Voorwoord
VOORWOORD 2007 was het tweede jaar in de beleidsperiode 2006-2009 waarin het beleidsplan Natuur ontmoet cultuur van kracht was, en waarin de eerste resultaten zichtbaar werden. Een centrale lijn in het beleidsplan is het streven naar een
organisatie die nog meer dan in het verleden midden in de Flevolandse samenleving staat en relaties onderhoudt met de inwoners, de overheden en het bedrijfsleven. Hier is in 2007 stevig aan gewerkt. Er is gestart met het ontwikkelen van een recreatievisie, in samenspraak met onze achterban en het recreatief bedrijfsleven. De relatie met de
gemeente Almere is versterkt. Het beheerplan voor de Pampushout is in nauw overleg met gemeente Almere,
belangengroepen en bewoners opgesteld. Het beheerwerk in de natuurgebieden is regelmatig onderwerp van persuitingen geweest. De afdeling Communicatie is omgevormd tot een afdeling Communicatie & Marketing.
2007 was ook een jaar van afronden. Een aantal belangrijke projecten is voltooid. Op deze plek noemen we speciaal de afronding van het programma Redding Schokland, dat met steun van de Nationale Postcode Loterij, het
gebiedsgericht beleid en vele partners, tot werkelijkheid is gebracht. Daarnaast is na vele jaren van planvoorbereiding in 2007 het herstel en de landschappelijke inpassing van de historische havenhoofden Elburg grotendeels
gerealiseerd. Tenslotte moet hier genoemd worden het beheerplan voor de wegbeplantingen in het Knargebied. Alledrie zijn bijzondere illustraties van het beleidsmotto Natuur ontmoet Cultuur.
2007 was tenslotte een jaar waarin het Oostvaarderswold veel tijd en energie heeft gevraagd, zowel van het bestuur als van de werkorganisatie. Na vele gesprekken is in december het besluit gevallen dat Het Flevo-landschap de
robuuste verbinding in eigendom verwerft en dat Staatsbosbeheer vanwege de eenheid in beheer voor de populaties grote grazers beheerder wordt. Het Flevo-landschap is en blijft een partner in de ontwikkeling van het
Oostvaarderswold. Als compensatie voor het overdragen van de beheerpositie in het Oostvaarderswold van Flevolandschap naar Staatsbosbeheer, zal Staatsbosbeheer het beheer van het Reve-Abbertbos en het Hulkesteinse bos overdragen aan Het Flevo-landschap.
Wat betreft de financiën kijkt Het Flevo-landschap tevreden terug op het jaar 2007. De opbrengsten bleven weliswaar
achter bij de verwachtingen, de kosten zijn echter goed beheerst, zodat uiteindelijk zelfs sprake is van een batig saldo.
Voorwoord
3
Bestuursverslag
5
Directieverslag
8
1 Beheer terreinen
1.1 terreinbeheer
10
1.3 cultuurhistorie en landschap
19
1.2 terreincoördinatie
18
2 Herstel & ontwikkeling
21
3 Voorlichting
23
3.1 communiatie
3.2 communicatieprojecten
24 29
4 Fondsenwerving
4.1 begunstigers
30
4.2 vrienden
4.3 giften en legaten
31
4.4 verkoop eigen winkels
32 32
31
4.5 nationale postcode loterij
5 Algemene Zaken
32
5.1 beleid en bestuur
34
5.3 algemene projecten
40
5.2. bedrijfsorganisatie
Bijlage(n)
1 Samenstelling bestuur en personeel 2 Vrijwilligers en vergunninghouders
Financieel verslag
1 Bestuursverslag
2 Vergelijking begroting met exploitatie 2007 Jaarrekening 2007
A Balans per 31 december 2007
35
38
42
44
49
50
52
B Staat van baten en lasten over 2007
54
D Toelichting op staat van baten en lasten over 2007
74
C Toelichting op balans per 31 december 2007
Accountantsverklaring
1 Overzicht te vorderen subsidies
2 Specificatie projecten Nationale Postcode Loterij 3 Overzicht vooruitontvangen bedragen 4 Toelichting op de uitvoeringskosten 5 Begroting 2008
56
77
Bijlage(n)
4
11
79
80
82 83
Inhoudsopgave 84
Bestuursverslag
A. BESTUURSVERSLAG 1. nieuwe bestuurlijke vorm Met de wijziging van de statuten in september 2006 is het onderscheid tussen Algemeen en Dagelijks Bestuur
vervallen en is er sprake van een bestuursvorm met een Bestuur en een Raad van Advies. Dit bracht met zich mee dat het bestuur in 2007 slechts bestond uit drie leden. Een onwenselijke situatie en reden voor het bestuur om zich zeer in te spannen om de installatie van de Raad van Advies voor te bereiden, daar deze Raad de nieuwe bestuursleden voor benoeming dient te aanbevelen.
De samenstelling van het bestuur is in 2007 niet gewijzigd, het bestuur bestond het hele jaar uit dezelfde drie leden. voorbereiding Raad van Advies
Er is een profiel opgesteld voor de leden van de Raad van Advies en gezocht naar een bij Flevoland en Het Flevo-
landschap betrokken voorzitter. Het bestuur is zeer content de heer Ralph Pans te Almere bereid te hebben gevonden om het voorzitterschap van de Raad van Advies op zich te nemen. Daarnaast is een aantal personen met succes benaderd om zitting te nemen in de Raad van Advies. afscheid van Algemeen Bestuur
De jaarlijkse bestuursexcursie was bijzonder in aard en omvang. Als dank voor hun jarenlange inzet werd van 13 tot 17 juni met een aantal leden van het voormalig bestuur een vijfdaagse studiereis naar Letland gemaakt. Op 16
november 2007 werd op informele wijze afscheid genomen van het voltallig Algemeen Bestuur en de partners in de Waterlely in het Natuurpark Lelystad. 2. bestuursvergaderingen Er vonden in het verslagjaar tien bestuursvergaderingen plaats. De nieuwe bestuurlijke structuur was echter slechts één van de prioritaire zaken.
De ontwikkeling van het Oostvaarderswold tussen Horsterwold en Oostvaardersplassen was een thema van groot gewicht. Zowel bestuurlijk als ambtelijk is frequent en intensief overlegd met de gebiedspartners in het
Oostvaarderswold over de toekomstige positie van Het Flevo-landschap en Staatsbosbeheer. De discussie was niet
eenvoudig vanwege de complexiteit van het toekomstig functioneren van robuuste verbinding en multifunctionele zone, de aankooptitels in de deelgebieden, en de beheerwensen. December 2008 is een besluit tot stand gekomen
dat Het Flevo-landschap respecteert. Dit besluit houdt in dat Het Flevo-landschap de grond in de robuuste verbinding verwerft en in erfpacht overdraagt aan Staatsbosbeheer. Staatsbosbeheer zal de beheerder worden in het
Oostvaarderswold en zal Het Flevo-landschap daarvoor compenseren met overdracht van beheer in erfpacht van het Reve-Abbertbos en, op termijn, het Hulkesteinse bos.
Tegen de achtergrond van de schaalsprong Almere heeft het bestuur zich meermalen beraden op de positie van Het
Flevo-landschap in Almere. Het ging daarbij zowel om de maatschappelijke positionering van Het Flevo-landschap in Almere als om de relatie met de gemeente Almere en Staatsbosbeheer aangaande de beheerpositie van Het Flevolandschap in de Pampushout.
Het Flevo-landschap is mede als gevolg van de snelle ontwikkeling van de provincie Flevoland steeds vaker betrokken
bij gebiedsprocessen. Het bestuur acht het van belang dat Het Flevo-landschap zich ontwikkelt tot een organisatie die ook in de toekomst daadkrachtig kan blijven omgaan met gebiedsontwikkeling.
Waterbeheer is van groot belang voor de natuurkwaliteit. Het Flevo-landschap hecht daarom aan een goede
samenwerking met het Waterschap Zuiderzeeland. Mede dankzij het lidmaatschap van de secretaris van het bestuur, dhr. C. Okkerse, in de Fractie Water, Wonen & Natuur, zijn de lijnen naar het waterschapsbestuur kort. Het bestuur
6 << terug naar inhoudsopgave
Bestuursverslag
heeft zich met de nieuwe waterschapsverkiezingen in 2008 in zicht dan ook van harte achter de Lijst Water, Wonen & Natuur geschaard.
Een van de speerpunten In het beleidsplan “Natuur ontmoet Cultuur” is het ontwikkelen van Het Flevo-landschap tot een meer extraverte organisatie. Het bestuur volgt deze ontwikkeling van nabij vanuit de wens dat de
marketinggedachte niet alleen aanwezig is bij de afdeling Communicatie & Marketing, maar doorwerkt in het handelen van de gehele organisatie.
landelijk samenwerkingsverband
De twaalf provinciale landschappen werken samen in DE LANDSCHAPPEN. Deze samenwerking stelt de afzonderlijke
landschappen in staat om de krachten te bundelen en zich gezamenlijk te profileren. Het Flevo-landschap was in 2006 vertegenwoordigd in het Dagelijks Bestuur van DE LANDSCHAPPEN door dhr. B. Fokkens, die tevens voorzitter is van DE LANDSCHAPPEN. De directeur en het hoofd Communicatie & Marketing namen resp. deel aan het Directeuren/Rentmeestersoverleg en het Voorlichtersoverleg.
Bestuursverslag
7 << terug naar inhoudsopgave
Directieverslag
DIRECTIEVERSLAG Het Directieverslag bestaat uit de volgende onderdelen: 1 Beheer Terreinen
2 Herstel & Ontwikkeling 3 Voorlichting
4 Fondsenwerving
5 Algemene Zaken
Directieverslag
9 << terug naar inhoudsopgave
Beheer Terreinen
1. doelstelling beheer natuur, landschap en cultuurhistorie Bij terreinbeheer gaat het om twee invalshoeken: beheren van de terreinen en ontwikkelen van de natuurwaarden, en openstelling voor publiek. Beide aspecten wil Het Flevo-landschap verder ontwikkelen. Voor het beheer en de
ontwikkeling van natuurwaarden zijn beheervisies en operationele planning gekoppeld aan monitoring en uiteraard daarop volgend zorgvuldige uitvoering van het beheer vereisten. De openstelling van terreinen heeft als
consequentie dat er aandacht moet zijn voor toegankelijkheid en veiligheid. Een groot deel van het dagelijkse werk betreft deze recreatieve voorzieningen: maaien van paden, verwijderen van overhangende takken, onderhoud van bruggen en recreatiemeubilair.
1.1 productgroep terreinbeheer
In het beheerareaal hebben zich in 2007 maar heel beperkt wijzigingen voorgedaan. Tussen de Lepelaarplassen en de
Pampushout is 47 ha areaal dat in bruikleen was teruggegeven aan Staatsbosbeheer ten behoeve van woningbouw in de aanwezige boskamers. Daarnaast is 9 ha landschappelijke beplanting bij het Testcentrum op Vliegveld Lelystad
teruggeleverd. In de Rotterdamse hoek heeft een verwerving van 34 ha plaatsgevonden. In het Oostvaarderswold heeft de eerste verwerving van 18 ha plaatsgevonden. beheerareaal
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
totaal beheeroppervlakte in hectares
4.601
4.640
4.642
5.040
aantal hectares in eigendom
535
537
589
1.063
2006
waarvan hectares in Oostvaarderswold aantal hectares in erfpacht
2007
3.963
3.962
Programma Beheer
3.549
Programma Beheer
344.700
aantal hectares met alleen beheer aantal hectares met vergoeding totale beheervergoeding totale opbrengst verpachting
103
165.800
17
begroting
350
140
3.997
56
3.963
3.530
3.599
3.599
303.840
340.900
323.276
211.750
232.200
103
220.850
De reguliere beheerkosten zijn aanzienlijk toegenomen. Dit heeft deels te maken met groei van het beheerareaal. Op Schokland zijn veel projecten afgerond, waardoor nu regulier beheer weer aan de orde is. Ook de stormschade in de
bossen heeft tot aanzienlijke kosten geleid. De waterschapslasten zijn afgenomen als gevolg van de in 2005 in gebruik
genomen nieuwe omslagkostenverordening en enkele gehonoreerde bezwaren. Naar verwachting zullen de
waterschapslasten met de resp. in 2008 en 2009 ingaande nieuwe kostentoedeling en waterschapswet de komende jaren verder dalen. Een verheugende ontwikkeling, aangezien de waterschapslasten een grote claim op het budget leggen. De pachtopbrengst is hoger dan begroot. Dit wordt deels veroorzaakt doordat enkele kavels nog niet voor natuur zijn ingericht, maar deels ook door meer samenwerking met agrariërs.
Een terugkerende en ongewenste kostenpost is het opruimen van gestort afval. In 2007 heeft dit 280 uren en 2.080 euro stortkosten gevergd, een totale kostenpost van ruim 16.000 euro.
Beheer Terreinen
11 << terug naar inhoudsopgave
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
aantal hectares (excl. Oostvaarderswold) 4.601
4.640
4.625
4.690
(excl. waterschapslasten)
765.700
874.300
951.500
1.019.600
(excl. waterschapslasten)
166
188
206
217
Waterschapslasten per ha
58
60
56
39
beheerkosten totaal
2006
beheerkosten totaal
beheerkosten per ha
waterschapslasten totaal
265.374
2007
275.600
256.700
begroting
182.800
1.1.1 moerassen en plassen
Ongeveer 25 % van het beheerareaal (1127 hectare) van Het Flevo-landschap bestaat uit moerassen en plassen. De
Lepelaarplassen neemt hierin als Natura 2000 gebied een speciale plaats in. Het Toppad Urk en het Staartreservaat zijn beschermde natuurmonumenten.
Een essentiële factor in het beheer van moerassen vormt het peilbeheer. In de moerassen die op voedselrijke klei
liggen schrijdt verlanding snel voort en zijn het behoud van open water en vochtig terrein een permanente bron van zorg. Met begrazing, maaien en afvoeren wordt in een aantal terreinen verruiging en verbossing tegengegaan. In de terreinen die opengesteld zijn voor publiek is bovendien maaien van de paden en bermen regelmatig terugkerend werk.
Rond de Natte Graslanden van de Lepelaarplassen is in de tweede helft van het jaar door de gemeente Almere een
betonfietspad aangelegd, deels langs de nieuw gegraven staande mastroute. Uiteraard in nauwe samenwerking met
Het Flevo-landschap. Het fietspad is nu jaarrond geopend. Een oud fietspad dwars door de Lepelaarplassen is ter
mitigatie afgesloten. Het Flevo-landschap heeft de plaatsing van twee vogelobservatiehutten voor zijn rekening genomen. Opening zal in voorjaar 2008 plaatsvinden.
De tweede werkronde van het in 2004 gestarte Plan Roerdomp is begonnen halverwege augustus. Het ontgraven van de diepe poelen en het hydraulisch verpompen van de grond bleek moeizaam te gaan. Het in 2006 reeds afgegraven gebied werd in het voorjaar gekoloniseerd door lisdodden en riet, al snel gevolgd door ganzen en zwanen.
In de Lepelaarplassen zijn geen lepelaars tot broeden gekomen. Ook de aalscholvers hadden een slecht broedseizoen; het weer in voorjaar en zomer was hier debet aan. Het aantal zilverrreigers dat op de Natte graslanden broedt, neemt toe. Waarschijnlijk hebben een roerdomp en een woudaap in het gebied gebroed.
De stuwen in het Wilgenbos zijn door het waterschap vervangen door meer duurzame exemplaren met meer
capaciteit. Een nieuwe groep vrijwillige ringers heeft de ringtraditie in de Ecozone na enkele jaren weer opgepakt. In het hele Lepelaarplassengebied is regelmatig activiteit van bevers waargenomen, en helaas ook van enkele beverratten.
De Burchtkamp heeft op 27 januari een groep van 40 scouts ontvangen die langs de rasters hebben gesnoeid en wilgenopslag hebben verwijderd in de Zanderij. De vegetatie in de Zanderij ontwikkelt zich goed. Het aantal
rietorchissen en ratelaars neemt gestaag toe. De luzerne op de landbouwkavel is dit jaar voor het eerst als ecoluzerne verkocht.
De Casteleijnsplas bleef de gemoederen bezig houden. Enerzijds ongewenste naaktrecreatie en anderzijds claims van duikverenigingen op de plas. Het is voor Het Flevo-landschap lastig om een goed evenwicht te vinden tussen natuurbelangen en andere wensen.
12 << terug naar inhoudsopgave
Beheer Terreinen
In de Kamperhoek is al jaren een groep vrijwillige ringers actief, die ook hun steentje aan het beheer bijdragen (circa
600 uur jaarlijks!). Ook de jaarlijkse biometriedag, een soort bijscholing voor ringers, vindt in de Kamperhoek plaats. Met het oog op de bereikbaarheid van de ringlocaties zijn enkele dijkjes verhoogd. Met het oog op het peilbeheer is een nieuwe duiker met stuw aangelegd van de natte kern naar het rietveld.
De recreanten bij de Reigerplas richtten regelmatig vernielingen aan. Zo is behalve slagbomen, ook een klimaatbosje in een kampvuur verstookt.
beheerkosten moerassen en plassen
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
aantal hectares
1.092
1.092
1.127
1.170
(excl. waterschapslasten)
103.200
158.900
121.700
161.603
(excl. waterschapslasten)
95
145
108
138
waterschapslasten per ha
58
67
56
39
beheerkosten totaal
beheerkosten per ha
waterschapslasten totaal
2006
63.000
2007
74.000
63.000
begroting
46.065
1.1.2 bossen
Ongeveer 45 % van het beheerareaal ( 2015 hectare) van Het Flevo-landschap bestaat uit bossen. Een deel van het Wilgenreservaat heeft daarbij de status van bosreservaat. Het merendeel van de bossen zijn zogenaamde
polderbossen: jonge bossen op voedselrijke klei. Naast het bosbeheer zijn in de terreinen die opengesteld zijn voor publiek maaien van de paden en bermen regelmatig terugkerend werk.
Op 30 november hebben tien medewerkers een cursusdag geïntegreerd bosbeheer gevolgd in de Pampushout en het Knarbos.
Omdat de reguliere beheervergoeding ontoereikend is voor deze snelgroeiende polderbossen is, heeft het Ministerie van LNV tot en met 2018 een extra bosbeheerbijdrage toegekend. Dankzij deze bijdrage kan de omvorming van
pionier- naar volwassen bos de komende decennia gestalte krijgen. De omvorming vergroot op termijn niet alleen de natuurwaarden maar ook de recreatieve waarde.
In december is de contractperiode 2005-2007 afgelopen. Met Ministerie van LNV is in principe akkoord bereikt over verlenging van de aanvullende beheerbijdrage voor de bossen voor een periode van drie jaar. Een en ander dient
echter nog formeel bekrachtigd te worden. Een toegankelijk evaluatiedocument is opgesteld en zal na vormgeving worden vermenigvuldigd en aan belanghebbenden beschikbaar worden gesteld.
De storm van 18 januari heeft aanzienlijke schade aangericht, en voor veel ongepland extra werk gezorgd. Niet alleen koste het veel moeite om de fietspaden weer veilig vrij te krijgen, ook moesten de kriskras liggende bomen (voor een deel) worden opgeruimd. De schade was het grootst in Urkerbos en Schokkerbos ( 2 ha naaldhout), Knarbos (6,5 ha populier en wilg) en Larservaartbos (2 ha populier).
In het Knarbos-west is het tweede deel van de kunstroute langs het pionierspad gerealiseerd en geopend door de burgemeester van Zeewolde, dhr. Gerrit Jan Gorter.
In het Larserbos is een toegangsweg naar een van de recreatieparken hersteld.
In het Larservaartbos is de aanleg van het betonfietspad afgerond en de strook langs het fietspad verder ingericht.
