Bij *: Kadernota : Het presidium stelt voor om agendapunt 5 als volgt te behandelen:

GEZAMENLIJKE COMMISSIE VERGADERING Aan de leden van de raad en de raadscommissies

Onderwerp Uitnodiging gezamenlijke commissievergadering

Datum 05 juni 2013

Geachte leden, Hierbij nodig ik u, namens de voorzitter uit voor de gezamenlijke commissievergadering op woensdag 12 juni en donderdag 20 juni 2013 om 19.30 uur in de Raadzaal van het Stadhuis. Agenda:

Portef.h.

1

Opening en mededelingen van de voorzitter

2

Vaststellen van de agenda

3

Mededelingen van het college

4

Actualiteiten en vragen van de commissie Vragen graag uiterlijk op de dag van de vergadering vóór 9.00 melden bij de commissiegriffier([email protected])

5

Kadernota 2014-2017 (1001648) *

College

De commissie wordt gevraagd te adviseren voor raadsbehandeling om 1) kennis te nemen van het (financieel) meerjarenperspectief; 2) in te stemmen met de noodzaak en de wenselijkheid van het, gezien de dynamiek, regelmatig actualiseren van het financieel meerjarenperspectief; 3). in te stemmen met de maatregelen genoemd in het dekkingsplan 2014-2017; 4) de financiële uitgangspunten voor de ramingen van bestaand beleid voor de begroting 20142017 vast te stellen met uitzondering van het rentepercentage. 6

BERAP 1 **

College

De Bestuursrapportage wordt gepresenteerd aan de commissie. De programma’s worden gepresenteerd door de portefeuillehouders en de hoofdfuncties door de ambtelijke organisatie. Er is ruimte voor vragen en discussie. 7

Rondvraag

Behandelvoorstel: Bij *: Kadernota : Het presidium stelt voor om agendapunt 5 als volgt te behandelen: -

De avond van 12 juni uitsluitend te gebruiken voor het spreekrecht rond agendapunt 5, Kadernota 2014-2017; De vergadering aan het eind van 12 juni te schorsen en voort te zetten op 20 juni (N.B. bij gebleken grote aanmelding voor het spreekrecht te schorsen tot 17 juni); Behandeld door Telefoon E-mail adres

Gerrit-Jan Eeftink 074-2459950 [email protected]

Bladnummer:2 -

Voor de eerste termijn: 10 minuten per fractie, geen interrupties toegestaan (behoudens voorstellen van orde); Twee woordvoerders per fractie; Reactie van het college; Tweede termijn van de raad: wel interrupties toegestaan.

Bij **: Berap: Het presidium stelt voor om agendapunt 6 als volgt te behandelen: -

De presentatie door het college zal maximaal een uur duren; per wethouder 10 minuten. Tijdens de presentatie zijn verhelderende vragen toegestaan Na de presentatie is er gelenheid voor reactie van de leden van de raadscommissie.

Voor agendapunt 5, kadernota, is er een technisch beraad op maandag 17 juni van 19.00 – 20.30u (s210). Daarnaast kunt U de technische en feitelijke vragen vóóraf via de mail ([email protected]), of rechtstreeks aan de behandelend ambtenaar, stellen. De antwoorden worden dan zo spoedig mogelijk gegeven en beschikbaar gesteld.

De voorzitter van de commissie, namens deze,

Gerrit-Jan Eeftink, raadsgriffier

SAMENVATTING RAADSVOORSTEL ZAAKNUMMER

BEHANDELEND AMBTENAAR

SECTOR

PORT. HOUDER

1001648

Horck, Marianne

PF-FB

Wieger Mulder

ONDERWERP

AGENDANUMMER

Kadernota 2014-2017

SAMENVATTING

Conform de “Verordening op het financiële beleid en beheer” biedt het college traditioneel in mei/juni de Kadernota aan uw raad aan. Deze geeft de financieel beleidsmatige kaders weer. We hebben op dit moment een zo goed mogelijke inschatting gemaakt van de financiële consequenties op de diverse beleidsterreinen voor de periode 2014-2017. Deze zijn geschetst in het financieel perspectief. In de komende periode worden de meeste rijksmaatregelen op de diverse beleidsterreinen uit het Regeer-, Sociaal - en Zorgakkoord nog vertaald in (definitieve) wet- en regelgeving. Vooralsnog handhaven wij ons standpunt dat de “gekorte” rijksbudgetten uitgangspunt zijn voor de transities Werk/Participatie, AWBZ/WMO, Jeugdzorg. Dat wil zeggen dat de in- en uitvoering van de transities binnen de overgehevelde rijksbudgetten moet plaatsvinden. Uw raad wordt voorgesteld kennis te nemen van het (financieel) meerjarenperspectief. Daarnaast wordt instemming gevraagd met de regelmatige actualisering van het financieel meerjarenperspectief, de genoemde maatregelen in het dekkingsplan 2014-2017 en de financiële uitgangspunten voor de ramingen van bestaand beleid voor de begroting 2014-2017. Om het te hanteren omslagrentepercentage te bepalen zal eerst een uitgebreide notitie worden opgesteld en ter besluitvorming aan uw raad worden voorgelegd. In het dekkingsplan 2014-2017 gaat het om een pakket bezuinigingsmaatregelen ter grootte van € 3,0 miljoen, zijnde het voorlopige structurele tekort in 2015. Ons college is zich terdege bewust van de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor een solide meerjarig financieel beleid. Tegelijkertijd realiseren we ons “dat we niet over ons eigen graf heen moeten regeren” en ook behoedzaam moeten omgaan met ingrijpende bezuinigingen in relatie tot de grilligheid van het huidige rijksbeleid. Daarom gaan we in deze bezuinigingsronde 2014-2017 uit van twee sporen. Eén spoor gaat uit van het aanbieden van een structureel sluitende begroting op korte termijn. Het andere spoor behelst de grondige voorbereiding voor een waarderingsdiscussie op het niveau van de gemeentelijke activiteiten. Voor de jaren 2016 en 2017 is er een extra structurele taakstelling oplopend tot ruim € 5,2 miljoen (in 2017) in te vullen. Deze komt dus boven op de taakstelling in 2015. Mede door de onduidelijkheid van het huidige rijksbeleid lijkt het ons onverantwoord om momenteel ingrijpend te bezuinigingen voor de jaren 2016 en 2017, terwijl we nog geen zicht hebben op de exacte financiële consequenties van de decentralisaties. De gemeenteraad neemt op 2 en 3 juli een besluit over de Kadernota 2014-2017 (inclusief het dekkingsplan). Daaraan voorafgaand is er door het presidium een commissievergadering gepland op 12 juni a.s., waarin belanghebbenden kunnen inspreken, en een gezamenlijke commissiebespreking van de Kadernota op 20 juni a.s. De besluitvorming door de raad is op 2 en 3 juli a.s. voorzien. De individuele maatregelen waartoe de raad besluit, worden verwerkt in de meerjarenbegroting 2014-2017, die in november door de raad wordt vastgesteld. De gevolgen van de maatregelen zullen merkbaar zijn in de stad, bij de partners en inwoners, maar ook in de gemeentelijke organisatie. Toch blijft Hengelo haar sociale gezicht behouden.

RAADSVOORSTEL ZAAKNUMMER

BEHANDELEND AMBTENAAR

SECTOR

PORT. HOUDER

1001648

Horck, Marianne

PF-FB

Wieger Mulder

ONDERWERP

Kadernota 2014-2017

PROGRAMMA/FACET-AGENDA

Overige

AANLEIDING, DOEL EN WAT GING ER AAN VOORAF

Voorafgaand aan deze Kadernota bent u op 25 april jl. geïnformeerd over de voorgenomen bezuinigingsmaatregelen in het ontwerp-dekkingsplan 2014-2017. Het ging om een pakket maatregelen ter grootte van € 3,0 miljoen, zijnde het voorlopige structurele tekort 2015. Inmiddels hebben wij de eerste reacties van de partners uit de stad ontvangen. Deze hebben we betrokken in de uiteindelijke oordeelsvorming over het pakket aan bezuinigingsmaatregelen in het voorgestelde dekkingsplan 20142017. Alles overwegende hebben we geen financiële mutaties aangebracht in de maatregelen, die waren genoemd in het ontwerp-dekkingsplan 2014-2017. Alleen hebben (kleine) tekstuele aanpassingen plaatsgevonden in A02.2 Netwerkstad inbedden in Regio Twente, S02.3 Versoberingsmaatregel ROZ, S03.1 Samenwerking Scala-SWOH-Informele zorg en paragraaf 2.2.8 Bezuinigingen tweede spoor. INHOUD VAN HET VOORSTEL

Zie de bijgevoegde Kadernota 2014-2017. De behandeling zal in uw raad plaatsvinden op 2 en 3 juli 2013. Daaraan voorafgaand is door het presidium het raadstraject tussen 28 mei en 2 en 3 juli vastgesteld. Onderdeel daarvan is een commissievergadering op 12 juni a.s., waarin belanghebbenden kunnen inspreken, en een gezamenlijke commissiebespreking van de Kadernota op 20 juni a.s. De besluitvorming door uw raad is op 2 en 3 juli a.s. De individuele maatregelen waartoe uw raad besluit, worden verwerkt in de meerjarenbegroting 2014-2017, die u in november vaststelt. Na de vaststelling van de Kadernota 2014-2017 in uw raad zal er een persbericht namens de raad worden gepubliceerd.

BESPREEK- EN BESLISPUNTEN

Aan de raad wordt voorgesteld: 1. kennis te nemen van het (financieel) meerjarenperspectief; 2. in te stemmen met de noodzaak en de wenselijkheid van het, gezien de dynamiek, regelmatig actualiseren van het financieel meerjarenperspectief; 3. in te stemmen met de maatregelen genoemd in het dekkingsplan 2014-2017; 4. de financiële uitgangspunten voor de ramingen van bestaand beleid voor de begroting 2014-2017 vast te stellen met uitzondering van het rentepercentage.

FINANCIËLE ASPECTEN

De uiteindelijke besluitvorming over de Kadernota zal worden verwerkt in de primitieve begroting 20142017. De raadsbehandeling van deze begroting is voorzien in de raadsvergadering van 5 november a.s.

HEEFT DE RAAD NOG MEER INFORMATIE NODIG OM TOT EEN AFGEWOGEN BESLUIT TE KUNNEN KOMEN?

Wel wordt aan raadsleden de mogelijkheid geboden voor een technisch beraad inzake de Kadernota op 17 juni a.s.

BIJLAGE(N)

Kadernota 2014-2017; Beantwoording vragen uit de raad naar aanleiding van ontwerp-dekkingsplan 2014-2017 (d.d. 25 april 2013); Op Extranet Inkomende brieven van instellingen e.d. als reactie op het (ontwerp-)dekkingsplan 2014-2017 Ter inzage bij de griffier: Gespreksverslagen van instellingen e.d. als reactie op het (ontwerp-)dekkingsplan 2014-2017 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN HENGELO,

De secretaris

De burgemeester

RAADSBESLUIT ZAAKNUMMER

BEHANDELEND AMBTENAAR

SECTOR

PORT. HOUDER

1001648

Horck, Marianne

PF-FB

Wieger Mulder

ONDERWERP

Kadernota 2014-2017

DE RAAD VAN DE GEMEENTE HENGELO BESLUIT:

1. 2. 3. 4.

kennis te nemen van het (financieel) meerjarenperspectief; in te stemmen met de noodzaak en de wenselijkheid van het, gezien de dynamiek, regelmatig actualiseren van het financieel meerjarenperspectief; in te stemmen met de maatregelen genoemd in het dekkingsplan 2014-2017; de financiële uitgangspunten voor de ramingen van bestaand beleid voor de begroting 2014-2017 vast te stellen met uitzondering van het rentepercentage.

DE GEMEENTERAAD VAN HENGELO,

De griffier

DATUM

De voorzitter

Vrt.7 OVERIJSSEL

S001356

Voorkomt en bestrijdt discriminatie

ONTVANGEN - 7 MEI 2013

Aan het College van B & W van de gemeente Hengelo Postbus 18 7550 AA Hengelo Enschede, 7 mei 2013 Geacht college, Naar aanleiding van uw voornemen zoals verwoord in uw brief van 24 april 2013, kenmerk 509003 om op de niet wettelijke taken van onze organisatie een bezuiniging door te voeren van € 36.000,- ten koste van de uitvoering op preventie en voorlichtingsactiviteiten voor gelijke behandeling en anti discriminatie delen wij u het volgende mee: Namens de Raad van Toezicht van Stichting Artikel 1 Overijssel maken wij ernstig bezwaar tegen het voornemen van het college van B&W van de gemeente Hengelo zoals verwoord in het ontwerp dekkingsplan 2014-2017 aangeboden aan de gemeenteraad van Hengelo om op de structurele subsidie van Stichting Artikel 1 Overijssel ten behoeve van de preventie en voorlichtingsactiviteiten een bezuiniging door te voeren van € 36.000,-. In de loop van de komende weken zullen wij ons bezwaar toelichten. Hoogachtend,

Art. 1 Overijssel Bcnninkburg 97-99 7511 M C Enschede Tel 053 430 22 99 Giro 56146 info@artikelloveri(ssel.nl

Fax 053 431 76 09

www.artikclloverijssel.nl

ONTVANGEN - 8 MEI 2013 CD CD S001296 Gemeente Hengelo, Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling, Postbus 18,

CD O

CJ CD

7550 AA Hengeio.

Enschede, 7 mei 2013. Betreft: aankondiging bezuiniging gemeente Hengelo.

Geachte mevrouw, mijnheer.

Wij ontvingen uw brief, gedateei d 24 april 2013, U\N kenmerk 509154, waarin u aangeeft dat de gemeente Hengelo in 2014 noodgedwongen een bezuinigingspakket moet doorvoeren, waardoor de jaarlijkse "instandhoudingssubsidie" voor het Architectuurcentrum Twente (AcT) ad. € 24.000 per jaar beëindigd wordt. In uw brief nodigt u ons uit tot het geven van een reactie op dit voorgenomen besluit. Onze reactie luidt als volgt. Het verheugt ons dat u aangeeft dat voor projectmatige inschakeling van het AcT andere budgetten beschikbaar zijn, en blijven, naar wij aannemen. Echter, een projectmatig gestuurde organisatie kan niet zonder een vorm van (beperkte) overhead en overheaddekking. Traditioneel wordt de overheaddekking van het AcT opgebracht door bijdragen van de drie grote Twentse gemeenten en bijdragen van sponsoring uit het bedrijfsleven. De door u gesignaleerde bezuinigingsopgave speelt eveneens in Almelo en Enschede, alsmede de bij onze sponsors. Het bestuur van het AcT heeft in 2012 en 2013 veel energie gestoken in de "kantelingsoperatie", een proces waarbij het AcT steeds meer als projectorganisatie gaat werken, terwijl tegelijkertijd de overheadkosten zijn geminimaliseerd. Zo zijn door een drastische verkleining van onze huisvesting, de huisvestingslasten gehalveerd. Door het minimaliseren van het aantal beschikbare uren zijn de kosten voor administratie en secretariaat tot een minimum teruggebracht. Door het verbeteren van onze digitale infrastructuur en website konden de gebruikelijke schriftelijke uitnodigingen voor onze programma's komen te vervallen, waardoor een aanzienlijke bezuiniging op drukwerk en portokosten kon worden geboekt.

CeeCee Center | B r o u w e r i j s t r a a t 20, 7523 XD Enschede | t. 053 483 7985 | www.architectuurcentrumtwente.nl

[email protected]

1 IBAN NL43RAB0031 317210912 1 KvK Enschede 06088805 1

De basisbegroting 2013 voor het AcT beloopt een bedrag van ca. € 120 k, een bezuiniging van ca. € 58 k (ca. 40%) t.o.v. de begroting 2011. De gemeente Almelo heeft aangegeven de algemene subsidie voor het AcT per 2013 te beëindigen (€ 24 k), de gemeente Enschede handhaaft de algemene subsidie (€ 35k), de sponsorinkomsten zijn met ca. 30 % (van € 38k naar € 25,5k) teruggelopen. Indien de gemeente Hengelo het voorgenomen besluit om de algemene subsidie voor het AcT volledig te beëindigen, effectueert, wordt de bestaansgrondslag van het architectuurcentrum in ernstige mate aangetast. Gaarne verzoeken wij u dan ook om de voorgenomen beslissing te heroverwegen en het Architectuurcentrum Twente ook in de toekomst middels een "instandhoudingssubsidie" te blijven ondersteunen. Uiteraard is het ons duidelijk dat de mogelijkheden voor ondersteuning in de huidige tijd beperkt zijn. Door aanzienlijke bezuinigingen door te voeren hebben wij hierop geanticipeerd. Een toekomstige jaarlijkse "vaste" bijdrage van de gemeente Hengelo ad. € 16.000,00, naast projectmatige, per programma vast te stellen budgetten, zal het ons mogelijk maken de bewustwording van ruimtelijke kwaliteit in Twente onverminderd hoog op de publieke agenda te houden. Gaarne zijn wij bereid ons verzoek nader toe te lichten.

lijke groet.

Tannink. Zakelijk leider a.i. M: 06-44021580.

ONTVANGEN - 8 MEI 2013 S001287

Gemeente Hengelo College van B&W Postbus 18 7550 AA Hengelo

Hengelo 7 mei 2013 Betreft: uw brief 'ontwerp dekkingsplan' Kenmerk: 509006

Geacht College, Wij hebben als drie organisaties, Carintreggeland (Maatschappelijke Ontwikkeling, inclusief SWOH), Stichting Informele Zorg Twente en Scala, kennis genomen van de brieven die u ons gestuurd heeft met betrekking tot de voorgenomen bezuiniging op onze organisaties. We zijn ons terdege bewust van- en hebben oog voor de fmanciële problemen die op dit moment spelen binnen de gemeente Hengelo. U heeft onze organisaties echter de afgelopen twee jaar ook een structurele bezuiniging van hetzelfde bedrag opgelegd. Wij zijn uitermate teleurgesteld in de voorgenomen bezuiniging van opnieuw € 50.000 op de samenwerking zoals vormgegeven binnen het project "samen werken aan samenwerken". Daarmee zou de totale bezuiniging neerkomen op € 100.000. U neemt daarmee een, naar ons idee, veel te snel voorschot op de besparingen die uit deze samenwerking eventueel verwacht worden. Naar onze mening kost de huidige samenwerking op dit moment alleen maar geld. Geld dat wij uit eigen middelen hebben geïnvesteerd met name door de inzet van vele extra indirecte uren voor werkgroepen om uiteindelijk 'Samen Sterk' te kunnen ontwikkelen. Deze investenngen werden niet gedekt door een subsidie of DAP kaart. Wij hopen onze samenwerking vorm te kunnen geven door na de implementatiefase een of meerdere gezamenlijke DAP kaarten aan te bieden waarin wij er vanuit gaan dat de aangevraagde kosten -juist door de samenwerking- lager zijn dan ze voorheen zouden zijn als aparte organisaties. Door in deze implementatiefase van ons te verlangen dat wij structureel € 100.000 bezuinigen en daarna ook nog eens DAP kaarten aan te bieden waarin een efficiencyslag al gemaakt is, treft u onze organisaties driedubbel. Daarmee hangt er opnieuw een dreiging boven de beoogde samenwerking die wat ons betreft niet de bedoeling kan zijn. Wij hopen dat u het voornemen wilt heroverwegen en niet de organisaties die het goede voorbeeld geven voor de derde keer wil confronteren met bezuinigingen. Wij zijn van mening dat u hiermee ook een verkeerd signaal afgeeft naar organisaties die niet of nauwelijks bereid zijn tot verregaande samenwerking. Wij zien het liever andersom. Verregaande samenwerking wordt gestimuleerd door gemeente Hengelo onder het motto ' samenwerken loont'.

Graag willen we met u in gesprek om te zoeken naar oplossingen voor de vraag waarvoor we nu gezamenlijk staan: hoe kunnen we samen met substantieel minder middelen ons reguliere werk uitvoeren en ook nog veel tijd en aandacht (en dus geld) besteden aan de opbouw van de samenwerking?

Met vriendelijke groet, Eric Eekhout Marcel Gerritsen Ina Vogelzangs

Namens deze: Marcel Garritsen

TL ONTVANGEN - 1 MEI 2013 S001101

Camping de Zwaaikom Kettingbrugweg 60 7552 CW Hengelo Tel: 074-2916560 smink-zwaaikom(gplanet.nl www.dezwaaikom.tk

RekNR: NL78INGB000157997 t.n.v. J.Smink Kettingbrugweg 50 7552 CW Hengelo. BIC: INGBNL2A

Hengelo 28-4-2013,

Onderwerp: Toeristenbelasting,

Van U een brief ontvangen waar in U mededeelt dat de toeristenbelasting wordt verhoogd. Dit betreuren wij ten zeerste. Door de crisis merken wij dat het aantal gasten minder wordt. Er zijn gemeenten die geen toeristenbelasting vragen om het toerisme te bevorderen. Toeristen geven geld uit in de gemeente, boodschappen,winkelen,uitgaan. De geheven toeristenbelasting in Hengelo wordt niet gebruikt voor het aantrekken van meer toeristen. Hoogachtend, J.Smink Camping de Zwaaikom.

Valk

HOTEL HENGELO

V A N DER VALK EXCLUSIEF

ONTVANGEN 1 3 MEI 2013 Gemeente Hengelo Sector Personeel en Financiën T.a.v. dhr. P. Kistemaker Postbus 18 7550 AA HENGELO

S001366

Onden/verp: Bezwaar verhoging toeristenbelasting Hengelo, 6 mei 2013. Geachte heer Kistemaker, Wij tekenen bezwaar aan tegen het voorstel om de toeristenbelasting te verhogen. De stad Hengelo heeft de toerist nodig, nu meer dan voorheen. Er zijn allerlei initiatieven (geweest) om Hengelo aantrekkelijk te maken/houden voor de bezoeker. Bureau Hengelo is zo'n initiatief, herinrichting marktplein, gevels binnenstad naar de originele staat herstellen, goede bewegwijzering, FBK games, straattheaterfestival, enz. Fantastische initiatieven en projecten, en het is goed dat de Gemeente Hengelo hierin bijdraagt. Hengelo wil graag de bezoeker naar de stad te krijgen, het liefst voor meerdere dagen. Hengelo is een ideale uitvalsbasis voor een bezoek aan Twente, als hotel promoten wij dit ook. Wanneer de bezoeker voor meerdere dagen naar Hengelo komt, wordt er toeristenbelasting geheven. Het heffen van een extra belasting is niet de manier om bezoekers die je graag in je stad wilt hebben te begroeten. Uw goede initiatieven en investeringen zijn voor ons totaal niet te rijmen met het voorstel om de toeristenbelasting te verhogen. Toeristenbelasting is voor de logiesverstrekkende bedrijven niet alleen een verzwaring van de administratieve last, maar daarnaast zeer moeilijk te verkopen naar de gast toe. Per persoon, per nacht moet er nu een bedrag van € 0,61 worden doorberekend aan onze gasten. Daarnaast bestaat de helft van de meerdaagse bezoekers bij Van der Valk Hotel Hengelo uit zakelijke gasten.

