humanitas Jaarverslag

humanitas

2009

Jaarverslag

boventekst Humanitas in 2009

Humanitas in 2009

Humanitas samengevat Dit is Humanitas

Humanitas is de Nederlandse vereniging voor maat-

schappelijke dienstverlening en samenlevingsopbouw.

De ruim 10.000 vrijwilligers van Humanitas zetten zich in voor een samenleving waarin mensen actief vorm geven aan hun eigen leven en verantwoordelijkheid nemen voor het samenleven met elkaar.

In ons dagelijks werk staan vier ‘Humanitas-waarden’

doelstelling van de activiteit.

verschillende activiteiten en projecten op het gebied van

Elk kind telt

Kindervakantieweken, vakantie vieren bij een gastgezin, Home-Start, doorstart, maatjescontact, logeeropvang van kinderen met ADHD of autisme, voorleesactiviteiten, Begeleide OmgangsRegeling en speelgoeden Sinterklaasacties Aantal activiteiten: 174 Aantal deelnemers: 8.918 Aantal vrijwilligers: 2.997

Vallen en opstaan

Thuisadministratie, armoedebestrijding en steun aan asielzoekers/vluchtelingen, slachtoffers van mensenhandel (Bonded Labour in Nederland), (ex-)gedetineerden (Delinkwentie & Samenleving), (ex-) gedetineerde moeders (Gezin in balans) en dak- en thuislozen Aantal activiteiten: 101 Aantal deelnemers: 7.752 Aantal vrijwilligers: 2.100

Paul Lensen

schalig (maatjescontacten, huisbezoek) en persoonlijk (van mens tot mens), en wordt lokaal georganiseerd.

De vereniging Humanitas biedt activerende ondersteuning aan ongeveer 36.500 mensen.

Alleen en samen

Doorbreken isolement met vriendschappelijk huisbezoek, (taal)maatjes, vriendendiensten, ontmoetingsplaatsen voor verstandelijk gehandicapten, (ex-)psychiatrische patiënten en jong dementerenden, ondersteuning aan transseksuelen en genderdysforen en hun naasten (Transvisie), en het Chatproject Aantal activiteiten: 118 Aantal deelnemers: 7.887 Aantal vrijwilligers: 2.129

Oud en redzaam

Directeur Bedrijfsvoering

Vriendschappelijk en activerend huisbezoek, ouderensoos, gespreksgroepen, buurtkamers, telefooncirkels, klussen-, boodschappen- en hulpdiensten, begeleid wonen, levensloopbestendig wonen en steunpunten mantelzorg Aantal activiteiten: 67 Aantal deelnemers: 7.378 Aantal vrijwilligers: 1.257

Verwerken en verder

Steun bij verlies, lotgenotengroepen volwassenen en kinderen/jongeren, verlaat verdriet, vrijwillige terminale/palliatieve thuiszorg, hospices, gasthuizen, Praten over de dood en steun bij echtscheiding Aantal activiteiten: 82 Aantal deelnemers: 1.886 Aantal vrijwilligers: 831

District Noord

District Oost

District Noordwest

District Zuidwest

District Zuid

25 afdelingen 212 activiteiten 3.412 vrijwilligers 132 bestuurlijke vrijwilligers 13.679 deelnemers 4.611 leden 30 fte 41 beroepskrachten Totale kosten: f 2.598.454




11 afdelingen 52 activiteiten 805 vrijwilligers 46 bestuurlijke vrijwilligers 5.910 deelnemers 712 leden 21 fte 31 beroepskrachten Totale kosten: f 1.766.978

Manager: Hanneke Jagersma

Manager: Esther Kopmels

Manager: Annelies Boode

Manager: Susanna Kos

Manager: Peter Koppens

Totalen 2009

Programmalijnen (inclusief de 46 verenigingsopbouwactiviteiten) Aantal activiteiten: 588 Aantal deelnemers: 36.533 Aantal vrijwilligers: 10.304, onder wie circa 480 bestuurlijke vrijwilligers

Doelmatigheidsverhoudingen Totale baten

Totaal besteed aan programmalijnen

Totaal besteed aan programmalijnen in % van de totale baten Totale baten uit fondsenwerving Totale kosten fondsenwerving

Totale kosten fondsenwerving in % van de totale baten

€ 18.235.378 € 11.370.003 62,35%

€ 1.538.301 € 234.322 15,23%

Peildatum gegevens: 31 december 2009

3 jaarverslag humanitas 2009

jaarverslag humanitas 2009

mogelijk en bieden ondersteuning op maat binnen de

Activiteiten en kerngetallen De activiteiten van Humanitas zijn ondergebracht in vijf programmalijnen.

Lodewijk de Waal

(inclusief landelijke projecten) 6 landelijke projecten 505 vrijwilligers 9 bestuurlijke vrijwilligers 4.672 deelnemers 21 leden 76 fte 102 beroepskrachten Totale kosten: f 8.045.105

Vraaggericht aanbod. Onze vrijwilligers helpen zo snel

welzijn, wonen en zorg. De dienstverlening is veelal klein-

anderen.

Landelijk Bureau

zien te geven.

Gelijkwaardigheid. Onze vrijwilligers staan niet boven de

alleen verantwoordelijk voor jezelf, maar ook voor

Algemeen Directeur

doen op onze diensten, moeten hun leven weer zelf vorm

Deze Humanitas-waarden vertalen wij in bijna 600

Verantwoordelijkheid. In een samenleving ben je niet

2

Zelfbeschikking. Zoveel mogelijk mensen die een beroep

centraal, die zijn ontleend aan het humanisme. Deze zijn:

hulpvrager, maar naast hem.

Vereniging Humanitas

Humanitas in 2009

Voorwoord

Inhoud

Het Humanitas-effect

Humanitas werkt aan een hoopvolle toekomst. Een toekomst waarin de maatschappij een plek biedt aan iedereen, waarin mensen de ruimte en mogelijkheden krijgen om hun eigen leven goed te leiden en een toekomst waarin iedereen meedoet. Met het meerjarenbeleidskader ‘Vrijwilligerswerk doet ertoe’ als kompas hebben we het afgelopen jaar de weg voortgezet naar die nieuwe toekomst. In 2009 deed de noodzaak tot bezuinigen zich voelen. Afdelingen, districten en het Landelijk Bureau hebben gezamenlijk de moedige keuze gemaakt om zichzelf forse besparingen op te leggen die de komende jaren zullen worden doorgevoerd. De politieke toekomst is ongewis. Op welke uitgaven de overheid zal bezuinigen, is nog niet duidelijk. In dit huidige klimaat is het nog belangrijker dat we de effecten van ons handelen onderzoeken, zodat we kunnen aantonen dat we op de goede weg zijn. Dit valt niet mee, maar we doen ons best, zoals u kunt lezen.

6

Programmalijn Vallen en opstaan

8

Programmalijn Alleen en samen

11

Programmalijn Oud en redzaam

14

Programmalijn Verwerken en verder 15 Nationale Postcode Loterij

16

Vrijwilligersbeleid en deskundigheidsbevordering

18

Humanitas in 2010 en verder

21

Communicatie en fondsenwerving

22

Samenwerkingsverbanden

24

Personeel en organisatie

27

Verantwoordingsverklaring

28

Bestuursverslag

31

Samengevoegde jaarrekening

35

Overzicht afdelingen en districten

54

Ook met betrekking tot transparantie (wat doen we met welke gelden?) en ‘goed bestuur’ (wie gaat waarover?) worden – terecht – eisen aan Humanitas gesteld. Hier hebben we in 2009 hard aan gewerkt; een belangrijke reden waarom bijvoorbeeld dit jaarverslag aanzienlijk dikker is dan u van ons gewend bent.

5

Het jaarverslag getuigt van het vele en goede werk dat Humanitas ook dit jaar weer heeft verricht. Ik hoop dat u het met plezier zult lezen en na afloop zult zeggen: ‘De hoopvolle toekomst waar Humanitas aan werkt, daar doe ik aan mee!’.

Humanitas wordt gesteund door:

Laura Bouwmeester

Voorzitter hoofdbestuur Humanitas

Leeswijzer

In dit jaarverslag blikken we allereerst terug op de doelstellingen die de vereniging in 2009 heeft gerealiseerd met haar vrijwilligersactiviteiten.

Hoe Humanitas omgaat met haar belanghebbenden leest u in de hoofdstukken over communicatie, fondsenwerving, samenwerkingsverbanden en personeel en organisatie.

Per programmalijn komen de afdelingsactiviteiten aan bod en vervolgens, als die er zijn, de landelijke projecten. Dat zijn activiteiten die losstaan van het afdelingsvrijwilligerswerk, voor hun eigen financiering zorgen en met eigen vrijwilligers werken.

We sluiten het inhoudelijke deel van het jaarverslag af met de verantwoordingsverklaring en het bestuursverslag, waarin het hoofdbestuur verantwoording aflegt over de inrichting en de wijze van besturen, het beleid en de gevaren financiële koers.

Dit jaar is in het jaarverslag voor het eerst ook de jaarrekening opgenomen. Hierin maakt Humanitas inzichtelijk hoe haar financieel beleid bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen van het vrijwilligerswerk. Voor een compleet overzicht van alle activiteiten verwijzen we u naar de jaarverslagen en -rekeningen van de afdelingen en districten, en naar onze website: www.humanitas.nl. Daar is ook de tekst van dit jaarverslag te lezen.

Colofon Tekst: vereniging Humanitas, Jan van de Staaij (tekstcorrecties) Productie: afdeling Communicatie Landelijk Bureau, Els Meijers Vormgeving: Artgrafica, Illustraties: Artgrafica & Istock Amsterdam Druk: Drukkerij De Raat & De Vries, Amsterdam



4

Programmalijn Elk kind telt

Programmalijnen

Programmalijnen

Elk kind telt

De activiteiten van deze programmalijn richten zich op het versterken van de zelfredzaamheid van ouders en kinderen. Dit doen Humanitas-vrijwilligers door extra aandacht te geven aan ouders en kinderen die dit nodig hebben, opdat zwaardere opvoedingsproblemen worden voorkomen.

Home-Start

Vrijwilligers van Home-Start bieden praktische ondersteuning en vriendschap aan ouders met ten minste één kind van zes jaar of jonger. Het programma wordt aangeboden door Humanitas en partnerorganisaties in het jeugdwelzijnswerk en de jeugdgezondheidszorg. Van alle aanbieders is Humanitas de enige vrijwilligersorganisatie. Via Home-Start maakt Humanitas deel uit van het netwerk van hulpverleners en ondersteuners dat is aangesloten bij de lokale Centra voor Jeugd en Gezin.

In 2009 was in 49 Home-Start-projecten de coördinatie in handen van Humanitas. Tien Home-Start-projecten van partnerorganisaties werden door Humanitas ondersteund. Hiermee werd de doelstelling voor 2009 (minimaal 50 projecten) gehaald. In 2009 heeft Humanitas de kwaliteit van de ondersteuning op peil gehouden met training van vrijwilligers, intervisie en evaluatie. De projecten werden grotendeels gefinancierd door gemeenten en provincies, en in mindere mate door Humanitas met een bijdrage uit het Fonds Stimulering Activiteiten.

Een nieuwe activiteit binnen de programmalijn Elk kind telt is doorstart. Doorstart is een preventieprogramma voor gezinnen met minimaal één kind tussen de zes en veertien jaar die behoefte hebben aan ondersteuning. Ervaren vrijwilligers ondersteunen ouders in de thuissituatie om te voorkomen dat alledaagse problemen uitgroeien tot ernstige problemen. Omdat ouders en verwijzende instanties aangaven behoefte te hebben aan opvoedingsondersteuning voor gezinnen met kinderen van zes jaar en ouder, startte Humanitas in 2007 samen met de gemeente een proefproject in Eindhoven. In juni 2009 bleek uit een evaluatie onder ouders en verwijzers dat het doorstart-programma gezinnen biedt wat zij nodig hebben: een vrijwilliger die vertrouwen biedt, vriendschap, emotionele steun, een luisterend oor en – als dat nodig mocht zijn – praktische hulp. Daarom heeft de gemeente Eindhoven ook voor 2010 financiering toegezegd. Humanitas wilde nog vóór het eind van het jaar drie doorstart-projecten in uitvoering hebben. Dit is gelukt: ook in ’s-Hertogenbosch, Spijkenisse (in samenwerking met Stichting Humanitas) en Wageningen (samen met Stichting Welvada) zijn projecten in ontwikkeling. Humanitas heeft de naam Humanitas doorstart gedeponeerd bij het merkenbureau van de Benelux, waarmee de vereniging de rechten heeft verkregen om het project onder deze naam in Nederland uit te voeren. In 2009 is de doorstart-methodiek vastgelegd in een handboek en is een training ontwikkeld. Eind 2009 heeft het programmalijnteam het expertisecentrum doorstart opgericht, met daarin deskundigen op het gebied van ontwikkeling, groei, ondersteuning en kwaliteitsbewaking. Districten verlenen hierbij ondersteuning. Op uitnodiging van ZonMw, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, heeft Humanitas een subsidieverzoek ingediend. Dit is gehono-

reerd in november. Met de toegezegde f 50.000 kan doorstart haar groeiambities sneller verwezenlijken dan gepland. Vóór het einde van 2010 wil Humanitas tien doorstart-projecten hebben gerealiseerd, verspreid over de vijf districten. Onder de programmalijn Elk kind telt vallen activiteiten als: kindervakantie weken, vakantie vieren bij een gastgezin, Home-Start, doorstart, maatjescontact, logeeropvang van kinderen met ADHD of autisme, voorleesactiviteiten, Begeleide OmgangsRegeling en speelgoeden Sinterklaasacties.

Ook heeft Humanitas een aanvraag ingediend bij het Nederlands Jeugd Instituut om te worden opgenomen in de databank Effectieve Interventies. Omdat een wetenschappelijke onderbouwing van de methodiek nog ontbreekt, is de aanvraag afgewezen. In 2010 zal het programmalijnteam de onderbouwing verder uitwerken. Een erkenning als effectieve interventie heeft als voordeel dat gemeenten eerder bereid zijn tot financiering. Bovendien geeft het aanvraagtraject een extra impuls om zorgvuldig naar de methodiek te kijken en het programma tot in detail te beschrijven.

Kindervakantieweken

De kindervakantieweken behoren tot de langstlopende activiteiten van Humanitas. Ze zijn bedoeld voor kinderen die om medische, sociale en/of financiële redenen niet op vakantie kunnen gaan. Zij worden aangemeld door het maatschappelijk werk, de GGD, Bureau Jeugdzorg en andere (jeugd)hulpverleningsinstanties. Vanwege haar professionele aanpak van de kindervakantieweken is Humanitas in alle vijf districten in het bezit van het VakantieKeurmerk van Jantje Beton, medefinancier van de kindervakantieweken. Het keurmerk staat voor een aantal belangrijke kwaliteitscriteria, zoals een goede opleiding van de vrijwilligers, een juiste samenstelling van de groepen kinderen en een leuk en

afwisselend activiteitenprogramma. Ook voeding, huisvesting, hygiëne, vervoer, veiligheid, persoonlijke aandacht en bescherming van persoonsgegevens zijn goed geregeld. Om aan de criteria te kunnen blijven voldoen, heeft Humanitas ook in 2009 veel aandacht besteed aan kwaliteit. Zo is er een training tot stand gekomen voor vrijwilligers die de intake doen. Er worden namelijk steeds vaker kinderen aangemeld met psychosociale problemen. Vrijwilligers moeten in staat zijn te beoordelen of het verantwoord is dat deze kinderen meegaan. In 2009 gingen 1.454 kinderen met Humanitas mee op vakantie. Dat zijn er minder dan de beoogde 1.600. Veel afdelingen merken dat de vraag naar de kindervakantieweken van Humanitas afneemt, omdat ook andere organisaties soortgelijke vakanties zijn gaan aanbieden. Ook wordt voor veel afdelingen de financiële draaglast te zwaar: een kindervakantieweek kost per kind € 250 tot € 500, terwijl het vinden van financiering steeds meer moeite kost. Dit was een van de redenen waarom afdeling Haagland, garant voor zo’n 100 kinderen, in 2009 besloot de activiteit niet langer uit te voeren. Andere afdelingen zullen het organiseren van de kindervakantieweek in 2010 heroverwegen, mede omdat Jantje Beton met ingang van 2010 geen financiële bijdrage meer zal leveren aan landelijke vakantiekampen.

Voorleesactiviteiten

In district Noord helpen vrijwilligers van Humanitas bij het bestrijden van taalachterstand bij kinderen door hun voor te lezen. Dit zijn vooral kinderen met een niet-Nederlandse achtergrond. Eind 2009 organiseerden acht afdelingen deze activiteit; drie meer dan beoogd. In 2009 wilde Humanitas deze activiteit ook in andere districten gaan uitvoeren. Dit is nog niet gebeurd. Het programmalijnteam wil eerst laten onderzoeken of er behoefte is, want ook andere organisaties hebben voorleesactiviteiten, vaak in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Begeleide OmgangsRegeling

Een relatief nieuwe activiteit binnen de programmalijn Elk kind telt is BOR, Begeleide OmgangsRegeling voor gescheiden ouders en hun kinderen. Deze activiteit, die haar oorsprong heeft in district Noord, wordt tegenwoordig ook uitgevoerd in Twente. Uit onderzoek in Twente werd duidelijk dat BOR een uitstekende oplossing biedt waar het gaat om de problematiek rond echtscheidingen en omgangsregelingen. Humanitas zorgt er met behulp van vrijwilligers voor dat gescheiden ouders met elkaar tot hanteerbare afspraken komen over een omgangsregeling met hun kinderen. Humanitas streefde naar het realiseren van minimaal vijf activiteiten, verspreid over de districten. Eind 2009 waren activiteiten in voorbereiding en uitvoering in Twente, Flevoland en Arnhem en omstreken. Ook zouden een methodiek, Handreiking en training voor de activiteit worden ontwikkeld. De methodiek en training zijn nog niet gereed. Wel maakt een projectgroep met daarin consulenten Maatschappelijke Activering (MA-consulenten) uit de districten die BOR (willen) uitvoeren plannen voor harmonisering van de activiteiten en groei. Dit is mogelijk dankzij een subsidie van € 275.000 die Humanitas in 2009 voor dit doel ontving van ZonMw.

Maatjescontact voor jongeren

In 2009 telde Humanitas veertien maatjesactiviteiten voor jongeren, variërend van (studie)maatjesactiviteiten voor studenten

Programmalijn in cijfers Aantal vrijwilligers: Aantal deelnemers: Aantal activiteiten: Budget:

en scholieren tot vriendschappelijk contact voor jonge moeders en (potentiële) slachtoffers van loverboys. Dat waren er vier meer dan de beoogde tien voor 2009. Toch verloopt het ontwikkelen van nieuwe maatjesactiviteiten moeizaam. Veel activiteiten worden alweer snel beëindigd, vaak omdat er in de regio veel andere organisaties soortgelijke activiteiten bieden. Niet alle organisaties werken echter volgens een methodiek – iets waar de maatjes-activiteiten van Humanitas zich juist door onderscheiden. In 2009 heeft Humanitas op basis van praktijkervaringen verder gewerkt aan het ontwikkelen en harmoniseren van maatjesactiviteiten voor jongeren. De training voor vrijwilligers van maatjesactiviteiten die voor 2009 op de rol stond, is er (nog) niet gekomen.

Protocol signalering kindermishandeling

In 2009 heeft Humanitas het Protocol signalering kindermishandeling geactualiseerd. Dit protocol is bedoeld voor beroepskrachten en vrijwilligers die met minderjarige kinderen werken. Het beschrijft hoe zij alerter kunnen zijn op kindermisbruik en hoe zij moeten handelen als zij misbruik vermoeden.. Kindermishandeling is een beladen onderwerp. Vrijwilligers en beroepskrachten bellen regelmatig met de aandachtsfunctionaris Kindermishandeling van Humanitas om hun verhaal kwijt te kunnen. Uit deze gesprekken blijkt dat het protocol goed wordt gevolgd. <

Resultaten in 2008

Resultaten in 2009

Ambities voor 2010

8.709

8.918

10.780

d 3.957.520 *

d 5.795.132

2.844 151

d 4.032.608*

2.997

174

2.958

191

*inclusief bijdrage Landelijk Steunpunt Home-Start De cijfers geven een enigszins vertekend beeld doordat in 2009 de verdeling van de activiteiten over de programmalijnen is gewijzigd.



6

In 1994 stond Humanitas samen met het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn en de Limburgse welzijnsorganisatie Symbiose aan de wieg van Home-Start in Nederland. In de afgelopen vijftien jaar heeft het project zich gestaag uitgebreid en hebben zich steeds meer partnerorganisaties bij de uitvoering aangesloten. In 1998 richtte Humanitas het Landelijk Steunpunt Home-Start op, de werkorganisatie achter alle lokale projecten. Dit steunpunt is per 1 mei 2009 ondergebracht in een zelfstandige stichting. De onafhankelijke en juridisch goede basis die hiermee is gecreëerd, helpt de methodiek, werkwijze en kwaliteit van het Home-Start-programma beter te waarborgen. Humanitas blijft bij de stichting bestuurlijk betrokken.

Humanitas doorstart

Programmalijnen

Programmalijnen

Vallen en opstaan

De activiteiten binnen deze programmalijn richten zich op de opvang en ondersteuning van mensen die tijdelijk niet in hun primaire bestaansmogelijkheden kunnen voorzien.

Thuisadministratie

Steeds meer afdelingen bieden ondersteuning aan mensen die niet (meer) zelfstandig hun financiële administratie kunnen voeren. De groei van deze activiteit geeft de maatschappelijke urgentie aan. In 2009 boden 67 afdelingen Thuisadministratie aan. In 2009 heeft Humanitas veel aandacht besteed aan verdere uitbouw en harmonisatie van het sterk groeiende aanbod van Thuisadministratie. De manier waarop de activiteit is georganiseerd en binnen welke samenwerkingsverbanden, verschilt nogal per afdeling.

In 2009 heeft Humanitas ook veel aandacht besteed aan kwaliteitsverbetering en productontwikkeling. Zo is de bestaande Handreiking Thuisadministratie geactualiseerd en een bijbehorende basiscursus voor vrijwilligers ontwikkeld. Dankzij het Nibud en CentiQ, een samenwerkingsverband van ruim veertig partijen in de financiële sector, de overheid, consumentenorganisaties en de wetenschap, kregen de vrijwilligers in 2009 gratis materialen tot hun beschikking, onder andere overzichtsmappen voor de administratie van de deelnemers.

