BRITANNIA NEWS STUDIEGROEP BRITANNIA. 47e Jaargang. Februari Editie 180. Britannia News Februari 2016 Pagina 1

BRITANNIA NEWS

47e Jaargang Editie 180

Februari 2016

STUDIEGROEP BRITANNIA Britannia News

Februari 2016

Pagina 1

Bestuur Voorzitter

Secretaris

Penningmeester

F.C.M. Op den Kamp

Mw. A vd Schrier-Pijpers

P.R. de Rooij

Heggerank 95

Oude Raedthuysplein 39

Verlengde Horstlaan 4

7242 MG Lochem

4631 VX Hoogerheide

3971 MP Driebergen-Rijsenburg

tel: 0573 259199

Tel: 0164 613675

Tel. 0343 415824

Email: [email protected]

Email: [email protected]

E-mail: [email protected] IBAN: NL24 INGB 0001485240

Vice-voorzitter/Rondzendingen

Veilingen (ad interim)

Algemeen Bestuurslid

S. Dijkstra

P.S. F. Gimberg

N.J. Visser

Kempenaar 02-35

Jacob Damsingel 8

Verweylaan 35

8242 BB Lelystad

7201 AM Zutphen Tel: 0575 848 859 E-mail: [email protected]

4707 LR Roosendaal

Tel. 0320 221295

Tel: 0165 542090

Public Relations

Ere-Leden

P.S. F. Gimberg

G.C.van Teylingen

Jacob Damsingel 8

A. Voorbraak

7201 AM Zutphen Tel: 0575 848 859 E-mail: [email protected]

Service-afdelingen Veilingmeester Zaalveiling

Rondzendingen

Ledenadministratie

Aart ‘t Jong

C. van Dillen

C.D.M. Hoogland

P.A. de Genestetstraat 5

Mendes daCostalaan 122

‘t Grachtje Over 37

3362 TE Sliedrecht

3431 AC Nieuwegein

1625 PH Hoorn

Tel: 0184 418412

Tel: 030 6032925

Tel: 0229 230660

E-mail: [email protected]

E-mail: [email protected]

E-mail: [email protected]

Veilingmeester Schriftelijke

Website Www.sgbritannia.nl

Commissie Nalatenschappen

veiling Kees Overtoom Veranda 10 1628 JV Hoorn Tel: 0229-270742

Webmaster M. Drummen E-mail: [email protected]

Administratie Veilingen

Redactie

N.J. Visser

Dik Bakker

Verweylaan 35

Tel: 035 544 75 78

4707 LR Roosendaal

E-mail: [email protected]

C. van Dillen (voorzitter) D. Bakker K. Overtoom M Bronckhorst

Tel: 0165 542090 E-mail: [email protected]

David Verdonk

IBAN:NL11 INGB 00009314 10

Tel: 06 46413821

Lidmaatschap Het lidmaatschap kan worden aangevraagd door het opsturen van een volledig ingevuld aanmeldingsformulier naar de Ledenadministratie. Voor een aanmeldingsformulier belt u 0575 848 859 (Paul Gimberg) of raadpleeg de website www.sgbritannia.nl. Het lidmaatschap wordt aangegaan voor doorlopende kalenderjaren, behoudens opzegging voor 1 november bij de Ledenadministratie. De jaarcontributie (2016) bedraagt € 18 per jaar.

Pagina 2

Februari 2016

Britannia News

Britannia News Jaargang 47

Nr. 180

Februari 2016

Britannia News is het clubblad van Studiegroep Britannia, vereniging van belangstellenden in de ruimste zin voor aan Engeland gerelateerde filatelie. Studiegroep Britannia is opgericht op 1 januari 1969, is ingeschreven in het verenigingsregister

Van de Voorzitter 2016 is in volle gang met een prachtig postzegelklimaat. Maar voor verstokte verzamelaar, zoals de meeste Britannia leden, is de weersomstandigheid van geen belang. De hobby heeft in elk seizoen zijn mooie kanten met geslaagde bijeenkomsten en veilingen in Nieuwegein en andere evenementen zoals komende “Brievenbeurs” in Gouda op 25 en 26 maart. Die staat dit jaar in het teken van “Engeland en Gebieden”. Zeker de moeite waard dus om te bezoeken. Zoals eerder gemeld heeft Simon Dijkstra aangegeven zijn functie in het bestuur, na 16 jaar zeer gewaardeerde dienst, neer te leggen. Het bestuur is verheugd te kunnen melden dat kandidaten voor een bestuursfunctie zich hebben gemeld en zal bij een volgende bestuursvergadering een keuze kunnen maken. Tot ziens in Nieuwegein op 27 februari. Frans Op den Kamp

Inhoud Bestuur

2

Varia

12

Service-Afdelingen

2

Veilingen

15

Lidmaatschap

2

Van de redactie

16

Van de voorzitter

3

Evenementenkalender

17

Inhoud

3

Nieuwe Britse uitgiftes

19

Bijeenkomsten

4

Machin varia

22

Agenda

4

Guernsey

26

Notulen

4

Alderney

28

Ledenmutaties

5

Ierland

30

Rondzendverkeer

6

Return to sender

30

Laat eens wat zien in Nieuwegein

7

Brieven uit Gibraltar

31

Oproepen

8

SG180 (Great Britain)

39

Shopping

8

De Sutton Hoo helm

40

Kopij

8

Van Diemensland

43

Britannia veiling

9

De Landschapserie uit Tasmanië

44

KNBF

9

British Mail Overseas 1840 till UPU

46

Website

9

The King George VI Collection (36)

48

SG180 (Australia and States) Opmerkingen over bepaalde “Hendon”KGV Certificaten

55

Op de leestafel

10

Catalogi

11

Boekenhoek

12

Britannia News

Februari 2016

56 Pagina 3

Bijeenkomsten

Agenda

Voor 2016 zijn door Britannia de volgende zaterdagen besproken :

Agenda voor de Algemene Ledenvergadering op 27 februari 2016

2016 27 februari 28 mei 24 september 10 december

Opening om 11.00 uur kopij voor 1 mei kopij voor 20 augustus kopij voor 10 november

De bijeenkomsten worden gehouden in:

1. Notulen ALV 12 december 2015 2. Bestuursmededelingen en ingekomen stukken. 3. Rondvraag Sluiting officiële gedeelte

 Centrum " 't Veerhuis"

Verloting

 Nijemonde 4  3434 AZ Nieuwegein

Lunchpauze

 tel.: 030 6064448

Veiling 180 deel 1

Notulen van de Algemene Ledenvergadering van Studiegroep Britannia, gehouden op 12 december 2015 te Nieuwegein.  De presentielijst wordt getekend door 81 leden. Opening

 De voorzitter opent de vergadering om 11.00 uur.  De vice voorzitter is, met berichtgeving, afwezig.  De heer Ingo Egerlandt, voorzitter van Forschung Gemeinschaft Gross Britannien is gast en wordt welkom geheten.

 Zo ook Guus de Ruiter, een nieuw lid. Notulen

 De notulen van 26 september 2015 worden goedgekeurd. Bestuursmededelingen en ingekomen stukken

 Kavels 34, 154 en 156 van de veiling komen te vervallen.  Brief van de jubileum commissie met een eerste aanzet voor de organisatie van het jubileum  Brief van dhr. Boonstra; hij wil catalogi kopen en vraagt onze hulp. De gevraagde catalogi zijn niet meer verkrijgbaar bij Stanley Gibbons en ook niet via onze veiling.\

 Brief over de eindejaarsbeurs in Barneveld.  De begroting wordt door de penningmeester behandeld. Er zijn wat afwijkingen, veroorzaakt door extra uitgaven o.a. voor Penny Black editie bij Britannia News en de statutenwijziging. De contributie is gelijk gebleven, maar we hebben stijgende kosten.

 De Heer Bekkering vraagt waar de gelden van de Bondscontributie die we niet meer betalen zijn gebleven. We reserveren gelden voor het jubileum.

 Eindejaarsbeurs in Barneveld op 29 en 30 december 2015  Filateliebeurs in Hilversum op 30 en 31 januari 2016 Pagina 4

Februari 2016

Britannia News

 De kaders zijn helaas niet gevuld..  Er liggen tijdschriften ter inzage  Er liggen wat brochures die meegenomen mogen worden  Britannia News was ingezonden voor een bladen competitie. We hebben niet gewonnen.  Er ligt een soort handleiding voor het maken van een rondzending met poststukken. Rondvraag.

 Waar is kavel 122? Wel aanwezig maar is verkeerd geprijsd. Moet 100 euro zijn i.p.v. 10 euro.  Is het een idee om de namen van de bestuursleden op de vergadertafel te zetten.

 De heer Thon vraagt een verzoek te doen voor bepaalde zegels. Dit wordt gedaan. Sluiting officiële gedeelte.

Ledenmutaties Wij verwelkomen de nieuwe leden: 2248 A.

de

1080 P.B.

Ruiter

Vlaardingen

Wiggers

Apeldoorn

Bezoekt u de bijeenkomst, neem dan contact op met de voorzitter Frans op den Kamp. Hij zal u verder introduceren. Wij nemen helaas afscheid wegens opzeggen lidmaatschap: 284 G.R.J.

van

2113 C.

Tilburg

Huizen

Groenewoud

Gouda

2170 F.C.

te

Beek

Ouderkerk a/d Amstel

2216 A

denn

Boon

Lekkerkerk

0969 J.S.

de

Graaf

Enkhuizen

1063 P.I.

van de

Kamer

Haarlem

2104 J.

de

Konng

Havelte

882 B.

Lankaster-Paardekooper

Maarssen

988 B.

Molthoff

Geldermalsen

Offeren

Apeldoorn

Offeringa

Nijkerk

Wiel

Bilthoven

Derynck

Assebroek, België

Kunst

Bergschenhoek

870 E.C.M.

van

404 P.R. 782 A.N.

van der

2232 L.C.D. 694 J.P. Wij gedenken wegens overlijden 817 G.T.C.

Britannia News

Callenfels

Zoetermeer

Februari 2016

Pagina 5

Rondzendverkeer Een recent geval van vermissing van een zending Ik wil alle leden die deelnemen aan het rondzendverkeer wijzen op een recent geval van vermissing van een zending Engelse koloniën. Eén van onze deelnemers zond in november 2015 een zending aan zijn opvolger. Wat hij niet wist, en ook bij Britannia niet bekend was, was dat die opvolger was verhuisd. En wat de zaak nog verergerde was dat de afzender zijn adres niet op het pakket vermeldde. Post NL ging dus het pakket bezorgen, maar kon het niet afleveren. En kon dat pakket ook niet retour naar de afzender sturen, vanwege het ontbreken van het adres van die afzender. Wat nu te doen, zo hebben ze bij Post NL wellicht gedacht. Welnu, zij hebben het pakket blijkbaar open gemaakt. Daarin vonden zij (gelukkig) alle rondzendboekjes. Maar er zat ook een manifest in. Dat hadden ze kunnen raadplegen, en dan was het nog wel goed gekomen. Op dat manifest stonden namelijk de naam, het e-mail adres en het telefoonnummer van het sectiehoofd. Maar daar hebben ze niets mee gedaan. Toen hebben zij bij Post NL aan de hand van de aanwezige rondzendboekjes waarschijnlijk geconcludeerd dat de zending wel eens eigendom zou kunnen zijn van de Rondzenddienst Philatelica in Den Haag. Er zaten namelijk een paar boekjes van die vereniging in, met het adres in Den Haag daarop vermeld. Toen het sectiehoofd in de gaten kreeg dat de zending wel erg lang onderweg bleef is hij gaan bellen met Post NL. Hij kreeg te horen dat de zending was afgeleverd bij Philatelica in Den Haag. Hij is toen gaan bellen met die vereniging en kreeg te horen dat die zending daar inderdaad stond. Een sectiehoofd ter plaatse is toen die zending daar gaan ophalen en zo kwam het toch nog goed. Maar we blijven wel zitten met een aantal vragen rond deze vermissing. Want het is vreemd dat het overzicht met de adressen van de deelnemers, de begeleidende brief van het sectiehoofd en de reeds geadresseerde briefkaarten niet meer aanwezig waren in het pakket. Althans, die zijn geen van allen bij retourontvangst door de functionaris van Britannia aan hem overhandigd. Naar aanleiding van dit voorval wil ik u nogmaals vragen zorgvuldig met de zendingen om te gaan: 1.

Belt of mailt u uw opvolger vooraf om na te gaan of hij het pakket kan ontvangen.

2.

Overtuigt u zich ervan dat het adres van uw opvolger correct is.

3.

Vermeldt u altijd uw eigen naam en adres als afzender op het pakket.

4.

Pas daarna kunt u het pakket verzenden.

Als u het pakket persoonlijk gaat afleveren dan vraagt u deze gegevens toch ook vooraf? Dan gaat u er niet voor niets heen. Welnu, laat Post NL ook niet voor niets bij uw opvolger aan de deur komen... En houdt u zich ook aan alle andere regels voor wat betreft doorzenden. Ten overvloede vermeld ik die hieronder nogmaals. U mag een zending pas aan uw opvolger sturen, nadat u telefonisch of via de mail contact met hem heeft gehad. Doet u dat niet, dan kunt u zelf worden uitgesloten van verdere deelname aan de rondzending.

En wanneer u de zending doorstuurt, doet u dat dan aangetekend. Dat is een absolute voorwaarde van de verzekeraar. Dat kost u € 8,60, en dat is maar weinig meer dan van nietaangetekend verzenden (€ 6,95). U mag de zending natuurlijk ook persoonlijk aan uw opvolger afgeven. Laat u hem dan tekenen voor ontvangst en bewaart u het ontvangstbewijs dan tenminste tot het eind van het seizoen. En geef de zending niet af bij de buren! Zolang u geen bewijs van aangetekende verzending kunt overleggen, of geen handtekening hebt voor ontvangst, bent u zelf financieel verantwoordelijk. Want in zo'n geval is het versturen niet verzekerd.

Pagina 6

Februari 2016

Britannia News

Uitgelopen oude rondzendboekjes Engelse koloniën Op dit moment zijn er bij mij een aantal oude rondzendboekjes uit het recente verleden die inmiddels in alle secties hebben gerouleerd. Daarin zit nog interessant oud en duur materiaal. Wanneer dat nu naar de inzender retour gaat zijn wij als vereniging die zegels weer kwijt. Misschien is het vooral voor nieuwe leden interessant om die boekjes eens te bekijken. Wanneer u daar interesse in heeft, kunt u mij benaderen en kunnen wij daarover afspraken maken. Wanneer u opgeeft waar uw voorkeur naar uitgaat, kan ik ze meenemen naar de bijeenkomst in Nieuwegein, of kan ik ze naar u opsturen.

Betaling van uw aankopen Wanneer u zegels uit de rondzending koopt, betaal dat op bankrekening 2997951 ten name van de Studiegroep Britannia Rondzendverkeer te Nieuwegein. De volledige gegevens van de rekening zijn: IBAN:

NL35 INGB 0002 9979 51 / BIC:

INGBNL2A

Indien u een dubbele zending Koloniën ontvangt en u koopt uit beide zendingen, betaal dat dan één keer. Want voor iedere aparte overschrijving brengt de bank kosten in rekening. Vermeldt u wel hoeveel u voor iedere zending betaalt. Bijvoorbeeld als u koopt uit:

 Sectie Engeland 04, zending 01 vermeld dan

: 0401.

 Of uit de sectie Wildings en Machins zending A01

: WM – A01.

 Of uit de sectie Koloniën C zending 15 en 16

: C15 (bedrag x) en C16 (bedrag y).

 Of uit de sectie Ierland/Kanaaleilanden zending 13

: IK 13.

 Of uit de sectie Poststukken Engeland XIII zending 11-04 : XIII PE 11-04.  Idem Koloniën XIV zending 11-08

: XIV PK 11-08.

Combineer betalingen zoveel mogelijk, ook bijvoorbeeld voor een zending Engeland en een zending koloniën, maar geef duidelijk aan hoeveel u voor iedere zending betaalt.

 De secties Engeland zijn genummerd (01 tot en met 22).  De secties Koloniën hebben een letter (B tot en met G). Wim van Dillen Mendes da Costalaan 122 3431 AC Nieuwegein

Laat eens wat zien in Nieuwegein Zes kaders beschikbaar, lezing, digitale presentatie ; ook door U !! U weet dat op onze bijeenkomsten er altijd tot aan zes clubkaders ter beschikking staan van een ieder die iets leuks mee wil nemen ter presentatie aan z’n medeleden, zo om te tonen of als ondersteuning van een digitale presentatie.

Een los blad, een half kader, een heel kader of meer ….. . Alle materiaal heeft z’n verhaal en heeft de belangstelling van uw medeverzamelaars, en ook een enkel stuk of deelgebied leert ons altijd wat bij .

Graag vooraf aanmelden Pak dus wat aardigs uit uw album of uit die stapel bladen, verwoordt dat verhaal, maak die presentatie en meldt uw goede voornemen aan Paul Gimberg, dan weet u zeker dat er ruimte voor u gereserveerd staat.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 7

Oproepen Machin verzamelaars Ik ben John Kap en ik ben op zoek naar mailcontact met mede (Machin) verzamelaars. De mailwisseling zal vooral gaan over alles wat met Machin's te maken heeft en daarnaast vind ik het leuk om meer te weten te komen over de commercial overprints van GB en "barred numeral obliterators" op Queen Victoria zegels. Lijkt het je leuk om hier over mailcontact te hebben met mij of wil je mij helpen via de mail om over de andere twee onderwerpen mij wat wijzer te maken, mail mij dan op [email protected]

— o — o — o — o —o — Ik ben sinds enige tijd lid van de werkgroep en mijn verzamelgebied zijn de Machin emissies. Graag wil ik mede Machin verzamelaars liefst in de omgeving Tilburg (Breda-Eindhoven-Den Bosch en omgeving) willen ontmoeten. Mijn naam is Paul Pechler; Tel: 0652147667; E-mail: [email protected]

— o — o — o — o —o — Gezocht Tijdens de vergadering in december werd door de heer Van Kesteren gevraagd of iemand de “Works of Art” serie uit 1979 van de Turks en Caicos Islands (SG 585-590 & Blok MS591) in zijn of haar bezit heeft en deze zou willen verkopen. U kunt contact opnemen met H.A. van Kasteren (036 537 6581)

Shopping Vorige clubbladen beschikbaar via de e-mail of op CD Bent u geïnteresseerd in een specifiek nummer van een vorig clubblad dan kan dat u per e-mail worden toegezonden als PDF-bestand, dus leesbaar op elke computer (of vraag anders uw handige neefje). Ook kunnen de bladen u worden geleverd op een CD tegen vergoeding van € 7,50. Bestellingen zijn te plaatsen bij David Verdonk (liefst per email: [email protected]).

