Bestuursverslag 2012

Bestuursverslag

2012

Bestuursverslag

2012

Inhoud Voorwoord 3

Hoofdstukken 1 Algemeen 2 Scholen en leerlingen

5 9

3 Onderwijs en onderwijsondersteuning

13

4 Personeel

23

5 Financiën

31

6 Huisvesting en ICT

41

7 Bestuur en Medezeggenschap

45

8 Verslag van de Raad van toezicht

49

9 Terugblik en vooruitblik

53

Bijlagen en bestuurlijke kengetallen Adressenlijst scholen

58

Scholen en leerlingaantallen

60

Overzicht standaardscores Cito Eindtoets

61

Specificaties personeel

63

Verslag Prestatiebox 2012

64

Afkortingen en begrippen

67

3

De Haagse Scholen – Bestuursverslag 2012

Voorwoord De Haagse Scholen heeft in de eerste jaren van haar bestaan hard gewerkt aan het financieel gezond maken van de organisatie, aan het ontwikkelen van beleid en de positionering van de organisatie, lokaal, regionaal en landelijk. Ook is veel aandacht uitgegaan naar de versterking van de onderwijskwaliteit van de scholen. Richtsnoer voor onze activiteiten zijn het opbrengstgericht werken, de talentontwikkeling van leerlingen en medewerkers en de maatschappelijke opdracht van onze scholen. Door zo goed mogelijk te doen wat we moeten doen en door onze ambities zo hoog mogelijk te stellen, proberen wij voor de kinderen een optimaal leer- en ontwikkelklimaat en voor de medewerkers een optimaal werkklimaat te realiseren. De basisfilosofie is dat we vooral doelgericht willen werken en ons willen richten op vijf kerngebieden: onderwijsopbrengsten, leerlingaantallen, ouderen medewerkertevredenheid en een gezond financieel beheer. Met een focus op deze kerngebieden en een open blik naar nieuwe ontwikkelingen en de toepassingsmogelijkheden van resultaten van onderzoek. Voor de overgrote meerderheid van scholen binnen DHS is een voldoende niveau van basiskwaliteit gerealiseerd. Enkele scholen werken er hard aan om dat niveau te bereiken. Enkele andere scholen zijn er aan toe om hun prestaties naar een goed of excellent niveau te brengen. Dit betekent dat we in het toezicht op en de ondersteuning van scholen – net als in de klas – gedifferentieerd moeten werken en uiteenlopende instrumenten moeten inzetten om onze ambities op alle niveaus van voldoende, tot goed, tot excellent presteren te realiseren. De komende periode zijn op het gebied van de bekostiging vanuit het rijk de perspectieven ongunstig. Dit heeft betekenis voor de financiële mogelijkheden van de scholen en de organisatie. De organisatie heeft een stevige financiële basis gelegd in de afgelopen jaren, maar zal moeten zoeken naar een passend antwoord op krimpende middelen. Maar de vooruitzichten hebben ook betekenis voor de medewerkers zelf. Medewerkers wordt gevraagd zich voortdurend te blijven scholen, flexibel te zijn, en met minder mensen nog betere prestaties te leveren. Daarom wordt professionalisering en scholing de komende jaren uitermate relevant. 2013 is een lustrumjaar voor DHS. Op de eerste vijf jaar van het verzelfstandigde bestaan kunnen we met tevredenheid terugkijken. We gaan in oktober 2013 met alle medewerkers de verworvenheden vieren en de nieuwe uitdagingen benoemen. De voorzitter van het College van bestuur, Wiely Hendricks


4

5


1

Algemeen

Dit hoofdstuk beschrijft de missie en visie van De Haagse

De Haagse Scholen streeft naar excellentie, bij leerlingen,

Scholen, en de uitwerking daarvan in ambities en vijf resul-

bij leraren, bij scholen. De organisatie ziet het streven naar

taatgebieden. Aan het eind staan we stil bij de marketing

excellentie als middel om het optimale uit de mogelijkheden

en communicatie van De Haagse Scholen.

van leerlingen, leraren en de organisatie te halen. Ook in de ondersteuning van leerlingen die meer nodig hebben, omdat

Missie en visie

zij in hun fysieke of leercapaciteiten hulp nodig hebben,

De Haagse Scholen biedt modern en vernieuwend onder-

streven wij naar excellentie.

wijs. Wij willen daarmee de kinderen een stevige basis geven voor hun toekomst in de maatschappij. Onze scholen

Vanuit haar visie wil De Haagse Scholen een actieve rol

zijn laagdrempelig, toegankelijk voor ieder kind, ongeacht

vervullen in de keten van opvang, zorg, welzijn en cultuur

geloof, afkomst, sociaal-economische positie of onder

rondom de school. De organisatie omarmt het concept van

steuningsbehoefte.

de brede school en verkent de mogelijkheden van verdergaande samenwerking met het oog op integrale dag

De specifieke mogelijkheden en behoeften van het kind

arrangementen in zogenoemde Integrale Kindcentra.

vormen de basis voor de begeleiding van de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling, alsmede de culturele

Door binnen de scholen verschillende programma’s aan te

vorming van het kind op onze scholen. Kinderen zijn erbij

bieden, cognitief en vormend, en de nadruk te leggen op

gebaat dat hun omgeving in het onderwijs is ingebed.

sociale competenties, leren de kinderen actief om te gaan

Openbare scholen spelen bij uitstek in die situatie een vitale

met de verscheidenheid in de Haagse en Nederlandse

rol in wijken en buurten. Voorwaarden voor het succes van

samenleving. De scholen geven hier hun eigen vorm aan.

kinderen zijn goed onderwijs, een veilige omgeving en contact met en betrokkenheid van de ouders. Daarom trekken

Ambities

scholen en ouders samen op in de opvoeding en opleiding

De organisatie heeft in 2011 haar ambitie neergelegd in een

van de kinderen.

Ambitiestatement. Deze ambitie vormt de leidraad voor de beleidsontwikkeling en uitvoering op onze scholen en in het bestuurskantoor. De kern van de ambitie is: ▸▸ Het verbeteren van de leerresultaten van alle leerlingen ▸▸ Het verbreden en verdiepen van het onderwijsaanbod ▸▸ Het verder uitbouwen van het concept van de brede (buurt)school ▸▸ Het verhogen van de professionaliteit van de leraar, waarbij er ook aandacht is voor de vak- en talentontwikkeling van alle medewerkers


6

1 | Algemeen

▸▸ De versteviging van de externe positionering van

speciaal onderwijs daalde.

De Haagse Scholen

Gekeken naar het aantal leerlingen in het basisonderwijs in

▸▸ De verbetering van de beeldvorming over het openbaar

Den Haag geven de cijfers aan dat de twee andere grote

onderwijs in de stad

besturen in Den Haag relatief iets meer stijgen in leerling-

▸▸ Het vergroten van het leerlingenaantal van De Haagse

aantal.

Scholen

Medewerkertevredenheid In dit document doen we verslag van de wijze waarop

Hier scoort DHS dicht op het landelijk gemiddelde. Ten

De Haagse Scholen in 2012 aan deze ambities uitvoering

opzichte van 2009 was er in 2011 sprake van een lichte

heeft gegeven. Door alle betrokkenen in de scholen en op

stijging. De nieuwe reeks onderzoeken naar medewerker

het bestuurskantoor wordt hard gewerkt aan de opdrachten

tevredenheid vindt plaats in de periode 2012 en 2013. De

die we onszelf hebben gesteld.

uitkomst van deze onderzoeken is in 2012 nog niet bekend. Ook hier is het tussenjaar 2012 bestemd voor de uitvoering

Vijf resultaatgebieden

van de verbeterpunten.

De Haagse Scholen (DHS) heeft bij haar oprichting gekozen voor resultaatgerichte sturing. Dat betekent dat toezicht,

Oudertevredenheid

sturing en ondersteuning in eerste instantie gericht zijn

Bij een meerderheid van de scholen is in 2011 een ouder

op het bereiken van resultaten op vijf kerngebieden:

tevredenheidsonderzoek afgenomen, bij een aantal scholen

onderwijsopbrengsten, leerlingaantallen, medewerker- en

heeft dit onderzoek in 2012 plaatsgevonden. De uitkomst is

oudertevredenheid, en correct financieel beheer. Deze

vergelijkbaar met de eerdere meting in 2009, de scholen

domeinen geven richting aan het werk in de scholen en

scoren over het geheel op het landelijk gemiddelde. In het

in het bestuurskantoor, maar vormen ook de basis voor

tussenjaar is de aandacht gericht op de verbeterpunten.

het gesprek tussen de integraal verantwoordelijke school leiders en hun bovenschoolse directeuren, en het College

Financieel beheer

van bestuur.

Het financieel beheer van DHS is vormgegeven in de Planning en Control-cyclus waarbij alle onderdelen (scholen

Onderwijsopbrengsten

en bestuurskantoor) van de organisatie jaarlijks een beleids-

Leerlingprestaties worden gemeten aan de hand van de

rijke meerjarenbegroting opstellen. De realisatie van deze

resultaten van de leerlingen op de cito-eindtoets, op de

meerjarenbegroting kan in het lopende jaar door de school-

cito-tussentoetsen en aan de hand van de oordelen van

directeuren dagelijks worden gevolgd via het management-

de Inspectie voor het Onderwijs. In de periode 2009 – 2012

informatiesysteem Promis.

zijn er forse verbeteringen gerealiseerd. Ten opzichte van de landelijke ontwikkelingen en die van

Naast de realisatie van de baten en lasten over de afgelo-

de G4 maakt DHS in de cito-eindresultaten een wat grotere

pen periode wordt in Promis voor de loonkosten (met 85%

groei door dan gemiddeld. De in 2009 geconstateerde ach-

de belangrijkste post van onze kosten) tevens een prognose

terstand is DHS dus aan het inlopen. Eind 2012 had DHS op

voor het hele jaar getoond. Deze prognose stelt de school

twee scholen na alle scholen in een basisarrangement van

directeuren en bovenschools managers in staat om desge-

de Inspectie van het Onderwijs. In januari en februari 2013

wenst tijdig bij te sturen in de realisatie van deze belangrijke

werd door de Inspectie van het Onderwijs op twee andere

kostenpost.

scholen een aangepast arrangement toegekend. Op bovenschools niveau worden de landelijke en gemeente-

Leerlingaantallen

lijke ontwikkelingen op het gebied van met name de bekosti-

Het aantal bekostigde leerlingen op 1 oktober 2012 was

ging en loonkosten (salarissen, sociale lasten en pensioenen)

14.704, ongeveer gelijk aan het aantal in 2011. Het aantal

nauwlettend gevolgd. Door deel te nemen aan o.a. overleg-

leerlingen in het basisonderwijs steeg in 2012 met 17 leer-

structuren van de PO-raad, het Ministerie van OCW en de

lingen. Het aantal leerlingen in het speciaal basisonderwijs

gemeente Den Haag zijn kansen en bedreigingen voor ons

steeg licht en het aantal leerlingen in het (voortgezet)

bestuur tijdig in beeld en kunnen zij direct worden vertaald

7


Algemeen | 1

naar concrete beleidsvoorstellen en/of bijsturing van realisa-

van het motto Zin in Leren voor de leerlingen. Zij hebben

tie van het de lopend begrotingsjaar.

met de voorzitter van het College van bestuur gesproken over hun visie op wat er in de scholen aan verbeteringen

Marketing en Communicatie

mogelijk is. Ook hebben de leerlingen posters gemaakt om

Internet en intranet

bekendheid te geven aan het Kinderpanel in de scholen.

De verbetering van de communicatie via het nieuwe Intra

Zij hebben voorstellen gedaan voor het uitvoeren van een

net is in het 1e halfjaar in technische zin afgerond. Het “uit-

breed project in alle scholen.

rollen” ervan en de daaraan gekoppelde introductie van een

Eind 2011 is onder leerlingen een enquête gehouden over

nieuwe manier van werken zal nog geruime tijd in beslag

de school en talentontwikkeling. Deze heeft begin 2012 tot

nemen. De eerste veranderingen zijn al zichtbaar. Zo werd

een rapportage geleid. Daaruit valt te concluderen dat leer-

in 2012 een nieuwe vacaturesite operationeel en in het

lingen over het algemeen heel tevreden zijn met hun school

bestuurskantoor is de eerste afdeling begonnen met het

en hun leerkrachten. Ook is daarin zichtbaar hoe leerlingen

overzetten en opnieuw rubriceren van (beleids)informatie

denken over hun talenten en hoe zij die in de toekomst kun-

en -documenten. Ook is het informatiegehalte van de DHS

nen uitbouwen. In de loop van 2012 heeft Het Kinderpanel

website verbeterd. Verder is in 2012 gewerkt aan het ont-

zelf de actie Zin in Leren is Zin in Lezen voorgesteld. Met

wikkelen van een website format, waarmee men zelf een

als doel in alle scholen aandacht te vragen voor het lees

schoolwebsite kan maken en onderhouden. Doel van het

onderwijs en de kwaliteit en inzet van de schoolbibliotheken.

format is onder meer de herkenbaarheid van schoolwebsites

In 2013 wordt deze promotieactie van het Kinderpanel

als onderdeel van DHS te vergroten.

uitgevoerd.

Leerlingwerving In 2012 is een aanzet gegeven tot een verdere invulling van het wervingsbeleid. Om het belang van voldoende leerlingen te benadrukken en aandacht te geven bij scholen, is in het voorjaar van 2012 een presentatie leerlingenwerving verzorgd tijdens een managementbijeenkomst voor schooldirecteuren. Suggesties die voortkwamen uit de bijeenkomst zijn gebruikt bij het opstellen van de beleidsnotitie “Leerlingenwerving” die in het najaar van 2012 gereed is gekomen. Naast een opsomming van wat er op het gebied van leerlingenwerving de afgelopen jaren bij DHS al is ontwikkeld en een aantal maatregelen voor de wat langere termijn, met name op het gebied van huisvesting, ligt de nadruk in de notitie op maatregelen voor de korte termijn. De notitie omvat een groot aantal concrete suggesties alsmede een protocol leerlingenwerving als ondersteuning van het gesprek tussen schooldirecties en bovenschools directeuren. Eind 2012 zijn alle scholen geïnformeerd over de keuze van gemeente en schoolbesturen om de vroege aanmelding van leerlingen via de regeling Een aanmeldmoment te reguleren. In 2013 gaat de uitvoering van de regeling van start.

Het Kinderpanel en Zin in leren In het voorjaar van 2012 heeft het Kinderpanel zijn eerste activiteiten opgepakt. Tien leerlingen afkomstig uit vijf scholen hebben met elkaar gesproken over de betekenis


8

9


2

Scholen en leerlingen

In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op drie van de resul-

Het aantal leerlingen dat geteld is op 1 oktober 2012, zijn

taatgebieden van De Haagse Scholen: leerlingaantallen,

de “bekostigde” leerlingen, zoals opgenomen in BRON.

oudertevredenheid en medewerkertevredenheid. Aan het

Na enkele jaren van – bescheiden – groei is het aantal

eind staan we stil bij de nieuwe afspraken die in Den Haag

leerlingen van DHS in 2012 min of meer gestabiliseerd.

gemaakt zijn voor het aanmelden voor leerlingen bij basis-

Medewerkertevredenheid in de scholen

scholen en dus ook bij onze scholen.

De tevredenheid van schoolmedewerkers was in de meting

Instandhouding scholen

uit 2011 licht gestegen ten opzichte van 2009. Medewerkers

Het aantal leerlingen op 1 oktober 2012 (inclusief 3%) was

in het basisonderwijs gaven een stijgende tevredenheid aan.

13.787. Het aantal DHS basisscholen bedroeg 45. De gemid-

Daar staat tegenover dat medewerkers in het speciaal (basis)

delde schoolgrootte bedroeg 13.787 : 45 = (afgerond) 306,

onderwijs minder tevreden waren geworden. Dat laatste kan

dus ruim boven de verplichte gemiddelde schoolgrootte

het gevolg zijn van de onzekerheid die gepaard gaat met de

van 290.

invoering van passend onderwijs en de toen verwachte

In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen voor een verhui-

bezuiniging.

zing van de vestiging van Het Startpunt aan de Ferdinand

Gemiddeld genomen zijn medewerkers op de scholen heel

Bolstraat in de Schilderswijk naar het gebouw van de Prinses

tevreden over het contact met leerlingen en ouders, de

Marijkeschool. Met deze verhuizing kan DHS de leegstand

collegiale werksfeer en de kwaliteit van het schoolplan.

van lokalen in de Schilderswijk beperken.

Minder gewaardeerde onderdelen liggen in de beleving van het gebouw (hoewel sterk verbeterd ten opzichte van 2009),

Ontwikkeling leerlingaantallen

de tijd voor administratie en de tijd die beschikbaar is voor

De ontwikkeling van het aantal leerlingen van De Haagse

leerlingen met specifieke behoeften. Dat laatste geldt ook

Scholen is in de afgelopen jaren als volgt:

voor medewerkers in het speciaal (basis)onderwijs. Deze

Tabel leerlingaantal Leerlingen basisonderwijs

Leerlingen speciaal basisonderwijs

Prognose 2013

13.415

330

970

14.715

2012

13.411

329

964

14.704

2011

13.394

318

1.003

14.715

2010

13.423

303

951

14.677

2009

13.369

376

953

14.698

2008

13.250

411

979

14.640


10

Leerlingen (voortgezet) speciaal onderwijs

Totaal leerlingen DHS

2 | Scholen en leerlingen

onderwerpen hebben dan ook in het verslagjaar – tussen

aanvullende activiteiten ondernomen, zoals bijv. een her

de meting van 2011 en de meting van 2013 – de benodigde

oriëntatie op de kwaliteit van de schoonmaak met het oog

aandacht gekregen.

op de voorbereiding van een nieuw meerjarig schoonmaak-

Uit de onderzoeken blijkt dat er een redelijke groep ontevre-

contract. Ook de veiligheid in en om de gebouwen en op de

den medewerkers is. Deze groep verdient aandacht, juist

route van en naar school krijgt extra aandacht. De verbete-

omdat deze een negatieve impact heeft op sfeer en presta-

ring in dit domein wordt gezocht in betere samenwerking

tie binnen het organisatieonderdeel. De vaardigheden van

met partners als gemeente, politie en welzijn. Om mogelijke

schooldirecties en leidinggevenden om hiermee om te gaan

gevolgen van (onverhoopt) onveilige situaties op de route

kan worden vergroot. De organisatie zal dan ook binnen

van en naar school voor leerlingen en medewerkers in finan-

het opleidingsprogramma voor schooldirecteuren en leiding-

ciële zin beter te kunnen opvangen is eind 2012 besloten tot

gevenden modules verandermanagement en omgaan met

het afsluiten van een collectieve ongevallenverzekering.

ontevreden medewerkers ontwikkelen.

In de periode 2012/2013 wordt opnieuw een oudertevredenheidonderzoek uitgezet. Voor het volgende bestuursverslag

Oudertevredenheid in de scholen

komen daarvan de resultaten beschikbaar.

Het algemene beeld is dat De Haagse Scholen op het gebied van oudertevredenheid een score heeft die vergelijkbaar is

Eén aanmeldleeftijd

met het landelijk gemiddelde. Dit was in 2009 het geval, in

Eind 2011 heeft DHS het convenant “Eén aanmeldleeftijd”

2011 ook. Wel zijn er, net als in de eerdere ronde, verschil-

ondertekend. Dit convenant, dat uiteindelijk in het najaar

len tussen scholen.

van 2012 door nagenoeg alle Haagse schoolbesturen is

Hoewel DHS zich tot doel had gesteld een verbetering in de

ondertekend, houdt in dat ouders hun kind nog maar bij één

waardering te realiseren is dat nog niet gelukt. Op grond

Haagse basisschool kunnen aanmelden. Het convenant

van de uitkomsten blijft de focus van het bestuur gericht op

geldt voor alle kinderen die geboren zijn op of na 1 oktober

de kwaliteit van de schoolgebouwen en de veiligheid in en

2012. Ouders kunnen zich via een digitaal systeem aan

rondom de school. Op deze gebieden zijn in het verslagjaar

melden bij een school naar keuze. Na afloop van dat jaar

Kinderpanel Het Kinderpanel is gelanceerd in juni 2012. Het panel bestaat uit leerlingen die de stem van alle leerlingen van de in totaal 54 Haagse Scholen vertegenwoordigen. Ze vinden het belangrijk dat kinderen zin hebben om te leren en met plezier naar school gaan. Hierover praat het Kinderpanel met en geeft advies aan het bestuur van De Haagse Scholen. Ook bedenkt het panel zelf acties om de zin in leren te stimuleren. Het Kinderpanel heeft in een kinderboekenwinkel in Voorburg de eerste stappen voorbereid voor de actie Zin in Lezen.

11


Scholen en leerlingen | 2

bepaalt de school of er voldoende plek is voor alle aangemelde leerlingen. Het convenant heeft de instemming gekregen van de oudergeleding van de GMR en gaat op 1 januari 2013 in. Voor DHS betekent de inwerkingtreding van het convenant, dat nadrukkelijk naar het toelatingsbeleid van onze scholen gekeken zal worden. In lijn met de bedoelingen van het convenant voor een transparanter systeem voor ouders voor wat betreft het aanmelden van hun kind op een Haagse basisschool, wordt – rekening houdend met de algemene toegankelijkheid van het openbaar onderwijs – binnen DHS bezien of en zo ja welke centrale toelatingscriteria voor DHS noodzakelijk of wenselijk zijn.

Leerlingenwerving Onderdeel van het beleid “Leerlingenwerving” is een aantal activiteiten die de werving van nieuwe leerlingen een impuls geven. In het verlengde daarvan is eind 2012 ook een nieuwe opzet voor de jaarlijkse Open Dagen gepresenteerd. Met behulp van een uitdagen der en meer schoolspecifieke benadering wil DHS ouders van nieuwe leerlingen interesse ren. De gebruikelijke posters en flyers worden voorzien van foto's van kinderen van de school en tekstballonnen met de kernwaarden van de school als opschrift. Scholen worden ook uitgedaagd om een speciaal programma voor de Open Dag op te stellen. In het volgend jaar verslag zullen ervaringen en resultaten van deze vernieuwde opzet worden beschreven.


12

13


3

Onderwijs en onderwijsondersteuning

In dit hoofdstuk staan de onderwijsopbrengsten centraal.

volgende interpretatie effectief te kunnen handelen.

De Kadernota Onderwijskwaliteit uit 2010 heeft het onder-

De werkwijze met betrekking tot de verbetertrajecten van

wijs prominent op de agenda gezet binnen DHS. In het

scholen die in een aangepast arrangement van de onder-

schooljaar 2011/2012 is duidelijk zichtbaar geweest dat

wijsinspectie zaten of daarin dreigden te belanden, is in

vooral op onderwijsgebied in de scholen en op het bestuurs-

2012 voortgezet. In totaal voerden zes scholen in 2012 in

kantoor veel werk is verzet. En met resultaat, in het eerste

een intensief ondersteunende omgeving verbeterplannen

deel van 2012 hadden, behoudens twee scholen, alle

uit. Zowel de scholen in een verbetertraject op grond van

scholen een basisarrangement. Wel is op basis van de CITO

het arrangement, als scholen waar door het College van

eindtoetsresultaten 2012 begin 2013 een aangepast

bestuur een risico werd gedetecteerd. Begin 2013 zal de

arrangement verleend voor twee nieuwe basisscholen,

gehanteerde werkwijze met de scholen worden g eëvalueerd.

waarmee het aantal scholen met een aangepast arrange-

Opbrengstgericht werken

ment begin 2013 op vier stond.

