Waterlandziekenhuis 2014 in woord en beeld
Feiten en cijfers 2014
Inhoudsopgave
PWN Jaarverslag PWN 2013 Jaarverslag 2013
24h Aantal opnames
10.884
Aantal klinische verpleegdagen
52.409
Aantal dagbehandelingen
10.902
110 5
Medewerkers:
4.1% Verloop 4.1% Verzuim 4.2%
Aantal eerste consulten
79.422
Feiten en cijfers 2014 Terugkijken op een toekomstgericht jaar Patiënten aan het woord Zorg en strategie Kwaliteit en veiligheid Samenwerking in de regio Medewerkers en arbeidsmarkt Bedrijfsvoering Financiële resultaten De raad van toezicht De vereniging medische staf De ondernemingsraad De verpleegkundige en verzorgende adviesraad De cliëntenraad Organogram 27 specialismen
2 5 6 9 11 17 23 27 31 33 35 39 41 43 45 45
82
Instroom
Gemiddelde leeftijd medewerkers
Aantal medisch specialisten
$ Omzet
thema’s
45
Aantal medewerkers inclusief stagiaires en medische studenten
€ 100.200.000 27 specialismen
Terugkijken op een toekomstgericht jaar Voor u ligt het jaarverslag van het Waterlandziekenhuis over het jaar 2014. Het is wellicht paradoxaal om terug te kijken op een toekomstgericht jaar. Toch brengen wij u graag op de hoogte van de belangrijke stappen die wij in 2014 gezet hebben, zoals de keuze van het grootste deel van onze medisch specialisten om hun vrijgevestigde status op te geven voor een dienstverband waardoor een verdergaande vorm van samenwerking met het Westfriesgasthuis dichterbij kon komen. Maar ook de grote inzet die verpleegkundigen en specialisten hebben getoond bij de invoering van HiX, het nieuwe ziekenhuisinformatiesysteem/elektronisch patiëntendossier van ChipSoft, wat een andere werkwijze met zich meebracht. En het nieuwe, efficiëntere werken waardoor steeds meer over de grenzen van de eigen afdelingen wordt samengewerkt. In het eerste hoofdstuk ‘Zorg en strategie’ leest u over de wijze waarop wij onze zorg hebben georganiseerd en welke initiatieven wij hebben genomen om onze zorg te verbeteren.
Accountants- en adviesbureau BDO bekeek alle ziekenhuisjaarrekeningen van 2013 en gaf het Waterlandziekenhuis met een 9,5 een top 10-notering bij de financieel sterkste ziekenhuizen van Nederland. In het hoofdstuk ‘Financiële resultaten’ leest u over de goede uitkomsten in 2014. Om de inhoud van ons jaarverslag tot leven te brengen, vertellen onze mensen aan het begin van ieder hoofdstuk over de manier waarop zij in hun dagelijkse werk omgaan met de onderwerpen die ik u zojuist heb gepresenteerd. Zorg is tenslotte mensenwerk.
dr. M.A. Galjee voorzitter raad van bestuur
Ziekenhuiszorg wordt landelijk op vele manieren gemonitord maar ook zelf houden wij actief een vinger aan de pols. In het hoofdstuk ‘Kwaliteit en veiligheid’ laten wij zien dat kwaliteitsbewaking in ons DNA zit. Onze ‘oké-rondes’, waarbij een afdelingshoofd samen met collega’s beoordeelt of de afdeling voldoet aan de gestelde normen, zijn door de Inspectie voor de Gezondheidszorg zelfs aangemerkt als ‘best practice’. Zij zijn daarmee een voorbeeld voor andere ziekenhuizen. Een ziekenhuis is als een spin in het web van zorgverlening. Wij werken samen met huisartsen, thuiszorginstanties, gemeenten en andere ziekenhuizen. Met het Westfriesgasthuis in Hoorn wordt de mogelijkheid tot een verdergaande samenwerking verkend. In het hoofdstuk ‘Samenwerking in de regio’ leest u hier meer over. Als een van de grootste werkgevers van de regio zien wij het als onze verantwoordelijkheid om onze medewerkers vitaal en vakbekwaam te houden. Het hoofdstuk ‘Medewerkers en arbeidsmarkt’ verschaft inzicht in de manier waarop wij dit bereiken. Onze maatschappelijke verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij goede zorg en goed werkgeverschap, maar ook bij ons ondernemerschap waarbij we ‘groen’ handelen. In het hoofdstuk ‘Bedrijfsvoering’ kunt u lezen over de diverse bouwkundige verbeteringen die in 2014 zijn toegepast en die in 2015 een vervolg krijgen.
‘Wij vinden dat wij onze zorg tijdig, vaardig en aardig moeten bieden’.
Merlijne Visser van Marken Wat is de reden van uw bezoek aan het Waterlandziekenhuis? ‘Mijn dochter heeft vorige week haar arm gebroken en heeft zojuist gips gekregen. Ze heeft het stoer gedaan, dus het ijsje heeft ze wel verdiend.’ Heeft u nog meer ervaringen met ons ziekenhuis? ‘Ik heb de afgelopen twee jaar verschillende afdelingen leren kennen: gipskamer, neurologie, kinderafdeling. Op de gipskamer heerst altijd een prettige sfeer, ondanks dat het toch een beetje lopendebandwerk is. Mijn zoontje heeft al vaker boven gelegen vanwege astmaklachten. De afdeling zelf vind ik heel goed: mede door de aanwezigheid van pedagogisch medewerkers wordt er van alles georganiseerd. Dat is voor kinderen heel plezierig. De poli is vaak wat drukker en dan duurt het langer tot je aan de beurt bent.’ Hoe ervaart u de organisatorische kant? ‘Ik vind het een vrij efficiënt ziekenhuis, ook de communicatie vind ik goed; je kunt eenvoudig afspraken maken en wijzigen en er is eigenlijk altijd wel tijd om te overleggen. Het is prettig dat afspraken snel achter elkaar gepland kunnen worden zodat het traject snel in gang wordt gezet. Waar ik wel wat moeite mee heb, zijn telefonische afspraken. Je moet dan een lange tijd bereikbaar zijn en als je dan bijvoorbeeld net even naar het toilet bent, gaat het over.’ Heeft u ook ervaring met andere ziekenhuizen? ‘We woonden hiervoor in Italië en Libanon waar we andere ervaringen hadden met ziekenhuizen. Als je belde, dan was je direct aan de beurt. Maar dat waren privéziekenhuizen. In de openbare ziekenhuizen was het juist het andere uiterste, daar moest je bijvoorbeeld zelf je eten meenemen.´ Wat vindt u van de sfeer? ‘Er heerst een hele rustige sfeer, er werken vriendelijke mensen die je altijd iets kunt vragen. Ik ga hier met vertrouwen en rust naartoe. Het open gebouw en dat er altijd parkeerplek is vind ik ook prettig.’
De heer Urban uit Purmerend ‘Ik kom hier regelmatig als patiënt. Ik ben er nu voor de afdeling Neurologie maar ik moet ook wel eens bij Cardiologie en Oogheelkunde zijn. Soms krijg ik een vervolgonderzoek en dat vind ik een teken dat er alert met mijn gezondheid wordt omgesprongen. Ik vind het positief dat de artsen verder denken en kritisch naar mijn gezondheid kijken.’ Wat vindt u van de organisatie? ‘Ik vind de wachttijden voor sommige afdelingen af en toe wat lang. Bij Cardiologie kon ik onlangs geen afspraak maken, dat had ik nooit eerder meegemaakt: meestal gaat het hier redelijk snel. Dat is overigens wel goed gekomen. Zo sprak vorige week de cardioloog met de neuroloog en konden we nu al komen, dat ging snel. Het is prettig dat de afstemming tussen de artsen goed verloopt.’ Hoe lang komt u al in het Waterlandziekenhuis? (Lacht) ‘Nou, ik heb de hele oprichting meegemaakt. Ik woon al 45 jaar in Purmerend dus heb ik de oude situatie ook nog meegemaakt. Helaas ben ik sinds een jaar of 18 ‘vaste klant’. Over het algemeen heb ik goede ervaringen in dit ziekenhuis. De sfeer is goed: ik word altijd vriendelijk behandeld. In grotere ziekenhuizen ben je meer een nummer, hier blijf ik ‘meneer Urban’. In grotere ziekenhuizen moet je je verhaal een paar keer vertellen, als ik hier bij de ene arts mijn verhaal heb gedaan, hoef ik dat niet nog een keer bij de andere arts over te doen. Ik ben ook zeer tevreden over het personeel: ze hebben ondanks de drukte aandacht voor je. Ze gaan rustig even bij je zitten voor een praatje.’
Continu verbeteren ‘De afgelopen jaren heeft dit ziekenhuis enkele grote stappen gezet om de organisatie efficiënter in te richten. Introductie van zorgpaden, optimalisatie kliniek, introductie van de flexpool... Ik heb als buitenstaander met verbazing gezien wat er is gerealiseerd en heb bewondering voor de veranderbereidheid. Er wordt keihard gewerkt’. Aan het woord is Theo Hamelink, manager zorg beschouwend ad interim. ‘In essentie gaat het goed’, vervolgt Theo, ‘maar ik constateer ook dat deze projecten als ‘eilandjes’ zijn ingezet en dat er te weinig gekeken is naar de samenhang. En dan kan het gebeuren dat de projecten elkaar gaan tegenwerken in plaats van versterken. Bij de introductie van het project ‘Optimalisatie kliniek’ is dat precies wat we hebben zien gebeuren. Daar hebben we lering uit getrokken.’ Niet meer geleefd worden ‘Onder de verzamelnaam ‘Capaciteitsmanagement’ nemen we in 2015 in feite het hele proces van de zorglogistiek onder de loep’, vertelt Theo. ‘We kijken naar de ontvangst, de administratie en de registratie en vragen ons daarbij steeds af; is dit nu de optimale route? Naast de opname- en ontslagplanning wordt het doelmatig gebruik van de OK nader bekeken. Maar ook hele simpele oplossingen kunnen bijdragen aan het afvlakken van de piekbelasting. Zo krijgen alle verpleegafdelingen een standaardinrichting. Dat wil zeggen, in elke kast op dezelfde plank dezelfde materialen. Dat vermindert de tijd die we kwijt zijn met zoeken en halen. Dat geldt ook voor standaardisatie qua opruimen en schoonmaak. Dat is bewezen effectief in het verminderen van incidenten en draagt dus bij aan patiëntveiligheid. En uiteraard kijken we ook naar de voorzieningen voor medewerkers. De flexpool en roosterplanning worden verder uitgewerkt en we krijgen Ortec, een roosterplanningsysteem. Dit alles moet ervoor zorgen dat onze zorg planbaarder wordt. Dat werkt prettiger voor medewerkers, en wordt dus ook voor onze patiënten merkbaar.’ Theo Hamelink, manager zorg beschouwend ad interim
Zorg en strategie Het Waterlandziekenhuis beoogt medisch-specialistische zorg te leveren die afgestemd is op de zorgvraag van de patiënt. Patiënten moeten hier snel terechtkunnen met korte wacht- en toegangstijden in een open en gastvrije sfeer. Persoonlijke aandacht, het bieden van een patiëntvriendelijke en veilige omgeving en hulpvaardige medewerkers staan hierbij centraal. Daarom moeten wij onze processen goed georganiseerd hebben. Om de zorgprocessen optimaal op de zorgvraag af te stemmen, werkt het Waterlandziekenhuis met zogenaamde ‘zorgkernen’ waarbij de leiding van iedere afdeling ligt bij een afdelingshoofd en een medisch manager (medisch specialist). In het organisatiedocument ‘Zorg aan het roer’ is deze werkwijze vastgelegd. Om er zeker van te zijn dat dit document nog steeds aansluit bij onze ambities en de realiteit van 2014, heeft de raad van bestuur met het managementteam het document geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Er wordt steeds meer over de grenzen van de eigen afdeling heengekeken. Daarbij gaat het in de eerste plaats over samenwerken binnen de zorg: tussen klinische afdelingen, tussen poliklinieken en tussen klinische afdelingen en poliklinieken. Dit betekent onder andere meer aandacht voor multidisciplinaire behandeling en een meer integrale aanpak bij de zorg voor de patiënt. Denk hierbij onder andere aan multidisciplinaire teams, multidisciplinair overleg en bijvoorbeeld ‘one stop’ poliklinieken. Slim organiseren Als wij zeggen dat we onze zorgprocessen zo goed mogelijk willen laten aansluiten bij de behoefte van onze patiënten betekent dat in de eerste plaats dat wij onze processen zo organiseren dat de juiste (be)handelingen in de juiste volgorde, door de juiste hulpverleners en medewerkers, op de juiste plek en tijd plaatsvinden zonder dat we daarbij inleveren op kwaliteit van zorg. Daarmee worden onnodige onderzoeken voorkomen, zijn er minder wachttijden en ligdagen en wordt de zorg efficiënt georganiseerd. Anders gezegd; alleen de stappen die waarde toevoegen voor de patiënt worden uitgevoerd in het zorgproces. Dit past in ons streven naar het continu verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van zorg voor onze patiënten. Een kwestie van slim organiseren dus! Daarnaast hebben we gemerkt dat het verbeteren van de zorgprocessen ook invloed heeft op de werktevredenheid van onze medewerkers. In een tijd waarin we te maken hebben met personeelstekort in de zorgsector, krappe budgetten en het voldoen aan alle kwaliteitseisen die aan het ziekenhuis gesteld worden, is het van belang dat onze medewerkers efficiënt werken. Onder de titel ‘Optimalisatie kliniek’ zijn in 2014 flinke stappen gezet in het verbeteren van onze zorgprocessen.
