Postbus 1 3430 AA
Bezoekad res Stadsplein 1 3431 LZ
www.nieuwegein.nl
Openbaar Domein
jaarplan Water 2016
uitvoeringsnota
Datum
25 januari 2016
Auteur afdeling Openbaar Domein Versie
definitief concept
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
SAMENVATTING In het jaarplan zijn de nieuwe maatregelen en de al lopende projecten aan het watersysteem van Nieuwegein beschreven voor 2016. De watervisie uit 2004 en het jaarplan Water 2016 vormen samen het Waterplan van onze gemeente. Een waterplan geeft een invulling aan de verplichting voor onze gemeente en het waterschap om in overleg met elkaar zorg te dragen voor een doelmatige en samenhangende afstemming van het waterbeheer. In onderstaande tabel staan de maatregelen opgesomd die in 2016 uitgevoerd worden. In het jaarplan vindt u tevens een overzicht van de wet- en regelgeving, en beleid.
JAARPLAN WATER 2016 nummer
Omschrijving maatregel Verbreed GRP
3.1.1
Nieuw Basis Rioleringsplan (BRP) Beheer en onderhoud van het watersysteem
3.2.1
Baggeren primaire watergangen Waterkwaliteit
3.3.1
Ophalen twee duikers park Batau zuid
3.3.2
Ophalen vier duikers in park Oudegein
3.3.3
Verbindingsduiker sportcomplex Parkhout
3.3.4
Wateractieplan wijk Batau zuid en Batau noord
3.3.5
Waterssyteemanalyse WINNET In de bijlage van dit jaarplan is een overzicht opgenomen van de uitvoer
van maatregelen van de jaarplannen 2012-2015. Geconcludeerd mag worden dat in voldoende mate uitvoering is gegeven aan de maatregelen.
2 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
3 (23)
Datum 25 januari 2016
Inhoudsopgave 1
Inleiding 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
2
Wetgeving Bestuursakkoord en nationaal beleid Regionaal en gemeentelijk beleid
Verbreed GRP Nieuw Basis Rioleringsplan (BRP) Beheer en onderhoud van het watersysteem Baggeren primaire watergangen Waterkwaliteit Ophalen twee duikers park Batau zuid Ophalen vier duikers in park Oudegein Verbindingsduiker sportcomplex Parkhout Wateractieplan wijk Batau zuid en Batau noord Watersysteemanalyse WINNET Kansen en werkafspraken
Lopende projecten in 2016 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13
Bijlage 1:
4 4 4 4 5 5 6
Nieuwe maatregelen voor 2016 3.1 3.1.1 3.2 3.2.1 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.4
4
Waterplan Nieuwegein Uitvoer maatregelen voorgaande jaarplannen Totstandkoming jaarplan Water 2016 Juridisch aspect Karakter jaarplan 2016 Leeswijzer
Waterbeleid 2.1 2.2 2.3
3
4
Ruimte voor de Lek Deltaprogramma Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Aanleg 3de kolk Beatrixsluis Kaderrichtlijn Water (KRW) Watertoets Waterbergingsbank Maaibeheer watergangen Baggerplan Uitvoeringprogramma waterwinningen Boringsvrije zone waterwinning Waternet Project IPL Centraal en West Nederland Duurzaamheid van Water
Uitvoer maatregelen jaarplan Water 2012-2015
6 7 7 10 10 10 10 10 11 11 11 12 12 12 13 15 15 16 16 17 17 17 18 18 18 19 19 19 19 21
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
1
Inleiding
Voor u ligt het jaarplan Water 2016. De gemeentelijke Watervisie en dit jaarplan vormen samen het Waterplan van onze gemeente. 1.1
Waterplan Nieuwegein
Het eerste Waterplan van Nieuwegein bestond uit de Watervisie uit 2004 en de Uitvoeringsnota Waterplan 2006-2011. Dit waterplan vindt haar bestuurlijke grondslag in het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) uit 2003. Een waterplan richt zich op het gezamenlijk op orde krijgen en houden van het watersysteem. Hierbij moet men denken aan het stedelijk water in al zijn verschillende vormen: regenwater, oppervlaktewater, grondwater, afvalwater en drinkwater. Een waterplan richt zich zowel op de kwantiteit van het water, zoals wateroverlast of juist watertekort, als ook op de kwaliteit, zoals schoon water. Maar ook educatieve en recreatieve doelen zijn onderdeel van een waterplan. Voor de periode na 2011 heeft het college van B&W besloten om in plaats van een nieuwe zesjaarse uitvoeringsnota jaarplannen op te stellen. Door middels van een ‘jaarplan Water’ kan beter ingespeeld worden op nieuwe ontwikkelingen of nieuw beleid, en wordt het makkelijker nieuwe wateropgaven die zich voordoen op te pakken. Het eerste jaarplan Water is opgesteld voor 2012. 1.2
Uitvoer maatregelen voorgaande jaarplannen
In de tabellen in de bijlagen is aangegeven in hoeverre de maatregelen uit de jaarplannen Water van 2012-2015 zijn uitgevoerd. Indien de uitvoer niet volgens planning is verlopen, is in de toelichting de reden aangegeven. Geconcludeerd mag worden dat in voldoende mate uitvoering is gegeven aan de maatregelen. 1.3
Totstandkoming jaarplan Water 2016
Tijdens de reguliere werkoverleggen met het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zijn de maatregelen voor het jaarplan Water 2016 bepaald. Op 12 november 2015 heeft het jaarlijkse bestuurlijk overleg tussen de gemeente en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst zijn afspraken gemaakt over de samenwerking in 2016, welke tevens onderdeel zijn van dit jaarplan. 1.4
Juridisch aspect
Een waterplan geeft uitvoering aan artikel 3.8 van de Waterwet waarin gemeenten en waterschappen verplicht worden om in overleg met elkaar zorg te dragen voor een doelmatige en samenhangende afstemming van het waterbeheer.
4 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
1.5
Karakter jaarplan 2016
Zoals verwacht mag worden is er bij de lopende projecten ruime aandacht voor de klimaatverandering, zoals het project Ruimte voor de Rivier, het Deltaprogramma Rivieren, en de Intentieverklaring Ruimtelijke Adapatie. Het klimaat zal de komende jaren een belangrijk thema blijven. Andere belangrijke thema’s zijn de samenwerking in de afvalwaterketen in Winnet verband en de drinkwaterwinningen die Nieuwegein rijk is. Een aantal maatregelen voor 2016 zijn gerelateerd aan de waterkwaliteit. Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden stelt vanaf 2014 jaarlijks een budget beschikbaar voor gemeentelijke projecten die bijdragen aan het verbeteren van de oppervlaktewaterkwaliteit. Door samen te werken aan projecten wordt de waterkwaliteit verbeterd tegen de laagste maatschappelijke kosten. Daarnaast stelt onze gemeente een nieuw Basis Rioleringsplan op en baggert het waterschap een aantal knelpunten in de primaire wateren. Maatregelen welke behoren tot de reguliere uitvoeringswerkzaamheden van de organisaties zijn geen onderdeel van dit jaarplan. 1.6
Leeswijzer
In hoofdstuk 2 wordt een overzicht gegeven van wetgeving en beleid. In hoofdstuk 3 wordt een beschrijving gegeven van de nieuwe maatregelen welke in 2016 uitgevoerd zullen worden, en de gemaakte werkafspraken voor komend jaar. In hoofdstuk 4 wordt een overzicht gegeven van bestaande projecten die ook in 2016 een vervolg krijgen. Tenslotte vindt u in de bijlage een overzicht van de uitgevoerde maatregelen van voorgaande plannen.
