7 november e JAARGANG NR. 11 AFSCHEID

7 november 2014 29e JAARGANG NR. 11

AFSCHEID Door mijn aanstaande pensioen loop ik te mijmeren over afscheid, over loslaten, over de voorbije tijd, over het leven, het leven dat altijd maar doorgaat. Het lijkt nog zo kort geleden dat ik achterop de fiets door mijn moeder naar de kleuterschool gebracht werd – overigens niet tot mijn genoegen. En nu ben ik 65. Ik hoor al bijna tot de doelgroep van mensen die ik altijd nagelopen heb! Wat gaat het leven snel. Wat kan het door je vingers glippen als je niet oppast. Terugkijkend denk ik: wat heb ik me soms druk gemaakt over dingen die er niet echt toe deden, of doorgekauwd op dingen die nu eenmaal gebeurd waren zoals ze gebeurd waren. En anderzijds niet altijd genoeg waardering gehad voor het kleine geluk. Waarom kan een mens op zijn achttiende nog niet de wijsheid hebben die hij op zijn 65e heeft? Het zou zo van pas komen. Een van de belangrijkste dingen in het leven: geniet van al het goede en van al het kleine geluk dat je in je leven tegemoet komt. En natuurlijk ook van het grote geluk! Eén van de goede dingen in mijn leven was mijn werk hier in Rijswijk. Ik heb hier fijn gewerkt in een warme gemeenschap waar plaats is voor mensen van allerlei slag. Toen ik net begon, in juni 2010, was dat lastig: men kende mij niet en er had net een artikel in de krant gestaan over mensen met een babbeltruc, die probeerden binnen te komen door te zeggen dat ze van de kerk waren. Ja, dan ben je niet snel geneigd om een wildvreemde mevrouw binnen te laten. Ook moest ik mijn weg vinden in een plaats waar ik heg noch steg kende. Ik raakte dan ook voortdurend de weg kwijt. Op mijn ‘kerkelijke fiets’ - die nu in dienst staat van de diaconie, want Therese rijdt erop - regende ik soms zo nat dat ik als ik bij iemand binnenkwam, om een handdoek moest vragen om op te zitten, zodat de bank niet nat zou worden. Maar op een gegeven moment kreeg ik door dat je met tram 17 bijna overal in Rijswijk kunt komen, of anders wel met bus 18. Wat heeft zo’n tram een fijn tempo, niet te snel en niet te langzaam, en wat is hij heerlijk droog en warm! Dezer dagen rijd ik soms expres met tram 17 naar Hollands Spoor, en niet met de sprinter die er natuurlijk veel korter over doet, gewoon om alle herfstkleuren onderweg goed te kunnen zien. Klein geluk! De afgelopen viereneenhalf jaar ben ik bij velen van u over de vloer geweest. Vaak onverwacht en op rare

tijden: half één ’s middags, aan het eind van de middag tegen vijf uur… Toch hebben velen van u mij binnengelaten: een, vooral in het begin, onbekende vrouw die zei dat ze van de kerk kwam. U heeft mij laten delen in de dingen die u meegemaakt had: de blije, de droevige, de zorgelijke. Vaak hebben we heel intense gesprekken gehad. Ik dank u voor het vertrouwen dat u in mij gesteld hebt. Ik dank u ook voor de wijsheid en levenservaring waarin u mij hebt laten delen. Niks doen is niks. Ik heb voor de komende tijd het oppoetsen van mijn kennis van Grieks en Latijn op het programma staan. Velen van u zal dat misschien niet aantrekkelijk lijken, maar ik heb het lezen van oude talen altijd fascinerend gevonden. Je lijkt als het ware terug te gaan in de tijd. Net zoiets gebeurt er bij het uitpluizen van stambomen – en dat blijf ik ook doen. Van oorsprong ben ik historicus en die interesse steekt toch altijd weer de kop op. Op 23 november neem ik afscheid in de Nieuwe Kerk. Maar u ziet mij nog wel eens terug, want ik blijf preekbeurten doen. Intussen wens ik u allemaal het allerbeste.

1

2

Zorgcentrum Onderwatershof Van Vredenburchweg 26 19.00 uur Theaterzaal

Geestelijke Verzorging van Doven gecomb.dienst 10.00 uur

Zorgcentrum Sammersbrug Lichtenbergweg Den Haag 10.30 uur Dienst in Sam Sam 1e etage Reinier de Graaf Gasthuis Delft B-gebouw 10.00 uur

Zorgcentrum Steenvoorde Gen. Spoorlaan 62 10.30 uur

Huize Westhoff Julialaantje 38 11.00 uur

Nieuwe Kerk Steenvoordelaan 364 10.00 uur

Oude Kerk Herenstraat 62b 10.00 uur

Mw. P. Kool Gedachtenisbijeenkomst

Vrijdag 14 november

Dhr. C.L. Smit Dienst van Woord en Gebed

Pastoor J.L. Groenewegen / Mw. H. Smeele Eucharistieviering

Ds. A.E.J. Schutmaat Dienst van Schrift en Tafel

Ds. R. van Essen (Delft)

Ds. M. de Leeuw Oogstdienst m.m.v. de Johannescantorij

Zondag 9 november

Vrijdag 21 november

Ds. E. v/d Wolf-Kox Koningkerk Voorburg

Pastor J. van Slagmaat Woord- en Communieviering

Ds. W.D. Davids Dienst van Schrift en Tafel

Mw. E. Geelen Woord- en Communieviering

Ds. A.M. Spijkerboer Doopdienst

Ds. L.S. Karreman

Zondag 16 november

Ds. M. de Leeuw Dienst van Schrift en Tafel

Vrijdag 28 november

Mw. J. Moggré Dienst van Woord en Gebed

Ds. Adri van Oudenallen Dienst van Woord en Gebed

Dhr. J. Medenblik Woord- en Communieviering

Ds. J. van Westenbrugge Dienst van Woord en Gebed

Ds. L.S. Karreman Afscheid mw. A. van Kleunen

Ds. M. de Leeuw Gedachtenisdienst m.m.v. cantorij Oude Kerk

Zondag 23 november

KERKDIENSTEN / SAMENKOMSTEN

Vrijdag 5 december

Ds. J.T. v/d Wolf Koningkerk

Ds. J. Kievit De Hoeksteen, Dr. A. Schweitzerlaan 2, Benthuizen

Ds. J.W. van ’t Hoff Dienst van Woord en Gebed

Vrijdag 12 december

Voorburg

Pastor G. Lansbergen Woord- en Communieviering

Mw. Bernadette Janssens Woord- en Communieviering

Ds. H.J. Groenewegen Dienst van Woord en Gebed

Dhr. J. Aalders Woord- en Communieviering

Ds. L.S. Karreman Dienst van Schrift en Tafel m.m.v. de Johannescantorij

Ds. R. Steenstra (Leiden)

Zondag 7 december tweede zondag van Advent

Ds. M. Pfähler Dienst van Woord en Gebed

Leger des Heils m.m.v. Muziekgroep LdH

Ds. A.M. Spijkerboer Dienst met Cantate

Ds. M. de Leeuw

Zondag 30 november eerste zondag van Advent

K

d

s

k

Kerkrentmeesters waar in dit nummer Kerkdiensten 2 Visie Jeugdbeleid 3 Adventvespers 3 Bij de diensten 3 The Bethlehem Experience 4 Cantate 5 Kribbetocht 5 Gaven 5 Kerstcatechese 7 Project 45 67 7 Kili-Challenge 7 zondagmiddaginloop Kerkenraad 8 Oud-Rijswijk 9 Midden-Rijswijk 9 Nieuw-Rijswijk 10 Seniorenpastoraat 11 Diaconieuws 11 Dank Slimme Boefjes 12 Jeugdwerkseizoen 12 Diaconale kalender 12 Sirkelslag KIDS 12 Ds. M. de Leeuw Oogstdienst nieuwe stijl 12 Oosterdwarsstraat 31, 2315 LN Leiden Bijbelleesrooster 13 e-mail: [email protected] Mutaties 13 Kerkelijke berichten 13 Lezers schrijven 13 Maaltijd 14 Antependia opnieuw in gebruik 14 CD presentatie Orgel Oude Kerk 15 Musical Marcus 15 Schoolkerkdienst Het Kristal 15 Verrijking, verrassing, inspiratie 16 Bijbel in gewone taal ? 17 Gewassen door gebed 17 Verslag Jongerendienst 20 Colofon 20

inzamelen van gaven

Pastorale sectie Oud-Rijswijk

Van Binnenuit

Solidariteitskas / Leesgeld Kerkblad 2014

Bijbelleesrooster Kerkelijke mutaties U bent gewend in de maanden mei en juni een acceptgiro te ontvangen voor de betaling van uw bijdrage aan de solidariteitskas en het leesgeld voor het kerkblad. Door invoering van het nieuwe betaalsysteem bij de banken (u weet wel IBAN, waardoor we nu lange bankrekeningnummers hebben) is er helaas enige vertraging ontstaan. Daarom zijn bij dit kerkblad twee acceptgiro’s bijgesloten voor bovenge-noemde doeleinden voor het jaar 2014. Wij betreuren deze vertraging en bieden onze verontschuldiging aan. Namens het college van kerkrentmeesters Ruud van Dijk en Ger den Ouden (penningmeesters)

Bijeenkomst Visie Jeugdbeleid zondag 16 november, 11.30 uur in de Nieuwe Kerk Sinds het voorjaar wordt er door een enthousiaste groep mensen uit ons midden (hierna te noemen: de Visiegroep) intensief nagedacht over een nieuw Jeugdbeleid voor onze PG Rijswijk. Dit onder de bezielende leiding van JOP-adviseur Jonna v.d. Berge. De nieuwe visie heeft inmiddels vorm gekregen en momenteel worden diaconaal ouderenwerk alle activiteiten voor de jeugd in onze gemeente tegen het licht van deze visie gehouden, om te zien wat beter en anders kan.

Cantate in de Nieuwe Kerk

ontmoeting

Graag willen we nu de gemeenteleden inlichten over de nieuwe visie en onze bevindingen daarmee, zodat u er kennis van kunt nemen en met vragen en bij komen. ons... Zo verzamesuggesties kunt len we de nodige feedback voor het finale plan. Want de bedoeling is natuurlijk dat de nieuwe visie gemeentebreed gedragen en uitgedragen wordt.  Daarom nodigen wij u graag uit voor een bijeenkomst op zondag 16 november, van 11.30 uur (dus na de kerkdienst) tot 13.00 uur in de Nieuwe Kerk. Voor een lunch wordt gezorgd, maar daarvoor wel graag opgeven bij Michiel de Leeuw ([email protected]). Van harte welkom!

Kerkteam OK

Kerkteam NK

Adventsvespers in de Oude Kerk op zondagmiddag In de komende adventstijd bent u van harte welkom in de Oude Kerk bij twee vespers en een samenzangmiddag.

Oude Kerk Open

De eerste vesper op zondag 30 november (eerste advent) staat in het teken van de middeleeuwse mystica Hildegard von Bingen. Anjelien Schutmaat zingt enkele Latijnse gezangen van Von Bingen en de gemeente zingt enkele van haar teksten op moderne melodieën. Voorganger is ds. Anne Marijke Spijkerboer, kenner van het werk van Hildegard von Bingen. Zondag 7 december, tweede advent, is er een samenzang van geliefde en bekende, maar ook nieuwe adventsliederen uit het Liedboek. Anton Pauw bespeelt het orgel, Henny Heikens leidt de samenzang. 14 december is vanouds de vrolijke adventszondag: Gaudete! Verheug u! Voorganger is ds. Michiel de Leeuw, medewerking wordt verleend door Heleen van Camp, dwarsfluit. Aanvang is steeds 16.00 uur. Henny Heikens

kerkradio en kerktelevisie

‘t

project 45 67 

Zondag 9 november Crèche: Ira Spannenburg Kindernevendienst: Tineke Visser Oogstdienst De ‘Dankdag voor gewas en arbeid’ valt traditioneel op de eerste woensdag van november. En op de zondag die daarop volgt – ook weer traditie – wordt bij ons de Oogstdienst gevierd. Dit soort speciale bededagen zou zelfs teruggaan tot de Middeleeuwen (over traditie gesproken). In tijden van onzekere oogsten en dus onzekerheid over het bestaan vonden bid- en dankdag veel weerklank. Met de Nederlandse oogst zit het in onze tijd meestal wel goed, maar de factor arbeid en de daarmee samenhangende beloning Mw. drs. A.W. van Kleunen lijken juist onzekerder geworden. Beroepen Havenkade 2312 RT Leiden verdwijnen,24, vaste contracten worden telefoon: 071en514 schaarser de 2530 werkloosheid is door de e-mail: [email protected] economische crisis sterk toegenomen. Pensioenen worden voor lange tijd niet geïndexeerd. En hoeveel verschilt menig ZZP-er eigenlijk van de bijbelse dagloner? Daarover gesproken, het verhaal over de werkers in de wijngaard uit Matteüs 20 staat centraal in deze dienst. Een kritisch verhaal, dat de gangbare economische wetten in twijfel trekt: heeft een mens recht op wat hij verdient of op wat hij nodig heeft? In deze oogstdienst brengen we ook onze dankbaarheid tot uiting voor alles wat wij ontvangen: goed om daar bij stil te staan en de vanzelfsprekendheid te doorbreken. We zullen zelf fruitbakjes vullen en gaan uitzetten in onze omgeving, om de gaven die we ontvangen ook door te geven. Want delen is vermenigvuldigen. Op deze zondag zal de Johannescantorij o.l.v. Philip Meijer haar medewerking verlenen! Ds. Michiel de Leeuw

Vanuit de kerkenraad

Seniorenpastoraat

Maaltijd

Kerkelijke berichten Lezers schrijven

Zondag 16 november Crèche: Linda Gort Kindernevendienst: Franka Brouwer De schapen en de bokken Deze tekst over het oordeel van de Mensenzoon heeft iets beangstigends maar ook iets bemoedigends. U kunt het vast lezen in Matteüs 25 vs 31 t/m 46. Het beangstigende is natuurlijk het eind van het Schriftgedeelte waarin de bokken de eeuwige straf wordt aangezegd. Het bemoedigende zit in de verbazing van de schapen dat zij bij de kudde horen. Want ze hebben nooit iets bijzonders gedaan, vinden ze zelf. Het is het meest gemakkelijk om alleen de toegankelijke en prettig aandoende teksten uit de Bijbel te lezen. Het vraagt moed om je ook te willen verdiepen in een tekst die vragen en misschien zelfs irritatie oproept. Maar het heeft ook iets spannends: je weet niet precies waar je uitkomt, maar het zou ook wel eens verrassend kunnen zijn! Ds. Susan Karreman 3

K Zondag 23 november Crèche: Annie v/d Velde Kindernevendienst: Alie Goddijn Gedachtenis van de overledenen Op deze laatste zondag van het kerkelijk jaar staan we in de Oude Kerk stil bij degenen die in het afgelopen jaar zijn overleden. Verdwenen uit onze kring, maar niet uit onze gedachten. We noemen hun namen, die na het overlijden geschreven zijn op witte stenen. Familieleden van de overledenen worden speciaal voor deze dienst uitgenodigd. Zij krijgen na afloop het steentje van hun dierbare mee naar huis. Voor alle aanwezigen in de kerk is er gelegenheid om een kaarsje aan te steken voor iemand die zij zelf moeten missen. Op deze zondag lezen we uit de brief aan de Tessalonicenzen, hoofdstuk 5, vers 1 – 11. Paulus spreekt hierin troostende woorden, ook over de doden die wij betreuren. Omdat we aan Christus toebehoren, zijn we niet gekluisterd aan de nacht en de duisternis, maar zijn we kinderen van het licht. In leven en sterven. Wat dit betekent, zullen we met elkaar onderzoeken. De Cantorij Oude Kerk zal een speciale bijdrage leveren aan deze dienst, met o.a. stukken uit Ein Deutsches Requiem, van Johannes Brahms. De solopartijen worden hierbij vertolkt door Marike Verbeek en Klaas Aantjes. U bent van harte welkom in deze bijzondere dienst. Ds. Michiel de Leeuw Zondag 30 november Eerste zondag van Advent Crèche: Miruca Martinez Kindernevendienst: Tineke Visser In deze Adventsperiode is het thema: Verderkijkers. Zowel in de Oude als de Nieuwe Kerk volgen we week na week dezelfde lezingen en die sluiten in de Oude Kerk aan bij het project in de Kindernevendienst. Zo kijken we allemaal – jong en oud - dezelfde kant uit. Verderkijkers zijn mensen die verder kijken dan anderen. Zij zien iets wat niet iedereen ziet. Soms is het nog ver weg, achter de horizon zelfs. De verderkijkers zien het en vertellen erover. Zo heb je daar Johannes de Doper, die vertelt over degene die na hem komt. En de profeet Jesaja kijkt nog verder: die ziet een vergezicht over een wereld vol vrede en geluk. En Maria, de aanstaande moeder van Jezus, zij vangt een glimp op van de liefde van God. Wij kijken op onze beurt naar de verderkijkers. We kijken met hen mee, waardoor we steeds meer te zien krijgen van het licht dat het donker doorbreekt. Zo komt Kerst steeds meer in zicht. Op de Eerste Adventszondag is de verderkijker de deurwachter uit Marcus 13, een verhaal over verwachting. Zijn heer is op reis gegaan en heeft zijn bedienden gevraagd om op het huis te passen. De deurwachter staat dag en nacht op de uitkijk om te zien of zijn heer al weer thuiskomt. Wie ‘vol verwachting’ leeft, die lijkt op die deurwachter. Maar ja, zo’n hart vol verwachting, houd dat maar eens vol… Ds. Michiel de Leeuw 4

