BESTUURSVERSLAG 2014
Hennie Biemond, voorzitter College van Bestuur Wijchen, mei 2015
Bestuursverslag 2014
INHOUDSOPGAVE 1.
Doelstellingen van Kans & Kleur
3
1.1
Missie en visie
3
1.2
Doelstellingen van Kans & Kleur
3
2.
Kerntaak van Kans & Kleur
5
2.1
De scholen
5
2.2
De leerlingen
6
3.
Organisatie en personeel
7
3.1
De organisatiestructuur
7
3.2
Samenstelling van het personeelsbestand
3.3
Ziekteverzuim in 2013
10
3.4
Mobiliteit
11
4.
Onderwijsopbrengsten 2013-2014
13
4.1
Eindopbrengsten
13
4.2
Tussenopbrengsten
14
4.3
Oordeel van de inspectie
14
4.4
Doorstroom, uitstroom en terugkoppelingsgegevens
15
4.5
Klanttevredenheid en imago
18
5.
Beleidsontwikkelingen Kans & Kleur
25
5.1
Passend onderwijs
25
5.2
Kunst- en cultuureducatie
27
5.3
Eigentijds curriculum
27
5.4
Personeelsbeleid
27
5.5
Huisvesting
31
6.
Financieel beleid
33
6.1
Algemeen
33
6.2
Actualisatie financiële kaders
32
6.3
Doorgaande aandacht voor ontwikkeling financiële aansturing
33
6.4
Bezuinigingsbeleid
33
6.5
Benchmarking
34
7.
Vermogensposities en financiële resultaten
35
7.1
Vermogensposities
35
7.2
Financiële resultaten
37
7.3
Treasuryverslag
43
8.
Vooruitzichten voor de nabije toekomst
45
8.1
Begroting 2015 en ramingen voor 2016 en 2017
46
8.2
Risicobeheersing
47
9.
Verslag Raad van Toezicht
53
Bijlage 1: Overzicht nevenfuncties Raad van Toezicht en College van Bestuur
56
9
Bijlage 2: Jaarrekening 2014
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
2
Bestuursverslag 2014
1. DOELSTELLINGEN VAN KANS & KLEUR 1.1 MISSIE EN VISIE De kerntaak van Kans & Kleur is het verzorgen van primair onderwijs aan de Wijchense kinderen. Richtsnoer in het handelen van Kans & Kleur is dat ieder kind door middel van haar onderwijs de kans krijgt om het optimale uit zijn mogelijkheden te halen in de school die volgens de ouders het best passend is. De missie van de Samenwerkingsstichting is:
Ieder kind zijn eigen kans, Elke school zijn eigen kleur.
Ieder kind zijn eigen kans De Samenwerkingsstichting Kans & Kleur wil alle leerlingen in het primair onderwijs een optimale kans geven in het onderwijs. ’Ieder kind zijn eigen kans’ betekent voor Kans & Kleur:
Ieder kind heeft recht op onderwijs;
Onderwijs hoort in de leefomgeving van het kind;
Onderwijs gaat uit van de leerbehoefte van het kind;
Ieder kind telt volwaardig mee.
Elke school zijn eigen kleur De Samenwerkingsstichting biedt alle scholen de ruimte om invulling te geven aan de eigen identiteit op het gebied van levensbeschouwing en onderwijskundig concept zodat scholen verschillen en ouders een school van hun keuze kunnen kiezen. Elke school zijn eigen kleur betekent voor Kans & Kleur:
Diversiteit van scholen;
Eenheid in verscheidenheid;
Alle kinderen zijn ongeacht achtergrond en afkomst welkom op alle scholen.
Voor haar onderwijsvisie hanteert Kans & Kleur de volgende uitgangspunten:
Het optimale uit het kind halen;
Verzorgen van eigentijds onderwijs;
Onderwijs is evidence based;
Onderwijs vindt plaats in een rijke leeromgeving.
1.2 DOELSTELLINGEN VAN KANS & KLEUR Kans & Kleur realiseert zich goed, dat haar werk primair in dienst staat van de kinderen en hun ouders. Zij hebben als eersten belang bij ons onderwijs. De koers van Kans & Kleur hierin is, dat het onderwijs goed is, eigentijds, en op maat. Dit dienstverlenend karakter heeft echter ook een breder belang, namelijk voor de samenleving als geheel. Veel andere stakeholders hebben ook belang bij het onderwijs van Kans & Kleur en daarom zoekt Kans & Kleur actief de dialoog en de samenwerking met hen. Kans & Kleur heeft in het strategisch beleidsplan ‘Samen voor elk kind’ de volgende doelen voor de maatschappij geformuleerd:
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
3
Bestuursverslag 2014
Goed onderwijs;
Brede scholen;
Maatschappelijk verantwoordelijkheid;
Goed imago.
Voor de kinderen en hun ouders heeft Kans en Kleur in ‘Samen voor elk kind’ de volgende doelen geformuleerd:
Kinderen groeien op tot evenwichtige personen;
Ouders zijn klanttevreden;
Kans & Kleur biedt passend onderwijs;
Kans & Kleur biedt een breed aanbod van onderwijs en opvang;
Kans & Kleur werkt opbrengstgericht;
Kans & Kleur biedt een doorlopende schoolloopbaan voor kinderen.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
4
Bestuursverslag 2014
2. KERNTAAK VAN KANS & KLEUR De Samenwerkingsstichting Kans & Kleur verzorgt openbaar, katholiek, bijzonder neutraal, interconfessioneel primair onderwijs in de gemeente Wijchen.
2.1 DE SCHOLEN De Samenwerkingsstichting Kans & Kleur heeft 16 scholen voor primair onderwijs. Tien scholen staan in de plaats Wijchen zelf en 6 in de kerkdorpen die tot de gemeente Wijchen behoren. Kans & Kleur is de enige aanbieder van primair onderwijs in deze gemeente. Het gaat om 15 basisscholen en één school voor speciaal basisonderwijs. Kans & Kleur heeft 9 katholieke scholen, 2 openbare scholen, 2 scholen voor katholiek en openbaar onderwijs, 2 samenwerkingsscholen en 1 interconfessionele school. Eén openbare school in Wijchen is een Jenaplanschool en één openbare school heeft naast het leerstofjaarklassensysteem ook een Montessoristroom binnen de school. Als ouders hun kind aanmelden, kunnen ze kiezen voor één van beide stromen. Deze keuze maken ze in principe voor de gehele basisschoolperiode van hun kind. Schoolnaam
Plaats
BRIN
Denominatie
Concept
Antoniusschool
Alverna
12WN
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
Boskriek
Wijchen
23CZ
Samenwerkingsschool
Leerstofjaarklassensysteem
Buizerd
Wijchen
10UG
Openbaar
Jenaplan
Heilig Hart
Hernen
15CA
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
St. Jan Baptist
Batenburg
04SN
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
St. Jozefschool
Niftrik
13HT
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
’t Palet
Wijchen
13MW
Openbaar en katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
Pachalisschool
Wijchen
13CJ
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
Paulusschool
Wijchen
12FX
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
Roncallischool
Balgoij
06YV
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
Samsam
Wijchen
11KV
Openbaar en katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
Speelhoeve
Wijchen
06YE
Samenwerkingsschool
Leerstofjaarklassensysteem
Trinoom
Wijchen
24BN
Openbaar
Montessori en jaarklassen
Viersprong
Wijchen
12OY
Katholiek
Leerstofjaarklassensysteem
Wingerd
Bergharen
07EJ
Interconfessioneel
Leerstofjaarklassensysteem
SBO De Bolster
Wijchen
20NV
Katholiek
Teamonderwijs in units
Kans & Kleur heeft geen scholen voor speciaal onderwijs. Leerlingen die in aanmerking komen voor speciaal onderwijs volgen onderwijs op één van de scholen van Kans & Kleur met extra ondersteuning vanuit Stromenland, samenwerkingsverband voor passend onderwijs PO – voorheen met leerlinggebonden financiering - of volgen onderwijs op scholen voor speciaal onderwijs buiten Kans & Kleur en buiten de gemeente Wijchen.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
5
Bestuursverslag 2014
2.2 DE LEERLINGEN Op 1 oktober 2014 heeft de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur 3804 leerlingen. Honderdvijfenveertig (145) leerlingen volgen speciaal basisonderwijs en 3659 leerlingen basisonderwijs. Dit betekent dat 3,8% van de leerlingen op de SBO school onderwijs volgt. Als het aantal leerlingen op de Bolster gecorrigeerd wordt voor de deelname van SO-3-leerlingen en het grensverkeer dan gaat het om 118 leerlingen (3,1%) Aantal leerlingen per school Schoolnaam
Plaats
Aantal leerlingen
Antoniusschool
Alverna
163
Boskriek
Wijchen
276
Buizerd
Wijchen
302
Heilig Hart
Hernen
74
St. Jan Baptist
Batenburg
50
St. Jozefschool
Niftrik
42
’t Palet
Wijchen
255
Pachalisschool
Wijchen
464
Paulusschool
Wijchen
302
Roncallischool
Balgoij
48
Samsam
Wijchen
158
Speelhoeve
Wijchen
317
Trinoom
Wijchen
812
Viersprong
Wijchen
195
Wingerd
Bergharen
201
SBO De Bolster
Wijchen
145
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
6
Bestuursverslag 2014
3. ORGANISATIE EN PERSONEEL Samenwerkingsstichting Kans & Kleur is op 1 januari 2008 ontstaan uit de stichting Samenwerkingsscholen Wijchen-Bergharen en de stichting Kans & Kleur. Deze fusie maakte mogelijk dat er meer ruimte is om de kleine scholen in de gemeente Wijchen te handhaven. Vooral de kerkdorpen in de gemeente Wijchen profiteren hiervan. Door de fusie van beide stichtingen is de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur de enige aanbieder geworden van primair onderwijs in de gemeente Wijchen. Kans & Kleur hecht eraan dat ouders kunnen kiezen als zij een school voor hun kinderen zoeken. Dit betekent dat de scholen binnen de Kans & Kleur niet alleen de ruimte krijgen maar ook de opdracht om vorm te geven aan de eigen identiteit. Binnen Kans & Kleur bestaan scholen van diverse levensbeschouwelijke stromingen en pedagogisch didactische stromingen naast elkaar. Kans & Kleur hanteert de Code Goed Bestuur Primair Onderwijs van de PO-raad.
3.1 DE ORGANISATIESTRUCTUUR Per 27 april 2011 heeft de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur een Raad van Toezicht en een College van Bestuur. De organisatiestructuur van Samenwerkingsstichting Kans & Kleur ziet er daarmee als volgt uit:
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van Kans & Kleur bestaat uit vijf personen, 3 mannen en 2 vrouwen. Ze zijn onafhankelijk van de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur en van elkaar. In 2014 heeft de mevrouw Mieke van de Pasch afscheid genomen van de Raad van Toezicht van Kans & Kleur. Zij is opgevolgd door de heer Leo Heldens. De samenstelling van de Raad van Toezicht is:
De heer M. van Vliet (voorzitter);
De heer G. Gasseling, (vicevoorzitter);
Mevrouw A. Burgers;
De heer L. Heldens;
Mevrouw M. Wagenberg.
Het College van Bestuur De relatie tussen de Raad van Toezicht en het College van Bestuur is vastgelegd in de statuten en het toezichtplan van de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur. Het College van Bestuur werkt volgens een managementcontract dat is afgesloten met de Raad van Toezicht. Het College van Bestuur bestaat uit één persoon:
Mevrouw H.G. Biemond
Het College van Bestuur wordt ondersteund door een bestuursbureau bestaande uit een secretariaat, een HRMfunctionaris en een concern controller. Daarnaast maakt het College van Bestuur gebruik van een onderwijsadministratiekantoor voor de personele en financiële administratie.
De schooldirecteuren De schooldirecteuren zijn integraal manager van hun school. De relatie schooldirecteuren – College van Bestuur is vastgelegd in de paragraaf Besturingsstructuur van het Handboek van Kans & Kleur. De schooldirecteuren werken met een managementcontract dat is afgesloten met het College van Bestuur. Zij zijn gemandateerd om namens het College van Bestuur het overleg met de medezeggenschapsraad te voeren. De
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
7
Bestuursverslag 2014
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur heeft 13 schooldirecteuren. Vier schooldirecties zijn verantwoordelijk voor twee scholen. Eén schooldirectie bestaat uit twee personen. Zij geven leiding aan een school in Wijchen en een kleine school in één van de kerkdorpen. Van de schooldirecteuren was op 31 december 2014 38 % man en 62 % vrouw. De gemiddelde leeftijd van de schooldirecteuren was 53 jaar. Overzicht van schooldirecteuren per 31 december 2013 Schoolnaam
Plaats
BRIN
Geslacht
Leeftijd
Antoniusschool
Alverna
12WN
Vrouw
54
Boskriek
Wijchen
23CZ
Man
52
Buizerd
Wijchen
10UG
Man
58
Heilig Hart
Hernen
15CA
Gekoppeld aan ’t Palet
St. Jan Baptist
Batenburg
04SN
Gekoppeld aan de Buizerd
St Jozefschool
Niftrik
13HT
Gekoppeld aan Samsam
’t Palet
Wijchen
13MW
Man/Vrouw
57/58
Pachalisschool
Wijchen
13CJ
Vrouw
55
Paulusschool
Wijchen
12FX
Man
49
Roncallischool
Balgoij
06YV
Gekoppeld aan Paulus
Samsam
Wijchen
11KV
Vrouw
51
Speelhoeve
Wijchen
06YE
Vrouw
50
Trinoom
Wijchen
24BN
Man
57
Viersprong
Wijchen
12OY
Vrouw
46
Wingerd
Bergharen
07EJ
Vrouw
59
SBO De Bolster
Wijchen
20NV
Vrouw
47
Organogram
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
8
Bestuursverslag 2014
3.2 SAMENSTELLING PERSONEELSBESTAND KANS & KLEUR Aantallen, werktijdfactoren, leeftijdscategorie en geslacht De Samenwerkingsstichting Kans & Kleur heeft per 31 december 2014 als totale organisatie 332 medewerkers in dienst. Een groot aantal medewerkers werkt parttime. Dit wordt zichtbaar in de daadwerkelijke werktijdsfactor van 245,68 werktijdfactoren. Personeelsaantallen en werktijdfactoren per leeftijdscategorie op 31 december 2014 Leeftijdcohort
Aantal personen
Percentage
Werktijdfactor
Percentage
20-24
6
1,81%
3,60
1,46%
25-29
22
6,63%
16,55
6,74%
30-34
39
11,75%
29,23
11,90%
35-39
37
11,14%
25,46
10,36%
40-44
35
10,54%
24,44
9,95%
45-49
36
10,84%
24,73
10,06%
50-54
55
16,57%
41,12
16,74%
55-59
63
18,98%
48,78
19,85%
60-64
39
11,75%
31,78
12,94%
>= 65
0
0,00%
0,00
0,00%
Totaal
332
100,00%
245,68
100,00%
In de leeftijdsopbouw van het personeelsbestand is zichtbaar dat Kans & Kleur vergrijst. De verhouding tussen de diverse leeftijdscategorieën is in disbalans. Per 31-12-2014 is ruim 47% van de medewerkers van Kans & Kleur 50 jaar of ouder. De leeftijdsgroepen 50-54 jaar en 55-59 jaar zijn het sterkst vertegenwoordigd binnen Kans & Kleur. In 2014 is voor het eerst een lichte vooruitgang zichtbaar richting een evenwichtige leeftijdsopbouw binnen Kans & Kleur ten opzichte van 2013. Per 31-12-2013 was nog ruim 50% van de medewerkers van Kans & Kleur 50 jaar of ouder. Deze kleine vooruitgang is het gevolg van de uitstroom van meerdere oudere werknemers in 2014. Tevens is Kans & Kleur in 2014 in de mogelijkheid geweest enkele jonge medewerkers in vaste dienst te nemen. Een evenwichtige leeftijdsopbouw zal Kans & Kleur de komende jaren nog niet bereiken. Personeelsaantallen en werktijdfactoren per geslacht op 31 december 2014 Geslacht Vrouw Man Totaal
Aantal personen
Percentage
Fulltime contract
Parttime contract
Werktijdfactoren
Percentage
273
82,23%
41
232
190,0162
77,34%
59
17,77%
45
14
55,6669
22,66%
332
100,00%
86
246
245,6831
100,00%
De verdeling tussen mannen en vrouwen binnen Kans & Kleur is niet evenredig. Het aandeel mannen binnen Kans & Kleur is beduidend kleiner dan het aandeel vrouwen. Van het totale personeelsbestand is per 31-122014 17,8% van de medewerkers man. In 2013 was dit nog 19,4%. Het aandeel mannen binnen Kans & Kleur is daarmee in 2014 verder afgenomen. Het overgrote deel van deze mannen, 76%, werkt fulltime, ten opzichte van slechts 15% van de vrouwen. Deze verdeling tussen man en vrouw is kenmerkend voor het hele primair onderwijs in Nederland. Uit onderzoek van Stamos blijkt dat in 2013 slechts 14% van de leerkrachten in het primair onderwijs man is. In 2009 was nog 16,6% van de leerkrachten man.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
9
Bestuursverslag 2014
Door de verwachte krimp in de komende jaren zal de instroom van nieuwe medewerkers laag zijn. Als er al instroom is, zullen de beschikbare kandidaten in meerderheid vrouw zijn omdat minder mannen kiezen voor een opleiding tot leerkracht in het primair onderwijs. De afgelopen jaren werd de instroom van mannen in de PABO steeds kleiner. Volgens de meest recente cijfers van het ministerie van ocw neemt het aantal mannelijke studenten die instromen op de pabo sinds 2013 echter weer toe. Eén op de vijf studenten die zich inschrijft, is nu man. De komende jaren zal moeten blijken of het tij met de stijgende instroom op de pabo’s daadwerkelijk aan het keren is. Kans & Kleur verwacht vooralsnog dat de komende jaren de scheefgroei in de verhouding man/vrouw groter zal worden. Kans & Kleur zal zich in schooljaar 2015-2016 beraden over gewenst wervingen selectiebeleid voor de middellange termijn dat past bij deze ontwikkelingen. Het uitgangspunt hierbij is dat, bij gelijke geschiktheid van kandidaten, voorrang verleend zal worden aan een man.