5 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
2
Waterbeleid
In dit hoofdstuk wordt de wetgeving, de bestuurlijke samenwerking en het beleid benoemd tegen welke achtergrond het jaarplan is opgesteld. 2.1
Wetgeving
Wet gemeentelijke watertaken
Het wetsvoorstel ‘Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken’, kortweg ‘Wet gemeentelijke watertaken’, is op 1 januari 2008 in werking getreden. De gemeente heeft als taak de volksgezondheid te beschermen, droge voeten te houden en een goede waterkwaliteit te waarborgen. Op grond van de uitgebreide zorgplichtbepaling uit de nieuwe wet draagt de gemeente zorg voor de doelmatige inzameling en het transport van stedelijk afvalwater, van afvloeiend hemelwater en voor zover doelmatig, het in openbaar gemeentelijk gebied treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming te voorkomen of te beperken. De zorgplicht voor het stedelijk afvalwater is vanuit het verleden al een verplichting. De zorgplichten voor hemelwater en grondwater zijn nieuw. Waterwet
De Waterwet is in 2009 inwerking getreden. In deze wet is een groot aantal bestaande waterwetten samengevoegd en hebben de gemeenten er een nieuwe taak bijgekregen. De gemeenten zijn bevoegd gezag geworden voor alle lozingen op het gemeentelijk riool, dat wil zeggen ook voor de lozingen die tot dan toe vergunningplichtig waren en door de waterbeheerder werden behandeld. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht: één omgevingsvergunning
De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht brengt circa 25 regelingen samen die de fysieke leefomgeving betreffen. Het gaat hierbij om bouw-, milieu-, natuur- en monumentenvergunningen, die opgaan in één vergunning: de omgevingsvergunning. Zo hebben burgers en ondernemers nog maar te maken met één loket, één beschikking en één procedure. De aanvraag kan digitaal worden gedaan en behandeld. Deltawet (2011)
De Deltawet waterveiligheid en zoetwatervoorziening van 1 december 2011 is een Nederlandse wet die wijzigingen introduceert in de Waterwet en de Wet Infrastructuurfonds in verband met de bescherming tegen overstromingen en de zorg voor zoetwatervoorziening in relatie tot de verwachte klimaatverandering.
6 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
2.2
Bestuursakkoord en nationaal beleid
Bestuursakkoord Water
Het Bestuursakkoord Waterketen (2007-2011) en het Nationaal Bestuursakkoord Water (2003-2015, in 2008 tussentijds geactualiseerd) hebben de basis gelegd voor het in 2011 afgesloten Bestuursakkoord Water. Waterveiligheid blijft topprioriteit. In het bestuursakkoord staan afspraken over:
Het beschermen van Nederland tegen overstromingen;
Een goede kwaliteit water;
De beschikbaarheid van voldoende zoetwater.
Voorts zijn in het Bestuursakkoord Water de afspraken bekrachtigd over intensieve samenwerking tussen gemeenten en waterschappen (zie hierboven). Door doelmatigheidswinst in de waterketen en het watersysteem is het streven naar een flinke bezuiniging die geleidelijk oploopt tot jaarlijks € 750 miljoen in 2020. Nationaal Waterplan 2016 -2021
Het tweede Nationaal Waterplan geeft de hoofdlijnen, principes en richting van het nationale waterbeleid in de planperiode 2016-2021, met een vooruitblik richting 2050. Onderdeel van het Nationale Waterplan zijn:
de Deltabeslissingen (waterveiligheid, zoetwatervoorziening en ruimtelijke adaptatie)
de Beleidsnota Noordzee
de verankering va afspraken die betrekking hebben op water vanuit het Energieakkoord
de Natuurvisie
de Internationale Waterambitie
de geactualiseerde plannen en maatregelenprogramma’s om te voldoen aan de Europese eisen voor waterkwaliteit, overstromingsrisico’s en het mariene milieu.
Met dit Nationaal Waterplan zet het kabinet een volgende stap in het robuust en toekomstgericht inrichten van ons watersysteem, gericht op een goede bescherming tegen overstromingen, het voorkomen van wateroverlast en droogte en het bereiken van een goede waterkwaliteit en een gezond ecosysteem als basis voor welzijn en welvaart. 2.3
Regionaal en gemeentelijk beleid
Bodem-, Water- en Milieuplan 2016 -2021
Het Bodem-, Water en Milieuplan is vastgesteld op 7 december 2015. In het plan wordt het beleid op basis van de provinciale wettelijke taken voor bodem, water en milieu vastgesteld voor de periode 2016-2021. Dit gebeurt aan de hand van vier prioriteiten:
Waterveiligheid en wateroverlast;
Schoon en voldoende oppervlaktewater;
Ondergrond;
Leefkwaliteit stedelijk gebied.
