Casus A. Kunstvoeding

Zuigelingenvoeding en voeding bij jonge kinderen

Astrid Vanoppen diëtiste

Zuigelingenvoeding en voeding bij jonge kinderen Google zoeken zuigelingenvoeding, flesvoeding

Casus A

Sofie wordt als eerste kind van gezonde ouders geboren.

Het geboortegewicht bedraagt 3,500 kg (= P50-P75). De geboortelengte is 51.5cm (=P75-90). De moeder beslist geen borstvoeding te geven.

Advies?

Welke voeding? Volume? Hoeveel voedingen per dag? …

Kunstvoeding Wei-overwegende startvoeding Caseïne-overwegende startvoeding Partieel hydrolysaat Doorgedreven hydrolysaat Startvoeding op basis van soja Anti-regurgitatie melken

Casus A: Welke voeding? 1. STARTVOEDING

WEI-DOMINANT (UITZ. SOJA-EIWIT)

CASEINE-DOMINANT OF GELIJKE VERHOUDING WEI/CASEINE

1.1 Standaardstartvoedingen kunnen gestart worden op CB = geadapteerde melk

1.2. Voeding voor digestieve ongemakken ‘functionele’ of comfort’voedingen kunnen niet gestart worden op CB of HB

1.3. Niet-standaard startvoedingen start mits indicatie en na overleg arts - hydrolysaten (partiële, doorgedreven) - antiregurgitatie - sojavoeding

1. STARTVOEDING

1.1 Standaard startvoedingen



Beba 1

Novalac verzadiging 1

(70/30) (zetmeel)

(20/80), zetmeel, LCP)

Enfamil Premium 1 (60/40) (LCP, nucleotiden)

= geadapteerde melk Guigoz 1 (70/30)

Nan Pro 1 (70/30) (laag fosfaat, pro, LCP)

Novalac1 (60/40)

Nutrilon1 (60/40) (pre, LCP, nucleotiden)

NutrilonVerzadiging1 (60/40, pre, LCP, zetmeel, nucleotiden)

1. STARTVOEDING

1.2. Voeding voor digestieve ongemakken ‘functionele’ of comfort’voedingen



Enfamil HA Digest

Enfamil O-lac

(60/40, partieel hydrolysaat. LCP, verlaagd lactose)

(20/80) (LCP, lactosevrij)

Nan Sensitive (wei, partieel hydrolysaat, lactosearm, pro, LCP, laag fosf.)

Novalac diarinova (0/100, fructose, glucose, lactosevrij, MCT, rijstmeel, pectines)

Nan Transit 1 (70/30, pro, verlaagd fosfaat, zetmeel, verzuurd)

Novalac AC 1 (60/40, verlaagd lactose)

Nutrilon Omneo 1 (wei, partieel hydrolysaat, pre, ß-palmitaat, verlaagd lactose, zetmeel, LCP, nucleotiden)

Novalac Transit 1 (60/40, MCT, Ca/P=2), Mg, 100% lactose

1. STARTVOEDING 1.3. Niet-standaard startvoedingen - hydrolysaten (partiële, doorgedreven)



Nan HA Pro 1 (wei, part. hydr., pro, LCP, laag fosfaat)

Novalac HA 1 (wei, partieel hydrolysaat, verlaagd lactose, maïszetmeel, aardappelzetmeel)

Nutrilon Pepti 1 (wei, extensief hydrolysaat, pre, LCP, nucleotiden)

Nutrilon HA 1 (wei, partieel hydrolysaat, LCP, pre, nucleotiden)

- antiregurgitatie

Nan AR 1

Enfamil AR 1 Lipil

(wei, partieel hydrolysaat, zetmeel, laag fosfaat, pro)

(20/80, LCP’s, rijstzetmeel)

Novalac AR 1 (20/80, maïszetmeel (99% amylopectines)

Nutrilon AR 1 (20/80, johannesbroodpitmeel, LCP’s, nucleotiden)

- sojavoeding

Nutrilon Soya 1 (zetmeel)

Casus A



Advies?

Voeding? Volume? Hoeveel voedingen per dag? …

Voedingsbehoeften Energie

groei en ontwikkeling Leeftijd individueel aktiviteit wisselend maand verschillend per dag 1

Gewicht (kg)

Energie behoefte

Jongen

Meisje

kcal/kg/dag

4,0

4,0

115

3

6,0

5,5

100

6

8,0

7,5

95

9

9,0

8,5

95

12

10,0

9,5

95

18

11,5

11,0

95

24

12,5

12,0

95

30

14,0

13,0

95

36

15,0

14,0

95

Voedingsbehoeften Water Leeftijd

Water ml/kg/dag

0-4m

130 – 150

4-8m

120 – 130

8 - 12 m

100 – 110

1-6j

75 – 100

6 - 14 j

65 – 80

>14 j

45 – 60

Casus A



Advies?

Voeding? Volume? Hoeveel voedingen per dag? …

Voedingsfrequentie bij flesvoeding Eerste vier à zes weken : zes voedingen Vervolgens vijf voedingen tot ongeveer vijf zes maanden en liefst indien de baby wil tot één jaar Vaste voeding introduceren tussen leeftijd vier-zes maanden Een vaste maaltijd vervangt een flesvoeding

Casus A



Vragen die moeder stelt:

Hoe fles bereiden? Hoeveel maatjes poeder op hoeveel water? Met welk water? Welke flessen, spenen? Mag ik voeding voor een hele dag bereiden? Moet ik me strikt houden aan de hoeveelheid maatschepjes? Welk water is geschikt? Hoe kan ik melkvoeding op de juiste temperatuur brengen Mag ik een flesje opnieuw opwarmen? Hoeveel melk per keer en per dag?Hoe frequent een fles aanbieden tijdens de verschillende weken, maanden van het eerste levensjaar? Kunnen we de baby overvoeden?Hoe weten of de baby genoeg heeft? Hoelang alleen flesvoeding?Introductie vaste voeding?

www.kindengezin.be

Melk samenstelling Eén maatje poeder bij 30 ml water Of drie maatjes poeder plus 90ml water geeft 100ml melk. Of 18 maatjes poeder bij 540 water geeft 600ml melk Of 27maatjes poeder bij 900ml water geeft 1 liter melk

Problematiek

Ernstige infecties bij zuigelingen veroorzaakt door bacteriën in melkpoeder met de dodelijke afloop Enterobacter Sakazaki

Oorzaak? Besmette kunstvoeding? Belgische wetgeving Kunstvoeding is niet steriel maar voldoet aan wettelijke voorschriften Oorzaak van de infectie Bereiding? Transport? Bewaring?

