Bulletin voor de ouders van leerlingen aan het Stedelijk Gymnasium te Utrecht. Mithras

Klassieke Agenda

Van de rector

Nieuwsvaria

Mithras

> pagina 2

> pagina 4

> pagina 6-7

> pagina 8-9

Vox Hieronymi Bulletin voor de ouders van leerlingen aan het Stedelijk Gymnasium te Utrecht

jaargang 42 nummer 26 juni 2012 www.usgvox.nl

Claim

Nieuwsvaria

Mithras

Praedinus

Ouderavond aan de TU

Onverhoeds viel er een claim tegen de Vox op de deurmat: 14.000 euro wegens schending van auteursrechten op de Vox-website. Na een minnelijke schikking zijn we een ervaring rijker en een illusie armer

Nieuwsvaria Nieuw redactielid gezocht! Examentraining Alcoholbeleid Jongeren lijden aan infostress Studeren en studieschuld

Romeinse soldaten vereerden Mithras, een godheid geboren zijn uit een maagd, op 25 december, in een stal of grot en gadegeslagen door herders. Daarna werd hij bezocht door drie koningen. Waar hebben we dat eerder gehoord?

De TU Delft organiseerde een bijeenkomst speciaal voor ouders waarvan hun kind overweegt om aan de TU Delft te gaan studeren. De aula zat stampvol met ouders uit alle hoeken van het land.

.> pagina 5

> pagina 6-7

> pagina 8-9

In de 14e eeuw heette het Praedinus de ‘Schole tho Sunte Meerten’. Tijdens het rectoraat van Regnerus Praedinius, in het midden van de 16e eeuw, genoot de school grote vermaardheid en trok leerlingen uit Duitsland, Italië, Spanje, Frankrijk en Polen. > pagina 10-11

> pagina 12-13

Praedinus

Ouderavond in Delft

Hieronymusfonds

Schoolagenda

> pagina 10-11

> pagina 12-13

> pagina 14-15

> pagina 16

2 | Klassieke agenda

vox hieronymi www.usgvox.nl [email protected]

Klassieke agenda

t/m 12 augustus

t/m 16 september

Waarom godinnen zo mooi zijn, Liefde en schoonheid in de oudheid. Parfum en cosmetica, spiegels en kapsels en met edelstenen ingelegde sieraden van goud en zilver. Jezelf mooi maken is niet alleen van deze tijd maar deed men ook al in de oudheid. Maak kennis met de schoonheidsidealen van de oudheid. Ontdek de middelen die vrouwen toen hadden om zichzelf mooi en aantrekkelijk te maken. Veel schoonheidsrituelen zijn zelfs onveranderd gebleven. Museum Het Valkhof, Nijmegen, www.museumhetvalkhof.nl

Dubbeltentoonstelling Paard en Ruiter - van Homerus tot Djenghis Kahn. In de Griekse wereld (1300 - 350 v.Chr.) en op de steppen van Mongolië (600 1400 n. Chr.). De impact van paard en ruiter in de Grieks - Aegeïsche wereld, het Nabije Oosten en Centraal Azië staat hierbij centraal, waarbij twee culturen onder de loep worden genomen. De Griekse cultuur die door expansie steeds meer in aanraking kwam met ruiters en ruitervolken. En de steppenruiters in Mongolië, een nomadisch volk in Centraal Azië, kwamen op hun beurt weer steeds meer in aanraking met culturen richting het westen. Allard Pierson Museum, Amsterdam, www.allardpiersonmuseum.nl

t/m 2 september Eilanden van de Goden. Griekse mythen in foto’s, vondsten en verhalen. Verhalen uit de Griekse mythologie en talloze Griekse voorwerpen uit de museumcollectie worden gekoppeld aan 28 adembenemende luchtfoto’s van internationaal gerenommeerde fotograaf Georg Gerster. Zo brengt de expositie de locaties in beeld waar de mythen zich ooit zouden hebben afgespeeld. Rijksmuseum van Oudheden, Leiden, www.rmo.nl

t/m 28 oktober Toneelgroep De Appel speelt de theatermarathon Herakles Ter gelegenheid van de theatermaraton verscheen de glossy Herakles: 56 pagina’s op A4-formaat. Het magazine kost € 7,95 en is te bestellen via een e-mail aan [email protected]. Ook te koop in de theaterwinkel van De Appel of bij het Rijks Museum voor Oudheden. www.toneelgroepdeappel.nl


Voorwoord

|3

Fiets en kaasschaaf

Een terloops opgevangen achterbankgesprek deze week van dochter en haar klasgenoot: ‘Eigenlijk zijn wij gewoon het leukste jaar’. Tot die conclusie waren ze gekomen, nadat ze de voor-, maar vooral nadelen van blijven zitten hadden besproken (het loopt per slot van rekening tegen het einde van het schooljaar, dus de kansberekeningen bereiken grote hoogten). Belangrijk nadeel van doubleren is dat je in een ander jaar terecht komt. Heel zuur, als je overtuigd bent dat jouw jaar nou net het leukste jaar is. Die overtuiging is natuurlijk wel weer mooi. Dan is er de afgelopen periode iets moois gegroeid binnen het diverse gezelschap dat een aantal jaar geleden aan een nieuwe schoolcarrière begon. Dat gevoel is vast en zeker gevoed door de vele uitstapjes, reizen en internationale uitwisselingen.

moeten uitleggen waartoe een kaasschaaf dient. En op de voorbereidende ouderavond drukte een docent de Nederlandse leerlingen op het hart ‘hun’ Fransman altijd aan de binnenkant te laten fietsen - uit bescherming.