In beginsel werken alle scholen opbrengstgericht. De – ook

Taal en rekenen

politiek ingegeven – nadruk op opbrengstgericht werken

De focus van het onderwijsbeleid lag ook in 2012 op de

heeft vooral betrekking op de doelgerichtheid en de effec

verbetering van het onderwijs op het gebied van taal en

tiviteit van het handelen in scholen. Vanuit de idee dat het

rekenen en daarmee op een verbetering van de leerling

altijd beter kan en dat toetsen resultaatgegevens op een

prestaties op deze leergebieden. Daartoe heeft in 2012

betere manier kunnen worden gebruikt voor de inrichting

een aantal activiteiten plaatsgevonden.

van het onderwijs. Ook binnen DHS is opbrengstgericht

Het brede deskundigheidstraject Lezen is voortgezet in

werken, in de klas, op school en op het niveau van het

de eerste maanden van 2012 en is begin september afge-

schoolbestuur in 2012 een belangrijk thema geweest.

sloten. Daarna is het traject voortgezet met als centraal thema Taalonderwijs. Met behulp van landelijk erkende

Met het oog op een duurzame verbetering van de opbreng-

deskundigen kunnen in het deskundigheidstraject Lezen

sten van de leerlingen van DHS op het gebied van taal,

in 2011-2012 en Taal in 2012-2013 van alle deelnemende

lezen en rekenen is begin schooljaar 2011-2012 een pilot-

scholen leraren, intern begeleiders en schoolleiders kennis

project gestart. Met als doel een methodiek van opbrengst-

nemen van de laatste stand van de kennisontwikkeling

gericht werken uit te denken. De methodiek moet voldoen

op het gebied van lezen en taal, alsmede van effectieve

aan een aantal eisen:

manieren om het lezen in de groepen substantieel te ver-

a. leraar, schooldirectie en schoolbestuur moeten het eens zijn over wat de doelstellingen zijn en wat men bedoelt

beteren.

met opbrengstgericht werken;

Drie scholen participeerden in 2012 in het Focus project van de Universiteit Twente. Dat project is gericht op de verbete-

b. scholen moeten weten hoe hun leerlingen ervoor staan

ring van het rekenonderwijs, met name via het introduceren

en wat ze kunnen doen om de leeropbrengsten te

van methodes om prestaties te analyseren en met de daarop

verhogen;


14

3 | Onderwijs en onderwijsondersteuning

c. rollen, functies en taken moeten duidelijk zijn, op school-

Tevens wordt in het kader van de begrotingsvoorbereiding

en bestuursniveau;

met behulp van het voor alle scholen ingevoerde leerling-

d. interventies van leraren in de klas, schooldirecteuren in

volgsysteem (ESIS-B) een analyse gemaakt op de tussen-

de school en bestuurders op concernniveau moeten in lijn

toetsen van de scholen op taal en rekenen en vervolgens

met de doelstellingen en geschikte middelen worden

wordt deze tussen bovenschools directeur en schooldirec-

ingezet.

teur besproken. De bovenschools directeuren vervullen een

Uiteindelijk is het de bedoeling dat de ervaringen en instru-

belangrijke functie in het interne toezicht op resultaten en

menten uit de pilot breder in het bestuur kunnen worden

kwaliteit. Zij worden daartoe via intensieve ondersteuning

uitgedragen. Zes scholen participeerden in de pilot, die in

in staat gesteld. Scholen die achterblijven in hun onderwijs-

het schooljaar 2012-2013 wordt voortgezet.

resultaten ondergaan een externe analyse op resultaten en kwaliteit, en worden vervolgens onder strak toezicht in een

Sociaal-emotioneel leren

verbetertraject geplaatst.

Niet alleen de prestaties van de leerlingen op rekenen en taal zijn belangrijk. DHS heeft ook een belangrijke taak op

Uitvoering zorgplan 2012-2013

het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling van leer-

In het kalenderjaar 2012 is het samenwerkingsverband

lingen. In het eerste deel van 2012 is er een plan gemaakt

intensief betrokken bij de ontwikkeling van Passend Onderwijs

om nader te onderzoeken op welke wijze de scholen de

in de regio. Ondanks dit zijn alle reguliere activiteiten van het

sociaal emotionele ontwikkeling van leerlingen beter kunnen

samenwerkingsverband 3503 gewoon doorgegaan. Voor het

volgen en ook het sociaal-emotioneel leren doelgerichter

nieuwe samenwerkingsverband is als basis voor het beleid

kunnen aanpakken. Met de ondersteuning van een groep

een overzicht gemaakt van het onderwijs- en ondersteunings-

medewerkers die in een ontwikkeltraject zitten voor aanko-

aanbod in de regio.

mend schoolleiderschap is gewerkt aan de ontwikkeling van

De verwijzing van leerlingen naar het speciaal basisonder-

beleid voor DHS. Begin 2013 is de voorbereiding afgerond

wijs is op gelijke wijze verlopen als voorgaande jaren. Het

en kan het CvB met een beleidsnotitie het veld in om via

gemiddeld verwijspercentage over de afgelopen 4 jaar ligt

raadpleging en discussie te komen tot de voor uitvoering

op 1,97%. Dit loopt in de pas met de rechtstreekse bekosti-

van het beleid relevante keuzes. Het beleid om pesten

ging van de scholen voor speciaal basisonderwijs van 2%

tegen te gaan wordt hierin meegenomen.

van de leerlingen uit het samenwerkingsverband. Hierdoor blijven er zorgmiddelen beschikbaar om in te zetten op de

Onderwijsinspectie en intern toezicht

reguliere basisscholen. Naast een zorgbedrag per leerling

Evenals voorgaande jaren heeft de Inspectie van het Onderwijs

kunnen alle scholen uit het samenwerkingsverband hierdoor

in 2012 bestuursgesprekken (1 x inspectie primair onderwijs

ook beschikken over ambulante begeleiding, schoolvideo

1 x inspectie expertisecentra) gevoerd. Hierbij waren namens

interactie begeleiding, collegiale consultatie en is er ruimte

DHS de CvB leden alsmede de bovenschoolse directeuren

voor extra ondersteuning in specifieke situaties.

en de betreffende beleidsmedewerker aanwezig.

Ook hebben alle scholen uren schoolmaatschappelijk werk

Daarnaast heeft de inspectie in 2012 in totaal 18 basis-

ontvangen. De schoolmaatschappelijk werker maakt deel uit

scholen en 1 SO-school van DHS bezocht. Dit waren deels

van de interne zorgcommissie van iedere school.

bezoeken in het kader van het regulier vierjarig (kwaliteit) onderzoek en deels onderzoeken naar kwaliteitsverbetering

Daarnaast is er een aantal specifieke activiteiten opgestart

op scholen waar risico’s in de onderwijskwaliteit zijn gede-

cq. voortgezet. In samenwerking met het Seminarium voor

tecteerd. Ook zijn enkele DHS-scholen bezocht in het kader

Orthopedagogiek is een masteropleiding special educational

van een themaonderzoek. Eind 2012/begin 2013 hadden

needs met de afstudeerrichting begeleiding gestart. Dit is

4 basisscholen een aangepast toezichtarrangement (zwak).

een door DHS geïnitieerd project waar door andere samen-

Op deze scholen loopt een intensief (intern) verbetertraject.

werkingsverbanden aan wordt deelgenomen.

Het interne toezicht beoogt vroegtijdig risico’s te detecteren

Voor alle intern begeleiders zijn er trainingen georganiseerd

op kwaliteitsverlies binnen scholen of achterblijvende resul-

in het omgaan met ESIS B. Dit is het onderdeel van het

taten. Daartoe wordt na de bekendmaking van de Cito-eind

administratiepakket waarin het leerlingvolgsysteem is opge-

toetsresultaten een analyse uitgevoerd op de uitkomsten.

nomen. Naast algemene trainingen over het gebruik zijn er

15


Onderwijs en onderwijsondersteuning | 3

specifieke trainingen geweest voor het opstellen van

instelling. In 2012 heeft intensief overleg plaatsgevonden

groepsplannen en individuele ontwikkelingsperspectieven

met mogelijke samenwerkingspartners.

van leerlingen. Verder zijn er in samenwerking met de andere samenwer-

De introductie van het nieuwe samenwerkingsverband

kingsverbanden ondersteuningstrajecten georganiseerd voor

Passend Onderwijs zal gepaard gaan met nieuwe relaties

kinderen die te maken hebben met echtscheidingssituaties.

en functies, een herziening van de bekostiging van de

In het kader van vroegsignalering zijn er trainingen georgani-

onderwijsondersteuning, nieuwe werkwijzen en protocollen.

seerd met de regionale onderwijsbegeleidingsdienst.

De verwachting is dat de introductie daarvan bij de scholen vooral in het schooljaar 2013-2014 zal plaatsvinden.

Passend Onderwijs Voorafgaand aan het schooljaar 2012-2013 is in het Lente

Leren van elkaar

akkoord de bezuiniging op Passend Onderwijs grotendeels

Een van de pijlers in het onderwijskwaliteitsbeleid is, naast

teruggedraaid. Op 9 oktober 2012 heeft de Eerste Kamer

het leren van experts, het leren van elkaar.

het wetsvoorstel Passend Onderwijs aanvaard. Door de

Op diverse onderdelen van onderwijsontwikkeling en onder-

goede voorbereidingen in de maanden hieraan voorafgaand

wijsuitvoering zijn groepen van leraren of schoolleiders met

is het samenwerkingsverband Passend Onderwijs van de

elkaar in een intensieve werkomgeving samengebracht.

regio Haaglanden opgericht met de naam Stichting Passend

Deze zogenoemde “professionele leergemeenschappen”

Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH). Dit is het samen-

zijn erop gericht om met elkaar de onderwijsopbrengsten

werkingsverband voor alle scholen primair onderwijs van de

te verbeteren, het kwaliteitsbeleid duurzaam te verankeren

gemeenten Den Haag, Rijswijk en Leidschendam-Voorburg.

en onderwijsontwikkeling op een hoger niveau te brengen.

De 28 schoolbesturen uit de regio hebben hiermee de bestuurlijke samenwerking vormgegeven.

Zo functioneerde er in de verslagperiode een leergemeen-

Vooruitlopend op de start van Passend Onderwijs per

schap op het gebied van de opbrengsten in taal en rekenen

1 augustus 2014 worden de inhoudelijke onderwerpen die

en de rol van de schooldirecteur daarbinnen. Een groep

onderdeel zijn van het voor het nieuwe samenwerkings

schoolleiders – de Q-groep – houdt zich bezig met de ver-

verband te vervaardigen Ondersteuningsplan verder uitge-

dieping van de kwaliteitszorg en maakt daarbij ook gebruik

werkt. Ook is begin 2013 een directeur aangetrokken.

van intercollegiale visitaties. Er is een groep van leraren verenigd in een leergemeenschap hoogbegaafdheid. Deze is

De so en (v)so scholen binnen DHS bieden ook onderwijs en

in het voorjaar van 2012 tot stand gebracht en voorzien van

ambulante begeleiding aan leerlingen van buiten de directe

deskundige begeleiding/ondersteuning.

regio. Hierdoor is DHS ook betrokken bij de oprichting en

De DHS-scholen in de Schilderswijk en vanuit Transvaal

inrichting van deze andere regionale samenwerkingsverban-

Het Galjoen en de Springbok hebben zich verenigd in de

den. In sommige van deze samenwerkingsverbanden zal

groep Samen10+. Doelstelling van de tien deelnemende

DHS naast ambulante begeleiding ook een lesplaats blijven

scholen is dat de Samen10+-scholen over tien jaar toon

aanbieden.

aangevend zijn als het gaat om onderwijs aan kansarme

De scholen in het toekomstige samenwerkingsverband

kinderen in achterstandswijken. Deze scholen willen excel-

hebben voorlichting gehad over het programma Q3. Dat

lent onderwijs aan de kinderen bieden en een doorstroom-

programma moet helpen inzicht te geven in de specialisaties

gemiddelde naar het voortgezet onderwijs bereiken dat

en het onderwijsondersteuningsprofiel van alle deelnemende

gelijk is aan het landelijk doorstroomgemiddelde. In 2012

scholen. Hiermee ontstaat zicht op de mate waarin er sprake

zijn de doelen van het project vastgelegd, de planning van

is van een dekkend netwerk van voorzieningen binnen het

werkzaamheden uitgewerkt en is een start gemaakt met

samenwerkingsverband.

de uitvoering van de gemaakte afspraken. In dit project

De voortgezette afdelingen van de so-scholen gaan deel

wordt intensief samengewerkt in professionele leer

uitmaken van het reeds bestaande Samenwerkingsverband

gemeenschappen.

Haaglanden VO. De cluster 2 school van DHS, de Cor Emous

De Vinexscholen hebben zich al langer geleden verenigd in

school, zal als gevolg van de in wetgeving vastgelegde voor-

een groep die gezamenlijk alle aspecten van onderwijs en

nemens, op termijn worden opgenomen in een cluster 2

organisatie delen en met elkaar streven naar de verbetering


16


Het Volle Leven Op Het Volle Leven werken de kinderen in het reken onderwijs dagelijks met iPads en laptops. Ze leren daar ook dieren en planten verzorgen, en met behulp van iPads hun bewegingen in de gymzaal analyseren en verbeteren.

17



van onderwijs en opbrengsten. Deze scholen hebben hun

een akkoord, en de G4/33 en de Minister van Onderwijs

werkzaamheden in 2012 voortgezet.

sloten een akkoord.

Het beleid is er opgericht dat àlle directeuren op enigerlei

Beide akkoorden gaan gepaard met geldbedragen die

wijze in samenwerking met collega’s in een professionele

gebruikt worden voor de uitvoering van werkzaamheden

leergemeenschap aan de slag gaan. Om te verduidelijken

en verbeterprojecten op de werkgebieden in de akkoorden.

aan iedereen wat het CvB er precies mee bedoeld is in 2012

In 2012 is veel tijd gemoeid geweest met het bestuderen

een beschrijving van wat DHS verstaat onder een dergelijke

van de akkoorden, het klaar zetten van de interventies

professionele leergemeenschap opgesteld.

en het maken van afspraken over de besteding van de daarmee beschikbaar gekomen bedragen. In het schooljaar

Kwaliteitskring Q-DHS

2012-2013 krijgt de uitvoering de aandacht en kan er

Een groepje directeuren heeft in 2011 het initiatief geno-

begonnen worden met het bezien van de resultaten.

men het thema “kwaliteit” als onderwerp voor gezamenlijke deskundigheidsbevordering te kiezen. Directe aanleiding

Vve en verlengde leertijd

daarvoor was het landelijk inspectiekader dat van scholen

Het Bestuursakkoord tussen de G4/33 en het rijk heeft

een vorm van integrale kwaliteitszorg verlangt. Aangezien

betrekking op de verlengde leertijd en de kwaliteitsverbete-

dit voor veel directeuren als een zoektocht wordt ervaren,

ring van de voor- en vroegschoolse educatie (vve) en ouder-

ligt onderlinge samenwerking voor de hand. In de twee jaar

betrokkenheid in de vve. Het akkoord heeft geleid tot een

dat deze groep nu (van 12 naar 15 leden) bestaat is er met

reeks van beleidskaders met subsidiemogelijkheden vanuit

inzet van de PDCA cyclus gewerkt aan zowel het opzetten

de gemeente. De overgrote meerderheid van de scholen

van een systeem van gerichte kwaliteitszorg (WMK-PO) als

van DHS met een voorschool heeft gekozen voor een inzet

het onderling collegiaal visiteren. Vooral deze laatste activi-

op kwaliteitsverbetering van vve, samen met de organisatie

teit heeft zowel voor gevisiteerde school zelf als de commis-

die het peuterwerk in de voorschool uitvoert. De inzet heeft

sie van collega-directeuren tot nieuwe inzichten geleid. Op

geleid tot de vervaardiging van verbeterplannen die in de

de maandelijkse bijeenkomsten zijn de resultaten van zowel

komende periode moeten leiden tot een substantiële verbe-

de kwaliteitsmeting als de visitaties in alle openheid bespro-

tering van de uitvoering van voor- en vroegschoolse educa-

ken. Het is dan ook heel gebruikelijk dat de directeuren

tie. Een kleiner deel van de scholen heeft gekozen voor de

onderling informatie uitwisselen en elkaar inzicht geven in

verbetering van de ouderbetrokkenheid in de vve.

de diverse “good practices” Tijdens de bijeenkomsten wordt

Tevens heeft een aantal scholen gekozen voor verdere uit-

planmatig gewerkt aan zowel deskundigheidsbevordering

breiding van de leertijd voor leerlingen door te kiezen voor

als het uitwerken van een systeem van interne kwaliteits-

het leerkansenprofiel (een door de gemeente gefinancierde

zorg. Inmiddels hebben alle leden van Q DHS een zelfevalu-

verlenging van de leertijd met zes uur per week) of een

atie gereed en is de tweede cyclus van visitaties van start

weekend- of zomerschool, eveneens financieel ondersteund

gegaan. Q DHS heeft zodoende al een aantal kenmerken

door de gemeente.

van een professionele leergemeenschap (PLG) gerealiseerd

Eind 2012 is door DHS ook een bestuurlijke beleidsnotitie

en is met het onderling vertrouwen de basis gelegd voor

vve vervaardigd. Ten behoeve van een inhoudelijk kader

“leren van en aan elkaar”.

voor de inspanningen op schoolniveau, maar ook ten behoeve van de vaststelling van de schoolbestuurlijke

Uit de eerste evaluatie is gebleken dat de deelnemers zeer

ambities op het gebied van de opbrengsten en resultaten

tevreden zijn over de mogelijkheid tot het delen van kennis en

van vve, in overeenstemming met de doelen van het

ervaringen en zij het in ieder geval wel ervaren als een verrij-

bestuursakkoord en de criteria van de onderwijsinspectie.

king van hun werk en verbetering van hun functievervulling.

De beleidsnotitie is voorjaar 2013 in het veld ingebracht.

Of een en ander ook (blijvend) effect heeft op de onderwijs

Bestuursakkoord PO-Raad en Prestatiebox

opbrengsten kan pas over een paar jaar worden vastgesteld.

Bestuursakkoorden

Het Bestuursakkoord van de PO-Raad heeft betrekking op

In het voorjaar van 2012 zijn er twee bestuursakkoorden

opbrengstgericht werken, de verbetering van de resultaten

gesloten: de PO-Raad en de Minister van Onderwijs sloten

in rekenen en taal, professionalisering van leraren en


18


schoolleiders, de invoering van leerlingvolgsystemen in het

stands, waarin scholen hun onderwijsinnovaties en onder-

(v)so, intensivering van de aandacht voor de kwaliteit van

wijsprojecten aan elkaar konden presenteren, zorgden voor

de cultuureducatie en het onderwijs in wetenschap en tech-

een levendige gedachtewisseling over een breed palet aan

niek, alsmede een verbeterde uitvoering en verbreding van

onderwerpen met betrekking tot onderwijs en leerlingzorg.

het onderwijs aan excellente en hoogbegaafde leerlingen.

In het eerste half jaar van 2012 heeft er vooral op het

In 2012 heeft dit binnen DHS geleid tot een afspraak met de

gebied van Engels, Techniekonderwijs en Cultuureducatie

scholen over de verdeling van de gelden in de prestatiebox,

een verdieping plaatsgevonden. Door middel van contact

alsmede over de aandachtsvelden en de door de scholen te

met het Maris College (met name techniek) is onderzocht

bereiken doelen.

of basisscholen en het VO structureel kunnen samenwerken

Een aantal scholen heeft ervoor gekozen gebruik te maken

en projecten kunnen uitvoeren.

van het aanbod van School aan Zet van de PO-Raad.

Daarnaast is ervoor gekozen om het Haagse Van Kinderen Museum een rol te laten vervullen in de leerplanontwikke-

In de uitvoering van het beleid op deze domeinen is aange-

ling voor techniek en cultuur. Met scholen is in het voorjaar

sloten bij trajecten die binnen DHS reeds bestonden, zoals

gesproken over de verschillende trajecten die zij kunnen

de hierboven genoemde professionele leergemeenschappen

kiezen om het onderwijs in een doorgaande lijn vorm te

en projecten (de verbetertrajecten, het breed opgezette

geven, en leraren te helpen zich kennis en vaardigheden

deskundigheidstraject lezen, taal en rekenen, opbrengst

eigen te maken. In het schooljaar 2012/2013 is dit tot uit-

gericht werken, de Q-groep, het Focus project, Samen10+).

werking gekomen. Een groep van 6 scholen werkt intensief

Op het onderwerp professionalisering van schoolleiders en

samen met het Van Kinderen Museum om tot verbetering

leraren is een breed traject van strategische human resour-

van de leerkrachtvaardigheden op het gebied van techniek

ces development ingezet. In dat traject staan de volgende

en cultuur. Op de betreffende scholen worden met leerlin-

domeinen centraal: de cultuur en structuur van een lerende

gen vervolgens activiteiten uitgevoerd.

organisatie, de bepaling van de kennis-, vaardigheden- en

De beleidsontwikkeling is erop gericht dat alle scholen voor

competentiebasis van schoolleiders, de verdeling van aan-

techniek en cultuureducatie voldoen aan de gestelde kern-

dacht en taken op het gebied van scholing en begeleiding

doelen. Daarnaast kunnen scholen – afhankelijk van hun

tussen scholen en schoolbestuur, alsmede vraagstukken

leerlingpopulatie en ambitie – ervoor kiezen om te gaan voor

van effectiviteit en kwaliteit van scholing en begeleiding.

een techniek- of cultuurprofiel met verschillende niveaus van

Op het onderwerp begeleiding van startende leraren is

verdieping (light, medium of strong) of inhoudelijke oriënta-

binnen de organisatie een systeem van coaching en begelei-

tie (muziek, dans, beeldende kunst of literatuur, weten-

ding ingericht. Voor elke startende leraar is een budget

schappelijke techniek of praktijkgeoriënteerde techniek).

beschikbaar voor coaching en begeleiding door speciaal daartoe opgeleide coaches. Er is een koppeling aangebracht

Engels

met de begeleiding van stagiairs van de Pabo.

DHS is een voorstander van goed vreemde talen onderwijs

Ook de groep sbo- en (v)so-scholen verenigen zich in een

en van tweetalig onderwijs, niet alleen vanwege de aantrek-

professionele leergemeenschap. De opdrachten aan de

kelijkheid die dat onderwijs kan hebben voor zowel kinderen

scholen vanuit het bestuursakkoord krijgen in deze leer

als ouders, maar zeker ook vanuit het (vrij recente) gegeven

gemeenschap een prominente plaats. In 2012 heeft de

dat de taalprestaties hierdoor kunnen verbeteren.

oriëntatie op de thema’s en werkwijze plaatsgevonden. In

Naast het verplichte vak Engels in de groepen 7 en 8 groeit

2013 wordt de leergemeenschap ingericht.

bij de scholen binnen DHS de belangstelling voor VVTO (Vroeg Vreemde Talen Onderwijs) met behulp waarvan in

Door de landelijke ontwikkelingen en onze eigen ambities

alle of meerdere groepen van de basisschool Engels wordt

te combineren hebben ook andere onderwerpen de aan-

aangeboden. DHS heeft ook belangstelling voor tweetalig

dacht gehad in 2012. Zo heeft DHS bijvoorbeeld in februari

onderwijs, maar dat is binnen het basisonderwijs nog niet

2012 een brede onderwijsinhoudelijke bijeenkomst georga-

toegestaan. De rijksoverheid heeft een proefproject gestart

niseerd in het ADO-Stadion. Met centrale lezingen voor alle

om 15% van de onderwijstijd, vanaf de kleuters in groep 1

deelnemers over het onderwijs in de Engelse taal op de

tot en met de leerlingen in groep 8, aan te bieden in een

basisschool en over het techniekonderwijs. Een groot aantal

vreemde (veelal Engelse) taal, hetgeen wekelijks neerkomt

19



op twee tot vier uur les in een vreemde taal. Met dit proef-

Om de kwaliteit van het BOVO proces te bewaken en te

project wordt onderzocht of de resultaten zodanig zijn dat

verbeteren wordt regionaal tweejaarlijks geëvalueerd.

een wetswijziging haalbaar en wenselijk is.