De opgaven vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) maken onderdeel uit van het plan. Nieuwegein kent vijf zogenaamde ‘waterlichamen’ waarvoor in 2008 KRWdoelen zijn vastgesteld: Amsterdam Rijnkanaal (ARK), Merwedekanaal, Hollandse IJssel, Ravense wetering en de Galecopperwetering (raadsbesluit 2008-417). Nieuw is
7 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
dat de provincie in de komende planperiode in samenwerking met de waterschappen, de gemeenten en de betrokken buurprovincies, wil komen tot de vaststelling van ecologische doelen voor de zogenaamde ‘overige wateren’. Dat zijn in onze gemeente alle andere oppervlaktewateren dan hiervoor genoemd. Waterkoers 2016-2021
Het nieuwe waterbeheerplan van het HDSR is in ontwerp en wordt later dit jaar definitief vastgesteld. De Waterkoers is de opvolger van het Waterbeheerplan 2010 – 2015 ‘Water voorop!’. Het accent is verschoven van ‘zorgen voor’ van het vorige plan naar ‘samen met’ in de Waterkoers. Bijzonder aan het nieuwe plan is dat deze alleen in te zien is als websiteversie met links naar leuke filmpjes. De Waterkoers 2016 - 2021 is een omslag in denken. Het is niet meer vanzelfsprekend dat het waterschap alles wat met oppervlaktewater te maken heeft, zelf oppakt, bepaalt of betaalt. Het waterschap wil vooral samen met medeoverheden, belangen- en maatschappelijke organisaties, bedrijven en bewoners uit het gebied werken aan een veilige, gezonde en prettige leefomgeving. Daarom is er ruimte voor initiatieven van derden. Het waterschap werkt de koers verder uit, samen met de gebiedspartners. Andere onderwerpen die in de Waterkoers aan de orde komen zijn waterveiligheid, voldoende water, gezond water, gezuiverd afvalwater en genieten van water. Beleidsnota peilbeheer
Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft in mei 2011 een nieuwe beleidsnota peilbeheer vastgesteld. Nieuwe onderwerpen zoals watergebiedsplannen, het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime, verschillende soorten van peilbeheer waaronder flexibel peilbeheer, klimaatverandering en bodemdaling maakten een herziening van de oude beleidsnota van 1998 noodzakelijk. De Beleidsnota Peilbeheer geeft kaders voor peilbeheer en nieuw op te stellen peilbesluiten en watergebiedsplannen. WINNET
De taakstelling uit het Bestuursakkoord Water (zie vorige paragraaf) dient door gemeenten en waterschappen samen gerealiseerd te worden. Nieuwegein heeft zich aangesloten bij het samenwerkingsverband WINNET (Water Innovatie Netwerk). Hierin participeren 14 gemeenten en het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden. Voor de samenwerkingsverbanden zijn drie hoofddoelstellingen afgesproken, de zogenaamde 3K’s: kwetsbaarheidsvermindering, kwaliteitsverbetering en kostenbesparing. De gezamenlijke ambitie is 10% kostenbesparing in 2020 op de geprognosticeerde exploitatiekosten van de afvalwaterketen. Om aan deze ambitie te kunnen voldoen is door Winnet een regionaal afvalwaterketenbeleid (RAB) opgesteld. Watervisie 2004
De gemeentelijke Watervisie is opgesteld in 2004. In de visie zijn de thema´s zoals waterkwaliteit, waterkwantiteit, en streefbeelden en ruimtelijke inrichting per deelgebied uitgewerkt. De vier deelgebieden zijn:
De Lage Stad: Een watersysteem met voldoende capaciteit en een grote belevingswaarde.
Tussen Lek en Doorslag: Water met cultuur-, educatie- en historische waarde.
8 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
Tussen de Kanalen: Een zelfvoorzienend systeem.
De Oostflank: Water verbinden.
De structuurvisie (zie hieronder) voegt nieuwe elementen toe en beide visies complementeren elkaar en geven een waardevol beeld van de koers van de gemeente voor de komende jaren. Nieuwegein Verbindt Structuurvisie 2030
De gemeentelijke structuurvisie is in januari 2010 vastgesteld. In deze visie wordt het thema water gezien als een structurerend element. De volgende thema’s worden benoemd als opgave voor de toekomst:
Grotere rol en betekenis in stedelijke structuur.
Meer waterbergend vermogen.
Versterk recreatief-toeristische mogelijkheden water.
Versterk Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Verbeter/optimaliseer waterkwaliteit.
In de visie worden verder vijf ontwikkelingsassen of –zones benoemd waarin de verschillende opgaven van de visie gecombineerd uitgevoerd moeten worden. Gemeentelijk rioleringsplan Nieuwegein 2014 -2018
Voor de planperiode 2014-2018 heeft de gemeente een zogenoemd Verbreed Gemeentelijk rioleringsplan (VGRP) opgesteld. Ten opzichte van het voorgaande GRP zijn nieuwe taken toegevoegd aan de traditionele zorgplichten voor de rioleringszorg, nl. voor hemelwater en grondwater. Voor de planperiode heeft de gemeente de volgende doelen voor de rioleringszorg:
Zorgen voor inzameling van stedelijk afvalwater.
Zorgen voor transport van stedelijk afvalwater.
Zorgen voor inzameling van hemelwater (voor zover niet door de particulier).
Zorgen voor verwerking van ingezameld hemelwater.
Zorgen dat (voor zover mogelijk) het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert.
Alle geformuleerde doelen in het GRP voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater zijn afgeleid van deze vijf hoofddoelen.
9 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
3
Nieuwe maatregelen voor 2016
In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van nieuwe maatregelen voor 2016 en de gemaakte werkafspraken. De maatregelen zijn onder te verdelen in drie thema’s: verbreed GRP, beheer en onderhoud van het watersysteem, en waterkwaliteit. Bij de maatregelen is steeds aangegeven wie verantwoordelijk is voor de financiën. Met deze uitvoeringsnota wordt geen nieuw budget aangevraagd. Voor de uitvoering van de maatregelen is al geld gereserveerd in de lopende budgetten van de organisaties en uitvoering geschied met bestaande formatie. 3.1
Verbreed GRP
3.1.1 Nieuw Basis Rioleringsplan (BRP) De gemeente Nieuwegein heeft in 2006 in samenwerking met het Hoogheemraad de Stichtse Rijnlanden een optimalisatiestudie uitgevoerd wat heeft geresulteerd in een door beide partijen ondertekend afvalwaterakkoord. De hierin opgenomen maatregelen zijn in overleg met het HDSR niet allemaal uitgevoerd. Daarnaast zijn afkoppelprojecten en aanpassingen in het stelsel gerealiseerd. Het inzicht in het functioneren van de gemengde rioolstelsels is niet meer actueel. De gemeente wil in samenwerking met het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden het huidig functioneren in beeld brengen. Tevens wordt getoetst op de risico’s op wateroverlast als gevolg van extreme regenval. Type maatregel Gebied/locatie
Beheerplan Wijken met GS (Huis de Geer, Jutphaas, Wijkersloot, Vreeswijk, Zandveld)
Doel
Vaststellen normafvoer en functioneren riolering
Resultaat
BRP
Projectleider
Gemeente, Kees van Dorst
Counterpart
HDSR, Nico Admiraal en Marjolijn Schoemans
Financiën
Gemeente € 45.000, - (beleidsveld 430 – riolering) 3.2
Beheer en onderhoud van het watersysteem
