Inhoudelijk Jaarverslag Humanitas afdeling Nijmegen en omgeving Geografische indeling Humanitas afdeling Nijmegen e.o. richt zich op de gemeenten Nijmegen, Groesbeek, Ubbergen, Heumen, Mook, Wijchen, Beuningen, Druten, Millingen en Elst. Leden en vrijwilligers Humanitas afdeling Nijmegen e.o. telt momenteel 77 verenigingsleden: - 57 betalende leden; - 20 gratis leden (vrijwilligers die gratis lid zijn, medeleden en lid voor het leven). De leden zorgen met hun contributie/ donatie ervoor, dat we niet-gesubsidieerde activiteiten kunnen ontplooien, zoals Ondersteunend Contact. Er zijn 69 uitvoerende, coördinerende en bestuurlijke vrijwilligers actief vanuit de Humanitaswaarden: gelijkwaardigheid, verantwoordelijkheid nemen voor elkaar en jezelf, betrokkenheid en vraaggericht zijn. We richtten ons in 2014, net als in voorgaande jaren, op mensen met administratieve/financiële problemen, met verlieservaringen en verkerend in eenzaamheid. Activiteit Thuisadministratie Doelstelling project Thuisadministratie Humanitas Thuisadministratie stelt zich ten doel mensen te begeleiden, die moeite hebben hun administratie te organiseren en behoefte hebben aan een steuntje in de rug. Een vrijwilliger helpt de administratie weer op orde te brengen en te houden of ondersteuning te geven bij het aanvragen van bijzondere bijstand of andere sociale voorzieningen. Ook een eerste ordening van papieren of hulp bij het doen uitgaan van aanvragen, voordat Schuldhulpverlening of Maatschappelijk Werk daadwerkelijk kan helpen, hoort tot het aanbod van Thuisadministratie. De begeleiding is gericht op het weer zelfstandig kunnen voeren van de administratie en wordt in principe voor maximaal 1 jaar geboden. Thuisadministratie werd in 2014 gesubsidieerd door de gemeenten Nijmegen, Groesbeek, Heumen, Wijchen, Millingen, Beek-Ubbergen en Mook. Humanitas had ook deelnemers uit Beuningen en een enkele deelnemer uit plaatsen buiten ons werkgebied. Het project voorziet in een grote behoefte. Veel mensen hadden complexe problemen, de administratievraag is vaak niet het hoofdprobleem. De deelnemers zijn in het algemeen tevreden over de begeleiding van Humanitas Thuisadministratie. Overzicht 2014: deelnemers per gemeente en totaal. Gemeente Aangemeld afgerond in In traject in 2014 2014 per 31-1213 Nijmegen 73 83 45 Wijchen* 7 8 4 Groesbeek** 15 11 8 Heumen 3 4 2 Millingen** 5 3 2 Mook 5 9 7 Ubbergen 12 9 4 Overige 8 10 8 gemeenten Totaal 128 136 81
In traject per 31-1214 36 4 12 1 6 3 7 6 75
* excl. de deelnemers aan het project (zie onder ‘Projecten’) ** incl. de deelnemers voor de pilot budgetbeheer pagina 1
Resultaten van de begeleiding door Humanitas In 2014 werden 136 trajecten afgerond. Bij 21 van deze trajecten ( 15,4 %) kon na de aanmelding geen traject opgestart worden. Bij de overige 115 trajecten (84,6%) was dit wel het geval. 86 van de 115 gestarte trajecten (bijna 75%) werden positief afgesloten. Van de 86 positief afgesloten trajecten is de volgende onderverdeling te maken: - de administratie op orde gebracht is en de deelnemer inzicht heeft verkregen in inkomsten en uitgaven en zelf verder kan in (ruim 76%), of in traject gaat bij de Schuldhulpverlening (ruim 3%) of - de begeleiding na overleg met de deelnemer wordt overgenomen door anderen (ong. 20%), zoals bewindvoering (12x), andere professionele instellingen zoals MEE, Interlokaal, boekhouder, NIM, Pluryn. 29 van de 115 gestarte trajecten (ruim 25%) eindigde niet succesvol. Deelnemers waren op een gegeven moment niet meer bereikbaar of niet bereid zelf aan de slag te gaan met hun administratie of gaven onvoldoende opening van zaken. De gemiddelde trajectduur (vanaf het eerste gesprek tot aan afsluiting) van alle in 2014 afgeronde trajecten bedroeg ongeveer 5.5 maand. Hoe kwam in 2014 een deelnemer bij Humanitas terecht? In deze tabel is te zien op welke manier de mensen die in 2014 aangemeld werden bij TA terecht gekomen zijn. Verwijzers NIM / mw Schuldhulpverlening Nijmegen MEE Zelf/media Kennissen/familie Gemeentes anders dan via SHV Interlokaal, Fibon, woningbouwcorporatie, RIWB, wijkwerk, Iriszorg, bewindvoerder, UWV Overigen (Huisarts, psycholoog, revalidatiecentrum, e.a.