3.3 ZIEKTEVERZUIM IN 2014 In 2013 heeft Kans & Kleur vorm gegeven aan een nieuw Gezondheids- en verzuimbeleid. Eind 2013 heeft de GMR instemming verleent aan dit beleid. Kans & Kleur is in 2013 gestart met het voeren van overleg in een sociaal medisch team in een zes wekelijkse cyclus. Standaard nemen de bedrijfsarts, HRM functionaris en directeur van een zieke medewerker hieraan deel. In 2014 is dit overleg verder bestendigd en vindt dit overleg structureel plaats. De bedrijfsarts, HRM functionaris en directeuren ervaren dit overleg over het algemeen van toegevoegde waarde. Onder andere hierdoor hebben alle betrokken partijen nog meer focus en aandacht op het (individuele) ziekteverzuim op scholen. Kans & Kleur vindt de lichamelijke en geestelijke gezondheid van haar medewerkers en het voorkomen evenals terugdringen van het ziekteverzuim van belang. Om deze reden investeert Kans & Kleur in het vroegtijdig inzetten van coaching en begeleiding ter ondersteuning van de medewerkers. In 2014 betrof dit een bedrag van €23.638,-. Kans & Kleur merkt dat deze inzet zijn vruchten afwerpt. Medewerkers geven zelf aan ook duidelijk baat te hebben bij deze begeleiding. De mate waarin medewerkers (sociale) veiligheid ervaren op hun werk heeft invloed op hun gezondheid. In 2012 is het veiligheidsbeleid en de gedragscode van Kans & Kleur geactualiseerd. Bedoeling is dat de gedragscode geen dood document is maar leeft onder de medewerkers van Kans & Kleur en dat mensen elkaar aanspreken op gedrag op basis van de code. Het College van Bestuur heeft derhalve met alle schooldirecteuren afgesproken dat de gedragscode ieder schooljaar aandacht krijgt binnen de teamvergadering. Op 14 scholen heeft in 2014 de schooldirecteur de gedragscode al in het team behandeld. Op 2 scholen zal dit in het voorjaar van 2015 als nog gebeuren. In 2014 is ook een vragenlijst afgenomen over de sociale veiligheid bij leerkrachten. Leerkrachten voelen zich veilig op de scholen van Kans & Kleur. Leerkrachten hebben weinig last van incidenten. De leerkrachten op SBO de Bolster geven aan dat ze vaker last hebben van incidenten. Kans & Kleur heeft groot respect voor de leerkrachten van SBO Bolster die een schoolklimaat realiseren dat leerlingen en ouders als goed waarderen terwijl ze zelf vaker intimidatie en bedreigingen moeten incasseren door verbaal of fysiek geweld. De acties die Kans & Kleur heeft ondernomen om het ziekteverzuim terug te dringen hebben in 2014 geleid tot een daling van het totaalverzuimpercentage van Kans & Kleur van 6,36 in 2013 naar 6,16 in 2014. Een vergelijk van de verzuimcijfers 2014 van Kans & Kleur met de landelijke cijfers van 2013 laat zien dat het ziekteverzuim van Kans & Kleur in 2014 naar verwachting onder het landelijk gemiddelde van primair onderwijs 2014 zal liggen. Sinds 2011 is het verzuimpercentage van Kans & Kleur lager dan het landelijk gemiddelde.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
10
Bestuursverslag 2014
De tendens van een dalende ziekmeldfrequentie binnen Kans & Kleur heeft zich in 2014 verder doorgezet en is gedaald naar 0,89. De ziekmeldfrequentie is daarmee beduidend lager dan het landelijk gemiddelde. De gemiddelde ziekteduur is licht gestegen naar 17,64 dagen, doch nog wel onder het landelijk gemiddelde van de afgelopen jaren. Door overgang naar het systeem Youforce van Raet zijn er geen gegevens beschikbaar over het percentage ‘niet ziek’, noch de onderverdeling naar functiegroepen. Verzuimcijfers Kans & Kleur 2010-2014 Jaar
Totaal
Verzuim < 1
Gem.
Ziekmeld
verzuim*
jaar*
ziekteduur
frequentie
Niet ziek
2014
6,16
5,42
17,64
0,89
n.b.
2013
6,36
6,15
17,5
0,99
n.b.
2012
6,67
n.b.
14,9
1,55
31,99
2011
5,22
4,13
11,7
1,55
37
2010
8,87
6,93
17,8
1,77
33,4
*betreft verzuim exclusief zwangerschap
Op dit moment zijn de officiële landelijke cijfers voor het primair onderwijs 2014 nog niet bekend. De landelijke gegevens over het verzuim tot van 2010-2013 zijn wel beschikbaar. Landelijke verzuimcijfers primair onderwijs 2010-2013* Primair Onderwijs
Verzuim
Gem.
Ziekmeld-
Jaar
< 1 jaar*
ziekteduur
frequentie
Niet ziek
2013 OP
6,6
n.b.
21
1,2
46,8
2013 OOP
6,9
n.b.
22
1,2
47,8
2012 OP
6,9
n.b.
25
1,1
43,9
2012 OOP
7,3
n.b.
26
1,1
46
2011 OP
6,8
n.b.
24
1,2
42,4
2011 OOP
7,7
n.b.
25
1,2
44,2
2010 OP
6,1
n.b.
18,2
1
45
2010 OOP
6,9
n.b.
18,0
1,1
46,4
*Bron: Stamos = Statistieken ArbeidsMarkt OnderwijsSectoren, primair onderwijs
3.4 MOBILITEIT Kans & Kleur vindt interne mobiliteit van medewerkers van belang. Door mobiliteit blijven medewerkers breed inzetbaar. Mobiliteit kan invulling geven aan (ontwikkel)behoeftes en –noodzaak van individuele medewerkers en scholen. Hiermee kan een optimale match ontstaan van vraag en aanbod binnen alle scholen van Kans & Kleur. Kans & Kleur is daarmee sterk voorstander van vrijwillige mobiliteit van medewerkers tussen scholen. In de gevallen van formatietekort op scholen heeft in 2014 vrijwillige interne mobiliteit zorg gedragen voor herplaatsing van medewerkers op scholen waar ruimte beschikbaar was. Daarnaast heeft Kans & Kleur in het kader van de functiemix diverse LB-functies binnen de organisatie vacant gesteld. Ook op deze wijze bevordert Kans & Kleur de mobiliteit tussen scholen. In 2014 zijn de lopende tijdelijke contracten na afloop van de afgesproken termijn van benoeming van rechtswege beëindigd. Negen medewerkers zijn in dienst getreden met uitzicht op een vast contract of in vaste dienst na tijdelijk dienstverband. Het betreffen zeven leerkrachten en twee directeuren. Daarnaast is Kans & Kleur diverse tijdelijke contracten aangegaan ten behoeve van tijdelijke (project-)formatie of vervanging van vaste medewerkers. Deze zullen na afloop van de afgesproken termijn van benoeming van rechtswege beëindigd worden.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
11
Bestuursverslag 2014
In onderstaand overzicht staat de uitstroom van medewerkers met een vast contract. Uitstroom medewerkers tussen 2010-2014 2014
2013
2012
2011
2010
(Deel)ontslag op eigen verzoek
4
4
0
3
8
FPU en pensioen
5
3
5
6
9
Ontslag via beëindigings-
13
3
4
3
2
Instroom in WIA
2
1
0
1
0
Overlijden
1
0
0
0
1
overeenkomst of kantonrechter
In 2014 hebben medewerkers gebruik gemaakt van de vrijwillige mobiliteit zodat minder medewerkers gedwongen zijn overgeplaatst. Alle medewerkers hebben door een sollicitatieprocedure zelf invloed gehad op welke school zij in schooljaar 2014-2015 les gaan geven. Diverse medewerkers zijn van school gewisseld, zowel voor LB- als LA-functies. Hiermee wordt invulling gegeven aan behoeftes van medewerkers en behoeftes van de afzonderlijke scholen en Kans & Kleur als werkgever. Langzaamaan wordt een discrepantie zichtbaar in de benodigde- en beschikbare inzet van leerkrachten. Onder andere door de terugloop in leerlingaantallen neemt het aantal benodigde leerkrachten in met name de onderbouw af. Daarnaast is er (momenteel) vooral behoefte aan vakbekwame leerkrachten in de bovenbouw. Dit wordt ook zichtbaar in de interne vacatures die begin 2015 door de scholen zijn gezet. In het kader van benodigde mobiliteit binnen scholen zelf en - schooloverstijgend binnen Kans & Kleur, kan dit de komende jaren tot een mismatch van vraag en aanbod leiden. Leerkrachten binnen Kans & Kleur dienen breed inzetbaar te zijn. Het wordt nog belangrijker dat leerkrachten zich verder (blijven) ontwikkelen en vakbekwaam inzetbaar zijn in meerdere groepen.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
12
Bestuursverslag 2014
4. ONDERWIJSOPBRENGSTEN 2013-2014 De Kerntaak van Kans & Kleur is het bieden van goed onderwijs aan de kinderen in Wijchen. De ambitie is om hierin hoge kwaliteit te bieden. Kans & Kleur wil hiervoor eigen normen hanteren, samenhangend met het strategisch beleidsplan ‘Samen voor elk kind’, en die toevoegen aan de kwaliteitsnormen die de samenleving via de onderwijsinspectie aan haar stelt. Kans & Kleur focust zich in het onderwijs op de opbrengsten voor de kinderen, zowel cognitief als sociaalemotioneel en praktisch handelend. In ‘Samen voor elk kind’ geeft ze aan dat zij het optimale uit ieder kind wil halen en dat op schoolniveau de leerlingscores op of boven het Nederlands gemiddelde van vergelijkbare scholen moeten liggen. Kans & Kleur werkt opbrengstgericht en zet hier de middelen voor de prestatiesbox voor in.
4.1 EINDOPBRENGSTEN In 2014 scoort 13% reguliere basisscholen (2) onvoldoende op de eindopbrengsten. Daarmee blijft Kans & Kleur ruim onder het landelijk percentage van 30%. Negen scholen van Kans & Kleur, 60%, scoort voldoende. Landelijk is dat percentage 40 %. Drie scholen van Kans & Kleur (27%) scoren goed wat betreft de eindopbrengsten. Landelijke is dat 30 %.
Percentage scholen waardering eindopbrengsten per jaar 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Goed
20
33,3
20
13
20
27
Voldoende
40
33,3
60
67
53
60
Onvoldoende
40
33,3
20
20
27
13
Landelijk is de verdeling als volgt: goed: 30%; voldoende 40 %; onvoldoende 30%.
De gemiddelde score van alle leerlingen van Kans & Kleur die deelgenomen hebben aan de Cito-eindtoets is 2014 is gestegen ten opzichte van de gemiddelde score van 2013. In 2008 was de gemiddelde ongecorrigeerde score van alle leerlingen (457) van groep 8 van Kans & Kleur 534,8, in 2009 535,0 (n=453), in 2010 536,0 (458), in 2011 536,3 (517), in 2012 535,8 (522), in 2013 535,5 (506) en in 2014 536,2 (501). Kans & Kleur blijft daarmee 0,4 punten onder het landelijk gemiddelde bij een vergelijkbare populatie. Daarmee nadert Kans & Kleur haar ambitie dat gemiddeld de leerlingen van Kans & Kleur op of boven het landelijk gemiddelde scoren op de Cito-Eindtoets.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
13
Bestuursverslag 2014
Gemiddelde score Kans & Kleur op Cito Eindtoets 2008-2014 Schooljaar
Aantal leerlingen Kans & Kleur
Gemiddelde Citoscore Kans & Kleur
Landelijk gemiddelde op grond van leerlingpopulatie
2013-2014
501
536,2
536,6
2012-2013
506
535,5
536,5
2011-2012
522
535,8
536,5
2010-2011
517
536,3
536,5
2009-2010
458
536,0
536,5
2008-2009
453
535,0
536,2
2007-2008
457
534,8
536,1
Gemiddelde score Kans & Kleur op Cito Eindtoets 537 536,5 536 535,5 535 534,5 534 533,5 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
Landelijk gemiddelde op grond van leerlingpopulatie
2012-2013
2013-2014
Gemiddelde Kans & Kleur
4.2 TUSSENOPBRENGSTEN In ‘Samen voor elk kind’ formuleert Kans & Kleur voor de tussenopbrengsten als indicator dat de tussenopbrengsten van iedere school op of boven het gemiddelde van vergelijkbare scholen in Nederland liggen. In 2013-2014 liggen de tussenopbrengsten van Kans & Kleur-breed op alle vakgebieden in alle groepen boven de inspectienorm en het landelijk gemiddelde. Ook het gemiddeld technisch leesniveau van de leerlingen van Kans & Kleur in groep 4 ligt voor het eerst, zij het nipt, boven het landelijke gemiddelde.
4.3 OORDEEL VAN DE INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS In ‘Samen voor elk kind’ formuleert Kans & Kleur voor goed onderwijs voor de Wijchense samenleving ook dat iedere school door de inspectie van het onderwijs met minimaal een voldoende wordt beoordeeld. Alle scholen van de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur hebben een basisarrangement voor het toezicht van de inspectie van het onderwijs. Dit betekent dat de scholen van Kans & Kleur het vertrouwen hebben van de Inspectie van het Onderwijs. Er vindt in principe voor de periode van één jaar geen verder toezicht plaats. De inspectie heeft geen aanwijzingen dat er belangrijke tekortkomingen zijn in de kwaliteit van het onderwijs.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
14
Bestuursverslag 2014
Overzicht oordeel inspectie per juni 2014 Schoolnaam
Kwaliteit van onderwijs
Arrangement
Laatste bezoek
Antoniusschool
Voldoende
Basis
19-11-2013
Bolster
Voldoende
Basis
23-05-2013
Boskriek
Voldoende
Basis
15-05-2014
Buizerd
Voldoende
Basis
03-04-2014
Heilig Hart
Voldoende
Basis
20-03-2014
Jan Baptist
Voldoende
Basis
31-03-2014
Jozef
Voldoende
Basis
08-04-2014
’t Palet
Voldoende
Basis
06-02-2014
Paschalis
Voldoende
Basis
14-03-2011
Paulusschool
Voldoende
Basis
30-10-2012
Roncallischool
Voldoende
Basis
27-11-2012
Samsam
Voldoende
Basis
21-03-2013
Speelhoeve
Voldoende
Basis
29-08-2011
Trinoom
Voldoende
Basis
04-04-2013
Viersprong
Voldoende
Basis
10-01-2012
Wingerd
Voldoende
Basis
17-04-2014
Scholen die in schooljaar 2013-2014 door de inspectie zijn bezocht zijn blauw gemarkeerd, scholen met een aangepast arrangement oranje.
4.4 DOORSTROOM, UITSTROOM EN TERUGKOPPELINGSGEGEVENS Doorstroomgegevens Over het algemeen zitten leerlingen acht jaar op de basisschool. Sommige leerlingen versnellen door één of meer groepen over te slaan. Andere leerlingen doen langer over de basisschool doordat ze een extra jaar onderwijs volgen in groep 1 of 2, of dat ze blijven zitten in groep 3 tot en met 8. Het rendement van het onderwijs is lager op scholen waar leerlingen gemiddeld langer over de basisschool doen.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
15
Bestuursverslag 2014
Doorstroomgegevens 2013-2014 Schoolnaam
% Verlenging
% Zittenblijven
% Versnelling
% Leerlingen
groep 1 t/m 2
groep 3 t/m 8
Groep 1 t/m 8
ouder dan 12
Norm < 12 %
Norm < 3%
Norm geen
jaar; Norm < 5%
Antoniusschool
0
0
0
1
Boskriek
0
1
0
2
Buizerd
3
1
0
2
Heilig Hart*
0
2
0
1
Jan Baptist*
0
0
1
2
Jozefschool*
0
3
2
0
’t Palet
15
2
0
2
Paschalisschool
10
1
0
3
Paulusschool
3
1
0
3
Roncallischool*
0
0
2
0
Samsam
18
1
1
1
Speelhoeve
2
0
0
0
Trinoom
4
1
0
2
Viersprong
0
0
0
0
Wingerd
0
0
0
2
SBO De Bolster
100
-
-
10
Bij de scholen met een * gaat het om kleine aantallen.
De doorstroomgegevens van de scholen van Kans & Kleur vallen voor het grootste deel in het schooljaar 20132014 binnen de normen zoals deze geformuleerd zijn door de inspectie van het onderwijs (2014). Op alle scholen ligt het percentage leerlingen dat ouder is dan 12 jaar onder de landelijke norm. Op ’t Palet en Samsam blijft een relatief hoog percentage leerlingen een jaar langer in groep 1/2. Beide scholen hebben een onderinstroom van leerlingen met een taal- en/of ontwikkelingsachterstand. Beide scholen maken volgens een vaste procedure een afweging of een leerling baat heeft bij een extra jaar in groep 1/2. Op de Bolster (speciaal basisonderwijs) stromen leerlingen gedurende de basisschoolperiode in. Ze starten hun schoolcarrière vaak op een gewone basisschool en worden verwezen als blijkt dat de school onvoldoende antwoord kan geven op hun specifieke leerbehoeften. Een deel van de leerlingen met speciale behoeften start echter direct op de Bolster. Zij beginnen in de groep voor het jonge risico kind. Al deze leerlingen volgen een jaar langer het onderwijs in deze groep. De verlenging in groep 1-2 is daar 100%. De afgelopen jaren is het percentage leerlingen dat blijft zitten bij Kans & Kleur afgenomen. Scholen zijn zich steeds meer bewust dat zittenblijven voor kinderen op de korte termijn het welbevinden van de leerling ten goede komt maar dat op de langere termijn er schadelijke gevolgen zijn voor het welbevinden en het zelfbeeld van de leerling.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
16
Bestuursverslag 2014
Zittenblijven bij Kans & Kleur van 2008-2009 tot en met 2013-2014 2009
2010
2011
2012
2013
2014
lln aantal
4269
4255
4227
4125
4021
3922
Antonius
4
4
0
0
1
0
Bolster
0
0
0
0
0
0
Boskriek
3
5
4
2
1
1
Buizerd
8
9
13
8
4
5
Heilig Hart
4
1
3
1
1
2
Jan Baptist
0
0
0
0
0
0
Jozef
0
1
0
0
1
1
t Palet
9
8
6
2
6
5
Paschalis
11
19
8
7
7
3
Paulus
3
7
4
7
5
4
Roncalli
0
0
1
1
0
0
Samsam
7
2
2
1
2
0
Speelhoeve
3
5
4
2
0
1
Trinoom
8
14
18
10
14
10
Viersprong
3
3
1
1
1
0
Wingerd
0
0
1
0
0
0
Totaal
63
78
65
42
43
32
Percentage
1,48%
1,83%
1,54%
1,02%
1,07%
0,82%
Uitstroomgegevens naar voortgezet onderwijs In juli 2014 zijn 520 leerlingen van Kans & Kleur uitgestroomd naar het Voortgezet Onderwijs. De meeste leerlingen gaan naar het Maaswaalcollege te Wijchen. Een deel van de leerlingen van de Bolster en incidenteel ook een leerling van basisscholen stroomt uit naar het praktijkonderwijs (1,9%). Vanuit Bergharen en Hernen gaan leerlingen naar Pax Christi te Druten. Enkele leerlingen gaan naar het Stedelijk Gymnasium te Nijmegen. Het Maaswaal College heeft geen richting techniek binnen het VMBO. Daardoor stromen ook enkele leerlingen uit naar VMBO scholen in Nijmegen. Scholen baseren hun advies vaak op de gegevens uit het Cito leerlingvolgsysteem, de tussenopbrengsten. Ten opzichte van 2013 zijn de schooladviezen wat hoger. Wat meer leerlingen krijgen een havo-advies ten opzichte van het VMBO-T-advies en iets meer leerlingen krijgen een havo-advies ten opzichte van een havo/vwo-advies. Op landelijke niveau krijgt 48,6 procent van de leerlingen een schooladvies op HAVO- of VWO-niveau, bij Kans & Kleur 49,9 % van de leerlingen.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
17
Bestuursverslag 2014
Uitstroomgegevens Kans & Kleur vergeleken met landelijke gegevens schooladvies bij 4% gewichtenleerlingen
18,7
5,8
1,9
Advies VO K&K 2013
2,5
8,1
4,1
5,6
6,7
7,7
3,9
18,5
3,9
7,5
20,0
Advies VO K&K 2012 Advies VO K&K 2011
2,1
5,1
7,1
7,0
6,8
Advies VO K&K 2010
1,4 1,4
6,0
5,1
6,1
5,1
9,2
4,7
VWO %
1,8
H/V-advies %
Advies VO K&K 2014
HAVO %
8,0
T/H-advies %
2,4
VMBO T %
7,5
VMBO K/T %
3,4
VMBO K %
VMBO B/K %
VMBO B %
PrO % Landelijk advies 20141
19,7
7,8
21,1
8,3
19,1
11,7
19,1
9,3
15,1
14,9
17,3
15,2
13,4
13,4
10,6
21,8
7,4
17,2
11,4
18,8
12,8
13,7
5,6
17.0
11,5
20,7
8,8
15,6
De uitstoomadviezen van SBO De Bolster zijn ook in beeld gebracht. De Bolster heeft geen uitstroom naar het VSO. De uitstroom naar het praktijkonderwijs blijft ruim onder het risicosignaal van de inspectie van het onderwijs, te weten 45 %. Op basis van de ontwikkelingsperspectieven die de school voor deze leerlingen had opgesteld was dit volgens verwachting. Driekwart van de leerlingen heeft een schooladvies gekregen dat gelijk was aan hun uitstroomprognose. Twee leerlingen kregen een advies dat hoger was dan hun prognose en twee leerlingen een advies dat lager was dan hun prognose. Uitstroomgegevens SBO De Bolster vergeleken met landelijke gegevens % VSO
% Praktijk-
% VMBO met
onderwijs
LWOO
% VMBO
Advies Bolster 2014
0
37
47
16
Advies Bolster 2013
0
40
48
12
Advies Bolster 2012
0
41
55
4
Advies Bolster 2011
0
19
71
10
Advies Bolster 2010
4
21
75
0
De uitstroomgegevens van Kans & Kleur zijn conform de tussenopbrengsten van de leerlingen. De adviezen die de scholen geven, passen bij de scores die de leerlingen halen op de CITO Leerlingvolgsysteem. De eindopbrengsten zijn gemiddeld bijna volgens verwachting en de schooladviezen die de leerlingen van Kans & Kleur in groep 8 hebben gekregen liggen in 2014 op het niveau dat op basis van de leerlingpopulatie in Wijchen verwacht mag worden.
