Boerakker en Lucaswolde Hoe waarderen inwoners van Boerakker en Lucaswolde hun leefomgeving?

Boerakker en Lucaswolde 2012 Hoe waarderen inwoners van Boerakker en Lucaswolde hun leefomgeving?

2

Boerakker en Lucaswolde in 2012 Hoe waarderen inwoners van Boerakker en Lucaswolde hun leefomgeving? In opdracht van de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde Hanzehogeschool Groningen Kenniscentrum NoorderRuimte Eric-Jan Bijker

December 2012

3

Samenvatting In de zomer van 2012 is door het Kenniscentrum NoorderRuimte van de Hanzehogeschool Groningen onderzoek gedaan naar de waardering van de leefomgeving van de dorpen Boerakker en Lucaswolde. Beide dorpen samen tellen 714 inwoners ouder dan 12 jaar, en ruim 70 kinderen in de basisschoolleeftijd. De opdrachtgever voor het onderzoek was de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde. Dorpsbelangen heeft zich ten doel gesteld om samen met de inwoners van beide dorpen na te denken over de toekomst van het dorp. De onderzoeksresultaten worden voor deze toekomstverkenning gebruikt. De onderzoeksvraag voor dit onderzoek luidde: Welke waardering geven inwoners van de dorpen Boerakker en Lucaswolde aan hun leefomgeving? Hierbij gaat het om de waardering van de aspecten uit de vier domeinen van de leefomgeving:  De woonsituatie;  De voorzieningen;  Het sociale klimaat;  Het organiserend vermogen. Er hebben 73 kinderen in de basisschoolleeftijd een kindervragenlijst ingevuld. De kinderen vinden hun woonplaats leuk. Ze gaan in Boerakker naar de basisschool. Na schooltijd kunnen de kinderen buiten spelen, op het schoolplein, thuis of bij vriendjes, of op straat. De kinderen vinden het jammer dat er geen winkels zijn in het dorp en ze missen ook een groter speelterrein. Het is ook heel vervelend ‘dat je voor een ijsje helemaal naar Leek of Tolbert moet’. In de maand juli 2012 hebben 83 inwoners in de leeftijd vanaf 13 jaar uit Boerakker en Lucaswolde aan het onderzoek deelgenomen, dat is ongeveer 18% van het aantal verspreidde vragenlijsten, of 27% van het aantal huishoudens waar de vragenlijsten zijn verspreid. Hiermee is de respons relatief laag, zodat voorzichtigheid is geboden met het algemeen geldend verklaren van de bevindingen. De respondentengroep is homogeen voor wat betreft de herkomst en woonduur in Boerakker en Lucaswolde. Het gebied wordt voornamelijk bevolkt door noordelingen van geboorte, die er bovendien al lang(er) wonen. De betrokkenheid bij het dorp is groot. Men heeft er familie, vrienden, kennissen en collega’s wonen.

4

Voor de totaalbeoordeling geven de inwoners van Boerakker en Lucaswolde een zeven als rapportcijfer. Daarmee is de hoofdconclusie gerechtvaardigd dat de inwoners van Boerakker en Lucaswolde hun leefomgeving positief waarderen. Ook uit de positieve steekwoorden rust, ruime, thuis, landelijk wonen, gezelligheid en gemeenschap valt te concluderen dat inwoners graag wonen in dit gebied. In de beoordeling van de afzonderlijke aspecten van hun leefomgeving zijn de inwoners van Boerakker en Lucaswolde ook positief. Boerakker-Lucaswolde als leefomgeving 1. Woonsituatie 2. Voorzieningen 3. Sociale klimaat 4. Organiserend vermogen

Rapportcijfer 7,1 7,2 6,7 7,1 6,6

Waardering ++ ++ + ++ +

Woonsituatie. Inwoners vinden het prettig om in Boerakker of Lucaswolde te wonen. De rust en de ruimte die het gebied heeft, worden als positief ervaren. Dit is een van de hoofdredenen om hier te blijven wonen. Tevens voelen mensen zich veilig wanneer zij in hun eigen dorp rondlopen. Eén derde van de respondenten geeft aan de rest van zijn/haar leven in Boerakker-Lucaswolde te willen blijven wonen. Eenzelfde percentage wil ‘ooit’ verhuizen. Overwegingen hierbij zijn bij het ouder worden het ontbreken van woonvoorzieningen voor niet meer zelfstandige ouderen, en de afstand naar medische voorzieningen. Het onderhoud aan en de beschikbaarheid van wegen en paden zou beter kunnen. Er zijn (te) weinig veilige oversteekplaatsen en in en rond het dorp houdt men zich niet aan de snelheidslimiet. Voorzieningen. Het overgrote deel van de respondenten kan zichzelf redden. Bij het ouder worden worden problemen voorzien als gevolg van het van ontbreken van (winkel)voorzieningen. Openbaar vervoer in en rond het dorp scoort slecht. Een basisvoorziening als een pinautomaat is een wens. Over de dorpsactiviteiten is men positief. Iets minder dan de helft van de respondenten heeft de laatste twee jaren aan een activiteit deelgenomen. Een kleine kern is altijd van de partij. De twee websites die het dorp kent, zijn niet aantrekkelijk, niet up to date. Sociale klimaat. Inwoners beschikken over een goed sociaal netwerk. Onderlinge hulpverlening scoort hoog. Men ontmoet medebewoners zowel in ‘georganiseerd’ verband (kerk, school, voetbalvereniging) als op straat. Men voelt zich over het algemeen betrokken bij het dorp en hecht daar waarde aan. Bewoners voelen zich goed ontvangen in Boerakker-Lucaswolde.

5

Organiserend vermogen. Over ‘dorpsbelangen’ zijn de meningen positief. Het belang van Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde wordt breed onderschreven. Het bestuur van de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde geniet in brede kring waardering. Iets minder dan de helft vindt dat meer moet worden samengewerkt met omliggende dorpen. Ongeveer een kwart geeft aan zich te willen inzetten voor nieuwe taken wanneer deze zouden worden overgeheveld van de gemeente Marum naar de dorpen. Een ‘hot item’ is dat Boerakker of Lucaswolde meer aan toerisme en recreatie moeten doen. Van de respondenten geven 22 aan een idee te hebben om iets nieuw te beginnen, of iets te beginnen naast het bestaande werk. Iets in de horeca (14x) en recreatie (11x) zijn de meest voorkomende ideeën.

6

Voorwoord Bij de Hanzehogeschool Groningen volg ik aan het Instituut voor Communicatie & Media de opleiding Communicatie. Als afronding van het 3e studiejaar liep ik stage bij het Kenniscentrum NoorderRuimte. Dit centrum doet onderzoek naar de kwaliteit van de leefomgeving in Groninger dorpen, en geeft op basis daarvan adviezen over de toekomst van deze dorpen. Door de dorpsonderzoeken draagt het Kenniscentrum bij aan kennisontwikkeling hoe dorpsbewoners samen zorgen voor een goede leefomgeving. In tijden van bezuinigingen, bevolkingskrimp en vergrijzing zijn dat grote opgaven voor dorpen, gemeenten en organisaties voor wonen, zorg en welzijn. De motor in een dorp is vaak de dorpsbelangenvereniging. In Boerakker-Lucaswolde is dat de Vereniging voor Dorpsbelangen BoerakkerLucaswolde. Mijn stageopdracht was tweeledig: het verzamelen/schrijven van tien “sterke verhalen” van de dorpen Boerakker en Lucaswolde en het houden van een onderzoek naar de leefbaarheid in beide dorpen. Dit rapport betreft het leefbaarheidsonderzoek. Mijn stageperiode viel voor een groot deel in de zomervakantie. Door de vele bezoeken aan Boerakker en Lucaswolde, op de fiets ruim 40 kilometer per keer, heeft mijn conditie echter niet geleden onder de zomerstop van het voetballen. Het is een drukke en leerzame tijd geweest, waar het vooral op goed plannen aan kwam, wat niet mijn sterkste punt was. Ik wil graag de volgende personen bedanken die meewerkten aan het tot stand komen van dit onderzoek in Boerakker-Lucaswolde:  Allereerst de 73 kinderen die de kinderenvragenlijst hebben ingevuld, en in het bijzonder Daniëlle Bijzitter voor haar mooie tekening;  De inwoners van Boerakker en Lucaswolde, die als respondent meededen aan het onderzoek;  Het bestuur van de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde, met name de heer Drenth die mij een dag geholpen heeft met de verspreiding van de vragenlijsten.  Mevrouw Jannie Rozema, onderzoeker bij het Kenniscentrum NoorderRuimte voor haar steun, onder andere voor de feedback op de conceptteksten.  De heer Paul van Alberda, mijn stagebegeleider vanuit het Instituut voor Communicatie & Media, voor zijn regelmatige feedback.  Mijn docent Communicatie de heer Joost Eskes.  En tenslotte mijn vriend Steven Hofsteenge van wie ik de racefiets mocht lenen.

7

Inhoud Samenvatting

................................................................................................................... 4

Voorwoord

................................................................................................................... 7

1 Boerakker en Lucaswolde anno 2012 ..................................................................................................... 10 1.1 Boerakker en Lucaswolde 10 1.2 Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde 10 1.3 Onderzoek onder inwoners 11 1.4 Leeswijzer 13 2 Methode van onderzoek ................................................................................................................. 14 2.1 Kindervragenlijst en inwonersvragenlijst 14 2.2 Respondenten 15 2.2.1 Kinderen 15 2.2.2 Inwoners 16 2.3 Gegevensverwerving 21 3 Resultaten ................................................................................................................. 22 3.1 Kinderen 22 3.2 Inwoners (13 jaar en ouder) 27 3.2.1 Wie zijn de respondenten 28 3.2.2 Typering Boerakker-Lucaswolde 32 3.2.3 Waardering leefomgeving Boerakker-Lucaswolde 33 3.2.4 Wonen 34 3.2.4.1 De woning 34 3.2.4.2 Het wonen 34 3.2.4.3 Woonwensen 35 3.2.5 Veiligheid en mobiliteit 42 3.2.5.1 Veiligheid 42 3.2.5.2 Mobiliteit 43 3.2.6 Voorzieningen 43

8

3.2.7 Sociale omgeving 3.2.7.1 Algemeen 3.2.7.2 Plaatsen waar men elkaar ontmoet 3.2.7.3 Hulp verlenen aan of ontvangen van buurt- of dorpsgenoten 3.2.8 Jaarlijkse dorpsactiviteiten 3.2.8.1 Deelname aan de activiteiten 3.2.8.2 Wat vindt u van de jaarlijkse activiteiten 3.2.8.3 Rapportcijfer 3.2.9 Ondernemen 3.2.9.1 Ondernemen in B-L en voorwaarden nieuw ondernemerschap 3.2.9.2 Eigen ondernemersactiviteit 3.2.9.3 Rapportcijfer 3.2.10 Dorpsbelangen 3.2.10.1 Behartigen dorpsbelangen 52 3.2.10.2 Rapportcijfer 3.2.10.3 Eigen inzet bij overdracht gemeentetaken aan inwoners 3.2.11 Ideeën voor Boerakker of Lucaswolde

46 46 47 47 48 48 48 49 49 50 50 51 52 52 53 53

4 Conclusie en discussie 4.1 Conclusie 4.2 Discussie

................................................................................................................. 54 54 58

5 Aanbevelingen

................................................................................................................. 59

Bronnen

................................................................................................................. 61

Bijlagen 1 Kindervragenlijst 2 Inwonersvragenlijst 3 Aankondiging in AchtDorpenNieuws en Midweek 4 Overzicht steekwoorden 5 Overzicht ideeën inwoners 6 Frequentie overzichten inwonersvragenlijst Deze bijlagen zijn apart gebundeld

9

1

Boerakker en Lucaswolde anno 2012

1.1

Boerakker en Lucaswolde

Boerakker1,2 is een dorp in de gemeente Marum (provincie Groningen) ten noordoosten van het dorp Marum op de grens met de gemeente Leek. Het dorp telt 629 inwoners (per 1 januari 2012). Voor de dorpen Boerakker en Lucaswolde vervult Boerakker een centrumfunctie op het gebied van onderwijs, sport en cultuur. Met ingang van het schooljaar 2012-2013 telt Boerakker één basisschool: ‘Samenwerkingschool de Klimboom’, ontstaan uit een fusie van de OBS ‘De Til’ en de CBS ‘Het fundament’. Sport - en Ontmoetingscentrum OOMKEGAST3 is het multifunctioneel centrum voor beide dorpen. De dorpen kennen een gevarieerd aanbod aan verenigingen en sportieve activiteiten. De grootste sportvereniging is de voetbalvereniging VV Boerakker, het grootste sportevenement is de jaarlijkse Survivalrun, waarbij deelnemers verschillende natuurlijke hindernissen als moerassen, sloten en greppels, maar ook opgebouwde hindernissen als een apenhang moeten overwinnen. Naast de wedstrijdorganisatie voor dit evenement is er ook een trainingsvereniging waar deelnemers zich kunnen bekwamen in deze tak van sport. Lucaswolde3 is met 191 inwoners (per 1 januari 2012) de kleinste kern van de gemeente Marum. De bebouwing was vroeger zeer verspreid en bestond slechts uit enkele woningen. Pas in 1878 werd een weg aangelegd waarmee Lucaswolde met Boerakker werd verbonden. Lucaswolde heeft voornamelijk een woonfunctie, voor activiteiten zijn de bewoners aangewezen op de gemeenschappelijke faciliteiten in Boerakker. 1.2

Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde

“Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde is een niet-politieke vereniging, die zich ten doel stelt om op te komen voor het algemene belang van de inwoners van onze twee dorpen en de dorpen naar buiten toe te vertegenwoordigen. Ze doen dat op allerlei manieren: sociale activiteiten organiseren, plannen maken, projecten in eigen beheer uitvoeren, overleg voeren met de gemeente over ontwikkelingen, enz.” 4 1 2 3 4

http://www.marum.nl/index.php?simaction=content&mediumid=9&pagid=99&stukid=478 http://www.historischboerakker.nl De benaming “gast” wijst op een hoge zandstreek

http://www.oomkegast.nl

10

De verenigingen voor dorpsbelangen zijn tegenwoordig een belangrijk aanspreekpunt voor overheden en maatschappelijke organisaties en worden beschouwd als een volwaardig gesprekspartner als het gaat om (de toekomst van) dorpen. Het bottom up denken speelt daarbij een belangrijke rol. Initiatieven vanuit de dorpen, vaak geïnitieerd vanuit dorpsbelangen, zorgen ervoor dat de dorpen steeds meer zelf hun toekomst bepalen. Zo zullen ook de dorpen Boerakker en Lucaswolde anno 2012 actief hun belangen voor het woon- en leefklimaat moeten behartigen. De Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde wil hierbij een voortrekkersrol vervullen. Reeds in 2003 is onder begeleiding van de Vereniging Groninger Dorpen een dorpsvisie ontwikkeld. De termijn waarnaar gestreefd wordt om alle wensen te realiseren is 10-15 jaar5. Nu de eerste 10 jaren zijn verstreken en meerdere plannen inmiddels zijn gerealiseerd of in ontwikkeling is het de tijd om te bezinnen op een vervolg (actualisatie) van de visie uit 20036. In dit kader heeft Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde, naar aanleiding van een artikel van het Kenniscentrum NoorderRuimte in het Dagblad van het Noorden7 en via de Vereniging Groninger Dorpen, zich aangemeld voor een dorpsonderzoek. 1.3

Onderzoek onder inwoners

Als een dorp nadenkt over zijn toekomst, is het goed om te weten hoe inwoners de huidige situatie ervaren. Om daarin inzicht te krijgen heeft het bestuur van De Vereniging voor Dorpsbelangen BoerakkerLucaswolde aan het Kenniscentrum NoorderRuimte de opdracht gegeven om de inwonerswaardering van de leefomgeving van Boerakker-Lucaswolde anno 2012 te onderzoeken. Voor de leefomgeving worden (aspecten uit) vier domeinen onderzocht: de woonsituatie, de voorzieningen, het sociale klimaat en het organiserend vermogen (figuur 1). De kwaliteit van de leefomgeving is de waardering die inwoners geven aan deze vier domeinen. De onderzoeksvraag van het inwonersonderzoek in Boerakker-Lucaswolde luidt: Welke waardering geven inwoners van de dorpen Boerakker en Lucaswolde aan hun leefomgeving?

