Geachte lezer,
Bijgevoegd treft u het jaarverslag 2012 van Humanitas Thuisadministratie Afdeling Delft aan. Het zou fijn zijn indien u hiervan een diepgaande studie maakt, maar ter inleiding willen wij u graag een samenvatting en beeld schetsen van het mooie werk van vrijwilligers en de vaak schrijnende situatie van de hulpvragers. Wie zijn de klanten van Humanitas? In het algemeen kan je stellen dat het mensen zijn met een wankel financieel evenwicht, meestal verkeren zij in een uitkeringssituatie en wonen in sociale woningbouwwijken. Het vaak lage opleidingsniveau maakt dat deze mensen verstrikt raken in een wirwar van regels en wetswijzigingen die niet altijd bekend bij hen zijn. Indien zij in een uitzichtloze situatie raken, komt de gemeente deze burgers tegemoet met regelingen en steun via onder meer de Financiële Winkel. De Financiële Winkel kan de hulpvragers naar Humanitas doorverwijzen en dan komen de vrijwilligers in beeld. Vaak treffen zij huiveringwekkende situaties aan die zij met veel élan in kaart brengen en probleemoplossend te werk gaan. Daardoor wordt er vaak een vertrouwensband gekweekt tussen klant en vrijwilliger waardoor de hulpvrager op ‘’het rechte pad’’ kan blijven Echter de problematiek beperkt zich niet alleen tot het bijstaan van de hulpvrager, het strekt veel verder. De al eerder genoemde wirwar en regels beperken Humanitas als wel de Gemeente tot adequate stappen en probleemoplossend te werk gaan. In dit jaarverslag treft u onder meer cijfers en de visie aan van Humanitas. Wij vragen u dringend dit met aandacht en kritische blik, ook over het functioneren van de Gemeente met aandacht, te lezen, waarin mededogen met de hulpvragers niet mag ontbreken.
Veel leesplezier gewenst.
Rieme Wouters Alg. coördinator Humanitas Thuisadministratie
Jaarverslag 2012 Thuisadministratie Afdeling Delft Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2. Humanitas Thuisadministratie Organisatie en werkwijze Financiering Deskundigheid Cijfermatige verantwoording Praktijk en aanbevelingen Publiciteit en externe contacten Nieuwe uitdaging voor 2013 1. Voorwoord Algemeen Begin 2010 is de afdeling Delft van de Vereniging Humanitas gestart met het Project Thuisadministratie. Wij zijn begonnen met 12 vrijwilligers. De vraag van klanten is in de afgelopen jaren enorm toegenomen. Ook het aantal vrijwilligers is gestegen naar 60. Mede door de inzet van onze vrijwilligers die erg veel werk
hebben verzet, is de wachtlijst beperkt gebleven. Graag wil Humanitas Thuisadministratie de volgende punten in het bijzonder onder uw aandacht brengen: Bij de start van het project Thuisadministratie is aansluiting gezocht bij de werkwijze van de gemeente Delft. Het gebruik van de NIBUD mappen en de NIBUD –aanpak van budgettering wordt in het werken met onze cliënten dan ook toegepast. In de praktijk blijkt helaas dat er nog weinig uniformiteit in de werkwijze/benadering van de verschillende groepen en daardoor onvoldoende inzicht ontstaat in het verloop van de geboden ondersteuning. Daarnaast is er veel vraag naar langdurige en complexe ondersteuning op het gebied van Thuisadministratie. De activiteit Thuisadministratie beperkt zich niet meer tot het slechts ordenen van de (financiële) administratie en het opstellen van een bestedingsplan en het bieden van begeleiding bij de uitvoering van het bestedingsplan. Dit kan kortdurend of langdurend zijn. Hierbij is één van de belangrijkste doelstellingen van Thuisadministratie dat hulpvragers na een jaar weer zélf hun administratie kunnen bijhouden. Met andere woorden: dat zij (cliënten) op den duur weer regie over het eigen leven hebben, een belangrijk humanistisch uitgangspunt. Met dit uitgangspunt komen de vrijwilligers van Humanitas in de praktijk echter wel eens in de knel. Door onze vrijwilligers wordt dan zo mogelijk incidenteel ondersteuning aangeboden. In afstemming met de gemeente wordt een oplossing gezocht voor de vraag naar meer structurele of duurzame ondersteuning.