4.5 KLANTTEVREDENHEID EN IMAGO Oudertevredenheid Kans & Kleur stelt zich in ‘Samen voor elk kind’ ten doel dat de leerlingen en hun ouders tevreden tot zeer tevreden zijn over het onderwijs en de begeleiding. In het schooljaar 2013-2014 heeft Kans & Kleur een oudertevredenheidspeiling uitgevoerd. Op een deel van de scholen was de respons zo laag dat de uitkomsten van de peiling niet geldig zijn. Op scholen waar de peiling is gekoppeld aan het 10-minutengesprek is de respons wel voldoende. Bij 13 scholen is de respons voldoende en bij 3 onvoldoende. Uit de cijfers blijkt dat ouders het minst tevreden zijn over het schoolgebouw en veiligheid (2,9) en dat ze tevreden zijn over de kwaliteit van onderwijs (3,2), communicatie met ouders (3,2) en het schoolklimaat (3,2).
1
De landelijke gegevens over de schooladviezen zijn aangeleverd de schoolinfo, de organisatie die Vensters PO ontwikkeld en onderhoudt.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
18
Bestuursverslag 2014
De enquête geeft een duidelijk beeld van de tevredenheid van de ouders met de scholen van hun kinderen. Van de ouders heeft 42% een enquête ingevuld. Op de Bolster, de Buizerd en Paschalis is de respons te laag om een betrouwbaar beeld te geven van de oudertevredenheid per school Ouders van de scholen van Kans & Kleur zijn over het algemeen tevreden over de school waar hun kinderen op zitten. Het gemiddelde rapportcijfer dat de ouders (n=1202) van alle scholen van Kans & Kleur gezamenlijk geven aan de school van hun kind is 7,4. In 2009 was dat een 7,3. De waardering van de ouders voor de scholen van Kans & Kleur is daarmee ‘ruim voldoende’. Alle scholen halen van Kans & Kleur krijgen van ouders gemiddeld een rapportcijfer tussen de 7 en 8, dus een ruime voldoende. Het algemeen oordeel van de ouders van Roncalli is zelfs goed (8). Opmerkelijk is dat ouders van sommige scholen het beeld hebben dat de school in Wijchen niet goed bekend staat terwijl zij wel gunstig oordelen over de school. Dit geldt voor Antonius, Jan Baptist, Jozef en Roncalli. In onderstaande tabel staan de belangrijkste plus- en minpunten van alle scholen van Kans & Kleur samen. Tussen haakjes staat in de kolom de gemiddelde score van ouders Kans & Kleurbreed.
Pluspunten
Minpunten
Mijn kind(eren) gaat/gaan met plezier naar school
De weg naar school is veilig (2,6)
(3,5) De school biedt aan ouders voldoende ruimte om mee
De school is netjes en schoon (2,8)
te helpen op school (3,5) De leerkracht gaat prettig om met mijn kind(eren)
De school handelt klachten goed af (2,9)
(3,2)
Leerlingtevredenheid In schooljaar 2011-2012 hebben alle scholen van Kans & Kleur een digitale vragenlijst aan leerlingen van groep 5 tot en met 8 voorgelegd waarin ze aan konden geven hoe tevreden ze zijn met de eigen school. Het is voor het eerst dat alle scholen een centrale vragenlijst hebben gebruikt. Leerlingen hebben uitspraken moeten scoren op een schaal van 1 tot 4. Op de uitspraak ‘ik vind onze school een goede school’ scoren bijna alle scholen boven de norm (>3). Alleen op Samsam (2,76) en Jan Baptist (2,96) scoren de leerlingen gemiddeld iets lager. De leerlingen is ook gevraagd om de school een eindcijfer te geven tussen de 1-4. Alle scholen scoren op deze vraag tussen de 3,20 en de 3,62. Kans & Kleur wil leerlingen een brede ontwikkeling aanbieden. Uit de vragenlijst blijkt dat leerlingen vinden dat dit onvoldoende gebeurt. Leerlingen geven aan dat ze weinig les krijgen in de creatieve vakken. Op tien scholen scoren leerlingen muziek gemiddeld onder de norm (<2) en op acht scholen toneel en drama. Op alle scholen geven de leerlingen aan dat de leerkrachten er voor zorgen dat leerlingen goed opletten (>3). De leerkrachten leggen goed uit (>3) . Belangrijk is dat leerkrachten het lesdoel goed aangeven en aan het eind van de les met leerlingen bespreken wat ze geleerd hebben. Op 15 scholen geven de leerlingen (>3) aan dat de leerkracht het lesdoel bespreekt. Echter op 6 scholen missen (<2) de leerlingen de evaluatie. Geen enkele school haalt op deze uitspraak een score groter dan 3. Op twaalf scholen vinden leerlingen dat ze te weinig zelf mogen kiezen welk werk ze doen (<2). De vier scholen die een score halen boven de 2 hebben een bijzonder profiel op het gebied van zelfstandig werken: Buizerd is een jenaplanschool, Trinoom heeft een montessoristroom, Samsam en Jozef werken met weektaken voor iedere leerling.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
19
Bestuursverslag 2014
Op 15 scholen geven de leerlingen aan dat de school er netjes uit ziet (>3). Op 13 scholen vinden de leerlingen de lokalen ook netjes. De leerlingen die op scholen zitten die geen brede school zijn vinden dat er weinig buitenschoolse activiteiten zijn (<2). Op alle scholen zijn de leerlingen tevreden over de regels (>3). Op alle uitspraken (4) over zorg en begeleiding scoren alle scholen gemiddeld voldoende (>2,5) of goed (>3). De leerlingen vinden de leerkrachten geduldig. Ze blijven aardig als leerlingen de stof niet goed begrijpen en de leerkrachten laten het merken als leerlingen hun werk goed doen.
Sociale veiligheid In 2014 hebben alle scholen via de WMK een vragenlijst voor sociale veiligheid afgenomen bij leerlingenen ouders. Leerlingen geven aan dat zij zich sociaal veilig voelen op school. Op alle scholen zijn de scores voldoende, ruim voldoende of goed. Resultaten beleving sociale veiligheid op school door leerlingen in 2014 School
Veilig schoolklimaat
Vrij van angst
Incidenten
Antonius
Ruim voldoende
Goed
Goed
Bolster
Ruim voldoende
Goed
Goed
Boskriek
Ruim voldoende
Goed
Goed
Buizerd
Ruim voldoende
Goed
Ruim voldoende
Heilig Hart
Ruim voldoende
Goed
Ruim voldoende
Jan Baptist
Goed
Goed
Goed
Jozef*
--
--
--
’t Palet
Ruim voldoende
Goed
Ruim voldoende
Paschalis
Voldoende
Ruim Voldoende
Voldoende
Paulus
Goed
Uitstekend
Uitstekend
Roncalli
Goed
Uitstekend
Goed
Samsam
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Speelhoeve
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Voldoende
Trinoom
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Viersprong
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Wingerd
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Kans & Kleur
Ruim voldoende
Goed
Ruim voldoende
Schaal van 1 tot en met 4: < 2,5 = onvoldoende; 2,5 – 3,0 = zwak; 3,0 – 3.25 = voldoende; 3,25 – 3,5 = ruim voldoende; 3,5 – 3,75 = goed; 3,75 – 4 = uitstekend. * te weinig respondenten
Ook ouders geven aan dat zij het klimaat op school veilig vinden. Hun kinderen gaan zonder angst naar school. De wijze waarop de school ingrijpt bij grensoverschrijdende incidenten waarbij hun kind betrokken is en de acties die de school treft in het kader van anti-pestbeleid beleven ouders minder positief. De ouders van de Buizerd, de Paschalis, de Trinoom en Wingerd beleven het ingrijpen als zwak. De ouders van de Paschalis, de Trinoom en Wingerd beleven de acties die de school in het kader van het anti-pestbeleid uitvoert ook als zwak. De ouders van Antonius, de SBO de Bolster, de Boskriek, St. Jan Baptist, Roncalli, Samsam beleven de sociale veiligheid op alle aspecten ruim voldoende of goed.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
20
Bestuursverslag 2014
Resultaten beleving sociale veiligheid op school door ouders in 2014 School
Veilig
Vrij van angst
Incidenten
Acties
schoolklimaat Antonius
Ruim voldoende
Goed
Goed
Ruim voldoende
Bolster
Goed
Ruim voldoende
Goed
Goed
Boskriek
Goed
Goed
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Buizerd
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Zwak
Voldoende
Heilig Hart
Goed
Goed
Ruim voldoende
Voldoende
Jan Baptist
Goed
Ruim voldoende
Goed
Goed
Jozef*
Ruim voldoende
Goed
Voldoende
Voldoende
’t Palet
Goed
Ruim voldoende
Voldoende
Ruim voldoende
Paschalis
Voldoende
Voldoende
Zwak
Zwak
Paulus
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Voldoende
Voldoende
Roncalli
Goed
Goed
Goed
Ruim voldoende
Samsam
Goed
Goed
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Trinoom
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Zwak
Zwak
Viersprong
Goed
Goed
Voldoende
Voldoende
Wingerd
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Zwak
Zwak
Kans & Kleur
Ruim voldoende
Ruim voldoende
Voldoende
Voldoende
Speelhoeve*
Schaal van 1 tot en met 4: < 2,5 = onvoldoende; 2,5 – 3,0 = zwak; 3,0 – 3.25 = voldoende; 3,25 – 3,5 = ruim voldoende; 3,5 – 3,75 = goed; 3,75 – 4 = uitstekend. * Op de Speelhoeve is deze vragenlijst niet afgenomen.
Imago Kans & Kleur werkt eraan dat de Wijchense samenleving trots kan zijn op Kans & Kleur als geheel en op iedere school afzonderlijk. Uit onderzoek moet blijken dat stakeholders ons beoordelen als servicegericht, samenwerkingsbereid, transparant en positief over onze kerntaak (goed onderwijs). Ter evaluatie van het strategisch beleid gedurende de afgelopen periode heeft Kans & Kleur een enquête uitgezet onder medewerkers, ouders van de medezeggenschapsraden, leden van de Raad van Toezicht en onder stakeholders. In deze enquête is gevraagd in welke mate Kans & Kleur in de ogen van de respondenten de doelen van het strategisch beleid heeft behaald. De medewerkers, ouders van de medezeggenschapsraden en de leden van de Raad van Toezicht vinden dat Kans & Kleur de doelen goed onderwijs en een goed imago in voldoende mate heeft bereikt, de samenwerkingspartners beoordelen beide doelen als matig. De samenwerkingspartners vinden dat Kans & Kleur wel open in verantwoording en legitimatie is.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
21
Bestuursverslag 2014
Resultaten evaluatie Strategisch Beleid Kans & Kleur (schaal 1 – 4) Mede-
Ouders
werkers
Raad van
Samen-
Toezicht
werkings
Totaal
-partners Doelen voor de samenleving Goed onderwijs
3,3
3,4
3,3
2,9
3,2
Brede scholen
3,0
3,1
2,5
3,0
2,9
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
3,1
3,2
3,3
3,1
3,1
Goed imago
3,3
3,2
3,5
2,9
3,2
Welbewust samenwerken
3,12
3,1
3,3
3,2
3,2
Open in verantwoording en legitimatie
3,4
3,3
3,8
3,5
3,5
Evenwichtige personen
3,5
3,2
3,5
3,0
3,3
Klanttevredenheid
3,3
3,1
3,2
3,0
3,1
Passend Onderwijs
3,3
3,2
3,7
3,3
3,4
Breed aanbod van onderwijs en opvang
3,0
3,0
3,0
3,1
3,0
Opbrengstgericht werken
3,4
3,2
2,8
3,1
3,1
Doorlopende schoolloopbaan
3,4
3,0
3,7
3,3
3,3
Goed personeel
3,0
3,3
3,5
3,1
3,2
Trots personeel
3,2
3,1
3,5
3,0
3,2
Doelen voor de kinderen en hun ouders
Doelen ten aanzien van de medewerkers
Scores lager dan 3,0 zijn oranje gemarkeerd.
De regionale pers geeft blijk van een kritische houding ten opzichte van Kans & Kleur. In de pers is er in relatie tot Kans & Kleur aandacht besteed aan:
Wateroverlast Antoniusschool
Grote schoonmaak door ouders op Roncalli
Groepsgrootte basisscholen Wijchen
Basisarrangement voor alle basisscholen in Wijchen
Verkeersveiligheid bij de Buizerd
Onderwijsverslag 2012-2013;
Vertrek directeur van de Paulusschool;
Goede doelen acties van scholen;
Beleid gericht op de kleine scholen in de kleine kernen;
De sportolympiade;
Gezonde schoolbeleid met richtlijnen voor traktaties en tussendoortjes;
Vijf-gelijke-dagenmodel
Kans & Kleur krijgt waardering voor de transparantie over de kwaliteit van onderwijs en voor haar bijdrage aan de Wijchense samenleving.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
22
Bestuursverslag 2014
Klachtenregeling Kans & Kleur heeft een klachtenregeling die geldt voor alle scholen die bij Kans & Kleur zijn aangesloten en voor de hele organisatie. Kans & Kleur hecht aan een zorgvuldige klachtafhandeling. In iedere klacht ligt immers een advies besloten. De klachtenregeling staat op de website van Kans & Kleur. Daarnaast hebben alle scholen de regeling in de schoolgids staan. In 14 gevallen staat de regeling ook op de website van de school. Mensen kunnen met hun klacht in eerste instantie terecht bij de groepsleerkracht en de schooldirecteur. Zijn mensen niet tevreden met de wijze waarop de school de klacht heeft afgehandeld dan kunnen ze terecht bij het bestuur van Kans & Kleur. In 2014 heeft het bestuur 3 klachten van ouders ontvangen. Ze hadden de volgende onderwerpen:
Opstelling van de MR ten aanzien van de invoering van het rooster volgens het vijf-gelijke-dagenmodel;
Plaatsing van een leerling in een combinatiegroep;
Voorgenomen verwijdering van een leerling van school.
Op iedere school is er tenminste één interne contactpersoon aangewezen om mensen met een klacht de route aan te geven of door te verwijzen. In het totaal hebben 22 mensen binnen Kans & Kleur de taak van interne contact persoon. Opvallend is dat in 2014 en maar 1 melding is gedaan bij een interne contactpersoon. In september 2014 heeft Kans & Kleur een bijeenkomst georganiseerd voor alle contactpersonen. Tijdens deze bijeenkomst is aandacht besteed aan de taak en positie van de interne contactpersoon en hebben interne contactpersonen ervaringen met elkaar uitgewisseld. Beide externe vertrouwenspersonen waren aanwezig bij deze bijeenkomst. Kans & Kleur zal in 2015 opnieuw een bijeenkomst organiseren voor de interne contactpersonen.
Vertrouwenspersoon Omdat mensen soms een drempel ervaren een klacht zelf aan de school voor te leggen of omdat ze soms het gevoel krijgen dat zij onvoldoende gehoor vinden, heeft Kans & Kleur twee externe vertrouwenspersonen. Deze vertrouwenspersonen staan mensen met een klacht terzijde. De vertrouwenspersoon is niet in dienst van Kans & Kleur en is daarmee onafhankelijk. De vertrouwenspersoon kan ingeschakeld worden door iedereen die een relatie heeft met Kans & Kleur of één van haar scholen: ouders, medewerkers, leerlingen, buurtbewoners of samenwerkingspartners. Scholen melden dat in 2014 een externe vertrouwenspersoon 10 keer een melding heeft gehad. Vier keer heeft een directeur de vertrouwenspersoon ingeschakeld en 6 keer heeft een klager de vertrouwenspersoon ingeschakeld. De volgende zaken zijn door de vertrouwenspersonen behandeld:
Ouders hebben zorgen over een groepsindeling en de capaciteit van een leerkracht (onderwijs);
Ouders vinden dat de procedure van de permanente commissie leerlingenzorg te traag verloopt (zorg);
Een ouder wil een terugplaatsing van een leerling op de basisschool afdwingen (zorg) ;
Een ouder klaagt over de rol van de school bij uithuisplaatsing/ontzegging door acties in het kader van schoolverzuim (zorg);
De school meldt grensoverschrijdend gedrag van een leerling naar een andere leerling (grensoverschrijdend gedrag);
Een leerkracht consulteert de externe vertrouwenspersoon vanwege grensoverschrijdend gedrag van een leerling (grensoverschrijdend gedrag);
Twee ouders melden grensoverschrijdend gedrag van een leerling (grensoverschrijdend gedrag);
Ouders klagen over de wijze waarop procedure van time-out, schorsing en verwijdering van hun zoon wordt uitgevoerd en vastgelegd (disciplinaire maatregelen);
Een leerkracht voelt zich onveilig door uitspraken van een leidinggevende (veiligheid).
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
23
Bestuursverslag 2014
Landelijke klachtencommissie onderwijs Kans & Kleur is ook aangesloten bij de landelijke klachtencommissie onderwijs. Deze commissie neemt kennis van klachten over een gedraging of beslissing van iemand die betrokken is bij de desbetreffende school. De commissie onderzoekt de ingediende klacht en brengt advies uit aan het bevoegd gezag over de gegrondheid van de klacht. De commissie kan in haar advies een aanbeveling doen over de door het bevoegd gezag te nemen maatregelen. In 2014 heeft 1 ouderpaar een klacht over een voorgenomen verwijdering voorgelegd aan de landelijke klachtencommissie. Inmiddels is de uitspraak van de commissie besproken in de GMR. Het protocol time-out, schorsing en verwijdering wordt in 2015 bijgesteld op basis van de uitspraak.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
24
Bestuursverslag 2014
5. BELEIDSONTWIKKELINGEN KANS & KLEUR 5.1 PASSEND ONDERWIJS Passend Onderwijs in de regio Passend onderwijs is op 1 augustus 2014 officieel van start. Scholen hebben sinds dat moment een zorgplicht. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onderwijsplek te bieden. Elk kind heeft recht op goed onderwijs. Juist ook kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Passend onderwijs beoogt dat zo veel mogelijk leerlingen regulier onderwijs kunnen volgen. Want zo worden ze het best voorbereid op een vervolgopleiding en doen ze zo goed mogelijk mee in de samenleving. Het speciaal (basis)onderwijs verdwijnt niet. Kinderen die het echt nodig hebben, kunnen nog steeds naar het speciaal (basis)onderwijs. Er wordt door de Wet passend onderwijs niet bezuinigd op speciale ondersteuning en speciaal onderwijs, maar het is wel de bedoeling dat de groeiende kosten van deze ondersteuning beter beheersbaar worden en binnen ons land meer gelijk worden verdeeld over de verschillende samenwerkingsverbanden. Samenwerkingsverbanden krijgen een eigen budget voor extra ondersteuning. Betalen en bepalen van onderwijsondersteuning komt hiermee in één hand. Om aan alle kinderen daadwerkelijk een goede onderwijsplek te kunnen bieden, hebben de schoolbesturen voor basisonderwijs en speciaal (basis-)onderwijs regionale samenwerkingsverbanden gevormd. In onze regio is dat het Stromenland, samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO. In dit samenwerkingsverband maken 25 schoolbesturen (in totaal 167 scholen) afspraken over hoe zij passend onderwijs vorm gaan geven per 1 augustus 2014: de (extra) ondersteuning van leerlingen en de bekostiging daarvan. Kans & Kleur is aangesloten bij Stromenland. Hennie Biemond, de bestuurder van Kans & Kleur heeft zitting in het bestuur van het Stromenland. John Jongenotter, controller, vertegenwoordigt Kans & Kleur in de stichtingsraad. Binnen Stromenland zijn vooralsnog zes regio-specifieke ondersteuningsplatforms gevormd om, decentraal en beter op maat met de kenmerken en kwaliteiten van het onderwijs in deze regio, invulling te geven aan passend onderwijs. Kans & Kleur vormt samen met de besturen van SO3 en SO4 het ondersteuningsplatform in Wijchen. Het onderwijszorgcentrum van Kans & Kleur vormt de kern van dit ondersteuningsplatform.