Reactie overheid

omzendbrief in mei 2002 Federaal Agendschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Advies FAVV

strikt naleven van de voorschriften op de verpakkingen hygiëneraadgevingen bewaarvoorschriften gebruiksaanwijzigingen

HACCP normen : Hazard Analysis Critical Control Points

HACCP mogelijke gevaren indentificeren en voorzorgsmaatregelen omschrijven kritische controlepunten bepalen bepalen grenswaarden waarbinnen afwijkingen toegelaten zijn controleplan uitwerken

Reactie firma’s zuigelingenvoeding = hygiëneraadgevingen op de verpakking

maak slechts 1 zuigfles klaar en geef ze onmiddellijk giet restjes van de niet leeggedronken zuigfles zonder aarzelen weg niet overdoseren, maatjes afstrijken met gesteriliseerd mes doos goed sluiten en op frisse en droge plaats bewaren doos binnen de 30 dagen na opening opgebruiken

Reactie van VVK = richtlijnen voor het bereiden van kunstvoeding voor de zuigeling : een Belgische Consensus Verschenen in het Tijdschrift voor Geneeskunde, 59, nr.19, 2003

HACCP normen kinderziekenhuis

Melkkeuken - persoonlijke hygiëne - water - bewaren tussen 2° - 6° - toegang, doorgeefluik - opleiding personeel (HACCP) - traceerbaarheid voeding (72 uur) - geopende dozen: max. 1 maand - steriliseren materiaal - bewaring max. 24 uur

HACCP normen kinderziekenhuis

Transport - gekoeld - koelkasten op de afdeling 2° - 6°

Ontslag: geen bereide voeding mee naar huis

Richtlijnen voor thuis klaarmaken van kunstvoeding

bereidingsinstructies: verpakking navolgen leidingwater of mineraalwater « geschikt voor het klaarmaken van zuigelingenvoeding » gebruik gesteriliseerde flessen en spenen «fles-per-fles » correcte maatschepje correcte dosage

Richtlijnen voor thuis klaarmaken van kunstvoeding de fles opwarmen in «bain-marie», flessenverwarmer of microgolfoven niet heropwarmen restjes weggooien een geopende doos maximaal 1 maand bewaren op droge plaats

Bereiding van een zuigfles altijd eerst de handen wassen ! de nodige hoeveelheid water in de gesteriliseerde zuigfles gieten al dan niet opwarmen de nodige afgestreken maatjes kunstvoeding toevoegen de fles afstoppen goed schudden of rollen

Materiaal glazen en kunststof flessen van 120 tot 350 ml inhoud

latex en siliconen spenen korte, lange en dentalvorm met 1 à 4 openingen

Stap voor stap

Addendum: PH Chaudfontaine 7,0 Contrexeville 7,1 Evian 7,2 Hepar 7,2 Spa Reine 5,8 TOP Vittel 7,2 Volvic 7,2 samenstelling waters (mg/l)

Na 44,0 7,0 5,0 12,3 3 195 3,0 8,0

Ca 65,0 467 78,0 555 3,5 1,3 202 10,4

Mg 18,0 84,0 24,0 110 1,3 0,8 36,0 6,0

SO4 40,0 1192 10,0 1479 6,5 120 306 4,0

Casus A


Het geboortegewicht bedraagt 3,500 kg (= P50P75). De geboortelengte is 51.5cm (=P75-90). De moeder beslist geen borstvoeding te geven.

Vragen die moeder stelt:

Is volle, halfvolle, magere koemelk of geitenmelk een geschikt alternatief?

Samenstelling (per 100 ml melk) KJ

lactose eiwit (g) (g)

cas/lact vet (g)

C 18:2 (g)

Moedermelk

297

6.8 1.1-1.5 30/70

3.1-4.6 0.3-0.6

Volle KM

272

4.8

3.5

80/20

3.5

0.092

Halfvolle KM

205

4.8

3.5

80/20

1.5

0.06

Magere KM

146

4.8

3.5

80/20

0.1

0.0002

Geitenmelk

300

4.2

3.7

80/20

3.9

0.002

Samenstelling moedermelk, koemelk (per 100 ml) Energie Lactose Cal g

Eiwit g

Vet g

Na mg

K mg

FZ µg

17

51

5.2

Moedermelk

71

6.8

Volle KM

65

4.8

3.5

3.5

49

152 5.9

Halfvolle KM

49

4.8

3.5

1.5

49

152 5.9

Magere KM

35

4.8

3.5

0.1

49

152 5.0

Geitenmelk

72

4.2

3.7

3.9

42

127 0.8

1.1-1.5 3.1-4.6

Referentie: Nubel

Energie Cal

KH g

Eiwit g

Vet g

Moedermelk Volle KM

71 65

6.8 4.8

Volle choc.

87

12.9

3.6

2.4

Halfvolle KM

49

4.8

3.5

1.5

Halfvolle choc. Magere KM

79 35

12.9 4.8

3.2 3.5

1.6 0.1

Magere choc Gervais drink Fristi Petit Gervais Fruitsap

64 83 65 131 46

12 14.5 14 18 11

3.5 2.7 2.5 4.3 0.7

0.3 1.6 0 4.7 0

Frisdrank

44

11

0

0

1.1-1.5 3.1-4.6 3.5 3.5

Casus A

Na twee maanden weegt Sofie 5,500 kg (= P75) en is haar lengte 58cm (=P75). Overdag vraagt ze om de 2 à 3 uur voeding. s’ Nachts slaapt ze door. Volgens de vriendin van de moeder en de grootmoeder zou de duur tussen twee voedingen nu minstens 4 uur moeten bedragen. Sofie drinkt momenteel 5 x 180ml. De ouders hebben de indruk dat ze na de fles nog niet verzadigd is. Advies?

