Bestuursverslag Jaarrekening 2012
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Inleiding De afgelopen jaren zijn voor Stichting Promes niet gemakkelijk geweest. Om de uitgaven en de inkomsten in balans te brengen heeft de Stichting voor het eerst in haar geschiedenis gedwongen afscheid moeten nemen van medewerkers. Het moment van aanbieding van dit bestuursverslag wordt gekenmerkt door het op orde hebben van financiën en beleid. Bezuinigingen in het onderwijs hebben de afgelopen twee jaar een wijziging van beleid noodzakelijk gemaakt. Deze wijzigingen hebben in het schooljaar 2011-2012 gevolgen gehad voor de personele bezetting op de scholen, dit zal zich in het schooljaar 20122013 voortzetten. Ondanks dat Stichting Promes er alles aan doet om gedwongen ontslagen te voorkomen en vrijwillige mobiliteit mogelijk te maken, is dit onvoldoende gelukt. In augustus 2012 zijn daadwerkelijk medewerkers ontslagen. Op 14 mei jl. heeft er een gesprek plaatsgevonden tussen de accountant, de auditcommissie van het bestuur, de algemeen directeur en de financieel medewerker van Stichting Promes. De bevindingen van de accountant zijn uitvoerig besproken. Controledoelstellingen en risico’s zijn benoemd. Er zijn geen bijzondere constateringen gedaan of specifieke ontwikkelingen gesignaleerd die om aanvullende maatregelen vragen. De auditcommissie heeft van het overleg met de accountant verslag gedaan in de bestuursvergadering. De voorliggende versie is door de accountant gecontroleerd en akkoord bevonden, Wij hopen u met dit verslag op hoofdlijnen een goed beeld te geven van de ontwikkelingen binnen Stichting Promes. Vastgesteld in de bestuursvergadering d.d. 21 mei 2013,
Voorzitter J.W. Homan
Secretaris J.O.R. Alberda van Ekenstein
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
2
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
1.0. Algemene informatie Stichting Promes is het bevoegd gezag van openbare scholen in de gemeenten Meppel en Staphorst. Het bevoegd gezag (werkgeversnummer 41629) statutair gevestigd aan de Industrieweg 1b-1, 7944 HT Meppel, telefonisch te bereiken onder telefoonnummer 0522-278120. Onder dit bevoegd gezag vallen de volgende scholen: Obs. De Tolter Meppel (13TT). Obs. Oosterboerschool Meppel (12TP). Obs. Zuiderbasisschool (13AA) t/m 31 juli 2012. Obs. Koedijkslandenschool (13FT) t/m 31 juli 2012. Obs. Sprinkels Meppel (13AA) ontstaan op 1 augustus2012 door fusie van Zuiderbasisschool en Koedijkslandenschool. Obs. De Woldstroom Meppel (13 PS). Obs. De Woldstroom eerste opvangonderwijs Havelterberg (13PS) per 1 augustus 2012 gesloten. Obs. Commissaris Gaarlandt Nijeveen(04HW). Obs. De Berkenhorst Staphorst (05ZH). Obs. De Iekmulder IJhorst (08ER). Speciale School voor basisonderwijs Reestoeverschool Meppel (19QE). School voor ZML Mackayschool Meppel (19SK). Het bevoegd gezag van Stichting Promes wordt gevormd door een bestuur van zeven personen. Besturen op resultaten en besturen op afstand vormen het vertrekpunt. Het bestuur is tot stand gekomen door middel van een openbare wervingsprocedure. Bij de selectieprocedure is rekening gehouden met gewenste competenties op het terrein van onderwijsinhoud, financiën, juridische, organisatorische en personele zaken. Het bestuur vergaderde in 2012 acht keer. Op 27 november 2012 vond een vergadering met de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad plaats. In het kader van de ”de code Goed Bestuur” heeft het bestuur van de Stichting Promes in 2011 een auditcommissie ingesteld om inhoud te geven aan deze code. De auditcommissie is samengesteld uit drie leden van het bestuur en zij leggen verantwoording van hun activiteiten af middels verslaglegging en informatie tijdens bestuursvergaderingen. In de taakstelling van de commissie is opgenomen dat er gevraagd en ongevraagd advies aan het bestuur kan worden verstrekt over alle onderwerpen de Stichting en haar medewerkers aangaande. Dit betekent dat de commissie ook toegang moet en kan hebben tot alle relevante systemen en dossiers van de Stichting. In het verslagjaar 2012 is de commissie 6 keer bij elkaar gekomen om diverse onderwerpen te bespreken. Dit zijn uiteraard de begroting en jaarrekening, de kwartaalverslagen van de directie, het formuleren van de Balance Score Card van de Algemeen Directeur en het geven van adviezen aan het Bestuur inzake de formatie, de plaatsing van personeel in het RDDF en de personele problematiek en financiële consequenties van reorganisaties en samenwerking. Elk jaar wordt met de accountant zijn controlebevindingen besproken en eventueel omgezet in nadere voorstellen voor het Bestuur om zaken aan te passen, dan wel te wijzigen in het beleid. In het jaar 2013 zal het functioneren van de auditcommissie worden geëvalueerd. In het kader van goed bestuur is tevens ingesteld een bestuurlijk overleg met de twee gemeentebesturen Meppel en Staphorst. In dit overleg, dat drie keer per jaar wordt gehouden, worden de begroting en jaarrekening besproken en relevante zaken op onderwijsgebied.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
3
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Het bestuur bestaat uit: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
De heer J.W. Homan (voorzitter) gekozen per 1-1-2012 en aftredend per 1-1-2016 De heer J.O.R. Alberda van Ekenstein (secretaris): herkozen per 1-1-2009 en aftredend per 1-1-2013; De heer B.M.F. de Vries (penningmeester): herkozen per 1-1-2011 en aftredend per 1-1-2015; De heer J.B. van Klinken: herkozen per 1-1-2011 en aftredend per 1-1-2013; De heer P. Nonhebel; herkozen per 1-1-2011 en aftredend per 1-1-2015; De heer R.G. Berkhof: herkozen per 1-1-2009 en aftredend per 1-1-2013; Mevrouw G.L.M. Nekeman-Horsthuis (vicevoorzitter): herkozen per 1-1-2009 en aftredend per 1-1-2013.
Het bestuur hecht aan de mogelijkheid om scholen te bezoeken. Vanuit visie en betrokkenheid. In het schooljaar 2011-2012 is een nieuwe bezoekronde gestart. Gericht op schoolspecifieke thema’s bezoekt het bestuur iedere school één keer in de twee jaar. Onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag opereert een eenhoofdig bovenschools manager (te noemen de algemeen directeur). Mevr. S.J.J. de Wit vervult sinds 1-10-2010 deze functie. Zij geeft leiding aan en draagt zorg voor de continuïteit van Stichting Promes als onderwijsbedrijf en is eindverantwoordelijk voor het door de stichting te leveren onderwijs. De algemeen directeur is voorzitter van het directeurenoverleg. In dit overleg worden zowel de beleidsmatige als organisatorische ontwikkelingen voorbereid en besproken. De schooldirecteur is verantwoordelijk voor het integraal managen van de onderwijsprocessen binnen de school, het personeel, de schoolidentiteit en de verankering in de wijk. De structuur van Stichting Promes bestaat hiermee uit 3 helder afgebakende bestuursniveaus (bestuur, algemeen directeur, schooldirecteur) met ieder een eigen beleidsruimte en de daaraan gekoppelde verantwoordelijkheid en bevoegdheid om eigen beslissingen te nemen binnen afgesproken kaders. De bestuursfilosofie en het vastgestelde managementstatuut zijn leidend.