Implementatie Passend Onderwijs op de scholen Vanaf 2009 formuleert Kans & Kleur het zorgbeleid binnen de kaders van Passend Onderwijs. Kans & Kleur wil via haar zorgbeleid zoveel mogelijk kinderen passende zorg en passend onderwijs bieden op de basisschool. Zij wil de basisscholen (beter) in staat stellen om met specifieke zorgbehoeften om te gaan. Kans & Kleur wil dat bereiken door enerzijds ondersteuningsbudgetten en hulpmiddelen voor de scholen beschikbaar te stellen, anderzijds door scholen te laten samenwerken met de school voor speciaal basisonderwijs van Kans & Kleur en met andere basisscholen om de ondersteuning op een zo hoog mogelijk peil te brengen. De professionaliteit van de leerkracht moet hierbij centraal staan. De leerkracht zal passend onderwijs in de groep moeten realiseren. En het collectief van leerkrachten van een school zal de kwaliteit van passend onderwijs in hoge mate bepalen. In het voorjaar van 2014 is de invoering van Passend Onderwijs in de zes onderscheiden ondersteuningsplatforms geconcretiseerd. Dit betekent onder meer dat de speciale ondersteuning die leerlingen nu al nodig hebben in de regel kan worden gecontinueerd. Maar ook dat scholen voor nieuwe leerlingen, die speciale ondersteuning bij het leren en bij hun ontwikkeling nodig hebben, maatregelen kunnen nemen om deze extra ondersteuning te arrangeren. Daarbij worden zo nodig deskundigen uit het speciaal (basis)onderwijs en ook vanuit de jeugdzorg, het schoolmaatschappelijk werk en andere disciplines geraadpleegd en ingeschakeld.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
25
Bestuursverslag 2014
Kan de school waar de leerling is aangemeld of al enige tijd onderwijs volgt niet meer zelf in de benodigde onderwijsondersteuning voorzien, dan is het de verantwoordelijkheid van de school om binnen het samenwerkingsverband een school te vinden die wel een passend aanbod kan doen. Is het niet haalbaar om de leerling binnen het regulier basisonderwijs te plaatsen of te behouden, dan kan een beroep op het speciaal (basis-)onderwijs worden gedaan. Kans & Kleur streeft ernaar dat ieder kind met iedere onderwijsvraag een plek heeft in Wijchen. In principe hoeft in de toekomst geen kind daarvoor Wijchen uit, want Kans & Kleur neemt verantwoordelijkheid voor het onderwijs van ieder Wijchens kind in de basisschoolleeftijd, ook voor de kinderen die (nu nog) elders onderwijs volgen. De situatie dat alle kinderen uit Wijchen ook in Wijchen onderwijs volgen ligt nog ver weg. Toch zijn in schooljaar 2013-2014 vorderingen gemaakt in de ontwikkeling van passend onderwijs. In ‘Samen voor elk kind’ stelt Kans & Kleur de volgende doelen voor passend onderwijs:
Kans & Kleur brengt periodiek de leerwinst en de leerbehoeften van ieder kind in beeld en stemmen daar regelmatig de onderwijsaanpak op af in overleg met het kind en ouders.
Kans & Kleur past de intensiteit van het onderwijs aan op de leerbehoeften van ieder kind opdat alle leerlingen met een normaal leervermogen minimaal het eindniveau van het onderwijs behalen.
Kans & Kleur voorkomt waar mogelijk onderwijsachterstanden met vroegtijdige en kortlopende interventies.
De kwaliteit van de groepsplannen is in 2013-2014 verbeterd. Via klassenobservaties door leerkrachten, intern begeleiders en leidinggevenden gaan scholen na of de groepsplannen ook uitgevoerd worden. Scholen vergroten op deze wijze de reikwijdte van de basisondersteuning binnen passend onderwijs. Verder stelt Kans & Kleur in ‘Samen voor elk kind’ de volgende doelen:
Voor alle leerlingen met een beperkt leervermogen stellen de scholen een ontwikkelingsperspectief op.
Wij stellen ons ten doel om voor ieder Wijchens kind passend onderwijs te bieden, ook voor zorgleerlingen en voor hoogbegaafde leerlingen.
Wij realiseren in samenwerking met REC 3 en met REC4 voorzieningen voor deze kinderen in Wijchen.
In 2012-2013 is grote vooruitgang geboekt bij het opstellen van het ontwikkelingsperspectief voor leerlingen met eigen leerdoelen. Voor alle leerlingen van de Bolster vanaf leerjaar 5 de school ontwikkelingsperspectieven heeft opgesteld. Op de basisscholen is voor alle leerlingen met een beperkt leervermogen een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Daarmee is het doel bereikt dat dit voor 100% van de leerlingen met eigen leerdoelen een ontwikkelingsperspectief is geformuleerd. Er zijn steeds meer specifieke onderwijsvoorzieningen voor leerlingen met specifieke leerbehoeften beschikbaar gekomen. In 2010-2011 is in samenwerking met het Maaswaal College een plusklas gerealiseerd voor alle hoogbegaafde leerlingen in Wijchen. In 2011-2012 is een gespecialiseerde buitenschoolse opvang gestart. Per 1 augustus 2013 is extra ondersteuning beschikbaar voor leerlingen met een verstandelijke handicap op de Bolster. Deze leerlingen zouden anders verwezen moeten worden naar een school voor speciaal onderwijs buiten Wijchen. Per 1 augustus 2013 wordt gerealiseerd dat een expert vanuit het speciaal onderwijs voor leerlingen met gedragsproblemen werkzaam is op het onderwijszorgcentrum om scholen te ondersteunen bij het onderwijs aan de leerlingen. Vanaf 1 augustus 2014 realiseert Kans & Kleur met samenwerkingspartners een geïntegreerd aanbod van onderwijs, opvang en behandeling te realiseren voor het jonge risico kind. De afgelopen jaren zijn de mogelijkheden van de breedte en diepte ondersteuning passend onderwijs binnen Kans & Kleur vergroot.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
26
Bestuursverslag 2014
5.2 KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Kans & Kleur hecht aan een rijk aanbod voor kunst- en cultuureducatie. Door kunst- en cultuureducatie leren kinderen hun verbeeldings-, scheppings- en zeggingskracht ontwikkelen. De scholen van Wijchen werken sinds 2006 samen in het kunst- en cultuurcoördinatiepunt om een rijk cultuuraanbod voor leerlingen te realiseren. In 2011 hebben de gemeente Wijchen, de gemeente Beuningen en de scholen van Beuningen zich aangesloten bij dit samenwerkingsverband en heet het Cultuurknooppunt Wijchen-Beuningen. Het Cultuurknooppunt wordt bemenst door medewerkers van de onderwijsorganisaties. Het Cultuurknooppunt treedt namens de scholen als makelaar op naar de aanbieders van kunst- en cultuuractiviteiten. De doelstellingen van het cultuurknooppunt zijn:
Een breed en kwalitatief hoogwaardig totaalaanbod van cultuureducatie voor leerlingen van het basisonderwijs in Wijchen en Beuningen;
Een samenhangend programma-aanbod van culturele activiteiten voor het reguliere onderwijsprogramma van basisscholen en het buitenschoolse programma van brede scholen.
Deskundigheid bij de interne cultuurcoördinatoren van de deelnemende scholen;
Actuele databank met aanbod van plaatselijke cultuurinstellingen;
Inbreng van de amateurkunst in het programma-aanbod voor de scholen;
Inbreng van lokale, regionale en provinciale kunst- en cultuuraanbieders in het programma-aanbod voor de scholen.
Het knooppunt stelt jaarlijks een programma-aanbod voor de basisscholen samen van kunst- en cultuuractiviteiten waaruit de scholen activiteiten kunnen kiezen. Dit heet het kunstmenu. Doordat de scholen van Wijchen en Beuningen hun krachten gebundeld hebben is het mogelijk jaarlijks een rijk programma samen te stellen waarin ook activiteiten zijn opgenomen van grotere kunst- en cultuuraanbieders. De middelen uit de prestatiebox worden ten behoeve van deze activiteit ingezet.
5.3 EIGENTIJDS CURRICULUM De komende beleidsperiode zullen de scholen van Kans & Kleur het curriculum aanpassen aan de eisen die de samenleving nu en in de toekomst aan haar burgers zal stellen. Mensen hebben (denk)vaardigheden nodig om succesvol deel te kunnen nemen aan de huidige (kennis)samenleving, zoals ict-geletterdheid, probleemoplossend vermogen, kritisch denken, creativiteit. Daarnaast wordt van mensen sociale competenties zoals samenwerking, communicatie, sociale vaardigheden en culturele sensitiviteit gevraagd. Ten derde metacognitie, de kennis van het eigen cognitief functioneren en de vaardigheid om het eigen leren ook te kunnen sturen. Dit vraagt om een onderwijsaanbod waarin probleemgestuurd werken, onderzoekend leren en samenwerkend leren een prominente plaats heeft. Inzet van ICT-middelen is hierbij vereist. Scholen zullen vanuit een visie op onderwijs een implementatieplan en investeringsplan moeten maken. Voorwaarde hierbij is dat medewerkers zijn geprofessionaliseerd op het onderwijs in 21e-eeuwse vaardigheden en inzet van ICTmiddelen. Daarnaast blijft ook in de 21e eeuw goed onderwijs in de basisvaardigheden noodzakelijk.
5.4 PERSONEELSBELEID Om de kerntaak van Kans & Kleur en de individuele scholen goed te vervullen bieden de scholen maatschappelijk verantwoord onderwijs. De ambitie van Kans & Kleur is hierin hoge kwaliteit te bieden. Teneinde die kwaliteit te kunnen (blijven) waarborgen, vindt Kans & Kleur de professionalisering van haar medewerkers van groot belang. Hier wordt veel aandacht aan besteed. Hoofddoel van het strategisch HRM-
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
27
Bestuursverslag 2014
beleid is dat Kans & Kleur beschikt over competentiemanagement, langere termijn personeelsplaninng, en een professionaliseringsbeleid voor management en voor leerkrachten.
Gesprekkencyclus Kans & Kleur beoogt met de implementatie van de gesprekkencyclus dat de volgende doelen en resultaten bereikt worden:
Kans & Kleur beschikt over een strategisch HRM beleid waarin opbrengstgericht werken en kwaliteit van onderwijs een plek heeft;
Kans & Kleur heeft competentiemanagement voor alle medewerkers van de organisatie ingevoerd;
Kans & Kleur heeft een gesprekkencyclus ten behoeve van het competentiemanagement;
Kans & Kleur heeft een format voor een beoordelingsgesprek;
De directeuren hebben beoordelingsgesprekken gevoerd volgens de gesprekkencyclus van Kans & Kleur;
Leerkrachten hebben een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP);
Leerkrachten functioneren op voldoende niveau.
Kans & Kleur heeft een gesprekkencyclus ontwikkeld waarin de ontwikkeling van medewerkers in dienst staat van de realisering van de doelstellingen van de organisatie. Aan het begin van het schooljaar voeren leerkrachten met hun leidinggevende een doelstellingengesprek waarin ze aangeven welke doelen ze hebben met de leerlingen in hun groep in het kader van opbrengstgericht werken, welke bijdrage ze leveren aan de ontwikkeling van de eigen school of Kans & Kleur als organisatie en welke ontwikkeling in hun eigen functioneren hier voor nodig is. Op basis hiervan formuleren leerkrachten een persoonlijk ontwikkelingsplan. Elk jaar heeft de leerkracht een voortgangs- of functioneringsgesprek met de leidinggevende waarin ze bespreken welke werkzaamheden ze hebben uitgevoerd en welke resultaten ze hebben bereikt. Eenmaal in de drie jaar is dit gesprek een beoordelingsgesprek. Onderdeel van het instrument voor de gesprekkencyclus is de set van leerkrachtencompetenties die door de stichting beroepskwaliteit leraren (SBL) zijn geformuleerd. De implementatie van de gesprekkencyclus van Kans & Kleur is vanaf schooljaar 2012-2013 gestart en is voortgezet in 2013-2014 en 2014-2015, maar is nog niet afgerond. In juni 2015 zal helder zijn of alle medewerkers van Kans & Kleur inmiddels een beoordelingsgesprek hebben gehad. Directeuren voeren met leerkrachten tevens beoordelingsgesprekken als afsluiting van een verbetertraject. Door de implementatie van de gesprekkencyclus zijn de directeuren gerichter op kwaliteit en resultaat gaan sturen. Dit is zichtbaar in zowel het sturen in het primair proces in de groep als in sturen op de resultaten van leerkrachten in de schoolontwikkeling en de eigen professionele ontwikkeling. De gesprekken over de persoonlijke ontwikkeling van leerkrachten zijn gekoppeld aan de doelen die de leerkrachten hebben met de groep en de doelen van de school die de schoolleiding in het jaarplan heeft geformuleerd. Leerkrachten plannen hierdoor individuele professionaliseringsactiviteiten die passen in het beleid van de school en daarmee minder vrijblijvend zijn.
Professionalisering van medewerkers Kans & Kleur heeft op het gebied van de professionalisering van medewerkers de volgende doelen geformuleerd:
Alle directeuren scoren een voldoende op de leiderschapscompetenties van de Nederlandse Schoolleiders Academie;
Kans & Kleur heeft een Kans & Kleuracademie met scholingsaanbod voor medewerkers;
Leerkrachten functioneren op voldoende niveau.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
28
Bestuursverslag 2014
In 2012 is de herziene beroepsstandaard voor schoolleiders in het primair onderwijs verschenen. Gekoppeld aan deze nieuwe beroepsstandaard is ook een register voor schoolleiders ingesteld. In 2014 hebben 11 van de 13 schoolleiders zich laten registreren in het register. Eén schoolleider heeft geen afgeronde schoolleidersopleiding en is niet geregistreerd. Eén schoolleider laat zich op korte termijn opnemen in het register. Kans & Kleur organiseert netwerken waarin medewerkers kennis kunnen ontwikkelen en delen. Ook organiseren deze netwerken activiteiten voor leerlingen en/of leerkrachten en worden er afspraken gemaakt over de wijze waarop mensen werken binnen Kans & Kleur. Kans & Kleur heeft de volgende netwerken:
Netwerk van teamleiders en bouwcoördinatoren;
Netwerk van intern begeleiders (WAL);
Netwerk van taalcoördinatoren;
Netwerk van rekencoördinatoren;
Netwerk van ICT-coördinatoren;
Netwerk van cultuurcoördinatoren;
Netwerk van techniekcoördinatoren;
Netwerk van sportcoördinatoren.
De Kans & Kleuracademie, beleidscommissies en werkgroepen bieden op centraal niveau professionaliseringsactiviteiten aan voor medewerkers van Kans & Kleur. Schoolteams volgen in het kader van de ontwikkeling van hun eigen school teamgerichte professionalisering. Scholen rapporteren hierover in hun eigen schoolverslag. Daarnaast kunnen leerkrachten in overleg met de schoolleiding ook individuele opleidingen volgen. Soms constateren directeuren dat het functioneren van individuele medewerkers op aspecten verbetering behoeft. Deze medewerkers krijgen een doelgericht begeleidingstraject aangeboden. Deze trajecten kunnen diverse vormen hebben:
Klassenconsultaties;
Teamteaching;
Video-interactiebegeleiding;
Gesprekken;
Coaching;
Scholing en training.
Tijdens deze trajecten wordt ook de gesprekkencyclus van de medewerker met leidinggevende geïntensiveerd. Veel professionalisering van medewerkers in het onderwijs vindt plaats in teamgerichte activiteiten en gekoppeld aan de schoolontwikkeling. Daarnaast hebben individuele medewerkers gelegenheid om eigen accenten te leggen in hun ontwikkeling door de lerarenbeurs en het persoonlijk scholingsbudget voor directeuren. Door de implementatie van de gesprekkencyclus met het doelstellingengesprek zijn medewerkers beter in staat hun persoonlijke professionele ontwikkeling af te stemmen op de schoolontwikkeling. Dit komt de duurzaamheid van de professionalisering ten goede. Kans & Kleur zet ten behoeve van de professionalisering van medewerkers de middelen van de prestatiebox in.
Functiemix Kans & Kleur heeft de volgende doelen met de implementatie van de functiemix.
Kans & Kleur biedt medewerkers een carrièreperspectief in het beroep van leraar.
Kans & Kleur verbetert de kwaliteit van het onderwijs door het formuleren van zwaardere en verdiepende functie-eisen aan leraren-B basisonderwijs en leraren-C in het speciaal (basis) onderwijs.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
29
Bestuursverslag 2014
Het percentage LB-leerkrachten op school- en bestuursniveau voldoet aan de eisen die in de CAO zijn geformuleerd.
Het percentage LC-leerkrachten op school- en bestuursniveau voldoet aan de eisen die in de CAO zijn geformuleerd.
Kans & Kleur biedt sinds 2010 medewerkers de mogelijkheid een functie als LB-leerkracht te verwerven, evenals LC-leerkracht in het speciaal basisonderwijs, conform de functiemix. In 2014 hebben diverse individuele scholen leerkrachten de mogelijkheid geboden door te groeien naar een LB-functie. Elke school bepaalt hiervoor de gewenste en benodigde LB-functie, passend bij doelstellingen van het schoolplan en stemt dit af met de MR van de desbetreffende school. Overzicht van leerkrachten LB die in 2014 benoemd zijn per school Naam school
Functie
Antonius
Leraren met specialisme (bovenbouw, IB-er), Leraar met management taken
Boskriek
Leraren met specialisme (geïntegreerd werken, sociaal pedagogisch klimaat)
’t Palet
Leraar met managementtaken
Paschalis
Leraren met specialisme (ICT-specialist, rekencoördinator, jonge (hoog)begaafde kind)
Roncalli
Leraar met specialisme (IB-er), Leraar met managementtaken
Samsam
Leraar met specialisme (pedagogisch klimaat), Leraar met managementtaken
Speelhoeve
Leraren met specialisme (pedagogisch klimaat), Leraar met managementtaken
Trinoom
Leraren met specialisme (ICT-specialist, taalspecialist)
Viersprong
Leraar met specialisme (rekencoördinator, taal coördinator, IB-er)
Wingerd
Leraar met specialisme (heterogene groepen)
Kans & Kleur heeft als stichting een totaaldoelstelling van 40% LB leerkrachten. Het verschil tussen de doelstelling op bestuursniveau en de minimale doelstellingen op schoolniveau, kan Kans & Kleur in overleg met de scholen op die scholen inzetten waar dit noodzakelijk is. Op 1 september 2014 heeft Kans & Kleur 55,74 leerkrachten LB in dienst. Kans & Kleur heeft hiermee in 2014 een totaal van 29% LB functiemix gerealiseerd. Kans & Kleur benadert hiermee de minimale schooldoelstellingen van 30%. Kans & Kleur heeft de totaaldoelstelling van 40% voor 2014 niet behaald. In vergelijking tot 2013 heeft Kans & Kleur een stijging gerealiseerd van 23,97% in 2013 naar 29% in 2014. Kans & Kleur heeft geen medewerkers binnen het basisonderwijs benoemd in LC. Dit betekent dat de doelstelling van 2% LC niet behaald is. Indien Kans & Kleur uitgaat van de situatie dat LC (gedeeltelijk) omgezet wordt naar LB op de BO scholen, betekent dit dat Kans & Kleur 6% extra LB dient te realiseren. Dit laatste houdt voor 2014 een LB-doelstelling in van werktijdsfactor 88,09 in plaats van 76,60 werktijdfactoren. Om de doelstelling 2% LC om te kunnen zetten in 6% extra LB, is instemming nodig vanuit de GMR. Kans & Kleur heeft in 2014 de doelstelling functiemix LC 2014 binnen het speciaal basisonderwijs niet behaald. SBO de Bolster heeft begin 2014 een realisatie van 0,85 werktijdfactor LC. De desbetreffende medewerker heeft besloten om per 1 augustus 2014 terug te treden als LC-leerkracht. Daarmee is in 2014 de realisatie LC op SBO de Bolster 0 werktijdfactor.