Tenslotte spelen nieuwe ontwikkelingen in de markt die invloed hebben op de inhoud van het werk van Humanitas Thuisadministratie. Hierbij valt onder andere te denken aan de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), De Fraudewet, de Inkomensachteruitgang, de vergrijzing en de toenemende digitalisering. Deze ontwikkelingen stellen hoge eisen aan de deskundigheid van de vrijwilligers. In samenwerking met het NIBUD zal in 2013 dan hieraan dan ook veel aandacht worden besteed. Het beschikbaar stellen financiële middelen daarvoor vormen uiteraard een punt van bespreking met de gemeente. Hieraan zal het Bestuur van Humanitas Delft in 2013 zeker aandacht aan schenken. De missie van Humanitas Delft, haar projecten en haar vrijwilligers Humanitas komt op voor een samenleving waarin mensen actief vorm geven aan hun eigen leven en verantwoordelijkheid nemen voor het samenleven met elkaar. Deze humanistische uitgangspunten vertaalt Humanitas in diensten van-mens-totmens op de gebieden van welzijn, wonen en zorg. Graag verwijzen wij u naar onze Home site (Website Humanitasdelft.nl ) waar veel algemene informatie is te vinden. Haar projecten Vriendschappelijk Huisbezoek Steun bij Rouw en Verlies Maatjesproject Psychiatrie Ouderensociëten Home-Start Thuisadministratie & budgetbegeleiding Haar Vrijwilligers Hoewel bij Humanitas voor het overgrote deel vrijwilligers werkzaam zijn, kan de organisatie toch worden beschouwd als “werkgever”. De vrijwilliger wordt namelijk geacht in opdracht van de Vereniging Humanitas te werken. Om deze reden heeft Humanitas ten behoeve van haar vrijwilligers diverse verzekeringen afgesloten. Ook wordt veel aandacht besteed aan ondersteuning en begeleiding van de vrijwilligers. Het uitbreiden van de kennis en vaardigheden door middel van cursussen vormt hierbij een belangrijk onderdeel.In 2012 hebben wij een tweetal NIBUD -cursussen (voor beginners en gevorderden) georganiseerd om de kennis van al onze vrijwilligers te optimaliseren. Omdat financiële belemmeringen geen reden mogen zijn om niet aan (onbetaald) vrijwilligerswerk te kunnen deelnemen, biedt Humanitas haar vrijwilligers een onkostenvergoeding voor reis- en telefoonkosten. De kwaliteitseisen van Humanitas brengen met zich mee, dat aspirant-vrijwilligers o.a. een Verklaring Omtrent Gedrag moeten kunnen overleggen. 2. Humanitas Thuisadministratie Delft
Organisatie en werkwijze
De afdeling Delft omvat de Gemeente Delft en de Gemeente Pijnacker. Door een grote toeloop cliënten en vrijwilligers is de organisatie van Thuisadministratie in de afgelopen jaren aangepast. Naast de Algemeen coördinator Rieme Wouters, zijn er voor Delft en Pijnacker nog een drietal andere coördinatoren: Nico van der Valk en André Langendoen voor Delft en voor Pijnacker is dit Freek Verhulst.