Kopij….. Er is behoefte aan bruikbare kopij voor dit blad. Dus eenieder die zich geroepen voelt, hij schrome niet. Misschien zult u zeggen: “Ik ben lid van de Studiegroep geworden om informatie te krijgen en niet om te geven“, maar een blad waarin alleen maar bestuursmededelingen staan, is ook niet interessant. (Dit verzuchtte de toenmalige redacteur van ons blad in 1974 al) Hebt u een leuke verzameling, schrijf er eens over. Hebt u een leuke filatelistische (reis) ervaring , schrijf er eens over… Velen van u zijn gespecialiseerd op een bepaald gebied, schrijf er eens over hoe u aan dit gebied begonnen bent… en welk een plezier u er aan beleeft….. Stuur de kopie, geschreven, getypt, per brief of e-mail naar de redactie Dik Bakker ([email protected]) en/of David Verdonk ([email protected]) Indien gewenst kan de redactie u helpen bij het maken van een artikel. Pagina 8

Februari 2016

Britannia News

Britannia Veiling De veilingmeesters Kees Overtoom en Aart ’t Jong verrichten telkens veel werk al ruim voor de 3-maandelijkse bijeenkomsten van Britannia in het Veerhuis. Zij doen hun uiterste best om telkens een zaal- en schriftelijke veiling samen te stellen met voldoende en interessante kavels voor al onze leden. Daarbij hebben zij uiteraard de hulp van alle leden van Britannia nodig. Op dit moment is het aanbod van nieuwe kavels wat teruggelopen. Daarom kunnen zij veel nieuw materiaal gebruiken voor de komende veiling(en). Belangrijk daarbij is dat het kwalitatief goed materiaal is. Biedt niet aan wat u zelf op basis van de kwaliteit ook nooit zou kopen: een medelid doet dat immers ook niet. Kijk daarom eens in uw verzameling dubbelen of al jaren nooit aangeroerde albums, mappen van verzamelgebieden waar u toch niets meer mee doet, etc. en maak er kavels van voor de veiling van Britannia. U mag daarbij zelf kavels samenstellen en een voorstel voor een biedprijs maken. Bedenk daarbij dat de kwaliteit sterk de opbrengt bepaalt: niet voor alle zegels krijgt u de hoofdprijs! Indien u het moeilijk vindt om er zelf een prijs aan te hangen mag u het materiaal ook inleveren bij de veilingmeesters zodat zij er zelf kavels van maken en u een voorstel doen. Naast dat u de veilingmeesters er mee helpt, helpt u er ook de vereniging mee om gezond te blijven, uw medeleden om de bijeenkomsten nog interessanter te maken, en natuurlijk u zelf want de opbrengst minus 10% is immers voor uzelf! Wellicht ten overvloede: Kees Overtoom veilt altijd de schriftelijke veiling hetgeen alleen losse postzegels en/of series GB en Commonwealth op kaart betreffen. Aart ’t Jong verzorgt de zaalveiling met losse postzegels en/of serie GB en Commonwealth op kaart, albumbladen, in albums of stokboeken, dozen, boeken en catalogi, en eventueel overig materiaal. Neemt u wat mee naar de bijeenkomst op zaterdag 27 februari? Alvast hartelijk dank voor uw hulp! Kees Overtoom Aart ‘t Jong

KNBF KNBF-ledenpassen NIET MEER GEBRUIKEN !!! Nu Britannia geen lid meer is van de KNBF zijn de Bondspassen die zijn uitgegeven op naam van Britannia NIET MEER GELDIG.

U mag deze dus NIET MEER GEBRUIKEN.

Website Bezoek onze website

www.sgbritannia.nl Blad en veiling in kleur…………!! Britannia News

Februari 2016

Pagina 9

Op de Leestafel…. Op de leestafel in Nieuwegein vindt u altijd wel iets dat uw belangstelling trekt, en dat u veelal ter inzage gegeven wordt door mede-leden. Van de bladen die er altijd wel ter beschikking liggen geven we hier alvast een stukje van de inhoudsopgave.

Gibbons Stamp Monthly, okt 2015

Stamp Magazine, okt 2015

 The Problem with Stamps

 Classics : Antigua 1862

 1953 Coronation Issue

 1965 Battle of Britain Issue

 The Franking System of GB, 1

 Fighter Pilots Covers

 BPO on Canton Island



Gibbons Stamp Monthly, aug 2015

Stamp Magazine, aug 2015

 Let´s Look at Letter Cards

 Classics : Bermuda 1920-21

 The Franking System of GB, 2

 US Despatch Agency in London

 The Postmarks of Benin, 1

 New-style Horizon Labels

 Meter Marks of Malaya, 3

 The Devil´s Advocate

Gibbons Stamp Monthly, sep 2015

Stamp Magazine, jsep 2015

 Adressing Letters

 Classics : Canada 1893

 The Franking System of GB, 23

 Queen Salote of Tonga

 Prince Albert and Queen Victoria

 Ethnic Diversity on British Stamps

 Chris Matthews, Engraver

 Rhodesia in the UDI Period

The GB Journal (uitgave GBPS), sep/okt 2015

The GBPS Newsletter, sep/okt 2015

 Bath Circular Handstamps 1810-1822

GB collector

 Displays, Displays  Wavy Line Underprint

 A Mulready Miscellany

 Parcel Labels

 Dubarry Advertisements in Br Booklets

The GBPS Newsletter, nov/dec 2015

 Attaching Controls to KGV Letterpress Plates

 Displays, Displays

The GB Journal (uitgave GBPS), nov/dec 2015

 Zien, Zien, Zien

 The Ultimate Wing Margin  The Use of Perforation Gauge 16 in 1857-58

Contact 167 (uitgave GB&CWPS)

 Early Blue Lines on Registered Mail

 Alte Marken, Neue Ideen

 KGV Notes Rundbrief Pagina 10

(Penny Red

special)

(uitgave FgGB), digitaal beschikbaar via Paul Gimberg Februari 2016

Britannia News

Catalogi door Aart ‘t Jong

STANLEY GIBBONS CATALOGUES

EDITIE

GEPUBLICEERD PRIJS £

(STANLEY GIBBONS CATALOGUES 10% Korting) Commonwealth and British Empire stamps 1840 - 1970, 2016 edition (NIEUW)

Ex porto 118e

2015 september

84,95

Commonweath Simplified (now in 2 volumes)

5e

2013 december

79,95

GB Specialised Vol.3 QEII Pre-Decimal issues

12e

2011

39,95

GB Specialised Vol.2 King Edward VII to King George VI

15e

2015 september

47,95

GB Specialised Vol.1 Queen Victoria

16e

2013

44,95

GB Concise catalogue, 2015 edition

30e

2015 april

34,95

George V Commonwealth Catalogue

1e

2010

39,95

George VI Commonwealth Catalogue

8e

2009

34,95

Collect British Stamps

68e

2015 december

14,95

Collect Channel Islands and Isle of Man, 2014 edition

29e

2013 december

29,95

9e

2014 januari

32,95

80e

2015 oktober

275,00

Collect British Postmarks Stamps of the World, 6 volume set, 2016 edition SG ONE COUNTRY CATALOGUES IN COLOUR Antarctica

2e

2012

16,95

Australia

9e

2014 oktober

29,95

Bangladesh incl. Officials-Pakistan-Sri Lanka

3e

2015

21,95

Belize, Guyana, Trinidad & Tobago

2e

2013 augustus

21,95

Brunei-Malaysia-Singapore

4e

2013 november

25,95

Canada & Provinces

5e

2014

24,95

Central Africa

2e

2008

14,95

Cyprus-Gibraltar-Malta

4e

2014 december

21,95

East Africa with Egypt & Sudan

3e

2014 augustus

24,95

Eastern Pacific

3e

2015 juli

19,95

Falkland Islands

6e

2013 december

16,95

Hong Kong

5e

2015 juli

16,95

Indian Ocean

2e

2012

18,95

India (including states)

4e

2013 juli

27,95

Ireland

6e

2015

16,95

Leeward Islands

2e

2012

27,95

New Zealand

5e

2014

24,95

Northern Caribbean-Bahamas-Bermuda

3e

2013 juli

21,95

Southern & Central Africa

2e

2014 december

32,95

St.Helena & Dependencies

5e

2014

15,95

West Africa

2e

2012

27,95

Western Pacific

3e

2013 december

27,95

Windward Islands & Barbados (NIEUW)

3e

2016

29,95

Britannia News

Februari 2016

Pagina 11

EDITIE

GEPUBLICEERD PRIJS £ Ex porto

Overige uitgaven King George VI catalogue. Murray Payne

20e

2015 mei

48,00

Brusden & White, Australian Commonw. Specialists’ Cat. King George VI

2015

55,00

Canada Unitrade (NIEUW)

2016

27,95

Falkland Islands, Heijtz specialised 1800-2013

2013

34,00

South Africa Colour Catalogue SACC, 2014 edition

2014

40,00

2014

19,99

2014 april

24,95

Collect GB First Day Covers 2013, Booth

2013

17,50

Bradbury Collecting BFDC (British FDC's) 2014

2014

20,00

Ireland Hibernian Specialised 2014 stamp catalogue

2014

28,00

Great Britain “Stoneham” Catalogue

16e

Great Britain Presentation Packs Catalogue

1e

Deze boeken kunt u bestellen bij Aart 't Jong, bij voorkeur per email [email protected]

Boekenhoek 

Galland & Colton – Failed Free Handstamps of the Franking System



Lardner – The Revenue Stamps of Sarawak 1869-1969



Buckingham – The Gravedigger´s Apprentice 

Levensverhaal van deze cover-specialist, bekend van onder meer de Benham-covers



Brauers – Supplement bij Scarce Victorian Postage Stamps of Great Britain on Cover



Voorbraak – The Postal History of Edinburgh 1590-1902

Varia Zowaar, Guernsey Post heeft sinds 2 september 2015 een Post & Go kiosk in gebruik op het eiland zelf. In het hoofdkantoor in Envoy House in de plaats St Peter Port is een machine opgesteld die een scala aan Post & Go-produkten verkoopt, natuurlijk met een speciaal tekstje erop. Een woordvoerder noemde het een prachtige voorziening voor hun filatelistische klanten. o-o-o-o-o Guernsey Post is blijkbaar de schaamte voorbij. Waar zijn de tijden gebleven dat een postzegelverkooppunt zegels verkocht voor mensen die een brief of kaart wilden versturen ? Post & Go was toch zo handig voor mensen die even geen postzegel voorhanden hadden ? Muntje in de automaat, zegel eruit, plakken, en wegwezen. Post & Go. o-o-o-o-o Het Isle of Man Post Office kan er ook wat van. Een Duitse verzamelaar ontdekte dat er een verschil in afmeting is in het koninginnekopje op de Europa-waarde die op 10 april 2015 is uitgegeven. Het kopje uit het miniatuursheet “Old Toys” is groter dan dat uit het Millennium Tapestry velletje. Het Post Office verkoopt ze nu zelf als setje aan verzamelaars. o-o-o-o-o Pagina 12

Februari 2016

Britannia News

Ook op Gibraltar vermenigvuldigen de Post & Go´s zich razendsnel. Er zijn er twee bijgeplaatst, op het hoofdpostkantoor en op het pakketpostkantoor. o-o-o-o-o Bloomberg Billionaires Index schat het persoonlijk vermogen van HRH QEII op 275 miljoen GBP. Daarvan zit 49 miljoen vast in haar postzegelverzameling. Is Charles een verzamelaar ? of komt op enig moment de Royal Collection op de markt om de successierechten mee te kunnen betalen ? o-o-o-o-o Gespot ! Kijk op de eerste zegels van Grenada (type Chalon-head) eens naar beschadigingen in de N en de D in de landsnaam. Ze komen van zegel 4 van rij 1, en over opname in de SG-catalogus wordt nog nagedacht.

o-o-o-o-o Ook van Grenada is de nieuw opgemerkte dubbele Air Mail overdruk uit 1972, nu ook op de 15 c waarde. o-o-o-o-o In 2015 de grote tentoonstelling London2015 gemist ? Noteer dan vast de datums 2 tot 9 mei 2020 voor, jawel, de London2020. Ook in het Business Design Centre, Islington. o-o-o-o-o Het ontwerp voor het nieuwe Britse paspoort bevat een pagina gewijd aan de Penny Black, met afbeeldingen van de zegel zelf (zo te zien in het blauw deze keer), een Victoriaanse postbox, de aloude drukpers, het oude GPO van Birmingham, en een afgestempelde briefkaart (met daarop de Penny black-blue, een nieuwe ontdekking op het verzamelgebied postwaardestukken, en afgestempeld met wat toch wel erg op 20e-eeuws Krag-machinestempel lijkt). o-o-o-o-o Ondertussen zullen de kerstpost en de kerstpakjes wel zijn aangekomen op ´s-werelds zuidelijkste postkantoor. De post voor Port Lockroy in British Antarctica Territory vertrok uit Engeland op 28 oktober, vloog naar de Falklands, en ging vandaar per boot verder. Al met al een reis van zo´n drie weken, o-o-o-o-o Zijn we net gewend aan de naam BPMA (British Postal Museum & Archive), dan veranderen ze die weer. Het nieuwe museum dat in 2016 zijn deuren zal openen gaat door het leven als TPM, ofwel The Postal Museum. o-o-o-o-o Om nog even terug te komen op de Post & Go zegels, de gebruikte machines en hun verkooppunten : op de leestafel in Nieuwegein ligt altijd het blad van Gibbons. In het decembernummer 2015 staat vanaf pagina 37 een uitgebreid artikel met nuttige achtergrondinformatie over de meer strategische aspecten van deze nieuwe zegelvormen. o-o-o-o-o Gespot ! Op elke 11e zegel van de 4e rij van Northern Rhodesia´s gebruikszegels uit 1963 staat een varieteit die tot dusver ontsnapt was opgenomen te worden (wordt binnenkort hersteld) in de SGcatalogi. De omschrijving is “parting in hair”, ofwel lijkt het of HRH met een kam rechts in heur haar een scheiding heeft proberen te trekken. o-o-o-o-o

Britannia News

Februari 2016

Pagina 13

Nu weer even serieus. Voor wie er aan toe is na te denken over de uitvoering van de kist waarin hij ooit de laatste reis zal maken is een bezoek aan www.creativecoffins.com een mogelijkheid. Bij de motieven die het bedrijf suggereert vindt u onder “pastimes” voorbeelden van kisten met postzegelmotief en ook een britse postbox. o-o-o-o-o Er wordt overwogen om de Britse postboxes uit te gaan rusten met een electronische “tag”, een markering die het mogelijk maakt de plaats te bepalen waar het ding zich bevindt. Dit omdat er elk jaar een honderdtal wordt gestolen vanwege de waarde van het oud ijzer. o-o-o-o-o Een voldoende gefrankeerde ongekookte aardappel reisde onbelemmerd per post van Birmingham naar Derry in NoordIerland. De pieper, met de boodschap op de achterkant geschreven, was een bedankje voor het organiseren van een huwelijksfeest dat een aardappel-thema had. Het schijnt dat RAF-personeel dat in de tropen was gestationeerd er ook een handje van hadden om onverpakte kokosnoten per post naar huis te sturen. o-o-o-o-o Naar verluidt heeft drukker ISP (ook bekend als Walsall) het drukken van het Long To Reign Over Us miniature sheet uitbesteed aan het Spaanse FNMT (Fábrica Nacional de Moneda y Timbre). o-o-o-o-o Royal Mail dreigt een postbox in Penzance te verwijderen, uit bezorgdheid over de gezondheid van de medewerkers die het ding moeten legen. Er zouden buitensporig veel honden hun water langs laten lopen. o-o-o-o-o Machan Engineering, de enige gieterij in Engeland die nog de traditionele gietijzeren pillar boxes wist te maken, heeft de deuren gesloten. Het aantal opdrachten, waaronder die van Royal Mail, liep te sterk terug. o-o-o-o-o Gelezen over de Star Wars serie : May The Farce Be With you ! o-o-o-o-o

David Bowie

,

1947 -2016

o-o-o-o-o Voor een kijkje binnen bij het postsorteercentrum in Norwich, waar ze bezig zijn de kerstpost te sorteren, ga naar www.edp24.co.uk/1.4349323 .

Het sorteercentrum is een van de grotere van Royal Mail en maakte een leuke video over de drukte in de kersttijd. o-o-o-o-o En tenslotte : als u deelneemt aan onze rondzendingen : als u per post doorstuurt doe dat dan altijd aangetekend. Doet u dat niet en er gaat iets mis dan bent u persoonlijk aansprakelijk voor schades ! Altijd aantekenen dus !!!

Pagina 14

Februari 2016

Britannia News

Veilingen Straits Settlements $ 500 Tijdens de internationale postzegeltentoonstelling in Singapore werden een groot aantal kavels uit Maleisië en de staten geveild. Het hoogtepunt van de veiling was een kavel met de zeer zeldzame $ 500 Straits Settlements zegel (paars en oranje). Deze kavel kreeg al als omschrijving ‘pronkstuk ’mee. Met een korte marge aan de bovenkant en mooie frisse kleuren, is dit één van de negen bekende ongebruikte exemplaren (mint). Een hoekpaar met nummer behoort tot de Royal Philatelic Collection.

Deze zegel bracht £ 100.006 op.

Victoria 1884 – 1900 / Stamp Duty £ 100 Tijdens een veiling werden een aantal exceptionele kavels aangeboden. In het gedeelte met fiscale zegels die ook voor poststukken gebruikt konden worden werden verschillende kavels met de drie hoogste waarden aangeboden (£25, £50 en £100). Deze kavels brachten alle veel meer op dan de verwachting. De kavel met de £100 zegel werd voor meer dan 10 keer de verwachte waarde verkocht. Deze zegels werden vanaf 1879 voor fiscale doeleinden uitgegeven maar vanaf 1884 werden ze ook voor fiscale diensten gebruikt en gedrukt. Het zal duidelijk zijn de dat hogere waarden slechts zelden gebruikt worden en dat deze zegels gebruikt zeer zeldzaam zijn. De ongebruikte examplaren worden in de Stanley Gibbons catalogi vermeld, maar meestal ongeprijst. Deze kavel bracht £ 80.000 op.

Malta 1855 – ongebruikelijke afstempeling Tijdens de veiling van de verzameling met de filatelistische geschiedenis van de Krimoorlog van Francois Piat Dewavrin Dewavrin verzameling bracht deze brief met de zeldzame afstempeling, verzonden op 7 february 1955 door een Lance Corporal van het 93e Highlanders regiment. De rode 1d is afgestempeld door de Maltese ovaal geframede ‘P’ stempel. Hiervan is er slechts een andere bekend op een brief. Deze manier van afstempelen kan gezien worden als voorloper van de meer normale rooster aftempelingen die vanaf 1855 in Malta worden gebruikt. De uiteindelijke opbrengst was 10 keer groter dan de oorspronkelijke schatting. De opbrengst was £ 11.000

Australie – Unieke eerst dag uitgifte Bij een veiling in Melbourne werd deze deze kavel met waarschijnlijk de enige overgebleven eerst dag uitgifte van de zegel ter gelegenheid van de opening van het Parlements gebouw in Canberra met “OS” perforatie uit 1927 aangeboden. Het paar met de 1½ d waarde is gestempeld met “Parliament House, Canberre” met datum 9 mei 1927. Deze zegels met OS perforatie waren alleen beschikbaar voor federale leden van het parlement, deze brief is door Majoor Sir John Gellibrand naar zijn vrouw in Tasmanie gestuurd. Deze kavel bracht £ 2,902 op. Britannia News

Februari 2016

Pagina 15

Nieuw Zeeland – gehalveerde 1d op brief. Tijdens een veiling werd een van de acht nog bestaande brieven die onderdeel uitmaakten van de Mottram Correspondentie aangeboden. Deze acht brieven zijn alle in Otago aangeboden en hadden als bestemming. Alle brieven zijn gefrankeerd met gehalveerde zegels van de eerste Nieuw-Zeelandse uitgifte. De groene 1s is gedrukt door Perkins Bacon in Londen in 1855, is verticaal gehalveerd tussen Maart 1857 en Augustus 1859 na verlaging van het tarief voor een brief naar Engeland. Deze brief is op 23 february 1858 gepost en is op 21 juli in Londen aangekomen. Deze ‘gehalveerde’ brieven worden gezien als de juweeltjes van de klassieke Nieuw-Zeelandse filatelile. Zoals bij alle brieven uit de Mottram Correspondentie is de zegel eerst van de brief verwijderd en daarna opnieuw aangebracht, maar door de zeldzaamheid is het bijna zeker dat er hoge prijzen op een veiling betaald worden. Deze kavel bracht £ 9.812 op.

Deze kavel bracht £Brits Guyana, 1c - 1852 De eerste uitgiftes uit Brits Guyana blijven populair en bij een recente veiling werd de 1c zwart/magenta zegel met een nette ronde ‘Demerara’ datumstempel goed verkocht. De zegel werd beschreven als een aantrekkelijk, zonder de normale gebruikskenmerken. Deze zegel bracht £ 1500 op.

Australië, Kangoeroe en kaart, £ 2 varieteit Deze kavel betreft een mooi hoekexemplaar van de £2 Kangoeroe en kaart zegel met een veel gezochte fout. Deze zegel is va de 1931-36 serie gedrukt door John Ash, met watermerk ‘C of A’ en een perforatie van 12. De fout betreft de ‘colour spot on map north of bight’ varieteit (links naar de voeten van de kangoeroe).

Deze kavel bracht £ 4904 op.

Penny Black VR De Penny Black VR wordt regelmatig op veilingen aangeboden. Dit exemplaar was echter uitzonderlijk van kwaliteit, de zegel heeft nog de originele gom (zeldzaam), een heldere kleur, een scherpe afdruk en redelijk grote marges rondom. Dit examplaar bracht £ 11.536 op.

