Magazine media voor vak & wetenschap
BELEID & 2011-2012 ACTIVITE ITEN
MVW Magazine voor media voor vak en wetenschap is een uitgave van Media voor Vak en Wetenschap (MVW) van het Nederlands Uitgeversverbond, Postbus 12040, 1100 AA Amsterdam Zuidoost, telefoon 020 - 430 91 65; e-mail:
[email protected]; website: nuv.nl MVW Magazine voor media voor vak en wetenschap wordt vervaardigd door FolioDynamica in opdracht van MVW. Vormgeving: NG Productions Fotografie: Hans Tak, Portfolio Fotografie (Anna Green). Illustraties: FolioDynamica Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
2
MVW Magazine
Woord vooraf Het is u vast niet ontgaan dat de Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap onlangs zijn naam heeft veranderd in Media voor Vak & Wetenschap. Graag grijpt het bestuur het verschijnen van dit jaarverslag aan om zijn nieuwe naam en logo bij deze formeel te lanceren en aan u te presenteren. De Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap heet vanaf nu Media voor Vak en Wetenschap en wordt in het nieuwe logo aangeduid als MVW - Media voor Vak & Wetenschap. De wereld om ons heen verandert snel en daarmee ook de context voor uitgevers en hun branchevereniging. Om het cross- en multimediale karakter van de bestaande en toekomstige leden van Media voor Vak en Wetenschap te kunnen ondersteunen, heeft het bestuur een nieuwe positionering, kernprogramma’s en verruimde lidmaatschapscriteria ontwikkeld. Zo blijft de vereniging relevant voor de bestaande leden én voor toekomstige mediaondernemingen die een steeds bredere range van inhoudelijke platformen, kanalen, diensten en producten exploiteren voor beroep, bedrijf en wetenschap. Het bestuur streeft er naar om MVW uit te bouwen tot een breed en innoverend ledennetwerk van professionele media-ondernemers en hun stakeholders. MVW wil, naast de bestaande belangenbehartiging en dienstverlening, voor de leden een omgeving creëren waarin nieuwe impulsen ontstaan voor innovatie, businessmodellen, allianties en de instroom van crossmediaal talent. Naast belangenbehartiger en dienstverlener wil MVW uitgroeien tot een netwerkorganisatie die samenwerking van leden met aanpalende sectoren en stakeholders zal stimuleren. Tijdens de algemene ledenvergadering in juni 2011 heeft het bestuur bovengenoemde voorstellen voor vernieuwing aan de leden gepresenteerd. Hier kunt u alles over lezen in het hoofdstuk: ‘Nieuwe impulsen voor de vereniging: een branche in transitie’ van dit jaarverslag. Op 27 februari dit jaar stemden de leden in met de nieuwe statuten en het nieuwe huishoudelijk reglement die het de vereniging mogelijk maken om mee te bewegen met de veranderingen om haar heen. Het bestuur van MVW wil zijn leden langs deze weg hartelijk danken voor de steun en het vertrouwen die zij hebben gegeven aan deze nieuwe koers en hoopt die verder samen met hen uit te kunnen zetten.
Sylvester Nieuwe Weme Voorzitter MVW
MVW Magazine
3
4
MVW Magazine
Inleiding Dit jaarverslag is samengesteld voor de leden en relaties van brancheorganisatie Media voor Vak & Wetenschap (MVW) en beslaat de periode 2011 - april 2012. MVW hoopt de lezer een informatieve blik te bieden op de ontwikkelingen in de sector en op het beleid en de activiteiten van de organisatie in 2011/2012. Hieronder een overzicht van de hoofdstukken in dit jaarverslag.
7
De leden van Media voor Vak & Wetenschap
9
Continue transformatie
11
Impact van transformatie en crisis
13
MVW en het Nederlands Uitgeversverbond
Het hoofdstuk ‘Leden’ biedt een korte introductie van de vereniging Media voor Vak & Wetenschap en haar leden.
In dit hoofdstuk wordt een aantal belangrijke veranderingen in de vakinformatieve en wetenschappelijke mediamarkten geschetst.
