Jaarverslag Stichting Humanitas 2014
INHOUDSOPGAVE BESTUURSVERSLAG 1. UITGANGSPUNTEN 1.1. Missie, kernwaarden 1.2. Organisatiestructuur 1.3. Medezeggenschap 1.4. Kerngegevens 1.5. Werkgebieden 1.6. Samenwerkingsrelaties 1.7. Raad van Bestuur 2. BELEID EN KWALITEIT 2.1. Kwaliteitsbeleid 2.2. Strategische beleidsontwikkeling 2.3. Organisatieontwikkeling 2.4. Innovatie 3. MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING 3.1. Financiële Hulpverlening 3.2. Prostitutie Maatschappelijk Werk 3.3. Jeugdhulpverlening en Opvoedingsondersteuning 3.4. Project Samen Re- integreren 3.5. Project Sociaal Isolement Ouderen 3.6. Project Steun bij Verlies en Rouw 3.7. Hiv Hulpverlening 3.8. Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang 3.9. Kinderopvang 3.10.Project Aktie Frisse Lucht 4. PERSONEEL EN ORGANISATIE Algemeen 4.1. Opleiden: De Humanitas Academie 4.2. E-HRM 4.3. Verzuimbeleid, duurzame inzetbaarheid 4.4. Studentenflexpool 4.5. Arbo 4.6. Thema’s 5. FINANCIEEL BELEID 5.1. Managementinformatie 5.2. Treasury 5.3. Financiële positie 5.4. Omzet 5.5 Waardering vastgoed 5.6. Risico’s en onzekerheden 6. TROTS EN PLEZIER 6.1. Op cliëntniveau 6.2. Maatschappelijke dienstverlening 6.3. De Eigen Regie Teams 6.4. Op beleidsniveau
1
BESTUURSVERSLAG 1. UITGANGSPUNTEN 1.1. Missie, kernwaarden Stichting Humanitas is een algemene instelling, zonder binding aan een levensbeschouwing, die hoogwaardige zorg en diensten biedt in de regio Rijnmond. De missie van Stichting Humanitas luidt: “Stichting Humanitas biedt een hoogwaardig, divers en integraal aanbod op het gebied van zorg, welzijn, wonen en dienstverlening aan diegenen die (tijdelijk) ondersteuning nodig hebben om het eigen leven op eigen wijze vorm te geven en waarbij het nastreven van kwaliteit van leven, in de betekenis van individueel ervaren van levensvreugde en welbevinden, voorop staat.” Deze missie wordt, in aansluiting op de landelijke vereniging Humanitas, uitgevoerd op basis van de volgende vier kernwaarden: Zelfbeschikking Zorg- en dienstverlening is altijd gericht op het (tijdelijk) ondersteunen bij het vormgeven van het eigen leven. Deze ondersteuning wordt vraaggericht geboden, waarbij de regie over het eigen leven in handen blijft van diegene die ondersteuning vraagt. Gelijkwaardigheid Het zorg- en welzijnsaanbod staat ter beschikking aan iedereen die daar een beroep op doet, op voorwaarde dat dit binnen de mogelijkheden ligt van de organisatie en ongeacht levensovertuiging, sekse, herkomst, leeftijd of leefwijze. De zorg- en dienstverlening kenmerkt zich door wederzijds respect en gelijkwaardigheid. Verantwoordelijkheid Humanitas staat voor een samenleving waarin plaats is voor iedereen en waarin mensen verantwoordelijkheid willen nemen voor zichzelf én voor anderen. Betrokkenheid Humanitas signaleert vanuit haar vraaggerichte houding, maatschappelijke behoeftes en neemt daarop initiatieven om een vernieuwend en toegankelijk aanbod aan activiteiten te ontwikkelen. Zo geeft zij uiting aan haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de opbouw van de samenleving. De vier kernwaarden toegespitst op Stichting Humanitas De vier humanistische waarden zijn door Stichting Humanitas “vertaald” naar praktische toetsstenen voor het vergroten van levensvreugde en welbevinden van haar cliënten. Deze kernwaarden zijn niet bedacht als modieus antwoord op de vandaag voorliggende vragen en problemen in de zorg en het welzijn. Humanitas draagt die kernwaarden al sinds 1959 uit en realiseert zich dat ze vandaag de dag actueler zijn dan ooit: Regie over het eigen leven Regie over het eigen leven komt voort uit de kernwaarde ‘zelfbeschikking’. De zorg- en dienstverlening van Humanitas is erop gericht (tijdelijk) te ondersteunen en personen in staat te stellen het eigen leven op eigen wijze vorm te geven. Dit betekent dat Humanitas in zorgen dienstverlening aansluit op de leefgewoonten van de cliënt. De nadruk ligt op de zaken 2
die de cliënt zelf (nog) kan en de mogelijkheden hierin worden benut. De cliënt maakt eigen keuzes voor de ondersteuning. Humanitas bevordert de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de cliënt. Extended family Extended family komt voort uit de waarde ‘gelijkwaardigheid’. De zogenaamde ‘extended family’ is een ruime kring van niet-professionele en professionele ‘verwanten’ die naast en gelijkwaardig aan elkaar betrokken zijn bij de zorg- en dienstverlening. Humanitas hanteert hierbij het uitgangspunt van de gezamenlijke verantwoordelijkheid van degene die (tijdelijk) ondersteund wordt, andere cliënten, medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers, om kwaliteit van leven te realiseren voor diegenen die hierin ondersteund willen worden. Vanuit deze betrokkenheid van iedereen, vervaagt het onderscheid. Het ervaren van steun door deze extended family is essentieel voor het fysieke en mentale welbevinden van de cliënt. Vanuit deze gedachte wordt betrokkenheid van familie, vrienden, mantelzorgers en de gemeenschap bij zorg- en dienstverlening gestimuleerd en zijn complexen ingericht op ontmoeting, bezoek en (sociale) activiteit. Eigen activiteit Eigen activiteit (‘use it or lose it’) komt voort uit de waarde ‘verantwoordelijkheid’. Uitgangspunt in de zorg- en dienstverlening van Humanitas is ervoor zorgen dat cliënten voor zichzelf kunnen zorgen. Teveel zorg/ondersteuning is in de visie van Humanitas in figuurlijke zin dan ook erger dan te weinig zorg/ondersteuning. Humanitas stimuleert haar cliënten om datgene wat zij nog zelf kunnen doen, ook werkelijk zelf te doen of zich hierbij te laten ondersteunen door mantelzorg. Professionele inzet is in eerste instantie ondersteunend in dit proces. Als het onvermijdelijk is dat taken (tijdelijk) overgenomen moeten worden om de levensvreugde en het welbevinden te vergroten, is professionele ondersteuning altijd aanvullend op datgene wat de cliënt en zijn of haar directe sociale kring zelf kan. Ja-cultuur Ja-cultuur komt voort uit de waarde ‘betrokkenheid’. In de zorg- en dienstverlening ligt de nadruk op de leuke dingen in het leven. Dit betekent een in de basis welwillende, positieve houding van medewerkers en (binnen de mogelijkheden van de organisatie) het ingaan op individuele wensen en voorkeuren in de ondersteuning om het eigen leven op eigen wijze vorm te geven. Creativiteit en vindingrijkheid zijn hierbij kerncompetenties van medewerkers. Op macroniveau betekent de ja-cultuur dat de organisatie een verantwoordelijkheid heeft in het signaleren van tekortkomingen in zorg- en dienstverlening op basis van veelvoorkomende vragen van cliënten en potentiële cliënten, hiervoor een aanbod te formuleren aanvullend op reguliere ondersteuning en financiers te interesseren voor dit specifieke aanbod. Zorg, welzijn, dienstverlening en wonen In de visie van Humanitas streeft ieder mens naar kwaliteit van leven. De missie van Humanitas is hieraan een bijdrage te leveren door middel van een vraaggericht aanbod op het gebied van zorg, welzijn, huisvesting en dienstverlening. Het uitgangspunt is altijd het verhogen van levensvreugde en welbevinden, de invulling daarvan is uiteraard voor iedereen anders. De deelterreinen zorg, welzijn, dienstverlening en wonen staan daarbij niet op zichzelf. Om redenen van ordelijkheid zullen we de onderdelen gescheiden behandelen. Maar we zijn ons er van bewust dat integraliteit het conceptuele kader is. Zorg, definitie Het begrip zorg duidt op geïndiceerde zorg. Dit kan zijn huishoudelijke ondersteuning en begeleiding in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), verzorging en verpleging en verblijf zonder en met behandeling op basis van de Zorgverzekeringswet (Zvw) en/of Wet langdurige zorg (Wlz) of een combinatie daarvan. 3
Zorg, visie Humanitas biedt een totaalpakket op het gebied van ‘cure & care’: van thuiszorg tot geriatrische revalidatie, van huishoudelijke verzorging tot volwaardige verpleging, van consultatie tot dagbehandeling en dagbesteding. Hiermee is Humanitas in staat een volledige en volwaardige zorgketen te organiseren. Dit geldt zowel voor de veranderende zorgvraag van een cliënt in de loop der tijd als voor individuele zorgvragen op een vaststaand moment. Dit wil echter niet zeggen dat Stichting Humanitas vindt dat zij ‘van alle markten thuis’ moet zijn. Stichting Humanitas wil zich positioneren als maatschappelijke organisatie binnen de eigen ‘markt’ en zal aanbieden wat daarbij past. Dat betekent niet dat zij dit aanbod ook altijd zelf wil ontwikkelen; zij kan ook gebruik maken van het aanbod van partners op basis van (geformaliseerde) samenwerkingsafspraken. De geboden zorg is individueel en handelingsgericht, maar staat niet op zichzelf. Geïndiceerde zorg maakt, volgens de visie van Stichting Humanitas, deel uit van het integrale pakket zorg, welzijn, dienstverlening en wonen. Om die reden wordt vanuit de geïndiceerde zorg door medewerkers gekeken naar behoeftes op andere deelterreinen, met als uitgangspunt een zo lang mogelijk zelfstandig leven te kunnen leiden en behoud van eigen regie. Humanitas organiseert zorg zo dicht als mogelijk is bij het huis van de cliënt. Welzijn, definitie Met welzijn wordt bedoeld niet-geïndiceerde dienstverlening in het dagelijks leven gericht op het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en/of het dagelijks leven van meer comfort voorzien. Deze vorm van dienstverlening kan bestaan uit restauratieve voorzieningen, sociaal-culturele activiteiten, ontmoeting, bezorgdiensten (maaltijden, boodschappen, medicijnen), alarmering, ‘wellness’ (kapper, pedicure, schoonheidsspecialist), paramedische diensten (fysiotherapie, ergotherapie, logopedie), enzovoort. Welzijn, visie In de visie van Humanitas zijn activiteiten op het gebied van welzijn minstens zo belangrijk als geïndiceerde zorg, de fysieke woonomgeving en eventuele dienstverlening. Welzijn in de definitie van Humanitas geeft namelijk praktische inhoud aan de vier kernwaarden (eigen regie, extended family, eigen activiteit en ja-cultuur) en is hiermee een essentiële voorwaarde voor het bijdragen aan kwaliteit van leven. Vanuit deze optiek is welzijn integraal verbonden met zorg, dienstverlening en wonen. Dienstverlening, definitie Dienstverlening binnen Humanitas staat voor een gespecialiseerd aanbod op het gebied van ondersteuning bij regievragen veroorzaakt door psychische of psychosociale problematiek, problemen met betrekking de gezinssituatie en/of opvoeden, sociaal isolement en/of eenzaamheid, meedoen in de maatschappij, inkomen en financiële hulpverlening, kinderopvang en/of rouw en verlies. Dienstverlening, visie Humanitas stelt het aanbod aan maatschappelijke ondersteuning vast op basis van de wisselwerking tussen maatschappelijke behoeftes en de bedrijfseconomische en kwalitatieve kansen en mogelijkheden (met name de kennis en deskundigheid binnen de organisatie en de financiering). Doorslaggevende factor hierbij is de mate van vernieuwing, toegankelijkheid en het deelnemerspotentieel (‘kritische massa’). Daarnaast is het aanbod altijd gespecialiseerd in de zin dat desbetreffende regievragen niet kunnen worden beantwoord door het algemeen maatschappelijk werk, sociaal cultureel werk en/of ouderenwerk. De ontwikkelingen binnen de gemeente Rotterdam zullen het ook mogelijk maken zich breder te manifesteren op gebieden waar Humanitas niet eerder actief was.
4
Ondersteuning kan op zichzelf worden geboden aan een cliënt, maar kan ook in combinatie worden geboden met wonen, met geïndiceerde zorg of als onderdeel van het lokaal welzijnsaanbod. Huisvesting, definitie Wonen betreft de fysieke woonomgeving in de complexen waar huisvesting wordt geboden aan personen die al dan niet gebruik maken van het aanbod op het gebied van zorg, welzijnsactiviteiten en/of dienstverlening. Huisvesting, visie Het uitgangspunt bij wonen is de levensloopbestendigheid. Iedereen kan een woning betrekken, onafhankelijk van een aanwezige zorgvraag of de grootte daarvan. Wonen en zorg zijn op organisatorisch en beheersmatig vlak gescheiden. In de visie van Humanitas heeft de woonomgeving directe invloed op het fysieke en mentale welbevinden van de bewoner. Dit stelt eisen aan gebouwen en woningen, zoals (dag)licht, ventilatie, verwarming, inrichting, toegankelijkheid voor fysiek beperkten. Maar ook minder fysieke eisen en faciliteiten op het gebied van sfeer, veiligheid, hygiëne en comfort. Vanuit de levensloopbestendigheid moeten complexen technisch voldoende zijn uitgerust om te kunnen voldoen aan een (toenemende) zorgvraag, maar ook moeten voldoende mogelijkheden en faciliteiten aanwezig zijn voor ontspanning, inspanning, ontmoeting, vrolijkheid en activiteit. Ook is een wisselwerking met de wijk, waarin de vestiging gelegen is, van essentieel belang. Kortom, de fysieke woonomgeving is meer dan wonen alleen; de woonomgeving ondersteunt zorg, welzijn en dienstverlening. Bovendien vervullen de vestigingen een centrumfunctie in Rotterdamse wijken, waarbij de dorpspleinen (ontmoetingscentra) in toenemende mate een cruciale rol vervullen.