Ook vond in een deel van het bos omvorming plaats. De plannen voor de natuurvriendelijke oevers die het waterschap Zuiderzeeland en Flevo-landschap gezamenlijk gaan aanleggen, zijn vrijwel gereed gekomen.
Beheer Terreinen
13 << terug naar inhoudsopgave
In de Pampushout kon dit jaar voor het eerst gewerkt worden met een bosbeheerplan. De totstandkoming van dit
plan was ook voor burgemeester A. Jorritsma en wethouder A. Duivesteijn, reden om zich een keer in het bos te laten rondleiden door de opstellers.
De aanleg van de Ecozone Pampus stagneerde doordat gebleken is dat archeologisch vooronderzoek noodzakelijk is. Tijdens de Natuurwerkdag is de poel aan de Galjootweg opgeschoond door vrijwilligers. Jeugdige taakgestraften hebben de bomen langs paden opgekroond.
In het Tollebekerbos is het project “Ommetje Tollebeek” van Dorpsbelang uitgevoerd. Samen met de basisscholen, de
groenbrigade Tollebeek, Landschapsbeheer en IVN is vrijwillig beheerwerk in het bos opgestart. Het gaat om snoeien, planten, zwerfvuil ruimen en maaien.
In het Urkerbos is door de storm veel hout gesneuveld en afgevoerd. Getracht wordt om de naaldopstanden door natuurlijke verjonging weer te laten begroeien.
In de Wildwallen is een deel van het struweel verjongd.
beheerkosten bossen
realisatie
begroting
realisatie
begroting
aantal hectares
2.063
2.063
2.015
2.063
(excl. waterschapslasten)
281.700
289.700
347.900
354.658
(excl. waterschapslasten)
137
140
173
172
waterschapslasten per ha
47
50
50
34
beheerkosten totaal
beheerkosten per ha
waterschapslasten totaal
2006
97.200
2007
103.300
2007
101.000
2008
69.580
1.1.3 halfnatuurlijke graslanden
Ongeveer 7 % van het beheerareaal (298 hectare) van Het Flevo-landschap bestaat uit halfnatuurlijke graslanden met een weidevogeldoelstelling. Overigens liggen vaak ook binnen andere terreinen (bijvoorbeeld Lepelaarplassen,
Schokland, Natuurpark) graslanden. Belangrijk voor de weidevogels is het zogenaamde mozaiekbeheer, wat ervoor
zorgt dat gedurende het hele broedseizoen vegetatie van verschillende hoogtes aanwezig is. Samen met de pachters wordt ingezet op dit mozaiekbeheer. Het Winkelse Zand is een voormalig zanddepot in het agrarisch gebied van de Zuidlob. Het heeft vooral een stapsteenfunctie voor vogels en insecten. De Grote Trap, ook wel het
Adelaarswegtracee genoemd, vormt een natte en droge ecologische verbindingszone van ruim 100 hectare. De in 2006 verworven kavels in het Greppelveld zijn ingezaaid. De planvoorbereiding voor enkele poelen voor amfibieën en libellen is gestart. Bestaande poelen zijn geschoond.
De monitoring van de vogels in het Greppelveld wees uit dat er opmerkelijk veel kwartelkoningen en zomertalingen
hebben gebroed in het gebied. Opmerkelijk was ook het bezoek van een steltkluut. Door het extreem droge voorjaar zijn maar weinig weidevogels tot broeden gekomen. De “invasie” van de kwartelkoningen, op zich een positieve ontwikkeling, leidde wel het financieel compenseren van enkele pachters.
Ter bescherming van de weidevogels is in het Greppeveld de vos bestreden. Het Gruttoveld was ook dit jaar ’s winters weer en toevluchtsoord voor kol- en grauwe ganzen en eenden
(wintertaling, krakeend, slobeend en smient). In het voorjaar broedden er behalve weidevogels ook talrijke graspiepers.
14 << terug naar inhoudsopgave
Beheer Terreinen
Aangrenzend aan de Grote Trap heeft de eerste grondoverdracht voor het Oostvaarderswold plaatsgevonden. Een groep deskundigen heeft de Grote Trap bezocht ter oriëntatie op de toekomstige inrichting van het gebied. realisatie
realisatie
graslanden
2006
begroting
2007
2008
aantal hectares
275
275
298
275
(excl. waterschapslasten)
29.200
44.900
39.000
35.183
(excl. waterschapslasten)
106
163
131
128
waterschapslasten per ha
64
81
49
45
beheerkosten halfnatuurlijke
beheerkosten totaal
beheerkosten per ha
waterschapslasten totaal
17.600
2007
22.500
14.700
begroting
12.350
1.1.4 landschappelijke elementen
Het Flevo-landschap beheert 316 hectare (circa 7% van het areaal) aan landschappelijke elementen, grotendeels
wegbeplantingen, bosjes, en stroken langs tochten. Dit zijn objecten die intensief beheer vragen: onderhoud van
bomen, maaien van gras onder bomen en bermen, en soms ook nog onderhoud van fietspaden. De landschappelijke elementen vallen in de omslagklasse overig ongebouwd en kennen daardoor hoge waterschapslasten. Het komende decennium bereiken verschillende wegbeplantingen bovendien de leeftijd dat er drastisch gedund moet worden. Wegbeplantingen bestaande uit populieren en iepen dienen zelfs geheel vervangen te worden.
Op verzoek van Rijkswaterstaat is in de loop van de zomer de beplanting langs de A6 in de Noordoostpolder vanwege verkeersveiligheid fors teruggezet.
In Zuidelijk Flevoland zijn zieke en omgewaaide iepen langs de Ooievaarsweg, Lepelaarweg en Adelaarweg verwijderd.
Het waterschap heeft langs de Roerdomptocht natuurvriendelijke oevers aangelegd. Langs de Lepelaartocht zijn de randen gesnoeid.
Tijdens het zeer droge voorjaar heeft Het Flevo-landschap voor het eerst in de geschiedenis jonge beplanting water
moeten geven. Dit betrof de klimaatbosjes, de laanbomen langs de Meerkoetenweg en een bosvak in het Natuurpark. realisatie
realisatie
begroting
elementen
2006
begroting
aantal hectares
324
324
324
324
(excl. waterschapslasten)
53.000
72.200
70.200
84.357
(excl. waterschapslasten
164
225
217
260
waterschapslasten per ha
87
96
85
64
beheerkosten landschappelijke
beheerkosten totaal
beheerkosten per ha
waterschapslasten totaal
28.300
2007
30.650
2007
27.700
2008
20.790
Beheer Terreinen
15 << terug naar inhoudsopgave
1.1.5 Schokland
Het werelderfgoed Schokland bestaat uit 1000 hectare, waarvan Het Flevo-landschap 492 hectare beheert (circa 11% van het beheerareaal). Het gaat om het Schokkerbos, de graslanden en akkers op en rond het eiland, de
hydrologische zone aan de oostzijde, archeologische en cultuurhistorische objecten, en een groot aantal kilometers wandel- en fietspaden en informatievoorzieningen. In de beheervisie voor Schokland zijn archeologie en
cultuurhistorie prioritair, gevolgd door landschap en ecologie. Het beheerwerk bestaat dan ook uit graslandbeheer
waarbij bestrijding van rietgroei belangrijk is, en bosbeheer. Het beheer van de cultuurhistorische elementen vormt een aparte kostenplaats.
In de hydrologische zone is het definitieve peilbeheer van kracht geworden. Een aantal aan- en afvoerproblemen, kinderziekten in het systeem zijn nu aan het licht gekomen en voorzover mogelijk opgelost.
In het graslandbeheer is een samenwerking ontstaan met de agrariërs van Schokland, die zich hebben verenigd in
Schoklands Boerengoed. De natste delen van de hydrologische zone, circa 37 ha, zijn gemaaid met een rupsmaaier. De vrijkomende biomassa is afgevoerd naar een composteerinrichting.
De laatste werkzaamheden in het kader van de aankoop van landbouwgrond aan de westzijde van Schokland zijn
uitgevoerd. Op een van de voormalige landbouwkavels is een betonpad ter ontsluiting aangelegd. Bij andere kavels
zijn hydrologische voorzieningen aangebracht, die op termijn kunnen worden benut voor het vasthouden van water. Aan de westzijde van het Schokkerbos zijn nieuwe bosranden met een mantel-zoom aangelegd.
De herinrichting van de terp Emmeloord is afgerond met de plaatsing van een kunstwerk rond de begraafplaats, een
reconstructie van de vuurtoren, en een spatscherm rond de Lichtwachter. De klinkerweg naar de terp is vernieuwd en voorzien van een lichtenlijn. Samen met de gemeente Noordoostpolder is een nieuwe expositie in de Misthoorn aangebracht. Het project is afgesloten met een feestelijke bijeenkomst (zij het in de stromende regen) voor genodigden en een publieksdag.
In 2007 is een groot deel van de nog aanwezige iepen op de Noordpunt doodgegaan en verwijderd. Probleem is dat deze iepen het leefgebied van enkele steenuilen (uniek in Flevoland) waren. Hier werd Het Flevo-landschap geconfronteerd met een conflict tussen Flora- en Faunawet en APV. Besloten is enkele iepen te laten staan, tegelijkertijd proberen vrijwilligers de steenuilen te verleiden om in nestkasten te gaan broeden.
Schokland is een van kerngebieden voor rugstreeppadden. De provincie heeft speciaal voor de rugstreeppadden een managementplan opgesteld. De terreinbeheerder heeft hieraan een bijdrage geleverd.
Het nostalgisch akkerbouwbedrijf Op d’n Akker heeft een kanoroute van circa 6 km gemaakt, die eindigt bij de Gesteentetuin; een leuke nieuwe vorm van samenwerking. beheerkosten Schokland
2006
realisatie
begroting
realisatie
begroting
aantal hectares
492
513
492
513
beheerkosten per ha
103
120
131
139
waterschapslasten per ha
75
beheerkosten totaal
50.900
waterschapslasten totaal
37.000
2007
61.720 38.000 74
2007
64.617 46.000 93
2008
71.070 25.340 49
In 2007 was op enkele maanden na geen aanvullende beheervergoeding van het Rijk voor archeologie en
cultuurhistorie beschikbaar. Hierdoor kwamen beheerkosten en waterschapslasten geheel voor rekening van Het Flevo-landschap. Het Ministerie van OC&W is evenals de RACM op dit probleem gewezen.
16 << terug naar inhoudsopgave
Beheer Terreinen
1.1.6 Natuurpark Lelystad
Natuurpark Lelystad beslaat ruim 370 hectare bos, wetland en grasland met daarin een vertakt fiets- en
wandelpadennet (circa 8 % van het beheerareaal). In het park worden verschillende diersoorten gehouden, waarvan een aantal bedreigde Euraziatische grazers de belangrijkste van zijn. De dieren worden in semi-natuurlijke
omstandigheden gehouden. Naast de dagelijkse zorg voor de dieren bestaat het beheer voornamelijk uit bos- en
graslandbeheer en vanwege het grote aantal recreanten uit onderhoud van paden en speelweides. Het parkachtige karakter brengt een hoger onderhoudsniveau met zich mee. Het park biedt huisvesting aan de prehistorische nederzetting.
De dieren in het beverfokgebied zijn gevangen en gesekst. Er is een paartje samengesteld dat zal worden overgedragen aan de Dordtse Biesbosch.
Er zijn twee kleinklauwotters overgedragen aan “Vlinders aan het Vliet” in Leidsendam.
De Europese otter Freekje heeft de pers gehaald door te ontsnappen en pas in Nunspeet in een goudvissenvijver weer boven water te komen.
Er is een nieuwe fokgroep Przewalskipaarden samengesteld, met de hengst Tataar en drie jonge merries uit de oude fokgroep.
De oude wisentstier Pomijk is een natuurlijke dood gestorven. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld in het
voortbestaan van de wisent. In het wisentengebied is een aanpassing gemaakt waardoor de wisenten af en toe houtig gewas kunnen opnemen.
De eerste worp biggen is gesneuveld in een natte en koude periode. In augustus zijn de biggen wel groot geworden. Het koe-plat (de rondvaartboot) is grondig opgeknapt, een noodzakelijke investering voor de excursies en
arrangementen. Ook drie bruggen vroegen om versneld onderhoud. Van enkele paden, o.a. in de Kamp, is de verharding verbeterd.
Op 7 juli is een nieuwe kunstroute in het park geopend, met als thema “Afsluiten”, geïnspireerd op 75 jaar Afsluitdijk. Het laatste weekend van augustus heeft Uitgast weer plaatsgevonden. In december was het centrale plein het decor voor de kerstmarkt.
Door de storm in januari was bos in het elandengebied gesneuveld en her en der afrastering beschadigd. In het park is verder 1,5 ha nieuw bos ingeplant bestaand uit walnoot, tamme kastanje, en els. De populierenlaan door de centrale plas is in zijn geheel opgekroond.
gehouden dieren in Natuurpark
begin 2007
Przewalskipaarden
13
elanden
4
wisenten
17
Pater Davidsherten
24
edelherten
wilde zwijnen
Europese otters
overleden of
6
3
aangevoerd
4
afgevoerd
4
eind 2007 13
20 4
24
24
10
8
26
4
1
1
4
27
Aziatische kleinklauwotters
geboren of
7
17
22 2
22 5
Beheer Terreinen
17 << terug naar inhoudsopgave
beheerkosten Natuurpark
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
aantal hectares
371
371
371
371
beheerkosten gehouden dieren
beheerkosten natuur en recreatie
2006
130.700 123.700
2007
117.200 129.600
123.100 184.900
begroting
138.444 171.540
beheerkosten per ha
333
349
498
462
waterschapslasten per ha
43
43
12
22
waterschapslasten totaal
16.000
16.000
4.300
8.000
1.2 productgroep terreincoördinatie
Er is een groot aantal voorwaardenscheppende en coördinerende werkzaamheden die niet door de uitvoerend
medewerkers worden uitgevoerd maar door de kantoororganisatie. Het betreft uiteenlopende zaken als de kadastrale en financiële administratie gekoppeld aan terreinen, het regelen van de pachtcontracten, het bijhouden en
uitbouwen van het GIS, de coördinatie van het beheerwerk en de monitoring, het faunabeheer, de verwerving van subsidies voor beheer, de onderhandelingen inzake verwerving en vervreemding en last but not least de
beheerplanning en de ontwikkeling en begeleiding van projecten.
Zowel landelijk als provinciaal wordt gewerkt aan de nieuwe systematiek voor Programma Beheer, die ook voor
Staatbosbeheer zal gaan gelden. Deze wordt naar verwachting van kracht in 2009. De terreinbeherende organisaties leveren hiervoor in samenwerking veel input. Speciale aandachtspunten voor Het Flevo-landschap zijn eerder
genoemde aanvullende bosbijdrage, de beheervergoeding voor natuur buiten de EHS, en de vorm die een eventuele provinciale/regionale beheercommissie in Flevoland zal krijgen.
In 2007 is voor een achttal terreinen de periode Programma Beheer afgerekend. Er is een klein aantal
beheereenheden afgekeurd of gekort. Over het algemeen blijken de aanvragen echter goed ingediend te zijn en is
uiteindelijk een batig saldo over deze contractperiode van ruim 25.000 euro. Verheugend is dat met ingang van 2007 ook het jaarlijks bedrag met circa 12.000 is toegenomen.
voortgang monitoring
realisatie
realisatie
planning
realisatie
Gruttoveld in eigen beheer
x
x
x
x
Greppelveld in eigen beheer
x
x
x
x
door bureau
x
x
x
Gorzenveld in eigen beheer
Greppelveld voedselonderzoek
Heggenlandschap in eigen beheer
2005
Kamperhoek door bureau
Lepelaarplassen Kwelzone eigen beheer Lepelaarplassen Kwelplas, eigen beheer Natuurpark door bureau
Schokland hydrozone vegetatie in eigen beheer
18 << terug naar inhoudsopgave
x
2007
2007
x x
Knarbos door bureau
Wildwallen in eigen beheer
2006
x
-
x
x x
-
Beheer Terreinen
De geplande monitoringronde in de Wildwallen en de vegetatie-inventarisatie op Schokland zijn wegens tijdgebrek vervallen.
De provincie Flevoland heeft een eigen meetnet voor broedvogels. Hierin zijn de volgende terreinen of delen van
terreinen van Het Flevo-landschap in opgenomen: Burchtkamp, Casteleijnsplas, Gorzenveld, Grote Trap, Kamperhoek, Lepelaarplassen, Natuurpark Lelystad, Priembos (oevers), Staartreservaat, Toppad, Ooievaarplas, Ruttense Vaartbos, en Stichtse Putten. De verkregen gegevens worden uitgewisseld.
In 2007 zijn twee beheerplannen voltooid: een beheerplan voor de wegbeplantingen in het Knargebied en een toekomstvisie voor de Pampushout.
Het beheerplan voor de wegbeplantingen in het Knargebied is voltooid in de eerste helft van 2007. Bij het opstellen van dit plan is gebruik gemaakt van de expertise van Hund T + L architect.
Het beheerplan voor de Pampushout is in de zomer afgerond, met gebruikmaking van expertise van Klingen Bomen. Samen met de klankbordgroep is een afsluitend bezoek aan het Amsterdamse bos gebracht, een goede referentie
voor de toekomst van de Pampushout. Op 12 december is het beheerplan officieel overhandigd aan wethouder A. Duivesteijn.
Er is gestart met het opstellen van een beheerplan voor de Lepelaarplassen. Bureau Altenburg&Wymenga voert dit samen met de afdeling Beheer uit in opdracht van Het Flevo-landschap als beheerder en de provincie als bevoegd gezag. Het gaat om een breed beheerplan, dat niet alleen Natura 2000 dekt, maar ook de EHS-doelstellingen de doelen vanuit de voormalige status van staatsnatuurreservaat. Evenals bij het beheerplan Pampushout is een klankbordgroep geformeerd.
Samen met provincie wordt verkend of dit kan gebeuren volgens de INRO-codering, waarmee het mogelijk het eerste digitale beheerplan in Nederland wordt (pilot). Gekoppeld hieraan wordt gekeken naar verdergaande GIS-
samenwerking.
voortgang beheerplannen
Gruttoveld
vastgesteld
Larserbos
Lepelaarplassen
2007
Schokland
2004
Stichtse Putten
x
x
Pampushout
Robert Morris
voorbereiding omschrijving x
x x
Pampushout
x
Rotterdamse hoek
x
Urkerbos
wegbeplantingen
x
2007
stage-rapport
Natura-2000 traject
relatie Hanzelijn
beheerplan afgerond
overzicht waarden
1.3 productgroep cultuurhistorie en landschap
Het Flevo-landschap beheert naast het werelderfgoed Schokland een aardkundig reservaat bij Urk, het voormalig havenhoofd bij Elburg, en twee landart-objecten. In het Observatorium Robert Morris vindt jaarlijks het culturele evenement Sunsation plaats. Ook de Aardzee is regelmatig decor voor evenementen.
Beheer Terreinen
19 << terug naar inhoudsopgave
kosten cultuur(historie)
realisatie
begroting
realisatie 2007
2007
Robert Morris
5.600
12.700
5.700
10.822
Aardzee
2005
11.600
havenhoofd Elburg
cultuurhistorie Schokland
geologisch reservaat P. van der Lijn
7.200
17.400 1.500
2006
19.800 4.800
48.300
10.000
11.300 2.600
24.500 800
begroting
16.560
18.798
43.630 7.434
Traditioneel heeft in het Observatorium Robert Morris op de langste dag Sunsation plaatsgevonden. Minder
vrolijkstemmend zijn de enorme hoeveelheden afval die zijn gedumpt op het terrein. Iets wat hopelijk met de nieuwe inrichting verleden tijd zal worden.
