BELEIDSPLAN ICT 2012-2016
1. Visie 1.1 Introductie ICT (Informatie en Communicatie Technologie) is niet meer weg te denken uit ons onderwijs. Op alle scholen binnen onze Stichting Katholiek Onderwijs Maasdal wordt de computer op vele vlakken ingezet, zoals administratie, communicatie, lesondersteuning en als bron van informatie. ICT is geen doel op zich, maar een middel om het onderwijsleerproces vorm te geven. ICT toepassingen worden alleen maar belangrijker en de ontwikkelingen op dit gebied gaan steeds sneller. Kinderen lijken die ontwikkelingen op een vanzelfsprekende manier te accepteren. Zij worden immers dagelijks geconfronteerd met veelzijdige en veelvuldige ICT toepassingen en bovendien heeft ICT zijn intrede gedaan in het onderwijs. Veel leerkrachten kunnen de mogelijkheden die de computer, de schoolorganisatie en de groep hebben, optimaal met elkaar combineren. Maar door de snelle veranderingen op het terrein van de techniek en, als gevolg daarvan, de snelle veranderingen binnen de beschikbare informatie, is het belangrijk dat leerkrachten op ICT gebied aansluiting blijven houden. Begeleiding van collega`s op ICT-gebied is daarom belangrijk en gewenst. Het omgaan met informatie is van groot belang. Met de informatie die leerlingen verkrijgen moeten ze leren nieuwe producten te maken, de informatie opnieuw te ordenen en de informatie te presenteren voor anderen. De computer kan tevens van grote waarde zijn als ondersteuning van ons onderwijs. Internet bijvoorbeeld is een bron van informatie, met foto`s en filmpjes die in de reguliere lessen gebruikt kunnen worden als aanvulling op bestaande methodes. Veel (nieuwe) methodes maken al constructief gebruik van computers en internet. Computerprogramma`s en websites zijn dan een onderdeel van de methode. Onze verwachting is dat deze trend in de toekomst alleen maar zal toenemen.
1.2 Visie SKO Maasdal De visie van SKO Maasdal; Onderwijskwaliteit door blijvend te bewegen, betekent voor ons ICT beleid dat wij op de hoogte willen blijven en aan willen sluiten bij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van Onderwijs en ICT. In het kader van passend onderwijs kan ICT significante mogelijkheden bieden om passend onderwijs aan alle leerlingen, inclusief zorgleerlingen en/of meerbegaafde leerlingen, mogelijk te maken. Onderwijsmiddelen zoals digitale borden en computers leveren daarnaast een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van ons onderwijs. Educatief partnerschap wordt ondersteund door kwalitatief goede informatiesystemen. Communicatie is hierbij een sleutelwoord. Door middel van informatiesystemen zoals websites, emailapplicaties en netwerken kan ICT een hulpmiddel zijn in de communicatie tussen scholen, leerkrachten, ouders en externen. Dit bovenschoolse meerjaren beleidsplan is het kader (‘de kapstok’) voor alle schooleigen ICT beleid. Iedere school verwerkt in het schoolplan, onder verantwoordelijkheid van de directie, de in dit plan gemaakte (beleids)afspraken en benoemde minimumeisen, waarin tevens eventuele investeringen op ICT-gebied worden opgenomen.
Beleidsplan ICT 2012-2016
2
1.3 Model “Vier in Balans” Het conceptueel kader van dit beleidsplan is ontleend aan het model Vier in Balans, een op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde benadering op de invoering van ICT in het onderwijs. Deze benadering is in 2001 gepresenteerd door de stichting ICT op School en in 2011 geactualiseerd onder de noemer Vier in Balans Plus. Hierna wordt kortweg gesproken over Vier in Balans. De Vier in Balans Monitor is gebaseerd op ontwikkelingen van de afgelopen jaren en geeft dus inzicht in de belangrijkste trends van ICT-gebruik voor leren. De kern van Vier in Balans is dat effectief gebruik van ICT voor onderwijsdoeleinden draait om een evenwichtige inzet van vier bouwstenen: • Visie: de opvatting van de school over wat goed onderwijs is en de manier waarop zij dat denkt te realiseren. Hoofdstuk 1 van dit beleidsplan beschrijft de visie van SKO Maasdal. • Deskundigheid: medewerkers en leerlingen moeten over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om ICT te gebruiken in het onderwijs. Deskundigheid komt aan bod in hoofdstuk 4. • Digitaal leermateriaal: formeel en informeel digitaal lesmateriaal. Hoofdstuk 2.3 geeft een overzicht van digitaal leermateriaal. • ICT-infrastructuur: het gaat hier om de beschikbaarheid, beheer en onderhoud van computers, netwerken en internetverbindingen. Verder worden ook het beheer en het onderhoud van ICT-voorzieningen gerekend tot de infrastructuur. Hoofdstuk 2.2 en hoofdstuk 3 beschrijven de ICT-infrastructuur van SKO Maasdal. De bouwstenen die van invloed zijn op het gebruik van ICT in het onderwijs zijn afgebeeld in onderstaand figuur (1.1) :
In het kader van het model “Vier in Balans” nemen de scholen van SKO Maasdal deel aan het onderzoek “Vier in Balans” via APS-IT diensten. Op basis van dit (landelijk) onderzoek, kunnen er conclusies getrokken worden over landelijke ontwikkelingen op ICT gebied en kunnen er conclusies getrokken worden op lokaal gebied (binnen onze Stichting).
Beleidsplan ICT 2012-2016
3
2. Infrastructuur 2.1 Algemeen Onder de infrastructuur van ICT worden alle faciliteiten bedoeld die ter beschikking staan onder de noemer hardware, software of netwerken op de scholen van SKO Maasdal. Voor deze faciliteiten worden in dit beleidsplan minimale eisen gesteld.