Tegengaan van armoede

Vooruitlopend op het Europees jaar van de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting 2010 organiseerde Humanitas in november samen met de FNV de werkconferentie Werken aan armoede.

Ook trof Humanitas voorbereidingen voor een Masterclass, te houden in februari 2010, over het onderwerp Kinderen in armoede.

Ondersteuning (ex-)gedetineerden

Vóór het einde van het verslagjaar wilde Humanitas minimaal zestien activiteiten hebben gerealiseerd voor gedetineerden (bezoekgroepen) en ex-gedetineerden (ondersteuning bij re-integratie). Deze doelstelling werd gehaald: het aantal bezoekgroepen kwam op vijftien, en in Amsterdam, Breda en Den Haag bood Humanitas begeleiding aan ex-gedeti-neerden. De bezoekgroepen zijn actief in verschillende penitentiaire inrichtingen, veelal in samenwerking met de humanistische geestelijke verzorging, detentiecentra en jeugdinrichtingen. De vrijwilligers leggen de bezoeken individueel of in groepsverband af. In 2009 heeft de toenmalige staatssecretaris van Justitie het initiatief genomen voor een nieuw beleidskader vrijwilligerswerk rond detentie, dat medio 2010 moet zijn afgerond. Aanleiding hiervoor waren onder andere signalen uit het veld dat dit vrijwilligerswerk te maken krijgt met (formele) obstakels in de toegang tot de inrichtingen, onduidelijk beleid als gevolg van personele wisselingen op het ministerie en onduidelijkheid over de financiering van het werk. Op uitnodiging van het ministerie van Justitie levert Humanitas met drie andere grote vrijwilligersorganisaties een bijdrage aan het nieuwe beleidskader.

Samenwerking met Humanitas Onder Dak Groep

Humanitas en Humanitas Onder Dak Groep, de landelijke stichting voor maatschappelijke opvang, werkten in 2009 aan een beleidsdocument aan de hand waarvan afdelingen kunnen bepalen in welke gevallen het zinvol kan zijn Humanitas Onder Dak in te schakelen als zij in hun werkgebied dak- en thuislozenproblematiek signaleren. Daarbij gaat het met name om het herkennen van signalen die wijzen op een behoefte aan specifieke vormen van dak- en thuislozenopvang en vrouwenopvang en om informatie die Humanitas Onder Dak moet hebben om te kunnen bepalen of haar inbreng nodig of gewenst is.

Gezin in balans Landelijk project

Gezin in balans biedt opvoedingsondersteuning en gezinsbegeleiding aan (ex-) gedetineerde moeders en hun kinderen. Vrijwilligers en beroepskrachten bieden begeleiding, training en praktische ondersteuning, met als doel een goede terugkeer binnen het gezin en in de samenleving te bevorderen. Een succesvolle re-integratie van de moeder helpt maatschappelijke uitval van haar kinderen te voorkomen. Van de 3.000 vrouwen die jaarlijks vastzitten, heeft 50 tot 70% één of meer kinderen. In 2009 bereikten de 190 vrijwilligers van Gezin in balans 431 moeders (bijna 25% meer dan in 2008) en 869 minderjarige kinderen.

Ondersteuning tijdens detentie

Gezin in balans biedt ondersteuning in de vijf penitentiaire inrichtingen (PI) in Nederland waar vrouwen verblijven. Het ministerie van Justitie financiert deze ondersteuning. De samenwerking met deze PI’s verloopt over het algemeen goed. In 2009 voerden de vrijwilligers in totaal 704 trajecten uit, variërend van het voorbereiden en begeleiden van het bezoek van kinderen aan hun moeder en moedermaatjescontact met moeders, tot een training waarin moeders (weer) leren communiceren met hun kinderen.

Uit de tevredenheidmetingen onder de deelnemers blijkt dat de doelstellingen worden gehaald. Het contact tussen moeder en kind(eren) wordt hersteld, hun communicatie verbetert, de moeders maken zich minder zorgen om hun gezin en weten beter hoe zij het onderwerp detentie bij hun kinderen bespreekbaar kunnen maken. Ook het personeel van de PI’s ziet een verbetering.

Ondersteuning bij re-integratie

Gezin in balans heeft met twaalf grote gemeenten afspraken gemaakt over het uitvoeren van nazorgtrajecten. In 2009 hielpen de zogenaamde ‘moedermaatjes’ 202 ex-gedetineerde moeders bij het vinden van oplossingen voor problemen die ook van invloed zijn op hun kinderen en bij het vormgeven van hun rol als moeder in het gezin. Ze hebben vaak te maken met een groot aantal hulpverleners en instanties, omdat er diverse problemen spelen binnen de gezinnen. De coördinatoren van Gezin in balans leggen contacten met de diverse hulpverleners en instanties rondom het gezin. Daarbij proberen zij tot afstemming en samenwerking te komen. Doelstellingen worden bereikt: de communicatie tussen moeder en kind(eren) verbetert, de vrouwen worden zelfstandiger in hun moederrol, hun contacten met jeugdzorg, schuldhulpverlening en andere instanties verbeteren en ze vergroten hun sociaal netwerk. Hulpverleningsinstanties merken dat de ondersteuning door Gezin in balans positieve effecten heeft op het welzijn van moeder en kind. In vijf grote steden nemen de coördinatoren van Gezin in balans deel aan gemeentelijke overlegsituaties rondom ex-gedetineerden. De problemen die zij signaleren bij de ex-gedetineerde moeders, brengen zij zo onder de aandacht van de beleidsmakers, met als doel de maatschappelijke integratie van de vrouwen te verbeteren. Gezin in balans heeft er in 2009 ook veel energie in gestoken om de problematiek van de gezinnen op de landelijke politieke agenda te krijgen. Het project haalde in 2009 regelmatig de pers.

2009 was helaas het laatste jaar waarin het rijk de nazorgactiviteiten in kleinere gemeenten financierde, alle lobbyactiviteiten van Gezin in balans ten spijt. Andere financieringsmogelijkheden heeft het project niet gevonden. Gemeentelijke subsidieregelingen staan onder druk vanwege bezuinigingen en de meeste fondsen ondersteunen alleen nieuwe initiatieven. In 2010 zal Gezin in balans afzonderlijke gemeenten benaderen om trajecten te ‘verkopen’. Dit is bijzonder tijdrovend en heeft nog niet geleid tot een eerste succes.

Meer aandacht voor achterblijvende kinderen

Kinderen van gedetineerde moeders – dat zijn naar schatting 4.000 minderjarige kinderen per jaar – kennen veel problemen, zoals verdriet, angst en agressief gedrag. Zij vormen een kwetsbare groep, die aandacht behoeft. Dit blijkt ook uit onderzoek van de VU Amsterdam uit 2009. In 2010 wil Gezin in balans dan ook extra investeren in het ondersteunen van de kinderen in hun tijdelijke thuissituatie en degenen die hen verzorgen. Hierbij zoekt het project samenwerking met andere Humanitas-projecten als Home-Start en doorstart, en externe partners als de GGZ en jeugdzorg.

Delinkwentie & Samenleving Landelijk project

geschiedenis en door het voorhouden van een spiegel aan de jongeren zelf. Daarmee wordt preventie van criminaliteit beoogd. De voorlichters zelf geven op deze manier bovendien een nieuwe richting aan hun eigen leven, met een verlaagd risico op nieuwe misstappen. Door middel van hun voorlichtingswerk ontmoeten de exgedetineerden alom waardering voor het preventiewerk dat zij voor D&S uitvoeren. Mede daardoor ontstaat een sterke basis ter voorkoming van eigen recidive. Tot de programmalijn Vallen en opstaan behoren activiteiten als: Thuisadministratie, armoedebestrijding en steun aan asielzoekers/ vluchtelingen, slachtoffers van mensenhandel (BLinN), (ex-)gedetineerden (Delinkwentie & Samenleving), (ex-)gedetineerde moeders (Gezin in balans) en dak- en thuislozen.

In 2009 gaven 140 vrijwilligers 2.150 uren voorlichting aan leerlingen, merendeels in het voortgezet onderwijs en vmbo, en aan jongeren in jongerencentra. Incidenteel werd op D&S een beroep gedaan door specifieke opleidingen voor hulp- en dienstverleners en/of juridische opleidingen op hbo- en universitair niveau.

Het doel van Delinkwentie & Samenleving (D&S) is preventie van criminaliteit en bevordering van maatschappelijke herintegratie van ex-delinquenten. Dit doet het landelijke project vooral door het geven van voorlichting over criminaliteit, vervolging, straf en de vaak levenslange nasleep daarvan voor wie het overkomt. De primaire doelgroep zijn jongeren, die ervan worden doordrongen dat delinquent gedrag, vaak op jonge leeftijd voorkomend uit stoerdoenerij en experimenteerdrang, niet slechts schadelijk is voor derden, maar ook de plegers zelf vaak levenslang nadeel berokkent.

D&S werkte veel samen met andere partijen, bijvoorbeeld met gemeenten in het kader van lokaal beleid gericht op veiligheid en beheersing van criminaliteit, met Bureau Halt op basis van specifieke preventiethema’s voor jongeren, of met de politie bij specifieke acties op scholen.

De voorlichters van D&S, allen met een meer dan oppervlakkige detentie-ervaring, kunnen die boodschap overtuigend brengen aan de hand van hun persoonlijke

In hoeverre de voorlichting criminaliteit voorkomt is niet cijfermatig aantoonbaar. Maar de evaluaties onder leerlingen, jongeren die al vervolgd zijn of worden, docen-

Ook gaven vrijwilligers 76 uur voorlichting in justitiële jeugdinrichtingen, vooral over het voorkomen van recidive na vrijlating. Daarnaast leverden vrijwilligers een bijdrage aan de training voor nieuwe medewerkers van de Dienst Justitiële Inrichtingen, in totaal 54 uur.



8

De werkgroepen Thuisadministratie krijgen zeer uiteenlopende hulpvragen, die soms duidelijk de grenzen van wat vrijwilligers kunnen en willen, overstijgen. Schuldhulpverlening is daar op zijn plaats. Thuisadministratie probeert deelnemers zo te ondersteunen dat zij zich binnen overzienbare tijd weer zelf redden. Dat is maatwerk, afhankelijk van de individuele situatie van de deelnemer. Als na verloop van tijd blijkt dat een langdurigere vorm van ondersteuning nodig is, zoekt de werkgroep naar een alternatief. Meer hierover leest u op pagina 21.

Dit gebeurde onder meer in het kader van het Solidar-project Together for social Europe (meer hierover op pagina 24). Met de conferentie wilden de organisatoren aandacht vragen voor de effecten van armoede en sociale uitsluiting: Hoe komt het dat mensen in deze situatie terechtkomen? En kunnen vrijwilligers ondersteuning bieden? De deelnemers namens Humanitas waren vooral thuisadministratie-vrijwilligers.

Programmalijnen

ten, jongerenwerkers en andere betrokkenen getuigen er vrijwel altijd van dat de voorlichting grote indruk heeft gemaakt.

van een psycholoog en van elkaar. Ook wijst BLinN hen op andere Humanitas-initiatieven, zoals Home-Start.

Humanitas wil de activiteiten van D&S verder integreren in het activiteitenaanbod van afdelingen en districten. Met betrekking tot huisvesting, maar vooral door het versterken van samenwerking tussen activiteiten en projecten binnen de vereniging. D&S participeerde in het landelijk overleg van alle Humanitas-activiteiten voor en/of met (ex-)gedetineerden. Daarnaast werkt D&S nauw samen met de nazorgactiviteiten van de afdelingen Amsterdam en Haagland.

Ook nieuw is de cliëntenraad Samen Sterk, die in april werd opgericht. Deze zelforganisatie wil mensen wakker schudden en wijzen op (de gevolgen van) moderne slavernij. Dit doen de vrouwen door te lobbyen in de politiek en door media te benaderen. Ook willen zij met hun ervaring andere slachtoffers ondersteunen. In oktober organiseerde de cliëntenraad met BLinN de fototentoonstelling ‘Bought & Sold: Voices of Human Trafficking’. De Amerikaanse fotografe Kay Chernush heeft twintig verhalen van slachtoffers van mensenhandel indringend in beeld gebracht. Diverse samenwerkingspartners, zoals het Openbaar Ministerie en politie, gebruiken inmiddels de beelden om de strijd tegen mensenhandel kracht bij te zetten.

Bonded Labour in Nederland Landelijk project

Het was een druk, maar succesvol jaar voor het jubilerende Bonded Labour in Nederland, kortweg BLinN. Het programma, opgezet door Humanitas en Oxfam Novib, komt al tien jaar op voor de rechten van slachtoffers van mensenhandel. Het kreeg in 2009 een bredere basis: met geld van de Nationale Postcode Loterij, een grote foto-expositie in Den Haag, twee nieuwe activiteiten en de oprichting van de BLinNcliëntenraad. De vijftien beroepskrachten en bijna 50 vrijwilligers ondersteunden in 2009 in totaal 286 slachtoffers van mensenhandel.

van Nova en een artikel in NRC Handelsblad hierover waren aanleiding voor Tweede Kamerleden om vragen te stellen over het rapport. Dit leidde tot een officiële reactie van het kabinet op het rapport en een Algemeen Overleg tussen de Vaste Kamercommissie van Justitie en voormalig staatssecretaris Albayrak. Mede op aandringen van de Tweede Kamer zijn er vervolgens verschillende gesprekken tussen de staatssecretaris, Dienst Justitiële Inrichtingen en BLinN gevoerd over de uitwerking van de aanbevelingen in het rapport. In 2009 heeft BLinN de intentie uitgesproken om een zelfstandige stichting te worden. Een onafhankelijk organisatieadviesbureau onderzoekt de mogelijkheden hiertoe. <

De activiteiten binnen deze programmalijn richten zich op het doorbreken van sociaal isolement en waar mogelijk het zelfstandig opbouwen en onderhouden van contacten. De dienstverlening van Humanitas onderscheidt zich door het veelal activerende karakter en de ruime opzet van tijd, aandacht, beschikbaarheid en gelijkwaardigheid.

In 2009 is BLinN op zoek gegaan naar mensenhandel in andere sectoren dan de seksindustrie. Ook in de horeca, tuinbouw, havens en op andere plekken worden mensen uitgebuit. Dankzij de inzet van cultural mediators van Chinese, Poolse, Roemeense en Afrikaanse afkomst hebben bijna 100 migranten die onder zeer slechte werkomstandigheden werken, de weg naar BLinN weten te vinden.

Dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij van € 2.350.000 kon BLinN in 2009 een start maken met het uitbreiden van de hulpverlening. De activiteiten die BLinN in de afgelopen tien jaar heeft ontwikkeld, zoals maatjescontacten, lotgenotengroepen, trainingen sociale vaardigheid, begeleiding bij scholing of werk en juridische begeleiding, worden momenteel overgedragen aan en ingebed in lokale organisaties in heel Nederland, zoals Humanitas-afdelingen en vrouwenopvangcentra. BLinN blijft met hen in contact om de activiteiten te kunnen evalueren en verder te verbeteren.

In januari publiceerde BLinN het rapport ‘Uitgebuit en in de bak: slachtoffers van mensenhandel in vreemdelingendetentie’. Uit onderzoek van BLinN blijkt dat slachtoffers van mensenhandel in vreemdelingendetentie belanden, terwijl ze juist recht hebben op bescherming en ondersteuning. BLinN stippelde een lobbytraject uit om gevolg te geven aan de aanbevelingen van het rapport. Onder andere een uitzending

Daarnaast ontwikkelde BLinN twee nieuwe activiteiten. Voor slachtoffers die door hun traumatische achtergrond moeite hebben met het opvoeden van hun kinderen, startte BLinN met het organiseren van moederkindgroepen. Moeders krijgen hierin steun

97


11

Uitbreiding en evenwichtigere spreiding

De programmalijn heeft zijn groeidoelstelling voor 2009 (10% meer activiteiten, deelnemers en vrijwilligers) ruimschoots gehaald. Het aantal activiteiten nam toe met 38% naar 118, het aantal vrijwilligers met 23% naar 2.129 en het aantal deelnemers met 47% naar 7.887. De toename van het aantal deelnemers heeft onder meer te maken met de uitbreiding van het Chatproject, garant voor circa 2.000 deelnemers.

Humanitas VOC Tandem

Resultaten in 2008

Resultaten in 2009

Ambities voor 2010

5.427

7.752

7.014

1.458

d 2.303.090

Alleen en samen

2.100 101

d 3.598.873

1.614 113

d 4.273.163

De cijfers geven een enigszins vertekend beeld doordat in 2009 de verdeling van de activiteiten over de programmalijnen is gewijzigd.

Humanitas VOC Tandem – VOC staat voor Vrijwillig Ondersteunend Contact – brengt vrijwilligers als maatje in contact met mensen die om uiteenlopende redenen buiten de maatschappij staan of hebben gestaan. Humanitas VOC Tandem is een ‘breed’ maatjesproject. Dat wil zeggen: het is bestemd voor iedereen die zich geïsoleerd en alleen voelt, ongeacht levensverhaal, achtergrond, leeftijd en leefomstandigheid. Het maatjescontact kan dienen als aanvulling op een lopend hulpverleningstraject: voorafgaand, tijdens of aansluitend.

Humanitas VOC Tandem is in 2009 geselecteerd voor het Oranje Fonds Groeiprogramma. Deelname aan dit programma biedt Humanitas de kans om het succesvolle project van district Oost ook elders in het land te starten en de methode te verfijnen. Hiervoor stelt het Oranje Fonds drie jaar lang maximaal d 50.000 per jaar beschikbaar. Het programma biedt de projectleider een combinatie van scholing, toegang tot experts, individuele coaching en delen van ervaringen met andere deelnemers. In haar meerjarenbeleidskader heeft Humanitas zich ten doel gesteld de ondersteuning van Humanitas VOC Tandem in drie jaar tijd uit te breiden naar veertig nieuwe locaties. Deze landelijke uitrol richt zich in 2009-2010 op de districten Oost en Zuidwest. Het maatjesproject zoekt hierbij aansluiting met andere activiteiten van Humanitas, bijvoorbeeld Thuisadministratie, en externe partners als woningcorporaties, dak- en thuislozenopvang en verslavingszorg. Vooralsnog stond 2009 vooral in het teken van het opstellen van een strategisch plan, het verbeteren van de positionering, onderzoek naar lokale behoeften en het zoeken van samenwerkings-

partners, onder andere Humanitas Onder Dak Groep. Dit heeft nog niet geresulteerd in een toename van het aantal activiteiten. In 2009 werd bekend dat de Coalitie Erbij, een groep maatschappelijke organisaties en maatschappelijk betrokken ondernemingen die zich sterk maken tegen eenzaamheid, onderzoek mogelijk maakt naar de effectiviteit van het maatjescontact. De Coalitie Erbij heeft geld vrijgemaakt voor onderzoek naar de effectiviteit van interventies op het gebied van het voorkomen en verminderen van eenzaamheid. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de VU, in samenspraak met het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut. Hiervoor heeft Coalitie Erbij een donatie ontvangen van de Rabobank Foundation. Met de uitkomsten van het onderzoek kan Humanitas VOC Tandem de dienstverlening verder verbeteren. Ook kan het project met de uitkomsten aantonen aan potentiële opdrachtgevers en financiers wat het effect van de interventies is.

Taalcoaching

Humanitas is één van de vijf organisaties waarmee de toenmalige minister voor



10

Programmalijnen

Programmalijnen

Wonen, Wijken en Integratie in 2008 een convenant sloot voor het ontwikkelen en aanbieden van taalcoaching tijdens de inburgering. De andere vier zijn: GildeSamenSpraak Nederland, het Nederlandse Rode Kruis, het Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties en VluchtelingenWerk Nederland. De taalcoachprojecten worden gefinancierd uit extra middelen die het ministerie van VROM ter beschikking heeft gesteld aan gemeenten in het kader van de campagne Het begint met taal. Het ministerie streeft naar 20.000 ‘taalkoppels’ in drie jaar.

In 2009 hebben 724 taalcoaches deelgenomen aan de eendaagse training die de vijf convenantpartners hebben ontwikkeld. In 2009 voerden veertien afdelingen samen zeventien taalcoachprojecten uit. Dat zijn er twee meer dan voor 2009 beoogd. Hierbij waren 483 vrijwilligers actief.

Chatproject

Het Chatproject van Humanitas biedt ondersteuning aan mensen in sociaal isolement. 365 dagen per jaar kunnen zij op de website www.hetluisterendoog.nl terecht voor een ondersteunend en anoniem chatgesprek met een van de 75 vrijwilligers. Het is een project waarmee Humanitas veel jonge vrijwilligers bereikt.

Het project, dat in 2006 van start ging in district Oost en zich twee jaar later uitbreidde naar Zuidwest, wordt sinds januari 2009 ook uitgevoerd door Noordwest. Deze nieuwe groep vrijwilligers gebruikt dezelfde software en werkt net als hun collega-vrijwilligers vanuit huis. Eind 2009 waren in Noordwest zestien vrijwilligers actief, vier minder dan beoogd. Meerdere vrijwilligers besloten na de training dat zij niet wilden blijven, onder meer omdat zij niet wilden deelnemen aan terugkom- en intervisiebijeenkomsten, die Humanitas van zeer groot belang acht. Andere afvallers vonden in de praktijk de problematiek van de chatgesprekken te zwaar. In de selectiegesprekken met aspirant-vrijwilligers zullen de coördinatoren voortaan explicieter aangeven wat het Chatproject vrijwilligers te bieden heeft en van hen verwacht. De openingstijden konden in de loop van 2009 worden uitgebreid naar zeven dagen per week, zes uur per dag. Daarmee is het project nu 42 uur per week bereikbaar. Het totaal aantal gevoerde chatgesprekken nam in 2009 toe met 44% tot 3.051, iets meer dan de beoogde 3.000. Deze gesprekken werden gevoerd met circa 2.000 deelnemers. Onder de programmalijn Alleen en samen vallen activiteiten als: het doorbreken van isolement met vriendschappelijk huisbezoek, (taal)maatjes, vriendendiensten, ontmoetingsplaatsen voor verstandelijk gehandicapten, (ex-)psychiatrische patiënten en jong dementerenden, ondersteuning aan transseksuelen en genderdysforen en hun naasten (Transvisie), en het Chatproject.

