brandweerduiker Afscheid van Mark In het zonnetje Jaargang 4, uitgave 12 November 2011

brandweerduiker ·

Jaargang 4, uitgave 12 November 2011

In het zonnetje

Afscheid van Mark Tijdens de vakgroepvergadering van 13 oktober heeft Mark Bokdam afscheid genomen van de vakgroep BWB. Na ruim een jaar lang hard werken aan het waterongevallen dossier is de tijdelijke landelijke coördinator Mark Bokdam gestopt. Mark was gekoppeld aan het project waterongevallenbeheersing. Dit project is afgerond en de werkzaamheden worden nu teruggezet in de lijn, zijnde de vakgroep. Er is heel veel gebeurd het afgelopen jaar. We hebben samen met Mark de dingen gedaan die we hebben afgesproken. De nieuwe werkinstructie komt er aan, we vallen straks net als onze collega beroepsduikers onder eenzelfde stelsel en eindelijk hebben we aan het eind van 2011 duidelijk waar we ons aan moeten gaan houden in de toekomst. De Leidraad en de systeembeschouwing en nog vele andere documenten waar we gebruik van maken, zijn gevat in die nieuwe werkinstructie. Mark heeft daar in zijn rol een grote bijdrage aan kunnen leveren. Doen wat is afgesproken is een belangrijk motto. Veiligheidsbewustzijn In de nieuwsbrieven heeft Mark de collega’s in het land zoveel mogelijk kennis laten nemen van de lopende activiteiten. Tijdens de instructeursbijeenkomsten in Enschede zijn de gemaakte stappen toegelicht en het verzoek is gedaan om dit in de regio’s door te vertellen. Het doorvertellen en het daadwerkelijk anders doen, blijft een zorgpunt. Zeker op het onderdeel gedrag moeten we blijven doorpakken. Dit ligt weer heel dicht bij de duikteams, ondersteund door de leidinggevende. De leidinggevenden die hierin een voorbeeldfunctie hebben, moeten vooral het veiligheidsbewustzijn hoog op de agenda houden. Cadeau Mark is het bewijs dat het voor de voortgang in een project van groot landelijk belang belangrijk is, dat er daadwerkelijk stappen worden gemaakt. Op het afscheidscadeau wat Mark kreeg voor zijn geleverde e inspanning (een 1 trap) staat de tekst: MB; “wist de hoge druk te reduceren tot een normale werkdruk”.

www.nvbr.nl/duiken

Er blijft nog wel werkdruk over, zeker de komende maanden als documenten in de afrondende fase komen en het land er kennis van moet nemen.

Toekomst De leden van de kerngroep realiseren zich dat er nog veel moet gebeuren. Ze worden in stelling gebracht en zijn bereid naast hun drukke eigen werk zich in te zetten voor het landsbelang. Ontwikkelingen, zoals de afname van het aantal duikteams en het idee dat een oppervlakte reddingsteam die taak kan overnemen, leiden tot veel discussies. De vraag welke back up een duikteam heeft in de toekomst hoeft geen knelpunt te zijn als we er maar over na blijven denken en oplossingen met elkaar delen. Uiteindelijk willen we in 2012 in een wat rustiger vaarwater komen. Dan kunnen we onder andere gaan werken aan een universele configuratie en verbeterde oefenprogramma’s in samenwerking met de andere collega’s in de veiligheid. Nog genoeg te doen! Lex Tillart Voorzitter vakgroep Waterongevallen Beheersing

Filmpje NVBR Samen met het duikteam van Wijk bij Duurstede is een filmpje gemaakt over de WO. Het doel is om de mensen die niet bekend zijn met duiken, inzicht te geven in ons project en hetgeen er is gebeurd. Ook hier willen we het veiligheidsbewustzijn goed in beeld brengen. Het filmpje is te zien op de website van de NVBR.

Nieuws uit de regio’s Met ingang van 1 november stoppen er drie duikteams in de regio Midden- en West-Brabant en worden er oppervlakteteams gerealiseerd. Het beleidsplan en daarmee samenhangend het dekkings- en spreidingsplan van brandweer Middenen West-Brabant zijn op 7 juli 2011 door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio goedgekeurd. Dit houdt onder andere in dat op 1 november 2011 drie duikteams stoppen in de regio Midden- en WestBrabant. Dit zijn de duikteams van Tilburg, Bergen op Zoom en Willemstad. Verder worden er tien oppervlaktereddingsteams gerealiseerd.