Van de Redactie ‘Praatjes vullen geen gaatjes’, zei onze grootmoeder. Maar de redactie is het daarmee niet eens. Vanaf dit nummer van Britannia News zullen we ongewenste openingen in de tekst vullen met een korte beschrijving van zegels die bij Stanley Gibbons, en eventueel in andere catalogi, het nummer hebben van de betreffende uitgave van Britannia News. Dit keer is dat SG180. Gezien het heersende uitgiftebeleid is er weinig kans dat we de catalogusmakers zullen inhalen.

Pagina 16

Februari 2016

Britannia News

Evenementen-kalender 23e Brieven- ,Postzegel- en Prentbriefkaarten beurs, Gouda, 25 en 26 maart 2016 Op vrijdag 25 en zaterdag 26 maart 2016 vindt in sporthal De Mammoet in Gouda voor de 23e keer de Internationale Brieven-, Postzegel- en Prentbriefkaartenbeurs plaats. Stichting de Brievenbeurs verwelkomt de vrijdag en zaterdag voor Pasen wederom ruim 40 gerenommeerde standhouders uit Nederland, België, Duitsland en Denemarken, met een grote diversiteit aan poststukken, stempels, postzegels, prentbriefkaarten en aanverwante zaken. Enkelen van hen staan in Nederland alleen op deze beurs. Het thema is ditmaal "Engeland en Engelse gebieden”. De studiegroep Britannia presenteert zichzelf. Het thema is ook onderwerp van de speciale uitgave in maart van het maandblad Filatelie. De Bondsbibliotheek presenteert literatuur over het thema en verkoopt overtollige literatuur. Wegens goede belangstelling op de vorige beurs zijn er weer de Brievenbeurslezingen. Een jury zal een winnaar aanwijzen van de drie interactieve lezingen die op zaterdag 25 maart zullen plaatsvinden tijdens de beurs: Engeland: “de Penny Black en andere Engelse zegels” en “Emissie 1d, 1840-1879” en Nederland: ”Traliezegels en post tijdens de W.O. II.”

De beurs is dit jaar geopend op vrijdag 25 maart van 10.30 tot 17.00 uur en op zaterdag 26 maart van 10.00 tot 16.00 uur. Sporthallencomplex de Mammoet is te vinden aan de Calslaan 101, 2804 RT Gouda. Er is ruime (gratis) parkeergelegenheid, en de toegang is als vanouds ook gratis. Meer informatie en een routebeschrijving vindt u op www.brievenbeurs.com .

AANVULLENDE INFORMATIE Vrijdag en zaterdag:

 Stands

van gespecialiseerde kaderpresentaties.

verenigingen,

o.a.

Studiegroep

Britannia”

met

6

 Verkoop postzegels ten bate van Jeugdfilatelie. Zaterdag 25 maart: Interactieve lezingen (in de bovenzaal):

 13.00 – 13.30 uur: Nederland: “De Traliezegels en post tijdens de W.O. II”, A. van der Linden.  13.30 – 14.00 uur: Engeland: “De Penny Black en andere Engelse zegels”, F. Op den Kamp.  14.00 – 14.30 uur: Engeland: Emissie 1d, 1840-1879”, W. Hoitink. Aansluitend zal de jury de winnaar van deze tweede Brievenbeurslezing bekendmaken. Bereikbaarheid. De M ammoet is gemakkelijk bereikbaar per auto. Per openbaar vervoer: vanaf station Gouda 3 keer per uur een bus, buslijn 1 of 178 (halte Mammoet / Burg. Van Reenensingel. Te voet circa 20 minuten vanaf station Gouda. De Mammoet is uitstekend toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Uitgebreid cafetaria aanwezig. Voor de goede orde: de Brieven- en postzegelbeurs is geen ruilbeurs.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 17

Postzegelmanifestatie NOORD 2016 Op zaterdag 20 februari is er in Sporthal De Hullen, Ceintuurbaan Zuid 6, 9301 HX Roden (nabij Groningen) weer de altijd druk bezochte Postzegelmanifestatie NOORD. Inmiddels is dit evenement uitgegroeid tot de grootste eendaagse filateliebeurs van Nederland. Behalve vele tientallen handelaren uit binnen- en buitenland, presenteren diverse (thematische) verenigingen en studiegroepen zich met een eigen promotiestand. In Roden is een ruime (1500 m2) en goed verlichte hal beschikbaar. Nabij de zaal is volop GRATIS parkeergelegenheid voorhanden. Roden heeft directe busverbinding via Qbuzz van en naar Groningen en Assen.

HERTOGPOST-FILAFAIR 2016 wordt gehouden op vrijdag 11 & zaterdag 13 maart 2016, in de Maaspoort Sports & Events te ’s-Hertogenbosch, Marathonloop 1, 5235 AA . Openingstijden op vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, en op de zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur.

Postzegelshow met Nationale en Internationale handelaren Of het nu gaat om filatelistische artikelen, postzegels en/of postwaardenstukken, alles zal worden aangeboden. Ook een aantal buitenlandse standhouders zijn uitgenodigd met mooi materiaal. In totaal verwacht men zo’n 40-50 standhouders..

Postzegeltentoonstelling HERTOGPOST 2016 HERTOGPOST 2016 wordt gevierd met een propaganda-postzegeltentoonstelling waarbij het thema is SCHILDERKUNST, dit ter ere van de 500e sterfdag van de Bossche schilder Jheronimus Bosch. Tijdens de openingsuren kunnen de bezoekers de tentoongestelde verzamelingen bezichtigen. Een beamer, een laptop en projectiescherm worden beschikbaar gesteld door de organisatie aan alle inzenders. FILAPOWER! Tijdens een persoonlijke presentatie(s) zal de filatelist, de postzegelverzamelaar zijn/haar verzamelwoede en enthousiasme proberen over te brengen aan de toehoorders. Ook kan de bezoeker met hen in discussie gaan of vragen stellen over zijn/haar verzameling en/of thema.

FILANUMIS 2016 in EXPO HOUTEN Op zaterdag 7 mei slaan handelaren uit de Filatelie en Numismatiek de handen ineen. Deze editie draagt de toepasselijke naam FILANUMIS 2016. Op deze handelsbeurs zullen veel leden van de beide beroepsverenigingen NVPH en NVMH zich presenteren. Ook de hier niet bij aangesloten handelaren zijn goed vertegenwoordigd. Ook wordt ruime deelname vanuit de ons omringende landen verwacht. Organisator WB Evenementen beschikt in de Expo Houten over een goed verlichte en makkelijk toegankelijke en nu nog grotere zaal van bijna 3500 m2. De vele honderden meters tafel zullen gevuld zijn met een ruim en gevarieerd aanbod van de hier genoemde verzamelgebieden. Voor bezoekers zal er bij de vele stands voor ruim voldoende zitgelegenheid worden gezorgd. Direct naast de beurszaal bevindt zich een ruim restaurant welke beschikt over uitstekende horecavoorzieningen en in de zaal zelf wordt ook een cateringpunt ingericht. De plaats Houten ligt nabij Utrecht centraal in Nederland en is zowel met het openbaar vervoer als met eigen vervoer goed te bereiken. De EXPO HOUTEN (Meidoornkade 24, 3992 AE) ligt pal naast de A27 (kies Afrit 29 en borden Expo Houten volgen) en beschikt over ruime GRATIS parkeergelegenheid. Ook is er een directe treinverbinding tussen Utrecht CS en NS-station Houten. Viermaal per uur rijdt de NS op dit traject met een reistijd van slecht 8 minuten. Vanaf station Houten is er een directe busverbinding naar de Expo Houten met Connexxion lijn 47 (uitstappen halte Meidoornkade). Wellicht nog makkelijker is de directe busverbinding in beide richtingen tussen Utrecht CS en Houten NS via eveneens lijn 47 (in- en uitstappen halte Meidoornkade). Vanaf genoemde halte is het slechts 1 minuut lopen naar de nabij gelegen beurslocatie. Pagina 18

Februari 2016

Britannia News

Nieuwe Britse Uitgiftes door Henk Rijneveld

07 Januari 2016 – Shackleton en de Endurance expeditie. De afbeeldingen van deze uitgifte had u nog tegoed. De gegomde serie werd echter uitgegeven in vier paren van twee zegels elk.

17 Februari 2016 - Royal Mail: 500 jaar koninklijke post. In 2016 bestaat de Koninklijke Britse Post 500 jaar. Om meer macht over het tot dan toe bestaande berichtensysteem te krijgen, besloot Koning Hendrik VIII dat er een apart geschreven koninklijk berichtennetwerk moest komen. De berichtenkoeriers (postrijders) werden ondergebracht in een koninklijke organisatie met aan het hoofd, Brian Tuke, als eerste officiële Master of the Posts. Echter de enige klant, welke toen van dit geschreven berichtensysteem gebruik mocht maken, was de vorst. In 1635 veranderde dit systeem onder het bewind van Koning Charles I. In zijn constante gevecht met het parlement over zijn hoge uitgaven, welke eerst door het parlement moesten worden goedgekeurd maar veelal geblokkeerd werden en uiteindelijk in de Engelse burgeroorlog (1642-1651) uitmondde, besloot hij om de Royal Mail via een Koninklijke Proclamatie open te stellen voor particuliere postberichten. Hiermee kon hij privé-inkomsten verkrijgen, omdat dit een koninklijk privilegé was, en de koning deze inkomsten daaruit dan ook niet aan het parlement behoefde te verantwoorden. De serie bestaat uit zes losse zegels met diverse postafbeeldingen zoals: De eerste Master of the Posts: Brian Tuke, een pakketboot, een Penfold brievenbus, postbezorging per roeiboot, een postkoets en het moderne postcentrum van Kent.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 19

Ook verschijnt er een miniatuurvel met vier zegels waarop vier klassieke postkantoorpubliciteitsposters zijn afgebeeld. In de periode vanaf 1930 een belangrijk middel om nieuwe diensten en postproducten onder de aandacht van het gebruikerspubliek te brengen. Te zien zijn posters tot het stimuleren van luchtpostverzending, het duidelijk adresseren van post, de inhoud van pakketjes goed te verpakken en het bestaan van postzegelboekjes.

17 Februari 2016 – Post&Go: Royal Mail 500. Een zestal voorgedrukte stroken met diverse postvervoermethoden door de eeuwen heen: Vervoer te paard, per koets, per schip, per trein, per vliegtuig en per auto.

18 Februari 2016 – 175 Jaar The Penny Red. Hoewel deze uitgifte niet apart vermeld staat in het uitgifteprogramma en ook niet als een losse zegel beschikbaar zal zijn bij de Britse Royal Mail, wil ik u hier toch op deze uitgifte attenderen. In Mei 2015 werd de in 1840 verschenen Penny Black en de twopence Blue al als moderne 1st class Smilerszegels verkrijgbaar gesteld, nu wordt daaraan toegevoegd de Penny Red uit 1841. Deze zegel zal behalve in een zelfklevend smilersvel, ook verschijnen in een loketboekje van zes zelfklevende zegels als ook in een prestigeboekje met gegomde zegels. In de rubriek Machin Varia worden er meer details over deze zegeluitgifte bekend gemaakt.

Pagina 20

Februari 2016

Britannia News

15 Maart 2016 - Menslievende Britten. Een serie van zes zegels welke in twee strippen van elk drie zegels zal verschijnen. De serie bestaat uit Britse personen welke iets betekend hebben voor diverse kwetsbare groepen mensen uit vooral de Britse samenleving. Vereerd met een zegel worden de volgende zes personen: Nicholas Winton (1909-2015) redde 669 Joodse kinderen uit Tsjechië, vlak voor het begin van de tweede wereldoorlog, via een kindertransport naar GB. Sue Ryder (1924-2000) stichtte verpleeghuizen voor gehandicapten en oudere mensen met levensbedreigende ziekten. John Boyd Orr (1880-1971) was pleiter voor gezond voedsel en ontving hiervoor de Nobelprijs voor de vrede. Eglantyne Jebb (1876-1928) stichtte het Save the Children Fund. Joseph Rowntree (18361925) pleiter voor betere leefomstandigheden van arbeiders en Josephine Butler (1828-1906) Victoriaanse feministe en begaan met het welzijn van vooral prostituees. Afbeeldingen zijn nog niet beschikbaar en kunt u in het volgende blad tegemoet zien.

De resterende uitgiftedatums van geplande herdenkingsseries in 2016:

 05 April 2016 –William Shakespeare: 400ste Sterfdag.  21 April 2016 - Koningin Elizabeth II: 90ste Verjaardag.  17 Mei 2016 - Animail (Dierenpostzegels voor kinderen).  21 Juni 2016 - Eerste Wereldoorlog: het jaar 1916.  07 Juli 2016 - Britse muziek iconen.  28 Juli 2016 - Beatrix Potter: 150ste Geboortedag.  16 Augustus 2016 – Britse Landschapstuinen.

 02 September 2016 - 1666: Grote brand van London.  15 September 2016 - Agatha Christie.  20 Oktober 2016 - ??? (nu nog onbekend onderwerp).  08 November 2016 – Kerstzegels.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 21

Machin Varia door Henk Rijneveld

OVERZICHT VAN DE GEVONDEN VEILIGHEIDS MACHINZEGELS IN 2015 Waarde

Datum

Omschrijving

Druk

Slit

Code

2nd class

26-02-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

23-01-15*

Zakenvel

W

T2

B/M15L

13-04-15

Boekje 12x2nd

W

T2

T/M15L

03-11-15

Zelfklevende rol van 10.000 zegels

W

T2

R/M15L

Alleen gestempeld gevonden op Mailshot

17-12-15

Prestigeboekje:Star Wars

ISP

---

P/M15L

Gegomd zonder slits

20-03-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

09-03-15*

Zakenvel

W

T2

B/M15L

18-06-15 25-07-15

Boekje 6x1st Boekje 12x1st

W W

T2 T2

S/M15L T/M15L

06-01-15

Boekje 6x1st: Alice in Wonderland

W

T2

C/M15L

4 Machins + 2 Herdenkingszegels

17-12-15

Prestigeboekje:Star Wars

ISP

---

P/M15L

Gegomd zonder slits

09-09-15

Miniatuurvel:Long to Reign

FNMT

---

M/O15R

Gegomd miniatuurvel zonder slits

04-06-15*

Velzegel

DLR

T2

-/O15R

09-09-15

Boekje 6x1st

W

T2

S/O15R

18-09-15

Boekje 6x1st: Rugby Wereldbeker

W

T2

C/O15R

25-02-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

23-02-15*

Zakenvel

W

T2

B/MA15

01-09-15

Boekje 4x2nd

W

T2

F/MA15

02-04-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

23-02-15*

Zakenvel

W

T2

B/MA15

23-03-15

Boekje 4x1st

W

T2

F/MA15

£ 1.33

26-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

Nieuw 2015

£ 1.52

15-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

Nieuw 2015

£ 2.25

14-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

Nieuw 2015

£ 2.45

16-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

Nieuw 2015

£ 3.15

19-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

Nieuw 2015

£ 3.30

19-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

Nieuw 2015

1st class Postrood

1st class Paars

2nd class Large

1st class Large Postrood

Pagina 22

Februari 2016

Bijzonderheid

4 Machins + 2 Herdenkingszegels

Britannia News

Waarde

Datum

Omschrijving

Druk

Slit

1 pence

21-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

2 pence

05-03-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

5 pence

05-03-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

10 pence

13-05-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

20 pence

10-03-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

£ 1.00 bruin

13-01-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

25-02-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

24-02-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

07-04-15*

Velzegel

DLR

T2

-/M15L

01 pence

19-02-15

Prestigeboekje: Inventive Britain

ISP

Geen

P/M14L

Gegomd zonder slits

02 pence

19-02-15

Prestigeboekje: Inventive Britain

ISP

Geen

P/M14L

Gegomd zonder slits

81 pence

19-02-15

Prestigeboekje: Inventive Britain

ISP

Geen

P/M14L

Gegomd zonder slits. Gehele oplage gedrukt in verkeerde kleur.

97 pence

19-02-15

Prestigeboekje: Inventive Britain

ISP

Geen

P/M14L

Gegomd zonder slits

01 pence

14-05-15

Prestigeboekje: Great War 1915

ISP

Geen

P/M15L

Gegomd zonder slits

05 pence

14-05-15

Prestigeboekje: Great War 1915

ISP

Geen

P/M15L

Gegomd zonder slits

£ 1.33

14-05-15

Prestigeboekje: Great War 1915

ISP

Geen

P/M15L

Gegomd zonder slits

05 pence

18-06-15

Prestigeboekje: Waterloo

ISP

Geen

P/M15L

Gegomd zonder slits

10 pence

18-06-15

Prestigeboekje: Waterloo

ISP

Geen

P/M15L

Gegomd zonder slits

50 pence

18-06-15

Prestigeboekje: Waterloo

ISP

Geen

P/M15L

Gegomd zonder slits

£ 1.00

18-06-15

Prestigeboekje: Waterloo

ISP

Geen

P/M15L

Gegomd zonder slits

Royal Mail Signed For 1st class small Royal Mail Signed For 1st class Large Special Delivery up to 100g

Code

Bijzonderheid

* Dit zijn de nu vroegst bekende drukdatums van deze zegels zoals op de rand van het vel of achterzijde van het toppaneel gevonden. Andere vermelde datums zijn of eerste uitgifte of eerste vinddatums.

Drukkerijen: DLR

=

De la Rue.

FNMT

=

Fábrica Nacional de Moneya y Timbre (Spanje).

ISP

=

International Security Printers, welke bestaat uit: Walsall (W) en Cartor (C).

Britannia News

Februari 2016

Pagina 23

09 September 2015 – MINIATUURVEL: LONG TO REIGN OVER US. EEN NIEUWE DRUKKER VAN EEN MACHINZEGEL ……. In het vorige blad speculeerde uw samensteller nog, dat dit miniatuurvel door Enschedé gedrukt zou kunnen zijn, maar dat je dit maar beter niet kunt doen, blijkt uit het feit dat dit miniatuurvel in Spanje gedrukt werd. Het Long to Reign miniatuurvel werd gedrukt door het Spaanse Fábrica Nacional de Moneya y Timbre (FNMT), de nationale Spaanse drukkerij voor bankbiljetten en postzegels. Volgens een verklaring van de chef productie binnen Royal Mail, Martyn Fry, werden de drukvellen in zowel diepdruk (Intaglio) als gravure gedrukt in Spanje, maar geperforeerd en in losse miniatuurvellen gesneden door het Franse Cartor van de ISP groep. De bedoeling was om dit vel in Groot-Brittannië te produceren, maar door levertijdsdruk moest men uiteindelijk gebruik maken van een buitenlandse drukkerij.

17 December 2015 – Prestigeboekje: STAR WARS – THE BRITISH STORY Een door Cartor gedrukt prestigeboekje waarin alle achttien verschillende Star Wars herdenkingszegels verdeeld over vier zegelvelletjes werden opgenomen. Veel aandacht op de tekstpagina’s gaat uit naar allerlei Star Wars wetenswaardigheden en probeert de belangrijkheid van de Britse inbreng aan deze filmreeks te accentueren. Het vijfde zegelvelletje van dit boekje is gegomd en bestaat uit vier Machinzegels: 2 zegels van 2nd class en 2 rode zegels van 1st class met in de hoeken vier Union Vlagzegels. Op het gebruikelijke label in het midden werd het embleem van de verlichte (goede) kant uit de serie afgebeeld, namelijk de Alliance Starbird ook wel Phoenix genoemd. In tegenstelling tot eerdere berichten van Royal Mail is dit velletje dus niet zelfklevend, maar gewoon op gegomd papier gedrukt. De drie verschillende gegomde zegels zijn nieuw, mede omdat de Machinzegels via de jaar- en lettercode (M15L met letter P) uniek zijn, maar ook de Union Vlagzegel was niet eerder gegomd verschenen.

Pagina 24

Februari 2016

Britannia News

DE VOORUITZICHTEN ……….

18 Februari 2016 – Prestigeboekje: ROYAL MAIL 500 Een eerste prestigeboekje van 2016 verschijnt een dag later als de herdenkingszegel uitgifte. Dit omdat het gemixte velletje uit de eerste drie Penny zegels met de beeltenis van Koningin Victoria zal bestaan. Het boekje zal gedrukt worden door Cartor en bevat vier zegelvelletjes. Twee velletjes met de herdenkingszegels uit de serie en één velletje met de posterzegels uit het bijbehorende miniatuurvelletje van deze uitgifte. Dit keer zal het gemixte velletje dus niet bestaan uit Machinzegels maar uit de Penny Black en de Twopence blauw en ook een nieuwe Penny Red zegel. Deze drie zegels krijgen nu de huidige tariefwaarde van 1st class, met middenin dit velletje het gebruikelijke label waarop de originele “master die” van de Penny Black is afgebeeld.

