Klassieke agenda
Van de rector
Nieuwbouw
Alcohol
> pagina 2
> pagina 4
> pagina 5
> pagina 8-13
Vox Hieronymi Bulletin voor de ouders van leerlingen aan het Stedelijk Gymnasium te Utrecht
jaargang 36 nummer 12 2008 www.usgvox.nl
Nieuwsvaria
Klankbordavond
Onwetende ouders
Gezonde school
Sectie NL
Gratis schoolboeken definitief Dode dieren ontleden Lenteconcert Eerste prijs Twente Academy Schoolstrijd
Op de klankbordavond lieten ouders wat ze vinden van het alcoholbeleid en van de communicatie met school: het eerste is goed, het tweede kan beter.
Veel ouders weten niet hoe schadelijk alcohol is, zeggen deskundigen. Wisten ze dat wel, dan zouden ze veel strenger zijn. ‘Het drinkgedrag van jongeren loopt de spuigaten uit. We winden ons op over softdrugs, maar alcohol is een veel groter probleem.’
Roken, alcohol, drugs, voeding, internet, seks. De verleidingen zijn talrijk. Op het symposium over ‘de gezonde school’ bespraken deelnemers initiatieven binnen het voortgezet onderwijs om jonge mensen meer bewust te maken van gezond en ongezond gedrag. Een verslag.
‘Wie niet leest, wordt niet gelukkig’, vinden ze bij de sectie Nederlands. Daarom naast een portret van de sectie vier tips van boeken die gelukkig maken.
> pagina 6-7
> pagina 8
> pagina 10-11
> pagina 12-13
> pagina 16-17
Orpheus
Arthur en de Graal
Mellona: lange vingers
Schoolagenda
> pagina 14
> pagina 18
> pagina 19
> pagina 20
2 |Klassieke agenda
24 april tot 4 mei Week van de Klassieken: aandacht voor boeken uit en over de oudheid. Informatie en programma op: www.klassieken.nl 24 april t/m 7 september Tentoonstelling ‘Lectori Salutem, Boek en Oudheid’, Allard Pierson Museum, Amsterdam. Inl.: www.allardpiersonmuseum.nl 26 april Grote Ken-je-Klassieken Quiz. Om 13.00 uur voor deelnemers tot 18 jaar, om 14.30 uur voor deelnemers boven de 18 jaar, om 16.00 uur De Strijd der Titanen. Allard Pierson Museum, Oude Turfmarkt 127, Amsterdam Tot 11 mei Hakken in het zand - Nederlandse opgravingen in Egypte. Vierhonderd jaar archeologische activiteiten in Egypte door Nederlanders. Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28, Leiden. Informatie: www.rmo.nl 14, 22, 29 mei en 5, 12, 19 juni Lezingenreeks naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Lectori Salutem’. Allard Pierson Museum. 24 mei Zenobiacongres, 10.00 – 15.00 uur, Spui 25, Amsterdam. Georganiseerd door Nederlands Klassiek Verbond, Ex Oriente Lux, Laverna en Athenaeum Boekhandel. Met de dag wordt beoogd een brug te slaan tussen de bestudering van de antieke wereld in Oost en West, waarbij Zenobia van Palmyra het centrale onderwerp vormt. Deze legendarische vorstin wordt belicht vanuit zowel de klassiek Latijnse bronnen als de Arabische, in Oudheid en latere tijd, in literatuur, beeldende kunst en muziek. Informatie: www.nkv.nl
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
t/m 1 juni 2008 Toneelgroep De Appel speelt Odysseus (regie Aus Greidanus), voorstelling van 13.30 uur tot 22.30 uur. Informatie: www.toneelgroepdeappel.nl
14 juni Theater Turba speelt De Vogels van Aristofanes, Theater Kikker 20.00 uur. Informatie: www.turba.nl
23 augustus 2008 t/m 4 januari 2009 ‘Luxe en Decadentie Leven aan de Romeinse goudkust’, Museum het Valkhof Nijmegen, over de immense rijkdom van de Romeinse elite aan de Golf van Napels: luxe villa’s, gladiatorenspelen, feestelijke eet- en drinkgelagen, tuinarchitectuur en badcultuur. Inl.: www.museumhetvalkhof.nl (t/m 8 juni ook te zien in het Bremer Landesmuseum). 27 september Verbondsdag Nederlands Klassiek Verbond, Dordrecht. Thema: wijn.
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Voorwoord|
3
Leren drinken
Ik weet nog goed hoe het vroeger ging: terwijl de grote mensen aan tafel een glas wijn dronken, mochten wij kleintjes voor spek-en-bonen meedoen. Een glas water, een scheut wijn (vooral voor de kleur, minder voor de smaak) en wij hadden het idee dat wij ook wijn dronken. Zo deden ze het in Italië, zo leerde je alvast een beetje drinken, en het was volkomen normaal. Het beeld is echter aan het kantelen. We komen steeds meer te weten over de langzame ontwikkeling van de jonge hersenen. Die doen er veel langer over om de volle wasdom te bereiken, dan we altijd dachten. Tegelijk leren we ook steeds meer over de schade die alcoholgebruik aan die hersenen in de groei toebrengt. Maar kennelijk vinden we het moeilijk om die nieuwe kennis te accepteren. Interessant is bijvoorbeeld de tegenstelling die in verschillende artikelen in deze Vox naar voren komt. Aan de ene kant ouders die op de klankbordavond zeggen dat ze het wel eens zijn met het alcoholbeleid - ‘liever leren drinken in een veilige omgeving’ - en cijfers die wijzen op toenemende tolerantie van ouders in het algemeen. Een paar pagina’s verder denken de deskundigen er volstrekt anders over. Zij benadrukken dat ‘leren drinken’ helemaal niet helpt. De stevige uitspraken van de kinderarts, de psychofarmacaloog, de gedragsneuroloog en de hoogleraar verslavingspsychologie mogen wij - ouders en school ons aantrekken.