Hotel Hengelo | Bornsestraat 400 | 7556 BN Hengelo (Ov.) | Tel: +31 (0)74-255 50 55 j Fax: +31 (0)74 255 50 10 | [email protected] | www.hotelhengelo.nl KVK Handelsregisternr: 06066718 | Bank rek.nr: 36.61.15.731 | IBAN nr: NL 84 RABO 0366.1157.31 | SWIFT/BIC code RABONL2U | BTW nr: NL 800668893.BOl Op l l onze reserveringen en overeenkomsten iijn de Uniforme Voorwaarden Horeca van toepassing ïoals gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Den Haag. toezending kosteloos op verzoek.

Valk V A N DER V A L K

HOTEL HENGELO

EXCLUSIEF

De bezetting van onze hotelkamers is de eerste maanden van 2013 substantieel achtergebleven vergeleken de voorgaande jaren. Door de Toeristenbelasting met bijna 64% te verhogen zullen de inkomsten voor de Gemeente Hengelo niet met 64% stijgen, mocht u hier van uitgaan. Gasten zoeken naar voordelige alternatieven, en mogelijk zullen zij gaan uitwijken naar andere plaatsen in Twente waar men geen toeristenbelasting heft. De inkomsten van de toeristenbelasting worden door de Gemeente Hengelo gebruikt voor de administratieve afhandeling en om een controleur te betalen en de rest om het gat in de eigen begroting te dichten. Daarnaast vinden wij een verhoging van bijna 64% ongehoord en verwerpelijk. Wij dagen u uit om de toeristenbelasting jaarlijks te verlagen, om uiteindelijk tot afschaffing over te gaan.

Met vriendelijke groet,

P.A. Van der Va Van der Valk Hot

Hotel Hengelo | Bornsestraat 400 | 7556 BN Hengelo (Ov.) | Tel: +31 (0)74-255 50 55 | Fax: +31 (0)74 255 50 10 | [email protected] | www.hotelhengelo.nl KVK Handelsregisternr: 06066718 | Bank rek.nr: 36.61.15.731 | IBAN nr: NL 84 RABO 0366.1157.31 | SWIFT/BIC code RABONL2U | BTW nr: NL 800668893.B0I O p al onze reserveringen en o v e r e e n k o m s t e n zijn de U n i f o r m e V o o r w a a r d e n Horeca van toepassing zoals gedeponee rd t e r griffie van de arrondissementsrechtbank te O e n Haag. toezending k o s t e l o o s o p v e r z o e k .

ONTVANG:;; - S MEI 2013

't Lansink Tuindorphotel & Restaurant

8001249

Gemeente Hengelo T.a.v. De heer P. Kistemaker [email protected] Uw kenmerk: 509059 Hengelo, 5 mei 2013 Geachte heer Kistemaker,

Op 24 juli j l . heb ik van u een brief mogen ontvangen met de mededeling dat het college voornemens is het tarief van de toeristenbelasting naar € 1,00 per overnachting te verhogen. Middels dit schrijven wil ik gebruik maken van het geven van een reactie. In deze tijden van economische crisis zal een ieder eraan moeten geloven, en zal er op bepaalde vlakken bezuinigd moeten worden. Dit begrijp ik volkomen en wij dragen hier dan ook aan bij. Het afgelopen jaar hebben wij na onze overname van Tuindorphotel 't Lansink gewerkt aan het optimaliseren van onze gastenbestand en de bezetting met 20% weten te verhogen. Tevens zijn wij juist in het weekend open gegaan om ook de toeristische gast te laten genieten van onze monumentale omgeving. Het aantrekken van toeristen naar Hengelo is geen gemakkelijke opgave en de concurrentie van nabij liggende dorpen en steden zoals Ootmarsum, Delden, De Lutte en Enschede is groot, om maar niet te spreken over andere steden in Nederland. Onze gasten komen hoofdzakelijk uit de Randstad, België en Duitsland. Hengelo heeft naar mijn mening te weinig te bieden ten opzichte van deze steden en dorpen. Wij zullen het dus op eigen kracht moeten doen. Dit vinden wij echter geen probleem en doen we graag. Als deze gasten er eenmaal zijn besteden ze ook nog eens bij de middenstand in de binnenstad, dus een win-win voor allen. In onze gemeente wordt een zogenaamde toeristenbelasting geheven die mijns inziens weer terug moet vloeien naar de toeristische verbeteringen in onze stad. Een verhoging van deze belasting van meer dan 50% is buiten proportioneel. Als ik u als gemeente en als gast in ons hotel een verhoging van deze percentages voorleg zult u geen gebruik meer maken van onze faciliteiten. De gemeente Enschede is al jaren bezig om ondersteuning te bieden door geen toeristenbelasting te heffen. Voor ons in Hengelo voelt ook dat als oneerlijke concurrentie. De naam toeristenbelasting is naar mijn mening geen goede benaming. 75% van onze gasten verblijft in Hengelo vanwege zakelijke redenen. Dit zal ook gelden voor de andere verblijfsaccommodaties. De verhoging van de toeristenbelasting gebruiken om het gat in de begroting te sluiten lijkt mij geen goed besluit. Tenzij de raad kan aantonen dat deze verhoging in zijn geheel gebruikt zal worden om de toeristische voorzieningen in Hengelo te verbeteren. Ik zit te denken aan het leveren van toeristische knooppunten naar het Tuindorp, betere bewegwijzeringen, toeristische apps.

,1^

t Lansink Tuinidorphotel & Restaurant

Kortom maakt u eens zichtbaar wat Hengelo eraan doet om meer toeristen te trekken naar de stad. Als statement zou ik juist de stadsbelasting afschaffen, zodat wij dit als unieke sellingpoint kunnen gebruiken. Als u dan toch besluit tot handhaving van deze belasting dan dient dit 100% terug te vloeien naar onze toeristische voorzieningen. Ik ben graag bereidt om mijn standpunt toe te lichten tijdens mijn spreekrecht in de raadscommissie op 12 juni aanstaande. Met ondernemende groet. Tuindorphotel & Restaurant 't Lansink

Richard van den Hoeven Hotelier & Restaurateur

ONTVANGEN - 7 MEI 2013 drs ir Htm G.

College van Burgemeester en Wethouders Gemeente Hengelo postbus 18 7550 AA Henselo

Westendorp

S001248

Beckum, 03.05.2013 Onderwerp: verhogen toeristenbelasting

uw Kenmerk: 509059

Geacht College. IJ heeft Performance Creation BV laten welen hel voornemen le hehhen de toeristenbelasting te verhogen als middel tot bezuinigen en daarop een reactie gevraagd. Namens Performance Creation BV. die onder de handelsnaam Heidegoed "t Klucnvcn sinds 2009 een vakantiewoning verhuurt aan verblijfstoeristen Pl.US sinds 2007 het programma Meegenieten op 't Klucnven uitvoert voor dagrecreanten, en Landgoed "t Klucnven BV. een NSW (natuurschoonwet)-BV die een gebouw verhuurt aan eerder genoemde BV met als doel inkomsten le verwerven voor onderhoud en continuiteit van hel landgoed.het volgende: 1. Bovenbeschreven activiteiten worden uitgeoefend conform vigerend beleid van provincie eii rijk om dc)t)i middel van economische d!ager(s) maatschappelijk waardevolle laiulgoedeien en buiienplaasten in stand le houden /.onder noemenswaardige financiële steun van overheden. 2. Op l Kluenven loopt sinds zes jaar het programma Meegenieten op "t Klucnven dal voorziet in behoefte aan dag- en verblijfsrecreatie. Per jaar komen duizenden mensen naar "l Kluenven die gezamenlijk meer dan 10.000 uur Meegenieten. 3. Hel grootste deel betreft dagrecreanlen die 2-8 uur verblijven; hun financiële bijdragen dekken min of meer de directe variabele kosten van hun verblijf. Meer is niet mogelijk vanwege populaire misvallingen als "de natuur is van ons allemaal" en " natuur kosl geen geld", ' l Kluenven ziet dit als hel vervullen van de bij een landgoed passende maatschappelijke rol en wil dit daarom graag toch coiiliiuieren. 4. De verblijfstoeristen spenderen per overnachting 10-30 euro. Na aftrek van directe variabele kosten (zoals GEW, schoonmaken, afschrijven roerende /.aken. marketing, administratie e.d.) resteert gemiddeld ca. € 10. NB: bij aftrek van investeringskosten, reserveringen voor groot onderhoud en enig uurtarief voor exploitatile zou een negatief bedrag overblijven: in stand houden van een landgoed of buitenplaats kan bedrijfseconomisch nu eenmaal zelden uit. Economische dragers kunnen alleen bijdragen aan dc kosten, van winst is geen sprake. 5. Het voorgestelde tarief van € 1,00 per overnachting komt voor kleinschalige accommodaties, veelal gericht op continuiteit in plaats van winst, neer op een heffing van ca. 10% op bruto rendement. Voor de/e categorie geldt dat als arbeidskosten in rekening zouden worden gebracht, de gemeente er meer geld aan over /ou houden dan de exploitant. 6. De uitgaven van (verblijfs)toeristen aan horeca en detailhandel /ijn vele malen groter dan die aan verblijf en voorde marges die in deze deelsectoren van de markt voor recreatie & toerisme worden gemaakt, geldt dit nog meer. De accommodatieverschaffers /ijn een hefboom op de/e bestedingen: daarom is stimuleren gewenst. Heidefioed

'l Kluenven I Roterswefi 44 Beckum I 7554 RA Heni-elo I M: 0651 H67 354

drs ir Han G.

Westendorp

7. Ook uw gemeente participeert (indirect) in het Twents Bureau voor Toerisme, 't Kluenven werkt al jaren inhoudelijk mee en betaalt op jaarbasis ruim € 300 voor marketing onder het label Twente Logies. Ovengens is "t Kluenven ook een van de weinige aanbieders die het TBT-motto Landgoed Twente ook echt diiecl levert. De regio 'Twente als geheel maakt het motto waar dank/ij de aanwezigheid van meer dan 100 landgoederen en buitenplaatsen die samen met het (overige) particulier grondbezit het /o gewaardeerde landschap vormen waar de toeristen op af komen. Ik adviseer gasten die hiervoor komen altijd om ook eens naar de Twentse sleden le gaan. maar heb nooit meegemaakl dal / i j daarvoor naar 'Tweiile /ijn gekomen. 8. VVV Hengelo heefl /ich jarenlang bepiekt lol cilymarkeling en hun aclivileilen hebben nooil reis bijgedragen aan de omzet van "t Kluenven en vergelijkbare accommodaties in hel landelijk gebied. Het nieuwe Bureau Hengelo heefl ' l Kluenven eerder dil jaar verzochl in le slemmen mei opname op hun wcbsile. waaraan uil loyalileit is voldaan. Maar vermelding op de wcbsile Dagje Hengelo is naluurlijk geen markeling voor verblijfsaccommodalie in hel landelijk gebied. Mijns in/iens is dal ook niet te verwachten: markeling van verblijf(saccommodatie) in Twente kan alleen op regionaal niveau succesvol zijn. Uiteraard is hel aan hel gemeenlebesluur om le besluilen lol promolie van dagjes winkelen en slappen in Hengelo, maar de loerislenbelasiing wordl niel geheven bij degenen die daar profijl van hebben. 9. In hel landelijk gebied /ijn voorde verblijfstoerisl de mogelijkheden voor wandelen en lielsen van belang. Hier draagl de gemeente Hengelo weinig aan bij; inlegendeel de priorileil ligt steeds bij vlotte doorslroming van hel zakelijk verkeer. Vorige week nog is naasl "l Kluenven een picnicplaals voor fietsers geasfalleerl /odal auto's er kunnen parkeren zonder de zandweg kapol le rijden: hel allernalief: alleen toegankelijk maken voor fietsers, was voor de gemeenie onbespreekbaar. 10. Hel innen en belalen van de loerislenbelasiing is een arberdsinlensrel |)roces voor gemeenie en belaslingplichlige waarvan de koslen iirel in redelijke verhouding slaan lol de opbiengslen. Dil werk rn siaiid houden doel denken aan de legendarische kolenschepper op de eleclrischc trein. Hel bomienboekje "Verbijfsregisler ten behoeve van de loerislenbelasiing Gemeenie Hengelo " kan /o naar hel Belastingnurseum. Kortom, uw voornemen per overnachling € 1,00 loerislenbelasiing le heffen: impliceerl vasl houden aan een al jaren verouderd irislrumciit dal meer kosl dan hel opbrengl. Opheffen van de/e belasting op verblijfstoerisme en de kosten die de gemeenie wenst te maken voor Dagjes Hengelo" omslaan over de ondernemingen in hel stedelijk gebied die baal hebben bij dagiecicalie /al meer op kunnen brengen en sluil beter aan bij de bestedingen van de loerislen en de marges van de ondernemers. gaal voorbij aan hel feil dat de gemeenie weinig doel voor recreatie & loerisme in hel landelijk gebied. is in slrijd mei de ooil door de gemeenleraad vaslgeslelde gedragsregel: gelijke gevallen moeien gelijk worden behandeld en ongelijke gevallen ongelijk in de male dal /.e ongelijk / i j n . Omzet en opbrengst per overnachirng verschillen le veel. zowel naar prijssegmenl als lussen sledelijk gebied en landelijk gebied, om een vasl larref van € 1.00 loerislenbelaslmg per overnachling te rechtvaardigen. En een gedilïeienlieerd larief /ou nog meer koslen.

Ik ver/oek u dringend af le /ien van uw voornemen en /sm de loerislenbelaslmg le heffen op verbirjisom/eiien.

met vriendel

Han G. Wesleridbrp direcleur Performance Creation BV en bestuurder Landgoed 1 Kluenven BV CC: Gemeenleraad

Heidegoed

7 Kluenven I Roterswe}> 44 Beckum I 7554 RA Hent-elo I M: 0651 H67 354

^ 1 RECRON

VERENIGING

ONTVANGEN -

,

VAN RECREAT I E O NDERNEMERS

NEDERLAND

2013

Aan het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Hengelo Postbus 18 7550 AA HENGELO

8001219

Onderwerp:

Verhoging toeristenbelasting met 58% tot € 1,00 per overnachting

Behandeld door: Datum:

A. . Post 3 mei 2013

Geacht college, U zult begrijpen dat wij, de recreatieondernemers in de gemeente Hengelo, zeer veel moeite hebben met de buitensporige verhoging van de toeristenbelasting. U treft daarmee in toenemende mate de toeristische ontwikkeling in de gemeente. Wij weten heel goed dat u de grootste moeite zult hebben om de gemeentelijke begroting sluitend te krijgen. Desalniettemin vragen wij uw aandacht voor de situatie van onze recreatiebedrjjven in de gemeente die deze excessieve verhoging niet kunnen dragen en accepteren. Exemplarisch voor deze situatie zijn de volgende landelijke grafieken: Ophrmn

2004

t toeristenbelsstinc Nederlandse

200S

2006

2007

Kiimperen

2008

in

2009

2O10

gemeenten

2011

2012

2013

Nederland

3.400 3.OOO 2.60O 2.200 2002

bezoekadres postadres

2005

2008

2011

2014

2017

telefoon

0 3 4 3 - 52 4 7 00

Rabobank

162166087

3972 LB Driebergen

fax

0 3 4 3 - 5 2 4 7 01

KvK Utrecht

40119135

postbus 1 02

e-mail

info(3

BTW n u m m e r

NL002621 253B01

3970 AC Driebergen

Internet

www.recron.nl

Hoofdstraat

82

l

2020

hoofdsponsors

europeesche verzekeringen

^ 1 RECRON

VERENICING VAN RECREAT I E O N DERNEMERS NEDERLAND

Vervolgvel 1 behorend bij brief van 3 mei 2013 Aan het college van B&W van de gemeente Hengelo

A a n

l

s p e r

w

b

iio,oo 105,00

ioo,oo 95,OO 90,00 85,OO

De toeristenbelasting heeft een omgekeerd evenredig effect op de inkomsten. Het aantal overnachtingen daalt sinds enige jaren evenals de omzet. Wij verwijten de gemeente Hengelo dat zij slechts kijkt naar de eigen situatie en de eigen begroting, zonder rekenschap te willen geven van de gevolgen voor de recreatiebedrijven, die hun vertrouwen in de overheid dreigen te verliezen. Om u de waarheid te vertellen: ons vakantieproduct is te duur geworden ; de toerist keert ons zodoende de rug toe en dat betekent minder recreatieve bestedingen. M e t andere woorden: het zo extreem verhogen van de toeristenbelasting, brengt uiteindelijk minder ge d in het laatje van de gemeente. Als het gaat om het aanjagen van economische bedrijvigheid in onze regio is het juist nodig de toeristenbelasting ongemoeid te laten ten gunste van de (omzet)groei. Deze actie zal meer gevolgen hebben dan u op dit moment kunt inschatten: Het verbeteren van de recreatieve ontwikkelingen Het gunstige effect op omzet en banengroei in het midden- en kleinbedrijf Het schept vertrouwen bij de ondernemers Het onderstreept het toeristisch-recreatieve beleid van de gemeente. Om de effecten te bewijzen van het verhogen van de toeristenbelasting is onlangs door A in Venlo onderzoek gedaan. Het verlies van banen kost de gemeente uiteindelijk veel meer geld. Wij stellen u dat rapport graag ter hand en geven hierbij een overzicht van de gevolgen: 6.

R

é effecten

Onderstaande tabel omvat de uitgangssituatie en de ingeschatte effecten van de voorgenomen verhoging van de toeristenbelasting en introductie van forensenbelasting. Tabel 13, R

é uitganespunt n n

Overnachtingen Inkomsten toeristenbelasting Geschatte Inkomsten forfaits/ forensenbelasting Totale bestedingen verblijfstoeristen togiesaccommodaties Regio Totale vk d Venlo e.o.

i Uitgangssituatie

Effecten

Toe/afname

614.574 € 798.947 €98.517

609.040' €1.071.911 € 190.140

-5.534 € 272.964

€ 24,4 min. € 19,9 min. 611FTE

€ 24,1 min. € 19,7 min. 605 FTE

-€0,3 min. €0,2 min.

€ 91.623

-6 FTE

1 RECRON

VERENIGING

VAN

RECREAT I E O NDERNEMER5

NEDERLAND

Vervolgvel 2 behorend bij brief van 3 mei 2013 Aan het college van B&W van de gemeente Hengelo

Graag zijn wij bereid om, samen met de regiomanager van RECRON, met u van gedachten te wisselen over de toeristenbelasting en te bespreken welke mogelijkheden er dan wel zijn. Te denken valt aan een toeristisch overleg, banen scheppen in het kader van de nieuwe participatiewet in ruil voor toeristenbelasting, het aanjagen van duurzame ontwikkeling enzovoorts. Wij horen graag van u en zien uw reactie op korte termijn tegemoet. Met vriendelijke groet. Namens d$ bij REGRON aangesloten recreatiebedrijven in Hengelo

ijfsgroepmanager

Mobiel: 06 - 41 57 34 85, e-mailadres: post(airecron.nl

ONTVANGEN 1 3 MEI 2013

NEDERLAND

8001383

Gemeente Hengelo College van Burgemeester en Wethouders en de gemeenteraad Postbus 18 ~ ~ 7550 AA Hengelo

Hengelo, 8 mei 2013 Ondenwerp

: voornemen verhoging toeristenbelasting 2014

Geacht college en geachte leden van de gemeenteraad, Wij hebben vernomen dat u voornemens bent om de toeristenbelasting voor 2014 te verhogen. Wij hebben grote bezwaren tegen uw voornemens en hebben hiervoor onderstaande argumenten. •

De buitenproportionele verhoging is niet verantwoord in deze economisch slechte tijden. Het is een misverstand te denken dat het invoeren van de toeristenbelasting geen effect heeft op het aantal overnachtingen. De toerist en ook zakelijke gast kijken naar het eindbedrag, inclusief de toeristenbelasting.

•

Sinds enkele jaren zien wij een afname in het toeristisch kamperen en afname van het aantal hotelovernachtingen. Een verdere verhoging van de toeristenbelasting zal de afname alleen nog maar verhevigen! Zo komen we in een neerwaartse spiraal terecht.

•

Marges in de sector staan zwaar onder druk, prijzen worden steeds minder door de ondernemer bepaald, maar steeds meer door intermediairs zoals ACSI, Vakantieveilingen.nl, booking sites, etc. De markt is verzadigd en prijzen staan sterk onder druk. Kostenstijgingen kunnen niet meer doorberekend worden in de prijs.

•

Aan toeristische producten kleven prijsplafonds. De tarieven kunnen niet ongebreideld stijgen, zonder dat de kwaliteit toeneemt. Consumenten vliegen dan (letterlijk) weg (naar warmere oorden). Wanneer we de prijs onder invloed van overheden moeten verhogen (verhoging toeristenbelasting), zonder dat hier voor de consument iets tastbaars tegenover staat, zijn we verkeerd bezig

•

Het oplossen van tekorten in de begroting door toeristenbelasting in te voeren is geen verantwoorde maatregel. Het kan en mag niet zo zijn dat de sector en de toerist hier voor de rekening krijgt.