Als ouders krijgen we daar zelf ook iets van mee. Want met elke uitwisseling krijgen we weer een nieuw buitenland over de vloer. Dat begon met Ricardo uit Italië. Hij heeft al een paar keer in de kolommen van de Vox gefigureerd. Hem moesten we de finesses van de kaasschaaf uitleggen, net als de gevaren van het fietsen op de openbare weg. Later kregen we Kristina uit Tsjechië. Zij had hetzelfde probleem met fiets en kaasschaaf. Dankzij haar meegebrachte cadeau weten we overigens nu dat Jellinek niet alleen de naamgever is van een bekende kliniek voor alcoholverslaving, maar ook de naam van een bekend merk slivovic (45%). Daarna kwam Katrina uit Oostenrijk, een keurig meisje, dat zich naadloos in het gezinsleven voegde. En nu komen Joan, Rémi en Thomas, drie Franse jongens. We zullen vast en zeker nog een keer

De redactie van de Vox Hieronymi Bart Boon Hendrik-Jan Buist Jasper Enklaar Maddy Hageman Erik Jille Frieda Schellekens Tineke Snel Mirjam Sternau

Mocht u zelf ook opvallende, ontroerende of verrijkende ervaringen hebben met de een van de vele uitwisselingen die uw zoon of dochter op deze school meemaakt, de Vox is een mooi podium om dat met andere ouders te delen. Dus: klim in de pen en stuur uw verhaal op. Ook uw leeservaringen zijn meer dan welkom, net als uw andere opmerkingen en ideeën: [email protected].

4 | Van de rector


Talenten

Vorige week is het eindexamen van start gegaan. Voor de tweede keer in de nieuwe gymzaal. We hopen natuurlijk van harte dat het onze eindexamenkandidaten voor de wind gaat en hun inspanningen een goed resultaat opleveren. Alweer een jaargroep die het avontuur van universiteit of hogeschool, buitenland of tussenjaar tegemoet gaat. We wensen ze allemaal veel succes!

worden doorgevoerd, maar dat gaat dan niet gepaard met een fikse bezuiniging. Het Samenwerkingsverband Utrecht, waarin scholen, gemeente en zorginstellingen samenwerken, heeft al een aantal stappen in de goede richting gezet.

De jongste groep bestaat dit jaar uit zes eerste klassen, voor het komende schooljaar zijn dat er weer vijf, zoals de standaard is. We groeien op deze manier in de komende jaren naar ongeveer 830 leerlingen, die in het huidige gebouw goed gehuisvest kunnen worden. Aan de vervolmaking van het gebouw wordt nog steeds gewerkt. Vooral het klimaat blijkt een lastige klus. Langzaam maar zeker wordt duidelijk waar de problemen liggen en hoe ze kunnen worden opgelost. Ook worden er op het gebied van inrichting en aankleding stappen gezet. Als alles goed gaat hangen vóór de diploma-uitreiking de naamborden voor de verschillende afdelingen te pronken bij de trappen:

Dé manier om in korte tijd zoveel mogelijk verschillende talenten in te zetten, blijft toch de schoolstrijd. Voor het eerst werd hij georganiseerd in het nieuwe gebouw en voor het eerst door de vierde klassers. Het werd een enorm succes. De show van alle mentoren verkleed als Griekse god of godin was een flitsende start en er was een zinderende finale met alle beste acts en de laatste strijd tussen de drie hoogst geplaatste klassen. Het is prachtig om te zien met hoeveel enthousiasme en vindingrijkheid de leerlingen de verschillende activiteiten vormgeven. De leerlingen ontwikkelen niet alleen hun talent maar ook hun vermogen om samen te werken, solidair te zijn, verantwoordelijkheid te nemen en vast nog veel meer. Veel ouders dragen hun steentje bij tijdens de voorbereidingen, wat in onze ogen de schoolstrijd nog waardevoller maakt!

A: Argutus Hephaestus B: Bona Hestia C: Callidus Hermes

Tot slot wens ik iedereen alvast een mooie zomervakantie, hoewel er nog het nodige staat te gebeuren: Trier, toetsweek, diploma-uitreiking enzovoort.

Vanuit Den Haag zijn in het onderwijsbeleid de woorden excellentie, talent en maatwerk niet van de lucht. Het plan ‘Beter presteren’ vraagt van de scholen de nodige inzet op dit gebied, ook financieel. Door bezuiniging op andere posten is het lastig daadwerkelijk te investeren, maar een nieuw project is bijvoorbeeld ‘Bèta-excellent’, in samenwerking met het JCU (Junior College Utrecht voor de bètavakken). Los daarvan is het USG al vele jaren bezig met talentontwikkeling en aandacht voor excellentie en het wil graag gehoor geven aan de oproep tot maatwerk. De SHZG (Stichting Het Zelfstandig Gymnasium, de stichting waarin alle zelfstandige gymnasia in Nederland samenwerken) is bezig met het ontwikkelen van een soort ‘honoursprogramma’, waarbij samengewerkt wordt met de universiteiten. Op deze manier proberen we nog meer de interesses en talenten van leerlingen aan te spreken. In het Lente-akkoord zijn de bezuinigingen op passend onderwijs teruggedraaid. Dit betekent niet dat nu alles blijft zoals het is. De stelselwijziging zal waarschijnlijk wel

Hanneke Taat


Kostbare les

|5

Vox aangeklaagd

Wegens overname van krantenartikelen op de website van de Vox dienden twee landelijke ochtendbladen en een freelance onderwijsjournalist eind vorig jaar een schadeclaim in bij de Vox van enkele duizenden euro’s. Na een juridisch steekspel werd het geschil geschikt. Een kostbare les. De Vox Hieronymi wordt gemaakt door een aantal enthousiaste ouders van USG-leerlingen, ondersteund door docent Nederlands Mirjam Sternau. Een paar keer per jaar komen ze bij elkaar om weer een nieuw ‘krantje’ te maken. Wat staat er zoal in de Vox? Artikelen over schoolzaken, het onderwijsprogramma, gymnasia, de klassieke oudheid en algemene onderwijsonderwerpen. Een aantal jaar geleden is de Vox overgegaan naar digitaal formaat. Het wordt als pdf-bestand verspreid. Daarvoor heeft de Vox ook een eigen website: www.usgvox.nl. Die site biedt meer informatie dan alleen een verzameling van de verschenen Voxen. Er is een ‘gymnasiumpagina’ met tal van relevante links. En er werd er tussen 2005 en 2007 een aantal krantenartikelen (met bronvermelding) geplaatst over actuele onderwijszaken, in de rubriek ‘Uit de Media’. Dat hadden we beter niet kunnen doen.