Maar ja, op welke manier dan? Toegegeven, we worstelen er thuis mee. Het is laveren tussen zero tolerance en toegeeflijkheid. Toegeeflijk, want ach, wij dronken vroeger toch ook wel eens een glaasje mee? Maar als je dan weer de ‘feestverhalen’ hoort van halfwas jongens, zwalkend van dronkenschap, en van meisjes, brakend boven de wc-pot hangend, dan kiezen toch we voor de andere kant. Het is vast iets waar andere ouders ook mee worstelen, of misschien juist wel een heel uitgesproken idee over hebben. Laat ons weten hoe u hierover denkt. Deze en andere mailtjes ontvangen we graag. Want u weet, ook als niet-redactielid zijn uw bijdragen en opmerkingen zeer welkom:
[email protected]. De redactie van de Vox Hieronymi Hendrik-Jan Buist Jasper Enklaar Maddy Hageman Inge Hassink Erik Jille Jolanda van der Land Frieda Schellekens Tineke Snel Mirjam Sternau
4 |Van de rector
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Laatste loodjes
Soms gebeuren er zomaar dingen die je als mens nauwelijks kunt bevatten. Het plotselinge overlijden van de vrouw van onze docent Theo Meeuwsen heeft ons allen diep geraakt. We proberen Theo zo goed mogelijk te steunen en voor de leerlingen passende oplossingen te vinden. Conrector Aad van Diemen is geopereerd en zal nog enkele maanden moeten herstellen. We kunnen hem natuurlijk eigenlijk niet missen, maar we proberen waar mogelijk zijn taken over te nemen met het oogmerk dat voor de (examen) leerlingen alles goed zal blijven verlopen. Ook docent klassieke talen Patrick Nieuwenhuyse is om gezondheidsredenen voor langere tijd afwezig. We waarderen het zeer dat de leden van de sectie klassieke talen zich gezamenlijk inspannen alle klassen zoveel mogelijk Latijn en Grieks te geven. Ondanks deze tegenslagen gaat het schoolleven verder. Inmiddels hebben we een spetterende Schoolstrijd, een Goede Doelen Actie met als slotfestijn het Valentijnsgala, diverse uitwisselingen en het Internationaal Scholieren Concert achter de rug. Op 13, 14, en 15 april zijn de voorstellingen van het schooltoneel ‘Arthur en de zoektocht naar de Graal’ in theater Kikker en op 18 april is alweer de LSD (de Laatste SchoolDag van de zesdeklassers). Inmiddels heeft de presentatie van de profielwerkstukken plaatsgevonden. Een boeiende afwisseling in onderwerpen, manieren van aanpak en presenteren. We zijn benieuwd wie van de genomineerden uiteindelijk het stipendium van het Willebrordusfond krijgt uitgereikt. De jury is in ieder geval hard aan het werk! Voor de examenkandidaten zijn dit alweer de laatste loodjes wat les betreft. Daarna breekt de tijd van studeren voor het examen aan. We wensen alle kandidaten en hun ouders veel sterkte in deze (in)spannende tijd. Ik hoop iedereen op 2 juli een diploma uit te kunnen reiken. Op de klankbordavond voor ouders bleek dat ouders tevreden zijn over de ontplooiingskansen die we de leerlingen bieden. Dat er veel flexibiliteit gevraagd wordt van met name de docenten wordt erkend en gewaardeerd. Een verzoek om nog duidelijker aan te geven op de website wat de oorzaak is van
eventuele lesuitval zullen we zeker honoreren. We gaan ook kritisch kijken naar wat wel en wat niet te doen. We streven naar een goede balans tussen aandacht voor het onderwijs en ontplooiingskansen, twee zaken die soms wat ‘schuren’. Het ziet ernaar uit dat het volgend schooljaar het aantal leerlingen redelijk stabiel blijft, een klein beetje groei is te verwachten. De nieuwe eersteklassers zullen met open armen worden ontvangen, in het bijzonder door leerlingmentoren en mentoren, zij hebben er alweer zin in! [Hanneke Taat]
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Nieuwbouw USG|
5
Voorlopig ontwerp gereed
OIII Architecten heeft een fraai ontwerp gemaakt voor de nieuwbouw van het USG. Na de zomervakantie van 2009 moeten de eerste leerlingen erin kunnen. Eind 2007 is het Voorlopig Ontwerp voor de nieuwbouw van het USG vastgesteld. Het in 2006 gekozen architectenbureau OIII Architecten heeft met een delegatie van personeel van het USG en enkele ouders een aantal avondbijeenkomsten gehouden om tot een optimaal ontwerp te komen. Het nieuwe gebouw zal met een glooiing oprijzen uit de tuin en krijgt een met gras begroeid dak dat voor een deel beloopbaar zal zijn. Het is een uitwerking van het model B zoals afgebeeld in de Vox van juli 2007. Dit model is gekozen om de tuin zo groot mogelijk te houden. Het gebouw is één verdieping hoog en biedt ruimte aan de secties kunst, scheikunde, natuurkunde en biologie. Er komen practicum- en instructielokalen, een ruimte voor de technisch onderwijs assistenten, een docentenkamer, toiletten en opslagruimtes. Vanaf de achterzijde van het bestaande USG-gebouw zal men een groene heuvel zien daarin een inham met een toegangsdeur naar een centrale hal . Aan weerszijden van deze inham ligt een instructielokaal met ramen in de wanden van de inham. Links van de hal bevindt zich een grote L-vormige ruimte voor kunst. Rechts van de hal komen een derde instructielokaal en vier practicumlokalen, waarvan er een speciaal bedoeld is voor experimentele opstellingen van de bovenbouw. De hal loopt door tot de achterzijde van het nieuwe gebouw waar zich een tweede inham bevindt met aan drie kanten ramen. Verder wordt de achterkant van het gebouw een gesloten muur, omdat het grenst aan de tuinen van de huizen in de Nicolaasweg. Ramen zijn er wel in de zijkanten van het gebouw.
Fraai ontwerp Het Masterplan Nieuwbouw en Verbouw USG uit oktober 2006 was uitgangspunt voor het ontwerp en leverde zowel onderwijsvisie als benodigd aantal vierkante meters. OIII architecten
maakten op basis hiervan een schetsontwerp waarop schoolleiding en personeel konden reageren. Na creatief heen en weer geschuif met de verschillende ruimtes is een fraai voorlopig ontwerp ontstaan waar iedereen tevreden over is. Dit ontwerp wordt door de architecten gedetailleerder uitgewerkt, waarbij ook installatie- en constructieadviseurs een inbreng hebben. Het geheel moet natuurlijk binnen het te besteden budget blijven en de bouwplannen zullen ook de goedkeuring van de gemeente moeten krijgen. Er is dus nog het nodige werk te verrichten voordat daadwerkelijk met de bouw begonnen kan worden. De huidige planning is dat het nieuwe gebouw na de zomervakantie van 2009 in gebruik kan worden genomen.
Verbouwing bestaand gebouw Ten tijde van de architectenselectie in oktober 2006 was de nieuwbouw en de verbouwing nog één project. Om financiële redenen heeft de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Utrecht (NUOVO) besloten dat er alleen geld beschikbaar is voor de nieuwbouw. Hoe de bekostiging van de aanpassing van de oude lokalen van de secties die naar de nieuwbouw verhuizen geregeld zal worden, is nog niet duidelijk. Veel bestaande lokalen zijn aan een opknapbeurt toe, waarvoor geld nodig is. Ambitieuzere plannen zoals de verplaatsing van de kantine naar de huidige practicumlokalen, met zicht op de tuin en de nieuwbouw en het creëren van een aula, zijn vooralsnog in de ijskast gezet. De ouders die meegedaan hebben aan de bijeenkomsten met de architect hebben een werkgroep gevormd om de schoolleiding te helpen bij het onderzoeken van mogelijkheden om de verbouwing van het monumentale schoolgebouw te realiseren. De werkgroep bestaat uit Frieda Schellekens (voorzitter van de ouderraad), Dirk Gudde, Erik Jille, Mink Roest en Paul van Duin. Doel is enerzijds het vaststellen van de gewenste aanpassingen en anderzijds het zoeken naar aanvullende middelen voor de financiering hiervan, bijvoorbeeld door sponsoring.
6 |Nieuwsvaria
Gratis schoolboeken definitief De Tweede Kamer heeft 18 maart ingestemd met het schoolboekenplan van het kabinet. De coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie stemden voor het gratis verstrekken van schoolboeken aan ouders van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Dit ondanks protesten van verschillende onderwijsorganisaties, waaronder de VO-Raad. Die vindt dat er teveel onduidelijkheid is rondom de aanbesteding van de schoolboeken door de scholen. Ook het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) probeerde de Kamer er nog van te overtuigen dat het plan niet moest doorgaan en deed een oproep aan de PvdA het van tafel te vegen. Maar de PvdA was daar niet gevoelig voor en stemde voor. De onderwijsorganisatie van openbare scholen, waar het USG bij is aangesloten, vindt dat het voortgezet onderwijs nu doelgericht actie moet ondernemen om het schoolboekenplan te laten slagen, omdat de leerlingen niet de dupe mogen worden van een meningsverschil tussen het onderwijs en de politiek.
Nederland weet weinig van vaderlandse geschiedenis Nederlanders weten niet veel van de vaderlandse geschiedenis, zo blijkt uit de Geschiedenismonitor van de Volkskrant, het Historisch Nieuwsblad en het televisieprogramma Andere Tijden. Gemiddeld scoren Nederlanders een 5,2 als het gaat om hun kennis van de historie van de historische canon. In de canon staat wat elke Nederlander over zijn geschiedenis zou moeten weten. Deze is ontworpen voor het basisonderwijs. Vanaf september 2009 wordt de canon verplichte lesstof.