5
1.2. Organisatiestructuur Onderstaand is een schematisch overzicht opgenomen van de organisatiestructuur.
Raad van Commissarissen
Raad van Bestuur
Centrale Cliëntenraad
Ondernemings Raad
8 regio’s V&V en T
Maatschappelijke Dienstverlening
Financiën
Personeel en Organisatie
Facilitair beheer/Inkoop
Voorlichting en Publiciteit
ICT
Centrale Voedings dienst
Technischeen Bouwzaken
Bedrijfs Maatschappelijk Werk
Beleid en Kwaliteit
Aan het hoofd van de organisatie staat een Raad van Bestuur van twee personen en aan het hoofd van een regio staat een directeur. Het managementteam van een regio bestaat naast de directeur uit een aantal managers zorg en welzijn. Voor de ondersteuning van de vestigingen is er een aantal Centrale diensten: • ICT • Bedrijfsmaatschappelijk Werk • Financiën 6
• • • • • •
Technische- en Bouwzaken Facilitair beheer/Inkoop Personeel en Organisatie Centrale Voedingsdienst Voorlichting en Publiciteit Beleid en Kwaliteit
1.3. Medezeggenschap De Stichting heeft een centrale Ondernemingsraad. In de OR zijn de diverse vestigingen en diensten evenredig vertegenwoordigd. De OR heeft iedere zes weken een overlegvergadering met de Raad van Bestuur. Werkzaamheden worden door de OR in regiocommissies uitgevoerd: Oost, West en Zuid. De regiocommissies onderhouden contacten met de regiodirecteuren en hoofden van centrale diensten en medewerkers in de regio. Alle vestigingen/regio’s hebben een cliëntenraad. Hierin hebben cliënten en/of hun vertegenwoordigers zitting. De Centrale Cliëntenraad bestaat uit leden die zijn voorgedragen door de lokale Cliëntenraden. De Centrale Cliëntenraad behartigt de algemene cliëntenzaken van de Stichting en voert overleg met de Raad van Bestuur. 1.4. Kerngegevens: Capaciteit, productie, personeel en financiën Kerngegevens 2014 Capaciteit Aantal beschikbare plaatsen
Aantal/Bedrag 1.232
Productie Aantal dagen zorg met verblijf Aantal dagen Volledig Pakket Thuis Aantal dagdelen dagactiviteiten Aantal uren extramurale productie
411.691 14.914 66.089 416.617
Personeel Aantal personeelsleden in loondienst Aantal fte personeel in loondienst
2.661 (excl. Oproepkrachten) 1.903 (gemiddeld over 2014)
Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten waarvan wettelijk budget aanvaardbare kosten waarvan overige bedrijfsopbrengsten
€ 140.033.203 € 113.468.370 € 26.564.833
1.5. Werkgebieden Het werkgebied van Stichting Humanitas is voornamelijk de regio Rijnmond. Het zorgkantoor is Achmea en voor de regio Spijkenisse en omstreken is dat zorgkantoor CZ. De afdeling Financiële Hulpverlening bedient geheel Zuid-Holland. Maatschappelijke Dienstverlening is werkzaam in en om Rotterdam.
7
1.6. Samenwerkingsrelaties Stichting Humanitas is nauw verbonden met Stichting Humanitas Huisvesting. De doelstellingen van beide stichtingen liggen namelijk in elkaars verlengde. In de filosofie van Humanitas vormen zorg, welzijn en wonen een samenhangend geheel. Stichting Humanitas is aangesloten bij Actiz. Dit is de brancheorganisatie die de werkgeverstaken van de zorgorganisaties uitvoert en de algemene belangen behartigt. Verder is Stichting Humanitas aangesloten bij Conforte, het samenwerkingsverband van zorgorganisaties in de regio Rijnmond. Stichting Humanitas werkt samen met de Landelijke Vereniging Humanitas, om inhoud te geven aan het zogeheten ‘Moral Contract’ waarin afspraken gemaakt zijn over normen en waarden. Stichting Humanitas werkt verder nauw samen met: de Stichting Humanitas HO, waarin de uitvoering van de Huishoudelijke Ondersteuning is ondergebracht; de Stichting Humanitas Financiële Hulpverlening waarin inkomensbeheer en bewindvoering plaatsvindt en de Stichting Berberis waarin samen met de Stichting Prokino kinderopvang in de diverse panden van Humanitas wordt georganiseerd. Er is een samenwerkingsverband aangegaan met Pameijer, Flexus Jeugdplein en Dock in de Stichting Eigen Koers & Co ten behoeve van gezamenlijke aanbestedingen en uitvoering van zorg- en welzijnsgerelateerde diensten; in Charlois en Hoogvliet wordt daartoe samengewerkt. Daarnaast werkt Humanitas ook nog in andere verbanden samen met Stichting Pameijer: in complexen van Humanitas Huisvesting leveren Humanitas en Pameijer zorg en ondersteuning aan cliënten met een verstandelijke handicap en/of chronische psychiatrie. Met betrekking tot cliënten met psychiatrische problematiek wordt samengewerkt met Bavo Europoort en Bouman. Humanitas is kassier van de Ketenzorg Dementie in Rotterdam en is één van de vier partners in de Coöperatieve Vereniging Wijkverpleging Rotterdam. Op het gebied van Maatschappelijke Dienstverlening bestaan er vele samenwerkingsverbanden met o.a. Erasmus MC en Stichting Mara (Hiv Hulpverlening), met CoMensha, Federatie Opvang en Fier Friesland (Prostitutie Maatschappelijk Werk). Met Stichting Prokino (Jeugdhulpverlening), met Politie, Bureau Halt en Flexus Jeugdplein (Pak je Kans) en de Stichting Homestart (Jeugdhulpverlening). Samenwerkingspartner t.b.v. begeleiding ex-gedetineerden is de Stichting Exodus. Tenslotte wordt nauw samengewerkt met de Stichting Vrienden van Humanitas, waaruit kleine bedragen t.b.v. vrijwilligersactiviteiten in het kader van zorg- en welzijn wordt gefinancierd. En last but not least is er met de Universiteit voor Humanistiek Utrecht een langdurig samenwerkingsverband.
8
1.7. Raad van Bestuur Naam drs. R.W.J. van Damme
Functie lid RvB
drs. G.J. Kempen
Lid RvB
Nevenfuncties Lid RvB Stichting Humanitas Huisvesting, Lid RvB Stichting Humanitas FHV, Lid van de RvT van het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (APS) te Utrecht Lid van het bestuur van Stichting Berberis Lid RvB Stichting Humanitas Huisvesting, Lid RvB Stichting Humanitas FHV, Bestuurslid SLOR (Stichting Locale Omroep Rotterdam), Penningmeester SBWR, Voorzitter Raad van Toezicht BOAZ, Bestuurslid Stichting Vrienden van Humanitas Lid van het bestuur van Stichting Berberis
9
2. BELEID EN KWALITEIT 2.1. Kwaliteitsbeleid PREZO Humanitas is een PREZO-gecertificeerde instelling. PREZO is een prestatiegericht kwaliteitssysteem dat helpt te sturen op verantwoorde zorg. Centraal in PREZO staan de prestaties die medewerkers en de organisatie leveren aan de cliënt. Het gaat hierbij om denken vanuit uitkomsten voor de cliënt (prestaties). Professionele medewerkers en een professionele organisatie zijn van belang om die cliëntprestaties blijvend te kunnen realiseren. Het hart van PREZO wordt gevormd door de cliëntprestaties gekoppeld aan de domeinen van kwaliteit van leven. Om die cliëntprestaties te kunnen leveren, is een zorgleefplan nodig en adequate informatie aan en communicatie met de cliënt. In 2014 zijn deze twee pijlers aangevuld met de pijler cliëntveiligheid. Externe audits PREZO kent een driejaarlijkse cyclus waarin de kwaliteit van de verbeter- en borgingscyclus in een organisatie jaarlijks extern wordt beoordeeld. De eerste twee jaar zijn dit tussentijdse beoordelingen. Het derde jaar is dit een beoordeling ter behoud van een keurmerk. Om een keurmerk te behalen en behouden moet een organisatie tijdens deze externe audits kunnen laten zien onderbouwd te werken aan verbetering en borging. De organisatie dient aan te kunnen tonen dat er sprake is van structureel en gericht beoordelen van de eigen prestaties door de organisatie, een analyse van de uitkomsten en dat mensen en middelen in de hierop volgende verbeteracties gericht worden ingezet. Tijdens de audit moet kunnen worden aangetoond dat verbeteren en borgen niet persoonsafhankelijk, willekeurig of toevallig is. In 2014 hebben de volgende audits plaatsgevonden: 1e tussentijdse audits 2e tussentijdse audits Initiële audits
Charlois 1 (Hannie Dekhuijzen) & Centrum/Delfshaven (Leeuwenhoek) Noord/Kralingen/Crooswijk (Bergweg) & Centrum/Delfshaven (Mullerpier) Hillegersberg/Schiebroek/Overschie 1, Hillegersberg/Schiebroek/Overschie 2, Hoek van Holland (niet behaald, begin 2015 heraudit), Centrale Diensten, Alexander intramuraal, Alexander extramuraal, IJsselmonde & Hoogvliet/Spijkenisse
Interne audits Naast externe beoordeling voert Humanitas ook interne kwaliteitaudits uit. Humanitas beschikt hiertoe over een team met tot interne auditor opgeleide medewerkers, het Humanitas Audit Team (HAT). Het HAT voert gevraagd en ongevraagd gestructureerde kwaliteitsaudits uit en rapporteert daarover aan het management en Raad van Bestuur. In 2014 heeft het HAT de kwaliteit van de mondzorg in de gehele organisatie onderzocht en een advies uitgebracht voor verbetering. Hygiëne- en infectiepreventie Sinds 2013 staat de verbetering van hygiëne en infectiepreventie hoog op de agenda van het kwaliteitsbeleid binnen Humanitas. Een stichtingsbrede commissie houdt zich bezig met het actueel houden van beleid en protocollen en de naleving hiervan binnen de regio’s. Dit doet zij onder meer door het aanstellen van contactpersonen infectiepreventie die tot taak hebben collega’s te scholen en hygiëne-audits uit te voeren conform een vaste planning. Activiteiten 2014 concentreerden zich met name op de persoonlijke hygiëne van medewerkers. Om deze basishygiëne goed bij de medewerkers onder de aandacht te krijgen 10
hebben de contactpersonen infectiepreventie binnen de regio’s o.a. metingen uitgevoerd, scholingen gegeven en handhygiëne examens afgenomen. Naast een nulmeting aan het begin van 2014 zijn er twee follow-up metingen geweest om het effect van de activiteiten te monitoren. Kwaliteitsaudits onderaannemers Humanitas wil naast de eigen kwaliteit ook de kwaliteit van zorg van onze onderaannemers kunnen garanderen. Om die reden worden structureel kwaliteitsaudits uitgevoerd bij onze onderaannemers. In 2014 zijn alle onderaannemers op kwaliteit beoordeeld, hetgeen tot gerichte verbeteracties heeft geleid. Prestatiemonitor Het belangrijkste instrument in de borg- en verbetercyclus van PREZO is de prestatiemonitor, een instrument om door de hele organisatie prestaties te meten, analyseren en verbeter/borgingsacties te initiëren en te monitoren. In 2014 is gestart met een stichtingbreed managersoverleg kwaliteit, waar uitkomsten op dit vlak met elkaar worden gedeeld hetgeen een stichtingsbreed leereffect heef gestimuleerd. Tevens is in 2014 de prestatiemonitor geactualiseerd voor cyclische toepasbaarheid tot en met 2017. Cliëntenraadpleging Humanitas geeft tweejaarlijks opdracht tot het uitvoeren van een externe cliëntenraadpleging via een zogenoemde consumentenkwaliteitsindex (CQi). Resultaten worden uitgesplitst in extramurale zorg, intramurale somatische zorg en intramurale psychogeriatrische zorg. In dit laatste onderzoek vindt raadpleging plaats via vertegenwoordigers van cliënten. De resultaten van de meest recente raadpleging zijn gepubliceerd op onze website. Humanitas heeft daarnaast in 2014 een cliëntenraadpleging gehouden onder cliënten die gebruik maken van dagbesteding en onder cliënten die huishoudelijke ondersteuning ontvangen. Op basis van de uitkomsten van deze raadpleging zijn verbeteracties doorgevoerd. Calamiteitenonderzoek Veilige zorg is het uitgangspunt in de zorgverlening. Er komen echter af en toe (bijna) incidenten en calamiteiten voor. We hebben het hier over niet-beoogde of onverwachte gebeurtenissen die tot de dood of een ernstig schadelijk gevolg voor de cliënt of derden heeft geleid. De kwaliteit van de zorg is hierbij in het geding. Het is belangrijk om als organisatie hiervan te leren, maatregelen te treffen en de zorg te verbeteren. Per 1 januari 2014 is daarom een intern calamiteitenteam actief. Dit team bestaat uit medewerkers van verschillende disciplines die zijn geschoold in het uitvoeren van calamiteitenonderzoek volgens de Prisma-methode. Het doel van een calamiteitenonderzoek door het calamiteitenteam is om te leren van gebeurtenissen met ernstige gevolgen voor cliënten en/of derden. Door middel van een systematische en grondige analyse van een calamiteit zoekt het calamiteitenteam naar oorzaken waarom het voorval heeft kunnen plaatsvinden. De schuldvraag blijft buiten beschouwing. In 2015 heeft het calamiteitenteam twee analyses uitgevoerd. Op basis hiervan zijn verbeteracties doorgevoerd. Tevens is de werkwijze van het calamiteitenteam zelf geëvalueerd. Klachten Een klacht is een gratis advies voor kwaliteitsverbetering. Humanitas stimuleert cliënten en vertegenwoordigers om te klagen. In eerste instantie bij direct betrokkenen en/of bij het management van de vestiging. Onze vertrouwenspersonen bemiddelen, indien gevraagd en mogelijk, tussen de klager en het management. Als op vestigingsniveau de klacht niet naar tevredenheid kan worden behandeld, kan een officiële klacht worden ingediend bij de onafhankelijke klachtencommissie. 11
In 2014 zijn vier klachten ingediend bij de klachtencommissie. • Eén klacht had betrekking op bejegening/communicatie tussen een cliënt en verzorgende. De klachtencommissie heeft geadviseerd deze klacht eerste te bespreken met betrokkene en haar leidinggevende. De klager werd uitgenodigd om, als dit gesprek niet naar tevredenheid zou verlopen, alsnog contact op te nemen met de klachtencommissie. Dit heeft de klager niet meer gedaan. • Eén klacht had eveneens betrekking op bejegening. Ook hier heeft de klachtencommissie geadviseerd de klacht eerst met betrokken medewerkers en hun leidinggevenden te bespreken. De klager heeft later de klacht ingetrokken. • Eén klacht had betrekking op het weigeren van informatieverstrekking aan kinderen van een cliënt door de specialist ouderenzorg. Aan deze cliënt was door de rechtbank een mentor/wettelijk vertegenwoordiger toegewezen. De klachtencommissie heeft deze klacht niet ontvankelijk verklaard. • Eén klacht had betrekking op huisvesting en is doorgestuurd naar en behandeld door Humanitas Huisvesting. Ethische commissie In 2014 is een ethische commissie multidisciplinair opgezet en operationeel binnen Humanitas. De leden hebben affiniteit met ethiek en voor verdere professionalisering hebben de leden een scholing gevolgd bij een hoogleraar ethiek. De ethische commissie onderscheidt haar taken naar de volgende drie terreinen: gevraagd en ongevraagd advies geven over ethische kwesties aan de Raad van Bestuur het lijnmanagement, het vergroten van de bewustwording over ethische kwesties op de werkvloer en ethische kwesties (decentraal) oppakken met casusinbrengers en betrokkenen. Inspectiebezoeken 2014 De volgende locaties werden het afgelopen jaar bezocht door de IGZ resp. de Inspectie SZW:
12
Inspectiebezoeken IGZ Datum Locatie 27-03-2014 Verpleeghuis Akropolis
Onderwerp Algemeen onaangekondigd inspectiebezoek Vervolgbezoek op onaangekondigd bezoek 13 maart 2013
03-06-2014
Evenaar
Aangekondigd thematisch onderzoek naar kwaliteit overdracht ziekenhuis-VVT
07-10-2014
Steenplaat
Algemeen onaangekondigd inspectiebezoek Vervolgbezoek op onaangekondigd bezoek 21 november 2013
Inspectiebezoeken SZW Datum Locatie 25-11-2014 Pieter de Hoochweg/ MaDi
Onderwerp Aangekondigd inspectie psychosociale arbeidsbelasting (PSA) opvanghuizen
Resultaat Hoewel verbeteringen werden geconstateerd t.o.v. het bezoek in 2013 werd geconcludeerd dat niet alle normen worden nageleefd. Een verbeterplan is ingezet. IJsselland ziekenhuis en betrokken zorgaanbieders voldoen aan geen van de normen door de IGZ getoetst. Het IJsselland ziekenhuis is in eerste instantie aangesproken. Alle samenwerkingspartners zijn echter verantwoordelijk voor het gezamenlijk vormgeven van een veilige, adequate en toetsbare overdracht. Een gezamenlijk verbeterplan is ingezet. Steenplaat voldoet nog niet aan alle normen, vertrouwen is uitgesproken dat dit op korte termijn wel het geval is door reeds ingezette verbetermaatregelen.