Beticht van inbreuk In oktober 2011 werd er onverhoeds een brief bezorgd op school, waarin de school en de Vox werden beticht van inbreuk op het auteursrecht vanwege het ongevraagd

overnemen van artikelen. Volgens de brief van een advocatenkantoor namens twee ochtendkranten en een freelance onderwijsjournalist ging het om 29 artikelen. (Veel kranten en sommige journalisten dragen de behartiging van hun auteursrechten over aan bedrijfjes die niets anders doen dan met zoekmachines het internet afgrazen op zoek naar overtredingen. Zo waren ook de Vox-artikelen opgespoord.) De claim vanwege auteursrechtschending en ‘geleden economische schade’ bedroeg een bedrag van ruim 14.000 euro. Een exorbitant bedrag, vond de redactie, voor publicatie op een site van een ‘schoolkrantje’ (wat de Vox uiteindelijk toch is) met een uiterst beperkt bereik, waar bovendien geen enkel commercieel belang mee was gediend. Maar hoe onterecht wij de claim ook vonden, er was wel een serieuze juridische zaak tegen de Vox in gang gezet.

Onwrikbaar Goede raad is duur, zeker in juridische zaken. In dit geval bleek na bevriende bemiddeling het gerenommeerde kantoor CMS Derks Star Busmann bereid tegen zeer schappelijke voorwaarden onze belangen te behartigen. Terwijl de advocaten van beide partijen hun juridische argumenten over en weer uitwisselden, benaderde de Vox-redactie de hoofdredacties van beide kranten. Nadat ze onze toelichting hadden gehoord, wilden ze ‘gezien de omstandigheden’ wel enige coulance tonen en hun claim intrekken. De freelance onderwijsjournalist liet per mail weten dat hij zonder meer toestemming had gegeven voor publicatie als hem dat van tevoren was gevraagd. Nu was het echter te laat. Hij hield onwrikbaar vast aan zijn deel van de claim. Nadat er verschillende brieven en e-mails heen en weer zijn gegaan, zijn de partijen uiteindelijk toch onderling tot een akkoord gekomen. Over de inhoud van de regeling kunnen geen mededelingen worden gedaan, omdat die vertrouwelijk is. Nog afgezien van de kosten laat de zaak een bittere smaak na. Goed, misschien was het naïef om artikelen alleen met bronvermelding zomaar over te nemen. Doel was echter uitsluitend en alleen om de ouders te informeren en te betrekken bij de onderwijsdiscussie die toen speelde. Dat enthousiasme is meedogenloos afgestraft. Andere scholen mogen gewaarschuwd zijn. [JE]

6 | Nieuwsvaria


Nieuw redactielid gezocht!

Examentraining

Redactielid van de Vox, dat was ik, Erik Jille, ruim zeven of acht jaar lang, ik weet het niet eens meer precies. Destijds reageerde ik op een noodoproep van de Oudercommissie, omdat de Vox door gebrek aan redactieleden in het voortbestaan werd bedreigd. Dat wilde ik als kersverse USG-ouder toch niet zomaar laten gebeuren, dus meldde ik mij bij het USG. Vervolgens zijn we met een stel enthousiaste ouders aan de slag gegaan. Ervaring had ik niet, maar wel de motivatie om er iets van te maken. Met trots en voldoening kijk ik terug op de afgelopen redactiejaren, waarin we van een ‘ouderwetse’ papieren Vox een ontwikkeling hebben gerealiseerd naar de huidige digitale en modern vormgegeven versie met een mooie inhoud. Ik durf wel te stellen dat we het beste blad voor en door schoolouders van Nederland maken. Nu mijn zoon het USG gaat verlaten neem ik dan ook met gemengde gevoelens afscheid van de Vox-redactie. Ik zal de redactievergaderingen met dit gemêleerde gezelschap zeker gaan missen. Die waren voor mij, als nuchtere bèta, altijd bijzonder inspirerend. Dus, wie wil nu het stokje van mij overnemen en toetreden tot dit unieke gezelschap? Aarzel niet, grijp uw kans en steek op een leuke manier wat van uw tijd, energie en creativiteit in de Vox. Meldt u bij de redactie, U krijgt er geen spijt van!

De laatste jaren neemt het aanbod voor examentraining hand over hand toe. Private instituten hebben hier een gat in de markt ontdekt. Maar ook universiteiten willen graag een graantje van meepikken. Zij bieden een spoedcursus natuur-, schei- of wiskunde aan, gegeven door jongerejaars studenten, die het eindexamengevoel nog niet kwijt zijn. Volgens een bericht in BN/De Stem hebben de aangescherpte normen voor de eindexamens geleid tot een redord aantal aanmeldingen bij instituten voor examentraining. De website www.nu.nl meldde dat in mei tienduizenden examenkandidaten extra training volgden om hun kansen op een diploma te vergroten. Trainingen voor de zogenoemde ‘kernvakken’ Nederlands, Engels en wiskunde zijn het meest in trek. Dat zijn de vakken waarvoor volgens de nieuwe normen nog maar één onvoldoende mag worden gehaald.