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Een representatieve groep van ruim duizend Nederlanders deed mee aan de Geschiedenismonitor. Bij 46 procent van de Nederlanders is bekend welke eeuw als de Gouden Eeuw te boek staat. Minder dan vijftig procent weet van de ontsnapping van Hugo de Groot in 1621 in een boekenkist uit slot Loevestein. Slechts 21 procent van de ondervraagden weet dat Nederland voor 5 procent van de wereldslavenhandel verantwoordelijk is geweest.
Dode dieren ontleden tijdens les mag Leerlingen in het voortgezet onderwijs mogen dode dieren blijven ontleden tijdens de biologieles. Dat heeft staatssecretaris van Onderwijs Marja van Bijsterveldt (CDA) geantwoord op Kamervragen van de Partij voor de Dieren. Van Bijsterveldt wil niet op zoek naar alternatieven en ziet ook niets in het verplicht stellen van ethische discussies hierover. Het ontleden van dode dieren is belangrijk voor leerlingen die zich willen oriënteren op bepaalde vervolgopleidingen. Kamerlid Esther Ouwehand had vragen gesteld naar aanleiding van de beslissing in Vlaanderen om het ontleden van dieren niet langer op te nemen in de leerplannen van het Belgische voortgezet onderwijs.
Gevaren mp3-speler Jongeren weten dat harde muziek uit een mp3-speler gevaarlijk is voor het gehoor, maar zetten het volume niet lager. Zij denken dat ze geen gehoorbeschadiging oplopen van het harde geluid. Dit is gebleken uit onderzoek door Erasmus MC onder 73 jongeren van twee middelbare scholen in Rotterdam. De meeste deelnemers gaven aan hun mp3-spelers vaak op het maximumvolume te zetten. Bijna alle deelnemers willen zelf bepalen hoe hard zij het geluid zetten. Zij zien volgens de onderzoekers dan ook niets in een geluidsbegrenzer. De onderzoekers vinden dat ouders, artsen en jeugdwerkers, maar ook de fabrikanten van de muziekspelers de jongeren moeten wijzen op de mogelijke gevaren van mp3-spelers voor het gehoor. Ook adviseren zij dat jongeren het volume niet hoger zetten dan zestig procent bij oordopjes en zeventig procent bij een koptelefoon. Volgens De Nationale Hoorstichting lopen jaarlijks zo’n twintigduizend jongeren blijvende gehoorschade op als gevolg van te harde muziek.
Lenteconcert Op vrijdag 4 april hebben 31 scholieren uit zes landen een grandioos lenteconcert in de Pieterskerk gegeven.
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Nieuwsvaria|
7
Dankwoord
Eerste prijs Twente Academy
Beste collega’s, ouders en leerlingen van het USG
Zesdeklasser Nivard Koning neemt deel aan het Junior College Utrecht en was samen met twee leerlingen van andere scholen genomineerd voor de Profielwerkstukkenwedstrijd 2008 van Twente Academy. Zij hebben vrijdag 4 april bij de finale van die wedstrijd de eerste prijs gewonnen. “Wij waren natuurlijk erg blij, het niveau lag namelijk best hoog en zelfs na 120 uur ‘thesissen’ op het JCU dachten we toch niet dat we ook daadwerkelijk de besten waren, maar we hebben uiteindelijk ook leerlingen van het pre-University College Leiden en anderen, tegen onze verwachtingen in, weten te verslaan!’ Zie ook: www.twenteacademy.nl
Ik wil jullie graag langs deze weg bedanken voor jullie betrokkenheid en steun naar aanleiding van het overlijden van Andrea. Ik ben onder de indruk van zoveel warmte en goedheid. Jullie aanwezigheid bij de begrafenis, bloemen, kaartjes, mailtjes en (telefoon)gesprekken steunen mij enorm. Nu, een aantal weken sinds het overlijden van Andrea, begint stukje bij beetje tot mij door te dringen wat Andrea’s afwezigheid voor mij en mijn kinderen betekent. We proberen samen een nieuwe balans in ons leven te vinden. De kinderen gaan naar school en worden daar goed opgevangen. Ze zijn lekker zichzelf en reageren op een natuurlijke manier op alle gebeurtenissen. We praten veel over de dood van Andrea en alles wat daar bij komt kijken. Het lukt me met wat hulp goed om ons huishouden draaiende te houden. Daarnaast sport ik om de dag en heb ik eens in de twee weken gesprekken met een psycholoog. Ik praat verder veel met familie, vrienden en buren. Gelukkig heeft de schoolleiding mij de gelegenheid gegeven om tot en met de zomervakantie nog niet te hoeven werken. Zo kan ik al mijn energie gebruiken voor mijn gezin en het verwerken van Andrea’s overlijden. Ik hoop jullie allemaal snel weer te zien en zal zo af en toe even mijn neus laten zien op school om bij te praten. Met vriendelijke groet, Theo Meeuwsen
Het muziekaanbod was zeer gevarieerd: van Hongaarse volksliedjes tot Porgy and Bess en van Oostenrijkse polka tot Dvorak en Bartók. Ondanks het feit dat de groep slechts een paar gezamenlijke repetities had gehad, klonk het fantastisch. De buitenlands middelbare scholieren kwamen uit Brno (Tsjechië), Nitra (Slowakije), Pécs (Hongarije), Icking (Duitsland) en Wenen (Oostenrijk). Het concert werd georganiseerd door het USG. De leerlingen verbleven in gastfamilies en hebben hun bezoek aan Utrecht ook gebruikt om iets van de stad en omgeving te zien. Wethouder Giesberts heeft de groep namens de gemeente Utrecht ontvangen in het Museum van Speeldoos tot Pierement.
Schoolstrijd Klas 3A is de winnaar geworden van de Schoolstrijd. Het thema was dit jaar ‘This is not America’. Drie dagen bonden de eerste tot en met de vierde klassen de strijd aan met elkaar, onder deskundige leiding van de vijfdeklassers. Op www.schoolstrijd.com is een overzicht te vinden van de scores, de foto’s en video’s.
8 |klankbordavond
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Ouders: ‘Geen alcoholverbod op school’
Eigenlijk is het alcoholbeleid van de school wel goed, menen de ouders. Zij hebben liever dat hun kind een glaasje drinkt in een veilige omgeving, zoals op een schoolfeest. Dat bleek op de klankbordgroep eind maart. De 26 ouders die gehoor hadden gegeven aan de oproep om naar de tweejaarlijkse klankbordavond te komen vinden niet dat de school het alcoholgebruik op schoolfeesten moet afschaffen. De ouders menen dat de kinderen zelf hun grenzen kennen en dat ze weten dat alleen 16-plussers alcohol mogen kopen. Jongere leerlingen die met een pilsje worden betrapt, worden naar huis gestuurd en ook dat is bekend. Bij alcoholvrije feesten loop je het risico dat leerlingen zich stevig indrinken of veel later komen. Overigens is het een lastig vraagstuk hoe om te gaan met indrinken voor een schoolfeest, want het gebeurt toch, onderkennen de ouders. De oplossingen die ze hiervoor zien zijn er thuis in het gezin over praten en over het indrinken afspraken maken met ouders van klasgenoten. Het idee om pas alcohol te schenken op schoolfeesten als de eersteklassers om 23.00 uur zijn vertrokken, krijgt wel enige steun, maar aan de andere kant, zeggen ouders, moeten kinderen wel de kans krijgen om met alcohol te leren omgaan. De ouders van de midden- en bovenbouw willen wel graag aandacht voor het drinkgedrag tijdens schoolreizen en internationale uitwisselingen. Het drinkgedrag hangt in zo’n situatie ook af van het beleid van de school in het buitenland.