Resultaat Er is een overtreding van art 2.15, 1e lid van het arbeidsomstandighedenbesluit geconstateerd (ontbreken inventarisatie, plan van aanpak, implementatie en evaluatie inzake werkdruk) Een verbeterplan is ingezet.
Inhoudelijke speerpunten kwaliteitsbeleid 2014 Naast voorgaande systeem- en randvoorwaardelijke acties binnen ons kwaliteitsbeleid, heeft Humanitas zich in 2014 gericht op de volgende inhoudelijke speerpunten: -‐ Er is een stichtingsbreed uniform valpreventiebeleid ontwikkeld en geïmplementeerd. -‐ De meldcode huiselijk geweld is geïmplementeerd. -‐ Ten behoeve van de kwaliteitsverbetering van de tandartszorg voor cliënten met verblijf en behandeling heeft een stichtingsbreed offertetraject plaatsgevonden. Mondzorg-plus is op basis van kwaliteit en prijs geselecteerd en gecontracteerd. -‐ Er is een kwaliteitskader palliatieve zorg ontwikkeld. -‐ Het beleid vrijheidsbeperkende maatregelen in het kader van de wet BOPZ is geactualiseerd, waarbij is geanticipeerd op de toekomstige wet zorg en dwang.
13
-‐
Er heeft een oriëntatie plaatsgevonden naar een methode voor de implementatie van ‘het nieuwe melden’ ter vervanging van het huidige MIC-beleid. In dit kader is gekozen is voor aanschaf en implementatie van de applicatie ‘Triasweb’ (Triaspekt).
2.2. Strategische beleidsontwikkeling Transitie langdurige zorg – strategische beleidsagenda Het jaar 2014 stond in het teken van de transitie van de langdurige zorg. AWBZ-zorg is per 1 januari 2015 in delen overgegaan naar de Wmo en Zvw. Deze decentralisatie en extramuralisering van zorg heeft grote impact gehad op de strategische beleidsagenda van 2014. Humanitas heeft zich in dit kader gericht op de volgende hoofdthema’s: Wlz en Scheiden wonen en zorg -‐ Er is een plan ontwikkeld voor de verplichte capaciteitsreductie van zware ZZP’s. -‐ De ‘techniek’ van verhuur van verzorgingshuisappartementen is uitgewerkt en wordt geïmplementeerd. -‐ Er zijn zogenaamde comfortdiensten ontwikkeld die cliënten in staat stellen langer zelfstandig te blijven wonen (onder meer een klus- en reparatieservice, verhuisservice, maaltijdvoorziening aan huis). -‐ Er zijn 2 contracten gesloten voor het leveren van Wlz-zorg in Rotterdam en Spijkenisse. Zvw -‐ In samenwerking met Laurens, Aafje, MOB en Oser is een coöperatie opgericht voor de borging van werkwijze van de ‘zichtbare schakels’ en de uitvoering van taken in het kader van wijkverpleging - segment 1. -‐ Voor het leveren van Zvw-zorg (wijkverpleging, MSVT, GRZ en paramedische zorg) zijn in totaal 23 contracten gesloten met zorgverzekeraars. -‐ Wijkverpleegkundigen niveau 5 zijn geschoold in het vakbekwaam indiceren ter voorbereiding op hun wettelijke verantwoordelijkheid zelf indicaties te stellen per 1 januari 2015. Wmo -‐ Er is een dienstverleningsconcept ontwikkeld voor dagbesteding en ontmoeting, namelijk de ontmoetingscentra. Uitgangspunt voor dit concept is integraliteit. Dat wil zeggen dat dienstverlening over de domeinen Wlz, Wmo en Zvw heen is georganiseerd. -‐ Er zijn 8 contracten gesloten voor het leveren van Wmo-zorg binnen de gemeenten Rotterdam, Spijkenisse, Capelle aan de IJssel en Lansingerland. -‐ De werkwijze van Wmo-arrangementen is geïmplementeerd in de organisatie. 2.3. Organisatieontwikkeling -‐
-‐
Eigen regie teams: Met de ontwikkeling van een handboek met basisprincipes, een implementatieplan en een opleidingsplan is een fundament gelegd onder de ontwikkeling van eigen regie teams binnen de zorg. In 2014 zijn in iedere regio één of meerdere extramurale pilots gestart. In 2014 is de pilotfase geëvalueerd. Besloten is tot verdere uitrol van het ERTmodel extramuraal en een start te maken met intramuraal. Medische dienst: In 2014 is in samenwerking met specialisten ouderengeneeskunde een start gemaakt met het doorvoeren van diverse maatregelen die tot verhoging van kwaliteit van de medische zorg hebben geleid alsmede die een fundament hebben gelegd onder een toekomstbestendige behandeldienst. In dit kader is onder meer een manager 14
behandeldienst aangetrokken, heeft taakherschikking en –delegatie plaatsgevonden, heeft de samenwerking met eerstelijns zorg een nieuwe impuls gekregen (extramurale behandeling) en is de implementatie van het EPD (Ysis) en een medicatievoorschrijfsysteem (Medimo) afgerond. 2.4. Innovatie Humanitas Innovatie Technologie Humanitas is in september 2014 aangesloten bij de thematranche zorgtechnologie van In Voor Zorg (Vilans). In dit kader is het project ‘Humanitas Innovatie Technologie (HIT)’ vormgegeven. Doel van dit project is om technologie als logisch onderdeel van hun zorgverlening te gaan zien en te gebruiken waar dit de zorg efficiënter en effectiever kan maken. In 2014 vond de voorbereidende fase van dit project plaats, dat is afgerond met een plan van aanpak dat in 2015 zal worden uitgevoerd. Robotstofzuigers In 2014 heeft bij 24 cliënten huishoudelijke ondersteuning (HO) een experiment plaatsgevonden met de inzet van robotstofzuigers. Aanleiding was een verhoogde werkdruk in de HO als gevolg van krappere indicaties. Humanitas heeft laten onderzoeken of de werkdruk zou kunnen worden tegengegaan door het op andere wijze laten uitvoeren van zwaardere werkzaamheden en wat de ervaringen hierbij zijn van de cliënt. Uit onderzoek bleek dat zowel medewerkers als cliënten de inzet van robotstofzuigers als erg positief waarderen. Mogelijkheden voor verdere uitrol zijn momenteel in onderzoek.
15
3. MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING 3.1. Financiële Hulpverlening Humanitas Financiële Hulpverlening (FHV) heeft als doelstelling ‘het verminderen of opheffen van financiële belemmeringen om cliënten optimaal te laten functioneren binnen hun arbeids- of leefsituatie’. Deze doelstelling wordt concreet door het uitvoeren van de volgende diensten: Inkomensbeheer Inkomensbeheer is er op gericht garantie van regelmatige betaling te geven, aan mensen die wel de mentale en fysieke capaciteiten hebben een administratie te begrijpen, maar die niet bij machte zijn deze zelf uit te voeren. Humanitas ontvangt het inkomen en betaalt hiermee maandelijks de verplichtingen. De klant zelf krijgt per week geld om in zijn of haar levensonderhoud te voorzien. Beschermingsbewind Beschermingsbewind is er op gericht garantie van een regelmatige financiële administratie te geven aan mensen die een administratie niet kunnen begrijpen en daardoor evenmin zelf uit kunnen voeren. Kort gezegd voert beschermingsbewind de hele huishoudadministratie uit behalve het regelen van eventuele schulden. Wanneer een klant schulden heeft dan werkt Humanitas Financiële Hulpverlening samen met de Kredietbank Rotterdam. Overige werksoorten Gedurende 2014 is het vrijwilligersproject Goed Geregeld goed op gang gekomen. De doelstelling van dit project is financiële uitbuiting van ouderen te voorkomen door de inzet van vrijwilligers. Zij onderzoeken de mogelijkheden om binnen de sociale kring van de ouderen een sluitende aanpak te vinden die garandeert dat hun budget goed besteed wordt. Verder is het project Kwetsbare Jongeren met Problematische Schulden op volledige sterkte uitgevoerd. De medewerkers van Humanitas zijn toegevoegd als expertisecentrum aan de woonbegeleiders van een geselecteerde groep jongeren. Het lukt de woonbegeleiders niet de jongeren aan te melden bij de Kredietbank Rotterdam. Door onze expertise lukt het Humanitas wel de jongeren te stabiliseren en aan te melden bij de KBR. Via een tijdelijk traject van maximaal één jaar hebben we 227 jongeren weten te begeleiden. Bereik HULPVERLENING BESCHERMINGSBEWIND INKOMENSBEHEER THUISADMINISTRATIE KWETSBARE JONGEREN TOTAAL
AANTAL 2014 684 616 82 147 1429
AANTAL 2013 587 596 121 71 1375
Per 30 december 2014 is de Stichting Humanitas Financiële Hulpverlening bestuurlijk gefuseerd met de Stichting de Rotonde. 3.2. Prostitutie Maatschappelijk Werk Humanitas Prostitutie Maatschappelijk Werk (PMW) biedt hulpverlening aan (voormalig) sekswerkers en slachtoffers van mensenhandel in Rotterdam. Het brede hulpverleningsaanbod bestaat uit individuele hulpverlening, preventieve trajecten voor jongeren die signaalgedrag vertonen, groepswerk voor traumaverwerking en 16
trajectbegeleiding voor cliënten die uit de prostitutie willen stappen. Over slachtoffers van mensenhandel voert PMW de zorgcoördinatie. Dit houdt in dat de organisatie er op toe ziet dat zij in aanmerking komen voor alle zorg waar zij volgens wetgeving recht op hebben. Voor slachtoffers van mensenhandel zonder veilig onderkomen heeft PMW een opvangvoorziening, ‘De Lucia’. Slachtoffers die in een acute crisissituatie verkeren kunnen terecht op het noodbed van PMW. Om contact te leggen met sekswerkers en de drempel naar de hulpverlening te verlagen, bezoeken medewerkers van PMW prostitutielocaties in Rotterdam en zijn ze actief op het internet. Om gedwongen prostitutie zo veel mogelijk te voorkomen heeft de organisatie een breed voorlichtings- en trainingsaanbod voor jongeren en voor professionals. PMW heeft ook een maatjesproject voor slachtoffers mensenhandel. In 2014 zijn er 53 slachtoffers aan een maatje gekoppeld. Uitbreiding in 2014 Medio 2014 heeft PMW de Xarah geopend, een woonaanbod voor 10 slachtoffers van mensenhandel en hun eventuele kinderen. Op werkdagen is er een maatschappelijk werker van PMW aanwezig op de Xarah die de bewoners begeleidt. Gedurende het verblijf worden de cliënten toegeleid naar Nederlandse les, een beroepsopleiding, stage en/of betaald werk. Wanneer de slachtoffers een permanente verblijfstitel krijgen stromen zij door naar een sociale huurwoning. In overleg met de gemeente Rotterdam heeft PMW de coördinatie van de plaatsingen van slachtoffers van mensenhandel in Rotterdam op zich genomen. Coördinatiecentrum Mensenhandel (CoMensha) stuurt de aanmeldingen van nieuwe slachtoffers naar PMW. PMW gaat vervolgens op zoek naar de meest passende vorm van opvang. De organisatie zorgt voor de registratie van de slachtoffers en onderhoudt contact met de instellingen. Daarnaast organiseert PMW uitwisselings- en intervisie bijeenkomsten voor de medewerkers van de opvangvoorzieningen. PMW heeft sinds 1992 een uitstapprogramma voor Rotterdamse sekswerkers en slachtoffers van mensenhandel die uit de prostitutie willen stappen. Met steun van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, heeft PMW dit aanbod per oktober 2014 uit kunnen breiden naar de regio Zuid Holland Zuid. Het nieuwe werkgebied bestaat uit 33 gemeenten, waar ook steden als Gorinchem en Dordrecht deel van uitmaken. PMW vindt het belangrijk om een bijdrage te leveren aan de positieverbetering van sekswerkers. Om deze reden is de organisatie in 2014 gestart met het opzetten van Door2Door, een informatie- en dienstencentrum voor sekswerkers. PMW heeft een team van ervaringsdeskundigen opgeleid dat het centrum gaat bemannen. Om de doelgroep te informeren over Door2Door heeft PMW een website gemaakt en is er een flyer ontwikkeld. Mei 2014 betrok de opvang De Lucia een nieuw pand. Het gebouw is een opvang zoals we ons die al jaren voorstelden. Alle vrouwen een eigen appartementje maar wel bij elkaar in een beveiligde omgeving. In het hart van het pand zijn de gezamenlijke voorzieningen. Eind van het jaar is er weer voor 3 jaar een contract getekend met de Ministeries van VWS en Veiligheid en Justitie voor deze opvang voor 27 vrouwen en hun kinderen.