Zorgaanbod Als ziekenhuis moet je keuzes maken in het aanbod van zorg aan patiënten. Naast de behoefte van de patiënt, komt de keuze voor zorg voort uit de voorkeur van onze huisartsen; zij hebben aangegeven behoefte te hebben aan een ziekenhuis waar hun patiënten voor alle zorgvragen terechtkunnen. De aanwezigheid van bijna alle specialismen in het Waterlandziekenhuis maakt het aanbieden van multidisciplinaire behandelingen, zorgpaden (zie pagina 16) en doorverwijzingen binnen ons ziekenhuis mogelijk. Het Waterlandziekenhuis heeft uitstekende relaties met diverse samenwerkingspartners zoals de huisartsen, academische ziekenhuizen, andere ziekenhuizen in de regio, specialistische behandelcentra, verpleeg- en verzorgingsinstellingen en thuiszorginstellingen. Wij bieden onze patiënten: • Veilige en professionele zorg op maat. • Betrokkenheid, vriendelijke bejegening en persoonlijke aandacht. • Een helende omgeving gericht op stressreductie en welbevinden. • Snelle service en dienstverlening, patiëntvriendelijke processen in de hele keten. • Goede nazorg. Toekomst De Nederlandse gezondheidszorg verandert snel. Wij spelen daar proactief op in door onze zorg steeds verder te verbeteren. Patiënten verwachten dit ook van ons. Daarnaast zien we onder invloed van de vergrijzing, ongezonde leefstijl en toenemende behoefte aan individuele zorgconsumptie een toenemende zorgvraag. Ook hebben we te maken met een steeds beter geïnformeerde patiënt die kiest als kritische consument. Al deze ontwikkelingen zijn mede bepalend voor de keuzen die wij als ziekenhuis maken. Niet alleen het medisch handelen moet van technisch hoogwaardige kwaliteit zijn, maar ook het proces en de organisatie. Bariatrie In 2014 is het Waterlandziekenhuis een samenwerking aangegaan met RA-Medical, Obesitascentrum Beverwijk. Het doel was om binnen drie jaar één van de grootste obesitascentra van Noordwest-Nederland te worden, zowel in kwaliteit als in volume, voor de behandeling van obesitaspatiënten. Uit gesprekken met de zorgverzekeraars bleek dat zij in 2015 een beleid hanteren waarbij zij slechts op beperkte schaal bariatrie inkopen. Dit betekende dat er geen bestaansrecht meer was voor verdere samenwerking. Om die reden is in het eerste kwartaal van 2015 besloten - met zorgvuldigheid richting de patiënten en andere betrokkenen - de samenwerking af te bouwen.
Risico’s beperken ‘De aandacht voor risicomanagement is nog nooit zo groot geweest als de afgelopen jaren. Ook in het Waterlandziekenhuis is de term risicomanagement een terugkerend begrip. Inzicht in risico’s en de mogelijke gevolgen daarvan zijn van groot belang om deze goed te beheersen en te voorkomen. Binnen de zorg en zorgondersteuning ligt de focus op de patiëntgerelateerde risico’s en arbeidsrisico’s. Binnen de bedrijfsprocessen ligt de focus op financiële risico’s en risico’s op het gebied van huisvesting, apparatuur (hulpmiddelen) en ICT.
Kwaliteit en veiligheid Elke dag opnieuw werken we met z’n allen hard om onze patiënten de beste en veiligste zorg te bieden. Maar veiligheid is nooit ‘klaar’. Aandacht voor patiëntveiligheid is onderdeel van onze professionele houding. Medisch specialisten, verpleegkundigen, voedingsassistentes, schoonmakers en mensen achter de receptie en balies: van ontvangst tot en met ontslag, we staan er gezamenlijk voor.
In juli 2014 hebben we enkele uitgangspunten in het kader van procesmanagement opnieuw geformuleerd en tevens vastgesteld dat op operationeel en tactisch niveau instrumenten in het kader van risicomanagement worden ingezet. Zo vragen we bij het opstellen van procesbeschrijvingen de risico’s bij de verschillende stappen in het proces te beschrijven. Ook voeren we op verschillende gebieden een zogenaamde Prospective Risico Inventarisatie (PRI) uit. Hierbij wordt bij voorbeeld aan het begin het aankooptraject van high risk (medische) apparatuur zowel de technisch verantwoordelijke als de gebruiker betrokken.
Als kapstok voor het kwaliteitsbeleid binnen het medisch domein wordt het Kwaliteitskader van de Orde van Medisch Specialisten (per 1 januari 2015 Federatie Medisch Specialisten) gebruikt. Hierin staan richtlijnen om de kwaliteit van de medisch-specialistische zorg verder te verbeteren en te uniformeren. De stafcommissie kwaliteit van de medische staf ondersteunt en adviseert het stafbestuur en de vereniging medische staf ten aanzien van de ontwikkeling van kwaliteits- en veiligheidsthema’s.
Verder brengen we voorafgaand aan grote verbouwingen, renovaties en vervangingen van installaties de veiligheidsrisico’s in kaart en reduceren we deze risico’s zonodig. En zeker bij de implementatie van (zorg)processen die nieuw zijn of die wijzigen als gevolg van nieuwe (medische) technieken, materialen, instrumenten en apparatuur vindt een PRI plaats. Ieder proces evalueren/actualiseren we periodiek (of bij een wijziging van het proces) waarbij ook opnieuw de risico’s en beheersmaatregelen worden benoemd.’
Prestatie-indicatoren Over alles wat wij doen op het gebied van kwaliteit van zorg en bedrijfsvoering leggen wij jaarlijks verantwoording af aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Dat doen wij op basis van de zogenaamde ‘Prestatie-indicatoren Ziekenhuizen’. Deze indicatoren geven een beeld van het functioneren van het ziekenhuis en hebben betrekking op de zorg (inhoud, kwaliteit en processen), de bedrijfsvoering en algemene zaken. De prestatie-indicatoren zijn voor alle ziekenhuizen dezelfde. In 2014 heeft het Waterlandziekenhuis een verdere verbetering laten zien door middel van de vele indicatoren waarover verantwoording afgelegd moet worden aan diverse instanties. Maar belangrijker nog is dat intern deze indicatoren steeds meer gebruikt worden om de geleverde kwaliteit verder te verbeteren.
Nout Waller, manager kwaliteit en veiligheid
Ter verdere professionalisering van het kwaliteitsmanagement is een manager kwaliteit en veiligheid (lid managementteam) aangesteld, die in december met zijn werkzaamheden is gestart.
Sterftecijfer (HSMR) De Hospital Standard Mortality Rate is de indicator om sterfte in ziekenhuizen te vergelijken met het landelijk gemiddelde (100) waarbij rekening is gehouden is met relevante kenmerken van de patiënten en de opnamen. In het Waterlandziekenhuis is het sterftecijfer significant lager dan het landelijk gemiddelde. Hiermee wordt zichtbaar dat de kwaliteit van zorg op een goed niveau ligt en daar zijn wij trots op.
10
Interne audits Het Waterlandziekenhuis heeft een pool van interne auditoren. Zij voeren audits uit aan de hand van het normenkader van het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ). De uitkomsten en verbeterplannen worden in een geautomatiseerd systeem vastgelegd. Op deze wijze volgen we ook in de tussenliggende perioden de voortgang van de verbeterplannen goed. Oké-rondes De systematiek van oké-rondes is in 2008 in het Waterlandziekenhuis geïntroduceerd en door de IGZ aangemerkt als een van de best practices op het gebied van kwaliteit en veiligheid. Het is een ronde over de eigen afdeling die het afdelingshoofd elk kwartaal loopt. Op16 thema’s en circa 60 vragen beoordeelt het afdelingshoofd met de collega’s die meelopen, of de afdeling voldoet aan de gestelde normen. De thema’s hebben zowel betrekking op medische onderwerpen (VeiligheidsManagementSysteem-thema’s) als op medewerkersveiligheid. Voor elk thema is een proceseigenaar aangesteld die digitaal de scores en eventuele vragen op zijn thema te zien krijgt, waarop de proceseigenaar kan reageren en adviseren. Op deze wijze houden de proceseigenaren een totaaloverzicht. Veiligheidsweek Van 17 tot en met 21 november vond de jaarlijkse veiligheidsweek plaats, met activiteiten in het kader van de patiëntveiligheid. Zo zijn patiëntveiligheidskaarten op alle afdelingen/ poliklinieken uitgedeeld en is de zogenoemde veiligheidswaaier voor medewerkers geactualiseerd, met onder meer aandacht voor informatieveiligheid. Externe audits Externe audits vinden in vele vormen plaats. Natuurlijk de reguliere en niet-reguliere bezoeken van de de IGZ. In april heeft - op uitnodiging van de IGZ - een gesprek plaatsgevonden tussen de voorzitters van de raad van bestuur en het stafbestuur en de IGZ met betrekking tot het onderwerp ‘calamiteiten’. Onderwerpen die zijn besproken, zijn onder andere de audit op de afdeling Spoedeisende Hulp en de ‘slechter wordende patiënt’ op de verpleegafdelingen. In juni heeft de IGZ opnieuw een bezoek gebracht aan het Waterlandziekenhuis. Dit keer in het kader van het Convenant Medische Technologie. In zijn rapportage geeft de IGZ aan positief te zijn over het door het Waterlandziekenhuis ingezette beleid en de bijbehorende maatregelen en verzoekt de IGZ het ziekenhuis door te gaan op de ingeslagen weg.
11
Leren door te kijken Hilde op den Kelder en Salim Sancakdar hebben in 2013 een tweedaagse cursus gedaan om intern auditor te worden. Om naast het gewone werk ook nog iets anders te doen in het ziekenhuis en om een steentje bij te dragen aan de kwaliteit van het ziekenhuis. En ook om ervan te leren. Door op andere afdelingen te kijken, hoe anderen hun werk doen, kun je dingen naar je eigen afdeling vertalen. Hilde: ‘Tijdens die cursus leerden we wat auditen inhoudt en waarom het gedaan wordt. We hebben geoefend met gesprekken, rollenspellen, interviews. Ook hebben we geleerd hoe je je voorbereidt, hoe je de audit zelf doet en hoe je het vervolgens rapporteert’. Salim vult aan: ‘Het doel van een audit is de kwaliteit en veiligheid waarborgen volgens de normen. Niet om mensen te beoordelen, maar we kijken of de normen die gesteld zijn op basis van de kwaliteit en veiligheid in de praktijk goed geregeld zijn.’ Salim: ‘Sinds ik auditor ben merk ik dat wanneer ik op een afdeling loop ik meer oog heb voor bepaalde zaken. Bijvoorbeeld of er computers aanstaan waar iedereen zomaar bij kan of dat er dossiers losliggen. Daar word je zelf dan ook bewuster van. Als er rommel in de gang staat, voor de nooduitgang, haal ik dat weg. Of ik voel bij de nooduitgang zelf even of deze niet op slot is.’ Hilde: ‘Het is leuk om te zien dat steeds meer mensen bezig zijn met kwaliteit en veiligheid. Daar komen vaak heel goede ideeën uit voort. Zo zagen we tijdens een audit op de afdeling Neurologie een bord hangen voor de verpleegkundigen met de kamernummers, de dagtaken (mensen wassen, opruimen, medicijnen delen) met daarbij gekleurde kaarten. Wanneer je ergens mee klaar bent, verander je de kleur van de kaart zodat de rest kan zien dat die taak gedaan is. Ook kunnen anderen dan zien of je hulp nodig hebt, wanneer ze zien dat iemand het heel druk heeft aangezien daar nog geen bordjes zijn omgedraaid. Een handig systeem omdat je zo overzichtelijk met elkaar communiceert zonder dat je om hulp hoeft te vragen, wat er vaak bij inschiet omdat je zo druk bezig bent.’
In augustus heeft de IGZ dossieronderzoek uitgevoerd: een steekproef in het kader van het thema ‘overdracht kwetsbare ouderen’ en in september heeft het jaargesprek met de IGZ plaatsgevonden, met als thema ‘de oudere patiënt met een heupfractuur’. In december heeft de IGZ het ziekenhuis bezocht in het kader van een thematisch toezichtproject gericht op de kwaliteit van overdracht van patiëntengegevens tussen zorginstellingen, als vervolg op het bezoek van augustus. Door middel van interviews met medisch specialisten en verpleegkundigen zijn kwalitatieve gegevens verzameld over de overdracht van patiëntengegevens naar de verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg. Het Waterlandziekenhuis is ook geaudit door diverse andere organisaties zoals de Arbeidsinspectie, de Inspectie Milieu Regio IJmond en door de Nederlandse voedsel en warenautoriteit (NVWA) op de Hygiënecode voor voedselverzorging in zorginstellingen en defensie (ook wel bekend onder de term HACCP). Deze hebben geleid tot een positief rapport. Certificering, accreditatie en visitatie Het Waterlandziekenhuis heeft in 2013 de ziekenhuisbrede heraccreditatie van het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) behaald. In oktober 2014 heeft het NIAZ een tussentijds auditbezoek aan het ziekenhuis gebracht voor een toets op de voortgang van de verbeterpunten. In november volgde het definitieve auditrapport en het oordeel van het NIAZ: het Waterlandziekenhuis heeft voldoende voortgang geboekt bij de uitvoering van het verbeterplan. Ook Codia Waterland heeft een verlenging van het in 2013 ontvangen HKZ-certificaat (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) behaald. Visitaties zijn een belangrijk instrument ten behoeve van kwaliteitsbewaking en -bevordering binnen het ziekenhuis. De visitatierapporten worden beschikbaar gesteld aan de stafcommissie kwaliteit van de vereniging medische staf. De visitatierapporten worden door de gevisiteerde vakgroep, een lid van het stafbestuur, stafcommissie kwaliteit en raad van bestuur besproken. In 2014 zijn drie visitatierapporten besproken: van de vakgroepen Neurologie, Medische microbiologie en Dermatologie. Eventuele verbeteracties worden besproken en monitoring van de voortgang van de verbeteracties gebeurt in het voortgangsgesprek tussen de vakgroep, het stafbestuur en de raad van bestuur.