Communicatie Behalve het alcoholbeleid kwam ook het onderwerp ‘communicatie op het USG’ ter sprake. Niet iedereen is ervan op de hoogte dat er een ‘schoolkrant’ voor ouders bestaat (De Vox). Eerstejaars vinden het vaak niet cool om hem mee te nemen voor hun ouders. De Vox verschijnt zowel op papier
als digitaal en ouders kunnen zich ervoor opgeven, via de website, om het blad via de e-mail te ontvangen. De website van de school wordt regelmatig bezocht door de ouders. Het is een duidelijke website die up to date is en waar alle informatie van de school op is te vinden. Op de pagina ‘ouders’ kunnen brieven worden gedownload. Het zou goed zijn de ouders van de eerstejaars daar nadrukkelijker op te wijzen. En de jaaragenda is niet gemakkelijk te vinden. Ouders vinden dat er de laatste tijd veel roosterwijzigingen zijn en het is lang niet altijd duidelijk waarom. De communicatie vanuit de school daarover zou beter kunnen. Bij de onderbouwouders wordt opgemerkt dat de communicatie met de administratie heel goed verloopt.
Contact met mentor De onderbouwouders ervaren de tienminutengesprekken soms als chaotisch, de gesprekken lopen teveel uit. Ze willen ook graag meer contact met de mentor en vinden het jammer dat de mentor niet te spreken is tijdens de tafeltjesavond, dan is hij/zij alleen als vakdocent beschikbaar. Conrector Erik Kamerbeek, die bij de klankbordgroep van de onderbouw aanwezig was, benadrukte dat ouders altijd apart een afspraak met de mentor kunnen maken. En verzuchtte: “Bij de vorige klankbordgroep twee jaar geleden gaven de ouders de voorkeur aan een gezamenlijke mentoravond met de hele klas.” En dat heeft het USG toen ingevoerd. Rector Hanneke Taat was aanwezig bij de midden- en bovenbouwouders. Naast alcoholbeleid en communicatie, kwamen het welbevinden op school van de kinderen en het schoolprofiel aan de orde. De aanwezige ouders vonden het prettig dat ze de gelegenheid hebben gekregen hun mening te ventileren over de gang van zaken op school. [TS]
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Indrinken of blazen?|
9
Alcohol- en feestbeleid buiten het USG
Hoe gaan andere scholen om met het alcoholprobleem? De Vox deed navraag. Uit bijgaande steekproef blijkt dat er ruwweg sprake is van twee soorten beleid op andere scholen. Op scholen die een feest in eigen schoolgebouw organiseren wordt over het algemeen geen drank geschonken. Dit geeft meer mogelijkheden tot controle en reduceert aansprakelijkheid bij problemen. Om eventueel indrinken vooraf te voorkomen vindt op meerdere scholen ook eventueel controle met blaastesten bij de ingang plaats. Daarnaast zijn er scholen die het feest voor de onderbouw op eigen school organiseren en geen alcohol schenken en de feesten voor de bovenbouw elders onderbrengen. De aansprakelijkheid ligt dan bij de vergunninghouder (bar/disco etc.). Deze controleren ook of er niet bovenmatig wordt gedronken en soms is er controle bij de deur.
St.Bonifatius College, Utrecht De Werkplaats, Bilthoven Het Nieuwe Lyceum, Bilthoven Christelijk Lyceum, Zeist Herman Jordan, Zeist Stedelijk Gymnasium, Leiden Rijnlands Lyceum, Leiden Dalton, Voorburg
Het USG heeft wat dit betreft een soort aparte en hybride vorm, want de feesten voor onder- en bovenbouw zijn niet apart georganiseerd. Deze vinden buiten de school plaats en ook wordt er getapt door de leerlingen zelf, in plaats van personeel van de uitspanning. Dit vergroot het risico dat onderbouwleerlingen toch aan alcohol kunnen komen. Onduidelijk is ook of men eventueel het USG aansprakelijk kan houden voor excessen. Daarnaast is het de vraag of dit beleid nog wel past in deze tijd, zeker vergeleken met hoe andere scholen het aanpakken. [HJB]
Pitter Jelles Gymnasium, Leeuwarden
* onder- en bovenbouw hebben feest op school * geen alcohol * eventueel blaastest bij deur * feesten op school * geen alcohol * feesten op school * geen alcohol * blaastesten bij de ingang * feesten op school * geen alcohol * feesten op school * geen alcohol * onder- en bovenbouw hebben feest op school * geen alcohol * onderbouw heeft feest op school, geen alcohol * bovenbouw feest buiten school, wel alcohol * onderbouw feest op school tot 24.00 uur, geen alcohol * bovenbouwfeest alcohol (bier), maar pas na 24.00 uur *onderbouwfeest *op school, geen alcohol. Op bepaalde tijd binnen zijn om indrinken te voorkomen. * bovenbouwfeest buiten school en wel alcohol
10 |Alcohol
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
‘Ouders onwetend over gevolgen drank’
Ouders onderschatten de gevolgen van alcoholgebruik door kinderen. Het brengt ernstige schade toe aan de hersenen, die pas op 21 jaar zijn volgroeid. ‘Als ouders het zouden weten, zouden ze wel strenger zijn’. “Er zijn maar weinig drugs die zo giftig zijn als alcohol”, zegt prof. dr. Verbaten, psychofarmacaloog aan de universiteit van Utrecht. “Dat is het bijzondere van alcohol. Het is al giftig in de dosis die je gebruikt in het normale sociale verkeer. De meeste ouders weten dat niet”, denkt Verbaten, “anders zouden ze er wel strenger op zijn. De effecten van alcohol houden niet op bij een kater. Zelfs als je je roes hebt uitgeslapen en je denkt ervan af te zijn, ben je nog niet van de effecten af. De chronische effecten van alcohol zijn zeer schadelijk voor het lichaam.” “Alcohol beschadigt de hersencellen en dat heeft tot gevolg dat je bij kinderen waar die hersenen nog groeien een aantoonbaar geringere groei ziet. Men heeft in het bijzonder gekeken naar een kleine kern, diep in de hersenen, waar het geheugen zit, en dan zie je dat de hippocampus 10 procent minder groeit. Dat heeft onherroepelijk gevolgen voor de kwaliteiten van de geheugenprocessen.”
Precies dat deel dat verantwoordelijk is voor zelfcontrole, dus ook voor het eigen drinkgedrag, kan beschadigd raken. Jongeren die te vroeg beginnen met drinken, beschadigen hun brein, verliezen de controle en gaan daardoor nog meer drinken.” “Jongeren dronken vroeger niet zo extreem als nu. We zien daarom steeds meer dertigers met het syndroom van Korsakov [ontstaan door ernstig vitamine B1-gebrek, vaak als gevolg van overmatig alcoholgebruik, red.] De jongste patiënt is nu 28. Terwijl de gemiddelde Korsakov-patiënt jarenlang 50 was. Het is een aanwijzing dat men op steeds jongere leeftijd begint met drinken. Voorheen dronk een zestienjarige misschien ook al, maar een twaalfjarige nog niet.” “We creëren nu een verloren generatie. Eenmaal gedrogeerd zijn ze niet in staat zich goed te ontwikkelen. De alcohol zorgt er verder voor dat het deel van de hersenen, dat de zelfcontrole regelt, wordt belemmerd in de ontwikkeling.”