Uitgelicht

Afscheid van Anton Schrikenberg Per 1 oktober 2011 is Anton Schrikenberg gestopt als brandweerman in Abcoude. Anton was in het land bekend als slachtoffer bij de vele waterongevallenwedstrijden. Samen met zijn maatje Age Hellingwerf werd hij vaak onder- of bovenwater teruggevonden. Een geweldig acteur en een prima collega. Anton heeft zich de afgelopen jaren bezig gehouden met het meedenken over oppervlakteredding en de uitvoering daarvan. Op zijn laatste dag als brandweerman werd hij nog een keer opgeroepen voor een koude oppervlakte reddingsklus in de Vinkeveense plassen. Vervolgens werd hij warm onthaald door vele vrienden en oud collega’s. Anton bedankt voor je inzet.

Voor het uitvoeren van de grijpredding, oppervlakteredding en het duiken wordt gebruik gemaakt van verschillende eenheden en specialistische teams. De organisatie hiervan binnen de regio is als volgt: 1) Iedere basis brandweereenheid is in staat een grijpredding uit te voeren. Alle 68 brandweerposten binnen de regio beschikken over een basisbrandweereenheid. 2) Er zijn tien oppervlaktereddingsteams gepositioneerd en wel op de posten: o Bergen op Zoom o Hank o Made o Moergestel o Roosendaal o Steenbergen o Tilburg-Vossenberg o Waalwijk o Willemstad o Woudrichem 3) Er blijft één duikteam over dat opereert vanuit de post Breda. Wilt u hierover meer informatie? Neem dan contact op met Marco Verhoeven (adviseur incidentbestrijding, Brandweer Midden- en WestBrabant) via: [email protected]

www.nvbr.nl/duiken

2

Haaglanden heeft per 1 november twee vast bezette waterongevallenvoertuigen. Onlangs heeft de VRH haar materieel en personeel spreidingsplan vastgesteld, waarin een eenduidige regionale normering van de opkomst van waterongevalleneenheden. Als regionale norm is vastgesteld dat 80% van het verzorgingsgebied binnen 20 minuten kan worden bereikt door een waterongevalleneenheid. Om dit te kunnen realiseren, is besloten om twee waterongevallenvoertuigen (WO) permanent te gaan bemannen. Het maatgevende scenario is middel waterongeval. De kazernes waar de WO geplaatst wordt, zijn kazerne Centrum in Den Haag en Kazerne Delft. Afstemming Om toch in voorkomende gevallen te kunnen beschikken over een derde WO zijn er afspraken gemaakt met de veiligheidsregio’s RotterdamRijnmond en Hollands-Midden. Ook de (nood)procedures zijn op elkaar afgestemd en op de site van de NVBR-kerngroep WO te lezen. Rol tankautospuit Nadrukkelijk is er in de nieuwe opzet een rol voor de tankautospuit weggelegd bij uitvoering van een redding in ondiep water. Voorafgaande aan de aankomst van een WO moet een tankautospuit in staat zijn tot het uitvoeren van een eerste adequate inzet door middel van een grijpredding in waadpak. Per 1 november 2011 zal deze nieuwe opzet ingaan. Op die dag zullen de WO's worden geïnstalleerd tijdens een bijeenkomst op kazerne Rijswijk. Meer informatie? Neem dan contact op met Martijn van Straten (Hoofd Incidentbestrijding Brandweer Westland, Veiligheidsregio Haaglanden) via: [email protected]

Diploma’s voldoen in 2012 aan Arbowet Er is voortgang geboekt op het gebied van de certificatieschema’s voor brandweerduiker en duikploegleider. In de vorige nieuwsbrief (juli 2011) bent u geïnformeerd over de nieuwe certificatieschema’s voor brandweerduiker en duikploegleider. Inmiddels zijn de certificatieschema’s afgerond en aangeboden aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De planning is dat de

