Hoe benutten en waarderen inwoners van de gemeente Slochteren de maatschappelijke voorzieningen?
Mariëlle Bovenhoff Sabine Meier i.s.m. Coen van Atten Sandra Zamir Tom Leerkes
Onderzoek naar gebruik van maatschappelijke voorzieningen Aanleidingen: - demografische ontwikkelingen - nieuwe taken binnen sociale domein - verschuiving rol gemeente
Oorspronkelijk doel: integrale visie op en beleid voor maatschappelijke voorzieningen tot 2025.
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
2
Maatschappelijke voorzieningen in de dorpen
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
3
Deel I: gebruik en waardering van voorzieningen Digitale vragenlijst over gebruik van maatschappelijke voorzieningen (oktober 2013). 2683 inwoners uitgenodigd van wie 602 hebben deelgenomen. Respons: 22,5% 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
4
Inhoud deel II en III
Deel II - lector MV Jan Veuger: [titel rapportage n.a.v. scriptie invoegen] Deel III - lector Sabine Meier en Mariëlle Bovenhoff: verband tussen sociale cohesie en gebruik maatschappelijke voorzieningen (literatuurstudie)
alle leeftijden (>6 jaar) - huisartsen - ijsbanen, dorpsrandparken - en 10 uitspraken (stellingen)
Respons is representatief naar inwoners per dorp en leeftijdscategorieën (behalve 80+’ers). 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
6
Enkele vragen uit de vragenlijst maatschappelijke voorzieningen -
Welke voorzieningen gebruikt u? (type én locatie) Hoe vaak? Hoe ernaartoe? Waarom juist deze voorziening? Bij dorpshuizen ook: waarom komt u er niet?
- Op welke plekken ontmoet u dorpsbewoners meestal?
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
7
Een aantal resultaten Heel veel cijfermatige gegevens… Daarom nu een selectie uit de resultaten van de volgende drie voorzieningen: - Sportlocaties - Bibliotheken - Dorpshuizen En wat beschouwen inwoners zélf nog als maatschappelijke voorzieningen? 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
8
Gebruik en waardering van sportvoorzieningen 55% sport op enigerlei wijze. 28% respondenten is lid van een vereniging. Ruim 80% sport elke week! Meest bezochte locaties: Borgstee, Springbok, Duurswoldhal, TV Wijchgelsheim.
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
9
Gebruik en waardering van sportvoorzieningen Niet alleen binnen gemeente, ook daarbuiten. Opvallend : fitness vaak buiten gemeente, tennis en volleybal veel minder en voetbal maar heel weinig.
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
10
Sportvoorzieningen in Slochteren: spreiding van respondenten
Redenen voor gebruik/waardering van sportvoorzieningen
Waarom sporten? Vooral: goed voor gezondheid (jeugd zegt vooral: het is leuk) Waarom juist een bepaalde locatie? Korte afstand tot woonhuis. Soms ook: de mensen die er komen (Springbok). 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
13
Gebruik van bibliotheken in en buiten Slochteren Na herstructurering in 2013 nog 3 bibliotheekvestigingen. Gebruikt door 51% van de respondenten. ‘Toplocaties’: 1) Slochteren, 2) Hoogezand, 3) Siddeburen. Frequentie: meestal één keer per maand of minder. Reden voor keuze locatie: afstand tot woonhuis. Hoofdvestiging Hoogezand vooral: grootte van de collectie. Opvallend (en logisch): veel opmerkingen bij laatste vraag.
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
14
Bibliotheken: populariteit van de vestigingen
Harkstede
Siddeburen
Slochteren
Hoogezand
Appingedam
Lewenborg
Ten Boer
Centrale Bibliotheek Groningen
Anders
Tabel 12 Aantal bibliotheekbezoekers per vestiging (n=284). Bibliotheken binnen de gemeente in paars.
Aantal respondenten 48
77
121
84
5
14
3
25
8
In % van bibliotheekbezoekers 17% 27% 43% 30% 2% 5%
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
1%
9%
3%
15
Bibliotheken: krimp doet pijn
.
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
16
Dorpshuizen in de gemeente
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
17
Gebruik van de dorpshuizen
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
18
Frequentie dorpshuisbezoek en bezoeksredenen Meestal minder dan 1 x per maand. Uitzondering is Tjuchem: veel wekelijkse bezoekers.
Bezoeksredenen zijn vooral: 1. (informatie)bijeenkomsten/vergaderingen 2. toneel 3. mensen ontmoeten. 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
19
Allemaal naar het dorpshuis? Wie komt er wel en wie niet? 1. 25% van respondenten wel. 2. Niet-bezoekers: waarom niet?
39%
30%: ‘Er is geen dorpshuis’. 26%: ‘Het is nog nooit in me opgekomen.’ 17%: ‘Geen belangstelling / geen leuke activiteiten / niet mijn mensen.’ 13%: ‘Weet niet of er één is / wat er te doen is.’
7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
20
(Maatschappelijke) voorzieningen door de ogen van respondenten Véél voorzieningen in de natuurlijke sfeer, zoals Schildmeer, Baggerputten, Bos Fraeylemaborg, bij kanalen enz. Fietspaden, de straat. Nogmaals genoemd: diverse sportvoorzieningen. Speeltuintjes, kinderboerderij/hertenkamp. 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
21
Gebruik van voorzieningen en sociale interactie Sociale interactie = mate waarin / intensiteit waarmee mensen sociale relaties aangaan om sociale participatie te bereiken. Komt tot uiting in: contacten met buurt-/dorpsgenoten en actieve betrokkenheid bij dorp of buurt. Resultaat uit dit onderzoek: hoe vaker men gebruikmaakt van sport+bibliotheek+dorpshuis, hoe hoger de ervaren sociale interactie. (Gebruik van slechts één van deze voorzieningen geeft geen positieve relatie.) 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
22
Ontmoetingsplekken in de ruimste betekenis Voorwaarde voor sociale interactie is: kunnen ontmoeten. Medebewoners uit mijn dorp ontmoet ik vooral… 1. op straat 2. bij mij of bij iemand anders thuis 3. bij festiviteiten in dorp of buurt 4. in winkels … 8. in dorpshuis (15%) 9. in ontmoetingsruimte (12%) (respondenten uit alle dorpen) 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
23
Belangrijkste ontmoetingsplekken in de dorpen met een dorpshuis (in %) In dorpshuis
Op straat
Thuis
In winkels
Bij festiviteiten
Froombosch Hellum Kolham
38 56 28*
67 44 70
45 56 45
7 38 18
33 38 30
Overschild Tjuchem
31 41
38 45
44 27
19 9
44 68
*In Kolham zegt ook 28%: dorpsrandpark 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
24
Score op sociale interactie per dorp Respondenten uit ‘dorpshuisdorpen’ met hoger % dorpshuisbezoekers scoren hoger op ervaren sociale interactie. Tjuchem staat bovenaan (daarna Siddeburen en Hellum). Laagste scores: Overschild, Steendam, Scharmer. Nuancering: wel verschil, maar niet significant. 7-10-2014
Gebruikspatronen in woord en beeld
25
Enkele aanbevelingen uit het onderzoek 1. Fysiek aanbieden of digitaliseren van voorzieningen: welke wel en welke niet? Vgl. ook ‘robotisering’. 2. Ruimtelijke en natuurlijke inrichting. Wordt (nu nog) gezien als gemeentelijke taak. Rol van bewoners hierin onderzoeken? 3. Sociale cohesie diepgaander in kaart brengen. 4. Achterliggende motieven om bepaalde voorzieningen te gebruiken (of juist niet). 7-10-2014