2.2 Hardware 2.2.1 Minimumeisen hardware 2.2.1.1 Werkstations Onder werkstations worden PC’s, laptops en toebehoren (monitor, toetsenbord, muis, e.d.) verstaan. De leerlingen hebben de beschikking over werkstations in een ratio van 1 werkstation per tien leerlingen. Iedere leerkracht heeft de beschikking over 1 werkstation. Directeur, schoolleider, bovenschools ICTer, interne begeleider en administratief medewerker hebben ieder de beschikking over 1 werkstation. Alle werkstations zijn aangesloten op het lokale netwerk en hebben verbinding met het internet. Er gekozen worden voor zowel een desktop-pc als een notebook-pc. Op dit moment gelden de volgende minimumeisen voor een werkstation: Besturingssysteem: Internet: Processor: Standaard geheugen: Interne schijf: Optische drive: Video: Beeldscherm:
Windows 7 Premium 64 Internet Explorer 9 Intel Pentium Dual Core (of vergelijkbaar) 2GB 250GB DVD-writer SATA dubbellaags NVIDIA/AMD RATEON/INTEL HD minimaal 15 inch
2.2.1.2 Digitale schoolborden In elk klaslokaal vanaf groep 3 is een digitaal schoolbord beschikbaar. Touchscreens hebben in aanschaf de voorkeur boven digitale borden met beamer. Touchscreens worden aangesloten op het netwerk. 2.2.1.3 Server De scholen hebben de beschikking over een centrale server die het netwerk aanstuurt. Directie, interne begeleiders en leerkrachten hebben een individuele subdirectory, inclusief emailadres, die bereikbaar is via een persoonlijke login met wachtwoord. 2.2.1.4 Printers en Randapparatuur Er is op elke school minimaal 1 printer/kopieermachine/scanner beschikbaar die functioneert via het netwerk. Elke school heeft de beschikking over een beamer of een mobiel digitaal schoolbord.
Beleidsplan ICT 2012-2016
4
2.2.2 Inventarisatie hardware en afschrijvingstermijnen (d.d. maart 2013) Zie bijlage voor een uitgebreid overzicht. 2.2.2.1 Basisschool St Jozef Thorn Totaal aantal werkstations laptops digitale borden server printers
39 1 4 2 1
Voldoet aan minimumeisen 16 1 4 1 1
Aantal afgeschreven 23 0 0 1 1
Ratio
Voldoet aan minimumeisen 10 5 6 1 1
Aantal afgeschreven 14 1 0 1 1
Ratio
Voldoet aan minimumeisen 51 3 0 1 1
Aantal afgeschreven 33 0 11 1 1
Ratio
Aantal afgeschreven 11 -0 1 1
Ratio
1:9 -----
Aantal te vervangen ntb 0 0 0 0
2.2.2.2 Basisschool St Medardus Wessem Totaal aantal werkstations laptops digitale borden server printers
24 6 6 2 1
1:10 ----
Aantal te vervangen ntb -0 0 0
2.2.2.3 Basisschool De Sleye Heel Totaal aantal werkstations laptops digitale borden server printers
74 3 11 2 1
1:6 -----
Aantal te vervangen ntb 0 10 0 0
2.2.2.4 Basisschool St Martinus Beegden Totaal aantal werkstations laptops digitale borden server printers
32 -4 2 1
Voldoet aan minimumeisen 21 -4 1 1
Beleidsplan ICT 2012-2016
1:5 -----
Aantal te vervangen ntb -0 0 0
5
2.3 Software 2.3.1 Standaard software Alle werkstations zijn voorzien van standaard software: Microsoft Windows XP en Microsoft Office 2007 (Word, Outlook, Excel en Powerpoint). De werkstations zijn tevens voorzien van virusscanner en firewall. Internet wordt gedeeltelijk afgeschermd door een internetfilter, ter voorkoming van bezoek aan ongeoorloofde websites. Elke medewerker heeft een persoonlijk emailaccount en emailadres binnen de domeinnaam van de school, bijvoorbeeld:
[email protected] of
[email protected] of
[email protected]
of
[email protected] Leerlingen hebben ook een persoonlijk emailaccount en emailadres binnen de domeinnaam van de school. Deze leerlingaccounts zijn beperkt in omvang. De scholen beschikken over backup software (SNAPSHOT), aangestuurd via de server. 2.3.2 Administratieve software Op alle scholen van SKO Maasdal wordt gebruikt gemaakt van het administratief systeem ESIS (A + B) ESIS wordt aangestuurd door ROVICT b.v. en is volledig webbased. SKO Maasdal heeft de beschikking over een beveiligde omgeving (ESIS44), bereikbaar voor de medewerkers via een inlognaam en wachtwoord. 2.3.3 Onderwijs ondersteunende software Nagenoeg iedere moderne methode maakt gebruik van onderwijs ondersteunende software. Daarnaast kan een school gebruik maken van andere software, ter ondersteuning van het onderwijs. Een voorbeeld hiervan is het veelgebruikte Ambrasoft. De inzet van onderwijs ondersteunende software in alle mogelijke vormen is een zaak voor de scholen afzonderlijk en wordt vastgesteld door directie en ICTer. Bovenschools ICTer kan desgewenst een ondersteunende / adviserende rol vervullen in de aanschaf van deze software. 2.3.4 Digibord software De touchscreenborden zijn standaard voorzien van de software “ProWise”. Deze webbased software maakt het mogelijk om op het digitaal schoolbord presentaties te verzorgen, afbeeldingen en video’s te laten zien en instrumenten te gebruiken ter ondersteuning van het onderwijs. Ook kan het touchscreen gebruikt worden als regulier schoolbord, echter met uitgebreide schrijffuncties. Digitale schoolborden met beamer maken gebruik van de besturingssoftware “Focusboard”. Sommige methodes beschikken over software die specifiek ontwikkeld is voor het digitaal schoolbord; de zogenaamde “digibordsoftware”. Op lokaal niveau (schoolniveau) wordt bekeken of dergelijke software van meerwaarde is voor het onderwijs en kan een aanschaf overwogen worden. 2.3.5 Software voor onderwijszorg Voor het bieden van ondersteuning m.b.t. onderwijszorg zijn er vele computerprogramma’s beschikbaar. Interne begeleiders maken, in overleg met directie, specialisten en/of ict-ers, een keuze voor de inzet van software voor onderwijszorg. Deze software wordt binnen het lokale netwerk geïnstalleerd. Bij wijze van uitzondering kan gekozen worden voor een installatie op afzonderlijk werkstation (zoals een laptop). Binnen SKO Maasdal wordt de hierna genoemde software standaard ingezet bij de betreffende zorggebieden: 2.3.5.1 Digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid Binnen alle scholen van SKO Maasdal wordt voor de signalering, diagnosticering en behandeling van (hoog)begaafde leerlingen gebruikt gemaakt van het Digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid. De specialist hoogbegaafdheid geeft ondersteuning bij het gebruik van deze software. Beleidsplan ICT 2012-2016
6
2.3.5.2 Software bij dyslexie Bij ernstige en complexe dyslexie of vergelijkbare lees- en taalproblemen kan software een belangrijke ondersteunende rol vervullen. Voorbeelden van ondersteunende software bij dyslexie zijn Kurzweil of Sprint plus (Dedicon). 2.3.5.3 Digitale toetsen CITO Binnen het CITO leerlingvolgsysteem, Entreetoets en Eindtoets zijn naast de papieren versies ook digitale versies van een toets beschikbaar. Voor sommige (zorg)leerlingen worden deze digitale toetsen ingezet, aangestuurd door groepsleerkracht en interne begeleider. De ICTer zorgt in samenwerking met Unilogic voor de installatie van deze software.