Inmiddels hebben de schoolbesturen voor PO, VO en de gemeente besloten een grootschalig onderzoek te laten

BOVO

doen naar ervaringen in de overgang tussen het basis

BOVO Haaglanden begeleidt in Den Haag de overstap van

onderwijs en het voortgezet onderwijs. Hierin worden de

kinderen van het primair onderwijs naar het voortgezet

ervaringen en opvattingen van scholen, ouders en leerlin-

onderwijs. Elk jaar maken rond de 6.500 kinderen deze over-

gen meegenomen, evenals de ontwikkelingen rond Passend

stap. Naast BOVO documenten en handleidingen, die op

Onderwijs en het wetsvoorstel “Invoering Centrale Eindtoets

“bovodigitaal.nl” digitaal beschikbaar zijn, geeft BOVO ook

PO”. De resultaten worden in de loop van 2013 verwacht.

regelmatig een nieuwsbrief uit waarin actuele informatie wordt gegeven voor alle scholen.

Brede Scholen

Als voorbereiding op het voortgezet onderwijs zijn dit jaar,

Alle scholen binnen DHS staan midden in de samenleving

mede op verzoek van het basisonderwijs en het voortgezet

en vervullen een centrale rol in de wijk. De overgrote meer-

onderwijs, de zgn. PROVO (Primair Onderwijs/Voortgezet

derheid van de scholen heeft in meer of mindere mate ken-

Onderwijs) bezoekdagen in november 2012 gehouden.

merken van een brede school. Een paar scholen laat echter

Deze bezoekdagen zijn ook door onze scholen bezocht.

een intensiever brede schoolbeleid zien. Voorbeelden van

Vlak daarna vond de drukbezochte BOVO Uitwisselingsmarkt

intensievere aanpakken zijn de brede buurtscholen plus

plaats op 21 en 28 november, waarbij de leerlingen van

(daarin is sprake van forse gemeentelijke inbreng en gebou-

groep 8 besproken worden met de school voor voortgezet

welijke ontwikkeling) met voor DHS De Kleine Wereld en de

onderwijs.

Cor Emousschool (brede buurtschoolplus Moerwijk), en de

Cultuuronderwijs Het Haagse Van Kinderen Museum vervult voor De Haagse Scholen een belangrijke rol in het cultuur- en techniek onderwijs. De bijzondere aanpak leidde tot een uitnodiging van Japanse autoriteiten aan Rita Baptiste (DHS-leerkracht en initiatiefneemster van het Haagse Van Kinderen Museum) om in november 2012 een reeks kunstlessen te verzorgen aan Japanse kinderen. Onder meer de Daltonschool Helen Parkhurst was bij de voorbereidingen betrokken.


20


Erasmusschool (brede buurtschool Vrederust). Ook de ont-

vakleerkrachten. Eind 2012 waren alle vakleerkrachten in

wikkelingen aan het Oranjeplein (met de Jan Ligthartschool

het bezit van een EHBO-diploma en heeft er een tweede

van DHS en de Prinses Ireneschool van de SCOH) hebben

training professionele werkveldbegeleiding plaatsgevonden.

bijzondere aandacht gekregen. In de Schilderswijk en

Alle scholen hebben gezamenlijk een coördinator bewe-

Transvaal is gewerkt aan een intensievere samenwerking

gingsonderwijs aangesteld. Deze zorgt voor de beschik-

tussen alle scholen, welzijnsorganisaties en het Centrum

baarheid en verdeling van de vakleerkrachten over de

voor Jeugd en Gezin. Ook in Laak heeft de gemeente het

scholen, maar ook voor kwaliteitsbewaking van het gebo-

initiatief genomen tot de inrichting van samenwerking

den onderwijs en ondersteuning voor die vakleerkrachten

tussen organisaties in onderwijs en welzijn, maar daar zijn

die dat nodig hebben. In 2012 heeft de coördinator, naast

de resultaten in 2012 nog niet echt zichtbaar geworden.

de reguliere activiteiten, het initiatief genomen tot een innovatief project waarin de inzet van digitale middelen in

Integrale Kindcentra

het bewegingsonderwijs wordt uitgetest. Verder is een

Eind 2011 is door DHS het project IKC opgestart. Het betreft

training ingericht voor de coördinatoren van de sportclus-

hier de verkenning van de realisatiemogelijkheden van een

ters in de Schilderswijk, Den Haag Zuid-West, Transvaal,

Integraal Kindcentrum als middel om een doorlopend, afge-

Duindorp en Laak.

stemd en kwalitatief goed dagarrangement voor leerlingen

Basisschool Het Startpunt aan de Suze Robertsonstraat won

en betere dienstverlening voor ouders te realiseren. Het

in 2012 de wedstrijd voor de gezondste school van Den Haag.

project is een zoektocht naar de mogelijkheden om bij een aantal scholen in nauwe samenwerking met de welzijns- en

Playing for Success

kinderopvangpartners te komen tot kindcentra die de

DHS treedt op als penvoerder van het project Playing for

dienstverlening aan ouders en kinderen op het gebied van

Success, waarin naast DHS ook Lucas Onderwijs en de

onderwijs, opvang en ontspanning integreren. Op vijf scho-

SCOH deelnemen. Financiële steun wordt gegeven vanuit

len is de verkenning uitgevoerd: Bohemen Kijkduinschool,

de gemeente. In 2012 is het project net als in 2011 actief

De Leeuwerikhoeve, De Maria Montessori, de Notenkraker

geweest in het ADO-Stadion en is besloten om in 2013 een

en Het Volle Leven. In de loop van 2012 hebben de Maria

tweede Playing for Success centrum in te richten, met een

Montessorischool en de Bohemen Kijkduinschool besloten

cultuurprofiel in het Circustheater. Als voorbereiding

het project stop te zetten en is de PC-Hooftschool in het

daarop heeft in maart 2012 een delegatie van het perso-

Escamp Carré aangehaakt bij de verkenning.

neel een studiereis gemaakt naar Engeland, onder meer

De Stichting Brede School Nederland ondersteunt de pilots.

met het oog op de ontwikkeling van een 2e leercentrum in

Een intervisiegroep waarin de schoolleiders, hoofd Facilitair

een culturele “wow”-omgeving.

Bureau en de beleidsmedewerkers van het bestuurskantoor participeren, moet zorg dragen voor afstemming en het

In 2012 hebben in totaal 135 leerlingen het programma

delen van kennis en ervaringen. Deze intervisiegroep is in

van Playing for Success Den Haag gevolgd. Deelnemers

2012 vijf maal bijeen geweest. De scholen hebben daar-

waren afkomstig van de volgende DHS-scholen: De Vijver,

naast hun eigen onderzoektraject en bijeenkomsten.

Jan Ligthart, De Leeuwerikhoeve, Annie MG Schmidtschool, De Kameleon, Prinses Marijkeschool. Daarnaast deden er

Sport en bewegen

nog 10 scholen van andere schoolbesturen mee.

DHS geeft structureel veel aandacht aan bewegingsonderwijs en gezondheid. Alle scholen binnen DHS verzorgen

In het kader van het project worden metingen verricht met

het bewegingsonderwijs met gediplomeerde vakleerkrach-

betrekking tot de groei van de sociaal-emotionele ontwikke-

ten die ervoor zorgen dat leerlingen minimaal tweemaal

ling van de leerlingen. Deze metingen laten een zeer posi-

per week bewegingsonderwijs krijgen. Daarnaast nemen

tief resultaat zien. Over de metingen van de groei op

veel scholen deel aan de regelingen die naschoolse sport

cognitief gebied wordt landelijk een discussie gevoerd. Cito

activiteiten bieden, maar ook op specifieke gebieden in het

heeft aangegeven over te weinig data te beschikken om tot

speciaal (basis)onderwijs ondersteunend werken aan de

een goede meting en conclusies te komen ten aanzien van

ontwikkeling van leerlingen en hun talenten.

de cognitieve groei van de deelnemers. De verwachting is

Ook zijn er twee scholingsbijeenkomsten gehouden voor alle

dat er in 2013 wel resultaten kunnen worden gepresenteerd.

21



In 2012 zijn de plannen voor het vormen van een zelfstandige stichting Playing for Success Den Haag verder concreet gemaakt. In januari 2013 is de oprichting een feit geworden.

Haagse Educatieve Agenda Net als in vorige jaren kunnen de ambities in de Haagse Educatieve Agenda alleen vervuld worden met behulp van de uitvoering van activiteiten in scholen en door schoolbesturen. De gemeentelijke subsidies maken de meerderheid van deze activiteiten mogelijk en zeker bij scholen met een fors aandeel doelgroepkinderen maken de gemeentelijke aandachtsvelden en subsidies een belangrijk deel uit van het werk, als ook van de inkomsten. Ook in 2012 hebben de scholen van DHS actief vormgegeven aan onder meer het leerkansenprofiel, schakelklassen, de opvang van neveninstromers, voor- en vroegschoolse educatie, naschoolse activiteiten, weekend- en zomerscholen, ouderbeleid, oudereducatie en brede schoolbeleid. Alles ten bate van een voorspoedige en brede ontwikkeling van de leerlingen. De meeste gemeentelijke subsidies hebben betrekking op onderwijsachterstandenbeleid. Daarnaast is het voor alle scholen van DHS mogelijk om met behulp van gemeentelijke subsidie schoolmaatschappelijk werk aan te bieden, naschoolse activiteiten en naschoolse sport aan te bieden, alsmede voor enkele scholen ook – financiële – ondersteuning te bieden aan scholen met een specifiek aanbod voor hoogbegaafde kinderen. Vanuit het bestuurskantoor is actief deelgenomen aan de ontwikkeling van gemeentelijk beleid en de aansluiting daarvan bij het schoolbestuurlijk beleid. Zo wordt ook voor de invulling van de nieuwe HEA-periode vanaf 2014 op verschillende niveaus door bestuurders en medewerkers van DHS meegedacht.


22

23


4

Personeel

In dit hoofdstuk staat het personeel van DHS centraal dat

In de scenario’s zoals opgenomen in de meerjarenbegrotingen

nodig is om de onderwijsopbrengsten te realiseren, leerlingen

2012-2015 en 2013-2016 is al aangegeven dat de formatie,

aan te trekken en een leeromgeving te bieden waar mede-

als gevolg van afnemende financiële ruimte, ook in de

werkers en ouders tevreden over zijn.

komende jaren verder zal gaan afnemen. Daarbij is er vanuit gegaan dat deze vermindering van de formatie geheel kan

In de weergegeven tabellen in dit hoofdstuk kunnen de aan-

worden opgevangen door natuurlijk verloop – en dan in het

tallen medewerkers afwijken, omdat enkele medewerkers in

bijzonder als gevolg van de uitstroom als gevolg van het

meerdere functiecategorieen kunnen voorkomen.

bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd – en de inzet van een deel van het eigen vermogen.

Personeelsaantallen De ontwikkeling van het aantal personeelsleden per de peildatum 31 december binnen De Haagse Scholen is als volgt. Ontwikkeling aantal personeelsleden Functiecategorie

Aantal medewerkers 2012

Directie (DIR) Onderwijsondersteunend

FTE (incl. BAPO) 2012



98

95,2

102

98,6

367

291,9

396

314,1

personeel (OOP) Onderwijzend personeel (OP)

1.352

1.114,1

1.358

1.118,7

Totaal scholen

1.817

1.501,2

1.856

1.531,4

48

45,0

46

43,4

Bovenschools Samenwerkingsverband WSNS Totaal


4

2,6

4

2,6

1.869

1.548,8

1.906

1.577,4

24

4 | Personeel Aantal FTE (incl. BAPO) Leeftijdscategorie

DIR

OOP

OP

Bovenschools

Totaal 2012

Totaal 2011

0 t/m 24

0,0

8,1

59,5

0,0

67,6

71,1

25 t/m 34

6,6

39,2

330,7

3,6

380,0

375,9

35 t/m 44

17,1

68,1

226,7

13,1

324,9

329,9

45 t/m 54

15,8

97,5

210,4

13,5

337,1

370,7

55 t/m 59

37,7

49,5

193,9

8,5

289,7

270,1

60+

18,1

29,6

93,0

9,0

149,6

159,8

Totaal

95,2

291,9

1.114,1

47,6

1.548,8

1.577,5

Aantal medewerkers Leeftijdscategorie

DIR

OOP

OP

Bovenschools

Totaal 2012

Totaal 2011

0 t/m 24

0

12

65

0

77

81

25 t/m 34

7

52

390

4

453

447

35 t/m 44

19

84

302

14

419

428

45 t/m 54

16

124

262

16

418

457

55 t/m 59

38

58

228

9

333

310

60+

18

34

104

9

165

178

Totaal

98

364

1.351

52

1.865

1.901

Op basis van deze gegevens (stand per 31 december 2012)

weer. In 2012 waren de activiteiten gericht op het evalueren

wordt zichtbaar dat in de komende jaren een flink aantal

en monitoren van de activiteiten geformuleerd in dit huidige

medewerkers de organisatie zullen verlaten als gevolg van

beleid alsook het verzamelen van informatie voor het ont-

het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Omdat er

wikkelen van activiteiten voor de nieuwe beleidsplan periode

ook altijd sprake is van natuurlijk verloop als gevolg van

2013-2017. Het meerjarenplan HRM voor 2013-2017 is in

andere oorzaken dan pensioen is de verwachting, dat de

2012 ontwikkeld en begin 2013 ter besluitvorming aan het

noodzakelijke afname van de formatie in de komende jaren

bestuur voorgedragen.

grotendeels gerealiseerd kan worden door natuurlijk v erloop.

In 2012 hebben de activiteiten van het personeelsbeleid zich

De mate van flexibiliteit van de personeelsformatie is ook

gericht op de hiernavolgende thema’s.

af te meten aan het aantal tijdelijke medewerkers.

Verzuimbeleid

Tabel gemiddeld aantal fte vast / tijdelijk:

Conform een eerder bestuursbesluit evalueert DHS jaarlijks

2012

2011

Medewerkers in vaste dienst

1408

1483

Medewerkers in tijdelijke dienst

163

129

1571

1612

Totaal

de samenwerking met de arbodienstverlening. Het huidige ziekmelding en re-integratie protocol dateert uit januari 2009 en vanuit HRM bestond de behoefte aan meer inzicht in de vraag of wij met de huidige aanpak de juiste vorm hebben voor een preventief verzuimbeleid binnen DHS. Om dit inzichtelijk te krijgen is in 2012 een enquête gehouden

Het aandeel tijdelijke medewerkers is in 2012 zowel abso-

onder de schooldirecteuren en leidinggevenden.

luut als relatief gestegen en ook dat verhoogt de mogelijk-

Via deze enquête is duidelijk geworden in hoeverre de

heden van DHS om snel op afnemende financiële middelen

huidige activiteiten voldoen aan de behoefte van de leiding-

te reageren.

gevenden en schooldirecteuren in de begeleiding van het verzuimbeleid.

Kadernota Integraal Personeelsbeleid

Omdat de enquête tevens de evaluatie van de arbodienst-

De huidige kadernota integraal personeelsbeleid geeft voor

verlening heeft meegenomen, bood de uitkomst een kader

de beleidsperiode 2009-2012 voorgestane ontwikkelingen

voor overleg eind 2012 met de arbo-artsen en voor afspraken

25


Personeel | 4

over verbeteracties. Het intern inzetten van een actiever

met spelregels die de effectiviteit en kwaliteit van trainingen

verzuimbeleid met het ontwikkelen van gerichte opleiding

en opleidingen waarborgen. Het College van bestuur zal dan

en training voor de leidinggevenden zal in de komende

ook met de afdeling HRM in de nieuwe planperiode een

beleidsplanperiode vorm krijgen. Een belangrijk onderdeel

beleidskader ontwikkelen dat handreikingen biedt voor een

vormt ook het efficiënter inrichten van het administratieve

geïntegreerde aanpak van strategisch opleiden en leren.

verzuimproces door het digitaliseren van de aanpak. De

Dit beleid zal vorm geven aan een geïntegreerde toepassing

eerste stappen zijn hiertoe gezet en acties worden in 2013

van diverse interventies, bijvoorbeeld op het gebied van

verder uitgewerkt.

opleiden, trainen en leren, loopbaanontwikkeling en organisatieontwikkeling en een visie op leren binnen DHS

Mobiliteit

ontwikkelen.

De activiteiten geformuleerd in de notitie mobiliteit en mobi-

In de begrotingsperiode 2012-2015 is vanuit de algemene

liteitbevorderende maatregelen van oktober 2011 hebben

reserves een budget beschikbaar gesteld voor professionali-

zich het laatste halfjaar gericht op het monitoren van de

sering van beginnende leerkrachten. Er is eind 2012 beleid

beheersmatige aspecten van mobiliteit. Tevens is de aan-

ontwikkeld en vastgesteld dat recht doet aan een evenre-

dacht gericht geweest op registratie en het op orde krijgen

dige verdeling van deze gelden. Een beleid dat coaching

van de ICT ondersteuning. Hiertoe is een nieuwe werving-

van beginnende leerkrachten in de periode 2013-2015

en selectiesite ontwikkeld en live gegaan. Tevens zijn er

mogelijk maakt.

handreikingen voor de directeuren en leidinggevenden ontwikkeld die een bijdrage leveren aan het op orde brengen

Prestatiebeloning

van het administratieve proces. Vanuit organisatiebelang en

In het voorjaar van 2012 heeft DHS ingetekend op een

medewerkerbelang is het genereren van feitelijke informatie

rijksregeling die beoogde door middel van een experiment

over vraag en aanbod en het formuleren van eenduidige

onderzoek te doen naar het draagvlak en het effect van

afspraken hieromtrent noodzakelijk gebleken om de juiste

prestatiebeloning in het onderwijs. De deelname aan het

medewerker op de juiste plek te kunnen plaatsen. De

experiment heeft veel discussie opgeleverd in het scholen-

komende periode zal in het teken staan van het verder uit-

veld en de GMR. Expliciete voor- en tegenstanders hebben

kristalliseren en ontwikkelen van instrumenten die een

een intensieve en goede discussie gevoerd. Uiteindelijk is

belangrijke impuls leveren aan loopbaanontwikkelingen

de regeling ingetrokken.

voor medewerkers.

Functiemix

Professionalisering

DHS ziet gemotiveerde en goed opgeleide medewerkers

De beleidsregeling Gesprekkencyclus DHS is in juli 2012

als een belangrijke factor voor goed onderwijs. De Haagse

door het bestuur definitief vastgesteld. Deze regeling ver-

Scholen ondersteunt dan ook van harte de maatregelen

vangt de regeling functioneringsgesprekken en de regeling

uit het Convenant Actieplan Leerkracht, dat tot doel heeft

beoordelingsgesprekken DHS van februari 2008, die daar-

om het vak van leerkracht via functiedifferentiatie aantrek-

mee gelijktijdig zijn ingetrokken. Ter ondersteuning van de

kelijker en hoogwaardiger te maken en de school met beter

directeuren en leidinggevenden hebben de HRM adviseurs

opgeleid personeel te versterken. Om voor de functiemix

in september en oktober een aantal bijeenkomsten verzorgd

en daarmee een hoger salaris in aanmerking te komen te

waar het werken met en vanuit het digitaal bekwaamheids-

komen moet een leerkracht voldoen aan opleidingseisen

dossier en vooral de gesprekkencyclus centraal stonden.

(HBO+) en ook dient hij/zij minimaal 50% voor de klas te

Binnen de organisatie vinden er, zowel op schoolniveau als op

staan.

DHS-niveau, initiatieven plaats op het gebied van ontwikkelen en leren. De CAO PO biedt de kaders waarbinnen opleiden en leren kan worden gefaciliteerd. De organisatie richt zich op professionalisering van schoolleiders in de vorm van trainingen, opleidingen en de inrichting van professionele leergemeenschappen. Er ontstaat steeds meer behoefte aan een duidelijk aanbod,


26

4 | Personeel

In de onderstaande tabel zijn de resultaten van de invoering

van de doelstellingen uit de functiemix niet alleen afhanke-

van de functiemix weergegeven.

lijk te laten zijn van de Lerarenbeurs, heeft DHS zelf ook opleidingsmiddelen gereserveerd.

Categorie

Functie LA

Functie LB

Functie LC

Functiemix

BAO

781,1

113,5

0,8

12,8%

SBO

0,0

42,5

4,5

9,7%

(V)SO

0,0

151,0

13,2

8,1%

Ondanks de inzet van de bovengenoemde extra middelen ter stimulering van de functiemix en regelmatige communicatie met directies en leerkrachten over de mogelijkheden van de functiemix, moeten we helaas constateren dat vooral in het regulier basisonderwijs de doelstellingen niet in het gewenste tempo worden gerealiseerd. Deze trend is overi-

De ambitie van DHS is en blijft om de kwantitatieve en kwa-

gens op veel schoolbesturen in Nederland van toepassing.

litatieve doelstellingen van de functiemix volledig te reali-

In de loop van 2012 zijn, in de hoop dat dit een positieve

seren. Mede daarom heeft DHS voor de jaren 2012-2015

impuls geeft aan de realisatie van de doelstellingen, door

extra opleidingsmiddelen gereserveerd om de leerkrachten

DHS de vereisten voor het in aanmerking komen van een

te s timuleren en in staat te stellen opleidingen te volgen.

LB- of een LC-functie bijgesteld.

Daarnaast wordt door DHS de EVC-procedure ingezet om vast te stellen of medewerkers aan de kwalitatieve voor-

Ziekteverzuim

waarden voldoen om voor een bevordering naar LB of LC in

Het ziekteverzuim van DHS vertoont een duidelijk seizoens-

aanmerking te komen. Om op schoolniveau geen financiële

patroon, waarbij er in de zomermaanden altijd sprake is van

drempel op te werpen worden de kosten van deze EVC-

een aanzienlijk lager verzuim dan bijv. in de maanden januari/

procedure bovenschools bekostigd. Als laatste stimulerings-

februari. De ontwikkeling van het ziekteverzuim kan dan

instrument heeft DHS een gratificatie in het vooruitzicht

ook het best zichtbaar worden gemaakt in een grafiek met

gesteld aan medewerkers die een master-opleiding voltooien.

daarin het 12-maands voortschrijdend gemiddelde (=trend)

Deze kosten worden bovenschools bekostigd.

waardoor de seizoensinvloeden worden geëlimineerd.