www.nvbr.nl/duiken

certificatieschema’s per 1 januari 2012 van toepassing worden verklaard door de minister van SZW. Totstandkoming In november 2010 is door de NVBR besloten om een werkkamer Brandweer in te richten binnen de Stichting Werken onder Overdruk (SWOD). Deze werkkamer Brandweer (met daarin vertegenwoordigers van de NVBR (vakgroep BWB), het NIFV, Defensie, het NADO en het NBBe) is in januari 2011 gestart met het uitwerken van de certificatieschema’s voor brandweerduiker en duikploegleider. In juni 2011 zijn de eindconcepten ter consultatie aangeboden aan de vakgroep BWB, het Landelijk Netwerk Repressie en de Programmaraad Brandweerzorg. De gemaakte op- en aanmerkingen zijn in september verwerkt in de certificatieschema’s. De definitieve certificatieschema’s zijn inmiddels aangeboden aan het Ministerie van SZW. Certificatieschema’s vanaf 2012 van toepassing De certificatieschema’s zijn opgesteld met als doel dat de minister van SZW ze van toepassing verklaard binnen de Arbo-regelgeving voor het werken onder overdruk. De certificatieschema’s zullen, zoals het er zich nu naar laat uitzien, per 1 januari 2012 van toepassing worden verklaard. Met het van toepassing verklaren van de certificatieschema’s vervalt de huidige regelgeving voor het brandweerduiken van het ministerie van Veiligheid & Justitie (V&J). Met het van toepassing verklaren van de certificatieschema’s vervalt tevens de huidige vrijstellingsregeling voor de brandweerduikers (Staatscourant, 27 december 2010). Certificatiestelsel De werkkamer Brandweer (SWOD) heeft de certificatieschema’s geschreven met de volgende insteek: de brandweerduikers en duikploegleiders worden volgens een modulair systeem opgeleid. Het grote voordeel van het modulaire systeem is dat er een aansluiting mogelijk is gemaakt met de bestaande categorieën (A en B) binnen het SZWstelsel. De categorieën A en B zijn opgedeeld in modules (A1 t/m A3 en B1 t/m B3). Voor bijvoorbeeld de brandweerduikers betekent dit dat de duikers in eerste instantie worden opgeleid conform de basisopleiding tot 15 meter diepte met SCUBAapparatuur. Dit niveau komt overeen met de modules A1 (tot 9 meter) en A2 (tot 15 meter). Als de brandweerduikers deze modules met succes hebben afgerond, krijgen ze hiervoor een certificaat die aan hercertificering onderhevig is. Vervolgens worden de brandweerduikers verder opgeleid tot brandweerduiker (taakspecifieke zaken zoals zoekmethodes en teamcompetenties). Als de brandweerduikers dit deel ook met succes hebben afgerond, dan krijgen ze een rijksdiploma brandweerduiker waar geen hercertificering aan gekoppeld is.

3

Het systeem is te vergelijken met het worden van brandweerchauffeur. De brandweerchauffeur moet eerst een rijbewijs halen die periodiek moet worden verlengd. Voor het gedeelte brandweerchauffeur moet men een aanvullende opleiding volgen waarvoor bij succesvolle afronding een rijksdiploma wordt verstrekt. Aan dit rijksdiploma is geen hercertificering gekoppeld.

Hercertificering Zoals hiervoor staat omschreven, is de hercertificering van toepassing voor de basisvaardigheden van de brandweerduiker en de duikploegleider. De eisen voor hercertificering zijn in overeenstemming gebracht met het stelsel van SZW. Voor de brandweer betekent dit dat de eisen voor hercertificering gaan veranderen. De koppeling van de te maken duikminuten aan de hercertificering komt te vervallen. Via het logboek moet worden aangetoond dat men binnen een periode van 24 maanden 20 duiken moet hebben gemaakt. Daarnaast moet er eens per 4 jaar een (nog uit te werken) toetskaart worden doorlopen, waarbij er een observator namens de certificerende instelling aanwezig is om de uitgevoerde verrichtingen te beoordelen en de toetskaart af te tekenen. Voor de duikploegleider is bovenstaande ook van toepassing (20 duiken leiden binnen 24 maanden en eens per 4 jaar een toetskaart doorlopen). De duikploegleider wordt in de nieuwe situatie tevens (standaard) opgeleid tot duikmedisch begeleider van de duikploeg. Op het deel duikmedisch handelen zit een separate hercertificeringssystematiek die nog nader vorm moet worden gegeven. Het is in de nieuwe situatie ook mogelijk om andere leden uit de duikploeg te belasten met het de taak duikmedisch handelen. Deze functionarissen kunnen hiervoor separaat worden opgeleid en krijgen hier dan een certificaat voor met daaraan gekoppeld de hercertificering. Reactie SZW op aangeboden certificatieschema’s Het ministerie van SZW heeft de aangeboden certificatieschema’s in goede orde ontvangen en heeft aangegeven blij te zijn dat SWOD en de brandweer binnen de afgesproken termijn de certificatieschema’s hebben ingediend. Wel geeft het ministerie van www.nvbr.nl/duiken