•

Alle bedrijven in elk dorp profiteren mee van de aanwezigheid van de toerist. We moeten de toerist koesteren en wij begrijpen dat hier geld voor nodig is. Het is echter onterecht deze kosten alleen bij het toeristisch bedrijfsleven neer te leggen: ook de bakker, de slager, de schoenwinkel, de supermarkt, het tankstation en de lokale horeca profiteren van de

O I

<

z

O T

z 2

www.khn nl Koninklijke Horeca Nederland afdeling Hengelo Twekkelerweg 325 7554 SC Hengelo E-mail hengelo^khn nl 20130508_001 _hengelo_brf u_gem eente_n vl .docx

2

2 2

NEDERLAND

aanwezigheid van de toerist. Ga met betrokkenen in overleg hoe op een andere manier toerisme gestimuleerd kan worden en dus het bedrijfsleven en de stad wel profiteert. Wat dacht u van de economische impact die het bezoek van een toerist in uw gemeente veroorzaakt. Onderzoek door brancheorganisaties heeft aangetoond dat per gastnacht een bedrag van tussen de € 25,- en € 35,- wordt besteed, waarvan zeker 50% juist niet bij de verblijfsaccommodatieverschaffer terechtkomt, maar dus bij genoemde andere sectoren. Ten slotte zijn er nog de administratieve lasten, die met de innig gemoeid zijn, zowel voor de gemeente als voor de ondernemers. Ook hier is een slag te winnen. Onze prioriteit in een tijd van economische teruggang is afschaffing van toeristenbelasting, gelet op het ongewenste karakter ervan, het effect op de marktvraag, de scheve concurrentieverhoudingen en niet in het minst de administratieve lasten. Ik verzoek u kennis te nemen van bovenstaande argumenten en beschreven ontwikkelingen en in het kader van de aanstaande begrotingsbehandelingen de verhoging toeristenbelasting in elk geval te schrappen. Graag zijn wij bereid onze visie aan college of raad verder toe te lichten. Met vriendelijke groet, )ns het bestuur afdeling Hengelo, Koninklijke Horeca Nederland / JertusJiléTn Voorfitter

i X

:O

z

20130508_001_hengelo_brfu_gemeente_nvl.docx

2/2

•

Kadernota 2014-2017

1

Inhoudsopgave: Pag.: Inleiding

3

Hoofdstuk 1 – Financieel perspectief 2014-2017 1.1 Financieel perspectief 1.1.1 Overzicht financieel meerjarenperspectief 1.1.2 Toelichting financieel meerjarenperspectief 1.2 Dynamisch perspectief/ontwikkelingen/risico’s 1.3 Ontwikkeling algemene reserve

4 4 5 6 11 12

Hoofdstuk 2 – Dekkingsplan begroting 2014-2017 2.1 Aanpak en achtergronden van de opgave 2.2 Maatregelenpakket dekkingsplan 2014-2017 2.2.1 Overzicht voorstellen en bedragen 2.2.2 Voorstellen in het algemeen bestuurlijke domein 2.2.3 Voorstellen in het fysieke domein 2.2.4 Voorstellen in het sociale domein 2.2.5 Voorstellen in de sfeer van inkomsten 2.2.6 Bedrijfsvoeringstaakstelling 2.2.7 Investeringen 2.2.8 Bezuinigingen - tweede spoor

13 13 15 15 16 19 22 27 28 28 28

Hoofdstuk 3 – Financiële uitgangspunten en ramingen bestaand beleid

30

Bijlage 1 – Overzicht van maatregelen Sociaal Akkoord

32

2

Inleiding De Kadernota is het startpunt voor een komend begrotingsproces. In goede tijden gaf deze nota de koers aan voor de beleidsintensiveringen e.d., maar de laatste jaren zijn we door het rijksbeleid genoodzaakt om in te steken op bezuinigingsmaatregelen als gevolg van de sombere financiële perspectieven. Zoals we ook al in onze raadsbrief van 12 februari jl. hebben aangegeven, waren we met name door aanvullende rijksbezuinigingen (door o.a. het regeerakkoord) wederom genoodzaakt om een nieuwe bezuinigingsronde op te starten. In het dekkingsplan begroting 20142017, als onderdeel van deze Kadernota, treft u de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen van deze nieuwe ronde aan. De afgelopen jaren heeft de gemeente Hengelo al aanzienlijke bezuinigingen doorgevoerd, zoals de bezuinigingsoperaties in het kader van Herontwerp (€ 15 miljoen) naast het oplossen van de gemaakte beleidskeuzes binnen het eigen domein (o.a. Participatiebudget; periode 2010-2013: bijna € 6 miljoen), Koersvast in krappe tijden (€ 10 miljoen). Opnieuw worden we door de opgelegde (efficiency)kortingen van rijkswege genoodzaakt om verder te snijden op de te besteden middelen. Indeling Allereerst schetsen wij in hoofdstuk 1 in het kort het geactualiseerde financieel perspectief dat de noodzaak illustreert van de nieuwe bezuinigingsopgave(s). Tevens zal worden ingegaan op het Sociaal - en het Zorgakkoord. Vervolgens willen we stilstaan bij de dynamiek van het financieel perspectief en de risico’s, waarbij aandacht zal worden besteed aan de transities. Daarnaast wordt de ontwikkeling van de algemene reserve geschetst. In hoofdstuk 2 wordt stilgestaan bij de achtergronden van de wijze waarop en de fasering waarmee we de bezuinigingsopgave(s) hebben aangepakt. Daarna volgen de voorgestelde maatregelen uit het dekkingsplan voor de begroting 2014-2017. Dit als onderdeel van het proces om te komen tot een sluitende begroting in november van dit jaar. Tenslotte wordt in hoofdstuk 3 ingegaan op de voorgestelde uitzettingspercentages, die zullen worden gehanteerd in de Beleidsbegroting 2014-2017. Voorstel Wij stellen u voor: 1. kennis te nemen van het (financieel) meerjarenperspectief; 2. in te stemmen met de noodzaak en de wenselijkheid van het, gezien de dynamiek, regelmatig actualiseren van het financieel meerjarenperspectief; 3. in te stemmen met de maatregelen genoemd in het dekkingsplan 2014-2017; 4. de financiële uitgangspunten voor de ramingen van bestaand beleid voor de begroting 2014-2017 vast te stellen met uitzondering van het rentepercentage. Vervolg Op 23 april jl. hebben wij het ontwerp-dekkingsplan 2014-2017 vastgesteld. Vanaf die datum hebben een aantal betrokken instellingen, belangengroeperingen e.d. gereageerd op de ontwerpvoorstellen aan uw raad. Deze reacties zijn betrokken bij de vaststelling van ons definitieve dekkingsvoorstel (hoofdstuk 2), als onderdeel van deze Kadernota. De voorliggende Kadernota is in ons college van 28 mei jl. vastgesteld. De behandeling zal in uw raad plaatsvinden op 2 en 3 juli 2013. Daaraan voorafgaand is door het presidium het raadstraject tussen 28 mei en 2 en 3 juli vastgesteld. Onderdeel daarvan is een commissievergadering op 12 juni a.s., waarin belanghebbenden kunnen inspreken, en een gezamenlijke commissiebespreking van de Kadernota op 20 juni a.s. De besluitvorming door uw raad is op 2 en 3 juli a.s. De individuele maatregelen waartoe uw raad besluit, worden verwerkt in de meerjarenbegroting 2014-2017 die u in november vaststelt. P

3

P

Hoofdstuk 1 - Financieel perspectief 2014-2017 1.1

Financieel perspectief

Het financieel perspectief is nog steeds met de nodige voorzichtigheid te interpreteren. We hebben het dan ook liever over een globaal financieel perspectief. Dit heeft te maken met het feit dat de meeste rijksmaatregelen op diverse beleidsterreinen uit het Regeerakkoord en de Startnota nog niet volledig zijn vertaald in (definitieve) wet- en regelgeving. Ook de financiële consequenties naar aanleiding van het Sociaal – en Zorgakkoord zijn nog niet helder voor gemeenten. Daarom kunnen we op dit moment niet anders dan op een aantal items een zo goed mogelijke inschatting maken van de financiële consequenties, zoals deze nu zijn geschetst in het financieel perspectief. Vooralsnog handhaven wij ons standpunt dat de "gekorte" rijksbudgetten uitgangspunt zijn voor de transities Werk/Participatie, AWBZ/WMO en Jeugdzorg. Dat wil zeggen dat de in- en uitvoering van de transities in principe binnen de overgehevelde rijksbudgetten moet plaatsvinden. Toch baart dit ons zorgen, omdat we op dit moment nog geen duidelijk totaalbeeld hebben van de effecten op de samenleving en de risico’s van stapeling van financiële effecten. De uitkomsten van de decentralisatie-onderzoeken, gearrangeerd door het rijk en de VNG, zijn momenteel nog niet bekend. Voor het zomerreces van de Tweede Kamer, moet het Centraal Planbureau (CPB) in een eerste rapportage (op hoofdlijnen) de financiële risico’s inventariseren. Tevens dient het CPB de gevolgen van de afspraken uit het Sociaal - en het Zorgakkoord mee te nemen in deze risico-inventarisatie. Het verdere onderzoek door het CPB loopt door tot eind 2014, in afwachting van de wetgeving voor de transities. In aanvulling op de CPB-onderzoeken gaan het rijk en de VNG de voortgang van de transitiefase monitoren. Hierbij wordt met name aandacht besteed aan de uitvoeringsrisico’s. Voor eind 2013 zal de eerste rapportage worden opgeleverd, waarin ook aandacht wordt besteed aan de voortgang, best practices en innovatieve aanpakken voor integrale beleidsvorming. Mede door bovenstaande ontwikkelingen en de aanhoudende crisis zijn de uitgaven in de sfeer van de bijstand moeilijk in te schatten. Wanneer er weer nieuwe inzichten ontstaan dan wordt het financieel perspectief bijgesteld. Ook nieuwe inzichten in de wet- en regelgeving ten aanzien van de transities kunnen aanleiding zijn tot bijstelling van ons huidige standpunt. We blijven de komende periode dan ook uitgaan van een dynamisch financieel perspectief.

4

1.1.1 Overzicht financieel meerjarenperspectief Het verwachte financieel perspectief voor de jaren 2014-2017 ziet er als volgt uit:

bedragen (* 1.000)

2014:

2015:

2016:

2017:

1.609

1.386

1.217

1.217

1.449 0

934 -32

-557 -27

-2.498 -27

-870

-2.410

-2.410

-2.410

Lagere apparaatskosten (opschaling)

0

-300

-600

-900

Algemene korting onderwijshuisvesting gemeentefonds

0

-1.280

-1.280

-1.280

Scootmobielen

0

-75

-125

-250

-445 445

-2.325 2.325 -1.000 1.000 -170

-3.000 3.000 -1.000 1.000 -170

-3.000 3.000 -1.000 1.000 -170

-66

-66

-66

-66

p.m. p.m. p.m.

p.m. p.m. p.m.

p.m. p.m. p.m.

p.m. p.m. p.m.

-2.000 128 p.m. -500 p.m.

0 204 p.m. -500 p.m.

-1.000 201 p.m. -500 p.m.

-1.000 201 p.m. -500 p.m.

-1.000 318 -1.000

p.m. 318 -1.000

p.m. 318 -1.000

p.m. 318 -1.000

-1.932

-2.991

-5.999

-8.365

Begrotingsruimte o.b.v. septembercirc. 2012 Mutaties decembercirculaire 2012: Accres Startnota tov bijgesteld accres sept.circ. 2012: Vermindering raadsleden/dualiseringskorting

Overige genoemde maatregelen o.b.v. regeerakkoord, maar niet concreet verwerkt in de decembercirculaire 2012: Korting gemeentefonds BTW compensatiefonds

WMO gemeentefonds Uitgavenverlaging WMO-budget Eigen bijdragen (inkomensafhankelijk) Uitgavenverlaging WMO-budget Eigen bijdragen (vermogensinkomensbijtelling) Maatschappelijke stages Transities: Participatiewet Jeugdzorg AWBZ/WMO Overige risico's/problematiek: Extra storting in reserve grondexploitatie Effecten WWB/IOAW/IOAZ - gemeentefonds Rente Structurele effecten jaarrekening 2012/1e berap 2013 Herverdeling gemeentefonds Accres gemeentefonds (o.a. doorwerking nullijn rijksambtenaren - nieuwe rijksbezuinigingen na regeerakkoord; zgn. "Oranje-akkoord") Inflatiecorrectie algemene dekkingsmiddelen Onvoorziene tegenvallers (incl. mei-/sept.circ. 2013) Totaal verwacht tekort 2014-2017; handhaving BTW compensatiefonds:

5

1.1.2 Toelichting financieel meerjarenperspectief De items uit het overzicht financieel meerjarenperspectief worden achtereenvolgens toegelicht: Begrotingsruimte o.b.v. septembercirculaire 2012 gemeentefonds In de raadsbrief (en memo) “Financiële consequenties septembercirculaire 2012 gemeentefonds” bent u uitgebreid geïnformeerd over de mutaties op basis van de septembercirculaire 2012. De begrotingsruimte in het financieel meerjarenperspectief sluit aan met de cijfers uit dit memo voor de betreffende jaren 2014-2016 (aanname bedrag 2017= 2016). Mutaties decembercirculaire 2012 gemeentefonds Voor het meerjarenperspectief 2014-2017 hebben we de budgettaire consequenties uit de decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds gelicht. Taakmutaties e.d., die budgettair neutraal verlopen, zijn buiten beschouwing gelaten. Accres Startnota In de Startnota van het rijk zijn de effecten van het regeerakkoord op de normeringsmethodiek, “samen de trap op, samen de trap af” nagerekend en vertaald in de decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds. Vermindering raadsleden/dualiseringskorting Het kabinet Rutte II acht de voorziene vermindering van het aantal raadsleden te hoog en stelt het bij tot de aantallen van voor de dualisering. In de begroting leidt dit vanaf 2015 tot een structureel nadelig effect van bijna € 30.000. Overige maatregelen uit het regeerakkoord, die nog niet nader zijn uitgewerkt in de circulaire (zijn vooralsnog berekend op 1/200 aandeel voor de gemeente Hengelo): BTW-compensatiefonds (BCF) De financiële consequenties bij handhaving van het BCF zijn: • Met ingang van 2014 zullen de gemeenten de BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012 zelf moeten betalen (macro € 239 miljoen). Ook de correctie in 2013 wegens dubbele compensatie ad € 65 miljoen wordt teruggedraaid in 2014. Deze 2 maatregelen tezamen behelzen een structurele netto-korting van € 870.000 vanaf 2014. • Met ingang van 2015 legt het rijk zonder meer een extra korting in het gemeente- en provinciefonds op van € 350 miljoen macro. Voor de gemeente Hengelo gaat het dan om een extra kortingsbedrag van € 1,54 miljoen vanaf 2015, boven op de € 870.000. Lagere apparaatskosten (opschaling) Onbekend is op welke wijze deze korting wordt toegepast. Bovendien is niet duidelijk voor welke gemeenten een eventuele korting van toepassing is, betreft het een generieke korting of treft het alleen gemeenten onder de 100.000 inwoners die kiezen voor verregaande samenwerking dan wel herindeling. Bij opschaling krijgen gemeenten in eerste instantie te maken met desintegratiekosten, maar dat laat het rijk onverlet aan zich voorbij gaan. Onderwijshuisvesting In het regeerakkoord is aangekondigd dat er een uitname uit het gemeentefonds zal plaatsvinden voor onderwijshuisvesting van € 256 miljoen vanaf 2015. Deze uitname zou worden gekoppeld aan de overheveling van het buitenonderhoud primair onderwijs naar de schoolbesturen. Echter in de decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds staat dat de uitname niet verbonden is aan een gemeentelijke taakwijziging - zoals in verband met het buitenonderhoud primair onderwijs. Het betreft een algemene korting die door het rijk wordt aangewend voor versterking van het primair onderwijs. De algemene korting behelst een structureel nadeel van bijna € 1,3 miljoen voor Hengelo. Daar boven op zal er nog een uitname uit het gemeentefonds plaatsvinden ten aanzien van de taakwijziging buitenonderhoud. De verantwoordelijkheid voor buitenonderhoud wordt overgedragen van gemeenten naar de schoolbesturen per 1 januari 2015. Met andere woorden, als de Wet op het Primair Onderwijs per 1 januari 2015 wordt gewijzigd, zal de zorgplicht voor buitenonderhoud van de gemeente vervallen. De gemeente zal dan alleen nog verantwoordelijk blijven voor nieuwbouw. De taakwijziging voor het buitenonderhoud maakt onderdeel uit van bezuinigingsmaatregel S01 Onderwijs, genoemd in het dekkingsplan (hoofdstuk 2). U

6

U

Verplicht hergebruik scootmobielen/rolstoelen etc. De gemeentefondskorting is niet door te voeren op de uitgavenkant in de begroting. Het gemeentelijk beleid is al in een eerder stadium aangepast, waardoor het nu voorgestelde rijksbeleid niet meer in financiële zin kan worden geëffectueerd. WMO gemeentefonds –Huishoudelijke hulp De gemeenten houden 60 % van het budget voor de huishoudelijke hulp in plaats van de in het regeerakkoord aangekondigde 25 %. Dit is een van de afspraken die op basis van het Zorgakkoord zijn gemaakt. De verwachting van het rijk is dat het werkgelegenheidsverlies hiermee substantieel wordt verzacht. Ons oorspronkelijk financieel perspectief in de raadsbrief van 12 februari jl. was nog gestoeld op de uitgangspunten in het regeerakkoord. In deze Kadernota is dit perspectief nu bijgesteld op basis van deze nieuwe informatie. Voor ons is het overblijvend budget voor huishoudelijke hulp bepalend. Geconcludeerd wordt dat met ingang van 2016 de structurele korting op het WMO-budget voor de gemeente Hengelo ongeveer € 3,0 miljoen zal bedragen. Bij deze verlaging van het WMO-budget wordt nog een extra kortingsbedrag opgeteld van circa € 1,0 miljoen, omdat de inkomsten uit de eigen bijdragen af zullen nemen. Huishoudelijke hulp voor nieuwe cliënten blijft beschikbaar in 2014, maar de gemeenten dragen bij in de dekking hiervan. Welke keuzemogelijkheden de gemeente hierin heeft, is afhankelijk van de (nieuwe) wet- en regelgeving. Dit vraagt om een nadere uitwerking voor wat betreft o.a. de inkomenstoets, indicatiestellingen. Overeind blijft dat hulp bij het huishouden met 40% wordt gekort en dat het alleen is voor diegenen die zelf niet financieel kunnen voorzien. Deze groep betaalt verhoudingsgewijs een lagere eigen bijdrage dan diegenen die nu wel in aanmerking komen voor hulp bij het huishouden. Grofweg kan worden gesteld dat de inkomsten uit de eigen bijdragen met ongeveer 50-60% af zal nemen. Daarnaast zijn in de begroting 2013-2016 extra opbrengsten (€ 170.000) geraamd voor eigen bijdragen op grond van de vermogensinkomensbijtelling. Ons inziens kan de opbrengst aan vermogensinkomensbijtelling (€ 170.000) niet leiden tot een verlaging van het WMO-budget, want de hogere inkomens moeten zelf de voorziening regelen en maken dus geen onderdeel uit van het dan ontvangen rijksbudget. Maatschappelijke stages De verwachte korting in het gemeentefonds is circa € 100.000. In de meerjarenbegroting 20132016 zijn de structurele uitgaven circa € 34.000. Transities De decembercirculaire 2012 van het gemeentefonds gaat niet in op de voorgenomen decentralisaties in het sociaal domein. Dit zal pas in afwachting van nadere besluitvorming plaatsvinden. Vooralsnog gaan we er vanuit dat de "gekorte" rijksbudgetten uitgangspunt zijn voor de transities Werk/Participatie, AWBZ/WMO en Jeugdzorg. Toch baart dit ons zorgen, omdat we op dit moment nog geen duidelijk totaalbeeld hebben van de effecten op de samenleving en de financiële risico’s (mede door de stapeling van effecten door de rijksbezuinigingen). Werk (Participatiewet) Leidend voor het rijk is dat de financiële kaders uit het regeerakkoord en de eerste brief van het kabinet aan de Tweede Kamer met betrekking tot het Sociaal Akkoord worden gehaald. In deze brief wordt het standpunt van het kabinet verwoord inzake het Sociaal Akkoord en het vormt de basis voor de uitvoering van het Sociaal Akkoord. In bijlage 1 vindt u een uitgebreid overzicht van de maatregelen uit het Sociaal Akkoord. De voorstellen zullen verder worden uitgewerkt in wetgeving. De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid streeft er naar om de behandeling van alle benodigde regelgeving omtrent de Participatie(wet) voor het eind van dit jaar afgerond te hebben, zodat de wet met ingang van 2015 (is een jaar opgeschoven) van kracht wordt. Gemeenten krijgen fors minder geld om een groeiende groep mensen aan het werk te helpen. De VNG vindt de financiële kaderstelling zorgelijk. Zij gaat er dan ook vanuit dat "als de financiële kaders niet toereikend zijn, dan zullen gemeenten de ambities bijstellen".

7

De risico’s, die de gemeente loopt, zijn met name: • de effecten als gevolg van de herkeuring van de Wajongers; dit kan leiden tot een mogelijke forse toename van de bijstandspopulatie; • de operationele kosten van de Werkbedrijven; • de loonkosten van de mensen, die via de (helpende) Werkbedrijven aan de slag gaan (CAO gemeenten!); • de financiering van de “beschut werken” plekken; • de onverminderde korting op de WSW-budgetten, leidend tot een tekort op het subsidieresultaat (verschil ontvangen budget en salariskosten WSW); • de forse kortingen op het P-budget, terwijl meer mensen moeten worden begeleid. Jeugdzorg College en raad hebben in respectievelijk februari en maart jl. de regionale visienota Transformatie jeugdzorg Twente vastgesteld. In deze nota staat de inhoudelijke Twentse visie op de decentralisatie van de jeugdzorg centraal. Er worden inhoudelijke en organisatorische bouwstenen geformuleerd, als kader voor verder te formuleren beleid en te maken afspraken. Daarnaast spreken gemeenten met het vaststellen van de visienota af intensief samen te werken. Niet alleen op de onderdelen van de jeugdzorg waarvoor dat verplicht is (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK), jeugdbescherming, jeugdreclassering en gesloten jeugdzorg), maar mogelijk ook bij andere vormen van ondersteuning aan kinderen, jongeren en hun opvoeders waar mogelijk efficiencyvoordelen te behalen zijn. Daarbij is de stelregel: hoe gespecialiseerder het aanbod, hoe logischer het is bovenlokaal samen te werken. Naar aanleiding van deze Twentse visienota is vanuit de regio een onderzoek gestart naar de mogelijke besturingsmodellen, die de regio zou kunnen hanteren voor de jeugdzorg. De verwachting is dat deze rond de zomer gereed zijn, om ze vervolgens met de raad te kunnen doornemen. Daarnaast wordt in regionaal verband gekeken naar de beantwoording van de brief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (d.d. 15 maart 2013) over de vormgeving van samenwerkingsverbanden. Deels gebeurt dit door via de VNG aangeleverde formats. Lokaal zijn we eveneens druk met ons voor te bereiden op de jeugdzorgtaken. Hierover hebben we nadere afspraken gemaakt met de Provincie Overijssel. De provincie wil het voor gemeenten mogelijk maken tot 1-1-2015 zich met pilots en experimenteren voor te bereiden en concrete ervaring op te doen met de huidige provinciale jeugdzorg en de gewenste samenhang met andere (zorg) domeinen. Hiervoor is door de provincie voor de periode april 2012 tot eind 2014 extra autonoom budget beschikbaar gesteld. Gemeenten kunnen via de subsidieregeling ‘Transitie Jeugdzorg Overijssel’ hier een beroep op doen. Vanuit Hengelo zetten we in op: Deelproject 1: Toegang tot ondersteuning & Zorg (LOES op school, Jongerensite vervolg geven, Integrale toegang- inclusief jeugdzorgexpertise) Deelproject 2: Doorontwikkeling Wrap Around Care aanpak (bij lichtere problematiek, doorontwikkeling multiproblematiek en in gedwongen kader) Deelproject 3: Jeugdzorg in relatie tot Passend Onderwijs en zorg in en om school (Stroomlijnen zorg jonge kind, primair onderwijs, voortgezet onderwijs, regionaal opleidingscentrum en onderwijszorgarrangementen Speciaal Onderwijs/Jeugdzorg) Daarnaast wordt het project Eigen Kracht conferenties in CJG voortgezet in Eigen Kracht Twente, niet alleen insteek op inzet conferenties, ook cultuurverandering (= regie ligt bij burger zelf, kracht van eigen netwerk is vaak groot en effectief). Ervaringen uit deze experimenten en pilots kunnen voeding zijn voor (nieuwe) inhoudelijke en organisatorische visies, maar ook inzicht geven in de risico’s, de noodzakelijke schaalgrootte voor kwaliteit of dekking van risico’s en wat dat moet betekenen voor de gewenste inrichting en financiering van zorg, de samenwerking met andere gemeenten, ontbureaucratisering, etc. Gedurende de looptijd van de pilots worden regelmatige voortgangsgesprekken gevoerd. Bij al deze pilots en experimenten staat ‘leren van elkaar’ centraal.

