ Stella
Maar ik wil hier géén winkels of andere voorzieningen. Daar komen alleen maar opstoppingen van.”
‘We komen hier niet zo vaak maar het ziet er mooi strak uit.’ Tweelingzussen Rinda en Sanne
Op de valreep ‘overvallen’ we nog even een hollende Stella. Ze is actrice, net aangekomen uit Den Haag en moet nu naar de metro richting het Waterlooplein. Nauwelijks tot stilstand komend begint ze te stralen en roept bondig: “Ik vind het hier mooi, ruim en schoon!”
Bekijk meer tweets en retweets op @020centraal Bezoek Amsterdam Centraal nu ook op Facebook! facebook.com/amsterdamcentraalstation020 CENTRAAL.NU NUMMER 8 2013 15
Colofon Centraal.nu is een uitgave van Gemeente Amsterdam, NS en ProRail 3e jaargang, nummer 8, september 2013 Redactieadres Centraal.nu Stationsplein 9 1012 AB Amsterdam T 020 344 50 74 F 020 344 50 80 E
[email protected] I www.amsterdamcentraal.nu @020centraal facebook.com/amsterdamcentraalstation020 Teksten Bas Berwers Tekstbijdrage Dick Keijzer Eindredactie Gemeente Amsterdam Foto’s Wiebke Wilting, Ronald Knap, Ton van Rijn, Spaarnestad Photo Artist’s impressions Bureau Trazar (pagina 4/5), Niek van Brussel (pagina 2) Luchtfoto middenpagina Paul Deelman, 5 september 2013 Vormgeving Monter, Amsterdam Druk Drukkerij Mart.Spruijt bv Oplage 40.000 exemplaren Wijzigingen in planning en ontwerp voorbehouden. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Amsterdam, NS en ProRail aanvaarden geen aansprakelijkheid voor onjuistheden en onvolledigheden.