Kinderen met alcoholvergiftiging
Groter probleem dan softdrugs “Het drinkgedrag van jongeren loopt de spuigaten uit. We zitten ons op te winden over de softdrugs die in dit land gebruikt worden en de cocaïne die gesnoven wordt, maar alcohol is een veel groter probleem”, aldus Klaas Arts, gedragsneuroloog, die werkt op de afdeling Korsakov van de Gelderse Roos (instelling voor geestelijke gezondheidszorg) in Wolfheze. “Er kunnen veranderingen in iemands persoonlijkheid optreden.
“In Nederlandse ziekenhuizen worden per jaar tussen de vijfhonderd en duizend kinderen met een alcoholvergiftiging opgenomen”, aldus kinderarts Nico van der Lely van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft. Sinds 1999 heeft hij in zijn ziekenhuis het aantal opnames zien verzestienvoudigen. “Wie heeft die zestienjarige leeftijdsgrens verzonnen?”, zegt Van der Lely boos. Hij kan maandelijks puin ruimen. Tweederde van zijn patiëntjes kwamen thuis aan hun drank. “Ze namen de Bacardi uit de drankkast mee. Ouders begrijpen de risico’s niet. Een dronken kind behandel ik als een patiënt met hersenvliesontsteking.” Reinout Wiers, bijzonder hoogleraar verslavingspsychologie aan de Radboud universiteit en de universiteit Maastricht,
Alcohol|
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
beweert dat een verbod op alcohol tot 21 jaar pas echt ideaal zou zijn. “Pas dan zijn de hersenen een beetje volgroeid.” De grens van achttien jaar, zo geeft hij toe, is realistischer. “Uit onderzoek blijkt dat alleen een verhoging van de minimumleeftijd en prijsstijgingen van alcohol echt werken. Maar dan moet die grens natuurlijk wel rigoureus worden gehandhaafd.”
11
- Praat met uw kind over nu en niet over de toekomst - Bedenk van tevoren wat de consequenties zijn als uw kind zich niet houdt aan de door u gestelde regels - Praat niet te veel over alcohol, en áls je het doet, doe het dan constructief (niet zeuren); - Kinderen ‘leren drinken’ helpt niet - Zelf zo min mogelijk drinken helpt wel. [HJB] ‘De zuipschuiten van Europa’
Tenslotte, de ouders… De houding van de ouders over alcohol heeft veel invloed op het drinkgedrag van jongeren. Ouders die toestaan dat hun kind alcohol drinkt (of er niets van zeggen) vergroten de kans dat hun kind gaat drinken. Deze tolerante houding van ouders is in de loop der jaren toegenomen: in 1996 heeft 37 procent van de ouders een tolerante houding tegenover het alcoholgebruik van de jongere, in 2003 is dit opgelopen tot 50 procent. - Verbieden helpt, maar alleen op jonge leeftijd als er nog geen drinkpatroon is ontstaan; - Het is belangrijk dat ouders precies weten wat en hoeveel hun kinderen drinken.
“Nederlandse kinderen zijn de zuipschuiten van Europa”, zei onze minister recentelijk. En dat is inderdaad zo. Met Oostenrijk staan wij bovenaan. Onze kinderen drinken te vroeg, te veel en te vaak. Dit zijn de cijfers: - 25 procent van de 12-jarigen en 80 procent van de 16jarigen heeft de laatste maand gedronken. - Van de 14-jarige jongens drinkt de helft dagelijks in het weekend. - Voor 15-jarigen zijn dat 5 glazen of meer per keer. Van de vijftienjarige jongens geeft 40 procent aan wel eens heel erg dronken geweest te zijn. - In 1999 had 38 procent van de twaalfjarige meisjes ooit alcohol gedronken, in 2003 was dit percentage gestegen tot 68 procent. - Tussen 1992 en 2005 is het aantal actuele drinkers tussen de 12 en 16 jaar gestegen van 40 procent naar bijna 60 procent.
Verder kijken, luisteren en lezen: www.alcoholinfo.nl www.alcoholvoorlichting.nl www.dekaterkomtlater.nl (voor jongeren) www.alcoholenopvoeding.nl
12 |Symposium ‘De gezonde school’
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Gezond maakt slim
Op verschillende plaatsen in Nederland ontstaan binnen het voortgezet onderwijs initiatieven om jonge mensen meer bewust te maken van gezond en ongezond gedrag. Mogelijk kan hier worden gesproken over een trend, want lang niet elke initiatiefnemer weet van de intenties van anderen. Op 8 april 2008 werd in ‘de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke’ in Bilthoven een symposium gehouden over ‘de gezonde school’. Uw redactie was erbij. Marijn Backer, docent klassieke talen en mentor van 3 en 4 vwo was de initiatiefnemer en projectleider in een zoektocht die na ongeveer twee jaar resulteerde in het experimentele onderwijsprogramma ‘Gezonde School, gezond maakt slim’. Hij vertelt dat dit programma vorm kon krijgen dankzij een nauwe samenwerking met Prof. Guus Schrijvers, een aantal docenten en, heel belangrijk voor de ‘voeling met het veld (de leerlingen)’, een tweetal derdeklassers, die inmiddels vijfdeklasser zijn. Het programma wordt inmiddels ook wel ‘BRAVIOS-programma’ genoemd, wat dan een acroniem is van de onderwerpen die steeds aan bod komen: Bewegen, Roken, Alcohol en drugs, Voeding, omgang met Internet, Ontspanning ofwel geestelijk welbevinden en Seksualiteit of seksuele gezondheid.
- binnen is binnen, om 21.00 uur gaan de deuren dicht; - controle aan de poort (door docenten): wie zich heeft ingedronken, dient door zijn ouder(s) te worden opgehaald en is op het volgende feest niet welkom. Dit geldt ook voor de leerling die wordt betrapt met (meegebrachte) alcohol (of sigaretten, stickies etc.). Backer vertelde dat bij de invoering van deze genotmiddelenvrije feesten er nog wel werd ‘ingedronken’, maar toen duidelijk werd, dat je er dan niet in kwam, nam dat heel snel af. In totaal heeft het er niet toe geleid dat er minder leerlingen naar de schoolfeesten komen.
Ervaringen
Schoolfeesten zonder excessen Tijdens de workshop ‘het opzetten van een gezonde school binnen jouw eigen onderwijsinstelling’ kwam onder andere. ter sprake op wat voor manier schoolfeesten gezond en leuk -voor iedereen - kunnen worden gehouden. Op de Werkplaats geldt: - schoolfeesten zijn alcohol- en rookvrij;
De workshopdeelnemers wisselden ervaringen uit: op een middelbare school in Wassenaar wordt de wijkagent ingezet als er iemand beneveld aan de deur komt: die mag blazen. De wijkagent loopt ook doordeweeks wel eens binnen op school, dus de leerlingen kennen hem. Een zesdeklasser van een school in Heeswijk zit in de feestcommissie van zijn school. Hij vertelt dat zij altijd een ruimte huren voor de schoolfeesten en dat het personeel van die ruimte de ‘controles aan de poort’ doet. Op hun school mogen bovenbouwers wel alcohol gebruiken, maar als ze te veel hebben ingenomen, laat het personeel van de ruimte ze ‘blazen’ en moeten ze worden opgehaald. Als je alcohol wil kopen moet je een polsbandje hebben en dat krijg je na controle van je ID-kaart. Er wordt steeds minder ‘ingedronken’ en er is geen terugloop in het aantal bezoekers (geweest). De feestcommissie controleert zelf of bovenbouwers alcohol kopen voor jongere leerlingen. Op een school in Amsterdam mag je op de feesten maar één alcoholische consumptie tegelijk kopen.