18 Februari 2016 – Boekje 6x1st class: 175 Jaar The Penny Red. Een zelfklevend loketboekje welke door Walsall in gravure gedrukt zal worden. Dit boekje bevat zes Penny Red zegels met een moderne 1st class waarde. Het verschijnt deze dag gelijktijdig met een smilersvel, zodat naast de Penny Black en de Two Pence blauw ook de Penny Red als smilersvelzegels te verkrijgen zijn. Op de linker-binnenzijde van dit boekje, een voorstel door Sir Rowland Hill voor het gebruik van een nieuwe kleur, bij een heruitgave van de één penny zegel.

MAART/APRIL 2016? – NIEUWE MACHIN EN REGIONALEN ZEGELS? Ook dit jaar, naar verwachting begin April, staat er een tariefherziening gepland door Royal Mail. Echter details zijn op het moment van schrijven, begin januari, nog niet bekend. Ook dit jaar wordt er voor de meest voorkomende binnenlandse tarieven opnieuw een verhoging verwacht. Bij een tariefswijziging verschijnen er meestal alleen nieuwe vaste zegelwaarden voor gebruik naar het buitenland, van zowel Machin als regionalen zegels.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 25

Guernsey door Nanne Visser

Stories from the Great War This second issue of stamps commemorating the First World War, explores the enormous contribution that the General Post Office (GPO) made, with a focus on the Bailiwick contingent. Along with ensuring that mil1ions of letters and parcels were delivered to the troops, 75,000 thousand GPO workers also joined up and 43 of these men came from the Guemsey Post Office. Among them was Philip Carré who was the Sark postman when war broke out (42p) and who joined the Royal Guernsey Light Infantry (RGLI). He returned to Sark and his role as the island's postman when the Regiment was demobilised in February 1919 and was awarded the Coronation long-service medal in 1953. The post was dispatched daily across the English Channel on mailboats to be distributed by The Royal Engineers (Postal Section) or REPS from Field Post Offices. One of the mailboats that went between Guernsey and England during this time was the SS 'Vera' (56p), who provided a vital link for islanders. At Christmas, these mailboats would have been especially laden. Groups of volunteers in Guernsey wrapped parcels of festive treats to be shipped to those fighting and in military hospitals. Letters and greetings also came back the other way, as shown by a card sent home to Guernsey by Lieutenant Peter Le Page of the Royal Army Medical Corps (57p) . The embroidered sampler is typical of the period and many were made by convalescing soldiers. As well as joining other regiments, 12,000 post office workers enlisted in the The Post Office Rifles, the 8th Battalion City of London Regiment. Among them were several young postmen from the Bailiwick including Privates JG Fowler, AW Smith, LW Burridge, HF Taylor and RF De Garis, (62p). The Rifles proved to be fierce fighters and showed great bravery. They received 145 decorations for gallantry and 27 battle honours. Lawrence Burridge was killed in May 1916, aged 23. Albert Smith died from gunshot wounds in December 1917, aged 25. The fate of the other three Guernseymen is not recorded. The troops did not have time to write lengthy letters and, as the number of men in France grew, the censorship facilities would have been overwhelmed if they had. Pre-printed Field Service Post Cards (68p) were the solution. Soldiers referred to them as 'whizz bangs'(their nickname for the small German artillery shells) because they got through the censors so quickly. The whizz bang pictured was sent by Guernseyman, Private Yves Cataroche, to his sweetheart. Letters to sweethearts must have made up a significant proportion of the mail and some of it carried secret endearments based on the angle and position of the postage stamp.

Captured on the 77p stamp are Robert and Ethel Bynam, who married after the War in 1922. The position of the Edward VII penny stamp signifies 'longing to see you again'. Robert was a postman who joined the RGLI. Ethel was a postmistress. When he came back to the Island, he went back into service with the Post Office as did many of the postmen who returned. As this stamp issue shows, the steadfast work of the Post Office workers made a huge difference to those at the Western Front and the Home Front. This story is also a testament to the people of the Bailiwick who more than 'did their bit' during the Great War.

Pagina 26

Februari 2016

Britannia News

Morris Stained Glass Windows The English textile designer, artist, writer and socialist William Morris (24 March 1834- 3 October 1896) is associated with the self-named group of artists known as the Pre-Raphaelite Brotherhood. He is considered to be one of the outstanding figures of the Arts and Crafts Movement. one of the most influential, profound and far-reaching design movements of modern times. Having trained as an architect and with unfulfilled ambitions to be a painter, Morris attended the University of Oxford to read theology, which is where he met the artist Edward Burne-Jones. It is through this friendship that he came into contact with the Pre-Raphaelite painters, including Dante Gabriel Rossetti. In 1859 Morris married Jane Burden and then commissioned his friend, the architect Philip Webb, to build them a new home in Bexleyheath, Kent. Morris and his wife moved into Red House in 1860 and, with some assistance from his artist friends, he spent the next two years furnishing and decorating the interior. Pleased with the result. they decided to start their own company and, in April 1861, Morris, Marshall, Faulkner & Co. was established at 8 Red Lion Square in London. It produced a range of original domestic furnishings including embroidery, tableware and furniture, stained glass and tiles. One of the firm's earliest commissions was to produce designs for the windows ofSt. Stephen's church in Guernsey, which was created by the architect George Frederick Bodley, who was wellacquainted with the Pre-Raphaelite artists in London.

Work began on St. Stephen's in 1862 on open fields which had been part of the de Beauvoir Estate. The church, which this year celebrated the 150th anniversary of its first service, is a superb example of Victorian Gothic architecture of the 13th century with long narrow windows and tall arches. With a wonderful selection of stained glass windows, St. Stephen's is known for having almost the only Morris windows in the Channel Islands. Whilst Morris was responsible for the overall design of the windows he enlisted the help of other artists employed by his firm including Rosetti, Philip Webb, and Edward Burne-Jones for the scenes and figures. Of particular note is the Jesse window, depicting the 'Tree of Jesse' which traces the lineage of Jesus and is generally considered to be one of Morris's finest pieces of work. Depicted in the centre Morris window is the ,Adoration of the Magi (sometimes called The Star of Bethlehem or The Adoration); the Annunciation; and the Crucifixion. Immediately above the Crucifixion are buildings which represent the Kingdom of Heaven with Angels sitting above the Kingdom. At the very top is God in Majesty. Also by Morris' firm are side lancet windows showing the Twelve Apostles. Morris was the model for Peter, and the face of Bartholomew also bears a significant resemblance to him. The window behind the altar in the Lady Chapel, whilst of a different style, is also by Morris. It shows the Virgin Mary (which is generally accepted to be based on Morris' wife, Jane) and St. John the Baptist (based on Morris himself). Another Morris window, that of Judas Maccabeus, is mentioned in an 1874 directory as being in the north wall of the Lady Chapel. It seems as though this was removed in the 1920s and was lost until recovered in pieces variously in the Vicarage garage, the church boiler house and in the church grounds during the incumbency of Father Philip Carrington. It was restored and dedicated in 2009 and is now displayed in a light box on the north wall.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 27

Alderney door Nanne Visser

HOMECOMING The Channel Islands hold a unique place in the history of the Second World War, as they were the only piece of British territory to be occupied by the Germans. Just as each of the islands has its own individual culture and way of life, 50 did they each have varying experiences of the conf1ict. One theme however persists throughout; regardless of the harsh reality of life under such tremendously difficult conditions, during the entire occupation all of the islanders fought hard to retain their identity, despite the dismal circumstances. Almost the entire 1,450 strong population of Alderney was evacuated at the end of June 1940. Permitted to only take a small bag or case containing their cherished possessions, homes, furniture and belongings all had to be left behind. The suffering of those who remained cannot be underestimated. Lack of food, virtual imprisonment, and the apparent abandonment by mainland Britain, challenged the will and determination of the brave islanders. Unlike many other occupied areas, the ratio of troops to civilians was very high in the island, with around one solider to every three inhabitants, essentially meaning that any form of resistance was nigh on impossible. Though, demonstrating their resolve, there were many examples of incredible resourcefulness and cunning. For example in June 1942, the Germans banned radios to prevent the spread of propaganda being broadcast by the BBC. In response, crystal radios were used, often hidden in everyday items such as hollowed-out books and underground newsletters were written and distributed. During their occupation, the Germans attempted to turn Alderney into a fortress. Huge bunkers and gun emplacements, underground shelters and concrete fortifications were constructed along the coastline and across the island. ln addition to this the island played host to three slave-labour camps, Lagers Borkum, Helgoland, and Norderney and one concentration camp -Lager Sylt. The three slave-Iabour camps were used by the notorious Organisation Todt to house the workers, mainly Europeans, who built the island's defences. Conditions were atrocious and it is estimated that during the period between six and seven hundred people perished. The islands of Guernsey and Jersey were liberated on 9th May 1945, with the tiny island of Alderney liberated a week later on 16th May. Whilst there were, and still are, jubilant annual celebrations to mark the day the islands were freed in both Guernsey and Jersey, Alderney does not celebrate. Former residents began to return to Alderney on the 15th December 1945; but, the homecoming was far from joyous, the island they returned to was not how they remembered it, indeed, barely recognisable after five years of German Occupation, the devastated landscape now had a very sad story to tell. As people began to settle into the long and traumatic process of clearing up and rebuilding not only homes and businesses but also the very fabric of day to day living, in some respects island life began to return to normal, however many decided to leave Alderney for good, such was the impact of this dark chapter in the island's history.

Pagina 28

Februari 2016

Britannia News

ANNE FRENCH STAINED GLASS WINDOWS

Married to F.G.French, who was the Judge of Alderney prior to the Second World War, Anne French dedicated her life to helping children both in the island and around the world. Recognising her extensive charity work, the west window of St. Anne's church in Alderney was dedicated to Anne French on Sunday 21 July,1957, as depicted on our Alderney stamps. The subject of the window, determined by Anne's life-Iong support of children, is

'Suffer [allow] the little children to come to Me'

The Anne French window features three lights. The centre light shows Jesus with some Alderney children and St. Anne's church in the background. He is nursing an infant child whilst blessing a little girl who has her arm wrapped around her younger brother, seen wearing typical Alderney colours of blue and white. Another child tugs at the Saviour's robe whilst a bright teddy bear and toy engine lay on the ground. There are three medallions above this scene and three below, each depicting Alderney boys and girls. The main panel of the left hand light depicts a scene from Africa, where Anne French and her husband worked and where they distributed books which were widely used in schools. The colourful scene shows two African children on their way to school, framed by palm trees and typical African flowers including the Protea, South Africa's national flower. Featured above and below the main scene are medallions depicting children from Europe, specifically, a Scottish girl, a boy from Canada, an American boy and three girls, each representing Holland, Norway and Italy. It is believed that these medallions are to reflect that Alderney children are members of a world-wide community. Anne French and her husband are also known to have spent a good deal of time in Burma, as reflected by the depictions in the right hand light of the window. The main panel shows a Burmese boy and girl on steps leading from the pagoda, with typical flowers in the foreground. Above the main panel scene are medallions each depicting girls from China, India and New Guinea; the medallions beneath the Burmese children show three boys from China, India and Papua. Each of the three lights in the Anne French window features a symbol at the top. On the left hand light we see adam shell to represent baptism; the main panel depicts the dove of the Holy Spirit to signify confirmation; and the chalice is on the right hand light to denote communion.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 29

Ierland door Nanne Visser Helaas nog geen informatie over de nieuwe uitgiftes. Wel kunnen we het programma voor 2016 tonen: Issue Date

No. of Stamps

Description

21-Jan

1916-2016 Eighth Definitive Stamp Series

16

28-Jan

50th Anniversary of the Irish Heart Foundation

1

11-Feb

Love & Marriage

1

25-Feb

St. Patricks Day

1

10-Mar

Dogs

4

07-Apr

Bicentenary of the birth of Charles Gavan Duffy

1

12-May

Europa ("Think Green")

2

16-Jun

Wild Atlantic Way

4

07-Jul

Centenary of the Battle of the Somme

1

18-Aug

Irish Shop Fronts

4

15-Sep

Cycling in Ireland

4

06-Oct

Commissioner of Irish Lights

4

03-Nov

Christmas

3

Total number of Commemorative Stamps

30

Return to Sender door Paul Gimberg Hiernaast een opengewerkte enveloppe die retour ging aan de afzender “omdat het verboden is deze uit te voeren”. Voor de mededeling is een sticker gebruikt bestemd voor een te retourneren postpakket, en dat in opdracht van de overheidsafdeling die waakte over de uitvoer van militaire goederen, strategisch materieel, wetenschappelijke apparatuur, levende dieren en kunstwerken. Allemaal geen dingen die verwacht in een eerstedagsenveloppe van 3 mei 1951 van het Festival of Britain.

Benieuwd wat er in het memo stond dat mee terug werd gestuurd. Wie weet meer ?

Pagina 30

Februari 2016

Britannia News

Brieven uit Gibraltar door Dik Bakker Filatelistisch gezien wordt Gibraltar meestal gezien als een onderdeel van het verzamelgebied Groot Brittannië en overzeese gebiedsdelen. Maar het heeft het ook verzamelaars van Spanje iets te bieden, zoals in het vervolg zal blijken. Dit Zuid-Spaanse stadje, met zo’n 30.000 inwoners, behoort sinds de Vrede van Utrecht (1713) tot het Britse rijk, en nog wel ‘voor eeuwig’. Maar niets in de geschiedenis van de mensheid is ‘voor eeuwig’. Tot aan het jaar 711 was de landengte waarop het huidige Gibraltar ligt niet veel meer dan een kale rots van 426 meter hoog met ruim 6 vierkante kilometer onbewoond, min of meer vlak terrein eromheen. Dat was het jaar waarin de Berberlegers overstaken van Noord-Afrika naar Europa, en precies op die plek landden. Bevelhebber Tariq ibn Zijad begon onmiddellijk met de bouw van een fort op de rots, dat nog ten dele intact is. Niet gehinderd door een teveel aan bescheidenheid noemde hij de rots naar zichzelf: Djebel Tariq (‘de berg van Tariq’), later verbasterd tot Gibraltar. Van hieruit werd vrijwel het gehele Iberische schiereiland in korte tijd veroverd door degenen die in de historische literatuur gewoonlijk ‘de Moren’ worden genoemd. De door hen tot in het uiterste Noorden van Spanje teruggedrongen Christelijke Iberiërs begonnen weldra aan de herovering van hun oude territorium. In de Spaanse geschiedschrijving is deze periode bekend als de Reconquista, ofwel de Herovering. Een van de vroegste aanvoerders van deze heroveringsstrijd was de fameuze El Cid, die voortleeft in het aan hem gewijde, anonieme epos, dat een van de vroegste literaire uitingen is in de Spaanse taal. Het duurde evenwel bijna 800 jaar voordat de van de Noord-Afrikaanse veroveraars afstammende Islamitische bevolking van het Iberisch schiereiland volledig verslagen en verdreven was. Als een van hun laatste steunpunten kwam Gibraltar in 1462 in handen van de Christenen. En in 1501 viel de stad toe aan de kroon van het zojuist onder Fernando van Aragon en Isabel van Castilië verenigde koninkrijk Spanje. Tweehonderd jaar bleef de rots vervolgens in Spaans bezit, maar tijdens de Spaanse Successieoorlogen (1701-1713) werd hij ingenomen door een Engels-Nederlandse vloot. Bij de aansluitende vredesonderhandelingen, bekend als de Vrede van Utrecht (1713), ging, naast het eiland Minorca, Gibraltar definitief over in Britse handen, en is sindsdien ook wel bekend als ‘The Rock’. Een groot deel van de oorspronkelijke Spaanse bevolking nam de wijk, en stichtte op enkele kilometers afstand een nieuwe woonplaats. Ze noemden deze San Roque, de Heilige Rots. De Spaanse kroon verleende deze plaats vervolgens het predikaat ‘De trouwe en nobele stad waar Gibraltar voortleeft’. Er bleven maar weinig inwoners in Gibraltar achter: volgens de officiële census waren het er rond 1750 nauwelijks 2000. In 1830 werd Gibraltar een Britse kroonkolonie, met een Britse gouverneur, en een zekere mate van zelfbestuur, een status die tot op heden voortduurt. Het inwonertal was in tachtig jaar opgelopen tot ruim 15.000. De ongeveer 30.000 bewoners anno nu zijn in belangrijke mate van Engelse origine, maar er zijn ook afstammelingen van vele andere nationaliteiten te vinden, hetgeen duidt op het handelskarakter dat de stad vanaf de Engelse overname heeft gekregen. De Britse hegemonie over Gibraltar is van meet af aan, en tot op de dag van vandaag bestreden door de successievelijke Spaanse vorsten en regeringen, eerst militair, daarna diplomatiek. Toen herhaalde pogingen tot herovering van Gibraltar door Spaanse legers waren mislukt, werd in 1730 een cordon van fortificaties gebouwd, voluit La Línea de Contravalación de la Plaza de Gibraltar (‘De verdedigingslinie tegen de plaats Gibraltar’), en in het kort La Linea ‘de Linie’ – op zijn beurt uitgegroeid tot een middelgrote stad direct ten noorden van de grens. Dat cordon is steeds een obstakel geweest in Afb. 1. Zuid-Spanje, omgeving Gibraltar Britannia News

Februari 2016

Pagina 31

het verkeer tussen Spanje en Gibraltar. Het kaartje van afbeelding 1 geeft een indruk van de ligging van de genoemde plaatsen. Een aantal aspecten van de geschiedenis van Gibraltar vinden we, zoals gebruikelijk, terug in de postale historie van het gebied. We zullen hier uitsluitend kijken naar uitgaande post; de inkomende post verdient een eigen bijdrage. In 1716, dus kort na de val van de stad en de instelling van het cordon, werd in San Roque een Etapa ofwel een pleisterplaats ingericht op de postweg door Zuid-Spanje. Wellicht een tikje onrealistisch werd tevens bepaald dat San Roque vanaf dat moment het officiële postkantoor van Gibraltar zou zijn. Voor post van Gibraltar naar Engeland en een aantal andere bestemmingen was deze Spaanse ontkenning van de feitelijke situatie geen probleem: die werd toch over zee vervoerd. Dit gebeurde veelal door een brief of pakket rechtstreeks ter hand te stellen aan de kapitein van een passerend schip. Voor dergelijke Ship Letters golden overigens wel degelijk vaste tarieven, vastgesteld in Londen, die hetzij vooraf hetzij achteraf werden afgedragen, afhankelijk van de bestemming. Afbeelding 2 toont een brief die werd verzonden op 26 april 1842 naar Genua, in Noord-Italië. Er staan twee stempels op, beide rood en in het Italiaans. De ene luidt VIA DI MARE (‘over zee’), gevolgd door enige fragmenten van letters die ik niet kan thuisbrengen. De andere luidt 18 MAGGIO (’18 Afb. 2. Brief uit 1842 naar Genua, mei’), vermoedelijk de dag van aankomst. Het tarief – 6 Italië (pence) - is met de hand genoteerd, dwars over de adressering heen, als gebruikelijk. Dat de brief uit Gibraltar komt, en gedateerd is op 26 oktober 1842, is af te leiden uit de aanhef boven de brief, die overigens ook in het Italiaans gesteld is. Vanaf 1807 ging veel overzeese post via het Gibraltar Packet Office, aanvankelijk alleen pakketten, maar later ook wel brieven. Dit bureau onderhield een min of meer regelmatige dienst met het moederland en enkele andere bestemmingen, zoals Malta en Cyprus. Dergelijke stukken werden vanaf die tijd gemarkeerd door een boogstempel met de tekst GIBRALTAR, meest in rode inkt. Dit stempel vindt men op de brief in afbeelding 3. Deze werd op 16 januari 1815 uit Gibraltar verzonden, en kwam blijkens het ronde stempel in Engeland aan op 6 maart 1815. De