Deelnemers kunnen na elke chat aangeven wat zij van de chat vonden. Uit de reacties – een respons van 34% – blijkt dat in 85% van de gevoerde gesprekken deelnemers er daadwerkelijk iets aan hebben gehad. 88% geeft aan dat ze het een (redelijk) goed gesprek vonden. Soms hebben deelnemers andere verwachtingen van het project dan Humanitas kan bieden (persoonlijke vriendschap, partner of directe praktische hulp), soms ‘klikt’ het gewoon niet. Soms zorgen misverstanden in de communicatie

voor (wederzijds) onbegrip. Dit is een risico dat hoort bij chatcommunicatie en de reden om de gesprekken te monitoren en de vrijwilligers te begeleiden met feedback, (na)scholing en intervisie. In 2009 is info.hetluisterendoog.nl gelanceerd, met informatie over het project, blogs van vrijwilligers en coördinatoren, en filmpjes en radio-interviews van vrijwilligers. Op YouTube is een filmpje over het chatproject te vinden. Ook is het Chatproject gaan twitteren, om de doelgroep beter te bereiken en de zichtbaarheid en aantrekkelijkheid van het project op internet te vergroten. Vijf studenten Digitale Communicatie van de Hogeschool Utrecht hebben een e-learning-module ontworpen voor vrijwilligers met een lichamelijke beperking (20% van alle chatvrijwilligers) die vanuit huis de opleiding voor chatvrijwilliger volgen. Het is een digitale community geworden waar deelnemers online een lesprogramma kunnen volgen, opdrachten kunnen uitvoeren en contact kunnen houden met elkaar en met de coördinator. In 2010 zal Humanitas de eerste (experimentele) online training aanbieden.

Beleid aangescherpt

In 2009 heeft de visiegroep Alleen en samen, bestaande uit coördinatoren, bestuursleden en MA-consulenten uit alle districten, het beleid van de programmalijn aangescherpt op de punten ‘activering’ en ‘tijdelijkheid’. Dit was nodig om beter te kunnen afbakenen welke vormen van ondersteuning Humanitas wil en kan bieden binnen de programmalijn. De ondersteuning is activerend van aard en begrensd in tijd. Activeren wil zeggen: de deelnemer stimuleren om zelf actie te ondernemen en te functioneren op eigen kracht. Humanitas onderscheidt hierin drie vormen: persoonlijke activering, sociale activering en maatschappelijke activering. In alle activiteiten en projecten binnen de programmalijn moet (minimaal) één van deze vormen centraal staan. Zo valt Vriendschappelijk huisbezoek onder persoonlijke activering, de maatjesprojecten van Humanitas VOC Tandem onder sociale activering en de

ondersteuning door taalmaatjes onder maatschappelijke activering. Behalve activerend is de ondersteuning in principe ook tijdelijk. De ondersteuning duurt in beginsel één jaar, met een mogelijke uitloop naar twee jaar. Dan moet de deelnemer de regie weer in eigen hand kunnen nemen. Er zijn echter ook deelnemers die de regie steeds verder kwijtraken. In eerste instantie zoekt de coördinator van de activiteit dan naar een gespecialiseerde hulpverleningsorganisatie of een andere vrijwilligersorganisatie die de ondersteuning kan overnemen. Als dit niet lukt, zet Humanitas de ondersteuning voort, met dien verstande dat de vrijwilliger plaats maakt voor een andere. De coördinator blijft echter zoeken naar alternatieve ondersteuning.

Transvisie

Landelijk project

Transvisie, centrum voor genderdiversiteit, verleent hulp aan transseksuelen en transgenders en hun naasten. Dit project wordt sinds 1984, toen nog Werkgroep Transseksualiteit en Genderdysforie, onder de vleugels van Humanitas uitgevoerd. In Groningen en Tilburg (samen met de lokale Humanitas-afdeling) organiseert Transvisie maandelijks een bijeenkomst voor lotgenoten, in Amsterdam onder meer zelfhulpgroepen voor transmannen, transvrouwen en mensen die op zoek zijn naar hun genderidentiteit, en bijeenkomsten voor ouders van jonge kinderen met genderdysforie. In Amsterdam bieden betaalde en onbetaalde therapeuten hulpverlening, individueel en in groepen, waaronder steeds meer aan gezinnen en jongeren. In 2009 kwam het succesvolle werk van het kinderen jongerenproject in gevaar, doordat de projectsubsidie van Humanitas afliep. Dankzij een eenmalige subsidie van het ministerie van VWS, die loopt tot oktober 2010, en een flinke bijdrage uit het Fonds NutsOhra kan het project zijn werk voorlopig voortzetten. In 2009 heeft Transvisie haar aanbod niet verder uitgebreid en vooral ingezet op het verhogen van de kwaliteit. Als motor voor kwaliteitsverhoging, maar ook als resultaat hiervan, heeft Transvisie bijvoorbeeld

intervisie geïntroduceerd. Alle teamleden, vrijwilligers en beroepskrachten doen eraan mee. Transvisie is een scherper onderscheid gaan maken tussen de hulpverlening door beroepskrachten en de activiteiten die het project aanbiedt als patiëntenorganisatie. Dit moet leiden tot een duidelijker profiel voor activiteiten als lotgenotencontact, belangenbehartiging en voorlichting, met daaraan gekoppeld een duidelijke aansturing en kwaliteitsbeleid. Anderzijds wil het project zich duidelijker profileren als aanbieder van professionele zorg, om te kunnen concurreren met reguliere zorg. Sinds 2009 is Transvisie officieel gesprekspartner van het genderteam van het VUmc als vertegenwoordiger van de patiënten van het genderteam. Door de contacten die Transvisie heeft met cliënten, heeft ze een goed inzicht in wat er schort aan de behandeling door het genderteam en de bejegening door het team en in de ziekenhuizen. Transvisie heeft aangedrongen op overleg en dat is in 2009 uitgegroeid tot een officieel en regelmatig overleg. Transvisie werd ook lid van de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen.



12

Hoewel de wervingscampagne van het ministerie van VROM toen al van start was gegaan, was 2009 voor de vijf convenantpartners vooral een jaar van voorbereiding en opbouw. De projectgroep werkte een projectplan uit, met daarin onder meer afspraken over onderlinge samenwerking, ook op lokaal niveau. Ook is een digitale toolkit samengesteld voor gemeenten en uitvoerende organisaties. Op zoek naar nieuwe kanalen om 20.000 vrijwillige taalcoaches te vinden, heeft de projectgroep besloten om grote landelijke bedrijven met lokale vestigingen te benaderen en een beroep te doen op hun bereidheid tot maatschappelijk betrokken ondernemen. Een kleinschalige pilot met de afdeling Sales van KPN Noord-Holland bracht acht taalcoaches op die elke maandagochtend, tijdens werktijd, een inburgeraar begeleiden. Zowel de taalcoaches als de inburgeraars zijn zeer enthousiast.

Programmalijnen

Daarnaast heeft Transvisie actief meegewerkt aan het tot stand brengen van de Stichting Transgender Netwerk Nederland. Transvisie meent dat de structurele belangenbehartiging en politieke beleids beïnvloeding daar thuis horen en van groot belang zijn voor de doelgroepen van Transvisie. <


Resultaten in 2008

Resultaten in 2009

Ambities in 2010

4.939

7.887

4.537

1.119 73

d 1.127.606

2.129

118

d 2.163.727

1.740

120

d 2.153.291

De cijfers geven een enigszins vertekend beeld doordat in 2009 de verdeling van de activiteiten over de programmalijnen is gewijzigd.

Programmalijnen

Programmalijnen

Oud en redzaam

Verwerken en verder

De activiteiten binnen deze programmalijn richten zich op ondersteuning op maat aan ouderen die zelfstandig (willen) wonen. Regie houden over het eigen leven en betrokken blijven bij de sociale omgeving staan hierbij centraal.

Ondersteuning aan ouderen

Vrijwel alle Humanitas-afdelingen bieden een of meer vormen van ondersteuning aan ouderen die zelfstandig (willen) wonen. Door de in 2009 in gang gezette pakketwijziging van de AWBZ werden zij geconfronteerd met een toenemende vraag naar structurele vervangende ondersteuning en begeleiding door mensen die deze zorg eerder op basis van een AWBZ-indicatie ontvingen van een professionele zorgaanbieder. Op beleidsmatig niveau worden afdelingen gevraagd door gemeenten om mee te werken aan het aanbieden van individuele of collectieve arrangementen als antwoord op wegvallende vormen van zorg.

Deze vragen kwamen in 2009 aan de orde op een drietal bijeenkomsten in de districten Noord, Oost en Noordwest over de wijzigingen in de AWBZ. Hier zijn (nog) geen conclusies getrokken, maar duidelijk is wel dat de afdelingen rekening houden met een veranderende vraag. Samenwerking op lokaal vlak met andere (vrijwilligers)organisaties zal noodzakelijk zijn om hierop een antwoord te geven

Ontmoetingsmogelijkheden

Het organiseren van ontmoetingsactiviteiten waarin ouderen zelf een actieve rol spelen, bleef dit jaar beperkt tot de bestaande vier activiteiten in de districten Oost en Zuidwest. Uitbreiding van deze activiteit stond wel op de agenda voor 2009, maar is om budgettaire redenen niet tot stand gekomen.

Het doel van Project Einstein was het opzetten van afdelingsprojecten waarin ouderen en jongeren gezamenlijk activiteiten ondernemen en/of elkaar diensten verlenen. Humanitas diende in 2008 een projectvoorstel in bij de Nationale Postcode Loterij om in aanmerking te komen voor een bijdrage uit de dertiende trekking van de loterij. Deze aanvraag werd helaas niet gehonoreerd en andere financieringsmogelijkheden deden zich niet voor. Het project is daarom in 2009 niet verder uitgewerkt.

Humane ouderenzorg

Onder de programmalijn Oud en redzaam vallen activiteiten als: vriendschappelijk en activerend huisbezoek, ouderensoos, gespreksgroepen, buurtkamers, telefooncirkels, klussen-, boodschappen- en hulpdiensten, begeleid wonen, levensloopbestendig wonen en steunpunten mantelzorg.

waar levensvragen aan de orde zijn. Eind 2009 was nog niet bekend of deze samenwerking met het Humanistisch Verbond er gaat komen. <

In 2009 streefde Humanitas ernaar om per afdeling minimaal één vorm van steun bij verlies aan te bieden. Dit waren eind 2009 56 afdelingen met in totaal 82 activiteiten. Het totaal aantal deelnemers aan deze activiteit groeide naar 1.886. Meer dan de 1.495 in 2008, maar minder dan de beoogde 2.383. De regiegroep Verwerken en verder, bestaande uit vertegenwoordigingen uit de districten, heeft in 2009 een stimuleringsprogramma opgesteld. Onder de programmalijn Verwerken en verder vallen activiteiten als: steun bij verlies, lotgenotengroepen volwassenen en kinderen/jongeren, verlaat verdriet, vrijwillige terminale/palliatieve thuiszorg, hospices, gasthuizen, Praten over de dood en steun bij echtscheiding.

In district Noord is de werkgroep Humane ouderenzorg actief. Deze groep wil de Humanitas-visie op wonen voor ouderen , de ‘ja-cultuur’, onder de aandacht brengen van verzorgingshuizen en andere instellingen die deze zorg bieden. Humanitas maakt ook deel uit van de stichting Passie voor zorg. Deze stichting heeft als doel het stimuleren van zorg waarbij humane waarden als eigen regie, gelijkwaardigheid en betrokkenheid de stuwende krachten zijn. Hiervoor organiseert de stichting bijeenkomsten met vertegenwoordigers uit de zorg en het welzijnswerk. Ook de Humanitas-afdelingen Assen en Noordenveld hebben in 2009 op deze manier de ‘ja-cultuur’ onder de aandacht gebracht.

De regiegroep constateert al enige tijd dat lotgenotengroepen en afdelingen die individuele rouwbegeleiding bieden, steeds meer moeite hebben om deelnemers te vinden. Mogelijke oorzaken zijn: veranderende behoeften in de samenleving waardoor Humanitas-activiteiten niet meer optimaal aansluiten, onbekendheid met het aanbod van Humanitas, de mogelijkheden die internet biedt voor lotgenotencontact en de toename van het aantal andere aanbieders. Om deze oorzaken nader te onderzoeken zal de regiegroep in 2010 onderzoek laten uitvoeren door de Universiteit Utrecht, met hierin een inventarisatie van de houding, veronderstellingen en intenties van nabestaanden ten aanzien van formele en informele steun tijdens het rouwproces.

Samenwerking met humanistische raadslieden

Humanitas heeft in 2009 het Humanistisch Verbond gevraagd de mogelijkheden na te gaan om een pool samen te stellen van vrijgevestigde raadslieden die bereid en in staat zijn bij te dragen aan het organiseren van ‘senioren voor senioren’-activiteiten

Innoveren


Meer deelnemers

Resultaten in 2008

Resultaten in 2009

Ambities voor 2010

6.965

7.378

5.788

1.584 69

d 1.494.212

1.257 67

d 1.230.249

1.466 72

d 1.438.573

Om beter aan te sluiten bij de veranderende behoeften in de samenleving, wil Humanitas nieuwe vormen van steun bij verlies ontwikkelen voor nieuwe doelgroepen. De regiegroep hoopt dat innovatie in het aanbod de programmalijn nieuw elan zal geven. De regiegroep ziet het als haar

taak om de wetenschappelijke ontwikkelingen te volgen en te vertalen naar districten en afdelingen. Zo zal Humanitas zich meer manifesteren als een inhoudelijke speler, die zich mengt in de maatschappelijke discussie. Met dat doel heeft Humanitas in 2009 besloten activiteiten te ontwikkelen voor specifieke doelgroepen die te maken krijgen met verliesverwerking, zoals jongeren, partners van dementerenden en ‘achterblijvers’ als familie van gedetineerden, psychiatrische patiënten en verslaafden. Intussen is Humanitas in district Noord twee proefprojecten gestart: ondersteuning bij het verwerken van baanverlies en terugblikken op het leven, al dan niet in een ‘levensboek’, met bewoners van verzorgingshuizen.

Samenwerking met Yarden en Monuta

In 2009 organiseerden vier afdelingen een gesprekkencyclus Praten over de dood (POD). Deze op publieksvoorlichting gerichte bijeenkomsten maken deel uit van de inmiddels elfjarige samenwerking met de vereniging Yarden, het Humanistisch Verbond en Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding. In 2009 vonden veel groepen geen doorgang vanwege een tekort aan aanmeldingen. Het programmalijnteam heeft eind 2009 een vragenlijstonderzoek uitgezet onder de gespreksleiders naar de mogelijke oorzaken van de terugloop. De resultaten worden in 2010 verwacht.

is komen te staan op de begroting van POD, moesten geplande uitgaven voor onder andere het updaten en bijdrukken van nieuw materiaal worden uitgesteld. Humanitas onderzoekt met Yarden of de nieuwe situatie aanleiding geeft tot het ontwikkelen van andere vormen van samenwerking naast POD, bijvoorbeeld binnen het Chatproject. Een andere organisatie waarmee Humanitas mogelijkheden tot hechtere samenwerking heeft onderzocht, is Monuta. In 2009 streefde Humanitas met deze uitvaartverzorger en -verzekeraar naar een samenhangend aanbod van steun bij verlies. Ondanks een succesvol verlopen proefproject in Doetinchem – een wandeling waarbij cliënten van Monuta in gesprek konden gaan met vrijwilligers van Humanitas – zien de twee organisaties geen mogelijkheden tot het uitbreiden van de samenwerking op een zodanige schaal dat gesproken kan worden van een samenhangend aanbod. Op lokaal niveau zal de samenwerking, waar nodig, wel worden voortgezet. <

In 2009 gaf het Humanistisch Verbond aan zich uit het samenwerkingsverband te willen terugtrekken. Door de druk die hierdoor


Resultaten in 2008

Resultaten in 2009

Ambities voor 2010

1.494

1.886

2.069

d 457.565

d 419.634

d 528.840

767 84

831 82

931 97



14

Waar dit binnen de mogelijkheden van afdelingen ligt gaat men daar welwillend op in. Tegelijk levert het vragen op als: Moeten we gevolgen van bezuinigingen gaan opvangen/compenseren door vrijwilligers in te zetten? Beschikken wij wel over de vrijwilligers die deze vormen van zorg, waarbij meer accent komt te liggen op fysieke beperkingen, kunnen en willen bieden? En kunnen/willen wij met onze tijdelijke en activerende ondersteuning wel tegemoetkomen aan de vraag naar ondersteuning die vermoedelijk vaak chronisch zal zijn?

Project Einstein

De activiteiten binnen deze programmalijn richten zich op ondersteuning van mens tot mens aan nabestaanden die hun partner of een andere naaste hebben verloren. De ondersteuning is ook bedoeld voor kinderen en jongeren die een dierbare moeten missen. Verliesverwerking na echtscheiding valt ook onder deze programmalijn.

Nationale Postcode Loterij

Overige activiteiten ter realisering van de verenigingsdoelstellingen 17

Bedankt Nationale Postcode Loterij!

Tijdens het Goed Geld Gala in februari 2010 maakte de Nationale Postcode Loterij bekend welke maatschappelijke organisaties een deel van de loterijopbrengsten van 2009 zouden krijgen. Humanitas ontving d 4,5 miljoen. We zijn ontzettend blij met deze bijdrage. Dankzij de Nationale Postcode Loterij kunnen we veel nuttig werk blijven doen. Nieuwe kansspelwet

De minister van Justitie heeft, mede ingegeven door ontwikkelingen in Europa en door inzichten in de consultatieronde, eind 2008 laten weten de invoering van een nieuwe kansspelwet even op de lange baan te schuiven. Wel kondigde hij aan bepaalde onderdelen uit het eerdere concept van deze wet versneld te willen invoeren. Dit leidde ertoe dat eind 2009 een wetsvoorstel voor de oprichting van een kansspel-autoriteit naar de Tweede Kamer is gestuurd. Deze gaat zich bezighouden met de uitvoering, het toezicht en de handhaving op het gebied van kansspelen. Voor andere onderdelen uit de conceptwet, zoals een level playing field tussen loterijen,

de wijze van vergunningverlening en de verdeling van loterijopbrengsten, heeft de minister nog geen oplossing. Het definitieve besluit hierover zal pas in een volgende kabinetsperiode genomen worden. Wij hopen dat eventuele wijzigingen de loterijen, die als missie hebben fondsen te werven voor goede doelen, voldoende ruimte laten om te kunnen opereren. Net als voorgaande jaren zullen wij via het Goede Doelen Platform de Goede Doelen Loterijen ondersteunen om dit te bereiken. Zonder de Nationale Postcode Loterij zouden wij vele van onze initiatieven immers niet (goed) kunnen realiseren!



16



De grenzen van ons vrijwilligers werk De toenemende complexiteit van de vraag naar ondersteuning heeft Humanitas in 2009 genoodzaakt tot het maken van duidelijkere afspraken over wat de vereniging aan vrijwilligerswerk voor haar rekening wil en kan nemen. Ook heeft Humanitas gezocht naar mogelijkheden om de maatschappelijke stage in te bedden in haar activiteitenaanbod.

De grenzen van het vrijwilligerswerk

Het werkterrein van de vereniging lijkt soms onbegrensd. In werkelijkheid is de mensen draagkracht natuurlijk niet onbeperkt. Afdelingen en districten worden zeer regelmatig benaderd met het verzoek om mee te werken aan nieuwe activiteiten. Activiteiten die wat doelgroep en zwaarte betreft buiten de vijf programmalijnen vallen. We verwachten dat dit de komende tijd versterkt zal worden onder invloed van de veranderingen in de AWBZ, de uitbreidende werkingssfeer van de Wet maatschappelijke ondersteuning, en bezuinigingen bij gemeenten. Hierdoor zal naar verwachting een groter beroep worden gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. Om de grenzen van haar activiteitenaanbod duidelijker te kunnen afbakenen, wil Humanitas weten hoe de vrijwilligers zelf tegen hun grenzen aankijken. Is het in hun ogen nog redelijk wat de organisatie van hen vraagt? Of vragen we meer dan verantwoord is, in kwalitatief en kwantitatief opzicht? Een masterstudent van de Universiteit van Amsterdam zal dit onderzoek uitvoeren in 2010.

Ondersteuning moet tijdelijk zijn

Om de grenzen van het vrijwilligerswerk beter te bewaken, heeft de vereniging in 2009 besloten om in principe alleen tijdelijke ondersteuning aan te bieden. Omdat we niet alles kunnen aanpakken, maar ook vanuit onze opvatting over wat we willen betekenen voor deelnemers. Het werk moet uit te voeren zijn door en met vrijwilligers. De ondersteuning moet ‘overzienbaar eindig’ zijn. En het contact moet bijdragen aan het versterken van de krachten van de deelnemer en aan het vergroten van het zelfvertrouwen. Als een nieuwe hulpvraag zich aandient is het niet altijd mogelijk deze drie criteria in de volle breedte te beoordelen. Wanneer naderhand blijkt dat de ondersteuning

Het streven naar tijdelijkheid sluit ook aan bij de wensen van de vrijwilliger van vandaag. Deze sluit zich het liefst aan bij de vereniging voor een periode die is te overzien.

Voorkeur voor onbetaalde coördinatie

Een andere principiële keuze betreft vrijwillige coördinatie van activiteiten. Omdat Humanitas zich langzamerhand steeds meer is gaan richten op maatschappelijk kwetsbare groepen, is zij ook hogere eisen gaan stellen aan de kennis en vaardigheden van de coördinerende vrijwilligers. Ook moeten zij op vele momenten beschikbaar zijn. Dat maakt dat coördinerende vrijwilligers moeilijker te vinden zijn dan uitvoerende vrijwilligers. Toch kiest Humanitas voor het model van vrijwillige coördinatie, waar dat verantwoord en realiseerbaar is. Humanitas is een vrijwilligersorganisatie en haar doel is te werken met vrijwilligers. Deze vrijwilligers worden bijgestaan en ondersteund door de beroepskrachten in de districten. Alleen als de doelgroep of projectvorm daar om vraagt, kunnen afdelingen overwegen om voor de coördinatietaken een betaalde medewerker aan te stellen met specifieke kennis en vaardigheden op het werkterrein van de activiteit. Dit laatste doet zich in de praktijk regelmatig voor, zeker als afdelingen voor de keuze staan: een betaalde coördinator of helemaal geen coördinator en dus ook geen activiteit.