Jongeren lijden aan infostress Het gebruik van sociale media door jongeren kan leiden tot stress en slechtere resultaten op school. Dat blijkt uit onderzoek van de Nationale Academie voor Media en Maatschappij. Jongeren tussen 13 en 18 jaar lijden aan een serieuze vorm van Social Media Stress (SMS). De Sociale Media blijken met hun subtiele stimuli zoals geluiden, pushberichten, aandacht en beloningen jongeren in hun greep te houden. Jongeren geven aan niet meer zelfstandig te kunnen stoppen, omdat zij bang zijn buitengesloten te raken. Wanneer deze angst ernstige vormen aanneemt kan men spreken van

FOMO – Fear of Missing Out. De Nationale Academie voor Media & Maatschappij pleit voor een nieuw bewustzijn en betere begeleiding van jongeren. Ongeveer een kwart van de jongeren voelt zich gestrest als ze niet alles in de sociale media, zoals Facebook, WhatsApp en Twitter, kunnen bijhouDe Vox-redactie tijdens het jaarlijkse etentje: vlnr Erik Jille, Maddy Hageman, Bart Boon, Jasper Enklaar, Mirjam Sternau, Hendrik Jan Buist, Tineke Snel (Frieda Schellekens ontbreekt op de foto).


den. Nog eens een kwart zegt dat dit ‘enigszins’ het geval is. De stress heeft te maken met de angst sociaal buitengesloten te raken. De druk die wordt ervaren, kan leiden tot onzekerheid, onmacht en een lage eigenwaarde. Jongeren geven

ook aan dat het gebruik van sociale media soms ten koste gaat van concentratievermogen en schoolresultaten. In het onderzoeksrapport staan voor jongeren, ouders en scholen tips over goed gebruik van social media. In het kader van het

Nieuwsvaria

|7

verantwoord lenen, zodat studenten weten wat voor lening ze aangaan en dat geld voor hun studie gebruiken. Nu leent 22 procent van de studenten om leuk en relaxed te kunnen leven. Uitwonende studenten zijn gemiddeld 341 euro per maand kwijt aan huur. Daarnaast betalen zij ruim 150 euro aan boodschappen en 22 euro aan internet en tv. Het collegegeld en de zorgverzekering zijn posten waar studenten maandelijks veel geld aan uitgeven (gemiddeld 143 en 106 euro per maand). Naast deze verplichte uitgaven geven zij geld uit aan onder andere uitgaan, de mobiele telefoon, drinken en snoep en snacks tussendoor.

Alcoholbeleid Het alcoholbeleid op het USG wordt op dit moment besproken. De Medezeggenschapsraad brengt hierover nog advies uit; de verwachting is dat het nieuwe beleid dit schooljaar vastgesteld wordt. In de volgende Vox zullen we hieraan aandacht besteden. Ondertussen verscheen er in De Gelderlander een opmerkelijk bericht. Volgens onderzoek van GGD

onderzoek lanceerde de Academie de landelijke Ikbenoffline.nl-campagne met de eerste officiële ikbenoffline-dag op zondag 13 mei 2012. Het volledige rapport is te vinden op de website www.mediaenmaatschappij.nl.

Vier jaar studie = 17.500 euro studieschuld Studenten lenen gemiddeld 365 euro per maand en zullen na vier jaar studeren uitkomen op een schuld van 17.500 euro (exclusief rente). Bijna een vijfde van de studenten krijgt geen zorgtoeslag en 12 procent doet geen belastingaangifte, waardoor ze geld laten liggen. Dit blijkt uit het ‘Nibud-studentenonderzoek 2011-2012’, onder 3.000 hboen wo-studenten. Van de studenten heeft 38 procent op dit moment een rentedragende lening. Het Nibud denkt dat deze schuld alleen maar zal toenemen als de overheid haar bezuinigingsmaatregelen door zal voeren. De overheid wil onder de noemer van ‘Studeren is investeren’ een groter deel van de studiekosten voor rekening van de studenten laten komen. Studenten ontkomen er daardoor bijna niet aan te gaan lenen. Het Nibud wijst nadrukkelijk op het belang van

Rivierenland onder bijna 3.700 leerlingen in het voortgezet onderwijs bleek dat jongeren minder alcohol drinken, maar wel vaker onveilige seks hebben. Zowel tweede- als vierdeklassers werden ondervraagd (ongeveer 13 tot 16 jaar). De helft van de ondervraagden heeft ooit alcohol gedronken, vier jaar geleden was dat nog tweederde van de jongeren. Van de tieners die alcohol dronken, werd 30 procent een keer dronken. Vier jaar geleden was dit bijna 40 procent.

8 | Goden ABC


Mithras Het goden-ABC handelt deze keer over een god die in vele opzichten afwijkt van de goden en helden, die wij in deze rubriek doorgaans behandelen. De reden hiervoor is tweeledig: enerzijds ‘raken we een beetje door onze goden heen’, anderzijds is het een god die voor de Romeinen een tijd erg belangrijk was, en ook, zonder dat velen van ons dat beseffen, voor ons vandaag de dag nog

Spreken we hierboven van ‘de Romeinen’ – dit dient te worden gespecificeerd, want het waren vooral de Romeinse soldaten, die Mithras vereerden, vanaf ongeveer 100 voor Christus. De cultus rondom deze god was overgekomen uit Perzië, waar hij Mithra heette. Mithras was een zonnegod, die werd geëerd wegens zijn onoverwinnelijkheid; voor soldaten de moeite waard om een offer voor te brengen. Zij noemden hem ook wel ‘Heer van het licht’. Aangezien veel Romeinse mannen wel enige tijd in het leger dienden, dient de invloed van deze aanbidding niet te worden onderschat. Er zijn dan ook in de loop der tijden aardig wat Mithrasheiligdommen gevonden, ook wel Mithraea genoemd, vooral in de grensgebieden van het Romeinse rijk (in Spanje, Noord-Afrika, mogelijk in China en mogelijk nabij Nijmegen, waar immers Romeinen zaten). Maar ook wel vlakbij Rome, zoals bijvoorbeeld in Ostia (stroomafwaarts aan de Tiber), waar er tot nu toe achttien zijn gelokaliseerd. Onder de San Clemente (nabij het Colosseum) in Rome, is een goed bewaarde versie van een heiligdom van deze zonnegod gevonden.