In de loop van het jaar is met de provincie in grote lijnen overeenstemming bereikt over deze toekomstige ontsluiting en inrichting van het terrein waarop het Observatorium Robert Morris ligt. Met Prorail is een overeenkomst gesloten
over bruikleen van de door hen benodigde ondergrond. Eind 2007 zijn de werkzaamheden voor de Hanzelijn gestart. Deze zullen ter plaatse duren tot medio 2008, waarna aansluitend door de provincie de N23 wordt aangelegd. Op de Aardzee is de infrastructuur deels hersteld en verbeterd. De werkzaamheden voor herstel van de historische havenhoofden Elburg worden binnenkort afgerond. In maart zal de feestelijke opening plaatsvinden. Overigens kort daarna gevolgd door de heropening van het na brand heringerichte Informatiecentrum Veluwerandmeren.
Met een extra bijdrage vanuit de Europese middelen, van de gemeente Dronten, kan met de resterende
projectmiddelen een ontbrekende schakel van 800 meter fietspad worden aangelegd. Dit pad verbindt de Stobbeweg met de Elburgerweg en maakt een rondje fietsen rond het Greppelveld mogelijk. Alle partijen vinden dit toeristisch aantrekkelijk.
In het najaar van 2007 zijn nieuwe bestuurlijke afspraken voor Schokland voorbereid. Het betreft een periode van 6 jaar conform de Unesco-systematiek. Vormgeving van een bestuurlijke structuur voor het werelderfgoed die recht doet aan de belangrijkste partijen gemeente Noordoostpolder en Flevo-landschap is daarin uitgesteld tot 2008,
evenals de bepaling van het siteholderschap. Unesco verlangt dat een en ander in een zogenaamd managementplan wordt uitgewerkt.
Bekrachtiging van de bestuurlijke afspraken, die voor het overige in het verlengde liggen van de vorige set, wordt verwacht in de eerste helft van 2008.
Op Schokland hebben wij de – nieuwe – Regio van RACM mogen ontvangen voor een kennismaking. Wederzijds is de
goede samenwerking bevestigd en zijn er intenties om dit zo voort te zetten. Er is groot respect voor de wijze waarop Het Flevo-landschap zich voor Schokland inzet.
Het Ministerie van OC&W heeft –mede naar aanleiding van signalen uit de werelderfgoederen- een onderzoek naar knelpunten in de instandhouding en ontsluiting van de werelderfgoederen gedaan. Ook het Flevo-landschap is hiervoor geïnterviewd. De resultaten komen in 2008 beschikbaar.
Het door een projectontwikkelaar gelanceerde plan voor een seniorenstad Nieuw Schokland heeft ons geheel 2007 achtervolgd, en niet altijd in positieve zin.
20 << terug naar inhoudsopgave
Beheer Terreinen
Herstel & Ontwikkeling
2 doelstelling herstel en ontwikkeling natuur, landschap en cultuurhistorie Projecten met als doel herstel en ontwikkeling van natuur, landschap en cultuurhistorie maken een aanzienlijk deel uit van de werkzaamheden van het Flevo-landschap. Ook al wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van diensten van
derden, de planvoorbereiding, werving van middelen, projectbegeleiding en -verantwoording vergen grote inzet. Met name vanuit het gebiedsgericht beleid en de regeling effectgerichte maatregelen was cofinanciering beschikbaar
voor herstel- en ontwikkelprojecten. Ook vanuit de bijdrage van Nationale Postcode Loterij is geïnvesteerd in natuur en cultuurhistorie.
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van financiers, financiele omvang en voortgang van de projecten. De projecten zijn inhoudelijk beschreven onder het betreffende terreinonderdeel.
projecten 2007 natuurherstel en -ontwikkeling
financiers
totale
besteed in
fase
begroting
2007
ecologische inrichting Larservaart
SFL
273.300
5600
loopt
Schokland
LNV
1.075.000
55.500
loopt
OBN, NPL
345.000
109.700
loopt
PFL
50.000
3.400
loopt
inrichtingsbeheer hydrologische zone plan Roerdomp in Lepelaarplassen toekomstvisie bos Pampushout beheerplan Lepelaarplassen
monitoring en beheerplan Knarbos aankoop natuurterreinen Greppelveld
Rotterdamse hoek
Oostvaarderswold, 1e tranche Schokland, EHS-kavel
PFL, VBN, NPL
NPL DLG, PFL
DLG, PFL PNB
DLG, PFL
aankoop en inrichting Schoklandschil
NPL, EPD
cultuurhistorie
havenhoofden Elburg Schokland totaal:
Postcode Loterij Redding herinrichting terp Oud-Emmeloord
OCW-project archeologie
/publieksvoorz. Schokland
40.000
45.000
1.003.000
4.000
20.300
2.400
2.828.600
1.186.300
898.032
5.500
17.195.000
loopt loopt
loopt loopt
klaar
45.100
loopt
IIVR, PFL, NPL 605.000
294.300
loopt
NPL
3.250.000
200.800
loopt*
PFL, NOP
400.000
255.900
klaar
OCW
300.000
11.500
klaar
SGB, NPL,
3.794.000
1.027.200
klaar
* Het project Redding Schokland is in 2007 officieel afgerond, enkele deelprojecten lopen echter door tot in 2008 of kunnen pas in 2008 financieel worden afgerond.
22 << terug naar inhoudsopgave
Herstel & Ontwikkeling
Voorlichting
3 doelstelling voorlichting 3.1 productgroep communicatie
Binnen de productgroep communicatie vallen strategieontwikkeling op het gebied van marketing en communicatie en de uitvoering daarvan. Dat betekent de exploitatie van drie bezoekerscentra (Natuurpark, Gesteentetuin en
Trekvogel), de algemene communicatie, het werven van begunstigers en sponsoren en productontwikkeling. De afdeling heeft drie aandachtsgebieden: communicatie, beheer bezoekerscentra, en educatie en marketing.
Het Flevo-landschap richt zich op de Flevolandse bevolking via diverse media (magazine, website, nieuwsbrief, jaarverslag, folders en informatiepanelen), evenementen, deelname aan beurzen, pers en gerichte acties. Een
belangrijke intermediair vormen de vrijwilligers; in hen wordt ook voortdurend geïnvesteerd. Voor begunstigers en relaties worden jaarlijks regiobijeenkomsten georganiseerd.
In de eerste helft van 2007 zijn twee medewerkers van de afdeling vertrokken. Dit heeft gevolgen gehad voor de
ambities die voor 2007 waren bepaald. Met name voor de productontwikkeling op het recreatieve vlak. Medio 2007 is een nieuwe medewerker communicatie aangesteld en in januari 2008 is de nieuwe medewerker marketing
begonnen. Eind 2007 is, mede vanwege het vertrek van de beheerder bezoekercentra, besloten deze functie en de
functie van beheerder van De Waterlely in één persoon te combineren. Daarmee is de verantwoordelijkheid voor het vermarkten van De Waterlely per 1 januari 2008 naar de afdeling communicatie & marketing overgegaan.
In 2007 zijn een strategisch marketingplan en een sponsorplan opgesteld en goedgekeurd. Verdere uitwerking zal in 2008 plaatsvinden.
In 2007 is er veel aandacht geweest voor Schokland met de afronding van het project Redding Schokland en het
Akkoord van Schokland. Ook is in 2007 gewerkt aan het recreatiebeleid en heeft dit onderwerp in de verschillende bijeenkomsten centraal gestaan.
3.1.1. bezoekerscentra
De drie bezoekerscentra laten een groei zien ten opzichte van 2006, waarbij vooral de Trekvogel en de Gesteentetuin
meer bezoekers trekken.
In 2007 is een start gemaakt met de ontwikkeling van de nieuwe binnenexpositie van de Gesteentetuin. In
samenwerking met een groep vrijwilligers is het programma van eisen opgesteld en zijn de voorstellen van het
ontwerpbureau beoordeeld. Eind 2007 is begonnen met de daadwerkelijke bouw van de expo. Mede dankzij de
medewerking van de beheereenheid Noord en de vrijwilligers is de expo gerealiseerd. Sinds eind januari 2008 is deze weer toegankelijk voor bezoekers. Tegelijkertijd start ook een training van een nieuwe groep vrijwilligers. 3.1.2. paviljoen De Waterlely
In 2006 is in Natuurpark Lelystad aan de grote plas een nieuw ontvangstgebouw verrezen. Dit bijzondere gebouw is bestemd voor exclusieve ontvangsten, bijzondere presentaties, culturele evenementen én huwelijksvoltrekkingen. 2007 was het eerste volledige exploitatiejaar voor De Waterlely. In totaal zijn er 124 bijeenkomsten geweest in De
Waterlely, grotendeels huwelijksvoltrekkingen en zakelijke bijeenkomsten. Eind 2007 is een promotiefolder over De Waterlely verschenen en is een start gemaakt met het verbeteren van de website.
De inzet van vrijwilligers als gastheer/gastvrouw bij de huwelijkssluitingen werkt goed. Na een inwerkperiode zijn zij
steeds meer in staat om zelfstandig de begeleiding te doen. Dit heeft als gevolg dat de inzet van de beheerder van De Waterlely voor deze activiteit beperkt kan blijven.
24 << terug naar inhoudsopgave
Voorlichting
3.1.3. vrijwilligers
In totaal waren iets meer dan 100 vrijwilligers actief. Met dit aantal zijn de geplande activiteiten en de openstelling
van de bezoekerscentra te realiseren. Wel blijft aandacht nodig voor werving van vrijwilligers omdat er sprake is van verloop (wegens leeftijd en het vinden van een baan) en om de groei in activiteiten te kunnen uitvoeren.
Eind 2007 is gestart met de werving van nieuwe vrijwilligers voor de Gesteentetuin en voor De Waterlely. Het jaarlijkse vrijwilligersuitje ging dit jaar naar de Schovenhorst. Op 8 december was de jaarlijkse afsluitende bijeenkomst. De opkomst voor beide bijeenkomsten was goed.
De heer T. Schimmelpenning, vele jaren actief als vogelringer in de Kamperhoek, is helaas overleden. Zijn inzet zal worden gemist. Oud vrijwilliger en medeoprichter van de Gesteentetuin, dhr. R. Baken is eveneens overleden. vrijwilligers
realisatie
begroting
aantal vrijwilligers totaal
115
143
excursies en promotie
104
120
101
115
terreinen
11
15
22
15
aantal vrijwilligers bez.centra, aantal vrijwilligers inventarisatie inzet vrijwilligers in uren
2006
4.600
2007
2.500
realisatie
begroting
2007
2008
123
130
4.600
5.000
3.1.4. publieksactiviteiten
Op 12 mei vond de Publieksdag Schokland plaats. Voor het publiek waren er verschillende activiteiten op Schokland en in de Gesteentetuin om het project Redding Schokland feestelijk af te sluiten. De dag begon met het ontsteken van de replica van de lichtopstand op de Noordpunt door een kleinzoon van de laatste havenmeester. Deze gebeurtenis werd muzikaal omlijst door een optreden van het Schokkerkoor.
Op 30 juni stond Schokland landelijk in de belangstelling met het Akkoord van Schokland. Dit door de minister van ontwikkelingssamenwerking georganiseerde evenement vroeg aandacht voor de millenniumdoelstellingen.
Schokland was als locatie gekozen vanwege de symbolische waarde van Schokland, namelijk het leven met het water en de daardoor constante strijd tegen de armoede.
Tijdens de herfstvakantie heeft op Schokland de culturele activiteit ‘Schokland en ik’ plaatsgevonden. Een interactief hoorspel in een bootje, ontwikkeld door Bente Hamel en Antonio Consilvio, waarin een jonge vrouw vertelt over het vroegere leven op Schokland. De bezoekers waren enthousiast. Door Het Flevo-landschap zijn op twee dagen
aanvullende excursies georganiseerd over Schokland. Na de herfstvakantie reisde het kunstproject verder door de provincie.
De jaarlijkse regiobijeenkomsten vonden plaats op 9 en 11 oktober. Ruim 240 deelnemers bezochten de
bijeenkomsten in Lelystad en Emmeloord. Vooral de opkomst in Lelystad was hoog. Thema van de bijeenkomst was
‘natuurrecreatie’. In het interactieve gedeelte na de pauze werden de deelnemers bevraagd over wat zij wensten als
recreatiemogelijkheden in de gebieden van Het Flevo-landschap. De aangedragen ideeën worden meegenomen in de productontwikkeling.
Op 23 september vond het landelijke evenement Lopen in het Landschap plaats. In twee gebieden (Natuurpark
Lelystad en Lepelaarplassen/Wilgenbos) waren wandelingen en andere activiteiten te doen. Voor deze gelegenheid konden bezoekers de Lepelaarplassen zonder gids bezoeken. In totaal waren er ruim 2200 bezoekers.
Voorlichting
25 << terug naar inhoudsopgave
In 2007 heeft Uitgast weer plaatsgevonden in het weekend van 17-19 Augustus. Bij dit evenement werd ook De Waterlely betrokken. De sponsoravond vond daar plaats. Het aantal bezoekers in dat weekend bedroeg 4.000.
Voor de derde keer vond de kerstmarkt plaats, ditmaal op 15 december. Er waren 50 standhouders en ruim 2800 bezoekers.
realisatie
deelnemers aan activiteiten
2006
begroting
realisatie
begroting
2007
2007
2008
bezoekers bezoekerscentrum Natuurpark 19.422
20.000
19.700
20.000
bez. bezoekerscentrum Gesteentetuin
5.500
7.500
bez. bezoekerscentrum Trekvogel
7.120
bezoekers website
82.990
92.000
86.000
94.000
aantal individuele en groepsexcursies*
61
70
135
90
groepsexcursies*
870
1.000
2.840
2.000
groepsarrangementen*
103
85
27
35
groepsarrangementen*
2.952
1.700
490
735
4.853
1.650
2.150
1.250
Waterlely
15
150
124
150
Landschap
800
800
2.260
800
800
375
abonnees digitale nieuwsbrief
aantal deelnemers individuele en aantal indviduele en
aantal deelnemers individuele en aantal schoolexcursies en kinderfeestjes aantal deelnemers schoolexcursies en kinderfeestjes
6.727
2.293
145
aantal bezoekers culturele evenementen 354
aantal boekingen ontvangstlocatie aantal deelnemers Lopen in het
aantal leerlingen Week van het Landschap
395
aantal kinderen zomerkamp
34
8.500
4.500
50
1.200
50
8.030
2.710
88
4.000
15
7.200 6.900
4.500
60
1.000
500
25
* De groepsexcursies zijn m.i.v. 2007 ingedeeld bij excursies, in de realisatie 2006 en begroting 2007 waren ze ingedeeld bij arrangementen. Met arrangementen worden nu activiteiten aangeduid die minimaal kostendekkend zijn.
3.1.5. PR activiteiten
Op 4 april is het nieuwe fietspad door de Larservaartstrook, onderdeel van het fietspad van Lelystad naar Harderwijk,
officieel in gebruik genomen door toenmalig gedeputeerde Wubbo de Raad, wethouder van Lelystad Jaap Lodders en Jacob van Olst. Met de realisatie van het fietspad is een belangrijke recreatieve fietsroute ontstaan.
Op 11 mei vond de officiële afsluiting plaats van het project Redding Schokland. Door de Nationale Postcode Loterij
werd aangegeven waarom zij het project financieel gesteund hebben. Door Judith Lingeman van de Nationale
Postcode Loterij en Bart Fokkens, voorzitter van het bestuur van Het Fevo-landschap werd de plaquette bij het
kunstwerk rondom de begraafplaats op de noordpunt onthuld. Het Schokkerkoor zong een speciaal voor deze gebeurtenis geschreven namenlied.
26 << terug naar inhoudsopgave
Voorlichting
Op 2 juli gaven de burgemeester van Dronten, de heer de Jonge, en de toenmalige burgemeester van Elburg, de heer Visser, het startsein voor de sloop van de Kop van ’t Ende. Dit historisch havenhoofd Elburg dat nu in de gemeente
Dronten ligt, werd gesloopt om daarna hersteld te worden naar het tijdsbeeld van 1910. In de winter 2007-2008 is
het project gereed gekomen en begin 2008 zal het officieel geopend worden. Hiermee is weer een cultuurhistorisch element in oude luister hersteld.
In 2006 en 2007 is er gewerkt aan de totstandkoming van het beheerplan Pampushout dat als titel heeft ‘Van
polderbos naar stadsbos’. Het plan is op 12 december aangeboden aan wethouder Adri Duivesteijn van de gemeente Almere. Met de gemeente is afgesproken dat we gezamenlijk de komende periode zullen werken aan een visie voor de Pampushout voor de komende 10 à 20 jaar.
3.1.6. Voorlichting en educatie
Met ingang van 2007 is ervoor gekozen om een onderscheid te maken tussen excursies en arrangementen. Het
verschil tussen beide is dat bij een arrangement nog iets extra’s geboden wordt zoals snert of een pannenkoek na afloop, maar ook een workshop natuurfotografie is een arrangement.
Bijna alle door Het Flevo-landschap georganiseerde excursies en arrangementen zijn doorgegaan. In totaal hebben in 2007 iets meer groeps- en individuele excursies en arrangementen plaatsgevonden dan begroot (162 t.o.v. 155). Het totale deelnemersaantal was eveneens hoger dan begroot (3335 t.o.v. 2700). Dit was wel lager dan in 2006, in dat jaar vond een aantal grote groepsexcursies plaats.
In juni is voor het eerst de excursie ‘Burlen van de Pater Davidsherten’ georganiseerd. De deelname was goed en de excursie zal ook in 2008 plaatsvinden.
Wat betreft de scholen en kinderfeestjes is het aantal groepen en deelnemers beide groter dan begroot. Met name bij de Trekvogel in Almere is een groot aantal schoolgroepen ontvangen. De deelname van scholen aan de Week van het Landschap is in 2007 wederom wat afgenomen.
Het zomerkamp is in 2007 één keer georganiseerd in het Natuurpark Lelystad in samenwerking met de Prehistorische Nederzetting. Er hebben 15 kinderen aan deelgenomen. Van de twee geplande zomerkampen is er om logistieke redenen maar één gerealiseerd.
Voor het Natuurpark Lelystad is een nieuwe rugzakroute ‘Opsporing verzocht’ ontwikkeld. Deze rugzak is bestemd voor 8 – 12 jarigen.
Voor Schokland zijn twee nieuwe speurroutes ontwikkeld. Deze zijn gebaseerd op het principe van letterboxen. De speurroutes zijn vanaf begin 2008 verkrijgbaar. Deze routes zijn ook geschikt voor kinderen van 8 – 12 jaar.
In oktober 2007 heeft de bibliotheek in Emmeloord aandacht besteed aan stenen, daarbij is gebruik gemaakt van materiaal van Het Flevo-landschap.
3.1.7. Huisstijl en informatiemiddelen
Het magazine is drie keer verschenen, elk in een oplage van 12.000 exemplaren. Twee edities bevatten nieuwe routes, namelijk een fietsroute over het nieuwe fietspad door de Larservaartstrook en het Knarbos, en een wandelroute over de dijkjes rond Schokland.
Voor de verzending van de edities 2 en 3 is besloten te kiezen voor een ander verzendhuis. Dit heeft een aanzienlijke besparing in de verzendkosten opgeleverd.
Naast de hierboven genoemde folders is ook de folder ‘Actief in de natuur’ verschenen. Deze folder geeft een
overzicht van de activiteiten die er in de gebieden van Het Flevo-landschap te doen zijn. De folder is verspreid via de bezoekerscentra en de recreatiebedrijven in Flevoland.
In verband met de afronding van het project Redding Schokland is een flyer verschenen over het kunstwerk op de begraafplaats op Oud-Emmeloord.
Voorlichting
27 << terug naar inhoudsopgave
Van juni t/m oktober was rond de grote plas in het Natuurpark een kunstroute ingericht. Hierbij is een flyer verschenen met gedichten behorende bij de kunstwerken en opdrachten bestemd voor kinderen.