1.1. Missie van Stichting Promes In 2011 is het strategisch beleidsplan van Stichting Promes vastgesteld voor de komende vier jaar. In de missie geven we een antwoord op de vraag wat wij als Stichting Promes willen betekenen voor de kinderen in Meppel en Staphorst die onze scholen bezoeken. Stichting Promes wil onze kinderen voorbereiden op een toekomst die nu nog onzeker is. Hun talenten zullen op onze scholen in brede zin ontwikkeld worden, zodat de kinderen de kennis en ervaring zullen krijgen om relaties aan te gaan en taken te kunnen uitvoeren die hen een volwaardig lid van de maatschappij zullen laten zijn. Dit alles onder het motto:
Promes, een boeiende toekomst! Om deze missie te kunnen vervullen hebben we waarden nodig, die de leidraad zijn voor het gedrag van alle mensen en kinderen die binnen onze stichting werken en leren. Zij geven aan wie we zijn en hoe we door anderen herkend willen worden. De volgende waarden worden omschreven om onze kinderen een boeiende toekomst te kunnen geven:
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
4
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
• Wijsheid Stichting Promes is voortdurend in ontwikkeling, vakkundig en richt de blik naar buiten. • Moreel besef Binnen Stichting Promes heerst solidariteit, respect voor een ieder, loyaliteit, vertrouwen en een open communicatie. • Positivisme We zijn trots op onze ambitieuze stichting, geven positieve energie, hanteren zelfreflectie, laten passie en plezier in werken zien, tonen voorbeeldgedrag, hebben aandacht voor elkaar en vieren successen. Stichting Promes streeft nadrukkelijk de openbare identiteit na, ons onderwijs is van en voor de samenleving.
1.2. Visie van Stichting Promes In het strategisch beleidsplan wordt uitwerking gegeven aan de visie, waarin we een beeld beschrijven van de toekomst die we willen creëren. We verduidelijken dit aan de hand van drie pijlers voor de toekomst: 1. Vakkundigheid Stichting Promes ontwikkelt zich tot een lerende organisatie. Er wordt gewerkt aan persoonlijk meesterschap in een leven lang leren met ambitie voor het individu en de collectiviteit, invoeren van boeiend onderwijs voor de kinderen waarin de opbrengsten hoog zullen zijn en de competenties van leerkrachten worden vergroot. De meervoudige intelligentietheorie en het ontwikkelen van intelligent gedrag staat hierin centraal. 2. Creativiteit en inventiviteit De talenten van kinderen en medewerkers binnen Stichting Promes worden benut, tevens zullen nog niet benutte aanwezige talenten ontwikkeld worden. Binnen de stichting en de scholen werken we oplossingsgericht, staan de meervoudige intelligentietheorie van Gardner centraal, gecombineerd met de denkgewoonten van Costa. 3. Samenwerken Om de missie en visie te kunnen realiseren zijn samenwerkingsrelaties nodig. De samenwerking omvat de kinderen in de klas, de ouders in de school, de medewerkers binnen Stichting Promes en het bestuur. Ook de omgeving waarin de scholen zich bevinden wordt in de samenwerking betrokken, zoals de peuterspeelzaal, de kinderopvang, voortgezet onderwijs, Hogeschool Stenden. De missie en visie is uitgewerkt in een mindmap die in alle scholen prominent aanwezig is. Het strategisch beleidsplan is uitgewerkt in concrete actiepunten voor de komende jaren.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
5
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
1.3. Stafbureau De aansturing van de organisatie is in handen van de algemeen directeur (werktijdfactor 1). De algemeen directeur wordt daarbij ondersteund door een stafbureau bestaande uit: - Medewerker financiën & huisvesting (werktijdfactor 1,0) - Medewerker onderhoud, gebouwen en contractbeheer (gedetacheerd vanuit de gemeente Meppel, werktijdfactor 1,0) - Medewerker Personeel en Organisatie (werktijdfactor 0,6) - Een secretarieel/administratief medewerker (werktijdfactor 1,0) - Medewerker financiën (werktijdfactor 0.6) Vanaf het schooljaar 2010 is een directeur na afwezigheid en re-integratie als beleidsmedewerker onderwijs tijdelijk aan het stafbureau toegevoegd. Het stafbureau ondersteunt ook de coördinator Weer Samen Naar School Samenwerkingsverband Zuidwest-Drenthe. Deze werkzaamheden worden op contractbasis verricht.
1.4. Financieel beleid De financiële administratie wordt verzorgd in samenspraak met en ondersteuning van de OSG Assen. De algemeen directeur is de eindverantwoordelijke binnen Stichting Promes. Zij legt verantwoording af aan het bestuur. De controllerfunctie is een ondersteunende functie ten behoeve van de algemeen directeur en is in handen van de medewerker financiën en huisvesting. In een bijlage bij de bestuursfilosofie is vastgelegd op welke wijze de communicatie tussen de controller en het bestuur plaatsvindt. De stichting werkt in principe met een sluitende begroting. De budgetverantwoordelijkheid voor de algemeen directeur en de schooldirecteuren is in een beleidsdocument vastgelegd. Op schoolniveau wordt zoveel mogelijk uitgegaan van budgettaire neutraliteit met betrekking tot de uitgaven, waarvoor de verantwoordelijkheid ligt bij de schooldirecteur. Per kalenderjaar worden de uitgaven van de scholen op een aantal hoofdkostenplaatsen in kengetallen uitgedrukt. Zo is een benchmark van de scholen van Stichting Promes mogelijk. Jaarlijks worden de uitgavenpatronen van de scholen besproken met de schooldirecteuren. Scholen kunnen zelf hun inkomsten en uitgaven monitoren via het infoweb van OSG. Directeuren raadplegen de begroting en de realisatie van hun school en gaan hierover in gesprek met de medewerker financiën & huisvesting en de algemeen directeur. Op deze wijze kunnen noodzakelijke tussentijdse wijzigingen worden gerealiseerd. De scholen werken met actuele meerjareninvesteringsplannen. Daarmee bestaat er een getrouw beeld van de feitelijke boekwaarden en de aanwezige afschrijvingslasten. Centrale inkoop kan vooral voor financiële voordelen zorgen. Ook uitwisselbaarheid van materiaal tussen scholen is een positief element. Op het gebied van schoonmaak, kopieerapparatuur, ict-middelen, leermiddelen, energie en meubilair wordt gebruik gemaakt van collectieve contracten. De controle over de boekhouding en financiële gegevens wordt uitgevoerd door het accountantskantoor Afier accountants.
2.0. Algemeen instellingsbeleid Het strategisch beleidsplan van Stichting Promes is leidend bij de verdere (door)ontwikkeling van het stichtingsbeleid. Vanuit missie en visie wordt gewerkt aan een concretisering van doelstellingen, waarbij succesindicatoren, acties en tijdsplanning een belangrijke rol spelen.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
6