5 6

7

Slotzin van de dorpsvisie 2003 Op dinsdag 11 mei wijdde Plattelandshuis Westerkwartier in Boerakker een avond aan het vervolg op de dorpsvisie: http://www.leaderwesterkwartier.nl/hoofdmenu/nieuws/nieuwsbrief/juni-2010/dorpsvisies http://www.hanze.nl/NR/rdonlyres/9D5ED4E4-3847-4650-8ADC-4A29D1493560/0/DvhNSterkeDorpen.pdf

11

Figuur 1. Vier domeinen en domeinaspecten voor de leefomgevin. (Kenniscentrum Noorderruimte)

Hierbij gaat het om de waardering van aspecten uit vier domeinen van de leefomgeving (tussen haakjes staan de geclusterde aspecten uit de vier domeinen): 1. de woonsituatie (vestigingsmotief, verhuisintentie, veiligheid); 2. de voorzieningen (redzaamheid, verenigingsleven, mobiliteit); 3. het sociale klimaat (sociale contacten, binding en deelname aan dorpsleven); 4. het organiserend vermogen (eigen kracht, ondernemerschap, dorpsbelang). Dit onderzoek geeft weer wat de stand van zaken in Boerakker en Lucaswolde anno 2012 is. Zo krijgt de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde input om met de dorpsbewoners voor de toekomst van Boerakker en Lucaswolde aan de slag te kunnen. Deze onderzoeksresultaten kunnen ook worden gebruikt om waarderingen over Boerakker en Lucaswolde in latere jaren te vergelijken met het jaar 2012.

12

1.4

Leeswijzer

In het volgende hoofdstuk 2 wordt beschreven hoe het inwonersonderzoek in Boerakker-Lucaswolde is uitgevoerd. In hoofdstuk 3 worden de resultaten van de kindervragenlijst en de inwonersvragenlijst beschreven en geanalyseerd. In hoofdstuk 4 worden conclusies uit het onderzoek getrokken. De onderzoeksbijlagen zijn samengevoegd in een aparte bundel bij dit rapport. Aanbevelingen op grond van dit onderzoek zullen in een afzonderlijk advies aan de Vereniging voor Dorpsbelangen BoerakkerLucaswolde worden uitgebracht.

13

2

Methode van Onderzoek

2.1

Kindervragenlijst en inwonersvragenlijst

Voor de kinderen van 6 tot 12 jaar is een korte kindervragenlijst (bijlage 1) opgesteld met 12 vragen over school, spelen, dorpsactiviteiten en het dorp. De kinderen konden hun ingevulde vragenlijst illustreren met een tekening over het dorp op een bijgeleverd blanco A4-vel. Bij het inwonersonderzoek zijn alle inwoners van Boerakker-Lucaswolde van 12 jaar en ouder betrokken. Voor het inwonersonderzoek in Boerakker-Lucaswolde is een vragenlijst (bijlage 2) gebruikt, waarmee in de zomer van 2012 gegevens zijn verzameld. De inwonersvragenlijst is door de onderzoeksgroep van de Hanzehogeschool Groningen opgesteld. Hierbij zijn de ervaringen met eerdere vragenlijsten voor dorpsonderzoeken gebruikt (Rozema, 2010; Buiter, 2011, Rozema, 2011). De verschillende domeinaspecten (zie figuur 1) zijn vertaald naar vragen. De vragenlijst heeft 61 meerkeuzevragen en 7 open vragen in 10 categorieën: 1) uw huishouden, 2) wonen, 3) woonwensen, 4) veiligheid en mobiliteit, 5) voorzieningen, 6) sociale omgeving, 7) jaarlijkse dorpsactiviteiten, 8) ondernemen, 9) dorpsbelangen, en 10) goede ideeën. Een respondent heeft voor het volledig invullen van de vragenlijst zeker vijftien minuten nodig. De vragenlijst kan over een paar jaar opnieuw worden gebruikt, zodat Boerakker-Lucaswolde zich in latere jaren met de gegevens uit 2012 kan vergelijken. Hiermee is de vragenlijst ook een instrument om de waardering over de leefomgeving te volgen. De conceptvragenlijst voor Boerakker-Lucaswolde is van feedback voorzien door de bestuursleden van de Vereniging voor Dorpsbelangen; dit heeft geleid tot enkele bijstellingen. De begeleidende brief bij de vragenlijst (na het voorblad) is geschreven vanuit het perspectief van de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde en voorzien van de logo’s van Boerakker, en Hanzehogeschool Groningen. Naast de begeleidende brief is het onderzoek bij de bewoners van Boerakker en Lucaswolde ook onder de aandacht gebracht via de plaatselijke media: een artikel in de weekbladen AchtDorpenNieuws en Midweek (bijlage 3).

14

2.2

Respondenten

Het onderzoeksgebied beslaat de dorpen Boerakker en Lucaswolde met het buitengebied, zoals onder aangegeven.

Kaart 1. Het onderzoeksgebied van Boerakker-Lucaswolde voor het inwonersonderzoek

2.2.1 Kinderen (basisschool groep 3 t/m 8) In de laatste schoolweek voor de zomervakantie 2012 zijn op de twee basisscholen in totaal 79 kindervragenlijsten afgegeven (het aantal leerlingen in de groepen 3 t/m 8). Hiervan zijn er 73 ingevuld terugontvangen, waarmee de respons 92,4 % bedraagt. De resultaten van de respondentgroep zijn hiermee representatief voor alle kinderen van Boerakker-Lucaswolde. Voor verdere details zie hoofdstuk 3, paragraaf 3.1. 2.2.2 Inwoners (13 jaar en ouder) Deze paragraaf bevat gegevens over een aantal kenmerken van de respondentgroep om na te gaan of deze representatief is voor alle inwoners van Boerakker-Lucaswolde. Daarvoor worden de kenmerken

15

vergeleken met gegevens uit bijvoorbeeld de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Respons op de vragenlijst De gemeente Marum8 geeft voor het dorp Boerakker aan dat er 545 inwoners in de leeftijd vanaf 13 jaar waren op 1 januari 2012; voor Lucaswolde9 is dit aantal 169, inbegrepen ‘het buitengebied’ dat niet afzonderlijk in de Gemeentelijke Basisadministratie voorkomt. Woonplaats Boerakker Lucaswolde Het buitengebied Totaal

Respondenten 59 (72%) 9 (11%) 14 (17%) 1 niet bekend (0,1%) 82 (100%)

10

GBA 545

(inwoners 13 jaar en ouder)

169 714

Tabel 1. Verdeling respondenten naar woonplaats

In totaal hebben 83 inwoners van Boerakker en Lucaswolde (ouder dan 12 jaar)een vragenlijst ingevuld. Ten opzichte van het aantal verspreide vragenlijsten (= 460) is het responspercentage 18%; gerekend naar het totaal aantal inwoners ouder dan 12 jaar (=714) is het responspercentage 12%. Berekend voor Boerakker en Lucaswolde afzonderlijk zijn de percentages 10% en 14%. Met deze lage percentages is de respondentgroep niet (geheel) representatief voor de inwoners van Boerakker en Lucaswolde. De wijze van verspreiding van de vragenlijsten zal hier ongetwijfeld een rol spelen. Feitelijk is de vragenlijst namelijk op huishoudniveau/gezinsniveau verspreid. Een betere manier om de het responspercentage te berekenen lijkt dan ook om uit te gaan van het aantal huishoudens/gezinnen dat een vragenlijst heeft geretourneerd. Per woning (huishouding) zijn twee vragenlijsten – in één retourenvelop – afgegeven. Hiermee zijn 230 woningen/huishoudingen benaderd. Van de terugontvangen vragenlijsten bleken er 42 twee-aan-twee in één retourenvelop te zitten. We mogen aannemen dat elk van deze enveloppen afkomstig is van één huishouding. Hiermee zouden dan 21 huishoudens hebben geantwoord. Deze aanname wordt bevestigd doordat de beantwoording in de beide vragenlijsten in de envelop ook een grote mate van overeenkomst vertoont, bij meerdere vragen (die 8

9 10

Een klein aantal woningen in Boerakker valt onder de gemeente Leek. De vragenlijsten zijn echter verspreid onder de woningen in de gemeente Marum. In het vervolg van dit rapport is ‘Lucaswolde’ dan ook inbegrepen ‘het buitengebied’. Bureau Burgerzaken gemeente Marum.

16

specifiek slaan op de huishouding/het gezin) zelfs gelijk is. Daarnaast werden 36 enveloppen terugontvangen met elk één vragenlijst. Het lijkt voor de hand liggend dat bij deze ‘het huishouden’ heeft volstaan met terugsturen van één vragenlijst. De overige 5 vragenlijsten werden zonder envelop ingeleverd. Gezien de antwoorden zijn deze vragenlijsten kennelijk ook afkomstig van verschillende huishoudens. Bij elkaar geteld gaat het dan om 21 + 36 + 5 = 62 huishoudens die meegedaan hebben aan het onderzoek. Wanneer bij de berekening van de respons niet wordt uitgegaan van het aantal verspreide vragenlijsten, maar van het aantal woningen / huishoudens dat een vragenlijst heeft ingevuld, dan is de respons 62 van de benaderde 230 woningen / huishoudens. Volgens deze wijze van berekenen is het responspercentage woningen / huishoudens 27 %. Tot slot kan de respons van 62 huishoudens worden uitgezet tegen het totaal aantal huishoudens in Boerakker en Lucaswolde. CBS gegevens over 200911 geven voor Boerakker en Lucaswolde een gemiddeld aantal personen per huishouden van 2,8 respectievelijk 2,9. Voor 2012 mogen we aannemen dat deze getallen nagenoeg dezelfde zijn. Toegepast op het inwonersaantal van 2012 komen de totaal 629 inwoners van Boerakker overeen met 224 huishoudens, en de 191 inwoners van Lucaswolde met 66 gezinnen. In totaal zijn dit 290 huishoudens. Ook hier weer uitgaande van een respons van 62 huishoudens, komt het responspercentage op 21%. Ook met deze hogere percentages (27% dan wel 21%) moet de nodige voorzichtigheid in acht worden genomen bij het interpreteren (d.w.z. generaliseren naar de gehele bevolking) van de uitkomsten van het onderzoek. Op grond van de kleine aantallen respondenten in Boerakker en Lucaswolde afzonderlijk, en gezien de nagenoeg gelijke respons (in verhouding tot het inwonersaantal) van beide dorpen is niet een analyse van de gegevens per dorp uitgevoerd. Iets minder mannen (48%) dan vrouwen (52% )hebben de vragenlijst ingevuld. De verhouding is ‘gespiegeld’ ten opzichte van de verhouding mannen (53%) en vrouwen (47%) ouder dan 12 jaar van Boerakker en Lucaswolde volgens de Gemeentelijke Basisadministratie. Ondanks dit kleine verschil is voor het kenmerk ‘geslacht’ de respondentgroep representatief. De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 51 jaar, met een standaarddeviatie van 15. Dit betekent dat ongeveer 68% van de respondenten tussen 36 en 66 jaar oud is. De jongste respondent is 15, de oudste is 86 jaar.

11

http://marum.straatinfo.nl/buurtgegevens/Boerakker+-+Gemeente+Marum/

17

Geslacht / leeftijd Geslacht Man vrouw Totaal

Respondenten 39 (48%) 43 (52%) 82 (100%) (1 onbekend)

12

GBA 380 (53%) 334 (47%) 714 (100%)

Leeftijd 13-25 jaar 25-45 jaar 45-65 jaar 65+ Totaal

Respondenten 5 (6%) 19 (24%) 42 (53%) 13 (16%) 79 100%) (4 onbekend)

12

GBA 152 171 292 99 714

(21%) (24%) (41%) (14%) (100%)

Tabel 2. Verdeling naar geslacht en leeftijdsgroepen, vergeleken met de gegevensuit de Gemeentelijke Basisadministatie

Bij de respondenten is de leeftijdsgroep 13-25 jaar ondervertegenwoordigd, daarentegen die van 45-65 jaar oververtegenwoordigd in vergelijking met de GBA-gegevens. Een reden hiervoor zou kunnen zijn dat in de huishoudens met kinderen de vragenlijst(en) is (zijn) ingevuld door de volwassenen. Gezien de grootte van de ‘afwijkingen’ is hiermee de respondentgroep niet niet geheel representatief voor de bevolking van Boerakker en Lucaswolde. Huishoudengrootte Voor dit item zijn CBS gegevens bekend uit 200913, echter voor Boerakker en Lucaswolde afzondelijk. Om toch een vergelijking te kunnen maken met de gegevens uit de respondentgroep, is deze groep ook gesplists in Boerakker en Lucaswolde (inbegrepen het buitengebied). Ondanks de kleine aantallen respondenten komen de percentages uit deze groep goed overeen met de CBS gegevens voor beide dorpen. Op grond hiervan kan worden gesteld dat de huishoudengrootte in de repondentgroep repretesentatief is voor de bevolking van Boerakker en Lucaswolde. Huishoudengrootte Eenpersoonshuishouden Tweepersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens Totaal

Respondentgroep Boerakker Lucaswolde 3 (5%) 1 (4%) 25 (42%) 6 (26%) 30 (50%) 16 (70%) 58 (100%) 23 (100%) (1 onbekend)

Tabel 3. Vergelijking huishoudengrootte met CBS gegevens 12 13

Zie voetnoot 10. Zie voetnoot 11.