Afb. 3. Brief uit 1815 naar Londen, Engeland

handgeschreven aantekening geeft aan dat er 2 shilling 10 pence porto is geheven. Dit is dan deels voor zeeporto, en deels voor de in Engeland af te leggen afstand over land, vanaf Falmouth in Cornwall, waar de schepen landden tot aan de eindbestemming, in dit geval Londen. Bovenaan de brief staat de datum van 16 december 1814 vermeld, maar er is een later fragment aan toegevoegd, gedateerd 16 januari 1815, met verder de vermelding dat ‘… our gates have been open since the 2nd …’. Dit heeft mogelijk te maken met het feit dat de troepen van Napoleon, die het Iberisch schiereiland sinds 1808 daadwerkelijk bezet hielden, zich rond die tijd teruggetrokken hadden, zodat de brief toen pas veilig kon worden verstuurd. Een dergelijk boogstempel komt ook voor met de toevoeging PAID (‘betaald’), aangevende dat het porto reeds door de afzender was voldaan, en dus niet meer bij de ontvanger behoefde te Pagina 32

Februari 2016

Britannia News

worden geïncasseerd. Maar betaling bij aflevering was toch wel de gebruikelijke gang van zaken voor de introductie van de postzegel in 1840. Echter, niet alle post ging over zee. In 1750 werd een postverdrag gesloten tussen Spanje en Frankrijk, waardoor het mogelijk werd brieven vanuit Gibraltar naar deze twee landen, maar ook naar het moederland, over land te versturen. Deze Overland Mail werd verzorgd door het bureau van de Civil Afb. 4. Brief uit 1785 naar Algeciras, Spanje Secretary te Gibraltar. Een eerste afstempeling van dergelijke post vond overigens niet plaats in Gibraltar zelf, maar in de plaats waar de post van heel Andalusië werd verzameld voor verder transport, en dat was de stad Sevilla. Het vroegste aldaar gebruikte stempel luidde Andalucia Alta (‘Hoog Andalusië’). Tussen 1779 en 1783 ging de grens tussen Gibraltar en Spanje weer dicht. In Noord-Amerika woedde de onafhankelijkheidsoorlog tussen Engeland en de kolonisten, en Spanje koos, samen met Frankrijk, de kant van de opstandelingen. Vier jaar lang belegerden de Spanjaarden vervolgens The Rock, maar tevergeefs. Na de Vrede van Parijs (1783), die een einde maakte aan de oorlog, en de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten inluidde, ging de grens weer open. Post uit Gibraltar werd nu vervoerd naar Afb. 5. Brief uit 1821 naar Jerez, Spanje het dichterbij gelegen San Roque, dat immers, zoals eerder vermeld, de officiële Spaanse plaatsvervanger was van Gibraltar. Het stempel luidde vanaf dat moment Andalucia Vaxa (‘Laag Andalusië’). Afbeelding 4 toont zo’n brief, uit 1785. In 1802 wordt de naam van de stad San Roque aan het stempel toegevoegd, zoals te zien is aan de brief in afbeelding 5, gestuurd naar de firma Gordon & Co. in het nabijgelegen Jerez de la Frontera, de bakermat van de sherry. De brief gaat inderdaad over de levering van ‘2 casks of very superior old Sherry’. De spelling van Vaxa is inmiddels gewijzigd in Baxa. Na de val van Napoleon wordt bij het congres van Wenen (1815) een nieuwe orde in Europa ingesteld. Gibraltar had als uitvalbasis een eminente rol gespeeld in de strijd tussen de Engelse en de Frans-Spaanse vloot, en het was duidelijk dat de triomferende Engelsen hun strategisch gelegen steunpunt niet zouden opgeven.

Afb. 6. Brief uit 1830 naar Londen, Engeland

Britannia News

Ook de Spaanse postale autoriteiten lijken de nieuwe status quo dan te accepteren, althans tot op zekere hoogte. In 1824 wordt, voor post uit Gibraltar, ook nog de plaats van oorsprong zelf aan het San Roque-stempel toegevoegd, zij het in afgekorte vorm. Afbeelding 6 toont een brief die, afgaande op de inhoud, na 20 augustus 1830 verzonden moet zijn naar Londen, en daar blijkens twee Engelse afstempelingen op 25 oktober is aangekomen. De afzender heeft er met de hand opgezet dat hij via Madrid en Parijs diende te gaan, vermoedelijk omdat dit sneller was dan over zee. Het rode stempel rechts naast het adres vermeldt achtereenvolgens DE GIBR (‘uit Gibraltar’), S.ROQUE, en ANDA BAXA. Verder is er een Frans stempel dat aangeeft dat

Februari 2016

Pagina 33

de brief uit Spanje komt en bij Saint Jean de Luz, aan de Golf van Biskaje, de grens is gepasseerd. Er is 2 shilling 2 pence porto gerekend. Maar het scheepsverkeer nam toe, vooral na de introductie van de stoomaandrijving. De tarieven voor zeepost naar Engeland werden navenant lager, zodat de post over land schaarser werd. Er schijnen geen brieven bekend te zijn die na 1840 via die laatste weg naar het moederland zijn gezonden. Naar andere bestemmingen overigens wel, zoals de afbeeldingen 7 en 8 laten zien. De eerste is een brief gestuurd op 4 juni 1850 naar Marseille (aangeduid in het Italiaans; de brief is

Afb. 7. Brief uit 1850 naar Marseille, Frankrijk

Afb. 8. Brief uit 1850 naar Cádiz, Spa

eveneens in het Italiaans geschreven). Hij passeerde een week later de Franse grens, en kwam nog eens twee dagen later op zijn bestemming aan. Het oorspronkelijke San Roque stempel is in al die tijd min of meer ongewijzigd gebleven, zij het dat er nu een rond datumstempel aan is toegevoegd (links boven, beide in rood).

Uit hetzelfde jaar dateert de brief van afbeelding 8, die naar het 100 km westelijker gelegen Cádiz werd verstuurd. Hij passeerde San Roque op 3 september 1850. De afzender heeft met de hand gestipuleerd dat de brief por Estafeta (‘per koerier’) moest worden verzonden, d.w.z. bij de grens aan de Spaanse koerier moest worden overhandigd, die hem dan naar San Roque bracht voor verder transport. Het tarief van 1 R (eal) is met een rood stempel aangegeven. Dit stempel impliceert overigens dat vooraf is betaald, in tegenstelling tot met de hand aangeduide tarieven, die bij de ontvanger geïnd moesten worden. In Groot Brittannië is inmiddels op 6 mei 1840 de allereerste postzegel, de Penny Black geïntroduceerd, waarmee brieven Afbeelding 9. De eerste zegels van Groot Brittannië en Spanje voorgefrankeerd kunnen worden. Maar van deze revolutionaire verandering in het postsysteem blijven de overzeese gebiedsdelen vooralsnog verstoken. De eerste grote verandering voor Gibraltese briefschrijvers vindt plaats bijna tien jaar later, als op 1 januari 1850 de eerste Spaanse postzegel verschijnt. Deze vertoont overigens een opvallende gelijkenis met zijn illustere voorganger, zoals duidelijk moge zijn uit afbeelding 9. Het zegel is eveneens zwart, vermeldt evenmin de landsnaam, en heeft de afbeelding van een naar links kijkende Koningin Isabel II (Edifil catalogus nr. 1; op de overige van de uit maar liefst vijf zegels bestaande eerste serie kijkt Pagina 34

Februari 2016

Britannia News

de vorstin naar rechts!). Geheel in lijn met de idee dat Gibfaltar nog steeds een Spaanse stad is wordt besloten dat ook post uit Gibraltar naar Spanje voortaan met Spaanse zegels mag worden gefrankeerd. Om het gebruik van voorfrankering aan te moedigen, werd het porto gesteld op 6 cuartos. Dat is twee cuartos minder dan het tot dan toe geldende tarief van 1 Real voor binnenlandse post. Het is overigens zeer onaannemelijk dat van meet af aan Spaanse zegels in Gibraltar voor handen waren. Immers, ondanks het aanzienlijke financiële voordeel zijn geen gecertificeerde stukken met het bovenstaande of andere Spaanse zegels bekend uit de eerste twee jaren na de introductie, tenzij het stuk uit afbeelding 10 echt is. Ik vond dit tamelijk gehavende fragment op een internetveiling, waar het werd aangeboden voor €3000. Klaarblijkelijk figureert het daar al een aantal jaren tevergeefs. Het is de omslag van een brief, blijkens de handgeschreven tekst verzonden op 19 maart 1850 van Gibraltar naar Antequera, in ZuidSpanje. Het zegel (type Edifil nr. 1) is ongeldig gemaakt met het op dat moment gangbare Araña Afb. 10. Brieffragment uit 1850 naar Antequera, (‘spin’) stempel. Op dezelfde dag is de brief Spanje afgestempeld in San Roque, middels een stempel van het (prefilatelistische) type Baeza, in de gebruikelijke rode inkt, een stempel dat spoedig uit de roulatie zou worden genomen. Wat overigens ontbreekt is het DE GIBR doorgangsstempel, dat nog tot in 1856 met grote regelmaat werd gebruikt. Alleen de handgeschreven tekst duidt dus op de Gibraltese oorsprong ervan. Het zegel kan later zijn toegevoegd, alhoewel er geen andere, handgeschreven of gestempelde tariefaanduidingen zijn. Als dit fragment, waarbij geen certificaat behoort, ooit echt blijkt, dan is het een uniek stuk. David Stirrups (2015) stelt dat er een zegel van het type Ed. 1 bekend is, met certificaat, waarop een afdruk in rood van het DE GIBR / S.ROQUE / ANDA BAXA stempel te vinden is. Maar er is geen complete brief of zelfs maar briefstuk met het zegel bekend met zekerheid afkomstig uit Gibraltar. De eerste erkende brieven uit Gibraltar met Spaanse frankering zijn uit 1852. Er bestaat een brief van 16 april 1852 met twee zegels van 6 cuartos, en een van 25 juni van dat jaar met een zegel van 6 cuartos (Edifil nr. 12). Ricky Richardson (1990) zijn verder 27 stukken bekend uit de periode april 1852 – augustus 1854. Wellicht zijn er na het verschijnen van dit werk nog stukken bijgekomen. In maart 1854 wordt voorfrankering met behulp van Spaanse zegels voor post naar Spanje, tot dan toe optioneel, verplicht gesteld. Deze verandering wordt echter pas maanden later aan de bevolking van Gibraltar doorgegeven, wellicht om de Spaanse autoriteiten enigszins te dwarsbomen. Ongefrankeerde of ondergefrankeerde stukken worden fiks bestrafport, door het bijplakken van Spaanse zegels, te betalen door de ontvanger. Dientengevolge worden vanaf 1855 stukken uit Gibraltar met Spaanse frankering gaandeweg frequenter. Maar pas medio 1856 worden Spaanse zegels in Gibraltar zelf in voorraad genomen door het Civil Secretary’s Office. In de periode daarvoor dienden ze te worden aangeschaft bij een bezoek aan het nabijgelegen San Roque of Algeciras, hetgeen het gebruik vermoedelijk toch wel wat in de weg stond. Een voorbeeld van een Spaans zegel op een brief uit Gibraltar Afb. 11. Brief uit 1857 naar Cádiz, Spanje Britannia News

Februari 2016

Pagina 35

is te vinden in afbeelding 11. Deze brief werd, blijkens de aanhef, op 19 november 1857 in Gibraltar geschreven, en voorzien van een adres in Cádiz. Hij is gericht aan don Abelardo de Carlos (1822-1884), schrijver en uitgever van onder meer een medisch tijdschrift. De brief is voorzien van het op dat moment geldige Spaanse zegel voor het sinds 1 november 1854 geldende, inmiddels verlaagde binnenlandse tarief van 4 cuartos voor brieven tot ½ onza, ofwel 14 gram (Edifil nr. 48A). Hij werd ter post bezorgd en de volgende dag in San Roque afgestempeld. Naast plaats en datum vermeldt het stempel tevens de provincie, Cádiz. Het zegel zelf is ongeldig gemaakt met een zgn. Parilla (‘gril’) stempel, dat in gebruik was sinds 1852. De voorzijde vertoont nog een spoor van een afstempeling, die niet thuis te brengen is. Aan de achterzijde bevindt zich het aankomststempel, een dag later aangebracht. Merk op dat de (Engelstalige?) afzender het accent op de plaatsnaam achterwege laat. Een tweede brief met Spaanse frankering dateert van ruim drie jaar later, en wordt getoond in afbeelding 12. Het is goed hier op te merken dat Spanje van meet af aan een veel liberaler uitgiftebeleid heeft gekend dan Groot Brittannië. Alleen al gedurende de regeringsperiode van Isabel II, die eindigt in 1870, werd vrijwel elk jaar een nieuwe serie zegels uitgegeven, in het begin zelfs voorzien van het jaartal. Dit houdt verband met het feit dat, vanaf de allereerste emissie in 1850, Spaanse postzegels op tamelijk grote schaal zijn nagemaakt. Een probleem voor de posterijen toen, en voor de verzamelaar nu. Zo prijkt op deze brief, gedateerd 27 maart 1861, een nieuw, op 1 februari 1860 verschenen en tot 15 juli 1861 geldig zegel van 4 cuartos Afb. 12. Brief uit 1861 naar Madrid, Spanje (Edifil nr. 52). Het is afgestempeld met het zgn. Rueda de carreta (‘wagenwiel’) stempel, dat in oktober 1858 werd ingevoerd, en waarin het nummer van het betreffende postkantoor is opgenomen (63 = San Roque). De brief heeft bestemming Madrid waar hij, getuige het aankomststempel aan de achterzijde, vier dagen later, op 31 maart, is aangekomen. Het sluitzegel vermeldt de naam van de afzender, Juan Onetti – een combinatie van een Spaanse voornaam en een Italiaanse achternaam, die in de archieven is terug te vinden – en diens woonplaats: Gibraltar. De twee andere, helaas goeddeels onleesbare stempels op de voorzijde lijken op de kop te staan, en in het onderste deel ‘Madrid’ te vermelden. Mogelijk zijn ze aangebracht op een doorgangskantoor in de provincie Madrid. Eind 1856 wordt besloten dat het Packet Office en de postafdeling van de Civil Secretary samengevoegd zullen worden tot een locale afdeling van de General Post Office (G.P.O.), en wel per 1 januari 1857. In augustus 1857 ontvangt Edmund Creswell, voormalig Packet Agent en onlangs bevorderd tot Postmaster van Gibraltar, een schrijven van Rowland Hill, de vader van de Penny Black. In zijn functie van Secretaris van de Postmaster-General te Londen verleent Hill aan Creswell toestemming om uit Gibraltar verzonden post voortaan te voorzien van Engelse zegels. Dit gold overigens alleen voor zeepost: de Spaanse autoriteiten accepteerden geen post voorzien van Engelse frankering, slechts Spaanse zegels waren geoorloofd. Op 3 september 1857 arriveert een eerste zending van 12.000 exemplaren (50 vel) van 1 Penny (dat moet de getande Penny Red zijn geweest), 4.500 van 4 Penny, en 3.000 van 6 penny, die vanaf de volgende dag verkrijgbaar zijn. Afstempeling van de zegels vindt plaats in de vorm van een hoofdletter G. Dit stempel wordt echter al snel, begin 1859 vervangen door het nummerstempel A26. Dientengevolge zijn stukken met het G-stempel relatief schaars. Pagina 36

Februari 2016

Britannia News

Er zijn twee brieven bekend, beide gedateerd 10 september 1857, en gestuurd naar Genua, met elk een paartje van de Penny Red, het tarief voor scheepsbrieven. Dit zijn dan waarschijnlijk de vroegste exemplaren van ‘Groot Brittannië gebruikt overzee’. Er ontstond een ware rush op de zegels, met name op die van 6 penny. Dit was het tarief voor een gewone brief naar Engeland, minder dan het tot dan toe gebruikelijke portobedrag. Reeds op 26 september schrijft Postmaster Creswell aan de G.P.O. in Londen dat er nog maar 400 van de oorspronkelijke 3.000 exemplaren van de 6 penny over zijn, en hij plaatst een nieuwe bestelling van nog eens 3.000 stuks. Er komt ook snel behoefte aan een ruimere behuizing van het geünificeerde postbedrijf. Op 1 oktober 1858 wordt een nieuw postkantoor geopend op Main Street. Dan brengt in de loop van 1858 Anthony Trollope een bezoek aan Gibraltar. Hij is niet alleen een bekend schrijver, maar ook door Hill aangesteld als inspecteur van de posterijen. We kennen hem als degene die, in 1852, had gezorgd voor de introductie van de brievenbus. Trollope spreekt met Creswell, en doet een

Afb. 13. Het hoofdpostkantoor en de oudste brievenbus van Gibraltar

aantal aanbevelingen. Als resultaat van dit bezoek staan er voor het einde van dat jaar twee Pillar Letter Boxes in de stad, en zijn een aantal andere aanbevelingen doorgevoerd. Afbeelding 13 toont het nieuwe postkantoor, dat overigens nog steeds in hetzelfde gebouw is gevestigd, en verder de enige overgebleven brievenbus uit het Victoriaanse tijdperk, een van het Pillar type. Een paar maanden na de introductie van de Engelse zegels in Gibraltar arriveert er een oekaze uit Londen dat voorfrankering met postzegels, aanvankelijk optioneel, per 1 maart 1858 verplicht wordt voor post naar het moederland. Vanaf dat moment is er dus nog meer behoefte aan postzegels, en nemen de maandelijkse bestellingen in omvang toe. Post over land, via Spanje, blijft echter nog geruime tijd onder het oude regime vallen. Brieven naar Spanje zelf moeten vanaf medio 1854 dus van Spaanse postzegels zijn voorzien. Maar voor verdere bestemmingen wordt toch nog regelmatig gebruik gemaakt van betaling achteraf. Dit blijkt uit de brief van afbeelding 14. Deze werd op 29 augustus 1863 verzonden door zekere Ferdinand Schott naar een firma in Arnhem (hier op zijn Duits gespeld; de brief zelf is ook in het Duits gesteld). Aangegeven is in handschrift dat hij diende te worden verstuurd via Madrid en Parijs, over land dus. Verder zien we een zwart stempel van San Roque (30 augustus), een rood van de Spaanse grensplaats Irun (4 september), een rood van zijn Franse tegenhanger Saint Jean de Luz (5 september), en tenslotte een zwart van Arnhem (6 september 1863). Dat laatste is opmerkelijk: de Britannia News

Februari 2016

Afb. 14. Brief uit 1863 naar Arnhem, Nederland Pagina 37

brief zou dan in 1 dag van Zuid-Frankrijk naar Arnhem zijn getransporteerd, meer dan een halve eeuw voor de introductie van de luchtpost. Mogelijk heeft men in Arnhem vergeten het stempel bij te stellen. Een aardig detail zijn twee inkepingen, zichtbaar vlak boven ‘…heim’ en rechts onder de onderste vouw. Deze zijn aangebracht om de brief te ontsmetten door middel van gas. Dit zal de postale situatie blijven tot eind 1875. In dat jaar wordt in Madrid een verdrag gesloten waarbij een einde komt aan de Spaanse frankering op brieven uit Gibraltar. Voortaan mogen ook voor de route over land Engelse zegels worden gebruikt. Op 3 december van datzelfde jaar verschijnt een bericht in de Gibraltar Chronicle van de hand van Ms. Margaret Creswell, die haar vader inmiddels is opgevolgd als Postmaster. Daarin kondigt zij aan dat Gibraltar zich, evenals Spanje, per 1 januari 1876 zal aansluiten bij de General Postal Union, de voorloper van de Universal Postal Union (U.P.U.). Als gevolg hiervan zal het briefverkeer tussen Gibraltar en Spanje worden genormaliseerd. Zij sluiten zelfs een bilateraal verdrag waarbij verlaagde tarieven voor post tussen beide worden vastgesteld. Het op Afb.15. Brief uit 1877 naar Madrid, Spanje dat moment geldende tarief voor een brief naar Spanje was inmiddels 1 ½ penny. Onder het nieuwe verdrag kon post naar Spanje worden gefrankeerd met een zegel van 1 penny (voor de rest van Europa gold 2 ½ penny). De brief in afbeelding 15 getuigt van de nieuwe situatie. Hij werd volgens het duplex stempel op 6 juli 1877 verzonden, en kwam volgens het stempel achterop twee dagen later aan in Madrid. Hij is gefrankeerd met de bekende Penny Red (SG 44, Pl. 173). In 1886, tien jaar na de normalisering van de postale situatie, krijgt Gibraltar eindelijk toestemming om eigen zegels uit te geven. Opdracht wordt gegeven aan de G.P.O. te Londen om ze te ontwerpen en te drukken, maar omdat ze niet op tijd beschikbaar zijn, wordt eerst korte tijd gebruik gemaakt van een hulpuitgifte. Hiertoe dient een serie van zeven zegels van de Bermudaeilanden, met het portret van koningin Victoria, die worden voorzien van de opdruk ‘Gibraltar’. Tegelijk daarmee verschijnt de allereerste briefkaart, en ook die is leenwerk: in dit geval een overdruk op een kaart van St. Vincent. Afbeelding 16 toont een tamelijk vroeg Afb.16. Briefkaart uit 1886 naar Frankfurt am Main, Duitsland gebruik hiervan: deze kaart werd op 29 april 1886 verzonden naar Frankfurt am Main. De afzender is de eerder genoemde Ms. Margaret Creswell, in haar hoedanigheid van Postmaster. De kaart presenteert de rekening voor een aantal tezelfdertijd aangetekend verstuurde briefkaarten van ½ penny (118 stuks) en 1 penny (50 stuks; die van de afbeelding dus). Betrof het hier een postzegelhandelaar, en dat zou men afgaande op de aantallen wel verwachten, dan zullen zich vermoedelijk nog een aantal van deze ongebruikte kaarten bevinden in Duitse verzamelingen. Later in datzelfde jaar verschijnen zeven identieke zegels, maar nu met ‘Gibraltar’ in de afbeelding zelf, in plaats van ‘Bermuda’. Daarna volgen de gebruikelijke series met de portretten van de opeenvolgende Britse vorsten, analoog aan die van zovele andere Britse kolonies en dominions. Dergelijke zegels en poststukken behoren duidelijk tot het verzamelgebied Groot Brittannië en overzeese gebiedsdelen. De in afbeelding 4-8, 10-12 en 14 getoonde stukken kunnen echter eveneens gerekend worden tot het domein van de Spaanse filatelie. Postzegels verzamelen is immers een onbegrensde bezigheid. Pagina 38

Februari 2016

Britannia News

———-—Noot: de afgebeelde poststukken zijn afkomstig uit de collectie van de auteur, met uitzondering van die uit de afbeeldingen 4 en 10.