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Om de organisatie effectief en efficiënt te organiseren is geïnvesteerd in samenwerking met de stichtingen Wolderwijs, Talent en Promes. Een Europese aanbesteding van de schoonmaak is in 2012 in gezamenlijkheid gerealiseerd en verder staat centrale inkoop prominent op de agenda. Verder participeert Stichting Promes actief binnen de vereniging Prisma Drenthe. Deze vereniging behartigt vanuit een breed perspectief de belangen van het openbaar onderwijs zowel binnen als buiten de provincie. Het bestuur hecht eraan om o.a. door gebruikmaking van kengetallen de ontwikkelingen binnen de stichting goed te kunnen monitoren. Ieder kwartaal rapporteert de algemeen directeur aan het bestuur over de exploitatie, het ziekteverzuim en de leerlingaantallen. Ook de leerresultaten en de bereikte doelen naar aanleiding van het strategisch beleidsplan maken onderdeel uit van de kwartaalrapportage. In samenwerking met het administratiekantoor wordt ieder kwartaal de integrale managementrapportage aan het bestuur gepresenteerd hetgeen een monitoring en sturing van de bedrijfsvoering mogelijk maakt. Binnen Stichting Promes wordt op dit moment actief geïnvesteerd in scholing om Boeiend Onderwijs mogelijk te maken. Op directieniveau, teamniveau en op het niveau van individuele medewerkers worden cursussen gegeven. Naast opleidingsmogelijkheden willen wij mensen doorgroeimogelijkheden bieden, mobiliteit bevorderen en kwaliteit vasthouden. Door de bezuinigingen in het onderwijs ontkomt ook onze stichting niet aan het plaatsen van medewerkers in het RDDF. In 2011 zijn 17.9 fte in het RDDF geplaatst waarvan er in 2012 door flankerend beleid (mobiliteit) uiteindelijk 14 fte Promes hebben verlaten. Met ingang van het schooljaar 2012-2013 zijn 6,9 fte in het RDDF geplaatst, hiervan zullen 3,1 fte Stichting Promes in 2013 zullen gaan verlaten. Door deze ontwikkeling zullen openstaande vacatures alleen intern worden ingevuld. Scholing en opleiding zijn hierbij van groot belang om de bestaande kwaliteit te behouden. Stichting Promes richt zich in het kader van de ontwikkeling naar ”passend onderwijs” samen met de partners in het samenwerkingsverband en cluster 4 op samenwerking. Medio 2009 heeft Stichting Promes het initiatief genomen om de mogelijkheden te onderzoeken om in Meppel een cluster-4 voorziening voor 4 tot 12-jarigen te realiseren. Dit initiatief is overgenomen door WSNS en gerealiseerd met ingang van het schooljaar 2010-2011 als huiskamermodel bij de Reestoeverschool. Ook is samenwerking tussen de clusters 3 en 4, gericht op thuisnabij onderwijs. Stichting Promes is onderdeel van samenwerkingsverband 22.03, dat de regio’s Meppel, Hoogeveen en Steenwijk omvat. Binnen het voorlopig bestuur van dit nieuwe samenwerkingsverband participeert Promes, de focus ligt op de juridische vorm van het samenwerkingsverband en het organiseren van de inhoud op centraal en decentraal niveau. Het samenwerkingsverband zal met ingang van 1 augustus 2014 officieel van start gaan. Voor wat betreft de tussenschoolse opvang en de voorschoolse en naschoolse opvang werkt Stichting Promes samen met Allio (scholen in wijk Koedijkslanden / Berggierslanden) en Speelwerk (overige scholen). Over het algemeen loopt de samenwerking met en organisatie door Allio en Speelwerk goed. Een keer per jaar wordt er samen met de andere schoolbesturen geëvalueerd.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
7
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
De scholen van Stichting Promes doen hun uiterste best om het de leerlingen en daarmee de ouders naar de zin te maken. Dit neemt niet weg dat er klachten kunnen zijn die de school, de directie of de medewerkers betreffen. In de meeste gevallen kunnen klachten goed afgehandeld worden in een onderling overleg tussen ouders, leerlingen, medewerkers en/of directie. Komt men er op school niet uit dan kan men een beroep doen op de algemeen directeur van Stichting Promes. Het stemt tot tevredenheid dat er in 2012 geen klachten door de onafhankelijke klachtencommissie in behandeling hoefden te worden genomen. In relatie tot het nieuwe toezichtkader van de inspectie krijgt de algemeen directeur jaarlijks bezoek van de inspectie. Voor alle basisscholen geldt het basisarrangement. De onderwijsopbrengsten zijn voldoende, er wordt voldaan aan de wet- en regelgeving en er is bij de inspectie voldoende vertrouwen in de verdere ontwikkeling van de onderwijskwaliteit. De scholen worden in principe één keer in de vier jaar bezocht. Voor de Mackayschool geldt een ander inspectiekader, die van het speciaal (voortgezet) onderwijs.
2.1. Ontwikkelingen binnen het onderwijs van Promes Alle scholen hebben in 2011 de start van het traject Boeiend Onderwijs gerealiseerd. De scholen zijn ook vertegenwoordigd geweest bij de bovenschoolse cursussen ”Hersenen en leren” en ”Begrijpend lezen door systeemdenken”. Naast deze gezamenlijke bovenschoolse scholing zijn ook trajecten op schoolniveau en directieniveau aangeboden. In 2012 is hieraan een vervolg gegeven, de implementatie van Boeiend Onderwijs krijgt zo op alle scholen vorm. In samenwerking met Speelwerk, Peuterspeelzaalwerk en gemeente Staphorst is voor obs. De Iekmulder in 2009 een buitenschoolse opvang gestart. In het schooljaar 2011/2012 is een start gemaakt met een verkenning rond samengaan van de peuterspeelzaal met Speelwerk in het gebouw van de Iekmulder om een brede school te realiseren. In oktober 2012 is de ”kleine brede school” in IJhorst officieel geopend. In 2011 is op de Mackayschool een start gemaakt met bouwplannen om de VSO afdeling te kunnen uitbreiden naar praktijkonderwijs. De verwachting is dat de verbouw medio 2013 gerealiseerd wordt. De Mackayschool participeert actief in de samenwerking met cluster 4 om thuisnabij onderwijs in Steenwijk te realiseren. Het bestuur van Stichting Promes heeft na een periode van grondig onderzoek in 2009 het besluit genomen om de Koedijkslandenschool en Zuiderbasisschool per 1 augustus 2012 te fuseren. De beoogde fusiedatum loopt parallel aan de realisering van de bouw van de brede school in de wijk Koedijkslanden/Berggierslanden en de school gaat dan verder onder de naam obsSprinkels. De bouw van de brede school is in 2011 gestart en is in de zomer van 2012 betrokken door alle participanten na een feestelijke opening. Om het beheer goed te organiseren zijn de besturen van de participanten vertegenwoordigd in de Vereniging Multifunctioneel Kindcentrum Het Palet. De algemeen directeur van Stichting Promes is de voorzitter van deze vereniging. Op obs de Woldstroom is gesproken over de toekomst van de locatie Havelterberg. Door de sluiting van asielzoekerscentra in Appelscha en Geeuwenbrug liep het aantal kinderen drastisch terug. Met het bestuur van Stichting Promes, de gemeente Meppel en de omliggende gemeenten zijn de toekomstmogelijkheden van deze locatie en dit type onderwijs besproken. De specifieke locatie Havelterberg is met ingang van 1 augustus 2012 gesloten en de eerste opvang vreemdelingen is ondergebracht bij obs de Woldstroom locatie Meppel. Alle scholen vallend onder het bestuur van Stichting Promes hebben bij de inspectie het basisarrangement. De kwaliteitszorg wordt gewaarborgd door gebruik te maken
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
8
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
van ParnasSys, inclusief de bovenschoolse module. De resultaten van het Cito leerlingvolgsysteem, dat door alle scholen als kwaliteitsinstrument wordt gebruikt, zijn in ParnasSys uit te lezen. De data van de citotoetsen worden besproken op groeps-, school- en bovenschools niveau. De Gaarlandtschool en de Tolter hebben zich aangesloten bij het project Wetenschap en Techniek, hetgeen in 2013 een vervolg gaat krijgen voor alle scholen. Stichting Promes participeert dan in Betapunt Noord, een organisatie die de ontwikkeling van wetenschap en techniek door het stellen van onderzoeksvragen centraal stelt. De leerlingen van de groepen 8 van de Oosterboerschool en de Tolter werken nauw samen met de leerlingen van de onderbouw van het Voortgezet Onderwijs in Meppel, Stad&Esch. De docenten van Stad&Esch ontwerpen samen met de leerkrachten van de basisscholen lessencycli om de overgang van de leerlingen naar het voortgezet onderwijs te vereenvoudigen. In het voorjaar van 2013 zal een evaluatie plaatsvinden, waarna een uitbreiding op meerdere basisscholen zal worden voor-gesteld. Met ingang van het schooljaar 2012-2013 doet Stichting Promes mee aan ”Op Tournee”. De hoogbegaafde kinderen van de groepen 8 van alle schoolbesturen in Meppel krijgen uitdagend onderwijs aangeboden op de scholen voor voortgezet onderwijs in Meppel. De lessen worden in clusters aangeboden, na afloop presen-teren de leerlingen hun bevindingen aan leerkrachten en ouders.
3.0.