18

CBS (2009) Boerakker 5% 43% 52%

Lucaswolde 4% 26% 69% 100%

Woonsituatie Aan de respondenten werd gevraagd of zij in een koopwoning danwel in een huurhuis woonden. Tabel 4 geeft een overzicht van de gegeven antwoorden. Ik woon in een …. Koopwoning Huurwoning Totaal

Respondenten 81 (100%) 0 (0%) 81 (100%) (2 onbekend)

Tabel 4.Overzicht woonsituatie

Vergelijkbare cijfers voor Boerakker en Lucaswolde zijn niet beschikbaar. Bij navraag14 blijkt het percentage huurwoningen rond de 3% te liggen. Opleidingsniveau Opleidingsniveau Lagere school MAVO/(M)ULO/V(M)BO//LBO HAVO - VWO - MBO HBO – Universitair Totaal

Totaal 9 17 36 19* 81

Man 3 8 17 9* 37

(11%) (21%) (43%) (23%) (100%)

(8%) (22%) (46%) (24%) (100%)

Vrouw 6 9 19 9* 43

(14%) (21%) (44%) (21%) (100%)

Tabel 5. Overzicht opleidngsniveau

Van de respondenten heeft 23% een hogere beroeps- of universitaire opleiding, voor 36% is dat een middelbare (beroeps)opleiding. Qua opleidingsniveau verschillen mannen en vrouwen nauwelijks van elkaar. Alleen bij de groep met alleen lagere school zijn de vrouwen duidelijk in de meerderheid. Van de universitair/HBO opgeleiden is bij een respondent het geslacht niet bekend*. Over het opleidingsniveau in Boerakker en Lucaswolde zijn geen geregistreerde gegevens bekend. Dagelijkse bezigheden Tabel 6 geeft een overzicht van de dagelijkse bezigheden van 80 respondenten die de betreffende vraag hebben beantwoord. Van de studenten/scholieren gaan er twee naar de HAVO, een volgt een MBO- en ook een een HBOopleiding. 14

J. Drenth, voorzitter Dorpsbelangen

19

Dagelijkse bezigheden Betaald werkzaam/ondernemer Onbetaald werkzaam/gepensioneerd/zonder (betaald) werk Student of scholier Totaal

Totaal 55 (69%) 21 (26%) 4 (5%) 80 (100%)

Man 28 9 1 38

(74%) (24%) (1%) (100%)

Vrouw 27 (64%) 12 (29%) 3 (7%) 42 (100%)

Tabel 6. Verdeling naar dagelijkse bezigheden

Inkomen Aan respondenten werd gevraagd of er in hun huishouden sprake is van een éénverdiener (één inkomen) of van tweeverdieners (twee inkomens). Deze vraag is dus gesteld op huishoudingniveau. Zoals eerder genoemd15 werden 42 vragenlijsten ‘twee-aan-twee’ in een envelop geretourneerd. Gezien het aantal respondenten (77 van de 83 ingeleverde vragenlijsten) is deze vraag in voorkomend geval kennelijk ook door twee huisgenoten binnen een huishouding beantwoord. Met andere woorden: tabel 7 geeft wel het aantal mannen/vrouwen in een éénverdieners- dan wel tweeverdieners huishouden, maar geeft geen inzicht in het aantal éénverdieners- dan wel tweeverdieners huishoudens. Gezinsinkomen Éénverdiener Tweeverdieners Totaal

Man 9 26 35

Vrouw 10 32 42

Totaal 19 58 77

Tabel 7. Inkomenssituatie

2.3

Gegevensverwerving

Het dorpsonderzoek is door het bestuur van de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde bekend gemaakt via de twee websites van het dorp: www.boerakker.eu en www.de treffer.nu. Daarnaast is het aangekondigd in twee huis-aan-huis bezorgde nieuws- en advertentiebladen: AchtDorpenNieuws en Midweek. De kinderenvragenlijsten zijn verspreid op de twee basisscholen in het dorp, en zijn ook weer opgehaald bij de scholen. Aan de kinderen werd ook gevraagd om een tekening over het dorp te maken. Dit heeft slechts één tekening opgeleverd. Voor de inwoners van 13 jaar of ouder is huis-aan-huis een envelop met twee vragenlijsten verspreid. De ingevulde vragenlijsten konden in dezelfde envelop worden

15

Zie pagina 16/17

20

geretourneerd bij een centraal adres in Boerakker. Zo nodig kon contact worden opgenomen met de onderzoeker voor het aan huis ophalen van de vragenlijsten. Hiervan werd geen gebruik gemaakt.

Foto in AchtDorpenNieuws: J. Drenth (voorzitter dorpsbelangen, rechts), A. van Spronsen (secretaris, midden) en Eric-Jan Bijker (onderzoeker, links)

21

3

Resultaten

In dit hoofdstuk worden de resultaten uit het inwonersonderzoek onder kinderen en inwoners beschreven. In de bijlagenbundel staan in bijlage 6 de frequentieoverzichten van de vragenlijsten. Zowel in dit hoofdstuk 3 als in de bijlagen wordt de volgorde van de vragen in de vragenlijsten aangehouden.

3.1

Kinderen

De gemiddelde leeftijd van de kinderen is 9,5 jaar. Twee van 6, één van 13 jaar oud, de andere leeftijden zijn ongeveer gelijk verdeeld, met een piek bij de leeftijd van 9 jaar (18 leerlingen). Tabel 8 geeft een samenvatting van de antwoorden op de vragen: geslacht, woonplaats, school en overblijven. Het zijn met name kinderen uit ‘het buitengebied’ die ‘altijd’ overblijven, terwijl ‘nooit’ overblijven voornamelijk kinderen uit Boerakker. Geslacht Jongen Meisje Totaal

32 41 73

16

Woonplaats. Boerakker Lucaswolde buitengebied

41 10 22

Basisschool ’t Fundament De Til

45 28

Overblijven Altijd 14 Soms 47 Nooit 12

Tabel 8. Geslacht, woonplaats, school en overblijven

Een volgende vraag betreft het spelen na schooltijd, (zie tabel 9, meerdere antwoorden mogelijk). Spelen na schooltijd

AANTAL % VAN TOTAAL AANTAL MEISJES AANTAL JONGENS

Bij huis/boerderij Bij vriendjes/vriendinnetjes thuis Bij de naschoolse opvang Op de speelplaats bij de school Op straat In de natuur Ergens anders

54 52 7 15 36 26 73

74 71 10 21 49 36 100

29 32 6 11 23 16 41

25 20 1 4 13 10 32

Tabel 9. Spelen na schooltijd (n= 73)

16

Het onderzoek is uitgevoerd aan het eind van het schooljaar 2011-2012, voor de fusie van beide scholen.

22

De meeste kinderen spelen na schooltijd met kinderen uit de buurt. Bij het punt “ergens anders” is er één antwoord dat er uit springt: het voetbalveld. Veiligheid spelen op straat Op één van beide scholen was (door de lerares) bij vier van de jongste kinderen deze vaag doorgestreept met als commentaar “dat kinderen niet op straat behoren te spelen”. In Lucaswolde (en het buitengebied) vinden kinderen het vaker niet veilig op straat dan in Boerakker. Een verklaring hiervoor kan zijn dat de woningen in Lucaswolde en het buitengebied voornamelijk aan een doorgaande weg liggen, waarbij in het buitengebied ook niet de snelheidslimiet van 50 km/u geldt. Vind je het veilig om op straat te spelen Ja, het is best wel veilig Soms want het is niet echt veilig, maar ook onveilig Nee,niet het echt is meestal onveilig Totaal

Totaal 31 25 13 69

Boerakker 22 14 3

Lucaswolde 3 2 3

Buitengebied 6 9 7

Tabel 10. Veiligheid bij spelen op straat (n=69)

Hobby’s Hobby’s Voetbal Gymnastiek Buitenspelen omputeren Knutselen

Aantal keren genoemd 35 23 55 45 28

% van aantal kinderen 48 32 75 62 38

Tabel 11. Hobby’s (n=73)

De vraag naar hobby’s is door alle kinderen beantwoord. Buitenspelen (75%) is favoriet, gevolgd door computeren (62%). Bij de open vraag: ‘anders’ is paardrijden één van de favoriete bezigheden (26%). Verder worden genoemd street-dansen en andere sporten als schaatsen, zwemmen, boksen en vissen, en verder nog musiceren. Welke activiteiten van het hele dorp vind je het leukst? (Noem er drie.) Uit de veelheid van genoemde (dorps)activiteiten komen de volgende toppers naar voren: Trekker Trek, de Survival, de Sportinstuif, de Speelweek en Voetballen.

23

Waarom vind je het leuk om in of bij Boerakker-Lucaswolde te wonen Deze vraag is beantwoord door 71 kinderen. Meer antwoorden mochten worden aangekruist. Leuk omdat …… Veel activiteiten in dorp Omdat we een mooi huis hebben We kunnen buiten spelen Het rustig is in B/L Je in Boerakker naar school kunt Er wonen leuke mensen en kinderen We kunnen sporten in Boerakker

Aantal keren genoemd 34 25 48 39 33 50 43

% van aantal kinderen 47 37 66 53 45 69 59

Tabel 12. Leuk wonen in Boerakker-Lucaswolde omdat… (n=71)

Alle vooraf aangegeven antwoorden (tabel 13) worden vaak genoemd, met als uitschieters: omdat er leuke mensen en kinderen wonen (50x), omdat we buiten kunnen spelen (48x), omdat we kunnen sporten in Boerakker (43x). Bij de mogelijkheid om nog andere reden te noemen scoorden: er is ruimte voor de pony’s, er is een McDonald’s op de A7 en er is een speeltuin. Waarom vind je het niet zo leuk om in of bij Boerakker-Lucaswolde te wonen Deze vraag is beantwoord door 51 kinderen. Meer antwoorden waren mogelijk. Bij de keuzemogelijkheid ‘om iets anders’ worden genoemd: er is geen patatzaak, geen grote speeltuin en geen zwembad. Over het algemeen vinden kinderen dat er niet veel te doen is, er te weinig gebeurt voor kinderen. Ook wonen er te weinig kinderen en wordt een goede speelplek gemist. Aan de top staat het ontbreken van winkels (29x). Meisjes (18x) geven dit vaker aan dan jongens (11x). Niet zo leuk omdat …… Omdat er niet veel te doen is Omdat er bijna geen winkels zijn Niet kunnen sporten in Lucaswolde Er geen goede speelplek is Er gebeurt te weinig voor kinderen Er wonen te weinig kinderen

Aantal keren genoemd 14 29 7 12 15 13

Tabel 13.Niet leuk wonnen in Boerakker-Lucaswolde omdat… (n=51)

24

% van aantal kinderen 19 40 10 16 21 18

Heb je een goed idee hoe het nog mooier en leuker in jouw dorp kan worden? Genoemd worden een plek voor de jeugd vanaf 10 jaar (10% zou graag een skatebaan hebben). Zaken die al eerder genoemd zijn komen hier terug: de grote speeltuin, de patatzaak/ijsjeswinkel en het zwembad. Om het mooier te maken zouden de kinderen meer prullenbakken willen plaatsen en meer bloemen en bomen willen planten. Boerakker 2022 volgens Daniëlle Bijzitter Aan de kinderen werd ook gevraagd om een tekening te maken: hoe denk je dat jouw dorp of buurt er over 10 jaar uit ziet. Daniëlle Bijzitter tekende een mental map17 voor Boerakker, met bestaande verenigingen en voorzieningen, zoals: voetbalveld, survivalvereniging, Oomkegast en de ambulancepost. Daarnaast wil Daniëlle graag meer voorzieningen en activiteiten in het dorp. Zoals een politiebureau, zwembad, park, een jeu de boulesbaan, een dierenkliniek en dierenarts. Zij vindt blijkbaar veiligheid en welzijn van dieren en mensen erg belangrijk. Verder tekent zij een winkel in, een wens die bij veel andere respondenten – ook volwassenen – eveneens terugkomt. De prijswinnende tekening staat op de volgende bladzijde.

17

De eigen perceptie van een leefomgeving

25

Mental map Boerakker 2022 Van Daniëlle Bijzitter

3.2

Inwoners (13 jaar en ouder)

De vragenlijst begon met een aanvulzin: Vult u deze zin met drie steekwoorden aan: “Als ik aan Boerakker of Lucaswolde denk, dan denk ik aan …”. De resultaten daarvan worden besproken in paragraaf 3.2.2. Eerst worden de respondenten nader besproken in 3.2.1.

1. 2. 3.