2.4 Websites Elke school binnen SKO Maasdal heeft een afzonderlijke website. De websites zijn eenvoudig en duidelijk van structuur en hebben een informatieve functie. De schoolwebsites beschikken minimaal over: - contactinformatie - schoolgidsen en schoolplannen - schooltijden, vakantierooster en kalender - Emailworks; een webapplicatie die de school in staat stelt op een eenvoudige manier nieuwsbrieven en berichten te sturen (mailen) naar de ouders. De websites worden onderhouden door een externe beheerder, aangestuurd door één contactpersoon (teamlid) per school. De websites worden per 1 september 2012 ondergebracht bij Unilogic. Hierdoor verdwijnen de websites van de schoolserver, waardoor de servers minder belast worden dan voorheen. 2.5 Emailworks
Emailworks voor scholen is een webapplicatie die de school in staat stelt op een zeer eenvoudige manier: -nieuwsbrieven en berichten te sturen (mailen) naar de ouders. -ouderavonden in te plannen -webformulieren of enquetes aan te maken Het beheer van Emailworks ligt momenteel bij de schoolleider.
Beleidsplan ICT 2012-2016
7
2.5 Internetaansluiting 2.5.1 Huidige internetaansluiting Op dit moment beschikken de scholen binnen SKO Maasdal over internetaansluitingen via de providers XS4all of ZIGGO. Vanwege de toename in het gebruik van internet (o.a. door digitale schoolborden en software) is op dit moment per school een minimale downloadsnelheid van 15 Mbit/s vereist. Ook dient elke school te beschikken over minimaal 5 vaste IP-adressen. De scholen die gebruikmaken van XS4all (Thorn en Wessem) hebben een bijzonder trage internetverbinding(2 tot 5 Mbit/s), die ontoereikend is voor het huidig internetgebruik. Scholen die gebruikmaken van ZIGGO (Beegden en Heel) hebben een goede internetverbinding (30 Mbit/s), die voldoet aan de gestelde eisen. Een overstap naar ZIGGO is voor de basisscholen Thorn en Wessem (op korte termijn) aan te raden.
2.5.2 Glasvezel Glasvezel, ook fiber genoemd, is een haardunne vezel van glas. Glasvezel wordt onder meer toegepast als optische vezel in telecommunicatie, waarbij licht wordt gestuurd door lange vezels van optisch zeer helder glas om signalen betrouwbaar over grote afstanden te transporteren. De hoeveelheid data die verstuurd wordt via internet groeit explosief. Een netwerk van glasvezel is buitengewoon stabiel en wordt vanwege de haast onbeperkte capaciteit gezien als de meest geschikte vorm om internet binnen onze scholen optimaal te laten functioneren. Op dit moment zijn er nog geen glasvezelaansluitingen beschikbaar in de Gemeente Maasgouw. Onderhandelingen met glasvezelleveranciers zijn momenteel gaande. De bovenschools ICT-coördinator volgt de ontwikkeling met betrekking tot glasvezel op de voet.
Beleidsplan ICT 2012-2016
8
3. Beheer en ondersteuning 3.1 Algemeen Onder het beheer van ICT wordt verstaan het besturen, onderhouden, repareren en vervangen van alle componenten in de ICT infrastructuur van de scholen binnen SKO Maasdal. Unilogic BV is verantwoordelijk voor het (technisch) beheer van onze netwerken. Op dit moment werken alle scholen via het concept Edugrip Lokaal (Unilogic). Edugrip Lokaal is een concept waarbij de leer- en werkomgeving van alle gebruikers volledig automatisch wordt ingericht en onderhouden. Unilogic BV zorgt voor het beheer. Servers, dataopslag en back-upsystemen zijn binnen het schoolgebouw aanwezig. 3.2 Hardware 3.2.1 Werkstations Unilogic verzorgt het beheer en ondersteuning van de werkstations binnen de scholen van SKO Maasdal. De werkstations worden zoveel mogelijk op afstand beheerd. De bovenschools ICTer kan benaderd worden voor algemene vragen en kan advies geven bij aanschaf of vervanging van werkstations. Eerstelijns ondersteuning wordt verzorgd door de ICTer van de desbetreffende basisschool. Bij technische problemen kan de ICTer contact opnemen met de telefonische helpdesk van Unilogic. Unilogic kan op afstand de werkstations benaderen en zo ondersteuning of reparaties verrichten. Indien de betreffende storing op afstand niet opgelost kan worden, komt een medewerker van Unilogic op locatie. Het streven is dat binnen vierentwintig uur na de storingsmelding een werkstation weer inzetbaar is. 3.2.2 Digitale schoolborden Bij technische problemen m.b.t. touchscreens wordt door de ICTer contact opgenomen met ProWise, de leverancier van de touchscreens. De leverancier van digitale schoolbord, Focusboard, levert ondersteuning bij problemen met de digitale borden. De ICTer controleert de beamers, behorende bij de digitale schoolborden, en voert waar nodig kleine reparaties / vervangingen uit. 3.2.3 Servers / netwerkapparatuur Unilogic is verantwoordelijk voor beheer en ondersteuning van de servers en netwerkapparatuur binnen onze scholen. Momenteel staan de servers binnen de scholen (volgens het concept Edugrip lokaal). De ICTer van de school is verantwoordelijk voor het maken van backups door middel van het verwisselen van een backupschijf. Ons streven is de servers geheel buiten de school te laten plaatsen (volgens het concept Edugrip Centraal). 3.2.4 Printers / randapparatuur Beheer en ondersteuning van printers/kopiers ligt bij de firma Ricoh. De eerstelijns ondersteuning wordt verzorgd door de ICTer. Indien de ICTer een storing in de printer/kopier niet kan verhelpen, neemt de ICTer contact op met de firma Ricoh. Ook hier geldt het streven om storingen binnen vierentwintig uur op te lossen.