Mobiliteit Kans & Kleur heeft de volgende doelen binnen het mobiliteitsbeleid.
Kans & Kleur bevordert de vrijwillige mobiliteit;
Scholen realiseren hun formatie conform de begroting;
Kans & Kleur heeft een mobiliteitsbeleid specifiek voor haar directeuren.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
30
Bestuursverslag 2014
Kans & Kleur vindt mobiliteit van medewerkers binnen Kans & Kleur van belang. Door mobiliteit blijven medewerkers breed inzetbaar. Mobiliteit kan invulling geven aan (ontwikkel)behoeftes en –noodzaak van individuele medewerkers en scholen. Hiermee kan een optimale match ontstaan van vraag en aanbod binnen alle scholen van Kans & Kleur. Kans & Kleur is daarmee sterk voorstander van vrijwillige mobiliteit van medewerkers tussen scholen. In de gevallen van formatietekort op scholen heeft in 2014 vrijwillige interne mobiliteit zorg gedragen voor herplaatsing van medewerkers op scholen waar ruimte beschikbaar was. Daarnaast heeft Kans & Kleur in het kader van de functiemix diverse LB-functies binnen de organisatie vacant gesteld. Ook op deze wijze bevordert Kans & Kleur de mobiliteit tussen scholen. In 2014 zijn de lopende tijdelijke contracten na afloop van de afgesproken termijn van benoeming van rechtswege beëindigd. Negen medewerkers zijn in dienst getreden met uitzicht op een vast contract of in vaste dienst na tijdelijk dienstverband. Het betreffen zeven leerkrachten en twee directeuren. Daarnaast is Kans & Kleur diverse tijdelijke contracten aangegaan ten behoeve van tijdelijke (project-)formatie of vervanging van vaste medewerkers. Deze zullen na afloop van de afgesproken termijn van benoeming van rechtswege beëindigd worden. In 2014 hebben medewerkers gebruik gemaakt van de vrijwillige mobiliteit zodat minder medewerkers gedwongen zijn overgeplaatst. Alle medewerkers hebben door een sollicitatieprocedure zelf invloed gehad op welke school zij in schooljaar 2014-2015 les gaan geven. Diverse medewerkers zijn van school gewisseld, zowel voor LB- als LA-functies. Hiermee wordt invulling gegeven aan behoeftes van medewerkers en behoeftes van de afzonderlijke scholen en Kans & Kleur als werkgever. Langzaamaan wordt een discrepantie zichtbaar in de benodigde- en beschikbare inzet van leerkrachten. Onder andere door de terugloop in leerlingaantallen neemt het aantal benodigde leerkrachten in met name de onderbouw af. Daarnaast is er (momenteel) vooral behoefte aan vakbekwame leerkrachten in de bovenbouw. Dit wordt ook zichtbaar in de interne vacatures die begin 2015 door de scholen zijn gezet. In het kader van benodigde mobiliteit binnen scholen zelf en - schooloverstijgend binnen Kans & Kleur, kan dit de komende jaren tot een mismatch van vraag en aanbod leiden. Leerkrachten binnen Kans & Kleur dienen breed inzetbaar te zijn. Het wordt nog belangrijker dat leerkrachten zich verder (blijven) ontwikkelen en vakbekwaam inzetbaar zijn in meerdere groepen.
5.4 HUISVESTING Op het gebied van de huisvesting werkt Kans & Kleur nauw samen met de gemeente Wijchen. De gemeente Wijchen was in 2014 verantwoordelijk voor de stichtingskosten van de gebouwen en het onderhoud van de buitenkant van het gebouw. Op basis van een kruisjeslijst zijn gemeente Wijchen en Kans & Kleur overeengekomen wie waar verantwoordelijk voor is. In het integraal huisvestingsplan van de gemeente Wijchen zorgen Kans & Kleur en de gemeente Wijchen voor afstemming zodat onderhoud en renovatie integraal en in samenhang uitgevoerd kan worden. In 2012 heeft Kans & Kleur een asbestinventarisatie laten uitvoeren op alle scholen. Alle asbest met risiconiveau 3 is verwijderd op kosten van de gemeente Wijchen. In 2013 heeft Kans & Kleur in samenwerking met de gemeente Wijchen alle asbest laten verwijderen dat in de lokalen is aangetroffen. De Gemeente Wijchen en Kans & Kleur hebben ieder de helft van de kosten van deze operatie betaald. In het meerjarenonderhoudsplan wordt de asbestbeheersing opgenomen. Kans & Kleur en Gemeente Wijchen bereiden de herschikking van de verantwoordelijkheid voor onderhoud gebouwen voor. Tot 31 december 2014 was het zo dat de gemeente ruwweg gezegd verantwoordelijk was voor het buitenonderhoud en Kans & Kleur voor het binnenonderhoud. Vanaf 2015 zal Kans & Kleur van het Rijk ook de middelen ontvangen voor het buitenonderhoud. Daarnaast geeft de verdeling de verantwoordelijkheid voor het onderhoud van Multi Functionele Accommodaties (MFA’s) in de praktijk de nodige problemen. Daarom hebben de Gemeente Wijchen en Kans & Kleur het voornemen uitgesproken dat in de nabije toekomst de
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
31
Bestuursverslag 2014
gemeente verantwoordelijk wordt voor al het onderhoud aan gebouwen bij MFA’s en dat Kans & Kleur verantwoordelijk wordt voor al het onderhoud aan niet-MFA’s (mono-schoolgebouwen). Met het oog daarop is in 2014 een nulmeting uitgevoerd waaruit zal moeten blijken wat de omvang is van de middelen voor onderhoud die over en weer zullen moeten worden meegegeven.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
32
Bestuursverslag 2014
6 FINANCIEEL BELEID 6.1 ALGEMEEN Het financieel beleid van Kans & Kleur kenmerkt zich onder andere door de onderstaande hoofddoelen:
Realiseer dat de bekostiging zoveel mogelijk daadwerkelijk wordt ingezet voor de primaire taak: het geven van goed onderwijs (A).
Zorg dat de continuïteit van Kans & Kleur wordt gewaarborgd door het vormen van adequate reserves en voorzieningen en het realiseren van een sluitende exploitatie (B).
Herverdeel de beschikbare middelen op een manier die getuigt van onderlinge solidariteit en die maakt dat individuele scholen niet onnodig worden getroffen door niet-verwijtbare tegenvallers (C).
Handhaaf een zinvolle mate van financiële autonomie voor individuele scholen en biedt hen ruimte om in te gaan op de behoeften van de lokale gemeenschap van ouders en leerlingen (D).
6.2 ACTUALISATIE FINANCIËLE KADERS De hoofddoelen worden vervolgens uitgewerkt in meerjarige Financiële Kaderafspraken. De kaders maken duidelijk welke financiële risico’s van belang zijn en geven aan hoe deze risico’s worden afgedekt. De kaders geven ook aan dat scholen individueel verantwoordelijk zijn voor de op schoolniveau beïnvloedbare zaken. Tevens is vastgelegd dat de Kans & Kleur-scholen gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor financiële risico’s die niet op schoolniveau beïnvloedbaar zijn. Zo ontstaat een financiële solidariteit zonder dat managementprikkels op schoolniveau volledig worden weggenomen. In 2013 zijn de financiële kaders geactualiseerd en hebben een looptijd die eindigt in 2016. De snelle ontwikkelingen in het onderwijs en de bekostiging daarvan maken het noodzakelijk om jaarlijks te bezien welke wijzigingen noodzakelijk dan wel gewenst zijn. Daarom zal in 2015 een bijstelling plaatsvinden.
6.3 DOORGAANDE AANDACHT VOOR ONTWIKKELING FINANCIËLE AANSTURING Op basis van de in 2011 opgestelde meerjarenplanning is ook in 2014 gewerkt aan de verdere verbetering van de financiële beheersing van de organisatie. De in dit verband te nemen stappen maken deel uit van het activiteitenplan van de beleidscommissie financiën die bestaat uit enkele schooldirecteuren en de in 2011 aangestelde concerncontroller. In dat kader is ook een handboek voor Administratieve Organisatie en Interne Beheersing opgesteld voor de domeinen Organisatie en Financiën en bedrijfsvoering. Het derde domein, HRM, zal door de beleidscommissie personeel worden opgesteld.
6.4 BEZUINIGINGSBELEID In de jaren 2009 en 2010 leed de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur verlies. Dankzij aanzienlijke bezuinigingsmaatregelen, enkele incidentele baten en enkele structurele verhogingen kon dit worden omgebogen naar een positief resultaat in de periode 2011-2014. Dalende leerlingenaantallen en lastenverzwaring spelen Kans & Kleur parten en maken het noodzakelijk om op een onderwijskundig verantwoorde wijze de formatie aan te passen aan de dalende inkomsten. Ook in 2015 zullen aanzienlijke besparingen moeten worden gerealiseerd hoewel het gezien de positieve ontwikkeling van de resultaten mogelijk is om ernstige knelpunten te voorkomen. De scholen staan voor de taak om hun formatie aan te
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
33
Bestuursverslag 2014
passen aan wat betaalbaar is en grip te hervinden op onder andere hun uitgaven met betrekking tot leermiddelen, reproductiekosten en ICT. Kans & Kleur heeft in de afgelopen jaren bewust de teugels niet te hard aangetrokken. De vermogenspositie en de resultaten geven extra tijd om bezuinigingen te realiseren en tegelijkertijd ruimte te behouden voor noodzakelijke investeringen in bijzondere formatie, kwaliteit, scholing en leermiddelen. Kans & Kleur probeert de omvang van de taakstellende bezuinigingen zoveel mogelijk te baseren op de uitkomsten van interne benchmarking en hopen zo de pijn op een evenwichtige wijze te verdelen over de scholen. Kans & Kleur blijft ook in 2015 geld uitgeven voor de professionele ontwikkeling van medewerkers en het versterken van de onderwijskwaliteit op de scholen. De begroting 2015 vertoont een relatief klein overschot. Door de verwachte verdere daling van de leerlingenaantallen is het meerjarig perspectief zodanig dat verdere aanpassingen van de formatie helaas noodzakelijk zijn. In het bestuursformatieplan 2015 is hiermee rekening gehouden.
6.5 BENCHMARKING Binnen Kans & Kleur bestaan er regelmatig tussen onze scholen aanzienlijke verschillen als het gaat om de ontwikkeling van hun leerlingenaantal. Bij een snelle groei van het leerlingenaantal van een afzonderlijke school kende de overheid tot 1 augustus 2010 een zogeheten groeibekostiging toe. Sindsdien wordt bij het vaststellen van de groeibekostiging voor wat betreft personele kosten niet gekeken naar de individuele scholen maar naar Kans & Kleur als geheel. Bij een krimpend leerlingaantal wordt de bekostiging met een jaar vertraging gekort en kan een school dus nog een jaar rekenen op de niet-gekorte baten. De vertraging is echter niet per definitie voldoende om de formatie tijdig aan te kunnen passen aan de lagere baten. De keerzijde is dat de bekostiging van scholen met een groeiend leerlingenaantal ook eerst met een jaar vertraging een hogere bekostiging ontvangen. Dergelijke ontwikkelingen (snelle krimp, snelle groei) leiden dus al gauw tot financiële problemen op schoolniveau. Dit alles maakt dat Kans & Kleur steeds vaker zelf groei- of krimpproblemen moet oplossen. Vandaar dat we in toenemende mate belang hechten aan een tweejaarlijkse, interne vergelijking van de schoolformaties van onze scholen. Daarom is in 2014 opnieuw een interne formatiebenchmark uitgevoerd. De uitkomsten daarvan zijn meegenomen bij de opstelling van de begroting 2015. Wij zien al jaren dat de materiële kosten zich ongunstig ontwikkelen en dat de rijksbekostiging op dit terrein te wensen overlaat. Vooral op het gebied van huisvestingslasten is sprake van een structureel tekort zoals ten aanzien van de energielasten. Dit klemt des te meer voor scholen die te maken hebben met dalende leerlingenaantallen zonder dat op kortere termijn de accommodatie daaraan kan worden aangepast. Door het centraal aansturen en egaliseren van de kosten van grootonderhoud aan de schoolgebouwen wordt gezorgd voor een evenwicht tussen bekostiging en uitgaven voor onderhoud. Daarbij wordt een sober beleid gevoerd uiteraard zonder concessies te doen voor wat betreft de zaken die veiligheid van leerlingen en medewerkers raken.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
34
Bestuursverslag 2014
7 VERMOGENSPOSITIES EN FINANCIËLE RESULTATEN 7.1 VERMOGENSPOSITIES Financiën op balansdatum In onderstaande tabel staan de balansposities per 31 december 2014 en 2013. Voor een toelichting op de mutaties in balans tussen ultimo 2014 en 2013 wordt verwezen naar de jaarrekening waaronder het kasstroomoverzicht. Hierna wordt een beoordeling geven van de kwaliteit van onze balans- en vermogensposities. Financiën op balansdatum Kans & Kleur
Kans & Kleur
31-12-2014
31-12-2013
Materiële vaste activa
3.361
3.445
Vorderingen/waarborgsommen
1.287
1.343
151
140
(x € 1.000)
Effecten Liquide middelen
3.991
3.614
Totaal activa
8.790
8.541
Eigen vermogen
6.732
6.263
Voorzieningen
211
223
Kortlopende schulden
1.847
2.055
Totaal passiva
8.790
8.541
Kengetallen Een gezonde financiële positie vraagt om een eigen vermogen dat op peil is en daardoor tijdelijke evenwichtsverstoringen kan opvangen (bufferfunctie). Verder speelt het eigen vermogen een onmisbare rol bij het (voor)financieren van omvangrijke innovaties en investeringen (financieringsfunctie). Een dergelijk vermogen kenmerkt zich dus door een omvang en samenstelling die duidelijk maakt dat dit vermogen zowel de financieringsfunctie als de bufferfunctie naar behoren kan vervullen, zowel op de korte als op de lange termijn. Kans & Kleur voert in deze paragraaf een vermogenstoets op hoofdlijnen uit. Daarbij maakt ze gebruik van kengetallen. Ze besteedt op de eerste plaats aandacht aan de kengetallen die deel uitmaken van het beoordelingskader dat de commissie Don2 heeft ontwikkeld en dat wordt gebruikt bij het financieel toezicht door OCW. Daarnaast besteedt ze aandacht aan kengetallen betreffende het zogeheten weerstandsvermogen. In onderstaande tabel worden de vermogensverhoudingen uit de jaarrekening 2014 getoond.
2
Financieel beleid van onderwijsinstellingen, rapport van de commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen, 2009
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
35
Bestuursverslag 2014
Vermogensverhoudingen jaarrekening 2014 Kans & Kleur
Kans & Kleur
2014
2013
Solvabiliteit = EV + voorzieningen in % balanstotaal (TV)
79,0%
75,9%
Kapitalisatiefactor = TV – balansposities Gebouwen & terreinen, in % van totale baten
39,7%
36,3%
Liquiditeit = Vlottende activa / vlottende passiva
2,9
2,5
Rentabiliteit = Exploitatieresultaat / Totale baten
2,4%
4,7%
Solvabiliteit Het bovenstaande overzicht maakt duidelijk dat Kans & Kleur nog steeds zeer solvabel is en ook op langere termijn aan de verplichtingen kan voldoen. De solvabiliteit ligt ver boven de door commissie Don geadviseerde ondergrens van 20%. Dit maakt dat het vermogen naar verwachting op een adequate wijze een bufferfunctie (het opvangen van financiële tegenvallers) en een financieringsfunctie (financiering van reguliere investeringen en waar nodig aanvullende kwaliteitsimpulsen) kan vervullen. Zie voor een meer inhoudelijk oordeel de opmerkingen onder Weerstandsvermogen. Kapitalisatiefactor De kapitalisatiefactor beschrijft de verhouding tussen het totale, in de organisatie werkzame vermogen en de jaarbaten van die organisatie. Bij de jaarbaten worden de financiële baten niet meegeteld. Het is belangrijk om te beseffen dat het kengetal Kapitalisatiefactor dus niet de omvang van het eigen vermogen centraal stelt zoals bij het kengetal Solvabiliteit wel het geval is. Het gaat om het totale kapitaal, of dat nu eigen vermogen is of vreemd vermogen. Een te hoge kapitalisatiefactor kan een teken zijn van het onnodig aanhouden van veel vermogen en wijzen op een niet langer rationele aangroei van eigen vermogen of het niet zinvol aanwenden van vreemd vermogen. Voor een organisatie van een omvang als Kans & Kleur komt de commissie Don voor de kapitalisatiefactor tot een bovengrens van ongeveer 35%. Kans & Kleur heeft dus ultimo 2014 een kapitalisatiefactor die iets boven het geadviseerde maximum ligt. De kapitalisatiefactor bevindt zich echter ruim beneden het niveau dat OCW als excessief3 beschouwd. Er is daarom geen reden voor een aanvullende toetsing door de onderwijsinspectie. Liquiditeit De liquiditeit van Kans & Kleur ligt boven de door de commissie Don geadviseerde grens van 1,5 en is daarmee goed te noemen. Dat de liquiditeit in 2014 is gestegen, heeft vooral te maken met het positieve resultaat en het uitstellen van investeringen waardoor deze lager waren dan de afschrijvingen. Zie voor meer details over de liquiditeitsontwikkeling het in de jaarrekening opgenomen kasstroomoverzicht. Rentabiliteit Kans & Kleur realiseerde in 2014 een positief netto resultaat (2,4% van de baten). Een rentabiliteit van meer dan 0% is overigens voor Kans & Kleur geen noodzaak; de vermogenspositie is immers nog toereikend. Een verdere aangroei van dat vermogen door het behalen van exploitatieoverschotten is natuurlijk vanuit de wens om de koopkracht van het vermogen te handhaven verdedigbaar. Ook vanuit de verwachtingen over terugloop van het leerlingenaantal is het behalen van een batig saldo wellicht wenselijk. Daar staat echter tegenover dat de bekostiging vooral bedoeld is om het primaire proces rechtstreeks te faciliteren, zeker wanneer de vermogenspositie tevredenstellend is. Kans & Kleur houdt bij dit alles niet alleen economische maar ook onderwijskundige en personele belangen in het oog en laten het vermogen waar nodig een bufferfunctie vervullen.
3
Excessief: 1,5 x geadviseerde bovengrens
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
36
Bestuursverslag 2014
Weerstandsvermogen Het kengetal Solvabiliteit houdt onvoldoende rekening met het gegeven dat vaak een aanzienlijk gedeelte van het eigen vermogen al is vastgelegd in vaste activa en dus niet onmiddellijk ter beschikking is voor het opvangen van tegenvallers en risico’s. Het kengetal Weerstandsvermogen is in dat opzicht een goede aanvulling en houdt wel rekening met de invloed van dergelijke vastleggingen. Weerstandsvermogen
Weerstandsvermogen A = EV minus MVA, uitgedrukt in % van totale lasten Weerstandsvermogen B = EV + voorzieningen + VVL minus MVA, uitgedrukt in % van totale lasten 4
Kans & Kleur
Kans & Kleur
2014
2013
17,8%
14,4%
18,9%
15,6%
Kans & Kleur kan volstaan met een weerstandsvermogen (definitie A) van ongeveer 7,5% tot 10%. Hierbij wordt het eigen vermogen na aftrek van de netto investeringen in materiële vaste activa uitgedrukt als percentage van de totale lasten. Het gerealiseerde weerstandsvermogen ligt boven deze bandbreedte. Dit als gevolg van de incidentele verhoging van de rijksbekostiging in 2013 en de structurele verhoging van die bekostiging die recent bekend is gemaakt maar terugwerkte tot augustus 2014. Bij definitie B worden hier de voorzieningen en de eventuele langlopende leningen van derden aan toegevoegd. Het voornemen bestaat in 2015 wederom een voorziening te creëren voor gepland grootonderhoud. Dit zal een daling inhouden van het eigen vermogen maar in definitie B heeft dat geen effect op de ratio aangezien de voorzieningen hier mee worden genomen. Niettemin is het gewenst de exploitatie sluitend te houden. Wel worden plannen ontwikkeld om zowel de eenmalige baten uit het recente verleden als de structurele verhoging van de bekostiging in te zetten voor verdere verbetering van het onderwijs. Samenvattende conclusie vermogenspositie 2014 De waarden van de kengetallen Beoordelingskader commissie Don laten zien dat Kans & Kleur nog steeds een goede vermogenspositie heeft en dat ook de liquiditeitspositie weinig te wensen overlaat. Ook het weerstandsvermogen is voldoende doch niettemin is het behouden van een financieel evenwicht van belang. Een actief kasstroommanagement en een goede tussentijdse sturing moeten ervoor zorgen dat het vermogen en de liquiditeit op orde blijven.