Referenties 

Andrades Gómez, Andrés (2003). ‘El sello de 4 cuartos de Isabel en Tarifa (1856-1864)’. Revista Aljaranda 48. Tarifa: Excmo. Ayuntamiento de Tarifa.

II



Andreu i Bartoli, Xavier et al. (eds) (2008). Catálogo Unificado Especializado Sellos de Espana, Tomo I. Madrid: Edifil.



Bakker, Dik (2015). ‘Historische Brievenbussen’. Britannia News 179, 25-29.



Gervais, Benoit en Christophe Yvert (2005). Classiques du Monde 1840-1940. Paris: Editions Yvert & Tellier.



Osborn, Geoffrey (1995). Gibraltar. The Postal History and Postage Stamps. Volume I: To 1885. Leamington Spa: The Gibraltar Study Circle.



Peyrecave, Marc (2008). ‘El Coreu de Gibraltar a Espanya 1855 a 1858’. Boletín de la Exposició Filatèlica i de Colleccionisme - 100 anys Creu Roja. Sant Feliu de Guíxols, 27-31.



Richardson, Ricky (1990). From Gibraltar to Spain 1850-1875. Gibraltar: Richardson International Ltd.



Román Lozano, Andrés (1992). ‘Tarifa a través de la Historia del Correo’. Revista Aljaranda 6. Tarifa: Excmo. Ayuntamiento de Tarifa, 36-38.



Stirrups, David (2015). ‘The first Spanish stamp used in Gibraltar?’. The Rock 161, 4057.

Van het internet (geraadpleegd 20/10 – 20/12/2015) 

http://agoradefilatelia.org/viewtopic.php?f=2&t=18693



http://agoradefilatelia.org/viewtopic.php?f=2&t=3197



http://www.agoradefilatelia.org/viewtopic.php?f=2&t=4907&start=0



http://www.agoradefilatelia.com/viewtopic.php?f=2&t=16545



https://en.wikipedia.org/wiki/Postage_stamps_and_postal_history_of_Gibraltar



https://en.wikipedia.org/wiki/Royal_Gibraltar_Post_Office



https://en.wikipedia.org/wiki/San_Roque,_Cádiz

SG180 (Great Britain) De hoge waarden van 1883-84 werden gedrukt van platen die opgedeeld waren in twee vakken onder elkaar van 56, 7 rijen van 8 zegels elk, zonder tekst in de randen. Aanvankelijk werd gedrukt op geblauwd papier, dat varieerde van diepblauw to lichtblauw. In 1884 werd overgegaan op wit papier zonder de gebruikelijke blauwing. De controleletters liepen van AA-AH op rij 1 tot NA-NH op rij 14.

SG180 is de 5s rozerood, op wit papier Bron. SG Specialized Stamp Catalogue—Great Brittain; 1—Queen Victoria

Britannia News

Februari 2016

Pagina 39

De Sutton Hoo-helm door Paul Gimberg Op 7 oktober 2003 gaf Royal Mail een serie van zes zegels uit ter herdenking van 250 jaar British Museum. De ontwerpopdracht ging naar Rose Design, een van ´s werelds top ontwerpbureaus die meer ontwerpen van Britse zegels op haar naam heeft staan. Drukker Walsall maakte de zegels in Gravuredruk, in vellen van 50. Er verscheen een Presentation Pack (nr 352), FDC´s en een set PHQ-cards. De zegels tonen schatten uit de collectie van het Londense museum, een vijftal afkomstig uit het buitenland, een één binnenlandse (SG 2406, de E-zegel). Deze zegel toont een helm uit de zesde of zevende eeuw zoals die in de plaats Sutton Hoo uit de grond kwam ; op verzoek van het museum maakte de wapenwerkplaats van het Britse leger op basis daarvan een reconstructie hoe de helm er in volle glorie uit zal hebben gezien. Zie daarop de fijne details en hoe wenkbrauwen, neus en snor een vliegende draak uitbeelden! (Google ook op British Museum Sutton Hoo). In het onderstaande artikel beschrijft Leon Mijderwijk voor ons de geschiedenis van de vondst, en de enorme betekenis ervan voor de kennis van het vroege Angelsaksische Engeland.

De Sutton Hoo-helm Gezicht van de Angelsaksische Geschiedenis van Engeland door Leon Mijderwijk

Inleiding 1939 is een roerig jaar in de wereldgeschiedenis. De agressieve politiek van Adolf Hitler leidt tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Door inzet van vliegtuigen is ook het Britse eiland niet langer onbereikbaar voor vijandelijke troepen. Maar ook een andere gebeurtenis doet stof opwaaien. De vondst van een scheepsgraf in Sutton Hoo zet de archeologische wereld volledig op zijn kop. De eerste pagina’s van de Engelse geschiedenis moet opnieuw geschreven worden. En een afbeelding op die eerste pagina’s is voor handen: de Sutton Hoo-helm.

Mrs. Pretty en archeoloog Basil Brown In 1938 roept een Engelse dame, Mrs. Edith Pretty, archeoloog Basil Brown bij zich. Op haar landgoed Sutton Hoo bevinden zich grafheuvels. Vanuit haar huis ziet zij de glooiingen in het veld. Haar huis ligt aan de rivier de Deben, dichtbij het plaatsje Woodbridge in Suffolk. De grafheuvels intrigeren haar. Wat zouden zij verborgen houden? Archeoloog Brown kan die vraag mogelijk beantwoorden. Mrs. Pretty geeft hem opdracht de heuvels te onderzoeken. Hij gaat met enkele medewerkers aan de slag en nog in hetzelfde jaar opent Brown drie grafheuvels. Anderen zijn hem voor geweest. Lang geleden. Eeuwen eerder al hebben rovers gezocht naar antieke rijkdommen. Ze zijn slordig te werk gegaan, alleen gericht op kostbaarheden. Voor de archeologische rijkdom hebben zij geen oog gehad. Brown heeft dat wel. Hij treft al in het eerste graafseizoen sporen van crematie, ornamenten en een scheepsgraf aan.

Tranmer House, het huis vanwaar uit Edith Pretty uitkeek op de intrigerende heuvels. (Foto auteur)

Als de lente van 1939 is aangebroken, keert Brown terug. De grootste heuvel op het landgoed ligt er nog onaangeroerd bij. Op de vraag van Brown welke heuvel zij nu wil openen zegt Mrs. Pretty met Britse gereserveerdheid: “What about this?”. Ze wijst op wat nu bekend is als Mound 1. Het is de grootste heuvel en alleen daarom al veelbelovend. Dat blijkt. Op 11 mei 1939 is het zo ver. De gravers houden de eerste scheepsnagel in handen. Daarna vinden zij nagel na nagel. Aan de

Pagina 40

Februari 2016

Britannia News

hand van de nagels herkent Brown een scheepsromp. Het hout is weggerot, maar de verkleuring van de grond toont uiteindelijk een schip van 27 meter lang. Dit is een topvondst! Een ontdekking van nationaal belang. Maar ja, de natie heeft nog meer aan het hoofd. De dreiging van een oorlog met Duitsland is levensecht. De oorlogszuchtige taal die Herr Hitler uitkraamt en zijn ronduit agressieve handelen door Tsjechië binnen te vallen, zet de autoriteiten in Groot Brittannië op scherp. Het Ministerie van Werken is druk met voorbereidingen. De oostkust van Engeland is ongetwijfeld het eerste doelwit van Duitse vliegers, het gebied waar in de vijfde, zesde eeuw ook de invallende Angelen en Saksen zijn geland met hun schepen. Ook het British Museum lijkt wel iets anders aan het hoofd te hebben dan een opgraving, zoals het in veiligheid brengen van kostbaarheden. Moeten we dan dichtbij die oostkust een opgraving doen? Ja, natuurlijk!

Scheepskamer vol schatten Een ervarener onderzoeksteam wordt opgetrommeld om het werk over te nemen. In de zomer gaat een team archeologen aan de slag. Enkelen van hen komen hiervoor terug van hun vakantie. Het is het waard. In het midden van het schip ligt de kamer die nog onderzocht moet worden. Houten en ijzeren resten blijken de opmaat naar spectaculairder vondsten die in de kamer liggen. Een zilveren schaal is het eerste kostbare artefact. Al snel volgen er meer: schild, wapens, zilveren lepels, gouden munten, gouden gespen en juwelen;

In het bezoekerscentrum is de schatkamer gereconstrueerd. Replica’s en foto’s in het bezoekerscentrum tonen hoe bijzonder de vondsten zijn. (Foto’s auteur)

sommige van die vondsten uit exotische oorden als Byzantium en Egypte. Zeventien dagen en 263 objecten later hebben de archeologen de schatkamer uitgekamd.

Wat heeft de opgraving opgeleverd? Alle denkbare vondsten van een uitzonderlijke kwaliteit zijn gevonden. De eigenaar moet wel een machtige vroegmiddeleeuwse vorst zijn geweest. Maar waar is die vorst? Geen spoor van een skelet. Was dit schip een monument in plaats van een scheepsgraf? Waarschijnlijker is dat de zuurhoudende bodem niets van het lichaam heeft overgelaten. De vraag voor wie dit imposante graf is gemaakt, houdt de gemoederen bezig. Nog steeds. Uit de schaarse historische bronnen is slechts een onderbouwde gok op te maken. De grootste kandidaat voor degene in het scheepsgraf is Redwald, de koning van East Anglia. Hij sterft in 625. Hij is een machtig vorst. Zelfs een opperheer, een koning wiens macht zich uitstrekt tot buiten de grenzen van East Anglia. Is hij die koning die zijn vijanden angst inboezemt als hij zijn helm opzet?

Sutton Hoo-helm: mysterieus, dreigend en heidens Van alle vondsten spreekt de Sutton Hoo-helm zeker het meest tot de verbeelding. Het is het icoon van Sutton Hoo. Meer, het is het icoon van Angelsaksisch Engeland. Het symboliseert het begin van de Engelse geschiedenis, van de periode dat de Germaanse volken naar Engeland oversteken in de zesde eeuw totdat in 1066 de Normandiërs de macht overnemen na de Slag bij Hastings. Internationaal staat de helm voor “alles wat mysterieus, dreigend of heidens moet lijken”1, maar heeft ook een grote commerciële uitstraling. Het staat niet voor niets op tal van boeken, souvenirs en zelfs blikjes vis. Britannia News

Februari 2016

De Sutton Hoo-helm is veelvuldig afgebeeld op boeken en tijdschriften. (Foto auteur) Pagina 41

De helm is één van de pronkstukken van het British Museum. Direct na de opgraving gaan de vondsten naar het museum. Mrs. Pretty, die rechtmatig eigenaar is van de schatvondst, schenkt namelijk alle vondsten aan de natie. De kratten met kostbaarheden gaan bijna linea recta een ongebruikte tunnel in van de London Underground om deze te beschermen tegen nazi-bommen tijdens de Battle of Britain. Na de Tweede Wereldoorlog komt de helm op tafel van de restauratoren. Zij staan voor een monnikenwerk. Wat ooit een helm was, bestaat nu uit honderden stukjes. En waar die aan elkaar passen is op geen manier duidelijk. Een voordeel is er: de helm was al geroest toen de scheepskamer instortte. Hierdoor viel deze uiteen in plaats van dat die ingedrukt en dus vervormd werd. De stukjes helm hebben hun oorspronkelijke vorm behouden. Het maakt het werk nog steeds niet gemakkelijk, maar ieder aanknopingspunt is er één. Verder helpt het de restauratoren om naar het gebruikte materiaal te kijken. De meeste resten zijn van ijzer. De versierde panelen zijn van brons evenals de strips. De strips vormen een kam die van achteren naar voren over de helm loopt. De strips zaten geklonken en gaven de helm stevigheid. De kam geeft ook duidelijkheid over de grootte van de helm. Conservator Herbert Maryon reconstrueert de helm. Maar helaas. Archeoloog Rupert Bruce-Mitford, de man die een groot deel van zijn leven wijdde aan de beschrijving van de Sutton Hoo-vondsten, is niet overtuigd als hij het eindresultaat ziet. Een deel van het gezicht en de nek zijn onbeschermd. En inderdaad, het masker ziet er uiterst ongemakkelijk uit om te dragen. De reconstructie wordt ontmanteld. In 1970 begint het werk aan de puzzel opnieuw. Nu is de uitkomst naar wens. Het resultaat is een helm waarmee een krijger in het gevecht voor de dag kan komen. Beschermen en angst aanjagen. Dat is waarvoor de helm is gemaakt. Fysieke bescherming doordat metaal en de voering van leer als afweer dienen tegen wapens van vijanden. Minstens even belangrijk is de mentale bescherming die de figuren op de helm bieden. De dansende krijgers. De krijger Sigarenband met de reconstructie met speer te paard. Maar bovenal de dieren die in de kam die niet voldeed, jaren 1960. zijn verwerkt. Ze liggen bovenop de helm en hun bronzen Collectie auteur. kleur steekt af tegen het verzilverde ijzer van de rest van de helm. Twee draken kijken elkaar aan. Zij tonen hun vervaarlijke tanden. Eén heeft de vleugels uitgeslagen. Zijn staart vormt een snor op het gezicht van het masker. Versieringen als draken zijn meer dan afbeeldingen alleen. De draak is de beschermer van schatten. Nu beschermt hij de gehelmde krijger. De zwijnenkoppen aan het einde van de uitgeslagen vleugels symboliseren de kracht waarmee de krijger vecht. Dierfiguren zijn veelvuldig te vinden op Angelsaksische voorwerpen en in boeken. De wederzijdse afhankelijkheid van mens en natuurlijke omgeving is een belangrijk thema van de Angelsaksische cultuur2. Een krijger met zo’n helm zal zijn vijanden vrees aanjagen.

De Sutton Hoo-helm maakt zijn bezitter een krijger met dierlijke krachten in het gevecht; een man die zijn vijanden angst inboezemt. Een man van aanzien. Of het Redwald was of niet, de man is niet onsterfelijk gebleken. Zijn helm is dat wel.

Noten  Carver, Sutton Hoo, 29  Webster, Anglo-Saxon art, 37

Literatuur:

 Carver, Martin, Sutton Hoo, Burial ground of kings? (eerste druk 1998; Londen 2000).

 Marzinzik, Sonja, The Sutton Hoo helmet, British Museum objects in focus (Londen 2007).

 Plunkett, Steven J., Sutton Hoo, National Trust (eerste druk 2002; Swindon 2010).

 Webster, Leslie, Anglo-Saxon art, a new history (Londen 2012).

Pagina 42

Februari 2016

Britannia News

Van Diemensland door David Verdonk Bij het verzamelen van postzegels, zeker bij het uitzoeken van verzamelingen die je op een veiling koopt, kom je regelmatig zegels van landen of gebieden tegen die je op het eerste gezicht niet kan thuisbrengen. Zeker als je net begint met het verzamelen van de Engelse gebieden in de 19e eeuw (een interessant gebied, zeker wat betreft kleurverschillen, tandingen, watermerken, papier, e.d.). Enige tijd geleden kwam ik weer zo’n verzameling tegen met een aantal interessante zegels (waaronder natuurlijk (?) de niet originele zegels uit Samoa). In deze verzameling vond ik een zegels die volgens de tekst uit Van Diemensland zou komen. Op het eerste gezicht was deze benaming volkomen onbekend voor mij (ergens een eilandje in de Grote Oceaan?), maar na gebruik van Wikipedia werd deze benaming duidelijk:

Afb. 1. Zegels met het opschrift Van Diemensland

“Van Diemensland is de vroegere naam die de Europeanen gebruikten voor het eiland dat nu Tasmanië heet, een eilandstaat van Australië. De Nederlander Abel Tasman was de ontdekker van het eiland, dat hij Anthoonij van Diemenslandt noemde. Anthonie van Diemen, gouverneur -generaal van Nederlands Oost-Indië, stuurde Abel Tasman in 1642 op zijn ontdekkingsreis naar Nieuw-Holland (het tegenwoordige Australië). In 1803 kwam Van Diemensland in Britse handen. In 1856 kreeg het eiland een nieuwe naam namelijk Tasmanië als eerbetoon aan Abel Tasman.”

Tasmanië begon met het uitgeven van postzegels in 1853, andere zegels zijn in de periode 18551857 uitgegeven. Vanaf 1858 werd de naam Tasmania op deze zegels opgenomen. Het grote voordeel van Internet is het feit dat er veel informatie over deze zegels en de postale geschiedenis te vinden is, getuige het onderstaande betoog. Op 9 mei 1853 vroegen de autoriteiten van Van Diemensland toestemming voor de uitgifte van eigen postzegels, nadat die al eerder was gegeven aan de kolonies New South Wales en Victoria. Er werd gevraagd om platen met de waarden 1d, 2d, 3d, 4d, 8d en 1sh, het bijbehorende papier, inkt, en lijm. Deze aanvraag werd naar Londen verzonden. In afwachting van de komst van het materiaal werd reeds op 1 november 1853 een tweetal zegels uitgegeven, voor de waarden 1d en 4d, te vinden in afbeelding 2. Dit zijn twee lokale producties, waarvan een aantal verschillende platen bekend zijn. Ook is er bij de 4d een doorboring met een driehoek bekend. Pas in maart 1855 werden de eerste zegels van de aanvraag uit 1853 geleverd; echter niet de gevraagde zes waarden, maar slechts drie: 1d, 2d en 4d.,Deze zijn bekend als de ‘Chalon’ hoofden, omdat het ontwerp gebaseerd was op een portret van Koningin Victoria vervaardigd door de Zwitser Alfred Edward Chalon. Deze zegels werden vanaf augustus/ september in gebruik genomen. De geleverde zegels hebben een watermerk in de vorm van een ster, als getoond in afbeelding 3. Daarnaast werden deze ‘Chalon’ zegels, omdat het originele papier opraakte, ook lokaal gedrukt. In dat geval hebben de zegels geen watermerk. Deze zijn vanaf 1857 bekend. In juni 1857 werd er nieuw papier geleverd door Perkins uit Londen., Dit papier had weer een watermerk, en wel een cijfer dat overeenkomt met de waarde van de zegel, zoals de 1 in afbeelding 4.