Aantal deelnemers 18 11 11 10 6 24 25 23 128
Vrijwilligers Aantal Vrijwilligers Eind 2014 waren er 39 uitvoerende vrijwilligers (waarvan 4 tijdelijk inactief), 5 vrijwillige coördinatoren en 2 bestuursleden actief bij het project Thuisadministratie betrokken. Projecten Wijchen: Op verzoek van de Gemeente Wijchen verlenen we sinds begin 2013 kortdurende hulp (gem. 2 bezoeken) bij aanvragen van één of meerdere toeslagen. Na een evaluatie eind 2013 is besloten dit ook in 2014 te continueren. Groesbeek: Na de zomervakantie zijn we in Groesbeek gestart met budgetcoaching van een aantal deelnemers. Het betreft mensen die in de laatste fase van het schuldsaneringtraject zitten en weer moeten leren (een deel van) hun geld zelf te gaan beheren. De TA vrijwilliger helpt daarbij. Binnen een paar maanden vindt er een evaluatie plaats. pagina 2
Jongerenloket Nijmegen: Jongeren die zich bij het Jongerenloket melden voor een uitkering worden gevraagd of ze schulden hebben en of ze hulp nodig hebben bij het op orde brengen van hun administratie. Is het laatste het geval, dan worden ze geadviseerd zich aan te melden bij TA. In oktober 2014 is besloten te stoppen met dit project. Te veel deelnemers lieten het afweten. Scholing en kennisdeling Nieuwe vrijwilligers starten hun scholing met een e-learning pakket. Dit ter voorbereiding op de daarop volgende basistraining. Beiden worden georganiseerd vanuit Humanitas District Oost. Daarna gaat de vrijwilliger aan de slag. In oktober/november 2014 volgde een groot aantal vrijwilligers en coördinatoren de cursus ‘Weet wat je besteedt’. Deze cursus werd verzorgd door de Gemeente Nijmegen en besloeg 3 dagdelen. Op de 5 vrijwilligersavonden, die gemiddeld door 60% van de vrijwilligers werden bezocht, praatten we over allerlei aspecten van het vrijwilligerswerk in kleine groepen en koppelden het daarna voltallig terug. Enkele onderwerpen besproken in 2014 zijn: discussie nav een aantal stellingen (wat doe je wel en wat doe je niet als vrijwilliger), de grenzen van de begeleiding en hoe je de onderlinge band tussen de vrijwilligers kunt vergroten. Eén keer werd een externe spreker uitgenodigd (thema Depressie) en één maal verzorgde een van de eigen vrijwilligers een inleiding over de Schuldhulpverlening. De vrijwilliger kan daarnaast beschikken over een website voor intern gebruik. Daarop is te vinden op welke specifieke terreinen de vrijwilligers zelf deskundig zijn, zodat men elkaar kan raadplegen. Ook vindt men er allerlei praktische, o.a. lokaal gebonden informatie, die van pas komt bij het TA werk. Activiteit Doorbreking isolement en eenzaamheid Deze activiteit omvatte in 2014 zowel het sinds jaren bestaande Ondersteunend Contact, alsook het in november 2013 gestarte BRUGproject. Ondersteunend Contact Deze -qua omvang bescheiden- activiteit wordt bekostigd uit de contributie/donaties van de Humanitas-leden. Verlies van een geliefde, van werk, zich geïsoleerd en eenzaam voelen; dit is een greep uit de problemen die de deelnemers ertoe bracht om hulp te zoeken bij Humanitas. Bij Ondersteunend Contact komen de meeste aanmeldingen rechtstreeks van de hulpvragers. De coördinator volgde en evalueerde de begeleiding door vrijwilligers en constateerde dat de deelnemers daarover tevreden waren en hun leven weer zelf kunnen oppakken. Ondersteunend Contact kende in 2014 (peildatum 15 november) 7 