Besluit i.v.m. startvoeding 1

wei-overwegende voeding

nog aanpassingen nodig

Nan Pro 1, Beba 1 Nutrilon 1, Nutrilon Verzadiging1 Enfamil premium 1 Novalac 1

fundamenteel onderzoek placebo-gecontroleerde studies

caseïne niet meer verzadigend dan wei

Besluit i.v.m. startvoeding 2

gastro-intestinale ontwikkeling en voedingsschema kennen een variatie !

geef “kunstmatige” voeding op een zo “natuurlijk” mogelijke manier

Aanbevelingen i.v.m. kunstvoeding 1 Kunstvoeding op basis van koemelk is aanbevolen tot de leeftijd van 12 tot 18 maanden “Startvoeding” is aangewezen van 0 tot 4 à 6 maanden. Wei- of lactalbumine-overwegende startvoeding is een “eerste keuze alternatief voor borstvoeding”

Aanbevelingen i.v.m. kunstvoeding 2 Dagelijkse sterilisatie van fles en speentjes tot de leeftijd van 6 maanden garandeert hygiënisch veilige voeding. Gebruik flessenwater “geschikt voor de bereiding van babyvoeding”. Leidingwater kan gebruikt worden, maar is geen eerste keus. Tot de leeftijd van 6 maanden hebben zuigelingen geen extra vocht nodig.

Casus B

Pieter is twee maanden oud.

Hij weegt slechts 4,300 kg (=P3-P10) en heeft een lengte van 54cm (=P3-P10). De moeder maakt zich ongerust omdat hij volgens de verpleegster van kind en gezin te weinig drinkt, met name 5 x 110ml. Ze vraagt zich af of ze niet op een zwaardere voeding moet overschakelen?

Pieter is dysmatuur geboren. Zijn geboortegewicht was 2,200 kg (< P 3) en zijn lengte was 47cm (=P3-10). Moeder vraagt of de Calorische intake van Pieter te klein is. Advies? Vraag van moeder: of het kwaad kan een flesje een tweede keer op te warmen omdat Pieter zo een moeilijke drinker is.

Opvolgvoedingen (tweede leeftijdsmelken genoemd) Welke? Wat zijn de verschillen? Hoelang geven?

2. OPVOLGVOEDINGEN 2.1. Standaard opvolgvoedingen en groeimelken

Bambix groeimelk natuur 1 Bambix groeimelk natuur 2 Bambix groeimelk 3 Beba 2

‘opvolg zuigelingenvoeding’ zijn alle caseïneoverwegend

(50/50) (zetmeel)

Nestlé Eerste stapjes melk Nestlé groeimelk 1+

Enfamil Premium 2

(pre)

( 20/80) (LCP’S, nucleotiden)

Nestlé groeimelk 2+

Enfamil Premium 3 ( 20/80) (LCP’S, nucleotiden)

Guigoz Comfort 2 (50/50) (zetmeel)

Juniorgroeidrink Nan Pro 2 (50/50) (pro, LCP’s)

(pre)

Nestlé groeimelk 3+ (pre)

Novalac2 (20/80) Novalac verzadiging 2 (20/80, zetmeel)

Nutrilon 2 (20/80, pre, nucleotiden)

Nutrilon3 (20/80, pre, nucleotiden)

Nutrilon groeimelk (50/50) (pre)

Nutrilon Verzadiging (20/80, pre, zetmeel)

2. OPVOLGVOEDINGEN 2.2. Voeding voor digestieve ongemakken ‘functionele’ of comfort’voedingen

Enfamil digest

Novalac AC 2

(60/40, partieel hydrolysaat, LCP, verlaagd lactose)

(20/80) (verlaagd lactose)

Nan Sensitive

(60/40, MCT, Ca/p =2, Mg, 100% lactose)

(wei, partieel hydrolysaat, lactosevrij, pro, LCP, laag fosf)

Nan Transit 2 (50/50, pro, zetmeel, verzuurd)

Novalac Transit 2

Nutrilon Omneo 2 (wei, partieel hydrolysaat, verlaagd lactose, pre, ß-palmitaat, zetmeel, nucleotiden)

2. OPVOLGVOEDINGEN 2.3. Niet-standaard opvolgvoedingen - hydrolysaten

- antiregurgitatie

Nan HA Pro 2

Nutrilon HA 2

(wei, partieel hydrolysaat, pro, LCP’s)

(wei, partieel hydrolysaat, pre, zetmeel)

Novalac HA 2

NutrilonPepti 2

(wei, partieel hydrolysaat, verlaagd lactose, maïszetmeel, aardappelzetmeel)

(wei, extensief hydrolysaat, pre, nucleotiden)

Enfamil AR 2

Novalac AR 2

(20/80, LCP, rijstzetmeel)

(20/80, maïszetmeel (99% amylopectines)

Nan AR 2 (wei, partieel hydrolysaat, zetmeel)

Nutrilon AR 2 (20/80, johannesbroodpitmeel)

Nutrilon AR 3 (20/80, johannesbroodpitmeel)

- sojavoeding

Bambix Soja groeidrink

Nutrilon soja 2 (zetmeel)

Nutrilon soja 3 (zetmeel)

Opvolgvoedingen

Verschillend van startvoeding door een hoger eiwitgehalte een iets hogere energie-aanbreng een hogere aanbreng van ijzer en linolzuur

Opvolgvoeding aangewezen van 4-6 tot 12-18 maanden Voorbeelden :

Enfamil Premium 2, Nan Pro 2, Nutrilon 2, …

Enkele wetenswaardigheden Tussen de 10de en 15de levensmaand vermindert plots de voedingsbehoefte (ouders hier voor waarschuwen) Rond de 10de levensmaand of later weigeren een aantal baby’s fruitpap als pap,maar willen wel nog fruit in brokjes Rond dezelfde leeftijd willen baby’s enkel nog eten als ze zelf het heft in handen mogen nemen.