Het aantal vrijwilligers nam in de periode van ons functioneren toe van 12 vrijwilligers bij de start naar 60 vrijwilligers nu waarvan 50 actief zijn. Het gezamenlijk kenmerk van de vrijwilligers die zich aanmelden is dat ze beschikken over een uitstekende kennis, ervaring en interesse in het doen van de financiële administratie van een huishouden. Als extra ondersteuning van het vrijwilligerswerk beschikken alle vrijwilligers vanaf de start van hun werkzaamheden over het (digitale) Handboek Thuisadministratie dat door een speciale redactie is samengesteld en steeds wordt geactualiseerd. Bij de start wordt de “nieuwe” vrijwilliger gecoacht door de coördinatoren. Met deze groep van enthousiaste vrijwilligers kon de toegenomen vraag naar ondersteuning zonder noemenswaardige wachtlijsten worden beantwoord. Het aantal cliënten dat gedurende 2012 in behandeling was genomen bedroeg 268. Het gemiddeld aantal ondersteunde klanten per vrijwilliger is 2 à 3. Alle aangemelde cliënten worden voor een intakegesprek thuis bezocht door in het meeste geval, de algemeen coördinator en de coördinatoren. Doel hiervan is inzicht te verkrijgen wat de aangemelde cliënt van ons verwacht, wat de cliënt zelf heeft gedaan, informatie geven over onze werkwijze waarna de cliënt wordt gekoppeld aan een vrijwilliger. Kenmerkend voor de werkwijze van Humanitas Thuisadministratie is dat de cliënten thuis worden bezocht, aan hun “keukentafel” er gezamenlijk wordt gewerkt aan de administratie, wekelijks en of -zoveel als nodig isbezoeken de vrijwilligers de cliënten, komen geleidelijk alle knelpunten naar voren en ontstaat er een vertrouwensband waarin gezamenlijk aan oplossingen gewerkt wordt. Deze vertrouwensband is van absolute meerwaarde gebleken. De klanten nemen hun „‟coach‟‟ in vertrouwen en zijn daardoor bereid stappen te ondernemen die anders niet zou worden gedaan.
Financiering
De kostenkant wordt gevormd door de: Declaraties vrijwilligers Deskundigheidsbevordering van de vrijwilligers Maandelijkse bijeenkomsten vrijwilligers Jaarlijkse feestelijke bijeenkomst / nieuwjaarsbijeenkomst Incidentele kosten De Batenkant bestaat uit de Subsidie woningbouwcorporaties (wordt jaarlijks overeengekomen) Subsidie gemeente delft (wordt jaarlijks overeengekomen) Incidentele giften (zoals een eenmalige bijdrage van € 1000,00 van een vrijwilliger van de Thuisadministratie via haar werkgever Nat. Nederlanden) Met het Bestuur en de Penningmeester zal voor 2013 bekeken moeten worden hoe wij financieel quitte kunnen draaien en hierbij is een financiële ondersteuning door mede belanghebbende organisaties of fondsen onontbeerlijk.
Deskundigheid
Naast begeleiding door de coördinatoren zijn nemen de vrijwilligers ook deel aan de Thuisadministratie Trainingen van Humanitas. Om kosten te besparen is dit in samenwerking met diverse andere Humanitas afdelingen gebeurd. Voorts hebben diverse vrijwilligers met succes het Diploma Schuldhulpverlener behaald of zijn hier nog studerend voor.
In de maandelijkse vrijwilligersbijeenkomsten in de Humanitasruimte op de Beethovenlaan 134 te Delft zijn diverse sprekers/specialisten geweest. Omdat wij steeds vaker te maken krijgen met uiteenlopende problematiek zijn er diverse instanties geweest om hun werkwijze komen toelichten. Dit waren o.a. Stichting Doel, een budgetbeheerder, een bewindvoerder e.d.. In 2013 gaan we hiermee door gezien het grote aantal veranderingen in het landelijk beleid ( toepassing fraudewet, enz…….). In deze bijeenkomsten wordt regelmatig stilgestaan en gediscussieerd over de “grenzen” van onze dienstverlening. Ofwel wat doet een vrijwilliger wel en wat doet hij/zij niet. Een enkele maal wordt het middel rollenspel hiervoor gebruikt. Belangrijk is dat onze doelstelling voorop blijft staan en de vrijwilliger met inachtneming van onze spelregels naar bevinden kan en mag handelen. De redactiecommissie bestaande uit Jan Verhaar en André Langendoen hebben het Handboek Thuisadministratie inmiddels gedigitaliseerd en geplaatst op het Intranet, wat bereikbaar is voor de vrijwilligers van de Thuisadministratie. Sinds april 2011 wordt er maandelijks een Nieuwsbrief Thuisadministratie geproduceerd die beschikbaar is die voor alle vrijwilligers en aan enkele medewerkers van de Gemeente Delft en Pijnacker wordt toegezonden.