Personeelsbeleid
Het personeelsbeleid van Stichting Promes richt zich op de invulling van goed werkgeversschap, waarbij professionele ontwikkeling en welbevinden van medewerkers zoveel mogelijk ondersteund wordt. De CAO Primair Onderwijs is daarbij leidend. In het kader van afvloeiing en de plaatsing van medewerkers in het RDDF is flankerend-(mobiliteit) beleid opgesteld. Samen met bestuur, GMR en vakbonden is gesproken over maatregelen die de mobiliteit op gang kunnen brengen. Deze maatregelen zijn eind 2012 in een document vastgelegd als vast beleid. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar andere mogelijkheden voor mobiliteit, die in 2013 vorm zullen krijgen. Een aantal medewerkers heeft in september/oktober 2012 deelgenomen aan een kort loopbaantraject, waaruit mogelijk in 2013 een aantal resultaten zichtbaar zal zijn. Stichting Promes maakt gebruik van een eigen invalpool. Invulling van vervangingswerkzaamheden wordt centraal geregeld vanuit het stafbureau. Dat geldt ook voor de intake, de begeleiding en beoordeling van invalkrachten. Arbobeleid is een permanent aandachtspunt binnen de stichting. Promes is aangesloten bij ArboVitale op zowel het terrein van de arbozorg als het bedrijfsmaatschappelijk werk. Ook dit kalenderjaar werd door een groot deel van de medewerkers van Stichting Promes spetterend afgesloten met een eindejaarsfeest in Lord Nelson.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
9
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
3.1.1. Ziekteverzuim Hieronder zijn de gegevens weergegeven uit de administratie van ons administratiekantoor OSG.
Definities: Zv1: Ziekteverzuimpercentage: lang en kortdurend; Zv2: Ziekteverzuimpercentage: ziekteverzuim zonder het ziekteverzuim langer dan 1 jaar; Gzd1: Gemiddelde verzuimduur: aantal ziektedagen gedeeld door het aantal ziekmeldingen; Zmf: Meldingsfrequentie: aantal meldingen gedeeld door aantal personeelsleden; Conclusies: In 2011 was een eerdere daling van het verzuim niet voortgezet; in 2012 stijgt het ziekteverzuim wederom. Of het verzuimcijfer met 7,74% vergelijkbaar is met het landelijk gemiddelde in 2012, kan door het Vervangingsfonds nog niet worden aangegeven. Het laatst bekende cijfers is van 2011, 6,6% (bron website Vervangingsfonds). Door het Vervangingsfonds wordt een stijgende trend gesignaleerd. Het grootste deel van het verzuimpercentage wordt veroorzaakt door langdurig verzuim; dit neemt in 2012 ook een groter aandeel in op het totale verzuim dan in 2011. Het langdurig verzuim stijgt bij alle leeftijdscategorieën, terwijl dit vorig jaar alleen nog in de leeftijdscategorie 45-55 jaar zichtbaar was. Als medewerkers langdurig uitvallen, is dit vooral ten gevolge van een psychische aandoening. Voor dit verzuim geldt dat regelmatig in SMT’s en in onderling contact tussen schooldirecteur en bedrijfsarts wordt besproken op welke wijze de re-integratie vorm krijgt. Tevens is er sprake van een aantal niet-arbeid gerelateerde aandoeningen, die door de werkgever niet te beïnvloeden zijn. In 2012 zijn in de inhoudelijke SMT’s met de directeuren ook preventief medewerkers besproken, er zijn in een aantal gevallen preventief maatregelen genomen, zoals het inzetten van de bedrijfsmaatschappelijk werker ter voorkoming van uitval. Tevens zijn de directeuren getraind in het voeren van gesprekken met medewerkers als casemanager.
3.1.2. Bedrijfsmaatschappelijk werk Het bedrijfsmaatschappelijk werk wordt uitgevoerd door Achmea Vitale.
3.1.3. Personele bezetting De gewogen gemiddelde leeftijden (GGL) zijn berekend op basis van peildatum 1 oktober 2012 en afgezet tegen de door het ministerie van O.C. en W. geraamde landelijke GGL’s.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
10
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Basisscholen Speciale Basisscholen (V)SO scholen
Landelijke GGL 40,43 Landelijke GGL 41,45 Landelijke GGL 41,16
Stichting Promes GGL 44,08 Stichting Promes GGL 41,56 Stichting Promes GGL 42,34
Conclusie: Ten opzichte van de geraamde landelijke GGL ligt de GGL van Stichting Promes voor de basisscholen 3,65 hoger (in 2011 1,88). De gemiddelde leeftijd bij de basisscholen van Stichting Promes ligt dus hoger dan het landelijk gemiddelde. Normaliter betekent dit dat ouder personeel ook een hogere salarislast met zich meebrengt, maar daar staat tegenover dat dit deels wordt gecompenseerd door een hogere rijksvergoeding (de GGL maakt onderdeel uit van de berekening van de rijksvergoeding). Voor de speciale basisschool van Stichting Promes ligt de GGL 0,11 hoger (in 2011 0,28 lager) dan de landelijk geraamde GGL. Voor de (V)SO-school van Stichting Promes ligt de GGL 1,18 hoger (in 2011 0,58 hoger) dan de landelijk geraamde GGL. Functiemix De functiemix is het resultaat van CAO onderhandelingen naar aanleiding van het rapport dat door de commissie van Rinnooy Kan, het zogenaamde Aktieplan Leerkracht, is opgesteld. Bedoeling van deze functiemix is enerzijds om het vak van leerkracht aantrekkelijker te maken door een beter beloningsperspectief te bieden en zo meer potentiële studenten en zij-instromers voor het vak van leerkracht te ’trekken’, anderzijds om, door meer inhoud te geven aan het vak van leerkracht, het onderwijs inhoudelijk op een hoger niveau te brengen. Hiervoor heeft het ministerie gelden beschikbaar gesteld die in de rijksvergoeding voor het onderwijs, de zogenaamde lumpsum, zijn ondergebracht. Het ministerie heeft hieraan wel te behalen doelstellingen gekoppeld. Bij het niet halen van de doelstelling kan een terugvordering van de gelden mogelijk zijn. De doelstellingen voor de PO sector (op sector- en bestuursniveau) zijn voor: 2011 - Basisonderwijs: 16% van de leraren (fte’s) in LB, 1% in LC. - Speciaal (basis)onderwijs: 96% van de leraren (fte’s) in LB, 4% in LC. 2014 - Basisonderwijs: 40% van de leraren (fte’s) in LB, 2% in LC. - Speciaal (basis)onderwijs: 86% van de leraren (fte’s) in LB, 14% in LC. Binnen Promes is in eerste instantie actief beleid gevoerd om de doelstelling van de functiemix te behalen, vanaf 2012 volgt een eventuele plaatsing in een hogere schaal op een voordracht van de directeur. Op 1 augustus 2012 was de stand van zaken bij Stichting Promes als volgt:
Gezien het bovenstaande is af te leiden dat ook in 2012 de doelstelling voor het basisonderwijs niet is behaald, maar dat de doelstelling voor het speciaal (basis)onderwijs ruimschoots is gehaald. Voor die laatste groep geldt zelfs dat de doelstelling voor het jaar 2014 al behaald is. Er is binnen het basisonderwijs wel een
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
11
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
stijging te zien ten opzichte van 2011, die is gerealiseerd naar aanleiding van de gesprekscyclus. De verklaring voor het niet behalen van de doelstelling moet voor een groot deel gezocht worden in kwaliteit. Er heeft in 2010 en 2011 een sollicitatieronde plaatsgevonden waarbij leerkrachten konden solliciteren op een functie in schaal LB. De sollicitanten hebben een brief, CV en portfolio moeten insturen en hebben daarnaast een sollicitatiegesprek gevoerd. Afgewogen is of de sollicitanten aan de eisen die worden gesteld aan een functie in schaal LB voldeden. Bij een aantal sollicitanten waren de ervaring en het kennisniveau nog onvoldoende aantoonbaar. Daarnaast deed het totaal aan sollicitaties naar deze functie vermoeden dat veel leraren zichzelf nog onvoldoende capabel achten. In de gesprekkencyclus is een bevordering in de functie van leerkracht gespreksonderwerp, om zodoende de kwaliteit van de leerkracht, door middel van scholing of het opdoen van ervaring, op een niveau te brengen dat wel aan de eisen van de functiemix voldoet. De directeur zal deze leerkracht voordragen aan de sollicitatiecommissie functiemix.