Bijvoeding of vaste voeding

Wanneer starten met middag of fruitpap? Uit wat bestaat een fruitpap? Uit wat bestaat een middag? Vervangt dit een ander voeding? Hoe moet de consistentie zijn? Wanneer starten met een broodmaaltijd? Wanneer vis ,eieren? Eetlust van een baby van 0 tot 15 maanden

Vaste voeding : vanaf 4-5 maanden

Mondtechnisch : beginnen afhappen van de lepel tong naar buiten duwend bij het slikken

opstarten fruitpap of groentepap

Aanbevelingen i.v.m. opvolgvoeding Van 4-6 maanden tot 12 à 18 maanden is een opvolgvoeding aangewezen. Gepasteuriseerde volle koemelk mag geïntroduceerd worden vanaf de leeftijd van 12 tot 18 maanden. Goede diversificatie is noodzakelijk. Halfvolle melk is niet aanbevolen vóór de leeftijd van 4 jaar. Magere melk is steeds ongeschikt.


Voedingsschema : 3 à 4 x 180-210 ml opvolgmelk (1 maatje per 30 ml water) fruitpap of groentepap


Voedingsschema : 2 à 3 x 210-240 ml opvolgmelk (1 maatje per 30 ml water) fruitpap en groentenpap (glutenvrij) groentenpap : 100 g groenten + 50 g aardappelen of rijst

Bij familiale allergie of BV kan vaste voeding uitgesteld worden tot de leeftijd van 6 maanden

Vaste voeding : vanaf 6 maanden

Mondtechnisch : beginnen drinken uit een beker. op en neergaande kauwbeweging van de onderkaak.

Invoeren van een eiwitbron : 15 gr vlees of 30 gr vis of 15 gr gevogelte. Invoeren gluten

Vaste voeding : 8 - 12 maanden

Mondtechnisch : zelfstandig drinken uit een beker. gecontroleerd afbijten.

Voedingsaanpassingen afhankelijk van motorische en tandontwikkeling van het kind boterham met beleg stukjes fruit indikken melk

Vaste voeding : 8 - 12 maanden 2 x 240 ml opvolgmelk broodmaaltijd middagmaal fruitpap

Mineralen, spoorelementen en vitamines

Introductie bijvoeding rijk aan ijzer vanaf 6 maand Evt suppletie ijzer tussen 6-18 mdn bij kinderen met vegetarische eetgewoonten en bij kinderen van Turkse en (Noord)Afrikaanse origine Vitamine D : 400 IE vanaf de geboorte tot 2 jaar indien geen aangepaste kunstvoeding (600 IE vanaf de geboorte tot 5 jaar bij kinderen met donkere huid)

Samenstelling van fruitpap een geraspte appel sap van één geperste appelsien eén banaan eén koek gluten?

Bereiding van een fruitpap gebruik vers en rijp fruit gebruik bij < 6 maand : glutenvrije koeken of glutenvrije kindermelen begin met halve stukken fruit (maar drijf de hoeveelheid op !) varieer in soorten fruit niet te lang op voorhand klaarmaken

Bereiding van een groentepap minstens 100 gram verse of diepvries groenten 1 à 2 aardappelen, rijst vanaf 6 à 7maanden: 15 - 25 gram vlees, vis of gevogelte klontje boter, margarine of lepel olie geen zout toevoegen

Industrieel bereide lepelvoeding strikte wetgeving hoge eisen kwaliteit, strenge controles op versheid goede samenstelling

! soms te weinig vetten

gewaarborgd vitaminegehalte

Therapeutische voedingen Welke? Wanneer?

3. THERAPEUTISCHE VOEDINGEN: startvoeding en opvolgvoeding

startvoeding en opvolgvoeding

Alfaré Nutrilon Pepti Lactosevrij Nutramigen 1 en 2 LGG Nutramigen AA

Neocate(<1j) Neocate Advance (>1j) Pregestimil

Casus C

Een peuter van 18 maanden oud heeft 5x per dag diarree zonder bloed of slijmen, maar met onverteerde etensresten. Hij weegt 13 kg (=P 90). Zijn lengte is 85.5cm (= P90). Anamnese

Ontbijt: hij eet nauwelijks een boterham. Hij drinkt fruitsap. Middag: in de kribbe samen met de kinderen een warme maaltijd 16 uur: fruityoghurt of een stuk fruit Avond: witte boterham zonder boter en met choco Als drinken neemt hij meestal limonade, cola of halfvolle melk

Advies?

Casus D

Lisa, een peuter van 15 maand krijgt nog 2de leeftijdsmelk. Moeder vraagt of ze kan overschakelen naar ½ -volle melk die ook door de rest van het gezin gedronken wordt. Intake

2 x 240 ml per dag (uit fles) ontbijt: gesmeerde boterham met smeerkaas (ouders mijden zoet beleg om zoetgewenning te voorkomen) middag: eet mee met de klassieke Vlaamse keuken (1 – 2 aardappelen, +/- 50 g vlees, 1 – 2 soeplepels groenten, saus) 16 uur: fruitpap met roomkaas avonds: gesmeerde boterham met kaas of vlees

Advies?

Casus E

Een moeder met overgewicht van een 20 maand oude peuter wil alles doen om het gewichtsprobleem bij haar dochtertje te voorkomen. De peuter is mollig, het gewicht ligt op P 97 en volgt altijd die lijn. De lengte ligt op P 75. De peuter eet volledig met de pot mee. Moeder kookt vetarm (kookt, stoomt en roostert) en gebruikt geen vetstof op het brood. Intake:

ontbijt : een tas groeimelk. Twee boterhammen met confituur (choco komt niet in huis) middag: ruime portie groenten (bereid zonder vetstof), kleine aardappel en 50 g mager vlees. 16uur: 1 of 2 stukken fruit avond: idem ontbijt

Advies?