deelnemers en 9 vrijwilligers (2 vrijwilligers zijn een periode niet inzetbaar geweest, maar hebben zich onlangs weer als inzetbaar aangemeld). BRUGproject Bij het Brugproject, in november 2013 gestart, werden deelnemers tot medio 2014 alleen doorverwezen door thuisbegeleiders van Zorggroep Zuid Gelderland (ZZG). Vanaf dat moment werd aanmelding ook opengesteld voor andere doorverwijzende instanties als bijv. ZorgPlus of de wijkteams. Bij dit project staat activering centraal (meer nog dan bij Ondersteunend Contact) en wordt van vrijwilligers gevraagd de deelnemer te ondersteunen bij het opbouwen of uitbreiden van het sociale netwerk. Dat er tot de zomer van 2014 alleen verwijzing plaatsvond van cliënten van de Thuisbegeleiding van ZZG hangt samen met het feit dat het project (voor het grootste deel gefinancierd door de gemeente Nijmegen, voor een klein deel door ZZG) gestart is als samenwerkingsproject met ZZG: een bescheiden pilot van in totaal 10 koppelingen, om te kijken of vrijwillige ondersteuning -in combinatie met professionele ondersteuning- de duur en intensiteit van de professionele hulp kan verminderen. Omdat het nog niet eenvoudig bleek om onder de complexe doelgroep van cliënten van de Thuisbegeleiding snel genoeg deelnemers te vinden, die voldoen aan de toelatingscriteria en ook blijvend gemotiveerd zijn voor ondersteuning door een vrijwilliger, werd medio 2014 door het afdelingsbestuur besloten tot breder werven (meer verwijzers en meer doelgroepen) en tot pagina 3
uitbreiding en continuering van het project tot eind 2015, deze keer met - opnieuw tijdelijke financiering vanuit Humanitas zelf. Vanaf de start van het project zijn in totaal 20 deelnemers aangemeld. Hiervan zijn er tot nu toe na de intake 11 tot het project toegelaten: 6 werden er gekoppeld en 5 wachten nog op een goede match. En bij 4 van de 20 aangemelde deelnemers was de intake (in de vorm van huisbezoeken) op de peildatum nog lopende. Wat betreft de overige deelnemers: tussen aanmelding en intake vielen er deelnemers af, bijv. in verband met ernstige terugval of opname binnen de GGZ, of omdat de deelnemer zichzelf er nog niet rijp genoeg voor vond of zich wat anders had voorgesteld bij de begeleiding. Ook het intakegesprek zelf leidde soms tot de conclusie dat deelname niet zinvol zou zijn. Het vinden van voldoende vrijwilligers bleek geen probleem. Zo kon, zowel in het najaar van 2013 als in november 2014, probleemloos worden voorzien in (2) vacatures voor vrijwillige coördinator en werden gedurende het jaar in 4 etappes de overige (uitvoerende) vrijwilligers gevonden. In totaal meldden zich 25 mensen voor uitvoerend vrijwilliger, waarvan met 18 een kennismakingsgesprek werd gevoerd, daarvan volgden er 15 de training. Van deze 15 waren er 11 inzetbaar. Persoonlijke omstandigheden, opzien tegen de zwaarte van de doelgroep, of meer geschikt als vrijwilliger bij een andere activiteit, verklaart het verschil tussen ‘getraind’ en ‘in te zetten’. De ingezette en beschikbare vrijwilligers blijken goed gemotiveerd. Wat hen typeert is dat zij vaak al een maatschappelijke achtergrond hebben en voldoende inzicht bezitten in eigen kunnen. Zij zijn zich erg bewust van de grenzen die ze willen aanhouden. Zie voor de ervaringen van een van de coördinatoren van het eerste uur, Petri van Geleuken, onderstaand intermezzo. Ervaringen van vrijwillig