Op landelijk niveau is voor de bekostiging van erkende opleidingen ook nog de Lerarenbeurs beschikbaar. Om de

In deze grafiek is duidelijk zichtbaar dat na een periode van

opleiding van onze medewerkers en daarmee de realisatie

stijgend ziekteverzuim de trendontwikkeling in augustus 2011

Trendontwikkeling ziekteverzuim

7,5 7,4 7,3 7,2 7,1 7,0 6,9 6,8 6,7 6,6 6,5 6,4 6,3

27

Dec 2012

Nov 2012

Okt 2012

Sep 2012

Aug 2012

Jul 2012

Jun 2012

Mei 2012

Apr 2012

Mrt 2012

Feb 2012

Jan 2012

Dec 2011

Nov 2011

Okt 2011

Sep 2011

Aug 2011

Jul 2011

Jun 2011

Mei 2011

Apr 2011

Mrt 2011

Feb 2011

Jan 2011

Dec 2010

6,2


Personeel | 4

is omgeslagen naar een afnemende trend en dat deze trend

In deze specificatie is zichtbaar dat oudere medewerkers

zich in een groot deel van 2012 heeft voortgezet. In het

gemiddeld een hoger ziekteverzuim hebben dan jongere.

laatste kwartaal van 2012 is er sprake van een stabilisatie

Het gaat daarbij overigens relatief vaak om lang verzuim

van de trend.

als gevolg van ernstige kwalen of aandoeningen. De ont

De financiële gevolgen van een (te) hoog ziekteverzuim

wikkeling van het verzuim in de categorieën 55 t/m 59 jaar

waren voor de organisatie tot 1 januari 2012 beperkt, omdat

– vertoont een sterke daling – en 60+ – een sterke stijging –

kosten van de vervanging via het Vervangingsfonds groten-

is dan ook waarschijnlijk het gevolg van het feit dat een

deels werden gedekt. Tegelijkertijd was er daardoor geen

aantal langdurig zieken in vergelijking met de uitkomst

financiële prikkel bij de scholen om het ziekteverzuim “aan

2011 van de categorie 59 → 60 jaar zijn gegaan.

te pakken”. Per 1 januari 2012 is DHS voor het kort verzuim (korter dan

Opleidingen

één jaar) uit het Vervangingsfonds gestapt en zijn we eigen

Scholen zijn in beginsel zelf verantwoordelijk voor de

risicodrager geworden. Dit was, gezien de hoogte van de te

professionalisering van hun medewerkers. Op een aantal

betalen premie, niet alleen een financieel aantrekkelijke

onderwerpen wordt ervoor gekozen onderwerpen gemeen-

optie, maar gaf de scholen bovendien een financiële prikkel

schappelijk voor DHS op te pakken.

om het verzuim te verlagen. De organisatorische gevolgen

Na een intensief voortraject is het derde interne opleidings-

van een hoog ziekteverzuim voor in het bijzonder de scho-

traject voor integraal schooldirecteur in januari 2012

len zijn van dien aard (regelen vervanger, andere leerkracht

gestart. In november 2012 zijn veertien toekomstige school-

voor de groep, directeuren die zelf voor de klas gaan staan

leiders gecertificeerd. Deze groep zit nu in een vervolgtraject

enz.), dat het streven er op gericht moet blijven om het

van supervisie, coaching en masterclasses.

verzuim verder te verlagen. Scholen met een extreem hoog

In samenwerking met het Seminarium voor Orthopedagogiek

ziekteverzuim en de bij de daarvoor benodigde vervanging

van de Hogeschool Utrecht is een specifieke opleiding voor

gepaard gaande kosten zijn geholpen met extra middelen

begeleidingsspecialist opgezet (master SEN). Deze twee

uit een knelpuntbudget.

jarige opleiding is in augustus 2012 van start gegaan.

Tabel ziekteverzuim per jaar Categorie

2012

2011

2010

2009

2008

BAO

6,7%

7,4%

7,4%

7,2%

7,2%

SBO

3,5%

4,5%

6,0%

5,9%

3,2%

(V)SO

6,5%

7,5%

6,2%

6,6%

5,9%

Bestuurskantoor

2,6%

2,6%

2,9%

2,4%

2,3%

Totaal

6,4%

7,1%

6,9%

6,8%

6,5%

Tabel ziekteverzuim per leeftijdscategorie Leeftijdscategorie

2012

2011

2010

2009

2008

0 t/m 24

1,4%

2,4%

2,3%

4,3%

4,2%

25 t/m 34

4,7%

5,9%

5,5%

6,2%

5,9%

35 t/m 44

6,1%

6,3%

6,4%

6,1%

6,5%

45 t/m 54

8,0%

7,9%

7,8%

7,5%

6,9%

55 t/m 59

7,0%

10,7%

8,8%

7,8%

7,6%

60+

9,8%

7,1%

9,5%

8,8%

7,6%

Totaal

6,4%

7,1%

6,9%

6,8%

6,5%


28

4 | Personeel

De eerste kandidaten studeren naar verwachting in juni 2014 af. Aan deze “Haaglanden” opleiding doen 10 kandidaten van DHS mee en 5 kandidaten van andere samenwerkingsverbanden. Vanuit DHS worden de kandidaten gevolgd en begeleid bij de uitvoering van de opleidingsopdrachten en het onderzoek in de praktijk.

Trainingen Vanuit DHS Opleidingen zijn verschillende meerdaagse trainingen uitgezet voor directeuren. ▸▸ Een training gespreksvaardigheden voor leidinggevenden, waar aan door 42 leidinggevenden is deelgenomen ▸▸ 3 minuten flitsbezoeken voor leidinggevenden. Aan deze trainingen hebben in totaal 60 leidinggevenden deel genomen.

Opleiden in de school De Pabo van de Haagse Hogeschool en DHS werken intensief samen aan het opleiden van nieuwe leraren. Daartoe is tussen de Hogeschool en DHS een convenant gesloten. Het aantal scholen dat inmiddels is aangesloten bij de groep convenantscholen van Opleiden In De School is in 2012 opgelopen tot 39. Binnen deze scholen werken 43 gecertificeerde coaches die borg staan voor de professionele begeleiding van derde- en vierdejaars studenten. In het cursusjaar 2011-2012

Samen10+

hebben in totaal 47 derde- en vierdejaars dagstudenten hun stage gelopen op een van deze scholen.

Na een gedegen voorbereiding in 2012 vond

Het aantal ALPO studenten in cursusjaar 2011-2012 bedroeg

begin april 2013 tijdens een bijzonder evene

acht. Deze studenten zijn afkomstig van de Academische

ment in de Nieuwe Kerk in Den Haag de offi

Pabo van de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht.

ciële lancering plaats van Samen10+. Dit is een

Ruim 200 studenten uit het eerste en tweede jaar van hun

uniek project van tien openbare basisscholen

Pabo opleiding hebben binnen de scholen van DHS stage

in het centrum van Den Haag. Door intensief

gelopen.

met elkaar samen te werken willen zij de pres taties van hun leerlingen verbeteren. Daardoor nemen hun kansen op een succesvolle toekomst toe. Bijzondere gast was Jay Marino uit Amerika, autoriteit op onderwijsgebied. Hij gaf een masterclass aan de leerkrachten van de tien scholen.

29


Personeel | 4


30

31


5

Financiën

In dit hoofdstuk staat het vijfde resultaatgebied, de financiën,

Actuele en toekomstige ontwikkelingen

centraal. Op hoofdlijnen wordt aandacht besteed aan de

DHS, stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs,

financiële ontwikkelingen van DHS in het verslagjaar 2012 en

is per 1 januari 2008 opgericht als opvolger van de gemeen-

de verwachte ontwikkelingen voor 2013 en volgende jaren.

telijke dienst Primair Openbaar Onderwijs Den Haag. Deze

In het verslagjaar 2012 heeft DHS een stelselwijziging door-

externe verzelfstandiging heeft ook gevolgen gehad voor

gevoerd betreffende een eeuwigdurende vordering op het

de financiële verhoudingen binnen de stichting. Gedurende

ministerie van OCW die als vordering in de administratie

de eerste vijf jaar na de verzelfstandiging ontving DHS de

stond. Deze vordering is destijds binnen de bestaande wet-

wettelijk toegestane bruidsschat. Het verslagjaar 2012

en regelgeving voor een bedrag van € 2,5 in de administratie

was, met een bedrag van € 2,6 mln., het laatste jaar van

vastgelegd. Voortschrijdend inzicht bij de wetgever, DHS en

deze toekenning.

accountant heeft, hoewel de oude werkwijze betreffende deze vordering niet strikt verboden is, ertoe geleid dat DHS

De in 2010 ingezette trend van afnemende rijksinkomsten

nu een stelselwijziging heeft doorgevoerd. Wij zij van mening

en niet of onvolledig gecompenseerde lastenverzwaringen

dat door deze stelselwijziging de balans van DHS een beter

heeft zich in 2012 onverminderd voortgezet en daarbij is er

beeld geeft van onze financiële positie.

een ontwikkeling waarneembaar dat de ontwikkelingen

Deze stelselwijziging heeft invloed op de balans en op de

elkaar steeds sneller opvolgen. Tevens wordt duidelijk dat

daarvan afgeleide kengetallen. Conform de regelgeving bij

de informatievoorziening door de rijksoverheid, maar ook

een stelselwijziging zijn ook de vergelijkende cijfers van de

bijvoorbeeld door het ABP, rondom deze ontwikkelingen steeds

realisatie 2011 en begrotingen 2012 en 2013 aangepast.

later bekend wordt. Een adequate Planning en Controlcyclus is dus van groot belang om deze ontwikkelingen te detecteren

De belangrijkste conclusie is dat financiële positie van DHS

en beoordelen op hun effecten voor de organisatie.

ook na afloop van het jaar 2012 nog steeds goed te noemen

De externe ontwikkelingen op het gebied van de rijksbekos-

is. Dat is gezien de ontwikkelingen van de afgelopen twee

tiging en, in het bijzonder, loonkosten worden door DHS dan

jaar waarbij de financiële ruimte van DHS, en het gehele

ook nauwlettend gevolgd en worden direct vertaald in een

primair onderwijsveld, is afgenomen een goede ontwikkeling.

bijsturing op de realisatie van het lopend jaar. Ook bij het

Gezien de verwachting dat de trend van afnemende financiële

opstellen van de jaarlijkse meerjarenbegrotingen worden

ruimte zich ook in de komende jaren onverminderd zal voort-

deze risico’s gewogen en vertaald naar aanvullend meer

zetten en dat daarmee dus de grootste financiële risico’s voor

jarenbeleid.

DHS ook nu nog in de toekomst liggen is deze sterke finan ciële positie zeker geen overbodige luxe.

In de actuele meerjarenbegroting 2013-2016 is rekening

De jaarrekening 2012 van DHS is door ons administratie

gehouden met een afname van de beschikbare financiële

kantoor opgesteld en gecontroleerd en voorzien van een

ruimte in de komende jaren van € 13 mln. en een noodzake-

goedkeurende verklaring door KPMG. De jaarrekening 2012

lijke vermindering van de formatie met 154 fte ten opzichte

wordt als een gescheiden rapportage gepubliceerd.

van de realisatie 2012.


32

5 | Financiën

Vooralsnog gaat DHS er vanuit dat deze afname van de

▸▸ DHS heeft er voor gekozen om per 1 januari 2012 eigen

formatie kan worden gerealiseerd op basis van natuurlijk

risicodrager te worden voor de kosten van ziektevervan-

verloop en interne mobiliteit en dus zonder gedwongen

ging korter dan één jaar. Dit heeft geleidt tot een afname

ontslagen. DHS voert werkgelegenheidsbeleid en bege-

van de betaalde premie vervangingsfonds. Tegelijkertijd

leidt, ter beheersing van de uitgaven inzake uitkeringen

verminderden daarmee ook de inkomsten van de te

na ontslag, medewerkers van werk naar werk (binnen en

declareren kosten bij het vervangingsfonds. Per saldo

buiten de stichting). De organisatie staat in de komende

heeft deze keuze DHS een voordeel opgeleverd van circa

jaren dus voor een enorme uitdaging die zij mede dankzij

€ 0,5 mln. ten opzichte van de situatie indien wij niet

de bestaande Planning en Controlcyclus en haar, zoals

hadden gekozen voor het eigen risicodragerschap.

blijkt uit dit verslag, solide financiële basis met vertrouwen

▸▸ De bekostiging van leerlingen met onderwijsachterstanden

tegemoet ziet.

wordt bepaald op basis van het opleidingsniveau van de

De belangrijkste wijzigingen in 2012 met betrekking tot de

ouders. Op basis van dit criterium neemt het aantal

baten en lasten zijn:

(bekostigde) achterstandsleerlingen van DHS in de afge-

▸▸ De toekenning in april 2012 van de Bekostiging

lopen drie jaar met gemiddeld 6% per jaar af. Dit bete-

Prestatiebox met een omvang van € 1,0 mln. in 2012 en

kent een jaarlijkse afname van circa € 1,1 mln. van de

een verwachte omvang 2013 van € 1,3 mln. Voor een

voor achterstandenbeleid beschikbare middelen. Bij

deel van deze bekostiging was er sprake van een herver-

ongewijzigd landelijk beleid met betrekking tot de vast-

deling van bestaande middelen maar voor € 0,6 mln.

stelling van onderwijsachterstanden zal deze trend zich

(2012) respectievelijk € 0,9 mln. (2013) zijn dit extra

in de komende jaren voortzetten.

middelen. De toekenning van de middelen prestatiebox

▸▸ In de loop van 2012 is duidelijk geworden dat de bezuini-

zijn gekoppeld aan het gesloten bestuursakkoord met

gingen Passend Onderwijs geen doorgang zouden vinden.

daarin een stevige ambitie op het gebied van de onder-

Dat is door DHS ook verwerkt in haar meerjarenbegroting

wijskwaliteit en professionalisering van de medewerkers.

2013-2016. Dat neemt niet weg dat de financiële ontwik-

▸▸ Ook in 2012 is er sprake van een aanzienlijk verschil

kelingen van de invoering van Passend Onderwijs op de

tussen werkelijke ontwikkeling van de loonkosten van

langere termijn nog onzeker zijn.

DHS (+2,2%) en de compensatie van de rijksbekostiging voor deze loonkostenstijging (+0,8%). In de realisatie

Financiële analyse DHS

2011 bedroeg het verschil tussen de werkelijke ontwikke-

De Commissie Don heeft in haar rapportage over het finan

ling van de loonkosten en de compensatie voor DHS al

cieel beleid van onderwijsinstellingen een aantal kengetallen

1,1%. In 2012 komt daar nu nog 1,4% bij. Omgerekend is

met signaleringsgrenzen benoemd welke door het ministerie

DHS alleen al door deze ontwikkeling in twee jaar een

van OCW en de afdeling rekenschap van de Onderwijs

financiële ruimte van omgerekend 40 fte kwijtgeraakt.

inspectie zijn overgenomen. Het gaat daarbij om de kengetal-

In de meerjarenbegroting 2013-2016 is gerekend met

len Kapitalisatiefactor, Solvabiliteit, Liquiditeit (current ratio)

een jaarlijks tekort op de loonindexering van 0,5% en dat

en Rentabiliteit.

is gezien de realisatie 2011 en 2012 wellicht te optimis-

De PO-raad heeft een standaardmethodiek ontworpen waar-

tisch. Bij de komende meerjarenbegroting 2014-2017 zal

mee schoolbesturen de kengetallen en hun financiële positie

op basis van de actuele inzichten worden vastgesteld

incl. (genormeerde) kapitaalsbehoefte kunnen vaststellen.

wat een reëel percentage is.

In dit verslag past DHS deze methodiek van de PO-raad toe.

Ontwikkeling kengetallen Financiële Kengetallen

Uitkomst 2012

Begroting 2012

Begroting 2013

Prognose 2013

Uitkomst 2011

33,5%

34,4%

32,4%

32,8%

31,6%

> 35%

2,3

2,2

2,0

2,0

2,4

> 1–1,5

Solvabiliteit

68,0%

67,0%

65,0%

65,0%

69,0%

< 20%

Rentabiliteit

1,1%

0,3%

-1,1%

-1,9%

-0,6%

0–5%

Kapitalisatiefactor * Liquiditeit

Normwaarde

* Definities opgenomen in de verklarende woordenlijst (in de bijlage)

33


Financiën | 5

In bovenstaande tabel is de ontwikkeling van de verschil-

Bedrag x 1,0 mln

lende kengetallen in beeld gebracht en daaruit wordt direct

Normatieve kapitalisatiegraad

zichtbaar dat de financiële positie van DHS aan het eind

Bedrag

In %

van 2012 goed is te noemen.

Spaarliquiditeit *

12,4

10,9%

De kapitalisatiegraad (balanstotaal/totale baten) is in 2012

Transactieliquiditeit

12,2

10,7%

Bufferliquiditeit

13,3

11,7%

Totaal

37,9

33,3%

ten opzichte van de realisatie 2011 toegenomen tot 33,5%, dit is het gevolg van enerzijds een toename van het balan-

* Definities opgenomen in de verklarende woordenlijst

stotaal als gevolg van o.a. het positieve resultaat 2012 en anderzijds door een afname van de totale baten in de staat van baten en lasten. De combinatie van deze twee effecten

grote besturen zoals DHS toegestaan omdat nooit alle activa

leidt ertoe dat de kapitalisatiegraad stijgt maar ook per

gelijktijdig wordt vervangen.

ultimo 2012 nog onder de signaleringsgrens van 35% blijft.

De transactieliquiditeit is gelijk aan het bedrag van de kort-

Bij het opstellen van de begroting 2012-2015 was er een

lopende schulden van de balans per 31 december 2012

sterkere afname van de totale baten voorzien en op basis

ad € 12,2 mln.

daarvan was voor 2012 een kapitalisatiegraad van 34,4%

De bufferliquiditeit (= weerstandsvermogen in de “oude”

begroot. In de prognose voor 2013, die is gebaseerd op de

benaming) wordt aangehouden om de risico’s op personeel,

meerjarenbegroting 2013-2016, wordt voor 2013 een

onderwijskwaliteit, leerlingen, financiën en gebouwen op te

afname van de kapitalisatiegraad voorzien naar 32,8%.

vangen. Op basis van een risicoscan is de bufferliquiditeit

In de meerjarenbegroting 2013-2016 heeft DHS extra mid-

voor DHS vastgesteld op minimaal 7,2% en maximaal

delen vrijgemaakt voor een gefaseerde realisatie van de

11,7%.

noodzakelijke afbouw van de formatie (€ 2,1 mln.) en maat-

Conform de huidige verwachtingen met betrekking tot de

regelen voor de versterking van de onderwijskwaliteit (€ 2,4

toekomstige risico’s op het gebied van rijksbekostiging,

mln.). Deze extra middelen worden ingezet vanuit het eigen

stijgende loonkosten en dalende aantallen bekostigde

vermogen en leiden dus tot een afname van de kapitalisa-

gewichtsleerlingen houdt DHS per 31 december 2012 een

tiegraad en tevens tot een negatieve rentabiliteit.

bufferliquiditeit aan van 11,7% van € 114,0 mln. = € 13,3 mln. Op basis van deze berekeningen bedraagt de normatieve

Normatieve kapitalisatiegraad en vrije bestedingsruimte

kapitalisatiegraad 2012 van DHS dan 33,3%. De werkelijke kapitalisatiegraad van DHS per 31 december

Zowel de Commissie Don, de PO-raad als de afdeling

2012 is 33,5% -/- 33,3% = 0,2% hoger dan de normatieve

Rekenschap van de Inspectie van het Onderwijs geven aan

kapitalisatiegraad. Daarmee is er een vrije bestedingsruimte

dat de signaleringsgrens van 35% een landelijk gemiddelde

van het eigen vermogen van maximaal: 0,2% x € 114 mln.

is en dat er bedrijfsspecifieke redenen kunnen zijn om een

= € 0,2 mln.

hogere of juist lagere normatieve kapitalisatiegraad aan te

Zowel in de meerjarenbegroting 2012-2015 als 2013-2016

houden. Het verschil tussen de bedrijfsspecifieke norma-

heeft DHS aangegeven haar bufferliquiditeit in de komende

tieve kapitalisatiegraad en de werkelijke kapitalisatiegraad

jaren gefaseerd terug te willen brengen naar 7,2% en dat

van de organisatie geeft aan of er sprake is van een “vrije

levert 4,5% x € 114 = € 5,1 mln. extra besteedbaar eigen

bestedingsruimte” van het eigen vermogen.

vermogen op.

Conform de uitgangspunten van de commissie Don en de door de PO-raad ontwikkelde methodiek is de normatieve

In totaal heeft DHS op basis van de stand per ultimo 2012 in

kapitaalsbehoefte respectievelijk bestedingsruimte van DHS

de komende jaren een maximale bestedingsruimte van € 5,1

bepaald.

mln. + € 0,2 mln. = € 5,3 mln. uit haar eigen vermogen beschikbaar. Dat bedrag is ruim voldoende voor de in de

Voor de berekening van de spaarliquiditeit is de vervangings-

meerjarenbegroting 2013-2016 voorziene maatregelen ten

waarde van de materiële vaste activa per 31 december 2012

behoeve van:

berekend en vastgesteld op € 22,6 mln. Van dat bedrag moet

▸▸ interne mobiliteit van het personeel (€ 0,7 mln.)

conform de uitgangspunten van de PO-raad/Commissie Don

▸▸ een fasering in de noodzakelijke reductie van de formatie

55% als spaarliquiditeit worden aangehouden. Dit is voor


(€ 1,4 mln.)

34

5 | Financiën

▸▸ maatregelen voor de verdere versterking van de onder-

b. Invoering nieuw personeels- en salarissysteem.

wijskwaliteit (€ 2,4 mln.)

Per 1 januari 2012 is DHS overgegaan op een nieuw

Bij de komende meerjarenbegroting 2014-2017 zal DHS op

personeels- en salarissysteem HRIS van RAET. De imple-

basis van een actuele risico-inventarisatie en de actuele

mentatie heeft niet tot problemen geleid en de salaris

ontwikkelingen rondom de omvang van baten en lasten op

betalingen zijn juist en tijdig uitgevoerd.

nieuw haar normatieve kapitalisatiegraad en vrij besteed-

c. Invoering systematiek werkelijke loonkosten en

baar vermogen vaststellen. Op basis van die uitkomsten zal

inkomsten.

worden bezien of er ruimte is voor een extra inzet van het

Vanaf de invoering van de Lumpsumbekostiging

eigen vermogen.

(per 1-8-2006) tot 1 augustus 2012 heeft DHS de FPEsystematiek gehanteerd voor de verdeling van de perso-

Ontwikkelingen administratieve organisatie

nele kosten en inkomsten aan de scholen. In de loop van 2011 werd duidelijk dat deze methodiek niet langer te

Het financieel-administratief beleid van de overheid met

handhaven was en zijn de voorbereidingen getroffen

betrekking tot het onderwijs is de afgelopen jaren intensief

voor de overgang naar een nieuw systeem.

en onderhevig aan vele veranderingen. Na de invoering van

Dit alles heeft ertoe geleid dat DHS per 1 augustus 2012

de lumpsum in 2006 kwamen al snel nieuwe voorschriften

volledig is overgegaan op de systematiek van werkelijke

voor de jaarverslaggeving, diverse bezuinigingen, het actie-

loonkosten en werkelijke subsidies. Voor het bestuurs

plan leerkracht, de uitwerking van de aanbevelingen van

kantoor betekent dit een vermindering van de omvang

de commissie Don en jaarlijks, soms ingrijpende, wijzigingen

van de administratieve taken, voor de schoolleiders

in het controleprotocol. Dit alles maakt een flexibele finan

betekende dit een andere wijze van beoordelen van de

cieel-administratieve organisatie die snel kan inspelen op

personele kosten en inkomsten. Dankzij een adequate

een veranderende omgeving van groot belang. In de periode

ondersteuning en aanpassingen van ons management

2006-2011 heeft DHS dan ook de noodzakelijke maatregelen

informatiesysteem Promis is deze overgang relatief

genomen en uitgevoerd om haar financieel-administratieve

geruisloos verlopen.

organisatie aan te passen aan deze wijzigende voorwaarden en regelgeving.