Follow-up onderzoek onder vrijwilligers

In 2008 werden de uitkomsten bekend van een onderzoek naar de behoefte aan en vormgeving van de zeggenschap van de

Humanitas-vrijwilliger. Het onderzoek liet zien dat vrijwilligers met name betrokken willen zijn bij aspecten van hún activiteit, en minder bij algemene organisatievraagstukken. In het onderzoek wordt onder andere bepleit om geregeld ontmoetingen voor vrijwilligersgroepen te organiseren, waarbij van tijd tot tijd ook organisatievraagstukken aan de orde kunnen worden gesteld. In 2009 gaven de meeste afdelingen en werkgroepen hieraan gehoor door elke vier tot zes weken terugkombijeenkomsten te organiseren voor hun vrijwilligers. Hierin worden op basis van de praktijkervaringen regelmatig trainingselementen ingbouwd.

De rechten en plichten van vrijwilligers

In het najaar van 2009 bracht het Landelijk Bureau een brochure uit voor nieuwe vrijwilligers, met daarin de uitgangspunten van de vereniging. Deze brochure is een ‘publieksvriendelijke’ versie van de Nota vrijwilligersbeleid, die het bestuur in september vaststelde. Het ‘Blauwe boekje’ is door de vrijwilligers enthousiast en met veel belangstelling ontvangen. Meer hierover leest u in het bestuursverslag.

Maatschappelijke stage

Humanitas onderschrijft het belang van maatschappelijke activiteiten voor scholieren. De overheid werkt toe naar een verplichte maatschappelijke stage voor alle leerlingen die vanaf 2011-2012 instromen in het voortgezet onderwijs. Humanitas wil hieraan een bijdrage leveren door stageplekken te creëren binnen het vrijwilligerswerk in de afdelingen. Lang niet alle reguliere afdelingsactiviteiten blijken echter hiervoor geschikt. Met het doorbreken van isolement, het activeren van mensen tot deelname aan de samenleving en herstel van de regie over het eigen leven is méér tijd gemoeid dan die paar dagen die een stage in beslag

neemt. Weinig afdelingen zien mogelijkheden om de maatschappelijke stage in te bedden in hun activiteitenaanbod. In 2009 heeft Humanitas met haar afdelingen gezocht naar mogelijkheden om stageplaatsen en -opdrachten te creëren. In juni bracht een delegatie van Humanitas, met daarin onder anderen betaalde en vrijwillige coördinatoren van maatjesactiviteiten, een werkbezoek aan Community Service Volunteers (CSV), om te kijken hoe deze Britse vrijwilligersorganisatie scholieren betrekt bij vrijwilligerswerk. Een van de middelen is ‘Play your part’, een digitale toolkit die onderwijzers kunnen gebruiken om leerlingen te stimuleren zich in te zetten voor de buurt of de lokale gemeenschap. Humanitas zal een soortgelijke toolkit ontwikkelen, gebaseerd op de Humanitas-waarden, en drie afdelingen zoeken die het spel willen introduceren op scholen. <



18

‘oneindig’ lijkt te worden, probeert de coördinator van de activiteit een andere (lokale) oplossing te vinden, meestal bij een hulpverleningsorganisatie of andere vrijwilligersorganisatie.


Toekomst

De Humanitas Academie Geen vrijwilliger op pad zonder training en begeleiding. Het werkplan 2009 is er duidelijk over. Humanitas vindt het belangrijk vrijwilligers goed toe te rusten voor hun werk. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor de Humanitas Academie.

De Humanitas Academie biedt een landelijk gespreid en samenhangend pakket van trainingen, cursussen en bijeenkomsten voor uitvoerende, coördinerende en bestuurlijke vrijwilligers. Deze vormen van deskundigheidsbevordering zijn voor het merendeel ontwikkeld in de afdelingen en districten. In de deskundigheidsbevordering zijn de Humanitas-waarden een belangrijk uitgangspunt. Zo draagt de Humanitas Academie bij aan de kwaliteit en herkenbaarheid van de activiteiten die vrijwilligers en beroepskrachten in het hele land voor Humanitas uitvoeren. Deelname van vrijwilligers aan deskundigheidsbevordering is een belangrijke vereiste, omdat scholing:

• • • •

vrijwilligers, die opgewassen zijn tegen hun taken; een instrument vormt in werving en (zelf)selectie; zorgt voor het zich eigen maken van de visie en waarden van Humanitas; de binding van de vrijwilligers met Humanitas vergroot; het plezier in het werken vergroot.

Basiscurriculum

Om een samenhangend pakket van deskundigheidsbevordering te kunnen bieden heeft Humanitas samen met de Universiteit voor Humanistiek een basiscurriculum ontwikkeld. Hierin wordt beschreven welke visie Humanitas heeft op deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers en hoe die georganiseerd zal worden. Verder staan in het curriculum de competenties omschreven voor de verschillende typen vrijwilligerswerk.

Samenhang in scholingsaanbod

Op basis van het curriculum heeft de Humanitas Academie in 2009 een aantal cursussen en trainingen verder ontwikkeld en uitgegeven:

• de bijeenkomsten ‘Kennismaken met

Humanitas’ voor nieuwe vrijwilligers;

•

Humanitas’ voor de bestuurders; de training ‘Vrijwillig coördinatorschap’ voor de vrijwillig coördinatoren, in samenwerking met het Landelijk Steunpunt Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg.

Deze laatste training is van groot belang voor coördinerende vrijwilligers. Uit de voorlopige resultaten van onderzoek door het Verweij-Jonker Instituut naar de veranderende rollen, taken en taakzwaarte van vrijwillige coördinatoren blijkt dat het werk van een coördinator beter uit te voeren is naarmate de functie beter is ingebed in de afdeling, naarmate de relatie en interactie met het afdelingsbestuur beter zijn geregeld én als er een beter inwerkprogramma voor nieuwe coördinatoren is. Het ontwikkelen van onderstaande trainingen was in 2009 in een vergevorderd stadium:

• de basistraining ‘Activiteiten voor gedeti• •

neerden’ voor de uitvoerende vrijwilligers; de basistraining ‘Thuisadministratie’ voor de uitvoerende vrijwilligers; de basistraining ‘Steun bij rouw’ voor de uitvoerende vrijwilligers.

Bovendien is een begin gemaakt met de ontwikkeling van enkele verdiepende modules, te weten Grenzen stellen en Activering.

Trainingen en Masterclasses

Al jaren organiseren de districten scholingsbijeenkomsten voor uitvoerende vrijwilligers. In 2009 hebben zij ook aandacht besteed aan het scholen van bestuurlijke en coördinerende vrijwilligers, en vrijwilligers die kort geleden voor Humanitas zijn gaan werken. Er werden vier landelijke Introductiedagen georganiseerd, met in totaal 120 aanmeldingen. Deze bijeenkomsten worden in verband met de ontwikkeling van de decentrale cursus Kennismaken met Humanitas de komende jaren teruggebracht tot maximaal twee per jaar. Er werden acht cursussen Besturen bij

Humanitas gegeven, met tachtig deelnemers. En er werd een proeftraining Vrijwillig coördinatorschap gegeven met twintig deelnemers. Naast het reguliere aanbod van cursussen en trainingen werden er – volgens planning – vier Masterclasses georganiseerd: over Slachtofferschap, Diversiteit, Zingeving en Geluk. Deze landelijke bijeenkomsten voor zowel bestuurlijke en inhoudelijke vrijwilligers als voor beroepskrachten hebben als doel te informeren, inspireren en motiveren. In totaal namen 250 vrijwilligers en beroepskrachten aan deze Masterclasses deel. <

2010 is het tweede jaar uit het meerjarenbeleidskader 2009-2011 ‘Vrijwilligerswerk doet ertoe’ Voor 2010 staan de beleidsdoelstellingen op de rol die in 2009 nog niet zijn gerealiseerd, en nieuwe doelen voor 2010 en verder. Duidelijkere begrenzing van vrijwilligerswerk

Humanitas wil haar vrijwilligers niet te veel hooi op de vork laten nemen en heeft in 2009 de grenzen van haar vrijwilligerswerk daarom aangescherpt. Belangrijkste aanscherping: de principiële keuze voor tijdelijke ondersteuning en onbetaalde coördinatie, tenzij er dringende redenen zijn die betaalde coördinatie rechtvaardigen. In 2010 zullen steeds meer activiteiten deze aangescherpte grenzen gaan toepassen.

Steviger fundament voor Thuisadministratie

In 2010 wil Humanitas de activiteit Thuisadministratie nog beter inbedden in de vereniging en de kwaliteitsbewaking van de activiteiten in de afdelingen verhogen. Thuisadministratie is in korte tijd een van de best lopende activiteiten van Humanitas geworden. De toenemende armoede- en schuldenproblematiek in ons land, mede als gevolg van de kredietcrisis, en de toenemende werkloosheid hebben ertoe geleid dat de vraag naar ondersteuning bij het ordenen van de administratie snel groeit en vaak ook acuter is. Thuisadministratie moet daarom worden voorzien van een nog steviger fundament. Omdat het zo’n praktische vorm van ondersteuning is en veel betrokkenheid oproept, is het enthousiasme van (potentiële) vrijwilligers groot. Juist dan is het bewaken van de grenzen van het vrijwilligerswerk van groot belang.

Meer kwaliteit

Humanitas wil zich niet alleen onderscheiden door haar activiteitenaanbod, maar ook door haar benadering en werkwijzen. De kwaliteit van ons werk – door de vrijwilligers en de beroepskrachten – is daarvan een belangrijk aspect. Ook in 2010 hebben we aandacht voor kwaliteitsbewaking van het vrijwilligerswerk door harmonisering en stroomlijnen van de activiteiten en de bijbehorende kennisen ervaringsoverdracht. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële

bijdrage van het ministerie van VWS van bijna d 500.000 voor deskundigheidsbevordering van vrijwilligers in 2010. Het ministerie onderschrijft daarmee het belang van deskundigheidsbevordering. In 2010 zal de vereniging ook een digitaal kennisportaal ontwikkelen. Op dit interne online platform kunnen vrijwilligers en beroepskrachten kennis delen. Uit een proef in 2009, uitgevoerd in samenwerking met Accenture in het kader van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen, bleek dat de deelnemers een dergelijk platform zeer nuttig vinden voor het behouden en verspreiden van informatie. Ook voor het functioneren van de werkorganisatie blijft kwaliteit hoog op de agenda staan. De vereniging heeft in 2009 de ‘grote’ toetsing door het CBF aan de nieuwe criteria van medio 2008 goed doorstaan en de geldigheidsduur van het keurmerk is verlengd met drie jaar. Niettemin is de opdracht om voortdurend te blijven werken aan good governance en transparantie. Dat wil zeggen: betere stroomlijning van de interne processen en procedures, verhoging van de effectiviteit van de bestedingen en optimalisering van de communicatie met belanghebbenden.

Betere effectmeting

Om financiers te overtuigen van de noodzaak om te investeren in de vrijwilligersactiviteiten van Humanitas en om tegemoet te komen aan de aangescherpte regels ten aanzien van ‘goed bestuur’, zal Humanitas nog beter in staat moeten zijn om de effecten van haar vrijwilligersactiviteiten en de effectiviteit van de bestedingen aan te tonen. Het ontwikkelen van meetinstrumenten die bij een vrijwilligersorganisatie passen en hanteerbaar zijn in een vereniging met een gelaagde opbouw als Humanitas, en het formuleren van geschikte prestatie-indicatoren voor het werk van Humanitas is echter niet eenvoudig. De komende jaren zal dit nog de nodige aandacht vragen van de werkorganisatie.

Meer samenwerking, nationaal en internationaal

In 2010 wil Humanitas meer conferenties organiseren als de werkconferentie Werken aan armoede in november 2009, samen met de FNV. Ook binnen de Humanistische Alliantie staan uiteenlopende samenwerkingsprojecten op de rol, bijvoorbeeld met het Humanistisch centrum voor onderwijs en opvoeding (trainingen en cursussen), Human (promotiefilm) en het Humanistisch Verbond (inschakelen van geestelijk verzorgers voor deskundigheidsbevordering). Door een nieuwe huisstijl te ontwikkelen die niet alleen bruikbaar is voor de vereniging maar ook voor de werkstichtingen, laat Humanitas zien dat ze zich ondanks de statutaire scheiding nog altijd verbonden voelt met de andere Humanitas-organisaties. Op regionaal en lokaal niveau voert Humanitas vrijwel al haar activiteiten en projecten uit in samenwerking met een andere (plaatselijke) maatschappelijke organisatie. Een – niet volledig – overzicht van deze organisaties vindt u op pagina 25-26. Humanitas kijkt over de grenzen om te leren van anderen en om anderen te laten profiteren van onze verworvenheden. Op het programma voor 2010 en verder staat: meer uitwisseling met buitenlandse zusterorganisaties, zoals die in 2009 plaatsvonden in Solidar-verband (zie pagina 24). Binnen dit verband wil Humanitas ook stimuleren dat vrijwilligerswerk en de civil society hoger op de internationale politieke agenda komen, onder andere met het oog op het Europese jaar van de vrijwilliger in 2011.

Aandacht voor innovatie

Humanitas wil districten en afdelingen meer ruimte geven voor nieuw beleid en/of experimenten. Voorbeelden van vernieuwende activiteiten zijn de Begeleide OmgangsRegeling en doorstart, die in 2010 op meer plaatsen in het land zullen worden uitgevoerd. Ook Humanitas VOC Tandem zal uitbreiden, met tien tot vijftien



• zorgt voor goed toegeruste

• de bijeenkomsten ‘Besturen bij

Humanitas in 2010 en verder

Toekomst

Humanitas en haar omgeving

Humanitas in 2010 en verder (vervolg) activiteiten in het hele land. Dit wordt mede mogelijk dankzij een bijdrage van het Oranje Fonds Groeiprogramma. In het najaar diende Humanitas bij de Nationale Postcode Loterij het projectvoorstel Humanitas 2.0 in. Hiermee wilde ze in aanmerking komen voor een deel van de opbrengst van de extra trekking in december. Met het geld wilde Humanitas haar fysieke ondersteuning verbreden en verdiepen naar digitale, interactieve ondersteuning. Voor de opstart van dit project wilde Humanitas zich in eerste instantie richten op een groep bij wie deze online dienstverlening uitstekend past, namelijk jongeren. Helaas is de aanvraag niet gehonoreerd. Humanitas zoekt naarstig naar alternatieve financiering. Een voorbeeld van innovatie op verenigingsniveau is het experiment met schaalvergroting van afdelingen in district Oost. Reglementair zijn ze zelfstandig, maar naar gemeenten, provincies en andere financiers

treden ze als één afdeling naar buiten. Financiers hebben dan één aanspreekpunt en hoeven niet meer met meerdere kleine afdelingen om tafel. De eerste bevindingen zijn positief. Mogelijk krijgt het experiment in andere districten navolging. Ten slotte riep het hoofdbestuur tijdens de AVA 2009 de werkgroep Verlevendiging van de vereniging in het leven. Deze zal in 2010 met voorstellen komen die onder meer zullen leiden tot minder bestuurlijke belasting, kortere en heldere besluitvormingslijnen, vereenvoudiging van de planningen-controlcyclus en bovenal tot (nog) meer plezier in het werken voor, met en binnen Humanitas..

Ledenwerving

De geleidelijke terugloop van het aantal leden, van circa 14.000 in 2007 via circa 13.550 in 2008 naar circa 12.800 in 2009, lijkt moeilijk te keren. Door de toenemende vergrijzing van de leden en het wegvallen door overlijden, krimpt het ledenbestand

langzaam. Het werven van nieuwe leden verloopt moeizaam. In onze huidige samenleving is de behoefte om zich te organiseren en aan te sluiten bij een vereniging minder groot dan enkele decennia geleden. Het is een probleem waar veel verenigingen mee kampen. Groeidoelstellingen met betrekking tot het ledenaantal worden niet gehaald. In 2009 heeft Humanitas nog geprobeerd om met behulp van telemarketing het aantal leden (en donateurs) te vergroten. Halverwege het jaar heeft de vereniging echter besloten hiermee te stoppen, omdat de resultaten tegenvielen in verhouding tot de hoge wervingskosten die met de telemarketing gemoeid waren. Ledenwerving op landelijk niveau zal worden ingebed in de nieuwe fondsenwervingstrategie. <


Een sterker ‘merk’ Humanitas moet leiden tot meer succes bij het werven van vrijwilligers, deelnemers én fondsen. Uit het communicatieplan 2009-2011 volgden de eerste acties hiertoe.

Daarom heeft Humanitas voor de periode 2009-2011 een ambitieus communicatieplan opgesteld, met als voornaamste doelstelling: méér mensen moeten op de hoogte zijn van het bestaan van Humanitas en weten welke activiteiten ze uitvoert en voor wie. Om dit te bereiken moet het ‘merk’ Humanitas worden versterkt en de inhouds-

Humanitas doet jaarlijks mee aan de Charibarometer, een onderzoek naar imago, bekendheid en waardering van fondsenwervende instellingen door het bureau Mediad. De bekendheid van Humanitas schommelt al drie jaar rond de 6,5 (op een schaal van 10). De waardering voor de vereniging nam in diezelfde periode af van een 7,2 naar een 6,5. Deze neergaande lijn wil Humanitas ombuigen in een stijgende lijn.

In 2009 heeft Humanitas kritisch gekeken of zij met de huidige communicatiemiddelen haar doelgroepen nog wel bereikt, mede met het oog op de nieuw in te voeren huisstijl. De bevindingen hebben geleid tot het ontwikkelen van een geheel nieuwe website, die in 2010 online gaat, en een beknopt en aansprekend vormgegeven overzicht van feiten en cijfers over de vereniging (factsheet). Ook zijn de eerste activiteiten voor het 65-jarig jubileum van Humanitas in gang gezet.

In 2009 heeft de afdeling Communicatie zich met de directie en het hoofdbestuur gebogen over het opnieuw positioneren van het merk Humanitas. Hierbij stonden vragen centraal als: Wat zijn onze waarden? Wat is onze positie in de maatschappij en hoe willen we die positie behouden en versterken? En kunnen we onze doelgroep (vrijwilligers, leden, deelnemers, werknemers, geldgevers, gemeenten en overheden, verwijzers en pers) blijvend aan ons binden?

Op 16 mei organiseerde Humanitas de Humanitas DichtbijDag. Tijdens deze open dag, bedoeld als pilot, vertelden onze vrijwilligers zelf wat ze doen, voor wie ze dat doen, met wie ze dat doen en hoe ze dat doen. Door in het hele land op één specifieke dag aandacht te vragen voor het vrijwilligerswerk in de afdelingen, hoopte Humanitas een flinke impuls te geven aan de naams- en inhoudsbekendheid. Het werven van subsidies, sponsors, leden, donateurs, vrijwilligers en deelnemers was een nevendoel.

Zonder voldoende vrijwilligers kunnen we ons werk niet doen. En dat geldt ook voor onze betaalde krachten. Voor een organisatie die alom bekend is en gewaardeerd

47 afdelingen organiseerden uiteenlopende activiteiten, variërend van het uitdelen van flyers in het winkelcentrum tot het organiseren van een lezing. De Humanitas

Uitvoering communicatieplan

DichtbijDag werd aangekondigd met een radiocommercial, een website en diverse promotiematerialen. Uit een evaluatie onder de deelnemende afdelingen bleek dat het de moeite waard is om in 2010 opnieuw een dergelijke dag te organiseren.

Verbetering van de interne communicatie

Eind 2009 heeft Humanitas een fondsenwerver aangetrokken, die zich primair gaat richten op het werven van fondsen via de zakelijke en institutionele markt. Met deze nieuwe strategie, onder meer ingegeven door het recente economisch zware tij en de komst van het Bel-me-niet Register, streeft Humanitas naar een opbrengst van d 1.732.198 in 2010. <

Bij een actief communicatiebeleid hoort een goede interne communicatie, hoe lastig dat soms ook is bij een decentraal georganiseerde organisatie als Humanitas. In 2009 heeft Humanitas belangrijke stappen gezet om de interne informatieuitwisseling te stroomlijnen. Zo is er een interne e-nieuwsbrief gekomen voor beroepskrachten. Het ledenblad Van Mens Tot Mens werd in 2009 inhoudelijk verbeterd. De bladformule was in de afgelopen jaren verwaterd. Het doel (binden van leden en vrijwilligers) kwam weer meer op de voorgrond te staan, bijvoorbeeld in een nieuwe rubriek waarin bekende Nederlanders als Midas Dekkers en Agnes Jongerius werd gevraagd naar hun visie op Humanitas en het humanisme.

Fondsenwerving

Humanitas betrekt haar inkomsten uit diverse bronnen. De meest substantiële zijn de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij en (project)subsidies van overheden en particuliere instanties. In 2007 heeft Humanitas besloten om zich te richten op een nieuwe inkomstenstroom, die van particuliere gevers. Met behulp van telemarketing heeft de vereniging geprobeerd om een aanzienlijk bedrag op te halen. In het voorjaar van 2009 besloot het bestuur echter deze manier van fondsen werven stop te zetten. De resultaten vielen tegen in verhouding tot de hoge wervingskosten die gemoeid zijn met het binnenhalen van particulieren die op regelmatige basis, bij voorkeur maandelijks, een bedrag geven. Het werven van een nieuwe donateur kost gemiddeld d 100. Een donateur die maandelijks d 5 geeft, wordt pas na anderhalf jaar ‘rendabel’.


Communicatie en fondsenwerving bekendheid worden vergroot. Met een sterke naams- en inhoudsbekendheid kun je je immers onderscheiden van andere goede doelen, waardoor je succesvol kunt zijn en blijven in het werven van vrijwilligers, fondsen, leden en deelnemers.

Tijdens het uitwerken van onze positionering bleek dat de huidige huisstijl niet langer voldoende bijdraagt aan het onderscheidend vermogen van Humanitas. In 2009 heeft Humanitas daarom een nieuwe huisstijl en pay-off ontwikkeld, die in 2010 worden gelanceerd en in de hele vereniging worden doorgevoerd.