Beleidsplan ICT 2012-2016
9
3.3 Software 3.3.1 Standaard software Installatie, beheer en onderhoud van software van alle werkstations en digitale borden binnen het schoolnetwerk wordt verzorgd door Unilogic. De licenties van de software lopen via APS-IT diensten. Bovenschool ICT coördinator en ICTer controleren jaarlijks de licentiecontracten van de scholen en passen deze contracten waar nodig aan. Het is voor individuele gebruikers niet mogelijk om software te installeren op werkstations binnen ons netwerk. Indien er nieuwe software geïnstalleerd moet worden, loopt dit altijd via Unilogic. Steeds meer sofware wordt webbased (ofwel cloudbased) aangeboden. Dit betekent dat de software niet op een lokale server geïnstalleerd wordt, maar dat de software rechtstreeks benaderd wordt via internet. 3.3.2 Administratieve software Alle scholen van SKO Maasdal maken gebruik van het webbased softwarepakket ESIS. De administratieve software wordt centraal beheerd door Rovict/ESIS in een dataserver buiten de scholen. De bovenschools ICT coördinator is verantwoordelijk voor centrale instellingen van het softwarepakket en onderhoudt contacten met Rovict. Bij storingen/vragen wordt de helpdesk van Rovict benaderd door de groepsleerkracht of door de ICTer. Indien storingen/vragen niet opgelost worden, neemt de ICTer contact op met de bovenschools ICTer, die vervolgens contact opneemt met Rovict. 3.3.3 Onderwijs ondersteunende software en software voor onderwijszorg. Installatie, beheer en onderhoud van onderwijs ondersteunende software binnen het schoolnetwerk wordt verzorgd door Unilogic. De licenties van deze software lopen eveneens via APS-IT diensten. 3.3.4 Software touchscreens / digitale borden ProWise heeft een webbased softwarepakket ontwikkeld dat gebruikt kan worden om de inzet van touchscreens en digitale borden binnen de school te optimaliseren. De basisscholen Thorn, Wessem en Beegden beschikken reeds over deze software. Beheer en ondersteuning liggen bij de firma ProWise. De software behorende bij de digitale borden (Focus) is lokaal geïnstalleerd op de server van basisschool de Sleye Heel. Unilogic zorgt voor het beheer en verzorgt eventuele ondersteuning. 3.4 Websites SKO Maasdal beschikt over vijf websites: vier schoolwebsites en één centrale website SKO Maasdal. De websites worden centraal gehost door Unilogic. Dhr. Ren Bours verzorgt het onderhoud van de websites. Binnen elke school is één contactpersoon aangewezen die Dhr. Bours voorziet van informatie en aanpassingen m.b.t. de website. 3.5 Internet Beheer en ondersteuning van internet ligt bij ZIGGO. Indien er storingen in de internetverbinding zijn, wordt door de ICTer van de betreffende school contact opgenomen met ZIGGO .
Beleidsplan ICT 2012-2016
10
4. Organisatie en verantwoordelijkheden 4.1 Bestuur Het toezichthoudend bestuur van SKO Maasdal: 1 2 3
geeft verwachtingen weer met betrekking tot ICT-beleid aan Directeur en Bovenschools ICT coördinator. kan richtlijnen bepalen voor de besteding van ICT gelden. keurt het bovenschools ICT beleid goed
4.2 Algemeen Directeur De directeur van SKO Maasdal: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
geeft verwachtingen van het bestuur weer bij de Bovenschools ICT coördinator en in de ICT werkgroep SKO Maasdal bepaalt beleid i.s.m. Bovenschools ICT Coördinator en directeuren. bepaalt ICT budget op bovenschools niveau bepaalt richtlijnen voor de besteding van ICT gelden. toetst de schoolplannen aan het bovenschools ICT beleid accordeert uitgaven ICT op bovenschools niveau bepaalt en accordeert formatie en taakuren m.b.t. ICT evalueert ICT beleid in de ICT werkgroep SKO Maasdal informeert het schoolbestuur omtrent beleidsvoornemens, ontwikkelingen en evaluatie m.b.t. ICT stelt het ICT beleid vast
4.3 Bovenschools ICT Coördinator (BIC) De Bovenschools ICT coördinator is adviseur van het bovenschools management. Hij adviseert hen daar waar het gaat om leren met ICT, deskundigheidsbevordering, infrastructuur en educatieve content. Anderzijds is hij een adviseur voor de ICT coördinatoren die werken op de scholen. Als scharnierpunt fungeert hij tussen de scholen aan de ene kant en het bovenschoolse aan de andere kant. De taken van de BIC omvatten: 1 2 3
Beleidsbepaling i.s.m. Algemeen Directeur en schoolleiders Ontwikkelen en borgen van bovenschools beleid en schoolbeleid m.b.t. ICT. Op bestuursniveau overleg voeren en beleid bepalen in het werkgroep ICT SKO Maasdal en deze werkgroep aansturen. 4 Op regionaal niveau overleg voeren in het ICT netwerk (Leudal en Thornerkwartier). 5 Op landelijk niveau overleg voeren in het BIC Netwerk te Utrecht 6 Centrale aansturing van Unilogic 7 Innovaties ICT en Onderwijs volgen en kenbaar maken in werkgroep SKO Maasdal. 8 Innovaties ELO volgen en kenbaar maken in kenniskring SKO Maasdal. 9 Opstellen en begeleiden van aanschaftrajecten m.b.t. hardware en software op bestuursniveau. 10 Opstellen en begeleiden van scholing m.b.t. ICT op bestuursniveau. 11 Deelnemen aan BIC-netwerk (APS-IT), ICT-workshops en het bezoeken van ICT-beurzen ten behoeve van professionalisering en deskundigheidsbevordering op stichtingsniveau. 12 Applicatiebeheer ESIS WB voeren en contacten onderhouden met ROVICT (leverancier van ESIS). Formatie: 80 uur ambulant op jaarbasis. Locatie: bestuurskantoor BS de Sleye Heel.