Het jaar 2012 in cijfers

In het verslagjaar 2012 heeft DHS daarom geen grote nieuwe activiteiten op het gebied van haar financieel administratieve

Balans

organisatie hoeven uit te voeren.

Hiernaast wordt de balans per 31-12-2012 gepresenteerd, Wel zijn in 2012 de volgende activiteiten uitgevoerd of

waarbij de vergelijkende cijfers van 2011 en de begroting

afgerond:

2012 en 2013 tevens zijn opgenomen.

a. Eigen risicodragerschap ziektevervanging < 1 jaar. In het kader van de Modernisering van het

Activa

Vervangingsfonds heeft DHS besloten op per 1 januari

De post materiële activa is als gevolg van de investeringen

2012 eigen risicodrager te worden voor het ziekteverzuim

in vooral meubilair en ICT toegenomen ten opzichte van

< 1 jaar.

zowel de realisatie 2011 als de begroting 2012.

Op het totaalniveau van de organisatie heeft dit naast een

In vergelijking met de realisatie 2011 is de post vorderingen

financieel voordeel ook geresulteerd in minder administra-

en dan in het bijzonder de vorderingen op de dienst OCW

tieve handelingen. Door het (premie)voordeel rechtstreeks

van de gemeente Den Haag in het kader van de huis

naar de scholen door te berekenen ontstaat er bovendien

vestingsprojecten sterk afgenomen. Door goed en actief

een extra prikkel om het ziekteverzuim laag te houden.

overleg met de dienst OCW en een verdere verbetering

Ziektevervanging langer dan één jaar kan nog wel bij het

van de projectadministratie en het declaratieproces is

vervangingsfonds worden gedeclareerd, in de loop van

de omvang van de vorderingen op de dienst OCW sterk

2013 zal DHS besluiten of zij ook voor dit deel eigen risico-

afgenomen. Mede daardoor is de post liquide middelen

drager zal worden en daarmee feitelijk geheel uit het

(banken spaarrekeningen) per 31 december 2012

Vervangingsfonds zal stappen.

gestegen.

35


Financiën | 5

Activa

per 31-12-2012

Begroting 2012

Begroting 2013

per 31-12-2011

1.2

Materiële vaste activa

10.337

10.155

10.129

9.404

1.5

Vorderingen

11.251

12.926

12.926

16.578

1.7

Liquide middelen Totaal

Passiva 2.1

Eigen vermogen

2.2

Voorzieningen

2.4

Kortlopende schulden

16.589

15.655

12.921

10.407

38.176

38.736

35.976

36.388

per 31-12-2012

Totaal

Begroting 2012

23.367

Begroting 2013 23.236

per 31-12-2011 20.726

22.115

2.573

2.750

2.500

3.013

12.237

12.750

12.750

11.260

38.176

38.736

35.976

36.388

Passiva

Herwaarderingsreserves vaste activa

Eigen vermogen

Als gevolg van de invoering van de methodiek van Activering

Het eigen vermogen van DHS is dankzij het positieve resul-

en de daarbij behorende 1e waardering van de aanwezige

taat in het verslagjaar toegenomen tot € 25,9 mln. Binnen

activa heeft DHS per 1-1-2010 herwaarderingsreserves

het eigen vermogen van DHS kan er een onderscheid worden

moeten vormen die in omvang gelijk waren aan de boek-

gemaakt tussen:

waarde van de vaste activa per die datum. Dit is dus een administratieve handeling waardoor DHS niet rijker wordt

Algemene reserve (publiek)

maar die wel van invloed is op het eigen vermogen.

Binnen DHS kennen de scholen financieel zelfbeheer voor

In 2012 is er vergelijkbaar met 2010 en 2011 een vrijval

de aan hen toegekende budgetten. Voor het opvangen van

van € 1,3 mln. uit deze herwaarderingsreserves ten gunste

schommelingen in het schoolgebonden exploitatieresultaat

van de algemene reserve publiek geboekt. Deze methodiek

is het noodzakelijk dat scholen de beschikking hebben over

van vrijval zal een aantal jaren worden gecontinueerd totdat

een adequate schoolgebonden algemene reserve.

de herwaarderingsreserves nul zijn (respectievelijk de activa

Daarnaast zijn binnen DHS een aantal budgetten boven-

van voor 2010 geheel is afgeschreven). Deze herwaarde-

schools georganiseerd, waarvan de totale exploitatie van

ringsreserves zijn dus geoormerkt en niet vrij inzetbaar. De

de schoolgebouwen de omvangrijkste is. Ook voor de

omvang per 31 december 2012 van deze herwaarderings

schommelingen in de bovenschoolse budgetten is een

reserves bedraagt € 4,3 mln.

adequate algemene reserve wenselijk. De omvang van de algemene reserves publiek van DHS bedraagt ultimo 2012

Voorzieningen

€ 17,4 mln.

Voorzieningen worden gevormd om toekomstige kosten en risico’s te dekken en/of om bepaalde kosten gelijkmatig over

Bestemmingsreserves

de jaren te spreiden (bijv. egalisatievoorziening groot onder-

Het resultaat dat door DHS wordt behaald op de voor het

houd).

samenwerkingsverband Weer Samen Naar School ontvan-

DHS heeft ultimo 2012 de volgende voorzieningen:

gen middelen, wordt verrekend met de bestemmingsreserve Zorgbekostiging. Deze bestemmingsreserve heeft eind 2012

Voorziening Spaarverlof

een omvang van € 1,7 mln. In het kader van de maatregelen

Binnen het onderwijs heeft het personeel de mogelijkheid

betreffende Passend Onderwijs worden er regionale samen-

om te sparen voor een extra lange verlofperiode. Op basis

werkingsverbanden opgericht waar ons SWV in op zal gaan.

van een spaarcontract worden afspraken gemaakt over de

De huidige bestemmingsreserve zal onder meer worden

spaarperiode en het tijdstip waarop het verlof opgenomen

gebruikt om de financiële effecten voor DHS van deze stelsel

zal gaan worden. In de voorziening spaarverlof is het bedrag

wijziging op te vangen.

opgenomen dat DHS verschuldigd is om in de toekomst


36

5 | Financiën

tijdens de opname van het gespaarde verlof het salaris door

Toelichting op de staat van baten en lasten

te betalen.

De Haagse Scholen heeft het boekjaar 2012 afgesloten met een positief resultaat van € 1,3 mln. en dat is hoger dan in

Voorziening toekomstige jubilea uitkeringen

de begroting 2012 (€ 0,3) was voorzien en beter dan de

Deze voorziening is in 2008 conform de richtlijnen van de

realisatie 2011 (-/- € 0,7 mln.).

jaarverslaglegging gevormd om alle toekomstige verplichtingen voor jubilea-uitkering van het personeel in vaste

Conform de Planning en Controlcyclus is de begroting 2012

dienst te dekken.

in het voorjaar van 2011 open vastgesteld. De in de afge-

In 2012 zijn alle jubilea-uitkeringen ten laste van de voorzie-

lopen jaren al ingezette trend van steeds sneller op elkaar

ning gebracht. Per 31 december is vervolgens de (toekom-

volgende ontwikkelingen op het gebied van bekostiging en

stige) verplichting voor DHS berekend en vastgesteld op een

kosten heeft zich in 2012 onverminderd voortgezet en daar-

bedrag van € 0,9 mln.

bij geldt in toenemende mate dat de informatie met betrekking tot deze ontwikkelingen steeds later bekend wordt.

Voorziening Personele risico’s Het saldo per 31 december van € 0,4 mln. heeft betrekking

Ter illustratie:

op de personele juridische risico’s die DHS loopt met

▸▸ In april 2012 werd bekend dat DHS in 2012 een nieuwe

betrekking op (toekomstige) claims van het Participatie

bekostiging Prestatiebox ontving met een omvang in

fonds betreffende (het niet voldoen aan) de instroomtoets.

2012 van € 1,0 mln. ▸▸ Na de zomervakantie 2012 werd de definitieve loon

Egalisatievoorziening planmatig onderhoud

indexering van het schooljaar 2011-2012 bekend inclusief

Om de jaarlijkse schommelingen in de omvang van het

de doorwerking daarvan in het schooljaar 2012-2013.

planmatig onderhoud te elimineren lopen sinds 2010 alle

▸▸ Vlak voor de zomervakantie 2012 werd bekend dat het

kosten van planmatig (groot) onderhoud via de egalisatie-

ministerie van OCW de regeling In Mindering Te Brengen

voorziening planmatig onderhoud.

Uitkeringen per 1 augustus 2012 ging aanpassen met

Jaarlijks worden de werkelijke kosten ten laste van de egali-

gevolgen voor de premie Vervangingsfonds, de declara-

satievoorziening gebracht en wordt er op basis van de Meer

bele bedragen bij het vervangingsfonds en de omvang

jaren Onderhoudsplanning een vast bedrag aan gedoteerd.

van de rijksbijdragen.

Het saldo per 31 december 2012 is € 0,9 mln.

▸▸ Eind 2011 en ook gedurende het jaar 2012 zijn o.a. de

Tot zover de voorzieningen die conform weten regelgeving

premies van het pensioenfonds ABP en het vervangings-

op de balans onder post voorzieningen worden gepresenteerd.

fonds een aantal malen aangepast = verhoogd.

Daarnaast heeft DHS ook nog een voorziening oninbaarheid

▸▸ Eind 2011 heeft DHS er voor gekozen om, vanuit over

debiteuren die conform de voorschriften in mindering wordt

wegend financiële beweegredenen, per 1-1-2012 eigen

gebracht op de post vorderingen van de balans.

risicodrager te worden voor het ziekteverzuim korter dan één jaar. ▸▸ De subsidies in het kader van het lokaal onderwijsbeleid

Voorziening oninbaarheid debiteuren Deze voorziening heeft in zijn geheel betrekking op de

van de gemeente Den Haag worden in diverse tranches

(mogelijk) niet door de Gemeente Den Haag vergoede kosten

toegekend en zijn, mede als gevolg van het in 2012 afge-

van door DHS gedeclareerde nieuwbouwprojecten.

sloten bestuursakkoord, in de tweede helft van het jaar

Op basis van de nu bekende inzichten met betrekking tot de

sterk toegenomen.

risico’s op de ingediende declaraties is de omvang van de voorziening per 31 december 2012 vastgesteld op € 0,6 mln.

Al deze ontwikkelingen hebben in meer of mindere mate invloed op de financiële bedrijfsvoering van het school

Staat van baten en lasten

bestuur gedurende het jaar en wijken in positieve of nega-

Hiernaast is de staat van baten en lasten over 2012

tieve zin af van de vastgestelde begroting.

opgenomen inclusief de vergelijkende cijfers van 2011

Het is dan ook de taak van het schoolbestuur om sturing

en de begroting 2012 en 2013.

te geven aan deze ontwikkelingen en indien noodzakelijk maatregelen te nemen of beleid aan te passen. Een ade-

37


Financiën | 5

Baten

Realisatie 2012

Begroting 2012

Begroting 2013

Realisatie 2011

3.1

Rijksbijdragen

98.707.402

97.237.000

98.039.000

98.630.714

3.2

Overige overheidsbijdragen en subsidies

8.997.332

7.710.000

8.019.000

8.776.631

3.3

College-, cursus-, les- en examengelden

–

–

–

–

3.4

Baten werk in opdracht van derden

–

–

–

–

3.5

Overige baten

6.029.980

7.615.000

5.050.000

7.846.738

Totaal baten

113.734.715

112.562.000

111.108.000

115.254.084

Lasten

Realisatie 2012

Begroting 2012

Begroting 2013

Realisatie 2011

4.1

Personeelslasten

93.108.684

94.294.000

94.441.000

4.2

Afschrijvingen

1.940.700

1.900.000

1.925.000

1.791.648

4.3

Huisvestingslasten

9.376.482

8.904.000

9.062.000

10.402.803

4.4

Overige lasten

8.340.654

7.370.000

8.249.000

8.787.490

Totaal lasten

112.766.520

112.468.000

113.677.000

116.192.844

968.194

94.000

-2.569.000

-938.761

283.329

240.000

200.000

252.078

1.251.523

334.000

-2.369.000

-686.683

Saldo baten en lasten 5

Financiële baten en lasten Totaal resultaat

quate Planning en Controlcyclus waarin de actuele ontwik-

95.210.903

‣ de indexering voor gestegen loonkosten en/of inflatie,

kelingen nauwlettend worden gevolgd en beoordeeld op

in de meerjarenbegroting 2012-2015 zijn alle baten

hun effecten is dan ook onontbeerlijk. Bij DHS kunnen alle

en lasten op het prijspeil 2011 be- en doorgerekend,

organisatieonderdelen de voortgang volgen (financieel,

in de realisatie 2012 zijn de rijksbijdragen nog iets

personeel, leerlingaantallen, onderwijskwaliteit enz.) in

verhoogd voor de gestegen kosten maar, vooral

het managementinformatiesysteem Promis. Middels het

bij de personele kosten is deze indexering ruim

halfjaarverslag (incl. een prognose voor het gehele jaar)

onvoldoende om de werkelijke kostenstijging te

brengt het College van bestuur verslag uit aan de Raad

compenseren.

van toezicht.

▸▸ Een afname van de rijksbijdrage als gevolg van de

De hoofdlijnen van de gemaakte keuzes met betrekking tot

afname van het aantal bekostigde gewichtsleerlingen

ons financieel beleid voor de komende jaren zijn verwoord

met -/- 6%. Dit was uiteindelijk iets hoger dan in de

in de vastgestelde meerjarenbegroting 2013-2016 en zullen

begroting 2012 voorzien (-/-4%) en deze afname van

in de komende meerjarenbegroting 2014-2017 worden

6% werkt in vergelijking met de realisatie 2011 in volle

geactualiseerd en waar nodig worden bijgesteld.

omvang door. ▸▸ Een toename van de overige overheidsbijdragen. Dit

Dit gezegd hebbende zijn de belangrijkste verschillen tussen

betreft de subsidies van de gemeente Den Haag in het

de realisatie 2012 en de begroting 2012 respectievelijk de

kader van het lokaal onderwijsbeleid zoals verwoord in

realisatie 2011:

de Haagse Educatieve Agenda (HEA) en de, in 2012 voor

▸▸ Een toename van de rijksbijdragen als gevolg van:

het laatst ontvangen, bruidsschat. Het voordelig verschil

in de realisatie 2012 ten opzichte van zowel de begroting

‣ de toekenning, in de loop van 2012, van de bekostiging Prestatiebox ad € 1,0 mln. Voor een bedrag van circa

2012 als de realisatie 2011 is het gevolg van hogere

€ 0,4 mln. is er sprake van een overheveling van

baten in het kader van de HEA en in het bijzonder de

bestaande middelen (cultuureducatie en Rekenen en

extra middelen die in het 2e halfjaar beschikbaar zijn

Taal) maar de overige € 0,6 mln. betreft een daad

gekomen uit bestuursakkoord VVE dat tussen gemeenten

werkelijke uitbreiding van beschikbare middelen.

en ministerie van OCW is gesloten.


38

5 | Financiën

▸▸ Een afname van de overige baten als gevolg van de

regelgeving werden gevolgd en anderzijds het interne

keuze voor een eigen risicodragerschap voor de kosten

uitgangspunt van voorzichtigheid werd gehandhaafd. In de

van ziektevervanging korter dan één jaar waardoor

aanbevelingen van de Commissie Don wordt ook veel aan-

enerzijds de inkomsten vervangingsfonds afnemen en

dacht besteed aan de omvang van de liquiditeit van school-

anderzijds de premie vervangingsfonds (=personeels

besturen en dat heeft zijn weerslag op het te voeren

lasten) afneemt.

Treasurybeleid.

▸▸ Een afname van de personeelslasten door een verdere en noodzakelijke afname van de formatieomvang met

Treasurystatuut

40 fte ten opzichte van begroting 2012 en realisatie 2011

De hoofdlijnen en uitgangspunten van het Treasurybeleid

en de al hiervoor genoemde verlaging van de premie

van DHS zijn opgenomen in het door het bestuur vastge-

vervangingsfonds. De daling van de premie vervangings-

stelde Treasurystatuut. In dit statuut is met betrekking tot

fonds is overigens nagenoeg teniet gedaan door

het beleggen van overtollige liquide middelen o.a. het

stijgende premies voor pensioenen, participatiefonds en

volgende opgenomen:

ziektewet.

Eventuele beleggingen zullen voldoen aan de criteria van

▸▸ Een toename van de huisvestinglasten ten opzichte

de Regeling “beleggen en belenen door instellingen voor

van de begroting als gevolg van o.a. de verbouwing van

onderwijs en onderzoek.”: Als gevolg van de kredietcrisis is

het bestuurskantoor (€ 0,1 mln.), niet begrote risico’s

deze Regeling beleggen en belenen met ingang van 1 januari

huisvesting (€ 0,2 mln.) en een toename van de post

2010 door het Ministerie van OCW aangescherpt. Deze aan-

klein onderhoud voor rekening van scholen. Dit laatste

scherpingen zijn verwerkt in het Treasurystatuut van DHS.

is onder meer het gevolg van noodzakelijke onderhouds-

De wijzigingen betroffen de ratingeisen voor beleggings- en

en servicecontracten voor de, in het kader van de

beleningsvormen waarbij de hoofdsom bij opname intact is.

EBA-regeling, aangelegde luchtbehandelings- en klimaat

Deze ratingeisen zijn geldig vanaf 1 januari 2010:

systemen. De afname van de huisvestingskosten ten

▸▸ Beleggings- en beleningsvormen voor een periode tot en

opzichte van de realisatie 2011 is het gevolg van lagere

met 3 maanden mogen alleen worden betrokken van

kosten huisvestingsrisico’s en vooral lagere energielasten

financiële ondernemingen die aantonen dat ze beschik-

die in 2011 incidenteel hoog waren vanwege de afreke-

ken over minstens een A-rating afgegeven door minstens

ning voorgaande jaren met de oude energieleverancier.

twee ratingbureaus.

▸▸ Overige lasten. In de jaarrekening 2011 was al gemeld

▸▸ Beleggings- en beleningsvormen voor een periode van

dat de begroting 2012 van deze post te laag was begroot

meer dan 3 maanden mogen alleen worden betrokken

als gevolg van onder andere stijgende automatiserings-

van financiële ondernemingen die aantonen dat ze

kosten en de verwerking van de derde geldstroom. In de

beschikken over minstens een AA-minusrating afgegeven

realisatie 2012 is dan ook sprake van een overschrijding

door minstens twee ratingbureaus.

van deze post mede als gevolg van deze twee posten. In vergelijking met de realisatie 2011 is er sprake van

Er wordt in de nieuwe regelgeving onderscheid gemaakt

een lichte afname van deze post als gevolg van een

tussen kortlopende (t/m 3 maanden) beleggings- en bele-

lagere dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren.

ningsvormen en de lange beleggings- en beleningsvormen

In onze jaarrekening 2012 worden de verschillende posten

(> 3 maanden) waarbij de eisen voor de lange beleggings-

van de staat van baten en lasten nader toegelicht. Het

en beleningsvormen zijn aangescherpt. Gezien de huidige

exploitatiesaldo 2012 is verrekend met het eigen vermogen

rentestand van lange beleningen is DHS vooralsnog niet

van DHS.

voornemens om liquide middelen langer dan drie maanden weg te zetten. Wel heeft DHS voor de zekerheid een extra

Treasurybeleid

rekening geopend bij de Rabobank om in voorkomende

Het Treasurybeleid van DHS is vorm gegeven in een

gevallen eventueel ook bij deze bank extra middelen te

Treasurystatuut, waarin de algemene uitgangspunten zijn

kunnen wegzetten.

geformuleerd en een jaarlijks geactualiseerd Treasury

Uit de beleggingen mogen nooit nieuwe risico's ontstaan.

jaarplan. In de afgelopen jaren heeft het Treasurybeleid

Overtollige geldmiddelen worden daarom uitsluitend

van DHS zich verder ontwikkeld waarbij enerzijds weten

uitgezet tegen vastrentende waarden, dan wel in producten

39


Financiën | 5

waarbij de hoofdsom gecorrigeerd voor inflatie ten minste

▸▸ Lopende rekening bovenschools

€ 5.951.000

aan het eind van de looptijd intact is. Voorbeelden van

▸▸ Lopende rekeningen scholen

€ 1.489.000

dergelijke beleggingsproducten zijn o.a. deposito’s en het

▸▸ ING Liquidity Management Account € 6.573.000

inschrijven op (staats)obligaties.

▸▸ RABO bedrijfstelebankieren

Treasuryjaarplan 2012

Deze stand is een momentopname en binnen de gebruike-

De hoofdlijnen uit het Treasurystatuut worden jaarlijks uitge-

lijke procedures wordt de omvang van de lopende rekening

werkt in een Treasuryjaarplan.

bovenschools zoveel mogelijk beperkt ten gunste van de

Gezien de voortdurende onzekere situatie op de financiële

“spaarrekeningen”.

markten was het in het jaarplan 2012 het in 2008 en voor-

De verwachting is dat de rentevergoedingen ook in 2013

gaande jaren ingezette “voorzichtig” Treasurybeleid geconti-

onveranderd laag zullen blijven maar dat er, dankzij een

nueerd. Concreet betekende dit dat in 2012:

hogere stand van de liquide middelen, wellicht wel iets

1. DHS kiest in 2012 bij het beleggen van (tijdelijk) overtollige

hogere rentebaten dan de begrote € 200.000 kunnen

liquide middelen alleen voor beleggen in deposito’s met

worden gerealiseerd.

vaste rente of spaarrekeningen van Nederlandse banken die onder het toezicht van de DNB staan. 2. DHS houdt in 2012 een minimaal rekening-courantsaldo op haar lopende rekening aan van € 500.000 3. De looptijd van eventuele af te sluiten deposito’s zal worden vastgesteld op basis van een meerjarige liquiditeitsprognose en daarbij mag de termijn van 24 maanden niet worden overschreden 4. Een speciaal aandachtspunt in 2012 en volgende jaren was het cashmanagement van de organisatie waarbij het streven er op is gericht dat de ons toekomende gelden van debiteuren en subsidieverstrekkers zo snel mogelijk worden geïnd. In het verlengde van de adviezen van de Commissie Don en het door DHS voorgenomen beleid betreffende de besteding van een potentieel “bestedingsruimte” is het streven er op gericht om de loop van 2013-2016 de liquiditeit meer in overeenstemming te brengen met de door de Commissie Don benoemde signaleringsgrens van 1–1,5.