Julianus Apostata of ‘de afvallige’ In het jaar 306 na Chr. verhief Constantijn de Grote het Christendom tot staatsgodsdienst. Hij bevoordeelde christenen, onder andere op fiscaal gebied. De tamelijk onbekende Romeinse keizer Julianus de tweede, ofwel Julianus Apostata, is voor veel schrijvers een inspiratiebron is geweest voor (historische) romans (onder andere Gore Vidal en Hendrik Ibsen), omdat van hem heel veel eigen aantekeningen en brieven bewaard zijn gebleven. En dit terwijl hij slechts een krappe twee jaar geregeerd heeft, van eind 361 tot medio 363. Uit genoemde aantekeningen wordt duidelijk, hoe de Mithrascultuur het (vroege) christendom heeft beïnvloed en ook dat Julianus de privileges van christenen weer terug wilde schroeven.

Rituelen Een belangrijk onderdeel van de Mithrascultuur was de uitgebreide inwijding, die waarschijnlijk zeven fasen of rituelen kende. Eén daarvan was de doop (van volwassenen), een andere de rituele maaltijd. Vaak (zeker in Perzië) waren heiligdommen voor Mithras in grotten gebouwd. Vandaar dat het meestal donkere, smalle ruimtes zijn, met aan weerszijden smalle banken. Op het dak of de zoldering staat een deel van de sterrenhemel (sterrenbeelden?) afgebeeld. Voorin de ruimte staat een altaar, waarop Mithras als jonge man wordt afgebeeld wanneer hij de oerstier doodt. Een belangrijk onderdeel van de Mithrasdienst was dan ook de slachting van een stier. Met het bloed van de stier werd gedoopt.

Beeld van Mithras (2e eeuw, vindplaats Lazio) in het British Museum. Hierop is ten dele te zien dat traditioneel bij het doden van de stier een hond, een leeuw, een slang, een raaf, een schorpioen en een kelk aanwezig waren. De naar voren gevouwen, afgeronde muts is kenmerkend. (foto Mike Young)


Goden ABC

|9

Herstel van oude waarden Julianus verzette zich tegen nieuwe stromingen in de cultuur van zijn tijd, hij wilde een herstel van de oude (hellenistische) waarden. Hij zag het opkomende christendom als één van de tegenstromingen hiervan. Hij wilde de Mithrascultuur in ere herstellen en vond het bijvoorbeeld heel belangrijk, wat Aeschylos zei: de mens zoekt (een) god en vindt hem/het antwoord in het zoeken. In feite de basis van filosofie. Omdat het christendom claimde ‘sinds de executie van een opstandige Jood’ alle antwoorden te hebben, en de zoektocht naar alle antwoorden dus kon worden beëindigd, probeerde hij zelfs de aanbidding van Mithras tot enig toegestane te maken. Het feit dat alleen mannen deelnamen aan de Mithrasdiensten, beperkte zijn kansen hierin. Juist vrouwen sloten zich eerder aan bij de christenen. Julianus verweet de christenen - die hij ‘Galileërs’ noemde dat zij de rituelen en oude mythen van de Romeinen inlijfden. Zo zou Mithras geboren zijn uit een maagdelijke vrouw, op 25 december. Dit gebeurde in een stal of grot en werd gadegeslagen door herders. Daarna werd hij bezocht door drie koningen. Vandaar dat we kunnen zeggen, dat Mithras ook op onze tijd nog van invloed is. Julianus werd echter na een korte regeringsperiode gedood in een veldslag. Gore Vidal citeert op deze wijze Julianus: “Yet, as Aeschylus wrote with wisdom, “men search out god and searching find him.” The search is the whole point to philosophy and to the religious experience. It is a part of the Galilean impiety to proclaim that the search ended three hundred years ago when a young rabbi was executed for treason.” [MH]

10 | De VOX surft naar


Het Praedinius Gymnasium Groningen De VOX-redactie wil zijn blik verbreden met een serie profielen van andere categorale gymnasia. Liefst doen we dat via direct contact met de schoolleiding maar na twee keer te hebben botgevangen, hebben we besloten ‘openbare’ bronnen te raadplegen en dus hebben we menig uurtje surfend doorgebracht op de website van onze keuzeschool. We hopen hiermee een algemeen inzicht te kunnen geven hoe zaken op andere scholen zijn geregeld, maar mogelijkerwijs ook ideeën aan te reiken die bij ons ook zouden kunnen worden overwogen. Tegelijkertijd bevestigt het natuurlijk ook de sterke punten van het USG… De geschiedenis van het Praedinius Gymnasium gaat terug tot in de 14e eeuw. De school heette toen de ‘Schole tho Sunte Meerten’ en stond op het terrein waar nu het Provinciehuis ligt. Tijdens het rectoraat van Regnerus Praedinius, in het midden van de 16e eeuw, genoot zij grote vermaardheid en trok leerlingen uit Duitsland, Italië, Spanje, Frankrijk en Polen. In 1595, onder het rectoraat van Ubbo Emmius, die in 1614 stichter werd van de hogeschool te Groningen, werd de school, die toen de naam Latijnse School droeg, overgebracht naar het voormalig Minderbroederklooster. In 1847 werd de Latijnse School omgezet in een gymnasium en kreeg zij de naam Stedelijk Gymnasium. In 1865 werd een nieuw onderkomen gevonden aan de westzijde van het Martinikerkhof. Op 1 september 1882 betrok de school op het terrein van het arsenaal aan het Schuitendiep het gebouw, waar zij nu nog gevestigd is. Bij het eeuwfeest van de school als gymnasium in 1947 kreeg zij van het gemeentebestuur de naam Praedinius Gymnasium. De verbouwing en modernisering van begin jaren zeventig bleek al spoedig niet voldoende: door de grote groei van het aantal leerlingen moest uitgeweken worden naar uiteenlopende locaties. De school beschikt sinds augustus 1999 over een volwaardig tweede gebouw, de voormalige Industrieschool aan de Kruitlaan.