3.1.4. Formatie en Personeel Per 1 augustus 2012 is, na een schooljaar in het RDDF te zijn geplaatst, ontslag gevolgd voor 14 fte. Deze eigen wachtgelders zijn ingezet voor (langdurige) vervanging waarbij zoveel mogelijk rekening is gehouden met plaatsing op de school van herkomst. Voor het schooljaar 2012-2013 is 6,9 fte in het RDDF (risico dragend deel van de formatie) geplaatst wegens daling van het leerlingenaantal en bezuinigingen van de overheid. Door deze ontwikkeling zullen openstaande vacatures alleen intern worden ingevuld. Scholing en opleiding zijn hierbij van groot belang om de bestaande kwaliteit te behouden. De vooruitzichten voor het schooljaar 2013-2014 laten een iets minder somber beeld zien, maar zijn nog steeds niet positief. De bezuinigingen vanuit het Rijk en de daling van het leerlingenaantal leiden ertoe dat mogelijk ook voor het volgend schooljaar een aantal medewerkers in het RDDF geplaatst zal moeten worden. Binnen Stichting Promes is er vergelijkbaar met de landelijke trend sprake van een onevenwichtigheid in het personeelsbestand tussen mannen en vrouwen. Benoemingsverplichtingen, gerelateerd aan de CAO, maken het moeilijk om de verhouding te beïnvloeden. Daarnaast is sprake van een beperkte instroom van mannen in de Pedagogische Academie. En ook dat is moeilijk beïnvloedbaar vanuit de stichting. Medewerkers geboren na 1950 kunnen geen gebruik meer maken van de FPU regeling. Nieuwe wetgeving zorgt er daarnaast voor dat mensen langer doorwerken. Voor Promes betekent dit dat het personeelsbestand verder zal vergrijzen. De bezuinigingen die worden doorgevoerd leiden er, zolang de regeling ontslagbeleid nog van toepassing is, automatisch toe dat er jonge medewerkers uit de organisatie verdwijnen. Van een evenwichtige leeftijdsopbouw zal daardoor in de komende jaren steeds minder sprake zijn.
4.0. Toegankelijkheid en toelatingsbeleid De toegankelijkheid voor kinderen van alle gezindten behoort tot de wezenskenmerken van het Openbaar Onderwijs. Gelijkwaardigheid is daarbij ons uitgangspunt. De leerlingen worden voorbereid op het leven in een open en veelvormige
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
12
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
samenleving. In ons onderwijs leren de kinderen die verschillen in achtergrond en/of overtuiging van mensen zien, te begrijpen en te respecteren. Het behoort tot de doelstellingen van de scholen om zoveel mogelijk te voorkomen dat leerlingen worden doorverwezen naar het speciaal onderwijs. Dit doen zij o.a. in het kader van het beleid ”Weer samen naar school”. Om deze doelstelling te realiseren wordt er permanent gewerkt aan de ontwikkeling van een zorgsysteem binnen de scholen. Op 1 augustus 2014 wordt Passend Onderwijs vanuit het ministerie verplicht. In het samenwerkingsverband worden hiervoor de voorbereidingen getroffen. Het onderwijs aan de Mackayschool is ook opengesteld voor de zogenaamde ”verbrede doelgroep”. Het gaat vaak om meervoudig gehandicapte leerlingen met een zeer laag ontwikkelingsniveau. In de opvang van deze leerlingen wordt samengewerkt met Stichting Promens Care. De ontwikkelbaarheid van deze kinderen aan de hand van een gecombineerd zorgonderwijsarrangement is het uitgangspunt. De Mackayschool bezit tevens de officiële status voor Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). In het kader van transparantie van beleid heeft Stichting Promes procedures m.b.t. toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen vastgesteld.
4.1. Leerlingenaantal De nieuwe wijk Berggierslanden in Meppel zorgt voor een lichte stijging van het leerlingenaantal van obsSprinkels. De twee voormalige openbare scholen in de wijk Koedijkslanden zijn per 1 augustus 2012 gefuseerd en opgegaan in obsSprinkels. Aan de Woldstroom locatie Meppel is ook sprake van een lichte groei. Het leerlingenaantal bij de Com. Gaarlandtschool daalt als gevolg van een daling in de leerlingenpopulatie in Nijeveen. Obs de Berkenhorst in Staphorst is de enige openbare school van het dorp. Het leerlingenaantal stabiliseert zich momenteel rond de honderd leerlingen. In tegenstelling tot Obs de Iekmulder waar, als gevolg van demografische ontwikkelingen in IJhorst door het ontbreken van woningbouw, het leerlingenaantal terugloopt. Door het aanbieden van een combinatie van peuterspeelzaal en kinderopvang binnen de school verwachten we de uitstroom naar Staphorst en De Wijk te ontmoedigen. Obs de Woldstroom locatie Havelterberg is vanaf 1 augustus 2012 gesloten en de leerlingen eerste opvang zijn ondergebracht bij obs De Woldstroom locatie Meppel. In de wijk Oosterboer daalt demografisch gezien het aantal leerlingen en dat heeft consequenties voor het leerlingenaantal van de Tolter en de Oosterboerschool. Bij de Oosterboerschool is het leerlingenaantal op 1 oktober 2012 stabiel gebleven t.o.v. 2011, dit is mede een gevolg van de invoering van het Dalton-onderwijsconcept waardoor de school zich profileert in de wijk. Het leerlingenaantal op obs De Tolter daarentegen laat een sterke daling zien die ook was voorzien. Het leerlingenaantal van de Reestoeverschool stabiliseert zich ondanks de inspanningen van Weer Samen Naar School om de leerlingen thuis-nabij te plaatsen. Het leerlingenaantal van de Mackayschool is afhankelijk van de besluitvorming van de commissie voor indicatiestelling. Gezien de diversiteit van de doelgroep voor deze school is het doen van voorspellingen moeilijk. In totaliteit is het leerlingenaantal van de scholen van Stichting Promes per teldatum 1-10-2012 gedaald. (zie overzicht volgende blad)
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
13
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
5.0. Huisvesting Stichting Promes is gehuisvest in een kantoor aan de Industrieweg 1B-1 te Meppel. Een stukje van het kantoor wordt onderverhuurd aan de coördinator van het samenwerkingsverband. Tevens huurt Stichting Promes een naast gelegen pand. Dit pand wordt gebruikt als garage voor de onderhoudsbus, voor opslag van onderhoudsmaterialen en archiefruimte. De kantoorruimte in dit pand wordt verhuurd aan het Orthopedagogisch Centrum de Ambelt. Deze organisatie heeft hier het regiokantoor ”ambulante dienstverlening” ondergebracht. Op dit moment vormen de gemiddelde huisvestingslasten van de komende 10 jaar (gebaseerd op het meerjarenonderhoudsplan, opgesteld door het extern bureau Asset) de jaarlijkse dotatie aan de onderhoudsvoorziening gebouwen. Het plan is in het najaar van 2009 geactualiseerd en wordt jaarlijks door een technische dienstmedewerker gescreend en bijgesteld. De uitvoering van het meerjaarlijks groot huisvestingsonderhoud loopt via de onderhoudsvoorziening en geschiedt bovenschools. Daarnaast loopt het kleine jaarlijkse huisvestingsonderhoud (klachtenonderhoud en jaarlijkse onderhoudsabonnementen) via de exploitatie onder bovenschoolse budgetverantwoordelijkheid. Op schoolniveau is er een beperkt budget beschikbaar voor het oplossen van kleine knelpunten. In 2011 en 2012 is er intensief gesproken over de ruimteproblematiek van de Mackayschool aan de Colijnstraat in Meppel. Door de toename van onderwijszorgfuncties en het verkrijgen van de VSO status is ruimtetekort ontstaan. In samenwerking met de gemeente Meppel is gezocht naar een passende oplossing. Daarbij wordt zowel naar de korte termijn als naar de lange termijn (”Passend onderwijs” en de realisering van een onderwijsexpertisecentrum in Steenwijk) gekeken. Een uitbreiding/verbouwing van het schoolgebouw aan de Colijnstraat blijkt binnen het beschikbare gemeentelijke budget mogelijk. In het voorjaar van 2013 wordt gestart met de uitbreiding/verbouwing. Vanaf 2010 zijn voorbereidingen gestart om een brede school in de wijk Koedijkslanden / Berggierslanden te realiseren. De eerste paal is geslagen op 17 maart 2011 en per 1 augustus 2012 maakt de fusieschool obsSprinkels gebruik van het Multi functioneel kindcentrum (MFK) Het Palet.. In 2012 zijn de meeste onderhoudsactiviteiten conform het vastgestelde meerjarenprogramma uitgevoerd. Van een enkele onderhoudsactiviteit is de cyclus naar voren gehaald of juist naar achter in de tijd verschoven, afhankelijk van de meer of mindere noodzaak en/of onderwijskundige/organisatorische ontwikkelingen.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
14
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