Nieuwe middelen: van website tot open dag

22

De naam Humanitas roept bij veel mensen herkenning op. Het gevoel dat zij hebben bij de naam is positief. Wat Humanitas precies doet, is echter veel minder bekend. Dat komt deels door de veelzijdigheid van activiteiten, maar ook door het achterblijven van een actief en modern communicatiebeleid.

wordt, is het fijn werken. Als de potentiële doelgroep niet bekend is met het werk van Humanitas en ons niet weet te vinden, kunnen wij niets voor deze mensen betekenen. Verwijzers, denk aan huisartsen en hulpverleningsorganisaties als de GGZ en jeugdzorg, zijn dan cruciaal: áls zij Humanitas tenminste kennen. Humanitas is eveneens gebaat bij een goede relatie met gemeenten, provincies en (andere) geldgevers. Wij hebben elkaar nodig voor het financieren en uitvoeren van activiteiten.



Samenwerkingsverbanden

Op verschillende niveaus (lokaal, provinciaal en landelijk) werkt Humanitas samen met anderen. Vaak heeft de samenwerking betrekking op de inhoud van het werk, soms is de relatie vooral een financiële of gaat het om het samenwerken vanuit gezamenlijke waarden. Ook internationaal maakt Humanitas deel uit van verschillende netwerken. In dit overzicht hebben we een aantal voorbeelden van samenwerkingsrelaties van Humanitas – zonder onrecht te willen doen aan andere, niet genoemde relaties – op een rij gezet.

Humanistische Alliantie

De Humanistische Alliantie is een platform van meer dan vijftig humanistische organisaties. Humanitas is op verschillende manieren bij dit platform betrokken. Humanitas-directeur Lodewijk de Waal fungeerde ook dit jaar als voorzitter van de Humanistische Alliantie. En in 2009 ‘trok’ Humanitas de Alliantiedag, een goed bezocht netwerk-evenement waar de vraag centraal stond: kunnen mailen, chatten, social networking en andere moderne communicatiemiddelen ook ingezet worden voor de mensenrechten of het humanisme?

De Humanistische Alliantie is een plek van contacten en inspiratie. Die wisselwerking is nuttig voor Humanitas: zo leverde de focus van de alliantie in 2009 op mensenrechten nieuwe perspectieven op voor bijvoorbeeld de armoedeproblematiek. De kijk op armoede vanuit slachtofferschap is uiteraard een andere dan die vanuit de

Werkstichtingen

Het komt geregeld voor dat afdelingen van de vereniging samenwerken met werkstichtingen van Humanitas. Zo heeft afdeling Eemland een maatjesactiviteit voor mensen met een verstandelijke beperking. 25 vrijwilligers van de afdeling zijn een maatje voor een 30-tal cliënten van Stichting Humanitas DMH. De samenwerking met DMH heeft onder andere geleid tot het opstellen van nieuw vrijwilligersbeleid binnen de werkstichting. Daarbij is gebruikgemaakt van de expertise die is opgedaan in de vereniging.

Eind 2009 trof de alliantie voorbereidingen voor het thema van 2010: armoede. Hiermee haakt ze aan bij het Europees jaar van de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting in 2010.

Solidar

Sinds 2000 is Humanitas aangesloten bij Solidar. Deze Europese koepel van maatschappelijke organisaties, gelieerd aan vakbonden en de sociaaldemocratie, streeft ernaar om vrijwilligerswerk en de civil society hoger op de Europese politieke agenda te krijgen. Eén van de speerpunten voor 2009 was het – met succes – lobbyen om van 2011 het Europees jaar van de vrijwilliger te maken. Humanitas nam deel aan het project Together for social Europe, afgekort T4SE, dat als doel had om de nieuwgekozen Europarlementsleden te informeren over de gevolgen van langdurige armoede en sociale uitsluiting. Een delegatie van Humanitas droeg bij aan het opstellen van briefings, het organiseren van een themabijeenkomst in Amsterdam in samenwerking met de FNV (zie pagina 8) en het verzorgen van presentaties aan Europarlementariërs in Brussel. Deelname aan Solidar schept mogelijkheden om meer aandacht te hebben voor maatschappelijke en sociale ontwikkelingen in de Europese landen om ons heen. We leren van de ervaringen van andere lidorganisaties en dit verbreedt onze blik. Daarom wilde Humanitas in 2009 één uitwisselingsprogramma met een buitenlandse zusterorganisatie tot stand brengen. Het werd een uitwisseling met het Britse Community Service Volunteers (CSV). Zie pagina 19 In het kader van T4SE hield een Humanitas-vrijwilliger voor CSV een presentatie over Thuisadministratie.

Van alle lidorganisaties zijn Humanitas en CSV nog het meest gericht op vrijwilligerswerk. Mede dankzij hun actieve deelname staat het onderwerp ‘vrijwilligerswerk’ inmiddels vaker en prominenter op de agenda van Solidar.

Sociale Alliantie

Humanitas is aangesloten bij de Sociale Alliantie, een beweging die zich sterk maakt tegen armoede en sociale uitsluiting. Andere organisaties die in de Alliantie zitting hebben zijn de Raad van Kerken, de Arme Kant van Nederland, de FNV, de Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad en het Humanistisch Verbond. In 2009 pleitte de Sociale Alliantie bij de staatssecretaris van SZW voor verbeteringen op het gebied van schulphulpverlening, bijzondere bijstand en de hoogte van het wettelijke minimumloon. De werkgroep Werkende armen maakte zich sterk voor de positie van de toenemende groep Nederlanders die werken en toch al minimaal drie jaar onder de armoedegrens leven. Dit zijn hoofdzakelijk alleenstaande moeders met kinderen en andere eenverdieners, kleine zelfstandigen, vissers, boeren en tuinders. De Sociale Alliantie trof verder voorbereidingen voor het Europees jaar van de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting in 2010. <

• Stichting Humanitas • Stichting Humanitas DMH • Stichting Humanitas Kinderopvang • Stichting Humanitas Financiële Hulpverlening • Stichting Humanitas Onder Dak Groep • Stichting Humanitas Woonzorg

Periodiek beraad met de Humanitaswerkstichtingen vanuit gedeelde waarden

plus

Bedrijven & Humanitas

Stuurgroep die zich richt op het aan Humanitas binden van organisaties in het kader van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen

• Centraal Bureau voor

Fondsenwerving (CBF) Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van gemeenten Goede Doelen Platform

Branche-, keurmerk- en vrijwilligersorganisaties

• • Accenture • Alliander • Boer & Croon • KPN • Menzis • Monuta • Rabobank • Sesam Academie • Starjob Uitzendbureau • Stayokay • Vodafone Financiering algemeen

Humanistische Alliantie

Vereniging van een groeiend aantal Nederlandse organisaties die nadrukkelijk de humanistische wereld- en levensbeschouwing in doen en denken tot uitdrukking brengen

Onder andere: Humanistisch Verbond HUMAN (Humanistische Omroep) Humanistisch centrum voor onderwijs en opvoeding Humanistisch Archief, HIVOS Vereniging Weezenkas

• • • • • •

• • MOGroep • MOVISIE • Nederlandse Organisaties

Financiële, administratieve en organisatorische dienstverlening of advisering

Vrijwilligerswerk (NOV)

• Landelijk Overleg Vrijwilligersorganisaties in de Zorg (LOVZ)

• Buurtalliantie

• Nationale Postcode Loterij • Provincies • Gemeenten • ING (honorarium Lodewijk de Waal als lid van de Raad van Commissarissen namens de overheid) Ministerie van Verkeer & Waterstaat (honorarium Lodewijk de Waal als voorzitter Taskforce Mobiliteit)

•

Project- en programmafinanciering

• Solidar • IHEU • Community Service Volunteering

Internationale samenwerking

Financieel: Dubois en Co. Rabobank Triodos Bank

• • •

Administratief: Raet

•

Organisatorisch: In Concreto Nestor Kring Pensioenfonds voor Zorg & Welzijn PGGM Talentcare

• • • • •

• CentiQ • GAK Fonds • Ministerie van Jeugd en Gezin • Ministerie van Justitie • Ministerie van VWS • Ministerie van SZW • Nationale Postcode Loterij • Skanfonds • Stichting Doen • VSB Fonds • ZonMw



24

Humanitas was ook goed vertegenwoordigd op de jaarlijkse Socrateslezing, georganiseerd door de Humanistische Alliantie en het Humanistisch Verbond. Politiek filosoof Rutger Claassen en econoom Arnold Heertje gaven hun visie op de stelling: humane economie kan niet zonder moraal.

mens die recht heeft op een aandeel in de welvaart.

Akropolisberaad


Werkorganisatie

Personeel en organisatie

Samenwerkingsverbanden (vervolg) Elk kind telt Algemeen Meldpunt Kindermishandeling Bureaus Jeugdzorg Stichting Heppie Home-Start Nederland Expertisecentrum voor Jeugd Samenleving en Opvoeding (JSO) Jantje Beton Nationaal Jeugd Instituut (NJI) Primo Raad voor de Kinderbescherming Spectrum Synthese

Samenwerking binnen programmalijnen en landelijke projecten

• • • • • • • • • • • •

Oud en redzaam ANBO Mezzo Ouderenfonds Woningbouwverenigingen

• • • • • • • •

Sociale Alliantie

Onder andere: Raad van Kerken Arme Kant van Nederland FNV Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Humanistisch Verbond

• • • • •

• • • • • • • • •

Alleen en samen Coalitie Erbij Nederlandse Rode Kruis Oranjefonds De Zonnebloem VluchtelingenWerk Nederland Gilde-Samenspraak Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties Schorer

• • • • • • • •

Stage- of onderzoeksopdrachten Hogeschool van Amsterdam Universiteit van Amsterdam Hogeschool Utrecht Universiteit Utrecht Universiteit voor Humanistiek

• • • • •

Onder de noemer Bedrijven & Humanitas zoekt Humanitas samenwerking met bedrijven die maatschappelijk betrokken willen ondernemen. Bedrijven kunnen het vrijwilligerswerk van Humanitas ondersteunen, door hun medewerkers te laten kennismaken met het werk van Humanitas-afdelingen of door een activiteit financieel dan wel facilitair te ondersteunen. In 2009 vormden Humanitas-vrijwilligers met een prominente plek in het bedrijfsleven de stuurgroep Bedrijven & Humanitas. Deze klankbordgroep adviseert de vereniging hoe zij haar doelstelling – in 2009 minstens drie nieuwe samenwerkingsverbanden – kan realiseren. In november organiseerde Humanitas samen met hostelketen Stayokay en het Rode Kruis het Stayokay Wereldweekend, bedoeld voor gezinnen met kinderen die weinig te besteden hebben. In tien hostels ontving Stayokay 140 gezinnen met een programma vol activiteiten. Eind 2009 werd echter bekend dat het Stayokay Wereldweekend geen vervolg krijgt. De organisatoren hebben hun best gedaan om fondsen te werven en sponsors in het bedrijfsleven, maar dat is niet gelukt. In 2009 begon Humanitas met het in kaart brengen van maatschappelijk betrokken bedrijven die mogelijk interessant zijn om te benaderen voor fondswerving, al dan niet voor een specifieke activiteit. Humanitas kreeg hierbij steun van de Sesam Academie. Omdat het niet goed mogelijk bleek inzicht te krijgen in wat er op afdelingsniveau aan fondsenwerving gebeurt, lag concentratie op landelijke activiteiten voor de hand. De veranderde aanpak wierp al direct vruchten af. Zo zegden Menzis en Alliander, voorheen Nuon, inzet van vrijwilligers en financiële middelen toe. Accenture hielp Humanitas met de inzet van menskracht ‘om niet’ bij het ontwikkelen van een kennisportaal, bij wijze van proef.

Op het oog lijkt de werkorganisatie van Humanitas onveranderd ten opzichte van 2008. Het aantal medewerkers is nog ongeveer even groot. De opbouw van het personeelsbestand is niet wezenlijk veranderd. Toch is er in het verslagjaar het nodige gebeurd. Sociaal plan

In de afgelopen jaren is het financiële landschap van Humanitas ingrijpend veranderd. De gevolgen daarvan werden in 2009 zichtbaar, toen bleek dat het personeelsbestand van het Landelijk Bureau met circa zes fte moest krimpen. Daarom is Humanitas met de sociale partners een sociaal plan overeengekomen. Dit plan biedt boventallige beroepskrachten ondersteuning bij het vinden van ander werk, waaronder faciliteiten voor om- en bijscholing. Het sociaal plan geldt voor de gehele werkorganisatie en heeft een looptijd van drie jaar.

Verzuim

In 2009 is het verzuim ten opzichte van 2008 (5,5%) met een vijfde afgenomen tot een percentage van 4,6. Humanitas voldoet zo aan de doelstellingen van het Arboconvenant Branche Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening.

Kwaliteit van de werkorganisatie

Ondanks – of misschien wel juist vanwege – de veranderingen in en om onze organisatie had Humanitas de kwaliteit van de werkorganisatie hoog op de agenda staan. Niet alleen de kwaliteit van de ‘producten’ die we leveren, maar ook van de manier waarop we onze processen inrichten, hoe wij omgaan met dilemma’s in ons werk en hoe wij omgaan met onze klanten en met onszelf. In 2009 hebben we de volgende maatregelen genomen om de kwaliteit van onze organisatie te verbeteren: • De werkorganisatie heeft het wervingen selectiebeleid aangescherpt. Binnen het vastgestelde beleid zal Humanitas meer aandacht geven aan referenties van eerdere werkervaring. Hierdoor krijgt Humanitas een completer beeld van de medewerker en kan zij waar nodig het inwerktraject hierop aanpassen. • In 2009 is Humanitas gestart met het organiseren van introductiedagen voor betaalde medewerkers. Het doel van deze speciale introductiedag is om nieuwe medewerkers snel kennis aan te reiken

over voor hen relevante processen van de werkorganisatie. Deelnemers ervaren deze dag als informatief en zinvol. • Uit evaluaties in voorgaande jaren kwam naar voren dat leidinggevenden behoefte hadden aan scholing en uitwisseling rond het thema ‘leidinggeven’. Deze behoefte werd ondersteund door evaluaties van medewerkers waaruit bleek dat de rol van leidinggevenden in het werkproces niet helder was. Daarom heeft Humanitas een training georganiseerd over leidinggeven vanuit waarden, sturen op kwaliteiten en omgaan met dilemma’s. Alle managementteams van de werkorganisatie hebben deze training gevolgd. • Voor betaalde medewerkers zonder directe collega’s heeft Humanitas een eendaagse workshop Werken in balans ontwikkeld. Deze medewerkers, die een grotere autonomie hebben, kunnen minder dan anderen terugvallen op collega’s of leidinggevenden en ervaren daardoor vaak een hogere werkdruk. De workshop gaf de deelnemers inzicht in hoe zij hun werkeffectiviteit en werkdruk kunnen beïnvloeden en bood handvatten om zelfsturing te vergroten. • Een werkgroep bestaande uit directieleden en P&O heeft zich gebogen over het thema ‘cultuur en kwaliteit’. De werkgroep heeft geprobeerd om begrippen als ‘klantgericht’ en ‘dienstverlenend’ te vertalen naar concreet gedrag. In oktober heeft het groot managementteam het kwaliteitsmanifest, met daarin de concretiseringen, bekrachtigd.

Arbeidsomstandigheden

Om het welzijn van de beroepskrachten te verbeteren en hun werkdruk te verminderen heeft Humanitas ook in 2009 maatregelen uitgevoerd uit het Plan van aanpak werkdruk 2008-2009. Dit plan moest er komen omdat eind 2006 uit werkbelevingsonderzoek was gebleken dat een grote groep medewerkers een dusdanige werkdruk ervoer dat sprake was van een verhoogd risico op langdurige uitval. In die periode was het verzuim binnen Humanitas dan ook hoog. Belangrijke oorzaken die

Aantallen medewerkers in dienst van de vereniging op 31 december 2009 Organisatie-eenheid Landelijk Bureau Landelijke projecten District Noord District Noordwest District Oost District Zuidwest District Zuid Totaal

Aantal Fte 50 37,6 52 38,4 41 30,0 57 33,8 41 24,0 37 23,9 31 20,8 309 208,5

uit het onderzoek naar voren kwamen, waren: het (ontbreken van) contact met leidinggevenden, de hoeveelheid werk, en onduidelijkheid over de taak en rol. De aanpak behelsde onder meer het beter toerusten van beroepskrachten en hun leidinggevenden voor het herkennen en bespreekbaar maken van signalen van werkdruk. Waar nodig kregen medewerkers extra ondersteuning, bijvoorbeeld van een coach of bedrijfsmaatschappelijk werker. Uit verslagen van functioneringsgesprekken kan worden geconcludeerd dat het contact met leidinggevenden is verbeterd en de taak- en rolonduidelijkheid is afgenomen. Het werkgerelateerd verzuim is in 2009 verder gedaald. Een tweede meting van de werksatisfactie staat op de rol. <



26

Verwerken en verder NVVE Vereniging Yarden Monuta VPTZ

Vallen en opstaan Halt Nederland Stichting Het Maagdenhuis Ministerie van Sociale Zaken Nibud Dienst Justitiële Inrichtingen Reclassering Slachtofferhulp Nederland Sociale Alliantie Oxfam Novib

Bedrijven & Humanitas



Hoe Humanitas invulling geeft aan ‘goed bestuur’ In deze verantwoordingsverklaring kunt u lezen hoe de vereniging gevolg geeft aan de algemene richtlijnen van goed bestuur, die het Centraal Bureau Fondsenwerving heeft opgesteld.

De vereniging

Humanitas is een vereniging. Dit is een democratische rechtsvorm die Humanitas koestert, omdat deze goed past bij haar humanistische uitgangspunten. De vereniging heeft leden. De meeste leden zijn natuurlijke personen. Zes lidmaatschappen zijn afgesloten met rechtspersonen, de zogenaamde ledenrechtspersoon. Dit zijn:

• Stichting Humanitas in Rotterdam.

Ouderenzorg en -huisvesting, thuiszorg en maatschappelijke dienstverlening

• Stichting Humanitas DMH in Nieu-

wegein. Zorg voor en ondersteuning van mensen met een beperking

• Stichting Kinderopvang Humanitas in Heerlen

verlening in Purmerend

• Stichting Humanitas Onder Dak Groep in Hengelo. Maatschappelijke opvang

• Stichting Humanitas Woonzorg

plus

Haag. Zorg en diensten voor ouderen

in Den

Deze landelijk werkende werkstichtingen zijn voortgekomen uit de vereniging, maar zijn als zelfstandige organisaties met een eigen bestuursvorm en inzet van beroepskrachten verdergegaan. Met enige regelmaat vindt op bestuurlijk niveau tussen deze werkstichtingen en de vereniging een geformaliseerd overleg plaats, het Akropolisberaad. Dit heeft als belangrijkste doel elkaar te volgen, waar mogelijk samen te werken en/of elkaar te versterken vanuit de gedeelde humanistische kernwaarden en uitgangspunten. Het Akropolisberaad functioneert als een adviesorgaan van het hoofdbestuur van de vereniging.

Opbouw van de vereniging

De leden van de vereniging, georganseerd in lokale afdelingen, kunnen invloed uitoefenen op het verenigingsbeleid. Onder meer door hun stem te laten horen op de jaarlijkse afdelingsvergaderingen of door zitting te nemen in een afdelingsbestuur.

De AVA komt minimaal één keer per jaar bijeen. De lokale afdelingen worden vertegenwoordigd door afgevaardigden. Het maximale aantal afgevaardigden per afdeling komt overeen met het aantal stemmen dat een afdeling mag uitbrengen op de AVA. Dit is afhankelijk van het aantal leden. Ook de ledenrechtspersonen hebben stemrecht op de AVA. De wijze waarop leden voorstellen kunnen inbrengen en afgevaardigden kunnen benoemen en hoe de stemverdeling op de AVA voor afdelingen en ledenrechtspersonen is geregeld, is vastgelegd in de verenigingsstatuten en het huishoudelijk reglement van de vereniging. Behalve de afdelingen en werkstichtingen van Humanitas wonen ook afgevaardigden van de districtsbesturen de AVA bij. De negentig Humanitas-afdelingen zijn ingedeeld in vijf districten. Elk district wordt bestuurd door een districtsbestuur. Het hoogste districtsorgaan is de districtsraad, met afgevaardigden uit alle afdelingsbesturen in het district. De districtsraad kiest het districtsbestuur en is belast met het toezicht op het functioneren ervan. De AVA staat onder leiding van het hoofdbestuur. Evenals de districten en de landelijke advies- en/of projectgroepen heeft het hoofdbestuur op de AVA een raadgevende stem. Hieronder leest u wat er op de AVA 2009 is besloten en waarmee de AVA-auditcommissies zich in 2009 hebben beziggehouden.