Casus F Een moeder is er van overtuigd dat zij vetarm kookt. Zij gebruikt immers Belolive olie voor alle bereidingen. Zij gebruikt ook Belolive margarine op het brood en zij koopt steeds ‘light’ charcuterie- en kaassoorten. Commentaar?

Casus G

Ruben is een drie- jarige peuter die regelmatig buikpijn heeft en dunne stoelgang. Hij groeit normaal en is actief overdag. Slaapt goed ’s nachts. Zijn voeding ziet er vrij normaal uit:

ontbijt: brood en zoet beleg en volle melk of cornflakes voormiddag: een droge koek en 200 ml appelsap middag: soep, brood met kaas of vlees en appelsap namiddag: fruit of koek avond: een warme gevarieerde maaltijd. Als nagerecht meestal pudding of soms een chocolademoes Thuis drinkt hij regelmatig nog fruitsap of water tussendoor.

Advies?

Casus H Jan is 20 maand en weigert alle vormen van melk of kaas. (geen melk, geen sojamelk, geen platte kaas, geen vaste kaas….) Moeder geeft hem daarom Danone Calcium water te drinken. Hij drinkt er 750 ml per dag van. Advies?

Casus I

Jef een jongen komt op de leeftijd van 8 maand voor het eerst consulteren wegens failure to thrive en groeiachterstand. Moeder heeft een IgE- gemedieerde allergie tegen huisstofmijt. Jef werd geboren met een gewicht van 3,760kg (=P75) en een lengte van 51,5 cm (=P50) en hoofdomtrek van 37cm (P97). De eerste zes weken kreeg hij uitsluitend borstvoeding. Op de leeftijd van 7 weken werd Nan HA1 toegevoegd en op de leeftijd van 10 weken werd volledig gestopt met de borstvoeding. Tot zover ontwikkelde de jongen goed. Op 14 weken was zijn gewicht 7,6kg (P95) en zijn lengte 64cm (P90) en hoofdomtrek 42,9cm (P90). Het kind ontwikkelde een eczemateuze dermatitis en de voeding werd gewijzigd in Milumil Soya 1. Het eczeem verbeterde niet en na een paar dagen werd de sojaformule vervangen door Provamel Rijst drink op advies van een homeopaat. Het eczeem verdween. 0p 18 weken werd fruit en groenten geïntroduceerd. Op 30 weken woog hij 9,000kg (P70) en was hij 67,5cm groot (P17) en hoofdomtrek 44,4 (P50). Deze groeiachterstand werd vastgesteld evenals een algemeen oedeem. De hulpverlener die dit vaststelde gaf het advies 5% Milupa milk Complement toe te voegen aan de rijstdrank. Moeder stelde een paar dagen later een groot urineverlies vast. Op de leeftijd van 33 weken kwam Jef op consult bij de kinderarts voor een evaluatie van zijn groeiachterstand. Naast de medische onderzoeken werd door de diëtiste een grondige anamnese afgenomen. Zijn gewicht was 8,080kg (P26) en zijn lengte 68,2 (P14), hoofdomtrek 44,3cm (P37). De groeicurve (gewicht, lengte, hoofdomtrek) toonde een duidelijke knik op de leeftijd van 16 weken. Als belangrijkste werd een hypoalbuminaemie vastgesteld. RAST voor koemelk en soja waren negatief. Er werd een advies gegeven en het kind evolueerde terug goed. (Op 37 weken 9,360kg (P60), lengte 70,1cm (P19) en hoofdomtrek 46,0cm (P62), Serum albumine bijna normaal.) Advies, commentaar?

Dranken: Moet het melk zijn of zijn er alternatieven? Per 100 gram/ml

Energie Kcal

KH g

Eiwit g

Vet g

Groeimelk

60-87

7,5-11,9

1,5-2,5

2,3-3,5

Volle melk

65

4,8

3,5

3,5

Volle chocomelk

87

12,9

3,6

2,4

Halfvolle melk

49

4,8

3,5

1,5

Halfvolle chocomelk

79

12,9

3,2

1,6

Magere melk

35

4,8

3,5

0,1

Magere chocomelk

64

12

3,5

0,3

Volle platte kaas+fruit

122

14,4

6,7

4,1

Fristi

65

14

2,5

0

Eerste Gervais

122

16,4

4,4

4,3

Gervais

95

12,5

6,7

2

Fruitsap

46

11

0,7

0

frisdrank

44

11

0

0

Moedermelk ° startvoeding* opvolgvoeding* volle melk geitenmelk paardenmelk Nannycare geitenmelk voor zuigelingen Rice drink original Lima Rice drink hazelamandel/ Lima Haverdrank naturel Lima Soyadrink Lima startvoeding soja* opvolgmelk soja* Alpro soja 1 tot 3 jaar

energie kcal 71 66 67 66 62 44

Eiwit g 1,3 1,3 1,5 3,4 2,9 2,5

Vet g 4,1 3,5 3,2 3,6 3,6 1

KH g 7,2 7,3 8,1 4,7 4,6 6,2

Calcium mg 34 47 78 115 115 110

Ijzer mg 0,07 0,7 1,1 0,04 0,08 0,07

69

1,5

3,6

7,6

66

0,8

57

0,2

0,9

12

2,4

0,1

81

0,7

3,9

10,7

8

0,5

32 36 66 68 63

0,6 3,6 1,6 1,7 2,6

1,1 2,1 3,5 3,2 2,3

4,8 0,6 7 8,1 7,8

6,4 12 77 97 100

0,5 0,3 0,9 1,3 1,4

° gegevens uit NUBEL, * zijn gemiddelden van verschillende voedingen

Vegetarische voeding

Informatiebrochure voor hulpverleners in de gezondheidszorg VVK voedingscel K&G 2008

Casus J

Peter, een jongen van 1jaar kwam samen met moeder en grootmoeder op consultatie omwille van een groeiachterstand.