17
Cijfers 2014 HULPVERLENING EN OPVANG Slachtoffers jeugdprostitutie Slachtoffers mensenhandel Vrijwillig werkende sekswerkers of ex-sekswerkers Zorgcoördinatie slachtoffers mensenhandel Uitstaptrajecten Opvang De Lucia Begeleid wonen de Xarah OVERIGE ACTIVITEITEN Meldingen vermoedens van jeugdprostitutie
Bereik 52 128 92 180 131 71 12 Bereik 97
Professionals bereikt met voorlichting en training jeugdprostitutie Veldwerkbezoeken vergunde prostitutiebranche Internetveldwerk contacten
251 77 329
3.3. Jeugdhulpverlening en Opvoedingsondersteuning De afdeling Jeugdhulpverlening en Opvoedingsondersteuning van Stichting Humanitas biedt in Rotterdam hulp en ondersteuning aan kinderen en jongeren in de leeftijd van 0 tot 24 jaar en hun ouders/opvoeders. Per specifiek onderdeel verschilt de begin- en eindleeftijd. De afdeling is HKZ-gecertificeerd. De hulpverlening voldoet hiermee aan de geldende wettelijke eisen en kwaliteitsnormen. Jouw Projekt Jouw Projekt biedt hulp aan kinderen, jongeren en hun gezinnen met meervoudige – complexe- problematiek, veelal behorend tot etnische minderheidsgroepen. Doel van het project is het maatschappelijk perspectief van jongeren en hun ouders/opvoeders te verbeteren. Dit doen de maatschappelijk werkers door de competentie en het oplossend vermogen van hun cliënten te vergroten. Jouw Projekt biedt kortdurende en langdurende hulpverlening. De kortdurende hulpverlening geldt overwegend bij materiële hulpvragen en vaak betreft het eenmalige contacten. Van langdurende hulpverlening is sprake wanneer de problematiek complex is en zich richt op het gehele gezin. De hulp bestaat uit een combinatie van psychosociale en/of pedagogische begeleiding met praktische ondersteuning. Bij de langdurende hulpverlening is in 2014 hulp verleend aan 15 gezinnen In juni 2012 heeft de gemeente Rotterdam als gevolg van de bezuinigingen besloten de subsidie af te bouwen: in 2012 tot en met 2014 is de subsidie elk jaar met één derde verlaagd; per 2015 houdt Jouw Projekt op te bestaan. Een uniek en passend aanbod valt daarmee weg voor een moeilijk bereikbare doelgroep. Nieuwe Perspectieven Nieuwe Perspectieven Rotterdam (NPR) is een door de GGD sector jeugd opgezet programma en biedt een beproefde methodiek om te voorkomen dat jongeren tussen de 12 18
en 24 jaar met risicogedrag, afglijden naar een criminele carrière. Nieuwe Perspectieven beweegt zich op het snijvlak van jeugdhulpverlening, veiligheid en criminaliteitspreventie. Vanaf 2013 wordt Nieuwe Perspectieven in Rotterdam door Humanitas uitgevoerd in alle deelgemeenten aan de noordkant van Rotterdam. In 2014 zijn 58 jongereninterventies uitgevoerd. In het kader van de groepsaanpak is een zeer intensieve en langdurige begeleiding geboden aan zes jongens en hun ouders. Hierbij is nauw samengewerkt tussen gemeente, politie, jeugdhulpverlening van Nieuwe Perspectieven en ambulant jongerenwerk. Vanaf medio 2014 zijn de jeugdhulpverleners van Nieuwe Perspectieven in de wijkteams Jeugd en Gezin geplaatst. De werkwijze van Nieuwe Perspectieven sluit goed op de wijkgerichte benadering van het wijkteam. Door hierbinnen samen te werken wordt de integrale aanpak van jeugdproblematiek versterkt. Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer Stichting Humanitas en Stichting Welzijn Feyenoord voeren sinds 1997 Nieuwe Perspectieven uit. Beide partijen constateren in Rotterdam een toenemende vraag naar aanbod voor jongeren die uit detentie komen. Een deel van deze jongeren is geholpen met een hulpverleningsaanbod binnen Nieuwe Perspectieven. Voor jongeren die terugkeren uit detentie biedt Humanitas met Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer een andere en zwaardere vorm van begeleiding. Nieuwe Perspectieven is erkend door de Erkenningscommissie Gedragsinterventies Justitie. Dit betekent dat Nieuwe Perspectieven effectief is bevonden in het terugdringen van recidive. In 2013 is de begeleiding gestart aan 24 jongeren; deze hulpverlening is in 2014 afgerond. . Pak je Kans Voorkomen is beter dan genezen. Sinds jaar en dag wordt het interventieprogramma Pak je Kans uitgevoerd in Rotterdam. Een succesfactor binnen Pak je Kans is de nauwe samenwerking tussen politie en de jeugdhulpverlening. De politie krijgt met grote regelmaat te maken met kinderen en jongeren die zorgwekkend signaalgedrag laten zien. Na melding legt Pak je Kans binnen twee werkdagen contact met de jeugdige en het gezin. Pak Je Kans onderzoekt of er sprake is van achterliggende problematiek. Waar nodig wordt snelle kortdurende ambulante hulp geboden. Pak je Kans wordt in de gehele regio Rijnmond uitgevoerd door meerdere instanties. Humanitas is verantwoordelijk voor de uitvoering in de politiedistricten Oost, West en Centrum. Tussen de uitvoerende partijen is een samenwerkingsverband. In 2014 zijn 80 jeugdigen bij Pak je kans aangemeld. Bij 76 jeugdigen en gezinnen is een screening verricht. Van hen hebben 43 jongeren en hun ouders aansluitend een hulpverleningstraject gevolgd. Home-Start Home-Start is een programma dat door middel van vrijwilligers ondersteuning, praktische hulp en vriendschap biedt aan ouders met jonge kinderen tot en met zes jaar. De ondersteuning gebeurt door wekelijks huisbezoek en is laagdrempelig en intensief. Het programma vervult de functie ‘licht pedagogische hulp’ binnen het lokale jeugdbeleid en vormt een belangrijke schakel in de keten van preventie en zorg. Home Start werkt nauw samen met lokale partners, waaronder het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Stichting Humanitas heeft het programma Home Start in 2014 in geheel Rotterdam en in Spijkenisse uitgevoerd. In Rotterdam werden in totaal 202 gezinnen ondersteund door 159 vrijwilligers en zijn via de ondersteuning aan de ouders 417 kinderen bereikt. In Spijkenisse werden in totaal 23 gezinnen ondersteund door 44 vrijwilligers en zijn via de ondersteuning aan de ouders 67 kinderen bereikt. 19
3.4. Project Samen Re- integreren Het project ‘Samen Re- integreren’ richt zich op een succesvolle terugkeer van exgedetineerden in de maatschappij. Vrijwilligers bezoeken gedetineerden, begeleiden exgedetineerden en helpen mee in verschillende Penitentiaire Inrichtingen bij gespreksgroepen en bezinningsbijeenkomsten die georganiseerd worden door de Humanist aldaar. Voor de nazorg wordt nauw samengewerkt met het team Justitiabelen van het Veiligheidshuis Rotterdam. Ex-gedetineerden hebben grote behoefte om na detentie begeleid te worden. Zij vallen anders in een diep gat met grote kans op recidive gedrag. Vaak zijn zij bang om terug te vallen in hun ‘oude leven’ van vóór detentie. Dit willen zij niet meer, maar wordt er nog wel aan hen getrokken door hun vroegere ‘vrienden’. Het is dan van belang om een luisterend oor te bieden en op dat moment de ex-gedetineerde bij te staan in de hele wirwar van aanvragen voor een uitkering, werk, schuldhulpverlening, belastingtoeslagen, woonruimte, giro/bankrekening, etc. Hoe eerder dit allemaal lukt des te kleiner is de kans op terugval. Vanaf 2013 zijn we begonnen met Woontoezicht. Om de week gaan twee vrijwilligers bij exgedetineerden thuis langs, die een woning hebben gekregen via het team Justitiabelen. Samen wordt de post doorgenomen, wordt er gekeken hoe iemand woont en wordt er gesproken over een zinvolle dagbesteding. Het project wekt nog steeds veel belangstelling van vrijwilligers. Tevens worden sinds 2011 ex-gedetineerden ingezet om andere ex-gedetineerden te begeleiden. Dit bevalt heel goed. Hierdoor is de drempel erg laag voor ex-gedetineerden. Nieuw in 2014 is de inzet van vrijwilligers binnen de Penitentiaire Inrichting als begeleider in het Re- integratie Centrum. Gedetineerden kunnen daar achter een computer alvast werken aan hun terugkeer in de samenleving. De vrijwilligers staan de gedetineerden hierin bij. Tevens hebben we een Schuldenloket opgezet in de penitentiaire inrichting in Hoogvliet. Veel gedetineerden kampen met schulden. Bij het schuldenloket kijkt de vrijwilliger samen met de gedetineerde wat de schulden zijn, ordenen de schulden en laten de schulden bevriezen zodat deze in detentie niet verder oplopen. In Hoogvliet zijn ze hier zo tevreden over dat we het schuldenloket in januari ook in een andere inrichting op gaan zetten. Daarnaast hebben we ons het afgelopen jaar beziggehouden met een werkgeversnetwerk. Recidive komt een groot gedeelte door verveling. We bieden de ex-gedetineerden nu vrijwilligerswerk aan zodat ze een arbeidsritme op kunnen bouwen om vervolgens begeleid te kunnen worden naar een baan. Samen met Exodus heeft Humanitas eind 2014 de opdracht gekregen om nog meer exgedetineerden te gaan begeleiden. Hiervoor hebben we eind 2014 een Buiten Re-integratie Centrum opgezet. Ex-gedetineerden kunnen op spreekuren binnen komen lopen en hulp vragen bij het invullen van ‘papieren’ op de computer of het plegen van een telefoontje. Vrijwilligers staan de ex-gedetineerden hiertoe bij. In 2014 zijn in totaal 910 (ex-) gedetineerden begeleid. In de nazorg 130, bij woontoezicht zijn 25 mensen begeleid en binnen de Penitentiaire Inrichtingen hebben we meegeholpen bij het organiseren aan groepsbijeenkomsten. Dit zijn 48 bijeenkomsten geweest waar gemiddeld 7 gedetineerden aanwezig waren, dus 352 gedetineerden. Het re- integratie centrum binnen de PI is 711 keer bezocht. Enkele gedetineerden kwamen meerdere keren. Van het schuldenloket, wat we sinds juni leiden binnen de PI, is 160 keer gebruik gemaakt van onze diensten. 20
3.5. Project Sociaal Isolement Ouderen Het vrijwilligersproject voorkomen en bestrijden van sociaal isolement, kortweg het ouderenproject, is in 2007 bij Humanitas van start gegaan. Het project richt zich op ouderen vanaf 55 jaar die in een sociaal isolement verkeren, dan wel dreigen te raken. Er zijn de afgelopen jaren verschillende interventies ontwikkeld met behulp van de Universiteit van Utrecht voor verschillende typen sociaal geïsoleerde ouderen. De interventies hebben als doel om het isolement te doorbreken en/of te reduceren. Bij iedere aanmelding wordt bekeken welke interventie het beste past: we leveren maatwerk. Wanneer eenzaamheid aanhoudt, kunnen problemen zich opstapelen: lichamelijke en/of psychische klachten, verslaving, zelfverwaarlozing, werkloosheid en schulden (Machielse 2011; Machielse& Hortulanus 2011). Het is dus zaak om zo vroeg mogelijk passende ondersteuning te bieden, zodat verslechtering van de situatie en verlies van eigen regie kan worden voorkomen. In de moderne samenleving kunnen mensen minder vaak terugvallen op vroeger vanzelfsprekende verbanden, zoals familierelaties en relaties in de buurt en moeten ze hun sociale leven meer zelf gestalte geven. Wanneer mensen onvoldoende sociale competenties bezitten, slagen ze er niet of slechts met moeite in om zich aan te sluiten bij relevante netwerken in de samenleving. We spreken van sociaal isolement wanneer ondersteunende relaties in het persoonlijk leven ontbreken en mensen hier ook last van hebben. Hoewel sociaal isolement onder alle leeftijdscategorieën voorkomt, neemt het risico om geïsoleerd te raken toe naarmate mensen ouder zijn. De meeste sociaal geïsoleerde mensen zien geen mogelijkheden om hun situatie te verbeteren en melden zich niet bij instanties voor hulp en ondersteuning. Ze hebben weinig inzicht in hun eigen situatie, schamen zich voor hun isolement of weten niet dat ze hiervoor hulp kunnen krijgen en waar zij terecht kunnen. Anderen willen bewust geen hulp en mijden alle vormen van hulp of ondersteuning. Om de doelgroep te vinden werken we o.a. samen met diverse welzijnsorganisaties, thuiszorgorganisaties, gezondheidscentra, vrijwilligersprojecten, vraagwijzers, etc. Tevens worden ouderen aangemeld door andere ouderen binnen het project. Eind 2013 is het project Jong voor Oud (‘Tijd voor een oma’) gestart. Dit wordt begeleid door twee studenten die andere studenten koppelen aan een oudere voor een luisterend oor of om gezellig mee op stap te gaan. Deze ouderen zijn veelal cliënten huishoudelijke ondersteuning van Humanitas. Cijfers 87 nieuwe aanmeldingen. 41 activiteiten, waarbij 1 bijeenkomst op 1ste kerstdag. 63 ouderen ontvangen langere tijd een vrijwilliger thuis. 15 keer hebben we actief ouderen aan elkaar kunnen verbinden in de hoop dat hier een langdurig contact uit voort komt. 358 verjaardag en beterschapskaarten verstuurd. 324 ouderen zijn gebeld om een eerste contact te maken en te vragen hoe het gaat o.b.v. verzoek huisarts, wijkagent etc. 3.6. Project Steun bij Verlies en Rouw Het project Steun bij Verlies en Rouw begeleidt mensen die een verlies hebben geleden. Het project richt zich vooral op mensen waarvan een dierbare is overleden. Getrainde vrijwilligers bieden ondersteuning en begeleiding aan mensen tijdens het rouwproces. Het doel van deze ondersteuning is om cliënten te helpen weer een zinvol verder bestaan op te bouwen. De begeleiding werkt ook preventief op de ontwikkeling van 21