8

Langdurige zorg Op 25 april jl. hebben we van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de beleidsbrief ontvangen over de ‘Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst’. Het kabinet verzacht diverse aangekondigde bezuinigingen in de langdurige zorg. Desondanks blijven een aantal zeer forse structurele bezuinigingen vanaf 2015 overeind. Er is nog steeds € 600 miljoen minder voor de huishoudelijke hulp, € 550 miljoen minder voor inkomensondersteuning voor chronisch zieken en gehandicapten en 25% minder voor begeleiding en verzorging. Keuzes zijn daarom onontkoombaar. We zullen de raad hierover zo spoedig mogelijk informeren en de noodzakelijke keuzes in de loop van het jaar voorleggen. Ook wat dit onderwerp betreft hebben we niet stil gezeten en zijn we ondanks de onduidelijkheden vanuit het Rijk bezig ons voor te bereiden op de veranderingen. Op 28 februari 2013 heeft wethouder Oude Alink het eindrapport, Samen sterk! genaamd, namens het college in ontvangst genomen. Het college geeft met dit besluit een reactie op de aanbevelingen uit het rapport en een voorstel om onderdelen uit het rapport verder uit te werken. Het college begint echter met het uitspreken van haar waardering aan de organisaties, dat zij over de grenzen van de eigen organisatie hebben durven kijken, zowel op management als uitvoerend niveau. Zij realiseert zich dat dit project slechts een start is, maar is verheugd te zien wat dit in de praktijk al heeft opgeleverd. Het college kan zich goed vinden in de door de partners geformuleerde visie. Deze sluit onder andere aan bij het door de raad vastgestelde “Beleidsplan maatschappelijke ondersteuning Hengelo 2012-2015”. Het college stemt in met het zogenaamde zandloper model voor toegang tot zorg, zoals in het eindrapport benoemd. Zij zal deze verder uitwerken in een notitie over toegang. De definities en basisfuncties voor vrijwilligerswerk en mantelzorg die in het eindrapport worden benoemd, vormen voor het college de basis voor een verdere discussie met partners en raad over de benodigde ondersteuning aan vrijwilligers en mantelzorgers. Tot slot neemt het college kennis van de integrale wijkgerichte samenwerking en de in gang gezette (of nog in gang te zetten) innovaties. Waar nodig zal het college de organisaties hiervoor faciliteren. Daarnaast bereiden we ons voor op de scheiding wonen en zorg. Dit onderwerp is voor ons als gemeente om twee redenen van belang. In de eerste plaats is er de hypothese dat burgers met beperkingen weliswaar veel baat kunnen hebben bij het niet intramuraal (hoeven te) wonen, maar dat de kwaliteit van leven van extramuraal wonende mensen met beperkingen wel afhankelijk is van de context waarin zij verkeren. De tweede reden is van financiële aard. Gemeenten vrezen dat extramuralisering in de AWBZ leidt tot hoge kosten, waarvoor zij geen of te weinig dekking ontvangen. Dan gaat het om kosten in de WMO, maar ook op het terrein van bijvoorbeeld Sociale Werkgelegenheid en veiligheid. Er is inmiddels een werkgroep geformeerd met de partners om de gevolgen in kaart te brengen om hierop in te kunnen spelen. Overige (lokale) risico's/problematiek: Extra storting in reserve grondexploitatie Op basis van de voorlopige jaarrekening 2012, ter behandeling in uw raad van 11 juni 2013, blijkt dat de reserve grondexploitatie eind 2013 een negatief saldo vertoont van € 227.000, oplopend tot € 750.000 negatief ultimo 2014. Als gevolg van verslechterde marktomstandigheden laat het jaar 2012 o.a. zien dat de werkelijke verkoopcijfers (€ 9,8 miljoen) achterblijven bij de geprognosticeerde opbrengst (€ 22,5 miljoen). Dit betekent dat de betreffende grondexploitaties in de herzieningen per 1-1-2013 zijn uitgefaseerd. Dit heeft geleid tot nadeliger tekortexploitaties, waardoor de voorzieningen grondexploitaties weer op peil zijn gebracht, ten laste van de reserve grondexploitatie. Op basis van de nieuwe herzieningen en de daarmee gepaard gaande ontwikkeling van de algemene reserve grondexploitatie vinden wij het raadzaam om in 2014 deze reserve extra te voeden met € 2 miljoen in plaats van de eerder genoemde € 1 miljoen in de raadsbrief van 12 februari jl.

9

Effecten WWB/IOAW/IOAZ - gemeentefonds In het financieel perspectief in de raadsbrief van 12 februari jl. was de bijstand nog als p.m. post geraamd. De ontwikkelingen op dit terrein geven het volgende beeld: • Verstrekkingen WWB, IOAW,IOAZ: in 2014 € 95.000 nadelig; vanaf 2015 jaarlijks 417.000 nadelig. In de meerjarenbegroting 2013-2016 was de ontwikkeling van het aantal WWBgerechtigden per januari 2014 2.054 cliënten (na toepassing van het “strenger aan de poort”-beleid) en liep op tot 2.082 cliënten in december 2014. Op basis van recentere cijfers en de extrapolatie daarvan verwachten we de volgende ontwikkeling: 1.985 cliënten per januari 2014 oplopend naar 2.084 ultimo 2014. Vooralsnog gaan we vanaf 2015 jaarlijks uit van dit laatstgenoemd aantal. Daarnaast is de gemiddelde uitkeringsprijs met circa € 20 neerwaarts bijgesteld. In de meerjarenramingen van de begroting 2013-2016 was het aantal cliënten IOAW/IOAZ voor de jaarschijf 2014 constant geraamd op 97; in de nieuwe ramingen gaan we per januari 2014 uit van 110 cliënten oplopend tot 132 in december 2014. Vooralsnog gaan we vanaf 2015 jaarlijks uit van dit laatstgenoemd aantal. Daarnaast is de begrote gemiddelde uitkeringsprijs bijgesteld. • I-deel rijksbijdrage; de procentuele stijging van de meerjarenbegroting 2014 t.o.v. 2013 van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is doorgetrokken op de Hengelose begroting. Dit houdt voor de jaarschijf 2014 een voordeel in van ruim € 1 miljoen en vanaf jaarschijf 2015 ruim € 0,8 miljoen. Op basis van de huidige conjunctuur is deze stijging aannemelijk; • WWB terugvordering: Door het “strenger aan de poort”-beleid worden lagere inkomsten uit de terugvordering verwacht (€100.000); • Saldo Post NL: Gemiddeld 30 uitkeringsklanten zijn op jaarbasis aan het werk bij PostNL. De jaarlijkse netto-kosten hiervoor zijn € 300.000. De eerste twee maanden behouden deze uitkeringsklanten de uitkering, de overige 10 maanden levert het dus een besparing op het I-deel op; • Gemeentefonds: de aanpassing van de aantallen heeft ook effect op de gemeentefondsuitkering. Voor 2014 gaat het om een nadelig effect van bijna € 400.000 en vanaf 2015 gaat het om een jaarlijks positief effect van ruim € 200.000. Rente We zijn voornemens om de gehanteerde renteomslag te verlagen. Dit is ook een wens die eerder door uw raad naar voren is gebracht. In een afzonderlijke notitie zult u hierover binnenkort worden geïnformeerd. Hierin wordt ook aandacht besteed aan de nadelige (weglek)effecten voor het begrotingsaldo (ten gunste van de grondexploitatie, kostendekkende tarieven e.d.) en de mogelijke oplossingen daarvoor. Structurele effecten o.b.v. jaarrekening 2012/1 e Bestuursrapportage 2013 Uit de jaarrekening 2012 blijken een aantal structurele effecten die nu zijn meegenomen in het meerjarenperspectief 2014-2017 en voor zover deze nog niet zijn vertaald in de huidige begroting 2013-2016. Wij zien op dit moment geen aanleiding om de oorspronkelijk opgenomen stelpost van € 0,5 miljoen aan te passen. P

P

Herverdeling gemeentefonds Zoals het er nu naar uitziet, zal de herverdeling/herijking van het gemeentefonds met ingang van 2015 gestalte krijgen. De herverdeling zal gepaard gaan met herverdeeleffecten. Per jaar kan de gemeente er maximaal € 15 per inwoner er op achteruit c.q. vooruit gaan. Accres gemeentefonds Het Centraal Planbureau heeft in februari van dit jaar de economische ontwikkeling van ons land doorgerekend. Voor zowel 2013 als 2014 werd de 3%-norm van het begrotingstekort overschreden. Het kabinet kondigde daarop - bovenop het regeerakkoord - een pakket maatregelen af ter waarde van € 4,3 miljard netto voor het jaar 2014, dat zou leiden tot het in de wandelgangen genoemde “Oranje-akkoord”. In het financieel perspectief voor gemeente Hengelo hebben we daar op geanticipeerd door € 1 miljoen taakstelling op te nemen voor 2014. Vanaf 2015 hebben we een p.m. post geraamd. Medio april 2013 is vervolgens het Sociaal Akkoord (zgn. “Mondriaan-akkoord”) gesloten tussen de sociale partners en het kabinet. Het pakket maatregelen kost € 600 miljoen. Deze maatregelen hebben geen effect op de “trap-op/trap-af-systematiek” van het gemeentefonds, omdat ze vallen in het domein van de sociale zekerheid. Dit domein is uitgezonderd op basis van eerdere afspraken. Dit geldt ook voor de zorg. 10

Inmiddels neemt het kabinet lichte tekenen van economisch herstel waar, met name op het gebied van de export. Hierdoor is de eerder opgenomen extra bezuinigingstaakstelling van het rijk ad € 4,3 miljard uitgesteld tot augustus 2013, zoals op basis van het Mondriaan-akkoord is afgesproken. Deze bezuinigingsmaatregelen zullen nog niet worden verwerkt in de meicirculaire 2013. In het kader van het provinciaal toezicht is deze circulaire leidend voor de gemeentebegroting 2014. Het Mondriaan-akkoord heeft vooral als doel vertrouwen te herstellen, zodat Nederland weer gaat investeren en consumeren. Crisisteams van de sociale partners en het kabinet gaan aan de slag om op korte termijn werkgelegenheid te scheppen. In augustus a.s. wordt bekeken wat het effect is op de economie. De 3% norm is nog steeds het uitgangspunt op de rijksbegroting 2014. Het kabinet zal dan alsnog aanvullende maatregelen treffen, wellicht in aangepaste vorm, indien de MEV (Macro-Economische-Verkenning)-raming van het Centraal Planbureau gegeven het saldodoel 2014 daartoe aanleiding geeft. Wij verwachten niet dat slechts in vier maanden tijd het tij dusdanig keert, dat het tekort in de rijksbegroting 2014 onder de 3%-norm komt c.q. blijft. Vanuit oogpunt van gedegen financieel beleid blijven we momenteel dan ook vasthouden aan het financieel perspectief/tekort, zoals in de raadsbrief van 23 april jl. is verwoord. We verwachten dat het rijk in de septembercirculaire 2013 alsnog met aanvullende bezuinigingsmaatregelen zal komen. Inflatiecorrectie algemene dekkingsmiddelen Zoals in de begrotingsuitgangspunten voor bestaand beleid (hoofdstuk 3) is verwoord hanteren we voor 2014 de inflatiecorrectie voor de algemene dekkingsmiddelen. Dat is niets anders dan de indexering van de betreffende tarieven. Onvoorziene tegenvallers Door het huidige rijksbeleid willen we toch op voorhand een post voor onvoorziene tegenvallers opnemen. Wij voelen ons hiertoe genoodzaakt door de onvoorspelbaarheid van het rijksbeleid in de afgelopen periode. De financiële consequenties die voortvloeien uit de mei- en de septembercirculaire 2013 van het gemeentefonds zijn nog niet helder. Tevens dienen we rekening te houden met eventueel de onmogelijke realiseerbaarheid van de “oude bezuinigingen” als gevolg van externe factoren.

1.2 Dynamisch perspectief/ontwikkelingen/risico’s Gelet op de onzekere en dynamische financieel-economische periode hebben we op dit moment een zo goed mogelijke inschatting gemaakt van de financiële consequenties op een aantal items, zoals deze zijn geschetst in het financieel perspectief. De ontwikkelingen op het gebied van de gemeentefinanciën zijn turbulent, met name door de gevarieerde koers van het rijksbeleid. De kaders op diverse beleidsterreinen zijn nog steeds erg aan verandering onderhevig. Ook de invoeringdata van verschillende maatregelen veranderen met de regelmaat van de klok. Dit maakt dat we nog steeds uitgaan van een dynamisch perspectief. Met name worden er meerjarig risico’s gelopen op de transities. Echter zolang er nog geen duidelijkheid is over de concrete invulling van de wet- en regelgeving, gaan we voorlopig uit van een budgettair neutrale operatie. Naast de bezuinigingsopgave loopt de gemeente Hengelo mogelijk nieuwe c.q. een toenemende kans op risico’s op, die nog niet in de risicoparagraaf van de begroting 2013-2016 staan. Hierbij gaat het om o.a. de stapeling van effecten door de rijksbezuinigingen en, als gevolg van de aanhoudende crisis, in toenemende mate mogelijke liquiditeitsproblemen bij door de gemeente gefinancierde instellingen en een mogelijk forse toename van de bijstandspopulatie. Vooralsnog zal het voorliggend financieel perspectief in deze Kadernota als basis dienen voor de meerjarenbegroting 2014-2017.

11

1.3 Ontwikkeling algemene reserve Vorig jaar hebben we in de notitie “Koersvast in krappe tijden” aandacht geschonken aan de versterking van de algemene reserve. De eerder vastgestelde beleidsregel luidde dat de komende jaren de algemene reserve zal groeien naar een gewenst niveau van 50 % van het risicoprofiel. Op basis van de jaarrekening 2012 is de stand van de algemene reserve per 31 december 2012 bijna € 7,4 miljoen. Daarnaast heeft uw raad begin dit jaar de nota ”Tot op bot” vastgesteld, waardoor de algemene reserve met nog eens ruim € 1,5 miljoen toenam. Rekening houdend met de overige mutaties (waarover reeds besluitvorming in uw raad heeft plaatsgevonden) en ons voorstel om het tekort van de jaarrekening 2012 (€ 268.000) af te dekken, wordt er naar huidig inzicht zonder toekomstige nieuwe uitnames uit deze reserve een stand per 31 december 2017 verwacht van ruim € 14,9 miljoen. Op basis van de meest recente berekening is de benodigde weerstandscapaciteit € 27,6 miljoen. Uitgaand van 50 % van het risicoprofiel, dan is het gewenste niveau aan algemene reserve momenteel € 13,8 miljoen. Toch verwachten we de door de maatschappelijke ontwikkelingen en de nieuwe taken, die op gemeenten afkomen vanaf 2015, dat het risicoprofiel nog steeds geen hard gegeven is, maar juist aan schommelingen onderhevig kan zijn.

12

Hoofdstuk 2 – Dekkingsplan begroting 2014-2017 2.1 Aanpak en achtergronden van de opgave Wij gaven in onze brieven van 12 februari en 23 april 2013 aan dat wij de opgave tegemoet willen treden met een twee-sporen-aanpak. Daarvoor zijn verschillende redenen. Zoals u in het financieel perspectief heeft kunnen zien is er meerjarig een tekort dat globaal te verdelen is in twee ordes van grootte. De eerste twee jaren, 2014 en 2015, beweegt het nu te voorziene tekort zich rond de € 3 miljoen. In de twee jaren van de planningshorizon daarna, 2016 en 2017, zien we op z’n minst een verdubbeling van het tekort en v.a. 2017 zelfs meer dan dat. Deze tweedeling in de opgave is alleen al aanleiding voor een twee-sporen-aanpak. Los van deze financiële reden zien we dat onze samenleving en de rol van de gemeentelijke overheid daarin stevig aan het veranderen is. En wij voorzien daarin nog een versnelling de komende jaren. De netwerksamenleving krijgt steeds meer vorm, waarbij vaste instituties als gemeenten in een heel andere verhouding komen te staan tot de inwoners van de stad. Meer als gelijkwaardige partners in wisselende coalities en minder in vaste hiërarchische verhoudingen van overheid en burger. Dat betekent in de komende jaren een verandering van rol voor ons als gemeentelijke overheid. Ook de overdracht van taken van het Rijk naar de gemeenten (de zogeheten decentralisaties) betekent dat er veel zal veranderen in vormgeving en wijze van werken van onze gemeente, waarbij ook de financiële implicaties voorlopig schimmig blijven. Demografische ontwikkelingen als vergrijzing, ontgroening en krimp laten hun sporen na. En ook de veranderende verhoudingen in Nederland, de groeiende focus op Europa als partner en de “global shift” in de wereld hebben hun invloed op Hengelo. De grilligheid van het (financiële) Rijksbeleid maakt ook dat wij in steeds beperktere mate kunnen uitgaan van een stabiel gemeentefonds en van voorspelbare doeluitkeringen als inkomstenbronnen van de gemeente. Sterker nog, in materiële zin is het rijksbeleid het grootste risico voor ons financieel beleid. Tot slot zien wij ook dat binnen de planningshorizon van deze meerjarenbegroting wij overgaan naar een volgende raadsperiode. Al deze ontwikkelingen en dimensies maken dat ons college er van overtuigd is, dat een tweesporen-beleid het meest recht doet aan de complexe werkelijkheid van dit moment. Het eerste spoor houdt in dat we, gelet op een bestendig solide financieel beleid en met inachtneming van het provinciaal toezichtkader, voor de jaren 2014 en 2015 een structureel sluitende begroting willen aanbieden. Op grond van het huidige financieel perspectief stellen we voor om in te steken op een structurele ombuigingstaakstelling van afgerond € 3 miljoen in 2015, zijnde het afgeronde tekort 2015. U

U

Ons college is zich zeer bewust van de verantwoordelijkheid voor een solide meerjarig financieel beleid. En tegelijkertijd realiseren we ons, gezien alle ontwikkelingen zoals wij die hierboven beschreven, dat we niet over ons “eigen graf heen moeten (willen) regeren” door nu voortijdig definitief onomkeerbare bezuinigingsmaatregelen voor te stellen. Het tweede spoor combineert deze twee dimensies van onze bestuurlijke verantwoordelijkheid. Wij zijn van plan om, in verbinding met uw raad, een grondig proces voor te bereiden en uit te lijnen, waarmee de nieuwe raad en het nieuwe college, de bezuinigingsopgave voor de jaren 2016 en 2017 kunnen invullen. Dit betreft, zoals het er nu voorstaat, een extra structurele taakstelling oplopend tot ruim € 5,2 miljoen in 2017. Deze komt dus boven op de eerder genoemde taakstelling in 2015. Dit bezuinigingsproces zou volgens ons zo moeten zijn ingericht dat het tegemoet komt aan de opgaven waar de gemeentelijke overheid de komende jaren voor staat. Een proces dat dus niet alleen een financieel probleem oplost. Maar ook, of beter geformuleerd, allereerst een antwoord geeft op vragen die gaan over de rol van de gemeente Hengelo in de toekomst. De financiële kaders zijn daarbij randvoorwaarden, zij het van zeer dwingende aard. Wij zullen gezamenlijk in het najaar een proces uitlijnen dat u als raad, samen met ons college, het komende voorjaar aan de nieuwe raad aanbiedt. U

U

U

U

In de volgende paragraaf gaan wij nader in op het eerste spoor, een structurele bezuinigingsopgave van € 3 miljoen in 2015, uitmondend in het dekkingsplan.

13

Wij hebben hiervoor beschreven dat wij voor de jaren 2014 en 2015 bij u zouden komen met voorstellen die de begroting voor die jaren structureel zouden laten sluiten. Op basis van het huidige financieel perspectief gaat het om een structurele opgave van € 3 miljoen. Met uw raad is afgesproken dat ons college het pakket als concreet voorstel tot het benodigde bedrag aan uw raad zou voorleggen, dus zonder keuzepalet. Alle hiervoor genoemde omstandigheden maken het ons college onmogelijk voor dit eerste spoor te komen met ruimte voor keuzemogelijkheden. In het dekkingsplan treft u de individuele maatregelen aan. In de recapitulatie hieronder ziet u dat de opgave is verdeeld in taken gerelateerde maatregelen en een afgeleide, bijbehorende bedrijfsvoeringstaakstelling. Voor de jaren 2016-2017 is een taakstellende invulling gegeven op de diverse domeinen, zoals we die de afgelopen jaren ook hebben gehanteerd bij de bezuinigingsoperaties. We hebben daarbij rekening gehouden met een percentage van de beïnvloedbare lasten per domein. In het dekkingsplan leest u meer over de aard van de individuele maatregelen. Hier willen wij volstaan met nog een korte toelichting op ons zoekproces. De opeenvolgende noodzakelijke bezuinigingsrondes van de afgelopen jaren hebben er voor gezorgd dat er geen eenvoudige maatregelen meer zijn. Alle opties die er nu nog zijn, doen pijn. In de stad en in de organisatie, door vermindering van gemeentelijke bijdragen, beschikbare budgetten of gemeentelijke aandacht. Wij hebben er bewust voor gekozen om de pijn niet te veel te concentreren. Wij zijn, om de redenen die wij hierboven uitvoerig hebben beschreven, van mening dat het proces met fundamentele keuzes onmiddellijk gestart moet worden na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014. Leidraad en noodzakelijk doel in ons zoekproces is dus geweest, een pakket samen te stellen dat in zekere zin evenwichtig is binnen en tussen de verschillende domeinen. Hieronder vindt u het overzicht van het nieuwe financieel perspectief, wanneer het maatregelenpakket van het dekkingsplan door uw raad wordt vastgesteld. bedragen (* 1.000)

Totaal verwacht tekort 2014-2017 Totaal ombuiging op taken

2014:

2015:

2016:

2017:

-1.932

-2.991

-5.999

-8.365

1.881

2.439

2.485

2.505

Taakstelling bedrijfsvoering

480

480

480

480

Investeringen

137

136

142

144

2.892

5.236

0

0

Tweede spoor bezuinigingen Verwacht begrotingssaldo

566

14

64

2.2 Maatregelenpakket dekkingsplan 2014-2017 2.2.1 Overzicht voorstellen en bedragen Nr

Voorstel

2014

2015

2016

2017

A01 Raad

30

30

30

30

A02 Gemeenschappelijke regelingen

82

302

402

402

113

93

73

93

225

425

505

525

F01 Beheer openbare ruimte

386

369

369

369

F02 Overig fysiek domein

185

185

185

185

571

554

554

554

S01 Onderwijs

121

321

321

321

S02 Minimabeleid/werkgelegenheid Maatschappelijke begeleiding/sociaal-cultureel S03 werk

465

465

465

465

220

245

245

245

S04 Cultuur

184

334

300

300

20

20

20

20

1.010

1.385

1.351

1.351

75

75

75

75

75

75

75

75

1.881

2.439

2.485

2.505

Bedrijfsvoeringstaakstelling

480

480

480

480

Investeringen

137

136

142

144

0

0

2.892

5.236

2.498

3.055

5.999

8.365

A03 Overig algemeen domein Subtotaal domein Algemeen bestuurlijk

Subtotaal domein Fysiek

S05 Sport Subtotaal domein Sociaal T01 Inkomsten - Belastingen en leges Subtotaal domein Inkomsten Totaal domeinen

Tweede spoor bezuinigingen Totaal voorstellen

15

2.2.2 Voorstellen in het algemeen bestuurlijke domein Inleiding In het algemeen bestuurlijke domein hebben we qua bezuinigingsmogelijkheden eerst gekeken naar onze bestuursorganen c.q. samenwerkingsverbanden. Tevens is daarbij gelet op het efficiënter organiseren van taken. Door de verdergaande digitalisering zien we ook mogelijkheden om verder te bezuinigen op verschillende communicatiemiddelen. Ook op het gebied van verkiezingen zien we nog een uitdaging in de voorgestelde maatregelen. Tevens wordt voorgesteld om het subsidie aan Artikel 1, voor het organiseren van allerlei preventie- en voorlichtingsactiviteiten voor gelijke behandeling/anti-discriminatie, stop te zetten.