De keurmerken van het Waterlandziekenhuis:
Borstkankerzorg
Vaatkeurmerk & spataderkeurmerk
Borstvoedingscertificaat
Vinkje voor stomazorg
HKZ-certificering voor Dialyse
Patiëntwijzer darmkanker
Kindgericht ziekenhuis
4 Sterren voor apneuzorg
Kwaliteitszorg in onze laboratoria
CZ voldoende zorg bij borstkanker
Kwaliteitszegel Dermatologie
Menzis toppredikaat liesbreuk
®
NIAZ-accreditatie
HACCP
VMS-accreditatie
Hilde op den Kelder, gipsverbandmeester en Salim Sancakdar, afdelingshoofd Logistiek
12
13
Patiënttevredenheid ‘Wij hebben het afgelopen jaar grote stappen gezet om ervoor te zorgen dat signalen van patiënten zo goed mogelijk gehoord worden. De registratie van signalen die binnenkomen bij het Patiënten Servicepunt worden samengevoegd met die van de klachtenfunctionaris. Zo wordt het beeld van wat patiënten van onze zorg vinden steeds duidelijker. In 2014 ontvingen wij in totaal 1370 meldingen: 759 keer betrof het een klacht, 404 keer een compliment en de overige meldingen waren vragen en tips. Op basis van de meldingen doen wij regelmatig voorstellen tot verbeteringen. In 2014 deed de klachtenfunctionaris 13 verbetervoorstellen, de klachtencommissie 7. Dit jaar heeft de klachtencommissie gesproken met de raad van bestuur over de borging van de opvolging van verbetermaatregelen en hierover zijn nadere afspraken gemaakt. Als ik terugkijk zie ik dat voor het eerst dit jaar de organisatorische klachten de klachten over bejegening overstegen. De patiënt verwacht duidelijk meer service dan voorheen en meldt het wanneer deze niet geboden wordt. Ook klachten over financiële zaken vertonen al jaren een stijgende lijn, die nu duidelijk samenhangt met de toename van het eigen risico. Daarbij valt op dat patiënten steeds meer uitgaan van het principe ‘niet goed, geld terug’. Met het indienen van een klacht wordt steeds vaker een tegemoetkoming in gemaakte kosten beoogd. Van een geheel andere orde zijn de klachten over de behandeling van oudere patiënten. Deze groeiende groep stelt verpleging en behandelaars voor toenemende uitdagingen: patienten hebben vaak meerdere aandoeningen tegelijkertijd maar vooral ook aan problemen in de communicatie door slechthorendheid of afnemende cognitieve vermogens. Uit de klachten hierover is een rode draad zichtbaar: de wens van naasten om nauwer bij de behandeling te worden betrokken. In 2015 nodigen wij een aantal familieleden van oudere patiënten uit voor een spiegelgesprek om aan te geven wat zij gemist hebben in de zorg voor hun vader of moeder.’ Beate Janssen-van Raay, klachtenfunctionaris
14
Infectiepreventie Infectiepreventie is een vast onderdeel van de professionele verantwoordelijkheid van iedereen binnen het Waterlandziekenhuis, om kwalitatief goede en veilige zorg te kunnen leveren. 2014 was vooral het jaar van de Ebola-uitbraak in West-Afrika en onze voorbereidingen op de komst van (mogelijke) besmette Ebolapatiënten. De IGZ heeft in 2014 diverse ziekenhuizen in het land bezocht, waaronder het Waterlandziekenhuis. De afdeling Infectiepreventie heeft ter voorbereiding op dit bezoek getoetst of wij voldoen aan de toetsingsnorm van de IGZ. Ziekenhuisbreed zijn thema-audits uitgevoerd, waarbij met name de klinische afdelingen getoetst zijn ten aanzien van de intake Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus (MRSA) / Bijzonder Resistente MicroOrganismen (BRMO), de schoonmaak en werkprocedures in en rond de spoelkeuken. Het externe validatieteam van PREZIES (PREventie van ZIEkenhuisinfecties door Surveillance) heeft de uitvoering van de surveillance door onze afdeling Infectiepreventie als voldoende beoordeeld. Door de invoering van het nieuwe ziekenhuisinformatiesysteem/ elektronisch patiëntendossier (HiX) zal de gegevensverzameling ten behoeve van de infectieregistratie naar verwachting eenvoudiger verlopen. Ziekenhuis Incidenten Registratie (ZIR) De zorg is en blijft mensenwerk. Hoewel we zoveel mogelijk werken volgens vaste protocollen en scherp zijn op risico’s, kan de zorg soms toch niet helemaal naar wens verlopen. Om incidenten te kunnen registreren en hiervan te leren heeft het ziekenhuis zijn eigen Ziekenhuis Incidenten Registratie (ZIR). Hierin registreren we agressie-/geweldsincidenten, diefstal en vermissing, schade, gevaarlijke situaties en incidenten met betrekking tot informatieveiligheid (NEN 7510). Van elke melding houden we vanaf 2013 bij of deze situationeel of structureel is opgelost, of tot organisatiebrede verbeterpunten heeft geleid. Het is mede de verantwoordelijkheid van de medewerker om gevaarlijke of ongewenste situaties/incidenten te melden om het werken veilig en gezond te houden. In 2014 zijn er 78 ZIR-meldingen gedaan. 53 gingen over agressie, 20 over gevaarlijke situaties en 5 over diefstal. Veilig incidenten melden (VIM) Alle zorgafdelingen beschikken over een eigen VIM-commissie waaraan medisch specialisten en medewerkers deelnemen en waarin de meldingen besproken worden. Hierdoor kan snel en adequaat op incidenten worden gereageerd en neemt de betrokkenheid van medewerkers toe, onder andere omdat op de afdeling zelf inzichtelijk is welke verbeterin-
gen op basis van de meldingen zijn gerealiseerd. Van belang hierbij is de veiligheidscultuur: medewerkers zijn bereid van incidenten te leren, ze zien het bespreken van meldingen als vanzelfsprekend en het melden van incidenten is veilig. Hierdoor ontstaat een gezonde meldcultuur. Melding Incidenten Patiënten (MIP) De MIP-commissie heeft tot doel afdelingsoverstijgende en instellingsbrede vraagstukken ten aanzien van patiëntveiligheid te analyseren en indien nodig te adviseren aan afdelingshoofden en/of raad van bestuur. Bij medicijnmeldingen ontvangt ook de ziekenhuisapotheker meteen een bericht dat zich een medicijnincident heeft voorgedaan, zodat zo nodig hierop direct actie kan plaatsvinden. Meldingen die bij de IGZ zijn gedaan conform de landelijke meldingsregeling, analyseert de calamiteitencommissie, waarna de commissie rapportage inclusief verbeteradviezen uitbrengt aan de raad van bestuur. Monitoring van verbetertrajecten gebeurt via de zogenoemde trimestergesprekken tussen de zorgkernteams (afdelingshoofd en medisch manager) en de raad van bestuur. Complimenten, klachten en claims Sinds eind 2012 biedt het Patiënten Servicepunt in de centrale hal patiënten en bezoekers een laagdrempelige mogelijkheid om te komen met vragen en klachten. De snelle interventie van het Patiënten Servicepunt in de afhandeling van laag-complexe klachten voorkomt regelmatig verdere problemen. Steeds meer patiënten maken daar gebruik van: het Waterlandziekenhuis krijgt inmiddels meerdere complimenten per week binnen. Het aantal klachten is het afgelopen jaar toegenomen. Deze stijging valt gedeeltelijk toe te schrijven aan het feit dat 2014 het eerste volledige jaar is dat klachtenfunctionaris en Patiënten Servicepunt gezamenlijk registreren en rapporteren. Patiënten hebben ook de mogelijkheid het ziekenhuis voor schade aansprakelijk te stellen of bij het Regionaal Tuchtcollege een tuchtklacht in te dienen. Bij de afhandeling van klachten en claims onderhouden wij zo goed mogelijk contact met zowel de betrokken zorgverlener(s) als de klager(s) en zijn naasten. We monitoren de voortgang en hebben regelmatig contact met onze aansprakelijkeheidsverzekeraar Centramed om tot komen tot een zorgvuldige afhandeling. Calamiteiten Net als in elk ander ziekenhuis doen zich ook in het Waterlandziekenhuis soms calamiteiten voor in de zorg voor onze patiënten (onbedoelde en onverwachte schade bij een patiënt). Het is van belang om over een incident te kunnen praten, maar vooral om gezamenlijk
15
Samenwerking in de regio te kijken hoe voorkomen kan worden dat een incident zich nogmaals voordoet. Voordat maatregelen worden genomen om herhaling te voorkomen, dient eerst goed bekeken te worden wat er precies is gebeurd. De calamiteitencommissie doet onderzoek en formuleert verbetervoorstellen. In 2014 is onze calamiteitencommissie uitgebreid met twee nieuwe leden, is een nieuw ‘reglement calamiteitencommissie’ geschreven en is de calamiteitenprocedure geactualiseerd. Verdere verbeteringen zijn de verplichte calamiteitenbespreking voor de medische staf. We willen tenslotte leren van onze fouten. Zorgpaden Patiënten met een bepaalde ziekte of aandoening doorlopen over het algemeen dezelfde stappen in behandeling: een zorgpad. Het Waterlandziekenhuis heeft de afgelopen drie jaar de nadruk gelegd op het verbeteren van deze stappen in het zorgproces. Voor patiënten leidt dat tot de juiste (be)handelingen in de juiste volgorde, door de juiste hulpverleners en medewerkers, met inachtneming van de kwaliteit van zorg. Richtinggevend hierbij zijn de richtlijnen van de beroepsverenigingen van medisch specialisten of wat onder de beroepsgroepen gebruikelijk is (‘state of art’). Daarmee bieden zorgpaden de mogelijkheid patiënt, medewerker en organisatie samen te laten komen en voor de patiënt levert dit ook veel op: het voorkomen van onnodige onderzoeken, een kortere wachttijd en doorlooptijd, minder ligdagen, minder variatie in zorg en een betere voorlichting. Inmiddels zijn 15 zorgpaden ontwikkeld. In het najaar van 2014 heeft de stuurgroep zorgpaden in samenwerking met het Centraal BegeleidingsOrgaan voor de intercollegiale toetsing (CBO) een presentatie gehouden op het landelijk kwaliteitscongres KiZ en een artikel gepubliceerd in het bijbehorende tijdschrift met als titel: ‘Beter door samenwerken!’. In 2015 zullen we nog meer zorgpaden ontwikkelen bijvoorbeeld voor het proces van opname na een CVA (Cerebro Vasculair Accident) en een zorgpad voor allergiediagnostiek bij kinderen. Patiëntparticipatie Het Waterlandziekenhuis betrekt de patiënt in toenemende mate bij kwaliteitsverbeteringen in de zorg. Sinds 2008 houdt het Waterlandziekenhuis jaarlijks een grootschalig patiënttevredenheidsonderzoek (PTO) onder 5.400 patiënten. Met ingang van 2013 zijn spiegelgesprekken ter verdieping hieraan toegevoegd. Bij een spiegelgesprek staat één aandoening centraal. Op uitnodiging bespreken acht tot tien patiënten onder leiding van een gespreksleider hun ervaringen in het bijzijn van de zorgverleners. De zorgverleners zijn achter in de zaal als toehoorder aanwezig. Tussen december 2013 en oktober 2014 zijn
16
vijf spiegelgesprekken gevoerd: voor de specialismen chirurgie, urologie en orthopedie op het gebied van de maagbandoperatie, darmkanker, borstkanker, blaaskanker en totale heupvervanging. Zo hebben patiënten zich uitgesproken over hun ervaringen met onze zorg voor deze ziekten en aandoeningen. Van elk spiegelgesprek is een gespreksverslag gemaakt met een samenvatting van positieve punten en verbeterpunten waarmee wij aan de slag zijn gegaan.
Het Waterlandziekenhuis vervult een belangrijke rol als zorgverlener in de regio, maar dat kan het niet alleen. In een tijd waarin sprake is van verdergaande concentratie van zorg, volumenormen en schaalvergroting investeren wij nadrukkelijk in samenwerking met diverse andere zorgverleners uit de regio. Zowel in de eerste, tweede en soms ook derde lijn. Op die manier kunnen wij gezamenlijk de inwoners van Purmerend en omstreken hoogwaardige patiëntenzorg bieden.
Sinds 2014 doet het Waterlandziekenhuis mee met het landelijke meetprogramma van de Consumer Quality Index (CQI). Daarnaast meten diverse afdelingen die buiten het reguliere PTO vallen ook in toenemende mate, op eigen initiatief, structureel de tevredenheid van hun patiëntengroep.
Ketenpartners Het belang van samenwerking tussen zorgaanbieders in de keten neemt toe. Keten- of transmurale samenwerking sluit aan bij maatschappelijke ontwikkelingen, waaronder de verplaatsing van zorg van de tweede naar de eerste lijn. Voorbeelden zijn de zorg voor de patiënt met een acuut hartinfarct, (regionale) samenwerking tussen de eerste en de tweede lijn op het gebied van COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease), diabetes mellitus en de (integrale) geboortezorg, regionale tumornetwerken en verplaatsing van de zorg voor chronische hartpatiënten naar de eerste lijn. Huisartsen nemen steeds meer taken van het ziekenhuis over, waardoor het ziekenhuis zich meer kan richten op complexere zorg. Een goede relatie met de huisartsen is mede in dat licht cruciaal.
In de periode oktober 2013 tot en met mei 2014 zijn in het kader van de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis diepte-interviews gehouden met 28 (ex-) patiënten en hun partner thuis. Doel was de verwachtingen en ervaringen ten aanzien van de zorg in de regio en in het Waterlandziekenhuis in het bijzonder te bespreken. In totaal 48 personen zijn geïnterviewd door een professionele interviewer in samenwerking met medewerkers van het Waterlandziekenhuis. Al deze onderzoeken leveren ons waardevolle informatie voor beleidsverbeteringen op zowel afdelingsniveau als op ziekenhuisniveau.