7.2 FINANCIËLE RESULTATEN Realisatie 2014 vergeleken met begroting 2014 In de begroting 2014 werd uitgegaan van een negatief resultaat van € 96.000. De realisatie 2014 sluit met een positief resultaat van € 469.000; een verschil van € 566.000.
4
EV = Eigen vermogen, MVA = materiële vaste activa, VVL = vreemd vermogen lange termijn
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
37
Bestuursverslag 2014
Realisatie 2014 vergeleken met begroting 2014 (x € 1.000) Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten Totaal baten
Personeelslasten Afschrijvingen
Realisatie 2014
Begroting 2014
Verschil
18.952
18.677
276
261
337
-76
185
119
66
19.398
19.132
266
16.032
16.201
-169
424
444
-20
Huisvestingslasten
1.131
1.240
-110
Overige lasten
1.396
1.382
14
18.983
19.267
-285
54
39
15
469
-96
566
Totaal lasten
Financiële baten en lasten Netto resultaat
Het resultaatverschil tussen begroting en realisatie werd vooral veroorzaakt door: Rijksbijdragen OCW: De rijksbijdragen OCW zijn € 276.000 hoger. Dit is voornamelijk te danken aan de onlangs met terugwerkende kracht tot 1-8-2014 ontvangen verhoging van de personele bekostiging 2014-2015 die voortvloeit uit het medio 2014 gesloten bestuursakkoord. Voor de periode augustus-december leverde dit een extra bate op van € 170.000. Voor het hele schooljaar 2014-2015 gaat het om € 408.000. Daarnaast werd een niet voorziene groeibekostiging ontvangen van € 47.000 (personeel 32.000 bij Gem. Beleid en materieel 15.000 bij De Trinoom). Eerder werd wegens gestegen werkgeverslasten een geringe verhoging ontvangen van de personele bekostiging (0,2%) die echter aanzienlijk lager is dan de door de PO-Raad geraamde stijging van 1%. Tot slot werd € 14.000 ontvangen voor de eerste opvang van vreemdelingen waarvan € 6.000 ten gunste van 2014 komt. Overige overheidsbijdragen en subsidies: De overige overheidsbijdragen zijn € 76.000 lager dan begroot. Door de gemeente is op de subsidie 2014 voor maatschappelijke vorming € 14.000 in mindering gebracht voor de subsidie voor combinatiefunctionarissen. Hiervoor loopt een bezwaarprocedure. Aan de gemeente is gevraagd om een bijdrage in de kosten voor de extra leerlingen op De Bolster (besparing op vervoerskosten leerlingen naar het SO-onderwijs). Hiervoor was in begroting 2014 een bate opgenomen van € 33.000 per jaar. De gesprekken hierover hebben veel langer geduurd dan verwacht. Na het sluiten van de boeken werd bekend dat een eenmalige subsidie zal worden verstrekt van € 25.000. Verder is het restant van de vordering op de gemeente wegens de subsidie voor combinatiefunctionarissen 2011 afgeboekt (€ 25.000). Omdat de gemeente de bezwaren van Kans & Kleur heeft afgewezen, was hiervoor een beroepsprocedure gestart bij de rechtbank. Heel recent is een schikking getroffen op grond waarvan door de Gemeente Wijchen circa 2/3 deel van de oorspronkelijke vordering zal worden betaald, zijnde € 40.000. De beroepsprocedure is daarop ingetrokken. Overige baten: De overige baten zijn € 66.000 hoger dan begroot. Voor € 18.000 is dit te danken aan de vergoeding die is ontvangen van Stromenland voor het bestuurslidmaatschap van Hennie Biemond (2013 en 2014). Daarnaast zijn niet begrote inkomsten voor schoolkampen genoten waar echter eveneens niet begrote uitgaven tegenover
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
38
Bestuursverslag 2014
staan (€ 16.000). Tot slot waren de exploitatievergoedingen en verhuurbaten hoger dan begroot. Voor een deel komt dit door afrekeningen over voorgaande jaren van bijdragen in de exploitatielasten. Personele lasten: De salariskosten zijn € 156.000 (1,0%) lager dan begroot. Het aantal personeelsleden is op FTE-basis gemiddeld iets lager dan begroot (- 2.3 FTE – exclusief vervanging zwangerschapsverlof -). Dit leverde een besparing op van circa € 150.000. De formatie voor vervanging van zwangerschapsverlof wordt niet meegeteld omdat hiervoor een uitkering wordt ontvangen van het UWV. Na jaren van stijging zijn de BAPO-lasten in 2014 lager en kwamen uit op € 611.000. In de begroting was gerekend met een toename tot € 700.000. Dit is het gevolg van de daling van het aantal medewerkers met BAPO in de tweede helft van 2014 en in mindere mate door de verhoging van de eigen bijdrage die geldt vanaf 1 oktober 2014. Verder heeft de invoering van de nieuwe CAO geleid tot een verschuiving van BAPO-lasten bij Gemeenschappelijk Beleid naar de salarislasten bij de scholen die niet als BAPO-lasten worden geregistreerd. Dit komt omdat in de overgangsregeling van de BAPO het voor iedere medewerker geldende budget voor duurzame inzetbaarheid wordt betrokken (40 uur per jaar bij een fulltime dienstverband) en die uren niet worden geregistreerd als BAPO-lasten. Voor het 4e kwartaal 2014 gaat het naar schatting om € 25.000. Voor dat deel geldt dat een verlaging van de BAPO-lasten geen daling van de salariskosten inhoudt. Tegenover de daling van de BAPO-lasten staat de toename van de salariskosten wegens de per 1 september 2014 toegekende loonsverhoging van 1,2%. In de laatste maanden van 2014 is het aantal medewerkers dat met zwangerschapsverlof is gegaan, opvallend gestegen. Tegenover de kosten van de vervanging staan de uitkeringen van het UWV. Aangenomen wordt dat de extra kosten voor vervanging en de uitkering elkaar grotendeels in evenwicht houden. De uitkering van het UWV komt echter met enige vertraging. De overige personele lasten zijn iets lager dan begroot. De kosten van extern personeel waren hoger dan begroot. Dit is inclusief de nagekomen kosten voor schoolmaatschappelijk werk en de gedeeltelijke invulling van de bezetting voor een instroomgroep met een VIP’er van de vervangingspool. Verder waren de kosten voor teamontwikkeling hoger dan begroot. Hiertegenover staan lagere kosten voor ontslagvergoedingen, coaching en lagere dotaties aan personele voorzieningen. Afschrijvingslasten Door uitstel van investeringen waren de afschrijvingen € 20.000 lager dan begroot. Huisvestingslasten: De huisvestingslasten (inclusief onderhoud gebouwen) zijn € 110.000 lager dan begroot. Over vrijwel de gehele linie waren die lasten lager. In totaal waren de onderhoudskosten € 42.000 lager. De schoonmaakkosten waren € 15.000 lager hetgeen voor het grootste deel komt door het laten uitvoeren van de schoonmaak bij Roncalli door een medewerker van Breed (extern personeel) in plaats van door een schoonmaakbedrijf. De energielasten waren in totaal € 33.000 lager dan in de begroting was voorzien. Verder was in de begroting € 10.000 opgenomen voor de samen met de gemeente uitgevoerde nulmeting voor wat betreft de onderhoudstoestand van de schoolgebouwen. Aangenomen werd dat de vele extra uren die besteed moesten worden door Sineth – het bureau dat het onderhoudsbeheer verzorgt – zou leiden tot extra kosten. Nu blijkt dat alleen de vaste vergoeding voor Sineth vanaf 2015 toeneemt in verband met de toevoeging van het buitenonderhoud. Overige lasten: De overige lasten zijn € 14.000 hoger dan begroot. De kosten voor leermiddelen, ICT en reproductie waren hoger dan begroot. De scholen besteden veel aandacht aan het onder controle houden van de kosten waarbij ook vergelijkingen worden gemaakt van de kosten per leerling. De verschillen tussen de scholen zijn relatief groot zodat geleerd kan worden van de aanpak van de scholen waar de kosten per leerling relatief laag zijn.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
39
Bestuursverslag 2014
Tegenover deze kostenoverschrijdingen staat onder andere lagere kosten voor het administratiekantoor OSGMetrium. In de begroting was rekening gehouden met de kosten van de implementatie van nieuwe modules in Youforce en migratiekosten bij de overgang naar een nieuw administratiekantoor (shared service center Mosagroep). De implementatie van nieuwe modules is uitgesteld tot 2015 en er zijn geen kosten gemaakt voor de migratie van OSGMetrium naar Mosagroep. Verder bedroegen de niet begrote kosten van schoolkampen € 14.000 waar, zoals vermeld bij de overige baten, eveneens niet begrote baten tegenover staan. Financiële baten: De financiële baten zijn € 15.000 hoger dan begroot. Dit is vooral te danken aan een positieve ontwikkeling van de waarde van de resterende obligatieleningen. Samenvattende conclusie resultaat 2014 In 2014 was het resultaat € 566.000 beter dan begroot. Hoofdelementen zijn de hogere Rijksbekostiging en de lagere personeels- en huisvestingslasten. Aan het eind van deze paragraaf is een vergelijking opgenomen van de resultaten 2014 met de begroting 2015 waaruit duidelijk wordt dat de in hoofdstuk 6 genoemde risico’s ons nopen tot het nemen van ingrijpende maatregelen om in de komende jaren een begrotingsevenwicht te bewaren. In hoofdstuk 8 wordt verder ingegaan op de verwachte ontwikkelingen in de nabije toekomst.
Realisatie 2014 vergeleken met de realisatie 2013 In 2014 is het resultaat ten opzichte van 2013 verminderd met € 492.000. Realisatie 2014 vergeleken met de realisatie 2013 (x € 1.000)
Realisatie 2014
Realisatie 2013
Verschil
18.952
19.938
-986
Overige overheidsbijdragen en -subsidies
261
317
-56
Overige baten
185
195
-10
19.398
20.450
-1.052
16.032
16.378
-345
424
411
13
Huisvestingslasten
1.131
1.320
-189
Overige lasten
1.396
1.438
-42
18.983
19.546
-564
54
58
-4
469
962
-492
Rijksbijdragen OCW
Totaal baten
Personeelslasten Afschrijvingen
Totaal lasten
Financiële baten en lasten Netto resultaat Rijksbijdragen OCW:
De rijksbijdragen 2014 zijn € 986.000 lager dan in 2013. De belangrijkste reden is de in december 2013 ontvangen eenmalige bekostiging vanuit het Nationaal Onderwijsakkoord (€ 213.000) en het Herfstakkoord (€ 739.000) welke vrijwel geheel ten gunste van 2013 kwam. € 124.000 kwam ten gunste van het resultaat 2014. Weliswaar is recent de bekostiging structureel verhoogd maar het effect daarvan was veel minder omvangrijk dan de eenmalige bekostiging van 2013. Verder daalde de lumpsum vergoedingen door een daling van het leerlingenaantal.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
40
Bestuursverslag 2014
Overige overheidsbijdragen en subsidies: De overige overheidsbijdragen zijn in 2014 € 56.000 lager dan in 2013. Een belangrijke reden is de beëindiging van de tijdelijke subsidie van de Provincie Gelderland voor het Cultuurknooppunt. Daarnaast heeft de Gemeente Wijchen naar onze mening onterecht een bedrag van € 14.000 in mindering gebracht op de subsidie voor Culturele en Maatschappelijke Vorming. Hiervoor loopt een bezwaarprocedure. Evenals in 2013 is in 2014 € 25.000 toegevoegd aan de voorziening dubieuze debiteuren met betrekking de in 2011 geboekte vordering op de Gemeente Wijchen wegens de in dat jaar gerealiseerde uitbreiding van het aantal combinatiefunctionarissen (techniek en bewegen). Hoewel hierover destijds duidelijke afspraken zijn gemaakt, werd deze vordering door de Gemeente Wijchen betwist. Zoals hierboven vermeld is zeer recent een schikking getroffen met de Gemeente Wijchen en is de lopende beroepsprocedure beëindigd. Overige baten: De overige baten zijn in 2014 € 10.000 lager dan in 2013. Dit wordt veroorzaakt door lagere opbrengsten grensverkeer. Zoals vermeld bij de vergelijking met de begroting 2015 is na het sluiten van de boeken 2014 vastgesteld dat de netto opbrengst uit grensverkeer veel groter is dan voorheen. Dit is het gevolg van de wijziging in de regels voor onderlinge doorbelasting zoals die nu door SWV Stromenland worden gehanteerd. Overigens maken de via het SWV Stromenland ontvangen doorbetalingen voor Passend Onderwijs sinds 1 augustus 2014 onderdeel uit van het totaal aan rijksbijdragen. Personele lasten: Aan personele lasten is in 2014 € 345.000 minder uitgegeven dan in 2013. Dit is het gevolg van de reductie van het personeelsbestand met 9,4 FTE. De hieruit voortvloeiende daling van de salariskosten van circa € 600.000 werd voor een aanzienlijk deel teniet gedaan door een verdere stijging van de werkgeverslasten en de salarisverhoging van 1,2% die per 1 september 2014 is doorgevoerd. Met deze salarisverhoging kwam een einde aan de nullijn die sinds 2009 door de Rijksoverheid werd opgelegd. Na jaren van stijging, daalde in 2014 de kosten voor de BAPO-regeling. Dit als gevolg van het vertrek van een aantal medewerkers en de wijzigingen in de CAO PO voor wat betreft de BAPO-regeling zoals die vanaf 1 oktober 2014 van kracht is. De eigen bijdrage van de medewerkers werd verhoogd doch een deel van het BAPO-verlof is zonder inhoudingen en wordt niet meer als BAPO-kosten geregistreerd. Zie hiervoor ook de bovenstaande vergelijking met de begroting 2014. Afschrijvingslasten Het totaal van de afschrijvingslasten is in 2014 € 13.000 hoger dan in 2013. Deze kleine verhoging met 3% is veroorzaakt door verschillen in de samenstelling van de investeringen. Zo worden investeringen in ICT in 5 jaar afgeschreven en meubilair in 20 jaar. De investeringen zelf waren vrijwel gelijk aan die in 2013 en bleven ruim onder het niveau van de afschrijvingen en de investeringsbegroting 2014. Huisvestingslasten: De huisvestingslasten zijn in 2014 € 189.000 lager dan in 2013. De verlaging deed zich voor op vrijwel alle onderdelen van de huisvestingslasten met als belangrijkste onderhoud gebouwen, energie en schoonmaakkosten. Op meer scholen wordt het onderhoud niet meer uitbesteed aan een schoonmaakbedrijf maar verzorgd door eigen of ingehuurde medewerkers omdat daarmee besparingen kunnen worden gerealiseerd. Verder waren in 2013 enkele belangrijke incidentele posten opgenomen zoals de afrekeningen van de gemeente voor twee MFA’s (Suikerberg en De Speelhoeve) en een reservering voor de kosten van de in samenwerking met de gemeente uit te voeren nulmeting voor onderhoud gebouwen van € 20.000.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
41
Bestuursverslag 2014
Overige lasten: De overige lasten zijn in 2014 € 42.000 lager dan in 2013. De belangrijkste wijzigingen zijn de verlaging van de bijdragen aan derden (voornamelijk grensverkeer) met € 47.000, kosten voor tijdelijke projecten (die werden in 2013 gecompenseerd door eenmalige subsidies) en de daling van de advieskosten met € 16.000 wegens een in 2013 uitgevoerd onderzoek. De administratiekosten stegen met € 32.000. Dit komt omdat in 2013 een restitutie werd ontvangen van OSGMetrium met betrekking tot voorgaande jaren. Financiële baten en lasten: Het saldo van financiële baten en lasten was in 2014 € 4.000 lager dan in 2013. Door de verkoop van ING obligaties in 2013 daalde het totaal van de ontvangen couponrente met € 5.000. De gestage daling van de rentevergoedingen op spaarrekeningen werd gecompenseerd door een stijging van de liquide middelen. Voornaamste reden voor deze stijging is de in december 2013 ontvangen eenmalige Rijksbijdragen (€ 952.000).
Begroting 2015 vergeleken met de realisatie 2014 De begroting 2015 laat een overschot zien van € 161.000. De ontwikkeling van het leerlingenaantal is van grote invloed op de hoogte van de bekostiging door het Rijk. De laatste jaren wordt Kans & Kleur geconfronteerd met een afname van het leerlingenaantal. Begroting 2015 vergeleken met de realisatie 2014 (x € 1.000) Rijksbijdragen OCW
Begroting 2015
Realisatie 2014
Verschil
18.885
18.952
-68
Overige overheidsbijdragen en -subsidies
282
261
20
Overige baten
156
185
-29
19.322
19.398
-76
15.882
16.032
-150
477
424
54
1.580
1.131
449
Totaal baten
Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
Financiële baten en lasten Netto resultaat
1.258
1.396
-138
19.198
18.983
215
37
54
-17
161
469
-309
Op peildatum 1-10-2014 was het leerlingaantal 118 (= 3,0%) lager dan in 2013. De daling van het leerlingenaantal heeft ook te maken met de problemen op de woningmarkt waardoor de realisatie van nieuwbouwwoningen in de wijk Huurlingsedam veel trager verloopt dan een aantal jaren geleden nog werd verwacht. Hierdoor blijft de destijds geplande sterke toename van het leerlingenaantal op De Trinoom vooralsnog uit. Het negatieve effect van de daling van de leerlingenaantallen op de rijksbijdragen OCW wordt voor een groot deel gecompenseerd door de structurele verhoging van de rijksbijdragen. Voor wat betreft materieel wordt dit veroorzaakt door de overheveling vanaf 2015 van de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud gebouwen van de gemeente naar het schoolbestuur. De bekostiging voor huisvesting is hierop aangepast. Ook de personele bekostiging is vanaf het schooljaar 2014-2015 sterk verhoogd. Deze verhoging, die voortvloeit uit het medio 2014 gesloten bestuursakkoord, is voor 5/12 deel = € 170.000 verwerkt in de resultaten 2014 (periode augustus-december 2014). In de begroting 2015 telt de verhoging voor een vol jaar mee. Verder is in de begroting 2015 rekening gehouden met het positieve saldo intern grensverkeer dat voor
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
42
Bestuursverslag 2014
het schooljaar 2014-2015 € 76.000 bedraagt. Voor de volgende schooljaren is rekening gehouden met 2/3 deel van dit bedrag. De stijging van de overige overheidsbijdragen houdt verband met de in 2014 gevormde voorziening dubieuze debiteuren vordering op de Gemeente Wijchen wegens de subsidie voor combinatiefunctionarissen 2011 (€ 25.000). De overige baten vertonen een daling van € 29.000. In de begroting is geen rekening gehouden met inkomsten wegens schoolkampen. Die inkomsten worden wel verwacht maar daar staan ook niet begrote uitgaven van dezelfde orde van grootte tegenover. Verder waren in de overige baten 2014 enkele incidentele posten opgenomen. De personeelskosten dalen met € 150.000. Dit is minder dan de daling die op grond van de afname van het aantal medewerkers mag worden verwacht. Het effect van de per 1 september 2014 doorgevoerde salarisverhoging met 1,2% werkt in 2015 voor een heel jaar door. De noodzakelijke aanpassingen van de organisatie aan het dalende leerlingenaantal zal ook een toename inhouden van de interne mobiliteit. Met het oog hierop is in de begroting 2015 rekening gehouden met extra kosten voor bij voorbeeld coaching van medewerkers die met grote veranderingen te maken krijgen. Hiervoor is € 50.000 opgenomen. Verder worden vanaf 2015 alle opleidingskosten opgenomen onder de overige personeelskosten. Tot 2015 waren de kosten van studiedagen/conferenties onderdeel van de overige lasten. De begrote stijging van de afschrijvingslasten wordt veroorzaakt door de voorgenomen investeringen in de ICTinfrastructuur. De stijging van de huisvestingslasten wordt vooral veroorzaakt doordat vanaf 2015 ook het buitenonderhoud aan gebouwen ten laste van het schoolbestuur komt. Daarnaast waren de kosten voor binnenonderhoud in 2014 relatief laag. In totaal stijgen de onderhoudskosten in 2015 naar verwachting met bijna € 400.000. Hiervan wordt € 30.000 veroorzaakt door het vanaf 2015 verschuiven van de kosten voor kleine aanschaffingen van overige lasten naar onderhoudskosten. Voor de overige lasten is in de begroting rekening gehouden met een daling. Voor € 55.000 wordt dit veroorzaakt door de voornoemde verschuivingen van kosten studiedagen/conferenties en kleine aanschaffingen. In de begroting 2015 verder rekening gehouden met een daling van de administratiekosten met € 40.000 door de overgang van OSGMetrium naar het shared service center Mosagroep. Tenslotte is in de begroting rekening gehouden met een daling van de financiële baten en lasten. Voor 2015 is geen rekening gehouden met een verdere waardestijging van de resterende obligaties. De koersontwikkeling is afhankelijk van veel factoren en valt slecht te voorspellen. De liquide middelen worden aangehouden op spaarrekeningen waarbij sinds circa 3 jaar sprake is van een gestage daling van de rentevoet.