Zondag 7 december Tweede zondag van Advent Crèche: Linda Gort Kindernevendienst: Heleen Heidinga Wereldwinkel in de Oude Kerk Op zondag 7 december is er weer een stand van de Wereldwinkel in de Oude Kerk. Naast de gewone artikelen kunt u een keus maken uit kerstspullen. Tot dan, Cees van den Akker

Zondag 9 november Crèche: Wil Pors Kindernevendienst: Astrid Spuij Zondag 16 november Crèche: Toos van Dokkum Kindernevendienst: Nelly Vos Doop 1 Tessalonicenzen 4: 9-12; Ezechiël 34: 11-17 In deze dienst worden Mirthe Eline Allard en Tim Henricus Emanuel gedoopt. De tekst van Ezechiël is het lied van de goede herder. Ezechiël heeft ervaring met slechte herders. Daardoor raakten schapen kwijt of ze kwamen om, zozeer komt het erop aan. Het gaat hem om de zieke en zwakke schapen. Wat betekent dit voor de gezonde en sterke? Paulus spoort de gemeente van Tessalonica op een wat wonderlijke manier aan om nog meer te doen dan ze al doen – hij wil zijn mensen toch niet een burn-out in jagen? Met uw onderlinge liefde zit het wel goed, maar doe nog veel meer! En, zegt Paulus, verdien vooral je eigen brood, wees niet afhankelijk van mensen buiten de gemeente. Het zijn niet de bekende klanken en dus juist interessant om je erin te verdiepen. Ds. Anne Marijke Spijkerboer Zondag 23 november Crèche: Astrid Spuij Kindernevendienst: Bianca van Dalen Het stof van je voeten vegen! De hoofdlezing voor deze zondag is te vinden in Lucas 10 vs 1 t/m 11. De volgelingen van Jezus worden op pad gezonden met een heleboel adviezen in hun (geestelijke) rugzak. In werkelijkheid mogen ze bijna niets mee nemen. En als ze ergens niet welkom zijn dan wordt hun geadviseerd zelfs het stof van de straten van die stad af te vegen. Dus zich helemaal los te maken van hen die geen gastvrijheid boden. De volgelingen worden ook nog vergeleken met lammeren die zich onder de wolven gaan begeven: een hachelijk avontuur. Het zal er in deze dienst om gaan deze adviezen aan de eerste volgelingen te vertalen naar de gelovigen van ruim tweeduizend later. Of is

alles zo veranderd dat we er niets meer in herkennen? Samen met Annemarie van Kleunen, die na deze dienst afscheid zal nemen als ouderenpastor, zal ik me over deze tekst buigen. En Annemarie zal ook participeren in de dienst. We hopen dat we tot een aanvaardbare en uitnodigende uitleg kunnen komen! Ds. Susan Karreman Zondag 30 november Eerste zondag van Advent Crèche: Monique v/d Bijl Kindernevendienst: Mariska Nijdam Jesaja 63:19B – 64:8; Marcus 13: 24-37 De tekst uit Marcus vertelt over dreiging en waakzaamheid, over wat ‘de eindtijd’ is gaan heten. Het ligt voor de hand om met de verschrikkingen die we deze zomer – nog altijd uit de verte – beleefden te herkennen in wat Marcus zegt. Toch breekt niet nu pas de eindtijd aan. Marcus wordt al honderden jaren gelezen en de oproep tot waakzaamheid was voor ieder moment geldig. Jesaja roept naar God: ‘Als u toch zou afdalen!’, niet zomaar om de mensen te hulp te komen, maar om recht te spreken. Daardoor zullen veel mensen overigens echt geholpen zijn. Ook hier indrukwekThe Bethlehem Experience: Ervaar het ook! U kent vast het bekende verhaal uit het Lucasevangelie, over de geboorte van Jezus. Misschien is het wel zo bekend dat het niet meer echt iets zegt. De woorden zijn uitgesleten geraakt, de boodschap overbekend. Op vrijdagavond 12 december kunt u het weer als nieuw ervaren. Op een sprankelende avond zal het kerstevangelie op speelse wijze worden belicht: door muziek, filmbeelden, poëzie en niet te vergeten humor wordt het bekende verhaal nieuw gebracht. Vorig jaar was het een groot succes. Nu wordt weer een heel nieuwe opzet gemaakt. De creatieve figuren achter deze avond zijn musicus Arthur Vos en Hans Uijlenbroek, dirigent van het ritmisch koor St. Bavo uit Rotterdam. Door de vaart en speelsheid van het programma zal het ook zeker kinderen en jongeren aanspreken. Voor de bestrijding van de onkosten wordt een bijdrage gevraagd: e5,- voor volwassenen, e2,- voor kinderen. U kunt kaarten bestellen via de website van onze website van Van Binnenuit: www.van-binnenuit.nl Maar ook telefonisch bij Rina van den Broeke, tel.: 396 81 45 of Anneke van Exel, tel.: 397 63 85. Op zondag 30 november en 7 december zijn in de Nieuwe Kerk na afloop van de dienst ook kaarten te koop. De avond duurt van 20.00 tot 21.30 uur. Vanaf 19.30 uur is er koffie of thee. Deze consumptie is bij de prijs inbegrepen. Tijdens de avond zal er geen pauze zijn.

d

s

k

kende taferelen: bevende bergen en scheurende hemelen. Ds. Anne Marijke Spijkerboer Zondag 7 december Tweede zondag van Advent Crèche: Wil Pors Kindernevendienst: Nelly Vos Johannes de Doper als hoekige profeet Ooit iemand ontmoet die Johannes de Doper aardig vindt? Die kans is niet zo groot. We houden niet zo van mensen die ons een spiegel voorhouden. En zeker niet van mensen die onze spiegel liefst nog stuk breken ook. Johannes was zo’n figuur: hard soms en confronterend. Toch leren we hem in de lezing van deze zondag, Johannes 1 vs 19 t/m 28, ook kennen als iemand die bescheiden is en zichzelf niet zoekt. We worden allemaal liever gevleid dan bekritiseerd. Maar waarmee komen we uiteindelijk verder in ons leven? Met de lieve woorden of met iemand die ons ‘de waarheid’ zegt? Ds. Susan Karreman CANTATE IN DE NIEUWE KERK Op zondag 30 november 2014. Van Johann Sebastian Bach wordt uitgevoerd: Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 61 De medewerkenden zijn: Anjelien Schutmaat, sopraan Robert Buckland, tenor André Ticheler, bas Vocaal Ensemble Moteta Instrumentaal ensemble Philip Meijer, orgel Cantrix: Janey Keuning-van Dam Voorganger: ds. A.M. Spijkerboer Adventscantate in de Nieuwe Kerk. Deze zondag is het de eerste zondag van de Advent. Het woord Advent komt van het Latijnse ‘ad venit’: hij komt eraan! Dit was de kreet waarmee de komst van de keizer naar een stad werd aangekondigd, en de term waarmee de tijd van voorbereiding tot die komst werd aangeduid. Voor Christenen werd ‘Advent’ de naam van de voorbereidingstijd voor de Kerst, de komst van Koning Christus als kind op aarde. Een geliefde voormiddeleeuwse adventshymne (lied) was: Veni redemptor gentium (Kom, Verlosser der volkeren). Luther heeft de tekst ervan vrij vertaald en de melodie aangepast, tot een compact, krachtig gemeentelied: Nun komm, der Heiden Heiland. Een Nederlandse hertaling van dit lied is: Kom tot ons, de wereld wacht, Lied 433. Vers 2 van het lied verwijst naar Psalm 19 : 6, de verrijzenis van de zon als een bruidegom die uit zijn kamer komt, hier gebruikt als metafoor voor de komst van Jezus. In Bach’s tijd heeft de melodie onder invloed van de harmonie een verandering ondergaan: de derde toon van de melodie

ligt niet meer een hele, maar een halve onder de tweede en komt daardoor in een spannende verhouding (verminderde kwart) tot de volgende toon te staan, wat een mysterieuze sfeer oproept. Bach gebruikt in cantate 61, Nun komm, der Heiden Heiland, de eerste strofe van dit lied voor het openingskoor, dat de vorm heeft van een Franse Ouverture: langzaam – vlug – langzaam. Daarna klinkt het tenorrecitatief dat eindigt met de metafoor van de opkomende zon. De tenoraria smeekt Jezus ook in onze tijd naar zijn kerk te komen en ons te zegenen. In het basrecitatief antwoordt Jezus: “Zie, zie! Ik sta voor de deur en klop aan.” (Ook hier vinden we een reminiscentie aan de bruidegom.) Het kloppen klinkt in het pizzicatospel van de strijkinstrumenten. Vervolgens sluit het koor de cantate af met een Amen, gebaseerd op de melodie van het slot (Abgesang) van ‘Wie schön leuchtet der Morgenstern’ (Hoe helder staat de morgenster). Janey Keuning-van Dam, cantrix Nieuwe Kerk Kribbetocht vrijdag 19 december: wedstrijd Creatief met Kerst Op vrijdagavond 19 december vindt het evenement ‘Beleef de kerstsfeer in OudRijswijk’ weer plaats, ook wel bekend als De Kribbetocht. Een enthousiaste voorbereidingsgroep is al een flink deel van het jaar bezig met de organisatie. Het belooft weer een prachtig programma te worden in de Oude Kerk, voor jong en oud, met veel muziekoptredens, een levende Kerststal, samenzang, een Kerstquiz, een Crea-kraam, tentoonstelling van de Historische Vereniging Rijswijk, en uiteraard lekkers voor de inwendige mens. Het begint natuurlijk allemaal met de lampionnenoptocht en ook buiten de kerk is van alles te beleven tijdens de Christmas Late Night Shopping. Ook zal er die avond een wedstrijd worden gehouden onder de titel Creatief met Kerst. En u kunt meedoen! De opdracht is om een origineel kunstwerk te maken dat met Kerst te maken heeft: een sculptuur, bouwwerk, een foto, een schilderij, een pop, kaart, breiwerk, kortom: laat uw fantasie de vrije loop, zet uw talenten in en doe mee! De inzendingen worden in de week voor de Kribbetocht ingeleverd en op deze avond tentoongesteld in de kerk. Een deskundige vakjury zal bepalen welke deelnemer de Creatief met Kerstprijs wordt toegekend, alsmede de daarmee gepaard gaande eeuwige roem… In het volgende kerkblad leest u meer over het hoe en wanneer aanleveren van uw inzending.

inzamelen van gaven Zondag 9 november 1e inzameling: Mantelzorg Rijswijk Zorgen voor een dierbare die chronisch ziek of zondagmiddaginloop gehandicapt is, kan mooi en waardevol zijn. Dit neemt niet weg dat het zwaar kan zijn, emotioneel en lichamelijk. Bovendien kunnen er bij mensen die zorgen ook vragen ontstaan. De medewerkers van Mantelzorg van Welzijn Rijswijk zijn er om, als u een zorgtaak heeft, te adviseren en te ondersteunen. Misschien bent u bij de Dag van de Mantelzorg geweest. Maar Mantelzorg Ds. M. doet de Leeuw Rijswijk veel meer: thema-ochtenOosterdwarsstraat 31, bieden 2315 LN Leiden den, cursussen en het van een e-mail: [email protected] luisterend oor. U vindt de dames van Mantelzorg Rijswijk in Het Kruispunt. In het Kerkblad besteden we regelmatig aandacht aan de activiteiten. De collecte is deze zondag voor de organisatiekosten van Mantelzorg Rijswijk. Meer weten? www.welzijn-rijswijk.nl of 06 - 57 97 10 60 (Saskia Rovers) 2e inzameling: Kerk Deze inzameling is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven.

Pastorale sectie Oud-Rijswijk

Van Binnenuit

Zondag 16 november 1e inzameling: voor de kinderen in Jeugddorp De Glind 100 jaar geleden werd in Jeugddorp De Glind, bij Barneveld, het eerste kind in een pleeggezin opgevangen. Tegenwoordig wonen er ongeveer 120 uithuisgeplaatste kinderen en jongeren in gezinshuizen in De Glind. Kinderen die niet meer thuis kunnen wonen, omdat hun ouders niet in staat zijn voor hen te zorgen. Vaak hebben ze gedragsproblemen of beperkingen. De pleeggezinnen zorgen voor structuur, warmte en bescherming. De opbrengst van de collecte is bestemd voor de kosten in de jeugdzorg van het Jeugddorp De Glind. Meer info is te vinden op www.glind.nl Denkt u erover om misschien pleegouder te worden? Folders over pleegzorg in Rijswijk zijn in de kerk aanwezig. 2e inzameling: Kerk Deze inzameling is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven.

Bijbelleesrooster

Kerkelijke mutaties

Zondag 23 november 1e inzameling: voor bezoekwerk nabestaanden Leegte en gemis van een geliefde is moeilijk en maakt mensen soms eenzaam. Met bezoeken die we in onze gemeente aan de nabestaanden brengen, kunnen mensen hun verdriet, herinneringen en praktische zaken onder de aandacht brengen. Ook rond kerst wordt er door een bezoek en attentie aandacht gegeven aan de gevoelens van gemeenteleden. Wij vragen u het bezoekwerk te ondersteunen met uw gave. 2e inzameling: Kerk Deze inzameling is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven. 5

d

PROTESTANSE RIJSWIJK 125x95 ZW

29-05-2007

11:34

Pagina 1

K

Uitvaartzorg met de nadruk op zorg! Bij De Laatste Eer gaat aandacht voor uw persoonlijke wensen hand in hand met hoge kwaliteit. Voor algemene informatie kunt u onze brochure opvragen. Bent u geïnteresseerd in het lidmaatschap van onze coöperatie, wilt u informatie over een uitvaartverzekering, wilsbeschikking en/of Fonds van Vooruitbetaling dan kunt u bellen met 070 - 369 12 98. U kunt ook een briefje met uw wensen, naam en adresgegevens sturen naar: De Laatste Eer, antwoordnummer 11221, 2600 WC Delft (een postzegel is niet nodig).