Rode draad uit patiëntenonderzoek Positieve punten • Toegangstijd polikliniek • Bejegening arts/verpleging • Deskundigheid zorg arts/verpleging • Tijd en aandacht • Informatie over aandoening en behandeling • Nabellen na ontslag Verbeterpunten • Wachttijd • Luisteren en aandacht voor de patiënt, de patiënt serieus nemen • Informatie en informatie-overdracht • Zorg en informatie rondom het ontslag (en nazorg) • Facilitaire verbeterpunten met focus op schoonmaak, maaltijden en wasgelegenheid • Parkeermogelijkheden
Huisartsen Het Waterlandziekenhuis speelt een voortrekkersrol in regionale initiatieven waaraan diverse zorgverleners uit de regio Purmerend deelnemen. Jaarlijks organiseren wij diverse bijeenkomsten voor huisartsen in de regio. Zo hebben wij samen met de werkgroep deskundigheidsbevordering huisartsenzorg (WDH) en verschillende specialismen vijf avonden met workshops georganiseerd. En ook organiseren wij jaarlijks bijeenkomsten onder de titel ‘Samenscholing’, waarbij huisartsen en medisch specialisten gezamenlijk een onderwerp belichten. Deze avond in mei stond in het teken van ouderenzorg en werd door ruim 75 huisartsen bijgewoond. En de vorig jaar geïntroduceerde tweedaagse compagnonscursus met huisartsen en specialisten in Heemskerk was ook dit jaar weer een groot succes. De samenwerking met de huisartsen in het kader van de zogenoemde ‘anderhalve lijnszorg’ en de intensievere samenwerking in een geïntegreerde huisartsenpost (HAP) en Spoedeisende Hulp (SEH) zal verder gestalte krijgen. De HAP en het Waterlandziekenhuis zijn met elkaar in gesprek om de samenwerking met de SEH verder te optimaliseren. Deze gesprekken hebben geleid tot een gezamenlijke missie en visie die resulteren in een verbouwing die de tweede helft van 2015 start. Regionale contacten Met overheid, toezichthouders en kapitaalverschaffers onderhoudt het Waterlandziekenhuis regelmatig contact. Daarnaast heeft het Waterlandziekenhuis op reguliere basis contact
met regionale overheden (gemeenten in het verzorgingsgebied Waterland), het traumacentrum AMC en GHOR-partners (Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio) in het verzorgingsgebied van het ziekenhuis. Ter voorbereiding op de veranderingen per 1 januari 2015 vanwege de invoering van de Wet langdurige zorg (Wlz), hebben wij in september in samenwerking met de gemeente Purmerend een minisymposium georganiseerd: ‘Veranderingen in de WMO, AWBZ en Jeugdzorg 2015.’ Hierin kwamen alle facetten aan de orde die de veranderingen per januari 2015 voor de inwoners van de gemeente Purmerend met zich meebrengen. Een geslaagde avond waarin de samenwerking tussen gemeente, eerste en tweede lijn goed voor het voetlicht kwam. Tussentijds is er ook regelmatig contact geweest met burgemeester, wethouder en gemeenteraad om hen bij te praten over de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. Verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis Vanaf eind 2012 zijn het Waterlandziekenhuis en het Westfriesgasthuis met elkaar in gesprek om te kijken of samenwerking verder vormgegeven kan worden. De afgelopen twee jaar hebben vertegenwoordigers uit beide ziekenhuizen verkend wat samenwerking voor patiënten kan bieden en welke vormen van samenwerking in de zorg er mogelijk zijn. In 2014 is gekozen voor een scenario met daarin een goede balans tussen enerzijds zorg dichtbij de patiënten organiseren en anderzijds complexe zorg op één locatie. In 2014 is dit scenario getoetst op financiële en organisatorische haalbaarheid. Alle analyses, conclusies en plannen zijn samengebracht in een ondernemingsplan dat in de tweede helft van 2014 tot stand is gekomen. Dit plan bevat een uitgebreide beschrijving van hoe wij als één ziekenhuisorganisatie verder willen. Dit ondernemingsplan zal de basis vormen voor de verdere besluitvorming over de fusie, welke bij positief besluit in januari 2016 gerealiseerd moet zijn. Samenwerkende klinisch chemische laboratoria De klinisch chemisch laboratoria van het Westfriesgasthuis, Waterlandziekenhuis en Zaans Medisch Centrum bundelen hun krachten. De stap tot samenvoeging en verzelfstandiging is noodzakelijk willen de laboratoria kunnen blijven inspelen op veranderingen in een stevig concurrerende markt. In december heeft een informatiebijeenkomst plaatsgevonden voor de medewerkers van de klinisch chemische laboratoria. De geplande startdatum is 1 januari 2016.
17
Samenwerking met huisartsen ‘Wij vinden het belangrijk om goede contacten te onderhouden met de huisartsen in de regio. Onze patiënten worden immers veelal door de huisarts doorverwezen naar ons ziekenhuis en na behandeling in het ziekenhuis dragen wij de zorg voor de patiënt ook weer over naar de huisarts. Jaarlijks vindt er ook een overleg plaats tussen de huisartsen en de medisch specialisten. In dit overleg wordt de wijze van verwijzing besproken en geëvalueerd: kunnen patiënten sneller, beter of handiger verwezen worden en welke informatie kan de huisarts al meegeven en welke informatie moet de specialist geven? Zo helpen wij de patiënt meer regie te geven in zijn eigen behandelproces.’ Diana van der Lee, accountmanager huisartsen
18
Een overzicht van onze samenwerkingsverbanden en samenwerkingspartners Westfriesgasthuis Verkenningstraject voor verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. Codia Waterland B.V. Samenwerking met Zaans Medisch Centrum en Westfriesgasthuis op het gebied van hemodialyse. Esperanz B.V. Samenwerking met Zaans Medisch Centrum en Westfriesgasthuis op het gebied van oncologische zorg. Spoedpost Waterland Samenwerking tussen de Spoedeisende Hulp (SEH) en de Huisartsenpost (HAP), met één loket voor spoedzorg in de regio. 24-uurs apotheek Waterland Samenwerking met zeven openbare apothekers uit Purmerend en omgeving, waardoor patiënten en bezoekers direct na hun ziekenhuisbezoek hun geneesmiddelen mee naar huis kunnen nemen. De 24-uurs apotheek is tevens dienstapotheek. Verloskundig Centrum Waterland (VCW) Samenwerkingsverband met verloskundigen uit de regio Waterland. Evean Samenwerking op diverse terreinen, waaronder joint-care, het landelijke dementieprogramma en palliatieve zorg. Zorgcirkel Waterland Samenwerkingsverband voor naadloze aansluiting tussen het ziekenhuis en Zorgcirkel Waterland voor de opvang van patiënten die ontslagen worden uit het ziekenhuis, maar nog niet in staat zijn zelfstandig thuis te wonen. NUGES (Nucleaire Geneeskunde Noord-Holland) Samenwerking tussen vijf ziekenhuizen (Waterlandziekenhuis, Medisch Centrum Alkmaar, Gemini Ziekenhuis (samen MCA Gemini Groep), Zaans Medisch Centrum en Westfriesgasthuis) op het terrein van nucleaire geneeskunde (PET-CT scan: positron emissie tomografie-computertomografie). Reade Samenwerking op het gebied van reumatologie. Een reumatoloog houdt poliklinische spreekuren in het Waterlandziekenhuis. Slotervaartziekenhuis Samenwerking op het gebied van geriatrie. De geriater is parttime in dienst van het Waterlandziekenhuis en parttime in dienst van het Slotervaartziekenhuis. VU medisch centrum Samenwerking op onder andere het gebied van de oncologie (convenant met Esperanz) en de kindercardiologie. Een kindercardioloog houdt poliklinische spreekuren in het Waterlandziekenhuis. SRZ (Stichting Revalidatie Ziekenhuizen Noord-Holland) Samenwerking op het gebied van revalidatie. Revalidatieartsen houden poliklinische spreekuren in het Waterlandziekenhuis. Comicro B.V. en Symbiant B.V. Samenwerkingsverbanden op het gebied van medische microbiologie respectievelijk klinische pathologie. De afdelingen bevinden zich voor drie ziekenhuizen (Waterlandziekenhuis, BovenIJ ziekenhuis en Zaans Medisch Centrum) op locatie Zaans Medisch Centrum. TraumaNet AMC Samenwerking op het gebied van acute zorg (ROAZ: Regionaal Overleg Acute Zorg), traumaregistratie, afstemming ZiROP (Ziekenhuis Rampen Opvang Plan) en OTO-stimuleringsgelden (opleiden, trainen, oefenen). Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in deRegio (GHOR) Regionale samenwerking in het kader van rampen/crises. Zorgring Noord-Holland Noord (NHN) Samenwerking met de Stichting Zorgring NHN, die als doel heeft het bevorderen en faciliteren van beveiligde elektronische communicatie door zorgverleners in de regio. ISS Cure & Care Het Waterlandziekenhuis heeft een groot deel van de facilitaire diensten uitbesteed aan ISS Cure & Care. Care4ICT Shared Services Centre voor ontwikkeling en beheer van informatiesystemen, samen met Ziekenhuis Amstelland in Amstelveen (tot 01.12.2014). VsapGZ (Vereniging SAP Gebruikende Ziekenhuizen) Samenwerking op het gebied van zorg-ICT (tot 01.01.2015 i.v.m. de overgang van SAP naar ChipSoft). Regionale Inkoop Noord-Holland (RIN) Samenwerkingsverband op het gebied van inkoop tussen zes ziekenhuizen in Noord-Holland. Chipsoft Samenwerking op het gebied van zorg-ICT in het kader van het elektronisch patiëntendossier (HiX). SIGRA Samenwerkingsverband van gezondheidszorginstellingen in de regio Groot Amsterdam. Doel is bijdragen aan de samenhang, kwaliteit en efficiëntie van de zorg in het werkgebied. Voorbeeld is het convenant voor de omgang met politie/justitie. Per 01.01.2015 is het Waterlandziekenhuis geen lid meer van de SIGRA. Zorgbelang Noord-Holland Samenwerking op het gebied van patiëntenaangelegenheden. Stichting Vrienden van het Waterlandziekenhuis Deze stichting steunt projecten in het Waterlandziekenhuis door het werven van aanvullende middelen.
19
Uitgedaagd worden Paolo la Guardia is anesthesioloog in het ziekenhuis en lid van de Inhoudsoverstijgende Groep (IOG) waarin medisch specialisten en managers zorg vanuit beide ziekenhuizen zitting hebben en advies uitbrengen over de plannen tot verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. ‘Als IOG nemen wij geen besluiten, maar adviseren wij de raden van bestuur van Waterlandziekenhuis en Westfriesgasthuis. Wij bekijken of alle onderdelen van de patiëntenzorg goed op elkaar passen en voldoen aan het profiel zoals vastgesteld in fase I. Uit beide ziekenhuizen was ik de enige anesthesioloog. Ik heb ervoor gewaakt dat de acute as als uitgangspunt genomen werd. Mede om die reden vind ik het heel prettig om bij de IOG betrokken te zijn. Eerst moeten alle acute en semi-acute processen helemaal goed beschreven zijn: wie is waarvoor verantwoordelijk en wanneer en daaromheen de overige processen. Die aandachtspunten heeft de IOG al in een vroeg stadium naar voren gebracht en deze zijn gelukkig meegenomen. Persoonlijk heb ik een goed gevoel over deze voorgenomen fusie. Ik vind het prettig om inhoudelijk weer uitgedaagd te worden. En ook het rouleren tussen de locaties Waterlandziekenhuis en Westfriesgasthuis zie ik niet als bezwaar. De grootste uitdaging wordt mijns inziens de harmonisatie. Met name op financieel gebied en op het gebied van veiligheid. Dat heeft voor mij echt prioriteit. Ik snap dat bij een fusie een efficiencyslag gemaakt moet worden, maar ik hoop dat we daarvoor de tijd kunnen nemen, tijd die we nodig hebben om met elkaar invulling te geven aan toekomstbestendige patiëntenzorg’. Als de fusie er komt, betekent dit voor de patiënten van het Waterlandziekenhuis dat ze in de toekomst voor dezelfde vormen van zorg dicht bij huis terechtkunnen en dat is steeds ons uitgangspunt geweest!’
20
Het goede combineren Simone Koops-Ouwerkerk is als projectmanager vanaf 2012 betrokken bij het onderzoek naar de mogelijkheden voor een intensievere samenwerking met het Westfriesgasthuis in Hoorn. In 2014 heeft dit onderzoek een ondernemingsplan opgeleverd. ‘In de eerste fase (2013) hebben we een aantal conferenties georganiseerd waarin vertegenwoordigers van beide ziekenhuizen de ‘compelling story’ hebben geschreven: wat moet de samenwerking opleveren voor onze patiënten en voor onze organisatie? Ook is er een profiel tot stand gekomen: welke zorg gaan we waar aanbieden en welke randvoorwaarden moeten we daarvoor invullen? Begin 2014 is het resultaat van deze eerste fase voorgelegd aan de adviesorganen in beide ziekenhuizen: de ondernemingsraad, de verpleegkundige en verzorgende adviesraad, de cliëntenraad en het stafbestuur. Zij hebben positief geadviseerd op het voorstel van de raden van bestuur om door te gaan naar de tweede fase: het opstellen van het ondernemingsplan. In mei 2014 kwamen we daarom weer bij elkaar in de volgende conferentie: net als in de eerste fase zijn medisch specialisten, managers en afdelingshoofden zelf aan de slag gegaan. In vak- en themagroepen dachten medewerkers mee over belangrijke randvoorwaarden en gevolgen van een fusie. Er zijn uiteraard verschillen tussen beide huizen. Dus welke goede dingen kun je combineren? En wat kan er efficiënter als je het samen doet? En wat is dan de lange en korte termijn daarbij? Ook zijn we steeds in gesprek gebleven met onze stakeholders zoals huisartsen, verloskundigen, verzekeraars, banken en gemeenten. En we hebben uiteraard onderzoek gedaan onder onze patiënten: wat vinden zij belangrijk en waarop baseren zij hun keuze voor een ziekenhuis? Continue communicatie over wat we doen en waarom vind ik heel belangrijk. Het is een veranderingsproces waarbij er veel van mensen gevraagd wordt. Ik merk dat men begrijpt waarom we deze beweging maken, maar verandering betekent natuurlijk ook onzekerheid. Ik ben daarom positief over de grote betrokkenheid van velen waardoor er nu een gedegen ondernemingsplan ligt. In dit plan hebben we het zorgprofiel verder uitgewerkt en ook beschreven hoe de transitieperiode eruit gaat zien. Ook het organisatiemodel, de marktontwikkelingen, de ICT en de financiële onderbouwing zijn in het plan te vinden. Het ondernemingsplan zal de basis vormen voor de verdere besluitvorming over de fusie in 2015.’