Algemene Vergadering van Afgevaardigden

De Algemene Vergadering van Afgevaardigden (AVA) kwam in 2009 op 28 november bijeen in het Vechthuis te Utrecht. 47 afdelingen waren vertegenwoordigd, vier werkstichtingen en alle districten. In totaal telde de vergadering 162 deelnemers,

Vereniging Humanitas

Humanitas is een vereniging met 12.798 leden. De activiteiten van Humanitas worden uitgevoerd door 10.304 vrijwilligers, van wie circa 480 actief als bestuurder. Humanitas biedt vanuit 90 lokale afdelingen, onder leiding van hun besturen, in 588 projecten – tijdelijke – ondersteuning aan 36.533 deelnemers. De activiteiten zijn ondergebracht in vijf programmalijnen. De vrijwilligers van Humanitas worden bij hun activiteiten ondersteund door een werkorganisatie, bestaande uit vijf over het land verspreide districtskantoren en één Landelijk Bureau in Amsterdam. De werkorganisatie heeft 309 beroepskrachten (208,5 fte) in dienst. Zij worden betaald conform de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. De werkorganisatie staat onder leiding van een algemeen directeur en een directeur Bedrijfsvoering. Peildatum voor genoemde aantallen is 31 december 2009.

onder wie ook gasten, vertegenwoordigers van het Landelijk Bureau en de landelijke projecten. De AVA stelde de gewijzigde verenigingsstatuten vast evenals de verantwoordingsverklaring ten behoeve van het CBF. Ook installeerde ze de twee AVA-auditcommissies: de commissie Verenigingszaken & Beleid en de commissie Beheer & Financiën (zie pagina 29 en verder). Van deze twee commissies stelde ze het algemeen profiel en het reglement vast. Daarnaast verleende de AVA goedkeuring aan de nieuwe samenstelling van het hoofdbestuur. Van drie hoofdbestuursleden is afscheid genomen. Aan de hand van de adviezen van de twee auditcommissies keurde de AVA het verenigingsjaarverslag 2008 en de verenigingsjaarrekening 2008 goed en verleende ze het hoofdbestuur decharge voor het

in 2008 gevoerde beleid. Ze nam daarbij het advies over van de commissie Verenigingszaken & Beleid om een andere wijze van verantwoording en verslaglegging te introduceren. Het hoofdbestuur zal zoeken naar een model waarbij de verslaglegging en het onderliggend werkplan alsmede de bijbehorende begroting niet alleen beter bij elkaar aansluiten, maar ook beter toetsbaar worden. Op de AVA vond een pittige discussie plaats naar aanleiding van het advies van de commissie Beheer & Financiën om de door het hoofdbestuur voorgestelde noodzakelijke bezuinigingsmaatregelen niet te spreiden over de jaren 2010 tot en met 2012, maar in hun geheel te realiseren in 2010. Uiteindelijk heeft het hoofdbestuur de AVA ervan kunnen overtuigen dat deze ambitie niet realistisch is en te grote risico’s met zich zou meebrengen voor de bedrijfsvoering. De AVA stemde in met de verenigingsbegroting 2010 en het – na bezuinigingen – resterende tekort van d 1.200.000. Het hoofdbestuur, en daarmee alle geledingen binnen de vereniging, nam de inspanningsverplichting op zich om het tekort terug te brengen naar circa d 850.000 en zo mogelijk nog verder. De AVA stelde vervolgens ook het bijbehorende verenigingswerkplan 2010 vast. ‘s Middags volgde de uitreiking van de Helemaal Humanitas Prijs. Deze kent de

vereniging jaarlijks toe aan een bijzonder en inspirerend vrijwilligersinitiatief. Winnaars waren de vrijwilligers van Radicaal? Doe ff normaal!. Deze activiteit van afdeling Eindhoven, geselecteerd uit zes inzendingen, heeft als doel jongeren op een aansprekende manier te laten nadenken over het thema ‘radicaliseren´. Radicaal? Doe ff normaal! won een bedrag van d 10.000. De AVA 2009 werd afgesloten met een theaterworkshop over ‘verlevendiging van de vereniging’. Dit is een onderwerp dat in 2009 hoog op de agenda van het hoofdbestuur stond. Na afloop van de workshop deed het hoofdbestuur een oproep aan vrijwilligers, bestuurders en medewerkers om zich aan te melden voor een werkgroep die van het hoofdbestuur de opdracht zal krijgen in 2010 voorstellen te ontwikkelen om van Humanitas een levendiger en dynamischer vereniging te maken.

De twee AVA-auditcommissies

Op grond van artikel 24 van het huishoudelijk reglement kent Humanitas nu twee AVA-commissies: de commissie Verenigingszaken & Beleid en de commissie Beheer & Financiën. Met een eerste oriënterende bijeenkomst op 5 maart startte het hoofdbestuur het proces om tot de samenstelling en inrichting daarvan te komen, met de bedoeling de AVA in haar toezichthoudende rol te versterken en een duidelijker scheiding aan te brengen tussen bestuur en toezicht.

De AVA stemde al in 2008 in met het voorstel daartoe. De AVA-auditcommissies kunnen als een soort ‘verlengde AVA-arm’ gedurende het jaar toezicht houden op het functioneren van het hoofdbestuur en op de uitvoering van het door de AVA vastgestelde beleid, en haar voorzien van adviezen over mogelijke verbeteringen in dat toezicht. De leden ervan zijn benoemd voor de periode 2009-2012 (de verantwoordingsperiode van het actuele meerjarenbeleidskader). De commissies bestaan elk uit drie leden. De regels voor benoeming en inrichting van de commissies en hun mandaat zijn vastgelegd in een algemeen profiel en commissiereglement. De maanden voorafgaand aan de AVA gebruikten de commissies om thuis te raken in de mores van de bestaande plan- en verslagcyclus van de vereniging. Ook hebben ze, bij wijze van proef, een eerste oefening gedaan met het adviseren van de AVA naar aanleiding van het verenigingsjaarverslag en de verenigingsjaarrekening 2008 en het conceptwerkplan met bijbehorende conceptbegroting 2010 van de vereniging. Beide commissies deden aan de AVA een voorstel voor een meerjarencommissieprogramma, met daarin de thema’s waarover ze zich in hun zittingsperiode willen buigen. Voor de commissie Verenigingszaken & Beleid zijn dat: de profilering en positionering van Humanitas in de maatschappij, de omgang met vrijwilligers, en de relatie tussen de vereniging en de

De AVA-auditcommissies waren als volgt samengesteld: Leden met hun (relevante neven)functies Auditcommissie Verenigingszaken & Beleid Leo Coenders, voorzitter Ingrid Banen Karin Kalverboer Directeur Zorg Innovatie Forum Auditcommissie Beheer & Financiën Freerk Dortland, voorzitter Rob Detiger Dick Vos

Verenigingsfunctie Lid afdeling Neder Veluwe Secretaris afdeling Purmerend Voorzitter district Noord

Penningmeester afdeling Meppel Voorzitter district Zuid Lid van de vereniging

Eerste termijn 2009-2012 2009-2012 2009-2012

Tweede termijn 2012-2015 2012-2015 2012-2015

2009-2012 2009-2012 2009-2012

2012-2015 2012-2015 2012-2015



28

• Stichting Humanitas Financiële Hulp-

Humanitas heeft negentig afdelingen. Elke afdeling kan voorstellen doen aan de Algemene Vergadering van Afgevaardigden (AVA), het hoogste verenigingsorgaan.


Bestuursverslag

Bestuurlijke aandachtspunten Planning en verantwoording

Humanitas werkt volgens een vaste cyclus van planning en verantwoording. Deze begint met het vaststellen van het strategisch meerjarenbeleidskader door de AVA. In het meerjarenbeleidskader legt de vereniging haar beleidsvoornemens en doelstellingen vast voor een aaneengesloten periode van drie jaar. Aan het meerjarenbeleidskader is een financiële meerjarenprognose gekoppeld.

werkorganisatie. De commissie Beheer & Financiën zal zich buigen over: het verloop van de financiële gegevensstromen en de contacten hierover tussen de districten onderling en met het Landelijk Bureau, een onderzoek naar de prijs-productverhouding van geleverde diensten, en het verloop van het begrotingsproces op lokaal, districtsen landelijk niveau.

Plan-en-verslagcyclus

Een externe deskundige deed in 2009 een onderzoek naar de inrichting en de werking van de plan-en-verslagcyclus. Dit onderzoek heeft een rapport opgeleverd waarin bijna veertig aanbevelingen worden gedaan tot verbetering, maar vooral vereenvoudiging van de bestaande structuur. De aanbevelingen worden in 2010 omgezet in praktische maatregelen waarmee de planning-encontrolcyclus en -functie effectiever en waar mogelijk eenvoudiger zullen worden gemaakt, zodat een betere grip ontstaat op de verenigingsfinanciën. Een eerste stap daartoe is het besluit van het hoofdbestuur om met ingang van 2010 te komen tot driemaandelijkse rapportages.

Het bestuur van de vereniging ligt in handen van het hoofdbestuur, dat sinds de AVA in november 2009 nog slechts negen leden telt. Het opgaan van het voormalig dagelijks bestuur in het hoofdbestuur en het werken in een verkleinde bestuurssamenstelling zijn uitvloeiselen van de voorstellen tot aanpassing van het bestuur en toezicht, die zijn aangenomen op de AVA in 2008. Het hoofdbestuur heeft de algemene leiding over de vereniging. Het is verantwoordelijk voor de vormgeving en uitvoering van het strategische meerjarenbeleid. Het hoofdbestuur vertegenwoordigt de vereniging in en buiten rechte en is bevoegd tot alle daden van beschikking en beheer. De leden worden op voordracht van het hoofdbestuur benoemd door de AVA. Deze voordracht is gebaseerd op een selectie van kandidaten die door het hoofdbestuur, de districten en de ledenrechtspersonen zijn aangedragen. Ten minste één kandidaat wordt benoemd op voordracht van de Ondernemingsraad. Het lidmaatschap van het hoofdbestuur is een onbezoldigde functie, evenals alle andere bestuurlijke en toezichthoudende functies die binnen de verenigingsorganisatie voorkomen. De regels die gelden ten aanzien van de selectie, voordracht en benoeming van de leden van het hoofdbestuur zijn vastgelegd in de verenigingsstatuten en in een algemeen bestuursprofiel. Dit geldt ook voor de eisen die aan bestuursleden worden gesteld om (schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen en de bestuurlijke kwaliteit te borgen. Wat het hoofdbestuur heeft beziggehouden, leest u in het hierna volgende bestuursverslag. <

Klachtenregeling

Humanitas kent een klachtenreglement en -procedure die zijn in te zien op de verenigingswebsite. Binnengekomen klachten worden behandeld door een onafhankelijke klachtencommissie die het hoofdbestuur adviseert. In 2009 ontving Humanitas dertien klachten of ‘blijken van ongenoegen’. Hiervan waren er tien ook echt voor de vereniging bestemd (zestien in 2008). De overige drie waren bedoeld voor werkstichtingen. Humanitas ontving de klachten telefonisch, per e-mail en per brief. Ze waren gericht aan het Landelijk Bureau of de Klachtencommissie. In negen gevallen kon Humanitas bemiddelen, in één geval na tussenkomst van de Klachtencommissie. Het betrokken bestuur of de betrokken vrijwilliger of beroepskracht ging de klacht na, lichtte de aanleiding tot de klacht toe en ondernam actie om de situatie te herstellen of te verbeteren. Soms was alleen een verontschuldiging al voldoende. Eén melding heeft geleid tot een formele procedure voor de Klachtencommissie. Van de tien klachten zijn er vier geuit door een vrijwilliger en zes door een deelnemer. Bij twee klachten van deelnemers lag de oorzaak in een onduidelijke begrenzing van de vrijwilligersactiviteit. Als een vrijwilliger werk op zich neemt dat buiten de verantwoordelijkheid valt van Humanitas, kan Humanitas niet voor de gevolgen instaan. Andere klachten hadden betrekking op de wijze van communiceren en het nakomen van afspraken. De Klachtencommissie evalueert jaarlijks de afhandeling van de klachten en communiceert haar bevindingen, aan de hand van een geanonimiseerd overzicht van alle meldingen, met het hoofdbestuur. Mede naar aanleiding van de klachten heeft Humanitas haar trainingen voor vrijwilligers aangescherpt en besteden afdelingen meer aandacht aan hoe om te gaan met blijken van onvrede.

Het bestuur kwam in 2009 zes keer bijeen. Tijdens deze bijeenkomsten stonden behalve reguliere bestuurszaken als het vaststellen van de jaarrekening en het jaarverslag 2008 alsmede het werkplan en de begroting 2010, de volgende onderwerpen op de agenda.

Follow-up van de AVA 2008

Relatie tussen hoofdbestuur en algemeen directeur Het hoofdbestuur wordt voor de uitvoering van het beleid bijgestaan door de werkorganisatie, die onder leiding staat van de algemeen directeur. Het hoofdbestuur en de algemeen directeur ondertekenden op 12 maart de bestuursovereenkomst waarin de vernieuwde verhouding als gevolg van de aanpassing van het bestuur en toezicht (zie de verantwoordingsverklaring) tussen het hoofdbestuur en de algemeen directeur is geregeld. Tegelijk met de bestuursovereenkomst zijn ook het algemene bestuursprofiel en het aangepaste directie- en managementstatuut vastgesteld. Hiermee is een duidelijker onderscheid gemaakt tussen uitvoering, toezicht en bestuur. Om de algemeen directeur in staat te stellen de verantwoordelijkheid te nemen voor de gehele beleidsvoorbereiding en -uitvoering, is zijn volmacht daarop aangepast. Het door het hoofdbestuur aan hem verstrekte mandaat is omschreven in de eerdergenoemde bestuursovereenkomst en het directie- en managementstatuut. Integratie dagelijks bestuur en hoofdbestuur Het dagelijks bestuur kwam in de eerste vijf maanden van 2009 nog maandelijks bijeen om onder meer de nieuwe samenstelling van het bestuur en de nieuwe wijze van besturen voor te bereiden. In juni is het dagelijks bestuur opgegaan in het hoofdbestuur. De AVA benoemde op 28 november 2009 het hoofdbestuur in zijn nieuwe samenstelling van negen leden. Daarnaast stelde zij de gewijzigde verenigingsstatuten vast, waarin de voorgaande aanpassingen in het bestuur en het toezicht (en tevens de uitvoering) zijn doorgevoerd.

Reorganisatie

Op de AVA 2008 kondigde het hoofdbestuur aan dat de vereniging in 2009 de broekriem flink moest aanhalen en dat het

Landelijk Bureau zich moest klaarmaken voor een reorganisatie. De noodzaak om te bezuinigen werd vooral ingegeven door het negatieve resultaat op de beleggingen en de tegenvallende opbrengsten uit fondsenwerving, mede als gevolg van de wereldwijde financiële crisis, en het tekort op de begroting van het Landelijk Bureau, waarvan een deel veroorzaakt door automatiseringskosten voor de vereniging. De terugloop in het verenigingsvermogen en de zorgwekkende financiële vooruitzichten vroegen gedurende het jaar 2009 veel aandacht van de directie en van het hoofdbestuur. Op het Landelijk Bureau in Amsterdam kreeg, na intensief en zorgvuldig overleg met de Ondernemingsraad en de vakbonden, na de zomer de aangekondigde reorganisatie haar beslag. Daarbij is de formatie met circa 10% teruggebracht, grotendeels door natuurlijk verloop en door het beëindigen van de tijdelijke contracten. De stofkam ging door alle activiteiten en uitgavenposten. Niettemin bleek in de loop van het jaar dat ook 2009 zou worden afgesloten met een flink exploitatietekort en dat opnieuw op het vermogen moest worden ingeteerd. Zie de jaarrekening achterin dit jaarverslag voor de details. Het verwachte begrotingstekort voor 2010 gaf het hoofdbestuur aanleiding om op de AVA 2009 voor de jaren 2010, 2011 en 2012 ingrijpende bezuinigingsmaatregelen af te kondigen voor de gehele vereniging. Voor de districten en het Landelijk Bureau betekende dat een forse bijstelling van hun begrotingen voor 2010, en daar bovenop voor het Landelijk Bureau in 2010 een tweede reorganisatieronde.

senwerving te weinig rendement opleverden. Tot dan toe zette Humanitas hiervoor in op betaalde werving van individuele donateurs en het verkrijgen van schenkingen en legaten. In het kader van het project Maatschappelijk Betrokken Ondernemen leverde de stuurgroep Bedrijven & Humanitas haar bijdrage. Humanitas zal zich met fondsenwerving de komende jaren vooral richten op de ‘zakelijke markt’ en het aanspreken van de grote institutionele fondsen. In december is hiervoor een nieuwe en ervaren fondsenwerver aangesteld die de nieuwe fondsenwervingsstrategie van Humanitas nader zal invullen.

Vrijwilligersbeleid

Op 17 september stelde het hoofdbestuur de herziene Nota vrijwilligersbeleid bij Humanitas vast, getiteld ‘Vrijwilligers doen ertoe’. In deze nieuwe versie is het bestaande vrijwilligersbeleid geactualiseerd. Ook zijn – in het verlengde van de doelstellingen uit het meerjarenbeleidskader – de grenzen van het vrijwilligerswerk aangescherpt en verduidelijkt. Belangrijkste wijzigingen zijn de principiële keuzen voor tijdelijke ondersteuning en onbetaalde coördinatie, tenzij er dringende redenen zijn die betaalde coördinatie rechtvaardigen (zie pagina 18). Ook stelt Humanitas voortaan verplicht dat vrijwilligers die betrokken zijn bij activiteiten met kwetsbare groepen (zoals kinderen, mensen met een beperking en/of een psychiatrische achtergrond en mensen met administratieve problemen) een Verklaring Omtrent het Gedrag overleggen.

Andere beleidsmatige zaken

Communicatie en fondsenwerving

Omwille van een zorgvuldige standpuntbepaling nodigde het hoofdbestuur ook in 2009 gastsprekers uit voor een bijdrage aan de inhoudelijke discussie over een specifiek thema.

In 2009 kwam onomstotelijk vast te staan dat de eerder gebaande wegen van fond-

Zo kwam tijdens de bestuursvergadering in juni de mogelijke bijdrage van Humanitas aan het project Circles of Support and Accountability aan de orde, samen met Reclassering Nederland. Het

In september heeft het hoofdbestuur een nieuw communicatieplan vastgesteld voor de periode 2009-2011 (zie ook pagina 22).



30

Per jaar rapporteert het hoofdbestuur op de AVA over de voortgang van het realiseren van de doelstellingen uit het meerjarenbeleidskader en doet het – waar nodig – voorstellen voor het bijstellen van de ambities. Deze ambities worden op elk verenigingsniveau vertaald naar concrete activiteiten en projecten, die worden vastgelegd in werkplannen en begrotingen. Het verenigingswerkplan (met begroting) is de som van de afzonderlijke werkplannen van alle afdelingen, districten en het Landelijk Bureau.

Hoofdbestuur

Bestuursverslag

Bestuurlijke aandachtspunten (vervolg)

Bestuurssamenstelling

Samenstelling ho ofdbestuur

betrof een proefproject waarin met inzet van vrijwilligers geselecteerde (ex-)zedendelinquenten intensief worden ondersteund, waardoor vroegtijdige signalering van dreigende recidive mogelijk wordt. De projectleider was uitgenodigd om het project nader toe te lichten. Gelet op de gevoeligheid en de vele risico’s die kleven aan het project, heeft het hoofdbestuur unaniem besloten om – vanwege de vele twijfels – af te zien van deelname aan het project. In diezelfde vergadering vroeg de directeur van SAMAH, de landelijke belangenorganisatie voor jonge asielzoekers, aandacht voor de problematiek van ongedocumenteerde vreemdelingen, uitgeprocedeerde asielzoekers en jeugdige vluchtelingen. Na discussie trok het hoofdbestuur uiteindelijk de conclusie dat de doelgroep bij Humanitas hoort maar dat het bestuur er niet zeker van is, gezien de politieke gevoeligheid, of alle afdelingen daarmee iets willen doen.

Laura Bouwmeester voorzitter

Op voordracht van: Hoofdbestuur 1e termijn: 2007-2011 2de termijn: 2011-2015

penningmeester

Bert Engel

Op voordracht van: Hoofdbestuur 1e termijn: 2007-2011 2de termijn: 2011-2015

secretaris

Op voordracht van: Stichting Humanitas Financiële Dienstverlening 1e termijn: 2003-2007 2de termijn: 2007-2011

• Stichting Hivos (beleidsadviseur) • Lid bestuur Universiteit voor Humanistiek

Overige bestuursleden: Marjoleine Beers Op voordracht van: District Noord 1e termijn: 2005-2009 2de termijn: 2009-2013

In november besprak het hoofdbestuur het thema ‘diversiteit’ en in december de verdere uitrol van de projecten doorstart en Begeleide OmgangsRegeling, waarvoor Humanitas subsidie ontving van ZonMw. De vergadering in juli was ingeruimd voor een brainstorm over de verlevendiging van de vereniging, een discussie die later in het jaar op de AVA zou worden voortgezet (zie ook pagina 29). Het hoofdbestuur sloot de vergadering af met een interne evaluatie van het bestuurlijk functioneren, mede in het licht van de voorgenomen veranderingen. De bestuurscultuur van Humanitas is en hoort passend te zijn bij de geest van Humanitas: respectvol voor elkaars inbreng en uitgaande van de balans tussen techniek en inhoud. De verbindingen tussen het hoofdbestuur enerzijds en de districten en afdelingen anderzijds vormen een punt van aandacht. Het functioneren van het directieteam gaf geen aanleiding tot nadere opmerkingen. <

Jaap Dijkstra

• Hobart Nederland BV

(national accountmanager) Voorzitter Identiteitscommissie Erasmushiem Leeuwarden Lid bestuur Humanistisch Verbond Fryslân

•

Ferdinand Crijns Op voordracht van: Hoofdbestuur 1e termijn: 2002-2006 2de termijn: 2006-2010

• Boer&Croon (partner) • Lid bestuur Hospice Kajau te

• Manager Alliander College • Lid Klantenraad Inwonerszaken

- Bestuurslid Sociale Alliantie - Bestuurslid Solidar

- Lid Adviesraad Zorgverzekeraars Nederland - Bestuurslid Marokko Fonds

Op voordracht van: District Zuidwest 1e termijn: 2005-2009 2de termijn: 2009-2013

Els Kuijper Op voordracht van: Stichting Humanitas (huisvesting) 1e termijn: 2006-2010 2de termijn: 2010-2014

projecten Wereldomroep

- Bestuurslid Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis

- Voorzitter Stichting IRC, kenniscentrum voor water en sanitatie

- Voorzitter Raad van Toezicht SNV, organisatie voor ontwikkelingssamenwerking

• Voorzitter deelgemeente • •

- Lid Raad van Commissarissen PGGM

•

Op voordracht van: District Oost 1e termijn: 2007-2011 2de termijn: 2011-2015

- Lid adviesraad RNTC, ontwikkelings

- Voorzitter Stichting ZAM-net, uitgever

•

Hans Wesseling

Naast zijn betaalde baan vervult Lodewijk de Waal een aantal nevenfuncties, deels bezoldigd deels onbezoldigd. Op zijn initiatief is geregeld dat de totale inkomsten van de nevenfuncties die van hem een grotere tijdsinzet vragen, rechtstreeks worden overgemaakt naar Humanitas. Het hoofdbestuur stelt deze vrijwillige financiële bijdragen van haar directeur zeer op prijs.