ANTWOORDCOUPON

Eikelenburglaan 5 - Rijswijk - Telefoon 070 - 369 12 98 - www.de-laatste-eer.nl Deze coupon kunt u in een envelop, zonder postzegel, sturen naar De Laatste Eer, Antwoordnummer 11221, 2600 WC Delft. ■ Ik wil lid worden van de uitvaartvereniging (contributie € 5,- per jaar per huishouden incl. minderjarige kinderen). ■ Stuurt u mij uw kennismakingsbrochure. ■ Stuurt u mij een folder over Wilsbeschikkingen & het Fonds van Vooruitbetaling. ■ Ik wil een wilsbeschikking ontvangen om in te vullen. ■ Informeert u mij over de NKU Uitvaartverzekering

■ Ik wil meer informatie over . . . . . . . . . . . . . . . . .

d

......................................... Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geb. datum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode/Woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoonnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

BREESCHOTEN DOE HET ZELF

de nieuwe Christelijke Kalenders

• voor hout (gratis thuisbezorgd) • flexa en sikkens verven - mengrobot • ijzerwaren - gereedschappen

nu te koop bij:

GEESTBRUGWEG 34-36 2281 CL  RIJSWIJK TELEFOON 070 - 399 77 00 FAX: 070 - 398 93 55

• vakkundige voorlichting

BREESCHOTEN DOE HET ZELF GEESTBRUGWEG 34-36 2281 CL RIJSWIJK TELEFOON 070 - 399 77 00 FAX: 070 - 398 93 55

2015 Ichthusboekhandel Pelgrim Korte Poten 42 2511 EE Den Haag tel.: 070 - 380 05 76 www.ichthusboekhandel.nl

• voor hout (gratis thuisbezorgd) • flexa en sikkens verven - mengrobot • ijzerwaren - gereedschappen • vakkundige voorlichting

Loodgietersbedrijf Breukelman ENDEZANT 25 - 2285 LH RIJSWIJK ZH

telefoon 06 2249 8171 GAWALO - SANITAIR EN GASVERWARMINGSINSTALLATIEBUREAU

6

s

k

Zondag 30 november Eerste zondag van Advent 1e inzameling: Jeugdhuis Vliet en Burgh Al verscheidene jaren ondersteunen we als gemeente het Jeugdhuis Vliet en Burgh, het opvanghuis in Voorburg voor uithuisgeplaatste kinderen van 4 tot 13 jaar. Sinds kort worden ook alleenstaande tienermoeders opgevangen. Kinderen horen tot de meest kwetsbare groep in onze samenleving. In het jeugdhuis krijgen de kinderen structuur, liefdevolle zorg en begeleiding, zodat ze een warm huis ervaren en een positiever zelfbeeld krijgen. Na onze schenkingen voor welkomsttasjes en een speeltoestel kan het geld nu besteed worden aan het kledingbudget voor de kinderen en een bijdrage voor een eenvoudige uitzet voor de jonge moeders die weer zelfstandig gaan wonen. Dank u wel dat u vlak voor Sinterklaas aan hen wilt denken in gebaar en gebed. 2e inzameling: Pioniersplekken in Nederland Een Pioniersplek, een ‘kerk nieuwe stijl’. De Protestantse Kerk vindt het belangrijk dat er nieuwe vormen van kerk-zijn worden ontwikkeld. Plekken waar het Evangelie wordt verkondigd en waar mensen tot bloei komen. Van Bijbelverhalen bespreken in een café, een klooster nieuwe stijl, een huiskerk of internetkerk: het kan en mag allemaal. Vanuit onze kerk hebben we contact met de mensen van de Pioniersplek Wateringse Veld en Laakkwartier. De opbrengst van deze collecte is bestemd voor de pioniersplekken van de Protestantse Kerk. Van harte aanbevolen. Uitgangscollecte: Kosten cantate Waar de koorleden, die aan een cantate meewerken, vrijwillige zangers uit of van rondom de gemeente zijn, zijn de meeste solisten en instrumentalisten beroepsmusici, voor wie het een deel van hun werk is. Daarnaast zijn er aan de organisatie van een dienst met cantate administratieve kosten verbonden, o.a. voor de folders en affiches. Daarom wordt aan de uitgang een collecte gehouden ter bestrijding van de kosten van de cantate. Zondag 7 december Tweede zondag van Advent 1e inzameling: Charilove Nigeria In de Nigeriaanse samenleving is weinig plaats voor kinderen met doofheid, blindheid of een andere handicap. Bij Charilove mogen deze kinderen zijn en krijgen ze zelfvertrouwen door de dingen te doen die ze kunnen. De leraren en leiding zetten zich met veel geduld en liefde in om de kinderen te helpen met voeding, een veilige plek om te slapen, maar ook met onderwijs en vervolgopleidingen. Vorig jaar zijn nieuwe slaapzalen en een nieuw computerlokaal gerealiseerd. Er komen steeds meer kinderen bij. Uw geld wordt besteed aan een goede dagelijkse maaltijd voor de kinderen, aan opvang en aan onderwijs. De collecte wordt van harte aanbevolen door de ZWO

commissie van onze kerk. U vindt de nieuwsbrief van Charilove in de kerk. Website: www.charilove.nl 2e inzameling: Pastorale zorg Het is fijn als er mensen zijn die je verhaal willen horen, in tijden van vreugde, maar zeker ook in tijden van zorg en verdriet. Onze ouderlingen en predikanten spelen hierbij een belangrijke rol. Zij zijn er voor ons, maar ook voor gemeenteleden die niet in de kerk komen. De Protestantse Kerk helpt door handreikingen en cursussen aan te bieden. En jaarlijks is er de Landelijke pastorale dag, volgend jaar maart. Luisteren en een helpende hand bieden kunnen niet gemist worden in onze kerk. Deze collecte is bestemd om de cursussen en landelijke dag mogelijk te maken. Meer informatie: www.pkn.nl Uw gaven in de zendingsbussen worden gebruikt voor ondersteuning van de uitgezonden medewerkers. Wilt u in geld bijdragen aan het werk van de diaconie, dan is uw bijdrage welkom op NL30 INGB 0000 1213 12 ten name van Diaconie Protestantse Gemeente Rijswijk. U kunt er desgewenst een bestemming voor uw geld aan toevoegen. Dank u wel! Kerstcatechese: thema ‘Kerst onderdak’ Ook dit jaar houden we in de aanloop naar het Kerstfeest weer een kindercatechese in feestelijke sfeer! Dit keer staat het fenomeen van de kerststal centraal… en gaan we er zelf een maken! Intussen kijken we eens goed naar wie en wat er allemaal onder dat dak te zien zijn: ouders, kind, kribbe, dieren, herders, koningen. Het is een bonte stoet, maar wat betekenen ze allemaal? Kortom, houd je hoofd erbij en steek je handen uit de mouwen! En neem vooral een vriendje of vriendinnetje mee, als je dat leuk vindt. Voor wie: Alle kinderen uit Rijswijk van 6 t/m 12 jaar Wanneer: Maandagmiddagen 8, 15 en 22 december, van 15.30 tot 17.00 uur Waar: Ontmoetingswinkel JC09, Kerklaan 3 Aanmelden bij: ds. Michiel de Leeuw, email: [email protected] / tel.: 0642089096

't project 45 67 Lopers gevraagd Een van de doelen van project 45 67 is contact leggen met alle gemeenteleden in deze doelgroep. Toen ik twee jaar geleden aan de predikanten vroeg: wil je de gemeenteleden aankruisen die je kent, bleek dat zij 180 van de ruim 900 gemeenteleden aankruisten. Het is een uitdaging die zeker past bin-

nen het jaarthema: het onzekere voor het zekere. De uitdaging om bij alle adressen binnen deze doelgroep een groet van de kerk te brengen. En ja, dat kan ik niet alleen, dat kunnen we als contact groepje niet alleen, dus de vraag aan jullie: willen jullie in de maand november of december twintig flyers met antwoordkaart bezorgen en daarna, zo ongeveer binnen twee weken even langsgaan om even contact te leggen en eventueel de antwoordkaart op te halen. 832 flyers bezorgen... een klus, een uitdaging, spannend, ja dat is het allemaal. Als veertig mensen willen lopen, dan heeft ieder twintig adressen te gaan en dat is te overzien. Dus als je denkt, ja, aan deze eenmalige klus wil ik wel mijn steentje bijdragen, mail dan mereen, dit weekend naar ons nieuwe mailadres en ik zorg dat je een pakketje van twintig enveloppen met flyers krijgt om rond te bezorgen en weer op te halen. Het nieuwe mailadres van project 45 67 is: [email protected] Samen Eten en café Op 21 november gaan we weer Samen Eten. We hebben nu een groep die dit Samen Eten organiseert. Die groep bestaat uit: Elly Herbschleb, Fiona Klein Klouwenberg, Martien Schoots en Martha van Daalen. Zij nemen de organisatie voor hun rekening. Dat betekent niet dat zij altijd de kokers zijn. In ons eerste gezamenlijke overleg hebben we besloten aan het Samen Eten een Café te verbinden. Heb je geen zin om Samen te Eten of is het je te vroeg, kom dan rond 21.00 uur binnenwandelen voor een kop koffie of een glaasje. Wil je komen eten geef je dan op via ons nieuwe gmailadres: [email protected] met als onderwerp: Samen Eten. Heb je zin om op 21 november te koken, of te helpen met opruimen, geef dit ook aan in bovenstaand gmailadres. Sity Smedinga: e-mail: [email protected] of tel.: 070 - 396 79 22

Beste lezers, Hierbij het vervolg van mijn dochter Fleur en haar uitdaging ( = challenge) om de Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika te gaan beklimmen ten behoeve van War Child. In het vorige kerkblad heb ik u uitgelegd wat mijn Kili-Challenge inhoudt en deze maand wil ik u graag vertellen wat ik nu allemaal doe om het fantastische bedrag van 2400 euro voor War Child bij elkaar te sparen. 7

jk

Nieuw-Rijswijk kerkblad bezorger/ster

2400 euro? Voor slechts 12 euro helpt War Child een kind een jaar lang met voedsel, onderdak en psychologische hulpverlening. Dit betekent dat ik met 2400 euro 200 kinderen help. Samen met vier vrienden van mij met 9.00 u. die ook deze uitdaging aangaan streven e Kerk wij dus gezamenlijk naar 12.000 euro, met oftewel 1000 kinderen.

er

mer

ven

p

ie

k

eiden

er

ies

Diaconieuws

Diner Afgelopen 20 oktober ben ik met mijn vier reisgezellen hard aan de slag gegaan om een diner te realiseren, georganiseerd door restaurant Papermoon in Voorburg. De eigenaar gaf ons het fantastische aanbod om als donatie de kosten voor alle middelen voor een fantastisch diner op zich te nemen. Op die avond werden de gasten door ons in de watten gelegd, ikzelf in de bediening, en kregen zij een volledig verzorgd drie-, vier- of vijfgangendiner met een wijnarrangement. De bezoekers mochten zelf betalen wat zij wilden, dit alles als volledige donatie naar ons. Dit heeft ons zo’n 1950 euro opgeleverd, wat een fantastische beleving!

Kerkrentmeesters

Cantate in de Nieuwe Kerk

Kledingruil Samendiaconaal met de twee meiden van het stel ouderenwerk organiseer ik drie maal een kledingruil in Den Haag, Utrecht en Delft. De eerste twee in Den Haag en Utrecht zijn geweest en ook deze waren een groot succes. Er ontmoeting is ondertussen zoveel kleding gedoneerd dat we nu op zoek zijn naar een geschikte markt om deze kleding te verkopen. De opbrengst tot nu toe met deze actie: 160 euro.

bij ons...

Wijn voor War Child Dankzij slijterij De Wijnstok in Delft hebben wij een fantastische deal gesloten waar ook u wellicht wat aan heeft. De Wijnstok heeft speciaal voor ons wijn uitgezocht die wij tegen inkoopprijs mogen overnemen. Met deze speciaal geselecteerde Fairtrade wijnen ondersteunt u dus niet alleen onze Kili-Challenge, maar ook lokale Zuid-Afrikaanse wijnboeren. Per doos à 6 flessen kun je bijvoorbeeld één oorlogskind al een jaar lang deel laten nemen aan War Child programma’s! Er is keuze uit een rode Zuid-Afrikaanse Cabernet Sauvignon & Merlot en een witte Zuid-Afrikaanse Chardonnay voor 6 euro per fles. Cadeauverpakkingen zijn verkrijgbaar (en erg leuk voor de feestdagen!): 18 euro voor een dichte houten doos met 2 flessen naar keuze of 20 euro voor 2 flessen naar keuze in een houten doos met schuifdeksel. Mocht u interesse hebben in de wijn, benader mij dan via de e-mail of via mijn vader.

Kerkteam OK

Kerkteam NK

Oude Kerk Open

Zelf een actie opzetten? Mocht u nou zelf een goed idee hebben voor een actie, bijvoorbeeld een diner bij u thuis, een buurtfeest of een Piet voor Sinterklaas, schroom dan ook niet om mij te benaderen 8

Ds. A.M. Spijkerboer Gewoon telefoon:doneren? 396 3775 Dat [email protected] natuurlijk ook, graag zelfs! e-mail: Doneren gaat het bestt/mvia de website: Werkdagen: maandag donderdag. www.warchild.nl/actie/fleurs-kili-challenge aanwezig in Het Kruispunt (Dr. H.J. van Mooklaan 33) Liever niet3evia internet? Dan kan het de 1e en maandagochtend gestort wordenvan naar: van de maand 09.00 -12.00 uur en Naam: War Child van Holland Amsterdam dinsdagmiddagen 14.30te - 17.30 uur

IBAN rekeningnummer: NL56RABO0166366366 O.v.v. : Donatie Kili-Challenge Fleur Brouwer Laat u het dan wel even weten zodat ik War Child kan waarschuwen dat de donatie er aan komt? Voor contact of vragen gaat u naar: e-mail: [email protected] of telefoon: 06 236 17 930 Of neem contact op met mijn vader Tom Brouwer (Kerkrentmeester Oude Kerk) [email protected] ‘  

kerkradio en kerktelevisie

t project 45 67

Alvast bedankt. Fleur Brouwer

Vanuit de kerkenraad Waarom vergaderen we steeds als kerkenraad? Waarom komen we ten minste zes maal per jaar bij elkaar in de even maanden (en het moderamen in de oneven maanden)? Kunnen we de meeste kerkzaken niet gewoon per e-mail bespreken en besluiten nemen? Waarom moet het zo veel tijd kosten en is het wel noodzakelijk en nuttig dat we bij elkaar komen? Is het prettig om met elkaar te vergaderen? Mw. drs. A.W. van Kleunen

Seniorenpastoraat

Havenkade 24, 2312 RT Leiden Iktelefoon: kan hier071 met514 intussen 2530 zes jaar ervaring als [email protected] op antwoorden dat het beslist e-mail: goed is dat we elkaar als leden van de kerkenraad regelmatig gezamenlijk ontmoeten in een vergadering. Ja, het is nuttig en noodzakelijk om bepaalde onderwerpen met elkaar om de tafel te bespreken en besluiten te nemen. Maar het is vooral ook van belang dat we elkaar allemaal regelmatig zien en spreken: niet alleen voor de vele agendapunten, maar juist voor de onderlinge bekendheid en betrokkenheid. Juist om elkaar te kennen en waar nodig kennis en ervaringen uit te wisselen. Alleen dan kun je SAMEN kerkenraad zijn in en voor de gemeente. En ja, ik durf te stellen dat het ook prettig is om met elkaar te vergaderen: soms worden er best moeilijke onderwerpen aangesneden, maar ik merk ook iedere keer weer dat er kan worden gelachen bij de vergadering en dat de onderlinge betrokkenheid groot is.

Maaltijd

Kerkelijke berichten Lezers schrijven

Om elkaar als leden van de kerkenraad ook in een wat minder ‘formele’ setting te ontmoeten, heeft ds. Anne Marijke Spijkerboer ons uitgenodigd om in oktober bij haar thuis de vergadering te houden, direct na afloop van een gezamenlijke avondmaaltijd. Iedereen werd gevraagd iets van huis mee te nemen om met elkaar te kunnen eten en ds. Spijkerboer

K zelf heeft een grote pan heerlijke en stevige soep gemaakt. Goed om zo informeel met elkaar te kunnen spreken voordat anderhalf uur later de vergadering werd begonnen onder leiding van onze preses. Anne Marijke, geweldig bedankt voor dit leuke initiatief en voor je gastvrijheid voor onze kerkenraad! Maar ook wanneer we niet in de kerk maar in de huiskamer vergaderen moeten er stevige onderwerpen kunnen worden besproken. Het belangrijkste agendapunt was deze keer de jaarrekening 2013 van de Diaconie. Na een uitgebreide bespreking van de vele posten en uitgaven werd de jaarrekening goedgekeurd en vastgesteld, onder dankzegging aan de penningmeester. Ook verder is de Diaconie actief: er is besloten EUR 6000 noodhulp toe te kennen aan Artsen Zonder Grenzen in hun werk om de slachtoffers van de ebola-epidemie in West-Afrika hulp te bieden. Veel andere zaken stonden op de agenda. De lopende projecten van mw. Sity Smedinga (project 45-67) en anderen werden besproken. Ds. Karreman geeft verder vorm aan het project Kerk naar Buiten, waarbij o.a. weer de mogelijkheid is om met Allerzielen een kaarsje te branden in de Nieuwe Kerk, net als vorig jaar. Er kwamen toen veel mensen langs, met wie tal van gesprekken werden gevoerd. Verder werd in de vergadering gesproken over de nieuwe vorm van het ouderenpastoraat: in november en in januari organiseert ds. Spijkerboer opnieuw drie bijeenkomsten in Nieuw-Rijswijk, en ook ds. Karreman zal in Midden-Rijswijk oudere gemeenteleden gaan uitnodigen voor gezamenlijke bijeenkomsten en gesprekken. Na een inventarisatie van alle verdere informatie en ervaringen die de leden van de kerkenraad wilden aanbrengen, werd ook nog gesproken over het komende afscheid van mw. Annemarie van Kleunen, onze pastoraalwerker ouderenpastoraat. Ze is in september 65 jaar geworden en gaat nu met pensioen. Op zondag 23 november wordt afscheid van haar genomen in een bijzondere eredienst in de Nieuwe Kerk. Annemarie, nogmaals hartelijk dank voor alle goede pastorale zorgen die je voor onze Protestantse Gemeente Rijswijk en voor onze oudere gemeenteleden hebt betoond! Huibert van Eijsden, Scriba Kerkenraad.

d

s

k

Pastorale sectie Oud-Rijswijk Ds. M. de Leeuw

Ds. M. de Leeuw 31, 2315 LN Leiden Oosterdwarsstraat Oranjelaan 29, 2281 GA Rijswijk e-mail: [email protected] telefoon: 06 4208 9096 e-mail [email protected] Werkdagen: ma, di, do, vr Aanwezig in Ontmoetingswinkel JC09 2e en 4e dinsdag van de maand, van 14.30 tot 16.30 uur

Bericht uit de pastorie “Een horizon van eeuwigheid De juiste plaats De juiste tijd De wereld die zijn ogen sloot Het vaderland De moederschoot Het samengaan van hart en ziel Geluk dat uit de hemel viel” (Stef Bos)

Van Binnenuit

Bijbelleesrooster

Op woensdag 8 oktober jl. is onze zoon Tom ter wereld gekomen! Alles is goed gegaan en wij voelen ons zeer gelukkig en dankbaar met dit prachtige mannetje dat aan onze zorg is toevertrouwd. De geboorte van Tom is niet onopgemerkt gebleven in de gemeente en wij zijn dan ook rijkelijk bedeeld met vele kaarten, berichtjes, kadootjes en spontane gelukwensen. We kunnen helaas niet iedereen persoonlijk dankzeggen, maar bij deze wil ik u mede namens Marike heel hartelijk bedanken voor al deze goede, lieve wensen aan het adres van Tom en ons gezin!