7.3 TREASURYVERSLAG Onder ‘treasury’ verstaat men het beheren van onze (tijdelijk of langdurig) beschikbare financiële middelen zodat Kans & Kleur te allen tijde aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen en tegelijkertijd de liquide middelen laat renderen. Doordat de inkomstenstroom niet parallel loopt met de uitgaven, fluctueert de behoefte aan liquide middelen in de loop van het jaar aanzienlijk. Er hebben zich in het verslagjaar 2014 geen liquiditeitsproblemen voorgedaan. Kans & Kleur maakt vooral gebruik van rentedragende bankrekeningen en belegt slechts een heel klein gedeelte van haar middelen in obligaties. Zij houdt zich bij dit alles uitdrukkelijk aan wat de OCW-regeling Beleggen & Belenen voorschrijft. De laatstgenoemde regeling is in 2010 aangepast en dat was voor Kans & Kleur reden om het treasurystatuut in 2011 daarop aan te passen. Het treasurybeleid is gericht op optimalisatie van het rendement waarbij de risico’s zo laag mogelijk worden gehouden (zeer defensief beleggingsprofiel). In de praktijk wordt invulling gegeven aan dit profiel door gebruik te maken van rentedragende spaarrekeningen en in veel mindere mate van beleggingen in obligaties. De omvang van de beleggingen in obligaties is de afgelopen jaren sterk gedaald door verkoop en door aflossing door de uitgevende instelling. De opbrengsten van de verkopen en aflossingen zijn toegevoegd aan de liquide middelen.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
43
Bestuursverslag 2014
Per 31 december 2014 bedroegen de liquide middelen € 3.991.000 (voornamelijk spaarrekeningen) en bedroeg de marktwaarde van de obligatieportefeuille € 151.000. De resterende obligaties hebben een looptijd tot 2035. Gezien de verwachte rendementen en het aandeel in het totaal van de reservemiddelen, wordt het risico hiervan aanvaardbaar geacht en zijn er momenteel geen plannen deze te verkopen. Daarbij wordt uiteraard wel de vinger aan de pols gehouden. Tegelijkertijd zijn er ook geen plannen om de uit verkoop en aflossing vrijgekomen liquide middelen opnieuw te investeren in effecten. De voorkeur wordt gegeven aan het nagenoeg uitsluiten van elk risico boven de kansen op een beter rendement in het geval van beleggingen in effecten. Aangezien de rentevergoeding op spaarrekeningen in 2014 verder is gedaald en op afzienbare termijn geen verbetering daarvan wordt verwacht, moet wel rekening worden gehouden met lagere rentebaten (rente op spaarrekeningen en couponrente van obligaties). Een verder herstel van de beurswaarde van de twee overgebleven obligaties droeg in 2014 voor € 11.000 bij aan het gunstige resultaat op financiële middelen. De waarde van deze obligaties is nu vrijwel gelijk aan de nominale waarde/aanschafwaarde. Dit betekent dat de zeer forse verliezen van zes jaar geleden voor die obligaties nu zijn gecompenseerd. Doordat de beurswaarde van de obligaties afhankelijk is van vele factoren is deze zeer moeilijk te voorspellen zeker naarmate de geplande aflossingsdatum verder in de toekomst ligt zoals bij de resterende obligaties het geval is.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
44
Bestuursverslag 2014
8 VOORUITZICHTEN VOOR DE NABIJE TOEKOMST 8.1 BEGROTING 2015 EN RAMINGEN VOOR 2016 EN 2017 Bij de opstelling van de begroting 2015 zijn tevens ramingen gemaakt voor de twee daarop volgende jaren. Daarbij is uitgegaan van de op dat moment bekende gegevens wat betreft de bekostiging en de lasten waaronder de personele lasten. Tevens zijn prognoses gemaakt voor de leerlingenaantallen per 1 oktober 2015 en 2016 en de investeringen voor de komende 3 jaren. Vanzelfsprekend worden deze ramingen beïnvloed door onzekere ontwikkelingen. In de hier opvolgende paragraaf (risicobeheersing) wordt hierop teruggekomen. Onderstaand een samenvatting van de meerjarenramingen. Personele bezetting en leerlingenaantallen Personele bezetting per 31-12 in FTE's
realisatie
prognose
2014
2015
2016
2017
Management en directie
14
14
14
13
Onderwijzend personeel
211
203
193
191
21
21
21
21
246
238
228
225
3.804
3.751
3.616
nb
Overige medewerkers
Totaal
Leerlingenaantallen per 1-10
De verwachting is dat het leerlingenaantal ook in de komende jaren zal dalen. Door de malaise op de woningmarkt blijft het aantal gerealiseerde nieuwbouwwoningen sterk achter bij de ramingen van een aantal jaren geleden. Hierdoor wordt daling die veroorzaakt wordt door vergrijzing van bestaande wijken onvoldoende gecompenseerd. Het gevolg hiervan is dat de personeelsformatie moet worden teruggebracht. In de hierna komende paragraaf over risicobeheersing zal hier verder op terug worden gekomen. Balans realisatie per 31-12 in € 1.000
prognose
2014
2015
2016
2017
Materiële vaste activa
3.361
3.416
3.225
2.995
Vorderingen
1.287
1.400
1.400
1.400
Effecten en liquide middelen
4.142
4.042
4.377
4.731
Totaal activa
8.790
8.859
9.002
9.126
6.732
6.836
6.977
7.102
Activa
Passiva Eigen vermogen = algemene reserve Voorzieningen
211
223
225
225
Kortlopende schulden
1.847
1.800
1.800
1.800
Totaal passiva
8.790
8.859
9.002
9.126
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
45
Bestuursverslag 2014
Op middellange termijn wordt een daling verwacht van de materiële vaste activa daar gemiddeld genomen de investeringen in materieel vast actief achterblijven bij de afschrijvingen. Van jaar tot jaar zijn er wel fluctuaties mede door uitstel van investeringen naar latere jaren. Samen met de positieve resultaten resulteert dit in een verwachte toename van de liquide middelen. In de prognoses is geen rekening gehouden met de thans nog niet bekende effecten van de voorgenomen herschikking van de verantwoordelijkheid voor onderhoud gebouwen tussen de Gemeente Wijchen en Kans & Kleur. Tot 2015 was het zo dat de gemeente ruwweg gezegd verantwoordelijk is voor het buitenonderhoud en Kans & Kleur voor het binnenonderhoud. Vanaf 2015 ontvangt Kans & Kleur van het Rijk ook de middelen voor het buitenonderhoud. Daarnaast geeft de verdeling de verantwoordelijkheid voor het onderhoud van Multi Functionele Accommodaties (MFA’s) in de praktijk de nodige problemen. Daarom hebben de Gemeente Wijchen en Kans & Kleur het voornemen uitgesproken dat de gemeente verantwoordelijk wordt voor al het onderhoud aan gebouwen bij MFA’s en dat Kans & Kleur verantwoordelijk wordt voor al het onderhoud aan niet-MFA’s (monofunctionele schoolgebouwen). In de nieuwe situatie is het noodzakelijk een voorziening te vormen voor grootonderhoud. Een aantal jaren geleden was die voorziening opgeheven en het saldo toegevoegd aan de algemene reserves omdat toen geen betrouwbaar lange termijn plan voor grootonderhoud bestond. Het opnieuw vormen van een voorziening voor grootonderhoud zal leiden tot een aanzienlijke daling van de algemene reserves. Alvorens definitief besloten kan worden tot de voorgenomen herschikking van verantwoordelijkheden voor onderhoud, zal formeel moeten worden vastgesteld dat de gemeente dit voor het schoolgedeelte van MFA’s kan uitvoeren met de middelen die Kans & Kleur daarvoor via de rijksbijdrage voor onderhoud ter beschikking krijgt. Momenteel werkt Sineth (het bureau dat voor Kans & Kleur het onderhoudsbeheer verzorgt) aan een bijstelling van het meerjaren onderhoudsplan. Gestreefd wordt naar een plan dat rekening houdt met de daarvoor beschikbare middelen. Dit uiteraard zonder concessies te doen voor wat betreft de zaken die veiligheid van leerlingen en medewerkers raken.
Staat van baten en lasten realisatie in € 1.000
prognose
2014
2015
2016
2017
18.952
18.885
18.514
18.186
261
282
298
242
Baten Rijksbijdrage Overige overheidsbijdragen Overige baten
185
156
140
137
19.398
19.322
18.952
18.565
16.032
15.882
15.473
15.232
424
477
497
492
Huisvestingslasten
1.131
1.580
1.556
1.528
Overige lasten
1.396
1.258
1.322
1.225
18.983
19.198
18.848
18.478
415
124
104
87
54
37
37
37
469
161
141
124
Totaal baten
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen
Totaal lasten
Saldo baten en lasten
Financiële baten en lasten
Totaal resultaat
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
46
Bestuursverslag 2014
In paragraaf 7.2 is een toelichting opgenomen op de begroting 2015 in vergelijking met de realisatie 2014. Daarin is onder meer een verklaring opgenomen voor de relatief geringe teruggang van de rijksbijdrage. Zonder de structurele verhoging van de personele bekostiging (Bestuursakkoord 2014) en de materiële bekostiging (toevoeging middelen voor buitenonderhoud) zou door de terugloop van het aantal leerlingen de rijksbijdrage veel sterker dalen. Bij het opstellen van de meerjarenbegroting is uitgegaan van de meest recente informatie. De rijksbijdrage is berekend op basis van de personele bekostiging 2014-2015 zoals die begin februari 2015 bekend is geworden en de materiële bekostiging 2015. De personele lasten zijn berekend op basis van de CAO PO die geldt tot 1 juli 2015. In de meerjarenbegroting is rekening gehouden met de verwachte relatief geringe daling van het aantal leerlingen op 1 oktober 2015 in vergelijking met 1 oktober 2014. Dit beperkt de terugloop van de rijksbijdrage voor personeel voor het schooljaar 2016-2017 en de materiële bekostiging 2016. In de meerjarenbegroting kon geen rekening worden gehouden met de verdere structurele verhoging van de personele bekostiging 2015-2016 die heel recent is gepubliceerd. Aan de andere kant moet worden verwacht dat de via het SWV Stromenland te ontvangen middelen voor passend onderwijs in de komende jaren lager zullen zijn dan thans opgenomen in de meerjarenbegroting. Verwacht wordt dat de relatief hoge deelname aan het speciaal onderwijs in een aantal stappen zullen leiden tot een daling van de rijksmiddelen voor passend onderwijs –de zogenaamde verevening tussen de verschillende regio’s in Nederland – doch momenteel ontbreken nog de gegevens die nodig zijn om hiervoor een zinvolle prognose op te kunnen stellen. Momenteel wordt nagegaan welke extra maatregelingen gewenst zijn voor een verdere verbetering van het onderwijs waarbij gebruik zal worden gemaakt van de in het verleden ontvangen incidentele middelen en de structurele verhoging van de rijksbijdrage. Het Bestuursakkoord en het concept Strategisch Beleidsplan dient daarbij als leidraad. De aan deze extra maatregelen verbonden kosten zijn nog niet begrepen in deze meerjarenbegroting 2015.
8.2 RISICOBEHEERSING Het College van Bestuur van Kans & Kleur is verantwoordelijk voor de interne risicobeheersing en controlesystemen. Het maakt bij dit alles gebruik van verschillende instrumenten:
Bij de beleidsvorming en evaluatie maakt Kans & Kleur zoveel mogelijk gebruik van de zogeheten Plan, Do, Check & Act-cyclus. Dit betekent onder andere dat zij beleidsplannen op gemeenschappelijk of op schoolniveau vertaald in gedetailleerde begrotingen. Zij zorgt er vervolgens voor dat het College van Bestuur driemaandelijks een voortgangsrapportage krijgt zodat het realisatie en begroting kan vergelijken. Daarnaast vinden er minimaal 2 x per jaar afstemmingsgesprekken plaats tussen schooldirecteuren en het College van Bestuur. In die gesprekken wordt ook stil gestaan bij de begrotings- en rapportagecyclus, zodat niet alleen de financiële resultaten maar ook het financiële begrotings- en bewakingsproces blijvend aandacht krijgen.
Ons treasurybeleid en de voor treasury geldende takenverdeling, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastgelegd in een treasurystatuut. Alle afspraken met betrekking tot administratieve organisatie en interne beheersing worden vastgelegd in een Handboek Administratieve Organisatie en Interne Beheersing (AO-IB). Het handboek beschrijft de belangrijkste processen en schept duidelijkheid over werkwijzen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en zorgt waar nodig en mogelijk voor functiescheiding. In 2014 zijn de eerste twee delen (domein organisatie en domein financiën en bedrijfsvoering) gereed gekomen. De derde en laatste deel (domein HRM) is opgenomen in de planning voor 2015. Delen daarvan liggen reeds vast in afzonderlijke procedures. De accountant controleert de rechtmatigheid van onze bestedingen en stelt een verklaring op bij de jaarrekening.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
47
Bestuursverslag 2014
Kans & Kleur kent een mandateringsregeling en heeft de verhoudingen tussen Raad van Toezicht, College van Bestuur, schooldirecties en andere organen vastgelegd in de statuten en een managementstatuut.
De relevante afspraken zijn vastgelegd in de Financiële Kaderafspraken Kans & Kleur 2013-2016.
Voor de nabije toekomst houdt Kans & Kleur rekening met de volgende risico’s:
Terugloop leerlingaantal;
Daling middelen voor Passend Onderwijs;
Daling gemeentelijke subsidies;
Stijging werkgeverslasten;
Stijging van huisvestingskosten per leerling;
Hoge uitgaven door gedwongen ontslagen.
Terugloop leerlingaantallen De schooldirecteuren hebben bij het opstellen van de begroting voor 2015 de opdracht gekregen om ten behoeve van de meerjarenraming zorgvuldig het leerlingaantal voor de komende jaren te schatten. Schooldirecteuren komen met een inschatting op basis van de leerlingenprognose van de VKO, de trends in de inschrijvingen en de tussentijdse uit- en instroom van leerlingen. In de begrotingsgesprekken hebben de concerncontroller en het College van Bestuur de directeuren gevraagd toe te lichten op grond van welke informatie zij hun prognoses voor het aantal leerlingen hebben bepaald. Schooldirecteuren die het vorige jaar een prognose van het leerlingaantal in 2014 hebben gegeven die afwijkt van de werkelijkheid hebben een verklaring moeten geven hoe deze discrepantie heeft kunnen ontstaan. Kans & Kleur moet echter constateren dat ondanks deze maatregelen de tegenvallende leerlingaantallen zich voorblijven doen. Het werkelijke aantal leerlingen per 1 oktober 2014 was 66 lager dan bij het opstellen van de begroting 2014 werd verwacht. Daarbij is de toename bij SBO De Bolster buiten beschouwing gelaten. Omdat een extra reductie met 66 leerlingen een daling van de Rijksbijdrage met zich meebrengt van circa een kwart miljoen euro, moet de formatie voor het schooljaar 2015-2016 verder worden teruggebracht dan een jaar geleden werd verwacht. Op de langere termijn wordt een verdere daling van het leerlingenaantal verwacht. Echter Kans & Kleur houdt ook rekening met een kwaliteitsrisico door krapte op de arbeidsmarkt op de middenen lange termijn. Het personeelsbestand van Kans & Kleur is vergrijsd. Meer dan 30% van de medewerkers is 55 jaar of ouder. Vanwege dit feit vindt Kans & Kleur het ook belangrijk om jonge medewerkers aan zich te binden. Per 1 augustus 2014 had Kans & Kleur 7 formatie-eenheden vacatureruimte die zij voor een groot deel heeft ingevuld door getalenteerde, tijdelijke medewerkers vast te benoemen. Hiermee werkt Kans & Kleur niet alleen aan verjonging van het vaste personeelsbestand maar handelt zij ook in overeenstemming met wet- en regelgeving. Het risico dat door deze benoemingen in de toekomst de kans op gedwongen ontslagen wat groter wordt, wordt aanvaardbaar geacht en is daarom geaccepteerd.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
48
Bestuursverslag 2014
Prognose basisgeneratie (10 jaar) 120
100
index (2015=100)
80 Wijken 60
Kernen Wijchen totaal
40
20
0 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
Daling middelen Passend Onderwijs Sinds 1 augustus 2014 ontvangt Kans & Kleur de middelen voor lichte en zware ondersteuning via Stromenland, samenwerkingsverband voor Passend Onderwijs PO. In de begroting van 2015 is rekening gehouden met een reductie van de lichte ondersteuningsmiddelen van 10% voor 2014-2015. In de volgende schooljaren wordt een stijging van het budget voor lichte ondersteuning voorzien. Het samenwerkingsverband krijgt in de toekomst door de verevening echter te maken met een reductie van middelen voor de zware ondersteuning. Dit betekent dat er minder budget is voor de opvang van leerlingen die zware ondersteuning behoeven in het regulier onderwijs en voor plaatsingen van leerlingen in het speciaal onderwijs. Kans & Kleur zal door implementatie van Passend Ondewijs op de scholen en in het primair proces trachten de vraag naar zware ondersteuning te verminderen. Daarnaast zal Kans & Kleur ieder jaar de uitgaven in de begroting aanpassen aan de budgetten die beschikbaar gesteld worden vanuit Stromenland. Zij zal een afweging maken welke uitgaven ze doet voor de vaste groepsformatie en welke voor extra formatie voor leerlingen met ondersteuningsvragen. Stromenland is een samenwerkingsverband waar negatieve effecten van verevening en van krimp van leerlingenaantallen elkaar versterken. Het ministerie van OCW heeft toegezegd dat voor deze samenwerkingsverbanden er tijdelijk extra middelen komen zodat deze verbanden zich geleidelijk aan kunnen passen aan de slinkende budgetten. In de komende jaren zal stapsgewijs een verevening worden doorgevoerd van de middelen voor het SOonderwijs. Omdat in de regio waartoe Kans & Kleur behoort, het aantal leerlingen dat geplaatst is op het SO hoger is dan het landelijk gemiddelde, zal een reductie gaan plaatsvinden van de middelen voor Passend Onderwijs. Het beleid is erop gericht om het mogelijk te maken dat minder leerlingen verwezen dienen te worden naar het SO om daarmee het percentage leerlingen dat geplaatst is op het SO terug te brengen naar
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
49
Bestuursverslag 2014
het landelijk gemiddelde. Omdat de data nog niet voorhanden zijn, kon in begroting 2015 nog geen rekening worden gehouden met een eventueel aandeel in de korting op de middelen voor passend onderwijs.