Cijfermatige verantwoording
Humanitas Delft 2012 Aantal Tot Aanmeldingen
146
Intakegesprekken
146
Aantal in behandeling zijn de Klanten in 2012
268
in de Wacht 31-12-2012
8
Afwijzingen na intake
0
Doorverwijzingen
0
Intrekkingen
0
Lopende trajecten 2011
164
Aantal vrijwilligers
58
Actieve vrijwilligers
50
Herkomst cliënten 2011 Aantal Vrouwen
78
Mannen
68
Totaal
146
Financiële Winkel
27
overig
6
Maatschappelijke organisatie
47
HUMANITAS
29
Woningbouw
7
ISR
4
GGZ
17
Buren/Kenissen
1
Diva Delft
3
Sociaal .nl
5
Totaal
146
Vanaf 1 januari 2012 t/31-12-2012 zijn door Thuisadministratie vrijwilligers 268 deelnemers ondersteund. In 2012 ontvingen we 29 zelfstandige aanvragen van deelnemers.
Praktijk en aanbevelingen.
Praktijk Humanitas Thuisadministratie. Humanitas krijgt klanten verwezen van diverse instanties zoals woningbouwverenigingen, Maatschappelijk Werk, GGZ, Financiële Winkel e.d. Kenmerkend voor het soort klanten is dat de problematiek groot is. Dit komt voor een groot deel het gevolg van het feit dat de Financiële Winkel volgens haar gehanteerde klantprofielen de eenvoudige klanten zelf doet en de klanten waar een probleem mee is doorverwijst naar haar ketenpartners. Als een gevolg daarvan is er bij de klanten/gezinnen die o.a naar Humanitas Thuisadministratie worden doorverwezen vaak sprake van multi-problematiek en als wij daar aan de slag gaan komen er vaak nog meer zaken naar voren. Ons uitgangspunt is dat de vrijwilliger in de periode van ondersteuning de klant zover hebben geïnstrueerd dat zij het verder weer alleen kunnen. Als dit niet mogelijk is wordt een duurzame oplossing gezocht. Een groot voordeel de werkwijze van Humanitas Thuisadministratie is dat de vrijwilligers regelmatig bij de klant thuis komen en dus heel goed op de hoogte zijn van de situatie van een klant. Het komt dan ook regelmatig voor dat wij constateren dat er door de Gemeente beslissingen genomen worden die ter discussie zouden staan indien de specifieke situatie bij de hulpvrager/het gezin beter bij de gemeente in beeld zou zijn geweest.
Onze 60 vrijwilligers zijn zeer gemotiveerd om zoveel mogelijk Delftse burgers te ondersteunen in hun moeilijke tijd! Budgetbeheer. Wij hebben een aantal klanten met schulden die automatisch naar budgetbeheer worden doorgestuurd. Wij vinden dat dit automatisme van doorverwijzen vervangen moet worden door onafhankelijke criteria te formuleren gebaseerd op die van het NIBUD. De gemeente heeft de taak als regisseur strenger toe te zien op de kwaliteit van de budgetbeheerders en daar ook op te sturen. Vanuit haar regisseursverantwoordelijk dient de gemeente ook afspraken te maken over een uniforme werkwijze. Humanitas Thuisadministratie wordt nu regelmatig bij gezinnen thuis die soms al jaren in budgetbeheer zitten en waar de fin. administratie van geen kanten klopt en er zelfs weer sprake is van schulden. Ook wordt Humanitas Thuisadministratie regelmatig gevraagd om de administratie op orde te brengen bij een klant die vervolgens budgetbeheer ingaat en de budgetbeheerder door de gemeente wordt betaald om de administratie op orde te houden. De gemeente betaalt als opdrachtgever genoeg om eisen te stellen aan de kwaliteit die nodig is. Fraudewet. Als voorbeeld een gezin in een moeilijke wijk met drie kinderen waarvan twee in de pubertijd. De moeder heeft haar handen vol om dit gezin zo goed mogelijk te begeleiden. Omdat er sprake is van huiselijk geweld (te controleren)heeft zij tijdelijk iemand in huis genomen om haar te beschermen. Dit heeft zij zelf gemeld, echter een paar weken te laat. De conclusie van de gemeente is dat er geen duidelijkheid was over haar woonsituatie en zij nu moet 3000 euro terug moet betalen van een