Rust en Ruimte Thuis en Landelijk wonen Gezelligheid en Gemeenschap

27

3.2.1 Wie zijn de respondenten In paragraaf 2.2.2 is de respondentgroep beschreven aan de hand van een aantal kenmerken met de bedoeling om na te gaan of de respondentgroep representatief is voor de bevolking van Boerakker en Lucaswolde. Voordat nader wordt ingegaan op de resultaten volgt eerst in deze paragraaf een nadere beschrijving van de respondenten: wie zijn zij? Zijn zij ‘geboren en getogen’ in Boerakker-Lucaswolde; waar komen zij anders vandaan; hoe lang wonen zij er; spreken zij Gronings / Westerkwartiers; hebben zij in het dorp of de directe omgeving familie, vrienden, kennissen of collega’s; voelen zij zich betrokken bij het dorp; hoe worden zij gezien door dorpsgenoten. In deze paragraaf worden de overeenkomsten en verschillen tussen de respondenten (binnen de respondentgroep) in kaart gebracht. Geboorteplaats / vorige woonplaats Tabel 14 toont de geboorteplaats en de vorige woonplaats18 van respondenten. Met B / L wordt bedoeld Boerakker-Lucaswolde, met ‘regio’ het gebied met een straal van 10 km daar omheen (exclusief B/L). B/L 12

B/L 12

(15%)

Regio 17

(15%)

Regio 29

(21%)

Geboorteplaats Rest Groningen Friesland / Drenthe 19 (24%) 17 (21%)

Rest Nederland 15 (19%)

(35%)

Vorige woonplaats Rest Groningen Friesland / Drenthe 11 (13%) 7 (9%)

Rest Nederland 23 (28%)

Tabel 14. Verdeling van respondenten naar geboorteplaats (n=80 )en vorige woonplaats (n=82)

Geboorteplaats. Het overgrote deel van de respondenten (81%) is geboren in één van de drie noordelijke provincies , waarvan weer het merendeel in de provincie Groningen (60% van alle respondenten). In de regio blijkt 21% te zijn geboren, en tenslotte 15% in Boerakker of Lucaswolde. Slechts 19% van de respondenten is geboren buiten de drie noordelijke provincies. Vorige woonplaats. Dit geeft een vergelijkbaar beeld 72% (noordelijke provincies), 63% (provincie Groningen), 35% (regio), 15% (Boerakker of Lucaswolde). 18

De vraag bood als keuzemogelijkheden ‘plaats en provincie/land’ en ‘ik ben hier geboren’. Eén respondent kruist beide mogelijkheden aan. Deze respondent is kennelijk geboren in B/L, daarna verhuisd en later weer komen wonnen in B/L. Bij de vraag staat niet dat meerdere antwoorden mogelijk zijn, in tegenstelling tot andere vragen waar dit wel genoemd wordt. Het is mogelijk dat een tussentijdse verhuizing ook geldt voor andere respondenten, doch dat zij gekozen hebben voor ‘ik ben hier geboren’ als meest toepasselijke.

28

Woonduur in Boerakker-Lucaswolde Gerekend in woonduur heeft Boerakker-Lucaswolde een relatief ‘jonge’ bevolking. Slechts 12% woont er 41 jaar of langer. De meesten hiervan zijn er ook geboren. Ruim de helft woont 16-40 jaar in Boerakker, en ruim een derde niet langer dan 15 jaar. De meesten hiervan komen van ‘elders’. Woonduur in Boerakker-Lucaswolde 0 - 5 jaar 6 - 10 jaar 11 - 15 jaar 16 - 20 jaar 21 - 25 jaar 26 - 30 jaar 31 - 35 jaar 36 - 40 jaar 41 - 45 jaar 46 - 50 jaar 51 - 55 jaar 56 - 60 jaar 61 - 65 jaar 66 - 70 jaar 71 - 75 jaar 76 - 80 jaar 81 - 85 jaar

Aantal 9 6 12 11 6 9 5 10 1 2 1 0 3 2 1 0 2

(%) 14 8 15 14 8 11 6 13 1 3 1 0 3 3 1 0 3

Gegroepeerde % 37%

(0-15 jaar woonduur)

52%


12%


Tabel 15. Verdeling naar woonduur (n=80)

Relaties in of nabij Boerakker-Lucaswolde Respondenten hebben aangeven of zij familieleden (anders dan de eigen gezinsleden), vrienden, kennissen of collega’s hebben in een straal van 15 km rond Boerakker-Lucaswolde. Tabel 16 geeft een overzicht van het aantal keren dat een categorie is aangekruist. Familieleden 64 (77%)

Relaties in of nabij Boerakker-Lucaswolde Vrienden Kennissen Collega's 65 (78%) 71 (86%) 31 (37%)

Tabel 16. Verdeling naar relaties (n=83)

29

De meeste respondenten hebben relaties in meerdere categorieën (zie tabel 17). 0 1 = 1%

Aantal contactcategorieën 1 2 3 13 = 16%

10 = 12%

4

38 = 46%

21 = 25%

Tabel 17. Verdeling naar het aantal categorieën relaties

Gronings / Westerkwartiers spreken Ruim de helft van de respondenten (55%) spreekt Gronings / Westerkwartiers. Slechts 2 respondenten spreken het niet en begrijpen het ook niet. De overige 43% begrijpt het wel, waarvan 8% het ook een beetje spreekt, of in elk geval zijn best doet het te spreken. Spreekt u Gronings / Westerkwartiers Ja, ik ben in het Gronings / Westerkwartiers opgevoed Later geleerd te spreken Beetje, doe mijn best het te spreken Nee,maar ik begrijp het wel Nee

Aantal 41 4 7 29 2

(%) 50 5 8 35 2

Tabel 18. Verdeling naar het al dan niet spreken van de streektaal (n=83)

Betrokkenheid bij het dorp Ruim driekwart van de respondenten is zeer tot redelijk betrokken bij het dorp. De mate van betrokkenheid is gelijk verdeeld over de verschillende leeftijden. Betrokkenheid bij het dorp Zeer betrokken Redelijk betrokken Nauwelijks betrokken Niet betrokken

Aantal 14 52 13 4

(%) 17 63 16 5

Tabel 19. Verdeling naar betrokkenheid bij het dorp (n=83)

Correlatie met andere items Onderzocht is de betrokkenheid met het dorp correspondeerde met de hoogte van gegeven rapportcijfers. Dat blijkt inderdaad het geval; tabel 20 laat zien dat naarmate men meer betrokken is, men vaker hogere cijfers geeft. Op de onderste rij staat het gemiddelde rapportcijfer voor de mate van

30

betrokkenheid uitgesplitst voor hoe men betrokken is. Dat gemiddelde is het hoogst voor de zeer betrokkenen bij het dorp. Frequentie Zeer betrokken 3 2 0 5 1 0 Rapport 6 10 2 Cijfer 7 33 1 Dorp 8 24 6 9 2 1 Totaal 72 10 Gemiddeld rapportcijfer 7,6

Betrokkenheid bij het dorp Redelijk betrokken Nauwelijks betrokken 0 1 1 0 5 1 23 9 16 2 1 0 46 13 7,2 6,7

Niet betrokken 1 0 2 0 0 0 3 5,0

Tabel 20. Correlatie tussen betrokkenheid bij het dorp en rapportcijfer dorp (n=72)

Ik word gezien als een ….. Op twee na hebben alle respondenten geantwoord op de vraag hoe zij worden gezien in het dorp. Feitelijk wordt hier niet gevraagd naar een eigen mening van respondenten over hun status in het dorp, maar naar de mening van anderen over de status van de respondent. De vraag is of het antwoord berust op uitingen van dorpsgenoten, of dat de respondent denkt dat anderen zo over hem denken. Of geeft de respondent hier onbewust weer hoe hij zelf denkt over zijn positie in het dorp19. Met deze overwegingen is de validiteit van de gestelde vraag in het geding. Een ander bezwaar is het ontbreken van een nadere definiëring van het verschil tussen een ‘echte’ en een ‘gewone’ bewoner. Ik word gezien als …. Een echte Boerakkerder of Lucaswoldenaar Een nieuwe bewoner Een ‘gewone’ bewoner van Boerakker of Lucaswolde

Aantal 14 7 60

(%) 17 9 74

Tabel 21. Als wat voor bewoner wordt de respondent gezien (n=81)

19

Zie ook bladzijde 47: ‘ik voel me een echte Boerakkerder/Lucaswoldenaar’.

31

Heeft u thuis internet Van de respondenten geven 6 (=7%) aan geen computer te hebben. Naast 4 (hoog)bejaarden hebben ook twee 38-jarigen thuis geen computer. Verder geven 12 respondenten (=15%) aan weinig gebruik te maken van internet, de overige 64 (=77%) rekent zich tot actieve internet gebruikers. (N=82.) Samenvatting Naar aanleiding van bovenstaande gegevens ontstaat het beeld van een redelijke homogene groep inwoners, die aan het onderzoek hebben meegedaan. De meeste respondenten komen uit BoerakkerLucaswolde, de directe omgeving en de drie noordelijke provincies. De meeste respondenten wonen al lang in Boerakker-Lucaswolde en hebben een goed relatienetwerk in het dorp en directe omgeving van familie, vrienden en kennissen. Het streekdialect wordt door vrijwel alle respondenten gesproken, en zo niet dan in elk geval wel begrepen. De meeste respondenten voelen zich redelijk tot zeer betrokken bij het dorp. Ondanks de minder gelukkige vraagstelling kan worden geconcludeerd dat de respondenten zich als ‘Boerakkerders’ of ‘Lucaswoldenaars’ beschouwen. 3.2.2 Typering Boerakker-Lucaswolde Aan de respondenten is gevraagd om de volgende zin met drie steekwoorden aan te vullen: “Als ik aan Boerakker-Lucaswolde denk, dan denk ik aan ….”. Van de 83 respondenten hebben er 68 deze zin met één of meer woorden aangevuld (totaal 159 woorden). Deze zijn geordend in 6 categorieën: 1. een persoonlijke associatie (thuis, familie, geboortedorp); 2. een associatie met mededorpsbewoners (ons kent ons, doe maar gewoon doe je al gek genoeg); 3. een associatie met het samen leven (gemeenschap, gezelligheid, kerkgemeenschap); 4. een associatie met voorzieningen (Oomkegast, survivalrun, actief en sportief); 5. een associatie met de omgeving (rust, ruimte, landelijk wonen); 6. een dorpstypering (kleine dorpen, woonomgeving, eenvoudig). De meeste woorden hebben betrekking op “de omgeving” (74 x), gevolgd door “samenleven” (28x), “persoonlijke associatie” (19x), “dorpstypering”(16x), “voorzieningen” (12x) en “mededorpsbewoners” (10x). De volgende woorden zijn vaak opgeschreven: rust (30x), ruimte (22x) en thuis (15x). In bijlage 4 staan alle gegeven woorden. Bijna alle woorden hebben een positieve betekenis. Drie respondenten geven woorden met een negatieve lading: “geen winkels”, “lelijke huizen”, “bekrompenheid” .Als laatste noemt een respondent het voor tweeërlei uitleg vatbare woord “besloten”.

32

3.2.3 Waardering leefomgeving Boerakker-Lucaswolde De respondenten (ouder dan 12 jaar) hebben in rapportcijfers aangegeven hoe zij de leefomgeving van Boerakker en Lucaswolde waarderen als totaal en voor negen afzonderlijke aspecten (tabel 22). Deze negen aspecten zijn de (eigen) woning, het wonen in Boerakker of Lucaswolde, de wegen en paden in en rond Boerakker of Lucaswolde, de veiligheid in en bij Boerakker of Lucaswolde, de voorzieningen (zoals verenigingen, activiteiten) van Boerakker of Lucaswolde, de sociale omgeving van ‘mijn’ dorp, de dorpsactiviteiten in Boerakker of Lucaswolde, het ondernemen in Boerakker of Lucaswolde, en Dorpsbelangen. De vragen hadden een hoge respons, variërend tussen 87% en 99%. Voor een overzicht zie tabel 22. Totaalbeoordeling B-L Aspect leefomgeving 1. De (eigen) woning 2. Het wonen 3. De wegen en paden 4. De veiligheid 5. De voorzieningen 6. De sociale omgeving 7. De dorpsactiviteiten 8. Het ondernemen 9. Dorpsbelangen

Gemiddelde (s.d) 7,11 1,04

Modus 7

Mediaan 7

Bereik 3-9

Respons 87%

7,95 7,20 6,70 6,91 6,73 7,13 6,60 6,16 6,96

8 7 7 7 7 7 7 6 7

8 7 7 7 7 7 7 6 7

5 - 10 4-9 4-9 5-8 5-9 4-9 4-9 2-9 4 - 10

99% 98% 95% 92% 95% 95% 90% 83% 92%

0,96 1,01 1,02 0,88 0,97 1,06 1,05 1,27 1,11

Tabel 22. Waardering in gemiddelde rapportcijfers voor de kwaliteit van de leefomgeving. (s.d = standaarddeviatie; modus = antwoord dat het meest voorkomt; mediaan = middelste antwoord van de waarnemingen; bereik geeft aan het laagste en het hoogste antwoord; respons is het responspercentage (n varieert van 69 tot 82)

Met het gemiddelde cijfer 7,11 geven de respondenten Boerakker-Lucaswolde een ruime voldoende in de totaalbeoordeling. Dit totaaloordeel is nagenoeg gelijk aan het gemiddelde (6,93) van de gemiddelden op elk van de negen aspecten. De respondenten zijn het overwegend met elkaar eens, zoals ook blijkt uit het overzicht (lage standaarddeviatie). Opvallend is de spreiding in de rapportcijfers: naast hoge cijfers worden er (weinig) erg lage cijfers gegeven. In de paragrafen 3.2.4. en volgende worden de resultaten voor de negen aspecten nader beschreven.

33

3.2.4 Wonen Bij het aspect wonen gaat het om de waardering voor de eigen woning, de woonomgeving en woonwensen. Daarnaast wordt gevraagd naar de mooiste en de lelijkste plek in of bij BoerakkerLucaswolde. 3.2.4.1 De woning Respondenten geven de (eigen) woning een 8 als gemiddeld rapportcijfer (met een spreiding van 5 tot 10). Alle woningen zijn eigendom van de respondent (N = 82). Hiervan wonen 44 (= 53%) in een vrijstaand huis, 29 (= 35%) in een (woon)boerderij, en 9 (= 11%) twee onder een kap. Duurzame woningverbetering Aan respondenten werd gevraagd werd gevraagd naar plannen – ja / misschien / nee / al gedaan – voor duurzame woningverbetering, met een keuze uit 10 aspecten (tabel 23). Niet alle respondenten gaven antwoord op alle aspecten. Over alle aspecten werd door 70% geantwoord. Plannen voor duurzame woningverbetering Energiescan laten uitvoeren Dakisolatie aanbrengen Spouwmuurisolatie aanbrengen Vloerisolatie aanbrengen Dubbele beglazing aanbrengen Energiezuinige CV ketel aanschaffen Kozijnen vervangen Andere warmtebronnen (bv. Houtstook) gebruiken Zonnepanelen of zonneboiler plaatsen Aardwarmte gebruiken

% ja 0 5 4 7 2 10 4 8 10 1

% misschien 13 10 8 11 2 7 7 6 37 15

% nee 60 45 52 46 33 34 40 42 31 65

% al gedaan 10 25 23 22 51 39 34 27 6 -

Tabel 23. Plannen voor duurzame woningverbetering (n varieert van 67 tot 75)

3.2.4.2 Het wonen Het wonen in Boerakker-Lucaswolde wordt gemiddeld met een 7,2 gewaardeerd (met een spreiding van 4 tot 9).