Treasuryactiviteiten 2012 Ook in 2012 waren de financiële markten nog volop in beweging en bleven de rentevergoedingen voor deposito’s en lopende spaarrekeningen laag. In de loop van 2012 heeft DHS conform haar Treasurystatuut gewerkt en de in het jaarplan voorziene extra afdracht voor cashmanagement heeft haar vruchten afgeworpen. Door een aanzienlijke afname van de post vorderingen huisvestingsprojecten en daardoor toename van de post liquide middelen zijn de totale renteopbrengsten in 2012 iets t oegenomen. Per 31 december 2012 heeft DHS de volgende liquide middelen:


40

€ 2.575.000

41


6

Huisvesting en ICT

In dit hoofdstuk staat de huisvesting en ICT centraal die

Het huisvestingsbeleid moet worden uitgevoerd in een sterk

nodig is om kwalitatief hoogstaand onderwijs te kunnen ver-

gereguleerde omgeving, zowel wat betreft de voorschriften,

zorgen in een leeromgeving waar eenieder tevreden over is.

als wat betreft de financiële vertaling in verordeningen en beschikbare budgetten. De ambities van schoolbesturen en

Huisvesting

scholen botsen geregeld met gestelde regels en beperkte

Huisvestingsbeleid

middelen. Besluitvorming, projectstructurering en budget

In 2012 is een start gemaakt met een verkenning naar een

beheersing maken een belangrijk deel uit van de hierboven

toekomstbestendig en doelmatig huisvestingsbeleid. DHS

genoemde verkenning. In het voorjaar van 2013 wordt de

heeft behoefte aan een voor het huisvestingsbeleid onder-

beleidsnotitie huisvesting vervolmaakt en in procedures en

liggende visie op onderwijs en het leren voor de toekomst.

werkwijzen verankerd. Het is denkbaar dat de veranderende

Nieuwe scholen gaan vele decennia mee en moeten dus

landelijke regelgeving omtrent de decentralisatie van huis-

zodanig gemaakt en ingericht zijn dat zij voldoen aan – ook

vestingsbudgetten sterke invloed gaat hebben op verant-

toekomstige – eisen van flexibiliteit en kwaliteit. Duurzaam

woordelijkheden en werkwijzen in de toekomst.

in materiaal- en energiegebruik, flexibel ten behoeve van een adequate toerusting voor goed en innovatief onderwijs,

Nieuwbouw/renovatie en uitbreiding scholen

kwalitatief goed in leefklimaat, uitdagend en aantrekkelijk

In 2012 is gewerkt aan de voorbereiding en uitvoering

voor het leren en werken van leerlingen en leraren. Dat is

van diverse nieuwbouw/renovatie projecten. Deze zijn

de hoofdlijn voor de bouw en inrichting van de DHS-scholen

de volgende:

voor de toekomst.

Nieuwbouw/renovatie projecten

Bijzonderheden

Dr. Willem Dreesschool

Vervangende nieuwbouw

2014

Openbare Montessorischool Valkenbos

Vervangende nieuwbouw met Christelijke Montessorischool

2014

De Wissel


2015

De Kleine Wereld + Cor Emousschool in de Brede


Buurtschool Moerwijk

Oplevering

2015

Het Volle Leven

Uitbreiding

2016

Benoordenhoutschool


2014

Eerste Nederlandse Buitenschool

Uitbreiding + renovatie

2014

Vlierboomschool

Renovatie

2014

De Haagse Beek


2016

VSO Piramide/VSO Cor Emous


2016

Erasmusschool in de Brede Buurtschool

Uitbreiding

Bouwlust/Vrederust


42

2014

6 | Huisvesting en ICT

Aanpassingen bestuurskantoor

cv-installaties. In de eerste helft van dit jaar is door Planon

In de zomervakantie van 2012 is de indeling op de begane

een nieuwe conditiemeting in alle scholen uitgevoerd op

grond van het bestuurskantoor gedeeltelijk aangepast en

basis van de NEN 2767. Voor 2013 en verder worden op

verbeterd. Dit was noodzakelijk om het werkklimaat voor de

basis hiervan nieuwe onderhoudsplannen opgesteld en

medewerkers van het bestuurskantoor te verbeteren. Door

uitgevoerd voor alle scholen.

de aanpassingen is de grote kantoortuin verdwenen en zijn nieuwe kantoorruimten voor verschillende afdelingen en een

ICT

aantal functionarissen gemaakt. Eveneens is de ontvangst

Vergezicht ICT

ruimte bij de entree en op de eerste verdieping aangepast.

Op verzoek van het College van bestuur is in 2012 een start gemaakt met een beleidsnotitie ICT. Deze notitie schetst een

Schoonmaak en beveiliging

langere termijn ontwikkeling op het gebied van de functie en

Met terugwerkende kracht is per 1 januari 2012 een gemid-

infrastructuur van ICT binnen DHS. De notitie focust in eerste

delde prijsstijging van 3,46% doorgevoerd in het kader van

instantie op de ICT basisinfrastructuur en de gewenste vaar-

de nieuwe schoonmaak-CAO. Vanwege het aflopen van het

digheden van medewerkers om er adequaat gebruik van te

huidige schoonmaakcontract in juli 2013 is in 2012 gestart

kunnen maken.

met de voorbereidingen voor een nieuwe Europese aanbe-

De klankbordgroep ICT, uitgebreid met een aantal ICT coör-

steding.

dinatoren, is in 2012 een dag te gast geweest bij Kennisnet.

Als in andere jaren wordt de kwaliteit van de schoonmaak

Mede op basis van deze dag is een visie ontwikkeld op het

periodiek beoordeeld. Gemiddeld genomen is men tevreden over het geleverde kwaliteitsniveau. Dat is af te lezen aan het beperkt aantal klachten over het schoonmaakwerk. In enkele gevallen is speciale aandacht nodig, dat betrof in 2012 slechts een klein aantal scholen. Ook op het gebied van beveiliging is 2012 een gemiddeld jaar geweest. Daling van het aantal meldingen van overlast is dankzij versterkte inzet van gemeente en politie op een aantal specifieke locaties gerealiseerd.

Verbetering binnenmilieu scholen De gemeente Den Haag heeft voor de komende jaren (tot 2016) de subsidiemaatregel voor het verbeteren van het binnenklimaat en energieverbruik in bestaande schoolgebouwen verlengd. Deze verlenging heeft tot gevolg dat ook op de scholen, waar het binnenklimaat en energieverbruik nog niet is verbeterd, dit alsnog kan worden uitgevoerd.

Groen!

Net zoals bij de scholen waar reeds verbetermaatregelen zijn uitgevoerd wordt door de Haagse Scholen in het kader van dit project de luchtbehandeling, TL-verlichting en

Zestien scholen van DHS hebben belangstelling

buitenzonwering aangepakt. De afronding vindt uiterlijk in

getoond voor het programma “Groene School

2014 plaats.

pleinen” van Fonds 1818. De meeste pleinen bij de scholen hebben vooral stoeptegels. Het programma

Onderhoud scholen

biedt volop gelegenheid om deze pleinen om te

Evenals in voorgaande jaren stonden in 2012 weer veel

toveren tot groene speelomgevingen die uitnodigen

onderhoudsprojecten op het programma in het kader van

tot spelen en bewegen. Op de foto het nieuwe

de meerjaren onderhoudsplanning (MOP). De onderhouds-

groene plein van Het Startpunt in winterse sferen.

werkzaamheden betreffen in het bijzonder: schilderwerk, bouwkundig onderhoud en vervangen/onderhoud aan de

43


Huisvesting en ICT | 6

gebruik van ICT-middelen in het onderwijs. Het oogmerk van

testen door de scholen van het onderdeel groepsplannen.

de notitie is dat er zowel op het vlak van de infrastructuur

De verwachting is dat deze nieuwe module vooral tijdwinst

als op het vlak van kennis en vaardigheden van het perso-

gaat opleveren voor de groepsleerkrachten. Met de inge-

neel van DHS een verbeterslag gemaakt wordt zodat DHS

bruikname van beide onderdelen zijn eind 2012 en begin

zich met ICT-gebruik verder kan onderscheiden. In 2013 zal

2013 voor alle scholen trainingen en informatiebijeenkom-

het vergezicht ICT verder worden uitgewerkt. Onderdeel

sten georganiseerd. Scholen die dit wensen worden extern

daarvan is dat op een paar scholen een aantal pilots is

ondersteund om het gebruik van de applicatie op de rails

ingericht waarin digitale toepassingen in het onderwijs

te krijgen. Door deze ontwikkelingen kunnen voor iedere

worden uitgetest en op effectiviteit worden bekeken. Een

school ook vanuit de centrale organisatie de leeropbreng-

van de pilots heeft betrekking op het bewegingsonderwijs

sten goed worden gevolgd.

en die vindt plaats binnen de Kameleon, De Vijver en Het Volle Leven. Een andere pilot heeft betrekking op het

Intranet

rekenonderwijs. Deze wordt uitgevoerd op Het Volle Leven

In 2012 is gestart met het gefaseerd uitrollen van het

en De Kameleon in samenwerking met een uitgever. Beide

nieuwe intranet. In het voorjaar van 2012 is de werving

pilots zijn in 2013 feitelijk van start gegaan.

en selectie module operationeel geworden. Binnen deze module komen vacatures, mobiliteit en sollicitanten bij

Dienstverlening

elkaar. De vacaturemodule werd sinds de ingebruikname

De formatie van ICT is in 2012 op het onderdeel ICT-beheer

1312 keer geraadpleegd door personeelsleden. De inge-

structureel uitgebreid met 1 FTE onder gelijktijdige vermin-

bruikname van het nieuwe intranet vond plaats na de

dering van de post inhuur. De afdeling is hierdoor in staat

herfstvakantie. Sinds die tijd zijn de diverse onderdelen

gesteld om het beheer van de infrastructuur voor de gehele

van intranet goed geraadpleegd. Er zijn vanaf 1 oktober

organisatie en de dienstverlening aan scholen en bestuurs-

tot 1 februari 2013 50475 keer pagina’s geraadpleegd.

kantoor verder te verbeteren.

In 2013 zal het oude intranet verder worden ontmanteld.

In het jaar 2012 werden in totaal 1669 incidenten en ver

Informatie voor personeelsleden zal dan uitsluitend op het

zoeken voor verandering afgehandeld. De registratie van

nieuwe intranet worden ontsloten. Het nieuwe intranet zal,

de meldingen vond plaats in Planon. Gemiddeld is dit 139

behalve als informatieplatform, ook steeds meer gebruikt

meldingen per maand met piekmomenten in augustus en

gaan worden voor kennisdeling en samenwerking. Binnen

januari. Veel voorkomende meldingen zijn het aanmaken

het nieuwe intranet zijn ook een groot aantal besloten

en verwijderen van gebruikersaccounts en mailboxen voor

intranetten van afzonderlijke scholen actief.

nieuwe gebruikers. Inmiddels beheert ICT rond de 1900 mailboxen van 50 scholen. Gebruikers kunnen op het

Website DHS

nieuwe intranet incidenten registreren en verzoeken voor

In de zomervakantie 2012 is ook de website van DHS naar

aanpassingen doen.

een nieuwe omgeving gemigreerd. Voor de scholen is een

Om scholen adequaat van informatie en ondersteuning te

website format ontwikkeld waarmee men zelf een school-

voorzien in de toepassing van landelijke en gemeentelijke

website kan maken en onderhouden. Door dit format te

applicaties participeerde ook in 2012 de afdeling ICT weer in

gebruiken wordt o.a. de herkenbaarheid van schoolwebsites

rondom die applicaties ingerichte klankbord- en gebruikers-

als onderdeel van DHS vergroot.

groepengroepen.

Datacentrum Leerlingadministratie en leerlingvolgsysteem

Het datacentrum van DHS is verder gemoderniseerd.

(Esis)

Doordat een aantal servers in 2012 vervangen moesten

In 2012 zijn er weer forse stappen gezet in het gebruik van

worden is DHS er in geslaagd met behulp van nieuwe

het zorgdossier in Esis. Voor intern begeleiders en directeu-

apparatuur te besparen op de hardware en tegelijkertijd

ren is een workshop Esis B gegeven. Alle scholen zijn door

maatregelen te nemen die de beschikbaarheid van server-

middel van een koppeling in staat om Cito gegevens in Esis

voorzieningen vergroot, tevens de kwetsbaarheid van

te importeren. Hierdoor ontstaat een compleet elektronisch

applicaties verkleint.

leerling-dossier. In het najaar van 2012 is gestart met het


44

45


7

Bestuur en Medezeggenschap

In dit hoofdstuk komen de bestuurlijke organen aan de orde.

Code Goed Bestuur

Zij vervullen hun functie in overeenstemming met de Code

In 2011 heeft DHS deelgenomen aan een door de PO raad

Goed Bestuur en het managementstatuut. Tevens wordt ver-

geïnitieerd onderzoek naar de toepassing van de Code Goed

slag gedaan van de afhandeling van klachten en bezwaren.

Bestuur. Onderdeel van dit onderzoek was een onderlinge

Het verslag van de Raad van Toezicht is in een afzonderlijk

visitatie door de deelnemende besturen. In november 2011

hoofdstuk opgenomen.

werd het rapport van de visitatiecommissie gepubliceerd. Dit rapport, dat in februari 2012 is besproken met de Raad

College van bestuur

van toezicht, bevatte een zestal aanbevelingen, gericht op

Algemeen

vraagstukken van beleidsimplementatie met betrekking tot

Het College van bestuur (CvB) bestaat sedert augustus

gedrag en invulling bij de vormgeving en uitvoering van

2011 uit:

beleid in organisatieonderdelen en eigenaarschap bij

▸▸ de heer mr. W. (Wiely) Hendricks (voorzitter) en

beleidsvorming. Tevens de noodzaak van sturing op duur-

▸▸ de heer drs. J.D.H.M. (Jo) Willenborg (lid CvB, tevens

zame ontwikkeling, een directere relatie tussen de strate gische ambities en sturing, de inbedding van evaluatie in de

bovenschools directeur voor de (V)SO en SBO scholen). Het CvB vergadert wekelijks in het zogenaamde

beleidscyclus en een helder kader voor de Raad van toezicht.

“Bestuursoverleg (BO)”. Hierbij zijn ook de andere boven-

De aanbevelingen zijn meegenomen bij de discussie over

schoolse directeuren, mw. E. Geerlings (tot 1-12-2012), mw.

de inrichting van het beleidsproces en hebben geleid tot het

dr. S.P. Schenning (vanaf 1-10-2012) en de heer W. Smink,

opstellen van een intern toezichtkader.

alsmede de controller, de heer P. Mouthaan aanwezig. Het BO bespreekt operationele zaken en neemt bestuurlijke besluiten. Deze laatste categorie wordt gepubliceerd op de website van DHS.

Het College van Bestuur en de bovenschools directeuren vormen met de controller gezamenlijk het Bestuurlijk Overleg. Op de foto (van links naar rechts): Jo Willenborg (lid CvB), Peter Mouthaan (controller), Saskia Schenning (bovenschools directeur), Wim Smink (bovenschools directeur), Wiely Hendricks (voorzitter CvB)


46

7 | Bestuur en Medezeggenschap

Extern toezicht

sief gesprek geweest met het scholenveld. Aanleiding was

Behalve het interne toezicht is voor wat betreft DHS ook

de door schooldirecteuren aangegeven hoge werkdruk, een

nog sprake van extern toezicht. Dit wordt sedert de verzelf-

zekere mate van onbehagen over het verloop van beleids-

standiging in 2008 uitgeoefend door de gemeenteraad van

processen en de besluitvorming eromheen, maar ook over

Den Haag op grond van de wet en de statuten. Dit extern

de functie van de rayons en het functioneren van de klank-

toezicht omvat een aantal bevoegdheden, te weten:

bordgroepen.

▸▸ besluiten tot opheffing van (een deel van ) de school;

Op verzoek van het College van bestuur is een extern

▸▸ goedkeuring van een besluit tot wijziging van de statuten

onderzoek gedaan onder de schooldirecteuren over dit

van de stichting;

onderwerp. De uitkomst van het onderzoek heeft geleid tot

▸▸ goedkeuring van een besluit tot juridische fusie, splitsing

een nieuw voorstel voor structuur van overleg en werkwijzen

of ontbinding van de stichting;

dat begin 2013 met instemming van het scholenveld is

▸▸ het benoemen, schorsen en ontslaan van leden van de

aanvaard.

Raad van toezicht;

De klankbordgroepen onderwijs, personeel, financiën, facili-

▸▸ het voorzien in het bestuur in geval van ernstige taakver-

tair en ict hebben in 2012 driemaal met het College van

waarlozing door het College van bestuur of functioneren

bestuur van gedachten gewisseld over voorgenomen beleid.

in strijd met de wet;

Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad

▸▸ overleg (door de gemeenteraad aan te geven) over de jaarlijks vóór 1 november aangeboden en door de

Het voorstel van het College van bestuur om mee te doen

Raad van toezicht goedgekeurde ontwerp (meerjaren)

aan een Pilot Prestatiebeloning heeft behoorlijk wat stof

begroting, inclusief bijbehorende toelichting, van de

doen opwaaien in de GMR en op de scholen. De personeels-

stichting;

geleding van de GMR vond uiteindelijk de gepresenteerde

▸▸ overleg (door de gemeenteraad aan te geven) over de

pragmatische voordelen niet opwegen tegen de bezwaren

jaarlijks vóór 1 juli aangeboden en door de Raad van toe-

die men had op het principiële vlak. Door het uiteindelijke

zicht goedgekeurde staat van baten en lasten, vergezeld

wegvallen van het politieke draagvlak, verdween het meest

van de accountantsverklaring.

spraakmakende onderwerp van het jaar geruisloos van de

In 2012 heeft de Haagse gemeenteraad geen gebruik

GMR-agenda.

gemaakt van de mogelijkheid van overleg over de jaarreke-

Een echte blijver op die agenda zijn de ontwikkelingen

ning en de (meerjaren)begroting. Wel is eind 2012, mede als

rondom Passend Onderwijs. Elke vergadering besteedt de

gevolg van landelijke publiciteit over de zorgelijke financiële

Raad aandacht aan wat er landelijk gebeurt, hoe het gaat

situatie bij enkele (grote) onderwijsorganisaties, de gemeente

met het samenwerkingsverband Haaglanden en aan de

raad van Den Haag uitgebreid schriftelijk geïnformeerd over

vraag of al duidelijk is welke kant de inrichting van cluster 2

de toezichtrol op het openbaar onderwijs in de stad.

(i.c. de Cor Emousschool) uitgaat.

In november 2012 is door DHS een uitnodiging verstuurd

Elke GMR-overlegvergadering wordt er ook stilgestaan bij

aan de leden van de raadscommissie voor Samenleving,

de ontwikkeling van de Functiemix. In dat kader kon het

voor een informatief overleg met de Raad van toezicht en

voorstel voor een verruiming van het criterium HBO+-

het College van bestuur van DHS. Dit overleg heeft het

niveau om in aanmerking te komen voor een LB-functie op

karakter van een werkbespreking en zal naar verwachting in

de instemming van de GMR rekenen. De omschrijving luidt

het voorjaar van 2013 plaatsvinden.

nu: een voor de functie relevante post-HBO-opleiding met een studiebelasting van minimaal 200 uur, die de afgelopen

Het overleg met de scholen

tien jaar succesvol is afgerond.

In 2012 zijn in totaal 6 managementbijeenkomsten georga-

Bij het voorstel VVE-UP (Uitwisselingsplatform voor Voor- en

niseerd. Tijdens deze bijeenkomsten van het College van

Vroegschoolse Educatie in Den Haag) heeft de GMR de voor-

bestuur, de bovenschools directeuren en de schooldirecties

delen van gegevensuitwisseling afgezet tegen de risico’s

met de schooldirecteuren is o.a. gesproken over een aantal

voor de privacy. Dat de eigenlijke gegevensuitwisseling één

financiële onderwerpen, diverse beleidsontwikkelingen en

op één via “warme overdracht” en persoonlijk contact blijft

de inrichting van het beleidsproces.

verlopen, was daarbij voor de GMR essentieel. Ook bij een

Met name dit onderwerp is heel 2012 onderwerp van inten-

ander gemeentelijk initiatief, het “Eén aanmeldmoment

47


Bestuur en Medezeggenschap | 7

voor het basisonderwijs in Den Haag” wogen in de ogen van

klachten zijn door DHS zelf in behandeling genomen.

de GMR de voordelen op tegen de nadelen. De raad ging

Eind 2012 zijn nog 2 klachten in behandeling.

dan ook na een uitgebreide vraag- en antwoordsessie met het voorstel akkoord.

Omdat de indruk bestaat dat het aantal klachten toeneemt,

Daarnaast zijn vele andere onderwerpen die dit jaar bij DHS

is in 2012 een analyse uitgevoerd. Daaruit bleek dat het

actueel waren met de GMR besproken en, indien van toe-

merendeel van de klachten afkomstig is van ouders/verzor-

passing, aan de GMR voor advisering of instemming voorge-

gers en grofweg in 3 categorieën kunnen worden onder-

legd. De nieuwe gesprekkencyclus, de meerjarenbegroting,

scheiden:

het bestuursformatieplan, de middelen Prestatiebox, de scores

▸▸ tekortschietende onderwijskundige of leerling-zorg,

resultaatgebieden, het vervangingsfonds, de tevredenheid

resp. gebrekkige dossiervoering

onderzoeken, en andere zaken kwamen aan de orde.

▸▸ vermeend ongewenst gedrag of onterechte behandeling

Naast alle reguliere vergaderingen kwam de GMR tweemaal

(zoals bijvoorbeeld pesten, discriminatie, hardhandig

bijeen voor een eendaagse sessie om zich te bezinnen en

optreden, opleggen van een straf)

te verdiepen. Voor de GMR blijft de focus liggen op brede

▸▸ een organisatorische aangelegenheid (bijvoorbeeld zitten

onderwijsopbrengsten (en niet op eindresultaten) en op de

blijven, weigeren toekennen verlof buiten schoolvakantie,

kracht van het personeel om zich te ontwikkelen.

groepsindeling, informatieverstrekking aan ouders)

De scheiding van toezicht en bestuur in 2011 en de daaruit voortvloeiende nieuwe verhouding tussen College van

In veel gevallen betreft het echter een combinatie van

bestuur en de Raad van toezicht, zorgde voor meer ruimte

onderwerpen en blijkt de sleutel voor de oplossing of voor-

voor de relatie tussen GMR en Raad van toezicht. En de

koming van de klacht in een zorgvuldige, heldere en tijdige

GMR heeft door middel van een achterbanavond, de web-

communicatie te liggen. Ook in die gevallen waarbij de

site, postzendingen, Nieuwsflitsen en persoonlijke contacten

Landelijke Klachtencommissie de klacht (deels) gegrond

geïnvesteerd in haar relatie met de MR-achterban.

verklaard heeft en een advies heeft uitgebracht, is het vaak op dit punt dat de commissie verbetering adviseert.

Klachten en bezwaren Bezwaren

Wat verder opvalt in de dossiers is dat scholen steeds

Voor wat betreft de afhandeling van juridische kwesties

meer “partij” worden gemaakt in echtscheidingssituaties.

waar DHS op bovenschools niveau bij betrokken wordt, kan

Het gaat dan met name om de informatieverstrekking over

onderscheid worden gemaakt tussen bezwaarprocedures

de kinderen van de gescheiden ouders en het contact van

(op grond van de wet AWB) en klachten (op grond van de

de school met een of beide ouders gedurende of na het

klachtenregeling).

echtscheidingstraject.

Voor de behandeling van bezwaarschriften is bij DHS een

Mede naar aanleiding van een van de adviezen van de

Adviescommissie bezwaren ingesteld, die het bestuur van

Landelijke Klachtencommissie is het protocol “informatie

DHS adviseert over de afdoening. In 2012 zijn in totaal 6

verstrekking aan (niet-gezagdragende) ouders”, dat in 2009

bezwaarschriften ingediend, waarvan er ultimo 2012 nog 2

is opgesteld, medio 2012 nog een keer bekeken op duidelijk-

in behandeling waren. Van de overige 4 zijn er 3 lopende de

heid en volledigheid en daarna in oktober 2012 opnieuw

behandeling door de indiener ingetrokken en in 1 geval is

gepubliceerd.

het bezwaar niet-ontvankelijk verklaard.