bijstandsuitkering van 900 euro. Als zij haar vaste lasten heeft betaald zijn er nog een paar tientjes over. Daar is zelfs met behulp van de Voedselbank niet van te leven. Resultaat:grotere schulden ! Onze aanbevelingen: Maak onderscheid tussen nalatigheid en fraude //Maak ruim gebruik van de mogelijkheden van Verminderde Verwijtbaarheid. En geef aan burgers beter de gelegenheid om te reageren. Maak bij het realiseren van deze aanbevelingen gebruik van de rol die vrijwilligersorganisaties hierbij kunnen spelen. Zij zijn immers precies op de hoogte van de situatie. Financiële Winkel. Onlangs kwamen we bij een klant die zich enige maanden ervoor bij de Financiele Winkel had aangemeld omdat hij een kleine 8000 euro aan schulden had inclusief CJIB boetes. Na een adviesgesprek: Los eerst zelf je boetes op) is deze klant “weggestuurd” en werd deze klant -via omwegen- naar Humanitas Thuisadministratie doorverwezen. Onze indruk is dat bij de Fin.Win de regels en procedures belangrijker lijken te zijn dan de hulpverlening aan de burger zelf. Deze werkwijze verdient een kritische beoordeling als we bedenken dat van de 900 mensen die zich melden bij de Fin.Win. er bijna 500 een adviesgesprek krijgen. De meeste van deze mensen komen later weer terug als de problemen alleen maar groter geworden zijn.
Humanitas Thuisadminstratie vindt dat de Gemeente ook regie moet voeren op deze groep van moeilijke gevallen.
Publiciteit en Externe contacten
We hebben onze medewerking verleend aan krantenartikelen die verschenen in Algemeen Dagblad en De Delftse Post. Enkele vrijwilligers bestaande uit bestuursleden, coördinatoren en hulpverleners hebben de Thuisadministratie bij het publiek in Delft weer onder de aandacht gebracht op allerlei informatiedagen. Ook is er informatie verstrekt op de bijeenkomst (en) van Het Pact van de Armoede. Vrijwilligers van Humanitas verlenen structureel hun medewerking aan de Workshops Administratief die georganiseerd worden door de Fin.Win. Ook nemen wij deel aan de werkgroep die de opdracht heeft de gemeente te adviseren m.b.t. een sluitend netwerk van hulp bij thuisadministratie en daarnaast een duidelijk inzicht te geven in de huidige situatie en recente ontwikkelingen op het gebied van Thuisadministratie. Deze werkgroepThuisadministratie is samengesteld uit de volgende organisaties: Diva Delft, Startpunt wonen zorg welzijn, ISOFA, Careyn Thuisbegeleiding, Financiële Winkel, Humanitas Thuisadministratie en Budgetbegeleiding en de Gemeente Delft
Nieuwe uitdaging voor 2013
Wij verlenen onze medewerking aan het beleidsoverleg van de gemeente Delft waar o.a. ook de Financiële Winkel, Stoed, Budget Advies Team, Acebeheer, 3D, DIVA Delft,Humanitas Thuisadministratie en Isofa zijn vertegenwoordigd We ondersteunen de aanpak van Innovatie Sociaal Domein vanwege het belang van een wijkgerichte aanpak waarbij een laagdrempelige ondersteuning ook door vrijwilligers kan worden gegeven. Ook kan op deze wijze een belangrijke preventieve activiteit ontwikkeld worden. Zwaartepunten liggen ons inziens bij het in kaart brengen van het type hulpvragers en de samenwerking binnen de horizontale en verticale verbanden tussen de verschillende organisaties en de positie van de Gemeente hierin. Zelfredzaamheid is het toverwoord dat met als doel dat de burger het op den duur weer zelf kan en moet doen. De samenwerking met de ketenpartners zoals Financiële Winkel, Budgetbeheerorganisaties, Woningbouwcorporaties,Werkgever: Combiwerk, Kwadraad, Perspektief, Doel, GGZ Delfland, St.MEE, en ISOFA hangt nu nog als los zand aan elkaar en zal onder regie van de Gemeente beter op elkaar afgestemd gaan worden. Jaarverslag 2012 Humanitas Thuisadministratie Delft