- Bestuurslid Stichting Socrates

Hillegersberg-Schiebroek Rotterdam Lid bestuur jeugdtheatergroep MAX Voorzitter bestuur Stichting Rotterdamse Volksuniversiteit Lid Raad van Commissarissen BV Kanaalkruising Sluiskil Lid curatorium Erasmiaans Gymnasium

gemeente Arnhem

Nevenfuncties algemeen directeur

- Voorzitter Humanistische Alliantie

Hilversum

Wil de Koning

Op voordracht van: Ondernemingsraad 1e termijn: 2009-2013 2de termijn: 2013-2017

De directie van de vereniging Humanitas bestond in 2009 uit Lodewijk de Waal, algemeen directeur, en Paul Lensen, directeur Bedrijfsvoering. Hun bezoldiging bedroeg in 2009 respectievelijk d 136.569 en d 94.824 (brutoloon, brutovakantietoeslag en eindejaarsuitkering). De inschaling is geheel in lijn met de zwaarte van de functies en conform de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening.

Lodewijk de Waal oefende in 2009 de volgende (relevante) nevenfuncties uit:

•

Mary Geurts

Bezoldiging directie

kwartaalblad over kunst en cultuur uit Afrika

- Lid Nationaal Contact Punt

- Voorzitter Taskforce Mobiliteitsmanagement

- Voorzitter HIER Klimaatcampagne - Voorzitter Alliander Foundation

- Lid Raad van Commissarissen ING



32

Leden met hun (relevante) nevenfuncties:

Samengevoegde jaarrekening 2009

Financiële verslaglegging Humanitas is een vereniging. Haar statutaire naam is: Humanitas, Nederlandse Vereniging voor Maatschappelijke Dienstverlening en Samenlevingsopbouw. Zij zetelt in Amsterdam.

Samengevoegde Jaarrekening 2009

Inrichting van de jaarrekening

De vereniging Humanitas is houder van het CBF-Keur, het keurmerk voor fondsenwervende instellingen. Deze jaarrekening van de vereniging Humanitas over het verslagjaar 2009 voldoet aan Richtlijn 650.

Totaal besteed aan programmalijnen in % van de totale baten De totale wervingskosten in % van de totale baten uit fondsenwerving

Humanitas kent drie bronnen van inkomsten: 1. inkomsten uit activiteiten van derden: de Nationale Postcode Loterij en Sponsor Bingo Loterij; 2. inkomsten uit contributies, giften, nalatenschappen en vermogen; 3. inkomsten uit dienstverlening (prestatiecontracten met de overheid, landelijke fondsen en andere financiers).

Gang van zaken boekjaar 2009

Tezamen zijn deze bronnen goed voor een begroting van circa d 19.000.000.

Aan de wervingskosten worden zowel de personele als de materiële kosten toegerekend. De personeelskosten zijn de werkelijke salariskosten van de medewerker Fondsenwerving. Van de overige medewerkers zijn dat de werkelijke kosten op basis van bestede uren volgens de integrale urenregistratie. De materiële kosten zijn kosten die gemaakt worden ten behoeve van publiciteit en voor werving van leden.

In de toelichting op de staat van baten en lasten van de vereniging is een analyse gemaakt van de verschillen tussen de realisatie en de begroting. Ter vergroting van het inzicht is tevens de verenigingsbegroting 2010 opgenomen.

Optimale besteding van middelen

Conform haar meerjarenbeleidskader 2009-2011 streeft Humanitas naar: 1. sluitende (meerjaren)exploitatie- en projectbegrotingen; 2. een toename van de baten uit eigen fondsenwerving, zodat een evenwichtiger verhouding ontstaat tussen de verschillende inkomstenstromen; 3. dekking van de structurele lasten door structurele inkomsten; 4. maximale besteding ten gunste van de programmalijnen in de verhouding 70:30 (doelstelling: overhead); 5. groei van het aantal vrijwilligers en het aantal deelnemers (beide met 10% voor eind 2011); 6. begrenzing van het percentage middelen dat wordt besteed aan eigen fondsenwerving op maximaal 20%.

Doelmatigheid organisatie

De procentuele verhouding tussen de bestedingen aan de programmalijnen en de totale baten was in 2009 62,35%. De totale wervingskosten particuliere fondsenwerving in 2009 bedroeg 15,23% van de totale baten particuliere fondsenwerving.

Toelichting op procentuele verhoudingen

Beleid met betrekking tot omvang en functie van de reserves en fondsen

De reserves en fondsen van de verslaggevende eenheid zijn met d 466.329 afgenomen tot d 15.909.998. De afname van het vermogen wordt veroorzaakt door het negatieve exploitatieresultaat, de oormerking van ontvangen middelen door het bestuur en de oormerking van ontvangen middelen door derden. Voor een nadere toelichting op de geoormerkte middelen verwijzen we naar de toelichting op de bestemmingsreserves en de bestemmingsfondsen bij de staat van baten en lasten over 2009.

Toelichting reserves en fondsen

Als bestemmingsreserve dient te worden aangemerkt dát deel van het eigen vermogen dat is afgezonderd, omdat daaraan een beperktere bestedingsmogelijkheid

is gegeven dan gezien de doelstelling van de organisatie zou zijn toegestaan. Deze beperking is door het bestuur aangebracht. In het boekjaar is de reserve met d 16.779 toegenomen. Realisatie 2009

Begroting 2009

Realisatie 2008

62,35

63,34

60,32

15,23

15,72

20,93

Als bestemmingsfonds dient te worden aangemerkt dát deel van het eigen vermogen dat is afgezonderd, omdat daaraan een beperktere bestedingsmogelijkheid is gegeven dan gezien de doelstelling van de organisatie zou zijn toegestaan. Deze beperking is door derden aangebracht. In het boekjaar is het fonds met d 194.776 afgenomen. Als continuïteitsreserve dient te worden aangemerkt dat deel van het vermogen dat maximaal één maal de jaarlijkse lasten van de vereniging omvat. In het boekjaar is deze reserve met d 288.342 afgenomen. Ze bedraagt 52% (afgerond) van de jaarlijkse lasten van de vereniging. De resultaatbestemming is als volgt te specificeren: Resultaat d -466.329 Toename bestemmingsreserves d 16.779 Afname bestemmingsfondsen d -194.766 Onttrekking aan de continuïteitsreserve d -288.342

Exploitatieresultaat

Het exploitatieresultaat 2009 is d 288.342 negatief. Bij de begroting 2009 was reeds rekening gehouden met een begrotingstekort van d 189.693.

Verwachtingen in 2010 en verder Financiële situatie

De vereniging kampt met financiële problemen. Het bestuur heeft op de AVA 2008 maatregelen aangekondigd die in de loop van 2009 nader zijn uitgewerkt en deels al zijn geconcretiseerd. Er heeft een efficiencyslag plaatsgevonden op het Landelijk Bureau, die geleid heeft tot een reductie van de personele formatie met ruim 10%.



34

Het financiële beleid is erop gericht binnen het vrij besteedbare vermogen een continuïteitsreserve aan te houden van maximaal 100% van de jaarlasten van de vereniging.



Samengevoegde balans per 31 december 2009 Ook in 2010 zullen nieuwe maatregelen moeten leiden tot verdere bezuinigingen en afslanking van de werkorganisatie.

Beleggingsbeleid

Het beleggingsbeleid is gericht op het in stand houden van het vermogen. De beleggingsportefeuille is ondergebracht bij Triodos Bank. Humanitas belegt haar vermogen solide en defensief, waarbij de verdeling van het te beleggen vermogen tussen de verschillende categorieën als volgt is: Aandelen Vastrentende waarden Liquiditeiten Alternatieve beleggingen Totaal

Uit het beleggingsoverzicht van Triodos Bank per 31 december 2009 is gebleken dat conform het beleggingsstatuut is belegd. Het beleggingsresultaat bedroeg d 987.619, waarvan d 771.301 ofwel 12,9% het resultaat is van het vermogen dat bij Triodos Bank in beheer is gegeven. Dit resultaat is hoger dan de (voorzichtige) norm van 4,5%, waar de meerjarenbegroting van uitgaat.

Fondsenwerving

Het fondsenwervingsbeleid blijft erop gericht om een beter evenwicht te creëren tussen de drie inkomstenbronnen van Humanitas, te weten: de inkomsten uit (overheids)subsidies, inkomsten uit acties van derden (met name de Nationale Postcode Loterij) en inkomsten uit eigen fondsenwerving. Dat betekent vooral een nieuwe en krachtige aanpak van eigen fondsenwerving (zie pagina 23). In 2010 hoopt Humanitas met haar imagocampagne rondom het 65-jarig jubileum nieuwe doelgroepen te interesseren voor haar werk en aanpak.

Eventuele wijzigingen in de doelstelling(en) Geen

Bijzondere gebeurtenissen na balansdatum Geen

Amsterdam, juni 2010 Mevrouw L.M. Bouwmeester-den Broeder, voorzitter De heer B.J.A. Engel, secretaris De heer drs. J.J. Dijkstra, penningmeester

2009

f (Im)materiële activa:

Benodigd voor de bedrijfsvoering Bestemd voor derden

f

752.995

2008

f

f

473.231

387.376

790.260 1.140.371

1.263.491

Effecten

6.975.206

6.152.656

Vorderingen en overlopende activa

8.238.557

8.023.288

Liquide middelen

6.627.006

7.622.506

22.981.140

23.061.941

Beleggingen

Totaal activa

Reserves en fondsen Reserves:

Continuïteitsreserve

Bestemmingsreserve

Fondsen:

Bestemmingsfondsen Voorzieningen Kortlopende schulden

9.727.626

10.015.968

3.694.392

3.677.613

13.422.018

13.693.581

2.487.980

2.682.746

454.123

267.989

6.617.019

6.417.625

22.981.140

23.061.941



36

22,5% 75% 0% 2,5% 100%

Bijzondere gebeurtenissen



De bestedingen aan de programmalijnen zijn als volgt te specificeren:

Samengevoegde staat van baten en lasten over 2009 Baten

Realisatie 2009

Begroting 2009

Werkelijk 2008

Begroting 2010

f

f

f

f

Baten uit eigen fondsenwerving

1.538.301

2.830.102

1.479.954

1.732.198

Subsidies overheden

8.811.740

9.018.390

7.364.533

11.404.192 648.574

Baten uit acties van derden Baten uit beleggingen Overige baten Totaal baten

5.638.656 987.619

5.697.026 517.653

8.185.650 -307.138

1.259.062

1.066.638

1.159.785

18.235.378

19.129.809

17.882.784

5.600.377 485.321

19.870.662

Kindervakantie

Autisme of hyperactieve kinderen Speelgoedacties

Subtotaal Wervingskosten baten:

Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden

Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten van beleggingen

Beheer- en administratiekosten Totaal lasten Resultaat Resultaatbestemming: Resultaat

Toevoeging/onttrekking aan:

-

515.137

11.370.003

1.371.709

-

457.565

528.840

12.115.963

10.786.790

14.188.999

234.322

444.812

309.815

418.836

35.061

7.403

7.524

15.962

8.058

434.022

7.998 7.346

76.826

154.976

84.046

76.884

362.171

615.249

835.407

511.064

6.969.533

6.588.290

7.135.433

7.264.366

18.701.707

19.319.502

18.757.630

21.964.429

-466.329

-189.693

-874.846

-2.093.767

-466.329

-189.693

-874.846

-2.093.767

Bestemmingsfondsen

-194.766

16.779

-

2.449.336

-903.767

Totaal mutaties bestemmingsreserve/-fondsen

-177.987

-

2.657.518

-903.767

-288.342

-189.693

-3.532.364

-1.190.000

Bestemmingsreserves

Toevoeging/onttrekking aan de continuïteitsreserve

208.182

-

Met betrekking tot de begroting 2010 zijn geen accountantswerkzaamheden verricht.

30.725

294.328

400.384

25.339

135.073 297.455 329.041

1.670.862

815.202

818.180

535.304

20.527

253.450

-

839.152

1.109.105

3.598.873

3.974.392

2.303.090

Vriendschappelijk huisbezoek

100.015

147.935

124.189

Transvisie en genderdysforie

188.703

127.905

124.136

Begeleiding (ex)gedetineerden Thuisadministratie

Armoedebestrijding

Opvang en ondersteuning asielzoekers en vluchtelingen Ondersteuning en opvang allochtone vrouwen en slachtoffers van mensenhandel Overige projecten

Totaal Vallen en opstaan

C. Alleen en samen Maatjesprojecten

Sociale cohesie inclusief samenlevingsopbouw en dialoog Chatproject

Taalmaatjes en taalcoachprojecten Overige projecten

Totaal Alleen en samen

44.353 90.184

2.452

796.423 427.758 221.078 426.436 3.314

2.163.727

44.840 79.450

2.500

636.453 224.190 214.739 420.769 2.500

1.774.491

5.799

76.390

-

14.735

557.412 158.449 140.414 -

23.006

1.127.606


Subtotaal

-

419.634

192.014

26.941

530.897

1.666.867

Begeleiding dak- en thuislozen

Programmalijn F: Verwerken en verder

214.156

1.787.003

2.153.291

Programmalijn E: Apart en erbij

230.652

4.032.608

1.127.606

1.438.573

2.522.789

526.870

4.518.637

1.774.491

1.494.212

3.088.752

515.184

3.957.520

2.163.727

1.333.306

2.603.034

109.590

Programmalijn C: Alleen en samen

1.230.249

f

104.721

B. Vallen en opstaan

4.273.163

f

Overige projecten

Maatjesprojecten

5.795.132

2.303.090

f

148.160

4.032.608

3.974.392

Totaal lasten realisatie 2008

182.660

4.518.637

3.598.873

Totaal lasten begroting 2009

BOR

3.957.520

Programmalijn D: Oud en redzaam


Home-Start

Programmalijn A: Elke kind telt

Programmalijn B: Vallen en opstaan

38

A. Elk kind telt

Totaal Elk kind telt

Lasten

Besteed aan de programmalijnen:

Projecten




Bestedingen aan de programmalijnen (vervolg) Projecten

D. Oud en redzaam

Activerend en vriendschappelijk huisbezoek Praatlijn/telefooncirkel Ontmoeting ouderen

Vrijwillige thuiszorg en steunpunt Klussendienst

Overige projecten ouderen Totaal Oud en redzaam

E. Apart en erbij

realisatie 2008

f

f

f

Totaal lasten

268.107

270.384

195.555

42.856

138.750

148.131

3.007

28.645

6.143

14.369

877.529 24.381

1.230.249

53.775

815.667 26.085

1.333.306

15.193

957.095 172.095

1.494.212

-

259.315

Maatjes en taalondersteuning

-

-

229.642

Totaal Apart en erbij

F. Verwerken en verder

Kasstroomoverzicht over 2009 2009

f Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat boekjaar

Aanpassingen voor: Afschrijvingen

Mutaties voorzieningen

Mutaties in werkkapitaal:

Mutaties vorderingen en overlopende activa

Mutaties overige schulden en overlopende passiva -

Overige projecten

-

-

109.069

2008

f

-466.329 261.779 186.134

199.394

-874.846

447.913

38.814

(Des)investeringen in materiële vaste activa Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie-effecten

-15.874

705.460

-1.145.502 -1.713.427

-138.660

-822.550

306.921

-1.850.962

-34.290

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

f

268.107

-215.268

773.683

1.371.709

f

305.362

1.022.175

Steun bij verlies

214.115

204.453

161.559

VTT, hospices, gasthuis

129.793

224.040

228.423

Netto kasstroom

-995.500

-385.890

Totaal Verwerken en verder

419.634

515.137

457.565

Saldo liquide middelen 1 januari

7.622.506

8.008.396

11.370.003

12.115.963

10.786.790

Netto kasstroom

-995.500

-385.890

Lotgenoten

Overige projecten

Totaal programmalijnen

61.805 13.921

69.710 16.934

43.700 23.883

Saldo liquide middelen 31 december

-822.550

6.627.006

1.022.175

7.622.506



Totaal lasten begroting 2009

Ondersteuning AMA’s

Ondersteuning en opvang allochtone vrouwen

40



Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Toelichting op de balans 2009

1. Algemeen

1) (Im)materiële vaste activa ten behoeve van de bedrijfsvoering

De financiële gegevens zijn opgesteld conform de Richtlijn Fondsenwervende Instellingen.

2. Samenvoeging

De samengevoegde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de Vereniging Humanitas en de Stichting Humanitas Onroerende Zaken. In de samengevoegde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd en de vermogens van de entiteiten samengevoegd.

3. Activa en passiva en resultaat 3.1 Algemeen

De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders is vermeld. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben, tenzij anders is vermeld.

3.2 Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met een lineaire afschrijving op basis van een geraamde economische levensduur. het afschrijvingspercentage is 33%.

3.3 Materiële vaste activa

De installaties, inventaris, automatisering en overige bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen aanschafprijs. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van een geraamde economische levensduur. De afschrijvingspercentages zijn: % - Verbouwingen 10 - Installaties 20 - Inventaris 20 - Automatisering 33 - Overige bedrijfsmiddelen 20 Bij de bepaling van de levensduur van verbouwingen en installaties is rekening gehouden met de looptijd van het huurcontract.

3.4 Beleggingen

De beleggingen, bestaande uit obligaties en aandelen, worden gewaardeerd tegen de marktwaarde. Dat is de beurswaarde per balansdatum.

3.5 Vorderingen

Vorderingen zijn opgenomen voor de nominale waarde, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.

berekend rekeninghoudende met de vertrekkansen. Voorziening reorganisatie. Voor de geraamde kosten inzake de kosten van reorganisatie is een voorziening gevormd.

3.8 Baten uit eigen fondsenwerving

Binnen het eigen vermogen wordt onderscheid gemaakt tussen reserves en fondsen.

Contributies en giften worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen, met uitzondering van ontvangsten die kunnen worden toegerekend aan een periode waarin een bepaalde mailingsactie heeft plaatsgevonden.

Binnen de reserve wordt een continuïteitsreserve aangehouden. Tot 1 januari 2007 was deze reserve maximaal 1,5 maal de jaarlijkse kosten eigen organisatie. Het bestuur heeft besloten dat de omvang van deze reserve minimaal 0,5 en maximaal één maal de jaarlast van de vereniging zal bedragen. Het meerdere wordt toegevoegd aan de overige reserve.

Nalatenschappen worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorlopige uitbetalingen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen. Ontvangen gelden van particuliere fondsen worden verantwoord op basis van schriftelijke toekenningen.

De bestemmingsreserves zijn een onderdeel van de reserves waarvan de beperkte bestedingsmogelijkheid door het bestuur is bepaald. Het bestuur heeft deze beperking zelf aangebracht en kan deze dus ook zelf opheffen.

3.9 Subsidies

Het bestemmingsfonds is een afgezonderd deel van het vastgelegd vermogen waarvan de beperkte bestedingsmogelijkheid door derden is bepaald.

Ontvangen bijdragen uit acties van derden worden verantwoord in het boekjaar waarin ze worden ontvangen met uitzondering van de ontvangsten die kunnen worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben.

3.6 Reserves en fondsen

3.7 Voorzieningen

Groot onderhoud Voor verwachte kosten inzake onderhoud van panden is een voorziening gevormd. De kosten vinden hun oorsprong in het boekjaar of in een voorgaand boekjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren. Jubileumuitkeringen De voorziening jubileumuitkeringen is gevormd ter dekking van de toekomstige kosten van beloningen die gekoppeld zijn aan het aanwezig zijn van een lang dienstverband van alle medewerkers. De omvang van de voorziening en de hoogte van de dotatie wordt op basis van de respectievelijke CAO-regelingen jaarlijks

Ontvangen subsidies worden verantwoord op basis van schriftelijke toekenningen van de subsidieverstrekkers. De subsidies zullen met redelijke zekerheid verkregen worden.

3.10 Aandeel in acties van derden

3.11 Beheer- en administratiekosten

Kosten van beheer en administratie zijn die kosten die de organisatie maakt in het kader van de (interne) beheersing en administratievoering en niet worden toegerekend aan de doelstelling of de werving van baten.

Per 1 januari 2009 Aanschafwaarde

Auto-

Overige

bedrijfs-

Gebouwen

inventaris

matisering

Software

middelen

Totaal

f

f

f

f

f

f

-

-141.520

739.583

624.720

84.009

52.477

3.033.063

waardeverminderingen

789.169

347.241

403.455

46.089

42.098

1.628.052

Boekwaarde per 1 januari 2009

743.105

250.822

221.265

37.920

10.379

1.263.491

119.439

115.350

-

26.344

38.325

39.117

25.553

39.117

1.532.274

Investeringsbijdrage

Cumulatieve afschrijvingen en

Investeringen in 2009

-

Investeringsbijdrage 2009 Desinvesteringen in 2009 Waardeverminderingen

Per 31 december 2009 Aanschafwaarde

261.133

11.672

261.779

-4.890

-15.545

14.672

-123.120

66.609

107.468

-56.872

-60.485

-141.520

15.545

60.485

46.097

-

-107.782

-

48.017

-

-

-107.782

9.889

Totaal mutaties

-

-

9.889

Afschrijvingen ten laste 2009

-

-

135.348 120.656

-

-249.302

811.005

701.745

44.892

78.821

3.158.848

waardeverminderingen

839.765

367.753

485.370

22.517

53.770

1.769.175

Boekwaarde per 31 december 2009

682.620

193.950

216.375

22.375

25.051

1.140.371

1.522.385

Investeringsbijdrage

Cumulatieve afschrijvingen en

-

-

-

-249.302

De investeringsbijdrage betreft het vrijgevallen bedrag uit onder andere de betaalde huur voor het doen van investeringen en verbouwingen aan het pand waarvan district Noord de huurder is. In de boekwaarde van gebouwen en verbouwingen ad d 682.620 is een bedrag ad d 387.377 opgenomen dat niet kan worden toegerekend aan de actieve bedrijfsvoering. Dit is de boekwaarde van het pand in Leusden dat is verhuurd aan een werkstichting van de vereniging. Het in april 2009 verkochte pand is in de desinvesteringen gebouwen van de jaarrekening 2008 opgenomen. Van de twee panden, waarvan Stichting Humanitas Onroerende Zaken eigenaar is, is de verzekerde waarde vastgesteld op d 4.476.714. Het pand aan de Sarphatistraat te Amsterdam heeft een verzekerde waarde van d 2.708.614.

2) Beleggingen

f

Per 1 januari 2008

7.174.831

Vermogensmutatie in 2008

-1.022.175

Boekwaarde per 31-12-2008

6.152.656

Per 1 januari 2009

822.550

Boekwaarde per 31-12-2009

6.975.206

De beleggingsrekening is opgenomen onder de post liquide middelen. Het beleggingsvermogen is als volgt te specificeren: Vermogen (f) per 31-12 Aandelen

Vastrentende waarden

Alternatieve beleggingen

1.672.288 5.130.578 172.340

In %

per 31-12 23,67% 72,62% 2,44%

Totaal

6.975.206

98,73%

Totaal

7.064.929

100,00%

Beleggingsrekening

3) Vorderingen Debiteuren

Vorderingen

6.152.656

Vermogensmutatie in 2009

3.12 Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.