Voorgeschiedenis:

Eerste voeding: Nutrilon Pepti Omwille van Reflux: Nutrilon AR1, nadien Nutrilon AR2 op de leeftijd van 4 maanden werd geleidelijk groente en fruitpap ingeschakeld. Moeder klaagt dat Peter zijn fles niet uitdrinkt, soms weigert hij zelfs te drinken. Uit angst voor uitdroging geeft ze hem fruitsap hetgeen hij probleemloos drinkt.

Huidige intake:

Hij weegt 7.100kg (
Ochtend en avond: Flesvoeding: mix van 180 ml Nutrilon AR2 met 1 Betterfoodkoek. Hiervan drinkt hij s’ ochtends maximum 150ml. s’ Avonds drinkt hij zijn fles zelden uit, soms weigert hij. Middag: een potje Olvarit Tussendoor: 1 à 2 potjes Petit Gervais Namiddag: 100 gram fruitpap Tussendoor 1 à 2 flesjes Olvarit vruchtendrank

Advies? Commentaar?

Voeding bij jonge kinderen Google zoeken Peuters, kleuters….

Voedingsstoffen BRANDSTOFFEN energie

vetten (1 gram = 9 Cal) koolhydraten (1 gram = 4 Cal) eiwitten (1 gram = 4 Cal)

BOUWSTOFFEN groei, herstel

eiwitten mineralen water

BESCHERMENDE STOFFEN

mineralen sporenelementen, vitaminen

REINIGENDE STOFFEN

vezels, water

Behoefte aan voedingsstoffen Zuigelingen, jonge kinderen, volwassenen

Wisselend eetpatroon van kinderen op peuter- en kleuterleeftijd Energiebehoefte: Eten als een (nijl)paard of als een vogel?

Voedingsbehoeften Energie

groei en ontwikkeling Leeftijd individueel aktiviteit wisselend maand verschillend per dag 1

Gewicht (kg)

Energie behoefte

Jongen

Meisje

kcal/kg/dag

4,0

4,0

115

3

6,0

5,5

100

6

8,0

7,5

95

9

9,0

8,5

95

12

10,0

9,5

95

18

11,5

11,0

95

24

12,5

12,0

95

30

14,0

13,0

95

36

15,0

14,0

95

Voedingsbehoeften HGR 2006 eiwitten

Kwaliteit eiwitten is belangrijk Te hoge eiwitinname Nierfunctie Aanleiding obesitas op latere leeftijd Verzadiging

Leeftijd

Gewicht

Aanbevolen

Aanbevolen

kg

g/kg/dag

g/dag

4-6 m

7,5

1,86

14,0

7-9 m

9,0

1,65

15,0

10-12 m

10,0

1,48

15,0

1-1,5 j

11,0

1,26

14,0

1,5-2 j

12,5

1,17

14,5

>10 j

33,0

0,99

32,5

Voedingsbehoeften HGR 2009 eiwitten Leeftijd in jaren

Onderhoud g/kg/dag

Toename in lichaamseiwit g/kg/dag

Gemiddelde behoefte g/kg/dag

Aanbevolen inname g/kg/dag

0,5

0,66

0,46

1,12

1,13

1

0,66

0,29

0,95

1,14

1,5

0,66

0,19

0,85

1,03

2

0,66

0,19

0,79

0,97

3

0,66

0,13

0,73

0,90

4

0,66

0,07

0,69

0,86

5

0,66

0,03

0,69

0,85

6

0,66

0,06

0,72

0,89

7

0,66

0,04

0,74

0,91

8

0,66

0,08

0,75

0,92

9

0,66

0,09

0,75

0,92

10

0,66

0,09

0,75

0,91

Bron: WHO – World Health Orangization. Protein and amino acid requirements in human nutrition, report of a joint FAO/WHO/UNU Expert Consultation ( WHO Technical Report Series, n°935); Geneva: 2007.

Voedingsaanbevelingen

ESPHAN : position statement Praktisch : Kind en gezin ‘Aan tafel’ (08/2010) Theoretisch : (HGR) Hoge gezondheidsraad Voedingsaanbevelingen voor België (2009)

Voedingsbehoeften Vetten

volwassenen: 30 % van de energie Moedermelk, kunstvoeding bevatten +/- 50% vet baby’s : 40 % van de energie !! > 2 jaar: gemiddeld 30-35 energie% Lagere vetinname

onvoldoende opname van vitamines, mineralen een slechte groei peuterdiarree

Voldoende essentiële vetzuren

VETTEN

verzadigd vet en transvetzuren

volle melkproducten, vet vlees, vetbevattende snacks… harde margarines, frituurvet, braadvet, industriële bereidingen (koekjes, ook dieetproducten…)

MUFA (mono onverzadigde vetzuren)

PUFA (poly onverzadigde vetzuren)

olijf-, sesam-, raapzaadolie, noten, pinda’s en pindaboter maïs-, zonnebloem-, saffloer-, sojaolie, vette vis

advies voor kinderen:

1 – 2 maal per week vette vis (80 – 120 gram)

Voedingsbehoeften (HGR 2006) Mineralen Leeftijd

Ca

P

Fe

Na

mg

mg

mg

mg

0-3 m

400

300

1,7

23-46*

4-5 m

400

300

4,3-10

23-46*

6-11 m

600

500

10

23-46

1-3 j

800

700

10

225-500

4-6 j

800

700

10

300-700

7-10 j

800

700

10

400-1200

11-14 j

1000

900

10-22

500-1600

15-18 j

1200

1000

9-21

500-1600

Volw. man

900

800

9

600-3500

Volw. vrouw

900

800

8-20

600-3500

* = mg/kg lichaamsgewicht

Voedingsbehoeften (HGR 2009) Mineralen Leeftijd

Ca

P

Fe

0-3 m 4-5 m

Na

mg

Mg

mg

mg

210

120

*

23-46***

210

120

*

23-46***

6-11 m

340

275

6,2**

23-46a

1-3 j

500

360

3,9

225-500

4-6 j

700

450

4,2

300-700

7-10 j

900

700

5,9

400-1200

11-14 j

1200

900

9,7m 21,8v

450-1400

15-18 j

1200

800

12,5m20,7v

500-1600b

Volw. man

900

800

9,1

600-2000b

Volw. vrouw

900

800

19,6

600-3500

a= per kilo lichaamsgewicht *** = mg/kg lichaamsgewicht b= deze maximale inname van natrium (van 2,0 g per dag, hetgeen overeenkomt met een verbruik van 5,0 g zout) wordt goed verdragen door een gezonde volwassene. Desalniettemin moet de maximale natriuminname tot 1,0 g of tot 1,2 g per dag beperkt worden in het geval van cardiovasculaire ziekten, overgewicht gepaard gaan d met een metabool syndroom en bij patiënten die aan osteoporose lijden