Beleidsplan ICT 2012-2016
11
4.4 Schoolleider De schoolleider van een basisschool binnen SKO Maasdal: 1 2 3 4 5 6 7 8
geeft verwachtingen weer met betrekking tot ICT-beleid aan Directeur en Bovenschools ICT coördinator. is verantwoordelijk voor het schoolbeleid ICT aan de hand van het bovenschool beleidsplan ICT is verantwoordelijk voor de facilitering in formatie en/of taakuren van de ICTer van de school volgens de hierna genoemde taakomschrijving ICTer is verantwoordelijk voor het opstellen van de begroting van de school m.b.t. ICT, inclusief aanschaf en afschrijvingen, volgens de gestelde richtlijnen in dit beleidsplan ICT is verantwoordelijk voor het afsluiten van de bijbehorende licenties voor de betreffende school is verantwoordelijk voor scholing en nascholing van het team tot het niveau dat is vastgelegd in dit beleidsplan ICT. brengt het team op de hoogte van beleidsvoornemens ICT ondersteunt de ICTer bij het stimuleren van het gebruik van ICT door leerkrachten in de lessen
4.5 ICT-er De ICT-er is werkzaam op de basisschool en draagt zorg voor hardware en software op zijn school. De ICT-er overlegt op bestuursniveau in de werkgroep ICT SKO Maasdal. Hij adviseert en ondersteunt leerkrachten en leerlingen op ICT-gebied en draagt zorg voor het onderhoud aan de computers. De taakomschrijving van de ICT-coördinator is als volgt: 1 Op schoolniveau overleg voeren met directie en IB-er. 2 Op bestuursniveau overleg voeren en beleid bepalen in de werkgroep ICT SKO Maasdal. 3 Op regionaal niveau overleg voeren in het ICT netwerk (Leudal en Thornerkwartier). 4 Uitvoeren van beleidsplan ICT op schoolniveau 5 In overleg met Directie, BIC, IB en team, bepalen welke hardware / software ingezet wordt. 6 Klein technisch onderhoud aan server, schoolbeheer en hardware. 7 Zorgdragen voor het maken van back-ups 9 Het implementeren van nieuwe hardware en software. 12 Zorgdragen voor informeren en motiveren van het team 13 Zorgdragen voor evaluatie m.b.t. ICT met het team 14 Eerstelijns ondersteuning bieden aan het team m.b.t. hardware en software i.s.m. Unilogic 15 Eerstelijns ondersteuning bieden aan het team m.b.t. touchscreens of digitale borden i.s.m. ProWise 16 Eerstelijns ondersteuning ESIS bieden aan het team i.s.m. Rovict Formatie: 80 uur op jaarbasis, opgenomen binnen taakuren leerkracht. Locatie: betreffende basisschool
4.6 Groepsleerkracht Leerkrachten moeten zich vooral bezig kunnen houden met het geven van onderwijs. De computer is vooral een administratief en didactisch hulpmiddel. De rol van de computer zal in de loop der jaren toenemen, met name op didactisch gebied. De mogelijkheden die computers voor het onderwijs kunnen bieden, zijn een bijzonder goede aanvulling op het onderwijs. De groepsleerkracht: 1 2 3 4 5 6 7 8 9
dient te kunnen werken met de standaardprogramma`s: MS Windows, MS Word, MS Powerpoint, MS Outlook en Internet Explorer. dient te kunnen werken met specifieke software voor zijn/haar groep; zoals programma`s behorende bij de methodes en educatieve software (Ambrasoft, VLL, etc) dient in voldoende mate te kunnen werken met het programma ProWise (software behorende bij digitaal bord) dient in voldoende mate te kunnen werken met de administratieve software ESIS en SCOL. verwerkt de leerlingdossiers in ESIS leest dagelijks de email en stelt zich op de hoogte van evt. nieuwsbrieven ICT en vergaderingen. Er wordt, indien nodig, scholing en/of ondersteuning op ICT-gebied aangeboden aan de leerkrachten. De ICT-er coördineert deze ondersteuning. stelt zich op de hoogte van en houdt zich aan de richtlijnen m.b.t. het gebruik van sociale media. controleert hardware en software in zijn/haar lokaal en informeert de ICT-er indien er defecten zijn.
Beleidsplan ICT 2012-2016
12
4.7 Overlegstructuren 4.7.1 Overleg Directeur – Bovenschools ICT coördinator Directeur en Bovenschools ICT coördinator voeren minimaal zes keer per jaar inhoudelijk overleg over het beleid ICT. 4.7.2. Bestuursniveau In de werkgroep ICT voeren de ICTers, de Bovenschools ICTer en de Directeur overleg om te werken aan de uitvoer van het bovenschools beleidsplan ICT. De Bovenschools ICTer stuurt deze werkgroep aan. Binnen de werkgroep wordt driemaal per jaar gesproken over vernieuwingen in ICT en de toepassingen daarvan binnen het onderwijs van SKO-Maasdal. Tevens wordt het ICT beleidsplan gevolgd en jaarlijks geëvalueerd. 4.7.3 Regionaal niveau: Zowel de ICTers als de Bovenschools ICTer nemen deel aan het overleg SPOLT – SKO Maasdal, gedurende drie keer per jaar. Dit overleg wordt aangestuurd door de Bovenschoolse ICTers van SPOLT en SKO Maasdal. 4.7.4 Landelijk niveau: De Bovenschools ICTer maakt deel uit van het BIC netwerk APS-IT. Vier keer per jaar bezoekt de Bovenschools ICTer de cursusbijeenkomsten van dit BIC-netwerk. Daarnaast bezoekt de Bovenschools ICTer jaarlijks de IPON-conferentie (landelijke beurs en conferentie voor onderwijs en ICT). Hij brengt schriftelijk verslag uit van de bevindingen tijdens deze conferentie en informeert de ICTers tevens tijdens het overleg van de werkgroep ICT SKO Maasdal. Binnen de formatie wordt de Bovenschools ICTer vijf dagen vrijgeroosterd voor het bezoeken van BIC-netwerk en de IPON-conferentie.