4 en 5 krijgen de mogelijkheid een eigen keuzeprogramma van extra lessen samen te stellen. De begeleiding van (hoog)begaafde leerlingen neemt sinds 1998 een belangrijke plaats in binnen de school om de Het

- Aantal leerlingen: 950 - Totaal aantal klassen : 34 - Schoolbijdrage: de ouders wordt gevraagd om een vrijwillige bijdrage à €35,- per leerling. De oudervereniging krijgt de beschikking over deze middelen en beslist waarvoor deze middelen worden ingezet. zoals extra activiteiten ter profilering van de school en bijzondere aanschaffingen waarin het budget van de school niet voorziet.

Begeleiding van de leerlingen De mentor is de spil van de begeleiding. In overleg met de jaarcoördinator kan men besluiten de leerling aan te melden bij het begeleidingsadviesteam. Hierin hebben de orthopedagoge en de coördinator leerlingbegeleiding zitting. In het PG+ programma zetten de leraren hun persoonlijke kennis en enthousiasme in, terwijl voor de leerlingen gestreefd wordt naar een voldoende invulling van hun belangstelling en hun creativiteit. Cursussen worden steeds geëvalueerd en met alle betrokkenen nabesproken, opdat het aanbod zich zal ontwikkelen. Alle leerlingen van klas 2, 3,

Praedinius Gymnasium in Groningen (foto: Wutsje/Wikimedia Commons/CC-BY-SA-3.0) begaafde leerlingen een opleiding te bieden die bij hun capaciteiten en interesses past. Voor deze leerlingen zijn er het verbredingsproject, extra PG+ lessen, het project L3D, waarin leerlingen andere leerlingen en docenten doceren in het maken van driedimensionale werelden die gebruikt kunnen worden als virtuele leeromgevingen. In samenwerking


De VOX surft naar

met de Open Universiteit krijgen leerlingen uit klas 4, 5 en 6 de mogelijkheid om deel te nemen aan een pre–university programma. Hierbij kunnen alvast studiepunten worden behaald die vrijstellingen kunnen opleveren voor een verdere universitaire opleiding.

Olympiades Olympiades zijn internationale wedstrijden voor middelbare scholieren waarbij het gaat om inhoudelijke vakkennis. Op het Praedinius gymnasium worden jaarlijks voorronden van de olympiades voor wiskunde, biologie, scheikunde en natuurkunde gehouden. Voorst is er deelname aan de internationale vertaalwedstrijd voor Latijn in Arpino (Italië).

| 11

in Norden/Oostfriesland – plaats. In principe trekt een groep leerlingen van het Praedinius – de laatste jaren een 3e klas – een week op met een groep leerlingen uit Norden, die Nederlands als keuzevak hebben. In de vijfde klas gaan alle leerlingen naar Rome. Deze 8-daagse reis in april of mei heeft als doel de leerlingen letterlijk in contact te brengen met de oudheid waar zij zich al die jaren mee bezig hebben gehouden. Maar dat niet alleen: in Rome zijn uit alle periodes van de West-Europese geschiedenis overblijfselen te vinden, zij ervaren als het ware onze hele (cultuur)geschiedenis aan den lijve. In groepen van ca. 15 leerlingen bezoeken zij gedurende zeven dagen alle indrukwekkende monumenten en belangrijke plaatsen in de “eeuwige stad” .

Schoolverenigingen De schoolverenigingen organiseren verschillende activiteiten op o.a. muziek, toneel- en filmgebied; er worden schoolfeesten georganiseerd en viermaal per jaar wordt de schoolkrant Aegis gepubliceerd. De Schoolverenigingen zijn: • • • • • • • •

Minerva (FECO): de feestcommissie Eloquentia (ELO): de toneelvereniging Aulos: het schoolorkest Aegis: de schoolkrant Cicero: de debatvereniging Ifitos: de sportvereniging Schaken: er is geen officiële schaakvereniging, maar elk jaar wordt wel door een groep leerlingen deelgenomen aan landelijke schaakcompetities Meerdere schoolbands, die zich vooral richten op de popmuziek.

Alcoholbeleid

Elk jaar reist een groot deel van de 3e klassen af naar het zuidelijkste puntje van ons land, om gedurende vier dagen natuur en cultuur op te snuiven in het Limburgse heuvelland, tevens een mooie gelegenheid om na drie jaren in een hecht klassenverband alvast over die klassengrens heen te kijken naar andere leerlingen die mogelijk hetzelfde profiel gaan kiezen voor de volgende drie jaren op school. Sinds begin jaren negentig vindt er jaarlijks een uitwisseling met de partnerschool in Duitsland – het Ulrichsgymnasium

Op het bovenbouwfeest wordt alcohol geschonken, met uitzondering van ‘sterk’ (binnenlands en buitenlands) gedestilleerd. Hierbij gelden de volgende regels. Leerlingen van 16 en ouder krijgen op vertoon van hun ID een bandje waarmee zij aan de bar alcohol kunnen bestellen, leerlingen onder de 16 mogen geen alcohol bestellen en/of nuttigen. Naast het gebruik van bandjes vinden er op het feest ook alcoholcontroles plaats. Bij binnenkomst en gedurende het feest wordt steekproefsgewijs een blaastest afgenomen bij de bezoekers, bij binnenkomst geldt; Overschrijding van de norm betekent geen toegang (norm: 0.4 ‰). Gedurende het feest wordt ook steekproefsgewijs controles uitgevoerd. Bij overschrijding van de norm (>16 = 0.8 ‰) moet de leerling het feest verlaten. Onderscheidende punten ten opzichte van andere gymnasia is dat voor ouders uit klas 1 en 2 worden introductiecursussen Latijn en Grieks georganiseerd. [HJB] www.praedinius.nl

12 | Begeleiding bij studiekeuze


Ouderavond TU Delft populair In de tijd dat wij ouders op speurtocht gingen voor een vervolgstudie na de middelbare school was het not done om je ouders mee te nemen. Tegenwoordig is het niet alleen vanzelfsprekend om met je ouders de open dagen te bezoeken, op de Technische Universiteit Delft werden we onlangs zelfs uitgenodigd voor een ouderavond.