Kerkelijke mutaties

Afscheid Frank Mullaart Per november neemt Frank Mullaart afscheid van het ouderlingschap, een taak die hij de afgelopen 10 jaar (!) voor onze gemeente heeft vervuld. Een groot deel van deze periode heeft Frank zich ingezet voor het Jeugd- en Jongerenwerk. Hij maakte tot 3 jaar geleden deel uit van de leiding van de Kindernevendienst en de Jeugdkring. En hij heeft zich vanaf de oprichting sterk gemaakt en ingezet voor Ontmoetingscentrum JC09. Daar verzorgde hij met zijn team ook jarenlang de maaltijden, iets wat hij gelukkig zal blijven doen tot de zomer van 2015. De laatste jaren is Frank ook nog voorzitter geweest van het Kerkteam Oude Kerk. Namens dit Kerkteam en de gemeente wil ik Frank dan ook heel hartelijk bedanken voor al zijn inzet. Wij zullen zijn enthousiasme, energie en kritische geest in het kerkenwerk ongetwijfeld gaan missen. Gelukkig kan ik ook meedelen dat Brechtje de Man weer dienst zal doen als ouderling in de Oude Kerk. Dat deed zij al sinds 1997, maar het afgelopen jaar heeft zij zich als ouderling geconcentreerd op de diensten in Westhoff. Ze is blij dat ze deze rust heeft genomen en dat ze zich nu weer volledig kan inzetten voor zowel

Westhoff alsontmoeting de Oude Kerk. En wij met haar! Pastoraat na afscheid Annemarie van Kleunen bij ons... Over het afscheid van Annemarie van Kleunen deze maand kunt u elders in dit kerkblad lezen. Ik wil volstaan met een dankwoord aan haar voor de prettige samenwerking gedurende mijn eerste jaar in Rijswijk. Annemarie heeft een ontelbaar aantal bezoeken aan ouderen gebracht in heel Rijswijk, en na het afscheid van Arjen Cuperus ook meer in deze sectie. Voor u als gemeentelid in de sectie OudRijswijk betekent dit dat u – afgezien van het bezoekwerk van het Zustercomité – verder op uw predikant bent aangewezen voor pastoraal bezoek. U zult begrijpen dat mijn tijd in deze beperkt is en ik daarom niet al het werk van Annemarie zomaar kan overnemen. Het is namelijk ondoenlijk voor mij om spontaan en/of structureel bij iedereen langs te gaan. Daarom is het van groot belang dat u het mij laat weten wanneer u behoefte hebt aan pastorale zorg. Of wanneer u dit van een ander weet, gezien zijn/haar situatie. Als ik zo’n verzoek krijg, zal ik snel reageren. Ik begrijp dat de drempel voor sommigen een beetje hoog is, om zelf aan de bel te trekken, maar ik hoop dat u dat toch doet.

Kerkteam OK

Kerkteam NK

Oude Kerk Open

Aanwezigheid in JC09 In de maand november ben ik weer de 2e en de 4e dinsdag te vinden in JC09, dat wil zeggen op 11 en 25 november, van 14.30 uur tot 16.30 uur. U kunt gewoon binnenlopen, voor even contact of een goed gesprek en een kop koffie. Bedoeld als een plek met een lage drempel. Wilt u graag dat ik bij u thuis langskom voor een pastoraal contact, laat u dat dan aan mij weten via mail of telefoon? Met een hartelijke groet, Ds. Michiel de Leeuw

Pastorale sectie Midden-Rijswijk Ds.L.S. L.S.Karreman Karreman Ds. Sloepkade9, 9,2725 2725EX EX Zoetermeer Sloepkade telefoon: 3788 telefoon: 079 360 3787 mobile: 06 4646 4646 2356 2356 mobile: 06 e-mail [email protected] e-mail: [email protected]

telefonisch bereikbaar via het mobiele telefonisch bereikbaar via het mobiele nummer en thuis van maandag tot en met nummer en thuis van maandag tot en met donderdag meestal tussen 18.00 en 19.00 u. donderdag meestal tussen 18.00 en 19.00 u. Iedere Iederedinsdag dinsdagaanwezig aanwezigininde deNieuwe NieuweKerk Kerk van (danbereikbaar bereikbaarmet met van10.30 10.30--12.00 12.30uur. u. (dan telefoon telefoonNieuwe NieuweKerk Kerk394 3943118) 3118)

Afscheid ouderenpastor Annemarie van Kleunen Op zondag 23 november neemt Annemarie van Kleunen afscheid als ouderenpastor. We zullen dan o.a. lezen over de uitzending van de volgelingen van Jezus. En dat ze het advies krijgen

waar in dit nummer

het stof van hun voeten te vegen als ze soms ergens niet welkom zijn. Annemarie is de afgelopen jaren de deuren langs gegaan en heeft overal aangebeld waar ouderen woonden die bij onze kerk horen. Mw. drs. A.W. van Niet altijd werd zeKleunen binnengelaten. Soms Havenkade 24, 2312 RT Leiden beperkte zich het contact tot de intercom telefoon: 514dichtgeslagen 2530 of zelfs071 tot een deur. Maar e-mail: vaak [email protected] ook kwam ze bij mensen binnen die nooit eerder bezoek van de kerk hadden gewild of ontvangen. Het moet je liggen: zomaar bij iemand aanbellen. Maar het heeft zeker gewerkt om bij zoveel mogelijk ouderen een signaal van de kerk af te geven. Met een grote blijmoedigheid en zeker ook met een zekere onverstoorbaarheid heeft Annemarie dit werk gedaan. Ze is de laatste in een rij van ouderenpastores die we de laatste jaren hebben gehad. Want helaas zal er geen opvolger komen, vanwege de financiële situatie van onze gemeente. Het pastorale werk dat in onze gemeente wordt gedaan, wordt meestal achter de schermen uitgevoerd. Juist vanwege het privacy-karakter ervan is het contact meestal alleen bekend bij de bezoeker en de bezochte. Zo is het ook bij Annemarie geweest. Vanaf deze plaats willen we haar bedanken voor haar inzet en haar liefde voor de mensen.

Seniorenpastoraat

Maaltijd

Kerkelijke berichten Lezers schrijven

Pieten in allerlei kleur! Het komende Sinterklaasfeest ligt onder vuur. We kunnen er vooral als volwassenen niet zo onbevangen naar toe leven als andere jaren. De kinderen zal het grotendeels ontgaan. Een aantal donkere mensen in onze samenleving voelt zich gediscrimineerd door de figuur van Zwarte Piet, die altijd het knechtje is en een beetje dom. Die altijd wordt uitgebeeld met dikke rode lippen en gouden ringen in zijn oor. En de blanke Sinterklaas? Die zit hoog te paard als heer en meester. Ik ben me door de hele discussie gaan realiseren hoe je als blanke ook ‘blank’ tegen de dingen aankijkt. Want het is me echt nooit opgevallen wat ik nu wel ga zien: dat het inderdaad niet prettig is voor gekleurde mensen om op die manier te worden neergezet. Al is het een spel en niet kwaad bedoeld: op deze manier worden wel stereotypen en vooroordelen ontwikkeld. Al komt het zwart van de Pieten oorspronkelijk van de schoorsteen, de Pieten die wij kennen lijken toch heel veel op de Moren van wie er vroeger velen in Spanje woonden. Als mijn kinderen nu nog klein waren dan zou ik hen demonstratief als groene en gele Pieten schminken en zo naar school laten gaan. Want door Pieten in allerlei kleuren te schminken wordt het feest er alleen maar kleurrijker op. En waarom ook niet eens een zwarte Sinterklaas op het paard? Het is ten slotte een spel en in een spel zijn de rollen uitwisselbaar. Sommige blanke mensen zeggen dat we ons ‘ons Sinterklaasfeest’ niet moeten laten afnemen. Maar is het Sinterklaasfeest dan alleen van de witte mensen? Of is een feest pas echt een feest als iedereen zich er goed bij voelt? Er wordt ons niets afgenomen als we de

kerkblad bezorger/ster Diaconieuws

Kerkrentmeesters

9

Cantate in de

P N

Ds. A.M telefoon e-mail: Werkda

aanwez (Dr. H.J de 1e en van de m dinsdag

s

k

K pijn serieus nemen van de mensen die zich er niet goed bij voelen. Het zal alleen maar meer een feest worden. Een heel gezellige Sinterklaastijd gewenst! In de kerk aanwezig Iedere dinsdag ben ik in de Nieuwe Kerk aanwezig van 10.30 tot 12.00 uur. Voor overleg, voorbereiding van activiteiten, kennismaking en gesprekken. Spontaan binnenlopen is mogelijk maar ook van tevoren een afspraak maken. De tijd wordt dan voor u gereserveerd. En als u thuis graag bezoek ontvangt, kunt u me op die tijd bellen maar ook (meestal) op werkdagen tussen 18.00 en 19.00 uur. Graag tot ziens, thuis, onderweg of in de kerk, hartelijke groet ds. Susan Karreman

Pastorale sectie Nieuw-Rijswijk Ds. Ds. A.M. A.M. Spijkerboer Spijkerboer telefoon: telefoon: 396 396 3775 3775 e-mail: e-mail: [email protected] [email protected] Werkdagen: maandag donderdag. Werkdagen: maandag t/mt/m donderdag. aanwezig in Het Het Kruispunt Kruispunt Aanwezig (Dr. H.J. H.J.van vanMooklaan Mooklaan33) 33) (Dr. de 1e 1e en en 3e 3e maandagochtend maandagochtend van de de van de van maand van- 12.00 09.00 uur -12.00 uur en maand 09.00 dinsdagmiddagen van 14.30 - 17.30 uur

Het Kruispunt Sinds een tijdje heeft de groep die om de twee weken de Soos organiseert een mand met boeken staan. Ieder die komt, kan er een boek inleggen en een boek uitnemen. Nu blijkt dat veel mensen er vooral boeken brengen – er gaat minder af. De afgelopen week zag ik iemand gebukt binnen komen, een boek uit de mand nemen en weer weggaan, roepend: “ik heb mijn boek-van-de-week weer!” Zo iemand reken ik mee als ‘binnenloper’ al is ‘   de vreugde wel van heel korte duur. Mijn komende zittingsdagen zijn 17 november, 1 en 15 december. Mw. C.K gaf e 10,00 voor de goede-doelenkas van de Crea.

kerkradio en kerktelevisie

t project 45 67

Vanuit de kerkenraad

Ouderenpastoraat Binnenkort krijgen de mensen die boven de 75 zijn en in Nieuw-Rijswijk wonen een uitnodiging voor een middag in de nieuwe serie ontvangsten die we voor november en januari organiseren. Inmiddels hebben we de lijsten van afgelopen mei en juni nauwkeurig doorgenomen. Ze zijn nu bijgewerkt en we hopen weer veel mensen te kunnen ontvangen, al zal het weer iets minder zijn dan in de zomer. Ik heb gemerkt dat deze middagen goed zijn om Mw. drs. A.W. Kleunen elkaar en mij te van spreken en – soms – te Havenkade 24, 2312 RT Leiden leren kennen. Wegens succes geprolontelefoon: geerd dus.071 514 2530 e-mail: [email protected] Ouderengespreksgroep Onder mijn collega ds. Meint Wind, die vorig jaar afscheid nam, is lang (ik meen

Seniorenpastoraat

10

twintig jaar) geleden een ouderengespreksgroep gestart. Men kwam om half 11 bij elkaar voor een kopje koffie en praatte van 11 tot 12 over een onderwerp dat zich ter plekke aandiende. De afgelopen jaren zorgde mw. Adrie van Luyk-Strik voor de koffie. Zij zorgde er ook voor dat de mensen die niet kwamen opgebeld werden om te vragen hoe het ging. Ondanks dit alles is de groep heel gestaag in aantal teruggelopen. Toen ik zeven jaar geleden de gespreksochtend voor één keer overnam, zaten er ruim twintig mensen. Nu waren dat er nog zes à zeven. Daarom hebben we begin oktober besloten de groep op te heffen, na zeer rijp beraad. Alle goede dingen stoppen ook weer een keer. Geen enkele gespreksgroep is eeuwig, ook deze niet. Veel mensen hebben er vele jaren goede uren beleefd. In Memoriam Op 5 september 2014 overleed Riek (Hendrika Cornelia) Huisman-van Veen. Ze werd 80 jaar. Riek was al langere tijd ziek. Het einde kwam niet onverwacht. Lange tijd wilde ze sterk blijven en vooral genieten van Co, de (schoon)kinderen en de kleinkinderen. Toen ze wist dat het niet lang meer zou duren, wilde ze haar dood onder ogen zien. Ze overzag haar leven en wist dat ze veel geluk ervaren had. Opgegroeid in een benauwde kerkelijke wereld, werd ze door een vriendin meegenomen naar een kerk waar ze meer ruimte voelde. Als onderwijzeres wist ze al veel over Bijbel en geloof. Ze was intelligent en leergierig. Zo deed ze belijdenis. De tekst die tot de laatste dag een rol voor haar speelde was Philippenzen 3:12: niet zij zelf kon Christus bevatten, maar ze was zelf gegrepen. Al actief in de Verzoeningskerk bleef ze zo lang ze kon meewerken bij de maaltijdgroep, zwaar werk met reusachtige pannen en het schillen van honderden aardappels. Ook begeleidde ze jarenlang de zondagmiddaginloop voor ouderen, nog opgezet door mijn voorganger ds. Marco Visser. Ik ben niet de enige die haar zal missen. De begrafenisdienst vond plaats op 13 september 2014 in de aula van Eikelenburg. Op zaterdag 25 oktober overleed Uty (Uilkje) Engelaan-Kromhout van der Meer op de leeftijd van 88 jaar. Uty woonde al een paar jaar in Westhoff. Haar man Anthon bezocht haar daar elke dag. Uty had van die guitige, stralende bruine ogen. De laatste jaren straalden ze minder en minder. Uty ging geestelijk achteruit en ten slotte herkende ze ook Anthon niet meer. Van oorsprong was ze Friezin en dat bleef ze ook toen ze met Anthon en de kinderen in Den Haag en later in Rijswijk woonde. Ze bleef de taal spreken en was ook op een andere manier een ‘echte Friezin’: ze kwam graag buiten en hield van wandelen en fietsen. Ze was zorgzaam. Die zorg breidde zich ook uit naar anderen die aandacht nodig hadden.