3.2.1 Baggeren primaire watergangen De watergangen in stedelijk gebied dienen te zorgen voor een goede aanen afvoer van water. Een dikke laag bagger op de bodem, belemmert deze functie. Een ondiepe watergang kan minder water afvoeren. Bij hevige regenval kan dit tot overstromingen leiden. Op een aantal plekken in Nieuwegein is geconstateerd dat
10 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
watergangen met voorrang op de baggerplanning van het waterschap gebaggerd dienen te worden. Type maatregel Gebied/locatie
Uitvoering park in Batau-Zuid, bij de Geinoord-Wilgenroos en langs de Plettenburgerbaan
Doel
Verwijderen bagger
Resultaat
Goede doorstroming watergang
Projectleider
HDSR, Jaap Belo
Counterpart
Gemeente, Paul van der Woude
Financiën
HDSR 3.3
Waterkwaliteit
3.3.1 Ophalen twee duikers park Batau zuid De watergangen in park Batau stromen slecht door en op veel plekken staan de bomen en struiken tot aan de waterrand. Door de kroosvorming en bladafval is de waterkwaliteit slecht en de belevingswaarde van het water laag. Het ophalen van deze twee duikers verbetert de doorstroming en beperkt kroosprobleem, vergroot de belevingswaarde en geeft een impuls aan de ruimtelijke kwaliteit van het park. Type maatregel
Uitvoering
Gebied/locatie
Park Batau zuid
Doel
Verbetering waterkwaliteit
Resultaat
Goede doorstroming watergang
Projectleider
Gemeente, Paul van der Woude
Counterpart
HDSR, Winfried van Leeuwen Gemeente € 12.500,- (beleidsveld 430 - riolering),
Financiën
HDSR € 12.500,- (impulsregeling kwaliteitswater in de stad) 3.3.2 Ophalen vier duikers in park Oudegein De betreffende watergangen in het park Oudegein liggen in de regel vol
met kroos en de duikers zijn soms volledig ondergedoken. Het hoger leggen (met lucht) van de duikers verbetert de doorstroming en beperkt kroosvorming. De maatregel is een van de vele maatregelen die de gemeente neemt in dit park, zodat de ruimtelijke kwaliteit, ecologie en waterkwaliteit sterk verbeteren. Type maatregel
Uitvoering
Gebied/locatie
Park Oudegein
Doel
Verbetering waterkwaliteit
Resultaat
Goede doorstroming watergang
Projectleider
Gemeente, Paul van der Woude
Counterpart
HDSR, Winfried van Leeuwen
Financiën
Gemeente € 14.000,- (beleidsveld 430 - riolering), HDSR € 14.000,- (impulsregeling kwaliteitswater in de stad)
11 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
3.3.3 Verbindingsduiker sportcomplex Parkhout Met de maatregelen worden twee doodlopende watergangen met elkaar verbonden. De doorstroming die hiermee mogelijk wordt voorkomt kroosvorming en stankoverlast. De beleving, ecologie en waterkwaliteit in de watergangen krijgt een impuls. Type maatregel
Uitvoering
Gebied/locatie
Park Oudegein
Doel
Verbetering waterkwaliteit
Resultaat
Goede doorstroming watergang
Projectleider
Gemeente, Paul van der Woude
Counterpart
HDSR, Winfried van Leeuwen Gemeente € 7.500,- (beleidsveld 430 - riolering),
Financiën
HDSR € 7.500,- (impulsregeling kwaliteitswater in de stad) 3.3.4
Wateractieplan wijk Batau zuid en Batau noord
In 2016 wordt een start gemaakt met een plan voor de wijken Batau zuid en Batau noord. Door het opstellen van gebiedsgerichte wateractieplannen kan per wijk een visie ontwikkeld worden. Onderwerpen welke aan bod kunnen komen zijn bijvoorbeeld het functioneren watersysteem en waterketen, beheer en onderhoud watergangen, de knelpunten en de mogelijke maatregelen. Type maatregel
Beheerplan
Gebied/locatie
Wijk Batau zuid en Batau noord
Doel
Verbetering waterkwaliteit
Resultaat
Een visie met mogelijke maatregelen
Projectleider
Gemeente, Laurens van Miltenburg
Counterpart
HDSR, Herman van Rooijen Niet van toepassing. Betreft planvorming, urenbesteding binnen
Financiën
bestaande formatie. 3.3.5 Watersysteemanalyse WINNET In het meerjarenprogramma Regionaal Afvalwaterketenbeleid (RAB) van
WINNET zijn de maatregelen geformuleerd die de regio zal oppakken de komende jaren. De maatregel die gepland is voor stedelijk water in 2016 is het uitvoeren van een watersysteemanalyse (WSA) per gemeente voor een specifiek knelpunt wat betreft de waterkwaliteit. Op dit moment is nog niet bekend voor welke locaties en hoe deze WSA wordt uitgevoerd. Type maatregel
Onderzoek
Gebied/locatie
Nader te bepalen
Doel
Vaststellen ecologische waterkwaliteit
Resultaat
Maatregelen voor aanpak knelpunt
Projectleider
Gemeente, Laurens van Miltenburg
Counterpart
HDSR, Herman van Rooijen, WINNET
Financiën
PM. Gemeente beleidsveld 430 – riolering
12 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
3.4
Kansen en werkafspraken
Iedere zes weken vindt er een regulier werkoverleg plaats tussen de gemeente en het waterschap. Uit deze werkoverleggen komen ook praktische werkafspraken ter verbetering van de waterhuishouding of waterkwaliteit. Deze werkafspraken worden opgenomen in de jaarplannen Water. Beleving en doorstroming watersysteem
Nieuwegein heeft relatief veel en lange duikers welke voor een deel onder water liggen. Dit heeft een negatief effect op de doorstroming en mogelijk ook op de waterkwaliteit. Ook vanuit stedenbouwkundig perspectief is dit niet gewenst. Indien het water in de wijk niet zichtbaar is geeft dit een verminderde beleving van de wijk bij de inwoners. Gestreefd moet worden bij herontwikkeling van gebieden met veel duikers (zoals Fokkesteeg of Batau-Zuid) deze te vervangen door open water of bruggen. Vooralsnog zijn in 2016 geen grote projecten gepland in Nieuwegein waarop voorgaande van toepassing is. Werkafspraak: bij onderhoud en renovatie van ‘verdronken’ duikers wordt er zoveel mogelijk naar gestreefd om deze hoger te leggen, zodat een deel boven de waterlijn uitsteekt. Optimalisatie onderhoud
Werkafspraak: gemeente en waterschap trekken zoveel mogelijk samen op in geval van onderhoud aan waterkunstwerken zoals bruggen en stuwen. Hierdoor wordt het onderhoud geoptimaliseerd en kunnen kansen voor de waterhuishouding of waterkwaliteit benut worden. Baggeren
Het HDSR heeft een globale baggerplanning voor de primaire watergangen van 2018 tot 2023. Nieuwegein heeft voor het onderhoud van de tertiaire watergangen het Baggerplan 2014-2028 vastgesteld. De planningen per wijk komen niet met elkaar overeen, maar hebben wel deels een overlap. Werkafspraak: gemeente en waterschap trekken zoveel mogelijk samen op. Per baggerproject wordt nagegaan of een gezamenlijke uitvoer mogelijk is. Op termijn is een gezamenlijk baggerplan wenselijk, zoals nu ook bestaat voor het maaibeheer van de watergangen. Bestuurlijke dekking voor maatregelen of plannen
Voor plannen of maatregelen waarmee investeringen gemoeid zijn blijkt later toch weer geen geld te zijn. Werkafspraak: zowel gemeente als waterschap zorgt ervoor dat alvorens een maatregel of plan wordt vastgesteld hiervoor voldoende budget is geregeld in de programmabegrotingen. Hierover wordt actief gecommuniceerd. Klimaatadaptat ie
Een stagiaire van de Hogeschool Utrecht onderzoekt hoe bestaande wijken klimaatadaptief ingericht kunnen worden. Hiervoor heeft men praktijkvoorbeelden nodig. Het HDSR begeleidt het project. Werkafspraak: gemeente ondersteunt project. Wijk Merwestein, dat onderdeel is van het gemeentelijk project ‘Betere buurten’ kan als voorbeeld dienen voor het onderzoek.