21
Zelf invloed uitoefenen De organisatie is enorm in beweging. Binnen die beweging zijn er drie nieuwe functies gecreëerd. Eén daarvan is zorgcoördinator (zoco). ‘Ik heb gesolliciteerd op de functie van zoco omdat ik het heel belangrijk vind dat de patiënt de beste zorg krijgt. Ik merkte dat dit soms niet helemaal gelijk opging. De een legt meer uit dan de ander, de een doet het zo en de ander weer anders. Ik ben er voorstander van dat alle zorg gelijkluidend en eenduidig is. In de functie van zorgcoördinator ben ik bij machte daar echt wat mee te doen. Ik kan - hoewel op kleine schaal - invloed uitoefenen. Ik vind het leuk om mee te denken met het beleid van de organisatie en afstemming te zoeken. Mijn hoofd staat ook nooit stil. Ik ben altijd op zoek naar hoe we dingen kunnen verbeteren, makkelijker maken of handiger oppakken. Gelukkig zijn de zorgcoördinatoren een dag per week ‘boven de zorg’ gepland. Op die dag begin ik om 7.15 uur met een overdracht vanuit de nachtdienst. Daarna heb ik contact met het nachthoofd om te horen hoe het in huis gelopen is, wat ligt er, wat is de status. En als ik ’s avonds weer wegga doe ik mijn overdracht naar het avondhoofd. Het is heel erg leuk, ondanks het feit dat we nog wat zoekende zijn. Het moet nog vorm krijgen, maar het is goed dat deze functie nu bestaat. Ik zie echt de voordelen van deze functie en verwacht dan ook dat we daar straks met z’n allen profijt van zullen hebben.’ Monica de Groot, zorgcoördinator snijdend
Medewerkers en arbeidsmarkt Vakbekwaamheid Voor het leveren van kwalitatief goede en veilige zorg zijn bevoegde en bekwame medewerkers essentieel. Het bijhouden van je vak en toetsen van je bekwaamheid is voor veel medewerkers daarom geïntegreerd in hun beroepsuitoefening. Het Waterlandziekenhuis beschikt over procedures waardoor medewerkers gescreend worden op de vereiste diploma’s en BIG–registratie (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). Ook moeten medewerkers bij indiensttreding beschikken over een verklaring van goed gedrag. Bij medisch specialisten wordt onder andere ook de (her)registratie gecontroleerd. 2014 stond in het teken van het verder ontwikkelen en actualiseren van vakbekwaamheid. Met behulp van enthousiaste inhoudsdeskundigen zijn inmiddels 70 toetsen ontwikkeld voor zowel afdelingen die eenvoudige zorg bieden als voor afdelingen die complexe zorg bieden. Ook de praktijktoetsers zijn volop bezig om hun collega’s in de praktijk te toetsen. Alle afdelingen van zorg en zorgondersteuning hebben een scholingsplan afgestemd op hun afdelingsportfolio. En ruim 400 medewerkers werken en leren met de online leer- en assessmentmodule Leerstation Zorg. De verpleegkundige bijscholing, die als aanvulling op de theoretische toetsen is ingezet sinds 2013, is in 2014 gestart met nieuwe onderwerpen en wordt door de deelnemers als zinvol en leerzaam ervaren. De medische apparatuur wordt meegenomen in het afdelingsportfolio voor alle medewerkers inclusief de medisch specialisten. Voor het gebruik van medische apparatuur zetten we praktijktoetsen in en een toets rondom bewustwording. De Waterland Academie ondersteunt de afdelingen bij afdelingsspecifieke scholingsprogramma’s. Vitaliteit Wij vinden het belangrijk dat medewerkers bevoegd en bekwaam zijn, maar ook dat zij plezier hebben in hun werk. Het Waterlandziekenhuis blijft dan ook investeren in de vitaliteit van de medewerkers in eigentijdse organisatievormen waarbij professionele autonomie en tijd en aandacht voor de patiënt centraal staan. Om die vitaliteit te peilen is in 2013 een medewerkertevredenheidsonderzoek gehouden. De punten die hieruit naar voren kwamen zijn tot concrete acties omgezet in de jaarplannen voor 2014. Een van deze punten was de hoge werkdruk. Medewerkers binnen de 24-uursdiensten hebben moeite met herstel in combinatie met de werkdruk. In 2014 is daarom een organisatiebreed roosterbeleid ingevoerd. Het accent van dit beleid ligt op een betere matching tussen de zorgvraag en het aanbod van personeel. Het uitgangspunt is aandacht voor gezondheid en een goede balans tussen werkdruk en herstel. Om goed te
22
monitoren of de medewerkers nu meer tevreden zijn, vindt in de loop van 2015 binnen de kliniek weer een tevredenheidsonderzoek plaats. Daarnaast is in maart het flexbureau gestart. Eind 2014 bestond deze flexpool uit 23 medewerkers die circa 160 tot 200 diensten per maand invullen. De flexpool levert aan de algemene verpleegafdelingen en voor de Kinderafdeling en Verloskunde. Regelmatig stromen flexmedewerkers in voor een vaste aanstelling op een afdeling. Daarmee is het flexbureau ook een kweekvijver voor nieuw personeel. In 2015 pakken we het verder doorontwikkelen van de planning en de inzet van flexkrachten op in het kader van het project Capaciteitsmanagement. Ook schaffen we in 2015 een professioneel roosterpakket (Ortec) aan. Op termijn kunnen medewerkers thuis het rooster bekijken en ruilen met collega’s, bijvoorbeeld via hun smartphone. Ook zijn we in 2014 na een selectietraject begonnen met de nieuwe functie van zorgcoördinator (zoco). Deze zoco’s hebben een ontwikkelassessment gedaan en op basis hiervan is een maatwerk leertraject gestart. In de loop van het jaar hebben de zoco’s hun plaats en positie gevonden. En met name voor de dagelijkse coördinatie van zorg zijn zij inmiddels onmisbaar geworden. Vitaliteitsweek Jaarlijks organiseert het ziekenhuis voor zijn medewekers een zogenoemde vitaliteitsweek. In 2014 waren de thema’s samenwerken en omdenken/werken vanuit kracht. Medewerkers kunnen zich in deze week inschrijven voor diverse activiteiten. Niet alleen om even los te komen van het dagelijkse werk, maar vooral om stil te staan bij de vraag wat er nodig is om zelf vitaal te blijven. Duurzame inzetbaarheid Medewerkers zullen ‘duurzaam’ inzetbaar moeten zijn. Dit houdt in dat we zoeken naar de koppeling tussen de gezondheid/vitaliteit van medewerkers en de eisen die het werk en de organisatie waarbinnen hij werkt, aan de medewerker stelt. Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde leeftijd van onze medewerkers 45 jaar is en dat deze leeftijd de komende jaren verder zal toenemen door een gering verloop en doordat medewerkers langer doorwerken in verband met de verhoging van de pensioenleeftijd. Dat vraagt om een evenwichtige verdeling in de opbouw van het personeelsbestand. Hiertoe zetten we diverse instrumenten in die in 2015 geïmplementeerd gaan worden. Zo is er onder andere een plan van aanpak gemaakt voor de positionering en het functioneren van de avond-, nacht- en weekendhoofden.
23
Verbeteringen OK Henk van Meer houdt zich als interim hoofd Operatiekamers (OK) bezig met de bedrijfsvoering van de afdelingen en het in kaart brengen van knelpunten in de logistiek van de operatiekamers en het maken en implementeren van verbeterplannen. ‘Ik ben in januari 2014 gestart met een soort ‘foto’ te maken van de OK-afdeling. Vervolgens ben ik de knelpunten in kaart gaan brengen en gaan analyseren. De analyse heb ik besproken met de raad van bestuur en ik heb een verbeterplan opgesteld op het gebied van kwaliteitscontrole en organisatie. Die veranderingen zijn het afgelopen jaar deels doorgevoerd. Andere zijn in de jaarplannen van 2015 opgenomen. Hierbij valt te denken aan onder andere de planning van patiënten en verdeling van OK-capaciteit, maar ook over het updaten van het OK-reglement. Het OK-rooster was bijvoorbeeld gebaseerd op ‘historie’; elk specialisme had een x-aantal dagdelen per week. Als een specialisme toevallig weinig patiënten had, werd zo’n OK-sessie maar tot de helft gevuld. Mocht een ander specialisme juist meer capaciteit kunnen gebruiken, dan kon het op dit moment die onbenutte capaciteit niet overnemen. Daar zijn nu afspraken over gemaakt en hierop proberen we meer te sturen.’ Henk van Meer, hoofd OK ad interim
Scholing Het Waterlandziekenhuis wil hoogkwalitatieve zorg bieden. Onderwijs en opleiding zijn hiervoor onontbeerlijk. Het goed opleiden en opgeleid houden van onze medewerkers zien wij als een van onze belangrijkste taken als werkgever. In het bijzonder hebben we in 2014 Mangement Developmenttrainingen gegeven aan leidinggevenden. Ook hebben we een toekomstbestendig leerportaal ingericht, dat via e-learning voorziet in toetsing en het bovendien een digitaal portfolio vormt voor de medewerker. In 2014 zijn we gestopt met inhuren van externe praktijkopleiders en in september zijn we gestart met twee interne praktijkopleiders. Zij begeleiden de studenten in hun leerproces en ondersteunen de afdeling in het begeleiden. Samen met de praktijkopleiders hebben we de invulling van de praktijkstage en de beoordelingscyclus aangepast. Hierin geven we de student meer begeleidingsmomenten en duidelijke verwachtingen ten aanzien van resultaatgebieden. We zien een verschuiving in aanname van beroepsbegeleidende leerweg (BBL-) naar beroepsopleidende leerweg (BOL-)studenten. Deze trend zal zich naar verwachting in 2015 voortzetten. Hier willen we op anticiperen door helder af te spreken aan welke categorie studenten we leerplaatsen aanbieden en zo optimaal te kunnen begeleiden tot beginnend beroepsbeoefenaar. De ontwikkeling van leidinggevenden is in 2014 ondersteund door verschillende leerinterventies. Van intervisiebijeenkomsten tot inhoudelijke workshops en bijeenkomsten in het kader van samenwerken. Gezocht is naar de collectieve ontwikkelvraagstukken. In 2015 zal de focus vooral liggen op de individuele ontwikkelvraag. Kwaliteitsimpuls Wij geven een belangrijke kwaliteitsimpuls aan de ontwikkeling van medewerkers zodat zij goed voorbereid zijn op de veranderende zorgvraag in de nabije toekomst. Dit gebeurt binnen de subsidieregeling ‘Kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg’, die loopt van 2014 tot en met 2017. Om deze subsidie te verkrijgen en verantwoord te besteden is een strategisch opleidingsplan geschreven dat met instemming van de ondernemingsraad en de raad van bestuur aangeleverd is bij het Ministerie van VWS. Vervolgens zijn de afdelingsopleidingsplannen afgestemd in relatie tot het strategisch opleidingsplan en afspraken gemaakt hoe de te bestede gelden te monitoren. 2015 staat in het teken van het doorontwikkelen en aanscherpen van het strategisch opleidingsplan, anticiperend op actuele ontwikkelingen. Maar ook het monitoren van de voortgang is belangrijk. Met andere woorden: leiden de geplande leeractiviteiten uit het strategisch opleidingsplan ook tot de beoogde kwaliteitsimpuls van ons zorgpersoneel?
24
Cultuurinterventie Operatiekamers (OK) Voor de OK is door het hoofd OK / Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) in samenspraak met een aantal specialisten en teamleiders van de OK een plan van aanpak opgesteld met betrekking tot de cultuurinterventie op de afdeling OK. Deze cultuurinterventie is gericht op verbetering van de samenwerking, communicatie en bejegening op de OK. Doel van de interventie is het creëren van een cultuur waarbij op basis van gelijkwaardigheid en onderling vertrouwen er een optimale samenwerking ontstaat. Door deze samenwerking worden de onderlinge verstandhoudingen, vertrouwen en bejegening verbeterd wat resulteert in een omgeving waar in gezamenlijkheid gewerkt wordt aan optimale patiëntveiligheid. Wetenschappelijk onderzoek In 2013 besloot de raad van bestuur om de procedure met betrekking tot wetenschappelijk onderzoek in het Waterlandziekenhuis te stroomlijnen. In 2014 is hiertoe een procedure opgesteld. Uitgangspunten hierbij zijn dat wetenschappelijk onderzoek slechts kan plaatsvinden na toestemming van de raad van bestuur en dat geen onderzoek plaatsvindt waarbij het Waterlandziekenhuis een proefpersonenverzekering moet afsluiten. In 2014 zijn 13 verzoeken ontvangen voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek. Van vrijgevestigd naar loondienst Per 1 januari 2015 zijn bijna alle medisch specialisten die als vrijgevestigd medisch specialist in het Waterlandziekenhuis werkten, in loondienst gekomen. De overgang naar loondienstverband is het gevolg van veranderende wetgeving en de mogelijk verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis, waar de medisch specialisten ook (bijna) allemaal in dienst zijn. De overeengekomen arbeidsvoorwaardenregeling voor de medisch specialisten is gebaseerd op de landelijk geldende arbeidsvoorwaarden medisch specialisten (AMS), waarbij afspraken zijn gemaakt over een productiebeloning, het zogenaamde AMS surplusmodel. Ook heeft het ziekenhuis als gevolg van de indiensttreding van de medisch specialisten en dus het beëindigen van de maatschap, 16 medisch secretaresses overgenomen van de maatschappen. Projectmatig werken In 2014 is het projectmatig werken geïntroduceerd in het Waterlandziekenhuis. In augustus is de eerste training projectmatig werken voor leidinggevenden gestart, onder leiding van de in 2014 aangestelde projectleider. Ook hebben workshops voor staf- en beleidsmedewerkers plaatsgevonden.