Van meet af aan kerkten Anthon en zij in de Verzoeningskerk en later met dezelfde trouw in de Nieuwe Kerk. De laatste jaren kwam Anthon er alleen. Vast stond dat ze vanuit de kerk begraven zou worden en zo geschiedde ook. Op 30 oktober was er de dankdienst voor haar leven aan de hand van Ps.116: 5,6: ‘De Heer beschermt de eenvoudigen. Machteloos was ik en hij heeft mij bevrijd.’ Zondagmiddaginloop Jarenlang verzorgde een groep gastvrouwen de ‘zondagmiddaginloop’, een mogelijkheid voor mensen die anders de hele middag alleen zouden zijn, om samen de boterham te eten en een klein programma mee te maken: spelletjes, een inleiding, een gesprek. De laatste tijd bestond het team van gastvrouwen uit Riek Huisman, Riet Vogel en Bep Korsman. Nu Riek Huisman er niet meer is, heeft de groep besloten op een andere manier verder te gaan. Nu geen programma meer aan het eind van de zondagmorgen en aan het begin van de middag, maar samen ergens gaan koffie drinken. De middagen werden met liefde en zorg voorbereid en ook hier hebben veel mensen mooie ogenblikken gehad. Nogmaals: doop Niet alleen Mirthe Eline Allard zal op 16 november gedoopt worden, maar ook Tim Henricus Emanuel Venmans, zoon van Mandy en Rick Venmans. Tim werd geboren op 23 juli jl. Mirthe heeft een ouder zusje en Tim een ouder broertje. We begroeten Tim heel hartelijk in ons midden. Het zal een volle en feestelijke dienst worden! Doopkaarsen Jaren lang heeft Huib Smit niet alleen elk jaar een nieuwe Paaskaars beschilderd, maar ook voor de doopkaarsen gezorgd. Elke dopeling kreeg een speciaal door hem beschilderde kaars met de namen van de dopeling. Ik hou altijd van het feestelijke van een doopdienst, waarin iedereen meewerkt om er iets moois van te maken. Ik heb al verschillende keren gemerkt hoezeer zo’n persoonlijke kaars door de doopouders gewaardeerd wordt. Huib had al aangekondigd te willen stoppen met het maken van de Paaskaars. Nu zullen de dopelingetjes van 16 november de laatsten zijn die een door hem gemaakte doopkaars meekrijgen. We zijn Huib dankbaar dat hij er zo lang zoiets moois van heeft kunnen maken. Reis naar Israël oktober 2015, voorlichtingsavond De tijden voor een reis naar Israël zijn niet gunstig, daar is het reisbureau dat onze reis organiseert zich van bewust. Sommigen vroegen me al: is het wel verantwoord om nu te gaan? Zelf houd ik me aan de reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Als er niet gereisd kan worden, zullen zij dat zeker melden.

d

met

er

ven

e

iden

r

ses

k

Van 11 – 19 oktober 2015 reizen we dus bij voldoende belangstelling door Israël. De bekende toeristische punten zullen worden aangedaan (Massada, Dode Zee, Yad Vashem, de grotten van Ein Gedi, Nazareth), maar ook zijn er ontmoetingen met Joodse Israëli’s en met Palestijnse christenen, zodat u zelf een beeld kunt krijgen van de buitengewoon ingewikkelde situatie. Bovendien hopen we een synagogedienst mee te maken. Een voorbereidingsavond vindt plaats op 20 november a.s. om 20.00 uur in de Nieuwe Kerk. Ieder die een vaag vermoeden van belangstelling heeft, is welkom. Niemand wordt nog ergens op vastgelegd!

Kerkrentmeesters

Cantate in de Nieuwe Kerk

diaconaal ouderenwerk

Vijf misverstanden over rouw Vorig jaar kwam een nieuw handboek over rouw uit: Ze zeggen dat het over gaat van Johan Maes. Niet alleen vanwege ontmoeting mijn eigen geschiedenis verdiep ik me hierin, maar ook omdat ik vele mensen opzoek die met hetzelfde te maken hebben. Naar aanleiding van de verschijning van dit boek een paar misverstanden over bij ons... rouw: 1. Verlies moet je verwerken, loslaten of ‘een plekje geven’. De schrijver noemt dit de gangbare cliché’s rond rouw. Ze kloppen geen van alle. Verlies verwerk je niet, ‘afval verwerk je’, zoals ik van Riet Fiddelaers al eens citeerde. Dat je het zou kunnen loslaten is ook een vergissing. Het houdt jou vast en je daar tegen verzetten kost nodeloos extra verdriet. Een vader die bij een ongeluk twee kinderen verloor, zei tegen de dominee: “En gaat u me nooit en nooit zeggen dat ik het ‘een plekje moet geven’. Dit is te groot om ooit netjes in het leven een plaats te krijgen.” 2. Iemand die snel na de dood van de geliefde vrolijk is, ‘verdringt zijn verdriet’ of ‘loopt ervoor weg’. Ook dát is niet zo. Wie iemand verloren heeft, moet zijn leven opnieuw ontwerpen. Een opleiding tot meubelmaker of een pottenbakkerscursus volgen geven afleiding en op den duur ben je ook blij dat je iets moois kunt afleveren. Ieder heeft daar zo zijn eigen manier in, in vakjargon: zijn eigen ‘copingsstrategie’. Sommigen gaan hardlopen, anderen gaan vaker koffie drinken bij de buren. 3. Het omgekeerde: iemand die na jaren nog regelmatig verdrietig is ‘zwelgt in zijn/haar verdriet’. Ook niet waar: het slaat zo nu en dan inderdaad weer toe, ook na tien jaar kan de klap hard aankomen. Op andere momenten heeft je levenskracht de overhand. 4. Het eerste jaar is het ergste. Voor de omstanders is dat vaak zo. Er zijn andere noden en soorten verdriet die op den duur op de voorgrond raken, heel begrijpelijk. De meeste mensen vragen er niet meer naar. Toch hoor ik soms ook dat het tweede jaar erger is. Dat je geliefde niet meer terug komt wist je al, maar het gaat nu ook in je botten zitten. De lege plaats is definitief.

Kerkteam OK

Kerkteam NK

Oude Kerk Open

kerkradio en kerktelevisie

Wanneer het verdriet zich aandient, is het soms erger dan in het begin. 5. Het gaat in de loop van de tijd langzaam beter. Nee, het gaat anders. Je leeft in twee werelden (vakjargon: in een ‘duaal systeem’), die van het verdriet en die van de vitaliteit. Je leven verandert vanaf het begin gestaag, dat wel. Maar verdriet en vitaliteit blijven ‘   naast elkaar bestaan. Je leeft niet zozeer in een stijgende lijn als wel in een op en neer gaan. Vaak gaat het (heel) goed, soms gaat het nog steeds (heel) fout. Die stemmingen wisselen elkaar af.

deren en haar twee achterkleinkinderen. Complicaties aan een wond aan haar voet, veroorzaakt door een fietsongeluk, hebben uiteindelijk haar dood veroorzaakt. Ze is 93 jaar geworden. Op 27 oktober hebben we haar begraven. Met als schriftlezing 1 Korinthe 13 over geloof, hoop en liefde.

Vanuit de kerkenraad

Vandaag ook mijn laatste gedicht. Een bijzonder gedicht, eigenlijk een zegenbede. Komt het u bekend voor? Dat kan kloppen, want het staat ook in het nieuwe liedboek (p.1335). Het is van Andries Govaart.

Dit alles werkt weer anders wanneer iemand zijn of haar partner verliest na een periode van dementie. Dan beleef je het verlies voor een deel al tijdens je leven.

Dat je de weg mag gaan die je goed doet, dat je opstaat wanneer je valt, dat je mens mag worden in Gods ogen en die van anderen.

Hartelijke groet, Anne Marijke Spijkerboer

Weet dat de aarde je draagt, dat je gaat in het licht en de wind je omgeeft.

t project 45 67

Seniorenpastoraat Mw. drs. A.W. van Kleunen Havenkade 24, 2312 RT Leiden telefoon: 071 514 2530 e-mail: [email protected] Uitnodiging Dat schrijf ik nu al een poosje hier neer: de uitnodiging om mij te bellen als u behoefte hebt aan bezoek. Deze keer is het een andere uitnodiging, want op 22 november ga ik met pensioen en op 23 november neem ik afscheid in de zondagochtenddienst in de Nieuwe Kerk. Ik nodig u uit om allemaal te komen. Ook als u misschien niet gewend bent om geregeld naar de kerk te gaan. Want ik zou het fijn vinden om nog van zo veel mogelijk mensen afscheid te nemen. Ik heb gehoord dat er na de dienst koffie met een taartje is!

Maaltijd

Kerkelijke berichten

In memoriam Op 20 oktober is Jo van Dijk-Brinksma overleden. Zij werd geboren in Jaarsveld in 1921 in een gezin dat uiteindelijk tien kinderen zou tellen. Tijdens de oorlog ontmoette ze haar latere man Wouter van Dijk, die ondergedoken zat bij een tante van haar. In 1949 trouwden ze. Vanwege de woningnood in die tijd moesten ze het eerste jaar in een woonwagen wonen. In 1963 kwamen ze, met de inmiddels geboren dochters, in Rijswijk wonen. Dit in verband met het werk van haar man: hij werkte bij ‘de Nederlanden van 1845’, een verzekeringsmaatschappij. Jo en haar man waren zich bewust van de samenleving waarin ze leefden en maakten daarin bewuste keuzes. Ze waren lid van de hervormde kerk, maar ook van de Partij van de Arbeid, die natuurlijk ook christelijke wortels heeft – al lijken de meeste mensen dat in deze tijd vergeten. Jo was gelukkig met haar man, haar twee dochters en schoonzoons, haar kleinkin-

Lezers schrijven

Dat je de vruchten van je leven proeft en gaat in vrede. Met hartelijke groet, Annemarie van Kleunen

Diaconieuws Van de diaconaal werker november 2014 Bijzonder vond ik het om samen met mijn rooms -katholieke collega pastor Ingrid van der Aart, voor te gaan in een diaconale viering. Dat samen vieren is een mooie Rijswijkse traditie. Het is goed als geloofgemeenschappen elkaar versterken, om zo ook samen naar buiten te kunnen treden. We werken binnen de diaconie en PCI dan in een aantal zaken ook samen en vullen elkaar aan. Dat gebeurt veelal op de achtergrond. Goed is het dan om in een eredienst dat ‘Samen’ zichtbaar te maken, voor elkaar maar ook voor Gods aangezicht, namelijk op de zondagmorgen, de tijd waar we God grootmaken en hem aanroepen. Goed om te merken dat we veel liturgische vormen samen delen, maar dat er ook wezenlijke verschillen zijn. Interessant om daar elkaar eens op te bevragen en van elkaar te leren. Bewust te zoeken naar voor beide groepen bekende liederen die dan ook nog een diaconaal tintje hebben. Het samen vieren was voor mijzelf bijzonder en de allereerste keer. Ik hoop dat er nog meer keren mogen volgen. De diaconale viering stond in het teken van de herinnering van Gods liefde, juist ook omdat God zijn liefde met ons deelt. Binnen de diaconale viering stond het project van ‘Slimme Boefjes’ centraal. De collecteopbrengst was e 870. Ingeborg Kerkhof, initiatiefneemster van de stichting was erg onder de indruk van de opbrengst en de manier waarop wij als kerken aandacht hebben gegeven aan haar stichting. 11

K Ze bedankt ons daarvoor hartelijk. De volgende diaconale viering zal zijn op zondag 1 maart. Van 13 november tot en met 1 december ben ik afwezig in verband met de verplichte nascholing van de PKN en vakantie. Rest mij u vrede en alle goeds te wensen! Therese van Kampen. Hartelijk dank namens de Slimme Boefjes Op 26 oktober stond de Oecumenische Diaconale Viering in het teken van Slimme Boefjes, een initiatief van Ingeborg Kerkhof om van overtollige babykleertjes pakketten samen te stellen en die te schenken aan jonge moeders die geen financiële middelen hebben om dat zelf te kunnen betalen. In een inspirerende viering, met muziek door eigen jonge talenten, legde zij het initiatief uit. De inzameling bracht maar liefst e 870,- op voor de Slimme Boefjes! Dit wordt besteed voor de aankoop van lakentjes, dekentjes, kruiken en transportkosten van en naar de inzamelpunten in Nederland. Namens Ingeborg: heel hartelijk dank hiervoor. Zij bedankt ook de kinderen die de cadeautjes hebben gemaakt! Mochten u of uw kinderen babykleertjes t/m maat 78 over hebben, dan kunt u deze inleveren bij de volgende adressen: - Centrum voor jeugd en gezin, Karel Doormanlaan 155 - Kinderdagverblijf Blauwkapje, Huis te Landelaan 1 - Het Luchtkasteel, Laan van Hoornwijck 168 - De Yogastudio, Geestbrugweg 38

Een startpakket voor een meisje Meer info is te vinden op www.slimmeboefjes.nl Peter Driessen, Diaconie

Tieners van Rijswijk, De jeugddienst tijdens de Michazondag was een daverend succes. De dienst was samen met de voorbereidingen een goed begin van het nieuwe jeugdwerkseizoen. Dit goede begin gaan we voortzetten met nieuwe bijeenkomsten van de Jeugdkerk en natuurlijk ook met andere activiteiten. Nog niet alle data zijn geprikt, maar de volgende activiteiten gaan in ieder geval plaatsvinden: Jeugdkerk op zondagochtend 16 november: Tijdens deze jeugdkerk gaan we aan de slag om een kalender voor het jaar 2015 te maken. Vorig jaar hebben de kinderen van de kindernevendienst deze kalender gevuld, maar nu is het jullie beurt. Kom helpen om deze kalender te vullen met leuke foto’s/ tekeningen/ knutselwerken/ collages/liedjes of gedichten die we tijdens deze jeugdkerk zullen maken of verzamelen. Sirkelslag Young op vrijdagavond 6 februari: Ook dit jaar doen we weer mee aan Sirkelslag Young. Dit jaar hebben jullie een voorsprong op de andere groepen, want jullie hebben al geoefend en voorkennis verzameld over het thema. Dit jaar is het thema namelijk: De schepping, een wereld te winnen. Zet de data alvast in je agenda en kom en doe mee! Diaconale kalender Dit jaar zijn het niet de kinderen, maar de tieners van de Oude Kerk en de Nieuwe Kerk, die samenwerken om de diaconale kalender voor het jaar 2015 te vullen. In deze kalender komt er bij elke maand weer een verrassing, bedacht door een van de tieners. Ook staan in de kalender de belangrijke kerkelijke feestdagen en activiteiten, maar verder kunt u hem zelf vullen, doordat er bij elke dag ruimte is die beschreven kan worden. Goede doel: nog onbekend tijdens het verschijnen van dit kerkblad Kosten: e 7,00 Verkoop: In de OudeKerk en de Nieuwe Kerk tijdens het koffiedrinken van de 2e (7 december) en 3e zondag van advent (14 december). Mocht u wel zo’n leuke kalender willen hebben, maar bent u niet in de gelegenheid om naar een van deze kerkdiensten te komen, dan kunt u contact opnemen met jeugddiaken Eveline Vijverberg via email: [email protected] Dan kunnen we samen kijken of de kalender op een andere manier bij u thuis kan komen. We doen dit jaar mee aan Sirkelslag KIDS!

Michazondag Quiz 12

Je weet wel: het actieve, gekke, soms chaotische bijbelspel dat we, op hetzelfde moment, spelen tegen honderden andere groepen in het land.

We weten niet welke opdrachten uitgevoerd moeten worden. het enige wat we weten is dat duizenden kinderen op datzelfde tijdstip ook klaar zitten om de strijd aan te gaan tegen onze groep. Op 7 november 19.30 uur barst de strijd los. Wij gaan winnen toch? Maar daar ben jij heel hard voor nodig. Hebben jullie zin in een top-avond, kom dan. En heb je geen zin om alleen te komen, neem dan een vriendje of vriendinnetje mee, iedereen is welkom. Voor wie: iedereen uit groep 6, 7 of 8 Wanneer: vrijdagavond 7 november Tijd: 19.00 – 21:30 uur Waar: Nieuwe Kerk Aanmelden: [email protected] Groetjes en tot Sirkelslag, Jeugddiaken Eveline Vijverberg OOGSTDIENST NIEUWE STIJL

Vele jaren al vindt in november in de Oude Kerk de oogstdienst plaats. Wij staan stil bij alle goede gaven die wij van de Heer ontvangen. Dat heeft te maken met wat Hij ons via de natuur geeft voor ons levensonderhoud en om van te genieten, maar ook voor werk en inkomen. Om onze dank tot uitdrukking te brengen werden er altijd fruitbakjes door de kerkgangers gebracht naar gemeenteleden van 80 jaar en ouder die in onze wijk wonen. Nu de sectie Oud-Rijswijk door de nieuwe indeling groter is geworden, is het bezorgen van een groot aantal fruitbakjes eigenlijk niet meer mogelijk. Het kerkteam heeft zich over dit probleem gebogen en is tot de volgende oplossing gekomen. De fruitbakjes worden niet meer naar een aantal vooraf vastgestelde adressen gebracht. Maar er zal wel fruit in de kerk aanwezig zijn bij de oogstdienst. Na de dienst kan iedereen die dat wil zelf één of meer fruitbakjes samenstellen en deze brengen bij een persoon die u daarvoor in gedachten heeft. Dat hoeft niet beslist een ouder iemand te zijn, maar mag ook een gezin zijn dat dit goed kan gebruiken. Of gewoon iemand die ziek is en wel een steuntje in de rug kan gebruiken. Zo geven wij iets van die goede gaven door aan anderen. Zo geven wij uiting aan onze dankbaarheid. Tegelijkertijd zullen op de dag van de oogstdienst twee grote fruitmanden

d

- 12.30 u. (dan bereikbaar met adevan 9, 10.30 2725 EX Kerk Zoetermeer Iedere dinsdag aanwezig in de Nieuwe Kerk telefoon Nieuwe 394 3118) 10.30 - 12.30 u. (dan bereikbaar met n: 079van 360 3787 telefoon Nieuwe Kerk 394 3118) 06 4646 2356 worden bezorgd bij Onderwatershof en [email protected] Van Binnenuit Vredenburch.

donderdag meestal tussen 18.00 en 19.00 u.