6.0. Medezeggenschap Invulling geven aan medezeggenschap is een recht. Invulling geven aan medezeggenschap is ook het nemen van verantwoordelijkheid. Maar het is meer dan dat! Betrokken mensen met een kritische blik op de beleidsontwikkeling en –afspraken dragen bij aan de kwaliteit van de besluitvorming binnen de Stichting Promes. Zij ondersteunen het belang van openheid en transparantie. Het bevoegd gezag hecht aan een goed functionerende Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). Dat is een gezamenlijk belang ten behoeve van de kwaliteit van ons onderwijs en onze arbeidsorganisatie. De Medezeggenschapsraden en GMR hanteren reglementen en statuten die aansluiten op de nieuwe Wet Medezeggenschap Scholen. Bij de facilitering van de raden wordt uitgegaan van de bepalingen in de CAO Primair Onderwijs. Medezeggenschap is een belangrijk element in het bevorderen van de betrokkenheid van de medewerkers bij de voorbereiding en uitvoering van beleid. In 2012 is binnen de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad intensief gediscussieerd over ontslagbeleid versus werkgelegenheidsbeleid, invoering van het continurooster (waar de ouders door middel van een enquête op schoolniveau zijn betrokken in de besluitvorming), sluiting van de Havelterberg en de samenstelling van de GMR in het kader van de vertegenwoordiging vanuit de scholen. De GMR is in 2012 zeven keer bij elkaar geweest. Daarnaast is er een aparte vergadering gehouden met een vertegenwoordiging van het bestuur. Het stafbureau verzorgt de verzending van stukken en draagt zorg voor de verslaglegging. Het verslag van de GMR gaat, na vaststelling, ter informatie naar het bestuur en het directieoverleg. De algemeen directeur van Stichting Promes kan in overleg met de voorzitter van de GMR agendapunten en beleidsstukken ter bespreking aanleveren. Bij de GMR vergadering is de algemeen directeur aanwezig bij de door haar aangeleverde agendapunten en voor de beantwoorden van vragen vanuit de GMR. De GMR draagt zelf zorg voor het opstellen van een activiteitenprogramma en het samenstellen van een jaarverslag. Nadere informatie is o.a. te vinden op de website van de stichting www.stichtingpromes.nl
7.0. Financiën 2012
7.1.1. Balans In onderstaand overzicht is er voor gekozen om de cijfers te presenteren naar de situatie van 31 december 2009, 2010, 2011 en 2012. (in euro’s x 1000)
Algemene Reserve Van de algemene reserve is een bedrag van € 480.000,-- (stand 1 januari 2012) geoormerkt als individuele schoolreserve voor alle scholen. Deze reserve ontstaat uit de overschotten van de budgetten (leerlingafhankelijke vergoeding en een deel van
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
15
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
het personeel en arbeidsbudget) waar de scholen eigen budgetverantwoordelijkheid voor dragen. De scholen hebben na toestemming van de algemeen directeur de vrijheid deze reserve aan te wenden voor uitgaven waar geen verplichtingen uit voortvloeien. Bestemmingsreserve ”Formatieve knelpunten” is bedoeld voor toekomstige wachtgeldverplichtingen om de personele gevolgen bij een mogelijke leerlingendaling op te vangen. Daarnaast kan de reserve benut worden voor uitgaven ter dekking van formatieve/personele knelpunten. In 2013 zal deze reserve gedeeltelijk, conform de begroting, worden aangewend ter dekking van formatieve knelpunten. Bestemmingsreserve ”BAPO” (Bevordering Arbeids Participatie Ouderen). Door bestuursbesluit is deze reserve per 1 januari 2010 ontstaan als gevolg van een ministeriële stelselwijziging. Van deze reserve worden de salariskosten onttrokken van personeelsleden die alsnog uitgesteld BAPO-gebruik opnemen. Deze reserve zal de komende jaren worden uitgeput voor het deel dat er uitgestelde BAPO wordt opgenomen en een eventueel resterend saldo zal t.z.t. worden overgeheveld naar de Algemene Reserve Voorziening ”onderhoud huisvesting” betreft het groot meerjaarlijks onderhoud aan de gebouwen dat voor rekening van Stichting Promes komt. Op basis van een door een extern bureau opgesteld meerjarenonderhouds-beheersplan worden de gemiddelde lasten van de komende 20 jaar aan deze voorziening gedoteerd en worden de groot onderhoudslasten aan deze voorziening onttrokken. In 2012 is van deze voorziening € 150.753 vrij gevallen. Het betrof hier een bedrag dat de afgelopen jaren was gedoteerd (op basis van een meerjaarlijks onderhoudshuisvestingsplan) ten behoeve van het groot onderhoud voor de Zuiderbasisschool en Koedijkslandenschool. Nu beide scholen per 1 augustus 2012 zijn gefuseerd en obsSprinkels gebruik maakt van MFK Het Palet is een voorziening voor deze scholen niet meer nodig. Voor obsSprinkels is geen voorziening nodig, omdat de school voor het gebruik van MFK Het Palet exploitatiekosten betaalt aan de vereniging MFK Het Palet en de vereniging MFK Het Palet dient een voorziening aan te houden. Voorziening ”ADV-Spaarverlof” betreft een voorziening voor personeelsleden die in het verleden geen ADV (Arbeidsduurverkorting) hebben genoten en dat in een later stadium alsnog opnemen (via een schriftelijke verklaring vastgelegd). Vanwege opname is voor € 7.779 onttrokken aan deze voorziening. Voorziening ”jubilea” betreft een voorziening voor personeel dat op enig moment conform de CAO aanspraak kan maken op een jubileumgratificatie. De voorziening is verbijzonderd tot op persoonsniveau. In 2012 een dotatie van € 12.632 en onttrekking wegens uitbetaling van ambtsjubilea van € 6.629.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
16
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
17
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
7.1.4. Resultaat Het verslagjaar 2012 sluit af met een positief saldo van € 173.606,-- terwijl er een negatief saldo was begroot van € 408.247. Door een strakke bewaking van de budgetten en een aantal incidentele (niet voorzienbare) meevallers is het positief resultaat tot stand gekomen. In hoofdlijnen is het resultaat als volgt te verklaren.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
18
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
7.1.5. Personeelslasten De vervangingskosten worden niet begroot en lopen in principe budgettair neutraal door de exploitatie. Op 1 oktober 2010 kende Stichting Promes een daling van het leerlingenaantal van 37 leerlingen t.o.v. 1 oktober 2009. De teldatum van 1 oktober 2010 is van toepassing voor de personele formatie 2011-2012 en dus voor 7/12 deel van invloed op de jaarrekening 2012. En op 1 oktober 2011 kende Stichting Promes een daling van het leerlingenaantal van 64 leerlingen t.o.v. 1 oktober 2010. De teldatum van 1 oktober 2011 is van toepassing voor de personele formatie 2012-2013 en dus voor 5/12 deel van invloed op de jaarrekening 2012. Deze daling van leerlingenaantallen betekent minder inkomsten, daar is met personele inzet op geanticipeerd, door RDDF-plaatsingen in het schooljaar 2011-2012. De ontslagen van deze RDDF- ‘ers (14 fte) zijn geeffectueerd per 1 augustus 2012. De afwijkingen van ”cursuskosten” en ”overige personele kosten” ten opzichte van de begroting zijn verklaarbaar. Bij het opstellen van de begroting waren de gelden vanuit de Prestatiebox niet bekend. Door het verkrijgen van de Prestatiebox-gelden zijn scholingen in het kader van verdere professionalisering niet onder cursussen afgeboekt maar onder ”overige personeelskosten”. De dotatie voor de voorziening ”jubilea” wordt tot op persoonsniveau nauwgezet bijgehouden. Door het vertrek van de RDDF-‘ers en een te forse inschatting bij de begroting behoeft er minder gedoteerd te worden dan begroot. Met ingang van 1 augustus 2012 is de IMBU-regeling (in mindering brengen uitkeringen), een ministeriële regelgeving, afgeschaft en komen de UWV-uitkeringen rechtstreeks naar het schoolbestuur. Een stelselwijziging die een beperkte financiële impact heeft gehad, maar in de presentatie van de cijfers wel nieuw is. Voorheen kon het schoolbestuur de vervangingskosten voor o.a. zwangerschapsverlof rechtstreeks declareren bij het Vervangingsfonds (budgettair neutraal) en werd de uitkering die het schoolbestuur van het UWV ontving door het ministerie van O.C.W. weer gekort op de lumpsum-vergoeding. Vanaf 1 augustus 2012 kunnen deze vervangingskosten niet langer bij het Vervangingsfonds gedeclareerd worden, maar is ook de korting (de UWV-uitkeringen) op de lumpsum-vergoeding door het ministerie vervallen. De UWV-uitkeringen zijn nu inkomsten die apart worden verantwoord in de jaarrekening in tegenstelling tot voorgaande jaren.