Nr

Voorstel

A01

Raad

2014

2015

2016

2017

30

30

30

30

In overleg met het politiek beraad zal de invulling van de taakstelling nader worden uitgewerkt.

Nr

Voorstel

A02

Gemeenschappelijke regelingen

2014

2015

2016

2017

82

302

402

402

1) Samen de trap af systematiek toepassen bij Regio Twente (vanaf 2015 € 50.000) Onze bestendige gedachte en gedragslijn is (zie bezuinigingsronde 2012 ‘Koersvast in krappe tijden’) dat ook samenwerkingsverbanden van gemeenten moeten meedoen met de algehele trend van verlaging van budgetten bij individuele gemeenten. Dan gaat het om bijvoorbeeld GR-en als Regio Twente en om belangenverenigingen als de VNG. Deze gedachte is bij de vorige bezuinigingsronde vertaald in een korting op het lidmaatschapsgeld van de VNG, Euregio en op de algemene bijdrage van Regio Twente en Netwerkstad Twente. Ons voorstel is hier om op de gemeentelijke bijdrage aan Regio Twente, aansluitend op de huidige discussie binnen deze GR over bezuinigingen, een taakstellende korting toe te passen van € 50.000. Op dit moment kan nog niet worden ingeschat of de opbrengst van de takendiscussie die nu loopt zodanig is dat er ruimte is voor een aanvullende bezuiniging van € 50.000. Zo niet, dan zal volgens ons college een uitspraak van de regioraad moeten worden bevorderd om een nieuwe bezuinigingsronde volgens de “samen-trap-af”-systematiek te bewerkstelligen. Want ook nu realiseert ons college zich dat een dergelijke versobering niet eigenstandig kan worden opgelegd. . In de besprekingen in de verschillende gemeenschappelijke gremia blijkt in ieder geval dat alle partijen, zowel de overige deelnemende gemeenten, als het bestuur van Regio Twente zelf, de noodzaak en urgentie van versobering zien. 2) Netwerkstad inbedden in Regio Twente (€ 82.000) In de vorige bezuinigingsronde (Koersvast in krappe tijden) is de helft van de gemeentelijke bijdrage aan Netwerkstad Twente gekort (€ 83.000 vanaf 2013 ). De gedachte daarbij was dat we meer dan voorheen willen gaan inzetten op Regio Twente (met z'n veertienen) en minder met z'n vijven. Toen is al aangegeven dat we terughoudend zijn op het bestuurlijke construct van Netwerkstad Twente. Nu is onze overweging om deze lijn door te zetten. Wat ons betreft zetten we, in lijn met de recent vastgestelde "samenwerkingsplaat" in op samenwerking volgens "coalitions of the willing". Daarbij zoeken wij de samenwerking op de schaal van Twente waar dat kan en binnen de Netwerkstad waar de gebundelde kracht van de steden meerwaarde heeft. Die meerwaarde zien wij vooral op economisch en ruimtelijk gebied, met de netwerkstad als de motor voor ontwikkelingen in heel Twente. Wij blijven onverkort, op projectmatige basis en met per project te bepalen incidentele bijdragen, onze inhoudelijke en financiële inzet leveren op de inhoudelijke dossiers binnen de Netwerkstad. Ook blijft de algemene ambtelijke capaciteit (1 fte) die wij "in natura" leveren aan de Netwerkstad en Regio overeind, evenals de inzet op "lobby en "internationaal". Zoals eerder al aangegeven zijn

16

wij terughoudend waar het gaat om het specifieke bestuurlijke construct van de Netwerkstad en willen wij af van de structurele, jaarlijkse algemene bijdrage zonder goed zicht op de besteding er van. Samenvattend vinden wij dat de algemene geldelijke bijdrage aan het bestuurlijk construct Netwerkstad Twente in z'n geheel worden geschrapt. Wij zijn in gesprek met onze netwerkstadpartners over - de wijze van - effectuering van dit voornemen. 3) Regionale brandweer/Veiligheidsregio Twente (VRT) (vanaf 2016 € 100.000) De gedachte is dat ook de samenwerkingsverbanden van gemeenten moeten meedelen in de verlaging van budgetten. Door de verdergaande rijksbezuinigingen zijn we wederom genoodzaakt om deze budgetten ook tegen het licht te houden. Per 2016 zal opnieuw de verdeelsystematiek binnen de Veiligheidsregio Twente aan de orde zijn. Wij zetten in op een verdeelsystematiek die een naar onze mening rechtvaardiger verdeling over de gemeenten (met een voordeel voor Hengelo) oplevert. Dat biedt de mogelijkheid om minimaal een structureel bedrag van € 100.000 vrij te spelen. Eigenlijk verwachten we dat dit bedrag nog hoger kan uitvallen, maar daar gaan we vooralsnog niet van uit. Dit zal opnieuw worden bezien in het kader van het 2 e spoor van bezuinigingen (2016-2017). De nieuwe verdeelsystematiek zullen we in samenspraak met de 14 andere gemeenten moeten arrangeren om uiteindelijk de begroting vast te laten stellen door het Algemeen Bestuur van de VRT. Hierbij dient in ogenschouw te worden genomen dat we als gemeenten de taken blijven uitvoeren die vallen binnen de kaders van de wet op de Veiligheidsregio’s en het veiligheidsniveau gegarandeerd blijft na de bezuiniging. P

P

4) Taken preventie, toezicht/handhaving op het gebied van bouw- en milieutoezicht (vanaf 2015 € 170.000) Het voornemen is om de taken voor brandpreventie, toezicht en handhaving met ingang van 2015 neer te leggen bij het onderdeel bouw- en milieutoezicht van de gemeente (3 fte preventiemedewerkers) in plaats van deze af te nemen van de brandweer Twente. De betreffende taken zijn relatief eenvoudig en nauw verweven met de andere bouw- en milieutoezicht taken. Alleen het specialistisch advies zal dan nog op incidentele basis worden ingewonnen bij de brandweer. Daarnaast wordt op dit moment bij bouwvergunningen advies bij de brandweer gevraagd. Deze kennis en kunde heeft de gemeentelijke afdeling echter ook zelf in huis, waardoor een besparing kan worden gerealiseerd van € 25.000. Deze komt boven op de besparing van de 3 fte preventiemedewerkers. Uiteindelijk levert de concretisering van dit voorstel efficiencyvoordelen op en verlichting van de inspectiedruk voor bedrijven, instellingen e.d.. De structurele bijdrage aan de brandweer Twente kan daardoor met ingang van 2015 worden verminderd met € 170.000.

Nr

Voorstel

A03

Overig algemeen domein

2014

2015

2016

2017

113

93

73

93

1) Verkiezingen (€ 20.000 per verkiezing) Voorgesteld wordt om per verkiezing € 20.000 te bezuinigen op het budget. Dit kan worden gevonden door: a) het extra budget, dat gemoeid is voor de extra uren van de medewerkers van de afdeling Burgerzaken ten tijde van de verkiezingen en welke niet standaard is opgenomen in de formatie, te schrappen en te compenseren met het principe van “tijd voor tijd” (€ 10.000); het gevolg is dat de wachttijden aan de balie en telefoon iets kunnen oplopen; b) de kosten van verkiezingsborden door te berekenen aan politieke partijen. Voorafgaand aan de verkiezingen plaatst de gemeente verkiezingsborden. Dat biedt politieke partijen de mogelijkheid om posters te plakken. De kosten van het plaatsen van de borden, het plakken van posters en het verwijderen van borden en posters bedragen € 8.500 per verkiezing. Wij stellen voor om de kosten door te berekenen aan de politieke partijen.

17

c) het meer dan nu toe (onbezoldigd) en verplicht inzetten van ambtenaren op stembureau’s (€ 1.500). Elk stembureau wordt bezet door 4 stembureauleden. Dit zijn voornamelijk vrijwilligers (burgers). Zij ontvangen voor hun inzet een presentiegeld van € 100. Wij willen niet overgaan tot een volledige inzet van ambtenaren, omdat dan sprake is van een te groot verlies aan ervaring, motivatie en kwaliteit van de huidige stembureauleden en daardoor ernstig afbreuk kan worden gedaan aan het verkiezingsproces. Ook is er sprake van een behoorlijk productiviteitsverlies, indien alleen ambtenaren worden ingezet. 2) Heffing leges (€ 25.000) De werkzaamheden, die het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) voor ons verricht, zullen steeds kritisch worden bezien op basis van een kosten-/batenanalyse. Er zijn nog veel vergunningen die worden betaald op basis van een aanslag of nota. Door de, ten opzichte van de andere belastingkohieren, geringe aantallen is deze activiteit relatief kostbaar. We gaan alternatieve wegen bewandelen om de kosten te drukken, bijvoorbeeld via de pin-/internetbetaling. Mede door de groei van het GBT zien we ook dat de kosten verder worden gedrukt. Uiteindelijk verwachten we dat de totale bijdrage aan het GBT met € 25.000 kan worden verminderd. 3) Externe betrekkingen (€ 5.000) Door nog kritischer te letten op de uitgaven wordt op het budget voor externe betrekkingen structureel € 5.000 bespaard. Het totale budget is circa € 13.600. Het budget wordt ingezet om zaken te bekostigen rondom o.a. de woonbeurs, het scholierendebat, veteranendag, de introductie van de UT-studenten en enkele kosten van de nieuwjaarsbijeenkomst voor de stad. Juist in tijden van ingrijpende bezuinigingen moeten we contact blijven houden met de Hengelose inwoners en bedrijven en het “Hengeloos” gezicht blijven maken in de stad. Er moet ruimte zijn om de pijnlijke maatregelen toe te lichten, en ook om op een positieve manier als gemeente naar buiten te treden. Er moeten nu juist meer momenten gecreëerd worden waarbij bestuurders en ambtenaren de inwoners ontmoeten. De nieuwjaarsbijeenkomst voor de stad is daar inmiddels een goed voorbeeld van. De nieuwe opzet daarvan was goedkoper, maar zorgde wel voor een positief contact tussen raad, college en de burger. Voor het imago van onze gemeente is het ook belangrijk om een positief beeld neer te zetten door bijvoorbeeld evenementen. 4) Advertentiekosten (€ 7.500) Gelet op de afgelopen jaren is het mogelijk om structureel € 7.500 te besparen op de advertentiekosten. In werkelijkheid gebeurde dit de afgelopen jaren al. Het oorspronkelijke budget van circa € 36.700 was bedoeld voor de wekelijkse gemeenteadvertentie (Gemeentenieuws) in het Hengelo’s Weekblad, plus jaarlijks circa 20 extra pagina’s met informatie over Diftar, de raad of het college. De kosten van het wekelijkse Gemeentenieuws worden niet alleen gedragen door dit budget van de afdeling Communicatie, maar worden ook procentueel verdeeld over de afdelingen, die veel wettelijke bekendmakingen plaatsen. Voor het Gemeentenieuws heeft de gemeente nu een contract waarbij we wekelijks circa 1,5 pagina plaatsen in het Hengelo’s Weekblad (sinds maart 2012 na gemeentelijke bezuiniging). Het huidige contract eindigt op 31-12-2013. Daarom zijn we nu aan het nadenken over de toekomst van het Gemeentenieuws en hebben we dit inmiddels in een projectvorm opgepakt. Er verandert namelijk veel op dit gebied, zowel in de wetgeving (wat is nog verplicht om op papier te publiceren?), als in de mogelijkheden om met de doelgroep te communiceren. Voorop staat dat we juist in tijden van ingrijpende bezuinigingen moeten blijven communiceren met de stad. Dat kan onder meer door evenementen, maar zeker ook met de overige communicatie-uitingen. 5) Diversiteit (art. 1) (€ 36.000) Het voorstel behelst het stopzetten van een subsidie aan Art. 1 bedoeld voor het organiseren van allerlei preventie- en voorlichtingsactiviteiten voor gelijke behandeling/anti-discriminatie. Deze activiteiten zijn met name bedoeld voor kinderen en jongeren, zoals de week voor de ontmoeting voor basisschoolkinderen en het project FC vooroordelen. Deze taken (niet wettelijk) voert Art.1 uit naast en in aanvulling op haar wettelijke taak op het terrein van onderzoek en behandeling van klachten (Wet gemeentelijke antidiscriminatie voorziening (Wga). De subsidie voor de wettelijke taak handhaven we. Vanwege de landelijke campagnes betreffende gelijke behandeling en antidiscriminatie (bijv. SIRE) wordt het stopzetten van de niet-wettelijke taken voorgesteld; dit resulteert in een structurele besparing van € 36.000.

18

2.2.3 Voorstellen in het fysieke domein Inleiding De begroting behelst voor een groot deel beïnvloedbare kosten in het fysieke domein. In deze nieuwe bezuinigingsronde ontkomen we er niet aan om toch weer maatregelen te treffen in dit domein. Hierbij is kritisch gekeken naar de mogelijkheden van (de)regulering, het kwaliteitsniveau, efficiency en subsidiestromen.

Nr

Voorstel

F01

Beheer openbare ruimte

2014

2015

2016

2017

386

369

369

369

1) Minder verkeersborden (o.a. deregulering) (€ 13.000) Als gevolg van deregulering wordt voorgesteld om minder verkeersborden te plaatsen of te vervangen. Invulling zal geschieden door uiteindelijk 50% minder verkeersborden aan te schaffen. Het terugbrengen van bebording is mogelijk als het gaat om aanvullende of informatieve bebordingen. Herhalingsborden en borden, die geen wettelijke verplichtingen hebben, kunnen ook worden verminderd. Er zal bewuster gekeken worden naar bebordingen, die gebreken vertonen of die verdwenen zijn of deze vervangen moeten worden. Dit zal resulteren in een structurele bezuiniging van € 13.000. Deregulering van verkeersborden betekent zo min mogelijk ge- en verboden en/of het plaatsen van bebording. Verkeersborden worden alleen ge- of herplaatst als het echt niet anders kan. Daarbij is dan het uitgangspunt dat gebruik wordt gemaakt van de officiële bebording en dat aanvullende informatieborden (de zogenaamde APV-borden) worden uitgevoerd overeenkomstig de Richtlijn Bewegwijzering en het Reglement verkeersregels en verkeerstekens. Wel dient de gemeente op het gebied van het beheer en onderhoud van bebordingen de wettelijke verplichting in ogenschouw te nemen. Bebordingen dienen wel te voldoen aan de landelijk geldende normen. Verkeersborden en tekens kunnen namelijk gevolgen hebben voor de weggebruikers. Verkeersborden hebben tot doel de weggebruiker alert te maken voor gevaar of veranderende wegsituaties en informatie te verschaffen over wat toegelaten is en wat niet. Doel is verwarring en conflictsituaties zoveel mogelijk te vermijden. Tevens zal bij de overweging van het wel of niet plaatsen van borden c.q. bewegwijzering aandacht worden besteed aan mogelijke aansprakelijkheidstellingen. Toch heeft men in den lande al de nodige ervaring opgedaan met het plaatsen van minder verkeersborden. Veelal wordt, door het terugbrengen van de hoeveelheid aan bebordingen, het overzichtelijker voor de weggebruiker en/of wordt het (verkeers)gedrag aangepast. Voor de burgers c.q. weggebruikers zal deze maatregel nog wel enige gewenning vergen. In het begin verwachten we dat we meer meldingen over de onderhoudstoestand van verkeersborden en bewegwijzeringen zullen gaan ontvangen. 2) Uitvoeringsmaatregelen op straat (€ 50.000) Voorgesteld wordt de middelen voor uitvoeringsmaatregelen op straat te beperken met € 50.000. Het budget is de afgelopen jaren niet volledig gebruikt. Het budget wordt aangewend voor maatregelen, die veelal voortkomen uit klachten c.q. vragen van burgers. Een voorbeeld van zo’n maatregel is bijvoorbeeld het verwijderen van een verkeersdrempel in een bepaalde straat, op verzoek van aanwonenden. Tevens worden op basis van overwegingen van gemeentezijde maatregelen uit dit budget getroffen. Het risico bestaat dat niet meer adequaat gereageerd kan worden op meldingen/klachten van burgers of op onveilige/ongewenste situaties. Toch blijkt dat het budget, na bezuiniging, op basis van de ervaringscijfers van de afgelopen jaren voldoende was. 3) Reserve duurzaam veilig (€ 17.000 in 2014) In de Reserve Duurzaam Veilig zijn budgetten opgenomen voor de realisatie van verkeersingrepen. Onderdeel daarvan is een budget voor fietsparkeren binnenstad. Fietsparkeren leidt in de binnenstad vaak tot problemen dan wel ergernissen. Voor het oplossen daarvan wordt samengewerkt met verschillende partijen. Bijvoorbeeld Stadstoezicht en NS voor wat betreft het verwijderen van fietswezen en -wrakken. Ook worden allerhande fysieke maatregelen genomen zoals het plaatsen van fietsrekken, aanbrengen van markering/belijning/picto’s. 19

Daarnaast is er ook een budget voor diverse fietsprojecten. De afgelopen tijd is gebleken dat dit budget voldoende is om de voorkomende projecten uit te voeren. In 2005 is een budget beschikbaar gesteld van € 35.000. Dat budget was bedoeld voor allerhande grote en kleine investeringen in de openbare ruimte als fietsklemmen, fietsparkeerconstructies etc. Ook is uit dit budget een opschoonactie van fietswrakken bekostigd. Er resteert nog een incidenteel bedrag van ruim € 17.000, dat kan worden bezuinigd. Met het verdwijnen van dit budget is het niet meer mogelijk een omvangrijke fietswrakkenactie uit te voeren op bijvoorbeeld het Stationsplein. Inmiddels is het regulier opruimen van fietswrakken en weesfietsen opgenomen in het takenpakket van de afdelingen Stadstoezicht en Wijkbeheer. Dit hangt samen met het overhevelen van politietaken (inname gevonden voorwerpen) van de politie aan Stadstoezicht. Het opruimen van de fietsparkeergarage is een opgave van Prorail als eigenaar van de voorziening. 4) Advertentiekosten verkeersbesluiten (€ 6.000) Het budget voor de advertentiekosten van verkeersbesluiten kan met € 6.000 worden verminderd tot € 10.300. Het budget werd de afgelopen tijd niet ten volle besteed. 5) Beheer Openbare Ruimte – riolering (€ 100.000) De gemeente heeft drie wettelijke zorgplichten op het gebied van water, namelijk die voor afvalwater, hemelwater en grondwater. In het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2013-2017 (vGRP) wordt vastgelegd (juni 2013) hoe invulling wordt gegeven aan deze zorgplichten. In 2014 wordt dit vGRP voor het eerst geactualiseerd. Bij deze actualisatie willen we een aanvullende bezuiniging van € 100.000 per jaar realiseren. Daarbij wordt een koppeling met de algemene middelen gelegd. Een gedeelte van de personeelslasten voor medewerkers, waarvan een deel van de taken gerelateerd zijn aan riolering en waterhuishouding, worden toegerekend aan de riolering. Het totaalbedrag dat de afgelopen jaren op de riolering is bezuinigd komt hiermee op ruim € 1,64 miljoen per jaar. Voor de eerdere € 1,54 miljoen is de dekking gerealiseerd. De bovengenoemde extra bezuinigingsopgave van € 100.000 (structureel) per jaar, kan worden gevonden door bijvoorbeeld: 1. het (deels) afschaffen van de afkoppelsubsidie; hiervoor in de plaats dient een afkoppelverordening te worden opgesteld, waarbij afkoppelen van hemelwater in bepaalde gevallen verplicht kan worden opgelegd; 2. het verlagen van de geraamde (investerings)lasten voor waterberging in de openbare ruimte; 3. meer riolen relinen i.p.v. vervangen. Bij de actualisatie zullen de exacte bedragen en verdeling worden bepaald. De voorgestelde bezuiniging zal effect hebben op de duurzaamheidsambities. De inspanningen t.b.v. klimaatadaptatie worden vertraagd. De burger zal in de toekomst mogelijk eerder en vaker wateroverlast moeten accepteren. 6) Onderhoud wegen (€ 100.000) Het voorstel is om (wederom) te bezuinigen op het onderhoud van wegen (structureel € 100.000). De taakstelling wordt ingevuld door het soberder uitvoeren van de onderhoudsplannen op wegen. Hierbij moet geaccepteerd worden dat er een langere afhandeltermijn voor reparaties en herstel van meldingen en schades gehanteerd wordt. Er zullen minder wegen herbestraat worden en het vervangen van asfaltdeklagen zal gedeeltelijk worden uitgesteld. Op het gebied van het beheer en onderhoud van wegen heeft de gemeente een wettelijke verplichting. Wegen dienen te blijven voldoen aan de landelijk geldende normen. Er moet voor gezorgd worden dat niet de onderlagen en de funderingslagen in onderhoudstoestanden achteruit gaan. Dit zou een aantasting zijn van het kapitaal wegen. Bij minder onderhoud aan klinkerwegen en trottoirs ten opzichte van asfaltverhardingen is het risico op degeneratie van de wegconstructie het minst. 7) Efficiency korting Twentemilieu (€ 100.000) We stellen voor Twente Milieu een taakstellende opdracht te verstrekken om te komen tot een bezuiniging in de bedrijfsvoering ter grootte van € 100.000. Dit zal tot een voordeel op de afvalbegroting leiden, maar dat effect wordt direct genivelleerd door een hogere toegestane toerekening van BTW aan de afvalbegroting, en indirect dus de afvaltarieven. Uiteindelijk leidt dit tot een structureel voordeel van € 100.000 op het begrotingssaldo.