Dit hoofdstuk beschrijft maatschappelijk-economische ontwikkelingen die bepalend zijn voor de context waarin de leden en de vereniging opereren. Zowel in de wetenschappelijke als in de professionele en B2B-mediaketens voltrekken zich fundamentele omwentelingen die onder invloed van de opeenvolgende financiële en politieke crises sinds 2008, werden en worden versneld. Dit hoofdstuk brengt de gevolgen van deze ontwikkelingen voor het MVW-medialandschap in beeld.
MVW behartigt – in samenwerking met het Nederlands Uitgeversverbond – de belangen van de sector op tal van, actuele, onderwerpen.
impulsen voor de vereniging: 19 Nieuwe een branche in transitie Dit hoofdstuk biedt inzicht in de vernieuwde positionering van MVW en de kernprogramma’s van MVW.
2011/2012 23 Activiteiten Een verslag van de activiteiten van MVW in 2011 en in de eerste maanden van 2012.
mensen achter MVW 37 De Inzicht in de samenstelling van het bestuur en het secretariaat van MVW naast een overzicht van bestuursvertegenwoordigingen en -commissies waarin MVW actief is om het bedrijfsklimaat voor de leden te optimaliseren. De hoofdstukken en paragrafen kunnen ook los van elkaar worden gelezen. Amsterdam, maart 2012
MVW Magazine
5
B UWF RMATIE T
Scholarly Publishers since 1683 Plantijnstraat 2, 2321 JC Leiden brill.nl
u i t g e v e r ij c o u t i n h o
C
KATHOLIEKE
BIJBELSTICHTING
UITGEVERIJ
KATHOLIEKE
BIJBELSTICHTING
UITGEVERIJ
KATHOLIEKE
BIJBELSTICHTING
UITGEVERIJ
KATHOLIEKE
BIJBELSTICHTING
UITGEVERIJ
KATHOLIEKE
BIJBELSTICHTING
UITGEVERIJ
KATHOLIEKE
BIJBELSTICHTING
UITGEVERIJ
KATHOLIEKE
6
MVW Magazine
BIJBELSTICHTING
KATHOLIEKE
UITGEVERIJ
E L E V E R A N C I E R S
I N
B E E L D
De leden van Media voor Vak & Wetenschap Media: Voor wie en wat? Media-ondernemers voor Vak & Wetenschap – MVW – bieden aan talloze professionals in wetenschap, bedrijf en beroep toegang tot informatie, kennis, data, producten en diensten die voor het economische en maatschappelijk functioneren van hun organisaties onmisbaar zijn. Zij maken het professionals mogelijk te excelleren. In die zin vormen de leden van MVW een belangrijke schakel in het tot stand komen van het BNP.
Vereniging: Voor wie en wat? Media voor Vak & Wetenschap van het Nederlands Uitgeversverbond (NUV) is dé branchevereniging van media-ondernemers die zich richten op professionals en hun vakgebieden. Tot die professionals rekenen we ook wetenschappers en professionals in opleiding. MVW maakt zich sterk voor de gemeenschappelijke belangen van deze groep media-ondernemers en biedt hen een platform voor professionalisering en ervaringsuitwisseling naast een netwerk met relevante stakeholders in aangrenzende sectoren. MVW mobiliseert en verbindt de aanwezige expertise en kennis in en buiten de branche om ondersteunende diensten te leveren en de leden te helpen om de juiste keuzes te maken bij het ontwikkelen van commerciële mediaproposities en het bereiken van groei en winstgevendheid. Het lidmaatschap levert een lid een strategisch netwerk, kennis, tijd en geld op en is een keurmerk van en voor professionele mediabedrijven voor Vak en Wetenschap. Hoe aan deze ambitie invulling wordt gegeven, leest u in de hoofdstukken ‘MVW en het Nederlands Uitgeversverbond’, ‘Nieuwe impulsen voor de vereniging: een branche in transitie’ en ‘Activiteiten 2011/2012’.