Beleidsplan ICT 2012-2016
13
4.8 Organigram ICT
Bestuur
Directeur
Bovenschools ICT coördinator
Schoolleider
Schoolleider
cluster Thorn/Wessem
cluster Heel/Beegden
ICTer
ICTer
ICTer
ICTer
Thorn
Wessem
Heel
Beegden
blauw: beleidsbepalende taken groen: adviserende en/of uitvoerende taken
Beleidsplan ICT 2012-2016
14
5. Beleidsvoornemens ICT SKO Maasdal 5.1 Glasvezel De scholen van SKO Maasdal beschikken over een hoogwaardige glasvezel-voorziening voor internetgebruik. termijn: op dit moment is binnen de Gemeente Maasgouw nog geen geschikte glasvezelverbinding beschikbaar. De Bovenschools ICT coördinator volgt de ontwikkelingen m.b.t. glasvezel nauwgezet. De termijn is afhankelijk van aanleg glasvezel in Gemeente Maasgouw. kosten: onbekend evaluatie: De aanleg van Glasvezel is gestart in de Gemeente Maasgouw. Wij moeten deze aanleg afwachten. In december 2013 volgt een nadere evaluatie. 5.2 Edugrip Centraal De scholen van SKO Maasdal werken via het concept Edugrip Centraal van Unilogic. Servers en randapparatuur zijn bij dit concept niet langer op school aanwezig, maar worden beschikbaar gesteld vanuit het data- en communicatiecenter van Unilogic. Edugrip Centraal is alleen mogelijk indien de school beschikt over een hoogwaardige breedbandvoorziening (zoals glasvezel). termijn: afhankelijk van aanleg glasvezel in Gemeente Maasgouw. kosten: zie bijlage 1 evaluatie: (juni 2013) Contracten zijn nog niet getekend. Offerte van Unilogic is uitgebracht. Bij de aanstelling van een nieuwe AD zullen gesprekken rondom offerte voortgezet gaan worden. Hierbij zal de onderwijskundige visie leidend zijn bij mogelijke aanschaf vanict-middelen in de komende jaren. 5.3 Werkgroep ESIS Er wordt een werkgroep gevormd voor het administratieprogramma ESIS. De werkgroep heeft als doel om ondersteuning te bieden en een uniform gebruik van het uitgebreide programma ESIS te bewerkstelligen. De werkgroep zal 3 keer per jaar overleg hebben over het programma ESIS. De werkgroep bestaat uit: Directeur, Bovenschools ICT coördinator, een ICTer en een IBer. termijn: werkgroep start in september 2012 kosten: 9u p.p. op jaarbasis, uit taakbeleid evaluatie: mei 2013 5.4 Internetveiligheid De leerlingen van SKO Maasdal leren om te gaan met de mogelijkheden en risico’s van internetgebruik. Het lespakket “Veilig Internet” van Kennisnet is beschikbaar op alle scholen. Indien dit onderwerp speelt binnen een groep, wordt het lespakket ingezet. Op elke school is een protocol veilig internet aanwezig. termijn: jaarlijks vanaf schooljaar 2012-2013 kosten: geen (lespakket is reeds aanwezig binnen de scholen) evaluatie:mei 2013
Beleidsplan ICT 2012-2016
15
5.5 ICT vaardigheden leerlingen De leerlingen van SKO Maasdal beschikken in voldoende mate over basisvaardigheden met betrekking tot ICT, zoals genoemd in bijlage 2. Indien een leerling niet in voldoende mate beschikt over de genoemde basisvaardigheden, krijgt deze leerling de methode “Schoolbits” aangeboden, specifiek gericht is op de vaardigheid of vaardigheden die bij de leerling ontwikkeld moeten worden. “Schoolbits” kan zelfstandig in de groep of als huiswerk verwerkt worden. termijn: vanaf schooljaar 2012-2013 kosten: geen (Schoolbits is reeds aanwezig binnen alle scholen) evaluatie: mei 2013 5.6 Adviesprotocol sociale media Er wordt een adviesprotocol voor de medewerkers van SKO Maasdal opgesteld voor het gebruik van sociale media, zoals Facebook, Twitter en Hyves. In de eerste bijeenkomst van de ICT werkgroep wordt een aanzet gemaakt voor een protocol. Het protocol dient uiterlijk december 2012 klaar te zijn. termijn: schooljaar 2012-2013 kosten: geen evaluatie:protocol is afgerond, scholen hebben kennisgenomen van dit protocol via directie: zie bijlage 5.7 ICT ter ondersteuning van dyslectische leerlingen ICT werkgroep onderzoekt of er een programma ingevoerd kan worden binnen de scholen van SKO Maasdal om ondersteuning te bieden aan dyslectische leerlingen. Ook worden de mogelijkheden mbt tot IPads onderzocht, voor het bieden van begeleiding voor dyslectische leerlingen. termijn: schooljaar 2013-2014 kosten: onbekend evaluatie:mei 2013 5.9 Websites centraal hosten bij Unilogic De websites van SKO Maasdal worden centraal ondergebracht bij Unilogic. termijn: voorjaar 2012 kosten: geen (opgenomen in Edugrip Lokaal) evaluatie: De websites worden meegenomen in de offertes rondom Edugrip. Deze offertes lopen nog (maart 2013). 5.10 Digitale leeromgeving: verkennen van mogelijkheden m.b.t. inzet tablets Bovenschools ICT coördinator verkent de mogelijkheden voor de inzet van tablets en doet hiervan verslag in de ICT werkgroep SKO Maasdal. termijn: 2012-2013 kosten: geen evaluatie:BIC heeft mogelijkheden verkent en komt tot de conclusie dat een aanschaf van tablets op dit moment nog te vroeg komt. Met name het digitaal leermateriaal is nog onvoldoende aanwezig bij de leveranciers. Ook voldoen de scholen nog niet over de nodige randvoorwaarden, zoals wifi. Advies is om minimaal 1 jaar te wachten. In de tussentijd kan er in pilotvorm een traject rondom tablets uitgezet worden. Denk hierbij aan “papierloos vergaderen”. (maart 2013)
Beleidsplan ICT 2012-2016
16
5.11 Digitale leeromgeving: verkennen van mogelijkheden m.b.t. BYOD Bovenschools ICT coördinator verkent de mogelijkheden met betrekking tot BYOD (Bring your own device) en doet hiervan verslag in de ICT werkgroep SKO Maasdal. termijn: 2012-2013 kosten: geen evaluatie: Ook hierbij geldt dat de nodige randwoorden (wifi) niet voldoende aanwezig zijn binnen de scholen.Dit punt moet meegenomen worden in de onderhandeling met Unilogic rondom een nieuw contract. (maart 2013)
5.12 Augmented reality, of transrealiteit, is het versmelten van de echte (fysieke) en de virtuele wereld. Met deze techniek is het mogelijk om objecten te laten verschijnen in 3D die er niet zijn. Bovenschools ICT coördinator verkent de mogelijkheden voor de inzet van “Augmented reality” en doet hiervan verslag in de ICT werkgroep SKO Maasdal. termijn: 2012-2014 kosten: geen evaluatie:BIC heeft nog onvoldoende mogelijkheden gehad om augmented reality te verkennen. Hij wenst dit punt door te schuiven naar 2014. Een bezoek aan de BETT-conferentie is gewenst en kan op dit punt duidelijkheid verschaffen (maart 2013).