psychische en lichamelijke klachten. De doelgroep betreft iedereen vanaf ongeveer zes jaar die een verlies heeft geleden en daar ondersteuning bij vraagt. Ook wordt de ondersteuning in de vorm van een lotgenotengroep geboden. Deze groep wordt begeleid door twee getrainde vrijwilligers. In 2014 zijn de Rouwcafé bijeenkomsten gecontinueerd. Iedere eerste donderdagmiddag van de maand vinden deze plaats. Tijdens elke bijeenkomst staat een ander aspect van rouwen centraal. Hoewel de deelnemers de bijeenkomsten als positief ervaren is de belangstelling hiervoor nog gering. De verwachting is dat door een grotere bekendheid het aantal deelnemers uiteindelijk zal gaan toenemen. In 2014 hebben we een intentieverklaring ondertekend voor het project Jongeren in Rouw. Hiervoor heeft de vereniging Humanitas in Almere een methodiek bedacht welke we ook in Rotterdam uit gaan voeren. Hiervoor zijn we jongeren aan het werven. Dit is nog niet zo makkelijk. Wel worden er jongeren en kinderen individueel begeleid. Helaas nog niet in groepsvorm. We hopen dat dit in 2015 van start kan gaan. Op verzoek van een Marokkaanse vrouw hebben we flyers gemaakt om te kijken of we ook die doelgroep kunnen bereiken. Hier hebben we nog geen aanmeldingen voor gekregen. In 2014 hebben zich in totaal 64 mensen voor begeleiding individueel of in een groep aangemeld. 3.7. Hiv Hulpverlening Bureau Hiv-hulpverlening biedt hulp, ondersteuning en begeleiding aan mensen met Hiv, betrokkenen en iedereen die vragen heeft over dit onderwerp. Onderdeel van Bureau Hivhulpverlening vormen de vrijwilligersprojecten Maatjesproject en Buddyzorg en de noodopvang. Er heerst nog steeds een groot taboe en stigma op Hiv. Dit komt doordat Hiv besmettelijk is en overgedragen wordt door seksueel gedrag. Dat taboe en stigma maken dat Hiv niet te vergelijken is met andere chronische ziektes waarbij de schuldvraag en uitstoting geen rol spelen. In 2014 is hulp geboden aan 168 cliënten, waarvan 63 kinderen, en veelal te kenmerken als multi- probleem gezinnen. Vaak betreft het alleenstaande moeders die Hiv-positief zijn, waarvan de vader(s) uit beeld zijn verdwenen. Zij moeten rondkomen van een (minder dan) minimum inkomen, en kampen met torenhoge schulden. De cliënten zijn vaak niet geboren in Nederland en de problematiek is zeer divers en heeft in de meeste gevallen betrekking op alle leefgebieden. Verreweg de meeste van deze kinderen met (een) Hiv-positieve ouder(s), zijn zelf Hiv-negatief. Maatjesproject Vrijwilligers van het Maatjesproject bieden praktische begeleiding en ondersteuning aan Hivgeïnfecteerde vrouwen, mannen en kinderen. De ondersteuning bestaat uit het leveren van hand- en spandiensten, gericht op het verbeteren van de bestaansvoorwaarden door doorgaans eenmalige koppelingen. In 2014 hebben 410 cliënten ondersteuning gekregen van het maatjesproject,104 cliënten werden ondersteund door middel van individuele koppelingen en 280 cliënten door middel van groepskoppelingen. Buddyzorg Buddy’s bieden sociaal emotionele ondersteuning aan mensen met een ernstig chronische of levensbedreigende ziekte of aandoening. Buddyzorg is gericht op het versterken van de mogelijkheden, de draagkracht en de zelfstandigheid van de persoon die ziek is. Buddyzorg 22
is georganiseerde vriendschap voor een afgebakende periode waarbij buddy en cliënt contact hebben op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect. In 2014 bedroeg het aantal hulpvragen 125 (2013: 62), zijn er 44 (2013 : 40) buddyschappen geweest en waren er 51 vrijwilligers actief (2013: 33). Humanitas levert buddyzorg in Rotterdam, Maasland, Lansingerland, Schiedam, Vlaardingen, Barendrecht. Noodopvang Vanaf 1 juli 2009 heeft Stichting Humanitas afdeling Bureau Hiv Hulpverlening de Noodopvang geheel van Stichting Mara overgenomen. Hierbij gaat het om 4 woningen voor in totaal maximaal 9 personen. Deze noodopvang is bedoeld voor Hiv- cliënten zonder vaste woon- of verblijfplaats (daklozen dus), waarvoor geen goede aansluiting is bij de reguliere Maatschappelijke Opvang. Therapie- en medicatietrouw zijn voor Hiv- cliënten uitermate belangrijk, maar vaak nauwelijks te realiseren in de nachtopvang. Bovendien gaat het ook vaak om kwetsbare personen of gezinnen (vrouwen met kinderen). De voorziening is gericht op doorstroming. Mensen die in aanmerking komen voor de noodopvang, zijn diegenen: ! Die een rechtmatig verblijf in Nederland hebben; ! Voor wie het ontbreken van deze opvang algemene volksgezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen of een groot persoonlijk gezondheidsrisico betekent; ! Die Hiv geïnfecteerd zijn of verschijnselen van aids hebben; ! Die in een medicamenteus behandelingsprogramma van het Erasmus MC of Maasstad ziekenhuis zitten; ! Die feitelijk in Rotterdam verblijven. In 2014 zijn in totaal 9 volwassenen en 6 kinderen opgevangen (2013: 11 volwassenen en 4 kinderen). Bij de toewijzing wordt aan vrouwen (met of zonder kinderen) een hogere prioriteit gegeven. 3.8. Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang ‘Uitgezworven Zwervers’ In het kader van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang (PvA MO) voert Stichting Humanitas in samenwerking met Bavo Europoort het project ‘Mathenesserlaan 312’ uit, een woonvoorziening voor oudere dak- en thuislozen van 45 jaar en ouder. In hetzelfde kader biedt Humanitas in haar vestiging Kleiweg (zelfstandig, maar begeleide) huisvesting aan psychiatrisch gediagnosticeerde cliënten, die uitbehandeld zijn bij GGZinstellingen, maar niet in staat zijn zelfstandig te wonen. In haar locaties in de deelgemeenten Charlois en IJsselmonde biedt Humanitas zelfstandige woonruimte aan cliënten uit de doelgroep op basis van begeleid wonen. In toenemende mate kenmerkt de doelgroep zich door een combinatie van sociale, lichamelijke en psychische problemen waaronder armoede, werkloosheid, sociaal isolement en alcohol- en drugsverslaving. In deze meervoudige problematiek moet ondersteuning worden geboden en daartoe wordt nauw samengewerkt met politie, Officier van justitie, wijkagent, huisartsenpraktijk, GGD Vangnet en Advies, Bouman (GGZ en verslavingsproblematiek), Veldwerkers, CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg), Vrijwilligersbank, SoZaWe en verschillende diensten van Bavo Europoort. In de Mathenesserlaan worden 15 mensen opgevangen en is de uitstroom gemiddeld 5 per jaar. 3.9. Kinderopvang In haar vestiging ‘Gerard Goosenflat’ biedt Humanitas Kinderopvang aan kinderen van 0-4 jaar. Verdeeld over vijf stamgroepen worden maximaal 58 kinderen opgevangen en verzorgd door gediplomeerd pedagogisch medewerksters. De medewerksters begeleiden de kinderen 23
– in nauw overleg met de ouders – om een zelfstandige, sociaalvaardige persoonlijkheid te worden. Ontwikkelingen 2014 De tuin van het kinderdagverblijf is in 2014 grondig aangepakt, een nieuwe zandbak, speeltoestel en een aantal andere verbeteringen hebben tot veel positieve reacties geleid van ouders. De bezetting is wat teruggelopen en er zijn plannen ontwikkeld om de bezetting weer te verbeteren. Het GGD rapport van 2014 was zeer positief en er waren zelfs geen verbetersuggesties in vermeld. De bezettingsgraad in 2014 was 76 %. 3.10. Project Aktie Frisse Lucht ‘Aktie Frisse Lucht’ is een project van Humanitas Rotterdam dat zich richt op het organiseren van logeervakanties voor kinderen in sociaaleconomisch moeilijke omstandigheden. De kinderen zijn tussen de 6 en 12 jaar oud. Wanneer kinderen terug worden gevraagd in hetzelfde gastgezin kunnen ze mee tot ze 15 jaar zijn. Humanitas biedt deze kinderen een zorgeloze vakantie aan bij gastgezinnen in verschillende provincies. Hiervoor wordt samengewerkt met Humanitas in Drenthe en Zeeland. Tevens werken we samen met Europa Kinderhulp die in de zomervakantie kinderen bij gastgezinnen plaatst voor een vakantie van bijna 3 weken. De gastgezinnen wonen in verschillende provincies in Nederland. Na aanmelding door een verwijzende instantie neemt een vrijwilliger contact op met de ouders/verzorgers en wordt het kind thuis bezocht. De vrijwilliger informeert de ouders/verzorgers nader over het project en neemt de gegevens van het kind op. In totaal zijn 150 kinderen in 2014 met Aktie Frisse Lucht op vakantie geweest.
24
4. PERSONEEL EN ORGANISATIE Algemeen Het aantal personeelsleden van Stichting Humanitas en Stichting Humanitas Huishoudelijke Ondersteuning is in 2014 afgenomen. De afname was het grootst in de Huishoudelijke zorg met 135 medewerkers (52,57 fte). Op 31 december 2014 waren er in het V&V bedrijf 75 personeelsleden (42,85 fte) minder werkzaam dan een jaar ervoor.
Humanitas HO Stichting Humanitas
Overzicht medewerkers in dienst 31 december 2013 31 december 2014 Gem. Gem. medewerkers FTE leeftijd medewerkers FTE leeftijd 616 230,04 44,72 481 177,47 42,72 3034 1725,44
42,03
2959 1682,59
42,52
Overzicht in en uitstroom medewerkers In en uit dienst 2014 Humanitas HO
Stichting Humanitas
bepaald onbepaald oproepkrachten bepaald oproepkrachten Studenten
uit dienst 84 24 49 36 7
in dienst 2 4 0 0 53
bepaald onbepaald oproepkrachten bepaald oproepkrachten Studenten
165 115 95 95 1
195 13 108 9 118
4.1. Opleiden: de Humanitas Academie In 2014 is de Humanitas Academie doorgegaan op de ingeslagen weg. Digitaal is de Humanitas Academie nu goed bereikbaar via intranet. Het aanbod aan trainingen en scholingen wordt daarop gepresenteerd. In 2014 is het aanbod uitgebreid met cursussen feedback geven, assertiviteitstrainingen, prestatiecoach en professionalisering teams. Ook zijn er onderdelen gericht op loopbaanontwikkeling aan de Academie toegevoegd. Dit varieert van sollicitatiegesprekken voeren tot oriëntatie op je loopbaan. Uiteraard is ook in 2014 gebruik gemaakt van de diverse computercursussen zoals Excel, Word, Nedap, SP-expert (roosteren) en basistraining computervaardigheden. Voor de zorg is er ingezet op de supervisoren trainingen, opleiding teamcoach, zorgleefplancoach, vakbekwaam indiceren, omgaan met complexe cliënten, Humane ouderen, bejegening cliënten, basistraining dementie, valpreventie, tilspecialist, meldcode huishoudelijk geweld en resultaat gericht intern auditeren.
25
Invoering Eigen Regie Teams Na een pilot is de invoering van ERT verder doorgezet. In alle regio’s zijn nu 1 of meerdere ERT-teams actief. Dit zal de komende jaren verder worden uitgebreid. Dit vraagt een grotere taakverantwoordelijkheid en zelfstandigheid van medewerkers. De Humanitas Academie probeert hier een passend aanbod voor te creëren. In 2014 zijn wij hierover in gesprek gegaan met Calibris en is een aanbod tot stand gekomen om medewerkers hierin te ondersteunen. Dit aanbod wordt in 2015 ingevoerd. Hierbij is het hoofdthema vernieuwend vakmanschap en worden e-learning modules aangeboden op onderwerpen als: regie geven aan cliënten (ondersteunen bij zelfredzaamheid door vroegtijdig signaleren en handelen), regie nemen van werknemers (werken in zelfsturend team, ondernemend werken in een team), omgaan met mantelzorgers en voeding en kleinschalig wonen. 4.2. eHRM Emplaza, digitale personeelsdossiers Door met een persoonlijke gebruikersnaam en wachtwoord in te loggen in Emplaza (ons digitale medewerkersplatform) kunnen medewerkers hun eigen medewerkersdossier inzien. De loonstroken en jaaropgaven worden via Emplaza voor de medewerkers beschikbaar gesteld. Medewerkers kunnen zelf hun contactgegevens als telefoonnummer en e-mailadres beheren en zo nodig bijwerken. Voor de leidinggevenden wordt onder andere informatie over verlof, jubilea en tijdelijke arbeidsovereenkomsten van het eigen team via Emplaza aangeboden. Ook de verzuimmeldingen, melding herstel en signalen frequent verzuim zijn voor leidinggevenden via Emplaza te zien. 4.3. Verzuimbeleid, duurzame inzetbaarheid Verzuim stichting Humanitas 2014 Totaal Kort Middel Lang
7,65 0,71 1,00 5,94
Verzuimfrequentie 2014
Jan. 7,00 0,87 1,15 4,97
Feb. 7,77 1,14 1,14 5,49
Mrt. 7,77 0,82 1,04 5,90
Apr. 7,78 0,61 0,93 6,25
Mei 7,63 0,65 0,95 6,03
Jun. 7,14 0,55 0,86 5,73
Jul. 7,16 0,56 0,96 5,64
Aug. 6,48 0,38 0,57 5,52
Sep. 7,50 0,62 0,93 5,94
Okt. 8,30 0,73 1,08 6,48
Nov. 8,85 0,79 1,19 6,87
Dec. 8,57 0,85 1,17 6,55
Apr. 6,70 0,82 0,99 4,89
Mei 6,08 0,59 0,82 4,67
Jun. 6,12 0,74 0,85 4,53
Jul. 6,23 0,58 0,85 4,80
Aug. 6,40 0,45 1,05 4,90
Sep. 6,27 0,62 0,87 4,78
Okt. 6,78 0,85 1,03 4,90
Nov. 7,04 0,83 1,13 5,09
Dec. 6,74 0,81 0,79 5,14
1,27
Verzuim stichting Humanitas 2013 Totaal Kort Middel Lang Verzuimfrequentie 2013
6,98 0,87 1,11 5
Jan. 8,39 1,54 1,76 5,62
Feb. 8,39 1,45 1,51 5,43
Mrt. 8,18 1,25 1,66 5,26
1,39
In 2014 is het verzuim structureel hoger uitgevallen. Hierbij valt op te merken dat vooral het langdurig verzuim erg hoog is. De verzuimfrequentie is met 1.27 prima voor de gezondheidszorg. Met andere woorden. De medewerkers zijn niet zo vaak ziek maar er zijn een fors aantal medewerkers die langdurig zijn uitgeschakeld. 26
Om deze ontwikkeling te keren is er bij P&O 2014 gestart met een project Duurzame Inzetbaarheid. Het wordt steeds duidelijker dat voorkomen van verzuim beter werkt door beter in te spelen op de leeftijdsopbouw van het personeel. Er is gewerkt aan een kennisbank duurzame inzetbaarheid en de trainingen voor leidinggevenden zijn voorbereid. De visie op duurzame inzetbaarheid is verder uitgewerkt. Duurzame inzetbaarheid bij Humanitas is gebaseerd op 4 pijlers: gezondheid, productief, plezier en kundig. Deze onderdelen zijn terug te vinden in de kennisbank. In 2014 zijn er een aantal pilots geweest op het terrein van de inzetbaarheid van medewerkers. Zo is er een project geweest met het fitnessconcept Fit 20, heeft het functioneringsgesprek een andere vorm gekregen en is er een aanbod gecreëerd voor mogelijke loopbaanvragen. 4.4. Studentenflexpool De inzet van studenten blijft nog steeds een succes. Het totaal aantal ingezette uren is ongeveer gelijk gebleven. De circa 200 ingeschreven studenten doen voor een deel werkzaamheden in de huishoudelijke ondersteuning. Het grootste deel worden ze echter ingezet op overige klussen. Dit varieert van nachtbewaking tot administratieve klussen. Ook wordt een steeds groter deel ingezet in de zorg. Dit zijn studenten met verpleegkunde of medisch studenten. Ingezette uren studenten flexpool V&V zorg
overig
Huishouding
totaal
2014 19.186
54.031
8.655
81.872
2013 10.863
49.685
10.625
71.173