34

Waarom (weer) komen wonen of blijven wonen in Boerakker-Lucaswolde Op de vraag waarom men (weer) in Boerakker-Lucaswolde woont of is blijven wonen, geeft de helft (48%) als antwoord: om de woning. Een zelfde aantal (totaal 47%): dorp in landelijk gebied (28%) en rust en ruimte (19%). Voor het overzicht van alle antwoorden, zie tabel 24. Woonmotieven Ik ben hier geboren Vanwege partner, familie, vrienden Door werk in de omgeving Om de woning Omdat ik in een dorp landelijk gebied wilde wonen Om de rust en de ruimte Om de school voor de kinderen Omdat de stad Groningen redelijk dichtbij ligt Anders

Aantal 11 24 16 40 23 16 4 10 12

(%) 13 29 19 48 28 19 5 10 15

Tabel 24. Redenen voor (weer) komen wonen of voor blijven in Boerakker-Lucaswolde (n=83)

Woonduur in Boerakker-Lucaswolde De vraag hoe lang men al in Boerakker-Lucaswolde woont, is reeds aan de orde gekomen in paragraaf 3.2.1. Daar werd geconcludeerd dat naar woonduur gerekend Boerakker-Lucaswolde een relatief jonge bevolking heeft. Slechts 12% woont er 41 jaar of langer. Hiervan zijn de meesten ook geboren en getogen in de woonplaats. Ruim de helft woont 16-40 jaar in Boerakker, en ruim een derde niet langer dan 15 jaar. De meesten hiervan zijn van ‘elders’ naar Boerakker-Lucaswolde verhuisd. 3.2.4.3 Woonwensen In de enquête wordt ook aandacht besteed aan de woonwensen van de inwoners. Vragen als hoe lang blijft u nog in Boerakker-Lucaswolde wonen (vr. 28), als u verhuist waar wilt u naar toe (vr. 29 en 30) en wat is dan de reden dat u wilt verhuizen (vr. 31) komen aan de orde. Maar ook: welke wensen heeft u omtrent uw eigen woning (vr. 32). (Vr. 28) Hoe lang blijft u nog in Boerakker of Lucaswolde (of omgeving) wonen Een derde van de respondenten is voornemens de rest van het leven in Boerakker-Lucaswolde (of omgeving) te blijven wonen. Ongevraagd wordt door meerdere respondenten hierbij wel een kanttekening gemaakt (zie samenvatting woonwensen op bladzijde 39/40).

35

Hoe lang blijft u nog wonen Rest van mijn leven hier blijven wonen Verhuizen binnen B/L Binnen 2 jaar verhuizen Termijn van 5-10 jaar verhuizen Ooit verhuizen Anders

Aantal 26 2 3 11 30 9

( %) 32 2 3 14 37 11

Tabel 25. Hoe lang nog blijven wonen in Boerakker-Lucaswolde (n=81)

(Vr. 29) Als u verhuist, dan wilt u naar een…. Verhuisbestemming (type woning) Vrijstaand huis (woon)boerderij Appartement Seniorenappartement Een woning met een tuin

Aantal 14 7 11 11 4

(%) 30 15 23 23 9

Tabel 26. Voorkeur type woning bij verhuizing (n=47)

(Vr. 30) Als ik verhuis, dan wil naar ……. Verhuisbestemming (woonplaats) Andere woning in B/L In gemeente Marum blijven Andere gemeente Dat weet ik nog niet

Aantal 3 1 18 33

(%) 4 1 22 40

Tabel 27. Voorkeur voor woonplaats bij verhuizing (n=55)

(Vr. 31) Waarom wilt u verhuizen Bij deze vraag wordt ‘ja’ aangekruist wanneer de verhuisreden van toepassing is. De vraag wordt niet beantwoord door respondenten die eerder hebben aangegeven de rest van hun leven in BoerakkerLucaswolde te willen blijven wonen. Daarmee resteren 55 respondenten, waarvan 51 één of meer keren ‘ja’ hebben aangekruist. Tabel 28 geeft het aantal respondenten met het aantal aangekruiste verhuisredenen. Duidelijk wordt dat het willen verhuizen bij het merendeel van de respondenten voortkomt uit een combinatie van motieven.

36

Aantal verhuisredenen per respondent Aantal respondenten

1 10

Aantal keren “ja” 3 4 5 15 6 4

2 14

6 1

Tabel 28. Aantal verhuisredenen per respondent (n=52)

Tabel 29 geeft een overzicht van het aantal keren dat de genoemde reden is aangekruist. (Voor toelichting/commentaar bij de tabel zie volgende bladzijde. Verhuismotieven Persoonlijke redenen Vanwege het werk Vanwege opleiding die ik ga volgen Ik word ouder en woon graag dichtbij voorziening Omgeving Woon liever dichtbij winkels Ik ben uitgekeken op dit dorp Liever (weer) in een stad wonen Graag in een veiliger omgeving wonen Graag in een rustiger omgeving wonen De woning Kosten onderhoud huis te hoog Graag eigen parkeerplaats/garage Wil graag een tuin Ik heb een tuin maar wil woning zonder tuin Ik wil liever gaan huren Wil kopen ipv huren Wil graag in ander type woning wonen Wil graag in nieuwbouwwoning gaan wonen Door verandering in gezinssamenstelling Wil graag groter wonen Wil graag kleiner wonen Wil graag gelijkvloers wonen Woning is niet geschikt om oud in te worden Anders

Aantal % ja (N = 81)

% (N = 51)

0 2 27

0 2 33

0 4 53

28 6 6 1 3

34 7 7 1 4

55 12 12 2 6

0 2 0 5 3 0 6 2 0 4 12 7 14 7

0 2 0 6 4 0 7 2 0 5 15 8 17 10

0 4 0 10 6 0 12 4 0 8 24 14 27 14

Tabel 29. Aantal respondenten dat verhuisreden opgeeft

37

Gegroepeerde % (N = 81)( N = 51) 35% 57%

53%

87%

66%

109%

8%

16%

De eerste kolom in tabel 29 noemt de verhuisredenen (meer dan één antwoord is mogelijk. De tweede kolom (aantal ja) geeft het aantal keren dat de betreffende reden met ja is beantwoord. Het aangeven van percentages – en het trekken van conclusies daaruit – wordt bemoeilijkt door de ‘instructie’ (bij vraag 28) dat deze vraag kan worden overgeslagen wanneer op de voorgaande vraag wordt geantwoord dat de respondent voor de rest van zijn leven in Boerakker, Lucaswolde (of omgeving) wil blijven wonen. Om aan deze moeilijkheid tegemoet te komen, zijn twee percentages weergegeven: in de derde kolom het percentage van alle respondenten (n=81) die vraag 28 naar de woonduur (tabel 27) hebben beantwoord, in de vierde kolom het percentage van de respondenten (n=51) die één of meer keren ‘ja’ hebben aangekruist bij vraag 31. (Vr. 32) Welke wensen heeft u voor uw woning Deze vraag bedoelt de huidige woning, hoewel dat niet expliciet wordt benoemd. Van de 83 respondenten hebben er 76 één of meer van de geboden mogelijkheden aangekruist (n=76). De overige 7 respondenten hebben de vraag ‘overgeslagen’. Het is aannemelijk dat deze respondenten zich hebben laten leiden door de omschrijving ‘welke wensen heeft u’, en bij gebrek aan wensen niets hebben aangekruist (ook niet de mogelijkheid ‘geen wensen’. In dat geval zou het aantal respondenten 83 bedragen, waarvan 60 ‘geen wensen’ heeft. Voor wat betreft het percentage respondenten dat geen/wel wensen heeft is het verschil minimaal. Wensen voor de woning

Aantal % (N=76) 53 70 60 3 4 0 0 6 8 1 1 11 14

Geen wensen Graag slaapkamer en badkamer beneden Graag aanpassen voor rollator of rolstoel Graag meer woonruimte, bijv. een uitbouw Toegankelijkheid veranderen (stoep, oprit en terras) Anders

% (N=83) 72 4 0 7 1 13

Tabel 30. Gewenste aanpassing aan huidige woning (n=76)

De gegeven antwoorden bij ‘anders’ zijn asbest dak vervangen, boven badkamer met beneden grote woonkeuken, energiezuiniger, isoleren en schilderen, kleiner, nieuw dak, nieuwe garage bouwen, nieuwe keuken, schuur verbouwen tot vrijetijdsruimte. Twee antwoorden horen eerder onder een voorgaande vraag naar de redenen om eventueel te verhuizen, te weten grotere tuin, en aan het water.

38

Woningaanbod Aan respondenten werd ook gevraagd naar hun mening over het woningaanbod (soort woningen )in Boerakker of Lucaswolde. Zie tabel 31. Bent u het er mee eens … Er zijn genoeg woningen voor gezinnen Er zijn genoeg woningen voor starters Er zijn genoeg woningen voor ouderen Er zijn genoeg woningen voor alleenstaanden

Eens 37 9 22 20

(%) 51 12 29 27

Oneens 22 57 40 36

(%) 30 74 53 49

Geen mening 14 11 14 18

(%) 19 14 18 24

Tabel 31. Meningen omtrent aanbod aan soort woningen (n vraieert van 73 tot 77)

Alleen het woningaanbod voor gezinnen wordt (door de helft van de respondenten) met ‘genoeg’ gewaardeerd. Het aanbod voor starters, ouderen en alleenstaanden wordt door de helft of meer als ‘niet genoeg’ betiteld. Woningbouw in Boerakker of Lucaswolde Aan respondenten werd de vraag voorgelegd of er meer woningen moeten komen in Boerakker of Lucaswolde. Tabel 32 geeft de keuzemogelijkheden en de gegeven antwoorden. Woningbouw in Boerakker of Lucaswolde ? Nee Ja, met 1 – 10 woningen Ja, met 11 - 20 woningen Ja, met 21 of meer woningen

Aantal totaal 25 29 15 12

Woont in Boerakker Lucaswolde Aantal (%) Aantal (%) 14 24 11 47 21 36 7 30 13 22 2 9 11 19 1 4

(%) 31 36 19 15

Tabel 32. Woningbouw in Boerakker of Lucaswolde? (n totaal=82, n Boerakker=59, n Lucaswolde=23)

In totaal is 75% van de respondenten voor woningbouw in Boerakker-Lucaswolde. [Ondanks de kleine aantallen voor Boerakker en Lucaswolde (inbegrepen het ‘buitengebied’) afzonderlijk is in tabel 32 toch een uitsplitsing gemaakt. Hieruit blijkt dat de animo om te bouwen in Lucaswolde aanzienlijk geringer is dan in Boerakker.] Samenvatting woonwensen Een derde van de respondenten geeft te kennen de rest van het leven in Boerakker of Lucaswolde (of omgeving) te willen blijven wonnen. Drie vierde daarvan heeft ook geen wensen voor wat betreft de

39

huidige woning. Het resterende kwart zou graag een kleine verbouwing (laten) uitvoeren om meer comfort te verkrijgen. Een deel van de respondenten die in de huidige woonplaats / woning willen blijven plaatst hierbij echter een kanttekening dat dit afhankelijk is van de ontwikkeling van de gezondheid en eventuele handicaps die het ouder worden met zich meebrengt. Tegelijk wordt door respondenten opgemerkt dat Boerakker-Lucaswolde dan geen (woon)voorzieningen biedt. Voor de respondenten die denken te zijner tijd wel te verhuizen is ook de meest voorkomende reden om te verhuizen: ik wordt ouder en woon graag dichterbij voorziening, woon liever dicht bij winkels, woning is niet geschikt om oud in te worden. In lijn hiermee wordt ook het aanbod aan woningen voor ouderen door meer dan de helft van de respondenten als niet genoeg aangegeven. Hetzelfde geldt in dezelfde mate voor woningen voor alleenstaanden, en in sterker mate (74%) voor woningen voor starters. Alleen het aantal woningen voor gezinnen krijgt een voldoende van de helft van de respondenten. Deze geconstateerde behoefte aan woningen wordt ook verwoord in het antwoord op de vraag of er meer woningen moeten komen. Wat vindt u de mooiste plek in of bij Boerakker of Lucaswolde Op de vraag wordt door 66 respondenten (=80%) een antwoord gegeven. De volgende plekken worden als de mooiste genoemd: eigen huis en tuin, wilgenpad, matsloot ofwel het Olde Diep en de vogelkijkhut. Wat vindt u de lelijkste plek in of bij Boerakker of Lucaswolde Deze vraag werd 45 keer (=54%) beantwoord. De volgende plekken worden genoemd: de Kerk en dan met name de parkeerplaats bij de kerk, het hokje / koepeltje naast de kerk en de weg voor de kerk, de nieuwbouwwijk de oude EE, de entree van Oomkegast en het leegstaande voormalige café. De hoofdweg kreeg de titel sfeerloos.