13 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
Klussenbank
Het HDSR is voornemens een lijst met projecten op te stellen die in aanmerking komen voor stagiaires (een zogenaamde ‘klussenbank’). De gemeente draagt hiervoor ook projecten aan in overleg met HDSR (voorbeeld: veldexperiment doorstroming park Oudegein). Long list
De gemeente houdt een ‘long list’ bij van maatregelen ter verbetering van het watersysteem. De lijst kan onder andere als uitgangspunt dienen voor de jaarlijks op te stellen jaarplannen Water.
14 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
4
Lopende projecten in 2016
Naast de nieuwe maatregelen zijn ook de lopende projecten onderdeel van het gemeentelijke Waterplan. Hieronder vindt u een korte beschrijving van deze projecten. 4.1
Ruimte voor de Lek
Ruimte voor de Lek is een van de meer dan 30 maatregelen van het programma Ruimte voor de Rivier. Dit landelijke programma liep vooruit op het deltaprogamma, beschermt het Nederlandse rivierengebied tegen hoogwater en maakt het -waar het kan- mooier en aantrekkelijker. Klimaatverandering
Door de klimaatverandering stroomt er in de toekomst meer water door de Lek dan nu. Daarom wordt de Lek bij Vianen, Nieuwegein, Houten en IJsselstein meer ruimte gegeven, zodat we droge voeten houden. Door zomerbedverbreding middels meer bergingsruimte in de uiterwaarden wordt een waterstanddaling van 8 centimeter bereikt. Zo krijgen de Nieuwegeinse uiterwaarden 3 oevergeulen. Door de waterstanddaling wordt de veiligheid in het gebied verhoogd. Stroomopwaarts wordt de toegangsdam naar het Stuweiland (Ossenwaard) verlaagd, waarna de dam bij hoog water een minder groot obstakel vormt. Dat bevordert de doorstroming van de rivier. Ook worden de uiterwaarden zo ingericht dat natuur, recreatie en wonen optimaal tot hun recht komen.
Uiterwaard de Bossenwaard (Nieuwegeins deel)
Langs de Lekdijk is een honden uitlaatstrook aangelegd om te voorkomen dat de honden het natuurgebied in zullen gaan. In het noordwestelijke deel is bos geplant en geschikt gemaakt voor speelnatuur. Hiervoor is samen met IVN een
15 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
ontwerp gemaakt. Over de geul bij de speelnatuur zijn twee speelbruggen gerealiseerd. Ook is er in het oostelijke deel een minder validen pad aangelegd, zodat ook minder mobiele bewoners bij de Lek kunnen komen. Kwel
Om de effecten op de binnendijkse grondwaterstand te kunnen inschatten na realisering van het project, is door de provincie een model opgesteld (uitgevoerd door het bureau Arcadis). Uit de resultaten van het model blijkt dat het grondwater zal stijgen, maar deze stijging vindt alleen onder het hoger gelegen Lekboulevard plaats en op de overige plaatsen zijn de effecten minimaal. Met de projectleiding1 is wel afgesproken om voorlopig het grondwaterpeil te blijven monitoren. Hiervoor zijn extra peilbuizen geplaatst en worden de gegevens van bestaande peilbuizen gebruikt. Planning en uitvoering
De veiligheidsdoelstellingen van Ruimte voor de Lek zijn inmiddels gerealiseerd door Rijkswaterstaat. Onze gemeente voert de laatste inrichtingsmaatregelen begin 2016 uit. 4.2
Deltaprogramma
In 2010 is het Deltaprogramma gestart, met als doel de waterveiligheid en de zoetwatervoorziening op de lange termijn (2100) veilig te stellen. Negen deelprogramma’s, waaronder het Deltaprogramma Rivieren, zorgen voor de nadere invulling van die Deltabeslissingen en het uitvoeringsprogramma. Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en maatschappelijke organisaties werken hiertoe in het Deltaprogramma samen. In het regioproces Nederrijn-Lek, onderdeel van het Deltaprogramma Rivieren, is geconstateerd dat er bij de gemeente Nieuwegein een knelpunt ligt om in de nabije toekomst te voldoen aan de eisen die aan de waterveiligheid zullen worden gesteld. Voor het deltaprogramma zijn namelijk opnieuw de normen bezien en de nieuwe normen zijn strenger dan die in het programma Ruimte voor de Rivier. Op het traject dat grenst aan de historische wijk Vreeswijk is dijkversterking noodzakelijk. Dit betekent niet direct een verhoging, maar voldoende ruimte voor verbreding lijkt op deze locatie noch buitendijks noch binnendijks voorhanden. Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden gaat aan de slag met een verkenning. Medio 2017 wordt een voorkeursalternatief opgeleverd. Realisatie staat voorlopig voor rond 2020 op de planning. Er wordt gewerkt van grof naar fijn. Voor het deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering zie hieronder. 4.3
Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie
Het klimaat verandert. Nederland moet rekening houden met meer neerslag, zeer heftige buien, langere en frequentere perioden met droogte, hogere en lagere rivierafvoeren en zeespiegelstijging. Nu al is klimaatverandering merkbaar. Het jaar 2014 was in Nederland het warmst sinds het begin van alle metingen. Op 28 juli van dat jaar werd de regio Utrecht getroffen door de zwaarste neerslag die er ooit in een etmaal is gemeten. Om ook in de toekomst prettig te kunnen wonen, werken en recreëren in ons land moeten we onze steden inrichten met het oog op de toekomst. 1 De Ruimte voor de rivier projecten vallen onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M). Binnen I&M is de Programma Directie Ruimte voor de Rivier (PDR) verantwoordelijkheid voor deze projecten. De PDR heeft middels een bestuursovereenkomst het project Ruimte voor de Lek uitbesteed aan de provincie Utrecht.