4.5. Arbo Bedrijfshulpverlening. Er zijn 720 BHV-ers in de organisatie. In 2014 heeft Humanitas gekozen voor een nieuwe organisatie voor het leveren van de BHV opleidingen. Voorgaande jaren werden de opleidingen/trainingen geleverd door het bedrijf Falck. Daar is nu KLS van den Berg voor in de plaats gekomen. In 2013 was er al met een groep proefgedraaid. Dit was erg succesvol omdat KLS van den Berg scenario gericht oefent, dus er worden meer praktijksituaties behandeld. De deelnemers doen de BHV herhaling in een halve dag in plaats van een hele dag. De trainingen zijn daardoor effectiever en efficiënter. Er zijn minder verleturen en de trainingen zelf worden door de deelnemers erg positief beoordeeld. De deelnemers kunnen bij het oefenen ook zelf casussen inbrengen. De wijziging heeft de organisatie dus een kwaliteitsverhoging van de trainingen opgeleverd maar ook een behoorlijke kostenbesparing: de kosten van de trainingen zijn lager en de tijdsinvestering is minder. In 2014 hebben er 47 trainingen BHV plaatsgevonden: 5 basisopleidingen BHV en 42 herhaling BHV. Er zijn 2 nieuwe ontruimingsplannen en 2 aanpassingen op bestaande ontruimingsplannen gemaakt. Er zijn 8 ontruimingsoefeningen gehouden. Tevens zijn er 26 brandinstructies geweest voor de niet BHV-ers. Risico Inventarisaties & Evaluaties (RI&E) arbeidsomstandigheden. Veel van de locaties hebben al een nieuwe RI&E of een aanvulling op hun bestaande RI&E. De plannen van aanpak worden jaarlijks bijgesteld door de preventiemedewerkers in de regio’s. In 2014 zijn 3 nieuwe RI&E’s uitgevoerd en 3 aanpassingen gedaan. Er is 1 nieuwe preventiemedewerker geschoold. 27
Sidagbeleid. Het aantal Sidag (seksuele intimidatie, discriminatie, agressie en geweld) meldingen bedroeg 170 in 2014, een toename van 25% ten opzichte van het jaar ervoor. De Sidag commissie ervaart dit als positief: blijkbaar raakt men steeds meer vertrouwd met het (in 2013 bijgestelde) Sidag beleid. Ook is er weer Humanitas breed aandacht geschonken aan het onderwerp door middel van berichtgeving op intranet, besprekingen in de teams en in de vorm van voorlichting aan leidinggevenden. Arbeidsongevallen In 2014 zijn er 21 meldingen arbeidsongevallen geweest, t.a.v. 2013 is dit een daling van 30%. Dit zou mogelijk veroorzaakt kunnen zijn doordat prikaccidenten nog nauwelijks voorkomen vanwege de invoering van de veilige naalden, begin 2014. Overleg en informatievoorziening. Voor de preventiemedewerkers is er ieder kwartaal het groot Arbo overleg Stichting Humanitas (GAOS); hier worden diverse Arbo onderwerpen besproken. De preventiemedewerkers dragen het Arbo beleid verder uit in hun eigen regio. Vier keer per jaar geven de Arbocoördinatoren een nieuwsbrief uit met de laatste ontwikkelingen op Arbo gebied en handige tips voor de medewerkers. Bijgestelde beleidsdocumenten. In 2014 werden de volgende Arbobeleidsstukken geëvalueerd en bijgesteld: Instructies bij bezoek Arbeidsinspectie, Handleiding Bedrijfshulpverlening en Brandinstructies, Werkinstructie Besmettingsaccidenten (BAC) en het Slecht weer protocol. 4.6. Thema’s Deelname mobiliteitsplatform Om er zorg voor te dragen dat in de huidige, maar ook in de toekomstige personeelsbehoefte kan worden voorzien, maar ook mogelijkheden scheppen voor medewerkers waarvan de functie verdwijnt, is Humanitas een actieve deelnemer aan het Mobiliteitsplatform van de Rotterdamse Zorg. Hier komen vraag en aanbod op de Rotterdamse zorgmarkt samen en worden kennis en ervaring rondom mobiliteit gedeeld. Functiegebouw De invoering van de Eigen Regie Teams en de nieuwe wijze van zorg verlenen vraagt om een wijziging in functies. Sommige functies verdwijnen. Denk hier aan teamleiders en planners, terwijl andere functies weer ontstaan: teamcoach, verpleegkundig specialist. Interessant is om te zien dat er in 2014 meer verpleegkundigen zijn bijgekomen. Verplg. kundige 1-12014
46
Verplg. Kundige plus 12
1-12015
57
12
PT verpl. kundige 7
Verplg. kundige In de wijk 7
Wijkverpl kundige
Totaal
15
Verpleegkundig specialist 2
6
12
18
4
109
90
Medewerker tevredenheidsonderzoek In 2014 heeft Humanitas een medewerkers tevredenheidsonderzoek laten uitvoeren. De respons was laag (34,4%). De resultaten laten zien dat medewerkers behoefte hebben aan een betere communicatie. Dit betreft de communicatie over veranderingen maar ook de algemene communicatie door leidinggevenden. Ook is er behoefte aan meer ontwikkelmogelijkheden voor medewerkers. Medewerkers ervaren de veranderingen in de zorg als zorgelijk. 28
5. FINANCIEEL BELEID Humanitas beschouwt het financiële beleid als integraal onderdeel van de totale besturing van de organisatie. Dit onderwerp staat daarom wekelijks op de agenda van het overleg van de directeur Financiën met de Raad van Bestuur. Daarnaast komt dit onderwerp terug op de agenda van het maandelijks Directeurenoverleg. Uiteraard speelt de continuïteit van de Stichting Humanitas in het financieel beleid een grote rol. De resultaten staan onder druk door toenemende bezuinigingen in de AWBZ. Door onder andere een efficiëntere inzet van de factor arbeid en een nauwkeurige check op contracten met leveranciers, wordt aan deze bezuinigingen zoveel mogelijk het hoofd geboden. In de praktijk betekent dit, dat er nog meer gestuurd zal worden op de productiviteit van de medewerkers. Dit wordt bijvoorbeeld bereikt door het beter inplannen van de medewerkers en het aangaan van flexibele arbeidscontracten. 5.1. Managementinformatie Aan (tussentijdse) managementinformatie wordt door Humanitas veel aandacht geschonken. Met regelmaat wordt de tussentijdse informatie geproduceerd en de resultaten worden door de Raad van Bestuur van Humanitas met de afzonderlijk budgethouders één op één besproken. Naar aanleiding van de management informatie kan het financieel beleid tussentijds worden bijgesteld. 5.2. Treasury Jaarlijks wordt bij de begroting een liquiditeitsplanning met een looptijd van een jaar gemaakt. In het kader van het cashmanagement wordt wekelijks gepland hoeveel aan liquide middelen benodigd is. De doelstelling is dat de banksaldi van de lopende rekeningen zich op weekbasis rond de nul bewegen. 5.3. Financiële positie De financiële positie kan aan de hand van de (geconsolideerde) balans als volgt worden weergegeven: (x € 1000)
31/12/2014
31/12/2013
Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden
19.519 9.581 1.021
19.296 8.171 8.107
Vermogen op lange termijn Vaste activa
30.121 38.064
35.574 37.993
Beschikbaar voor werkkapitaal
-7.943 =====
-2.419 =====
29
Dit werkkapitaal is als volgt samengesteld: Voorraden Vorderingen Liquide middelen
388 2.774 20.224
391 4.563 16.347
Vlottende activa Kortlopende schulden
23.386 31.329
21.301 23.720
Werkkapitaal
-7.943 =====
-2.419 ======
Current ratio
0,75 ====
0,90 =====
De relatief lage current ratio wordt onder andere veroorzaakt door het feit dat er in de beleidsregel rente wordt uitgegaan van een negatief normatief werkkapitaal (per 31 december 2014, € -8,3 miljoen). Indien het werkkapitaal meer bedraagt, dan volgt een strafkorting op de na te calculeren rente. Verder zit in de kortlopende schulden een vaste kern, bijvoorbeeld de verplichtingen voor vakantiegeld en vakantiedagen (per 31 december 2014 € 6,3 miljoen). Ook vervalt per 31 december 2014 een interest-rate swap die was afgesloten in relatie tot een roll-over lening (Hannie Dekhuijzen), waarbij de roll-over lening geswapt was van kort naar lang. Hierdoor vindt een verschuiving van € 4,0 miljoen plaats van de langlopende schulden naar de kortlopende schulden. Tenslotte wordt in januari 2015 een lening van de BNG, met een restschuld per 31 december 2014 van ongeveer € 3,0 miljoen, vervroegd afgelost. Het bedrag van de vervroegde aflossing is eveneens onder de kortlopende schulden opgenomen. In mei 2015 is onder andere ter herfinanciering van bovengenoemde leningen, een lening van € 10,4 miljoen bij de ING bank aangetrokken. Het opgenomen bedrag van de roll-over lening (kortlopend) ad € 5,4 miljoen zal dan gelijktijdig worden afgelost. Dit zal tot een aanzienlijke verbetering van de current ratio leiden.
Solvabiliteit
31/12/2014
31/12/2013
31,8% =====
32,5% =====
Uit bovenstaande blijkt dat de solvabiliteit het afgelopen jaar met 0,7 % is afgenomen. Deze afname is grotendeels te verklaren uit de toename van het balanstotaal met € 2,2 miljoen. De ontwikkeling van het beschikbaar vermogen ten opzichte van de totale opbrengsten geeft het volgende beeld: (x € 1000)
31/12/2014
31/12/2013
Vermogen Totale opbrengsten
19.519 140.033
19.296 137.459
Vermogen in % van opbrengsten
13,9%
14,0%
=====
=====
Uit bovenstaande blijkt dat ten opzichte van 2013 de verhouding tussen vermogen en opbrengsten, door een toename van de omzet met 0,1 % is verslechterd. 30
De Debt Service Coverage Ratio (DSCR) geeft aan of er voldoende operationele kasstromen worden gegenereerd voor rente en aflossing.
DSCR (bedrijfsresultaat voor rente en afschr)/ (betaalde rente + aflossing)
31/12/2014
31/12/2013
3,14 ====
4,78 ====
De afname van het bedrijfsresultaat met € 1,6 miljoen, van € 2,3 miljoen in 2013 naar € 0,7 miljoen in 2014, leidt in samenhang met een hogere betaalde rente, tot een lagere DSCR ten opzichte van 2013. De Interest Coverage Ratio (ICR) wordt gehanteerd om vast te stellen in hoeverre Humanitas in staat is aan haar renteverplichtingen te voldoen. .
ICR (bedrijfsresultaat/rentelasten)
31/12/2014
31/12/2013
1,13 ====
4,41 ====
De verslechtering van 3,28 hangt samen met een verlaging van het bedrijfsresultaat in combinatie met een stijging van de rentelasten (veroorzaakt door een verhoging van de opslag op de debetrente van de lening Hannie Dekhuijzen). 5.4. Omzet De totale omzet is in 2014 ten opzichte van 2013 met circa € 2,5 miljoen gestegen, van € 137,5 miljoen in 2013 naar € 140,0 miljoen in 2014. Door een hogere productieafspraak van € 2,7 miljoen en indexering van de tarieven van € 2,4 miljoen, stegen de opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties (AWBZ) met totaal € 5,1 miljoen. De post subsidies steeg met € 0,1 miljoen. De niet-gebudgetteerde zorgprestaties daalden met € 2,3 miljoen. Deze daling betreft voornamelijk de omzet huishoudelijke verzorging (Wmo). De overige bedrijfsopbrengsten daalden per saldo met € 0,4 miljoen als gevolg van een lagere doorberekening van € 0,3 miljoen aan Stichting Humanitas Huisvesting en een lagere omzet restaurants en winkels van € 0,1 miljoen. 5.5. Waardering vastgoed Tot en met 2011 werden alle kapitaallasten, mits gerealiseerd binnen de goedkeuringsstructuur van het College bouw, voor 100% vergoed. De financiering van het vastgoed kon hierdoor als het ware als een langlopende vordering op de overheid worden beschouwd. Vanaf 1 januari 2012 is hierin een drastische verandering gekomen met de geleidelijke invoering van de normatieve huisvestingscomponent (NHC). Dit leidt er toe dat vanaf 2018 de instellingen prijstechnisch volledig risicodragend worden voor de kapitaallasten van het vastgoed. Met de introductie van de NHC in de tarieven van de zorgzwaartebekostiging zijn de kapitaallasten en huren van het zorgvastgoed met ingang van 2012 prestatie-afhankelijk door het verhogen van de zorgzwaartetarieven met een kapitaallastencomponent (de NHC). Het prijs- en bezettingsrisico wordt daarmee volledig bij de Wlz instellingen neergelegd. 31
De NHC is een productiegebonden normatieve vergoeding voor nieuwbouw en instandhouding. De vergoeding bestaat uit een geïndexeerde jaarlijkse bijdrage die voldoende zou moeten zijn om over de gehele levenscyclus van de Wlz voorziening, de rente, afschrijving en instandhoudingsuitgaven te dekken bij een bezettingspercentage van 97%. Een logisch gevolg hiervan is, dat nu ook voor de verslaggevingsregels van de zorg aansluiting wordt gezocht bij de algemene richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Op basis van die richtlijnen dient Stichting Humanitas op balansdatum te beoordelen of er aanwijzingen zijn of een actief aan een bijzondere waardeverandering onderhevig is. In potentie hebben de volgende ontwikkelingen in de wet- en regelgeving mogelijk een effect op de waardering van het vastgoed bij Wlz instellingen: - de invoering van de normatieve huisvestingscomponent - het scheiden van wonen en zorg - het onderbrengen van de geriatrische revalidatiezorg in de zorgverzekeringswet vanaf 1 januari 2013. Bovengenoemde factoren leiden ertoe dat het waarderingsrisico aangaande het vastgoed sterk toeneemt. De scheiding van wonen en zorg leidt bijvoorbeeld tot een volumerisico. Om vast te stellen of de NHC leidt tot een bijzondere waardeverandering van het zorgvastgoed, is het noodzakelijk na te gaan hoe het rendement op vastgoed zich ontwikkelt. De berekening laat zien dat er bij Stichting Humanitas geen bijzondere waardeverandering in de waarderingscijfers van het vastgoed hoeft plaats te vinden. Er is ook gekeken naar de vaste activa die aanwezig zijn in de panden die Stichting Humanitas huurt van derden (andere vastgoed eigenaren). Indien het huurcontract van een dergelijk pand beëindigd zou worden, dient de daarin aanwezige activa ( inventaris, nietgebouw gebonden installaties en dergelijke) wellicht te worden afgewaardeerd. Dit hangt overigens af van het mogelijke hergebruik van die vaste activa. 5.6. Risico’s en onzekerheden Inkoopbeleid, productieplafond a. Tarieven De hoogte van de tarieven wordt vastgesteld door het Zorgkantoor. Hierover is geen onderhandeling mogelijk, er zijn slechts enkele opslagen op de (start)tarieven op basis van (betere) kwaliteit of andere prestaties. b. Intramuraal capaciteitsplafond door zorgkantoor vastgesteld Er is sinds 2012 sprake van een (maximale) intramurale contracteerruimte voor de zorgaanbieder in de vorm van een productieafspraak waarbij het Zorgkantoor een maximum heeft vastgesteld voor het aantal (subsidiabele te bezetten) plaatsen zonder behandeling (voormalige verzorgingshuisplaatsen) en plaatsen met behandeling (voormalige verpleeghuisbedden). c. Definitieve volumevaststelling Zorgkantoor. Voor zowel intramuraal als extramuraal wordt het budgetmodel toegepast. Dit houdt in dat er maxima zijn vastgesteld voor wat betreft de declarabele volumes in dagen en uren zorg. Samengevat bestaat het risico dat door overschrijding van zowel de intramurale als de extramurale productieafspraken niet alle gerealiseerde productie vergoed wordt, terwijl hier wel kosten voor zijn gemaakt.