40

Het koepeltje naast de kerk

41

3.2.5 Veiligheid en mobiliteit 3.2.5.1 Veiligheid Vraag 40 richt zich specifiek op de veiligheid / het gevoel van veiligheid: ‘geef aan hoe veilig u (het gebied van) Boerakker of Lucaswolde vindt’. Dit aspect van veiligheid krijgt het gemiddelde rapportcijfer 6,9 (met een spreiding van 5 tot 8). Tabel 33 geeft de stellingen die aan de respondenten zijn voorgelegd. Veiligheid (algemeen) Kinderen kunnen hier veilig opgroeien De speelplekken van kinderen zijn veilig Kinderen kunnen overdag zonder toezicht buiten spelen Ik voel me overdag thuis veilig Ik voel me 's nachts thuis veilig Overdag voel ik mij buiten veilig ‘s Avonds en 's nachts voel ik mij buiten veilig. Er zijn in en bij Boerakker of Lucaswolde “enge” plekken Er is voldoende straatverlichting in het dorp en het buitengebied De route naar de basisschool is voor kinderen veilig De verkeerssituatie nabij de school is veilig Er zijn genoeg veilige oversteekplekken in het dorp Iedereen houdt zich aan de snelheidslimiet in het dorp Iedereen houdt zich aan de snelheidslimiet buiten het dorp

Eens 72 66 59 80 75 80 67 16 49 51 56 31 2 8

(%) 90 84 73 99 94 99 87 20 61 65 69 39 3 10

Oneens 2 2 10 0 2 0 4 43 27 17 8 27 62 63

(%) 3 3 13 0 3 0 5 54 33 22 10 34 77 77

Geen mng (%) 6 8 11 14 12 15 1 1 3 4 1 1 6 8 20 25 5 6 11 14 17 21 21 27 17 21 11 13

Tabel 33. ‘Algemene’ aspectenvan veiligheid (n varieert van 77 tot 82)

Respondenten geven aan dat ze zich thuis, ’s avonds en ’s nachts veilig voelen. Kinderen kunnen veilig opgroeien, speelplekken zijn veilig, en kinderen kunnen zonder toezicht buiten spelen. De route naar de basisschool wordt ook door de meeste respondenten als veilig bestempeld. Een vijfde van de respondenten vindt dat er “enge” plekken zijn in het dorp. Slechts een derde van de respondenten is van mening dat er genoeg veilige oversteekplekken zijn in het dorp. De meeste respondenten constateren dat men zich niet aan de snelheidslimiet houdt, zowel in als buiten het dorp. Een ander aspect van veiligheid is het onderhoud en de beschikbaarheid van wegen en paden. Hiervoor wordt het gemiddelde rapportcijfer 6,7 gegeven met een spreiding van 4 tot 9. Tabel 34 geeft de stellingen die aan de respondenten zijn voorgelegd met de gegeven antwoorden.

42

Veiligheid (wegen en paden) De wegen in het gebied zijn goed onderhouden De wandelpaden zijn goed onderhouden Er moeten meer wandelpaden komen De fietspaden worden goed onderhouden Er moeten meer fietspaden komen De bermen worden goed onderhouden

Eens 64 39 56 49 43 36

(%) (%) 82 50 71 65 54 45

Oneens 10 22 8 14 19 35

(%) 13 28 10 19 24 44

Geen mening 4 17 15 12 17 9

(%) 5 22 19 16 22 11

Tabel 34. Beoordeling wegen en paden (n varieert van 75 tot 80)

De wegen en paden scoren bij de meeste respondenten goed. Over het onderhoud van de bermen zijn de meningen meer verdeeld, het aantal respondenten dat het met de stelling wel of niet eens is, is gelijk. 3.2.5.2 Mobiliteit Bij dit onderwerp wordt gevraagd naar het autobezit, het gebruikte vervoermiddel voor korte afstanden (bijvoorbeeld naar Tolbert, Leek of Grootegast), en naar de plaats waar de dagelijkse boodschappen worden gedaan. Het autobezit per huishouden: 4% geen auto, 28% één auto, en 65% twee of meer auto’s. Het meest gebruikte vervoermiddel voor korte afstanden is de auto: 84%. De fiets wordt door 15% van de respondenten genoemd, brommer/scooter door 1% (n = 82). Van de respondenten geven 8% aan dat zij naast de auto ook van de fiets gebruik maken. De dagelijkse boodschappen (n = 82) doet 54% van de respondenten in Tolbert, 43% in Leek, en 1% in Grootegast. Respondenten konden ook aangeven in welke andere plaats zij hun boodschappen doen. Alle respondenten maken hiervan gebruik, waarbij Leek met 39% als favoriet naar voren komt, gevolgd door Marum met 14%. Andere plaatsen in de omgeving worden slechts sporadisch genoemd. Een paar respondenten kruisen ook Boerakker aan, met de vraag: waar dan? 3.2.6 Voorzieningen De vragenlijst rangschikt onder dit hoofdstuk: (het deelnemen aan) verenigingen / activiteiten, het zich kunnen redden en de hulp die daarbij nodig is, en de groenvoorziening in het dorp. Als laatste komen hier ook aan de orde de twee websites waar informatie over het dorp is te vinden (in de vragenlijst zijn deze ondergebracht bij het eerste inventariserende hoofdstuk ‘uw huishouden’. De voorzieningen (zoals verenigingen, activiteiten) van Boerakker of Lucaswolde krijgen van de meeste respondenten rapportcijfer 7, met als gemiddelde 6,7. De waardering varieert van 5 tot 9, n= 79.

43

Wat vindt u van de voorzieningen in Boerakker-Lucaswolde. Op deze vraag springt het antwoord de dorpen kunnen niet zonder het dorphuis in Boerakker (met 89% “mee eens”) eruit. Daarnaast wordt vaak genoemd (55% van de respondenten) het is leuk om hier te wonen door de dorpsactiviteiten. Er is voldoende sport en cultureel aanbod vindt 46% van de respondenten, 66 % van de respondenten doet mee aan de activiteiten in het dorp, 40% verwacht dat familie en buren helpen als ik zorg nodig heb. Over het openbaar vervoer is 66% van de respondenten het oneens dat dit goed is geregeld in BoerakkerLucaswolde. Van welke verenigingen in Boerakker bent u lid en/of actief. De vragenlijst noemt 8 verenigingen die actief zijn in Boerakker. Er zijn 20 respondenten bij geen enkele van deze verenigingen lid/actief. Aan de top staat Dorpsbelangen met 49 respondenten lid/actief (59%). Op de tweede plaats komt de Survivalvereniging met 13 (actieve) leden (16%), gevolgd door de Volleybalvereniging Boerakker met 8 (actieve) leden, op de voet gevolgd door de Bejaardensoos (7 leden). Ouderengym en de Toneelvereniging scoren elk 5 keer. Geen van de respondenten geeft aan lid te zijn van de Hondenclub Boerakker. Op de vraag “andere vereniging …….” komt een scala van activiteiten die elk niet meer dan een enkele keer worden genoemd. Uitschieters zijn hierbij de Buurtvereniging de Ryth met 6 vermeldingen en de IJs(baan) vereniging (5 keer). Bestuursfuncties Van de respondenten geven er 21 aan reeds in een bestuur te zitten (25%). Twee respondenten willen wel in een bestuur (1x bejaardensoos, 1x “een sportclub”). Kan zich in het dagelijks leven redden doordat… Van de respondenten geven 75 mensen aan dat ze alles nog zelf kunnen doen. Vier respondenten krijgen “hulp van partner of familie“, waarbij het dan gaat om huishoudelijke hulp en klusjes in en rond de woning. Ontbrekende voorzieningen Welke voorziening (die er nu niet is) zou u graag in Boerakker of Lucaswolde willen zien. Boven aan de lijst staat “een buurtsuper/winkel”. Daarnaast wordt meerdere keren genoemd “(eet)café/theehuis”. Ook “beter openbaar vervoer/(buurt(bus). Eén respondent schrijft: “komt er toch niet”.

44

Groenvoorzieningen Wat vindt u van de groenvoorziening in uw dorp? Zie tabel 35. Eens (%) Groenvoorziening (%) Groenvoorziening in Boerakker of Lucaswolde wordt goed bijgehouden 41 52 Er is genoeg openbaar groen in Boerakker of Lucaswolde 62 78

Oneens(%) (%) 32 41 10 13

Geen mng 6 mening 8

Tabel 35. Meningen over groenvoorziening(n=79)

Website www.boerakker.eu www.boerakker.eu Ik kijk vaak op de website De website is aantrekkelijk om te zien De website wordt goed bijgehouden

Eens 9 20 11

(%) (%) 13 28 15

Oneens 52 9 14

(%) 72 13 19

Geen mening (%) 11 15 42 60 47 65

Tabel 36. Bezoek/ me ning website www.boerakker.eu (n=72)

Ideeën die gegeven worden om de website www.boerakker.eu nog beter te maken, zijn: de site actualiseren en vaker verversen. Respondenten willen graag meer informatie en activiteiten op de site lezen van de verenigingen, meer nieuws uit het dorp en zien graag dat er foto’s geplaatst worden. Website www.detreffer.nu www.detreffer.nu Ik kijk vaak op de website De website is aantrekkelijk om te zien De website wordt goed bijgehouden

Eens (%) 10 14 17 24 12 15

Oneens 45 6 7

(%) 54 9 10

Geen mening (%) 16 23 52 73 52 73

Tabel 37. Bezoek website www.detreffer.nu (n=71)

Ideeën om de website www.detreffer.nu nog beter te maken: meer bekendheid aan deze site geven, samenwerken met boerakker.eu en ook op deze site meer dorpsnieuws en activiteiten die in het dorp en directe omgeving plaats vinden.

45

(%) (%) 8 10

3.2.7 Sociale omgeving De sociale omgeving van Boerakker en Lucaswolde wordt door de respondenten met een 7,1 gewaardeerd (met een spreiding van 4 tot 9). 3.2.7.1 Algemeen Als eerste werd de mening gevraagd over de sociale omgeving in het dorp aan de hand van 13 uitspraken. Waardering sociale omgeving 20 Ik voel me een echte Boerakkerder/Lucaswoldenaar Goed ontvangen bij komen wonen Voldoende sociale contacten in het dorp Vooral sociale contacten buiten het dorp Voel me verbonden met dorp en inwoners Vind saamhorigheid belangrijk Sociale controle is sterk aanwezig Vind sociale controle prettig Mensen kennen elkaar te weinig Relatie tussen mij en mijn buren is goed Geen behoefte aan contacten in dorp Voel me hier eenzaam Kan altijd hulp vragen aan medebewoners

Eens 39 64 67 42 54 69 56 37 21 75 6 2 72

(%) 47 77 80 51 65 83 77 45 25 90 7 2 87

Oneens 31 5 7 26 13 4 11 25 48 4 65 71 2

(%) 37 6 8 31 16 5 13 30 58 5 78 86 2

Tabel 38. Waardering van de sociale omgeving(n varieert van 76 tot 82)

De meeste respondenten oordelen positief over de sociale omgeving en de sociale contacten in het dorp. Slechts 2 respondenten (2%) geven aan zich eenzaam te voelen. Tweederde (65%) van de respondenten voelt zich verbonden met het dorp en inwoners21. Bijna alle respondenten (90%) vinden de relatie met de buren goed, en kunnen altijd hulp vragen aan medebewoners. Nieuwkomers voelen zich goed ontvangen in het dorp. Slechts 6% is het daarmee niet eens, terwijl de resterende 17% daarover geen mening heeft – misschien omdat ze nooit ‘nieuwkomer’ zijn geweest? Saamhorigheid wordt door 83% belangrijk genoemd. Volgens 77% is sociale controle sterk aanwezig; 45% van de respondenten vindt dit prettig, 30% niet, de overige 25% heeft hierover geen mening of heeft hierop niet geantwoord. 20 21

Zie ook het commentaar op bladzijde 31 bij de vraag: ‘ik word gezien als …….’ Dit percentage is iets lager dan het totaal percentage (80%) van de respondenten die zich zeer betrokken en redelijk betrokken voelen bij het dorp. Zie paragraaf 3.2.1, bladzijde 30.

46

3.2.7.2 Plaatsen waar men elkaar ontmoet De meest genoemde plaatsen waar de respondenten de inwoners van het dorp ontmoeten zijn: thuis of bij iemand thuis (44 = 53%), in het dorpshuis (25 = 30%), in de kerk (24 = 30%), buiten op straat (44 = 53%). Van de keuzemogelijkheden is ook de basisschool (17 = 21%) een gewilde ontmoetingsplaats. Bij de voetbalvereniging (5 = 6%), komt op de laatste plaats. Bij elders, namelijk …….wordt door 10 (= 12%) respondenten genoemd: “buurtvereniging / club”, “gym(club)”, “sport / survival”, “muziekvereniging”. Tenslotte zijn er twee (2%) respondenten die (bijna) nooit inwoners ontmoeten. [Dit zijn niet de respondenten dit bij vorige vraag aangaven ‘zich hier eenzaam te voelen’.] 3.2.7.3 Welke hulp verleent u aan uw buurtgenoten of ontvangt u wel van buurt- of dorpsgenoten. De antwoorden op beide vragen 52 en 53 zijn in tabel 39 in kaart gebracht. (Omdat meerdere antwoorden mogelijk zijn, is het totaal percentage meer dan 100%. Hulp aan / van buurt- en dorpsgenoten Geen Een boodschap doen Kleine klusjes in huis of tuin Een lift geven/krijgen (voor vervoer) Uitleen van gereedschap Oppas van huisdier of kinderen Post opruimen en bloemen water geven bij afwezigheid Anders, namelijk ……

Verlenen 11 18 21 24 40 41 39 4

(%) 13 22 25 29 48 49 47 5

Ontvangen) 18 5 28 16 27 29 41 2

(%) 21 6 33 19 33 34 49 2

Tabel 39. Hulp verlenen aan en ontvangen (n = 80)

Het overgrote deel van de respondenten verleent of ontvangt deze burenhulp op verschillende manieren. Het verrekenen gebeurt niet volgens het merendeel (45 = 54%), een kleiner aantal (15 = 18%) verrekent dit met een wederdienst. De mogelijkheid in natura wordt 2 keer (2%)gebruikt, en als laatste geeft 1 respondent (= 1%) aan: met geld.