De analyse van de klachten is besproken in de Raad van toezicht en tijdens een managementbijeenkomst met de

Klachten

schooldirecteuren. Aanbevelingen op o.a. het punt van de

Vanaf eind 2011 tot eind 2012 zijn 20 klachten boven-

verbetering van de dossiervoering en communicatie zullen

schools ingediend. In 4 gevallen heeft de klager de klacht

in 2013 verder worden opgepakt.

direct bij de Landelijke Klachtencommissie aanhangig gemaakt. DHS heeft in deze 4 klachten verweer gevoerd en is aanwezig geweest bij de hoorzitting. De adviezen van de commissie zijn grotendeels door DHS overgenomen en integraal gecommuniceerd met de indieners. De overige


48

49


8

Verslag van de Raad van toezicht

Raad van toezicht / Auditcommissie

▸▸ respecteert de taken en bevoegdheden van het College van bestuur (CvB) als bestuurder van de stichting;

Algemeen

▸▸ wordt door het CvB tijdig, volledig en naar waarheid

Vanaf april 2012 luidt de samenstelling van de Raad van

geïnformeerd over relevante ontwikkelingen binnen de

toezicht als volgt:

stichting en over eventuele media uitingen van en over

▸▸ de heer mr. N. Ph. (Philip) Geelkerken (voorzitter)

de stichting (het zogenaamde “no surprise beginsel”); ▸▸ voert vanuit een open, kritische en constructieve houding

▸▸ mevrouw mr. C.J. (Charline) Kloosterman-Taal (plaats

overleg met het CvB, staat het CvB als adviseur ter zijde

vervangend voorzitter) ▸▸ de heer drs. A.F. (Arne) Westerhof

en zal het CvB als intern toezichthouder positief-kritisch

▸▸ mevrouw drs. E.D.C.M. (Ursie) Lambrechts

volgen en stimuleren.

▸▸ de heer drs. M. (Maarten) Schoon

In 2012 is een intern toezichtkader voor DHS opgesteld (de

In 2012 namen mw. J. (Juul) Rinses en de heer A.E.H.L.

vaststelling vindt plaats in februari 2013), bedoeld om meer

(Alexander) Burgers van den Bogaert afscheid van de Raad

vorm en inhoud te geven aan de rol van de Raad. In dit toe-

van toezicht.

zichtkader is ook aangegeven welke eisen gesteld worden aan de handelingen van het CvB zonder in diens bevoegd-

De Raad van toezicht (hierna RvT) is in 2012 in totaal 6 keer

heid te treden.

bijeen geweest, waarvan 1 keer een hele dag, de jaarlijkse

De belangrijkste aandachtspunten bij het uitoefenen van het

“retraite” in november 2012.

intern toezicht zijn: ▸▸ De openbare identiteit en betrokkenheid met de omgeving

Taken, bevoegdheden en werkwijze

(de openbare school is van en voor de samenleving)

De RvT houdt op grond van de bepalingen in de WPO/WEC,

▸▸ Het strategisch beleid van de stichting

de statuten en het bestuursreglement toezicht op de gang

▸▸ Het werkgeverschap ten aanzien van de leden van het CvB

van zaken binnen de stichting en haar organisatie en:

▸▸ De onderwijskwaliteit

▸▸ richt zich naar het belang van de stichting, de door de

▸▸ De financiën en het risicomanagement

stichting in stand gehouden scholen en de gemeenschap In dit verband heeft de RvT in 2012 o.a. kennis genomen

waarbinnen deze scholen functioneren;

van de stand van zaken rond het ziekteverzuim in de orga

▸▸ let daarbij in het bijzonder op de wijze waarop inhoud wordt gegeven aan de openbare identiteit, zoals bedoeld

nisatie, de uitkomsten van de tevredenheidonderzoeken

in artikel 46 van de Wet op het primair onderwijs (WPO)

onder ouders en medewerkers met inbegrip van de

Foto links, Raad van toezicht (van links naar rechts): Drs. M. Schoon, mw. Mr. C. Kloosterman-Taal, mr. N. Ph. Geelkerken, voorzitter, mw. Drs. E.D.C.M. Lambrechts, drs. A.F. Westerhof


50

8 | Verslag van de Raad van toezicht

verbetervoorstellen die daaruit zijn voortgekomen, het rap-

vragen in de rubrieken vergaderingen, samenstelling, werk-

port van de PO-raad met het verslag van de visitatie in het

wijze en uitvoering taken en verantwoordelijkheden.

kader van de uitvoering van de Code Goed Bestuur, de beleidsontwikkelingen Passend Onderwijs en de gevolgen

Het evaluatieformulier is door ieder lid van de RvT ingevuld

daarvan voor DHS, de analyse van de onderwijsresultaten,

en individueel met de voorzitter besproken. De gezamenlijke

inclusief maatregelen en acties ter bewaking en verbetering

bevindingen zijn in een RvT-vergadering besproken.

daarvan. Tevens heeft de Raad kennis genomen van belang-

Het overgrote deel van de vragen krijgt van de leden een

rijke onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen als opbrengst

ruime voldoende tot goede beoordeling.

gericht werken, het project Samen10+ en diverse innovaties. Ook is met het CvB gesproken over de ontwikkeling van de

De vergaderfrequentie is voldoende en de vergaderingen

leerlingenaantallen DHS, het beleid gericht op werving van

verlopen gestructureerd en efficiënt met een goede rol en

nieuwe leerlingen en een uitgebreide analyse van inge-

taakverdeling en voldoende inbreng van iedereen.

diende klachten en bezwaren.

Voorbereiding, verslaglegging en besluitvorming worden als ruim voldoende beoordeeld.

Op het aandachtgebied “financiën en risicomanagement” is gesproken over het (half)jaarverslag, de jaarrekening, inclu-

De RvT-leden vullen elkaar voldoende aan qua kennis,

sief managementletter en het accountantsrapport, de jaar-

ervaring en netwerken. Er is een regeling werving en selectie

lijkse Planning & Controlcyclus en de (meerjaren)begroting

voor RvT-leden, inclusief een profielschets voor nieuwe leden.

van de stichting.

Nieuwe leden ervaren voldoende tijd en ondersteuning bij het

Alle hierboven genoemde documenten zijn, na bespreking

inwerken. De onderlinge verhoudingen en de sfeer zijn goed

en na positieve advisering door de Auditcommissie, door de

en er is sprake van een open communicatie, waarbij over

RvT goedgekeurd en voor zover van toepassing ter overleg

alle thema’s kan worden gesproken.

aan de gemeenteraad van de gemeente Den Haag gezonden. Ook heeft de RvT, op voorstel van de Auditcommissie en in

Behalve in de formele vergaderingen wordt door leden van

goed overleg met het CvB, in 2012 een nieuwe accountant

de RvT informeel overlegd met het CvB en er wordt met de

aangewezen als bedoeld in artikel 2: 393 lid 1 van het BW.

CvB-leden jaarlijks een functioneringsgesprek gevoerd.

De keuze is op grond van overwegingen van kwaliteit en

Daarnaast vindt er jaarlijks een retraitedag plaats en wordt

prijs gevallen op KPMG.

op specifieke (beleids)onderwerpen ook met het management van De Haagse Scholen gesproken. De inzet van

Een plan van aanpak n.a.v. de accountantscontrole bij de

externe deskundigen en andere vrijwilligers in adviescom-

jaarrekening 2011 is in oktober 2012 opgesteld en ter

missies als de Auditcommissie en de adviescommissie

bespreking aan de Auditcommissie gezonden (voorjaar

bezwaarschriften (zie elders in het bestuursverslag) wordt

2013).

als zeer positief en van grote waarde ervaren.

De taak van het werkgeverschap t.a.v. de leden van het CvB is in 2012 ingevuld door middel het houden van functione-

De zelfevaluatie 2012 levert ook nog enkele aandachtspunten

ringsgesprekken met beide CvB leden door de voorzitter en

op, te weten:

plv. voorzitter van de RvT.

▸▸ het rooster van aftreden en de portefeuilleverdeling;

De RvT als geheel, dan wel een delegatie ervan, heeft in

▸▸ de wenselijkheid om een onderwijsadviescommissie

2012 periodiek overleg gehad met o.a. de GMR en leden

in te richten;

van de diverse adviesorganen van DHS, zoals de centrale

▸▸ het strategisch meerjaren beleidsplan en

vertrouwenspersonen, de leden van de adviescommissie

▸▸ het gebruikte zelfevaluatie-instrument.

bezwaarschriften en de leden van de Auditcommissie. Voor 2013 zal een aantal werkbezoeken aan het scholenveld

Alle verslagen van de openbare bijeenkomsten van de Raad

worden georganiseerd.

van toezicht zijn gepubliceerd op de website van DHS.

Tot slot is eind 2012 voor de eerste keer een zelfevaluatie door de RvT uitgevoerd. Het hiervoor gebruikte instrument behoort tot het intern toezichtkader en bevat een 30-tal

51


Verslag van de Raad van toezicht | 8

Auditcommissie De in 2011 ingestelde Auditcommissie fungeert als advies orgaan voor de RvT op financiële onderwerpen. De commissie bestond in 2012 uit twee leden namens de RvT, t.w. de heren A.F. Westerhof (voorzitter) en M. Schoon en twee externe leden, t.w. de heren P.M.G. Hooghiemstra en L. Verbiest. Bij de vergaderingen van de commissie sluiten ook de voorzitter CvB, de heer W. Hendricks, de controller DHS, de heer P. Mouthaan, en de beleidsmedewerker financiën DHS, mw. M. Wolters aan. De commissie is in 2012 in totaal 3 x bijeen geweest en heeft advies uitgebracht t.a.v. alle financiële onderwerpen en de aanwijzing van de accountant. Daarnaast is in de commissie uitgebreid aandacht besteed aan de financiële aspecten en risico’s betreffende de onderwijshuisvesting. De RvT heeft de adviezen van de commissie in alle gevallen overgenomen. De voorzitter van de Raad van toezicht, mr. N. Ph. Geelkerken


52

53


9

Terugblik en vooruitblik

Het ambitiestatement legt de hoofddoelen van de organisatie

Het project Samen10+ is een goed voorbeeld van de wens

vast voor de middellange termijn. Dit statement is dan ook

tot samenwerking tussen scholen, waarbij de samenwerking

leidend voor de activiteiten waar DHS zich op bovenschools

gebaseerd is op een gemeenschappelijk doel: het verhogen

niveau op richt.

van de onderwijsopbrengsten van de leerlingen. In een

DHS opereert in een omgeving waarin zowel het rijk als de

intensief traject van samen werken en samen leren heb-

gemeente veel invloed hebben op de inhoud en richting van

ben 10 scholen ervoor gekozen om hun leerlingen in de

de organisatie. Die beleidsomgeving is turbulent. De activi-

Schilderswijk het vertrouwen te geven dat zij net zo goed

teiten van de organisatie voegen zich naar die omgeving;

kunnen presteren als het gemiddelde van alle Nederlandse

urgentie – wat moeten we doen – en ambitie – wat willen we

basisschoolleerlingen. Goed onderwijs en hoge verwach-

doen – bepalen de agenda.

tingen moeten daartoe bijdragen. Ook dit ziet DHS als een voorbeeld van onderwijsverbetering en het streven naar excellentie.

In het voorgaande hebben we verslag gedaan van de activiteiten. Dat verslag omvat zowel de zaken die we hebben moeten doen als die zaken die we hebben gedaan omdat we

DHS wil het onderwijsaanbod verbreden en verdiepen

dat wilden. Terugkijkend op onze doelstellingen kunnen we

en het brede school aanbod verder verdiepen. In 2012

het volgende concluderen.

heeft een aantal scholen de uitdaging opgepakt om het onderwijs op het gebied van excellentie en techniek, Engels

DHS wil de opbrengsten van het onderwijs verbete-

en cultuureducatie verder te ontwikkelen. Het aantal scho-

ren. Dat is gelukt. Gemiddeld genomen hebben de scholen

len dat vroeg vreemde talen onderwijs Engels heeft opge-

binnen DHS op de resultaten van de cito-eindtoets een ver-

pakt is in 2012 gestegen met twee. DHS is met 8 scholen nu

betering gerealiseerd. Deze verbetering was in vergelijking

goed op weg om de doelstelling voor 2013 van 10 scholen

met de andere grote steden gemiddeld een sterkere dan in

met een kwalitatief goed vvto aanbod Engels te behalen.

de andere steden van de G4. De achterstand die DHS had

Een van de scholen binnen DHS, de Van Ostadeschool, heeft

ten opzichte van andere besturen wordt ingelopen. Ook is

geparticipeerd in het traject excellente scholen van de rijks-

het aandeel scholen met een basisarrangement toegenomen.

overheid en begin 2013 het predicaat excellent gekregen.

Het oogmerk was: alle scholen een basisarrangement. Op

Dat was ook het doel van DHS, het realiseren van excellent

vier na is dat gelukt.

onderwijs op een achterstandschool. Andere scholen worden

Het sterk houden van de scholen die een verbetertraject heb-

in 2013 uitgedaagd om hun kwaliteit te laten zien en ook

ben doorlopen en het vroegtijdig acteren wanneer andere

mee te dingen naar dit predicaat.

scholen hun resultaten zien verminderen, is voor 2013 het

Op het gebied van de versterking van het gebruik van ICT in

voornemen. Ook de scholen die voldoende scoren in hun

het onderwijs is in 2012 een beleidskader ingericht.

onderwijsopbrengsten en de potentie hebben door te groeien

Daarmee kan de organisatie in 2013 concrete stappen gaan

naar goede of excellente scholen krijgen aandacht. Uitdaging

zetten.

en ondersteuning zijn daar de middelen die worden ingezet.

Alle scholen met een voorschool hebben in 2012 vol ingezet


54

9 | Terugblik en vooruitblik

op verbetering van de kwaliteit en plannen gemaakt om

doelen van de organisatie. In 2012 is de beoogde nulmeting

daar in de periode 2013-2015 uitvoering aan te geven.

over beeldvorming niet uitgevoerd, uiteindelijk zag de orga-

Vier verschillende scholen uit verschillende delen van Den

nisatie hier geen meerwaarde in.

Haag hebben, dat was ook het doel, ervoor gekozen om

De beoogde groei van het leerlingaantal is in 2012 slechts

het brede school concept verder uit te bouwen richting een

ten dele gerealiseerd. Tegenover een daling van het aantal

integraal kindcentrum. De plannen van deze scholen zijn in

leerlingen in het SO stond een lichte stijging van het aantal

2012 gemaakt, in 2013 en 2014 moeten deze tot realisatie

leerlingen in het basisonderwijs. Het leerlingaantal stabili-

komen.

seert, maar in het marktaandeel in de stad maken we een daling door. Gericht wervingsbeleid en een steviger sturing

DHS wil de professionaliteit van medewerkers ver

op wachtlijsten moet deze trend in 2013 doen ombuigen.

hogen. Daar is in 2012 fors op ingezet: opleidingen en gemeenschappen open voortgezet.

De beleidsagenda voor de komende jaren

Stimuleringsmaatregelen voor studie van medewerkers, ook

Op de beleidsagenda voor de komende planperiode staan in

in de vorm van een beloning achteraf, dragen ertoe bij dat

ieder geval en voor zover we nu kunnen zien – in de politiek

de kennis en de vaardigheden van leraren verhoogd wordt.

kan er van alles gebeuren – onderstaande onderwerpen. In

In de bevordering van het sociaal-emotioneel leren van leer-

de meerjarenbegroting krijgen deze een concrete uitwerking.

lingen heeft een verkenning plaatsgevonden die geleid heeft

▸▸ Onderwijs: we dragen zorg voor borging van kwaliteit en

trainingen zijn opgezet en uitgevoerd, professionele leer

tot een beleidskader dat in 2013 tot verdere uitwerking

innovatie, in de basisvaardigheden rekenen en taal, maar

moet komen.

ook in cultuureducatie, wetenschap en techniek en het

Het plan voor een duurzaam en toegesneden management

talenonderwijs

development programma is ingericht en dat wordt in 2013

▸▸ Sociaal-emotionele ontwikkeling: we geven planmatige

in uitvoering genomen. Tevens is in 2012 het beoogde bege-

en structurele aandacht voor het sociaal- en emotioneel

leidings-/coachingsprogramma voor startende leraren inge-

leren van kinderen in het lesprogramma; we volgen de

richt. Ook dat gaat in 2013 van start.

leerling en acteren bij voorkeur preventief en op maat ▸▸ Onderwijsinnovatie: de onderwijskundige toepassingen

Versteviging van de externe positionering van

van ict en de praktische infrastructuur daarvoor krijgt

De Haagse Scholen. Hier is in de afgelopen jaren en zeker

volop de aandacht; we dagen medewerkers uit zich ken-

ook in 2012 veel bereikt. DHS heeft een sleutelpositie bij

nis en vaardigheden op dit gebied eigen te maken en tot

het ontwikkelen van lokaal onderwijsbeleid. Landelijk wordt

vernieuwing te komen; we geven leerlingen de mogelijk-

– zeker ook in de PO-raad – deelgenomen aan adviesorganen,

heid uit om te werken met moderne toepassingen en

conferenties en discussiegroepen. Er is contact met leden

programma’s

van De Tweede Kamer en een regulier overleg van de voor-

▸▸ Onderwijsondersteuning: passend onderwijs voor alle

zitter van het College van bestuur en de directeur primair

leerlingen, toegesneden op onderwijs- of zorgbehoefte,

onderwijs van het ministerie van OCW. Scholen binnen DHS

zoveel als mogelijk is thuisnabij en op maat

nemen een aandeel in informatieverstrekking aan buiten-

▸▸ Ouderbetrokkenheid: een herijking van het nu bestaande

landse delegaties die Nederland bezoeken en reizen die in

ouderbeleid is op zijn plaats, we zullen tot gerichter aan-

gemeentelijk verband door de wethouder worden

dacht en effectievere methodieken van ouderondersteu-

georganiseerd.

ning moeten komen ▸▸ Onderwijskundig leiderschap en een professionele hou-

De verbetering van de beeldvorming over het open-

ding: directie en onderwijsgevenden maken zich actuele

baar onderwijs in de stad mede met het oog op een

kennis en vaardigheden eigen en onderzoeken de nood-

vergroting van het leerlingaantal is een van de doe-

zaak en wenselijkheid van opbrengstgericht werken,

len uit het ambitiestatement. DHS wil hier doelen in

onderwijskundige kwaliteitsimpulsen en innovatie; we

bereiken via de kwaliteit van het geboden onderwijs en de

hechten waarde aan verdiepende studie, ook acade-

onderwijsondersteuning, het verlenen van diensten aan

misch, voor leraren en schoolleiders

ouders, en goede communicatie over de kenmerken en de

▸▸ Begeleiding starters: jonge onderwijsgevenden, nieuwe

55


Terugblik en vooruitblik | 9

▸▸ Leerlingaantallen: we werken de wachtlijsten weg, alle

directeuren en andere starters verdienen veel aandacht en ondersteuning; daarvoor wordt een taak in de organi-

kinderen zijn welkom, alle ouders ook; iedereen in de

satie ingericht

organisatie spant zich in om ze een plek te geven in een van onze scholen

▸▸ Begeleiding zittende medewerkers: voor personeelsleden

▸▸ Samenwerking en dienstverlening in de scholen: samen-

die langer aan het werk moeten blijven vanwege de verschraling van voorzieningen voor vervroegde uittreding

werking met organisaties in de wijk en de stad is gericht

en de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, is

op een beter en afgestemd aanbod aan zorg, opvang en

een toegesneden personeelsbeleid op zijn plaats

ontspanning; de IKC gedachte wordt verder uitgewerkt en toegepast ▸▸ Huisvesting: we geven nieuwe impulsen aan de kwaliteit van schoolgebouwen, qua voorzieningen, qua klimaat en qua toerusting voor het onderwijs ▸▸ Communicatie: we geven vorm aan duidelijke, doelgerichte en klantvriendelijke communicatie; we willen ervoor zorgen dat ouders ons kunnen vinden, zien waar we voor staan en een goed en passend antwoord krijgen op vragen; we bepalen ook onze grenzen in communicatie en bejegening van de omgeving wanneer die onvriendelijk of bedreigend is ▸▸ Ondersteuning van scholen: we hebben vanwege het krimpende middelenperspectief de opdracht vanuit het bestuurskantoor betere diensten te verlenen met minder mensen; dat betekent dat we moeten zoeken naar nieuwe vormen van kwaliteit en efficiency

Sport en bewegen Regelmatig sporten en veel bewegen is goed voor alle kinderen. Naast het bewegingsonder wijs onder schooltijd bieden de meeste scholen ook na schooltijd sportlessen aan. Het Bouwlust Sport Team doet dat voor acht scholen in de regio Den Haag Zuid-West. Minister Schippers reikt dit sportteam als eerste in Den Haag het vignet De Gezonde School uit.