7.1.6. Huisvestingslasten In de post huren zit opgenomen de huur van het kantoorpand van het stafbureau, de centrale archief-/opslagruimte in een naastgelegen pand bij het stafbureau en praktijkruimte voor de (V)SO-school Mackay voor de praktijklessen van de VSOafdeling. Tegenover deze lasten staan bij de baten de opbrengsten vanwege onderverhuur van gedeelte kantoorpand en archief-/opslagruimte € 17.000. De uitgaven voor klein onderhoud zijn achtergebleven bij het begrotingsbedrag. Enerzijds doordat er een onderhoudsbeleid wordt gevoerd onder het motto ”sober maar doelmatig”, anderzijds omdat 3 schoolgebouwen (Zuiderbasisschool, Koedijkslandenschool en Woldstroom Havelterberg) zijn afgestoten waardoor er nagenoeg geen onderhoud heeft plaatsgevonden. Vrijval voorziening onderhoud huisvesting, zie opmerking bij 7.0.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
19
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
7.1.7. Overige lasten Deze lasten wijken af t.o.v. de begroting. Een tweetal posten valt daarbij op, namelijk de post ”leer-/en hulpmiddelen” en de post ”deskundigenadvies”. Bij ”leer-/ en hulpmiddelen” hebben de scholen van het stichtingsbestuur de opdracht gekregen om 5% te bezuinigingen (€ 13.500,--). Deze bezuiniging hebben de scholen gerealiseerd, sterker nog er is meer bezuinigd. Een aantal scholen heeft dat gedaan met het oog op verwachte leerlingendaling. Bij een leerlingendaling krijgt een school minder materiële bekostiging terwijl de vaste lasten niet verminderen. De scholen anticiperen hierop door op deze post nu te bezuinigen zodat zij in slechte tijden een buffer hebben. Binnen stichting Promes is de interne afspraak gemaakt dat de scholen de gelden voor leer-/ en hulpmiddelen die zij niet besteden in een later stadium alsnog kunnen aanwenden. Deze zogenaamde schoolreserves worden separaat geadministreerd. De post deskundigenadvies is met ruim € 30.000 overschreden. De overschrijding wordt veroorzaakt door de ondersteuning bij de uitvoering van het ESF-project (Mackayschool) en juridische advisering en ondersteuning bij personele aangelegenheden (o.a. RDDF-problematiek).
7.1.8. Financiële baten en lasten Er is in 2012 een positief rendement behaald van € 34.200. De rendementen zijn behaald op spaarrekeningen en helaas is het rendement op dat soort producten in 2012 erg laag geweest.
7.1.9. Financiële kengetallen Vanaf 2007, het eerste jaar na de verzelfstandiging van Stichting Promes, worden er kengetallen gepresenteerd.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
20
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
De liquiditeit is licht gestegen t.o.v. 2011 en ligt boven de bovengrens van 1,5 die het Ministerie van OCW hanteert. De verwachting is dat de liquiditeitspositie komende jaren zal afnemen. Vooralsnog kan gesteld worden dat Stichting Promes ruim aan zijn kortlopende verplichtingen kan voldoen. De solvabiliteit 1 en 2 zijn gestegen t.o.v. 2011. Het ministerie van OCW hanteert een ondergrens van 20 en geen bovengrens. Algemeen is te stellen dat een solvabiliteit groter dan 50%, zoals hier het geval is, goed is te noemen. Alle schulden op lange termijn zijn afgedekt. De rentabiliteit is positief en een verbetering t.o.v. 2011 waar het negatief was. Het ministerie van OCW hanteert een ondergrens van 0 en een bovengrens van 5. Het weerstandsvermogen is gestegen t.o.v. 2011. Een goede vergelijking door de jaren heen is lastig aangezien er in 2008 en in 2010 een stelselwijziging heeft plaatsgevonden (in 2008 vorming van een voorziening jubilea en per 1 januari 2010 wegvallen van een BAPOvoorziening met daarvoor in de plaats een BAPO-reserve). Het ministerie van OCW geeft geen onder-/ of bovengrens aan. De verhouding Personele lasten/Totale lasten stijgt licht. In benchmarking wordt vaak als vuistregel gehanteerd een verhouding tussen de 80 tot 85. Met de RDDF-plaatsingen en uiteindelijke ontslagen zal dit verhoudingsgetal in de nabije toekomst dalen. De verhouding Materiële lasten/Totale lasten is gedaald t.o.v. voorgaande jaren. Een direct gevolg van het verhoudingsgetal Personele lasten/totale lasten. De verhouding Algemene Reserve/Totale baten is gestegen t.o.v. 2011. De stijging is een gevolg van het positieve exploitatieresultaat van 2012 dat is toegevoegd aan de Algemene Reserve. De kapitalisatiefactor loopt t.o.v. voorgaande jaren op. In het najaar 2009 is op verzoek van de ministers van OCW en Financiën door de commissie ”Vermogensbeheer Onderwijsinstelling” het rapport ”Financieel beleid van onderwijsinstellingen” opgesteld. Uit dat rapport kwam naar voren dat met name het kengetal ”kapitalisatiefactor” een kengetal is dat de financiële positie van een onderwijsinstelling goed in kaart brengt. Achtergrond hiervan is dat bij een bepaald bedrag aan baten een bepaalde hoeveelheid benodigd kapitaal hoort. Daarmee kan de vraag gesteld worden of het kapitaal efficiënt ingezet wordt t.b.v. het onderwijs. Dit kengetal en de onderliggende kengetallen als transactiefunctie, financieringsfunctie en financiële bufferfunctie zijn kengetallen waar het ministerie O.C. en W. vanaf 2010 erg veel waarde aan hecht. De commissie gaf aan dat voor grote instellingen (Voor PO-instellingen vanaf € 8 milj. baten) de bovengrens is te stellen op 37,50 en voor kleine instellingen (Voor PO-instellingen tot € 5 milj. baten) op 65. Stichting Promes kan in dat kader als een grote instelling worden gezien en zit met een kapitalisatiefactor van 39,80 boven de bovengrens. De onderwijsinspectie heeft in opdracht van OCW in februari 2012 een onderzoek gedaan bij instellingen die een te hoge kapitalisatiefactor en/of één of meerdere zwakke scholen onder hun hoede hebben. Stichting Promes viel ook in dat onderzoek en het betrof het kalenderjaar 2010. Kort samengevat is door de onderwijsinspectie geconstateerd dat er bij Stichting Promes geen sprake is van een teveel aan middelen, maar dat de financiële positie door Stichting Promes zelf scherp in de gaten gehouden moet worden. Medio 2012 zijn de resultaten van dat onderzoek aangeboden aan de minister van O.C. en W. die vervolgens een verantwoording aflegt in de Tweede Kamer.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
21
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Transactiefunctie (de middelen die zouden moeten worden aangehouden om de kortlopende schulden te voldoen). Met 9,64 zit stichting Promes boven de signaleringswaarde (8,8) van O.C. en W. Financieringsfunctie (de middelen die zouden moeten worden aangehouden om de materiële vaste activa te zijner tijd te kunnen vervangen/in stand te houden); met 18,38 zit Stichting Promes onder de signaleringswaarde ( 21,2) van O.C. en W. Financiële buffer (de financiële buffer die nodig is om denkbare financiële risico’s op te vangen. Met 11,78 zit stichting Promes boven de signaleringswaarde (7,5) van O.C. en W.