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Symposium ‘De gezonde school’|
Een school in Gouda wil alcoholvrije feesten gaan houden, en oriënteert zich op de beste handelwijze. Voor een scholengemeenschap in Lochem geldt ongeveer hetzelfde. GGD-jeugdverpleegkundigen vertellen dat zij behalve voor individuele begeleiding en controles, ook inzetbaar zijn voor collectieve of groepsvoorlichting op een school. Scholen blijken dit vaak niet te weten.
13
Waar veel ouders dan doorgaans van schrikken. (Kijk zelf bijvoorbeeld eens op de site van STAP, Stichting alcoholpreventie, of van het Trimbos-instituut.) Medisch Contact (weekblad van de KNMG) berichtte in augustus 2007 dat de toename van het aantal alcoholvergiftigingen in de leeftijdscategorie van 10 (!) tot en met 14 jaar tussen 2000 en 2005 verzesvoudigd is. Dit werd afgemeten aan het aantal behandelingen op de Spoedeisende Hulp in de Nederlandse ziekenhuizen.
Mens sana…
Naïef Een mevrouw van de Jellinekkliniek in Amsterdam, die voorlichtingsavonden geeft op scholen, voor ouders, vertelt dat veel ouders naïef zijn: ze denken echt dat hun kind niet of nauwelijks alcohol gebruikt. Tijdens die voorlichtingen zegt ze dan: “Natuurlijk is dat mogelijk, en dat geldt misschien voor úw kind, maar de landelijke cijfers zijn zus en zo.”
Bij de afsluiting van de dag benadrukte Guus Schrijvers het belang van een gezond lichaam voor een goed presterend brein. Mens sana…- er is niets nieuws onder de zon, behalve een groter aantal verleidingen. Gezond leven is gemakkelijker naarmate je er jonger mee begint. Schrijvers vond het van belang dat scholen erkennen dat gezondheidsonderwijs van jongeren een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van ouders en onderwijsinstellingen, en dus van de overheid. En dat onderwijs moet dan niet alleen gaan over feitelijke informatie of medische causaliteiten, maar ook bijvoorbeeld over het weerstaan van groepsdruk, ontwikkelen van assertiviteit en versterken van het ik in een veilige groep. Met Marijn Backer roept Guus Schrijvers de overheid op om scholen in staat te stellen te starten met gezondheidsonderwijs op de wijze waarop scholen in staat worden gesteld de Maatschappelijke Stage in het onderwijs in te bouwen. [MH] [illustraties Inge Hassink] Meer over dit symposium is terug te vinden op www.integratedcare.nl
14 |Goden ABC
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
De lier van orpheus
Het verhaal van Orpheus en zijn geliefde Euridyce is wellicht bekend. Maar hoe kwam Orpheus aan zijn einde? Er was alcohol in het spel… Orpheus was de zoon van een Thracische koning. Hij was een goddelijke zanger, en daarom werd ook wel gedacht dat hij een zoon van Apollo moest zijn. Was toch de koning van Thracië zijn vader, dan zou in elk geval zijn moeder een muze zijn, Kalliope, één van de negen dochters van Zeus. En hij dus een kleinkind van de oppergod. Had hij niet zijn genen van Apollo gekregen, dan toch in elk geval wel zijn lier. Orpheus en zijn lier waren onafscheidelijk. De tonen die Orpheus aan zijn lier wist te ontlokken, deden de hele natuur verstommen. Leeuwen stopten met brullen, herten stopten met drinken, zwijnen wroetten niet meer. Zij stonden stil, vredig naast elkaar, om te luisteren naar de muziek van Orpheus. Zelfs dat wat ongeanimeerd was, kwam in beweging. Het verhaal vertelt dat beken en rivieren hun stroom verlegden om dichter bij zijn muziek te kunnen zijn. Bomen schudden hun wortels los en rotsen wrikten zich uit hun formatie om achter de musicerende Orpheus aan te kunnen gaan. Orpheus ging mee ‘op missie’ met het schip Argos (op zoek naar het Gulden Vlies) en tijdens een vreselijke storm deed hij met zijn muziek de golven bedaren.
Orpheus, omkijkend naar Euridice (Antonio Canova, 1775-76, Museo Correr, Venetië)
Korte maar hevige liefde Orpheus ontmoet iemand met wie hij zich zielsverwant voelt vanaf het moment dat hij haar ziet dansen op een feestje: Euridyce. Zoals zij zich beweegt, zo voelt hij zijn muziek klinken. Ze trouwen, maar aan het eind van hun huwelijksdag wordt zij door een slang gebeten en sterft. Orpheus is diep bedroefd. Zonder Euridyce wil hij niet leven. Hij durft het aan af te dalen in de onderwereld en Hades te benaderen. Hades weet immers ook wat liefde is. Hij haalde Persephone ‘naar beneden’ en de helft van het jaar bleef zij ook daadwerkelijk bij hem. Onderweg wordt Orpheus geholpen door zijn muziek: hij mag gratis de Styx over. Cerberus wordt week van de droevige, maar zoete klanken.
niet omkijken Inderdaad mag Euridyce, bij hoge uitzondering, dankzij de muziek mee met Orpheus. Zij zal hem volgen, onder begeleiding van Hermes, uit de onderwereld. Maar het hele feest zal alleen doorgaan als Orpheus onderweg niet omkijkt of zij wel volgt. Het is een lange weg en de getormenteerde weduwnaar wordt door steeds meer twijfel bevangen. Volgt zij wel? Vlakbij de rotsopening waar de bovenwereld begint, houdt hij het niet meer uit. Hij kijkt om of zijn geliefde vrouw inderdaad mee terugkomt naar de levenden. En dat gebeurt dan juist niet. Ze glijdt terug en is voorgoed weg uit zijn leven.
Verscheurd Dat Orpheus zich gebroken voelt, hoeft geen betoog. Hij begint aan een zwervend bestaan en gaat nog meer dan vroeger op in zijn lierspel. Hij is nog steeds een aantrekkelijke jongeman en gedurende zijn tochten maken vele vrouwen avances. Orpheus wil van geen (andere) vrouw weten en krijgt langzaam de naam van vrouwenhater. Ook de Maenaden, jonge vrouwen die tot het gevolg van Dionysos horen, voelen zich tot hem aangetrokken. In benevelde toestand worden zij ook wel ‘wilde wijven’ genoemd en als zij Orpheus een keer aantreffen op een strand en hij hen negeert, worden zij behalve wild ook woest en scheuren zij hem aan stukken… Een luguber einde aan een verder zo verheven en romantische mythe. Op Lesbos wordt verteld dat daar het hoofd en de lier van Orpheus zijn aangespoeld. Overigens kan Orpheus zich na zijn dood weer met Euridyce verenigen op de Elyseïsche velden. [MH]
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Kalender NKV|
Allochtone goden in het Romeinse Rijk
Het Nederlands Klassiek Verbond (NKV) geeft sinds een jaar of zes een geïllustreerde kalender uit met ieder jaar een ander klassiek thema. Deze zogenaamde Imago-kalender is uitgevoerd op zwaar papier, niet glanzend, in A4-formaat. Hij is voor € 17,50 te bestellen via Drukkerij Ter Burg in Alkmaar. De toelichting bij de afbeeldingen van iedere maand zijn geschreven door de kalendercommissie van het NKV, maar er zijn ook een paar andere auteurs voor aangetrokken, zoals dit jaar bijvoorbeeld Jaap Hemelrijk, emeritus hoogleraar klassieke archeologie en oud-directeur van het Allard Pierson-museum. De Imago-kalender had in 2002 als onderwerp ‘Watervoorziening in de oudheid’, in 2004 ‘Olympische Spelen’ en vorig jaar ‘De Griekse mythologie in de Nederlandse taal’. Er wordt bij de keuze van de thema’s dus rekening gehouden met de actualiteit. Ook het thema dat dit jaar voor de Imago-kalender is gekozen getuigt hiervan: ‘Allochtone goden in het Romeinse rijk’.