Het bezoek aan de website is licht toegenomen. Ook neemt het aantal aanmeldingen als begunstiger via internet toe. De informatie en het formulier voor aanmelding zijn in 2007 aangepast.
De digitale nieuwsbrief is 12 keer verschenen. Het aantal abonnees groeit licht, minder dan verwacht. Door wisseling van e-mailadressen bij abonnees is ook sprake van snelle vervuiling van het bestand.
3.1.8. Pers en media
Er zijn vier afleveringen geweest van Natuurlijk Flevoland. Er is veel aandacht geweest voor de verschillende evenementen en activiteiten die Het Flevo-landschap organiseert.
In de publiciteit wordt met ingang van 2007 vaker aandacht besteed aan beheerwerkzaamheden zoals bij de aanleg van het fietspad en plan Roerdomp in de Lepelaarplassen. De pers toont interesse in dit type nieuws.
uitingen van Het Flevo-landschap
realisatie
begroting
realisatie
begroting
magazine aantal edities
3
3
3
3
2006
2007
2007
2008
magazine oplage
12.000
14.000
12.000
12.000
digitale nieuwsbrief aantal edities
12
12
12
12
aantal beschikbare folders en brochures
27
30
nieuwsbrief vrijwilligers
5
6
persberichten regionale aandacht bladen
92
100
persberichten verzonden
92
persberichten nationale aandacht bladen
15
(incl. commercials)
20
aantal items op radio en tv
31 5
35
6
100
131
20
16
15
20
22
15
120
100
100
3.1.9. Beurzen en acties
Het Flevo-landschap heeft deelgenomen aan verschillende beurzen zoals de Doe- en kijkdag in Almere, het
Vogelfestival in de Oostvaardersplassen, de Groei en bloeimarkt in Almere, en de Streekproduktenmarkt op
Schokland. Deelname aan deze beurzen is vooral van belang voor naamsbekendheid, informatie over het werk van Het Flevo-landschap en werving van begunstigers.
In 2007 is de bonnenladder, een samenwerking met Aviodrome, Bataviastad en Nieuwland Erfgoedcentrum, verschenen. Deze was verkrijgbaar bij de kassa’s van de deelnemende bedrijven.
In samenwerking met restaurant Le Mirage uit Emmeloord heeft op de zuidpunt van Schokland in juli een week lang
een kookevenement met streekproducten plaatsgevonden: ‘De week van de vuurplaat’. Door Het Flevo-landschap is op een van de avonden een lezing gegeven en in het weekend een running picknick begeleid.
28 << terug naar inhoudsopgave
Voorlichting
kosten bezoekerscentra en magazine realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
bezoekerscentrum Natuurpark
77.700
74.100
70.500
2006
84.400
bezoekerscentrum Trekvogel
bezoekerscentrum Gesteentetuin
55.300
51.100
2007
57.400
53.800
54.900
56.800
begroting
52.200
58.900
magazine (incl. verzendkosten)
87.300
105.000
82.900
inkomsten uit publieksactiviteiten
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
Natuurpark*
7.500
9.500
14.200
9.500
(zonder aftrek kosten)
38.100
32.000
41.200
40.000
Trekvogel*
2.100
1.500
3.600
1.500
Gesteentetuin*
600
1.000
2.300
1.000
kinderfeestjes
21.000
20.000
23.600
23.800
totale
besteed in
fase
25.000
15.000
klaar
en winkels winst winkel/verhuur bezoekerscentrum parkeergelden Natuurpark winst winkel bezoekerscentrum winst winkel bezoekerscentrum arrangementen, (groeps)excursies, verhuur ontvangstlocatie Waterlely
2006
5.800
2007
77.500
46.800
105.000 begroting
75.000
* was voor 2006 begroot als omzet minus BTW
3.2 productgroep communicatie projecten projecten communicatie in 2007
financiers
informatiepanelen in terreinen 2006
NPL
begroting
2007
naamsbekendheidacties 2006
NPL
40.000
26.400
systeem relatiebeheer
NPL
20.000
0
ontvangstlocatie Natuurpark Lelystad 20-jaar Flevo-landschap en Handboek
NPL, EPD
1.100.000
55.300
loopt klaar
loopt
NPL, VSB, PBC 150.000 NPL
10.000
21.000
klaar
Gesteentetuin
SGB, VSB, RS
177.000
90.300
loopt
EPD = Europees Programma Flevoland
PFL = provincie Flevoland
VSB = VSB fonds
RS = Redding Schokland
samenwerking en identiteit
expositie en training vrijwilligers
NPL = Nationale Postcode Loterij
PBC = Prins Bernhard Cultuurfonds
2.500
klaar
LEL = gemeente Lelystad
SGB = gebiedsgericht beleid
Een aantal projecten dat in 2006 was opgestart, heeft in 2007 een vervolg gekregen. Er zijn geen nieuwe communicatieprojecten gestart.
Voorlichting
29 << terug naar inhoudsopgave
Fondsenwerving
4 doelstelling fondsenwerving Fondsenwerving is direct gericht op het werven van middelen van particulieren en bedrijven ten behoeve van de doelstellingen van Het Flevo-landschap. Het Centraal Bureau Fondsenwerving ziet toe op de besteding van deze
middelen: maximaal 25% mag worden besteed aan kosten van fondsenwerving. Naast de bijdragen van begunstigers en bedrijfsvrienden ontvangt Het Flevo-landschap giften en een enkele keer een legaat. Als aandeel in een actie van derden ontvangt Het Flevo-landschap al een aantal jaren een aanzienlijk bedrag van de Nationale Postcode Loterij. Het Flevo-landschap wordt in het zoeken naar nieuwe sponsoren al enkele jaren ondersteund door een groep van “ambassadeurs”, personen met een netwerk in het bedrijfsleven.
Het promotieteam, een groep van 16 enthousiaste vrijwilligers, werft op beurzen en evenementen nieuwe begunstigers. Ook via de bezoekerscentra worden regelmatig begunstigers geworven. eigen fondsenwerving
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
begunstigers aantal
9.070
10.000
9.387
9.600
gemiddelde bijdrage per begunstiger
18
17
17
18
begunstigers*
51.000
5.000
nvt
pm
bedrijfsvrienden bijdragen **
54.300
70.000
28.000
84.000
begunstigers bijdrage
opbrengst extra fondsenwerfactie bedrijfsvrienden aantal
gemiddelde bijdrage per bedrijfsvriend aantal ambassadeurs
bijdragen giften ***
2006
166.600
20
2007
180.000
30
2.715
2.333
1.700
1.000
6
7
163.800
15
1.867 6
18.500
begroting
172.800
28
3.000 7
1.000
* in 2007 geen actie uitgevoerd, 2006 betrof het vrijwillige bijdrage handboek
** daadwerkelijke inkomsten in 2007, in jaarrekening is een creditering opgenomen *** 18.000 is geoormerkt als gift ten behoeve van excursiekar Natuurpark
4.1 begunstigers
De doelstelling om in 2007 het aantal van 10.000 begunstigers te bereiken is medio 2007 naar beneden bijgesteld. In 2007 zijn er netto 317 nieuwe begunstigers geworven. Daarmee is het begunstigersaantal gekomen op 9.387. Dit is een groei van 3,5%. De afname van het aantal begunstigers is door een andere benadering van de wanbetalers lager dan in 2006 en wel 5,5 % (tegen 7% in 2006). 4.2 Vrienden
Er is een plan van aanpak gemaakt voor sponsoring, waarvan de uitvoering start in 2008.
Op 12 mei is een Vriendendag georganiseerd op Schokland. Daarnaast zijn de Vrienden ook uitgenodigd voor de Zomeravondbijeenkomst.
In 2007 is als nieuwe Vriend verwelkomd De Waard grondverzet b.v. Een aantal contracten is verlengd. Met enkele bedrijven zijn besprekingen nog niet afgerond, en een aantal bedrijven heeft de sponsoring beëindigd.
Het bedrijf DiBis Digital heeft de touchscreen schermen voor de nieuwe expositie in de Gesteentetuin tegen aanzienlijke korting geleverd.
Fondsenwerving
31 << terug naar inhoudsopgave
Vrienden van Het Flevo-landschap
Gouden
Zilveren
Vriend
Vriend
Centrada
x
Afvalzorg Holding
x
Van der Wiel Infra & Milieu Hak & Rein Vos Notarissen
Vriend
2002-2007
x
Dorhout Mees
periode
2002-2007 2004-2005
x
2002-heden
x
2002-2006
Krinkels vh. Nijmeijer Nagele
x
2002-heden
Haje Restaurants
x
2003-heden
Grontmij
Moes Bouwgroep
x
2002-heden
x
Rabobank Flevoland
x
De Waard Grondverzet
x
Rabobank Almere
2004-heden
2005-heden
x
ABN Amro
x
Meeuwsen ten Hoopen
Heldoorn Eggels Notarissen
Okkerse & Schop Advocaten BDG Architecten V.O.F. de Jonge
2005-heden 2007-heden
x
2005-heden
2002-heden
x
2005-heden
x
2006-heden
x x
2006-heden 2006-heden
4.3 giften en legaten
In 2007 is een totaal bedrag van € 18.500 aan giften ontvangen. Daaronder een gift van het notariaat Hak en Rein Vos van € 2.500 en van de Gasunie van € 1500,-. Aan een veiling van een milieuvriendelijke grafkist bij het
programma Max van Omroep Flevoland heeft Het Flevo-landschap een bedrag van € 750,- te danken.
4.4 verkoop eigen winkels
In alle drie de bezoekerscentra zijn winkels aanwezig. De verkoop is in 2007 aanzienlijk toegenomen. Het werven van
begunstigers in de winkels is een belangrijk onderdeel. Bij de vrijwilligersbijeenkomsten wordt daar ook aandacht aan besteed.
4.5 Nationale Postcode Loterij
Sinds 1996 zijn De 12 provinciale Landschappen beneficiënt van de Nationale
Postcode Loterij, de grootste goede doelen loterij van Nederland. De Nationale Postcode Loterij ondersteunt doelen op het gebied van natuur en milieu, mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking.
In 2007 ontvingen De 12 Provinciale Landschappen een bijdrage van 12,5 miljoen euro uit de netto-opbrengst van de loterij: een belangrijke bron van inkomsten. Dankzij de miljoenenbijdrage van de Nationale Postcode Loterij konden
de 12 provinciale Landschappen werken aan vele projecten voor natuur, landschap, cultuurhistorie, en daarnaast hun maatschappelijke positie en organisatie versterken.
De Nationale Postcode Loterij heeft door haar financiële steun ook in Flevoland weer meegeholpen een groot aantal
projecten van droom naar realiteit te brengen: aanleg van fietspaden, nieuwe expositie in bezoekerscentrum De Gesteentetuin, informatiepanelen.
32 << terug naar inhoudsopgave
Fondsenwerving
bijdrage uit acties derden
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
Nationale Postcode Loterij
1.040.000
1.041.700
1.041.700
1.041.700
2006
2007
begroting
Het Flevo-landschap heeft in 2007 slechts een deel van de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij besteed.
110.000 Euro is benut om de organisatie te versterken qua expertise en menskracht. Daarnaast is in het Knarbos een broedvogelinventarisatie uitgevoerd. Reden voor deze terughoudendheid in besteding van Het Flevo-landschap
vormde de onzekerheid rond het Oostvaarderswold en de wens om de middelen in een samenhangend pakket van
activiteiten te besteden. Nu geen aanzienlijke investeringen in het Oostvaarderswold meer aan de orde lijken te zijn,
zullen bestuur en organisatie zich in 2008 kunnen buigen over inzet van de middelen op een manier dat zij de positie van natuur, landschap, cultuurhistorie, recreatie én Het Flevo-landschap zoveel mogelijk versterken. Hierbij wordt gedacht aan het werken in drie programma’s rond Almere, rond Lelystad, en rond Schokland.
Met het VBS-fonds heeft een oriënterend gesprek plaatsgevonden. Het VSB-fonds zou in principe betrokken willen zijn bij de ontwikkeling van met name jeugdactiviteiten in Almere en andere plaatsen. Op dit moment ligt ook een
project voor herstelbeheer van kwetsbare vegetaties en fauna in de objecten Kamperhoek, Staartreservaat en Toppad ter beoordeling bij het VSB-fonds. Reeds toegezegd is een bijdrage van 35.000 euro voor het bezoekerscentrum De Gesteentetuin.
Fondsenwerving
33 << terug naar inhoudsopgave
Algemene Zaken
5 algemene zaken 5.1 productgroep beleid en bestuur
De activiteiten in deze productgroepen dragen zorg voor positionering en belangenbehartiging van Het Flevo-
landschap in de bestuurlijke en beleidsmatige omgeving. Het gaat om ondersteuning van het Bestuur, voorbereiding en onderhouden van bestuurlijke contacten. Belangrijke taken zijn het formuleren van beleid, verwerven van
draagvlak voor en uitvoering geven aan beleid, maar ook bevorderen en bewaken van een zorgvuldige omgang met de belangen van natuur, landschap en cultuurhistorie. Tenslotte ziet de stichting het als haar taak om vanuit natuur, landschap en cultuurhistorie een actieve inbreng te hebben in het beleid van de overheden. 5.1.1. realisatie beleidsplan “natuur ontmoet cultuur”
In 2007 is, zoals gepland in het beleidsplan, gestart met het formuleren van het recreatiebeleid van Het Flevo-
landschap. Met artikelen in het magazine en bijeenkomsten (o.a. staf, regiobijeenkomsten, zomeravondbijeenkomst) zijn partijen intern en extern hierbij betrokken. Dit zal ook in 2008 het geval zijn. De wens is om eind 2008 over een min of meer uitgekristalliseerd recreatiebeleid te kunnen beschikken.
Op 21 juni vond voor de tweede keer de zomeravondbijeenkomst plaats, in het beleidsplan bedoeld als jaarlijks
moment met zowel een relationeel als inhoudelijk contactmoment met de stakeholders van Het Flevo-landschap.
Door gedeputeerde Andries Greiner werd een inspirerende toespraak gehouden over recreëren in de natuur en de
waarde van recreatie en natuur voor de provincie Flevoland. Met vertegenwoordigers van lokaal en regionaal bestuur, bedrijven en andere organisaties is vervolgens gediscussieerd over het thema natuurrecreatie. Deze avond heeft goede input geleverd voor het recreatiebeleid van Het Flevo-landschap.
De discussie over natuurrecreatie in de regiobijeenkomsten in oktober liet zien dat onze begunstigers bij
natuurrecreatie vooral denken aan kleinschalige en laagdrempelige activiteiten. Dit in tegenstelling tot de
deelnemers aan de zomeravondbijeenkomst die juist een ondernemender rol voor Het Flevo-landschap zagen. Het muziekfestival Uitgast in Natuurpark Lelystad vond, na een onderbreking van een jaar, in 2007 weer plaats. Dit
festival is mogelijk dankzij een bijzondere samenwerking tussen de Stichting Uitgast, die de muzikale programmering realiseert en Het Flevo-landschap dat de locatie beschikbaar stelt en facilitaire ondersteuning verleent. Uitgast is een sprekend voorbeeld van het motto “Natuur ontmoet Cultuur”. Het festival trok circa 4000 bezoekers.
Het traject van actualisering van functiebeschrijvingen en –waardering is december 2007 nagenoeg geheel afgerond.
Competenties zijn ingevoerd in de organisatie. In de functioneringsgesprekken in 2008 zullen competenties aandacht krijgen. Zowel leidinggevenden als medewerkers van Het Flevo-landschap hebben een training voor het voeren van functioneringsgesprekken gevolgd.
In de publiciteit is naast de gebruikelijke aandacht voor excursies en evenementen expliciet meer aandacht gevraagd voor en uitleg gegeven over het beheerwerk van Het Flevo-landschap. Met name de bosomvorming in de
Pampushout en de werkzaamheden in de Lepelaarplassen kregen goede belangstelling in de regionale media. 5.1.2. (inter)nationaal beleid Natura 2000 en Kader Richtlijn Water (KRW)
Op allerlei bestuurlijke niveaus is in 2007 en zal in 2008 worden nagedacht over de toekomst van het IJsselmeer. De eerste besluitvorming is voorzien voor 2008. Het betreft een rijksvisie voor het hele IJsselmeergebied, de toekomst
van het Marker- en IJmeer, en de toekomst van de Almeerse kust. Niet alleen veiligheid, drinkwater en ecologie waren onderwerpen van studie. Europese issues als Natura 2000 en KRW speelden eveneens een grote rol. Een en ander leidde tot een explosie van bijeenkomsten en werksessies, waaraan zoveel mogelijk is deelgenomen. Specifieke ecologische deskundigheid is op verzoek ingebracht over binnendijkse moerasnatuur.
Algemene Zaken
35 << terug naar inhoudsopgave
VBIJ
In 2004 is de Stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer opgericht. Hierin participeren naast Het Flevo-landschap It Fryske Gea, Landschap Noord-Holland, de Waddenvereniging en de IJsselmeervereniging. Het Flevo-landschap
participeerde in 2007 in de VBIJ zowel bestuurlijk (voorzitter), als door inbreng van beleidsmatige en communicatieve expertise. Eind 2007 is de samenwerking geëvalueerd en hebben de samenwerkende organisaties zich gebonden om garant te staan voor de kosten van de coördinator.
De VBIJ heeft met het symposium van 13 maart het streefbeeld van een IJsselmeergebied met een versterkt estuarien karakter op de agenda gezet. Tijdens het symposium heeft de VBIJ de visie “Ruim denken voor het
IJsselmeer”gepresenteerd met daarin het toekomstbeeld voor het IJsselemeergebied. Om dit streefbeeld uit te
werken en onder de aandacht te brengen is met verschillende overheden (provincies, Rijkswaterstaat RIZA, Deltares, de ministeries van VROM, V&W en LNV, en particuliere organisaties (Stichting Wetlands, Groene Noordvleugel-
organisaties) contact gezocht en onderhouden. Tijdens het symposium op 17 december heeft Deltares een aantal
door de VBIJ gestelde vragen betreffende technische en ecologische haalbaarheid beantwoord naar de huidige kennis van zaken.
Vanuit Het Flevo-landschap en de VBIJ is inbreng geleverd in de ecologische en landschappelijke gedachtevorming ten behoeve van het traject Toekomst Markermeer en IJmeer.
In 2005 is een gelegenheidssamenwerking ontstaan van een viertal organisaties rond de ontwikkeling van het
Markermeer. Het betreft Het Genootschap Flevo, de Kamer van Koophandel voor Flevoland, de Vereniging Vrienden van de Markerwaard en de VBIJ. De vier organisaties zijn van mening dat het Markermeer/IJmeer een belangrijke
plaats inneemt in het “natte hart” van Nederland. Het ontbreekt op dit moment aan een eenduidig beleidskader dat richting geeft aan de toekomstige ontwikkeling van het gebied. Aan veel functies worden ontwikkelingskansen
toegedacht in het gebied. De vier samenwerkende organisaties constateren dat er veel gepraat wordt over het gebied
terwijl nog veel cruciale gegevens over het functioneren van het gebied onbekend zijn. De organisaties willen een
bijdrage leveren aan de kennisagenda voor het gebied. In dit kader is gedurende het verslagjaar een initiatief gestart om een viertal symposia te organiseren rond de invloed van klimaatveranderingen op het IJsselmeergebied. In dit kader heeft er op 3 november een eerste symposium plaatsgehad in Natuurpark Lelystad.