Oude Kerk inzamelen van gaven sch bereikbaar via het mobiele Namens het kerkteam Oude Kerk en de ren thuisDiaconie, van maandag tot en met Open

waar in dit nummer Pastorale sectie Midden-Rijswijk

ag meestal tussenDijkstra 18.00 en 19.00 u. Hendrik-Jan insdag aanwezig in Nieuwe Kerk waar indedit nummer 30 - 12.30 u. (dan bereikbaar met zondagmiddaginloop Bijbelleesrooster Nieuwe Kerk 394 3118) es

November zo 9 Efeziërs 6:18-24 L.S. Karreman ma 10 Daniël 8:1-14 pkade 9, EXDaniël Zoetermeer di 2725 11 8:15-27 wo 36012 Daniël 9:1-8 oon: 079 3787 Daniël 9:10-19 e: 06do 464613 2356 vr 14 Daniël 9:20-27 il: [email protected] za 15 Psalm 90

Kerkelijke mutaties Pastorale sectie inzamelenvan vangaven gaven inzamelen

Oud-Rijswijk

M. de Leeuw aar inDs. dit nummer nisch bereikbaar via het mobiele Oosterdwarsstraat 31, 2315 LN Leiden

zondagmiddaginloop mer en thuis van maandag tot en met e-mail: ma zondagmiddaginloop 17 [email protected] Daniël 10:12-21 erdag meestal tussen 18.00 en 19.00 u. di 18 Daniël 11:1-9 e dinsdag aanwezig in de Nieuwe wo 19 Daniël 11:10-20 Kerk 0.30 - 12.30 (danDaniël bereikbaar met do u. 20 11:21-28 on Nieuwe 3118) vr Kerk 21 394 Daniël 11:29-35 zo

16 Daniël 10:1-11

Pastorale sectie

22 Daniël 11:36-45 Pastorale sectie zo 23 Daniël 12:1-4 Oud-Rijswijk zamelen ma 24 van Daniël gaven 12:5-13 Oud-Rijswijk za

di Psalm 44:1-17 Ds. M. 25 de Leeuw wo 26 Psalm31, 44:18-27 Oosterdwarsstraat 2315 LN Leiden Ds.do M. [email protected] Leeuw 27 Jesaja 40:1-11 e-mail: vr 28 Jesaja Oosterdwarsstraat 31, 40:12-20 2315 LN Leiden za [email protected] 29 Jesaja 40:21-31 e-mail:

Van Binnenuit

waar in dit nummer

zondagmiddaginloop zo 30 Psalm 85 December ma 1 di 2 wo 3 do 4 vr 5 za 6

2 Petrus 1:1-11

Bijbelleesrooster 2 Petrus 1:12-21 2 Petrus 2:1-10a 2 Petrus 2:10b-22 2 Petrus 3:1-9 2 Petrus 3:10-18

Pastorale sectie

nzamelen van gaven Van Binnenuit Kerkelijke mutaties

Oud-Rijswijk

zo 7 Psalm 80 ma 8 Jesaja 41:1-7 di 9 Jesaja 41:8-13 de Leeuw wo 10 Jesaja 41:14-20 do 11 2315 JesajaLN 41:21-29 dwarsstraat 31, Leiden vr 12 Jesaja 42:1-13 [email protected] za 13 Jesaja 42:14-25

Van Binnenuit

zondagmiddaginloop

Bijbelleesrooster

s

zo

14 Jesaja 43:

Bijbelleesrooster

Kerkelijke mutaties

Pastorale sectie

Binnenverhuizing: Mevr. L. v. Veen-Mostert, Bazuinlaan 25 (Rijswijk-Midden) naar Van Vredenburchplantsoen 1F502 (RijswijkMidden)

Oud-Rijswijk Kerkelijke mutaties

M. de Leeuw

erdwarsstraat LN Leiden Geboren 31, op 82315 oktober: Tom Theodoor Leo de Leeuw, Oranjelaan il: [email protected] (Rijswijk-Oud) Van29 Binnenuit

k

Overleden op 20 oktober in de leeftijd van 93 jaar: Jo van Dijk-Brinksma, Steenvoordelaan 397 (Rijswijk-Midden)

Bijbelleesrooster

kerkblad Diaconieuws Kerkteam NK Cantate in de bezorger/ster Kerkelijke Nieuweberichten Kerk

Kerkrentmeesters

Kerkrentmeesters Lezers schrijven Oude Kerk Diaconieuws diaconaal ouderenwerk Open

Autodienst inlichtingen bij: - Oude Kerk: Arie Ceton, tel.: 070 - 395 21 94. - Nieuwe Kerk: Trudy van Dop, tel.: 070 - 393 57 87.

Bloemen Nieuwe Kerk Iedere zondag wordt een boeket bloemen als groet van de gemeente naar een gemeentelid gebracht, bijvoorbeeld bij ontmoeting ziekte, geboorte en ander lief en leed. Als u een adres weet, kunt u dat doorgeven aan Trudy van Dop, tel.: 070 - 393 57 87 of bij ons... Tine v.d. Meijden, tel.: 070 - 393 40 00.

Cantateinin Cantate dede NieuweKerk Kerk Nieuwe

van de maand van 09.00 -12.00 uur en telefoon Nieuwe 394 3118)uur dinsdagmiddagen vanKerk 14.30 - 3775 17.30 telefoon: 396

‘t project 45 67  e-mail: annemarijkespijkerboer@x Maaltijd

Werkdagen: maandag t/m donderdag. Wij maken het gezellig met elkaar onder het genot van eeninkopje of thee. aanwezig Het koffie Kruispunt Wij vinden het leuk als u een kijkje komt (Dr. H.J. van Mooklaan 33) nemen Bij ons!

kerkradio en

kerkradio en kerktelevisie de 1e en 3e maandagochtend kerktelevisie Vanuit de kerkenraad dit nummer vanBij dein maand van 09.00 -12.00 uur en Kerkelijke berichten Totwaar ziens Ons,

Pastorale sectie Crea-groep Het Kruispunt Lezers schrijven ‘tNieuw-Rijswijk project 67  ‘t project 45 6745  

dinsdagmiddagen Adri, Margie en Marilyn. van 14.30 - 17.30 uu

Alle onverkochte sjaals en mutsen die o.a. door dames thuis zijn gebreid, zijn Ds.deA.M. Spijkerboer geschonken aan het Leger des Heils voor telefoon: 396 3775 hun noodhulpproject in Oost-Europa. e-mail: annemarijkespijkerboer@xs Met vriendelijke groet namens de CREA Werkdagen: maandag t/m donderdag. Willy Rog Mw. drs. A.W. van Kleunen aanwezig in Het Kruispunt Havenkade 24, 2312 RT Leiden (Dr. H.J. van Mooklaan 33) zondagmiddaginloop telefoon: 071 514 2530 diaconaal ouderenwerk de 1e en 3e maandagochtend diaconaal ouderenwerk e-mail: [email protected] van verzorgde de maandeen van 09.00 -12.00 uur en Jarenlang groep gastvroudinsdagmiddagen van 14.30 - 17.30 uur HET KRUISPUNT wen de zondagmiddaginloop, een moge‘ die anders de hele   Sociëteit voor ouderen lijkheid voor mensen ontmoeting Inl.: mw. C. van Dijk, tel.: 070 - 393 1377 middag alleen zouden zijn om samen de b.g.g. 06 - 23 ontmoeting 47 74 01 of 06 - 37 31 70 06. boterham te eten en een klein programma Donderdags om de veertien dagen in mee te maken: spelletjes, een inleiding, Het Kruispunt aan de een gesprek. De laatste tijd bestond het Dr. H.J. van Mooklaan 33, om 13.45 uur. Mw. team gastvrouwen uit Riek Huisman, drs.van A.W. van Kleunen bij ons... Riet Vogel en Bep Korsman. Havenkade 24,Leeuw 2312 RT LeidenNu Riek Ds. M. drs. de De komende soosmiddagen Huisman er niet meer is,Kleunen heeft de groep Mw. A.W. van bij ons... zijn op de telefoon: 071 514 2530 Oosterdwarsstraat 31, 2315 Leiden donderdagen 20 november en 4 decem- e-mail: besloten op een24, andere manier verder te Havenkade 2312 RT LN Leiden [email protected] e-mail: [email protected] ber. gaan. Nu geen programma meer aan het telefoon: 071 514 2530 eind van [email protected] zondagmorgen en aan het e-mail: DIACONAAL ZUSTERCOMITÉ begin van de middag, maar samen ergens Sectie Oude Kerk gaan koffie drinken. De middagen werden Contactadres: Mw. M. van Schie, met liefde en zorg voorbereid en ook hier Sir W. Churchilllaan 38, 2282 JE, hebben veel mensen mooie ogenblikken tel.: 070 - 390 81 40. gehad. ‘  

kerkblad Kerkrentmeesters bezorger/ster Diaconieuws Cantate inOK de Kerkteam Nieuwe Kerk Kerkteam NK

Kerkrentmeesters

diaconaal ouderenwerk Kerkteam OK Oude OK Kerk Kerkteam Cantate in de Open Kerkteam NK ontmoeting

Nieuwe Kerk Kerkteam NK

De bijeenkomsten zijn in de Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364, eenmaal in de twee weken, op dinsdagmiddag van 14.00 – 16.00 uur.

kerkradio en

inzamelen van gaven Seniorenpastoraat kerktelevisie Vanuit de kerkenraad Vanuit de kerkenraad

t project 45 67

Pastorale sectie

Seniorenpastoraat

Oud-Rijswijk kerkradio en Seniorenpastoraat Vanuit de kerkenra Maaltijd kerktelevisie

Kerkelijke berichten

t project 45 67

Lezers schrijven Maaltijd

Seniorenpastora

Wij willen alle gemeenteleden bedanken voor de belangstelling in de vorm van bloemen, kaarten, telefoontjes of bezoek tijdens de ziekte van Riek. Dit heeft Riek Mw. drs. A.W. van Kleunen heel fijn gevonden. Havenkade 24, 2312 Ook heeft uw kaart, telefoontje en RT per- Leiden soonlijke condoleance gesterkt telefoon: 071ons 514 2530in de verwerking van het grote verlies van mijn e-mail: annemarievankleunen@sc vrouw, onze moeder en oma. Wij voelen grote dankbaarheid voor alle steun die wij vanuit de kerk in Rijswijk hebben mogen ontvangen. Hartelijke groet van Co Huisman, kinderen en kleinkinderen”

Maaltijd Van Binnenuit Vanuit de kerkenra

bij ons... Kerkelijke berichten Oude Kerk diaconaal ouderenwerk Open Kerkelijke berichten Lezers schrijven Bijbelleesrooster Oude Kerk

21 oktober In beweging met Elly van der Laan Voor de pauze wordt er wat verteld over de achtergrond van artrose en reuma. Na de pauze gaan we zelf oefenen. 4 november Leger des Heils Een officier van het Leger des Heils en een ex-drugverslaafde zullen ons een boeiende middag bieden en een inkijk geven in het reilen en zeilen van de organisatie van het Leger.

Open

ontmoetingOK Kerkteam

bij ons... NK Kerkteam Bij ons… …kun je elkaar ontmoeten, creatief bezig zijn of gewoon een praatje komen maken. Bij ons is een initiatief dat wekelijks plaatsvindt in de Ontmoetingswinkel, Kerklaan 3 in Rijswijk. Bij ons is iedere dinsdagmorgen van 09.30 tot 12.00 uur.

Kerkteam OK Oude Kerk Open

Lezers schrijven Hartelijk dank voor het prachtige boeket Kerkelijke mutaties bloemen dat ik mocht ontvangen vanuit

Seniorenpastora

de Nieuwe Kerk na mijn heupoperatie. Dank voor het medeleven. Mw. drs. A.W. van Kleunen Tanny van Vliet

Havenkade 24, 2312 RT Leiden

Maaltijd

Wat een geweldige verrassing! telefoon: 071 514 2530 Een schitterend boeket mocht ik afgeloe-mail: annemarievankleunen@sca pen zondag (5 oktober) ontvangen. Heel veel dank, ik geniet er volop van. Met vriendelijke groet Rita Nachtegaal-Hoogenraad

Kerkelijke bericht

Toen ik 14 oktober mijn huiskamer binnenkwam, voor het eerst sinds 11 okto-

13

r

ies

Kerkteam NK

ber, mijn verjaardag, zag ik een prachtige bos bloemen staan, met een mooie kaart erbij waarop wel 37 namen stonden van mensen die mij dus allen wilden feliciteren met mijn 90ste verjaardag; er ging een schok van ontroering door mij heen en van blijdschap jegens al die mensen die mij dit aanboden en jegens mijn Schepper die mij die mooie leeftijd heeft doen bereiken. Allen dank hiervoor; ik wens u allen Gods zegen toe. Leen van Dorp.

Oude Kerk Open

Hartelijk dank voor de mooie bos bloemen en de kaart vol met namen, die ik mocht ontvangen voor mijn verjaardag. Ik vind het heel bijzonder dat de kerk aan mij gedacht heeft. Hartelijke groet, Gerda Hoek- van Klaveren Pianospel Beste mensen, Om de veertien dagen vindt er in Rondvoorde op donderdagochtend een belevingsviering plaats voor mensen die getroffen zijn door dementie. Rondvoorde is een deel van het verzorgingshuis Steenvoorde. Het mooie vind ik iedere keer weer, dat mensen zichzelf – soms even – weer terugvinden. De viering - een korte kerkdienst met om de beurt een Protestants of een Roomskatholiek karakter - wordt geleid door de geestelijk verzorger van Steenvoorde, Jannozien Moggré -voorheen door Helma Aniceta en Maria van Zutphen die met de religieuze bijeenkomsten is gestart. Vrijwilligers assisteren bij de dienst. Er worden liederen gezongen, er wordt geluisterd naar muziek. Centraal staat een Bijbels thema / verhaal. Bijna vanaf het begin heb ik de liederen begeleid op de piano of fluit. Helaas moet ik nu stoppen door omstandigheden. Graag wil ik mijn enthousiasme en eventueel muziek doorgeven aan een pianist(e) die het van mij kan overnemen. Graag hoor ik van u. Met groet Ziska de Wit tel. 070 393 60 24 e-mail: [email protected] KERSTVIERING OUDEREN Bij dit kerkblad ontvangen alle ouderen vanaf 70 jaar een uitnodiging voor de jaarlijkse kerstviering. Zo niet, wilt u dan contact opnemen met Corrie van der Steen tel. 3961133 of Ebi Haije tel. 3905400

14

K Maaltijd Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364 Hier bent u welkom voor een maaltijd en wel op 13, 27 november en op 11 december. Aanvang 17.30 uur; u bent welkom vanaf 16.30 uur. Prijs e5,- inclusief een drankje, koffie en thee. Opgeven de maandag ervóór tussen 17.00 en 18.00 uur bij mw. Van Kassel (393 88 10). B.g.g. fam. Rog (394 01 45).

Kerkelijke berichten Lezers schrijven

Benedictus-en-Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372 Op de tweede, derde en vierde woensdag van elke maand bent u in de gelegenheid om aan te schuiven voor een maaltijd. Kosten e5,- p.p. incl. koffie of thee. Wijn e0,70. Aanvang 17.30 uur. U bent vanaf 17.00 uur welkom. Opgave via de volgende telefoonnummers de maandag ervoor tussen 17.00 en 20.00 uur. 2e en 4e woensdag: 390 57 27 of 393 90 37 of 325 43 02 3e woensdag: 393 56 73 of 396 27 96 De ontmoetingswinkel JC09 Kerklaan 3 Iedere derde donderdag van de maand bent u welkom voor de maaltijd. De volgende is op 20 november. Vanaf 17.30 uur is iedereen welkom voor een driegangenmenu. Opgeven is mogelijk via www.JC09.nl of via 06 - 28 57 24 96 tot uiterlijk de dinsdag voorafgaande aan de maaltijd. Antependia opnieuw in gebruik Beste gemeenteleden Enige tijd geleden kreeg ik via Anneke Kim de beschikking over een aantal liturgische tafelkleden, afkomstig uit de Verzoeningskerk. Het zijn de prachtig handgeweven kleden door Willy Pennings uit Delft vervaardigd. Met veel plezier gebruik ik deze kleden momenteel in woonzorgcentrum Uitzicht aan de Zonnebloemstraat in Den Haag, waar ik geestelijk verzorger ben. Op vrijdagmorgen houd ik daar religieuze zanguurtjes met de bewoners in de huiskamer. Over een van de daar aanwezige tafels leg ik het kleed dat past in de tijd van het kerkelijk jaar. Zo wordt de huiskamer een plek waar we samen zijn om de oude vertrouwde liederen te zingen, te horen uit de Bijbel en te luisteren naar mooie geestelijke muziek uit de verschillende tradities. De kerkelijke kleuren groen, paars, wit en rood helpen om te weten in welke tijd we leven. Ze helpen soms mee de stemming te bepalen: paars de kleur van de ingetogenheid en bezinning, wit de kleur van het licht en het nieuwe leven, rood de kleur

van de Geest en het enthousiasme. Soms is het groene kleed, dat we gebruiken in de zogenaamd feestloze tijd van het kerkelijk jaar, meteen ook symbolisch de weide waarop de schapen grazen waar de Goede Herder over waakt. Graag wil ik u mede namens mijn collega Rein Algera en de bewoners van Uitzicht hartelijk bedanken voor deze mooie, veelzeggende kleden! Hartelijke groeten, Anjelien Schutmaat geestelijk verzorger Florence locatie Uitzicht en Dekkersduin

d

s

k

Tijdens de presentatie zal de heer Heikens iets vertellen over de laatste uitbreiding van het orgel. Hij zal tevens een enkel werk van de CD spelen.