Vervolg mineralen (ijzer)

* door de bij de geboorte aanwezige ijzerreserve kan de voldragen pasgeborene gedurende de eerste 3 tot 5 levensmaanden het merendeel van zijn behoeften dekken. Deze behoeften worden aangevuld door moedermelk en/of zuigenlingenmelk waarvan de samenstelling beantwoordt aan de normen van de Europese richtlijn en van de Belgische wetgeving. ** de biologische beschikbaarheid van voedingsijzer vertoont sterke variaties tijdens deze periode de nieuwe Europese Directieve (eind 2006) ivm zuigelingenvoeding. De richtlijn werd gepubliceerd in het Engels (in bijlage). De Nederlandstalige versie is te vinden op de volgende link: http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/site/nl/oj/2006/l_401/l_40120061230nl00010033. pdf

Voorbeeld : Baby - 10 maanden - 9 kg Behoeften Belgische voedingsaanbevelingen 2006 Energie : +/- 95 Cal / kg / dag +/- 850 Cal / dag Eiwitten : +/- 1.5 g EW / kg / dag (max. 2 g EW / kg / dag) +/- 15 à 20 g EW / dag IJzer : +/- 9 à 10 mg / dag Vocht : +/- 100 ml / kg / dag +/- 900 ml / dag

Voorbeeld : Baby - 10 maanden – 9 kg

Voeding : 2 x flesvoeding 1 x middagmaal 1 x vieruurtje 1 à 2 sneden brood + beleg Extra drank : water

2 x 250 ml Opvolgmelk aardappel (70g) + groenten (150g) + 1 soeplepel vlees (20g) + 1 lepel olie fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) licht grijs brood (20g) + margarine (5g) + confituur (5g) // +/- 120 cc water

2 x 250 ml VOLLE MELK aardappel (70g) + groenten (150g) + 1 soeplepel vlees (20g) + 1 lepel olie fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) licht grijs brood (20g) + margarine (5g) + confituur (5g) // +/- 120 cc water 2 x 250 ml Opvolgmelk aardappel (70g) + groenten (150g) + 1 soeplepel vlees (20g) + 1 lepel olie PLATTE KAAS (HALFVOL) MET FRUIT (1 POTJE +/- 140 G)

licht grijs brood (20g) + margarine (5g) + confituur (5g) // +/- 120 cc water 2 x 250 ml HALFVOLLE MELK aardappel + groenten + 1/2 KIPFILET (40 g) - GEEN OLIE fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) grijs brood + MAGERE SMEER-KAAS - GEEN MARGARINE // +/- 120 cc water 2 x 250 ml VOLLE MELK aardappel + groenten + 1/2 KIPFILET (40 g) + 1 lepel olie fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) grijs brood + margarine + MAGERE KAAS +/- 120 cc water

1

2

3

4

5

OM GP+FP B+M+Z

VM GP+FP B+M+Z

OM GP+PK B+M+Z

HVM MGP+FP B+kaas

VM GP+FP B+M+K

Ref.

kcal

850

790

858

645

828

850

eiwit

22,27 2,5

30,27 3,5

29,42 3,3

38,33 4,25

37,84 4,2

20g 2g/kg

KH

51,54%

43,96%

43,07%

52,93%

40,70%

vet

34,03%

36,10%

39,39%

18,09%

36,53%

40E%

vocht

928

938

856

968

954

900ml

Fe

9,15

3,15

9,0

3,30

3,3

9mg

Ca

700

735

777

785

765

600mg

Melk : opvolgvoeding Wat met 3de leeftijdmelk en groeimelk ? noodzaak gezonde kinderen met gevarieerde voeding ? verrijkt met ijzer, zink, mineralen goede onderlinge verhouding nutrienten bij sommige : zoete smaak ? prijs ?

Praktisch Aangepaste melkvoeding Melk = voeding Ook zoet beleg kan Kleine hoeveelheden vlees / vis Dun belegde boterhammen Fruit niet vervangen door melkproducten Vet: volle producten, niet steeds mager beleg, vet bij bereidingen

Aandachtspunten

Vaste maaltijden + vaste tussendoortjes

Aandacht tussendoortjes(max. 3 per dag) Aandacht presentatie Variatie

Voeding = Opvoeding

Ouders bepalen • Wat, Waar, Wanneer • Geen eten opdringen • Kleine hoeveelheden opscheppen

Kinderen bepalen • Hoeveel • Individueel

Zuigelingenvoeding en voeding bij jonge kinderen Google zoeken peutervoeding, kleutervoeding

Sofie

5,5 jaar gewicht 30.9 kg (>P97) lengte 116.6 cm (P75) duidelijk overgewicht 148% (gemiddelde gewicht is 20.8 kg voor haar lengte)

Anamnese, eetdagboek de ouders zijn ervan overtuigd dat Sofie gezond eet

beperken het gebruik van vetstof in de bereiding doen geen vetstof op de boterham beperken het gebruik van brood en aardappelen zijn van mening dat melk en melkproducten gezond zijn, hoe hoger het verbruik, hoe beter

’s Morgens eet Sofie zelden. soms eet ze een witte boterham met chocolade. drank: elke dag minstens één grote tas halfvolle chocolademelk Tussendoor: een koek en een flesje chocolademelk ’s Middags: een kleine schep soep een aardappel of aardappelbereiding (1x per week friet) een kleine schep groenten, een kleine portie vlees of vis dessert: dagelijks pudding drank: water of een tas halfvolle melk ‘s Namiddags: enkele snoepjes en een koek of gebak soms een stuk fruit, water ’s Avonds: 2 sneetjes wit brood of sandwiches beleg: chocoladepasta, krabsalade of paardenvlees een potje volvette fruitkaas, een doosje gesuikerde yoghurtdrank of een andere melkbereiding Voor het slapengaan: een grote tas chocolademelk