Het Flevo-landschap brengt vooral de achteruitgang van het ecologische functioneren van het Markermeer onder de aandacht en de verantwoordelijkheid die ons land heeft om deze kwaliteiten weer een impuls te geven. Lelystad Airport
De voortgang van de ontwikkeling van Lelystad Airport is door de uitspraak van de Raad van State over de MER-
procedures vertraagd. Er is deelgenomen aan een bijeenkomst van een klankbordgroep voor de landzijdige MER. Ook is meegedacht over een omgevingscommissie voor het vliegveld. Daarnaast waren er bilaterale contacten. Lonsjko Polje, Kroatië
Samen met het Waterschap Zuiderzeeland is in juni een meerdaags bezoek van een groep stakeholders rond natuur,
water en cultuurhistorie in Kroatië ontvangen in Flevoland. Schokland was vanwege zijn werelderfgoedstatus een van gebieden, die bestudeerd zijn. Ook Lonsjko Polje wordt genomineerd voor Unesco, zowel voor het natuurlijk als voor het cultureel erfgoed.
5.1.3. provinciaal beleid
In de aanloop naar de statenverkiezingen hebben de groene organisaties een Klimaatcafé georganiseerd in de
Waterlely. Het provinciebestuur heeft de uitdaging opgepakt in een ambitieus programma voor duurzame energie.
De statencommissie Ruimte en Water is najaar 2007 in de Waterlely voor een introductieprogramma ontvangen door de samenwerkende natuurorganisaties. Er zijn regelmatig contacten met statenleden geweest over vergaderonderwerpen.
36 << terug naar inhoudsopgave
Algemene Zaken
Op verzoek van de provincie is deelgenomen aan de startconferentie Kunst en Cultuur, die moet leiden tot herziening van de Cultuurnota.
Het Flevo-landschap is partner geweest in een project van het Centrum Biologische Landbouw dat een verkenning
heeft gedaan naar groenblauwe diensten in Flevoland. Een project dat zowel een meer filosofische als een praktische component kende en deel uitmaakte van het provinciale programma Leren voor Duurzaamheid.
5.1.4. gebiedsgericht beleid
De provincie heeft Provinciaal Meerjarenprogramma voor het Platteland (PMJP) opgesteld. Een programma dat ook van belang is voor het realiseren van de doelstellingen van Het Flevo-landschap, dat dan ook veel tijd heeft
geïnvesteerd in het PMJP en de bijbehorende gebiedsplannen. Na de statenverkiezingen heeft een nieuwe prioritering plaatsgevonden, die uiteraard doorwerkte in het PMJP. Het Flevo-landschap heeft eind 2007 een aantal projecten
voor 2008 en 2009 ingediend. In 2007 zijn enkele projecten afgerond die nog onder de “oude” regeling Stimulering Gebiedsgericht Beleid vielen.
Voor de oostrand van Oostelijk Flevoland is door de provincie een aantal onderzoeken uitgevoerd, waaraan Het Flevolandschap heeft meegewerkt met gegevens en deelname in de begeleidingsgroep. Ook is deelgenomen aan
ontwerpatelier waarin de kansen en beperkingen voor natuur en recreatie, en hun samengaan, zijn verkend. Tevens is zo eventuele toepassing van de saldobenadering onderzocht. 5.1.5. waterschap
De contacten met het waterschap vonden op verschillende niveaus en met verschillende doelen plaats. Van overleg met college van D&H tot samenwerking in de uitvoering, van strategische allianties tot peilbesluiten. In 2007 zijn bijdragen geleverd voor en is meegedacht over het Waterbeheerplan, de Kader Richtlijn Water, en de
waterschapsverkiezingen. Meer gericht op de praktijk is samengewerkt bij de aanleg van de natuurvriendelijke oevers langs verschillende tochten. Voor de Larservaart is gezamenlijk een ontwerp gemaakt.
Het Flevo-landschap heeft de regelmatige ontmoetingen van de groene organisaties met fractie Water, Wonen en Natuur gefaciliteerd. Deze samenwerking heeft geleid tot meerwaarde en betere behartiging van het natuur- en recreatiebelang in het waterschap.
5.1.6. gemeentelijk beleid
Almere is een van de centrale onderwerpen in het beleidsplan van Het Flevo-landschap. De contacten zijn in de loop van 2007 sterk toegenomen. De gemeente was al betrokken bij de totstandkoming van het beheerplan voor de
Pampushout en was zelfs initiatiefnemer voor het fietspad rond de Graslanden van de Lepelaarplassen. Gemeente en Flevo-landschap hebben de intentie om samen de toekomst van de Pampushout verder vorm te geven. De basis
hiervoor vormen het inmiddels vastgestelde bestemmingsplan Almere-Poort, het peilbesluit Almere-Poort en de bosbeheervisie Pampushout.
Het College van B&W van Dronten heeft een werkbezoek gebracht aan de Kamperhoek. Zij wilden zich nader
informeren over dit natuurgebied, en samen verkennen op welke terreinen de gemeente Dronten en Het Flevo-
landschap tot samenwerking kunnen komen. Naar aanleiding van dit bezoek is een tweetal recreatieve projecten (fietsrondje Havenhoofd Elburg en vogelobservatiepost Kamperhoek) verder verkend.
Met enkele wethouders van gemeente Lelystad is overlegd over de toekomst van recreatieve ontwikkeling in het
buitengebied rond Lelystad. We hebben toegezegd te zullen participeren in de visie voor Lelystad-Noord. Verder is
afgesproken om bij de ontwikkeling van recreatie in de as Natuurpark-Larserbos-Knarbos meer samen op te trekken. Op verzoek is tevens deelgenomen aan een stadsontmoeting over het Lelystadse cultuurbeleid.
Algemene Zaken
37 << terug naar inhoudsopgave
In Noordoostpolder bleef naast Schokland het natuurgebied de Casteleijnsplas de aandacht vragen. De Casteleijnsplas grenst aan de corridor Emmeloord-Kuinderbos, en is geliefd bij duikers. Vanuit zorg voor de natuurwaarden is echter besloten om intensiever gebruik dan nu het geval is niet toe te staan.
Met de burgemeester van de gemeente Urk is een kennismakingsgesprek gevoerd. Belangrijk onderwerp van dit
gesprek was het – kwetsbare - natuurgebied Toppad Urk, dat in de loop der jaren grotendeels in de bebouwing is
komen te liggen. Afgesproken is om samen te verkennen hoe omwonenden ondanks de beperkte toegankelijkheid toch meer kennis kunnen nemen van het gebied.
De nieuwe burgemeester van Zeewolde, dhr. G.J.Gorter, heeft informeel samen met een terreinbeheerder een aantal natuurgebieden in de gemeente Zeewolde bezocht. Vanuit Het Flevo-landschap is eveneens deelgenomen aan een veldexcursie van de gemeenteraad en de terreinbeherende organisaties. 5.2. productgroep bedrijfsorganisatie
De productgroep bedrijfsorganisatie omvat de voorwaardenscheppende taken voor het goed reilen en zeilen van Het Flevo-landschap: management, boekhouding, personele zaken en facilitaire ondersteuning. Daarnaast worden tot
deze taken gerekend het onderhouden van contacten met subsidiegevers en de coördinatie van projecten voorzover deze niet direct aan projecten kan worden toegerekend. 5.2.1. financiële administratie, CBF-keur
Begin 2007 is de financiële administratie overgestapt naar een nieuw boekhoudsysteem. Een grote klus, die ook in de
loop van het jaar nog veel tijd vergde aangezien verschillende applicaties op maat dienden te worden ontwikkeld. Met dit boekhoudsysteem is de organisatie in staat om zelf de accountantsverantwoordingen en jaarrekening op te stellen, een stap die al langere tijd gewenst werd.
Ten behoeve van de tussentijdse toetsing door het CBF is een uitgebreide vragenlijst beantwoord en zijn gevraagde documenten toegestuurd. Behoudens enkele verzoeken voor de toekomst, zijn alle gegevens door het CBF in orde bevonden.
Ook heeft oriëntatie plaatsgevonden op de wijzigingen die het CBF per 2008 gaat doorvoeren naar aanleiding van de codes inzake organisatorische en bestuurlijke transparantie. 5.2.2. financiële situatie
In 2007 droegen de exploitatiesubsidie van de provincie Flevoland, samen met de contracten Programma Beheer en de aanvullende bosbijdrage van het Ministerie van LNV net iets minder dan 50% bij aan de exploitatie van Het Flevolandschap.
38 << terug naar inhoudsopgave
Algemene Zaken
externe dekking exploitatie
realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
subsidie provincie Flevoland in euro’s
585.900
597.600
591.700
597.634
% dekking exploitatie
26%
22%
22%
21%
(incl. bosbijdrage)
691.700
635.800
717.600
737.488
exploitatie
31%
24%
27%
26%
in euro’s
80.000
110.000
110.000
240.000
% dekking exploitatie
4%
4%
4%
8%
subsidie provincie Flevoland als beheersubsidies LNV in euro’s
beheersubsidie LNV als % dekking in middelen Nationale Postcode Loterij middelen Postcode Loterij als
2006
2007
begroting
5.2.3. arbeidsvoorwaarden
In 2007 heeft onderhoud van de functiebeschrijvingen plaatsgevonden, enkele nieuwe functies zijn beschreven. Aan
alle functieprofielen zijn competenties toegevoegd. Herziene en nieuwe functiebeschrijvingen zijn gewaardeerd. Er is een opleidingsplan opgesteld.
Eind 2007 is een nieuwe CAO Bos en Natuur tot stand gekomen met een looptijd van 2 jaar. Al het bedrijfsmateriaal is VCA gekeurd. 5.2.4. personeelsvertegenwoordiging
Binnen Het Flevo-landschap is een Personeelsvertegenwoordiging (PVT) actief. Deze medewerkers behartigen de
werknemersbelangen maar treden ook op als klankbord voor de directie waar het gaat om welzijn en personele zaken in het bedrijf. De PVT bestaat uit drie personen, waarvan jaarlijks een persoon wisselt.
De PVT heeft zich in 2007 met name gebogen over het toevoegen van competenties aan de functiebeschrijvingen en de actualisering van een aantal functiebeschrijvingen, gevolgd door een functiewaarderingstraject. 5.2.5. personele situatie
In 2007 zijn voor twee functies (medewerker marketing en coördinator financiële administratie) middelen uit de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij aangewend. De kosten van de overige functies zijn gedekt uit de exploitatie en voor een klein deel uit projectfinanciering.
Er waren verschillende personele wisselingen in 2007. Assistent terreinbeheerder Douwe Walta is met vervroegd pensioen gegaan. Bij de Beheereenheid Noord was in 2006 al een medewerker terreinbeheer op tijdelijke basis aangesteld om Walta te vervangen.
Bij de afdeling Communicatie en marketing hebben het hoofd van de afdeling Monique van Rooyen, de medewerker communicatie Agnes Hofman, en de beheerder bezoekerscentra Elske van der Kooi om uiteenlopende redenen gekozen voor een functie elders en hun contract beëindigd. Regien Nelis, voorheen medewerker marketing, is benoemd tot hoofd van de afdeling. Medio 2007 is Simone van den Boogaart de functie van medewerker
communicatie gaan vervullen. Eind 2008 heeft Govert van der Vliet de overstap gemaakt van medewerker financiële administratie naar beheerder bezoekerscentra. Daarbij zijn de beheertaken voor de Waterlely overgegaan naar de afdeling Communicatie en marketing.
Jouke de Vries heeft zijn werkervaringstraject in het Natuurpark in december afgerond.
Algemene Zaken
39 << terug naar inhoudsopgave
Het ziekteverzuim lag in het verslagjaar hoger dan gebruikelijk bij Het Flevo-landschap. Eén medewerker is vanwege ernstige hartklachten langdurig uit de roulatie geweest. Gelukkig heeft voorspoedig herstel plaatsgevonden. realisatie
begroting
realisatie 2007
2008
aantal fte’s structurele formatieplaatsen 23
23
23
23
- waarvan binnendienst
10
10
10
10
0
1
1
1
personele formatie
2006
- waarvan buitendienst
13
aantal fte’s tijdelijke formatieplaatsen
1,1
- waarvan binnendienst
1,1
- waarvan buitendienst
2007 13
2,4 1,4
13 2,4 1,4
begroting
13 3,4 2,4
aantal fte’s totaal
24,1
25,4
25,4
26,4
overheadkosten
517.900
583.500
608.000
551.600
loonkosten
1.111.900
ziekteverzuim (exclusief zwangerschapsverlof)*
4%
1.237.507 2%
1.203.100
1.398.300
4%
2%
totale
besteed
fase
105.000
18.000
loopt
* met uitsluiting van een langdurige ziekte is het percentage 2%
5.3 algemene projecten projecten algemeen in 2007
professionalisering
/organisatieontwikkeling
software financiële administratie
40 << terug naar inhoudsopgave
financiers
NPL
NPL
begroting
100.000
in 2007
6.400
loopt
Algemene Zaken
Bijlagen
BIJLAGE 1: SAMENSTELLING BESTUUR EN PERSONEEL Bestuur
Dhr. ing. B. Fokkens
voorzitter
Dhr. H. Stavasius
penningmeester
Dhr. mr. C.W.J.Okkerse Bureauorganisatie Dhr. P.D.Bil
medewerker financiële administratie
Mw. A. Hofman
assistent communicatie (tot mei)
60%
medewerker beheerplanning
80%
Mw. ir. S. van den Boogaart Mw. ing. E. van der Kooi Dhr. ir. L. van Lier
60%
Mw. R. Nelis
medewerker marketing (tot 1 juni)
60%
hoofd financiën en secretariaat
100%
secretaresse
80%
hoofd terreinbeheer
100%
medewerker financiële administratie
100%
Dhr. D.H. van Putten
hoofd communicatie en marketing (vanaf 1 juni) directeur
Mw. ing. M. van Rooyen-Staal
hoofd communicatie en marketing (tot 1 juni)
Mw. drs. M.J.H.Rijs
beleidsmedewerker/plv. directeur
Mw. E.C. Tolhoek-Wiersema
secretaresse bestuurszaken
Mw. D. Roosingh
Dhr. ing. K.J. Stapensea Dhr. G. van der Vliet
Beheereenheid Noord Dhr. R. Duijff
terreinbeheerder
Dhr. J. Huijzer
medewerker terreinbeheer
Dhr. J. Mulder
medewerker terreinbeheer
Dhr. J. Horstra Dhr. R. Mes
Dhr. D. Walta
Beheereenheid Zuid
medewerker terreinbeheer
medewerker terreinbeheer
assistent terreinbeheerder (tot 4 juli)
Dhr. S. Binda
medewerker terreinbeheer
Dhr. R.T.M. Timmerman
medewerker terreinbeheer
Dhr. P.N.Slot
medewerker terreinbeheer
Dhr. N. Dijkshoorn Dhr. J. Rosenberg Dhr. G. de Vries
Dhr. M. van der Weele
inhoudsopgave
beheerder bezoekerscentra (tot dec.)
60%
coördinator financiële bedrijfsvoering
Dhr. ing. J. van Olst
<< terug naar
medewerker communicatie (vanaf 15 juli)
100%
Mw. E. van der Marel Mw. R. Nelis
42
secretaris
80%
80%
100% 80% 90% 30%
100%
100%
100%
100%
100%
80%
100%
terreinbeheerder (speciale taken)
80%
terreinbeheerder Natuurpark Lelystad
100%
medewerker terreinbeheer
medewerker terreinbeheer
Bijlagen
100%
100%
100%
100%
Stagiaires Afdeling
naam stagiair
communicatie
A. Vollebregt
communicatie communicatie Nauurpark
Groenhorst College
winkelassortiment
2 maanden
T. v.d. Visse
Landstede
educatie Schokland rugzakroute N’park
duur
4 maanden
3 maanden
H. de Freng
Groenhorst College
meelopen
wekelijks
N. Geene
Groene Welle
meelopen
1 dag/week
S. Smienk
Natuurpark
C. Dorst
Natuurpark
opdracht
Van Hall Instituut
Natuurpark Natuurpark
opleiding
S. Boerman
W. Boesveld
Groene Welle Groene Welle
Accent praktijk
meelopen meelopen
meelopen
Bijlagen
3 maanden 2 maanden 4 maanden
43 << terug naar inhoudsopgave
BIJLAGE 2: VRIJWILLIGERS EN VERGUNNINGHOUDERS De volgende personen hebben zich in het verslagjaar op vrijwillige basis ingezet voor bemensing van
bezoekerscentra, verzorgen van excursies, inventarisatie van flora en fauna, en tal van andere activiteiten. Het Flevo-
landschap wil hen hartelijk bedanken voor hun tijd, enthousiasme en samenwerking. Deze dank strekt zich ook uit tot
de vrijwilligers van Landschapsbeheer, IVN en KNNV in Flevoland en de Vogel- en Natuurwacht Zuidelijk Flevoland, die hier niet met naam worden genoemd.