Afb. 2. De eerste emissie van Van Diemensland

Afb. 3. Watermerk ster

Afb. 4. Watermerk waardecijfer

Al deze zegels werden oorspronkelijk ongetand uitgegeven. Vanaf 1864 werden er proeven gedaan met verschillende tandingen. Er zijn proeftandingen van 8, 10, 12 en 19 bekend. Uiteindelijk werd gekozen voor tanding 10, 11-11½ en 11½-12. Britannia News

Februari 2016

Pagina 43

Naast de eerdere drie waarden verschenen er nu ook zegels van 6d en 1sh, getoond in afbeelding 5. In 1870 werd de Chalon serie vervangen door een serie van een geheel nieuw ontwerp. Dit betekende het einde van de geldigheid van de postzegels met de aanduiding Van Diemensland, die tot die tijd in gebruik waren gebleven, hoewel de naam van het eiland al in 1856 in Tasmanië was gewijzigd. Van die vroegste zegels is een groot aantal vervalsingen bekend.

Afb. 5. Nieuwe getande uitgiften

Bronnen: 

Wikipedia



Tasmanian Philatelic Society



Locals of Australia: Van Diemens Land Story (Philateria.com)



Catalogue Tasmania (catalogue.klaseboer.com)



Catawiki catalogus



Stampforgeries of the World (stampforgeries.com)

Tijdens het onderzoek naar de herkomst en geschiedenis van deze zegels ben ik in contact gekomen met de Tasmanian Philatelic Society. Zij hebben een uitgebreide website met veel informatie over de postale geschiedenis van Tasmanië. Een bezoek aan deze site is zeer de moeite waard (www.tps.org.au). Hieronder staat een artikel, geschreven door de voorzitter van deze vereniging over een bekende serie uit Tasmanië.

De Landschapserie uit Tasmanië door Peter Allen (Voorzitter TPS) Vertaling: redactie Britannia News De serie uit Tasmanië met afbeeldingen van landschappen is één van de meest bekende en iconische series van de Australische staten. Deze zegels zijn vanaf de uitgiftedatum populair bij verzamelaars, en ze zijn dat nog steeds. De serie bestaat uit acht waarden en één overdruk: 

½d groen – Lake Marion, uitgegeven in maart 1900



1d rood – Hobart waterleiding met uitzicht op Mount Wellington, uitgegeven december 1899



2d violet – Gezicht op Hobart en Mount Wellington gezien vanaf de waterkant, uitgegeven december 1899



2½d indigo – de Tasmaanse Poort



3d sepia – Spring River, Port Davey



4d bruin-oranje – Russell Falls, Mount Field National Park



5d lichtblauw – Mount Gould bij Lake St. Claire



6d karmijn – Dilston Falls



1d op 2d overdruk – 22 oktober 1912, om de grote voorraad van de 2d zegel te gebruiken.

Het controversieel ontwerp De serie is ontworpen met het doel Tasmanië aan de wereld te tonen en de landschappelijke bezienswaardigheden van de staat voor het voetlicht te brengen. Postzegels met landschappen werden eerder gebruikt, met name in de Verenigde Staten, maar voor Australië was dit Pagina 44

Februari 2016

Britannia News

nieuw, en totaal afwijkend van eerdere ontwerpen voor postzegels van de staten. De zegels waren ook veel groter dan de eerdere uitgiften van Tasmanië, maar belangrijker was dat er geen afbeelding van de Vorst was opgenomen. Op beide kenmerken was er veel commentaar. Sommigen namen aanstoot aan het formaat, anderen aan het ontbreken van het portret van de Koningin. De voorstanders van de zegels zagen hun kans schoon om aan te dringen op een verandering in de wijze van afstempeling, zodat de zware numerieke stempels de afbeeldingen niet langer onzichtbaar zouden maken. Aan dit verzoek werd voldaan; het gevolg was dat de balk-plus-nummer afstempeling, die sinds 1861 in gebruik was, werd vervangen, en na november 1900 niet meer op deze zegels voorkomt. Vanaf dat moment werden de ronde datumstempels gebruikt.

De verschillende drukken De eerste druk van deze zegels werd verzorgd door De La Rue uit Londen, waarbij met de diepdruktechniek gewerkt werd. Na de tot standkoming van de federatie werd besloten dat de zegels uit Tasmanië en WestAustralië in de toekomst in Melbourne gedrukt zouden worden. De stalen platen werden vanuit Londen verscheept. Daarnaast werden lithografische platen vervaardigd en uiteindelijk werden alle waarden, behalve de 2½d en 5d, met behulp van lithografie gedrukt. Bij sommige waarden werd ook nog de galvanische drukmethode toegepast.

Watermerken, kleurvariaties, perforaties en plaatfouten Details van al deze kenmerken vallen buiten het bereik van dit artikel, maar we zullen kort stilstaan bij enkele aspecten. Voor wat betreft de watermerken, de volgende komen voor bij de verschillende drukken van deze zegels: “TAS”, “V crown over A” en “Crown over Double-lined A” (zie afbeelding 1).

Afb. 1 De watermerken

Verder is er een ruim scala aan kleuren, en er zijn genoeg drukvariaties en plaatfouten bekend om de geïnteresseerde verzamelaar jaren bezig te houden! Daarnaast is ook een groot aantal verschillende perforaties bekend. Deze zijn alle goed gedocumenteerd in de literatuur, en de geïnteresseerde verzamelaar kan uitstekende referenties vinden.

Afstempelingen De grootte van de zegels biedt een goed uitgangspunt om afstempelingen te verzamelen. Het grote aantal aan mogelijke ronde datumstempels uit Tasmanië – bijna 600 – is één van de meest vruchtbare gebieden voor stempelverzamelaars. De voorschriften uit die tijd bepaalden dat overal in Tasmanië waar er zes of meer bewoners waren, postdiensten moesten worden uitgevoerd. Hierdoor zien we datumstempels van vele duistere en afgelegen nederzettingen, die veelal niet meer bestaan. Veel van de stempels komen algemeen voor, maar er zijn voorbeelden bekend, waarbij een specifieke afstempeling zo schaars was dat hij meer dan $3.000 opbracht. Met de hand aangebrachte ontwaardingen komen ook voor, en tot het einde van het jaar 1900 ook fiscale afstempelingen. Tot die tijd konden postzegels namelijk ook gebruikt worden om zegelrecht te betalen. De zware cijferstempels zijn ook tot eind 1900 bekend; maar na die tijd was het gebruik hiervan verboden omdat deze de afbeelding op de zegel verstoorde. Vanaf dat moment werden alleen nog de ronde datumstempels gebruikt. Britannia News

Februari 2016

Pagina 45

British Mail Overseas 1840 till UPU. door A. Voorbraak

Pagina 46

Februari 2016

Britannia News

Britannia News

Februari 2016

Pagina 47

THE KING GEORGE VI COLLECTION Deel 36—Aardrijkskundelessen uit de KGVI verzameling (III) Door Aart ‘t Jong

Inleiding Twee artikelen heb ik tot op heden mogen schrijven in de reeks ‘Aardrijkskundelessen uit de KGVI -verzameling’. Erg leuk om te doen en vooral ook leerzaam. Van een aantal van onze leden heb ik leuke reacties mogen krijgen, maar er was één lid bij die vanuit zijn werkervaring als oud zeeofficier een heel uitvoerige reactie heeft gekregen op deze eerste twee artikelen. Hij heeft veel van de genoemde eilanden mogen bezoeken – om jaloers op te worden... – en leest dus met nog meer interesse over de (postzegels van deze) eilanden. Heel fijn om zo’n reactie te krijgen, en vooral ook erg leerzaam. En dat laatste is toch vooral ook het doel van ons clubblad. Ik wil ze daarom alle lezers dan ook niet onthouden. Ik noem dan ook een aantal punten uit zijn reactie en mijn verdere toelichting op zijn reactie:

 M.b.t. Seychellen besprak ik in Britannia News 178 (sept. 2015) de KGVI-zegels én de QEII-

zegel met de landcontouren van de Indische Oceaan. De KGVI-zegel toonde geen diepte van de oceaan, de QEII-zegel lijkt dat wel te doen. Echter, van de gekleurde zones langs de kusten, die een verloop van de diepte suggereren, klopt helemaal niets! Zuid van India loopt in werkelijkheid een lange ondiepe richel van noord naar zuid, met de Maldiven en de Chagoseilanden (horen bij de voor ons bekende British Indian Ocean Territory), die niet op de zegel te zien is. Ten oosten van Somalië wordt de Indische Oceaan meteen erg diep, met een diepte van meer dan 5.000 meter. Mijn opmerking dat de QEII-zegel nu zelfs de diepte aangeeft klopt dus van geen meter... Hieronder nog deze zegel met een kaartje van internet waarin de diepte verschillen in de Indische Oceaan goed te zien zijn.

 Verder heb ik in datzelfde artikel de Paaseilanden benoemd. Echter: geografisch is dat

meervoud niet onjuist, want er liggen nog enkele onbewoonde rotsen naast de zuidwestpunt, maar in de wandeling wordt er gesproken over het Paaseiland, in enkelvoud dus. Bedoeld wordt dan het eiland Rapa Nui. Niet genoemd door mij, maar wel goed om nu als nog te vermelden dat de Pitcairn 3d zegel, waarop het Paaseiland dus is afgebeeld, een zogenaamde mercatorprojectie toont, waardoor de Stille Oceaan aan de zuidkant groter lijkt dan hij is. Bij een mercatorprojectie, genoemd naar de Vlaamse cartograaf Gerardus Mercator (1512-1594), staan alle meridianen loodrecht op de paralellen. Dat is goed te zien op de Pitcairn 3d zegel waar bij alle lijnen elkaar loodrecht kruisen.

 In het decembernummer haalde ik kort even de (bijzondere) breedtegraden aan. Ons medelid stelde voor om uit te leggen waarom de noordelijke keerkring naar de kreeft heet en de zuidelijke naar de steenbok. Eerlijk gezegd wist ik dat helemaal niet, en heb dus even op Wikipedia gekeken (in de hoop dat hier de waarheid staat natuurlijk...). De naam is afgeleid van het sterrenbeeld Kreeft (in het Latijn: Cancer) en herinnert aan de situatie gedurende de laatste twee millennia voor het begin van onze jaartelling, toen de zon tijdens de zonnewende

Pagina 48

Februari 2016

Britannia News

op de Kreeftkeerkring in het sterrenbeeld Kreeft stond. Dit is als gevolg van de draaiing van de aardas al lang niet meer het geval: tegenwoordig staat de zon tijdens de juni-zonnewende in het sterrenbeeld Stier. Waarom heet de keerkring op het zuidelijk halfrond dan naar de steenbok? Eigenlijk een soortgelijke situatie: de naam is nu afgeleid van het sterrenbeeld Steenbok (in het Latijn: Capricornus) en ook hier herinnert dit aan de situatie gedurende de laatste twee millennia voor het begin van onze jaartelling, toen de zon tijdens de zonnewende op de Steenbokskeerkring in het sterrenbeeld Steenbok stond. Om dezelfde reden die hierboven genoemds is, is dit in de huidige tijd niet meer het geval: tegenwoordig staat de zon tijdens de december-zonnewende in het sterrenbeeld Boogschutter. Wat wordt er overigens ‘gekeerd’ op deze breedtegraden? Deze breedtegraden zijn de ‘hoogste’ breedtegraden op beide halfronden waar de zon nog loodrecht op het aardoppervlak staat (‘zenit’), ten noorden van de Kreeftkeerkring en ten zuiden van de Steenbokkeerkring gebeurt dat dus niet meer. Op het noordelijk halfrond gebeurt dit rond 21 juni, en op het zuidelijk halfrond rond 21 december.

 Ook op zijn verzoek nog wat meer informatie over de poolcirkels. Op de poolcirkels (66½° NB

en ZB) komt de zon één dag per jaar niet op en gaat de zon één dag per jaar niet onder. Het aantal dagen per jaar dat de zon niet opkomt of niet ondergaat, wordt groter naarmate men vanaf de poolcirkels in de richting van de polen gaat. De plaats waar de zon één dag per jaar niet ondergaat verschilt per jaar. Soms ligt deze noordelijker, soms zuidelijker van de poolcirkel. Ieder jaar heeft dus een eigen poolcirkel. De breedte van 66,5° is het gemiddelde van deze jaarlijkse schommelingen (ook hier bron Wikipedia).

 Mijn gegeven beschrijving van de zeemijl kan ook iets scherper. De zeemijl is gedefinieerd als

de lengte van een breedteboogminuut (langs de meridiaan) op 45 graden breedte. Omdat dat op 1.852 meter uitkwam is die afstand vervolgens vastgesteld als de lengte van de zeemijl (officieel vastgelegd in 1929 tijdens de ‘International Extraordinary Hydrographic Conference’ in Monaco). De lengte van de boogminuut varieert, door de afplatting van de aarde, van evenaar naar pool, maar de zeemijl dus niet.

 Ik heb verder een aantal KGVI-zegels besproken waarbij ik het telkens had over ‘landkaarten’

op de postzegels, maar vaak vermelden zij (vrijwel) geen enkel topografisch detail van het land, maar wel van de zee. Ons medelid merkte daarom op dat bijvoorbeeld de kaart op KGVIpostzegels van Fiji eigenlijk meer zeekaarten dan landkaarten zijn. Echter als zeekaart deugen ze ook niet echt: de dieptecontouren komen niet overeen met de werkelijkheid. Het is door de ontwerper meer schematisch aangegeven in de trant van: ‘als je verder van de kust komt zal het wel dieper zijn’..... Ik vond nog een afbeelding van een FDC uit 1977, uitgegeven ter gelegenheid van de conferentie van de ministers van de EU en de A.C.P. (de African, Carribean, Pacific Group), gehouden op Fiji. De 30 cent zegel toont een zeekaart van de Fijieilanden waarbij de diepte van de omringende wateren (hopelijk) wel betrouwbaar is weergegeven.

 Tenslotte een laatste opmerking van hem die een ‘foutje’ mijnerzijds is mijn beschrijving. Bij de behandeling van het kaartje van Barbados heb ik geschreven dat er meer details zichtbaar worden wanneer de schaal kleiner wordt. Het is echter precies andersom: naarmate je inzoomt wordt de schaal juist groter...

U zult het begrijpen: juist om een dergelijke gedegen reactie gaat het binnen onze vereniging. Op deze manier kunnen we elkaar steeds wat nieuws leren. Blijf daarom vooral op elkaars artikelen reageren en ook als u zelf nog nooit iets op papier gezet: ga dat vooral doen, onze nieuwe redacteuren én alle leden zitten te springen om goede/leuke artikelen. Het gaat daarbij niet om de lengte van het artikel of de (echte) deskundigheid. Er valt altijd wel iets uit te leren. En ja, ik Britannia News

Februari 2016

Pagina 49

blijf het zeggen: postzegels verzamelen is zo veel meer dan het opbergen van aangekochte dure en/of mooie postzegels in een stokboek of album en het ‘afvinken’ van de zegel in een of andere catalogus. Ga dus op zoek naar de wereld achter de postzegels!

Somaliland We gaan nu snel verder met de behandeling van weer een paar postzegels uit de KGVIverzameling in dit 3e artikel uit de reeks Aardrijkskundelessen. Vanuit één van de ‘top’ kavels uit de Murray Payne veiling nr. 24 (januari 2016) werd ik getriggerd op een afbeelding van Somaliland Protectorate, gelegen in het noordoosten van Afrika. Het kavel in kwestie betreft een horizontale strook van 4 zegels met de hoogste waarde 5 Rupees uit de eerste permanente KGVIserie uit 1938, waarbij de perforatie tussen 2 zegels ontbreekt. Volgens Murray Payne bestaan er slechts 6 van deze strookjes. Dat verklaart de huidige catalogusprijs van £28.000 voor een horizontaal paartje... Openingsbod voor dit kavel is ook deze prijs. Op het moment van schrijven is de veiling nog niet geweest, maar ik ben reuze benieuwd of dergelijke bedragen zullen worden geboden! Ik hoop het resultaat van dit kavel in het volgende artikel te vermelden. De afbeelding hieronder komt uit betreffende veilingcatalogus.

De afbeelding van het kaartje met Somaliland Protectorate of ook wel British Somaliland siert de 4 hoogste waarden uit deze serie: 1R (Rupees), 2R, 3R, en 5R. Tegenwoordig is dit gebied onderdeel van Somalië, maar bij de start van de regering van koning George VI in 1937 is het gebied al enkele tientallen jaren een Engelse kolonie grenzend aan de Golf van Aden (Aden ligt precies aan de overzijde van de Golf), Italiaans Somaliland, Frans Somaliland, en Ethiopië. Het Arabisch Schiereiland (is dat eigenlijk wel een juiste benaming...??) is gedeeltelijk zichtbaar, met daarbij prominent aangegeven Aden, natuurlijk omdat ook dit op dat moment Brits was. Tevens is de toenmalige hoofdstad van Somaliland: Berbera afgebeeld. Opvallend zijn ook de grotendeels ‘rechte’ grenzen van het gebied. Tenslotte zijn ook op deze KGVI-zegels de lengte- en breedtegraden afgebeeld. Somaliland ligt grofweg tussen 8° en 11,5° NB en 42,5° en 49° OL. Totale oppervlakte van deze Britse kolonie is ruim 155 duizend vierkante kilometer, ruim 3½ keer zo groot als Nederland dus. Opvallend genoeg kent deze toch wel wat onbeduidende Engelse kolonie maar liefst 3 permanente KGVI-series binnen een tijdbestek van slechts 13 jaar! Een belangrijke oorzaak ligt in de Tweede Wereldoorlog. In augustus 1940 werd het gebied bezet door de Italianen, maar al na ruim 6 maanden werd het grootste deel van de kolonie weer heroverd door Britse troepen. Echter grote hoeveelheden van de postzegels van de serie uit 1938 waren vernietigd door de Italiaanse bezetters, en daarmee was snel een nieuwe uitgifte benodigd. Opvallend genoeg werd er geen opdracht gegeven voor een herdruk van de oude serie (zou toch echt de snelste manier zijn), maar werd de serie van 12 waarden opnieuw gedrukt, maar nu met een ander portret van de koning: i.p.v. een naar links kijkend portret, nu een recht naar voren kijkend portret. Alle waarden van deze 2e permanente serie kennen een eerste uitgiftedatum van 27 april 1942. Bovengenoemde afwijking met een gedeeltelijk ongetande zegel komt in deze nieuwe serie niet voor. Op 1 april 1951 volgt tenslotte nog een ‘derde’ permanente KGVI-serie. Reden daarvoor was een nieuwe munteenheid. Niet langer werd er betaald met pies, annas en Rupees (zoals ook India deze kende), maar in ‘East African Shilling’: 1 shilling = 100 cents. Nu werd het ontwerp echter niet aangepast, maar werden simpelweg de waarden van de 2 e permanente serie voorzien van een opdruk in zwart of rood met de nieuwe waarde in shilling. Overigens niet alle waarden: de 5ct opdruk op de 1a zegel werd wel voorbereid, maar nooit uitgegeven. De paar overgebleven exemplaren worden zorgvuldig bewaard in de archieven van o.a. de Crown Agents en (natuurlijk) de ‘Royal Collection’ van koning Elizabeth. Wie weet duikt er op termijn nog wel eens een exemplaar op... De opvolgende QEII permanente serie heeft geen afbeelding meer van een kaartje van Somaliland, maar kent wel een aantal andere prachtige ontwerpen. Op 25 juni 1960 kwam er een einde aan de ‘Britse’ zegels in dit gebied, toen Somaliland opging in de republiek Somalië. Pagina 50

Februari 2016

Britannia News

De afbeelding hieronder laat een paar verschillende waarden uit de drie verschillende permanente series zien: links de zegel uit 1938, in het midden de zegel uit 1942, en rechts de zegel met opdruk uit 1951. De verschillen tussen de drie verschillende permanente series zijn zo in één oogopslag goed zichtbaar. Het ontwerp van het kaartje waar we nu met name naar kijken blijft echter al die tijd ongewijzigd.

In een artikel van Christopher Claxton in G.S.M. juli 2005 staan een paar schetsen afgebeeld gemaakt door H.W. Claxton, de vader van de schrijver (overleden in 2002 op de leeftijd van maar liefst 102 jaar!), die model hebben gestaan voor de KGVI-zegels. Zoals u wellicht wel weet kennen de permanente KGVI-series naast een afbeelding van de kaart van Somaliland, ook afbeeldingen van de ‘Berbera Blackhead’, een inheems schaap uit die streken en de ‘Greater Kudu’, een grote antilope die in het oosten en zuiden van Afrika voorkomt. Ook dit zijn prachtige ontwerpen, maar we richten ons nu natuurlijk op de geografie. Onderstaande afbeelding (links) heeft dus model gestaan voor de hoogste waarden uit de series. Wat opvalt is de afwijkende naam van de kolonie: British Somaliland i.p.v. Somaliland Protectorate wat het uiteindelijk is geworden, en overigens al vanaf 1904 op alle postzegels van deze kolonie staat vermeld. Verder vallen ook de naamgeving van twee van de aangrenzende landen/koloniën op: aan de onderkant zien we de naam van Ethiopië vermeld, en geheel rechts Italiaans Somaliland. Voor de naam van Frans Somaliland, aan de noordwest was geen ruimte meer om te vermelden. Verder is het ontwerp m.u.v. de al eerder genoemde lengte- en breedtegraden verrassend gelijk gebleven aan de eerste ruwe schets.