Nieuwe goden ingevoerd Na elke oorlog die werd gevoerd en elke verovering die werd gemaakt, werden er door de Romeinen nieuwe goden in hun gemeenschap ingevoerd. Sommige hiervan lieten zij snel links liggen, andere werden ingepast in het polytheïsme dat zij toch al hadden, al dan niet met enige aanpassingen. Voor het Romeinse volk, dat de oude Romeinse goden een beetje beu was geworden, hadden deze nieuwe goden zelfs een extra aantrekkingskracht. Een heel aantal ‘nieuwe’ goden komt in deze kalender voor 2008 aan bod. Voor de maand die we achter de rug hebben (maart) wordt aandacht besteed aan Isis, een bekende Egyptische godin, die overigens ook door Plutarchus is beschreven. Eigenschappen van de Isis uit Egypte werden gecombineerd met die van andere godinnen, bijvoorbeeld van Fortuna of Athena. Als beschermgodin van de zeevaarders (Isis Pelagia = van de open zee) had zij een eigen feestdag: 5 maart. Tijdens het feest op die dag trok een bonte stoet van gemaskerde mensen, vergelijkbaar met onze carnavalsoptocht, door de straten, achter een wagen met een schip daarop. Zo worden bij iedere maand van het jaar allerlei wetenswaardigheden vermeld, voorzien van achtergronden en referenties. [MH] Isis in wit en zwart marmer (Museo Archeologico Nazionale, Napels)
15
16
|De sectie Nederlands
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
‘Wie niet leest, wordt niet gelukkig’
Verscholen in de bossen van Zeist treft de Vox de sectie Nederlands. Ze zijn in een ‘woodmeeting’ om de een-leer-lijn te bespreken en nog een aantal andere zaken die met hun vak te maken hebben. In een ontspannen sfeer ontmoeten we de vier docenten Nederlands: Kenneth Gabreëls, Guus Kers, Fleur Zijp en Mirjam Sternau. Ze willen zich middels een interview best even voorstellen aan de ouders van de leerlingen van het USG. Uitgebreid spreken zij over hun passie voor het vak Nederlands en wat het voor ieder van hen zo aantrekkelijk maakt. Om de beurt stellen de docenten zich aan u voor en vertellen ze iets over zichzelf. Waarom is het vak docent Nederlands voor u zo aantrekkelijk? Fleur Zijp (FZ): “Het was vroeger op school al mijn lievelingsvak. Al zolang ik mij kan herinneren wilde ik juf worden en kijk nu eens… ik ben juf geworden en ook nog in mijn lievelingsvak.” Mirjam Sternau (MS) voegt daar aan toe: “Het is een erg leuk vak. Een gymnasium is kleinschalig. Iedereen is over het algemeen bereikbaar in het vak Nederlands.” Guus Kers (GK) denkt eigenlijk anders over zijn positie. Hij noemt zichzelf ‘het wormvormig aanhangsel van de sectie’. “Eigenlijk ben ik docent Duits. Hier op het USG geef ik ook 8 uur Nederlands aan de tweede klas. Het is een leuk vak hoor, begrijp mij niet verkeerd, maar mijn hoofdvak is eigenlijk docent Duits.” Hij wordt meteen door de andere drie tegengesproken. Ze zijn het duidelijk niet met elkaar eens.
Guus Kers: ‘Ik voel mij het wormvormig aanhangsel van de sectie’
Kenneth Gabreëls (KG) heeft op alle typen scholen al lesgegeven. Wat vindt hij zo bijzonder aan deze school? “Ik heb niet specifiek gekozen voor een kleinschalige school. Wat mij wel heel erg opvalt, is dat je hier leerlingen met een kleine prikkeling al tot grote dingen kan stimuleren. Zo kan je je vak verdiepen omdat er veel mogelijk is. Dit geeft mij plezier in het lesgeven.” Welk boek ligt er momenteel op uw nachtkastje? FZ: Erik of het kleine insektenboekje van Godfried Bomans. MS: Sneeuw van Orhan Pamuk. GK: De passievrucht van Karel Glastra van Loon. KG: Problemski Hotel van Dimitri Verhulst. Het USG voert de stelling ‘wie niet leest, wordt niet gelukkig’. Hier zijn ze het allemaal meteen met elkaar eens. “Lezen is niet een voorwaarde om gelukkig te worden. Het kan wel bijdragen aan de ontwikkeling van een persoon. Wij zien het vak als hulpmiddel voor de leerlingen waarmee ze vaardigheden kunnen ontwikkelen. We willen ze met lezen culturele bagage meegeven, waarmee ze zich nog verder kunnen ontwikkelen.” Welk boek zou u mensen aanraden als bijdrage aan hun ‘geluk’? MS: Het huis naast de moskee van Kader Abdollah. Of van dezelfde schrijver De reis van de lege flessen. Maar ook Het verdriet van België van Hugo Claus.
Kenneth Gabreëls: ‘Literatuurgesprekken zijn zo leuk om te doen’
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
De sectie Nederlands|
GK: De donkere kamer van Damokles van WF Hermans en De komst van Joachim Stiller van Hubert Lampo. FZ: Engelenmaker van Stefan Brijs. KG: In Babylon van Marcel Möring. Aan het vak Nederlands zitten zoveel verschillende facetten: literatuur, grammatica, poëzie. Heeft u een voorkeur voor een van deze facetten en waarom? Ook hier zijn ze unaniem. Alle vier vinden ze de literatuur het leukste onderdeel van het vak. Maar voor Mirjam Sternau en Guus Kers is de grammatica ook erg leuk om te doen. De literatuurgesprekken met leerlingen vindt Kenneth tevens een van de leuke dingen aan het vak. Ook Mirjam vindt het uitleggen van grammatica en de gesprekken die erover ontstaan ‘fantastisch’. Het valt haar op dat de leerlingen door de jaren heen steeds meer groeien. Fleur beaamt dit: “En leerlingen bloeien helemaal op als ze een eigen betoog mogen houden.”
17
boven de andere landen uit tijdens de presentaties.” De Vox vraagt zich af of dit niet een beetje opscheppen is… Guus Kers licht vanuit zijn jaren lange ervaring hier op school toe: “Vanuit het basisonderwijs worden in Nederland leerlingen al veel beter voorbereid op het presenteren en spreken in het openbaar. Hier op het gymnasium merk je dat veel leerlingen de basistechnieken al onder de knie hebben en zich niet druk maken over een spreekbeurt of een betoog.” Worden leerlingen wat betreft het vak Nederlands goed ‘ afgeleverd’ voor hun vervolgopleiding? Guus Kers heeft al de nodige oud-leerlingen gesproken. “Bijna allemaal zijn ze positief over hun opleiding. Ze vinden dat ze een voorsprong hebben op andere studenten. Dat komt met name door alle activiteiten buiten de lessen om, zoals het debatteam, de presentaties, de invloed van de klassieke talen en stijl en spelling dat in de vijfde een essentieel onderdeel is van het lesprogramma. Leerlingen merken pas jaren later dat ze veel profijt van hun opleiding hebben.“
De sectie heeft het zojuist allemaal besproken en Guus doet ons verslag: ”Leerlingen kunnen tegenwoordig goed presenteren. De basistechnieken zijn aan te leren. Inmiddels zijn onze leerlingen van een hoger niveau dan de leerlingen uit bijvoorbeeld Duitsland. Tijdens ons bezoek aan Padua werd het duidelijk. Iedereen sprak in een voor hun vreemde taal en toch staken onze leerlingen met kop en schouders
Hoe ziet u de toekomst van het vak Nederlands op het USG? Volgens Fleur gaat het helemaal goed komen. De anderen vallen haar bij. Mirjam Sternau: “We hebben nu het idee dat we eindelijk de stabiliteit hebben waar we al zo lang naar op zoek waren.” [JvdL]
Fleur Zijp: ‘Tijdens een betoog bloeit een leerling helemaal op’
Mirjam Sternau: ‘We hebben eindelijk stabiliteit in de sectie’
18 |Lampomené speelt
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Koning Arthur en de Graal
Toneelvereniging Lampomené had veel succes met hun vertolking van het verhaal van Koning Arthur en zijn ridders. Op zoek naar de Graal, op zoek naar het doel in het leven… Wanneer het licht aangaat en er een groep Finse danseressen opkomt denk ik even dat ik in de verkeerde zaal zit. Al gauw blijkt dat de historica van het verhaal niet goed genoeg heeft gearticuleerd en zodoende de spelers (en het publiek) op het verkeerde been heeft gezet. In plaats van Engeland had het merendeel van de dansers Finland verstaan. Verwarring alom, die al snel rechtgezet wordt wanneer Koning Arthur opkomt met zijn dienaar Patsy. We worden meegenomen door het woud samen met Arthur en zijn dappere ridders die op zoek zijn naar de Graal. Om de Graal te kunnen vinden wordt advies ingewonnen bij de Lady of the Lake, God en zelfs bij de bizarre ridders van Ni.
