2008-2009 BLAUWE ZAAL
Trio MahanthappaDresser-Hemingway wo 18 mrt 2009
2008-2009 / Jazz za 6 sep 2008 Openingsconcert Free Music Festival wo 22 okt 2008 Dave Douglas 3 wo 29 okt 2008 Marc Ribot Trio do 20 nov 2008 Brussels Jazz Orchestra & Richard Galliano vr 6 mrt 2009 Enrico Rava New Quintet feat. Gianluca Petrella wo 18 mrt 2009 Trio Mahanthappa-Dresser-Hemingway wo 27 mei 2009 Fly
inleiding door Hugo De Craen, 19.15 uur, foyer de kunsthaven begin 20.00 uur einde omstreeks 21.30 uur er is geen pauze teksten programmaboekje Didier Wijnants coördinatie programmaboekje deSingel
Rudresh Mahanthappa altsaxofoon Mark Dresser contrabas Gerry Hemingway drums
gelieve uw GSM uit te schakelen
De inleidingen kan u achteraf beluisteren via www.desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze.
reageer & win
Op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … betreffende het programma van deSingel met andere toeschouwers delen. Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. Neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen kans om tickets te winnen. Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 > www.tklavervier.be
foyer de kunsthaven enkel open bij avondvoorstellingen in rode en/of blauwe zaal open vanaf 18.40 uur kleine koude of warme gerechten te bestellen vóór 19.20 uur broodjes tot net vóór aanvang van de voorstellingen en tijdens pauzes Hotel Ramada Plaza Antwerp (Desguinlei 94, achterzijde torengebouw ING) Restaurant HUGO’s at Ramada Plaza Antwerp open van 18.30 tot 22.30 uur Gozo-bar open van 10 uur tot 1 uur, uitgebreide snacks tot 23 uur deSingelaanbod: tweede drankje gratis bij afgifte van uw toegangsticket
Reclamepanelen omringen de bouwwerf van deSingel. De plaatsing van deze panelen levert extra middelen op om de bouwkosten te financieren. De toelating voor het plaatsen van de advertentiepanelen geldt voor de periode van de bouwwerken. Wij hopen op uw begrip.
Een ander soort Amerikaan 1. Zo’n vijftien jaar geleden zette wijlen drummer Max Roach in de lobby van het Metropole Hotel in Brussel een boompje op over zijn soort, de AfroAmerikanen. Zijn stelling was even helder als onthutsend: “De Afro-Amerikaan is een hybride zonder wortels,” zei hij. “De Amerikaanse zwarte heeft zijn hele identiteit van nul moeten opbouwen. Dat is een heel ander verhaal dan dat van de Afrikaanse zwarte. De Afrikaan heeft historisch eigenlijk niet te klagen. Zij hebben koningen, een eigen taal, een eigen cultuur, een eigen geschiedenis. Maar de zwarten in de States: alles werd hun ontnomen. Geen taal, geen cultuur, wij moesten onszelf heruitvinden. We zijn ook niet echt een herkenbare soort. Kijk, als ik een Nigeriaan bekijk, die zien er allemaal hetzelfde uit. Maar bekijk de Afro-Amerikaan eens, mensen zoals Lester Young, Charles Mingus, Art Blakey, Thelonious Monk. Dat is een verzameling van verschillende kleuren en ze hebben allemaal nogal dubbelzinnige trekken waarvan je zegt: Who the hell is this guy?” 2. Een Blakey of een Monk zagen er dan nog echt uit als volbloed zwarten, maar je zal als kleine jongen maar Charles Mingus zijn: te donker voor de blanke vriendjes en te bleek voor de zwarten, slachtoffer van dubbel racisme als het ware. Over Lester Young vertelde Roach nog een anekdote over een trip naar Parijs. De muzikanten waren in de Franse hoofdstad op zoek naar vrouwelijk schoon. Achteraf was Young helemaal van streek. Max Roach: “Young had een tamelijk lichte huidskleur voor een zwarte. Dat had hem nooit iets opgeleverd, want in de States werd hij natuurlijk zonder pardon bij de zwarten ingedeeld en moest hij hetzelfde racisme ondergaan als wij allemaal. Maar in Parijs ontmoette hij plots een vrouw die hem zegt: ‘Wat ben jij nu eigenlijk? Je bent niet blank, maar je bent ook niet zwart.’ Lester wist niet wat hij daarmee aan moest en riep vertwijfeld: ‘The woman is a bitch’. Ik heb zelden zo goed gelachen.” 3. De vaststelling van Roach kan eenvoudig bevestigd worden door kleurenstudies van de grote jazzorkesten van bijvoorbeeld Ellington, Basie en Henderson. Jazz was al van in het begin in New Orleans een verhaal van © Jordan Hemingway