56

57


Bijlagen en bestuurlijke kengetallen


58

Adressenlijst scholen Basis onderwijs School

Adres

Postcode

Telefoon

Annie M.G. Schmidt

Jacob de Graefflaan 10-14

2517 JM

070-345 12 56

Anne Frank

Beresteinlaan 267

2542 JG

070-366 44 06

Archipel

Atjehstraat 31

2585 VG

070-350 80 27

De Baanbreker

Elboogstraat 68

2516 PV

070-399 54 06

Benoordenhout

van Heutszstraat 12 /post: Dreibholtzstraat 2-4

2596 XG

070-324 86 78

Bohemen/Kijkduin

Daltonplantsoen 6

2555 SB

070-368 13 38

De Drentse Hoek

Oosterhesselenstraat 586

2545 SL

070-366 15 15

Erasmus

Ambachtsgaarde 1

2542 ED

070-309 70 73

Het Galjoen

Anna Blamanplein 15

2525 ZV

070-380 34 16

Galvanischool

Galvanistraat 43

2517 RA

070-360 74 95

De Gelderlandschool

Nijkerklaan 9-11

2573 BA

070-345 93 07

Helen Parkhurst' (Dalton)

Baambruggestraat 2

2546 SK

070-366 44 93

Houtrust

Nachtegaalplein 19A

2566 JP

070-364 75 49

Houtwijk

Mari Andriessenstraat 42

2552 KN

070-397 40 03

Jan Ligthart

Slicherstraat 5-7-9

2515 GE

070-389 04 42

De Kameleon

Ketelstraat 101

2516 VN

070-415 25 31

De Kleine Keizer

Alphons Diepenbrockhof 79

2551 KK

070-397 28 32

De Kleine Wereld

Rederijkerstraat 120

2531 VP

070-388 82 64

De Klimop

Cartesiusstraat 2-4

2562 SK

070-365 40 86

Max Velthuijs

Da Costastraat 40

2513 RP

070-365 50 10

De Leeuwerikhoeve

Walenburg 25

2591 BR

070-385 65 63

Maria Montessorischool

Zevenwoudenlaan 197

2548 NT

070-309 93 35

De Notenkraker

Eksterhof 2

2496 HS

015-310 60 60

Van Ostadeschool

V. Ostadestraat 245

2526 EV

070-380 67 73

P.C. Hooftschool

Escamplaan 65

2547 GA

070-323 62 32

Prins Willem Alexander

Laakweg 199

2521 SG

070-399 18 68

Prinses Catharina-Amalia

Cicerostrook 9

2493 ZL

070-301 95 86

Prinses Marijke

Abraham van Beijerenstraat 1c

2525 TA

070-388 40 35

De La Reyschool

De La Reyweg 212

2571 GH

070-361 70 17

Het Spectrum

Terwestenstraat 105

2525 GG

070-388 35 94

De Spoorzoeker

Busken Huetstraat 22-24

2524 TT

070-394 49 97

De Springbok

Pretoriusstraat 123

2571 VD

070-345 86 05

De Startbaan

Böttgerwater 21

2497 ZJ

070-390 65 64

Het Startpunt

Suze Robertsonstraat 103

2526 WS

070-380 39 35

De Tweemaster

Tesselsestraat 75a

2583 JH

070-355 86 19

59


School

Adres

Postcode

Telefoon

Montessorischool Valkenbos

Resedastraat 50

2565 DC

070-360 03 77

De Vijver (Dalton)

Kikkerbeetlaan 27

2548 WJ

070-396 75 88

De Vlierboom

Vlierboomstraat 366

2564 JJ

070-323 12 15

Het Volle Leven

Rijslag 15-21

2587 BB

070-355 84 54

De Voorsprong

Ruysdaelstraat 11

2525 AA

070-380 51 57

Waterland (Dalton)

Eendenplein 1

2492 NZ

070-327 83 35

Dr. Willem Drees

Capadosestraat 9-11

2523 AB

070-393 76 89

De Wissel

Steenwijklaan 10-12

2541 RL

070-366 36 06

De Zonnebloem

Hyacinthweg 5

2565 RE

070-325 15 03

Zuidwal

Zuidwal 47, Postadres Lepelstr. 6

2512 CW

070-363 36 50

School

Adres

Postcode

Telefoon

De Bonte Vlinder

Aucubastraat 3

2565 XD

070-363 45 09

De Haagse Beek

Paddepad 6

2554 HZ

070-323 72 34

P.H. Schreuderschool

Hendrick Goltziusstraat 5

2526 LL

070-380 09 42

School

Adres

Postcode

Telefoon

Cor-Emousschool

Twickelstraat 5

2531 PW

070-394 89 94


Doorniksestraat 28

2587 XM

070-355 66 31

Inspecteur W.P. Blokpoelschool

Haardstede 1

2543 VS

070-321 14 59

De Strandwacht

Paddepad 8

2554 HZ

070-325 40 02

De Piramide

Melis Stokelaan 1185

2541 GA

070-366 65 87

Inspecteur S. de Vriesschool

Heliotrooplaan 35

2555 MA

070-448 31 30

Scheveningseweg 60

2517 KW

070-306 52 00

Speciaal onderwijs

WEC (SO en VSO)

Bestuurskantoor Bestuurskantoor De Haagse Scholen www.dehaagsescholen.nl [email protected]


60

Scholen en leerlingaantallen Brin

Naam school

01-10-12

19YL

De Voorsprong

453

19YS

De Vlierboom

219

17EK

De Kleine Keizer

268

19YX

De Leeuwerikhoeve

123

17EU

Archipel

228

19ZF

Prinses Marijkeschool

196

19ZJ

Zuidwalschool

223

17FE

Helen Parkhurst

394

17FN

De Spoorzoeker

177

26AU

De Startbaan

305

17FV

Dr. W. Dreesschool

277

26AX

De Vijver

526

17JE

Valkenbos

258

26PJ

Waterland

464

17MC

Bohemen/Kijkduin

461

26PP

De Notenkraker

418

Prinses Catharina. Amaliaschool

403

17MR

Benoordenhout

163

27VA

17NF

De Baanbreker

180

Totaal basisonderwijs

17NQ

P.C. Hooftschool

195

17PJ

Het Startpunt

320

17PY

Galvanischool

328

Brin

Naam school

13.411 01-10-12

18AR

M. Montessorischool

479

20JC

De Bonte Vlinder

132

18PQ

Anne Frank

483

20JF

De Haagse Beek

86

19LI

De Zonnebloem

451

20JJ

P.H. Schreuderschool

111

19LY

A.M.G. Schmidtschool

433

Totaal speciaal basisonderwijs

329

19MH

De Klimop

269

19MP

De Kameleon

153

19MU

Max Velthuijsschool

162

19MZ

Houtwijk

19NN 19NQ

Brin

Naam school

130

20IX

Inspecteur W.P. Blokpoelschool

Houtrust

247

20JE


De Gelderlandschool

234

20JG

Inspecteur S. De Vriesschool

01-10-12 52 93 211

19NT

De Drentse Hoek

209

20JL

Cor Emousschool

197

19NW

Van Ostadeschool

344

20JM

De Piramide

162

19NZ

Erasmus

281

20KP

De Strandwacht

249

19OC

P.W. Alexanderschool

352

Totaal (voortgezet) speciaal onderwijs

964

19OQ

De Springbok

519

19QD

De Kleine Wereld

284

19SI

De La Reyschool

241

19TO

Het Volle Leven

408

19UK

Jan Ligthart

256

19VB

De Wissel

259

19VV

Het Spectrum

172

19WO

Het Galjoen

330

19XU

De Tweemaster

136

Totaal de Haagse Scholen

61

14.704


Overzicht standaard scores Cito eindtoets Brin

Naam school

2011

2012

17EK

De Kleine Keizer

534,1

532,2

17EU

Basisschool Archipel

543,7

542,0

17FE

Daltonbasissch Helen Parkhurst

530,3

531,8

17FE

Daltonbasissch Helen Parkhurst DH

528,9

177

17FN

De Spoorzoeker

528,7

524,9

17FV

Obs Dr Willem Drees

527,1

525,7

17JE

Valkenbos Montessori-School

537,2

538,6

17MC

Basisschool Bohemen Kijkduin

540,1

538,9

17MR

Benoordenhout

537,0

540,1

17NF

De Baanbreker

525,5

527,0

17NQ

P.C. Hooft-School

528,7

529,3

17PJ

Het Startpunt

531,6

528,1

17PJ

Het Startpunt FB

527,1

526,2

17PY

Galvani-School

539,7

540,0

18AR

Maria Montessorischool

536,2

536,1

18PQ

Basisschool Anne Frank

528,4

525,0

19LI

De Zonnebloem

538,4

534,8

19LY

Annie MG Schmidtschool

537,3

539,6

19LY

Annie MG Schmidtschool HB

539,1

539,7

19MH

De Klimop

530,0

524,9

19MP

De Kameleon

534,6

526,8

19MU

OBS Max Velthuijs

527,7

528,2

19MZ

Houtwijk

535,2

535,1

19NN

Houtrustschool

538,9

540,0

19NQ

De Gelderlandschool

525,3

525,1

19NT

De Drentse Hoek

527,4

533,7

19NW

Van Ostadeschool

534,8

528,3

19NZ

Erasmusschool

533,9

532,3

19OC

Prins Willem Alexander

537,2

536,1

19OQ

OBS De Springbok

533,9

533,6

19OQ

OBS De Springbok Wol

529,6

529,9

19QD

De Kleine Wereld

528,7

532,0

19VB

De Wissel

520,9

524,5

19VV

Het Spectrum

538,4

527,2

19WO

Het Galjoen

533,6

531,1


62

Overzicht standaardscores cito eindtoets

Brin

Naam school

2011

2012

19XU

De Tweemaster

535,4

531,3

19YL

Basisschool De Voorsprong

529,9

529,2

19YS

De Vlierboom

534,9

531,9

19YX

De Leeuwerikhoeve

523,9

530,0

19ZF

Prinses Marijkeschool

528,5

529,6

19ZJ

Zuidwalschool

531,0

533,9

26AU

Openbare Basisschool De Startbaan

536,3

536,5

26AX

O.B.S. Dde Vijver

535,1

532,3

26PJ

Dalton Basisschool Waterland

536,3

533,8

26PP

De Notenkraker

536,2

538,0

27VA

Prinses Catharina-Amaliaschool

532,8

533,2

In bovenstaande lijst zijn de gemiddelde standaardscores van

In de meerjarige trend is zichtbaar dat de score van DHS

alle leerlingen weergegeven. Dit om te kunnen vergelijken

sneller toeneemt dan de landelijke score respectievelijk

met de gegevens van CITO landelijk en G4.

het gemiddelde van de G4. DHS verwacht ook in 2013 deze

In deze scores is geen rekening gehouden met eventuele

stijgende trend door te zetten.

herberekeningen (bijvoorbeeld kinderen met een advies Praktijkonderwijs of korter dan vier jaar in Nederland). De scores per school kunnen in deze lijst dan ook afwijken van de scores per school op basis waarvan de school zich heeft verantwoord naar de Inspectie van het Onderwijs. De ontwikkeling van de gemiddelde citoscores in de afgelopen drie jaar is als volgt: 2010

2011

2012

Gemiddeld DHS

530,8

532,7

532,1

Gemiddeld landelijk

535,4

535,5

535,5

Gemiddeld G4

533,0

533,7

533,8

63


Specificaties personeel Specificatie Onderwijs ondersteunend personeel Functie


Administratief medewerker




63

42,5

59

5

5,1

11

9,7

Conciërge

62

57,5

61

57,0

Diversen *

6

5,3

6

5,1

Ergotherapeut

0

0,0

3

1,5

Fysiotherapeut

1

0,8

5

3,1

Klassenassistent

0

0,0

1

1,0

Lerarenondersteuner

36

30,9

37

31,2

Logopedist

16

10,2

17

11,8

Algemeen schoolmedewerker

Maatschappelijk deskundige Onderwijsassistent Orthopedagoog/psycholoog Totaal (OOP) scholen

39,1

2

0,8

3

1,3

164

131,5

179

145,0

10

7,3

11

8,4

364

291,9

393

314,2

*B etreft een aantal kleine aanstellingen waaronder verpleegkundige, kunstzinnig medewerker, schoolmaatschappelijk werker en technisch vakman.

Onderverdeling man/vrouw per functiecategorie Functiecategorie

Geslacht

In %

Aantal medewerkers

FTE (incl. BAPO)

Directie (DIR)

M

44,9%

44

43,9

V

55,1%

54

51,4

Onderwijsondersteunend personeel (OOP)

M

21,7%

79

73,0

V

78,3%

285

218,9

M

13,8%

187

173,3

V

86,2%

1164

940,8

Onderwijzend personeel (OP) Totaal scholen Bovenschools

100,0%

1813

1501,2

M

48,1%

25

25,5

V

51,9%

27

22,1

100,0%

52

47,6

Totaal bovenschools Totaal man/vrouw

Geslacht

In %

Aantal medewerkers

FTE (incl. BAPO)

Man

M

18,0%

335

314,7

Vrouw

V

82,0%

1529

1234,2

100,0%

1864

1548,8

Totaal


64

Verslag Prestatiebox 2012 In het derde hoofdstuk, Onderwijs en Onderwijsondersteuning,

Opbrengstgericht werken

en in het vierde hoofdstuk Personeel is op onderdelen verslag

▸▸ Schoolbesturen hebben meetbare doelstellingen geformuleerd gericht op leeropbrengsten taal en rekenen

gedaan van de activiteiten met betrekking tot de realisatie van de doelstellingen gekoppeld aan het bestuursakkoord en

▸▸ Scholen werken opbrengstgericht

de daarbij behorende Prestatiebox. Dat hebben we gedaan,

▸▸ Scholen meten de opbrengsten van vroegschoolse educatie

omdat de activiteiten zijn opgenomen in het schoolbestuur-

▸▸ Scholen bieden maatwerk voor excellente leerlingen,

lijke beleid op het gebied van onderwijs en personeel. In dit

waaronder hoogbegaafde leerlingen.

verslag, dat als bijlage aan het bestuursverslag is toegevoegd, wordt in het kort weergegeven op welke wijze uitvoe-

▸▸ Geen onderpresterende scholen meer

ring is gegeven aan de doelen van het bestuursakkoord.

▸▸ Scholen stimuleren ouders om thuis activiteiten te onder-

De activiteiten

▸▸ Scholen maken hun opbrengsten transparant

nemen die bijdragen aan leerprestaties

De werkzaamheden in het kader van de prestatiebox richten zich op opbrengstgericht werken en op professionalisering

Professionalisering

van de leraren en schooldirecteuren. Kort samengevat gaat

▸▸ De bekwaamheid van leraren in afstemmen van het

het om de volgende domeinen:

onderwijs op verschillen binnen de klas is op orde ▸▸ De bekwaamheid van leraren met betrekking tot opbrengstgericht werken is op orde ▸▸ Alle leraren onderhouden hun bekwaamheden systematisch en worden gestimuleerd zich te registreren ▸▸ Scholen voeren een goed en effectief HRM-beleid ▸▸ Verbetering begeleiding en ondersteuning beginnende leraren ▸▸ Schoolleiders in regulier en speciaal onderwijs voldoen aan geactualiseerde bekwaamheidseisen In het bestuursakkoord zijn aan de doelen concrete opbrengstindicatoren toegevoegd, gespecificeerd op uitgangssituatie, doelen in 2013 en doelen in 2015. In de feitelijke opzet van de werkzaamheden is door het bestuur tevens rekening gehouden met het bestuursakkoord G4/G33 met betrekking tot de kwaliteit van de vve en de verlengde leertijd en de Kwaliteitswet WEC. Alle domeinen en doelen zijn in een overzicht samengebundeld.

65


DHS heeft op de volgende wijze uitvoering gegeven aan de

trokken waarmee specifieke programma’s aan leerlingen

doelen van het bestuursakkoord:

kunnen worden aangeboden. ▸▸ Voor de ondersteuning van scholen die de ontwikkeling

Beleid

van het techniekonderwijs oppakken zijn middelen toege-

De beleidsdocumenten met betrekking tot onderwijskwaliteit

wezen; tevens is het Van Kinderen Museum ingezet ter

en onderwijsontwikkeling zijn aangevuld met de domeinen

verbetering van de leerkrachtvaardigheden en het uit-

en doelen uit het bestuursakkoord. Het betreft:

voeren van projecten.

▸▸ De vervolgnota Onderwijskwaliteit.

▸▸ Op het gebied van cultuureducatie is door DHS actief

▸▸ De beleidsagenda DHS.

deelgenomen aan de beleidsontwikkeling op het gebied

▸▸ Een overzicht van doelen en indicatoren uit het bestuur-

van cultuureducatie in de stad Den Haag.

sakkoord van de PO-Raad, het bestuursakkoord G4/G33,

▸▸ Ook op bestuurlijk niveau is er met School aan Zet een

de Kwaliteitswet WEC.

gesprek gevoerd over ambities en vormgeving. ▸▸ Er is een pilotgroep Opbrengstgericht werken ingericht,

De activiteiten van scholen en bestuur zijn in 2012 gericht

met zes scholen die in de vorm van een professionele

geweest op:

leergemeenschap en met ondersteuning van het Haags

▸▸ Er is een bestuursbreed deskundigheidstraject op het

Centrum voor Onderwijsbegeleiding komen tot een

gebied van Taal ingezet; de scholing richt zich op school-

model van analyse van opbrengsten en het handelen in

directies, leraren en intern begeleiders.

overeenstemming; daarbij staat de het alignment van groepsniveau, schoolniveau en bestuursniveau centraal.

▸▸ Scholen met een aangepast arrangement of scholen met

▸▸ De sbo-scholen en de (v)so-scholen hebben de voorbe-

een risico op onderwijsopbrengsten worden in een verbetertraject geplaatst; daarbij is er toezicht van de boven-

reiding voor de vorming van een eigen professionele

schools directeur en ondersteuning vanuit het

leergemeenschap opgepakt. ▸▸ DHS heeft deelgenomen aan een landelijk onderzoek

bestuurskantoor. De effecten van de verbetertrajecten

Opbrengstgericht werken in de keten van het LPC.

zijn positief.

▸▸ Er is een professionele leergemeenschap ingericht met

▸▸ Scholen zijn gestimuleerd deel te nemen aan het ondersteuningsprogramma van School aan Zet; 15 scholen

als centraal thema Kwaliteitszorg. In deze leergemeen-

hebben zich ingeschreven.

schap zijn vijftien scholen verenigd. Het onderwerp

▸▸ Scholen zijn gestimuleerd deel te nemen aan het pro-

Kwaliteitszorg staat centraal. In deze groep wordt de

gramma Excellente scholen; begin 2013 heeft dat

interscolaire visitatie als instrument gehanteerd.

geleid tot de aanwijzing van een excellente school: de

▸▸ In Samen10+ zijn tien scholen uit de Schilderswijk en

Van Ostadeschool in de Schilderswijk.

Transvaal verenigd in een professionele leergemeen-

▸▸ Voor de ondersteuning van scholen die programma’s

schap op directie- en ib-niveau. De tien deelnemende

inrichten voor excellente leerlingen, waaronder de hoog-

scholen hebben een gemeenschappelijke ambitie gefor-

begaafde leerlingen, worden afzonderlijk middelen uitge-

muleerd met betrekking tot het uitstroomniveau naar


66

Verslag Prestatiebox 2012

het vo. Tevens heeft elke school zijn eigen doelen geformuleerd en verbeterplan uitgewerkt. ▸▸ De scholen met een voorschool hebben een verbeterplan vve gemaakt; het betreft een meerjarenplan 2013-2015. ▸▸ Het bestuur neemt actief deel aan de werkzaamheden met de gemeente gericht op het definiëren van opbrengstdoelen voor de vve. ▸▸ Het bestuur heeft met instemming en betrokkenheid van het veld een Strategisch Management Development Plan gemaakt. Onder de vlag van een breed programma Leren Doen We Samen wordt het concept van de lerende organisatie bestuursbreed uitgezet. De schoolleiders krijgen hier specifieke aandacht. ▸▸ Er is een bovenschools programma begeleiding startende leraren ingericht. De startende leraar krijgt een coach toegewezen die de eerste periode van werk begeleidt. De coach maakt deel uit van de groep interne coaches die ook de studenten begeleiden in het kader van het Opleiden in de School. ▸▸ Er is een werkprogramma HRM ingericht, dat vooral inzet op een versterking van de rol van de HRM afdeling ter ondersteuning van het personeelsbeleid in de scholen.

De middelen prestatiebox In totaal ging het in 2012 om een bedrag van € 1.024.892 Begin 2012 zijn afspraken vastgelegd voor wat betreft de bestemming van de middelen. ▸▸ 10% van het totaalbedrag voor regie,

€ 102.698

coördinatie en ondersteuning

▸▸ Budget rekenen en taal

€ 200.000

▸▸ Professionalisering schoolleiders

€ 115.528

▸▸ Middelen in de scholen

€ 606.666

67


Afkortingen en begrippen ALPO

Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs (Utrecht)

ARBO Arbeidsomstandigheden AVS

Algemene vereniging schoolleiders

B&W

College van burgemeester en wethouders van Den Haag

BAPO

Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen

Brede buurtschool Een school die zich, door samenwerking met ouders en meerdere partners in de wijk, richt op het vergroten van de ontwikkelingskansen van kinderen. Bij de Brede Buurtschool plus zijn ook de realisatie van gebouwelijke voorzieningen aan de orde. Brede buurtzones

Een brede buurtzone is een cluster van voorzieningen, dat intensief samenwerkt. Het doel van deze samenwerking is de ontwikkeling van kinderen, jongeren en hun ouders te verbeteren.

BRON

Basisregister Onderwijs

CAO

Collectieve Arbeidsovereenkomst 2009 (voor het Primair Onderwijs)

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

CvB

Afkorting voor College van Bestuur

Centrale toetsingscommissie Commissie die plaatsing/toelating van leerlingen in het Speciaal Basisonderwijs (SBO) toetst. CITO

Stichting Cito Instituut voor Toetsontwikkeling

CITO/GLG en LG score Score van de eindtoets basisonderwijs, die een vergelijking geeft van schoolgemiddelden met dat van vergelijkbare scholen (vergelijkbaar op grond van sociaal-culturele achtergrond / leerling-gewicht). DHS

De Haagse Scholen

ELD

Elektronisch Leerling-dossier

ESIS (A en B) Programma voor leerling-administratie en leerling-zorg dat op alle scholen van DHS wordt gebruikt. EVC Eerder verworven competenties; het gaat hier om een methodiek om kennis en ervaring te wegen en daar conclusies aan te verbinden ten aanzien van de vergelijking met een opleidingsniveau Fte full time equivalent; rekeneenheid waarmee de omvang van een dienstverband of de personeelssterkte wordt uitgedrukt. GMR

Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad

HEA

Haagse Educatieve Agenda

IKC – Integraal kindcentrum Een integraal kindcentrum is een voorziening voor kinderen van tenminste 0-12 jaar, waar zij gedurende de dag komen om te leren, spelen, ontwikkelen en ontmoeten en waarbij alle ontwikkelingsterreinen van kinderen aan bod komen.


68

Verklaring afkortingen en begrippen

NSA Nederlandse Schoolleiders Academie, een onafhankelijk instituut van en voor leidinggevenden in het primair onderwijs. OCW

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen

OIDS Afkorting voor Opleiden in de School (het stageonderdeel van de Pabo opleiding in het 3e en 4e studiejaar) OP

Onderwijzend personeel

OOP

Onderwijsondersteunend personeel

PGNPO

Persoonsgebonden nummer Primair Onderwijs

PO-Platform samenwerkingsverband van de gezamenlijke schoolbesturen voor primair onderwijs in de gemeente Den Haag. PO-Raad

de brancheorganisatie voor het primair onderwijs in Nederland

PROMIS Het managementinformatiesysteem van DHS Referentieniveaus

Richtlijnen die de overheid heeft opgesteld voor het niveau van het taal- en rekenonderwijs.

rekenen en taal RvT

Raad van Toezicht

SAS

Subsidie aanvraagsysteem (Gemeente Den Haag)

SBO

Speciaal basisonderwijs

SO Speciaal onderwijs; het speciaal onderwijs is ingedeeld in clusters, waarbij elk cluster een specifieke doelgroep bedient Toezichtarrangement

Jaarlijks door de onderwijsinspectie te bepalen niveau van toezicht (basis, aangepast zwak en aangepast zeer zwak) op basis van de geconstateerde onderwijskwaliteit van de school.

TTO

Tweetalig onderwijs

VOS/ABB

De vereniging voor openbare en algemeen toegankelijke scholen in Nederland

VSO

Voortgezet speciaal onderwijs

VVTO

Vroeg vreemde talen onderwijs

WEC

Wet op de expertisecentra

WPO

Wet op het primair onderwijs

69


Verklarende woordenlijst bij hoofdstuk 5 De kapitalisatiefactor Het balanstotaal gedeeld door de totale baten van de staat van baten en lasten (inclusief de financiële baten). Rentabiliteit

Exploitatieresultaat gedeeld door de totale baten.

Solvabiliteit

Eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen (balanstotaal).

Liquiditeit De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen en vorderingen) en de kortlopende schulden. Spaarliquiditeit De financieringsfunctie van het vermogen ten behoeve van de (toekomstige) vervanging van de materiële vaste activa. Om in de toekomst (1–5 jaar) over voldoende middelen te beschikken voor de vervanging van afgeschreven (de levensduur is voorbij) activa moet elke organisatie een bepaald vermogen aanhouden, de spaarliquiditeit. Transactieliquiditeit

Is gelijk aan het bedrag van de kortlopende schulden van de balans per 31 december.

Bufferliquiditeit Weerstandsvermogen in de “oude” benaming. Is het vermogen dat wordt aangehouden om de risico’s op personeel, onderwijskwaliteit, leerlingen, financiën en gebouwen op te vangen.


70

71



72

Colofon © 2013 De Haagse Scholen Stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs Postbus 61454 2506 AL Den Haag [email protected] www.dehaagsescholen.nl Tekst:

De Haagse Scholen

Vormgeving:

KEPCOM Creatieve Communicatie, Delft

Fotografie:

Theo van Pelt

Druk:

Veldhuis Media, Raalte

73


De Haagse Scholen stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs Post-/retouradres: Postbus 61454 2506 AL Den Haag Bezoekadres: Scheveningseweg 60 2517 KW Den Haag T 070 - 30 65 200 F 070 - 30 65 201 [email protected] www.dehaagsescholen.nl

Bestuursverslag 2012

Recommend Documents