7.2. Treasury Stichting Promes hanteert een treasurystatuut. In dit treasurystatuut wordt het treasurybeleid uiteengezet en wordt een beschrijving gegeven van de bevoegdheden en verantwoordelijkheden in het kader van de treasuryfunctie. Het treasurystatuut heeft tot doel sturing te geven aan de treasuryfunctie en risico’s te beperken. Stichting Promes heeft een deel van haar reserves en voorzieningen weggezet op spaarrekeningen (bedrijfsbonusspaarrekening en vermogensspaarrekening) en BNG kapitaalmarktselectfonds. Deze producten voldoen allemaal aan de ministeriële regeling ”lenen en beleggen” en zijn FIDO-proof. De renteopbrengsten 2012 resulteerden uiteindelijk in € 34.200 positief. Dagelijks opvraagbaar: BNG Fido Kapitaalmarktselect Absoluut Rendement Tranche A € 1.000.000,-RABO Bedrijfsbonusrekening € 1.565.863,-€ 300.000,-RABO Vermogensspaarrekening Met looptijd (huurgarantie), beide tot en met 31 maart 2017 € 3.500,-BNG deposito BNG deposito € 5.571,--
7.3. Toekomstige financiële ontwikkelingen Het risico op bezuinigingen is vanwege de financiële positie van Rijk en gemeenten ook van toepassing op Stichting Promes. Daarnaast is ook de geprognosticeerde daling van leerlingenaantallen een risico. Bij ongewijzigd beleid laat het meerjarenperspectief een uiterst somber beeld zien. De komende jaren zal bezuinigd moeten worden op zowel de materiële uitgaven als de personele lasten. Voor het schooljaar 2012-2013 zijn personeelsleden in het RDDF (Risico Dragend Deel van de Formatie) geplaatst. Ook in het schooljaar 2013-2014 zullen personeelsleden in het RDDF worden geplaatst. De rentebaten maken geen structureel onderdeel uit van de begroting. Gelet op de huidige kredietcrisis is dit ook een juiste beslissing. Voor komende jaren zal het rendement op de zogenaamde deposito’s (kapitaalmarktselectfondsen en bedrijfsbonusrekening) niet al te florissant zijn. Op basis van de op schoolniveau vastgelegde meerjareninvesteringsplannen zullen er nog investeringen plaatsvinden, maar dat zullen hoofdzakelijk vervangingsinvesteringen zijn, met nieuwe investeringen zal terughoudend worden omgegaan.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
22
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Voor wat betreft de huisvesting zijn er de komende jaren geen noemenswaardige onderhoudsactiviteiten te verwachten. Van één van de scholen zal een tijdelijke huisvestingsvoorziening (noodlokalen) als gevolg van de leerlingendaling worden teruggeven aan de gemeente. Voor de Mackay (V)SO-school is er een kleine uitbreiding gepland die in 2013 wordt gerealiseerd en vanuit de gemeentelijke huisvestingsverordening wordt bekostigd. Voor de inrichting zal naast de norminrichting (bekostigd door de gemeente op basis van de huisvestingsverordening) een extra investering plaatsvinden waar in de meerjarenbegroting rekening mee is gehouden. De reserves en voorzieningen zijn op basis van actuele inzichten op peil gebracht. (Nb. Zie speciale vermelding ”Bapo-voorziening/reserve en onderhoudhuisvestingsvoorziening). Voor de komende jaren zijn de leerlingenprognose van de afzonderlijke scholen van groot belang, omdat ook Meppel en Staphorst/IJhorst te maken krijgen met krimp. Leerlingprognoses De daling van het leerlingenaantal wordt veroorzaakt door de vergrijzing in de wijk Oosterboer, de achterblijvende ontwikkeling van de huisvesting in de wijk Berggierslanden en de stagnatie in de nieuw te ontwikkelen wijk Nieuwveenselanden. Stichting Promes zal de instroom van de leerlingen met betrekking tot het marktaandeel de komende jaren vergroten door uitvoering van opgesteld marketingbeleid. Dit zal er zorg voor dragen dat de kwaliteiten van ons onderwijs prominent op de voorgrond staan en ouders voor het onderwijs van Stichting Promes voor hun kinderen zullen kiezen.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
23
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
Meerjarenbegroting Op basis van de leerling prognoses is er een meerjarenbegroting opgesteld x € 1000.
Naar verwachting zal het nodig zijn om, gezien de daling van het aantal leerlingen en bezuinigingen van de overheid, per 1 augustus 2013 en 2014 medewerkers in het RDDF te plaatsen. In bovenstaande begrotingen is daar rekening mee gehouden. Personele risico’s Leerlingenprognoses brengen altijd onzekerheid met zich mee. Over het algemeen kan Stichting Promes de verwachting uitspreken dat het leerlingenaantal op stichtingsniveau licht zal dalen. In de wijk Koedijkslanden/Berggierslanden verwacht zij door de nieuwbouwwijk een (lichte) groei tot stabilisatie. Door demografische ontwikkelingen in de wijk Oosterboer een daling. Op termijn (20.. ?) zal er een dependance open gesteld worden in de nieuw te bouwen wijk Nieuwveensche Landen. Het stichten van een afzonderlijke nieuwe school in deze nieuwbouwwijk behoort op basis van de huidige strengere regelgeving niet tot de mogelijkheden. Boeiend Onderwijs Voor de implementatie van Boeiend Onderwijs is geld gereserveerd voor scholing in de meerjarenbegroting van Stichting Promes. Daarnaast worden de gelden vanuit de prestatiebox ingezet, om de opbrengsten van taal en lezen te vergroten; dit traject gaat hand in hand met de ontwikkeling naar Boeiend Onderwijs in de stichting. De inzet van de gelden vanuit de prestatiebox zijn in 2012 verantwoord naar het ministerie. Prestatiebox De middelen van de prestatiebox 2012 zijn ingezet conform de eisen die daaraan zijn gesteld in het bestuursakkoord dat de PO raad hiervoor heeft getekend met het ministerie. Stichting Promes heeft de directeuren en de Interne Begeleiders geschoold in opbrengstgericht werken. Het formuleren van meetbare doelen, analyseren van de resultaten en inzetten van methodieken om de resultaten te verhogen c.q. te verbeteren hebben centraal gestaan in de gevolgde cursus Opbrengstgericht Leiderschap. Leerkrachten hebben de cursussen Begrijpend Lezen en Hersenen en Leren gevolgd. Vanuit kennis over de werking van het lerende brein zijn de vaardigheden en competenties van leerkrachten vergroot om de opbrengsten van begrijpend lezen te optimaliseren. Alle teams van de basisscholen van Stichting Promes hebben voorlichting gekregen over het signaleren van meer presterende, hoogbegaafde kinderen. Vervolgens zijn
24
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
op teamniveau de vaardigheden en de competenties van leerkrachten vergroot om een aanbod voor deze kinderen te realiseren. Passend Onderwijs Om de basisscholen goed voor te bereiden op passend onderwijs, voor iedere leerling een plek binnen een van onze basisscholen, is het implementatietraject Boeiend Onderwijs van groot belang. Door te kijken naar de behoeften van kinderen en hier de leerstof en instructie op aan te passen, wordt vormgegeven aan passend onderwijs in onze scholen. Daarnaast participeert Stichting Promes in het bestuur van het nieuwe samenwerkingsverband. Hierin wordt op bestuursniveau richting gegeven aan Passend Onderwijs, in samenspraak met het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs. De middelen die het samenwerkingsverband krijgt zullen herverdeeld worden; hoe deze verdeling tot stand gaat komen is nu nog niet bekend. Het speciaal onderwijs krijgt, hoe het Passend Onderwijs ook wordt ingevoerd, te maken met bezuinigingen. Hierop wordt nu geanticipeerd door de organisatie van de Mackayschool zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten om deze bezuiniging op te kunnen vangen. Dit uit zich door het vormen van plusklassen, compacten en het verrijken van de leerstof. In 2013 krijgen deze ingezette lijnen een vervolg.
Stichting Primair Openbaar Onderwijs Meppel en Staphorst
1
Bestuursverslag Jaarrekening 2012 - Stichting Promes
8.0 Slot Dit bestuursverslag is de neerslag van een inhoudelijke verantwoording in relatie tot het financieel jaarverslag. Er is in 2012 veel gebeurd en gerealiseerd. Door alle mensen binnen de organisatie is met inzet en passie gewerkt. Dat stemt tot tevredenheid en rechtvaardigt waardering. De toekomst binnen het onderwijs ziet er voor de komende jaren nog niet zo positief uit. De bezuinigingen op Passend Onderwijs (gefaseerde invoering vanaf 1 augustus 2014) zullen ook consequenties hebben voor Promes, naast de al eerder doorgevoerde bezuinigingen. Met elkaar zullen we de schouders eronder zetten om hierop zo goed mogelijk te anticiperen.
Meppel, 21 mei 2013.
Mevr. drs. S.J.J. de Wit (algemeen directeur)
Stichting Promes Industrieweg 1B-1 Postbus 151 - 7940 AD Meppel Tel: 0522-278120
[email protected] www.stichtingpromes.nl
26