versmelting van culturen, dus niet alleen een product van Afro-Amerikanen. En in de loop der jaren neemt de diversiteit alleen maar toe. Bijvoorbeeld: al in 1929 speelt de in Puerto Rico geboren trombonist Juan Tizol in de big band van Ellington. In de jaren veertig introduceert Dizzy Gillespie de Cubaan Chano Pozo in zijn big band. Pozo’s carrière is helaas van korte duur, want de onfortuinlijke percussionist wordt in 1948 vermoord, maar hij kan wel beschouwd worden als de stichter van een nieuwe traditie, de Latin Jazz. Mensen als Art Blakey konden zich behoorlijk druk maken over het feit dat de jazz steeds meer buiten de grenzen van de Afro-Amerikaanse cultuur uitdeinde, maar zelfs de restauratie van de jaren tachtig kon het tij uiteindelijk niet keren. Gelukkig maar: vandaag is iedereen het erover eens dat de jazztraditie een warme plek is voor alle muzikanten met open vizier en zin voor avontuur. 4. Op die warme plek zie je voortdurend nieuwe mensen opduiken die de jazz benaderen vanuit een eigen, aparte achtergrond. Zo iemand is Rudresh Mahanthappa, zoon van Indische immigranten in Boulder, Colorado. Mahanthappa is in de Verenigde Staten geboren (1971) en was zich tijdens zijn jeugd nauwelijks bewust van zijn Indische cultuur. Goed: de Mahanthappa’s leerden Hindoegebeden en de ouders luisterden al wel eens naar Bhajans (Hindoeliederen ter ere van god). Maar de jonge Rudresh zat op een blanke school en werd door zijn vriendjes als een gelijke behandeld. “Ik wist wel dat ik Indische roots had,” zegt Mahanthappa daarover, “maar omdat ik opgroeide met blanke vrienden begon ik mezelf als een blanke te beschouwen.” Pas toen hij als adolescent aan een jazzprogramma in Texas deelnam (“In het ietwat racistisch getinte Zuiden”), begon het hem echt te dagen. Voor de blanken was hij te bruin, voor de zwarten niet zwart genoeg. Toen is hij Indische auteurs beginnen lezen, zoals de uit Calcutta afkomstige schrijfster Bharati Mukherjee. Mahanthappa begon in te zien dat hij een hybride was, maar van een andere soort dan de Afro-Amerikaan. 5. Net in die tijd (medio de jaren tachtig) claimden Afro-Amerikanen zoals Wynton Marsalis en Stanley Crouch opnieuw het auteursrecht op de jazz. Maar hun verhaal bleef niet lang overeind. Onder meer het succes van de downtown scene in New York bevestigde vanaf de jaren negentig dat de jazztraditie vooral leeft van avontuur, diversiteit en zelfs multiculturaliteit. En in dat klimaat kon een jonge Rudresh Mahanthappa zich als jazzmuzikant goed ontwikkelen. Hij verhuisde naar New York en stortte zich met overgave in het jazzcircuit. Merkwaardig genoeg is hij zich pas later echt gaan verdiepen in de Indische muziektradities. “Omdat ik van Indische
afkomst ben, kreeg ik vaak de vraag of ik Indische muziek ken. Maar ik was daar op dat moment niet mee bezig. Pas later ben ik echt gaan begrijpen dat mijn achtergrond heel specifiek is. Het is ook pas sinds kort dat de Indisch-Amerikanen erkend worden als een relatief nieuwe bio-etnische diversiteit in het Amerikaanse landschap. Ik behoor tot de eerste groep niet-geïmmigreerde Amerikaanse Indiërs. Die groep drukt een eigen stempel in diverse milieus, zowel in de economie als in de kunst.” 