47

3.2.8 Jaarlijkse dorpsactiviteiten 3.2.8.1 Deelname aan de activiteiten Jaarlijks worden er dorpsactiviteiten georganiseerd: survivalrun, speelweek, midzomerfeest en voetbaltoernooi. Op de vraag naar welke activiteiten de respondent heeft deelgenomen in 2011 en 2012 (tot nu toe: =augustus 2012), is de respons (68 en 69) laag. Van de respondenten hebben 32 (= 46%) meegedaan aan de survivalrun. Ten opzichte van het totaal aantal respondenten is dit percentage 39%.Voor de jaarlijkse speelweek is het aantal 11, overeenkomend met 16% , respectievelijk 13%). Het midzomerfeest trok 34 deelnemers (= 41% / 50%). Aan het voetbaltoernooi hebben niet meer dan 6 respondenten deelgenomen (7% / 9%). De mogelijkheid om deelname aan andere activiteiten aan te geven wordt 18 keer benut. (Trap)trekker behendigheid (8 keer = 10% / 14%) scoort hierbij het hoogst. Verder wordt genoemd (Sinterklaas)feest in Oomkegast (2 keer = 2% / 3%). Andere activiteiten waaraan wordt deelgenomen zijn in de school- of kerkelijke sfeer. 3.2.8.2 Wat vindt u van de jaarlijkse activiteiten Aan de hand van 11 uitspraken wordt de mening gevraagd van de respondenten. Mening over dorpsactiviteiten De activiteitencommissie doet erg hun best Ik word erop aangekeken, als ik niet deelneem aan dorpsactiviteiten De deelname aan de dorpsactiviteiten is te gering Voor kinderen worden er leuke dorpsactiviteiten in Boerakker georganiseerd In toekomst moeten nieuwe activiteiten meer op oudere inwoners zijn gericht Ik neem nooit deel aan de dorpsactiviteiten De jaarlijkse dorpsactiviteiten zijn aan herziening toe Tradities in een dorp moet je overeind houden De evenementen in de regio zijn aantrekkelijker dan de dorpsactiviteiten De dorpsactiviteiten zijn meer gericht op ‘autochtonen’ dan op nieuwkomers Dorpactiviteiten zorgen voor meer binding tussen inwoners

Eens 44 3 18 42 19 12 21 54 18 13 70

(%) 53 4 22 51 23 15 25 65 22 16 84

Oneens (%) 8 10 57 69 28 34 11 13 22 27 51 61 22 27 7 8 23 28 42 51 22

Geen mng(%) 24 29 18 22 30 36 23 28 35 42 13 16 34 41 16 19 34 41 21 25 5 6

Tabel 40. Mening over dorpsactiviteiten (n varieert van 75 tot 78)

In het oog valt het aantal/percentage respondenten dat geen mening heeft. Verder staat het aantal respondenten (84%) dat van mening is dat ‘dorpactiviteiten zorgen voor meer binding tussen inwoners’, en het aantal (65%) dat vindt dat tradities in een dorp overeind moeten worden, in contrast met de deelname aan de genoemde activiteiten. Slechts 4% van de respondenten voelt zich erop aangekeken als

48

zij niet deelnemen aan dorpsactiviteiten, dit wordt weerspiegeld in het tegengestelde ‘oneens’ (69%) met de betreffende uitspraak. Ruim de helft (53%) vindt dat de activiteitencommissie erg zijn best doet, en dat voor kinderen leuke dorpsactiviteiten worden georganiseerd (51%). 3.2.8.3 Rapportcijfer Het tweeslachtige beeld betreffende het belang van, en deelname aan de dorpsactiviteiten kan ook worden teruggevonden in het rapportcijfer voor de dorpsactiviteiten dat door 75 respondenten wordt gegeven. Het rapportcijfer varieert van 4 tot 9, met een gemiddelde van 6,6.

3.2.9 Ondernemen Aan de respondenten worden als eerste twee algemene vragengesteld: wat zij van het ondernemen in Boerakker–Lucaswolde vinden, en aan welke voorwaarden nieuw ondernemerschap moet voldoen. De volgende drie vragen betreffende de eigen ondernemersactiviteit en/of voorgenomen activiteit. Als laatste wordt gevraagd het ondernemen in Boerakker – Lucaswolde met een rapportcijfer te waarderen. 3.2.9.1 Ondernemen in Boerakker – Lucaswolde en voorwaarden voor nieuw ondernemerschap Waardering van het ondernemen Ik vind het belangrijk dat er ondernemers in en rond B. of L. zijn Er hoeft niet meer bedrijvigheid in Boerakker of Lucaswolde te komen Er zijn voldoende kansen voor ondernemen in Boerakkerof of Lucaswolde Ik wil meedoen om in het dorp meer duurzame energie te krijgen B. of L. heeft belang bij ondernemers die de leefbaarheid versterken Bedrijvigheid in B. of L. zorgt voor een goede naamsbekendheid Boerakker of Lucaswolde moet meer aan toerisme en recreatie doen

Eens 66 14 52 28 53 59 52

(%) 79 17 30 34 64 61 62

Oneens (%) 3 4 52 63 31 37 16 19 5 6 4 5 8 10

Tabel 41. Uitspraken over het ondernemen in Boerakker–Lucaswolde (n= 74 tot 77)

Ruimdriekwart van de respondenten (79%) vindt het belangrijk dat er ondernemers zijn. Zo wordt ook onderschreven dat ondernemers de leefbaarheid versterken (64%), en dat bedrijvigheid zorgt voor een goede naamsbekendheid (61%). Op de vraag of er voldoende kansen zijn voor ondernemen zijn de meningen verdeeld: ‘eens’ (30%), ‘oneens’ (37%). Een ruime meerderheid (62%) vindt dat het dorp meer aan toerisme en recreatie moeten doen. Slechts een minderheid (17%) vindt dat er niet meer bedrijvigheid in Boerakker of Lucaswolde hoeft te komen.

49

Voorwaarden voor nieuw ondernemerschap in Boerakker of Lucaswolde moeten zijn (n=77): meerwaarde aan het dorp geven (48 = 58%), kleinschalig zijn (33 = 40%), bij het dorpskarakter passen (34 = 41%), rust en ruimte respecteren (44 = 53%) en geen overlast veroorzaken (voor natuur, milieu, geluid, licht) (53= 64%). 3.2.9.2 Eigen ondernemersactiviteit Huidige ondernemersactiviteit. Hier geven 29 respondenten aan actief te zijn: - met een eigen bedrijf (9 = 11%); 6 hiervan hebben werknemers: 1 x 2, 2 x 3, 1 x 6, 1 x 7 en 1 met 12; - als ZZP’er (5 = 7%); - als agrarisch ondernemer (9 = 11%); - als freelancer (1 = 1%); - met verkoop eigen producten/streekproducten (4 = 5%); - met een betaalde bijbaan (8 = 12%). Op welk gebied heeft u plannen of ideeën? Recreatie (bijvoorbeeld kortdurend logies) Toerisme (bijvoorbeeld gidstochten, historische promotie) Horeca (voor bijvoorbeeld maaltijdvoorziening, theetuin, ijsverkoop) Ouderenzorg (voor opvang en logeermogelijkheden) Zorgverlening (verzorging en verpleging aan huis Huishoudelijke dienstverlening Zorgboerderij Kinderopvang (oppas, opvang en logeermogelijkheden) Kunst (bijvoorbeeld een galerie) Boerderij- of landwinkel met streekproducten Voedselproductie voor de regio Duurzame energie (bijvoorbeeld samen inkopen, productie) Eigen bedrijf (in de creatieve sector; kringloop/brocante; psycho-sociaal; therapeutische massage/coaching/mediation) Tabel 42.Plannen voor nieuwe ondernememrsactiviteit

50

Aantal 11 5 14 1 2 1 4 2 2 5 1 5 5 Totaal 58

(%) 13 6 17 1 2 1 5 2 2 6 1 6 6

Voorgenomen ondernemersactiviteit. De vraag of men iets, iets anders of iets erbij wil beginnen levert veel antwoorden op (tabel 42). Het betreft 22 respondenten (=27%). De helft hiervan geeft op een vorige aan al actief te zijn als ondernemer. Deze helft neemt ook het grootste deel van de nieuwe ideeën voor zijn rekening (37 van de totaal 58). Veel van de plannen en ideeën zitten in de zelfde sector. 3.2.9.3 Rapportcijfer Ondernemen Het gemiddelde rapportcijfer voor het ondernemen in Boerakker of Lucaswolde bedraagt 6,2 (n=69). De verdeling van de rapportcijfers wordt weergegeven in grafiek 2. Opvallend is de spreiding over nagenoeg alle antwoordmogelijkheden: van 2 tot 9. 3.2.10 Dorpsbelangen Het voorlaatste onderdeel van de vragenlijst, ‘dorpsbelangen’ vraagt als eerste naar de behartiging van de dorpsbelangen door de Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde, vervolgens naar een rapportcijfer voor dorpsbelangen. De derde vraag peilt de eventuele inzet van respondenten wanneer de gemeente Marum taken overdraagt aan inwoners. 3.2.10.1 Behartigen dorpsbelangen Aan de respondenten worden 7 stellingen voorgelegd met de vraag om aan te geven in hoeverre zij het daarmee eens zijn. Hoe worden de dorpsbelangen behartigd Het is goed dat Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde er is Het huidige bestuur van Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde is een goede afspiegeling van het dorp

Eens (%) Oneens (%) Geen men. (%) 73 88 0 0 8 10 35

42

12

15

32

39

Het bestuur van Dorpsbelangen B-L is goed bereikbaar Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde heeft een betrokken bestuur Het bestuur van Dorpsbelangen B-L heeft goede contacten met de gemeente Het is belangrijk dat Dorpsbelangen B-L een nieuwe dorpsvisie ontwikkelt Dorpsbelangen B-L en omliggende dorpen moeten meer samenwerken

46 49 49 47 40

55 59 59 57 48

4 6 1 9 13

5 7 1 11 16

27 24 29 20 25

33 29 35 24 30

Tabel 43. Stellingen over de vereniging voor dorpsbelangen (n varieert van 77 tot 81)

Het overgrote deel (88%) van de respondenten onderschrijft het bestaansrecht van de dorpsvereniging. Het functioneren van het bestuur wordt door ruim de helft van de respondenten met “goed “ en “betrokken” aangegeven, waarbij op te merken dat van de andere helft het merendeel aangeeft geen

51

mening te hebben. De helft van de respondenten wil een intensiever samenwerking hebben met omliggende dorpen. 3.2.10.2 Rapportcijfer Dorpsbelangen Dorpsbelangen krijgt een gemiddeld rapportcijfer 7,0 (n=76). Dit gemiddelde cijfer 7 wordt door 29 respondenten (=35%) gegeven. De cijfers 5, 6 en 8 worden 6x (=7%), 17x (21%) en 18 keer (22%) gegeven. De cijfers 4 en 10 elk 1x (1%). 3.2.10.3 Eigen inzet bij overdracht gemeentetaken aan inwoners ‘Stel dat de gemeente Marum in ruil voor een dorpsbudget taken overdraagt aan inwoners. Waar zou u zich (samen met anderen) voor inzetten?’ Tabel 44 geeft aantal en percentage van de respondenten dat zich voor de betreffende taak wil inzetten. Sommige respondenten hebben meer dan een taak aangekruist. (Hierdoor is het totaal percentage meer dan 100%.) Van de mogelijkheid om andere taken aan te geven waarvoor men zich zou willen inzetten, maken 5 respondenten gebruik: 1x openbaar vervoer, 1x organiseren dorpsactiviteiten, 1x verbeteren verkeersveiligheid op de hooiweg, en 1x weet ik nog niet. Tweederde van de respondenten geeft aan zich te willen voor één of meer taken. Een derde zal geen bijdrage leveren. Over te nemen taken van dce gemeente Marum Het onderhoud van openbare groenvoorzieningen Het onderhoud van de vv boerakker in het dorp Het onderhoud van de fiets- en wandelpaden in en om Boerakker Het onderhouden van de speelplekken Het opruimen van zwerfafval Andere taken, zoals …… Ik zal hier geen bijdrage aan leveren

Aantal 21 8 18 19 28 5 28

(%) 26 10 22 23 34 34

Tabel 44. Bereidheid om taken van de gemeente over te nemen (n varieert van 76 tot 83)

3.2.11 Ideeën voor Boerakker of Lucaswolde De laatste vraag van de vragenlijst nodigt respondenten uit om ideeën voor Boerakker of Lucaswolde op te schrijven. Van de 83 respondenten maken 22 (= 27%) gebruik van deze mogelijkheid. Voor een overzicht van alle genoemde ideeën, zie bijlage 5.

52

4

Conclusie en discussie

4.1

Conclusie

De onderzoeksvraag voor dit onderzoek luidde: Welke waardering geven inwoners van de dorpen Boerakker en Lucaswolde aan hun leefomgeving? Hierbij gaat het om de waardering van de aspecten uit de vier domeinen van de leefomgeving:  De woonsituatie;  De voorzieningen;  Het sociale klimaat;  Het organiserend vermogen. Aan het inwonersonderzoek is door 83 inwoners in de leeftijd vanaf 13 jaar en door 73 kinderen in de basisschoolleeftijd uit Boerakker en Lucaswolde deelgenomen. Voor wat betreft de kinderen is de respondentengroep geheel representatief voor de populatie: de respondentengroep vertegenwoordigt 93% van alle kinderen in de aangegeven leeftijd. Het is de vraag of de respondentengroep vanaf 13 jaar representatief is voor de bevolking van Boerakker en Lucaswolde. In elk is voorzichtigheid vereist om de resultaten van toepassing te verklaren voor alle inwoners van Boerakker en Lucaswolde: de totale respons bedraagt (maximaal) 27%22. Ten aanzien van de leeftijden is de respondentengroep niet representatief voor de bevolking: de leeftijdsgroep 13-25 jaar is sterk ondervertegenwoordigd, die van 45-65 jaar oververtegenwoordigd. De respondentengroep is homogeen voor wat betreft de herkomst en woonduur. De dorpen worden voornamelijk bevolkt door Noordelingen van geboorte, die er bovendien al langer wonen. De betrokkenheid bij het dorp is groot. Men heeft er familie, vrienden, kennissen en collega’s wonen. Als totaalbeoordeling geven de inwoners van Boerakker en Lucaswolde hun leefomgeving het rapportcijfer zeven als rapportcijfer. Daarmee kan als hoofdconclusie worden gesteld dat de inwoners van Boerakker en Lucaswolde hun leefomgeving positief waarderen. Ook uit de positieve steekwoorden rust, ruimte, thuis, landelijk wonen, gezelligheid en gemeenschap valt te concluderen dat inwoners graag wonen in dit gebied. 22

Zie pagina 17.

53

Aan de hand van de vier domeinen van de leefomgeving worden de onderzoeksresultaten samengevat23: 1. De woonsituatie: eigen woning, wonen in Boerakker-Lucaswolde, wegen en paden, veiligheid; 2. De voorzieningen: redzaamheid, mobiliteit, dorpsactiviteiten, verenigingsleven, websites; 3. Het sociale klimaat: sociale contacten, burenhulp; 4. Het organiserend vermogen: dorpsbelangen, het ondernemen. De respondenten hebben aan deze vier domeinen een rapport cijfer toegekend (tabel 45). Dit rapportcijfer voor de 4 domeinen is het gewogen gemiddelde van de afzonderlijke rapportcijfers binnen het domein24. De bovenste rij in de tabel is het rapportcijfer voor ‘het dorp’ (eerste blad van de vragenlijst) In de kolom waardering is het gemiddelde rapportcijfer omgezet in een waardering. Het cijfer ≥ 7,1 krijgt de waardering ++. De waardering + wordt toegekend bij een rapportcijfer ≥ 6,0- en ≤ 7,0.