Onderstaand overzicht van vrijwilligers is per 31 december 2007 opgesteld. Beheereenheid Noord Dhr. P. Ashouwer
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Mw. P. Borsch
diverse werkzaamheden
Dhr. M. Aukema
Dhr. J. van den Bos
Dhr. N. van Bruggen Dhr. J. Duim
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. G. Eggens
inventariseren vlinders Tollebekersbos, Urkerbos, Schokland
Dhr. G. Frank
ringen vogels en onderzoek nestkasten Kamperhoek
Dhr. C. van Essen Dhr. J. Geerts
bezoekerscentrum Gesteentetuin
paddenstoelen/ en vleermuizenexcursies en -inventarisaties
bezoekerscentrum Gesteentetuin
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. G. en mw. J. de Hamer
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Mw. H. en dhr. B. de Jong
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. R. Heule
Dhr. H. Koopmans
ringen vogels Kamperhoek ringen vogels Kamperhoek
Dhr. W. Kop
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. R. Kugel
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Mw. M. Kruithof Dhr. A. Liosi
bezoekerscentrum Gesteentetuin, beëindigd 2007 inventariseren en ringen kerkuilen, plaatsen nestkasten
Dhr. P. van Olm
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Mw. J. Rijnders
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. R. Pieters
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Mw. G. Rodermond
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. G. Schalken
bezoekerscentrum Gesteentetuin
DHr. F. van Slooten
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. en mw. van Roekel Dhr. Tj. Schimmelpenning
bezoekerscentrum Gesteentetuin, beëindigd 2007 ringen vogels Kamperhoek, overleden in 2007
Dhr. P. en mw. R Schmidt
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. K. Tillema
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. A. Vos
ringen en filmen vogels Kamperhoek
Dhr. C. en mw. J. Suidgeest Mw. C. Topper
Dhr. H. Wagenaar
bezoekerscentrum Gesteentetuin
bezoekerscentrum Gesteentetuin ringen vogels Kamperhoek
Dhr. K. Werkman
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Mw. G. ter Woord
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. F. de Witte
Mw. J. Woud
inhoudsopgave
filmen en ringen Kamperhoek
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. G. en mw. J. van Duren
<< terug naar
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. J. Bruinsma
Dhr. A. Couvreur
44
ringen vogels Kamperhoek
bezoekerscentrum Gesteentetuin
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Bijlagen
Dhr. N. Wijngaards
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Mw. Zijlstra
bezoekerscentrum Gesteentetuin
Dhr. N. en mw. N. Zethof
Beheereenheid Zuid Mw. G. Boomhouwer Dhr. M. Broekmans Dhr. H. de Burger
Dhr. E. de la Chambre Mw. B. van Dam
Mw. W. van Diermen Dhr. A. Eggenhuizen
bezoekerscentrum Gesteentetuin
inventariseren vogels Lepelaarplassen
bezoekerscentrum Trekvogel, excursies bezoekerscentrum Trekvogel
bezoekerscentrum Trekvogel, excursies
schoolgroepen Lepelaarplassen bezoekerscentrum Trekvogel
vangen en ringen buizerds en haviken
Dhr. A. Ferwerda
nestkasten Pampushout
Mw. H. Glashorster
bezoekerscentrum Trekvogel
Dhr. A. Gabeler
Mw. N. de Groot
Mw. D. van der Heide Mw. Y. Hennis
bezoekerscentrum Trekvogel
bezoekerscentrum Trekvogel, wetlandteller Lepelaarplassen bezoekerscentrum Trekvogel
bezoekerscentrum Trekvogel
Mw. L. Hendriks
bezoekerscentrum Trekvogel
Mw. H. ten Kortenaar
bezoekerscentrum Trekvogel, beëindigd in 2007
Dhr. H. Houtgraaf Mw. N. Kortleve
Mw. A. Langereis Dhr. H. Leenders
Dhr. J. List
Dhr. A. Liosi
Mw. L. van Maanen
bezoekerscentrum Trekvogel bezoekerscentrum Trekvogel bezoekerscentrum Trekvogel
bezoekerscentrum Trekvogel
bezoekerscentrum Trekvogel
inventariseren en ringen kerkuilen, nestkasten
bezoekerscentrum Trekvogel, excursies
Dhr. C. van Nijen
bezoekerscentrum Trekvogel, excursies
Dhr. J. de Rond
inventariseren insecten rond Lelystad
Dhr. C. de Pater Dhr. B. Smit
Dhr. G. Smit
Dhr. D. Smid
Mw. I. Steinhauser Dhr. N. Verlaat
Dhr. J. Verbraaken Dhr. H. Vöge Natuurpark
Dhr. P. Baronner
Mw. I. van de Berg
inventariseren vogels Lepelaarplassen
inventariseren vegetatie, o.a. Burchtkamp bezoekerscentrum Trekvogel
inventariseren vogels Burchtkamp en Kamperhoek
inventariseren vogels, wetlandwacht Lepelaarplassen bezoekerscentrum Trekvogel
bezoekerscentrum Trekvogel, inventariseren insecten
bezoekerscentrum Trekvogel, excursies bezoekerscentrum Natuurpark
bezoekerscentrum, natuurparkgids
Mw. R. Bierman
natuurparkgids
Dhr. J. Bruijn
natuurparkgids
Mw. M. Brans
Mw. A. Bijderwieden Mw. N. Bijlsma
Mw. F.A. Cornelisz
natuurparkgids, alg. werkzaamheden, gastvrouw Waterlely natuurparkgids
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
gastvrouw Waterlely
Mw. H. Dijkstal
bezoekerscentrum Natuurpark
Dhr. A. Duijn
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
Mw. A. van Doorn
bezoekerscentrum Natuurpark
Bijlagen
45 << terug naar inhoudsopgave
Dhr. T. Duyvis
bezoekerscentrum Natuurpark
Mw. H. Glashorster
natuurparkgids
Mw. I. Hasselo
natuurparkgids
Mw. A. Hoekstra
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
Dhr. D. Feenstra
Mw. J. de Hamer
Dhr. D.M. Hermus Mw. I. Jacobse-Hagens Mw. M. Jacobson Mw. K. Jansen
Mw. G. de Jong Mw. E. Joor
natuurparkgids
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
natuurparkgids
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
bezoekerscentrum Natuurpark
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids natuurparkgids
Mw. M. van Kraay van Eck
natuurparkgids
Dhr. H. Kuk
bezoekerscentrum Natuurpark
Dhr. J. Kremers Dhr. T. Leeman
Mw. A. de Leeuw
Mw. R. van Leeuwen
natuurparkgids natuurparkgids natuurparkgids
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
Dhr. A. Mies
natuurparkgids
Mw. C. van Ommering
bezoekerscentrum Natuurpark, gastvrouw Waterlely
Dhr. M. Nieuwenhuis Mw. van Oostrum
natuurparkgids natuurparkgids
Mw. R. Pilon
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
Mw. C. Smits
bezoekerscentrum Natuurpark
Mw. A. Ravesloot Dhr. K. Steenbergen Dhr. R. Teeuwsen Dhr. P. Terluin
Mw. T.W. van der Veen Mw. M. Verbraaken Dhr. J. de Vries
Dhr. van Vuure
Mw. M. Walburg
bezoekerscentrum Natuurpark
bezoekerscentrum Natuurpark, algemene werkzaamheden natuurparkgids
jachttoezicht, faunabeheer
gastvrouw Waterlely
natuurparkgids
algemene werkzaamheden, beëindigd 2007
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids
bezoekerscentrum Natuurpark, natuurparkgids, beëindigd 2007
Mw. L. de Wilde
natuurparkgids
Mw. N. de Wit
gastvrouw Waterlely
Mw. L. Wispelaar
natuurparkgids
Promotieteam
Mw. I. van den Berg
Dhr. J. Bruinsma Mw. H. Dijkstal
Mw. J. de Hamer Mw. C. Hendrix
Mw. A. Hoekstra
Mw. M. Jacobson
Mw. R. van Leeuwen Dhr. J. List
Dhr. P. en mw. R. Smidt
Dhr. C. en mw. J. Suidgeest Dhr. K. Werkman
46 << terug naar inhoudsopgave
Bijlagen
Financieel Verslag
Financieel verslag
1 Bestuursverslag
2 Vergelijking begroting met exploitatie 2007 Jaarrekening 2007
52
C Toelichting op balans per 31 december 2007
56
D Toelichting op staat van baten en lasten over 2007 Accountantsverklaring Bijlage(n)
1 Overzicht te vorderen subsidies
2 Specificatie projecten Nationale Postcode Loterij
inhoudsopgave
54
74 77
79
80
3 Overzicht vooruitontvangen bedragen
82
5 Begroting 2008
84
4 Toelichting op de uitvoeringskosten
<< terug naar
50
A Balans per 31 december 2007
B Staat van baten en lasten over 2007
48
49
83
Financieel Verslag
1
BESTUURSVERSLAG
Na a m e n ve s t ig i n g De stichting heeft de naam Stichting Flevo-landschap en is statutair gevestigd te Lelystad.
Inschrijving Stichting Flevo-landschap is ingeschreven onder nummer: 41023912 bij de Kamer van Koophandel te Lelystad.
Doel De stichting heeft ten doel: het behoud, het beheer en de ontwikkeling van in natuurwetenschappelijk, landschappelijk en/of cultuurhistorisch opzicht waardevolle terreinen gelegen in de Provincie Flevoland, alsmede meer in het algemeen het bevorderen van het behoud en het herstel van natuur en landschap en van de zuiverheid van water, bodem en lucht in deze provincie. Dit geschiedt zowel ter wille van de natuur zelf als ten behoeve van het welzijn van de mens. Als waardevol worden mede beschouwd die voortbrengselen van menselijke werkzaamheid welk door hun ontstaanswijze, vorm, ligging of ouderdom de waarde van het landschap verhogen, in het bijzonder monumenten van geschiedenis en kunst als bedoeld in artikel 1 van de monumentenwet.
B e s tu u r s s a me n st e l l in g Het bestuur van de stichting was in 2007 als volgt samengesteld: Voorzitter : B. Fokkens Secretaris : C.W.J. Okkerse Penningmeester : H. Stavasius Voor het overzicht van het voltallige bestuur en samenstelling van de directie wordt verwezen naar de bestuursrapportage.
V e r s l ag va n d e a ct i vi t e it e n Voor het verslag van de activiteiten en de beschrijving van het te voeren beleid wordt verwezen naar de bestuursrapportage.
Financieel Verslag
49 << terug naar inhoudsopgave
2
VERGELIJKING BEGROTING MET EXPLOITATIE 2007 Gerealiseerd 2007
€
€
Begroting 2007
€
€
Verschillen
€
€
F O N D S EN W ER V I N G Baten eigen fondsenwerving Donaties, sponsoring en giften
203.305
Kosten eigen fondsenwerving Directe verwervingskosten Uitvoeringskosten
- 4.246 - 5.467
250.000
- 12.000 - 17.500 - 9.713
In % van baten eigen fondsenwerving
5%
N e t t o-omz e t
7.754 12.033 - 29.500
19.787
220.500
- 26.908
12 %
193.592
Resultaat verkoop artikelen Netto-omzet Kostprijs van de omzet Uitvoeringskosten
- 46.695
23.380 - 10.604 0
26.400 - 14.400 0
- 3.020 3.796 0
12.776
12.000
776
T O T AAL E I GE N F O N D SE N W E R VI N G
206.368
232.500
- 26.132
Aandeel in acties van derden Inkomsten
433.029
637.355
- 204.326
B E SC H I KB AAR UI T F O N D SE N W E R VI N G
639.397
869.855
- 230.458
Subsidies overheden en anderen Exploitatiesubsidies 1.350.063 Projectsubsidies 3.012.400 Resultaat beleggingen 318.130 Overige baten en lasten 627.748
T ot a a l b e s c h ik b a a r v oor d oe ls t e llin g
50 << terug naar inhoudsopgave
1.233.400 1.053.645 420.000 561.100
116.663 1.958.755 - 101.870 66.648
5.308.341
3.268.145
2.040.196
5.947.738
4.138.000
1.809.738
Financieel Verslag
Gerealiseerd 2007
€
€
Begroting 2007
€
Verschillen
€
€
€
B ES T ED I N G EN B e s t e e d a a n d oe ls t e llin g Beheer natuur, landschap en cultuurhistorie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
535.244 1.253.735
511.800 1.460.800 1.788.979
Voorlichting / communicatie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
288.215 481.197
1.972.600
T ot a a l b e s t e e d a a n d oe ls t e llin g
O ve r s c h ot
- 183.621
274.900 434.800 769.412
Herstel en ontwikkeling natuur, landschap en cultuurhistorie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
23.444 - 207.065
3.194.655 129.543
13.315 46.397 709.700
1.385.600 70.100
59.712
1.809.055 59.443
3.324.198
1.455.700
1.868.498
5.882.589
4.138.000
1.744.589
65.149
0
65.149
12.694 644 38.776 4.000 9.035
0 0 0 0 0
12.694 644 38.776 4.000 9.035
65.149
0
65.149
Overschot is toegevoegd aan: Exploitatiesaldo Fonds giften en legaten Fonds onderhoud, ontwikkeling Overige besteedbare fondsen Bestemmingsfondsen
Financieel Verslag
51 << terug naar inhoudsopgave
A
BALANS PER 31 DECEMBER 2007
A C TI V A 31 december 2007
€
31 december 2006
€
€
€
V A S TE A C TI V A Ma t e r ië le v a s t e a c t iv a Direct in gebruik voor doelstelling Bedrijfsmiddelen
517.094 102.171
525.195 67.504 619.265
592.699
F in a n c ië le v a s t e a c t iv a Lening u/g Langlopende vordering in het kader van de doelstelling Overige vorderingen
75.190
92.815
5.741.068 869.607
6.292.213 1.696.874 6.685.865
8.081.902
18.672
19.289
3.465.132
5.170.576
0
162.000
23.904.227
17.151.099
34.693.161
31.177.565
V L O T T EN D E A C T I V A Vo o r r a d e n Direct beschikbaar voor de doelstelling
Vo r d e r in g e n Effe c t e n L iq u id e m id d e le n
52 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
PA S S I V A 31 december 2007
€
€
31 december 2006
€
€
B ES T EED B A A R V ER MO G EN Exploitatiesaldo
13.506
812
B e s t e m m in g s r e s e r v e d o o r b e s t u u r b e p a a ld Instandhoudingsfonds Natuurpark Lelystad Fonds giften, schenkingen en erfstellingen Fondsen onderhoud, ontwikkeling en behoud Overige fondsen
148.938 43.225 648.398 537.869
148.938 42.581 609.622 533.869 1.378.430
1.335.010
V A S T G EL EG D V ER MO G EN B e s t e m m in g s fo n d s e n d o o r d e r d e n b e p a a ld Beheerfonds Havenhoofd Kop van 't Ende Fonds onderhoud infrastructuur Schokland
58.726 100.000
58.726 90.965 158.726
149.691
6.258.162
6.292.213
120.844
86.793
F o n d s a c t iv a d o e ls t e llin g Instandhoudingsfonds Natuurpark Lelystad F o n d s a c t iv a b e d r ijfs v o e r in g Instandhoudingsfonds Natuurpark Lelystad
V O O R Z I EN I N G EN Reservering langjarige overeenkomsten Reservering grondverwerving Egalisatievoorziening terreinbeheer Instandhouding landschappelijke beplanting
K O R T L O PEN D E S C H U L D EN
5.755 91.510 103.039 26.704
5.454 91.510 120.768 26.704 227.008
244.436
26.536.485
23.068.610
34.693.161
31.177.565
Financieel Verslag
53 << terug naar inhoudsopgave
B
STA A T V A N BA TEN EN LA STEN OV ER 2 007
Gerealiseerd 2007
€
€
Begroting 2007
€
€
Gerealiseerd 2006
€
€
F O N D S EN W ER V I N G Baten eigen fondsenwerving Donaties, sponsoring en giften
203.305
Kosten eigen fondsenwerving Directe verwervingskosten Uitvoeringskosten
- 4.246 - 5.467
250.000
- 12.000 - 17.500 - 9.713
In % van baten eigen fondsenwerving
5%
N e t t o-omz e t
- 1.645 - 14.779 - 29.500
- 16.424
12 %
193.592
Resultaat verkoop artikelen Netto-omzet Kostprijs van de omzet Uitvoeringskosten
271.868
23.380 - 10.604 0
5%
220.500
26.400 - 14.400 0
255.444
22.092 - 11.470 0
12.776
12.000
10.622
T O T AAL E I GE N F O N D SE N W E R VI N G
206.368
232.500
266.066
Aandeel in acties van derden Inkomsten
433.029
637.355
3.387.758
B E SC H I KB AAR UI T F O N D SE N W E R VI N G
639.397
869.855
3.653.824
Subsidies overheden en anderen Exploitatiesubsidies 1.350.063 Projectsubsidies 3.012.400 Resultaat beleggingen 318.130 Overige baten en lasten 627.748
T ot a a l b e s c h ik b a a r v oor d oe ls t e llin g
54 << terug naar inhoudsopgave
1.233.400 1.053.645 420.000 561.100
1.237.446 2.779.303 268.042 630.214
5.308.341
3.268.145
4.915.005
5.947.738
4.138.000
8.568.829
Financieel Verslag
Gerealiseerd 2007
€
€
Begroting 2007
€
Gerealiseerd 2006
€
€
€
B ES T ED I N G EN B e s t e e d a a n d oe ls t e llin g Beheer natuur, landschap en cultuurhistorie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
535.244 1.253.735
511.800 1.460.800 1.788.979
Voorlichting / communicatie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
288.215 481.197
1.972.600
274.900 434.800 769.412
Herstel en ontwikkeling natuur, landschap en cultuurhistorie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
T ot a a l b e s t e e d a a n d oe ls t e llin g
O ve r s c h ot
465.365 1.100.254
3.194.655 129.543
1.565.619
553.844 502.161 709.700
1.385.600 70.100
1.056.005
5.880.728 118.153
3.324.198
1.455.700
5.998.881
5.882.589
4.138.000
8.620.505
65.149
0
- 51.676
12.694 644 38.776 4.000 9.035
0 0 0 0 0
- 5.004 - 100.000 0 0 53.328
65.149
0
- 51.676
Overschot is toegevoegd aan: Exploitatiesaldo Fonds giften en legaten Fonds onderhoud, ontwikkeling Overige besteedbare fondsen Bestemmingsfondsen
Financieel Verslag
55 << terug naar inhoudsopgave
C
TOELICHTING OP BALANS PER 31 DECEMBER 2007
ALGEMEEN Het financieel verslag is ingericht conform Richtlijn 650 “Fondsenwervende Instellingen” opgesteld door De Raad voor de Jaarverslaglegging. De gehanteerde grondslagen van waardering zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar, tenzij anders vermeld bij het betreffende onderdeel. Voor zover niet anders is vermeld, zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. De ontvangsten en uitgaven zijn toegekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. De ter vergelijking opgenomen bedragen over het voorgaande verslagjaar zijn, waar nodig, slechts voor vergelijkingsdoeleinden aangepast.
ACTIVA
VASTE ACTIVA
MATE RIËL E VA STE A CTI VA Activering vindt plaats tegen aanschaffingswaarde onder aftrek van eventueel ontvangen specifieke doelsubsidies, verminderd met lineaire afschrijvingen, rekening houden met de verwachte economische gebruiksduur. D i rec t i n geb ru i k vo or d e d oel s tel l i n g
Gebouwen en beheermaterieel De stichting heeft aan het einde van 1996 het gebouw “De Trekvogel” te Almere verworven. Met de aankoop van dit Bezoekerscentrum is ook de inventaris overgenomen. De stichting heeft medio 2000 de Centrumvoorziening gerealiseerd in het Natuurpark Lelystad. Het gebouw is voor de aanschaffingswaarde na aftrek van reserveringen in voorgaande jaren en subsidies als investering 2000 opgenomen onder de gebouwen. De afschrijving op de gebouwen vindt plaats in 25 jaar. De afschrijving van het beheermaterieel bedraagt 8,5% - 20% van de aanschaffingswaarde afhankelijk van de aard van het beheermaterieel.
56 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
Bed ri jfs mi d d el en Dit betreft computerapparatuur en kantoorinventaris. De afschrijving bedraagt 10%-33% van de aanschaffingswaarde. De afschrijvingspercentages zijn in de regel gebaseerd op de Algemene Subsidieverordening Flevoland (ASF). Bij enkele kantoorapparaten (computers, server en centrale printer) en enkele beheerinstrumenten, die van vitaal belang zijn voor de bedrijfsvoering, wordt in sommige gevallen, een van de ASF afwijkende afschrijvingstermijn gehanteerd. Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt te specificeren:
2007
€
2006
€
St a n d p e r 1 ja n u a r i Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
1.000.436 - 407.737
894.472 - 325.196
592.699
569.276
153.313 - 31.061 21.515 - 117.201
120.155 - 14.191 6.285 - 88.826
26.566
23.423
1.122.688 - 503.423
1.000.436 - 407.737
619.265
592.699
Mu t a t ie s Investeringen Desinvesteringen Afschrijving desinvesteringen Afschrijvingen
St a n d p e r 3 1 d e c e m b e r Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
Financieel Verslag
57 << terug naar inhoudsopgave
De boekwaarden zijn per onderdeel als volgt te specificeren:
Direct in gebruik voor de doelstelling
Bedrijfsmiddelen
Totaal
€
€
€
St a n d p e r 1 ja n u a r i Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
858.507 - 333.312
141.929 - 74.425
1.000.436 - 407.737
525.195
67.504
592.699
84.543 - 31.061 21.515 - 83.098
68.770 0 0 - 34.103
153.313 - 31.061 21.515 - 117.201
- 8.101
34.667
26.566
911.989 - 394.895
210.699 - 108.528
1.122.688 - 503.423
517.094
102.171
619.265
Mu t a t ie s Investeringen Desinvesteringen Afschrijving desinvesteringen Afschrijvingen
St a n d p e r 3 1 d e c e m b e r Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
FINAN CIËL E V A STE A CTIVA Lening u / g
31-12-2007
31-12-2006
€
€
L e n in g e n u / g Lening u/g Lease Plan Nederland N.V. Lening u/g personeel
58 << terug naar inhoudsopgave
72.000 3.190
91.000 1.815
75.190
92.815
Financieel Verslag
Len i n g u / g Le ase Pl an N ed erl an d B. V. Het verloop van de lening is als volgt:
2007
€
2006
€
Stand per 1 januari Ontvangen aflossingen Verstrekte lening
91.000 - 19.000 0
83.000 - 15.000 23.000
Stand per 31 december
72.000
91.000
De stichting heeft op 11 september 1997 een sale- en leasebackovereenkomst afgesloten met Lease Plan Nederland N.V., gevestigd te Almere. De stichting heeft haar vervoermiddelen aan Lease Plan verkocht, welke zij vervolgens van Lease Plan least. Ter financiering van deze transactie heeft de stichting gelden geleend aan Lease Plan. Over de lening wordt geen rente berekend. Als tegenprestatie wordt door de lessor korting verleend op de leaseprijs van de auto’s. De looptijd van de lening is 5 jaar. Na het verstrijken van de periode wordt de looptijd stilzwijgend verlengd voor de duur van een jaar. Aflossing of verhoging van de lening dient gelijke tred te houden met de boekwaarde van geleasde auto’s.