20

Twente Milieu kent een kostprijs-plus systematiek voor uurtarieven. Dit is bedoeld om de solvabiliteit van Twente Milieu op ca. 30% te brengen. Dit is in 2011 reeds gerealiseerd. De 5 aandeelhouders van Twente Milieu willen graag dat Twente Milieu marktconform haar werkzaamheden uitvoert. Ten behoeve hiervan heeft een extern bureau de opdracht gekregen Twente Milieu door te lichten. Dit moet leiden tot een herijking van het kostprijssysteem. De inschatting is dat dit in de bedrijfsvoering minimaal € 100.000 besparing oplevert voor de gemeente Hengelo. Om dit te bereiken is op basis van het rapport van het externe bureau overleg noodzakelijk tussen de aandeelhoudershouders. Dit zijn de bestuurders van Losser, Enschede, Hengelo, Oldenzaal en Almelo.

Nr

Voorstel

F02

Overig fysiek domein

2014

2015

2016

2017

185

185

185

185

1) Architectuurcentrum (€ 24.000) We subsidiëren het Architectuurcentrum Twente (ACT) met een bedrag van € 24.000 per jaar. Er is geen wettelijke verplichting tot subsidiëring. De subsidie staat op zichzelf en het afbouwen daarvan heeft weinig invloed op de werkzaamheden binnen de gemeente. Vandaar dat we ook voorstellen om met ingang van 2014 de subsidie stop te zetten. Voor de projectmatige inschakeling van het Architectuurcentrum zijn andere budgetten beschikbaar. P

P

De subsidie is niet gebaseerd op een omschrijving van prestaties, maar is een soort van instandhoudingssubsidie. Het ACT zet zich in voor de bewustwording van ruimtelijke kwaliteit bij de bevolking van Twente. Daarvoor worden verschillende activiteiten georganiseerd voor burgers (tentoonstellingen, debatten etc.), maar ook voor professionals. Het ACT vindt het van belang dat burgers de gelegenheid krijgen om hun mening te vormen over actuele, ruimtelijke vraagstukken in de directe woon- en/of werkomgeving en zich daarover kunnen uitspreken. De activiteiten van het ACT vinden plaats op verschillende plekken in Twente. De steden Almelo, Hengelo en Enschede zijn jaren geleden gevraagd en bereid gevonden om deze activiteiten financieel te ondersteunen. Daar is geen specifieke tegenprestatie over afgesproken. 2)

Herstructurering Berflo Es (€ 161.000)

Het budget Herstructurering Berflo Es komt voort uit de Kadernota 2007 en is opgenomen als bijdrage aan de grondexploitaties voor de kosten van de herstructurering van de Berflo Es. Inmiddels zijn de mogelijkheden onderzocht om op het structurele budget van € 265.000 te bezuinigen. In gezamenlijk overleg met o.a. de accountant is besloten om dit budget deels over te hevelen naar de discipline onderwijs. Oorspronkelijk zou per 2014 een bedrag van € 1,3 miljoen als bijdrage in het krediet voor de Multifunctionele accommodatie (MFA) worden verstrekt Dit wordt, na het overleg, nu omgeslagen in kapitaallasten, uitgaande van een lineaire afschrijving en een looptijd van 40 jaar. Door deze gewijzigde (BBV-technische) constructie kan met ingang van 2014 een structureel bedrag van € 161.000 vrijvallen en een bedrag van € 104.000 wordt dan overgeheveld naar de discipline Onderwijs (ter dekking van de kapitaallasten van de MFA).

21

2.2.4 Voorstellen in het sociale domein Inleiding In deze tijden ontkomen we ook niet aan besparingen in het sociale domein. Wij zijn van mening dat de onderstaande besparingen niet onacceptabel zullen zijn, maar we beseffen ons wel dat het bij de betrokken doelgroepen pijn zal doen. Toch zijn we van mening dat we met de genoemde maatregelen ons sociale gezicht als gemeente kunnen blijven behouden, ook al is dit vertaald in “minder meer”.

Nr

Voorstel

S01

Onderwijs

2014

2015

2016

2017

121

321

321

321

1) St. Edukint (€ 16.000) Deze maatregel behelst het beëindigen van de gemeentelijke bijdrage aan het verzorgingsgedeelte van de Schutte’s Bosschool in Enschede. Dit is een school voor speciaal onderwijs aan langdurige zieke kinderen. Zij geven les aan kinderen uit de gehele regio. Gezien de bijzondere leerlingen zijn er extra voorzieningen op deze school zoals een warme maaltijd, gelegenheid tot rusten en een verpleegkundige. Omdat de school in haar bekostiging hiervoor geen middelen ontvangt is er in 1985 afgesproken tussen alle gemeenten in de regio dat zij een bijdrage leveren aan dit verzorgingsgedeelte. Deze bijdrage wordt berekend door het tekort in de exploitatie te delen door het totaal aantal leerlingen; elke gemeente draagt bij op basis van het aantal leerlingen uit haar gemeente. Er is echter geen wettelijke verplichting om deze bijdrage te betalen. De afspraken dateren uit 1985. Wij zijn van mening dat deze afspraken aan de huidige tijd aangepast kunnen worden, ook in het licht van alle veranderingen en ontwikkelingen op het terrein van de zorg. Wij zijn er over in gesprek met Attendiz, het schoolbestuur waar deze school onder valt. Mogelijk heeft dit tot gevolg dat van ouders een hogere bijdrage gevraagd wordt om de voorzieningen in stand te kunnen houden. 2) Extra schoolgymnastiek (door combinatiefunctionaris) (€ 5.000) In onze gemeente kunnen kinderen met motorische achterstanden door de leerkracht of schoolarts worden opgegeven voor extra schoolgym. Binnen deze extra schoolgym wordt in kleine groepjes gewerkt aan de motoriek en bewegingsvaardigheid, aansluitend op het eigen niveau van het kind. In 2012 is afgesproken om ook kinderen met overgewicht deel te laten nemen aan de extra schoolgym. In gesprekken met ouders wordt aandacht besteed aan een gezonde(re) leefstijl. Schoolgym wordt gegeven in het regulier onderwijs en in het speciaal onderwijs. Het gaat om drie docenten (1 voor regulier onderwijs en twee docenten voor SBO). Deze docenten zijn niet in dienst van de gemeente Hengelo, maar zijn in vaste dienst van Primato. Zij werken echter schooloverstijgend (dus voor alle scholen en niet alleen het openbaar onderwijs). Daarover zijn afspraken gemaakt met Primato. Primato declareert elk jaar de kosten van de docenten bij de gemeente Hengelo. In totaal gaat het hierbij om circa € 18.000. Wij hechten belang aan het bevorderen van een gezonde leefstijl voor kinderen met (beweeg)achterstanden, en houden deze extra gymlessen graag in stand. Maar er zijn wellicht mogelijkheden om de ureninzet voor de extra gymlessen onder te brengen in een zogenaamde combinatiefunctie. Als dit lukt, kan hier maximaal € 5.424 op worden bezuinigd. Dit is alleen de inzet van de vakdocent LO van het reguliere onderwijs, de ureninzet van de docenten SBO is zeer gering. Hierover moeten we in gesprek de huidige werkgever Primato, omdat dit consequenties kan hebben voor het dienstverband van de betrokken medewerker. 3) Brede school/jeugdplein (€ 100.000) In het jeugdprogramma Hengelo zijn 4 programmalijnen opgenomen onder de pijler Brede School. Voor dit bezuinigingsvoorstel is gekeken in programmalijn 1 (opbrengstgericht onderwijs) en programmalijn 2 (brede school- breed ontwikkelingsprogramma) of er door meer samenhang aan te brengen in de onderdelen uit de programmalijnen, een bezuiniging te bewerkstellingen is.

22

Uit de gesprekken die gevoerd zijn met de kernpartners Brede School komt naar voren dat scholen (1 op 1, of in kleine groepen) een intensievere samenwerking met een voorschoolse partner aan willen gaan, zonder dat hier externe coördinatie tussen zit. Alle kernpartners erkennen dat het goed is dat hiervoor de lead bij het onderwijs ligt. Als gemeente kunnen wij hierin een stap terug doen. Voorstel vanuit het onderwijs is dat de coördinatie per brede school cluster niet apart bekostigd gaat worden, maar dat in het werkproces van schooldirecteuren, interne begeleiders en leidsters het vanzelfsprekend wordt zorg te dragen voor de doorgaande lijn van 2-6 jarigen. Daardoor kunnen de middelen voor de brede school met € 32.000 naar beneden worden bijgesteld. Daarnaast stoppen we met het Jeugd Plein Hengelo, van waaruit een breed ontwikkelprogramma voor kinderen in het onderwijs en de voorschoolse voorzieningen werd ontwikkeld. Door het onderwijs en de voorschoolse voorzieningen nu zelf verantwoordelijk te maken voor de realisatie hiervan, kan een budget van € 68.000 worden bespaard. 4) Jaarlijkse storting onderwijshuisvestingsreserve (vanaf 2015 € 200.000) Er ligt een wetsvoorstel waarmee de schoolbesturen de vergoeding voor buitenonderhoud van de schoolgebouwen basisonderwijs rechtstreeks van de minister van OCW ontvangen. Als deze wetswijziging op 1 januari 2015 in werking treedt, vervalt de gemeentelijke zorgplicht. Op basis van de gemeentelijke zorgplicht nemen wij momenteel elk jaar in ons onderwijshuisvestingsplan een bedrag van € 1 miljoen op voor buitenonderhoud en aanpassing. Op basis van de eerste berekeningen lijkt het dat door de overheveling van de taken, de gemeente € 800.000 minder uit het gemeentefonds ontvangt. Indien het wetsvoorstel wordt aangenomen is er geen sprake meer van een taak van de gemeente voor het uitvoeren van onderhoud. De schoolbesturen ontvangen hiervoor dan zelf de middelen en zullen voortaan zelf beoordelen of groot onderhoud noodzakelijk is. De gemeente kan hierin op verzoek van de scholen een rol blijven spelen. Op grond van bovenstaande wordt voorgesteld om jaarlijks vanaf 2015 € 200.000 minder te reserveren uit de middelen voor onderwijshuisvesting. Het jaarlijkse programma onderwijshuisvesting van de gemeente zal alleen nog voorzieningen als nieuwbouw, uitbreiding, huurvergoedingen, onderwijsleerpakket en meubilair, ozb, verzekeringen en prognosekosten opnemen.

Nr

Voorstel

S02

Minimabeleid/werkgelegenheid

2014

2015

2016

2017

465

465

465

465

Voorstel S02 behelst een aantal maatregelen op het terrein van Werk & Inkomen. De gemeente Hengelo heeft, met name op dit domein, een stevig profiel. Dat fundament staat nog steeds. Ook met deze maatregelen, die wij verantwoord vinden in het licht van de totale bezuinigingsnoodzaak. De aard van de maatregelen is er op gericht dat zo weinig mogelijk afbreuk wordt gedaan aan het huidige voorzieningenniveau van de individuele cliënt. Wel is er sprake van “minder meer”, minder geld voor vernieuwing en experimenteren en een versobering van de ROZ organisatie. 1) Nieuwe rijksmiddelen armoedebeleid (€ 175.000) Het rijk voegt met ingang van 2014 € 100 miljoen toe aan het budget voor armoedebeleid. Als het volledige bedrag rechtstreeks naar de gemeenten gaat betekent dat voor Hengelo een toevoeging van circa € 700.000. Wij verwachten dat een deel van het extra geld wordt afgezonderd voor het landelijke Jeugdsportfonds. Wij houden er rekening mee dat slechts 50 % rechtstreeks naar de gemeenten gaat. In het regeerakkoord is een aanzet gegeven voor de voorzieningen die wij daarvoor zouden moeten leveren. Het gaat veelal om voorzieningen en taken die wij in Hengelo de afgelopen jaren weloverwogen in stand hebben gehouden met bekostiging uit de algemene middelen en niet, zoals veel andere gemeenten, hebben wegbezuinigd. Daarom achten wij het verantwoord dat de helft van de te ontvangen rijksbijdrage nu ingezet wordt voor het sluitend maken van de begroting. Weliswaar betekent dit dat wij minder nieuw beleid op het gebied van armoedebeleid kunnen ontwikkelen, maar wij vinden dat verdedigbaar omdat Hengelo al jaren een uitstekend armoedebeleid heeft. Wel moet worden bedacht het armoedebeleid een open-einde-regeling is. Dit vereist, in het bijzonder bij het huidige economisch tij, een stevige monitoring van de ontwikkeling van het beroep op deze regeling. 23

2) Vernieuwend arbeidsmarktbeleid (€ 90.000) Voorgesteld wordt de post vernieuwend arbeidsmarktbeleid met € 90.000 te verlagen. Er resteert dan nog ca. € 70.000. Dit budget is de afgelopen jaren niet volledig gebruikt. De verlaging betekent dat er minder middelen zijn om bijvoorbeeld de invoering van de participatiewet te ondersteunen met experimenten die geld kosten. We verwachten dit met de nodige creativiteit, samenwerking en een beroep op partners op te kunnen vangen. 3) Versoberingstaakstelling ROZ (€ 200.000) Op grond van een collegebesluit uit 2009 en het Coalitieakkoord 2010 is gekoerst op verzelfstandiging van het ROZ. Nu de verzelfstandiging van de baan is oriënteren we ons op de positie van het ROZ binnen onze eigen gemeentelijke organisatie. In die context zijn wij van mening dat het binnen het ROZ haalbaar is om € 200.000 aan versoberingsmaatregelen door te voeren, ook gelet op het totale beschikbare budget. In de begroting 2013 zijn de totale lasten en baten ROZ respectievelijk € 4,2 en € 3,4 miljoen. Het nadelig saldo ad circa € 0,8 miljoen zal dus met € 200.000 worden teruggebracht.

Nr S03

Voorstel Maatschappelijke begeleiding/ sociaal-cultureel werk

2014

2015

2016

2017

220

245

245

245

Dit voorstel S03 behelst een aantal deelmaatregelen op het gebied van maatschappelijke zorg en sociaal-cultureel werk tot een bedrag van in totaal € 245.000 structureel. De door uw raad vastgestelde sociale visie is een leidraad geweest bij het vormgeven van de bijdrage van dit domein aan de totale bezuinigingsopgave. Dan gaat het om noties als ‘activiteiten zijn leidend, organisaties en gebouwen volgen’, eigen kracht en collectieve voorzieningen gaan vóór individuele. 1) Samenwerking SCALA-SWOH-St Informele Zorg (in 2014 € 25.000; vanaf 2015 € 50.000) Het voorstel is om door middel van verdere samenwerking tussen Carintreggeland, inclusief Stichting Welzijn Ouderen Hengelo (SWOH), Scala welzijnswerk en Stichting Informele Zorg Twente (SIZT) structureel € 50.000 te bezuinigen, waarvan € 25.000 vanaf 2014 op de organisaties en nog eens € 25.000 vanaf 2015, waarbij gekeken wordt naar het budget voor de WMO-voorzieningen. De organisaties hebben ons laten weten ervan doordrongen te zijn dat intensievere samenwerking zal leiden tot grotere efficiëntie en betere afstemming. Zij hebben dit geconcretiseerd in het project ‘Samen werken door samenwerken’, met een looptijd van 1 januari 2012 t/m 31 december 2013. Op 28 februari 2013 heeft het college de eindrapportage van dit project in ontvangst genomen, ‘Samen sterk!’ genaamd. Doelstelling van het project is de werkprocessen van de betrokken organisaties zo te organiseren dat de klantvraag zo snel mogelijk, zo licht mogelijk en zo dichtbij mogelijk wordt beantwoord. Het college is op dit moment bezig met de formulering van een inhoudelijke reactie op de aanbevelingen uit het rapport en met een voorstel om onderdelen uit het rapport verder uit te werken. Vooruitlopend op deze inhoudelijke uitwerking, ziet het college mogelijkheden om deze samenwerking te vertalen in een korting van € 25.000 structureel op de bijdrage aan deze organisaties. De subsidies die verstrekt worden aan Carintreggeland, inclusief Stichting Welzijn Ouderen Hengelo (SWOH), Scala welzijnswerk en Stichting Informele Zorg Twente (SIZT) kennen op dit moment geen wettelijke grondslag. Met het oog op de transities leveren deze organisaties diensten die straks wel tot een wettelijke taak zullen behoren. De bezuiniging wordt evenals de vorige keer naar rato van de subsidie, die elke instelling van de gemeente ontvangt verdeeld. Voor de aanvullende € 25.000 wordt naar de WMO-voorzieningen gekeken. 2) Thuis in de buurt (€ 25.000) Deze maatregel betreft een versobering van het budget voor het programma ‘Thuis in de buurt’ met € 25.000. In de begroting staat nu een jaarlijks te besteden budget van € 74.500 opgenomen ten behoeve van projecten die bijdragen aan de doelstelling van het programma Thuis in de Buurt. Het programma is erop gericht burgers een beter en zo gewoon mogelijk leven te laten leiden en te laten deelnemen aan de samenleving, ondanks beperkingen door ouderdom of handicap. 24

Kijkend naar de nu ingediende projecten en de plannen voor het resterende jaar komen we tot de conclusie dat een verdere vermindering van het budget met € 25.000 haalbaar is. Een aantal huidige projecten wordt afgesloten. We zullen nog kritischer moeten kijken naar de projecten en hun haalbaarheid. Er moeten keuzes gemaakt worden in de projecten. Welke zijn effectief gelet op bovengenoemde doelstelling en waar leggen wij onze prioriteiten (welke doelgroepen?, welke buurten? en/of welke activiteiten?) Verwachting is nu dat een budget van € 50.000 voldoende is voor deze initiatieven. 3) Jeugd- en jongerenwerk: Subsidie Donna (€ 150.000) We stellen voor, op het terrein van maatschappelijke zorg, een bezuiniging van € 150.000 te realiseren door de subsidiëring aan Donna/Atlas/Cocon te stoppen. Er resteert dan nog € 50.000 (van het oorspronkelijke budget van € 200.000) om in te zetten voor stimulering van de eigen kracht, mede in het licht van de transities. Een bezuiniging op Donna, als instituut, betekent in de huidige situatie een bezuiniging van € 150.000 op het totaalaanbod van Carint AMW. Een bezuiniging van dergelijke omvang noopt tot het maken van keuzes en het stellen van prioriteiten. In 2013 zullen gesprekken worden gevoerd met Carint over een effectieve inzet van het budget aan de hand van de door uw raad en ons college gemaakte keuzes. Uitgangspunt bij de gesprekken over 2014 zal zijn om zo veel mogelijk de zorg en veiligheid van alle doelgroepen, waaronder de doelgroep van Donna, te waarborgen. Door een bezuiniging van € 150.000 op de totale subsidie (€ 1.364.000) toe te passen, wordt bijgedragen aan de bezuiniging binnen deze opdracht. 4) Collectieve vrijwilligersverzekering (€ 20.000) Het voorstel omvat het beëindigen van de Hengelose Vrijwilligersverzekering per 1 januari 2014. Gezien de beperkte meerwaarde van een dergelijke verzekering achten wij deze maatregel verantwoord. Op 29 januari 2009 is de Rijksoverheid met de VNG een convenant overeengekomen inzake de bevordering van het afsluiten van een lokale vrijwilligersverzekering. Het betreft geen wettelijke verplichting. Het is qua effect vrijwel een neutrale maatregel: weinig Hengelose vrijwilligers hebben aanspraak gemaakt op de vrijwilligersverzekering. De verzekering is voor het eerst voor alle Hengelose ingezetenen die vrijwilligerswerk doen afgesloten per 1 januari 2010. Dat jaar is er 1 keer beroep gedaan op de verzekering. In 2011: 3 keer en in 2012: 7 keer. Het gaat om kleine schadegevallen, zoals het vallen van de fiets diefstal van of schade aan mobiele telefoons.

Nr

Voorstel

S04

Cultuur

2014

2015

2016

2017

184

334

300

300

Voorstel S04 behelst een tweetal voorstellen op het terrein van cultuur, waarbij de herschikking van een aantal culturele instellingen het meest verstrekkend is. Verder wordt voorgesteld op een innovatieve manier om te gaan met de wijze van gemeentelijke kunstaankopen. 1) Herschikking culturele instellingen (bedrijfsvoering) (in 2014 € 150.000; vanaf 2015 € 300.000) Dit voorstel behelst een versobering van het cultuurbudget met € 300.000 door herschikking van (de bedrijfsvoering van) de culturele instellingen. De exacte invulling wordt, gedreven door een motie van uw raad, voor een flink deel overgelaten aan de grote culturele instellingen zelf, uiteraard onder voorwaarden die voortkomen uit de door uw raad nog vast te stellen herijking van de cultuurnota.

25

In 2012 is er in tijdens de begrotingsraad gesproken over de bezuinigingen op cultuur. Uw raad heeft een motie aangenomen, waarin de culturele instellingen worden opgeroepen om gezamenlijk met voorstellen te komen over de toekomst voor het culturele veld in Hengelo. Daarnaast wordt er op dit moment gewerkt aan een herijking van de cultuurnota. We hebben de culturele instellingen gevraagd om gezamenlijk te kijken naar bezuinigingsmogelijkheden binnen cultuur. Hierbij zal ook gekeken worden naar de bedrijfsvoering van de verschillende instellingen. Waar zal het mogelijk zijn om instellingen samen te brengen onder 1 management, gezamenlijke huisvesting en het delen van diensten. In de herijking van de cultuurnota wordt de focus gelegd op de basis binnen de vier verschillende programmalijnen, leren, produceren, presenteren en interesseren. Hierbij hebben we het dan over de functies die minimaal behouden moeten blijven binnen de cultuur in Hengelo. Basis in leren en produceren zijn hierbij van grootste belang. Daarnaast loopt er de pijler van de huisvesting, waarbij nadrukkelijk gekeken wordt naar de huidige accommodaties en het gemeentelijk vastgoed. Deze beide lijnen lopen samen op en zullen leiden tot bespreking door uw raad van een nieuwe cultuurnota waarbij de budgettaire beperkingen een aandachtspunt zullen zijn. 2) Kunstaankopen (in 2014-2015: jaarlijks € 34.000) Het budget voor kunstaankopen wordt aangewend voor de aanschaf van kunstwerken van Hengelose kunstenaars. Met dit budget is het mogelijk om van de gemeentelijke kunstcollectie een dynamische collectie te maken, met een mix van hedendaagse en oudere werken. Bovendien worden de Hengelose kunstenaars ondersteund door de aankoop van hun werk. Het bezuinigingsvoorstel houdt in dat het budget voor kunstaankopen voor 2 jaar wordt gereduceerd tot € 0 en vervolgens wordt betrokken bij de afweging van de nieuwe gemeenteraad. Het gevolg is dat de gemeentelijke collectie een statisch karakter krijgt. Bij verkoop van werken uit de collectie zonder dat er een aankoopmogelijkheid bestaat, zal de gemeentelijke collectie geen representatief beeld meer geven van de Hengelose beeldende kunst. Verkoop van de kunstcollectie zou ook budget kunnen betekenen voor aankoop van werken, maar dit maakt, zoals gesteld, onderdeel uit van de afweging van de nieuwe raad.

Nr

Voorstel

S05

Sport

2014

2015

2016

2017

20

20

20

20

Energieverbruik Twentebad (€ 20.000) Bij het Twentebad willen we de energierekening verder terugbrengen. Het verminderen van energieverbruik gaan we realiseren door te investeren in LED-verlichting i.p.v. traditionele verlichting (groeilampen, oude armaturen en TL-verlichting). LED lampen hebben een lager energieverbruik en zijn duurzamer. Met name dit laatste aspect is een bewuste keuze als millennium gemeente. Deze zomer wordt bijvoorbeeld de oude verlichting in het instructiebad vervangen en recentelijk zijn de lampen boven de glijbanen vervangen door LED-verlichting.