16 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
Het Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (DPNH) verkent hoe ruimtelijke maatregelen kunnen bijdragen aan het beperken van de gevolgen van de klimaatverandering. Het waterschap en de gemeente hebben op 9 oktober 2014 zowel de landelijke als de regionale Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie getekend. Hiermee onderschrijven zij de intenties om al in de periode van 2015 tot 2020 invulling te geven aan de opgave. Het regionale samenwerkingsverband Coalitie regio Utrecht heeft inmiddels een Plan van Aanpak opgesteld dat binnenkort bestuurlijk vastgesteld wordt door alle partijen. Nieuwegein is vorig jaar ingeloot voor een ‘stresstest light’ van het Stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie. Op 26 oktober is in Nieuwegein voor circa 20 collega’s een klimaatatelier gehouden. Uit de stresstest blijkt dat (deelgebieden in) deze gemeente in meer of mindere mate kwetsbaar zijn voor alle vier de aspecten van klimaatverandering (waterveiligheid, wateroverlast, droogte en hitte). De komende jaren wordt een visie en strategie opgesteld. Daar waar de klimaatopgaven reeds bekend zijn en/of waar andere urgente stedelijke opgaven zijn komen we ook al direct tot uitvoering. 4.4
Aanleg 3de kolk Beatrixsluis
De 3e kolk Prinses Beatrixsluis moet ervoor zorgen dat scheepvaart ook in de toekomst het sluiscomplex vlot en veilig kan passeren. De nieuwe kolk wordt daarom langer, breder en dieper dan de bestaande kolken. Om ruimte te maken voor de nieuwe kolk en voorhavens, wordt het Lekkanaal verbreed. Met de aanleg van de 3e kolk Prinses Beatrixsluis wordt ook nieuw natuurgebied voorzien, zoals een nieuwe, bloemrijke groenstrook langs de verplaatste Lek- en Liniedijk. Samen met de geplande vernattingszone Nieuwe Hollandse Waterlinie (in de zone tussen het Lekkanaal en het Bedrijvenpark het Klooster) zorgt dit voor veel nieuwe en waterrijke natuur. In 2015 is het Tracébesluit onherroepelijk vastgesteld. De werkzaamheden starten in 2016 en duren tot 2020. 4.5
Kaderrichtlijn Water (KRW)
De Europese KaderRichtlijn Water (KRW, 2000) heeft als doel een goede kwaliteit van oppervlakte- en grondwater in Europa te realiseren. In principe moeten in 2015 alle wateren voldoen aan de vastgestelde ecologische en chemische normen. De KRW-maatregelen voor de zogenaamde waterlichamen2 van Nieuwegein zijn opgenomen in het waterbeheerplan van het HDSR en het stroomgebiedbeheerplan (SGBP) van het stroomgebied van de Rijn. De gemeente heeft inmiddels een natuurvriendelijke oever in de Galecopperwetering aangelegd. De uitvoer van de maatregelen voor de andere waterlichamen valt onder de verantwoordelijkheid van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) en Rijkswaterstaat (RWS). Zie ook § 2.3 onder provinciaal BWM-plan. 4.6
Watertoets
De waterbelangen in nieuwe ruimtelijke plannen en besluiten worden momenteel geborgd door de watertoets. Het doel van de watertoets is om in elk afzonderlijk plan, met maatwerk, het al bestaande waterhuishoudkundige en 2 Een oppervlaktewaterlichaam is oppervlaktewater (bijvoorbeeld meer, rivier, beek, kanaal of kustwater) met een stroomgebied van meer dan 1.000 ha.
17 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
ruimtelijke beleid goed toe te passen en uit te voeren. Dit houdt bijvoorbeeld in het regelen van watercompensatie in geval van nieuwe bouwplannen of ruimte voor waterberging in bestemmingsplannen. Eén van de belangrijkste onderdelen in de watertoets is het wateradvies van de waterbeheerder. De gemeente betrekt in een zo vroeg mogelijk stadium het waterschap bij ruimtelijke plannen, dat wil zeggen in de initiatief fase. 4.7
Waterbergingsbank
Gemeente Nieuwegein en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zijn een overeenkomst aangegaan voor het instellen van een ‘waterbergingsbank’. Indien uit de watertoets blijkt dat watercompensatie noodzakelijk is, helpt een ‘waterbergingsbank’ in het efficiënter regelen van ruimte voor water bij bouwplannen. Uitgangspunt van de waterbergingsbank is dat overschotten en tekorten aan waterberging tegen elkaar worden uitgeruild binnen een bepaald gebied. In de waterbank zijn op dit moment 3 locaties opgenomen. Het grootste bergingsoverschot bevindt zich aan de Galecopperwetering. Deze extra berging is een gevolg van de aanleg van de natuurvriendelijke oever ten behoeve van de kaderrichtlijn water (KRW). Beleid van de gemeente is dat per projecten wordt bezien of het mogelijk is extra waterberging te creëren. 4.8
Maaibeheer watergangen
De watergangen in Nieuwegein worden jaarlijks één of twee keer gemaakt zodat de doorstroming goed blijft. Ongeveer de helft van het areaal van de watergangen in Nieuwegein wordt beheerd door het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, de zogenaamde primaire watergangen, en de andere helft door de gemeente, de tertiaire watergangen. Inmiddels heeft het HDSR het schonen van de primaire watergangen ondergebracht in het groenbestek van de gemeente. Hierdoor is er slechts nog één aannemer per gebied werkzaam, wat minder overlast geeft voor de burgers. Ook geeft dit een betere afstemming van de werkzaamheden in en rondom een watergang, en wordt op kosten bespaard. Er heeft geen overdracht plaatsgevonden van verantwoordelijkheden of toezichthoudende taken, de toezichthouders van beide organisaties controleren of de doorstroming goed blijft. Voor de samenwerking is een overeenkomst afgesloten voor 3 jaar, met een maximale verlenging tot en met 2020. 4.9
Baggerplan
De gemeente heeft een baggerplan opgesteld voor de tertiaire watergangen (Baggerplan tertiaire watergangen 2014-2028). Het baggerplan geeft een doorkijk voor de komende 14 jaar op basis waarvan planmatig gewerkt kan worden. De aanwas van slib zorgt voor een verminderde capaciteit van de watergang/waterpartij. Dit kan voor wateroverlast zorgen. Dit aspect is van belang voor de stedelijke wateropgave. Een dikke sliblaag kan er ook toe leiden dat de waterkwaliteit achteruit gaat en kan bijdragen aan het ontstaan van blauwalg en botulisme. Onderhoudsbaggerwerk zorgt in dat geval voor een verbetering van de waterkwaliteit. Daarnaast volgt de noodzaak voor een baggerplan ook uit de gemeentelijke zorgplicht voor het voor een doelmatige inzameling van het afvloeiend hemelwater en verwerking van het ingezamelde hemelwater. De tertiaire watergangen dragen in belangrijke mate bij aan de afvoer van regenwater. De capaciteit van alleen de ondergrondse leidingsystemen (riolering) is hiervoor te beperkt.