25
Duurzaamheid loont Het is niet alleen vanuit milieuoogpunt interessant om naar duurzaamheid te kijken, ook vanuit het kostenaspect. De energiekosten zijn hoog dus het gaat om veel geld: tonnen per jaar. Als je daar 10% op weet te bezuinigen, tikt dat aan. We willen hier in de toekomst ook in investeren. Marco Meijer: ‘Op het gebied van afvalscheiding hebben we onze afvalstromen aardig op de rit met een afvalcontainer voor de afgeschreven huishoudelijke spullen, een houtcontainer, gescheiden papier- en kartonafval. Als een externe partij hier bezig is, zorgen we ervoor dat die ook zijn spullen op de juiste manier kwijt kan.’ Claus: ‘Dat is wat wij doen, maar het is belangrijk dat ook de rest van het Waterlandziekenhuis bewust met energie omgaat. Marco: ‘Bij de aanschaf van een apparaat werken wij samen met de afdeling Inkoop. Zowel het Convenant Veilige Toepassing Medische Technologie als de gebouwveiligheidsverplichtingen dwingen die samenwerking af. Niet alleen vanuit het oogpunt van de veiligheid maar ook vanwege duurzaamheidsaspecten. Als iemand bijvoorbeeld een computer laat aanstaan, geeft die urenlang warmte af. Dat moeten wij weer wegkoelen. Al die kleine dingen tellen op.’ Marco: ‘Het gebouw is 26 jaar oud en voor het onderhoud hebben we een inhaalslag te maken. Er moet veel vervangen worden, dat moet eigenlijk op korte termijn in gang worden gezet, zodat we technologisch niet stil blijven staan of onnodig risico’s lopen.’ Claus: ‘Ook op dat gebied moeten we anticiperen. Zo zijn er hete hangijzers waar we in ieder geval mee aan de slag moeten. Denk aan de straatverlichting die van de winter uitviel. Op dat soort storingen moeten we voorbereid zijn. Zo kunnen we met de straatverlichting voor energiezuinige opties gaan, met meer rendement en dus ook minder masten. Dan is het beter om twee jaar van tevoren de beste optie uit te zoeken, dan met spoed nu nieuwe lantaarns te kopen tegen een prijs en kwaliteit die beter kunnen.’ Marco Meijer, senior installatietechnicus (zie foto) Claus Komen, afdelingshoofd Techniek
26
Bedrijfsvoering ICT Zorgprofessionals kunnen niet meer zonder ICT-ondersteuning. Het elektronisch patiëntendossier (EPD), elektronisch voorschrijven, registratie, afspraken maken; alles gaat digitaal. Het Waterlandziekenhuis heeft daarom de keuze gemaakt over te gaan op een ander EPD/ ziekenhuisinformatiesysteem (HiX). Een van de grootste en meest ingrijpende ICT-operaties in ons ziekenhuis die veel impact had op onze organisatie. De invoering betekende verandering van de bestaande werkprocessen zowel in het primaire proces als het zorgondersteunende proces. Mensen vanuit de hele organisatie hebben hun bijdrage geleverd. Met de komst van HiX hebben we gelijk een klein aantal nieuwe toepassingen kunnen doorvoeren. Een daarvan is het verpleegkundig dossier en de ander betreft de ordercommunicatie, oftewel geautomatiseerd aanvragen van onderzoeken. Deze operatie was intensief, maar heeft een enorme verbetering voor de kwaliteit van zorg opgeleverd.
voorkomen. Daarnaast zijn de voorbereidingen gestart voor het aanpassen van de isolatiekamers op de Dialyseafdeling, Kinderafdeling en Intensive Care. Hierbij is gekozen voor een type isolatiekamer die ook voor een ‘beschermende isolatie’ kan worden ingezet. Realisatie is voorzien in de eerste helft van 2015.
Elektronisch verpleegkundig dossier In november 2014 is gelijktijdig met de invoering van het nieuwe ziekenhuisinformatiesysteem/EPD ook het elektronisch verpleegkundig dossier (EVD) ingevoerd. Het EVD is een onderdeel van het elektronisch patiënten dossier (EPD). Het is een systeem waarin zorgverleners de afspraken over de behandeling van een patiënt makkelijk en veilig digitaal vastleggen. Het systeem genereert op basis van de ingevoerde gegevens een behandelplan op maat en helpt de zorgverleners dat plan volgens afspraak uit te voeren. Met het EVD verbetert het Waterlandziekenhuis de patiëntzorg aanzienlijk door vermindering van de risico’s van fouten.
Verbouwing OK Onderdeel van het Lange Termijn Onderhoudsplan is ook de verbouwing van de OK. Hierbij zijn de luchtbehandeling, de plafonds en de verlichting vervangen, de technische installaties up tot date gebracht en de wanden gereinigd en geverfd. Deze technische renovatie, waarbij de OK geschikt is gemaakt voor de komende jaren, heeft plaatsgevonden in juli tot en met oktober 2014.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Optimale zorg voor onze patiënten staat bij ons ziekenhuis centraal, maar als maatschappelijke organisatie hebben wij ook een verantwoordelijkheid voor milieu en het beperken van kosten. Bij de aanschaf van duurzame installatiedelen handelen wij ‘groen’ en bedenken wij hoe wij met energie omgaan. Door middel van de warmtekrachtkoppeling voorzien we voor 80% in onze eigen energie. Met rookgassen wekken we in een stoomketel voor de Centrale Sterilisatie Afdeling stoom op en de rest van de warmte gaat in het cv-net en wordt omgezet in koude. Huisvesting In 2014 zijn in de kliniek vier patiëntenkamers voorzien van de modernste technieken ten behoeve van isolatie. Met name om verspreiding van overdraagbare ziekten en infecties te
Lange termijn onderhoudsplan Voor het onderhouden van gebouwen en installaties is het Lange Termijn Onderhoudsplan opgesteld en goedgekeurd. Een plan waarin we knelpunten in kaart brengen van het inmiddels alweer 26 jaar oude pand in Purmerend. Op basis van dit plan zijn onder andere onderhoudswerkzaamheden verricht aan de luchtbehandeling en de daken, zijn de matten en lopers vervangen en wordt gestart met het moderniseren van de sanitaire voorzieningen.
Multidisciplinair dagcentrum (MDC) Eind 2014 heeft de raad van bestuur een positief besluit genomen ten aanzien van de realisatie van een multidisciplinair dagcentrum. Hiermee geeft het ziekenhuis invulling aan de intenties zoals afgesproken binnen Esperanz (de samenwerking tussen het Waterlandziekenhuis, het Westfriesgasthuis en het Zaans Medisch Centrum op het gebied van de oncologische zorg) en de landelijke normen behorende bij de oncologische zorg. Het MDC gaat bestaan uit twee onderdelen; het oncologisch behandel en -kenniscentrum en een multidisciplinair spreekuurcentrum. Daarmee is het MDC in lijn met het voorgenomen profiel van het ziekenhuis waarin planbare zorg in belang toeneemt. Het streven is om in oktober 2015 het MDC gereed te hebben. Spoedpost Ook is een plan opgesteld om de Spoedeisende Hulp en de Huisartsenpost te verbouwen om te komen tot een beter geïntegreerde spoedpost. Het streven is om de verbouwing de tweede helft van 2015 uit te voeren en begin 2016 gereed te hebben.
27
‘Routine opbouwen voor uitzonderlijke situaties’ ´Bij externe rampsituaties moet het ziekenhuis voorbereid zijn om flexibel en adequaat een extra toestroom van patiënten op te kunnen vangen. De dagelijkse routine kan behoorlijk verstoord raken met soms verstrekkende gevolgen indien men hierop niet anticipeert. In het ZiROP (ziekenhuis rampenopvangplan) staat in grote lijnen beschreven wie wat moet doen in welke fase bij een grote verstoring van het dagelijkse ritme. Dit is echter slechts papier. Een rampsituatie gaat pas leven in situaties die afgeleid zijn van echte rampen en die onze medewerkers uitdaagt om de juiste dingen te doen op het juiste moment. Om die reden wordt er jaarlijks een rampoefening gedaan. Zo’n oefening levert bruikbare informatie op, om de afspraken onderling verder aan te scherpen en verbeterpunten te verwerken in het ZiROP. Dat vernieuwde ZiROP is dan weer de basis voor de rampoefening van volgend jaar. Op die manier blijven wij onze werkwijzen en plannen verder doorontwikkelen. Zo kunnen we routine opbouwen voor uitzonderlijke situaties!’ Joost de Bie, adviseur veilig en vitaal werken en ZiROP-coördinator
Inkoop In 2014 is een volledig ‘dossier levenscyclus van een apparaat’ geïntroduceerd in het Waterlandziekenhuis. Ieder apparaat dat in huis komt, doorloopt de cyclus van vooronderzoek, investeringsaanvraag, aanschaf, gebruik en afvoer. In de eerste fase worden de risicoclassificatie benoemd en advies gevraagd van de ondersteunende diensten die bij de aanschaf van apparatuur betrokken behoren te zijn. Bij de fase aanschaf en gebruik letten we met name op de opleidingen en bevoegdheden van de gebruikers van deze apparatuur. Zo nemen we alle aspecten van het Convenant Veilige Toepassing Medische Technologie mee: de risicoanalyse, de integrale benadering en een volledig dossier, om tot een veilig product in een veilige omgeving met getrainde gebruikers te komen. In 2014 zijn we gestart met het aanleggen van digitale dossiers van investeringen, ge- en verbruiksartikelen en concessieverlening, klacht- en recallmeldingen. De klachtmeldingen worden sinds 2011 in een digitaal dossier opgeslagen. Deze dossiers doorlopen alle aspecten van het Convenant Veilige Toepassing Medische Technologie. Zorgverzekeraars In februari/maart 2014 is in de media veel aandacht geweest voor de plannen van zorgverzekeraars VGZ en Achmea om de spoedzorg te clusteren in drie ziekenhuizen boven het Noordzeekanaal. Hierop is onder andere gereageerd met interviews in het Noordhollands Dagblad en informatie op de website van het Waterlandziekenhuis. De boodschap van het ziekenhuis was dat spoedzorg behouden blijft, passend in de visie in het kader van de voorgenomen verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. Aan het einde van het jaar zijn diverse acties ingezet in verband met vragen van patiënten over hun (budget)polis: informatie over dit onderwerp is onder andere geplaatst op de website van het Waterlandziekenhuis, de uitloopschermen, de maandadvertentie, posters en flyers. De verkoopgesprekken 2015 met de zorgverzekeraars zijn eind 2014 afgerond. Met alle zorgverzekeraars is een contract gesloten en zijn omzetplafonds over 2015 afgesproken.
28
Dit heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling. De consequenties zijn in de begroting 2015 verwerkt. Crisis- en continuïteitsmanagement In oktober 2014 is het ZiROP (ziekenhuis rampenopvangplan) herschreven naar aanleiding van de evaluatie van rampenoefening ‘Waterloo’ in december 2013. Belangrijkste aanpassing in het ZiROP is de invoering van een SEH-crisisteam met een centrale rol voor de SEH-arts, waardoor op elk moment van de dag via een vaste structuur opgeschaald kan worden. De vergaderstructuur van het crisisteam is enigszins aangepast waardoor vanuit een goed eerste beeld en oordeelsvorming de op dat moment noodzakelijke maatregelen genomen kunnen worden. In de oefeningen die voor 2015 gepland staan, zullen we de veranderingen in de praktijk toetsen en evalueren. Leden van het crisisteam zijn naar de cursus geweest om goed voor bereid te zijn op hun taak tijdens een crisis. Op de Spoedeisende hulp (SEH) zijn de nieuwe procedures doorgenomen. In de voorbereiding op de komst van mogelijke Ebolabesmette patiënten is in samenwerking met de afdeling Infectiepreventie beleid opgesteld en uitgewerkt in een richtsnoer. Nieuw hierbij was het advies om alle medewerkers die een directe betrokkenheid zouden kunnen hebben bij een mogelijk contact met een Ebolabesmette patiënt getraind moesten worden. In een goede samenwerking zijn mede in het kader van een voorbereiding op een CBRN-ramp (chemisch, biologisch, radiologisch, nucleair) alle medewerkers geschoold en getraind. Op de SEH is een nieuw team van medewerkers aan de slag gegaan met de interne voorbereidingen op mogelijke rampsituaties. In navolging op landelijke ontwikkelingen is de afstemming van de werkwijze bij verschillende soorten rampen nader bestudeerd. Voor 2015 staan vier oefeningen gepland: één voor het crisisteam en drie voor de SEH (waaronder CBRN). Daarnaast doet het Waterlandziekenhuis mee met een pilot competentiegericht trainen en opleiden in het kader van rampenvoorbereiding. De verschillende plannen en werkwijzen voor diverse soorten calamiteiten en rampsituaties zullen we in 2015 in een integraal crisisplan bijeenbrengen.
29
Financieel gezond ‘Na een positief resultaat van € 3 miljoen in 2012 en € 4,5 miljoen in 2013 hebben we 2014 afgesloten met een positief resultaat van € 2,7 miljoen. Daarmee laten we duidelijk zien dat we het financieel prima doen. Met onze financiers hadden we de afspraak dat we onze vermogenspositie zouden laten groeien tot 20% en dat is hiermee gerealiseerd. Wij zijn er trots op dat het Waterlandziekenhuis (gebaseerd op de cijfers van 2013) in de top tien van meest financieel gezonde ziekenhuizen staat. Het is van belang om deze financiële lijn naar de toekomst voort te zetten en daar moeten we de komende jaren hard aan blijven werken. We vinden het van belang voor de stabiliteit van het Waterlandziekenhuis om per jaar 2% van de omzet als resultaat te behalen. Dat is voor het jaar 2015 € 1,8 miljoen. Met de verzekeraars is een lager omzetplafond afgesproken dan in 2015. Dit betekent dat we ook in 2015 scherp aan de wind moeten varen’. Stacha Groeneveld, manager Financiën, ICT en Inkoop
Financiële resultaten Ons financiële beleid Een van de pijlers van het financiële beleid van het Waterlandziekenhuis is gericht op het versterken van de vermogenspositie. Dit is van belang om continuïteit van de organisatie in de toekomst te waarborgen. Aan het eigen vermogen van Nederlandse ziekenhuizen, en zo ook aan het Waterlandziekenhuis, worden door externe instanties steeds hogere eisen gesteld. Als gevolg van marktwerking en het liberaliseren van de kapitaallasten lopen ziekenhuizen steeds meer risico. Het percentage eigen vermogen wordt bepaald door de verhouding eigen vermogen - opbrengsten. Per ultimo 2014 bedraagt de solvabiliteitspositie 22% en voldoet daarmee ruimschoots aan de eisen van banken en Waarborgfonds. Een tweede pijler van het financiële beleid is het creëren van financiële ruimte om in de toekomst te investeren in ICT, apparatuur en het vastgoed. Omdat in het huidige bestel verhoging van de opbrengsten nauwelijks tot de mogelijkheden behoort, zal de ruimte gezocht moeten worden in verhoging van de productiviteit en kostenbeheersing. Onze jaarrekening De concern-jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke eisen. De jaarrekening is conform de planning & controlcyclus uiterlijk per 1 juni 2015 gereed en goedgekeurd door de accountant, met decharge van de raad van bestuur door de raad van toezicht. Ook voor de omzetverantwoording 2014 hebben de veldpartijen (VWS, NZa, NFU, NVZ, ZN en Coziek) gezamenlijk een ‘Handreiking omzetverantwoording 2014’ opgesteld met nadere richtlijnen voor het bepalen van de opbrengsten. De handreiking staat verschillende methoden en uitgangspunten voor het bepalen van de opbrengsten en verrekeningen toe. De raad van bestuur heeft binnen deze mogelijkheden de methoden en uitgangspunten nader geïnterpreteerd en de best mogelijke schattingen gemaakt op basis van beschikbare informatie ten behoeve van de bepaling van het resultaat. Voornoemde ontwikkelingen leiden tot inherente onzekerheden rondom de omzet (onder andere bepaling van de schadelast en toerekening daarvan aan de boekjaren 2014 en 2015), de waardering van onderhandenwerk, de honorariavergoedingen voor vrijgevestigd medisch specialisten, verrekenbedragen met zorgverzekeraars, het CVZ en het zorgverzekeringsfonds en daarmee ook het resultaat over 2014 en het eigen vermogen ultimo 2014.