26

2.2.5 Voorstellen in de sfeer van inkomsten Inleiding Naast de maatregelen in de algemene, fysieke en sociale domeinen, is ook kritisch gekeken naar de inkomsten. De onderstaande maatregelen zullen naar onze mening niet leiden tot onoverbrugbare voorstellen. Het gaat om het beperken van de kosten en het doorberekenen van de kosten in de leges e.d. en het verhogen van de toeristenbelasting. De verhoging van deze belasting sluit aan bij het niveau van de Twentse gemeenten.

Nr

Voorstel

T01

Inkomsten - Belastingen en leges

2014

2015

2016

2017

75

75

75

75

1) Beperken van kosten en het doorberekenen van kosten in de leges, m.b.t. APV en bijzondere wetten (€ 25.000) Enerzijds gaat het bij dit voorstel om kosten te beperken en anderzijds om de doorberekening van de kosten in de leges. Gelet op het feit dat dit item betrekking heeft op meerdere domeinen (algemeen en fysiek) en inkomsten (leges) komt het hier aan de orde. Aan de voorkant willen we eerst bezien of de kosten in het kader van evenementenvergunningen verder kunnen worden gereduceerd, zodat we minder kosten kunnen doorberekenen. Daarnaast willen we het doorberekenen van kosten, gemaakt door gemeentelijke afdelingen, consequenter doorvoeren. De leges voor evenementenvergunningen zijn momenteel niet kostendekkend. Door voor commerciële evenementen de leges meer kostendekkend te maken en facilitaire kosten bij evenementen (schoonmaken, afzettingen etc.) door te berekenen. Door de kostenreductie en de consequente doorrekening van kosten in de leges levert in totaliteit een besparing op van € 25.000. Tevens wordt onderzocht of een deel van de kosten voor toezicht en handhaving kan worden toegerekend aan de leges voor vergunningen (bijzondere wetten en APV). Voor de commerciële organisatoren ontstaat een ‘level playing field’. Iedere organisator krijgt te maken met dezelfde doorberekening van kosten, hetzij via leges of via toerekening van kosten van dienstverlening. Dat zal met zich meebrengen, dat er een natuurlijke selectie van evenementen en (horeca)bedrijven plaatsvindt. Organisatoren worden min of meer gedwongen om een evenement écht budgettair rond te krijgen. Zwakke evenementen halen het niet, de betere blijven over. Er ontstaan weer kansen voor ondernemers om het beter te doen. Inmiddels is gestart met de inventarisatie van alle kosten die door gemeentelijke afdelingen worden gemaakt bij de organisatie van evenementen. Ook is het nieuwe evenementenhandboek in concept gereed. Het evenementenhandboek bevat richtlijnen voor de organisatie van evenementen en daarin kan ook de toepassing van tarifering en doorberekening van kosten worden meegenomen. Dit zal ook nadrukkelijk in overleg en samenspraak met Bureau Hengelo gebeuren, waarbij wordt bekeken of er op enige wijze aansluiting kan worden gezocht bij de systematiek van subsidietoekenning. 2) Toeristenbelasting (€ 50.000) Voorgesteld wordt het tarief per overnachting voor de toeristenbelasting te verhogen van € 0,61 tot € 1,00. De toeristenbelasting is in 2005 in Hengelo ingevoerd. Het tarief per overnachting is destijds vastgesteld op € 0,55 per overnachting. Het tarief is in de loop der jaren uitsluitend gecorrigeerd voor inflatie (gemiddeld 1% per jaar). Ruim 90% van de opbrengst komt voort uit overnachtingen in hotels. Gelet op het feit dat de toeristenbelasting nog niet eerder onderwerp van de bezuinigingen is geweest en in Twente een minimaal tarief van € 1 per overnachting wordt gehanteerd, mag niet worden verwacht dat de stijging van het tarief met € 0,39 per nacht gevolgen heeft voor het aantal overnachtingen. De verblijfsbieders (hotels, campings, Bed- & Breakfast’s) moeten tijdig op de hoogte worden gesteld om folders, websites e.d. voor het nieuwe seizoen 2014 aan te kunnen passen. De verhoging van de toeristenbelasting leidt tot een structureel voordeel van € 50.000. 27

2.2.6 Bedrijfsvoeringstaakstelling De bedrijfsvoering deelt ook mee in de bezuinigingsopgave. Op basis van het Berenschot-rapport zijn wij van mening dat ongeveer 18 % moet worden gevonden in de bedrijfsvoering. Hiermee komt de structurele taakstelling uit op € 480.000. Deze taakstelling wordt intern uitgewerkt door de directie in samenspraak met het management.

2.2.7 Investeringen Naast de hiervoor genoemde voorstellen in de diverse domeinen is inmiddels ook een volledige inventarisatie gemaakt van de bezuinigingsmogelijkheden in lopende investeringen. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen investeringen met een beleidsmatige achtergrond en investeringen t.b.v. de bedrijfsvoering. Bezuinigingen in de laatste categorie dragen uiteraard bij aan de invulling van de afzonderlijke bedrijfsvoeringtaakstelling. De eerste categorie is onderverdeeld in investeringen die (gedeeltelijk) geschrapt kunnen worden of investeringen die kunnen worden uitgesteld. Voor de beide categorieën zijn hieronder de effecten op de kapitaallasten zichtbaar gemaakt.

(Gedeeltelijk) te schrappen investeringen

2014

2015

2016

2017

90

107

142

144

Het gaat hierbij om (de structurele vertaling van) het aanbestedingsvoordeel bij de MFA-Brede School Berflo Es en het op basis van de werkelijke ontwikkelingen bijstellen van de investeringen in ondergrondse en minicontainers. Daarnaast wordt voorgesteld niet meer te investeren in laptops voor de raad, uigaande van de gedachte dat raadsleden vanaf 2014 hier zelf in moeten voorzien. Een kritische inventarisatie is gemaakt t.a.v. de activa t.b.v. het onderhoud van “grijs en groen” en de straatverlichting.

Uitstellen van investeringen

2014

2015

47

29

2016

2017

De actualisering van de activa t.b.v. het onderhoud van “grijs en groen” heeft ook opgeleverd dat een aantal planmatige vervangingsinvesteringen één of twee jaar kunnen worden opgeschoven. Dat geldt ook voor een aantal investeringen in activa t.b.v. milieutaken.

Totaal lagere kapitaallasten

2014

2015

2016

2017

137

136

142

144

2.2.8 Bezuinigingen - tweede spoor Ons college is zich zeer bewust van de verantwoordelijkheid voor een solide meerjarig financieel beleid. En tegelijkertijd realiseren we ons, gezien allerlei ontwikkelingen, dat we niet over ons “eigen graf heen moeten (willen) regeren” door nu voortijdig en vroegtijdig definitief onomkeerbare bezuinigingsmaatregelen voor te stellen. Het tweede spoor combineert deze twee dimensies van onze bestuurlijke verantwoordelijkheid. Wij zijn van plan om, in verbinding met uw raad, een grondig proces voor te bereiden en uit te lijnen, waarmee de nieuwe raad en het nieuwe college, de bezuinigingsopgave voor de jaren 2016 en 2017 kunnen invullen. Dit betreft, zoals het er nu voorstaat, een extra structurele taakstelling oplopend tot ruim € 5,2 miljoen in 2017. Dit bezuinigingsproces zou volgens ons zo moeten zijn ingericht dat het tegemoet komt aan de opgaven waar de gemeentelijke overheid de komende jaren voor staat. Een proces dat dus niet alleen een financieel probleem oplost. Maar ook, of beter geformuleerd, allereerst een antwoord geeft op vragen die gaan over de rol van de gemeente Hengelo in de toekomst. De financiële kaders zijn daarbij randvoorwaarden, zij het van zeer dwingende aard.

28

In dit dekkingsplan wordt voor de jaren 2016-2017 een taakstellende invulling gegeven op de verschillende domeinen. Deze benaderingswijze hebben we de afgelopen jaren bij de bezuinigingsoperaties gehanteerd. We gaan daarbij rekening houden met een percentage van de beïnvloedbare lasten per domein. De taakstellingen, voor het 2 e bezuinigingsspoor, behelzen voor de jaren 2016 en 2017 respectievelijk € 2,9 en ruim € 5,2 miljoen. P

P

De onderverdeling over de domeinen ziet er indicatief als volgt uit (* € 1.000): Omschrijving domein:

2016:

2017:

Algemeen bestuurlijk

480

870

Fysiek

940

1.710

Sociaal

1.472

2.656

TOTAAL

2.892

5.236

29

Hoofdstuk 3 – Financiële uitgangspunten en ramingen bestaand beleid Conform uw financiële Verordening stelt u jaarlijks bij de Kadernota de (systematiek voor de) grondslagen voor de ramingen bestaand beleid. Hieronder volgen de grondslagen die worden gehanteerd voor de begroting 2014-2017. Grondslagen voor de ramingen bestaand beleid begroting Looncompensatie De looptijd van de huidige CAO-gemeenten loopt tot en met 31 december 2012. Voor het begrotingsjaar 2013 e.v. zijn we in de beleidsbegroting 2013-2016 uitgegaan van de nullijn. Op basis van het “Oranje-akkoord” (maart 2013) had het kabinet de nullijn voor de rijksambtenaren doorgetrokken naar 2014 en als zodanig ingeboekt op de rijksbegroting. Door de vaststelling van het Sociaal Akkoord is deze bezuinigingsmaatregel weer teniet gedaan. In augustus a.s. wordt pas helderheid verkregen of het kabinet (als nog) moet bezuinigen indien de economie niet aantrekt/herstelt. Op dit moment is er nog geen zicht op een nieuwe CAO voor gemeente-ambtenaren. Tijdens het opstellen van de begroting 2014-2017 zal worden bezien in hoeverre deze onzekerheid wordt weggenomen en zal eventueel een stelpost voor looncompensatie worden geraamd. Prijscompensatie Gelet op de nog steeds onzekere tijden en de (nieuwe) rijksbezuinigingen, die leiden tot een lagere gemeentefondsuitkering, is het niet acceptabel om de prijzen met een bepaald percentage te verhogen. Als bezuiniging wordt de toegestane prijscompensatie niet verwerkt in de begroting. Constante lonen en prijzen In de meerjarenramingen wordt, zoals gebruikelijk uitgegaan van constante lonen en prijzen. Omslagrente Wij zijn voornemens om de omslagrente te verlagen (was 5,5 % in 2013). De effecten daarvan zullen wij in een afzonderlijke notitie ter besluitvorming voorleggen. In deze notitie wordt ook ingegaan op mogelijke maatregelen om deze te reduceren. Tarieven en subsidies Het voorgaande houdt in dat de tarieven en subsidies in principe uitkomen op de nullijn. Navenant zullen de ontvangen huurbedragen niet stijgen voor de inflatiecorrectie. Wel kunnen er andere afspraken met verenigingen, instellingen etc. zijn gemaakt over huurverhogingen buiten de prijscompensatie om. Belastingen en heffingen In het coalitieakkoord is het uitgangspunt geformuleerd: “totale gemeentelijke lasten voor de Hengelose burger stijgen niet, behalve dan de met een inflatiecorrectie. Als het echt niet anders kan accepteren wij tijdelijke maatregelen om de begroting sluitend te maken.” Echter zijn de tijden sinds het opstellen van het coalitieakkoord veranderd. Het rijk heeft aanzienlijke bezuinigingen op gemeenten afgewenteld. Wij stellen daarom voor om bij de algemene dekkingsmiddelen uit te gaan van een inflatiecorrectie (indexering) van 1,75 %. Voor de toeristenbelasting geldt het nieuwe tarief, zoals genoemd in het dekkingsplan 2014-2017. In de begroting 2014-2017 zal zoals gebruikelijk ook worden gekeken naar het totaalpakket aan belastingmaatregelen. Op basis van het geactualiseerd verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) 2013-2017 stellen wij voor om de rioolheffing, net als in 2013, ook in 2014 niet te verhogen. Voor het afvalbeleid zal eerst door uw raad de koers worden bepaald aan de hand van de notitie “Naar een afvalloos Hengelo”. De behandeling van deze notitie loopt ongeveer parallel met de behandeling van de nu voorliggende Kadernota. De consequenties van het beleid zullen worden vertaald in het afvaltarievenbeleid. Deze tarieven zullen in de betreffende Verordening, tegelijkertijd met de Beleidsbegroting 2014-2017, in het najaar worden aangeboden aan uw raad.

30

Gemeentefondsuitkering De gemeentefondsuitkering wordt in principe gebaseerd op de meicirculaire 2013 van het gemeentefonds. De taakmutaties in het gemeentefonds, op grond van de meicirculaire 2013, zullen expliciet in beeld worden gebracht en worden voorgelegd aan uw raad. Onvoorzien/kleine opties nieuw beleid In de begroting 2014-2017 wordt een jaarlijks bedrag van € 166.000 geraamd voor de post onvoorzien. Ook wordt jaarlijks een post van € 25.000 opgenomen voor kleine opties nieuw beleid. Investeringen Op investeringen is de nota Activabeleid van toepassing, die begin 2012 is vastgesteld in de raad. De afschrijving en de berekening van de rentelasten start op 1 januari van het jaar ná ingebruikname van een goed c.q. na afronding van een investering. Dit betekent dat er niet wordt afgeschreven en dat er vooralsnog geen rentelasten worden berekend in het jaar van afronding c.q. ingebruikname van een investering. De rente wordt berekend over de boekwaarde per 1 januari. Mede naar aanleiding van de jaarrekening 2012 zal worden bezien of de beleidsregels omtrent de rente-toerekening aan investeringen aanpassing behoeven. Hieraan zal in de afzonderlijke notitie met betrekking tot het gehanteerde rente-omslagpercentage aandacht worden besteed. Vervangingsinvesteringen maken onderdeel uit van het bestaand beleid. Autonome ontwikkelingen/volumemutaties arealen Onder autonome ontwikkelingen verstaan wij ontwikkelingen die door ons niet te sturen of te beïnvloeden omstandigheden zijn en zullen leiden tot onvermijdbare uitgaven of inkomstenverminderingen in de begroting 2014-2017. De onderhoudsbudgetten voor wegen, groen en riolering worden aangepast voor volumemutaties conform de Areaalnota. De kostenuitzetting voor rioleringen verloopt budgettair neutraal voor de begroting. Uitgangspunt bij rioleringen is 100 % kostendekkendheid.

31

Bijlage 1 – Overzicht van maatregelen Sociaal Akkoord U

A Reactie op opgelopen werkloosheid

1. 2. 3. 4.

U

1) P

De Stichting van de Arbeid heeft een Actieteam ingesteld voor het stroomlijnen van de aanpak van de werkloosheid. In het actieteam zullen naast de leden van de Stichting van de Arbeid en decentrale CAO-partijen ook het UWV, SZW, gemeenten en de ambassadeur jeugdwerkloosheid participeren. In de Kamerbrief aanpak jeugdwerkloosheid dd. 5-3-2013 is een gezamenlijke Aanpak Jeugdwerkloosheid aangekondigd. Voor de aanpak van werkloosheid onder ouderen is voor 2013 en 2014 in totaal 67 miljoen euro beschikbaar. Zie Kamerbrief over de uitkomsten overleg Kabinet met Stichting van de Arbeid dd. 1912-2012. UWV stelt momenteel een concreet activiteitenplan op. Het kabinet ziet af van het zogenaamde ‘1 maart pakket’ (zie brief van de minister van Financiën ‘Reactie op CPB cijfers’). Het kabinet zal aanvullende maatregelen nemen indien de MEV-raming van het CPB gegeven het saldodoel 2014 daartoe aanleiding geeft.

B Iedereen doet mee: het werkbedrijf

Infrastructuur 5.

6.

7.

Perspectief is gericht op vorming 35 regionale werkbedrijven, die zorg dragen voor plaatsing van mensen bij werkgevers. Gemeenten hebben de lead bij de werkbedrijven, die met een commerciële inslag worden geleid. Werkgevers, werknemers en UWV doen mee in de leiding van het Werkbedrijf. Werkgevers kunnen bovendien meedoen in de financiering. Instroom in het werkbedrijf wordt in de fase voorafgaand aan definitieve plaatsing betaald op uitkeringsniveau (proefplaatsing). Het Werkbedrijf bepaalt de loonwaarde op de werkplek in samenspraak met de werkgever. Het Werkbedrijf draagt zorg voor de noodzakelijke begeleiding op de werkplek. Verkend zal worden of de keuring van werknemers door één organisatie kan plaatsvinden; dit zou een samenvoeging van UWV en CIZ betekenen.

Wajong 8. 9. 10. 11.

De Wajong is per 1-1-2015 alleen nog toegankelijk voor mensen die volledig en duurzaam geen arbeidsvermogen hebben, iedere 5 jaar herkeuring. Mensen die niet voor de Wajong in aanmerking komen kunnen een beroep doen op het Werkbedrijf voor begeleiding naar werk. Deze mensen komen formeel in dienst bij de gemeente, de gemeente verzorgt zo nodig een uitkering (bijstandsregime). Het zittend bestand Wajong wordt herkeurd; mensen met arbeidsvermogen kunnen beroep doen op gemeente voor uitkering en/of ondersteuning bij re-integratie (bijstandsregime). Ten vierde zijn er mensen die weliswaar gedeeltelijk inzetbaar zijn bij reguliere werkgevers, maar die nog geen werk hebben gevonden. Voor deze groep komt er een regeling die gemeenten in staat stelt door middel van individueel maatwerk voor kwetsbare groepen met een zorgbehoefte de effecten van de kostendelersnorm te compenseren. Voor die mensen met een zorgbehoefte worden de gevolgen van de kostendelersnorm gecompenseerd. Basis hiervoor is de indicatie van CIZ/GGD. Hiervoor wordt structureel € 100 mln. beschikbaar gesteld voor het gemeentefonds.

Beschut werk 12.

13. 14. 15.

De werkbedrijven organiseren beschut werk voor mensen die door lichamelijke, verstandelijke en/of psychische beperking een zodanige mate van ondersteuning nodig hebben, dat niet van een reguliere werkgever verwacht mag worden dat hij deze mensen in dienst neemt. Dat laat onverlet dat een werkbedrijf de dienstbetrekking kan organiseren bij een reguliere werkgever met specifieke begeleiding, werkplekaanpassing e.d. Het kabinet gaat er in de berekeningen vanuit dat er 30.000 beschut-werkplekken beschikbaar moeten komen. Beloningsregime: loonkostensubsidie en aansluiten bij CAO werkgever (regulier of gemeente). Verschil tussen 100% wml en loonwaarde is rekening overheid (loonkostensubsidie; maximaal 70% wml). Verschil tussen CAO-loon en 100% wml is rekening werkgever (regulier of werkbedrijf). Per 1-1-2015 is er geen nieuwe instroom in de WSW meer. Mensen die niet meer in de WSW kunnen instromen kunnen beroep doen op het werkbedrijf voor begeleiding naar werk. Het zittende bestand WSW blijft onder huidig wettelijk WSW-regime. Inzet op zoveel mogelijk plaatsen van WSW-ers bij reguliere werkgevers. Efficiencykorting WSW verspreid over zes jaar oplopend tot 290 miljoen euro.

1) De genoemde maatregelen moeten nog uitgewerkt worden in wetsvoorstellen. De vijfde nota van wijzigingen (hoofdlijnenbrief Particpatiewet) P

wordt verwacht rond 1 juli. De uitwerking van de maatregelen genoemd onder de punten 5, 7, 9 en 12 zijn nog onzeker i.v.m. de verschillen van mening tussen o.m. gemeenten en kabinet en zijn nog onderwerp van nader overleg.

32

Loonkostensubsidie 16. 17. 18.

Mensen die niet aangewezen zijn op beschut werk en met een productiviteit < 80% wml kunnen worden geplaatst bij een werkgever, beloning conform CAO-werkgever. Verschil tussen 100% wml en loonwaarde is rekening overheid (loonkostensubsidie; maximaal 70% wml). Verschil tussen CAO-loon en 100% wml is rekening werkgever. De mobiliteitsbonus is niet van toepassing op de groep die met loonkostensubsidie aan het werk gaat.

Baangarantie 19.

20.

21.

22.

U

Werkgevers in de marktsector stellen zich vanaf 2014 garant voor een toenemend aantal extra banen voor mensen met een beperking. De groei van het jaarlijkse aantal extra banen neemt geleidelijk toe. De toename in 2014 bedraagt 2,5 duizend; in 2015 bedraagt de toename 5 duizend extra banen. Hierna groeit de jaarlijkse toename geleidelijk tot 10 duizend in de periode 2020 - 2026. De werkgevers in de marktsector stellen zich daarmee vanaf 2026 garant voor een cumulatief aantal van 100 duizend extra banen voor mensen met een beperking. De overheid zal in aanvulling hierop vanaf 2014 gedurende 10 jaar jaarlijks 2,5 duizend extra banen openstellen mensen met een beperking. De overheid stelt zich daarmee garant voor cumulatief 25 duizend extra banen vanaf 2024. Met de overheidswerkgevers worden nadere afspraken gemaakt hoe dit kan worden gerealiseerd. In de wet wordt een quotum vastgelegd met de genoemde jaarlijkse aantallen, waarbij een structurele situatie bereikt wordt in 2025. Het quotum wordt geactiveerd op het moment dat het aantal afgesproken banen niet tot stand komt. Dit wordt voor het eerst eind 2016 gemeten, dan zouden er minimaal 11.000 extra banen voor mensen met een beperking moeten zijn gerealiseerd in de marktsector. De activering van het quotum start na overleg met de sociale partners en gemeenten. Sociale partners nemen maatregelen die ervoor zorgen dat minder mensen een beroep hoeven te doen op een arbeidsongeschiktheidsuitkering uit de WIA. De maatregelen richten zich op verdere versterking van de inzet op preventie en re-integratie met name voor vangnetters en de groep WGA 80-100. Sociale partners komen in 2014 met concrete maatregelen die uiterlijk per 2015 kunnen worden ingevoerd. Er wordt hiervoor taakstellend 150 mln euro structureel ingeboekt. De effecten van de maatregelen worden gemonitored.

Van werk naar werk (incl. WW/ontslag/flex)

WW 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.

30. 31.

32. 33.