5.13 Hardware werkstations leerlingen Elke school van SKO Maasdal heeft de beschikking over werkstations voor leerlingen in een ratio van één computer per tien leerlingen. Deze werkstations voldoen aan de minimumeisen zoals genoemd paragraaf 2.2.1 termijn: uiterlijk bij aanvang van het schooljaar 2014-2015 kosten: na inventarisatie opgenomen in begroting van betreffende school. evaluatie: tussenevaluatie mei 2013, evaluatie mei 2014
5.14 Microsoft Windows 365 Bovenschools ICT coördinator verkent de mogelijkheden voor toepassing van Office 365 binnen SKO Maasdal, met name gericht op Office online, Sharepoint en websites. termijn: uiterlijk december 2012 kosten: geen evaluatie: Overleg met Unilogic enerzijds en binnen het samenwerkingsverband anderzijds heeft duidelijk gemaakt dat het ombouwen van onze infrastructuur naar Sharepoint veel tijd, geld en scholing van leerkrachten kost. Op dit moment wegen de voordelen van 365 onvoldoende op tegen de genoemde nadelen. Er wordt voorlopig dus afgezien van Windows 365.
Beleidsplan ICT 2012-2016
17
5.15 Nieuwe Media Bovenschools ICT coördinator verkent de mogelijkheden voor toepassing Nieuwe Media in brede zin en doet hiervan verslag in de ICT werkgroep. termijn: uiterlijk december 2012 kosten: geen evaluatie: Op dit moment nog onvoldoende informatie kunnen verzamelen. Ook bij dit punt is een bezoek aan de BETT-conferentie in 2014 gewenst *(maart 2013) Evaluatie wordt doorgeschoven naar mei 2014. 5.16 ICT en Techniek Bovenschools ICT coördinator verkent de mogelijkheden en doet concrete voorstellen om een koppeling tot stand te brengen tussen ICT en techniek. Bovenschools ICTer start met hoogbegaafde leerlingen het project Mindstorms (ICT en Robotica) termijn: uiterlijk december 2012 kosten: geen evaluatie: Het project Mindstorms is nog niet gestart. Mindstorms moet nog aangeschaft worden. BIC is voornemens om dit in april 2013 aan te schaffen en een pilot te starten (maart 2013).
5.17 Wifi-netwerk Alle scholen van SKO Maasdal beschikken over een goed functionerend wifi-netwerk. termijn: uiterlijk juni 2014 kosten: variërend per school, offertes worden opgevraagd door bovenschools ICT er. tussentijdse evaluaties: december 2012 en december 2013 evaluatie: juni 2014
Beleidsplan ICT 2012-2016
18
6. Begroting 6.1 Inkoopproces De aanschaf van hardware, software en licenties ICT wordt altijd vooraf besproken in de werkgroep ICT. Jaarlijks (in mei) wordt de begroting van de scholen voor het komende schooljaar doorgenomen in deze werkgroep. De directeur van een school is verantwoordelijk voor het opstellen van de begroting en voor de aanschaf van ICT hardware, software en licenties. De bovenschools ICT coördinator kan desgewenst gevraagd worden om advies. Indien een directeur of ICTer contact zoekt met Unilogic, wordt de bovenschools ICT coördinator tevens op de hoogte gesteld. Indien een school onvoorziene uitgaven op ICT gebied moet doen, afwijkend van de begroting, worden de algemeen directeur en bovenschools ICT coördinator vooraf geïnformeerd. 6.2 Bovenschoolse begroting
6.3 Begroting vanuit de scholen De scholen maken een jaarlijks een begroting met betrekking tot ICT. Deze begroting wordt voorafgaand aan het schooljaar besproken in de ICT werkgroep (in mei). De begrotingen van de scholen zijn te vinden in bijlage 3.
Beleidsplan ICT 2012-2016
19
Bijlage 1: Offertes Unilogic Zie afzonderlijk bestand Bijlage 2: Basisvaardigheden voor de kinderen 1. Kinderen werken in de klas met de computer, onder toezicht van de leerkracht. 2. Procedures en regels zijn duidelijk voor de kinderen. 3. In de klas maken de kinderen kennis met de computer als informatiebron en als aanvulling/uitbreiding op de reguliere lesmethoden. 4. Leerlingen kennen stapsgewijs vanaf groep 1, basisvaardigheden voor het gebruik van de computer. 5. In de groep werken de kinderen met educatieve programma`s, voor inoefening, uitbreiding of ondersteuning van de leerstof. 6. In de groepen 5 t/m 8 krijgen de kinderen ook andere ICT-opdrachten, gericht op het werken met programma`s zoals Word en Powerpoint, en het geven van presentaties en het werken aan ICT-projecten.
In onderstaande tabel staat een overzicht van basisvaardigheden voor kinderen per leerjaar.