18 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
4.10
Uitvoeringprogramma waterwinningen
Het gebiedsdossier voor de oppervlaktewaterwinning van Waternet in Nieuwegein (C. Biemond) is eind 2012 gereed gekomen. Uit het gebiedsdossier is gebleken dat door de ligging van de waterwinning in stedelijk gebied, langs druk bevaren water en met een groot achterland een groot scala aan risico’s aanwezig is. Daarom is een uitvoeringsprogramma opgesteld om een nadere invulling te geven aan het uitwerken van de maatregelen die voorgesteld zijn in het gebiedsdossier. Niet alle maatregelen, die voorgesteld zijn in het gebiedsdossier, zijn in dit uitvoeringsprogramma terug te vinden. De risico’s met de hoogste prioriteit zijn daarbij leidend geweest. Het programma bestaat uit 13 samengevoegde maatregelen. Deze 13 maatregelen vormen samen de gehele opgave voor de periode 2014-2021. Voor de twee grondwaterwinningen van Vitens aan het Hooglandse Jaagpad te Nieuwegein en in Tull en 't Waal ligt de bescherming minder kritisch en is geen apart uitvoeringsprogramma opgesteld. Voor deze winningen zijn generieke maatregelen opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Drinkwater provincie Utrecht 2014-2021. 4.11
Boringsvrije zone waterwinning Waternet
Op het terrein van de oppervlaktewaterwinning van Waternet is ook een grondwaterwinning aanwezig. Deze winning wordt ingezet als calamiteitenwinning voor oppervlaktewaterwinning, bijvoorbeeld wanneer er een tijdelijke innamestop is van het oppervlaktewater vanwege verontreinigingen of werkzaamheden. De provincie is voornemens een boringsvrije zone in te stellen rondom deze winning. Argument daarvoor is dat de situatie veranderd is ten opzichte van voorheen. Er zijn nieuwe bedreigingen, zoals schaliegas maar ook het feit dat voor veel WKO geen provinciale vergunningplicht meer bestaat. Hoe de zone eruit komt te zien is nog niet duidelijk. Dit wordt uiteindelijk geregeld in de Provinciale Milieuverordening, naar verwachting nog in 2016. Hierbij streeft de provincie naar maatwerk. Gedacht wordt aan een minder grote zone als te doen gebruikelijk en/of een diepte van 60 m tot welke WKO is toegestaan. Dit om binnen redelijke grenzen de WKO-plannen voor het Klooster niet onnodig te belemmeren. 4.12
Project IPL Centraal en West Nederland
Op dit moment wordt er door Vitens en de provincies gewerkt aan het project IPL Centraal en West Nederland. IPL staat voor Interprovinciale levering. Aanleiding is dat er op de lange termijn termijn een tekort van 11 miljoen m3 aan leveringscapaciteit van drinkwater in provincie Utrecht dreigt te ontstaan. De mogelijkheid wordt onderzocht of de winning van Waternet ingezet kan worden voor levering aan Vitens. Inmiddels heeft hierover een bestuurlijk overleg met onze gemeente plaatsgevonden en is overeengekomen dat een uitbreiding van de bestaande grondwaterwinning niet de gewenste oplossingsrichting is. Hierover moet echter in 2016 de stuurgroep van het Project IPL nog een definitief besluit nemen. 4.13
Duurzaamheid van Water
Duurzaamheid van water is een thema dat zich voor een belangrijk deel in de stad afspeelt. Op dit moment woont meer dan 50% van de bevolking in steden. In 2050 ongeveer zal dat twee keer zo veel zijn als nu. Het KWR Waterrecycle Research Institute uit Nieuwegein heeft een methode ontwikkeld die de duurzaamheid van
19 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
Datum 25 januari 2016
steden op het gebied van water met elkaar kan vergelijken, de zogenaamde ‘Blue City Index’ (BCI). De BCI is inmiddels de officiële Europese standaard om waterduurzaamheid te testen en wereldwijd state-of-the-art. Onderwerpen waarop gescoord wordt zijn onder andere: veilige sanitatie, water schaarsheid, oppervlaktewater kwaliteit, vastgelegde klimaatdoelstellingen, gemiddelde leeftijd riolering, biodiversiteit, adaptatie strategieën, klimaat robuust bouwen en drinkwater consumptie. Hieronder de BCI van Nieuwegein gepresenteerd door professor dr. Wim van Vierssen van het KWR voor een lezing op 7 oktober 2014 over de Duurzaamheid van Water in het kader van de landelijke Dag van de Duurzaamheid. Tot nu toe hebben 30 steden wereldwijd meegedaan aan de Blue City Index. Nieuwegein scoort net een voldoende, en zoals verwacht mag worden beter dan steden uit de derde wereld. Daar waar er leemten in de taart zitten, is er ruimte voor verbetering. De komende jaren wordt bezien of de gemeente kan samenwerken met het KRW aan een innovatieproject op het gebied van duurzaamheid.
NIEUWEGEIN BLUE CITY INDEX (BCI = 6.4)
Noot: Nieuwegein scoort in de BCI slecht op energieterugwinning, terwijl de rioolwaterzuivering die het Nieuwegeinse water zuivert volop bezig is met energieterugwinning. Echter, deze valt buiten de gemeentegrens (ligt net over de grens in IJsselstein) en is niet meegeteld.
20 (23)
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
21 (23)
Datum 25 januari 2016
BJLAGE 1: UITVOER MAATREGELEN JAARPLANNEN WATER 20122015 In de tabellen hieronder is aangegeven in hoeverre de maatregelen uit de jaarplannen Water van de perioden 2012-2015 zijn uitgevoerd. Indien de uitvoer niet volgens planning is verlopen, is in de toelichting de reden aangegeven.
Tabel 1. Uitvoer maatregelen Jaarplan Water 2015
NR
MAATREGEL
UITVOER
TOELICHTING
nee
Vanwege aanwezige dam met duiker is op korte termijn de maatregel niet praktisch uit te voeren. Watervergunning RWS verleend; plaatsing station in 2016. In plaats van deze stuw is een nieuwe stuw noordelijker in hetzelfde peilgebied geplaatst. Veldbezoeken. Afronding volgt in 2016. Tauw heeft de ecoscans voor alle 14 Winnet gemeenten afgerond.
Waterkwaliteit 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.1.5
Automatiseren zuidelijke inlaatvoorziening park Oudegein Realiseren van vuilwaterstation bij Merwedekanaal Plaatsen kantelstuw bij de Symfonielaan Wateractieplan wijk Zuilenstein Ecoscan watergangen
deels Ja deels Ja
3.2.1
Peilbeheer Noodzaak gemaal Ringslangweide vaststellen
NR
MAATREGEL
UITVOER
TOELICHTING
Aanleg stuw Blokhoeve Inlaatvoorziening park Oudegein Ophalen duiker park Oudegein Verbinding 2 peilvakken park Oudegein
ja ja ja ja
Is Is Is Is
Ja
Voorlopig wordt gemaal in stand gehouden.
Tabel 2. Uitvoer maatregelen Impuls Kwaliteitswater in de Stad 2014 1 2 3 4
uitgevoerd (nabij Bongerdhoeve 28) uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd
Opmerking: maatregelen in kader nieuwe subsidieregeling (2014) van HDSR.
Tabel 3. Uitvoer maatregelen Jaarplan Water 2014
NR
MAATREGEL
UITVOER
TOELICHTING
Waterkwaliteit 4.1.1
Onderhoudsplan watergangen
ja
4.1.2
Wijkwaterplan park Oudegein Peilbeheer Noodzaak gemaal Ringslangweide vaststellen Optimaliseren hoogwatervoorziening Galecopperdijk Peilbuizen natuurgebied park Oudegein
deels
De gemeente en het waterschap hebben het maaibeheer van de primaire en tertiaire watergangen ondergebracht in één bestek. Afronding volgt in 2016.
ja
Wordt afgerond in 2014.
ja
Vijzelgemaal is gerenoveerd.
ja
Is uitgevoerd.