6. In de jazzwereld lopen ze nochtans niet dikgezaaid, deze nieuwe soort Amerikanen. Naast Mahanthappa heb je nog Vijay Iyer, de jonge pianist die vandaag tot de interessantste nieuwkomers in de jazz behoort. “Ik heb Vijay ontmoet via Steve Coleman,” zegt Mahanthappa, “en we hebben van meet af aan een bijna telepathische verstandhouding ontwikkeld.” Het is verleidelijk om dat toe te schrijven aan hun gedeelde etnische achtergrond, maar dat is slechts een deel van de waarheid. “Dat ik zo’n goede verstandhouding heb met Vijay Iyer is één zaak, maar ik werk net zo goed samen met blanke Amerikanen zoals Mark Dresser of Gerry Hemingway of met de Franse bassist François Moutin. Jazz is altijd een prachtig platform geweest voor het vermengen van culturen, en dat zal in de toekomst alleen nog maar toenemen.” 7. Mahanthappa’s projecten groeien intussen gestaag. Hij leidt een kwartet met Iyer, Moutin en drummer Dan Weiss en een trio met Weiss plus sitarspeler en gitarist Rez Abassi. Met Iyer speelt hij ook nog in duo onder de naam Raw Material. Hij schrijft muziek voor het septet Dakshina in samenwerking met de Zuid-Indische saxofonist Kadri Goplanath. En recent maakte hij de cd ‘The Beautiful Enabler’ met Dresser en Hemingway. Gezien de keuze van zijn collega’s wordt Mahanthappa in een progressief kamp ingedeeld en soms zelfs met free jazz geassocieerd, ook al omdat hij zijn bewondering voor saxofoonlegendes John Coltrane en Ornette Coleman nooit onder stoelen of banken stak. Maar hij verduidelijkt graag dat dat weinig met free jazz heeft te maken. “Ornette Coleman is een visionaire muzikant. Hij zit stevig verankerd in de blues, maar zoals Picasso heeft hij ons een manier aangereikt om de bouwstenen anders op elkaar te zetten zonder het contact met de grond te verliezen. Ik heb ook een sterke band met Coltrane omdat hij zo’n harde werker was. Hij was niet een natuurtalent zoals Sonny Rollins. In het begin van zijn carrière zou je nooit geloofd hebben dat hij uiteindelijk zo ver zou springen. Dat vind ik belangrijk, ook voor mezelf. Ik beschouw mezelf niet als een groot natuurtalent, maar met hard werken heb ik intussen al veel bereikt. En op die manier kan ik nog verder groeien.”
© Jordan Hemingway
Rudresh Mahanthappa De in Italië geboren saxofonist Rudresh Mahanthappa (°1971) slaagt erin om de Indische cultuur op een artistiek zeer originele wijze te vermengen met de jazz. Hoewel hij in Triëste geboren is, woont hij vandaag de dag in New York en geeft daar les aan de New School University. Momenteel leidt Rudresh Mahanthappa zeven projecten waaronder Rudresh Mahanthappa Quartet, Raw Materials (met Vijay Iyer), Indo-Pak Coalition (met Rez Abbasi op Sitar en Dan Weiss op Tabla), MSG (met Ronan Guilfoyle op bas en Chander Sardjoe op drums), Dakshina Ensemble Septet en nog andere ensembles onder het label Dual Identity. Rudresh Mahanthappa is vier maal tot Rising Star benoemd door Down Beat’s Critics Poll. Ook heeft hij in het verleden verschillende beurzen verkregen van ondermeer New York Foundation for the Arts Fellow in Music, drie beurzen van Rockenfeller MAP en twee New York State Counsil on the Arts beurzen. Rudresh Mahanthappa heeft als ensembleleider reeds vijf albums uitgebracht bij oa. Pi Records en Savoy Jazz. Mark Dresser Bassist Mark Dresser (°1952) werd geboren in Los Angeles. Sinds 1972 is hij professioneel solobassist, componist en lid van verscheidene ensembles. Mark Dresser komt voort uit de free jazz scene uit Los Angeles van de jaren zeventig. Hij concerteerde met Black Music Infinity olv. Stanley Crouch met oa. Bobby Bradford, Arthur Blythe, David Murray en James Newton. Na het behalen van zijn diploma aan de University of California, San Diego (UCSD) waar hij studeerde bij contrabasvirtuoos Bertram Turetzky, verkreeg hij in 1983 een Fullbright Fellowship om in Italië bij Franco Petracchi te studeren. Mark Dresser vestigde zich in 1986 in New York nadat hij door saxofonist