Uitnodiging In de periode waarin het orgel in de Oude Kerk te Rijswijk werd gerestaureerd, werd het feit herdacht dat het uit 1786 stammende Reichner orgel zijn klanken gedurende 225 jaar door de gewelven van de Oude Kerk had laten klinken.

Wij nodigen u gaarne uit voor de presentatie van deze mooie CD en wel op: ZONDAG, 23 NOVEMBER 2014 om 15.00 uur in de OUDE KERK van Rijswijk. Zo rond 16.00 uur bieden wij u een drankje aan, waarna de presentatie wordt beëindigd.

Dit jubileum en het feit dat bij de restauratie tevens de mogelijkheden van het orgel werden uitgebreid, was voor de Werkgroep ‘Oude Kerk Open’ aanleiding aandacht te besteden aan dit feestelijk gebeuren. En wat is een betere manier dan het uitbrengen van een CD waarop de uitgebreide mogelijkheden van het orgel te horen zijn. Wij hebben onze organist, de heer Henny Heikens, bereid gevonden zijn medewerking te verlenen. De CD bevat werken die zijn ontstaan rond de tijd van de bouw van het orgel.

Musical Marcus, een eigentijds verhaal De basis van ons verhaal is, zoals u weet, het Bijbelboek Marcus. Waarschijnlijk bent u inmiddels behoorlijk nieuwsgierig geworden waar het verhaal van de musical dan over gaat. Mooi zo, dat houden we voorlopig zo. Hoewel, om toch een tipje van de sluier op te lichten kunnen we eens luisteren naar wat iemand uit het verhaal te zeggen heeft… “Tja, ik ben niet zo belangrijk, ik zit er maar een beetje bij en iedereen loopt mij meestal zo voorbij. Maar ik houd wel alles in de gaten. Zo zie ik dat het verhaal waar ik in meedoe, steeds meer vorm gaat krijgen, mijn verhaal en dat van mijn medepersonages is geen papier meer maar komt echt tot leven. We worden echt mensen van deze tijd. Toch vraag ik me wel eens af hoe ze het allemaal gaan doen. De kleding bijvoorbeeld. Nou is mijn kleding niet zo bijzonder, ik loop al jaren in dezelfde lompen. Maar goed, daar gaat het nou niet om. Al die anderen moeten toch wel iets moois aan. Daar heb ik nog niks van gezien, zouden ze dat wel geregeld hebben, hoe gaan ze dat doen? Ik denk dat ze daar nog wel wat hulp bij kunnen gebruiken. En dan het geld, oh het geld, daar gaat het toch altijd om, vertel mij wat! Wat kost dat wel niet allemaal, al die spullen, kleding, licht en geluid? U wilt vast wel wat bijdragen om de kosten te dekken. En eh, als u nu toch aan het schenken bent, kunt u mij ook wel wat geven. Wilt u nog een straatkrant kopen? Nou, we zien elkaar in april…”

De historische lijn voert door Duitsland (o.a. J.S. Bach, Krebs en Mendelssohn) en heeft aan het eind een Nederlands, ja zelfs Rijswijks accent. In de Sonate nr. 4 A-dur, opus 31 van August Gottfried Ritter klinken variaties op het Nederlandse volkslied ‘Wien Neerlands bloed’, waarvoor de Rijswijkse dichter Tollens de tekst schreef.

U kunt nog steeds aan dit verhaal meewerken, o.a. door het bedenken en maken van kleding. Meld u aan via [email protected] of bel Annelies van der Deijl (070 – 396 44 68) of Rieneke van der Sloot (070 – 393 31 30). Want, echt waar: meedoen is leuker dan kijken! Wilt u de musical financieel ondersteunen? Bij voorbaat dank voor de gift! Donaties zijn welkom op het bankrekeningnummer NL 55 INGB 0000 0792 49 van de Protestantse Gemeente Rijswijk, o.v.v. ‘Musical 2015�. Overigens zijn we ook nog op zoek naar sponsors. Kijk voor meer informatie, foto’s of de vorige musicals op:

Schoolkerkdienst met PCBS Het Kristal Al jaren is het een goede gewoonte om als kerk en school samen te werken in een kerkdienst. Op woensdag 26 november is er weer een schoolkerkdienst met PCBS Het Kristal gepland. Deze dienst staat in het teken van ‘Groot en klein’. Samen met ds. M. de Leeuw zullen de kinderen aan het werk gaan met het prachtige verhaal van David en Goliath. De dienst is voor alle kinderen van de school en hun ouders, maar natuurlijk ook zeker voor de mensen van de Nieuwe Kerk. Iedereen is van harte welkom om onze dienst vanaf 11.30 uur mee te maken. Wij hopen er met elkaar weer een mooie dienst van te maken.

Namens de werkgroep Oude Kerk Open, Gerrit van der Ende (secretaris/penningmeester) Sponsors: Stichting Vrienden van de Oude Kerk Rijswijk Stichting Vrijzinnig Hervormden Rijswijk Oude Kerk Open Groep.

PCBS Het Kristal voorheen de Shalomschool Zo nu en dan veranderen instanties van naam. Denk aan Post.NL (ons vroegere PTT), De Melodie (voorheen Oprit/Brug) en de Nieuwe Kerk (eerder Licht-derWereldkerk). Ook de Shalomschool heeft een naamsverandering ondergaan. Vaak werd er gevraagd of dit een joodse school was en een enkele keer werd er zelfs gedacht dat het om LOM-onderwijs ging. Met ingang van het nieuwe schooljaar is de nieuwe naam Het Kristal. Onder de leerlingen is een wedstrijd uitgeschreven en twee leerlingen van de school hebben de naam bedacht. Ouders, MR, OR en team hebben voor deze naam gekozen, omdat… Ø Een kristal schittert, we willen schitteren in de wijk. Zo hopen we o.a. meer leerlingen aan te trekken. Ø Een kristal moet geslepen worden, voordat het gaat schitteren. De talenten en competenties van de leerlingen op Het Kristal worden verder ontwikkeld en gestimuleerd. Ø De leerlingen mogen er zijn! Als je een bundel licht door een kristal laat schijnen, ontstaat er aan de andere kant een regenboog. Dit symboliseert de veelkleurigheid van elk kind. Ieder kind is een apart individu. Ø Een geslepen kristal heeft veel verschillende vlakken. Iedereen is welkom onze school. Met een hartelijke groet, team van Het Kristal (Protestants Christelijke school voor basisonderwijs)

15

Daarna. 06 22 49 81 71 GAWALO - SANITAIR EN GASVERWARMINGSINSTALLATIEBUREAU

K

d

e,

AVADO

g!



SCHILDERWERKEN

Bilderdijklaan 3 2281 SM Rijswijk Tel.: 399 30 62

Voor onze aling vens

Willemstraat 27, 2282 CB Rijswijk Tel. (070) 3995141 Kleinkoor ’Cantemus cum Corde’ olv dirigent Philip Meijer heeft ruimte voor nieuwe leden repetitieavond: woensdag Oude Kerk, Herenstraat, Rijswijk informatie: tel.: 070-390 08 11

....

....

....

....

....

....

Verrijking, verrassing, inspiratie: DOEN! Vanaf januari 2015… Sinds januari 2014 volg ik de cursus ‘theologie voor geïnteresseerden’ die uitgaat van de Protestantse kerk in Nederland. Deze cursus breng ik heel graag onder uw aandacht. Gelovig of niet gelovig? Kerkelijk meelevend of niet? Deze cursus is bedoeld voor iedereen. Natuurlijk is het wel belangrijk om nieuwsgierig te zijn en geïnteresseerd in theologie. Mocht dat zo zijn, dan is dit iets voor u. Eén keer in de week wordt deze cursus gegeven door predikanten die zonder uitzondering een uitstekend en boeiend verhaal hebben. Predikanten die u iets te vertellen hebben. Bovendien is daar natuurlijk het contact met uw medecursisten. U leert de achtergronden van de Bijbel kennen, u maakt kennis met kerkgeschiedenis, liturgiek, niet-westerse theologie, filosofie. Moeilijk? Helemaal niet. U kunt de cursus zonder vooropleiding volgen. Veel tijd? Eén middag of avond per week. Huiswerk? Kan en mag, maar hoeft niet. Duur? 215,- per jaar.

....

Meer informatie: www.tvgdenhaag.nl Informatiebijeenkomst op zaterdag 8 november van 10.00-13.00 uur in de Bethlehemkerk, wijkgebouw Eltheto, Azaleastraat 2 in Den Haag. U bent van harte uitgenodigd, Anneke den Besten, Eiklaan 8 16

s

k

Bedriegt de eenvoud van de ‘Bijbel in gewone taal’ ? In de nieuwe ‘Bijbel in gewone taal’ staan alleen woorden die iedereen kent. Maar wat is ‘gewoon’? Rienk Lanooy, predikant van de Kloosterkerk, geeft zijn mening.

Tekening Willeke Brouwer In onze doelgroepenmaatschappij past ook de uitgave van een nieuwe bijbelvertaling: de Bijbel in gewone taal (BGT). Bestemd voor mensen die gewone taal spreken. Maar wie zijn dat? Zelf zou ik eerder gedacht hebben aan: de Bijbel ‘in eenvoudige taal’. Want zo is deze vertaling bedoeld. Als een echte vertaling die de lezers ‘meteen begrijpen’, omdat de teksten ‘glashelder en begrijpelijk’ zijn. ‘Gewoon’ betekent dus eigenlijk: voor iedereen, een taal die we dagelijks gebruiken. Maar spreken wij werkelijk allemaal dezelfde taal met woorden die iedereen kent? Ik zou willen dat het waar was. Ik

Gewassen door gebed De naam Mahatma is een erenaam en betekent: mens van verheven ziel. Wie aan Mahatma Gandhi denkt ziet een tengere man die als een monnik is gekleed en een sterke menslievende kracht uitstraalt. Gandhi geloofde in geweldloos verzet, gebaseerd op ‘ahimsa’ = liefde voor en steun voor alles wat leeft. Dit heeft hij tot het uiterste volgehouden. Hij heeft velen geïnspireerd tot geweldloos verzet. Gandhi studeerde rechten in Engeland en was nadien sterk Engels georiënteerd. In Zuid-Afrika, waar hij tussen 1893 en 1914 verbleef, zette hij zich in om de bedroevende omstandigheden van de daar wonende Indiërs te verbeteren. Ontgoocheld door het optreden van de blanken in Zuid-Afrika, verbrak hij na terugkeer naar Indië alle banden met Engeland. Daarna was hij geestelijk leider van de Indische onafhankelijksbeweging. Mahatma Gandhi stelde zich verzoenend op in de strijd tussen radicale moslims en hindoes. In 1948 werd hij door een extremistische hindoe in New Delhi doodgeschoten. Meerdere uitspraken van Mahatma Gan-

vermoed dat wij vaak, ook en misschien juist als het om religieuze zaken gaat, een heel verschillende taal spreken. Niet alleen omdat de woorden van elkaar verschillen, maar ook omdat we met dezelfde woorden vaak iets anders bedoelen. Verder: wekt deze vertaling niet de illusie dat je met gewone taal dichter bij het geheim van de bijbelverhalen komt, alsof (bijbel)taal alleen maar een vehikel is voor een diepere inhoud? Als er op de website staat: ‘Zo kan iedereen ervaren wat de Bijbel mensen van nu te zeggen heeft’, vind ik dat een geweldige gedachte, maar zij is misschien wat al te pretentieus. Want in gewone taal vertellen over het ongewone, maakt het ongewone nog niet gewoon. Eten of manna Een voorbeeld. In Psalm 42:10 wordt God ‘mijn rots’ genoemd. Is het werkelijk duidelijker wanneer de BGT vertaalt met God ‘die mij beschermt’? Het is wel eenduidiger geworden, maar daarmee is de tekst niet per se duidelijker geworden. Want de echte vraag is niet wat de betekenis is van de metafoor ‘rots’, maar wie God is, als wij hem rots noemen. Daar kan ook een vertaling geen antwoord op geven. Een open metafoor als rots – die ik meer met stevig fundament associeer dan met bescherming – geeft te denken, terwijl een eenduidige interpretatie daar een einde aan maakt. Ik neem aan dat de vertalers ook de gelijkenissen van Jezus hebben laten staan, als gelijkenis, en niet hebben geïnterpreteerd als een

dhi inspireren ook nu nog. Zeker in onze kleurrijke samenleving waar mensen samenleven vanuit verschillende culturen en geloven, zoals: *

De aarde biedt voldoende om ieders behoefte te bevredigen, maar niet voor ieders hebzucht.

*

De geest die van de waarheid vervuld is zal al haar daden op het einddoel richten. De grootste vervuiler op de wereld is de armoede.

* *

De waarheid schaadt nooit een zaak die rechtvaardig is.

*

Een oog voor een oog maakt de hele wereld blind.

*

Er is geen groter gerechtshof dan het ‘gerechtshof van het geweten.’

*

Je kan geen hand schudden met een gebalde vuist.

*

Het gebed is geen ijdel pleziertje van oude mensen. Als men het juist begrijpt en benut, is het het machtigste middel tot de actie.

stuk dogmatiek in onschuldige verpakking. Een ander voorbeeld is het Onze Vader in Matteüs 6. ‘Geef ons heden ons dagelijks brood’ is vertaald met ‘Geef ons vandaag het eten dat we nodig hebben’, waarmee gesuggereerd wordt dat ‘dagelijks brood’ minder duidelijk is dan het ‘eten’ voor ‘vandaag’. Ik kan het me niet goed voorstellen, maar goed, als het dan zo is, dan gaat het wel ten koste van veel: het begrip brood is niet het minste in de Bijbel. Wordt het manna in Exodus dan ook eten, en zegt Jezus in Johannes: Ik ben het levende eten? Wat je aan de ene kant aan duidelijkheid denkt te winnen, raak je aan de andere kant kwijt. Verlies nemen Niettemin heb ik waardering voor de vertaling, althans voor wat ik ervan gezien heb, ook al zal ik hem niet veel gebruiken. De eenvoud van de BGT is bedrieglijk: er is namelijk goed nagedacht door de vertalers over de gemaakte keuzes. Ze zijn zich ervan bewust dat de doelstelling van een vertaling bepaalt welk type verlies men bereid moet zijn te nemen. Dat verlies vind ik hier en daar te groot. Bijbelverhalen zo vertalen dat iedereen ze onmiddellijk begrijpt, lijkt me te hoog gegrepen. Soms kan het vreemde beeld, de culturele kloof, de onaangepaste vertaling, het gesprek over de betekenis van bijbelse verhalen beter op gang brengen dan een op het oog glasheldere tekst. Door Rienk Lanooy Gepubliceerd: Kerk in Den Haag *

De geest wordt onzuiver als het hart niet gewassen wordt door gebed.

De geboortedag van Mahatma Ghandi, 2 oktober, werd door de Verenigde Naties opgedragen aan de geweldloosheid. Want geweldloosheid en de ontwikkeling van wederzijds begrip en respect voor de diversiteit, dragen bij aan het ontwikkelen en versterken van een cultuur van vrede. ‘Gewassen door gebed’ kunnen mensen zich hier met hart en ziel voor inzetten. Corry Nicolay   Corry Nicolay is PKN predikant interreligieuze communica�e.   ([email protected]  - www.kleurrijkgeloven.nl)  

Liefde is de taal die God ons gaf nadat wij Babel bouwden 17

Fotograaf Fabio Mafficioli ziet God in alles Fabio Mafficioli durfde na een psychose dankzij zijn fototoestel weer de straat op. Nu geeft hij schizofreniepatiënten workshops fotografie. Planten en bloemen zijn z’n leven. ‘Ik zie God in de natuur, in mensen. De grote God Pan is niet dood.’