Daling gemeentelijke subsidies Doordat de gemeenten moeten bezuinigen, lopen de subsidies van de gemeente Wijchen voor Kans & Kleur terug. De afgelopen jaren is de subsidie voor de activiteiten van de brede scholen minder geworden. Scholen hebben aan de ene kant hun activiteitenprogramma op dit budget aangepast en aan de andere kant hebben ze in de wijken waar dit kan hogere bijdragen van leerlingen –ouders- gevraagd voor de activiteiten. Het grootste deel van de subsidie die de gemeente verstrekt aan Kans & Kleur is voor de inzet van combinatiefunctionarissen. Ook voor 2015 heeft Kans & Kleur een beschikking voor deze subsidie. Als in de toekomst deze subsidie minder wordt, zal Kans & Kleur het aantal combinatiefunctionarissen aanpassen. Een deel van deze functionarissen heeft een aanstelling onder voorwaarde van beschikbaarheid van middelen. Het andere deel van de functionarissen kan ingezet worden als groepsleerkracht.
Stijging werkgeverslasten De werkgeverslasten zoals pensioenlasten, BAPO-lasten, premies ZVW, premies vervangingsfonds en participatiefonds gaven de afgelopen jaren een praktisch niet te plannen toename te zien. Normaal gesproken vraagt Kans & Kleur ieder jaar in september aan het administratiekantoor om het percentage werkgeverslasten te berekenen. Gezien de ingrijpende wijzigingen die de nieuwe CAO PO met zich meebracht, was dit in 2014 niet zinvol. Het voor de salarisadministratie gebruikte systeem Youforce moest eerst worden aangepast aan de nieuwe bepalingen in de CAO. Daarom wordt deze berekening dit keer in het begin van 2015 uitgevoerd. Een belangrijk component van de werkgeverslasten is het werkgeversaandeel in de pensioenpremies. Op grond van wettelijke maatregelen zoals de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd en de beperking van het opbouwpercentage kon de pensioenpremie dalen. Aan de andere kant hadden de verscherpte eisen die aan pensioenfondsen worden gesteld, een opwaartse druk op de premies. Eind 2014 werd bekend dat per saldo de pensioenpremies in 2015 konden worden verlaagd. Verwacht moet worden dat deze premieverlaging zal worden meegenomen in de onderhandelingen over de CAO die per 1 juli 2015 van kracht moet komen, zodat het ontstane kostenvoordeel geheel of gedeeltelijk zou kunnen verdwijnen door hogere kosten voor de arbeidsvoorwaarden. In de zomer formuleren het vervangingsfonds en het participatiefonds hun verwachtingen over de premies voor het komend jaar. Door de toenemende werkloosheid stijgt de premie voor het participatiefonds. In 2015 wordt de premie voor het vervangingsfonds verlaagd doch dit wordt veroorzaakt door het niet meer kunnen declareren van kosten voor vervanging wegens arbeidsrechtelijk kort buitengewoon verlof. De praktijk moet uitwijzen of de premieverlaging en kosten voor deze categorie van vervanging elkaar in evenwicht houden. Om het risico af te dekken dat de werkelijke lasten hoger zijn dan geschat, neemt Kans & Kleur in de begroting een stelpost op voor dekking van tegenvallende werkgeverslasten. Als de tegenvaller de stelpost overstijgt dan zal het restant opgevangen moeten worden door meevallers en bij het ontbreken daarvan zal het ten laste moeten komen van de algemene reserves. De algemene reserves van Kans & Kleur zijn op voldoende niveau om dit op te vangen. Bij tegenvallers in 2015 zal in 2016 een hoger percentage worden gehanteerd.
Stijging van huisvestingskosten per leerling Door de daling van de leerlingaantallen en de beperkte mogelijkheden om de huisvesting daarop aan te passen, stijgen de huisvestingskosten per leerling zodat het exploitatietekort op materieel gebied toeneemt. Zelfs zonder leegstand zijn de kosten voor huisvesting hoger dan de rijksbekostiging. Schooldirecteuren houden bij het maken van hun schoolbegroting rekening met een exploitatietekort op materieel gebied. Zij compenseren dit door op personeel gebied een exploitatie-overschot te begroten. Leegstand geeft lasten die niet bekostigd worden. Bij ongewijzigd beleid neemt de leegstand bij Kans & Kleur de komende 10 jaar toe.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
50
Bestuursverslag 2014
Kans & Kleur gaat leegstand tegen door terughoudend te zijn met nieuwbouw, gebouwen te laten onttrekken aan de onderwijsfunctie en door lokalen die leeg staan te verhuren. In het integraal huisvestingplan heeft Kans & Kleur met de gemeente afgesproken dat lokalen bij voorkeur voor onderwijsgerelateerde en maatschappelijke functies verhuurd worden. Op dit moment worden leegstaande lokalen vast verhuurd voor de volgende functies:
Peuterspeelzaal;
Buitenschoolse opvang;
Gespecialiseerde opvang;
Technieklokaal;
Cultuurknooppunt.
Daarnaast verhuurt Kans & Kleur lokalen voor enkele uren per week aan sport- en hobbyclubs. Gemeente Wijchen en Kans & Kleur voeren een discussie wie gerechtigd is de huurpenningen te innen. De exploitatievergoeding van de huurder komt Kans & Kleur onbetwist toe. Om de gevolgen van de krimp van het aantal leerlingen voor een langere termijn in kaart te brengen is een Werkgroep Krimp geformeerd waarin de Gemeente Wijchen, De eerste stap en Kans & Kleur participeren. Deze werkgroep organiseerde in januari/februari 2015 een maatschappelijke discussie in de gemeente Wijchen over de gevolgen van de bevolkingskrimp voor het onderwijs. Deze discussie gehoord hebbende, heeft de werkgroep voorstellen ontwikkeld voor de criteria voor instandhouding van scholen in respectievelijk de kleine kernen en de kern Wijchen. Na een presentatie aan belanghebbenden en een inspraakprocedure bij de GMR, zal het College van Bestuur deze criteria definitief vaststellen. Hierbij is samenwerking en afstemming met de gemeente Wijchen en De eerste stap van groot belang.
Kosten door gedwongen ontslagen Kans & Kleur voert werkgelegenheidsbeleid voor haar medewerkers. Het risico bestaat dat Kans & Kleur door de afname van het leerlingaantal en de toename van de kosten te maken zal krijgen met gedwongen ontslagen en de hoge kosten die daaraan zijn verbonden. Aan de ene kant moet Kans & Kleur rekening houden met een
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
51
Bestuursverslag 2014
personeelsoverschot vanwege een daling leerlingaantal en aan de andere kant met een personeelstekort door uitstroom van medewerkers door pensionering. Kans & Kleur zal de komende jaren de daling van het aantal leerlingen en de uitstroom van medewerkers goed blijven monitoren en trachten door maatregelen deze bewegingen op elkaar af te stemmen. Mogelijk is het in de toekomst verstandig om tijdelijk een overschot van personeel en daarmee een overschrijding van personele lasten te tolereren omdat uitstroom van personeel door natuurlijk verloop aanstaande is. De omvang van de algemene reserves laat een dergelijke overschrijding toe. Daarnaast zal ook in de komende jaren sprake zijn van kosten voor de beëindiging van het dienstverband met medewerkers die om uiteenlopende redenen niet meer goed kunnen functioneren. De praktijk wijst uit dat dit om beheersbare risico’s gaat.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
52
Bestuursverslag 2014
9 VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT In dit hoofdstuk doet de Raad van Toezicht verslag van zijn werkzaamheden in 2014.
Samenstelling De Raad van Toezicht van Kans & Kleur bestaat uit vijf personen, 3 mannen en 2 vrouwen. Ze zijn onafhankelijk van de Samenwerkingsstichting Kans & Kleur en van elkaar. In 2014 heeft de mevrouw Mieke van de Pasch afscheid genomen van de Raad van Toezicht van Kans & Kleur. Zij is opgevolgd door de heer Leo Heldens. De samenstelling van de Raad van Toezicht is:
De heer M. van Vliet (voorzitter);
De heer G. Gasseling, (vicevoorzitter);
Mevrouw A. Burgers;
De heer L. Heldens;
Mevrouw M. Wagenberg.
De Raad van Toezicht heeft 3 vaste commissies:
Remuneratiecommissie o Mevrouw M. van Wagenberg, voorzitter o De heer L. Heldens
Auditcommissie o De heer G. Gasseling, voorzitter o Mevrouw A. Burgers
Kwaliteitscommissie o Mevrouw A. Burgers, voorzitter o De heer L. Heldens.
Hantering Code Goed Bestuur voor het Primair Onderwijs Kans & Kleur is aangesloten bij de PO-raad en hanteert de code Goed Bestuur van het Primair Onderwijs. Kans & Kleur is tevens lid van de VTOI. De Raad van Toezicht houdt primair toezicht op de mate waarin het bestuur van Kans & Kleur en de gehele organisatie de kernopdracht, te weten het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs, uitvoert en realiseert. Hiertoe heeft de Raad van Toezicht een Kwaliteitscommissie ingesteld. De taken en bevoegdheden van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in de statuten en het Toezichtplan van Kans & Kleur. Op basis van het Toezichtplan en het daarin opgenomen informatiestatuut legt het College van Bestuur intern verantwoording af aan de Raad van Toezicht, de GMR en de directeuren. De Raad van Toezicht laat zich niet alleen informeren door het College van Bestuur maar laat zich ook gedurende het jaar breed informeren door een werkbezoek op scholen, een gesprek met een afvaardiging van de GMR en een gesprek met de wethouder van Onderwijs van de gemeente Wijchen. Daarnaast ontvangt de Raad de verslagen van de bijeenkomsten van de Maatschappelijke Raad van Kans & Kleur. De taken en bevoegdheden en aandachtspunten van de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in de statuten en het toezichtplan van Kans & Kleur. Daarin zijn ook de inrichting en functioneren van de Raad van Toezicht opgenomen. Voor de werving van de voorzitter en de leden van de raad zijn profielen opgesteld en openbaar gemaakt. De taken verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn omschreven. De zittingstermijn is vastgesteld in de statuten. De Raad van Toezicht van Kans & Kleur treedt als eenheid naar buiten. De Raad van Toezicht neemt verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het eigen functioneren en evalueert jaarlijks zijn eigen functioneren. De Raad van Toezicht verantwoordt haar functioneren in dit hoofdstuk van het Bestuursverslag van Kans & Kleur. In de statuten en het toezichtplan van Kans & Kleur is de onafhankelijkheid van de leden van de Raad
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
53
Bestuursverslag 2014
van Toezicht vastgelegd. De vergoeding van de voorzitter en de leden van de Raad van Toezicht is conform de richtlijnen van de PO-raad. Deze vergoedingen zijn opgenomen in de jaarrekening van Kans & Kleur.
Evaluatie van de rollen en het functioneren van de Raad van Toezicht in 2013 De Raad van Toezicht heeft op 10 april 2015 zijn functioneren in 2014 geëvalueerd (artikel 23 Code). De Raad vervult de rollen werkgever, toezichthouder en adviseur. De Raad wordt daar in bijgestaan door een auditcommissie, een kwaliteitscommissie en een remuneratiecommissie. De auditcommissie krijgt stukken te laat aangeleverd waardoor de commissie het schriftelijk advies niet van te voren naar de Raad kan sturen. De leden hebben periodiek overleg (5 maal per jaar) met het College van Bestuur en de controller. De auditcommissie heeft voor 2015 de afspraken met het College van Bestuur ingepland zodat de commissie tijdig een advies kan schrijven. De taak van de kwaliteitscommissie is vastgelegd in een kader maar dit heeft in 2014 onvoldoende uitvoering gekregen door personele wisseling in de commissie. De kwaliteitscommissie heeft voor 2015 de afspraken met het College van Bestuur voor het hele jaar ingepland. De taak van de renumeratiecommissie is helder en functioneert goed. De remuneratiecommissie heeft jaarlijks met het College van Bestuur een ambitiegesprek, een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek gevoerd.
Werving en selectie In 2014 heeft een lid van de Raad vanwege persoonlijke motieven vrijwillig ontslag genomen. De vrijgevallen plaats is via een werving- en selectieprocedure vervuld. De Raad van Toezicht heeft op basis van het algemene profiel van een lid van de Raad van Toezicht een specifiek profiel opgesteld. Specifieke eisen waren afkomstig uit het maatschappelijk netwerk van zorg en welzijn en een katholieke achtergrond opgesteld. Bij de procedure heeft het College van Bestuur, de ouder uit de GMR en een directeur een rol in de procedure gekregen. Zij hadden allen een adviserende rol.
Besluiten Raad van Toezicht 2014 De Raad is in 2014 zeven keer in vergadering bijeen geweest. Bij iedere vergadering is het College van Bestuur het eerste gedeelte van de vergadering niet aanwezig geweest en bij het tweede deel wel. In zijn bijeenkomsten zijn de onderstaande besluiten genomen:
Aanwijzing accountant voor de controle van de jaarrekening 2013 d.d. 22 januari 2014;
Vaststelling functieprofiel lid van de Raad van Toezicht d.d. 22 januari 2014;
Vaststelling verslag zelfevaluatie Raad van Toezicht d.d. 13 maart 2014;
Vaststelling jaarverslag Raad van Toezicht d.d. 14 april 2014;;
Instemming met cao Bestuurders PO 2014 d.d. 22 september 2014;
Benoeming Leo Heldens als lid van de Raad van Toezicht d.d. 22 september 2014;
Benoeming Leo Heldens als lid van de kwaliteitscommissie d.d. 22 september 2014;
Benoeming Leo Heldens als lid van de remuneratiecommissie d.d. 22 september 2014;
Vaststelling toetsingskader kwaliteitscommissie d.d. 22 september 2014
Herbenoeming G. Gasseling als lid van de Raad van Toezicht in de functie van vice voorzitter d.d. 26 november 2014;
Herbenoeming G. Gasseling als voorzitter van de auditcommissie d.d. 26 november 2014.
Herbenoeming van M. van Vliet als voorzitter van de Raad van Toezicht d.d. 26 november 2014;
Vaststelling functieprofiel lid van de Raad van Toezicht d.d. 26 november 2014.
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
54
Bestuursverslag 2014
Goedkeuring door de Raad van Toezicht 2014 De Raad heeft de volgende voorgenomen besluiten van het College van Bestuur goedgekeurd:
Begroting 2014 d.d. 21 januari 2014;
Bestuursverslag 2013 inclusief jaarrekening d.d. 6 juni 2014;
Wijziging Statuten Kans & Kleur d.d. 22 september 2014;
Goedkeuring voorgenomen besluit tot aansluiting bij de Mosagroep d.d. 31 oktober 2014;
Informatie aan de Raad van Toezicht 2014 In het informatiestatuut dat als bijlage is opgenomen in het Toezichtplan is vastgelegd over welke onderwerpen het College van Bestuur de Raad van Toezicht wanneer informeert. De informatievoorziening vanuit het College van Bestuur verloopt prima. In 2014 heeft de Raad van Toezicht heeft zich over de volgende onderwerpen laten informeren door het College van Bestuur:
Taken en rol van de intern begeleider;
Veiligheidsbeleid en –bewaking;
Treasuryplan 2014;
Risicobeheersing 2014;
Sociaal Jaarverslag 2013;
Bestuursformatieplan 2014-2015;
Gemeenschappelijk beleid bij Kans & Kleur, planning voor 2014-2015 en evaluatie 2013-2014;
Ondersteuningsagenda Wijchen Passend Onderwijs 2014-2015;
Onderwijsrapportage 2013-2014;
Rapporten van de inspectie van het onderwijs;
Kwartaalrapportages financiën;
Handboek administratieve organisatie en interne beheersing;
Voortgang ontwikkeling strategisch beleidsplan.
Daarnaast geeft het College van Bestuur iedere vergadering een early-warningrapportage. De onderwerpen van de early warning zijn vastgelegd in het informatiestatuut van Kans & Kleur.
Advies door de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft over de volgende onderwerpen van gedachten gewisseld met het College van Bestuur en adviezen gegeven aan het College van Bestuur:
Kans & Kleur in de media.
Eigen functioneren Raad van Toezicht De Raad van Toezicht vindt dat de Raad als team goed functioneert. De Raad vindt dat ze minder agenda gestuurd moet werken en actuele thema’s moet agenderen waar de leden van de Raad met elkaar en het College van Bestuur van gedachten kunnen wisselen. De Raad vindt dat ze een duidelijk professionaliseringsagenda moet opstellen voor het eigen werk. De Raad van Toezicht kijkt tevreden terug op 2014 maar ziet wel een aan aantal ontwikkelingen op de stichting afkomen die de komende jaren aandacht vragen. April 2015 Namens de Raad van Toezicht van Kans & Kleur Mr. drs. ing. M. van Vliet, Voorzitter Raad van Toezicht
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
55
Bestuursverslag 2014
Bijlage 1: Overzicht van nevenfuncties Raad van Toezicht en College van Bestuur Raad van Toezicht Naam:
De heer Mr. Drs. Ing. M. van Vliet, Voorzitter Raad van Toezicht Kans & Kleur
Geboortejaar:
1967
Datum benoeming:
27 april 2011
Hoofdfuncties:
Gemeentesecretaris / algemeen directeur Gemeente Cranendonck
Nevenfuncties:
Vicevoorzitter Raad van Toezicht Traverse - tot 29 maart 2014 Lid commissie Bezwaarschriften Gemeente Leidschendam-Voorburg Plaatsvervangend voorzitter Rekenkamer Gemeente Spijkenisse Directeur/eigenaar M. van Vliet Consulting BV Bestuurslid Dataland - vanaf juni 2014
Naam:
De heer G.J. Gasseling QC, Vicevoorzitter Raad van Toezicht Kans & Kleur
Geboortejaar:
1949
Datum benoeming:
27 april 2011
Hoofdfuncties:
Eigenaar adviesbureau Ger Gasseling Advies
Nevenfuncties:
Vicevoorzitter Raad van Toezicht Stichting Oeverwal Lid van de Bondsraad van de ANWB en voorzitter afdeling Gelderland Lid adviescommissie Solidair Toeslagdepot Achmea
Naam:
Mevrouw Drs. A.J.M. Burgers, lid Raad van Toezicht Kans & Kleur
Geboortejaar:
1951
Datum benoeming:
1 augustus 2013
Hoofdfuncties:
Directeur / adviseur Advies voor Onderwijs, B plus
Nevenfuncties:
Lid Raad van Toezicht Zinzia Zorggroep, Lid bestuur VTOI
Naam:
De heer L. A. Heldens, lid Raad van Toezicht Kans & Kleur
Geboortejaar:
1955
Datum benoeming:
1 september 2014
Hoofdfuncties:
Op zoek naar een nieuwe uitdaging
Nevenfuncties:
Lid van Raad van Commissarissen Woningstichting Kessel met aandachtsgebied zorg & welzijn Plaatsvervangend voorzitter/lid van de klachtenadviescommissie ongewenste omgangsvormen bij de Veiligheidsregio Zuid-Limburg onderdeel Brandweer Onafhankelijk meldpunt voor discriminatie of ongelijke behandeling Gemeente Venray Avans hogeschool Breda werkveldassessor, beoordelen, erkennen van verworven competenties van jeugdzorgmedewerkers Mediator, gecertificeerd bij RVM ( Raad van Mediators) en ADR (International Associate Certified Mediator)
Naam:
Mevrouw Mr. M.H.G.T. van Wagenberg, lid Raad van Toezicht Kans & Kleur
Geboortejaar:
1970
Datum benoeming:
27 april 2011 Adviseur/eigenaar RegioEffect, dienstverlening op terrein van regionale personeelsuitwisseling
Hoofdfuncties:
Adviseur/eigenaar Commatrai, dienstverlening op terrein van communicatie,
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
56
Bestuursverslag 2014
management en training Nevenfuncties:
Geen
Situatie: 31 december 2014
College van Bestuur Naam:
Mevrouw Drs. H.G. Biemond
Geboortejaar:
1964
Datum indiensttreding:
1 oktober 2008
Hoofdfuncties:
Voorzitter College van Bestuur Kans & Kleur Lid bestuur Stichting Samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO Stromenland, Nijmegen
Nevenfuncties:
Voorzitter bestuur Stichting De 1e Vrije Peuterspeelzaal De Blokhut, Wijchen Voorzitter College van Kerkrentmeesters, Protestantse Gemeente Cuijk Adviserend lid Kerkenraad, Protestantse Gemeente Cuijk
Situatie: 31 december 2014
Samenwerkingsstichting Kans & Kleur
57