coördinator Petri van Geleuken met het Humanitas BRUGproject “In november 2013 werd ik - samen met collega Annechien- coördinator bij het nieuwe BRUGproject. Een project waarbij mensen, die begeleiding krijgen vanuit de Thuisbegeleiding van Zorggroep Zuid Gelderland (ZZG) het aanbod werd gedaan tot ondersteuning door een vrijwilliger van Humanitas bij het doorbreken van hun sociaal isolement. Het project is gericht op activering. Ik kwam Humanitas op het spoor via de Vrijwilligerscentrale. Na het afronden van mijn studie als arbeids- en organisatiepsycholoog wilde ik zowel werkervaring opdoen als me inzetten voor de medemens. Het BRUGproject gaf mij gelegenheid daartoe. Het coördinatorschap bood mij veel kansen, zowel op organisatorisch als inhoudelijk gebied. De eerste 9 maanden werkte ik nauw samen met Annechien. Toen die een nieuwe, veeleisende baan kreeg, trok ik - weliswaar in prettige samenwerking met twee bestuursleden- de kar van het bezoeken van deelnemers, het voeren van sollicitatiegesprekken met vrijwilligers, het regelen dat zij getraind worden, en het onderhouden van contacten met doorverwijzende thuisbegeleiders van ZZG. Na de zomervakantie werd het project ook opengesteld voor deelnemers, die vanuit de wijkteams of vanuit organisaties als ZorgPlus, Kairos en dergelijke kunnen worden aangemeld. De scholing van de vrijwilligers van het BRUGproject beoordeel ik als zeer goed. Die is erg interactief, men wordt aan het denken gezet met de nadruk op het (leren) accepteren van (andere dan de eigen) waarden en normen, het stellen van grenzen en gespreksvaardigheden. Omdat deze scholing bovenregionaal georganiseerd wordt kon iedere vrijwilliger die al vrij snel - na aanmelding als vrijwilliger- volgen. Daarnaast ondersteunde ik de vrijwilligers bij dilemma’s of problemen en zorgde ervoor dat er -waar nodig- een signaal uitging naar de professional. Ook organiseerde ik in september een bijeenkomst voor ze, waar ervaringen uitgewisseld konden worden. pagina 4
Het aantal aanmeldingen van deelnemers was de eerste maanden schaars. Dit had te maken met de (aanvankelijk enige) doelgroep, cliënten van de Thuisbegeleiding voor wie het formuleren van een concreet te bereiken doel niet eenvoudig is of voor wie het tijdelijke aspect van de ondersteuning een probleem vormt. Ook werden soms hoge eisen gesteld aan een vrijwilliger wat betreft leeftijd, sekse etc. Gezien de beperkte omvang van het project kon - en kan- hieraan niet altijd (direct) worden voldaan. Nu het project zich uitbreidt en breder van opzet is geworden, zal het tot stand komen van een goede match gemakkelijker worden. De ondersteuning door vrijwilligers begint hier en daar vruchten af te werpen in de vorm van het zelf op pad durven door de deelnemer, in een enkel geval zelfs afbouw van de professionele ondersteuning. Onlangs heb ik een betaalde baan gevonden in mijn vakgebied. Mijn opvolging is inmiddels goed geregeld. Over de ervaring die ik bij Humanitas heb opgedaan ben ik positief. Mijn gespreksvaardigheden zijn toegenomen, van de doelgroep heb ik veel geleerd, en ik heb mij als coördinator ontwikkeld in organiseren, zelfstandig besluiten nemen en grenzen stellen. En niet te vergeten: het was ook een hele leuke tijd bij Humanitas waar ik met veel plezier aan terugdenk! Ik heb veel bijzondere en mooie mensen ontmoet waar ik veel van geleerd heb“.