ICT basisvaardigheden
Gr. 1
Gr. 2
Gr. 3
Gr. 4
Gr. 5
Gr. 6
Gr. 7
Gr. 8
Algemene handelingen voor computergebruik Leren omgaan met de muis. Toetsenbordgebruik Beginnend tekenen met Paint. Opstarten van de computer Windows Word Word Extra Powerpoint. Excel Gebruik maken van e-mail. Videoconferencing met Skype (optioneel) Internet
Beleidsplan ICT 2012-2016
20
Educatief Werken met “schatkist met de muis” Werken met “veilig leren lezen” Werken met “ambrasoft” Informatie zoeken op internet. Google Earth Werkstukken maken met de computer Presenteren van spreekbeurten met de pc
Beleidsplan ICT 2012-2016
21
Bijlage 3
Internetprotocol Binnen de stichting SKO Maasdal wordt gebruik gemaakt van netwerken die aangesloten zijn via de eigen schoolserver met het internet. De firma Unilogic verzorgt het beheer van de server en werkstations. Om te komen tot een verantwoord en een zo veilig mogelijk Internetgebruik worden de volgende minimale afspraken gehanteerd op de scholen van SKO Maasdal. 1. Het gebruik van Internet door leerlingen: 1.1 De startpagina op internet is de eigen schoolsite. Surfen op internet gebeurt altijd en alleen als een toezichthouder in het lokaal aanwezig is. 1.2 Internet mag pas gebruikt worden na toestemming van de toezichthouder, hierbij moet de leerling meteen aangeven wat hij/ zij wil gaan doen. 1.3 Het is leerlingen niet toegestaan chatboxen te bezoeken, mits dit past binnen een groepsactiviteit en onder begeleiding van de leerkracht plaatsvindt (bijv. als onderdeel van een project met een andere school/ groep). 1.4 Leerlingen mogen nooit een hun naam, adres, telefoonnummer e.d. bekend maken op het internet. 1.5 Leerlingen is het niet toegestaan om afspraken te maken via Internet. 1.6 De leerkracht bepaald in hoeverre en op welk moment het spelen van (educatieve) spelletjes op het Internet toegestaan is. 1.7 In klassengesprekken wordt leerlingen verteld wat de mogelijkheden zijn van Internet. Extra aandacht wordt besteed aan de gevaren. Leerlingen worden bewust gemaakt van en aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en op de waarden en normen die gelden binnen de groep en de school. 1.8 Als leerlingen tijdens het surfen/ zoeken per ongeluk op een verkeerde site terecht komen en zich daardoor niet prettig voelen kunnen ze te allen tijde terecht bij de leerkracht. Deze zal de site doorgeven aan de ict - coordinator / systeembeheerder die daarop volgend de bewuste site zal laten blokkeren (via Unilogic). 1.9 Kinderen en ouders dienen verkeerd gebruik van internet te melden bij de leerkracht. 1.10 De leerlingen weten welke sancties volgen bij het niet opvolgen van regels en bewust misbruik. Deze kunnen varieren van een waarschuwing tot en met een periode geen toegang meer tot het netwerk en internet. De sanctie wordt door de directie vastgesteld. De ouders zullen hiervan te allen tijde op de hoogte worden gebracht. 1.11 Directie en bovenschoolse ICT - coördinator hebben te allen tijde het recht om het surfgedrag van leerlingen en medewerkers van de scholen te bekijken als het vermoeden bestaat dat kinderen of leerkrachten zich niet houden aan de afspraken zoals vermeld in dit protocol. 2. Het gebruik van Internet door leerkrachten 2.1 Houd zicht op de activiteiten van de leerlingen, de leerkracht blijft de eindverantwoordelijke. 2.2 Internetgebruik moet ingekaderd zijn in een didactisch verantwoorde opdracht of project. 2.3 Er wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van kindvriendelijke zoekmachines (bv. Davindi). 2.4 Informatie die terug te voeren is op leerlingen mag niet op het openbare deel van het netwerk terecht komen. 2.5 Moedig de leerlingen aan het u te vertellen als zij op het internet iets vinden dat suggestief, obsceen of bedreigend is of waardoor ze zich anderszins ongemakkelijk voelen. 2.6 Regels en wetten met betrekking tot copyright worden in acht genomen. 2.7 Elk jaar zal met de leerlingen aandacht besteed worden aan dit protocol. Beleidsplan ICT 2012-2016
22
2.8 Wanneer een leerling bewust misbruik maakt van internet op school, wordt dit door de leerkracht besproken met ouders en gemeld aan de directie en bovenschools ICT coördinator. 2.9 Medewerkers van SKO Maasdal communiceren met leerlingen alleen via sociale netwerken wanneer hier een educatief of organisatorisch doel aan ten grondslag ligt. Bij voorkeur wordt hierbij gebruikt gemaakt van goed afgeschermde sociale netwerken die voor schoolgebruik ontwikkeld zijn (zoals Edmodo.com). De leerkracht zorgt te allen tijde dat de privacy en veiligheid van de leerlingen gewaarborgd is. Indien leerlingen bedreigingen, obsceen taalgebruik of pestgedrag laten zien via sociale netwerken, kunnen zij, in overleg met de directie, uitgesloten worden van het gebruik van sociale netwerken binnen de school. 2.10 Indien medewerkers van SKO Maasdal met ouders/verzorgers van leerlingen wensen te communiceren via sociale netwerken wordt een professionele houding verwacht, waarbij de voorbeeldfunctie die een leerkracht heeft, in acht genomen dient te worden . 3. Filtering 3.1 Unilogic verzorgt filtering van internetpagina’s op onze scholen. Door filtering worden internetpagina’s die ongeschikt zijn voor kinderen geblokkeerd. 3.2 Helaas kunnen wij geen garantie geven dat alle ongeschikte pagina’s daadwerkelijk geblokkeerd kunnen worden. Het is daarom van belang dat de leerkracht altijd toezicht houdt bij internetgebruik door leerlingen. Ook worden er duidelijke afspraken met de leerlingen hieromtrent gemaakt 4. Website: 4.1 Iedere school heeft de beschikking over een eigen website. 4.2 Deze website bevat up to date informatie over de school voor ouders, leerlingen en andere geïnteresseerden. 4.3 De website wordt onderhouden door een externe websitebeheerder. 4.4 De directie van de school is verantwoordelijk voorde inhoud van de schoolwebsite. 4.5 Ouders krijgen de mogelijkheid, meestal bij aanmelding, om aan te geven dat foto’s van hun kind(eren) niet geplaatst mogen worden op de website en/of overige puclicaties van school. 4.6 Ouders hebben het recht om bepaalde foto's of teksten, betreffende hun kind(eren) te laten verwijderen of aan te passen. Dit dienen ze aan te geven bij de directie van de school. 4.7 Op de website dient vermeld te worden dat de ouders in het kader van de WPB te allen tijde het recht hebben om bepaalde foto's ot teksten te laten verwijderen of aan te passen. 4.8 Elke website bevat het logo van SKO Maasdal en een directe link naar www.skomaasdal.nl Dit Internet protocol beschrijft de voorwaarden waaraan voldaan moet worden door de scholen onder SKO Maasdal. Gemaakte afspraken/ regels dienen bij de leerkrachten, leerlingen en ouders/ verzorgers bekend te zijn. Tevens dient het protocol geplaatst te worden op de website van de scholen. SKO Maasdal, 2012.
Beleidsplan ICT 2012-2016
23
Beleidsplan ICT 2012-2016
24