en componist Anthony Braxton uitgenodigd was om in diens kwartet te participeren. Hij speelde negen jaar lang in het Kwartet van Braxton. Sinds zijn aankomst in New York kwam Mark Dresser in contact met een groot aantal jazzmusici en werden er verschillende projecten opgestart met oa. Ray Anderson, Tim Berne, Jane Ira Bloom, Anthony Davis, Fred Frith, Dave Douglas en John Zorn. Mark Dresser gaf lezingen in oa. Julliard School, Princeton, New England Conservatory, Conservatorium Amsterdam, UCSD enz. Hij is professor muziek aan de UCSD. Gerry Hemingway Amerikaan Gerry Hemingway (°1955) staat meer dan twee decennia op de barrikade van improvisatiemuziek. Hij stamt uit een muzikale familie, zijn vader studeerde compositie bij Paul Hindemith, en begon zich op zijn tiende voor slagwerk te interesseren. Tegen zijn zeventiende was hij aan het werk als professioneel muzikant, voornamelijk in jazz- en bebopbands. Zijn geboortestad New Haven was in de jaren zeventig de thuishaven van
een aantal interessante muzikanten. Hier speelde Hemingway voor het eerst met Anthony Davis, Leo Smith, George Lewis en Anthony Braxton. Eind jaren zeventig richtte hij samen met trombonist Ray Anderson en bassist Mark Helias de band BassDrumBone op. Hij vervoegde het Anthony Braxton Quartet waarvan hij van 1983 tot 1994 lid bleef. In de late jaren tachtig begon hij op te treden met het Reggie Workman Ensemble. Daarnaast is hij ook kernlid van het Episterne Ensemble van Anthony Davis. Momenteel werkt Gerry Hemingway vooral met zijn kwartet met ofwel Ray Anderson, Robin Eubanks op trombone of Herb Robertson op trompet, Ellery Eskeling op tenorsax en ofwel Mark Dresser, Drew Gress of Mike Formanek op bas. Een belangrijk onderdeel van zijn activiteiten vormt zijn werk als solo percussionist, waarmee hij in 1974 van start ging. Als componist ontving Hemingway diverse beurzen en opdrachten van Amerikaanse en Europese stichtingen en festivals. Zijn werk als componist en percussionist omvat opnamen, samenwerkingsverbanden en optredens met onder meer Derek Bailey, Leo Smith, Oliver Lake, Kenny Wheeler, Frank Gratkowski, George Lewis, John Cale en Hank Roberts.
Binnenkort in deSingel
Ars Musica in Antwerpen Asko & Schönberg Ensemble olv. Reinbert de Leeuw Frank-Peter Zimmermann viool Susan Narucki sopraan S Veress / C Vivier / C Nancarrow / G Ligeti wo 25 mrt 2009 / 20 uur / blauwe zaal inleiding Yves Knockaert / 19.15 uur / foyer de kunsthaven € 20 basis / € 15 -25/65+ / € 8 -19 jaar Ensemble InterContemporain olv. Pierre Boulez Hideki Nagano piano Jérôme Comte klarinet P Boulez / E Carter do 26 mrt 2009 / 20 uur/ blauwe zaal inleiding Maarten Beirens / 19.15 uur / foyer de kunsthaven € 20 basis / € 15 -25/65+ / € 8 -19 jaar deFilharmonie olv. Jaap van Zweden W Henderickx / I Stravinsky vr 27 mrt 2009 / 20 uur / blauwe zaal inleiding Stephan Weytjens / 19.15 uur / foyer de kunsthaven € 30, 25, 20 basis / € 25, 20, 15 -25/65+ / € 8 -19 jaar Champ d’Action & Studenten Conservatorium Antwerpen Laboratorium ‘Interfacing’ C Baroni / K Essl / T Vets / P Niblock za 28 mrt 2009 / 20 uur / rode zaal inleiding Dirk Moelants / 19.15 uur / vergaderzaal € 12 basis / € 10 -25/65+ / € 8 -19 jaar Currende olv. Erik Van Nevel & muziektheater Transparant Lamentations & Whispers O Lassus / J Brackx za 28 mrt 2009 / 18 uur / blauwe zaal inleiding Steven Marien / 17.15 uur / foyer de kunsthaven € 12 basis / € 10 -25/65+ / € 8 -19 jaar ism. Festival Ars Musica
2008-2009 architectuur theater dans muziek deSingel Desguinlei 25 / B-2018 Antwerpen ma vr 10 19 uur / za 16 19 uur www.desingel.be
[email protected] T +32 (0)3 248 28 28 F +32 (0)3 248 28 00
deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Gemeenschap en geniet de steun van hoofdsponsor
mediasponsors