Analyse Energie (kcal) Eiwit Koolhydraten Vet Calcium

1740 63.7g 216.7g 68.2g 1211mg

IJzer

7mg

14.6 E% 49.7 E% 35.3 E%

ref. 1600 ref. 10% ref. 55-75% ref. 30% ref. 800mg ref. 10mg

calorie-inname eiwit-inname complexe koolhydraten

Advies ↑ complexe koolhydraten: aardappelen, brood, groenten en fruit ↓ eenvoudige suikers: koeken, snoep ↓ eiwitten: melken melkproducten normaliseren

Marjan

6 jaar gewicht 42.5 kg (>P97) lengte 124.6 cm (P90-75) ernstig overgewicht 177% (gemiddelde gewicht is 24.8 kg voor haar lengte)

Anamnese, eetdagboek de ouders zijn ervan overtuigd dat Marjan ongezond eet - ongeremde eetlust - selectieve voedingsmiddelenkeuze - weigert: groenten, melk en melkproducten - veel frisdrank geven veel calorierijke voedingsmiddelen (koeken, snoep) om ruzies te vermijden hebben de hoeveelheid frisdrank gedeeltelijk vervangen door ongezoet fruitsap

’s Morgens: 2 sneetjes grijs brood gesmeerd met margarine, een banaan drank: frisdrank Tussendoor: een blik ongezoet fruitsap ’s Middags: 3 sneetjes grijs brood gesmeerd met margarine beleg: confituur of boterhamworst drank: water of frisdrank ‘s Namiddags: koek of gebak drank: frisdrank of ongezoet fruitsap ’s Avonds: zelden soep meestal een samengesteld gerecht (spaghetti, macaroni, vidé) of frietjes of gebakken aardappelen met een vleesbereiding zelden gewoon gekookte aardappelen nooit groenten drank: frisdrank of ongezoet fruitsap Voor het slapengaan: stiekem: koek, frisdrank of ongezoet fruitsap



Analyse Energie (kcal) Eiwit Koolhydraten Vet Calcium

1773 43.1g 258.2g 63.5g 247mg

IJzer

7mg

10.6 E% 54.1 E% 35.3 E%

ref. 1600 ref. 10% ref. 55-75% ref. 30% ref. 800mg ref. 10mg

calorie-inname calcium complexe koolhydraten

advies ↑ complexe koolhydraten: aardappelen, brood, groenten en fruit maar: fruitsap: beperken ↓ eenvoudige suikers: koeken, snoep, frisdrank ↑ calcium: melken melkproducten

Richtlijnen VIG - K&G Voedingsmiddel

Peuter

Kleuter

6 - 12 jaar

Vocht

0.5 - 1 liter

1.5 liter

1.5 liter

Brood Aardappelen (1 = 50 g)

1 - 3 sneden 1 - 2 stuks



Groenten (1lepel = 50 g)

50 – 100 g

100 – 150 g

200 – 300 g

Fruit (1 = 100 g)

1 - 2 stuks

1 - 2 stuks

2 - 3 stuks

Melk Kaas

500 ml 500 ml 0.5 sneetje (10 g) 0.5 - 1 sneetje

450 ml 1 - 2 sneetje

Vleeswaren Vlees, gevogelte, vis

0.5 sneetje (10 g) 0.5 - 1 sneetje 50 g 50 - 75 g

1 - 2 sneetje 75 - 100 g

Vet op brood bereidingsvet

5 g per sneetje 15 g


(VOLLE tot de lft. van 4 j.)

Voedingsmiddel

Vanaf 4m

Vocht

Vanaf 6m


Vanaf 8m

Extra vocht: kan naar behoefte of extra bij koorts, diarree of warm weer

Brood

Peuter 1–3j

Kleuter 3–6j

Kind 6 - 12 jaar

0.5 - 1 liter

1.5 liter

1.5 liter

1 sneetje

1 - 3 snede(n)

3 - 5 sneden

5 - 9 sneden

Aardappelen (1 = 50 g)

½ stuk

1 stuk

1 - 2 stuk(s)

1 - 2 stuks

1 - 4 stuks

3 - 4 stuks

Groenten (1lepel = 50 g)

50 g of fruit

50 - 100 g

50 - 100 g

50 - 100 g

100 - 150 g

200 - 300 g

Fruit (1 = 100 g)

100 g of groenten

100 – 200 g

100 - 200 g

1 - 2 stuks

1 -- 2 stuks

2 - 3 stuks

Melk (VOLLE tot de lft. van 4 j.)

3-4 melkvoedingen BV of FV



500 ml

500 ml

450 ml

½ sneetje (10 g)

½ - 1 sneetje

1 - 2 sneetje(s)

Kaas Vlees, gevogelte, vis

10 g

20 g

30 - 50 g

50 - 75 g

75 - 100 g

OF ei

½ eidooier

1

1

1

1

OF peulvruchten (1lepel = 35 g gaar gewogen)

1 - 2 eetlepels

2 - 3 eetlepels

2 - 4 eetlepels

3 - 5 eetlepels

5 - 6 eetlepels

OF tofoe

10 g

20 g

30 - 50 g

50 - 75 g

75 - 100 g

30 - 50 g

50 - 75 g

75 - 100 g

½ sneetje (10 g)

½ sneetje (10 g)

½ - 1 sneetje

1 - 2 sneetje

5 g per sneetje

5 g per sneetje

5 g per sneetje

5 g per sneetje

15 g

15 g

15 g

15 g

OF tempé, seitan, mycoproteïne (Quorn®) Vleeswaren margarine op brood bereidingsvet

5 - 15 g

5 - 15 g

Richtlijnen K&G - VIG

Casus A. Kunstvoeding

Recommend Documents