resultaat van de Stichting Waterlandziekenhuis bedraagt € 2.752.000 en het resultaat van de ondernemingen die zijn meegeconsolideerd bedraagt € 60.000 negatief. Het resultaat is volledig toegevoegd aan de reserve aanvaardbare kosten. Het balanstotaal is ultimo 2014 fors gedaald ten opzichte van het balanstotaal ultimo 2013, vooral als gevolg van de daling van het saldo liquide middelen. De langlopende schulden daalden door de geplande aflossing tot € 36,9 miljoen. De opbrengsten zijn in 2014 nagenoeg gelijk aan 2013. De totale bedrijfslasten zijn in 2014 € 1,5 miljoen hoger dan in 2013. Aan de ene kant zijn de personele kosten € 3,2 miljoen hoger als gevolg van cao-ontwikkeling en reservering persoonlijk levensfase budget-uren. Aan de andere kant zijn de overige bedrijfskosten € 2,6 miljoen lager dan in 2013, doordat in 2013 meer voorzieningen zijn getroffen. Bovendien zijn de afschrijvingskosten in 2014 € 0,9 miljoen hoger dan in 2013. De rentelasten daalden in 2014 met € 0,2 miljoen, doordat de langlopende schulden lager waren en er nauwelijks een beroep op het exploitatiekrediet is gedaan. Solvabiliteit Solvabiliteit (totaal eigen vermogen/balanstotaal) Solvabiliteit (totaal eigen vermogen/totaal opbrengsten)
2014 22,1% 22,0%
2013 15,2% 18,2%
Verwachtingen 2015 De onderhandelingen 2015 met zorgverzekeraars zijn bij het opstellen van dit jaarverslag afgerond. Op totaalniveau heeft het Waterlandziekenhuis lagere plafonds afgesproken dan in 2014. Door de nieuwe afsluitregels in 2015, waarnaar de afspraken 2015 nog omgezet moeten worden, kunnen geopende DBC’s op weg naar transparantie (DOT’s) 2015 nog niet gefactureerd worden. De verwachting is dat dit vanaf juli 2015 wel mogelijk is. Het ziekenhuis heeft met de zorgverzekeraars bevoorschotting kunnen afspreken en verwacht geen liquiditeitsproblemen te krijgen. De verwachting is dat 2015 afgesloten kan worden met een positief resultaat.
Het jaar 2014 is afgesloten met een geconsolideerd positief resultaat van € 2.692.000. Het
30
31
De raad van toezicht De raad van toezicht heeft in het verslagjaar zeven keer vergaderd. Terugkerende thema’s waren kwaliteit en veiligheid, de patiëntenzorg, de vakgroepen, interne bedrijfsvoering (ICT, financiën, facilitaire zaken en bouw) en HRM (human resources management). Er is uitgebreid gesproken over onder meer de financiële ontwikkelingen, de kaderbrief en het jaarplan voor 2015, de ontwikkelingen met betrekking tot de invoering van het elektronisch patiëntendossier HiX van ChipSoft, de invoering van de integrale tarieven (Medisch Specialist 2015), het Strategisch convenant tussen de zogenoemde A7-ziekenhuizen (het Waterlandziekenhuis, het Westfriesgasthuis en het Zaans Medisch Centrum) en de zorgverzekeraars Achmea en VGZ en de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen in de zorg- en welzijnssector. Tijdens elke vergadering is de voortgang van de voorgenomen verdergaande samenwerking tussen het Waterlandziekenhuis en het Westfriesgasthuis aan de orde geweest. Verder is het onderwerp kwaliteit en veiligheid een vast onderdeel van de vergadering. Ook heeft een themabijeenkomst plaatsgevonden waarin is gesproken over de thema’s Medisch Specialist 2015 en governance/fusie, met presentaties van twee externe sprekers. Verder heeft de raad van toezicht een bezoek gebracht aan de afdeling Radiologie.
Samenstelling raad van toezicht (v.l.n.r.) Mevrouw drs. C.H.M.G. van de Wiel MMc, lid Lid van de commissie kwaliteit en veiligheid
Voorts heeft de raad van toezicht tweemaal overlegd met de ondernemingsraad, de cliëntenraad en het stafbestuur, in aanwezigheid van de raad van bestuur. De raad van toezicht heeft zich in deze overleggen laten informeren over de ontwikkelingen in de organisatie en de medische staf. Ook heeft de raad van toezicht kennisgemaakt met de verpleegkundige verzorgende adviesraad (VAR) en is afgesproken dat de raad van toezicht en de VAR elkaar eenmaal per jaar spreken, in aanwezigheid van de raad van bestuur. Daarnaast heeft de raad van toezicht heeft ook dit jaar weer zijn eigen functioneren geëvalueerd.
De raad van toezicht heeft in het verslagjaar de volgende besluiten genomen: • Goedkeuring van het besluit om de tweede fase van de voorgenomen verdergaande samenwerking tussen het Waterlandziekenhuis en het Westfriesgasthuis in te gaan en te komen tot een ondernemingsplan. • Goedkeuring van het besluit om over te gaan van SAP naar ChipSoft. • Goedkeuring van het besluit om te starten met de tweede fase van het project WaterGast.nh, onder voorbehoud van positieve adviezen van de VAR, de OR, de CR en het stafbestuur. Deze fase behelst het opstellen van een ondernemingsplan en het vrijmaken van mensen en middelen teneinde dit te realiseren. • Benoeming van de heer Van Royen, lid raad van toezicht, voor een tweede zittingstermijn met terugwerkende kracht per 01.11.2013. • Goedkeuring van het besluit tot vaststelling van het treasurystatuut (met enkele voorwaarden). • Goedkeuring van het besluit tot vaststelling van het jaarverslag 2013. • Goedkeuring van het besluit tot oprichting van de VOF Baros. • Goedkeuring van het besluit tot vaststelling van de jaarrekening 2013 en decharge raad van bestuur. • Vaststelling van het informatieprotocol en de jaarplanning 2015 raad van toezicht.
De heer mr. J. van Walsem, voorzitter Lid van de remuneratiecommissie De heer drs. A.B. Baay RA, lid Lid van de financiële auditcommissie en de remuneratiecommissie De heer drs. A.J.M. Lumens MSc, lid Lid van de financiële auditcommissie
32
Niet op de foto: De heer prof. dr. E.A. van Royen, vicevoorzitter Lid van de commissie kwaliteit en veiligheid
33
De vereniging medische staf 2014 is voor de vereniging medische staf van het Waterlandziekenhuis (MSW) een dynamisch jaar geweest dat vooral in het teken stond van de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. Ook is veel aandacht besteed aan Medisch Specialist 2015 en de implementatie van het elektronisch patiëntendossier (EPD) HiX van ChipSoft. Naast de geleverde inspanning ten behoeve van deze onderwerpen, heeft de MSW zich, net als in andere jaren, nadrukkelijk beziggehouden met kwaliteit en veiligheid. Deze thema’s alsook diverse actuele (kwaliteits)thema’s binnen de zorg in het algemeen en het Waterlandziekenhuis in het bijzonder, zijn door het stafbestuur met de MSW besproken in de stafvergaderingen. Begin 2014 heeft het stafbestuur een positief advies gegeven aangaande de voortgang van de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis naar fase twee: het opstellen van een ondernemingsplan. Centraal in het ondernemingsplan staat het zorgprofiel. De vakgroepen uit het Waterlandziekenhuis en het Westfriesgasthuis hebben in 2014 intensief contact onderhouden. Gezamenlijk met een extern begeleider is door de vakgroepen invulling gegeven aan het zorgprofiel van het eigen specialisme op basis van het ontwerpscenario van de mogelijk verdergaande samenwerking.
Samenstelling bestuur vereniging medische staf (v.l.n.r.) De heer E.A.H. Knauff (gynaecoloog), lid De heer J. van Luyk (klinisch psycholoog/psychotherapeut), voorzitter Mevrouw C.G. Massar (kinderarts), secretaris De heer G.A. Vos (chirurg), penningmeester De heer M.R. MacGilllavry (cardioloog), lid (per april 2015)
34
Niet op de foto: Mevrouw Y.Y. van der Hoek (klinisch chemicus), lid tot 24 maart 2015 (opgevolgd door de heer MacGillavry)
Medisch Specialist 2015 In 2014 heeft de MSW zich voorbereid op de veranderende bekostiging van medisch specialisten. De uitdaging was een structuur te vinden voor alle medisch specialisten ten behoeve van de geïntegreerde bekostiging per 2015. Parallel aan dit project liep de uitwerking van het beloningsmodel in het kader van de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. Dit maakte het een complex proces, waarin de diverse deelbelangen tegen de achtergrond van het gedeelde belang van het ziekenhuis geplaatst moesten worden. Met name de vrijgevestigde specialisten hebben in 2014 de zware keuze moeten maken tussen het vrijgevestigd blijven of de overstap naar dienstverband te maken. Dit was een keuze die mede in het licht stond van de toekomstbepaling van zowel de specialist als voor het Waterlandziekenhuis. Na uitgebreid beraad heeft de meerderheid van de vrijgevestigd medisch specialisten van het Waterlandziekenhuis geopteerd voor de keuze om een dienstverband met het ziekenhuis aan te gaan vanaf 2015. Hiermee is eind 2014 een belangrijke stap gezet in het kader van de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. Implementatie van HiX In 2014 is de keuze gemaakt het Waterlandziekenhuis verder te digitaliseren door de implementatie van het EPD van HiX. Het stafbestuur is trots op het resultaat. In korte tijd is door inspanning van specialisten en andere medewerkers HiX geïmplementeerd. Het EPD is echter nog niet uitontwikkeld en dient ten behoeve van het primaire proces op een aantal punten verder geoptimaliseerd te worden. Dit zal in 2015 plaatsvinden.
Kwaliteit en veiligheid Onder leiding van de stafcommissie kwaliteit heeft de MSW actief bijgedragen aan de doorontwikkeling van kwaliteit en veiligheid in het medisch domein. Dit gebeurde door onder andere het monitoren van interne kwaliteitsitems van de MSW. Er zijn in 2014 vijf kwaliteitsitems benoemd waarop actief gestuurd is door het stafbestuur en stafcommissie kwaliteit: 1. Jaarverslag 2013 2. Dossieraudits 3. A&A-gesprekken (appraisal & assessment) 4. Multidisciplinaire overleggen (MDO) 5. Calamiteitenbespreking (ten behoeve van de leercultuur) De resultaten worden besproken met de MSW en teruggekoppeld aan de raad van bestuur. Functioneren De doelstelling voor appraisal & assessment is behaald: alle stafleden hebben eind 2014 minimaal één keer een evaluatiegesprek over het individueel functioneren gevoerd waarbij de cyclus in het eerste kwartaal 2015 volledig wordt afgerond. De A&A-trajecten zijn mede gebaseerd op gestructureerde feedback van collega-specialisten en medewerkers uit het ziekenhuis. Het is bemoedigend dat de bereidheid voor deelname aan appraisal & assessment groot is; in 2015 trekken we deze lijn door en starten we met een nieuwe tweejarige cyclus. Verder is het documentbeheer van de MSW meer geborgd door een nieuwe procedure voor documentbeheer waarbij de Plan-Do-Check-Act-cyclus van documenten gemonitord wordt. In de procedure documentbeheer zijn tevens afspraken over de communicatie van nieuwe en/of herziene documenten vastgelegd. Leercultuur Ook is het afgelopen jaar geïnvesteerd in de leercultuur binnen de MSW. Er hebben vier calamiteitenbesprekingen plaatsgevonden. De opkomst was hoog en het gesprek over de calamiteit gebeurde in een open en constructieve sfeer. Naast deze medisch-inhoudelijke calamiteitenbesprekingen, hebben bijeenkomsten in het kader van ‘Stroomlijnen van Samenwerking’ plaatsgevonden onder leiding van een extern begeleider. Hierin hebben de samenwerking en omgangsvormen in maatschappen alsook in de MSW centraal gestaan. Het stafbestuur is trots op het aandeel van de MSW in de positieve toets van het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) op het actieplan, alsook op de voortgang die afgelopen jaar geboekt is op de implementatie van het Convenant Veilige Toepassing Medische Technologie. De gehele levenscyclus van medische technologie is gedefinieerd
35
en geïmplementeerd en er is een start gemaakt met het beleid vakbekwaamheid van specialisten in medische technologie. In 2015 starten de leercyclus en registratie in een individueel portfolio rondom dit thema. Samenwerking Naast de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis in de tweede lijn, acht de MSW samenwerking met de eerste lijn essentieel. Hierin zijn het afgelopen jaar diverse activiteiten ondernomen waarbij de MSW betrokken is geweest. Ook stimuleert de MSW de bestaande samenwerkingsverbanden Esperanz en Codia waarin samenwerking plaatsvindt tussen het Waterlandziekenhuis, het Westfriesgasthuis en het Zaans Medisch Centrum op het gebied van respectievelijk de oncologische zorg en de nefrologische zorg (dialyse). In 2014 is in het kader van Esperanz besloten tot het oprichten van een multidisciplinair dagcentrum in het Waterlandziekenhuis. Realisatie vindt in 2015 plaats. Ten behoeve van dialysecentrum Codia heeft het Waterlandziekenhuis een nefroloog aangesteld die vanuit de vakgroep interne geneeskunde werkzaam is voor Codia.