Lening u/ g pe rs oneel Het verloop van de lening is als volgt:
Stand per 1 januari Verstrekte lening Ontvangen aflossingen
1.815 3.780 - 2.405
3.630 0 - 1.815
Stand per 31 december
3.190
1.815
Op 7 januari 2005 is een lening verstrekt van € 5.445 en op 21 september 2007 is een nieuwe lening verstrekt van € 3.780. Aflossing vindt plaats in 36 gelijke maandelijkse termijnen. Er wordt geen rente berekend. L an gl op en d e v ord eri n g i n h et kad er van d e d oel s tel l i n g De beschikbare middelen hebben in hoofdzaak een directe relatie met de duurzame instandhouding van Natuurpark Lelystad, bedoeld om de continuïteit van het Natuurpark Lelystad te waarborgen. De stichting heeft zich georiënteerd op passende beleggingsvormen die voldoende zekerheid bieden voor rendement met beperkte risico’s. De ter beschikking gekomen gelden zijn in 2007 belegd volgens een Beleggingsstatuut dat richting geeft aan het vermogensbeheer van het Flevo-landschap.
31-12-2007 € Diverse obligatie - en depositorekeningen
5.741.068
31-12-2006 € 6.292.213
De waardering vindt plaats tegen geamortiseerde kostprijs eb verschillen tussen de historische kostprijs (exclusief meegekochte couponrente en transactiekosten) worden lineair geamortiseerd.
Financieel Verslag
59 << terug naar inhoudsopgave
O ve ri g e v o rd eri n gen
31-12-2007 € Diverse obligatie - en depositorekeningen
31-12-2006 €
869.607
1.696.874
31-12-2007 €
31-12-2006 €
VLOTTENDE ACTIVA VO ORR ADE N
Direct beschikbaar voor de doelstelling
18.672
19.289
Dit betreft de voorraad artikelen van het bezoekerscentrum welke voor verkoop zijn bedoeld. De voorraad is gewaardeerd tegen inkoopprijs, exclusief omzetbelasting of lagere marktwaarde. Voor mogelijke incourantheid van de voorraden is een voorziening gevormd. VOR DERIN GE N
Debiteuren Subsidies Overige vorderingen en overlopende activa
166.507 3.069.392 229.233
93.152 4.840.214 237.210
3.465.132
5.170.576
Debiteuren Vorderingen op debiteuren worden gewaardeerd onder aftrek van een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid. Een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid is individueel bepaald.
Nominale waarde Voorziening dubieuze debiteuren
60 << terug naar inhoudsopgave
176.135 - 9.628
99.792 - 6.640
166.507
93.152
Financieel Verslag
2007
2006
€
€
Vo o r zie n in g d u b ie u ze d e b it e u r e n Stand per 1 januari Dotatie
6.640 2.988
6.640 0
Stand per 31 december
9.628
6.640
Subsidies Betreffende de per balansdatum nog te verrekenen en af te rekenen subsidies. Voor een overzicht van de subsidievorderingen verwijzen wij naar bijlage 1 van deze jaarrekening.
31-12-2007 € Subsidievorderingen
3.069.392
31-12-2006 € 4.840.214
31-12-2007
31-12-2006
O v e r ig v o r d e r in g e n e n o v e r lo p e n d e a c t iv a
€
€
Rente deposito's Couponrente Vooruitbetaalde bedragen Overige vorderingen
73.876 142.429 0 12.928
228.592 0 8.618 0
229.233
237.210
0
162.000
EFFECT EN
SNS Bank, overige obligaties
De effecten zijn per 31 december 2007 opgenomen onder Langlopende vordering in het kader van de doelstelling. LIQ UIDE MI DDELEN
Kasgelden Banktegoeden rekening-courant Spaar- en internetrekening
3.780 153.776 23.746.671
4.027 624.634 16.522.438
23.904.227
17.151.099
Van de liquide middelen is € 21.022.360 bestemd voor aankoop van gronden. De overige banktegoeden en deposito’s zijn vrij opneembaar.
Financieel Verslag
61 << terug naar inhoudsopgave
PASSIVA
BESTEEDBAAR VERMOGEN Gegeven de omvang van de organisatie wordt het totaal van het vrij besteedbaar vermogen op een maximum van € 1.800.000 gesteld. Exploit atie sald o Het voorstel resultaatbestemming is reeds in de balans ultimo 2007 verwerkt.
2007 € Stand per 1 januari Exploitatiesaldo verslagjaar
812 12.694
2006 € 5.816 - 5.004
Stand per 31 december
13.506
812
BE STE M MIN G SFO ND SEN D O OR BE ST U UR BEP A ALD 31-12-2007 € Instandhoudingsfonds Natuurpark Lelystad Af: t.b.v. fonds activa doelstelling Af: t.b.v. fonds bedrijfsvoering
Fonds giften, schenkingen en erfstellingen Fondsen onderhoud, ontwikkeling en behoud Overige fondsen
31-12-2006 €
6.527.944 - 6.258.162 - 120.844
6.527.944 - 6.292.213 - 86.793
148.938 43.225 648.398 537.869
148.938 42.581 609.622 533.869
1.378.430
1.335.010
Instandh oudingsf onds N atuu rpa rk Lel yst ad Bij de overdracht van Natuurpark Lelystad heeft Stichting Flevo-landschap een instandhoudingbijdrage ontvangen van haar rechtsvoorganger Directie Flevoland van Rijkswaterstaat. Met instemming van de Provincie Flevoland en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft het Flevo-landschap een bestemmingsfonds gecreëerd. Vanuit dit Instandhoudingfonds Natuurpark wordt de continuïteit in behoud, beheer en ontwikkeling van het Natuurpark Lelystad gewaarborgd. Om deze continuïteit ook in de toekomst te kunnen garanderen, streeft Stichting Flevo-landschap ernaar om jaarlijks middelen toe te voegen aan voornoemd Instandhoudingfonds.
62 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
2007 € Stand per 31 december
6.527.944
2006 € 6.527.944
Fon d s gi ft en , sch en ki n gen en e rfs tel l i n g en Giften en schenkingen van bedrijven en particulieren alsmede erfstellingen zijn in de staat van baten en lasten opgenomen onder promotionele opbrengsten en worden vervolgens opgenomen onder dotatie fondsen. De desbetreffende dotaties zijn gereserveerd in een fonds voorzover de maximale omvang van het fonds nog niet is bereikt. Dit fonds kan worden aangewend ten behoeve van incidentele bestedingen die het draagvlak voor de taakuitoefening bij het brede publiek kunnen ondersteunen, of die de directe doelstelling voor de bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap positief kunnen beïnvloeden. Bij het laatste kan bijvoorbeeld gedacht worden aan (terrein)aankopen, uitbreidingen of onderhoud waarvan de kosten niet of niet geheel worden gedekt door de reguliere subsidieverstrekkers. In overeenstemming met de aanvullende subsidiebepalingen van Provincie Flevoland is de maximale omvang van dit fonds bepaald op € 158.823. Gedurende het verslagjaar is € 644 aan vrij besteedbare giften ontvangen, welke zijn gedoteerd aan het fonds. 2007 €
2006 €
Stand per 1 januari Dotatie Opgenomen gelden
42.581 644 0
142.581 - 100.000
Stand per 31 december
43.225
42.581
221.005 24.192 280.084 123.117
226.569 27.216 232.720 123.117
648.398
609.622
Fondsen onde rhoud, ont wikk eling en beh ou d Inrichting Ecologische Hoofdstructuur Fonds erfdienstbaarheden en onderhoudsverplichtingen Betreffende onroerend goed Betreffende materieel
Financieel Verslag
63 << terug naar inhoudsopgave
In ri ch ti n g Ec ol o gi s ch e H o ofd s tru c tu u r Bij de uitvoering van projecten voor natuurherstel en natuurontwikkeling heeft Het Flevo-landschap baten gerealiseerd uit ondermeer verkoop gewas en uitkomende grond. Deze baten zijn bestemd ten behoeve van de realisatie van ecologische inrichtingsprojecten binnen terreinen van het Flevo-landschap. In het bijzonder zijn deze middelen bestemd voor de realisatie van het project Larservaart waar ecologische en recreatieve inrichtingsmaatregelen zijn voorzien. Op basis van een bestuursbesluit is het fonds Larservaartstrook opgeheven. De hierin gereserveerde middelen zijn in 1997 ontvangen van Luchthaven Lelystad B.V. Overeengekomen werd dat het Flevolandschap in het belang van veiligheid voor het vliegverkeer ter plaatse van het Vliegveld Lelystad wijzigingen in inrichting zou realiseren in het naastgelegen Larservaartbos. Deze inrichtingsmaatregelen zullen worden meegekoppeld met voornoemd project met betrekking tot de Ecologische en recreatieve ontwikkeling van de Larservaart. Het Flevo-landschap heeft voor de realisatie van het Ontwikkelingsproject Larservaart afspraken gemaakt met ondermeer de Provincie Flevoland en de Gemeente Lelystad. Gedurende het verslagjaar is € 5.564 besteed in het kader van het project. 2007 €
2006 €
Stand per 1 januari Onttrekking
226.569 - 5.564
226.569 0
Stand per 31 december
221.005
226.569
F on d s e rfd i en s tb a arh ed en en on d erh ou d s ve rp l i ch ti n g en Met partijen is overeenstemming bereikt met betrekking tot de overname van (tijdelijke) beheerverplichtingen en/of van onderhouds- en herplantverplichting voor een aantal terreinen en verhardingen. De daarbij bedongen afkoopsommen worden in eerste aanleg gepassiveerd en middels evenredige jaarlijkse vrijval ten gunste van de exploitatie gebracht over een periode van tien jaar. De kosten van het regelmatig onderhoud alsmede de overige uit de verplichtingen voortvloeiende lasten worden bekostigd uit de exploitatie van het betreffende jaar. Stand per 1 januari Onttrekking
27.216 - 3.024
30.240 - 3.024
Stand per 31 december
24.192
27.216
64 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
Be tre ffen d e on r oe ren d g oed Aan zowel terreinen, gebouwen als aan publieksfaciliteiten dienen regelmatig onderhouds- en herstelwerkzaamheden van enige omvang plaats te vinden. Teneinde over voldoende middelen te beschikken op het moment van periodiek onderhoud dient jaarlijks een reservering ten laste van de exploitatie te worden gebracht. Voorts dient jaarlijks een reservering ten laste van de exploitatie plaats te vinden teneinde op termijn vervangende investeringen in onroerende goederen te kunnen realiseren. In de afgelopen jaren is de vervangingswaarde van de onroerende goederen toegenomen. De jaarlijkse reservering was niet meer afdoende om noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden en/of vervangingen financieel te kunnen realiseren. De verzekeringswaarde van de gebouwen die om niet zijn verkregen bedraagt € 5.250.000. In 2007 is een bedrag van € 24.425 aan de voorziening onttrokken voor groot onderhoud aan de beheerschuur in Natuurpark Lelystad en de Knar. Daarnaast heeft een dotatie plaatsgehad van € 71.788. 2007
2006
€
€
Stand per 1 januari Dotatie Onttrekking
232.720 71.788 - 24.424
201.761 51.784 - 20.825
Stand per 31 december
280.084
232.720
Be tre ffen d e ma te ri eel Het Flevo-landschap heeft van Rijkswaterstaat materieel in eigendom overgenomen. Deze verkrijgingen zijn voor de stichting budgettair neutraal gerealiseerd middels de van Rijkswaterstaat Directie Flevoland ontvangen bedragen. Tot en met het jaar 2003 werd jaarlijks een bedrag gereserveerd voor vervanging. Inmiddels investeert het Flevo-landschap zelf in de aankoop van nieuw materieel, waarover ook wordt afgeschreven. Het fonds zal vooral worden aangewend voor ARBO-gerelateerde investeringen bij de aanschaf van nieuw materieel. Stand per 31 december
123.117
123.117
O ve ri g e fon d sen 2007
Fonds bezoekerscentra en ontvangstlocaties Fonds planvoorbereiding en begeleiding natuurontwikkeling Fonds waterbeheer Fonds onderhoud publieksfaciliteiten Schokland
2006
€
€
197.169 87.601 117.561 135.538
197.169 87.601 117.561 131.538
537.869
533.869
Financieel Verslag
65 << terug naar inhoudsopgave
F on d s b e z oek er scen tr a en on t van gs tl o ca ti es Bij de aankoop van het bezoekerscentrum De Trekvogel heeft het Flevo-landschap een instandhoudingbijdrage ontvangen met inbegrip van een werkgarantiebijdrage voor personeel. De verplichtingen jegens het overgenomen personeel zijn nagekomen en de betrokken medewerkers zijn met leeftijdsontslag afgevloeid. In het bestemmingsfonds resteerde, na aftrek van bestaande verplichtingen, een bedrag van € 210.000. Daarmee vervallen de contractuele verplichtingen ten opzichte van derden. Het Flevo-landschap zal de middelen uit dit bestemmingsfonds slechts nog aanwenden voor de instandhouding en ontwikkeling van haar bezoekerscentra en ontvangstlocaties. Deze aanwendingsdoelstelling wordt ontleend aan de morele verplichting die het Flevo-landschap voelt voor de duurzame instandhouding op basis van de oorspronkelijke, en nog resterende, toekenningsdoelstelling.
2007
2006
€
€
Stand per 1 januari Bijdrage kosten trouwbeurs Aanwending voor Prehistorische Nederzetting
197.169 0 0
217.141 - 17.950 - 2.022
Stand per 31 december
197.169
197.169
Fonds plan voo rbe reiding en be geleiding n at uuront wik keling Voor de voorbereiding en begeleiding van projecten van natuurherstel en natuurontwikkeling zijn financiële middelen benodigd. Het Flevo-landschap heeft hiervoor een bestemmingsfonds ingericht. Voor projecten waar cofinanciering een vereiste is of anderszins geen financiering is te verkrijgen kunnen middelen aan dit fonds worden onttrokken ten behoeve van planvorming, - voorbereiding en planbegeleiding.
Stand per 1 januari Onttrekking
87.601 0
102.101 - 14.500
Stand per 31 december
87.601
87.601
66 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
Fonds w at erb ehee r Het Flevo-landschap verwacht in komende jaren in toenemende mate geconfronteerd te zullen worden met aan water gerelateerde vraagstukken. Daartoe zal het Flevo-landschap bestedingen dienen te verrichten die niet uit andere hoofde gedekt kunnen/zullen worden. Het bestuur heeft daarom besloten de vrijvallende middelen toe te voegen aan het Fonds Waterbeheer. Uit dit fonds Waterbeheer zullen bestedingen kunnen worden verricht op het vlak van vergroten hydrologische kennis, planvorming, voorbereiding en uitvoering van herstel en ontwikkeling van waterbeheersingsmiddelen.