Veel humor De leerlingen uit verschillende leerjaren zetten met veel humor, (semi)professionaliteit en passie een fantastisch stuk neer.
Het Monty Python-achtige stuk is doorspekt met humor en muziek. De zaal doet enthousiast mee en regelmatig worden we tot tranen met tuiten gedwongen (van het lachen). De aanwezige oma’s en opa’s geven een blijk van herkenning als het thema van Bonanza langskomt en Arthur en zijn ridders over het toneel galopperen. En iedereen zingt luidkeels mee als Arthur en Lancelot strijden op de ladder naar de overwinning van de Graal en het gevoelige lied ‘Huil niet om mij, Britannia’ zingen.
Afscheid regisseurs Lampomené is er alweer voor de twaalfde keer in geslaagd om een fantastisch stuk neer te zetten. Dit alles was niet tot stand gekomen zonder het regisseursduo Remke Wiekeraad en Angelique Scheerder. Dit stuk is voor hen een afscheid van het USG. Na twaalf jaar (trouwe) dienst kiezen zij ervoor het stokje over te geven. Binnenkort komt het stuk uit op DVD. Belangstellenden kunnen de DVD bestellen via Lampomené (www.lampomene.nl). [JvdL]
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
Méllona|
19
Wie doet nou zoiets?
Column van Méllona Bruggemans. In iedere Vox doet zij verslag van opmerkelijke zaken, belangrijke dingen en haar belevenissen op school. Het gala is achter de rug. De foto’s staan op de site. En ik sta er fantastisch op! Het was helemaal te gek. Jammer dat er zoveel gedronken werd. Al bij binnenkomst waren er al een aantal die flink uit hun mond stonken naar de drank. Hoe krijgen ze dat voor elkaar? Uit betrouwbare bron (ahum) hoorde ik dat een aantal van mijn klasgenoten zich eerst hadden ingedronken. Dat deden ze omdat bij de Winkel van Sinkel de prijzen nogal hoog zijn (vooral voor alcohol) en daarom hebben ze thuis maar alvast een heleboel van dat vieze spul tot zich genomen. Je snapt het toch niet? Tenminste ik niet. Andere vinden het weer jammer dat ze niet waren uitgenodigd bij het indrinken. Bij mijn neef op school in Rotterdam houden ze alcoholcontrole bij de deur. Daar moet iedereen voor binnenkomst blazen. Helemaal te gek lijkt mij dat. Je mag in zo’n echt blaasapparaat blazen. Net zo een als ze bij de politie gebruiken. Mijn vader heeft het ook wel eens moeten doen, toen we onderweg waren. We reden in een fuik en hij moest zijn papieren laten zien en blazen. Gelukkig had hij niet gedronken en mochten we verder. Maar ik dwaal af. Bij mijn neef dus waren er ook altijd heel veel kinderen vooraf al dronken. Daarom zijn ze met dat apparaat begonnen. Als dat ding alcohol aangeeft, mag je niet naar binnen en worden je ouders gebeld. Nu zijn bij hem de feesten helemaal leuk, want er zijn veel minder mensen dronken en dus is het veel gezelliger. En er wordt achteraf niet meer gekletst over hoe ziek iemand was. Over ziek gesproken. Waar ik helemaal ziek van word (zonder alcohol te hebben gedronken) is kinderen met lange vin-
gers. Bij ons op school zitten een aantal kinderen die niet met hun handen van andermans spullen kunnen afblijven. In een derde klas blijkt al van een aantal leerlingen geld te zijn gestolen. Zelfs van een meisje uit de tweede, die geld bij zich had om na school een mooie jurk te gaan kopen voor het gala, was haar portemonnee gejat. Nu weet ik wel dat je eigenlijk je dure spullen in je kluisje moet houden, maar soms kan het even niet anders. Bij dat meisje was het gewoon in de klas gebeurd tijdens de les! Nou vraag ik je. Wie doet nou zo iets? Zielig als je je zo verlaagt en van anderen moet stelen. Als je een iPod steelt, vragen je ouders zich toch af hoe je eraan komt? Of als je ineens een hoop geld of spullen hebt, vragen ze dat toch ook? Die van mij tenminste wel. Die hebben havikogen. Soms ook wel eens lastig, want mijn moeder ziet haarfijn of ik een bepaalde som voor wiskunde heb overgeslagen om sneller klaar te zijn met mijn huiswerk. Nu zegt ze dat ze dat wel weet omdat ze het vroeger zelf ook deed. Zij is toch ook goed terechtgekomen. Waarom mag ik dat dan nu ook niet een beetje doen? Ach, zal ik ook nog goed nieuws hebben? Ja, er komt alweer een vakantie aan. Twee weken deze keer. En dan nog maar tien weken en is het alweer vakantie. De grote vakantie. Lekker zeven weken niets dan mooi weer, luieren, vakantievieren. Niets doen! Wat kijk ik daar naar uit zeg. Ik zou willen dat het al zover was. Maar helaas eerst nog een repetitieweek (oeps wel twee), dus nog even hard blokken voordat we de vakantie verdiend hebben. Nou, omdat het moet…
vox hieronymi www.usgvox.nl
[email protected]
USG Schoolagenda 2007 - 2008 Zaterdag 26 april - maandag 12 mei Tulpvakantie
Dinsdag 17 juni Centraal eindexamen 2e tijdvak
Zondag 11 mei - zaterdag 17 mei Romereis 5e klas
Maandag 23 juni - woensdag 25 juni Toetsdagen onderbouw
Maandag 12 mei 2e Pinksterdag
Maandag 23 juni - vrijdag 27 juni Trierreis 3e leerjaar
Maandag 19 mei - donderdag 29 mei Centraal examen
Woensdag 2 juli Diploma-uitreiking
Woensdag 21 mei Rapport leerjaar 1 t/m 5
Donderdag 3 juli Sportdag
Vrijdag 30 mei Finale Shell hockeycompetitie
Donderdag 10 juli Personeelsdag; school gesloten
Dinsdag 3 juni - zaterdag 7 juni Uitwisseling Utrecht-Brno
Vrijdag 11 juli Eindrapport
Donderdag 12 juni Uitslag centraal eindexamen 1e tijdvak
Zaterdag 12 juli - zondag 31 augustus Zomervakantie
De reproductie van deze uitgave van de Vox Hieronymi is mogelijk gemaakt dankzij de medewerking van T&E Consult bv (Strukton). www.teconsult.nl