4.2.1 4.2.2 4.2.3
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
22 (23)
Datum 25 januari 2016
Tabel 4. Uitvoer maatregelen Jaarplan Water 2013
NR
MAATREGEL
UITVOER
TOELICHTING
4.1.1
Verbreed GRP Acties en maatregelen n.a.v. nieuw beleid VGRP
ja
Het nieuwe GRP, met daarin de acties en maatregelen voor hemel- en grondwater wordt naar verwachting vastgesteld op 19 december 2013. Het huidige peil is niet goed ingesteld, eerst wordt effect van peilverlaging nagegaan voordat naar drainage gekeken wordt. Vooralsnog lijken de problemen beperkt. Drainage is aangelegd. Proef met het uitzetten van tijgerpieren (verticaal gravende wormsoort) is mislukt.
4.1.2
Optimalisering terrein nabij vijver in park Oudegein
ja
4.1.3
Aanleg drainage volkstuintjes Natuurkwartier
ja
4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5
Beheer en onderhoud van het watersysteem Inventarisatie bestaande knelpunten stuwen en riooloverstorten Opstellen inspectieschema en onderhoudsplan duikers Peilregulerend kunstwerk bij brug in Goudplevier vervangen Overdracht kunstwerken van gemeente naar HDSR Oplossen knelpunten uit baggerinventarisatie
ja ja ja ja ja
4.2.6
Inventarisatie probleemlocaties overhangend groen
ja
4.2.7 4.2.8
Opknappen natuurhoekje Zandveld Verbeteren waterhuishoudkundige situatie park Oudegein Notitie samenwerking HDSR en gemeente in Natuurkwartier
ja ja
4.2.9
4.3.1 4.3.2
4.4.1
Kwaliteit oppervlaktewater Verbetering waterkwaliteit speelvijver Natuurkwartier Herstructurering watergangen in Batau Zuid langs A2 Drinkwater Gebiedsdossiers waterwinningen Vitens in Nieuwegein en Tull en ‘t Waal
Ja
ja nee
ja
Voor het peilbesluit zijn de knelpunten in beeld gebracht. In concept af. Er is een start gemaakt met inspecties en onderhoud. Aanbesteding is gedaan, gereed eind december of januari volgend jaar. Vier stuwen zijn opgeknapt voor overdracht. Inventarisatie Bureau Tyhuis afgerond. Baggerplan wordt eind 2014 in raad behandeld. Intentie van gemeente is om voordat gebaggerd wordt eerst het overhangend groen te snoeien. Met een veldbezoek zijn aantal locaties geïnventariseerd. Uit maatregel 4.2.5 (zie hiervoor) volgen mogelijk nog meer aandachtlocaties. Overhangend groen is gesnoeid. Peilbeheer en peilegulerende werken zijn overgedragen. Notitie is opgesteld. De door de gemeente gewenste samenwerking blijkt niet mogelijk te zijn. Grondwaterpomp en 2 stuwen zijn geplaatst. Geen inlaat meer mogelijk. Deze maatregel wordt meegenomen met het onderzoek van een stagiaire van het HDSR naar de kroosproblematiek in Batau zuid. Dossiers zijn opgesteld door provincie. Het opstellen van een separate uitvoeringsnota zoals bij winning Cornelis Biemond blijkt niet nodig te zijn. Wel wordt voor alle Utrechtse winningen gezamenlijk door de provincie een UP opgesteld.
jaarplan Water 2016 Versie
uitvoeringsnota
definitief concept
23 (23)
Datum 25 januari 2016
Tabel 5. Uitvoer maatregelen Jaarplan Water 2012
NR 4.1.1
MAATREGEL beleid verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) Terugdringen wateroverlast Wierselaan
UITVOER
TOELICHTING
ja
Aanleg extra regenwaterriool Wierselaan is in oktober aanbesteed. Uitvoer op wens winkeliersvereniging eerste kwartaal 2013. Door Wareco is ten behoeve van het vGRP een risicokaart opgesteld. Raad heeft op 28 november 2012 beleid vastgesteld. Rijkswaterstaat heeft monitoringplan opgesteld. Extra peilbuizen zijn inmiddels geplaatst. Bewoners geïnformeerd over aanleg van pompenputjes en persleidingen. Uitvoering heeft plaatsgevonden in 2013 conform planning GRP.
4.1.2
Risicokaart grondwater
ja
4.1.3
Beleidsnotitie zorgplicht hemel- en grondwater Ruimte voor de Lek: monitoringssysteem grondwater Aansluiten niet gerioleerde percelen
ja
4.1.4 4.1.5
4.2.1 4.2.2 4.2.3
functioneren en beleving van het watersysteem Start uitvoer maatregelen watersysteem Batau-zuid, Doorslag en Binnenstad Pompcapaciteit gemaal het Klooster vaststellen Toetsing keringen Oudegein
ja ja
ja
Relevante duikerleidingen in Doorslag zijn in 2012 geïnspecteerd en gereinigd.
ja
Benodigde pompovercapaciteit is vastgesteld, pomp is inmiddels ingeregeld op 0,1 mm/h. Het uitgangspuntendocument voor het Eerste Waterstaatkundig Ontwerp van de kadeverbetering Doorslag is gereed in 2012.Keringen zijn aangepast in 2103. Plan van aanpak gereed in 2012. Waterbergingsbank door colleges HDSR en Nieuwegein in 2013 vastgesteld. Volgens planning zijn de benodigde onderzoeken uitgevoerd. Ontwerppeilbesluit heeft ter inzage gelegen eind 2013.
ja
4.2.4
Waterbank: registratie en uitwisselen compensatie
ja
4.2.5
Onderzoeken t.b.v. peilbesluit Nieuwegein
ja
4.3.1
drinkwater Onthardingsinstallatie productiebedrijf Nieuwegein
Ja
4.3.2
Plaatsen watertappunten Jointhepipe
Ja
4.4.1 4.4.2 4.4.3
samenwerking waterschap en gemeente Opstellen werkafspraken tussen waterschap en Gemeente Nieuwegein Onderhoud watergangen volgens gedragscode Onderhoud watergangen en kunstwerken efficiënter regelen tussen gemeente en waterschap
Met de bouw van een nieuw productiebedrijf aan de Hooglandse Jaagpad is een aanvang gemaakt. De onthardingsinstallatie hierin is nieuw en is in de huidige zuivering niet opgenomen. Tweede tappunt aan de Raadstede is geplaatst. En Corio heeft een derde tappunt in WC Cityplaza geplaatst.
ja
Afsprakennotitie is opgesteld.
ja
Gedragscode voor gemeentelijk beheer is vastgesteld. Aannemers zijn voorgelicht en gedragscode vormt onderdeel bestekken. Onderhoud natte deel en schouwen alle watergangen gebeurt door HDSR. Vier sluisjes voorheen in beheer door gemeente worden overgedragen.
ja