Inrichting

89.723

1,27%

Vorderingen en overlopende activa Subsidies

Vooruitbetaald en nog te ontvangen Overige

2009

2008

f

f

2.337.782

2.130.227

8.238.557

8.023.288

5.900.775

475.785

5.893.061

600.067

5.322.499

5.177.860

5.900.775

5.893.061

102.491

115.134

In het totaal van de vorderingen is een bedrag inbegrepen van d 966.963,met een looptijd van langer dan één jaar. Dit betreft vooral vorderingen van meerjarige projecten waarvan de bestedingen in 2010 zullen plaatsvinden.



42




Toelichting op de balans 2009 (vervolg) 4) Liquide middelen Kasmiddelen Banken

Spaarrekeningen

Deposito Triodos Bank

Resultaatbestemming:

f

12.670

11.205

2.834.717

3.738.026

89.723

23.864

6.627.006

Continuïteits-

Bestemmingsreserve

f

f

13.548.332

3.469.431

-3.532.364

Bestemmings-

3.519.411 330.000

7.622.506

fondsen

Totaal

f

f

233.410

17.251.173

208.182

2.449.336

-874.846

Stand per 31 december 2008

10.015.968

3.677.613

2.682.746

16.376.327

Stand per 1 januari 2009

10.015.968

3.677.613

2.682.746

16.376.327

Resultaatbestemming:

Stand per 31 december 2009

44

-288.342

9.727.626

16.779

3.694.392

-194.766

-466.329

2.487.980

15.909.998

2009

2008

6) Voorzieningen

Groot

Jubileumuitkering

reorganisatie

f

f

f

f

204.913

24.262

-

229.175

35.661

525

-

36.186


244.252

23.737

Per 1 januari 2009

244.252

23.737

Onttrekkingen

57.553

-

onderhoud Per 1 januari 2008 Dotatie

Onttrekkingen

Dotatie 1


75.000

75.000

261.699

-

Voorziening

-

Totaal

75.000

-

267.989

-

267.989

-

57.553

-

168.687

23.737

168.687

243.687

454.123

D e onttrekking betreft de kosten voor onderhoudswerkzaamheden aan het pand Sarphatistraat 4-6 te Amsterdam die in het boekjaar zijn uitgevoerd. 2 V oor het pand Lisidunalaan 2 te Leusden ligt de onderhoudsverplichting bij de huurder. Voor de te verwachte kosten inzake de eerste reorganisatie Landelijk Bureau is een voorziening gevormd. 1

7) Kortlopende schulden

2009

2008

f

f

Crediteuren Overlopende passiva

465.268

6.151.751

1.116.522

Totaal

6.617.019

6.417.625

3.291.921

3.282.754

5.301.103

f

f

Bestemmingsreserves district Noord inclusief afdelingen

809.453

692.931

Bestemmingsreserves district Noordwest inclusief afdelingen

372.836

489.192

Bestemmingsreserves Landelijk Bureau

2.490.687

2.471.468

Overlopende passiva: Subsidieverplichtingen Belastingdienst Pensioenfonds PGGM Nog te betalen

Totaal

3.694.392

3.677.613

In de overlopende passiva is een bedrag ad d 3.291.921 opgenomen ten behoeve van projecten, zowel aan overheids- als particuliere instellingen.

Bestemmingsreserves district Oost inclusief afdelingen

Bestemmingsreserves district Zuidwest inclusief afdelingen

10.426 10.990

13.032 10.990

De continuïteitreserve is dat deel van het vrij besteedbaar vermogen dat beschikbaar is ter dekking van risico’s op korte termijn. De bestemmingsreserves weerspiegelen de financiële gevolgen van reeds door het bestuur genomen besluiten voor bestedingen.

2009

2008

f

f

Bestemmingsfonds Landelijk Bureau

2.487.980

2.682.746

Totaal

2.487.980

2.682.746

Bestemmingsfondsen zijn ontvangen en nog niet bestede gelden waarvan de besteding door derden is bepaald.In het bestemmingsfonds zit onder andere een bedrag van d 2.350.000,- inzake een bijdrage van Nationale Postcode Loterij (BLinN) waarvan in 2009 d 197.766 is besteed.

529.922 3.538

2.326.370 6.151.751

464.925 3.959

1.549.465 5.301.103

8) Niet in de balans opgenomen verplichtingen Voorwaardelijke verplichtingen

De Vereniging Humanitas is huurverplichtingen aangegaan van d 455.019 voor de periode na 31 december 2009. Ook zijn bankgaranties afgegeven voor een bedrag van d 42.908.



f

90.000

reserve

Stand per 1 januari 2008

Realisatie 2008

3.599.896

Beleggingsrekening

5) Reserves en fondsen

Realisatie 2009



Toelichting op de staat van baten en lasten Baten

Baten uit eigen fondsenwerving Contributies Giften

Donaties

Nalatenschappen

Overige inkomsten fondsenwerving Particuliere fondsen

Totaal baten uit eigen fondsenwerving Baten acties van derden

Loterij-opbrengst Bijdrage fondsenwervende organisaties Totaal baten acties van derden Subsidies overheden

Subsidie rijk Subsidie provincie Subsidie gemeente Totaal subsidies overheden Baten uit beleggingen

Overige baten

Opbrengst projectactiviteiten Ontvangen huren Bijdrage Home-Start Deelnemersbijdragen Overige bijdrage Administratieve dienstverlening Overige baten Totaal overige baten Totale baten

Begroting 2009

Werkelijk 2008

Begroting 2010

f

f

f

f

230.120

247.557

230.064

230.355

90.320

100.000

180.029

41.710

-

-

146.179 519.618 -

552.064

1.538.301

148.341 350.000 1.984.204 2.830.102

77.845

132.684 859.332

1.479.954

66.645

300.000 156.850 936.638

1.732.198

Lasten

Publiciteit en communicatie

Van Mens Tot Mens (inclusief jaarverslag) Brochures, folders etc.

Overige publiciteits- en communicatiekosten Totaal publiciteit en communicatie

Salarislasten Salarissen

Sociale lasten

Pensioenpremie

4.980.000

7.705.768

5.081.987

5.638.656

5.697.026

8.185.650

5.600.377

2.085.668

1.706.480

1.410.011

2.160.633

Overige personeelskosten

6.274.809

6.524.279

5.223.342

8.658.427

Reiskosten personeel

451.263

8.811.740

717.026

787.631

9.018.390

261.075

120.000

-37.665

-35.000

547.889

479.882

731.180

518.390

585.132

7.364.533

11.404.192

326.608

300.000

-35.287

-40.000

517.653

307.138-

485.321

200.305

110.766

135.439

175.358

100.845

128.054

95.549

-

46.415

-

987.619

37.398 96.787

229.747 547.565

70.000 -

169.500 588.318

370.324

127.630

85.321

38.147

79.697

151.602

217.035

73.129

39.615

464.820

Vorming en opleiding Werving personeel

Overige personeelskosten (inclusief kosten sociaal plan) Totaal personeelslasten

210.338 -

1.259.062

1.066.638

1.159.785

648.574

18.235.378

19.129.809

17.882.784

19.870.662

Realisatie 2008

Begroting 2010

f

f

f

f

97.727

116.250

129.751

142.043

330.365

257.741

278.813

534.362

9.047.247

8.907.129

8.565.464

10.054.694

777.304

586.923

742.079

709.548

53.471

481.563

33.500

407.491

14.503

423.067

24.625

701.030

1.408.146 417.496

-224.447

1.362.339 215.000 -

-90.096

-27.500

115.862

124.954

160.867 32.183

438.453

1.348.657 399.954

-237.486 -105.516

94.958

1.598.137 58.724 0

-30.000

83.785

235.843

263.590

256.167

524.095

216.060

718.927

16.700

69.622

14.500

12.083.015

11.945.483

11.357.382

13.464.482

Huur

701.541

991.914

791.988

890.949

Energiekosten

149.839

123.870

107.791

114.500

Onderhoud

-677.462

307.653

Ontvangen ID-vergoeding

400.000

210.000

216.320

Ontvangen ziekengelden

Huisvestingslasten

-968.783

771.299

Uitzendkrachten/inleners

140.000

125.000

Begroting 2009

Personeelslasten

5.220.129 418.527

Realisatie 2009

Verzekeringen/belastingen

112.513 35.643

126.368 58.800

144.308 61.080

67.979 61.400

Reinigingskosten

127.224

112.390

116.222

101.700

Overige huisvestingskosten

111.204

145.159

36.832

40.372

1.271.291

1.584.601

1.292.992

1.394.466

Bureaukosten

601.182

577.251

573.574

555.013

Automatiseringskosten

553.092

423.136

645.901

545.261

Kantinekosten

Kosten per werkplek

Totaal huisvestingslasten Kantoor- en algemene kosten Porti

Administratie en advieskosten Bestuurskosten

33.327 -

145.096 760.835 84.475

26.100 -

191.560 425.829 88.323

34.771 -

177.971 728.803 99.851

Verenigingskosten

128.846

227.735

191.588

Activiteitenkosten

573.184

728.591

517.372

Vrijwilligerskosten Bijdragen aan derden Organisatiekosten Overige lasten

Totaal kantoor- en algemene kosten

980.064 175.472 419.849 134.004

933.992 100.000 544.674 638.355

34.102 83.464

152.104 102.070 90.918

213.480

760.664

1.795.944

211.097

122.000

577.796 901.526

1.207.289 673.689 647.590

4.556.099

4.879.446

5.386.143

6.105.358

Afschrijvingskosten

261.779

318.397

268.107

291.115

Totaal afschrijvingen en rente

309.739

502.481

298.046

299.093

19.319.502

18.757.630

21.964.429

Afschrijvingen en rente Bankrente

Totale lasten

47.960

18.701.707

184.084

29.939

7.978



46

Dividend en couponrente Gerealiseerd koers- en valutaresultaat Kosten van beleggingen Subtotaal in beheer bij Triodos Bank Bankrente spaartegoeden Netto beleggingsresultaat

Realisatie 2009



Analyse begroting en werkelijke baten en lasten Algemeen

De vastgestelde verenigingsbegroting 2010 is in gedetailleerde vorm toegevoegd. Deze valt buiten de accountantscontrole.

Toelichting baten

De gerealiseerde totale baten voor de doelstelling bedroegen d 18.235.379. Dat is d 894.430 (4,68%) minder dan is begroot. De mindere baten zijn toe te schrijven aan particuliere fondsen, die minder gelden beschikbaar hebben gesteld voor de projecten en activiteiten.

d 189.188 d 34.767 d 184.997 d 14.538 d 9.499 d 519.618

Onder acties van derden vallen alle opbrengsten uit de Nationale Postcode Loterij en de Sponsor Bingo Loterij. De opbrengst geoormerkte loten is in 2009 toegenomen. De meeropbrengst ten opzichte van de begroting komt voort uit de extra verkoopacties van de loten door de sponsorloterij. Door de opleving van de beurs ligt de netto beleggingsopbrengst een stuk hoger dan was begroot.

220.247

Inkomsten vastrentende waarden

4.048

Inkomsten alternatieve beleggingen

2.551

Inkomsten liquide middelen Beleggingsresultaat

808.964

Totaal beleggingen

771.301

-37.663

Saldo stortingen en ontrekkingen

Het beleggingsvermogen is als volgt te specificeren:

Alternatieve beleggingen

d 10.832 d 26.235 d 21.325

34.229

Inkomsten aandelen

Specificatie van de nalatenschappen:

d 13.371

28.676

Valutaresultaat

Aandelen

d 14.866

519.213

Koersresultaat

De totale baten uit contributies, giften en donaties zijn gelijk aan de begroting.

Mevrouw S. Klijn Mevrouw M.M. Dreckschmidt-Meijer Mevrouw T. van den Heuvel-Haasdijk Mevrouw C.L. Kloet-Zijta De heer W. Eisma Mevrouw W. Droogleever Fortuijn De heer G.E Hoogerdijk De heer P. de Klein Mevrouw H.R. Voort-Bos Overige Totaal

Procentuele verhouding tussen bestedingen programmalijnen en het totaal aan ontvangen baten

f

Vastrentende waarden Liquide middelen

Gemiddeld rendementspercentage

De overige baten lagen 18% boven de begroting dankzij de bijdrage van deelnemers aan projecten en activiteiten. De post administratieve dienstverlening betreft de vergoeding voor facilitaire dienstverlening van onder andere aan het Humanistisch Verbond en de werkstichting SAMAH. De ontvangen huur betreft de huur van het pand in Leusden. In 2009 is het pand Meezenbroekerweg te Heerlen verkocht en de opbrengst opgenomen onder post overige baten. Hierdoor is de ontvangen huur lager uitgevallen dan was begroot.

Toelichting lasten

De totale bestedingen in het kader van de doelstelling van Humanitas bedroegen in totaal d 18.701.707 en dat is d 617.794 (3,2%) minder dan is begroot. De mindere bestedingen zijn het gevolg van de mindere baten voor de doelstelling.

Totale baten

Totaal besteed aan programmalijnen

Totaal besteed aan programmalijnen in % van de totale baten

Wervingskosten fondsenwerving in % ten opzichte van baten fondsenwerving Totale baten uit fondsenwerving

Totale wervingskosten uit fondsenwerving Resultaat

Resultaat

per 31-12-2009

per 31-12-2008

7,43%

0,63%

35,67% 2,72% 4,18% 12,90%

De totale kosten fondsenwerving in % van de totale baten uit fondsenwerving

Realisatie 2009

Begroting 2009

f

f

f

18.235.378

19.129.809

17.882.784

62,35%

63,34%

60,32%

11.370.003

12.115.963

Realisatie 2008

10.786.790

Realisatie 2009

Begroting 2009

f

f

f

1.538.301

2.830.102

1.479.954

15,23%

15,72%

20,93%

234.322

444.812

Realisatie 2008

309.815

-39,84% 1,66% 8,66% -8,21%

Onder de overige publiciteitskosten vallen ook de kosten van de DichtbijDag en de pr-activiteiten van grote landelijke en decentrale projecten. De totale personeelskosten zijn ten opzichte van de begroting gestegen met d 137.532 (1,15%) De huurlasten liggen in lijn met de realisatie van 2008. In 2009 zijn minder locaties gehuurd voor de activiteiten en projecten dan is begroot. Aan kantoor- en algemene kosten is d 323.345 (ruim 6%) minder uitgegeven dan is begroot en dat is grotendeels toe te schrijven aan de projecten en activiteiten. De afschrijving en de rentekosten liggen in de lijn van het verslagjaar 2008.



48

Het beleggingsresultaat is als volgt te specificeren:



Toelichting lastenverdeling 2009 Programmalijnen

Publiciteit en communicatie

Wervingskosten baten

Beheer- en administratiekosten

Totaal generaal 2009

Totaal begroot 2009

Totaal generaal 2008

A

B

C

D

F

Fondsenwerving

Acties derden

Subsidies

Beleggingen

f

f

f

f

f

f

f

f

f

f

f

f

f

77.935

27.528

15.226

33.019

25.496

-

-

-

-

302.359

481.563

407.491

423.067

Personeelskosten

2.413.054

2.620.740

1.467.669

871.501

180.873

81.502

11.997

31.096

1.030

4.403.553

12.083.015

11.945.483

11.357.382

Bureau- en algemene kosten

1.241.550

712.941

457.363

295.081

196.130

137.764

201

201 -

201

75.320

1.514.667

4.556.099

4.879.446

5.386.143

Totaal

3.957.520

2.163.727

1.230.249

419.634

234.322

35.061

76.826

6.969.533

Huisvestingskosten

Afschrijvingen en rente *

216.427 8.554

235.288

216.017

2.376

3.598.873

7.452

30.648 -

16.705 430

15.056 -

3.764 -

15.962

3.764

275

533.347 215.607

1.271.291 309.739

18.701.709

1.584.601 502.481

19.319.502

1.292.992 298.046

18.757.630

* Betreft alleen de rentekosten.

De programmalijnen zijn:

A Elk kind telt B Vallen en opstaan C Alleen en samen D Oud en redzaam E Apart en erbij (vervallen per 1 januari 2009) F Verwerken en verder

Toelichting

De publiciteits- en communicatiekosten fondsenwerving zijn de gerealiseerde kosten ten behoeve van het werven van leden en kosten van diverse wervingsacties. De toerekening is op basis van werkelijk gemaakte kosten. Voor de bepaling van de huisvestingskosten is rekening gehouden met de huur

en overige huisvestingscomponenten zoals energie- en reinigingskosten, onderhoud, verzekeringen etc. De toerekening is op basis van gebruikte m2 of kosten per werkplek. Onder Bureau- en algemene kosten vallen alle materiële kosten en de kosten voor de facilitaire dienstverlening. Ook hier geldt de toerekening op basis van de werkelijk gemaakte kosten.

Personeel

Gedurende het boekjaar bedroeg het gemiddelde aantal werknemers 208,6 fte. (2008:211,4)

Bezoldiging bestuursleden

Aan de bestuursleden zijn geen bezoldigingen uitbetaald. Bestuursleden ontvangen uitsluitend vergoeding voor de werkelijk gemaakte onkosten. In 2009 is een bedrag ad d 84.475 uitbetaald voor reis- en verblijfkosten (2008: d 99.851), waarvan een bedrag ad d 32.883 aan bestuursleden van het hoofd- en dagelijks bestuur en een bedrag ad d 51.592 aan districtsen afdelingsbesturen.

Statutaire bepalingen inzake exploitatieresultaat van de Vereniging

Conform de Statuten, waarin staat dat het Hoofdbestuur is belast met het beheer van gelden, besluit het Hoofdbestuur van de Verenging het exploitatiesaldo ten gunste van de reserves te brengen. Voorstel resultaatbestemming Resultaat Toevoeging/onttrekking aan: - bestemmingsreserves - bestemmingsfonds

d -466.329

Totaal mutaties bestemmingsreserve/-fondsen

d -177.987

Toevoeging/onttrekking aan continuïteitsreserve

d -288.342

d 16.779 d -194.766



50

Aan de programmalijnen zijn de gerealiseerde directe personeels- en materiële kosten toegerekend. De niet direct aan de programmalijnen toe te rekenen kosten worden toegevoegd aan Kosten beheer en administratie.

52


Accountantsverklaring


boventekst

De organisatie in kaart Afdelingen en districten vereniging Humanitas

Landelijk Bureau Humanitas Sarphatistraat 4 Postbus 71 1000 AB Amsterdam Telefoon 020 523 11 00 Fax 020 622 73 67 [email protected] www.humanitas.nl KvK 40530895 Directeur vereniging Humanitas: Lodewijk de Waal

Humanitas district Noord Akerkhof ZZ 22 9711 JB Groningen Telefoon 050 312 06 33 Fax 050 318 59 61 [email protected] Districtsmanager: Hanneke Jagersma

’t Hoogeland

Humanitas district Zuid

Veldmaarschalk Montgomerylaan 333 5612 BG Eindhoven Telefoon 040 213 07 11 [email protected] Districtsmanager: Peter Koppens

NoordwestFriesland

ZuidwestFriesland

Kop van Noord-Holland

Nieuwstad 37A 7201 NL Zutphen Telefoon 0575 54 60 57 Fax 0575 54 57 24 [email protected] Districtsmanager: Esther Kopmels

Humanitas district Zuidwest

Noordenveld

Midden-Drenthe

Meppel e.o.

Nieuwe Waterweg Noord

Delft

Voorne/Putten/ Rozenburg

Zwijndrecht

Hoofdbestuur (9 leden)

Deventer

Lansingerland

Almelo Hengelo Enschede

Apeldoorn

Eemland

Zutphen

55

Doesburg Rheden Rozendaal

Heuvelrug

Hoeksche Waard

Raalte

’t Gooi Utrecht-Stad, Lek en Weide

Tussen Lek en Merwede

Noordoost Twente

Noordwest Veluwe

Almere/ Zeewolde

MiddenHolland

Rotterdam

Hardenberg Ommen

Lelystad/Dronten

Amsterdam ZuidKennemerland e.o. Amstelland

Zoetermeer

Coevorden

Zwolle

Zaanstreek

Rijnland

Emmen Zuid-Drenthe

Westfriesland

Haarlemmermeer

Oldambt

Kanaalstreek/ Westerwolde

Assen

Steenwijkerland

Noordoostpolder

Monnickendam IJmond

Veendam/ Menterwolde

Heerenveen/ Weststellingwerf

Skarsterlân/ Lemsterland

Purmerend

Haagland

Oostelijke Achterhoek

Arnhem

De Liemers

Neder Veluwe Tieler- en Culemborgerwaarden

Bommelerwaard

Doetinchem

Nijmegen

’s-Hertogenbosch Breda Walcheren

Algemene Vergadering van Afgevaardigden

Oosterschelde Regio

Roosendaal

Midden-Brabant/Tilburg

Venray Helmond Venlo

Eindhoven

Werkorganisatie

Tynaarlo

Boarnsterhim

Alkmaar e.o.

Laan 20 2512 GN Den Haag Telefoon 070 358 42 84 Fax 070 352 22 22 [email protected] Districtsmanager: Susanna Kos

HoogezandSappemeer/ Slochteren

Vrijwilligersorganisatie

Weert Roermond

Landelijk Bureau

5 Districten

5 Districtskantoren

91 Afdelingen

De afdelingen Noordoost Twente, Almelo, Hengelo en Enschede treden gezamenlijk naar buiten als afdeling Twente. Heerlen Maastricht

12.390 leden en 10.100 vrijwilligers

Peildatum gegevens: mei 2010



54

Brouwerstraat 4 1315 BP Almere Telefoon 036 548 64 44 Fax 036 548 64 45 [email protected] Districtsmanager: Annelies Boode

Humanitas district Oost

Groningen Haren

Smallingerland/ Opsterland

Ooststellingwerf

Heerhugowaard

Humanitas district Noordwest

Westerkwartier

Leeuwarden

Eemsmond

Humanitas

wordt gesteund door:

www.humanitas.nl

kvk 40530895

humanitas Jaarverslag

Recommend Documents