Een paar keer heeft Fabio Mafficioli een natuurlijke mystieke ervaring gehad. Eén keer in de Orangerie in Parijs, in de zaal waar de bezoeker omringd wordt door een levensgroot waterlelielandschap van Monet. Eén keer in de Rothko-chapel in Houston (Texas), waar enorme schilderijen hangen in overwegend één kleur. Maar wie denkt dat Mafficioli alleen overweldigd wordt door immens grote objecten, heeft het mis. ‘Hetzelfde gevoel kan ik hebben bij een plant.’ Hij voegt eraan toe: ‘De grote God Pan is niet dood.’ De natuur is de grote leidraad in Mafficioli’s leven. Hij heeft zijn roots in Indonesië. ‘Daar hadden we grote tuinen.’ Hij is rooms-katholiek opgevoed, maar een deel van zijn familie was joods. ‘Ik heb meer met het Oude dan met het Nieuwe Testament. In het Oude komen prachtige natuurbeschrijvingen voor.’ Hij studeerde kunstgeschiedenis en relateerde zijn hele studie aan bloemen, planten, bladeren, takken: ‘Een Ruysdael zegt mij meer dan een Rembrandt.’

Vrede voor iedereen (Matteüs 5: 9. Gelukkig zij die zich inzetten voor vrede.) ‘Gelukkig die zich inzetten voor vrede,’ zei Jezus. Als iemand dat geloofde, was het broeder Roger Schütz wel. Hij was de stichter van het jongerenklooster van Taizé in Frankrijk. In de Tweede Wereldoorlog had hij van dichtbij de wreedheden meegemaakt. Hij had joodse onderduikers in huis gehad, maar na de oorlog ook Duitse soldaten die op de vlucht waren. Dat laatste snapten zijn dorpsgenoten helemaal niet. Zij wilden wraak. Maar broeder Roger zei: ‘God noemt zich de vader van alle mensen. Als wij één vader hebben, dan zijn wij dus allemaal broers en zussen. Dan wil God dat wij als familie met elkaar omgaan.’

Alles is theater Toen hij een tijd terug in een psychose belandde en daarna de deur niet meer uit durfde, had hij ‘het geluk een psycholoog te treffen die uit een artistiek milieu kwam’. Zijn psycholoog stimuleerde hem om met een fototoestel in de hand weer de stap naar buiten te wagen. Inmiddels heeft hij exposities tot in de Verenigde Staten. Zijn thema’s? De natuur, uiteraard. Zo maakte hij een serie over park Clingendael. ‘Clingendael is het park waar het vooral over macht gaat. In Instituut Clingendael wordt geadviseerd over bommen en granaten. Ik heb foto’s gemaakt waarop je kunt zien dat het schimmige van het Instituut in het park terugkomt. Een sloot met geheimzinnige nevels, de slootkant als coulissen. Alles is theater.’ Mafficioli zat een zomer in Zeeland, waar hij plantjes op dijken fotografeerde. Hij fotografeert ook tuinen, zoals die in Versailles. Hij kreeg er zoveel kijk op dat hij inmiddels gevraagd wordt tuinen te restaureren en te ontwerpen. Kopje thee Zoals zijn psycholoog hem via de fotografie weer in de buitenwereld bracht, zo doet hij het nu ook met anderen. ‘Ik geef workshops bij Parnassia, aan mensen die lijden aan schizofrenie. Ik laat ze foto’s maken. Het is bijzonder te zien wat je naar boven kunt halen. Jij kan niks? Jij kan wel wat. Hier, pak aan: een fototoestel. Als ze niet naar buiten durven, laat ik ze eerst hun dagelijkse leven fotograferen. Een kopje thee, suikerpot ernaast, of een potje honing. Ik neem ze mee naar de stiltetuin achter de Jan Hendrikstraat. Naar park Sorghvliet, de Heem-

tuin in Loosduinen. Ja, dat is ver weg, dan moeten ze op de fiets. Prachtig, je ziet ze op hun hurken een bloemetje fotograferen. We hebben ook lol. Ik wees een man, van wie ik wist dat hij van vogels houdt, op een mooie uitgangspositie om fazanten te fotograferen. Zegt-ie even later: ik heb een reiger gezien, en die keek mij aan! En toen ik hem fotografeerde, liep hij met me mee!’ Ik laat ze ook een zaadje planten dat in een potje in hun vensterbank tot groei komt. En ik zeg: zie je dat er hoop is, in zo’n zaadje? Het gaat dan eens over iets anders dan over henzelf. En het is beter dan voor de tv zitten. Wanneer je met de natuur bezig bent, ben je aan het investeren. Planten zijn levende organismen, je kunt in hen dingen zien die je ook in de mensen terugziet.’ Iedereen is mooi Mafficioli fotografeert verder daklozen die via het Straatpastoraat een verwendag krijgen aangeboden. En bezoekers van het Aandachtscentrum, toen ze eens een dagje uit gingen naar de Keukenhof. ‘Iedereen is mooi. Dat kun je met fotografie naar voren halen. Daarmee erken je mensen in hun bestaan. Je maakt dan van een nobody een somebody. Ik zie God overal. Zoals een keer in een dubbele rij lindebomen bij Versailles. Ik was daar om een uur of acht ’s avonds, er blies een windje. Die hele rij bomen, alle bladeren, deden zzzzzzjjt. Wauw! Dat is God voor mij. Een geschenk. Communicatie. Noem het God, noem het de natuur, het doet er niet toe. Ik zie het als communicatie met de Unknown. Dat is wat ik probeer te laten zien in mijn foto’s.’ Door Margot C. Berends Gepubliceerd Kerk in Den Haag

De meeste mensen zullen hem voor gek verklaard hebben. Maar al gauw waren er een paar die net zo dachten en leefden als hij. Ze beloofden God en elkaar trouw en deelden alles met elkaar. Jaren later is het huis van deze eerste broeders uitgegroeid tot een gemeenschap van meer dan honderd broeders uit de hele wereld. Nog steeds beschouwen zij alle mensen als familie. Elk jaar ontvangen ze duizenden jongeren overal vandaan. Iedereen is welkom. Veel scholen in Nederland organiseren daarom een leerlingenreis naar Taizé. Een week lang leren de broeders de jongeren met elkaar te bidden en te werken. Als je er bent, voel je hoe het is om elkaar te vertrouwen. Dat is een geluk dat je niet gauw vergeet. Ria Pasterkamp

Hoofd, hart en handen Drie tips om vrede meer kans te geven Vrede meer kans geven? Wat kan ík daar nou aan doen? Misschien wel met deze drie tips: Koel je hoofd in een bak ijs, want doorbranden is niet wijs. Proef eerst zelf wat je zegt, voordat je je hart op je tong legt. Bekijk je handen even goed, zodat je weet wat links of rechts doet! Vrede meer kans geven? Ja, daar kun jij wat aan doen. Dus: handen uit de mouwen om aan vrede te bouwen!

Uit: Zoutkorrel voor elke dag

Nada Nuri over christenvervolging in Irak: ‘Laten wij ons sterkste wapen niet vergeten’ Als christen in Irak was de Haagse Nada Nuri (25) haar leven niet zeker. Ze vraagt steun voor haar vervolgde geloofsgenoten.

‘Mijn naam is Nada Nuri. Ik ben gevlucht uit Irak, woon al jaren in Den Haag en bezoek hier de Arabischtalige Vredekerk. Ik vertel u het volgende verhaal namens de duizenden broeders en zusters die door DE Islamitische Staat in Irak en Syrië (IS) vervolgd en gemarteld worden. Hun geloof kan ons iets leren. De christenvervolgingen in Irak en Syrië verscheuren mijn hart. Het nieuws, doordrenkt van angst en dood, dringt door tot mijn wereld via bekenden uit mijn thuisland, vanuit mijn kerk en via de (sociale) media. Het meest aangrijpend is dat mensen letterlijk voor hun leven moeten vluchten. De IS legde velen al een tijd geleden een ultimatum voor met drie keuzes: zich bekeren tot de islam, hoge belasting betalen of vermoord worden. Volharden De meeste Iraakse christenen kiezen ervoor te vluchten, zoals ook mijn gezin een aantal jaren geleden deed. Ze willen hun geloof in Jezus Christus niet verloochenen. Zelfs niet als hun bloed daarvoor vergoten moet worden. Bij het passeren van controleposten van IS worden ze eerst beroofd van hun geld en identiteitspapieren. De meesten vertikken het hun geloof af te laten nemen: een keuze die zij met het leven moeten bekopen. Zoals mijn neef, die onlangs vermoord is. In Bagdad en het noorden hebben wij familie en vrienden wonen. Zij voelen zich al jaren en nu nóg meer bedreigd. Alle christenen vrezen voor een opmars van IS en daarmee voor hun leven. Maar ook voor de toekomst van de kerk in Irak. Gebieden waar veel christelijke gemeenschappen geconcentreerd zijn, zoals de stad Mosoel en plaatsen in de omgeving, zijn voor het eerst na twintig eeuwen christendom leeg van christenen. Het raakt mij diep dat mijn broeders en zusters ondanks hun voortdurend lijden

het geloof in onze Heer Jezus Christus niet loslaten. Ze zijn helden van het geloof en een voorbeeld voor ons. We kunnen van hen leren hoe we in ons geloof moeten volharden. Maar ook dat het goed is om zelfs in zo moeilijke tijden God volledig te vertrouwen. Een christen die onlangs gevlucht is uit een christelijk dorp, vertelde mij dat het geloof hem en andere dorpsbewoners troost en kracht geeft om de angst en het leed te verdragen. Een leven zonder God zou, naar zijn woorden, een onvoorstelbare chaos van hun leven maken. Eeuwen uitgewist Christenen in binnen- en buitenland zouden in de media meer ruimte mogen krijgen om de stem van deze vervolgde christenen te laten horen. Mede door de gebrekkige media-aandacht voor hun erbarmelijke leefomstandigheden, die al een tijd voortduren, voelt de internationale gemeenschap er nog steeds te weinig voor om IS doeltreffend te stoppen. Zij had immers veel eerder, duidelijker en effectiever actie kunnen en moeten ondernemen. In het Westen voelen vele christenen, die met de vervolgden meeleven, zich misschien machteloos. Maar laten wij ons sterkste wapen niet vergeten: het gebed. Bid dat onze broeders en zusters hun hoop niet verliezen maar blijven volharden in het geloof. Bid voor de kinderen, voor families. Bid voor de Iraakse regering, voor de Europese overheden en landen; opdat zij met liefde en wijsheid hulp zullen bieden. Bid voor de (christelijke) hulporganisaties. Steun hen opdat zij een zegen mogen zijn voor de mensen daar. We kunnen samen met deze organisaties voor hen op de bres staan. Bid voor IS-strijders opdat zij tot inkeer komen. De toekomst van de kerk in Irak baart mij zorgen. Met name na de val van het regime van Sadam Hoessein, in 2003, zijn de meeste christenen Irak ontvlucht vanwege vervolging. Als ze hun woonplaatsen blijven verlaten, wordt het land donker. Zijn christenen immers niet geroepen het licht van de wereld en het zout der aarde te zijn? Als Irak helemaal leeg zou zijn van christenen, vrees ik dat de impact van twintig eeuwen christendom uitgewist zal worden. Niet voor niets We zien in veel delen van de wereld dat de kerk, als het lichaam van Christus, juist groeit in tijden van vervolging. Mijn gebed is dat dit ook geldt voor mijn volk in Irak. Door een stem te geven aan de vervolgde christenen is hun lijden immers niet voor niets geweest. We vormen één lichaam: niet alleen in ons besef geloofsgenoten te zijn, maar vooral ook door uitstraling en gestalte te geven

aan onze solidariteit met onze broeders en zusters. Wanneer zij lijden, lijden wij als medechristenen ook (1 Korintiërs 12:26). We mogen dankbaar zijn voor de geloofsvrijheid in Nederland.

Door Robert Reijns Gepubliceerd Kerk in Den Haag

Advent

jij, jij en jullie, jullie en wij, almaar op zoek naar een wending in het bestaande.

almaar op zoek, tussen haasten en wachten, tussen hoop en vrees, naar een hart onder de riem.

naar een wending in het lot van veel mensen, die zijn zoekgeraakt in de marge of bedolven onder overvloed.

in het bestaande een keer ten goede door mensen gedaan, die dragen en verdragen.

jullie en wij op zoek naar die mensen; wie zijn dan die mensen? jullie en wij!

elkaar toegedacht: een keer ten goede in het bestaande, op weg naar vrede!

Dick Westera

K KERKENRAAD Scriba: Dhr. H. van Eijsden Eiklaan 53, 2282 AS Rijswijk tel.: 070 - 390 23 82 (na 19.00 uur) e-mail: [email protected] KERKELIJK BUREAU Protestantse Gemeente Rijswijk Bruijnings Ingenhoeslaan 2 2273 KR Voorburg tel.: 070 - 393 00 15 e-mail: [email protected] Het Kerkelijk Bureau is geopend op maandag– en dinsdagochtend van 11.00 – 12.00 uur.

ING-bankrekeningen Protestantse Gemeente Rijswijk NL55 INGB 0000 0792 49 NL13 INGB 0000 0993 08

Verslag Jongerendienst Op zondag 19 oktober was er een spetterende jongerendienst in de Nieuwe Kerk. Het thema op deze Michazondag was “Heel de Schepping”. Onze verantwoordelijkheid voor de aarde, voor het milieu, de dieren en de mensen, stond centraal. De dienst werd helemaal voorbereid en uitgevoerd door jongeren van de Nieuwe en Oude Kerk, bijgestaan door een aantal ‘oudere jongeren’ waaronder uw predikant. Er werd muziek gemaakt (trompet, gitaar, piano), er werd live gezongen, er was een confronterende quiz o.l.v. twee pittige quizmasters, er werd gedanst, gebeden en gelezen, alles door de jongeren zelf. Na afloop werden goodybags uitgedeeld, met een magazine, stickers, een 5 minuten-zandloper voor in de douche, een bloembol voor je eigen ‘guerilla gardening’ én een lijst duurzame tips, zoals: eet eens een dag vegetarisch, scheid afval, douche korter, gebruik geen plastic tasjes uit de winkel, gebruik spaarlampen, pak vaker de fiets of het OV, etc. En de voetenkoekjes bij de koffie mogen niet onvermeld blijven (bekijk je eigen ecologische voetafdruk eens op internet). Caia, Imke, Ruben, David, Mirthe, Anouk, Larissa, Lara, Yentl, Ilona, Arnoud, Judith, Eveline, Carina, Bauke, Kees en Philip, ontzettend bedankt!! Ds. Michiel de Leeuw

CvK Protestantse Gemeente Rijswijk voor algemene doeleinden NL50 FVLB 0699 6437 24 Diaconie Protestantse Gemeente Rijswijk NL30 INGB 0000 1213 12  Collectebonnen Protestantse Gemeente Rijswijk (€ 16,- per kaart) NL55 INGB 0000 0792 49 OUDE KERK Bezoekadres: Herenstraat 62 b, 2282 BT Rijswijk Postadres: post via het Kerkelijk Bureau tel.: 070 - 395 25 45 Kosteres: mw. H. Ceton, tel.: 070 - 395 21 94 NIEUWE KERK Bezoekadres: Steenvoordelaan 364, 2284 EH Rijswijk Postadres: post via het Kerkelijk Bureau tel. 070 - 394 31 18 Beheerder: dhr. Maarten Tol. Aanwezig: maandag-, dinsdag-, woensdag- en vrijdagochtend van 9.00 tot 12.00 uur, op donderdagochtend is hij niet aanwezig.

KERKBLAD

Verschijnt 12 maal per jaar. Redactie: Mw. A. Kim, Mw. G.H. Tiemens, J. Verduijn, A. Wagner. Correctie: C. van den Akker, Mw. B. den Ouden. Redactieadres: A. Wagner, (e-mail: [email protected]) Dr. H.J. van Mooklaan 289, 2286 BG Rijswijk, tel.: 070 - 396 40 72. Volgende verschijningsdatum: 12 december Inzending kopij: vóór dinsdag 2 december 12.00 uur. Zo mogelijk op diskette of e-mail aan: [email protected] De geplaatste bijdragen zijn niet noodzakelijkerwijze een weergave van de mening van de redactie. Niet-gesigneerde artikelen worden niet geplaatst.

20

Leesgeld: € 20,00 per jaar, NL65 INGB 0002 1600 10 o.v.v. Acquisitie Kerkblad Prot. Gem. Advertenties: kosten op aanvraag bij het redactieadres. Klachten bezorging kerkblad: telefoon: 070 - 396 40 72. Aantal exemplaren: 1200. Druk: Oranje van Loon, tel.: 070 - 385 89 03 Website: www.protestantsrijswijk.com E-mail: [email protected]

d