2007
€
2006
€
Stand per 1 januari Toevoegen
117.561 0
98.833 18.728
Stand per 31 december
117.561
117.561
Fonds ond erh oud publieksf acilitei ten Scho kl and Op Schokland zullen in het kader van de gebiedsgerichte ontwikkeling investeringen worden gedaan waarvoor duurzame instandhouding zal moeten worden geboden. Inmiddels zijn al diverse investeringen gedaan. Vanuit overheden (Provincie en Ministeries) en particuliere bronnen (vooral de Nationale Postcode Loterij) zijn middelen gesubsidieerd of gedoneerd om de instandhouding van de publieksvoorzieningen mede te ondersteunen. De rentebaten die uit de ter beschikking gestelde fondsen worden gegenereerd, zullen worden toegevoegd aan deze voorziening. Gedurende het verslagjaar heeft een dotatie plaatsgevonden van € 4000, zijnde de rentebaten uit de projectmiddelen van het project “Redding Schokland”. Gedurende het verslagjaar heeft de oplevering van het project plaatsgevonden. De verantwoording van de bestede middelen is aan de betrokken partijen verstuurd. Stand per 1 januari Toevoegen
131.538 4.000
106.538 25.000
Stand per 31 december
135.538
131.538
VASTGELEGD VERMOGEN
B E ST E MMI N GSF O N D SE N D O O R D E R D E N B E P AAL D Beheerfonds Havenhoofd Kop van 't Ende Fonds onderhoud infrastructuur Schokland
31-12-2007 €
31-12-2006 €
58.726 100.000
58.726 90.965
158.726
149.691
Financieel Verslag
67 << terug naar inhoudsopgave
Beh eer fon d s Ha v en h o ofd K op van ’t En d e Stichting Flevo-landschap heeft de taak en doelstelling inzake het behoud en beheer van het voormalig havenhoofd Kop van 't Ende overgenomen van Stichting Herstel Kop van 't Ende. Daartoe is in februari 1994 de ondergrond overgedragen. Van de voormalige Stichting Herstel Kop van 't Ende en de Provincie Flevoland zijn destijds middelen verkregen ten behoeve van toekomstige kosten van beheer en onderhoud van het havenhoofd onder de voorwaarde dat het openbaar gebied toegankelijk zal blijven. Gedurende het verslagjaar hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Fonds ond erh oud infr ast ruc tuur Sch okland Op Schokland zijn investeringen in recreatie- en beheerinfrastructuur gerealiseerd met behulp van subsidies van overheden. Gelijktijdig bij verkrijging van de investeringsmiddelen is een instandhoudingverplichting voor de infrastructuur overeengekomen. Daartoe is van de overheden, die gebiedspartner zijn in het Gebiedsgericht Beleid Schokland, subsidies verkregen ter dekking van het langjarige beheer en onderhoud van de infrastructuur op Schokland. Jaarlijks wordt een bedrag van € 9.600 aan dit fonds gedoteerd voor groot onderhoud aan infrastructurele voorzieningen. Het maximum van dit fonds is bepaald op €100.000. Gedurende het verslagjaar is dit maximum bereikt. 2007 2006 Stand per 1 januari Dotatie Stand per 31 december
€ 90.965 9.035
€ 81.365 9.600
100.000
90.965
FOND S A CTI VA D OEL STEL L IN G
Instandh oudingsf onds N atuu rpa rk Lel yst ad Aandeel van de instandhoudingsvoorziening ter mede financiering van de activa in het kader van de doelstelling. 2007 €
2006 €
Stand per 1 januari Mutatie
6.292.213 - 34.051
6.334.579 - 42.336
Stand per 31 december
6.258.162
6.292.213
68 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
FOND S A CTI VA BEDRIJF S VO ERIN G
Instandh oudingsf onds N atuu rpa rk Lel yst ad Aandeel van de instandhoudingsvoorziening ter mede financiering van de activa in het kader van de bedrijfsvoering. 2007 2006 € € Stand per 1 januari Mutatie Stand per 31 december
86.793 34.051
35.386 51.407
120.844
86.793
31-12-2007
31-12-2006
VO O R Z I E N I N GE N Reservering langjarige overeenkomsten Reservering grondverwerving Egalisatievoorziening terreinbeheer Instandhouding landschappelijke beplanting
5.755 91.510 103.039 26.704
5.454 91.510 120.768 26.704
227.008
244.436
Rese r ve ri n g l an gj ari ge o ve reen ko ms ten In toenemende mate verzoeken derden om langjarige overeenkomsten voor het hebben, houden en onderhouden van voorzieningen in terreinen van het Flevo-landschap. Voorzover verenigbaar met de doelstellingen in de beheerobjecten worden overeenkomsten gesloten voor perioden van tien jaar. De ontvangen vergoedingen hebben betrekking op dezelfde periode. De ontvangen gelden worden ten gunste van het onderhavig reserveringsfonds geboekt. Jaarlijks valt een evenredig deel vrij om de exploitatie van het betreffende beheerobject te voeden. Het verloop is als volgt: 2007 2006 € € Stand per 1 januari Dotatie nieuwe overeenkomst Vrijval
5.454 1.261 - 960
6.287 0 - 833
Stand per 31 december
5.755
5.454
Financieel Verslag
69 << terug naar inhoudsopgave
Rese r ve ri n g gr on d ve rw er vi n g Indien terreinen of terreingedeelten om ruimtelijkeordeningsredenen verkocht of teruggeleverd dienen te worden, moeten compensatie aankopen worden gerealiseerd. Compensatie dient zorgvuldig plaats te vinden en realisatie is afhankelijk van aanbod op de grondmarkt, van relatie met beheergebieden van het Flevo-landschap en of nieuw gedachte natuurontwikkeling. De financiële compensatie die ontvangen is, wordt gestort in dit fonds. Middelen zullen worden ingezet voor compensatieaankopen en inrichting daarvan en het bekostigen van de daarvoor noodzakelijke proceskosten. 2007 2006 € € Stand per 1 januari Dotatie
91.510 0
91.510 0
Stand per 31 december
91.510
91.510
Eg alisati evo or zienin g te rr einbehee r Teneinde fluctuaties in de jaarlijkse beheerkosten, bijvoorbeeld als gevolg van weersomstandigheden, zelfstandig te kunnen opvangen zonder dat daarbij aanvullend aanspraak op externe middelen behoeft te worden gedaan, acht de stichting het wenselijk een egalisatievoorziening op te bouwen. Dotatie aan de voorziening wordt gerealiseerd door in jaren met een gunstig exploitatieresultaat het overschot toe te voegen aan de voorziening. Vanaf het jaar 2000 ontvangt het Flevo-landschap bijdragen in het kader van de nieuwe subsidieregeling Programma Beheer (regeling SN). Voor de beheergebieden worden contracten gesloten met een looptijd van zes jaar. Na afloop van de contractperiode dienen natuurdoelen gerealiseerd te zijn. Indien deze natuurdoelen niet (volledig) bereikt worden dan zal een strafkorting (boete) worden opgelegd. De egalisatievoorziening dient de risico's af te dekken van eventuele strafkortingen. Overeenkomstig de aanvullende subsidie afspraken met de Provincie Flevoland is de maximale omvang van onderhavige voorziening per 2005 bepaald op €157.500. Met de storm van 18 januari 2007 is veel hout gestreken. De kosten van het opruimen van het stormhout (met name in relatie tot infrastructuur) zijn uit deze voorziening betaald. Deze bedragen €17.729. Het verloop is als volgt: Stand per 1 januari Onttrekking
120.768 - 17.729
120.768 0
Stand per 31 december
103.039
120.768
Instandh ouding land sch appelijke b eplantin g Het kappen en afvoeren van oude of zieke beplanting kan vaak niet direct gevolgd worden door nieuwe aanplant. Eventuele opbrengst uit houtverkoop landschappelijke beplanting wordt gelabeld voor herinvestering in de vervanging van de landschappelijke beplanting. Stand per 1 januari Dotatie
26.704 0
0 26.704
Stand per 31 december
26.704
26.704
70 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
KORTLOPENDE SCHULDEN KO R T L O P E N D E SC H UL D E N Nationale Postcode Loterij Vooruitontvangen bedragen Crediteuren Grondaankopen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva
31-12-2007 €
31-12-2006 €
1.294.308 1.094.295 185.565 23.712.095 52.951 197.271
703.359 1.645.240 206.234 20.235.933 48.262 229.582
26.536.485
23.068.610
Nati onale Po st cod e Lo terij Dit betreft overige projecten die mede zijn gefinancierd met de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. Voor een overzicht van de afzonderlijke projecten van de Nationale Postcode Loterij wordt verwezen naar bijlage 2 van dit rapport. Vo oru i t on t v an gen b ed r a gen Voor de uitvoering van projecten zijn van diverse subsidiegevers bedragen ontvangen, welke nog dienen te worden besteed. Voor een specificatie van de te besteden bedragen per project verwijzen wij naar bijlage 3 bij dit rapport. Gr onda ank open Het Flevo-landschap realiseert in het belang van de ontwikkeling van het Natuurbeleid in Flevoland diverse grondaankopen. Hiertoe ontvangt zij subsidiebijdragen van provincie en Rijk. In sommige gevallen stellen de subsidiegevers ook financiële middelen ter beschikking om bij aankoop gelijktijdig achterstallig onderhoud en dergelijke op orde te brengen. 31-12-2007 €
Gr o n d a a n k o p e n Grondaankopen Schokland Grondaankopen Oostvaarderswold Grondaankopen Rotterdamse Hoek Overige grondaankopen
31-12-2006 €
107.408 21.910.061 1.658.446 36.180
164.283 17.194.999 2.828.591 48.060
23.712.095
20.235.933
Financieel Verslag
71 << terug naar inhoudsopgave
Gr o n d a a n k o p e n Sc h o k la n d
2007 €
2006 €
Stand per 1 januari Ontvangen aankoopmiddelen Bestede bedragen voor aanpassing kavels Aankopen kavels Schokland Afrekening subsidies
164.283 0 - 50.603 0 - 6.272
691.053 2.021.869 - 38.451 - 2.510.188 0
Stand per 31 december
107.408
164.283
In 2007 heeft achterstallig onderhoud plaatsgevonden in de in voorgaande jaren aangekochte objecten rondom Schokland. 2007 2006 Gr o n d a a n k o p e n O o s t v a a r d e r s w o ld € € Stand per 1 januari Ontvangen aankoopmiddelen Bestede bedragen voor verwerving en inrichting Aankopen kavels
17.194.999 5.742.310 - 43.608 - 983.640
0 17.194.999
Stand per 31 december
21.910.061
17.194.999
0
Gedurende het verslagjaar hebben de eerste grondaankopen in Oostvaarderswold plaatsgevonden. Eind 2007 zijn subsidies door het Rijk toegekend en ontvangen.
Gr onda ank open R ot terd am se H oe k Stand per 1 januari Ontvangen aankoopmiddelen Aankopen kavels Stand per 31 december
2.828.591 16.180 - 1.186.325
0 2.828.591 0
1.658.446
2.828.591
Gedurende het verslagjaar hebben de eerste grondaankopen in Rotterdamse Hoek plaatsgevonden.
O ve ri g e g r on d aan kop en Stand per 1 januari Bestede bedragen voor aanpassing kavels Aankopen kavels Afrekening subsidies
48.060 - 4.826 0 - 7.054
Stand per 31 december
36.180
171.907 - 123.847
48.060
Hier worden de aankopen en daarvoor toegezegde middelen verantwoord voor aankopen bij het Natuurgebied het Greppelveld. De aankopen zijn inmiddels gerealiseerd gedurende 2005 en 2006. De nog resterende bedragen hebben betrekking op toegezegde financiën voor het herstel van achterstallig onderhoud.
72 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
resterende bedragen hebben betrekking op toegezegde financiën voor het herstel van achterstallig onderhoud.
B e la s t in g e n e n p r e m ie s s o c ia le v e r ze k e r in g e n Omzetbelasting Loonheffing
O v e r ig e s c h u ld e n e n o v e r lo p e n d e p a s s iv a Vakantietoeslag Vakantiedagen Vooruitontvangen bedragen Algemene kosten Terug te betalen bedragen Overige schulden en overlopende passiva
31-12-2007 €
31-12-2006 €
2.999 49.952
5.223 43.039
52.951
48.262
31-12-2007 €
31-12-2006 €
44.350 93.500 17.763 14.482 23.859 3.317
43.003 91.980 34.575 26.000 30.000 4.024
197.271
229.582
NIET UI T DE BALANS BLIJKENDE VERPL ICHTINGEN
Op e ra ti on al l e ase v erp l i ch ti n gen In verband met operational lease van bedrijfsauto’s bestaat per balansdatum een jaarlijkse verplichting van circa € 35.000 (31 december 2006 € 47.000)
Financieel Verslag
73 << terug naar inhoudsopgave
D
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2007
FONDSENWERVING Exploitatie 2007 €
Exploitatie 2006 €
B a t e n e ig e n fo n d s e n w e r v in g Donatie begunstigers Sponsoring Giften
163.755 21.058 18.491
166.583 54.261 51.024
203.305
271.868
130.338 302.691
919.481 2.468.277
433.029
3.387.758
0 340.870 373.241 591.717 44.235
149 344.437 307.000 585.860 0
1.350.063
1.237.446
93.606 206.614 42.425 - 24.516
43.211 3.523 221.654 - 346
318.130
268.042
Aa n d e e l in a c t ie s v a n d e r d e n Bijdrage Nationale Postcode Loterij lopend jaar Bijdrage Nationale Postcode Loterij voorgaande jaren
E x p lo it a t ie s u b s id ie s Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit - TBO - Programmabeheer - Bosbeheer Provincie Flevoland Overige
R e s u lt a a t b e le g g in g e n
Overige Resultaat effecten Overige rente Kosten beleggingen
74 << terug naar inhoudsopgave
Financieel Verslag
Exploitatie 2007 €
Exploitatie 2006 €
O v e r ig e b a t e n e n la s t e n Gewas en houtverkoop Zandverkoop Jachtpenningen Verpachtingen Parkeergelden Gebruikersovereenkomsten Verhuur horecavoorziening Verhuur woonhuizen Verhuur bezoekerscentra en overige Verhuur paviljoen De Waterlely Opbrengst dieren Excursies en kinderfeesten Vrijval erfdienstbaarheden Overige baten en lasten
115.185 0 11.455 236.349 41.156 77.317 48.661 8.244 16.824 46.771 2.331 30.150 3.024 - 9.719
177.616 0 10.242 173.613 38.090 109.151 48.246 7.980 1.206 5.821 5.577 49.648 3.024 0
627.748
630.214
285.413 219.440 30.391
288.907 143.975 32.483
535.244
465.365
72.835 135.913 9.139 70.327
73.872 381.088 15.374 83.510
288.215
553.844
B ES T ED I N G EN B e h e e r n a t u u r , la n d s c h a p p e n c u lt u u r h is t o r ie
Eigen activiteiten Zakelijke lasten en heffingen Beheerkosten Doorbelaste kosten bestuur en organisatie
Vo o r lic h t in g / c o m m u n ic a t ie
Eigen activiteiten Publicaties Voorlichting en promotie projecten Doorbelaste kosten bestuur en organisatie Overige voorlichtingskosten
Financieel Verslag
75 << terug naar inhoudsopgave
H e r s t e l e n o n t w ik k e lin g n a t u u r , la n d s c h a p e n c u lt u u r h is t o r ie Exploitatie 2007 €
Eigen activiteiten Beheerkosten Verwervingskosten Doorbelaste kosten bestuur en organisatie
76 << terug naar inhoudsopgave
Exploitatie 2006 €
1.022.620 2.169.963 2.072
2.826.849 3.049.294 4.585
3.194.655
5.880.728
Financieel Verslag
1
OVERZICHT TE VORDEREN SUBSIDIES 31-12-2007 €
M in is t er ie v a n LN V , in za k e ex plo it a t ies u bs idie Bijdrage verslagjaar Programmabeheer Bijdrage verslagjaar bosbeheer en laanbeplanting
31-12-2006 €
315.700 69.400
303.843 414.550
385.100
718.393
20.476 479.232 299.408 0 107.350 0
20.476 479.232 299.408 4.582 55.100 21.183
1.291.566
1.598.373
591.717 591.717
585.860 527.270
0
58.590
P r o v in c ie F lev o la n d, in za k e pr o j ec t en Schokland, beheer archeologie en publieksontsluiting Ooievaarsplas Schokland, renovatie fiets- en wandelpaden Schokland, Oud Emmeloord Ontvangstpaviljoen Natuurpark Schokland, schil fase 1 Terreinen Greppelveld Schokland, schil fase 2 Cultureel Preuvenement Verwerving, Raterink/Hanse/Nijhof/Derks Beheerplan Lepelaarplassen
8.928 0 0 130.000 0 134.108 3.138 35.000 0 44.810 19.950
60.000 20.716 97.682 130.000 33.000 134.108 29.965 35.000 6.250 661.532 0
Subtotaal Provincie Flevoland
375.934
1.266.843
O v er ige s u bs idiën t en Rijkswaterstaat, herstel Havenhoofd Elburg Gemeente NOP, herstel oude haven Schokland DLG inzake Oud Emmeloord DLG/LNV, terreinen Greppelveld SBB-otters DLG expo Gesteentetuin DLG verwerving Oostvaarderswold DLG verwerving Raterink/Hanse/Nijhof/Derks
9.918 0 60.983 774 4.303 121.000 1.079.344 125.571
69.610 26.670 240.444 29.945 1.048 86.000 859.750 661.531
Subtotaal overige subsidiënten
1.401.892
1.974.998
Totaal te vorderen subsidies
3.069.392
4.840.214
M in is t er ie v a n LN V , in za k e pr o j ec t en Kamperhoek, hydrologie Schokland, ontwikkeling en beheer hydrologische zone Zuid Schokland, ontwikkeling en beheer hydrologische zone Noord Bebording Plan Roerdomp Larserbos, afrekening grondaankoop
Subtotaal Ministerie van LNV P r o v in c ie F lev o la n d, in za k e ex plo it a t ies u bs idie Bijdrage verslagjaar Ontvangen voorschotten Nog af te rekenen
Bijlagen
79 << terug naar inhoudsopgave
2
SPECIFICATIE PROJECTEN NATIONALE POSTCODE LOTERIJ
Bi jd r a ge N ati on al e Po st cod e Lot eri j Onder de overige projecten en voorzieningen is een totale bijdrage van de Nationale Postcode Loterij ten bedrage van € 1.041.666 (2006 : € 1.041.666) opgenomen. De jaarlijkse bijdrage is als volgt bestemd:
2007
2006
B e s t e m m in g b ijd r a g e n N a t io n a le P o s t c o d e L o t e r ij
€
Toekomstvisie Pampushout Onderzoek natuurontwikkeling Personele aanvulling financiële administratie Personele aanvulling Communicatie 20 jaar Flevo-landschap Informatiepanelen Plan Centrumvoorziening Meten naamsbekendheid Nieuwe software Identiteit / samenwerking Programma Landen in Almere Programma Bouwen bij Lelystad Programma Oogsten bij Schokland Nog te bestemmen
0 0 55.000 55.000 0 0 0 0 0 0 232.917 559.000 139.750 0
30.000 25.000 50.000 30.000 150.000 25.000 650.000 40.000 20.000 10.000 0 0 0 11.666
1.041.667
1.041.666
80 << terug naar inhoudsopgave
Bijlagen
€
De gelden van de Nationale Postcode Loterij zijn in het boekjaar als volgt aangewend:
2007
€
2006
€
Nog te besteden per 1 januari Bijdragen boekjaar
703.359 1.041.667
3.049.451 1.041.666
Besteding boekjaar
1.745.026 450.718
4.091.117 3.387.758
Nog te besteden per 31 december
1.294.308
703.359
31-12-2007 € Redding Schokland Groot onderhoud Havenhoofd Elburg Professionalisering organisatie Projecten gebiedsgericht beleid Schokland Medewerker buitendienst Toekomstvisie Pampushout Planontwikkeling Trekvogel Informatiepanelen Noordpunt Schokland Meten naamsbekendheid 20 jaar Flevo-landschap Identiteit / samenwerking Nieuwe software Programma Landen in Almere Programma Bouwen bij Lelystad Programma Oogsten bij Schokland
Bijlagen
31-12-2006 €
107.706 87.487 27.281 12.917 40.000 8.389 10.000 11.787 0 4.245 2.000 0 71.167 232.917 538.662 139.750
308.509 87.488 45.312 14.646 40.000 12.318 10.000 15.000 17.688 13.601 58.765 2.500 77.532 0 0 0
1.294.308
703.359
81 << terug naar inhoudsopgave
3
OVERZICHT VOORUITONTVANGEN BEDRAGEN 2007
T e b e s t e d e n p e r p r o je c t
€
Schokland hydrologische zone Noord, natuurbeheer Schokland hydrologische zone Zuid, natuurbeheer Schokland hydrologische zone Schokland archeologische publieksvoorzieningen Kamperhoek Ooievaarsplas Havenhoofd Elburg Plan Roerdomp Herinrichting Terp Oud Emmeloord Bosbijdrage 2005 - 2007 Expo Gesteentetuin Verwerving Camping Larserbos Beheerplan Lepelaarplassen Excursiekar
82 << terug naar inhoudsopgave
Bijlagen
2006
€
244.424 378.338 39.303 0 207.138 0 2.890 130.907 0 0 26.884 0 46.564 17.847
251.529 426.758 39.303 62.621 207.138 49.474 0 188.379 263.696 29.748 82.189 44.405 0 0
1.094.295
1.645.240
4
TOELICHTING OP DE UI TVOERINGSKOSTEN
Ve r d e lin g u it v o e r in g s k o s t e n ja a r 2 0 0 7 n a a r b e s t e m m in g
Doelstelling / activiteit
Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten (inclusief reiskosten) Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Auto- en machinekosten Kantoorkosten Algemene kosten T o t a a l u it v o e r in g s k o s t e n
Beheer natuur, landschap en cultuurhistorie €
Voorlichting €
Herstel en ontwikkeling natuur, landschap en cultuurhistorie €
701.441
318.005
105.318
4.629
1.129.394
65.540 109.348 89.879 107.237 79.578 100.711
24.864 5.834 56.511 0 44.789 31.193
3.707 1.932 3.341 0 5.181 10.063
163 85 147 0 0 442
94.274 117.200 149.878 107.237 129.548 142.410
1.253.735
481.197
129.543
5.467
1.869.941
Fondsenwerving €
Totaal €
Gemiddeld aantal personeelsleden in 2007 22,9 (2006 22,7) De verdeling van de uitvoeringskosten vindt plaats op basis van het aantal direct bestede uren.
Bijlagen
83 << terug naar inhoudsopgave
5
BEGROTING 2008 Begroting 2008
€
€
F O N D S EN W ER V I N G Baten eigen fondsenwerving Donaties, sponsoring en giften Kosten eigen fondsenwerving Directe verwervingskosten Uitvoeringskosten
261.800
- 16.000 - 31.800 - 47.800
In % van baten eigen fondsenwerving
18 %
N e t t o-omz e t Resultaat verkoop artikelen Netto-omzet Kostprijs van de omzet Uitvoeringskosten
214.000
24.200 - 13.200 0 11.000
T O T AAL E I GE N F O N D SE N W E R VI N G
225.000
Aandeel in acties van derden Inkomsten
347.800
B E SC H I KB AAR UI T F O N D SE N W E R VI N G
572.800
Subsidies overheden en anderen Exploitatiesubsidies Projectsubsidies Resultaat beleggingen Overige baten en lasten
1.335.100 639.700 384.900 536.500 2.896.200
T ot a a l b e s c h ik b a a r v oor d oe ls t e llin g
84 << terug naar inhoudsopgave
3.469.000
Bijlagen
Begroting 2008
€
€
B ES T ED I N G EN B e s t e e d a a n d oe ls t e llin g Beheer natuur, landschap en cultuurhistorie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
496.700 1.502.300 1.999.000
Voorlichting / communicatie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
261.500 398.400 659.900
Herstel en ontwikkeling natuur, landschap en cultuurhistorie Eigen activiteiten Uitvoeringskosten
605.400 207.700 813.100
T ot a a l b e s t e e d a a n d oe ls t e llin g
T e k or t
3.472.000
- 3.000
Tekort is toegevoegd aan: Fonds erfdienstbaarheden
3.000 3.000
Bijlagen
85 << terug naar inhoudsopgave