Boerakker en Lucaswolde als leefomgeving 1. Woonsituatie 2. Voorzieningen 3. Sociale klimaat 4. Organiserend vermogen

Rapportcijfer 7,1 7,2 6,7 7,1 6,6

Waardering

++ ++ + ++ +

Tabel 45. Boerakker en Lucaswolde als leefomgeving: beoordeling in rapportcijfers en waarderingen

Woonsituatie Aan de woonsituatie wordt een ++ toegekend. Deze totaalwaardering is voornamelijk te danken aan een hoge score op de eerste twee aspecten: eigen woning, wonen in Boerakker-Lucaswolde. Bewoners vinden het prettig om in Boerakker of Lucaswolde te 23

24

Het hoofdstuk ‘uw huishouden’ in de vragenlijst, de vragen 1 t/m 18 hebben een inventariserend karakter. Een aantal hiervan zijn verwerkt bij een van de domeinen. Sociaal klimaat omvat: sociale omgeving. Organiserend vermogen omvat: ondernemen en dorpsbelangen.

54

wonen. Mensen voelen zich veilig wanneer zij in hun eigen dorp rondlopen. De rust en de ruimte die het gebied heeft worden als positief ervaren. Dit is een van de hoofdredenen om hier te (blijven) wonen. Een derde van de respondenten geeft aan de rest van zijn/haar leven in Boerakker-Lucaswolde te willen blijven wonen. Eenzelfde percentage wil ‘ooit’ verhuizen. Als termijn waarop en reden waarom blijkt (uit bijgeschreven opmerkingen) dat ‘ouder worden’ een overweging is; het ontbreken van woonvoorzieningen voor niet meer zelfstandige ouderen, en de afstand naar medische voorzieningen worden genoemd. De twee aspecten wegen en paden, veiligheid scoren iets lager. Het onderhoud aan en de beschikbaarheid van wegen en paden zou beter kunnen. Ten aanzien van de veiligheid is het met name de verkeersveiligheid die minder gunstig (aantal veilige oversteekplaatsen in het dorp) of zelfs als slecht wordt beoordeeld: nagenoeg unaniem is men van mening dat verkeer in en rond het dorp zich niet aan de snelheidslimieten houdt. Voorzieningen De voorzieningen worden met een + beoordeeld, gebaseerd op het rapportcijfer 6,7 voor “verenigingen, activiteiten”. Over de dorpsactiviteiten is men positief. Een aantal respondenten geeft aan dat de activiteiten aan herziening toe zijn, dat deze meer gericht zijn op autochtonen dan op nieuwkomers. Iets minder dan de helft van de respondenten heeft de laatste twee jaren aan een activiteit deelgenomen. Een kleine kern is altijd van de partij. Inwoners zijn met name lid van Dorpsbelangen. Buiten degenen die al in een bestuur zitten (vaak in meerdere) blijkt de animo om een bestuursfunctie te vervullen gering. Het overgrote deel van de respondenten kan zich zelf redden. Respondenten geven wel aan, bij het ouder worden problemen te zien als gevolg van het ontbreken van (winkel)voorzieningen. Openbaar vervoer in en rond het dorp scoort slecht. Een ‘basisvoorziening’ als een pinautomaat is een wens. Websites. Bij het hoofdstuk ‘uw huishouden’ wordt gevraagd naar het bezit van computer/internet thuis, en aansluitend daarop wordt de mening gevraagd over de twee websites www.boerakker.eu en www.detreffer.nu. Van de (64 = 77%) respondenten die zeggen een actieve internet gebruiker te zijn, bekijkt slechts een beperkt aantal de twee websites. Naar aanleiding van de vraag welke verbeteringen er zouden moeten plaatsvinden, komt als commentaar dat de websites niet aantrekkelijk genoeg zijn om bekeken te worden en niet goed worden bijgehouden. Tijdens persoonlijke gesprekken met inwoners blijkt dat zij vaak wel bekend zijn met beide websites maar er niet naar toe worden getrokken. Kijkend naar beide websites valt op dat er voornamelijk teksten te lezen zijn maar weinig foto’s, spelletjes, kleurplaten en andere

55

activiteiten te doen zijn. De websites zijn niet interactief en actueel genoeg. Ook kwam naar voren dat Boerakker-Lucaswolde zich weinig bezig houdt met social media. Na zelf een zoektocht te zijn gestart, blijken beide dorpen op deze media inderdaad niet te vinden. Sociale klimaat Het sociale klimaat wordt ook beoordeeld met een ++. Respondenten blijken over een goed sociaal netwerk te beschikken. Zowel familie als vrienden, kennissen en (in mindere mate) collega’s wonen in het dorp of de directe omgeving. Onderlinge hulpverlening scoort hoog op de vragenlijst. Deze wordt of niet, of in natura dan wel met een wederdienst verrekend. Men ontmoet medebewoners zowel in ‘georganiseerd’ verband (kerk, school, voetbalvereniging) als op straat. Men voelt zich over het algemeen betrokken bij het dorp en hecht daar waarde aan. Bewoners voelen zich goed ontvangen in BoerakkerLucaswolde. Organiserend vermogen Het organiserend vermogen van Boerakker-Lucaswolde wordt met een + beoordeeld. Over het deelaspect ‘dorpsbelangen’ zijn de meningen positief. Het belang van Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde wordt breed onderschreven. Het bestuur van de Vereniging voor Dorpsbelangen geniet in brede kring waardering, hoewel de mening is dat het bestuur niet een goede afspiegeling is van het dorp. Iets minder dan de helft vindt dat meer moet worden samengewerkt met omliggende dorpen. Ongeveer een kwart geeft aan zich te willen inzetten voor nieuwe taken wanneer deze zouden worden overgeheveld van de gemeente Marum naar de dorpen. Het andere deelaspect, ‘ondernemen’, is met zijn rapportcijfer (6,2) het laagste van alle gegeven rapportcijfers. Het is ook het enige aspect waar 10% van de respondenten een lager cijfer dan “5” geeft, waaronder een “2”. Deze relatief lage waardering voor het ondernemen als geheel is overigens niet te herleiden vanuit het antwoordpatroon op de verschillende vragen bij dit onderwerp. Een ‘hot item’ is dat Boerakker-Lucaswolde meer aan toerisme en recreatie moet doen. Van de respondenten geven 22 aan een idee te hebben om iets nieuw te beginnen, of iets te beginnen naast het bestaande werk. In totaal worden 58 activiteiten genoemd, iets in de horeca (14x) en recreatie (11x) zijn de meest voorkomende. Van deze 58 activiteiten komt het grootste deel (37) overigens voor rekening van respondenten die ook nu reeds actief zijn als ondernemer.

56

Kinderen Over het algemeen zijn de kinderen tot 13 jaar positief over het wonen in Boerakker-Lucaswolde. Ze geven diverse redenen waarom het leuk wonen is in hun dorp: veel activiteiten, we kunnen buiten spelen, het is rustig in het dorp, er wonen leuke mensen en kinderen, we kunnen sporten in Boerakker. Aan de andere kant is er als belangrijkste bezwaar: er zijn bijna geen winkels (voor meisjes is dit bezwaar groter dan jongens. Leerlingen van de bovenbouw basisschool missen een eigen speelplek. Kinderen storen zich aan de hondenpoep die op straat en op het gras ligt, waardoor ‘je er niet kunt spelen’. Het blijkt ook heel vervelend ‘dat je voor een ijsje helemaal naar Leek of Tolbert moet’. [Bij mijn bezoek aan de kringloopwinkel bleek overigens dat daar ijs wordt verkocht.]

4.2

Discussie

De gegevensverwerving (verspreiding van de vragenlijst) is achteraf gezien niet optimaal geweest, waardoor er een lage respons is ontstaan en waardoor de representativiteit van het onderzoek te wensen over laat. Allereerst is in of kort voor de vakantieperiode de vragenlijst uitgedeeld, dit was onvermijdbaar, maar heeft vast bijgedragen aan de lage respons. Een tweede kritische factor is de verspreiding van twee vragenlijsten per huisadres. Hierdoor kan er mogelijk verwarring zijn ontstaan of het noodzakelijk was om beide vragenlijsten te retourneren. Ook dit kan hebben bijgedragen aan een lagere respons. Bovendien zat in de responsgroep nog een oververtegenwoordiging van de leeftijdsgroep 45-65 jaar, wat de representativiteit nog meer benadeelt. Bij een vervolgonderzoek moet het tijdstip van enquêteren zorgvuldig worden gekozen. Daarnaast moeten we voldoende vragenlijsten per huishouden worden verspreid, als men een individuele vragenlijst wil afnemen. Dat geeft met name de jonge inwoners de kans ook hun mening te geven.

57

5

Aanbevelingen

Om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren voor een geactualiseerde dorpsvisie, en de daaruit voorkomende acties, is het aan te bevelen dat onderkende ‘tekortkomingen’ anno 2012 waar mogelijk worden aangepakt. In dat verband volgen – in willekeurige volgorde – onderstaand aanbevelingen om daarmee de meest ‘dringende’ zaken aan te pakken: 1.

In de communicatie over de actualisering van het visiedocument de aanbevelingen zoals die door inwoners zijn gedaan duidelijk laten uitkomen, ook wanneer deze niet uitvoerbaar zijn, zodat inwoners van Boerakker-Lucaswolde goed geïnformeerd zijn. 2. Ten aanzien van het woongenot en het buiten kunnen spelen van kinderen is hondenpoep een terugkerende ergernis. Hondenbezitters die zich hieraan schuldig maken zouden daarop consequent moeten worden aangesproken. 3. De omgeving van de kerk zou verfraaid moeten worden. De aankleding kan bijvoorbeeld met bloemen (bloembakken), zoals door de kinderen wordt gesuggereerd. 4. Er moeten meer speelmogelijkheden voor jongere kinderen komen. 5. Om ouderen in de gelegenheid te stellen in het dorp te kunnen blijven wonen (en dezen daarmee voor het dorp te behouden) moeten alle mogelijke inspanning gedaan worden om woon- en zorgvoorzieningen voor deze categorie inwoners in het dorp te realiseren. 6. Hetzelfde geldt voor ‘starterswoningen’. 7. Er kan onderzoek gedaan worden naar de mogelijkheid om kleine voorzieningen (winkel /(eet)café) in het dorp te creëren. Hierbij kan worden aangesloten bij de ambitie van enkele inwoners om iets in die richting te beginnen. 8. De samenwerking en bundeling van krachten kunnen bevorderd worden bij het ontwikkelen en realiseren van nieuwe ideeën en plannen op ondernemersgebied. (Een groot deel van de genoemde ideeën en plannen voor meer horeca en recreatie.) 9. Er moet meer bekendheid gegeven worden aan dat je voor een ‘ijsje’ niet ‘helemaal naar Leek of Tolbert’ hoeft, maar dat in het dorp bij de kringloopwinkel dit ook te verkrijgen is. 10. In overleg met een bak kan een pinautomaat worden geplaatst. 11. Door de jaarlijkse dorpsactiviteiten verder uit te bouwen, bijvoorbeeld met activiteiten die meer ‘nieuwkomers’ trekken, worden de dorpsactiviteiten nog aantrekkelijker. 12. De (verkeers)veiligheid in en rond het dorp kan verder vergroot worden. Met name de maatregelen om overschrijding van snelheidslimieten tegen te gaan vragen om aandacht.

58

13. Het toekomstig bestuur van Dorpsbelangen zou meer een afspiegeling moeten zijn van het dorp/de dorpen. 14. De samenwerking met de andere dorpen moet actief gezocht worden. 15. Voor de communicatie met en tussen inwoners kan gebruik worden gemaakt van eigentijdse middelen. De website kan aantrekkelijker worden door het gebruik van foto’s, tekeningen en populaire spelletjes en beter toegankelijk worden gemaakt (www.boerakker.eu en www.treffer.nu). De social media als twitter en facebook bieden ook voor Boerakker en Lucaswolde kansen om het contact tussen inwoners te verstevigen.

59

60

Bronnen Internet http://www.hanze.nl/dorpsonderzoeken,Geraadpleegd op 2 September 2012 http://www.oomkegast.nl/ Geraadpleegd op 2 September 2012 http://www.detreffer.nu/ Geraadpleegd op 2 September 2012 http://www.marum.nl/index.php?simaction=content&mediumid=9&pagid=99&stukid=478 Geraadpleegd op 9 September 2012 http://www.historischboerakker.nl Geraadpleegd op 9 September 2012 http://www.leaderwesterkwartier.nl/hoofdmenu/nieuws/nieuwsbrief/juni-2010/dorpsvisies Geraadpleegd op 10 September 2012 http://www.hanze.nl/NR/rdonlyres/9D5ED4E4-3847-4650-8ADC4A29D1493560/0/DvhNSterkeDorpen.pdf Geraadpleegd op 10 September 2012 http://www.marum.nl Geraadpleegd op 10 September 2012 http://marum.straatinfo.nl/buurtgegevens/Boerakker+-+Gemeente+Marum/ Geraadpleegd op 10 September 2012 Literatuur Kaap van der, G. (2008). Toegepast communicatieonderzoek Grotenhuis te, M. & Matthijsen, A. (2009). Basiscursus SPSS Vocht de, A. (2009). Basishandboek SPSS 17 Voorbeeldrapport Rozema, J. (2012). Nieuw-Balinge anno 2011. Hoe waarderen inwoners van Nieuw-Balinge hun leefomgeving. Kenniscentrum NoorderRuimte, Hanzehogeschool Groningen. www.hanze.nl/dorpsonderzoeken Gesprekken Vereniging voor Dorpsbelangen Boerakker-Lucaswolde; Jacques Drenth, Anton van Spronsen en Jan Helder.

61

62

Boerakker en Lucaswolde Hoe waarderen inwoners van Boerakker en Lucaswolde hun leefomgeving?

Recommend Documents