SZW aan dat het wenselijk is om de aangeboden certificatieschema’s, indien mogelijk, in te vlechten in de generieke certificatieschema’s voor het werken onder overdruk. Het grote voordeel hiervan is een stuk deregulering (minder regels). Het grote voordeel voor de brandweer van deze stap is de mogelijkheid om de duikers en duikploegleiders breder inzetbaar te maken (dieper dan 15 meter en het werken met SSE). De werkkamer heeft inmiddels een voorstel uitgewerkt die na het van toepassing verklaren zal worden ingediend bij het ministerie van SZW. De verwachting is dat dit voorstel in de loop van 2012 zal worden vastgesteld door de minister van SZW. Samenhang met andere ontwikkelingen Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een nieuwe werkinstructie voor Waterongevallenbestrijding door de brandweer. Deze werkinstructie vervangt de huidige Leidraad BWB uit 2004 en is een vertaling van de wijze waarop de brandweer invulling geeft aan de taakstelling Waterongevallenbestrijding. De werkinstructie geeft een normatief kader voor de invulling van de werkgeversverantwoordelijkheid rond waterongevallenbestrijding. Deze werkinstructie is een branchespecifieke vertaling van de Arbocatalogus Werken onder Overdruk. Onderwijscontent Het NIFV verwerkt de uitkomsten van de certificatieschema’s Brandweerduiker en Duikploegleider en de werkinstructie waterongevallenbestrijding door de Brandweer in een onderwijscontent. De werkinstructie Waterongevallenbestrijding door de Brandweer en de onderwijscontent zijn in november 2011 gereed voor besluitvorming. Meer informatie? Zie www.werkenonderoverdruk.nl of neem dan contact op met Mark Bokdam, voorzitter van de werkkamer Brandweer SWOD, e-mail: [email protected]

Voorstellen nieuwe kerngroepleden De kerngroep BWB is de laatste maanden van samenstelling veranderd, mede door het opvullen van de vacature van district Noord. De nieuwe kerngroepleden stellen zich aan u voor.

4

Dennis van Harten (Brandweer Leeuwarden)

Sinds 1 augustus 2011 heb ik het stokje overgenomen van Mark Bokdam als secretaris van de landelijke vakgroep Bestrijding Waterongevallen door de Brandweer en zit in die functie ook in de kerngroep. Ik ben als volgt te bereiken: Tel: 038 – 498 32 09 Mobiel: 06 – 101 604 99 E-mail: [email protected]

Mijn naam is Dennis van Harten, ik ben 39 jaar en woon in Grou, Fryslân. Ik ben gehuwd en sinds 18 weken de trotse vader van een dochter. Ik ben werkzaam voor Brandweer Leeuwarden in de functie van teamleider Materieel & Huisvesting/OvD. Binnen ons korps ben ik aanspreekpunt voor de bestrijding waterongevallen. Naast zo’n 10 jaar ervaring op verschillende functies binnen de brandweer ben ik 2 jaar bergingsinspecteur geweest bij SMIT Salvage Rotterdam. Mijn affiniteit met waterongevallen en water is deels gelegen in mijn achtergrond, de zeevaart. Ik ben NOB opgeleid als sportduiker en heb ooit mijn diploma brandweerduiker gehaald bij de Koninklijke Marine. Als kerngroeplid ga ik het district Noord vertegenwoordigen. Ik ben als volgt te bereiken: Tel.: 058 – 299 66 11 Mobiel: 06 - 433 655 36 E-mail: [email protected] Henk Oudshoorn (Brandweer Zwolle) Mijn naam is Henk Oudshoorn, ik ben 39 jaar en ben woonachtig in Putten. Ik ben werkzaam op de afdeling risicobeheersing van Brandweer Zwolle in het aandachtsveld Community Safety. Daarnaast ben ik sinds 2010 regionaal duikcoördinator voor de Veiligheidsregio IJsselland. In het verleden ben ik bij Brandweer Rotterdam-Rijnmond opgeleid als brandweerduiker.