36
Uitdagingen 2015 In het licht van de huidige ontwikkelingen staat de MSW en het ziekenhuis een spannend jaar te wachten. Begin 2015 zal de besluitvorming rondom de fusie met het Westfriesgasthuis plaatsvinden. Parallel hieraan wordt nagedacht over het besturingsmodel van de eventueel nieuw te vormen ziekenhuisorganisatie en medische staf. In aanloop naar de mogelijke fusie, zal de integratie van de medische staven Waterlandziekenhuis en Westfriesgasthuis voorbereid worden door het opstellen van nieuwe statuten voor de te fuseren verenigingen. In 2015 zal hiertoe het overleg met de Stafbesturen van het Waterlandziekenhuis en Westfriesgasthuis worden gecontinueerd en geïntensiveerd. Ook vindt in 2015 de afronding plaats van de overstap naar dienstverband, waarbij invulling gegeven wordt aan de vernieuwde arbeidsvoorwaarden medisch specialisten. En tot slot zal de MSW ook in 2015 blijven investeren in kwaliteit en veiligheid. Doelstelling is om kwaliteit en veiligheid nog meer te verankeren in de MSW, alsook meer samenhang te creëren met de ziekenhuisorganisatie. Hiertoe zal in 2015 aan de stafcommissie kwaliteit een nieuwe impuls worden gegeven.
37
De ondernemingsraad Snel in balans Op 1 januari 2014 is de ondernemingsraad gestart in een nieuwe samenstelling van zeven leden. Drie zittende leden zijn herkozen en vier nieuwe leden zijn aangetreden. Zoals gebruikelijk ondersteunt hun ambtelijk secretaris hen bij hun werkzaamheden. Om elkaar goed te leren kennen en een begin te maken met het medezeggenschapsjaar, heeft de ondernemingsraad op 13 en 14 januari een tweedaagse training gehad. Al snel daarna konden de voorzitter en secretaris/vicevoorzitter worden benoemd en de vaste commissies worden ingesteld. Ook de missie en visie van de ondernemingsraad zijn aan het begin van het jaar geijkt. De ondernemingsraad heeft zijn balans snel en bijna vanzelfsprekend hervonden. Net als de raad van toezicht werkt ook de ondernemingsraad met een commissiestructuur. Alle commissieleden hebben zich voor een specialisme laten scholen. Zo heeft de financiële commissie een training gehad in het lezen en begrijpen van jaarverslagen en begrotingen en hebben ook de commissie Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu (VGWM) en de PR-commissie een training van het trainingsbureau GITP gekregen. De commissies hebben ook een aantal vernieuwingen doorgevoerd. Zo heeft de PR-commissie gewerkt aan nieuwsbrieven, informatieboekjes en specials. Het komende jaar zullen die voor het eerst verschijnen. In 2014 zijn acht instemmings- en tien adviesaanvragen behandeld. Doordat onze ondernemingsraad relatief klein is, is de werkdruk hoog. Desalniettemin konden de aanvragen onder de leden worden verdeeld zodat afgewogen adviezen en instemmingbesluiten
geschreven konden worden. Die worden overigens alleen gegeven als alle leden het eens zijn. Een stemming is dus zelden nodig. Gelukkig weten steeds meer medewerkers de ondernemingsraad met vragen te vinden. Dat is erg belangrijk omdat zij niet alleen de achterban zijn maar ook de voelsprieten. Zonder informatie van de collega’s kan de ondernemingsraad niet werken. Daarom gaan zij voor hun werkzaamheden ook altijd met de betrokkenen in gesprek. Alleen dan kun je de zaak van alle kanten belichten. Inmiddels heeft de ondernemingsraad ook een begin gemaakt met de samenwerking met de ondernemingsraad van het Westfriesgasthuis en maken de beide ondernemingsraden afspraken over de behandeling van de verschillende gezamenlijke adviesaanvragen. Daarnaast is de ondernemingsraad van het Westfriesgasthuis aan het verkennen hoe deze de medezeggenschap vanaf 1 januari 2016 gestalte wil gaan geven. Als grootste uitdagingen voor 2015, ziet de ondernemingsraad de mogelijke verregaande samenwerking met het Westfriesgasthuis en de Samenwerking Klinisch Chemische Laboratoria, waarvan het de bedoeling is dat die op 1 januari 2016 van start gaat. Daarnaast zal ook het project Capaciteitsmanagement flink wat tijd vragen. Gelukkig wordt de ondernemingsraad bijgestaan door adviseurs en een trainer, maar belangrijker nog dan dat, verheugen de leden van de ondernemingsraad zich weer op de steun van de collega’s in het ziekenhuis.
Samenstelling ondernemingsraad (v.l.n.r.) De heer J.G. Rootlieb (verpleegkundige Intensive Care), lid Mevrouw C.H. van der Laan (verpleegkundige Neurologie), lid De heer J. Wirsching (verpleegkundige Recovery), lid (tot 1 februari 2015) De heer E. van den Bergh (medewerker Medische Techniek), vicevoorzitter/secretaris Mevrouw B. de Boorder (teamleider Flexbureau), lid Mevrouw M.L.T. van Os (klinisch chemisch analist), voorzitter Mevrouw A.M. Mak (verpleegkundige SEH), lid Mevrouw B.S. Müller, ambtelijk secretaris
38
Niet op de foto: Mevrouw M. Roozendaal, verpleegkundige Intensive Care, heeft per 1 februari 2015 de heer Wirsching opgevolgd
39
De verpleegkundige en verzorgende adviesraad Het project ‘Optimalisatie kliniek’ heeft als een rode draad door 2014 gelopen. De VAR heeft hierover gevraagd en ongevraagd advies gegeven, is met verpleegkundigen in gesprek gegaan en heeft een brainstormsessie en themalunch georganiseerd.
Elektronisch verpleegkundig dossier Op 21 november is het Elektronisch Verpleegkundig Dossier (EVD) geïmplementeerd. Twee leden van de VAR hebben geparticipeerd in de werkgroep EVD.
De toekomst van het verpleegkundig beroep De organisatie van onze beroepsgroep kan (veel) beter. Om dit te realiseren heeft de VAR in 2014 een symposium georganiseerd, zijn de themalunches in ere hersteld en is contact gezocht met (andere) VAR-besturen die succesvol de achterban hebben bereikt.
De VAR heeft zich verder ontwikkeld door scholing in het schrijven van een adviesnota, het doen van werkstijlanalyse door de zogenaamde Birkman-methode en een coachingstraject met als doel zich professioneel te profileren.
In aanloop naar de nieuwe beroepsprofielen in 2020 is in 2014 samengewerkt met de V&VN (beroepsvereniging voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten) en andere VAR-besturen om al discussiërend en informerend een basis te leggen en mee te denken over onze toekomst.
Voor 2015 verwacht de VAR een druk jaar, met als speerpunten de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis, de verpleegkundige beroepsprofielen en de verdere professionalisering van de VAR. Onze nieuwe missie: TOP zorg door TOP verpleegkundigen, is daarbij leidend.
Samenwerking met het Westfriesgasthuis De VAR heeft wederom actief geparticipeerd in de werkconferenties en een positief advies gegeven ten aanzien van het voorgenomen besluit om de tweede fase, het ondernemingsplan, te starten. De VAR heeft in zijn advies behoud/verbetering van de kwaliteit van de verpleegkundige zorg als toetsingskader gebruikt.
Samenstelling verpleegkundige en verzorgende adviesraad (v.l.n.r.) Mevrouw M. van der Meer (verpleegkundige PAAZ), lid Mevrouw C.J.M. Brans (verpleegkundige Cardiologie en zorgcoördinator Beschouwend), lid Mevrouw G.M. Snuverink (praktijkcoördinator Dagbehandeling beschouwend), lid Mevrouw M.C. Benschop (verpleegkundige Neurologie), voorzitter Mevrouw N.H.M. Kreuk (verpleegkundige Intensive Care), vicevoorzitter en secretaris Mevrouw C. Lunenborg (verpleegkundige Dagbehandeling Snijdend en zorgcoördinator Snijdend), lid en penningmeester
40
Niet op de foto: Mevrouw A. Visser (HBO-V student Chirurgie), student-lid
41
De cliëntenraad In 2014 is afscheid genomen van twee leden, de heer H. van Seventer (voorzitter) en de heer K. Vos. Drie nieuwe leden zijn tot de cliëntenraad toegetreden: de heer S. Schoen, mevrouw H.Y. Chong en de heer J.G.M. Rotering. Hierdoor is de cliëntenraad op volle sterkte. De cliëntenraad is de onafhankelijke vertegenwoordiger van (familie van) de patiënten die zorg ontvangen in het Waterlandziekenhuis. De zeven leden zijn niet alleen gekozen op basis van hun maatschappelijke betrokkenheid bij de zorg. Zij brengen ook kennis en ervaring in van buiten de zorg. De cliëntenraad onderhoudt contacten met individuele patiënten, patiëntenorganisaties, belangenverenigingen en maatschappelijke (zorg)organisaties. Doel De kwaliteit van de zorg van het Waterlandziekenhuis wordt in samenspraak met de cliëntenraad bewaakt en bevorderd. De cliëntenraad is daarom actief betrokken bij het beleid van het ziekenhuis en denkt in alle geledingen van de organisatie mee.
42
Samenstelling cliëntenraad (v.l.n.r.) Mevrouw dr. A.M. Renkema, lid Mevrouw A. Stolk, secretaris De heer ing. R. Rozenga, lid Mevrouw F.E. Kopinsky, voorzitter Mevrouw H.Y. Chong, lid De heer S. Schoen, lid De heer J.G.M. Rotering, lid
Ook adviseert de cliëntenraad over ingrijpende wijzigingen, brengt op eigen initiatief advies uit ter bevordering en verbetering van de patiëntenbelangen en neemt deel aan overleggen en activiteiten binnen het Waterlandziekenhuis. De cliëntenraad is lid van het Landelijk Steunpunt Medezeggenschap. De cliëntenraad is geen lid van de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden, maar kan hierop wel een beroep doen. Aandachtspunten voor 2015 In 2015 zal de cliëntenraad in het kader van de mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis de samenwerking met de cliëntenraad van het Westfriesgasthuis intensiveren. Ook zal de cliëntenraad zich buigen over zijn rol met betrekking tot het fusietraject met het Westfriesgasthuis. Voorts zijn er voornemens om een onderzoek te starten naar bezoektijden van de algemene verpleegafdelingen en is ons zorginhoudelijk aandachtspunt ‘de oudere patiënt’. Uiteraard zullen wij ons inspannen om de communicatie met onze achterban te verbeteren.
Aandachtspunten en activiteiten 2014 • Kwaliteit en veiligheid. • De mogelijke verdergaande samenwerking met het Westfriesgasthuis. • Kennismaking, collegiaal overleg met de cliëntenraad van het Westfriesgasthuis. • Verbetering communicatie met de achterban door middel van diverse publicaties. • Samenwerkingsovereenkomst met de raad van bestuur en het huishoudelijk reglement van de cliëntenraad zijn herzien en opnieuw vastgesteld. • Scholing leden, deelname aan diverse symposia, congressen, workshops. • Financiën. • Deelname aan klankbordbijeenkomsten vanuit regionale patiëntenbelangenverenigingen. • Contacten met de huisartsen in de regio. • Uitkomsten patiënttevredenheidonderzoek en het bijwonen van spiegelgesprekken. • Periodiek overleg met management, klachtenfunctionaris, VAR en overige disciplines.
43
Organogram
27 specialismen
Raad van Toezicht Bestuursondersteuning
Medisch stafbestuur Verpleegkundige en verzorgende Advies Raad
Financiën Raad van Bestuur
HRM
Kwaliteit & Veiligheid
Ondernemingsraad
Facilitair Bedrijf
Manager Zorg Snijdend
Reactie van een bezoeker op de Open Dag
Cliëntenraad
Manager Zorg Beschouwend
Zorgkernen (medisch manager en afdelingshoofd)
Zorgkernen (medisch manager en afdelingshoofd)
OK CSA Pre-op Chirurgie Anesthesie Verkoever ICU Apotheek Urologie Orthopedie Neurochirurgie KNO Kaakchirurgie Dermatologie Oogheelkunde Spoedeisende Hulp Radiologie
Interne geneeskunde/oncologie Pijnbehandeling Neurologie/ Klinische neurofysiologie Geriatrie Reumatologie Kindergeneeskunde Gynaecologie/Verloskundig Centrum Waterland Psychiatrie en Medische Psychologie Revalidatie & Therapie Klinisch Chemisch Laboratorium
Medische staf
Algemene heelkunde (inclusief vaatchirurgie) Anesthesiologie (inclusief pijnbestrijding) Apotheek / Klinische farmacie Cardiologie Dermatologie Geriatrie Gynaecologie en verloskunde Intensive Care Interne geneeskunde Kaakchirurgie (inclusief mondziekten) Keel-, neus- en oorheelkunde Kindergeneeskunde Klinische chemie Klinische pathologie Klinische psychologie Medische microbiologie Neurochirurgie Neurologie Nucleaire geneeskunde Oogheelkunde Orthopedie Pulmonologie Psychiatrie Radiodiagnostiek Reumatologie Revalidatie Urologie
‘Mijn dochter gaat in groep 6 haar spreekbeurt houden over het Waterlandziekenhuis. De Open Dag was dus een mooie gelegenheid om informatie te verzamelen. Gewapend met iPad, pen, papier en twee vriendinnen gingen we op pad. De open slagboom, spandoek op de voorgevel en vooral de standjes met ballonnen, folders, en enthousiaste mensen gaven onmiddellijk een gastvrij gevoel. Kom binnen, kom kijken, kom proeven, kom je verbazen en verwonderen. Verwonderen over stralen die plakjes van ons lichaam maken, kunstknieën en -heupen, kijkbuisoperaties en dialyse. Verbaasd zegt één van de tienjarigen; ‘het is toch gek dat het ziekenhuis ons zo verwelkomt, terwijl eigenlijk niemand naar het ziekenhuis wil.’ De vernuftige en technische Dialyseafdeling ligt recht tegenover het zorghotel, ‘cure’ tegenover ‘care’, techniek tegenover empathie, steriliteit tegenover huiselijkheid.
44
Open Dag in het Waterlandziekenhuis. Is het reclame in het kader van marktwerking? Welnee, neem je ouwe moer in de maling. 75% van de mensen die ik zag lopen was familie of vriend. En die zijn gewoon trots op hun werk!’
45
Meer over ons: www.waterlandziekenhuis.nl