De opbouw van de WW wordt aangepast naar: 1 maand per dienstjaar in de eerste 10 arbeidsjaren en ½ maand per dienstjaar in de jaren daarna. Reeds opgebouwd arbeidsverleden tot 2016 wordt gerespecteerd. Elk jaar arbeidsverleden voor 2016 geeft recht op één maand WW. De maximale publiek gefinancierde WW-duur wordt geleidelijk ingekort naar 24 maanden met 1 maand per kwartaal, van 1 januari 2016 tot 1 juli 2019 (14 kwartalen). De hoogte van de WW blijft loongerelateerd Sociale partners kunnen op CAO-niveau een aanvulling van 14 maanden WW introduceren. Deze afspraken worden in beginsel algemeen verbindend verklaard. Het publiek gefinancierde deel van de WW wordt 50/50 betaald door werkgevers en werknemers, invoering 2016-2020. Deze overgang zal lastenneutraal worden vormgegeven. De definitie van passende arbeid wordt aangescherpt per 1-1-2016. Dit houdt in dat reeds na 6, in plaats van 12 maanden, alle arbeid als passend wordt aangemerkt. Vanaf dag één komt de WWgerechtigde in aanmerking voor inkomstenverrekening (zodat werkhervatting altijd lonend is). De IOAW wordt langzaam afgebouwd. Werknemers die 50 jaar en ouder zijn op 1 januari 2015 (werknemer geboren vóór 1 januari 1965) op de eerste dag van hun werkloosheid, kunnen nog gebruik maken van de IOAW na het doorlopen van de WW-uitkering. Werknemers geboren op of na 1 januari 1965 kunnen geen beroep meer doen op de IOAW. De IOW voor 60+ blijft bestaan tot 2020, de IOW-leeftijd wordt niet verlaagd naar 55. Op basis van een evaluatie wordt bezien of de IOW structureel wordt gemaakt. Er kan recht bestaan op een IOWuitkering voor werkloze werknemers die op de eerste WW-dag 60 jaar of ouder zijn. Het kabinet zal advies vragen aan de SER over de vormgeving van de sociale infrastructuur voor de arbeidsmarkt. Daarbij gaat het om de instituties rond duurzame inzetbaarheid, van-werk-naar-werk en re-integratie. inclusief een financiering van de WW die gezamenlijk door werknemers en werkgevers wordt opgebracht, en premiedifferentiatie. De nieuwe calamiteitenregeling WW kent een eigen risicoperiode van 3 weken. De regeling zal worden betrokken in bovenstaand SER-advies. In 2014 en 2015 stelt het kabinet 300 mln euro beschikbaar voor ‘van-werk-naar-werk’ en intersectorale scholing. Dit budget wordt onder begeleiding van het Actieteam (zie punt 1) gebruikt voor co-financiering van sectorale plannen.

33

Ontslag 34.

35. 36.

37.

38. 39.

40.

41. 42. 43. 44.

45. 46.

Per 1 januari 2016 wordt het ontslagrecht gemoderniseerd. Anders dan nu wordt het ontslagrecht in hoofdzaak geregeld in één wet (het BW, het BBA 1945 vervalt) met handhaving van de preventieve toetsing van ontslag. Afhankelijk van de reden voor het ontslag komt er één ontslagroute: voor bedrijfseconomisch ontslag en wegens langdurige arbeidsongeschiktheid via een procedure bij UWV en voor (andere) in de persoon gelegen redenen en bij een verstoorde arbeidsverhouding via ontbinding door de kantonrechter. Per CAO kan worden besloten tot (verplichte) toetsing bij ontslag door een zelf in te stellen sectorcommissie – dit onderdeel wordt nader uitgewerkt met de sociale partners. Het volgen van een ontslagroute is niet nodig als de werknemer schriftelijk instemt met ontslag. Hierbij geldt een bedenktijd voor de werknemer van twee weken. De schriftelijke instemming heeft geen negatief effect op de WW-uitkering (in termen van verwijtbaarheid). Bij een negatieve beslissing door UWV kan de werkgever bij de rechter om ontbinding vragen (waarbij de rechter toetst aan dezelfde criteria als UWV) en bij ontslag na een positieve beslissing van UWV kan de werknemer de rechter vragen om herstel van de arbeidsovereenkomst. Hoger beroep tegen de uitspraak van de rechter is mogelijk conform regulier procesrecht. De proceduretijd bij UWV kan worden verrekend met de opzegtermijn, met dien verstande dat er altijd een opzegtermijn van een maand in acht moet worden genomen. Bij ontbinding ontbindt de kantonrechter met inachtneming van een termijn gelijk aan de opzegtermijn minus proceduretijd bij de rechter, met dien verstande dat er altijd een termijn van een maand geldt. Het UWV handelt in principe de ontslagaanvragen binnen 4 weken af, uiteraard voor zover een zorgvuldige afhandeling hieraan niet in de weg staat. Bij CAO kan onder daarbij te stellen voorwaarden worden afgeweken van het afspiegelingsbeginsel als die CAO voorziet in een commissie die voorgenomen ontslagen om bedrijfseconomische redenen toetst. Bij één of meer dienstverbanden van in totaal 2 jaar of langer (tijdelijke en vaste contracten) betaalt de werkgever bij ontslag een transitievergoeding met een maximum van € 75.000, of een jaarsalaris als dat hoger is. De opbouw van de transitievergoeding bedraagt 1/3 van het maandsalaris per dienstjaar over de eerste 10 dienstjaren en vanaf de jaren na het 10e dienstjaar ½ maandsalaris per dienstjaar. Voor werknemers van 50+ geldt tot 2020 overgangsrecht waarbij de transitievergoeding voor 50plussers met tien dienstjaren wordt gesteld op 1 maand per dienstjaar boven de 50, met een uitzondering voor MKB-bedrijven met minder dan 25 werknemers (nader uit te werken tussen sociale partners). Sociale partners werken dit verder uit in overleg met het kabinet. Er komt een hardheidsclausule voor de verplichting tot betaling van de transitievergoeding, nader uit te werken in overleg met de sociale partners. In geval van ernstige verwijtbaarheid van de werknemer aan het ontslag is de werkgever geen transitievergoeding verschuldigd. In geval van ernstige verwijtbaarheid van de werkgever aan het ontslag kan de kantonrechter naast de transitievergoeding een aanvullende vergoeding toekennen. Dit zal naar verwachting gaan om een zeer klein aantal gevallen. De criteria voor ernstige verwijtbaarheid zullen verder worden uitgewerkt. Kosten voor ‘ van-werk-naar-werk’ , scholing, etc die in het kader van ontslag en in overleg met de werknemer zijn gemaakt door de werkgever, kunnen in mindering worden gebracht op de transitievergoeding. Voorwaarden waaronder die kosten in mindering kunnen worden gebracht worden nader uitgewerkt met de sociale partners. Van de regeling betreffende de transitievergoeding kan bij CAO worden afgeweken als in die CAO is voorzien in een vergelijkbare voorziening gericht op het bevorderen van werk naar werk transities (¾ dwingend recht). De WW-premies gaan structureel vanaf 1-1-2014 met 1,3 mld euro omhoog, conform regeerakkoord.

Flexibele arbeid 47. 48. 49.

50. 51. 52. 53.

Per 1 januari 2015 worden onderstaande maatregelen met betrekking tot de ‘ flexibele schil’ van kracht. De ‘ketenbepaling’ wordt aangepast. Bij arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd die elkaar binnen een periode van 6 maanden (nu 3) opvolgen ontstaat bij het 4e contract of na 2 jaar (nu 3) een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Bij CAO kan alleen nog worden afgeweken van de ketenbepaling (maar niet van de periode van 6 maanden) indien het werken met tijdelijke contracten gegeven de aard van het werk noodzakelijk is, met dien verstande dat het aantal contracten ten hoogste kan worden gesteld op 6 in een periode van vier jaar. In tijdelijke contracten met een duur van 6 maanden of minder kan geen proeftijd worden overeengekomen. Dat geldt ook voor een aansluitend contract. In tijdelijke contracten kan geen concurrentiebeding worden opgenomen, behalve in het geval van bijzondere omstandigheden (motivatieplicht). Bij CAO kan de wettelijke termijn voor het benutten van het uitzendbeding worden verlengd tot ten hoogste 78 weken. Verder zal de mogelijkheid worden beperkt tot afwijking bij cao van de regel dat het loon verschuldigd is als de arbeid niet wordt verricht door omstandigheden die in de risicosfeer van de werkgever liggen.

34

54.

55. 56. 57.

58. 59.

60.

U

Sociale partners zullen nader bezien hoe oneigenlijk gebruik van “driehoeksrelaties” (uitzendarbeid, payrolling, contracting) kan worden tegengegaan. In dat kader worden de bijzondere ontslagregels bij payrolling geschrapt en wordt transparantie voor de werknemer, over de aard van zijn arbeidsrelatie, van belang. In de zorg kunnen geen nulurencontracten meer worden gebruikt. Kabinet en sociale partners zullen bezien of er aanleiding is tot het aanpassen van de regels inzake overgang van ondernemingen, in relatie tot aanbestedingen. De arbeidsverledeneis die per 2014 zou worden ingevoerd in de Ziektewet wordt afgeschaft. Zo wordt geborgd dat werknemers met een flexibel arbeidscontract tijdens ziekte een uitkering hebben die in hoogte vergelijkbaar is met werknemers met een vast contract. Sociale partners blijven ervoor verantwoordelijk dat minder mensen een beroep doen op de WIA. In pilots gericht op re-integratie ontwikkelen sociale partners hiertoe innovatieve werkwijzen, die op termijn landelijk uitgerold worden. Hiervoor wordt taakstellend structureel € 15 miljoen euro ingeboekt. In de tabel in bijlage 2 is dit bedrag verrekend met de kosten voor het afschaffen van de arbeidsverledeneis. Het kabinet zal het Plan van Aanpak schijnconstructies aan de Tweede Kamer sturen en dit samen met sociale partners verder uitwerken. In dat kader zullen tijdelijk extra Inspecteurs, oplopend tot 35, worden aangesteld bij de Inspectie SZW. Bij dienstverbanden van werknemers tot 18 jaar met een omvang van 12 uur of minder zijn de ketenbepaling en de regeling betreffende de transitievergoeding niet van toepassing. Deze dienstverbanden tellen ook niet mee bij de toepassing van de ketenbepaling of het bepalen van het recht op een transitievergoeding bij ontslag na het bereiken van de leeftijd van 18 jaar. Het kabinet zal met de sociale partners onderzoeken hoe een administratieve lasten reductie voor werkgevers kan worden bereikt met betrekking tot ‘kleine banen’ (voor jongeren onder de 18).

Naar een toekomstbestendig pensioenstelsel (inclusief aow)

61.

62.

63.

Per 2015 kan vanaf een inkomensniveau van 100.000 euro niet langer fiscaal gefaciliteerd voor aanvullend pensioen worden gespaard. Dit geldt zowel voor pensioenopbouw in de tweede als de derde pijler. Het maximale opbouwpercentage voor nieuwe pensioenopbouw wordt per 2015 verlaagd met 0,4%. Het kabinet geeft de sociale partners tot 1 juni 2013 de gelegenheid een alternatief voor of aanvulling op bovenstaande maatregelen uit te werken, met een maximaal budgettair beslag oplopend tot structureel 250 mln euro. Ten behoeve van deze uitwerking wordt een werkgroep opgestart waarin het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Ministerie van Financiën zullen participeren. De overbruggingsregeling AOW, die gaat gelden voor personen die op 1 januari 2013 reeds deelnemen aan een VUT- en prepensioenregeling of een vergelijkbare regeling en zich niet hebben kunnen voorbereiden op de AOW-leeftijdsverhoging, wordt verruimd naar deelnemers met een inkomen tot 200% WML voor alleenstaanden en 300% WML voor paren. De regeling werkt terug tot 1-1-2013.

Zie ook: www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/04/11/kamerbrief-resultatensociaal-overleg

35

Beantwoording vragen uit de raad nav het ontwerp-dekkingsplan 2014-2017 (d.d. 25 april 2013) 1

Partij: Burgerbelangen

Vragen/aandachtspunten: Aantal verkeerslichten

Beantwoording: De gemeente Hengelo heeft 38 verkeersregelinstallaties (VRI's) en 5 waarschuwingsinstallaties bij (fiets)oversteken van de busbaan. Verkeersregelinstallaties zijn hoofdzakelijk aangelegd om het verkeer op een kruispunt goed te kunnen afwikkelen, zonder dat er te lange wachtrijen ontstaan. Daarnaast zijn verkeersregelinstallaties aangelegd om de oversteekbaarheid en verkeersveiligheid te verbeteren, of voor een snelle afwikkeling van het hoogwaardige openbaar vervoer (HOV). Er is geen algemeen onderzoek uitgevoerd naar locaties waar VRI's eventueel kunnen worden verwijderd. In bijna alle gevallen vereist het verwijderen van een VRI een volledige reconstructie van het betreffende kruispunt. De doorstroming, oversteekbaarheid en verkeersveiligheid moet dan immers op een andere wijze worden gewaarborgd. Bij reconstructies van kruispunten met een VRI, wordt per locatie onderzocht of een reconstructie tot een kruispunt zonder VRI mogelijk of gewenst is.

2

PvdA

Bezuinigingsbedrag in relatie tot het totale budget

Pagina 1 van 4

In 2008 is voor het laatst in Hengelo een VRI verwijderd (kruispunt Beethovenlaan - Mozartlaan - Bergweg). Hiervoor moest een grootschalige reconstructie worden uitgevoerd, waarbij het kruispunt compacter is vormgegeven en maatregelen zijn getroffen voor de oversteekbaarheid van het kruispunt. Het verwijderen van de VRI heeft echter geleid tot veel klachten ten aanzien van de verkeersveiligheid, waarna er in 2011 alsnog aanvullende maatregelen getroffen zijn in de vorm van waarschuwingslichten bij de fiets- en voetgangersoversteekplaats. Desalniettemin houden de klachten aan. Zie de volgende pagina.

30-05-2013

RELATIE BEZUINIGINGSVOORSTELLEN MET ONDERLIGGENDE BUDGETTEN

Nr

Voorstel

A01

Raad

2014

2015

2016

2017

30

30

30

30

Het totaal bestedingsbudget raad 2013 bedraagt afgerond 950.000,-, waarvan 750.000,- bestemd is voor de loonbetalingen aan raadsleden. M.u.v. de kapitaallasten (raming 35.000,-) is het restbedrag van 165.000,- direct beïnvloedbaar.

Nr

Voorstel

A02

Gemeenschappelijke regelingen

2014

2015

2016

2017

82

302

402

402

Bevat 2 regelingen: 1. Regio Twente: in 2014 wordt gekort op de bijdrage Netwerkstad (82.000,-), vanaf 2015 nog eens extra 50.000,- op algemene bijdrage aan Regio Twente. Totale geraamde bijdrage 2013 (incl. Netwerkstad) 450.000,-. 2. Brandweer: v.a. 2015 wordt 170.000,- bezuinigd door taken preventie, toezicht en handhaving bij gemeente neer te leggen. V.a. 2016 komt daar nog eens 100.000,- bij door aanpassing verdeelsystematiek en doorvertaling van rijksbezuinigingen. Totaal dus 270.000,op een totaal budget van ruim 5,7 mln.

Nr

Voorstel

A03

Overig algemeen domein

2014

2015

2016

2017

113

93

73

93

Betreft 5-tal onderdelen: 1. verkiezingen: gemiddelde kosten per verkiezing bedragen c.a. 65.000,-. Voorstel bezuiniging is 20.000,- per verkiezing. 2. beperking kosten legesheffing: voor totale heffing gemeentelijke belastingen wordt bijdrage aan GBT geraamd van 905.000,-. Hierop moet 25.000,- worden bezuinigd 3. communicatiebudget externe betrekkingen: voor dit onderdeel is geraamd 13.600,-, waarop dus nu structureel 5.000,- bezuinigd moet worden. 4. advertentiekosten: op geraamd budget van 36.700,- moet 7.500,- worden bezuinigd 5. Diversiteit: totaal geraamd budget lokalen minderheden 110.000,-, waarop het specifieke budget voor Art. 1, voor voorlichtings- en preventie-activiteiten, volledig wordt bezuinigd (36.000,-)

Nr

Voorstel

F01

Beheer openbare ruimte

2014

2015

2016

2017

386

369

369

369

Hier staan maatregelen: 1. minder verkeersborden: voor aanschaf borden is bedrag van 27.000,- geraamd, waarvan voorgesteld wordt 50% (=13.000,-) te bezuinigen 2. uitvoeringsmaatregelen op straat: het totaalbudget verkeersmaatregelen is ruim 1,3 mln. Hiervan is bestemd voor kosten derden ca. 154.000,- terwijl de rest hoofdzakelijk bestemd is doorbelasting eigen personeel. Voorstel is op de kosten derden 50.000,- te bezuinigen. 3. inzet Reserve duurzaam veilig: eenmalige inzet deel van reserve (17.000,-) dat nog resteert van eerdere actie voor kleine investeringen in openbare ruimte. Geen directe relatie met andere structurele budgetten. 4. advertentiekosten verkeersbesluiten: op totaal budget van 16.300,- wordt 6.000,- bezuinigd 5. beheer openbare ruimte toerekenen aan riolering: vanuit structurele budgetten wegen en groen wordt resp. 60.000,- en 40.000,- doorberekend aan riolering en zodoende meegenomen in dekking via rioolheffing. Op dit moment wordt er al vanuit diverse producten wegen en groen voor € 1,24 miljoen toegerekend aan riolering. Naast andere genomen maatregelen komt het totaalbedrag dat de afgelopen jaren op riolering is bezuinigd daarmee op ruim € 1,64 miljoen per jaar.

Pagina 2 van 4

30-05-2013

6. onderhoud wegen: totaal geraamd budget 1.159.000,-, waarop volgens voorstel 100.000,bezuinigd gaat worden. 7. korting Twente Milieu: een besparing van (100.000,-) op een totaalbudget van ruim € 4,1 miljoen.

Nr

Voorstel

F02

Overig fysiek domein

2014

2015

2016

2017

185

185

185

185

Betreft 2 onderdelen: 1. subsidie Architectuurcentrum Twente: een volledige stopzetting van de subsidie levert 24.000,- op. Er bestaat geen verdere relatie met andere subsidies binnen dit product. 2. herstructurering Berflo Es: voor kapitaallasten is bij de Kadernota 2007 265.000,- gereserveerd als structurele last. Door andere toepassing BBV-regels kan hierop structureel 161.000,bespaard worden en dus ingezet worden als bezuiniging. Rest van bedrag wordt ingezet als dekking kapitaallasten MFA.

Nr

Voorstel

S01

Onderwijs

2014

2015

2016

2017

121

321

321

321

Bezuiniging wordt gevonden in 4 maatregelen: 1. Edukint: een op zichzelf staande subsidie van 16.000,- wordt geschrapt met als mogelijk gevolg dat ouders om een hogere bijdrage wordt gevraagd voor het verzorgingsgedeelte. 2. extra schoolgymnastiek: op een totaalbudget van ca. 18.000,- wordt 5.000,- (als dekking) ondergebracht bij de combinatiefuncties. 3. Brede school/Jeugdplein: op totaalbudget van ca. 300.000,- (product 480.6 onderdeel Brede School) wordt vanaf 2013 32.000,- resp. 68.000,- bezuinigd voor Jeugdplein. 4. Reserve onderwijshuisvesting: a.g.v. de wijziging vergoeding buitenonderhoud schoolgebouwen basisonderwijs kan vanaf 2015 200.000,- worden bezuinigd, na correctie gemeentefondsmutatie (€ 800.000), door een lagere storting in de reserve. Totaal storting in reserve geraamd op 7,4 mln.

Nr

Voorstel

S02

Minimabeleid/werkgelegenheid

2014

2015

2016

2017

465

465

465

465

Betreft 3 onderdelen: 1. Armoedebeleid: Verwachte verhoging van de algemene uitkering met 350.000,- (indicatie 50% van het landelijk budget, waarvan het andere deel van het landelijk budget wordt gestort in het landelijk Jeugdsportfonds). De helft van de gemeentefondsmiddelen worden ingezet voor armoedebeleid, omdat wij voor het andere deel van het “nieuwe”’beleid al op peil hebben. Voordeel van 175.000,- op totaal budget van 1.235.000,-. 2. Vernieuwend arbeidsmarktbeleid: totaal geraamd budget ad 160.000,- wordt met 90.000,verlaagd. 3. ROZ: door versoberingsmaatregelen dient ROZ 200.000,- te bezuinigen. In begroting 2013 bedragen totaal lasten ROZ 4.166.000,- en totaal baten 3.352.000,- Het nadelig saldo ad 814.000,- zal dus met 200.000,- moeten worden teruggebracht.

Nr S03

Voorstel Maatschappelijke begeleiding/ sociaal-cultureel werk

2014

2015

2016

2017

220

245

245

245

Hier staan 4 maatregelen voorgesteld: 1. Samenwerking: in 2014 moet dit 25.000,- opleveren en vanaf 2015 50.000,-. Besparing wordt gevonden in huidige subsidiebudgetten met totaal raming van bijna 2,4 mln. 2. Thuis in de buurt: op jaarlijks te besteden budget van 74.500,- wordt structureel 25.000,bezuinigd 3. Carint AMW (Donna) : totaal geraamd budget 1.364.000-, waarop 150.000,- wordt gekort; Aandeel Donna: totaal geraamd budget 206.000,-, waarop 150.000,- wordt gekort. 4. Collectieve verzekering: het geraamde bedrag wordt volledig ingezet als bezuiniging. Besparing 20.000,-.

Pagina 3 van 4

30-05-2013

Nr

Voorstel

S04

Cultuur

2014

2015

2016

2017

184

334

300

300

Hier gelden 2 voorstellen: 1. herschikking culturele instellingen: vanaf 2014 moet 150.000,- worden bezuinigd, terwijl vanaf 2015 dit bedrag 300.000,- zal bedragen. Totaal geraamde subsidies 2013 binnen de “culturele”producten 510 Bibliotheek, 511 Muziekschool, 540 Schouwburg en kunst, 541 Musea en 580 Overige cultuur afgerond 7,1 mln. 2. Kunstaankopen:het volledige budget kunstaankopen ad 34.000,- wordt voor 2014 en 2015 ingezet als bezuiniging. Daarna nieuwe afweging door raad.

Nr

Voorstel

S05

Sport

2014

2015

2016

2017

20

20

20

20

Door energiebesparende maatregelen zullen kosten verbruik moeten dalen met 20.000,-. Totaal geraamd budget energie 2013 Twentebad 320.000,-.

Nr

Voorstel

T01

Inkomsten - Belastingen en leges

2014

2015

2016

2017

75

75

75

75

Deze inkomstenverhoging wordt o.a. bereikt door: 1. leges evenementen: De exacte uitsplitsing in de kostenreductie en de doorberekening van leges wordt nog nader uitgewerkt. Voorlopig even op de leges geraamd. Besparing van € 25.000 die bovenop de huidige raming leges standplaatsen en apv-vergunningen van 95.000,- komt. 2. toeristenbelasting: d.m.v. tariefsverhoging van 0,61 naar 1,- per overnachting wil men een hogere opbrengst van 50.000,- bereiken. Huidige opbrengst geraamd op 74.000,-. De afgelopen jaren waren de werkelijke ontvangsten ruim boven de 80.000,-. -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

(Gedeeltelijk) te schrappen investeringen

Uitstellen van investeringen

Totaal lagere kapitaallasten

Pagina 4 van 4

2014

2015

2016

2017

90

107

142

144

2014

2015

2016

2017

47

29

2014

2015

2016

2017

137

136

142

144

30-05-2013