‘Beste ouders en verzorgers, scholieren uit 5 en 6 vwo staan voor een belangrijke keuze: welke vervolgopleiding gaan ze kiezen? Uit onderzoek blijkt dat veel ouders zich bezighouden met de studiekeuze van hun kind en dat scholieren veel waarde hechten aan het advies van hun ouders. Daarom organiseert de TU Delft een bijeenkomst speciaal voor ouders waarvan hun kind overweegt om aan de TU Delft te gaan studeren.’ Wij naar Delft op de bewuste avond en we waren niet de enige bezoekers. De aula zat stampvol met ouders uit alle hoeken van het land. Na de centrale inleiding werden zeven presentaties gegeven: wat betekent het voor mij als ouder dat mijn kind moet kiezen, welke voorzieningen zijn er voor studenten met een functiebeperking, welke wegen bewandel je om huisvesting te regelen, welke mogelijkheden zijn er voor studenten die iets extra’s willen doen, hoe ziet het financiële plaatje eruit, wat past beter bij mijn kind: hbo of wo en wat biedt de TU Delft aan studiebegeleiding. Elke aanwezige kon twee presentaties volgen.

Financiën rond de studie Veel ouders waren geïnteresseerd in de financiën rond de studie. De kosten voor een uitwonende student zijn zo’n 1000 euro per maand. Een uitwonende student krijgt 942 euro studiefinanciering per maand inclusief een lening van 230 euro. Het collegegeld is 1771 euro per jaar. Via de studentenvakbond VSSD kun je goedkoop boeken aanschaffen en voor slechts 31 euro een inboedel- en aansprakelijkheidsverzekering afsluiten, dus het loont om daar lid van te worden. Een kamer in Delft kost 225 (absolute minimum) tot 400 euro per maand. Tijdig inschrijven voor studentenhuisvesting is het advies! Een student mag 13.362 euro per jaar bijverdienen, dat is 15 à 20 uur per week (belastbaar loon). De universiteit raadt het ten zeerste af dat de jongelui zoveel uren werken naast hun studie. Mijn kind gaat een studie kiezen, wat is mijn rol als ouder in het geheel? Tijdens deze presentatie wordt duidelijk dat pubers begeleiding nodig hebben bij de studiekeuze. Hun


Begeleiding bij studiekeuze

brein is nog volop in ontwikkeling. Bepaalde verbindingen zijn nog onderontwikkeld, daardoor hebben ze meer moeite met beslissen en effecten van keuzes overzien. “Het grote opleidingenaanbod en moeite met langetermijndenken maken het nog complexer, legt studiekeuzeadviseur Mary Zuiderwijk uit. Ze begeleidt veel studenten die een verkeerde studiekeuze hebben gemaakt en zich bezinnen op een andere richting. “Ze lijken zo zelfstandig, de generatie Einstein, maar er is wel behoefte aan begeleiding.”

Juiste studie De TU is blij dat de ouders in grote getale naar de ouderavond zijn gekomen, ze hopen dat de toekomstige studenten met behulp van hun ouders de juiste studie kiezen. Zuiderwijk wijst nog op een studiekeuzetest op de site van de TU. Aan het eind van de ouderavond, die van 19 tot 22 uur duurde, werd nog een borrel geschonken, maar ouders die van ver zijn gekomen, zijn dan al vertrokken. Met veel nuttige informatie!

(foto Daniel Juengling)

| 13

Twente en Eindhoven We zijn met onze zoon ook naar een open dag van de TU in Twente en Eindhoven geweest, maar van deze universiteiten hebben we nog geen uitnodiging ontvangen voor een ouderavond. De TU Delft lijkt hiermee voorop te lopen. Enig speurwerk op internet levert op dat de Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht een speciale voorlichtingsavond organiseren voor Turkse en Marokkaanse ouders van toekomstige studenten. De ouders krijgen dan informatie over de opleidingen in hun eigen taal. De reden is dat allochtone scholieren vaak kiezen voor de traditionele studies met een duidelijke beroepsprofiel. Het Utrechtse hoger onderwijs wil de allochtone ouders onder meer laten zien dat er ook veel andere aantrekkelijke opleidingen zijn. De universiteit van Wageningen gaat naar ouderavonden op scholen voor voortgezet onderwijs om de ouders voor te lichten. Wie geïnteresseerd is in wat er op de ouderavond in Delft is besproken, kan de presentaties nalezen op www.tudelft.nl/ouderavond. [TS]

14 | Hieronymusfonds


Oud-leerlingen, verenigt u!

Oud-leerlingen voelen zich nog steeds betrokken bij ‘hun’ school. Ze vinden elkaar in een speciale groep op LinkedIn, maar ook als lid of donateur van de Vereniging tot Instandhouding van het Hieronymusfonds. Fusien Verloop, oud-leerling en voorzitter van het Hieronymusfonds, vertelt over het fonds dat al sinds 1924 de school op vele manieren steunt. De doelstellingen van het Hiernonymusfonds zijn enerzijds om de contacten tussen oud-leerlingen onderling en oudleerlingen en de school te bevorderen. Anderzijds is dat het ondersteunen van de school. Volgens Fusien Verloop is de lustrumborrel, die iedere vijf jaar op school wordt gehouden, traditioneel een van de belangrijke activiteiten van het fonds. ‘Zeker duizend oud-leerlingen komen naar hun oude school voor de reünie – met als hoogtepunt de gastlessen van docenten en oud-docenten. Je kunt het je als je op school zit niet voorstellen, maar later is het echt leuk om weer les te krijgen in de lokalen waar je tien, twintig of zelfs zeventig jaar geleden ook zat. Zoals de klas van mijn vader die ook op het Stedelijk Gymnasium heeft gezeten en in 1945 (!) eindexamen heeft gedaan en nog steeds trouw met elkaar naar de reünie komt. Daarnaast ondersteunt het fonds de school financieel. Dat gaat over praktische zaken zoals een beamer en plantenbakken in de hal, maar ook meer verheven zaken zoals de restauratie van oude vaandels en antieke beelden. Dat geld wordt bijeen gebracht door de leden – allemaal oud-leerlingen.’ Waarom ben je bestuurslid geworden? Waarom vind je dit belangrijk? ‘Ik werd hiervoor gevraagd en vond het heel leuk om iets terug te kunnen doen voor de school waar ik met heel veel plezier heb rondgelopen. Daarnaast is ook leuk dat je weer regelmatig op school komt en contact hebt met andere bestuursleden die weliswaar in een andere periode op school hebben gezeten, maar waar je toch allerlei herinneringen mee deelt. Ik denk ook dat het goed is dat een school met zo’n lange traditie een goede band onderhoudt met zijn oud-leerlingen en daar kan het fonds een mooie rol bij spelen.’