Bestuurlijke- en verenigingsactiviteiten Het afdelingsbestuur behartigde in 2014 de lopende zaken, overlegde regelmatig met de coördinatoren en nam deel aan lokale overleggen en bijeenkomsten. Evenals voorgaande jaren participeerde de voorzitter in de Nijmeegse Klankbordgroep Mantelzorg en Vrijwilligerswerk. Ook nam zij deel aan -door Nijmegen, samen met omliggende gemeenten- georganiseerde werkconferenties met het veld over de komende transities in het sociale domein (hierbij gaan taken van het rijk of de provincie over naar de gemeenten, bijv. Jeugdzorg en AWBZ-taken als begeleiding). Er werd deelgenomen aan kennismakingsbijeenkomsten met vertegenwoordigers van de sociale wijkteams in Nijmegen met als motto ‘kennen en gekend worden’. Evenals voorgaande jaren werd contact onderhouden met maatjesprojecten in het Nijmeegse onderwijs, alsook met het -door welzijnsorganisatie Tandem - verzorgde Home-Start. Bestuur en coördinatoren van de afdeling Nijmegen namen ook dit jaar weer deel aan alle relevante bijeenkomsten op districts- en landelijk niveau van de vereniging. In het verslagjaar trad een van de bestuursleden af en kwam er ook een nieuw bestuurslid bij (met als aandachtsvelden TA en PR). Daardoor bleef het bestuur bestaan uit 6 leden. De traditie van de afdeling om twee maal per jaar (midden en aan het eind van het jaar) een bijeenkomst te organiseren voor al haar vrijwilligers werd voortgezet. In september 2014 hielden we weer een geslaagd tuinfeest voor de vrijwilligers, die onze dank en waardering zeer verdienen!
pagina 5
Plannen voor 2015 Onze activiteiten In 2015 continueren we onze activiteiten, gericht op mensen met administratieve/financiële problemen, evenals onze activiteiten gericht op mensen met isolements- en eenzaamheidsproblemen en verlieservaringen. Via de website van de afdeling, via folders die verspreid worden en via artikelen die op meerdere momenten in het jaar verschijnen in huis-aanhuisblad de BRUG (themapagina’s Meedoen in Nijmegen) wordt men geattendeerd op onze activiteiten. Voor Thuisadministratie geldt dat wij ons in 2015 flexibel zullen opstellen (meer nog dan eerder het geval was), met open oor zullen luisteren naar vragen die op ons af komen en die kunnen leiden tot een ondersteuningsaanbod dat op onderdelen kan afwijken van wat tot nu toe gebruikelijk was. Voor onze activiteiten in het kader van isolements- en eenzaamheidsdoorbreking zal, nu het Brugproject tot minstens eind 2015 kan en zal worden voortgezet, met ingang van 2015 de coördinatie in één hand (maar wel bij 2 coördinatoren) worden gebracht en zullen ook de vrijwilligers van beide worden samengevoegd. Net als bij Thuisadministratie zal maximale flexibiliteit worden nagestreefd als antwoord op (eventueel nieuwe) vragen uit de samenleving. Zorgen voor versterking en opvolging afdelingsbestuur Eerder al werd met het oog op het verstrijken van de maximale zittingsduur van sommige bestuursleden (eind 2015) omgezien naar het aantrekken van nieuwe bestuurders die het stokje kunnen gaan overnemen. Dit proces zal in 2015 verder geïntensiveerd worden. Veel aandacht zal besteed worden aan het inwerken van nieuwe bestuurders. Aansluiten bij de strategische meerjarendoelen van Humanitas Net als in de 3 voorgaande jaren zal de afdeling zich richten op de strategische meerjarendoelen van Humanitas. Zij gaat in 2015 voort met het leveren van een bijdrage aan de realisatie van (op maat gesneden) aanbod voor kwetsbare groepen, aan de inzet van goed geschoolde/getrainde vrijwilligers, aan (verdere) succesvolle implementatie van de digitaliseringprojecten, en aan het zo transparant mogelijk verslag doen aan financiers en andere belanghebbenden van de resultaten. En net als in voorgaande jaren kent de begroting van de afdeling in 2015 een gezonde basis en zijn de bestemmings- en algemene reserves van de afdeling op peil. Voor het financieel Jaarverslag verwijzen we u naar een separaat document.
drs. P.L.M. Ehren, voorzitter drs. M.Y.C. Gruijters, secretaris november 2014
pagina 6