Zanzibar Een ander ‘protectorate’ wat ook bij het werelddeel Afrika hoort is Zanzibar, wat mij betreft een ietwat vreemde eend in de bijt. Zanzibar kent geen ‘echte’ KGVI-zegels m.u.v. de Royal Silver Wedding en de herinneringsserie ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de U.P.U. (uit de omnibus), omdat de permanente series geen portret van koning George VI tonen, maar van de toenmalige sultan: Sultan Kalif bin Harub. Op 20 november 1944 werd een serie van 4 zegels uitgegeven ter gelegenheid van het 200-jarig jubileum van de Al-Busaid dynastie. Wellicht meer bekend zijn de Indiase KGVI-zegels voorzien van de opdruk in het Arabisch, uitgegeven voor Muscat. Ook deze ter gelegenheid van het 200-jarig jubileum van de Al-Busaid dynastie. Deze familie is één van de oudste koninklijke dynastieën in Arabië (Ahmad bin Said Al Busaidi werd in 1744 imam van Oman en was daarvoor gouverneur van Sohar (een grote stad in Oman). Hij ging een alliantie aan met de Britten en gaf de British East India Company toestemming om de eerste handelspost in de Perzische Golf te openen: Muscat. Het eiland Zanzibar aan de oostkust van Britannia News

Februari 2016

Pagina 51

Afrika was belangrijk voor de Al-Busaid dynastie. Zanzibar werd zelfs op een gegeven moment de 2e hoofdstad. Door de macht te concentreren op dit strategisch gelegen eiland kon men de handelsroutes (van bijvoorbeeld ivoor, maar ook specerijen) veilig stellen. Helaas speelde Zanzibar ook een belangrijke rol in de slavenhandel. Aan het eind van de 19 e eeuw werd Zanzibar dus een Brits protectoraat tot aan 1963, toen het onafhankelijk werd. Een jaar later werd Zanzibar met Tanganyika (eerder onderdeel van de voor ons bekende kolonie ‘Kenya, Uganda, Tanganyika) samengevoegd tot Tanzania, waarvan het nu nog deel uitmaakt. Terug naar genoemde postzegels. Deze serie toont een afbeelding van de Dhow, een traditioneel Arabisch schip welke we bijvoorbeeld ook tegenkomen op postzegels van Aden. Naast het schip echter ook een kaartje van het gebied rond het Arabisch Schiereiland, en een deel van Afrika en Azië. In de afbeelding boven een 2-tal waarden van deze serie, welke toch tot de KGVIverzameling behoren. Als je goed kijkt naar de zegel zie je op het kaartje zowel Muscat als Zanzibar weergegeven. Verder geen details, namen van landen, gebieden, zeeën, of lengte- of breedtegraden. Overigens de afstand tussen Muscat en Zanzibar is ruim 3.800 kilometer, dus er is een kleine schaal gebruikt om dit af te beelden op een postzegel van een paar centimeter groot!

British Virgin Islands De British Virgin Islands of Britse Maagdeneilanden zoals ze in het Nederlands heten, zijn een groep van meer dan 50 eilanden in het Caribische gebied, ten oosten van het eiland Puerto Rico. Zoals ik al eerder geschreven heb, behoorden deze eilanden tot 1 juli 1956 samen met St. Kitts, Nevis, & Anguilla, Antigua & Barbuda, en Montserrat tot de Leeward Islands. De British Virgin Islands, of eigenlijk kortweg Virgin Islands, liggen het meest noordelijk van genoemde eilanden die bij de Leeward Islands hoorden. De toevoeging ‘British’ wordt gemaakt om ze te onderscheiden van de zogenaamde U.S. Virgin Islands, welke geformeerd zijn uit de oude Deense kolonie (‘Danish West Indies’). Deze eilanden groep ligt direct westelijk van de eilanden behorende bij de British Virgin Islands. Totale landoppervlakte van de ruim 50 eilanden van British Virgin Islands is 153 vierkante kilometer. Wanneer je dit vergelijkt met de oppervlakte van Texel (170 km²), dan realiseer je dat dit relatief kleine eilanden zijn. Toch heeft het grootste eiland, Tortola, waarop de hoofdstad Roadtown te vinden is, een lengte van ongeveer 20 kilometer en een breedte van 5 kilometer. De andere ‘grotere’ eilanden zijn Virgin Gorda, Anegada, en Jost van Dyke. Naast de 4 ‘grote’ eilanden zijn er echter nog zo’n 15 bewoond. Van de 28.000 inwoners (2010) wonen ongeveer 23.500 ‘Virgin Islanders’, zoals men zich noemt, op Tortola. Het al eerder door mij aangehaalde naslagwerk van David Horry: ‘The Encyclopaedia of British West Indies Postmarks, King George VI’ vermeldt dat er tijdens de regeerperiode van George VI naast de G.P.O in Road Town op Tortola er nog één ander postkantoor was op Tortola: West End. Dit postkantoor sloot echter in 1944 zijn deuren, terwijl het derde bekende postkantoor op het eiland, East End, al in 1915 werd gesloten. Ook het postkantoor op het eiland Anegada sloot in 1944, terwijl het postkantoor op Virgin Gorda al in december 1930 was gesloten (en pas in 1957 heropend werd). Op Jost van Dyke was geen postkantoor. De meeste gebruikte KGVIzegels hebben dus een stempel van Road Town (al dan niet met of zonder streepje) inclusief de vermelding ‘Tortola W.I.’. Het kaartje links onder laat een schematisch overzicht zien van de verschillende eilanden, met de opmerking dat Anegada in werkelijkheid verder van de overige eilanden verwijderd is. Op de $4.80 zegel uit 1952 lijkt het overigens wel of deze afstand wat groter is. Geen idee of hier de verhouding wel klopt. De postzegel laat tevens enkele eilanden zien van de U.S. Virgin Islands (niet bij naam genoemd), die gescheiden worden door de stippellijn. In het schematische kaartje

Pagina 52

Februari 2016

Britannia News

links staan deze eilanden niet afgebeeld. Dit terwijl de afstand tussen Tortola en St. John (U.S. Virgin Islands) slechts een enkele kilometer is. Wist u dat een aantal eilanden eigendom zijn van particulieren? Zo zijn de eilanden Guana Island en Norman Island eigendom van Henry Jarecki, een Amerikaans psychiater, filantroop, ondernemer en zelfs producer van films. De meer bekende Sir Richard Branson, jawel die van o.a. Virgin Records (platenmaatschappij) en Virgin Atlantic (luchtvaartmaatschappij), bezit de eilanden: Mosquito Island en Necker Island. Zo zijn er meerdere van de meer dan 50 eilanden die in particulier bezit zijn. Ja, wanneer je wat ‘centen’ bezit dan kun je daar ook wat mee... Sir Richard kocht Mosquito Island in 2007 voor de som van 10 miljoen Pond! Het eiland staat bekend om (natuurlijk) het zeilen en het duiken. Al in 1978, toen hij pas 28 (!) jaar oud was en pas aan het begin van zijn ‘Virgin’ imperium stond, kocht hij het eerste eiland, Necker Island, toen nog voor het bedrag van 180.000 Dollar. De naam Necker Island herinnert aan Johannes de Neckere, een Nederlandse kapitein uit de 17e eeuw, de tijd dat de Nederlanders ‘letterlijk’ meer op de wereldkaart stonden. Overigens herinnert ook het grotere eiland Jost van Dyke aan de Nederlandse invloeden in dit deel van het Caribische gebied. Nu snel naar de filatelie. De tweede permanente serie postzegels die tijdens de regeerperiode van George VI werd uitgegeven bevat namelijk een aantal prachtige ontwerpen van kaarten van de eilanden, of zoals ik eigenlijk moet zeggen zeekaarten, waarop de eilanden zijn gepositioneerd. Deze postzegelserie kende een uitgiftedatum van 15 april 1952, ruim 2 maanden na de dood van de koning dus. In tegenstelling tot de eerste permanente serie (uitgiften van 1938 t/m december 1947, in Ponden, shillings en penny’s) is deze serie uitgegeven in British West Indies Dollars en centen. Vijf van de twaalf verschillende waarden hebben een afbeelding van een zeekaartje. De $4.80 zegel laat de gehele eilandengroep zien zoals we hierboven al zagen; de 4 overige waarden slechts een enkel eiland. De afbeelding hieronder laat de 4 andere waarden zien: 2 cent – Jost van Dyke, 4 cent – Anegada, 8 cent – Virgin Gorda, en 12 cent – Tortola, de 4 grote eilanden dus. Op de $4.80 zegel staat overigens Virgin Gorda verkeerd gespeld: er staat namelijk Corda i.p.v. Gorda. Naar mijn mening prachtige ontwerpen die daarmee een goede aanvulling op de verzameling kaarten op postzegels zijn. Een aantal details van de eilanden zijn goed te zien met bijvoorbeeld grofweg de heuvels op de eilanden. De meeste eilanden kennen vulkanische activiteit.en Zo heeft Tortola met Mount Sage (niet vermeld op de 12 cent zegel) een hoogte van 530 meter. Wist u dat Tortola het Spaans woord is voor tortelduif...? De ontdekker van de Virgin Islands, niet minder dan Christopher Columbus, zou het eiland zo genoemd hebben. Dit is echter niet waar: hij noemde het eiland Santa Ana. Nederlandse kolonisten noemde het eiland Ter Tholen, naar inderdaad het Zeeuwse eiland Tholen! De Engelsen maakten hier later Tortola van. Ook de lengte- en breedtegraden staan vermeld op de afbeeldingen en tevens verschillende baaien of nabij gelegen kleinere eilanden. De afbeelding rechts komt uit de Murray Payne veiling van maart 2015 waarin (o.a.) de zgn. ‘Lybra collection’ werd geveild. De afbeelding laat een proefdruk zien van de $4.80 zien, welk ontwerp we grotendeels zien terugkomen in de uiteindelijke versie van de $4.80. Grootste opvallende verschil is de naamgeving van de kolonie vermeld in het kader van de postzegel en op het kaartje: er staat namelijk ‘British Virgin Islands’ terwijl de uiteindelijke serie alleen ‘Virgin Islands’ als ‘naamgeving’ meekreeg. Tevens laat de definitieve versie van de $4.80 KGVI-zegel ook de namen van de 4 grootste eilanden zien en tevens het Sir Francis Drake Channel, waarmee Tortola gescheiden wordt van de kleinere zuidelijker gelegen eilanden.

Britannia News

Februari 2016

Pagina 53

De enige KGVI-zegels die wel de naamgeving ‘British Virgin Islands’ als naamgeving hebben zijn de 4 zegels die op 2 april 1951 zijn uitgegeven ter gelegenheid van ‘Restoration of Legislative Council’. Alle KGVI- én QEII-zegels daarna tot in 1968 (!) tonen alleen de naam ‘Virgin Islands’. Daarna werd pas de toevoeging ‘British’ vermeldt. Genoemde KGVI herinneringszegels uit 1951 hebben opnieuw een afbeelding van een kaart van de eilandengroep, waarmee het totaal van KGVI-zegels met een kaartje van de British Virgin Islands op maar liefst 9 stuks komt. De afbeelding linksonder laat de 2 van de 4 waarden zien van deze serie, alle vier hebben ze namelijk een gelijk ontwerp, uitgezonderd de waarde en de kleur van de postzegel. De afbeelding laat ook nu het eiland St. John van de U.S. Virgin Islands zien en een aantal kleinere eilanden. De arcering moet het onderscheid geven tussen de eilanden van de British en U.S. Virgin Islands. Echter Flanagan Island hoort bij de U.S. Virgin Islands, terwijl Norman Island wel bij de British Virgin Islands behoort. De afbeelding met de pijlen komt van de website: www.danstopicals.com, waarbij ontwerpfouten per land vermeld worden: een interessante website voor verzamelaars van kaarten op postzegels!

Kaarten van één of meerdere eilanden van de British Virgin Islands komen ook in latere uitgiften veelvuldig voor. In de afbeelding hierboven een velletje uit 1974 (Interpex 1974) en het velletje uit 1980 (London 1980) waar naast de 4 prachtige zegels van zeevogels tevens veel details van de eilanden te zien zijn.

British Honduras Als laatste gebied van dit 3e artikel nog de serie uit 1949 van British Honduras, uitgegeven ter gelegenheid van de slag bij St. George’s Cay in 1798, 150 jaar geleden ten tijde van de uitgifte van deze zegels. Dat klopt niet helemaal maar de zegels vermelden de jaartallen 1798 en 1948, terwijl de uitgifte van de serie pas in 1949 (10 januari) was. De serie bestaat uit 6 verschillende waarden in 2 ontwerpen. Het gaat ons om het ontwerp gebruikt voor de 3 laagste waarden 1, 3 en 4 cent. Naast het portret van de koning is schematisch het eiland St. George’s Cay weergegeven. Dit eiland ligt zo’n 12 kilometer uit de kust, ten oosten van Belize City, de hoofdstad van het toenmalige British Honduras. Aan het eind van de 18 e eeuw probeerden de Spanjaarden herhaaldelijk om de Britten te verjagen uit het gebied. Een korte slag werd gevoerd van 3 tot 10 september 1798, toen Britse kolonisten uiteindelijk een kleine Spaanse vloot versloegen. Een belangrijke gebeurtenis die tot op de dag van vandaag wordt herinnerd middels een nationale feestdag op 10 september: “the Battle of St. George’s Caye”. De afbeelding linksonder toont een kaartje (satelliet beeld van Google Maps) van de positie van St. George’s Cay. Het is eigenlijk een soort van ‘aanhangsel’ van het grote Hicks Cays. Daarnaast rechts daarvan de 2 van de 3 waarden met het schematische kaartje van de eiland zoals afgebeeld op de herinneringszegels. De ‘krullende’ vorm het eiland is op de KGVI-zegels goed te herkennen. Deze tekening van het eiland laat tevens een paar huisjes of beter gezegd hutten zien, en een aantal palmbomen. Tegenwoordig staan er zeer luxe huizen op het eiland en als je de foto’s op internet ziet krijg je direct zin in vakantie. Ten tijde van het gewapende conflict zal de woonruimte van de enkele Britse kolonisten niet veel bijzonders geweest zijn en is het een wonder dat zij de Spanjaarden hebben weten te verjagen. Ze kregen overigens hulp van de Pagina 54

Februari 2016

Britannia News

Britse marine waaronder het schip H.M.S. Merlin. Dit schip is ook afgebeeld op de KGVI-zegels: in het klein ten oosten van het eiland op de 3 lage waarden en als hoofdonderwerp op de overige 3 waarden uit deze herinneringsserie. Deze zegels mogen niet ontbreken in de aardrijkskundelessen uit de KGVI-verzameling, al zit ook hier weer een grote dosis geschiedenislessen in!

Tenslotte Hiermee komen we aan het einde van de al weer 3 e ‘les’ aardrijkskunde uit de KGVI-verzameling. Samen met de vele zeer waardevolle reacties die ik op de eerste twee artikelen heb gekregen, en de nieuwe informatie uit dit derde deel, hoop ik dat het weer leerzaam was. Persoonlijk mocht ik weer veel nieuwe informatie opdoen. Informatie waarmee je toch op een andere manier naar deze postzegels gaat kijken. Neem bijvoorbeeld de laatst genoemde zegels van British Honduras. Niet echt bekende zegels en iedere KGVI-verzamelaar zal ze hebben (huidige catalogusprijs is slechts £6 voor een ongebruikte serie), maar met bovengenoemde informatie krijgen ze toch veel meer waarde m.b.t. de kolonie waar ze bij horen. In het mei-nummer van Britannia News hoop ik weer verder te gaan met dit thema. Nog altijd is de KGVI-verzameling niet uitgeput op de zegels met afbeeldingen van land- of zeekaarten. Juist ook nu wil ik een ieder oproepen: schroom niet om alle op- en aanmerkingen naar mij toe te sturen. Tot de volgende keer! Aart ’t Jong – januari 2016

SG180 (Australia and States)

New South Wales

Queensland

South-Australia

Victoria

Australia

De nummers SG180 van Tasmania en Western Australia zijn nooit tot uitgifte gekomen.Source: Bron: Stanley Gibbons— Commenwealth & British Empire Stamps 1840-1952

Britannia News

Februari 2016

Pagina 55

Opmerkingen over bepaalde “Hendon” KGV certificaten Hieronder een verkorte versie van een verklaring van de PTS (Philatelic Trader´s Society, handelarenvereniging waarbij veel GB-handelaren zijn aangesloten), van belang voor verzamelaars van KGV, over nieuwe, niet-gecatalogiseerde en niet eerder verhandelde kleuren van KGV zegels van GB met een “Hendon”-certificaat :

Voorwerk Naar aanleiding van vele vragen en klachten over “unlisted shades” is Mr Trevor Harris van de Hendon Stamp Company om commentaar gevraagd. Op basis daarvan is nader onderzoek gedaan.

Antwoord/opmerkingen Het aantal kleurnuances van de KGV Royal Cypher watermerk zegels is theoretisch onbegrensd. Basis-catalogi vermelden enkel de voornaamste variaties (kleurbereiken) en gespecialiseerde catalogi vermelden ook de voornaamste tussenliggende kleurbereiken. Certificaten van de RPSL keuren tot aan de bereiken vermeld in de SG Specialized Catalogus, terwijl de PTS en de BPA zich beperken tot meningen gebaseerd op kleuren uit de SG Concise catalogus. Alle drie instanties geven meningen over Seahorse zegels. Allen gebruiken referentie-verzamelingen en keuren met meerdere personen. Niettemin is het aan de verzamelaars of zij in hun verzamelingen het kleuronderscheid willen verdiepen tot “unlisted shades”. Daarbij geeft de PTS het volgende in overweging :

 Mr Harris schrijft dat zijn lijst van unlisted shades is samengesteld in samenspraak met een expert van de RPSL. Deze expert verwerpt dit ten stelligste.

 Mr Harris schrijft dat Mr Candlish, handelaar gezien als groot KGV expert, de consistentie van zijn beoordelingen onderschrijft. Deze ontkent dat en stelt dat hij uitsluitend de SG Specialized nummering volgt.

 Stanley Gibbons bevestigt dat zij geen nieuwe KGV kleuren zullen gaan vermelden, enkel gebaseerd op Hendon-certificaten.

 De Hendon-certicfiaten worden verstrekt door een “Committee”. Dit committee bestaat uit 1

persoon, de heer Harris. De heer Harris deelt de PTS mee geen tweede meningen te gaan vragen, hij heeft dat niet nodig.

 Mr Harris verkoopt zelf de nieuwe vondsten die hij zelf heeft gekeurd. Daar is niets illegaals aan, maar het potentiele belangenconflict is duidelijk.

 De prijzen voor deze nieuwe vondsten blijven een zaak tussen koper en verkoper. Op de vraag

naar de waarderingsgrondslag kwam geen antwoord. De PTS stelt vast dat zij vaak tot meer dan drie keer zo hoog zijn als van bekende zeldzame kleurvarianten. De postzegelmarkt is echter een vrije markt en een hoge prijs betekent niet per definitie een oneerlijke prijs.

Verzamelaars moeten hun eigen afwegingen maken over het in hun collectie opnemen van “unlisted shades”. De PTS erkent de voorgenoemde unlisted shades niet en zal geen mening geven bij geschillenprocedures omtrent deze zegels. 15 juli 2015.

Naschrift (Paul Gimberg) De lezer wordt er nadrukkelijk op gewezen dat deze verklaring vanuit de PTS betrekking heeft op de certificaten van “Hendon” inzake kleurvariëteiten van bepaalde KGV zegels. Er zijn tal van andere zegels in omloop met een Hendon-certificaat. Daarover wordt geen oordeel uitgesproken. Pagina 56

Februari 2016

Britannia News