32
Declareren productie op cliëntniveau De productie moet per cliënt per maand worden gedeclareerd. Deze declaratie vormt de basis voor de bevoorschotting. Hierdoor kan de bevoorschotting fluctueren, waardoor het moeilijker wordt om de kasstromen voor de liquiditeitsbegroting in te schatten. Scheiden wonen en zorg Er worden niet langer zorgzwaartepakketten 1,2 en 3 geïndiceerd. Bij overlijden van de cliënt moet het appartement individueel worden verhuurd. De risico’s zijn: - het verhuurtarief ligt lager dan de kapitaallastenvergoeding uit de AWBZ (is zeker het geval), - het huurcontract tussen zorg en de woningcorporatie kan niet worden aangepast - het toegekende extramurale budget in onvoldoende om de betreffende cliënten extramurale zorg te kunnen leveren. Personeel/Materieel “extramuraal” De vergoeding voor personele en materiële kosten zit in de tarieven van de extramurale functies. Het risico ligt daarom in de afname van het aantal verleende zorguren in relatie met een niet flexibel in te zetten personeelsbestand. Eventuele CAO aanpassingen worden vergoed via een indexering van de tarieven (behalve bij de Wmo). Het overlijden van een paar cliënten met een grote zorgbehoefte, met een gelijktijdige instroom van eenzelfde aantal cliënten met een lagere zorgbehoefte, geeft direct een fors financieel effect; per saldo kan dit tienduizenden euro’s per jaar per cliënt schelen. Gedifferentieerde premie De WIA en de WGA kennen een gedifferentieerd premie systeem. Dit betekent dat wanneer een organisatie een relatief grote uitstroom naar ziektewet en/of arbeidsongeschiktheidswet heeft, de hoogte van de premie in het daaropvolgende kalenderjaar wordt verhoogd. Maatschappelijke dienstverlening Risicofactoren: - te verwerven dossiers onderbewindstelling en inkomensbeheer. - te verkopen 'schuldhulpverlening'. - bezettingsgraad kinderopvang. - te behalen cliëntaantallen bij Jeugdhulpverlening, PMW, Hiv, Buddyzorg en Home-Start, Project ex-gedetineerden, Project slachtoffers mensenhandel, Project geïsoleerde ouderen, Project Thuisadministratie. - geschat ziekteverzuim (opgenomen in de tarieven BKO, SHV, IB). - opbrengst fondsen.
33
6. TROTS EN PLEZIER Het jaar 2014 was er één van de voorbereiding op de veranderingen in de zorg en het welzijn. Ook binnen Humanitas is veel gebeurd in de lijn van het strategisch perspectief, maar zeker ook op cliëntniveau. Humanitas is immers groot in zaken op individueel niveau. In het navolgende hebben we op een rij gezet waarop we trots zijn dat we die in 2014 hebben gerealiseerd. De voorbeelden zijn aangeleverd door medewerkers zelf. 6.1. Op cliëntniveau Meneer J. stuurde aan de regiodirecteur een brief met de volgende inhoud. “Ik heb twee Friese staartklokken, tot voor kort was het binnenwerk goed, maar na mijn verhuizing lieten de klokken het afweten. Mijn vraag aan u is, weet u iemand die de klokken kan repareren?” En wat doet Humanitas dan? De directeur is op zoek gegaan en heeft een vrijwilliger gevonden die staartklokken repareert. Deze is aan de slag gegaan met als resultaat dat de klokken weer zijn gaan lopen. In het Gezondheidscentrum Terras aan de Maas heeft de samenwerking tussen een zorgmedewerker en de wijk-fysiotherapeut ervoor gezorgd dat een cliënt, na vele jaren rolstoelafhankelijk te zijn geweest, weer zelfstandig met behulp van een rollator kan lopen. Er was wat wasgoed van mevrouw G. achter de wasmachine gevallen; dat was vervelend want ze kan er niet bij (bukken gaat nu eenmaal niet meer zo makkelijk). Een beetje in paniek loopt ze de gang op en treft daar toevallig de voorzitter van de cliëntenraad aan. Die haalt even haar “grijper” thuis en even later is het probleem opgelost. Veilig en vertrouwd. Humanitas Kleiweg is niet altijd Humanitas Kleiweg geweest. In het verleden was het nog het zusterhuis van het Sint Franciscus gasthuis, de laatste nonnen trokken zo’n tien jaar geleden de deur achter zich dicht. In 2014 was er een leuk initiatief van deze Humanitas-vestiging; het was ‘Buurt-Beppen-Dag’. Dit is een dag die in het leven is geroepen voor bewoners en de buurt, om elkaar beter te leren kennen en een band te scheppen. Op deze dag werd het voor vijf nonnen van toen, mogelijk gemaakt om eens een dagje terug te komen op de Kleiweg en weer eens rond te kijken waar ze toen woonden. Het werd voor de nonnen, maar ook voor de rest van de aanwezigen, een onvergetelijke dag. De dames werden met open armen ontvangen, genoten van een kop koffie met gebak, van een lunch en ze bekeken samen met iedereen de door de dames zelf meegebrachte foto’s van toen. Natuurlijk kregen de zusters een rondleiding door het pand om met eigen ogen te zien hoe het er nu allemaal uitziet. Tijdens die rondleiding begonnen de emoties wat parten te spelen. Desalniettemin was ‘Buurt-Beppen-Dag’ 2014 geslaagd te noemen. Het is altijd lastig om alleen naar een restaurant te gaan en alleen aan een tafeltje te moeten eten. Vanuit de bewoners en de medewerkers van de restaurants van Humanitas is het idee gekomen om een lange tafel te maken waaraan met elkaar wordt gegeten. Het wordt de “aanschuiftafel” genoemd en het werkt, bewoners schuiven aan en gaan met elkaar in gesprek. In het kader van de week van de eenzaamheid is mevrouw J. van Humanitas-Bergweg door het AD geïnterviewd. Zij heeft in het artikel verteld dat ondanks dat zij niet alleen is, zij zich soms eenzaam voelt (doordat kinderen en kleinkinderen bijna niet langs komen). Hier is door veel lezers van het AD op gereageerd. Mevrouw J. heeft 160 kaarten ontvangen en 34 bezoekjes van buurtgenoten. Dit heeft weer geleid tot een nieuw artikel in het AD. Hierin vertelde mevrouw J. dat van alle kaarten en bezoekers er maar weinig mannen waren. Hierop heeft wethouder de Jonge gereageerd met een spontaan bezoek, wat weer geleid heeft tot een uitnodiging op het kerstdiner van de gemeente Rotterdam. 34
De buurtconsulent had contact met mevrouw B. Zij wilde graag een oorlogsmonument bezoeken op Zuid. Op de plek van het monument waren een aantal jonge Rotterdammers gefusilleerd onder de ogen van mevrouw B.. Zij heeft sinds die tijd een enorme aversie tegen Duitsers. Zij wilde met het bezoek aan het monument proberen vrede te krijgen met zichzelf en met Duitsers in het algemeen. Daarnaast was het monument tot stand gekomen met geld van de lokale bevolking. Een medewerker van Humanitas is samen met mevrouw B. naar het monument geweest. Er stond echter een nieuw (modern) monument, in plaats van het oude. Ze zijn toen op zoek gegaan naar het oude monument en twee straten verder gevonden. Mevrouw B. wordt in 2015 door de gemeente Rotterdam uitgenodigd om haar verhaal te vertellen bij de herdenking in mei. In het kader van de ontwikkelingen voor wat betreft de Wmo/huishoudelijke ondersteuning is Humanitas gedwongen om het contract niet meer te verlengen van personeel met een tijdelijk dienstverband. Een aantal klanten heeft een actie opgezet om ‘hun’ huishoudelijke hulp te behouden. De directeur en de manager gaan naar ‘het hol van de leeuw’ en werden door 8 boze klanten ontvangen. Na een eerlijke en open uitleg waren alle dames om. Humanitas ‘ontslaat’ niet zomaar personeel. Er was begrip over de situatie. In 2014 heeft een locatie een project geadopteerd dat als doel had kinderen uit Marokko te voorzien van een gevulde schooltas. De initiatiefnemer had gehoopt op 150 schooltassen. Tijdens een bedankdiner voor alle mensen die meegeholpen hebben is het uiteindelijke aantal bekend gemaakt: het zijn er 6000 geworden. Een pracht prestatie. Dat vond ook de consul-generaal van Marokko, de heer Talal Jennane, die speciaal voor deze gelegenheid aan tafel schoof. Trots ben zijn wij op de reacties vanuit de gemeente en zelfs de overheid. Een van de adviseurs van premier Rutte schreef na een bezoek: “Hartelijk dank voor het perfect georganiseerde ontvangst gisteren. Mijn collega’s en ik vonden het een erg inspirerend bezoek en zijn onder de indruk van de bezieling en het enthousiasme van de medewerkers en het vele goede werk dat jullie doen voor de bewoners en de wijk. Nogmaals dank voor het ontvangst en hopelijk zullen wij elkaar in de toekomst weer ontmoeten”. Aan het einde van het jaar werd een vrijwilligersdiner georganiseerd in Akropolis. Daarbij werden ook de kerstpakketten uitgedeeld. Na afloop keerden een aantal vrijwilligers met het openbaar vervoer naar huis terug. Ze moesten op de bus wachten en waren geanimeerd met elkaar in gesprek. Ze waren daarbij in een kring gaan zitten bij de bushalte, onder grote hilariteit constateerde een vrijwilliger dat ze letterlijk “op de pot” zaten. In 2014 bestond de Gerard Goosenflat 15 jaar. Omdat te vieren zijn de bewoners begin mei uitgenodigd voor een gezellige middag met een muzikaal omlijste feestelijke maaltijd. Als tegenprestatie werden de medewerkers op 8 november uitgenodigd door een groep bewoners van de Gerard Goosenflat om de uitvoering van de musical de Vitale Stad bij te wonen. Een musical die in zijn geheel op een professionele wijze is georganiseerd en is vorm gegeven door bewoners van de Gerard Goosenflat, in samenwerking met bewoners uit de wijk Ommoord. Daarbij hebben ze alles zelf ter hand genomen. Ze hebben onder andere een loterij georganiseerd om de musical financieel dekkend te krijgen. Over zelfredzaamheid en samenredzaamheid gesproken. De Gerard Goosenflat is in die afgelopen 15 jaar uitgegroeid tot een gemeenschap waar bewoners met elkaar en voor elkaar veel daadkracht tonen en ze laten daar de kwetsbare medebewoner van meegenieten. Dit gaat niet vanzelf, maar mag gezien worden als het resultaat van de Humanitas-visie praktijk: eigen regie, use 35
it or lose it en natuurlijk de extended family die uitwerkt in welbevinden, saamhorigheid en bijdraagt aan levensgeluk. Daar mogen we trots op zijn. Een kunstenares uit het Terras aan de Maas kwam voorstellen om dementerende bewoners les te geven in een speciaal ingerichte ruimte. Zij had zoiets gelezen over de Bergweg. Dit is opgepakt en er is een ruimte ingericht als atelier. Zo zijn de Maaspainters ontstaan. Door dit succes is er ook een groep gestart voor lichamelijk beperkte bewoners. Een man van 86 (wonend in een appartement in het Terras aan de Maas) kwam binnenlopen om te vragen of er een schilderclub was waar je kon leren schilderen. Op de vraag of hij ervaring had zei hij dat hij jarenlang les had gehad en dat hij zijn oude hobby op wilde pakken. In een gesprek met deze enthousiaste man kwamen we op het idee om hem zelf de lessen te laten organiseren en zijn ervaring met anderen te delen. Deze man geeft nu wijkbewoners les in het atelier van de Maaspainters. In het Terras aan de Maas kwamen mensen uit de woontoren vragen of er geen bewegingslessen konden komen. Om goed uit te vinden wat ze dan precies wilden (rollatordansen, huisvrouwengym, zit-gym) werden we verrast met de mogelijkheden en wensen. Hip sexy en trendy zijn de senioren van nu! Deze mensen wilden absoluut niet zulke oud bollige “stoffige” manier van bewegen. Ze wilden line dansen en Zumba. Inmiddels zijn er twee groepen line-dansers en wordt er bewegen op muziek lessen verzorgd, dit allen door vrijwilligers. Een bewoner uit het Terras aan de Maas kwam vragen of wij haar “knutselspullen” van een jarenlange (uit de hand gelopen hobby) wilde overnemen. Na een huisbezoek bleek er zeer veel materiaal te zijn. Samen met de activiteitenbegeleider heeft ze de spullen uitgezocht en naar de zorglagen gebracht waar de dementerende ouderen wonen. Mevrouw werd hier zo enthousiast van dat zij voorstelde om samen met de dementerende bewoners kaarten te maken met haar geschonken materialen. Ze komt nu al ruim 1½ jaar op vaste tijden kaarten maken met de bewoners. Dat de senioren in de wijk echt wel met hun tijd meegaan blijkt uit het feit dat er vragen kwamen om iets te leren op de I pad of laptop. Na een oproep hebben zich vrijwilligers aangemeld om deze mensen te begeleiden. In de Elementenkalender is aangegeven dat iedereen die een vraag had over de werking van hun laptop en/ of I pad naar de locatie konden komen. De eerste oproep werd zo massaal bezocht dat er extra vrijwilligers ingezet moesten worden om iedereen te kunnen helpen. Mensen zitten vaak een uur van te voren met hun laptop op schoot te wachten voor de opening van de brasserie waar de uitleg plaats vinden. Op de enquête vraag “waar heeft u behoefte aan” werd kaarten door 10 procent van de mensen ingevuld. Inmiddels zijn er twee joker- en klaverjasclubs actief. Ook gaat er een bridgeclub starten. Als uitbreiding is er een speciale kaartdag die twee keer per jaar tientallen mensen trekt naar de locatie. In de week tegen de eenzaamheid werd er een oproep gedaan om vrijwilligers te werven. Tijdens deze week bleken twee mensen al jaren in dezelfde woontoren in de Elementenwijk te wonen, maar ze hadden elkaar nog nooit gezien. Door zich aan te melden (de één voor een activiteit en de ander voor vrijwilligerswerk) kwamen ze met elkaar in contact in de brasserie van het Terras aan de Maas. Inmiddels zijn beide dames vrijwilliger bij activiteiten. Wij zijn trots op de inzet van onze trouwe vrijwilligers, die zich belangeloos inzetten voor onze bewoners. Zij zetten zich in om met bewoners een boodschap te halen, zodat ze zelf 36
kunnen bepalen welke boodschappen ze hebben willen en daardoor hun zelfstandigheid kunnen behouden. Zij gaan mee met hen naar het ziekenhuis, als er geen familielid beschikbaar is. Ook zetten veel vrijwilligers zich in voor hun medebewoners, waardoor het activiteiten aanbod zeer divers is en er veel te doen is in huis. Van de vrijwilligers krijg ik ook terug dat het veel betekent voor hen en dat ze dit nog lang willen blijven doen. Wij zijn trots op de samenwerking met praktijk school Accent. Eens in de drie weken komen er zes leerlingen en 1 docent handverzorging geven aan cliënten op de dagbesteding en het kleinschalig wonen. De cliënten beleven hier zichtbaar plezier aan. Wij zijn trots op de themadiners die plaatsvinden in het ontmoetingscentrum en waar iedere maand 20 cliënten uit de wijk, dagbesteding en het hofje aan deelnemen.