Marco Verhoeven (Brandweer Midden- en WestBrabant) Ik ben Marco Verhoeven en ben werkzaam als adviseur Incidentbestrijding bij de regionale Brandweer Middenen West-Brabant. Tevens ben ik Officier van Dienst in Breda. Voordat ik bij de brandweer kwam werken was ik beroepsduiker. Ik heb de CAT A en B opleiding gevolgd bij de Genie, en ben werkzaam geweest bij duikbedrijf Vriens (nu Duikcombinatie Nederland) en als freelance beroepsduiker. Bij de brandweer ben ik brandweerduiker/duikploegleider en duikinstructeur geweest en heb tevens MAD-A gedaan. De duikopleiding voor de brandweer heb ik bij de Marine gedaan. 5 Namens het district Zuid-Nederland zit ik in de kerngroep met het thema Risicobeheersing. Ik ben als volgt te bereiken: Tel.: 076 – 529 66 77 E-mail: [email protected]

Nieuws uit de vakgroep BWB Op donderdag 13 oktober 2011 vergaderde de vakgroep BWB. Daar werden de BOBSLEE en SONAR gepresenteerd. Presentatie over de BOBSLEE De BOB-01 is ontstaan vanuit een gezamenlijk vertrekpunt tussen de brandweer en het bedrijfsleven. Gezamenlijk Vertrekpunt (GVP): - waterslachtoffer snel bereiken; - effectief hulp verlenen; - vergroten overlevingskansen; - verbetering arbeidsomstandigheden hulpverleners; - vernieuwing repressief optreden.

www.nvbr.nl/duiken

Er is nog geen goede oplossing om een drenkeling veilig en snel uit het water op een vlot te krijgen. Huidige nadelen: - weinig stabiliteit; - kost veel kracht; - weinig snelheid; - manipulatie slachtoffer. De oplossing is een tussenvorm: het gemotoriseerd voorttrekken van een reddingsvlot dat ook de mogelijkheid biedt tot ijsredding, genaamd BOB-01.

De aanpak van het haalbaarheidsonderzoek bestaat uit het beantwoorden van de volgende vragen: 1. Welke apparatuur is er nodig? 2. Voor welke toepassingen zijn de twee typen geschikt? 3. Welke resolutie is (minimaal) noodzakelijk om een betrouwbaar onderwaterbeeld te geven zodat het apparaat een veilig en kosteneffectief alternatief kan bieden voor de duikende hulpverlening? 4. Welke uitvoeringstypen zijn zinvol om als prototypen te bouwen in fase 2?

Er is een drietal testen gedaan met BOB-01. Conclusies: - kantelprincipe werkt ook bij grotere personen; - slachtoffer moet vlak kunnen worden gelegd; - extra handgrepen nodig om jezelf op het vlot te trekken; - hulp van 2e hulpverlener via de zijkant.

Wilt u hierover meer weten? Neemt u dan contact op met Jack Ruibing, Programmadirecteur Kwaliteit en Innovatie bij Brandweer Veiligheidsregio Haaglanden via e-mail: [email protected]

Presentatie over SONAR door Techno Diving Techno Diving ontwikkelt beeldvormende apparatuur voor onderwater en gebruikt deze ook voor plaatsbepaling, opsporing en berging van objecten onder water. Op dit moment zit Techno Diving in een haalbaarheidsproject. In dit project wil Techno Diving een samenstelling maken van sonarcomponenten uit de ‘survey’ industrie en deze geschikt maken voor hulpverleners in hun taken als reddings- en bergingsduikers.

www.nvbr.nl/duiken

Het combineren van beproefde sonartechnologie van de jongste generatie uit de offshore survey met industriële micro-elektronica moet leiden tot een handzaam, snel inzetbaar, plug and play inzetmiddel bij verkenning, onderzoek en oriëntatie onder water. Door de innovatie is de duiker niet meer (of beperkt) nodig voor de tijdrovende opsporing. Immers het apparaat heeft de objecten al in beeld gebracht. De duiker kan direct op het doel af om zijn/haar reddende of bergende activiteiten uit te voeren.

Meer informatie? Neem contact op met Maarten Smelt, kerngroeplid met portefeuille materieel, via e-mail: [email protected]

Deze nieuwsbrief is een uitgave van de NVBR en is bestemd voor alle brandweerduikteams en andere betrokkenen. Aan deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend. Vragen, opmerkingen, tips en suggesties zijn welkom. U kunt daarvoor contact opnemen met Henk Oudshoorn (secretaris vakgroep BWB) via e-mail [email protected]

6