Wat kan een club als het Hieronymusfonds toevoegen aan de school? ‘Naast de financiële bijdrage en reünies, ben je als fonds ook een linking pin naar een groot netwerk van mensen die de school een warm hart toedragen en bereid zijn om bijvoorbeeld gastlessen te geven of op andere manieren hun kennis, ervaring en netwerk ter beschikking te stellen.’ Wat vind je het mooiste dat het fonds de afgelopen tijd heeft gedaan? ‘Het belangrijkste wapenfeit is dat we – overigens in nauwe samenwerking met de ouderraad - een aantal fondsenwervende activiteiten hebben opgezet om extra middelen voor de inrichting van het nieuwe schoolgebouw te werven. Dat heeft alleen al vanuit oud-leerlingen een bedrag van € 25.000 opgebracht en daar heeft de school een aantal mooie zaken van kunnen doen zoals de aanschaf van vitrinekasten voor kunstwerken van leerlingen, het op ‘gymnasiale wijze’ naamgeven van de verschillende vleugels van de school en de inrichting van de tuin.’ Wat kun je als oud-leerling doen voor het fonds? ‘Je kunt bestuurslid worden of activiteiten organiseren, gastlessen of bedrijfsbezoek regelen voor leerlingen, maatschappelijke stageplekken aanbieden, leuke foto’s en verhalen uit de oude doos voor de website aanleveren en natuurlijk een financiële bijdrage leveren waarmee je de school helpt om een aantal zaken te doen die anders niet zouden kunnen.’ Hoeveel leden heeft het fonds? ‘Er zijn zo’n 800 leden. Zeker niet weinig, maar het zou meer mogen zijn. Vroeger was het vanzelfsprekend dat je als je je eindexamen had gehaald, je ook lid werd van het fonds. Dat is tegenwoordig minder het geval, maar we merken dat veel oud-leerlingen een warm gevoel bij de school houden en het leuk vinden om er nog bij betrokken te blijven. Door lid te worden kun je dat gevoel omzetten in een concrete daad en bij het USG betrokken blijven. Om het de eindexamenleerlingen gemakkelijk te maken, hebben we een studentenaanbod waarbij je tot en met je

Hieronymusfonds


25e tegen een studententarief van 10 euro lid kunt zijn als je in één keer betaalt. Leuk cadeautje van ouders of opa’s en oma’s die misschien zelf nog hier op school hebben gezeten. Want dat is wel een traditie hier!’ Zijn er binnenkort nog activiteiten van het Hieronymusfonds? ‘De eerstvolgende activiteit is de Algemene Ledenvergadering met na afloop een lezing en een borrel op 24 maart. Daarnaast willen we dit jaar starten met een aantal borrels in verschillende steden voor oud-leerlingen die in de rustigere zomermaanden een borrel met elkaar willen drinken op een terras. En we gaan samen met een aantal docenten kijken of we een gezamenlijke activiteit voor de leerlingen kunnen ontwikkelen in het kader van de dies op 4 december.’ Meer informatie is te vinden op de website van het Hieronymusfonds: www.hieronymusfonds.nl

Waarom Hieronymus? Het Stedelijk Gymnasium heette tot 1877 Schola Hieronymiana. Hieronymus leefde in de vierde eeuw na Christus en was een van de belangrijke kerkvaders. Hij was iemand die gedurende zijn leven de bijbel en vele andere geschriften bestudeerde, vele talen leerde en verschillende culturen bestudeerde. Hij heeft zelfs een deel van zijn leven als kluizenaar in de woestijn doorgebracht om maar rustig te kunnen studeren, kortom: iemand waar iedere gymnasiast zich onmiddellijk in herkent! Naar verluidt kreeg de voorloper van onze school, de Schola Hieronymiana, min of meer bij toeval de naam van deze illustere kerkvader. Er waren meerdere namen geopperd en toen men er niet uit kwam welke naam het moest worden, zijn de verschillende namen op briefjes in een hoed gelegd en is Hieronymus als winnaar uit de bus gekomen. Vervolgens is dit tussen 1474 en 1877 de naam van het gymnasium geweest. Bij de oprichting van de oud-leerlingenvereniging in 1924 is besloten de oude naam in ere te houden en de Vereniging tot Instandhouding van het Hieronymusfonds op te richten.

| 15

16 |


USG Jaaragenda 2012 18 - 21 juni Trierreis 18 - 22 juni toetsweek onderbouw 15 - 25 juni toetsweek leerjaar 4 25 - 26 juni activiteiten onderbouw 27 juni eindactiviteit leerjaar 1 sportdag leerjaar 2 en 3 20 - 27 februari krokusvakantie (NB maandag 27 februari extra vrije dag) 2/5 – 9 maart toetsweek 20 maart uitreiking rapport 2 5 juli diploma-uitreiking 6 juli uitreiking eindrapport, inleveren boeken 9 juli - 23 augustus zomervakantie

Bulletin voor de ouders van leerlingen aan het Stedelijk Gymnasium te Utrecht. Mithras

Recommend Documents