6.2 Maatschappelijke Dienstverlening Ook bij Maatschappelijke Dienstverlening zijn we trots op de medewerkers en de vrijwilligers: gepassioneerde collega’s die naast de zorg voor cliënten ook zorgen voor elkaar. We zijn trots op alle vrijwilligers die altijd klaar staan voor onze cliënten, zelfs op eerste Kerstdag toen een geweldig diner werd georganiseerd voor eenzame ouderen. Trots zijn we op de samenwerking tussen de coördinatoren van de projecten op de Pieter de Hoochweg. Samen weten ze veel vrijwilligers te trainen. De meerwaarde is enorm. Wat is het super om te zien dat bij binnenkomst en vertrek bij een activiteit van het ouderenproject iedereen door onze super-vrijwilliger geknuffeld wordt. De ouderen staan hiervoor in de rij. “Wat fijn om weer even aangeraakt te worden”, zeggen de mensen. “soms ben ik ook wel jaloers dat ze iedereen een knuffel geeft”, zegt een oudere dame. Trots op de vasthoudende vrijwilligers van samen re-integreren, die er, samen met de afdeling financiële hulpverlening, voor gezorgd hebben dat een cliënt er weer warmpjes bij zit. Na jaren is het gelukt om de cliënt in de WSNP regeling te krijgen waarna ook haar gas en licht weer werd aangesloten. Super trots dat we bij Samen Re-integreren onze ‘woonbegeleiding’ als ‘Best Practice’ mochten presenteren voor de Rotterdamse burgemeester en zijn collega’s uit de regio. Wanneer je in een dreigend isolement zit is het nog niet zo makkelijk om zelf ergens op af te stappen. Trots zijn we dan ook op een oudere die na de cursus van de Senioren TalentenBank zelf op zoek is gegaan naar vrijwilligerswerk (en gevonden heeft). Op het laatste moment nog een kind meenemen op vakantie met Aktie Frisse Lucht vraagt wat van de vrijwilliger. In één week tijd zoveel gezinnen bezoeken dat het meer is dan een fulltime werkweek is iets waar we trots op zijn. Trots op de vrijwilligers van het ‘cleanteam’ die het hoofd ‘cool’ houden wanneer zij tot hun enkels in de viezigheid staan of dode muizen vinden in een vies huis. Het is dan erg fijn wanneer iemand weer in een opgeruimd huis kan wonen. Vrijwilligers van Steun bij Verlies en Rouw begeleiden al jaren lotgenotengroepen. Zij doen dit met zoveel passie! In een zeer moeilijke tijd zijn zij echt een lichtpuntje aan de horizon. Hier zijn we dan ook trots op! 37
Het relaas van een vrijwilliger: Wat ben ik trots om bij Humanitas te werken. Wanneer het in de thuissituatie even niet goed gaat staan collega’s met een luisterend oor klaar. Denken in mogelijkheden en bieden een helpende hand! Sinds anderhalf jaar ben ik vrijwilliger bij Humanitas Home-Start. In mijn eerste gezin voelde ik me direct al heel welkom. De moeder keek echt uit naar mijn bezoekjes, ze wilde heel graag haar verhaal kwijt. Mijn taak daarin was vooral luisteren en ik merkte, doordat ik luisterde, dat zij door het nog eens allemaal aan iemand te vertellen, er vanzelf weer anders naar kon kijken. Ze had niet mijn mening of advies nodig, ze had iemand nodig waardoor ze weer bij haar eigen kracht en kunnen kwam. Daarnaast speelde ik als vanzelf met het kleine meisje wat er rond liep. Ik zing liedjes met haar, leer haar kleine bewegingsspelletjes. De moeder vertelde dat ze het ook weleens lastig vond. Hoe houd je nu zo’n kleine peuter bezig. Door alleen maar aanwezig te zijn en wat kleine dingen met haar kindje te doen was ik eigenlijk voorbeeld. Dat doe je dus met kinderen, beetje spelen, beetje praten, boekje voorlezen, liedje zingen en samen wat drinken. In een ander gezin merkte ik dat de moeder eigenlijk heel weinig met de kinderen naar buiten ging, tenzij het functioneel was. Daarom heb ik haar voorgesteld bij mooi weer samen naar buiten te gaan. Dat is nu enkele keren gebeurd en dat is werkelijk fantastisch. Er lijkt een hele nieuwe wereld open te gaan voor de moeder en voor de kinderen; contact maken in de speeltuin met andere moeders, genieten van wat de kinderen al zelf kunnen én hoe leuk ze het vinden. Als vrijwilliger zie ik dat ik de ouders echt iets te bieden heb op het niveau van contact. Voor mij betekent de omgang met kinderen en ouders een verrijking. Ik krijg er energie van. Pak je Kans, een medewerker vertelt: Richard van 11 jaar oud wordt door de politie aangemeld bij Pak je Kans. Aanleiding voor de melding is poging tot diefstal van een fiets in groepsverband. Een dag na de melding vindt het eerste gesprek plaats bij moeder thuis. Moeder is alleenstaand en heeft naast financiële problemen ook veel zorgen voor een oudere zoon die zij regelmatig ondersteunt. Moeder geeft aan behoefte te hebben aan opvoedingsondersteuning met betrekking tot Richard en tips en adviezen met betrekking tot de financiële situatie. Het doel van mijn begeleiding is gericht op het weerbaar maken van Richard door hem vaardigheden aan te leren zodat hij eigen keuzes durft te maken , omgaan met vrienden en nee kan zeggen . Ook bleek Richard geen vrijetijdsbesteding te hebben. Om bovenstaande doelen te bereiken hebben wij gebruik gemaakt van verschillende methodische hulpmiddelen. Om het effect te vergroten hebben wij tegelijkertijd ook de andere jongen die erbij betrokken was begeleid. Verder hebben we gewerkt aan de verbetering van de communicatie binnen het gezin en duidelijk afspraken gemaakt met moeder en Richard over de tijd om thuis te zijn en over met wie en waar hij speelt. Voor verdere financiële hulp is moeder in contact gebracht met de vraagwijzer. Richard wilde graag voetballen. Om moeder zijn wens te helpen realiseren hebben wij hun gekoppeld aan Stichting Meedoen. Sindsdien heeft Richard veel zelfvertrouwen gekregen. Hij herkent verleidelijk situaties en neemt op tijd afstand. Er zijn sindsdien geen incidenten meer geconstateerd. De projectleider Nieuwe Perspectieven vertelt aan de manager dat hij samen met de jeugdhulpverlener van Humanitas effectief heeft samengewerkt bij een aanpak van een groep overlastgevende jongeren. De handelwijze van de jeugdhulpverlener was een belangrijke succesfactor. Geen waarde oordeel hebben, de tijd nemen, luisteren, oplossingen zoeken die dicht bij de mens liggen. 38
Het resultaat is dat ouders voor het eerst niet meer in de weerstand zitten; de ouders zijn in hun kracht gezet. Bijzonder is ook dat de jongens naar de afspraken met de hulpverlener komen. Hij is er ook voor hen; het contact met hem is voor hen een uitlaatklep. Wij zijn zo trots op de afdeling Prostitutie Maatschappelijk Werk van Humanitas die maar blijft groeien, zodat we ieder jaar wéér meer vrouwen en mannen in de knel kunnen helpen. Wij zijn trots op een cliënte die jaren in de gedwongen prostitutie heeft gewerkt, nu een eigen leven aan het opbouwen is voor haar en haar dochter (met succes!) en heel veel doorzettingsvermogen laat zien. Ook zijn we heel trots op de groep traumaverwerking voor mannelijke slachtoffers van mensenhandel die we gestart zijn in 2014. Hoewel het beeld ontstaat dat mannen liever niet praten over hun problemen, hebben de deelnemers vanaf de eerste bijeenkomst zeer enthousiast meegedaan. Net voor de Kerstdagen stuurde PMW de deelnemers een kerstkaartje. Eén van de mannen vertelde achteraf hoe blij hij hiermee was geweest. Het was de eerste keer dat hij in Nederland post had ontvangen met een positieve boodschap. Kleine dingen die een hulpverlener voor een cliënt kan doen, kunnen soms van grote betekenis zijn. We zijn trots op ons uitstapprogramma voor sekswerkers en slachtoffers van mensenhandel die uit de prostitutie willen stappen. In het najaar van 2014 zijn we gestart met het uitbreiden van dit aanbod naar 32 omliggende gemeenten. Om in contact te komen met de nieuwe doelgroep doen we PMW veldwerk in clubs, privé huizen en op het internet. Uit de gesprekken die dit opleverde, bleek al snel dat de sekswerkers positief verbaasd waren over het gegeven dat er gespecialiseerde hulp voor hen bestaat. Zij hadden hier nog nooit van gehoord. De slachtoffers van mensenhandel die PMW ondersteunt, hebben het vaak niet makkelijk. Naast het trauma dat zij door de uitbuiting hebben opgelopen, kampen veel cliënten met praktische problemen. Vaak hebben deze problemen te maken met een gebrek aan middelen. PMW is daarom blij met het gegeven dat verschillende vermogensfondsen en particulieren bereid zijn om te helpen. Zo ontving een vrouw die na het kwijtraken van haar verblijfsvergunning zwanger bleek te zijn babyspullen vanuit een Rotterdamse kerk. Een cliënt die wel in Nederland mocht blijven kreeg vanuit een Rotterdams fonds een vergoeding voor de legeskosten van haar verblijfsvergunning. Een ander Rotterdams fonds bood een vrouw die met haar dochter herenigd wilde worden een bedrag aan om de procedure hiervoor in gang te kunnen zetten. Heel trots zijn we op onze mooie opvang voor slachtoffers mensenhandel De Lucia. Het gebouw is in 2014 helemaal aangepast aan wat de vrouwen en kinderen nodig hebben. We zijn trots op de enthousiaste vrijwilligers van ons Maatjesproject en Buddyzorg. We hebben enorm respect voor hen, wat ons trots maakt, voor de tijd die ze vrijmaken ondanks hun drukke bestaan, om een ander te helpen de kwaliteit van het leven te verbeteren en hierdoor hun eigen kwaliteit van leven ook verbeteren. We zijn trots op Stichting Humanitas, omdat we de mogelijkheid krijgen om nieuwe dingen op te pakken en te ontwikkelen. We zijn trots op het informele karakter binnen Stichting Humanitas en de korte lijnen naar het management. Stagiaires bij Hiv geven aan trots te zijn op de begeleiding vanuit de afdeling. Stagiaires zijn trots op het team omdat ze als volwaardige collega’s opgenomen zijn. Ze zijn trots op het feit 39
dat hun mening er ook toe doet. Ze zijn trots op het mogen laten horen van een eigen mening en ideeën. We zijn trots op het Hiv maatschappelijk werk, omdat wij als enige in Nederland de mensen met Hiv in Rotterdam helpen hun leven weer op de rit te krijgen. We proberen taboes en stigma’s te doorbreken en altijd in gesprek te blijven gaan. Trots dat van onze bewoners van de Mathenesserlaan in 2014 er weer een aantal zelfstandig is gaan wonen. Na een geheel ontspoord bestaan hebben we ze weer zodanig zelfredzaam gemaakt dat ze met een beetje begeleiding het weer redden om zelfstandig te wonen. Trots dat we ook moeilijke onderwerpen niet uit de weg gaan. We hebben bijna alle medewerkers in een jaar tijd kunnen scholen op de meldcode huiselijk geweld. Het signaleren maar ook het doorbreken van de situatie waarin dit voorkomt. We hebben hierdoor echt een verschil kunnen maken in situaties waarin dit plaatsvond. We hebben de samenwerking gezocht met steunpunt huiselijk geweld en de politie. Maar hebben ook het project ‘Goed geregeld’ gerealiseerd. Waarin we met vrijwilligers cliënten leren hun financiën op orde te krijgen maar ook hun bewust maken hun zaken goed te regelen om misbruik te voorkomen. Mevrouw B die helemaal in de klem zat met haar woningbouw vereniging. Ze moest het zonnescherm voor een renovatie weghalen. Ze kreeg geen medewerking van de woningbouw en financiële middelen om een bedrijf in te schakelen had ze niet. Via bemiddeling van thuisbegeleiding met een zonnescherm bedrijf heeft het bedrijf mevrouw geheel belangeloos geholpen. 6.3. De Eigen Regie Teams Collega’s zijn gegroeid in het zelfstandig oppakken van verschillende taken. Tevreden cliënten, samen met cliënt en mantelzorgers ervoor gezorgd dat cliënt zo lang mogelijk kwaliteit van leven had. Ook complimenten van mantelzorgers ontvangen. Cliënten zien verbetering in het team. Vinden het nu een sterk team met leuke meiden. Willen nu wel in zorg blijven na operatie. Trots op de ontwikkelingen in de hele regio. De groei in extramurale zorg en de belangstelling voor de intramurale appartementen laten blijken dat we het goed doen. Ook mooi is de samenwerking met andere partijen voor het ontmoetingscentrum en gezondheidscentrum. Ketenzorg dementie, samenwerking met andere instellingen. Parasolgroep, alle instellingen zien de noodzaak tot samenwerken, niemand zet hakken in het zand. Humanitas heeft hier een belangrijke rol in. Trots op het feit dat ik een reanimatiepenning heb kunnen regelen voor de cliënt. Variatie in leeftijden van cliënten waardoor je telkens een ander soort gesprek kan voeren. Trots dat een nieuwe cliënt speciaal naar Terras aan de Maas is verhuisd is om van ons team zorg te ontvangen. 40
Cliënten van Careyn stappen over naar Humanitas, omdat de cliënten bij ons meer tevreden zijn. Trots, omdat we een compliment kregen van de assistent van de huisarts dat wij van Humanitas bellen voor een screening van een cliënt op dementie en daarmee verder kijken dan alleen de zorgvraag die er in het begin was. Trots dat een cliënt actiever wordt en weer gaat zwemmen.
6.4. Op beleidsniveau Trots zijn we op de werkvreugde van onze medewerkers; ze zijn trots, enthousiast, betrokken en hebben plezier in het werk ondanks alle veranderingen. De transitie gaat niet vanzelf, dit is voor de meeste een grote opgave. Trots zijn we op de wijze waarop hiermee wordt omgegaan. Er is veel veranderd en dit zal de komende jaren zo blijven. Veel werkzaamheden hebben een bredere invulling gekregen. Ook het leggen van verbindingen in het netwerk van zorg en ondersteuning is voor vele medewerkers nieuw. Er worden hogere eisen gesteld; voor de meeste betekent dit een behoorlijke omslag in het denken en doen. Ook hun werkwijze is veranderd. Er wordt flexibiliteit gevraagd om op verschillende plaatsen en voor verschillende doelgroepen inzetbaar te zijn. Medewerkers die altijd intramuraal werkten, werken nu ook extramuraal. Intramuraal hebben we niet alleen meer met bewoners te maken maar ook met huurders. Een hele andere manier van werken. Trots dat het gelukt is de plint op de begane grond van Terras aan de Maas en De Reigers te verhuren en er echte Gezondheidscentra van te maken. Binnen een jaar blijkt de ingezette koers in Spijkenisse (waarbij we huisartsen, fysiotherapeuten, specialisten ouderengeneeskunde en zorgmedewerkers laten samenwerken) te werken. Trots op de ondernemingszin van onze jonge teamleiders en managers. Trots op de feedback die we krijgen van klanten, familieleden en de samenwerkingspartners: dat we een open organisatie zijn, die buiten de kaders kan en vooral wil denken. Die niet bang is aan te geven dat er ook zaken zijn die niet goed gegaan zijn, maar dan ook direct verbeteropties in kaart brengt. In extramurale locaties is een receptie met betaalde krachten niet (meer) te financieren. Op een locatie is een succesvolle transformatie afgerond naar een informele informatiebalie bemenst door vrijwilligers.
41