De leden: Wie en wat? Leden van MVW exploiteren vakinfor-
matieve en wetenschappelijke media in de meest ruime zin van het woord. Hun producten en diensten vinden hun weg naar het hoger onderwijs (HBO en universitair), naar de wetenschap, naar beroep, bedrijf en instelling. Naast een steeds groter scala aan (mobiele) digitale producten, data, platformen en kanalen spelen printproducten een belangrijke rol in de portfolio van de leden. Ook wordt in alle niches en segmenten face to face informatie geëxploiteerd in de vorm van seminars, congressen, vakbeurzen, studiereizen en adviesdiensten. MVW telt circa zestig leden die, met ongeveer vierduizend werknemers, gezamenlijk ruim vijfenzeventig procent van de totale omzet van deze sector in Nederland realiseren. In 2011 werden Primavera Pers, CRC/Balkema – Taylor and Francis Group en Bouwformatie als nieuw lid verwelkomd. Begin 2012 werden Van Duuren Media en CollectiefBezwaar als nieuwe leden aangemeld.
Heterogene markten en heterogene businessmodellen Eigenlijk is geen van de MVW-ledenbedrijven hetzelfde. De volgende grove typering, voor zover verantwoord, maakt iets zichtbaar van het rijke spectrum van het ledenbestand.
Gespecialiseerde niche-uitgevers zoals: Uitgeverij deLex, Bouwformatie, NT Publishers, Fair-Media, Care & Cure, Van Duuren Media, Industrielinqs pers en platform, Katholieke Bijbelstichting, Qumedia, Schulinck, Security Press, Koggeschip Vakbladen, Uitgeefmaatschappij Kok Ten Have, Arko Sports Media, Uitgeverij Compres, Uitgeverij Verloren, Otto Cramwinckel Uitgever, InCT, Uitgeversacademie en CollectiefBezwaar.
zijn dat: Nijgh Periodieken, It’s Amazing Business Communication, Uitgeverij Lakerveld, Uitgeverij Æneas, Prelum Uitgevers, Uitgeverij Kerckebosch, Koninklijke BDU Uitgevers, FD Mediagroep, Springer Media, Bohn Stafleu van Loghum en Rendement Uitgeverij.
Internationaal opererende uitgeefconcerns zoals: Reed Elsevier, LexisNexis, Pearson Assessment and Information, Wolters Kluwer, Sdu Uitgevers en Springer Science + Business Media. Dit zijn multimediale uitgeverijen die zowel wetenschappelijke als vakinformatieve producten voor branche en professionals bieden, in elk denkbaar medium en format.
Internationale niche-uitgeverijen. Koninklijke Brill, CRC Press/ Balkema – Taylor and Francis Group, Kluwer Law International, Geomaris, Global Roel Media, John Benjamins Publishing Company, Wageningen Academic Publishers en Uitgeverij Erven J. Bijleveld, zijn daarvan vertegenwoordigers.
Uitgevers die zich richten op hoger onderwijs en wetenschap zoals: Boom Uitgevers Den Haag/ Amsterdam, SWP, Uitgeverij Coutinho, ThiemeMeulenhoff, Noordhoff Uitgevers, Pearson Education Benelux, Koninklijke Van Gorcum, MAKLU, VU Uitgeverij, Primavera Pers, Uitgeverij De Tijdstroom en Uitgeverij Paris. Not for profit-uitgeverijen, waarvan ANWB Media, Amsterdam University Press, Brancheservicecentrum Optiekbedrijven, Transport en Logistiek Nederland, Stichting Vakbladen, CRV Holding en Van der Weij Periodieken vertegenwoordigers zijn. Het gaat om university presses, brancheorganisaties en verenigingen. n
Middelgrote zelfstandige uitgeverijen, veelal actief in meerdere segmenten. Binnen het ledenbestand MVW Magazine
7
MAKLU
Wageningen Academic P u b l i s h e r s
8
MVW Magazine
Continue transformatie
Crossmediale convergentie: allianties en nieuwe toetreders Eindgebruikers hebben online en mobiel toegang tot content en tools via tablets, smart phones en smart boards en willen direct betalen voor daadwerkelijk gebruik en minder vaak voor de aanschaf ervan. De waarde van content wordt bepaald door een combinatie van de factoren: transparantie (betrouwbaarheid), context (interactie) en relevantie (customising) in combinatie met gebruiksgemak. Steeds vaker bestaat content uit bewegend beeld, verpakt als game en ‘komt uit de cloud, verrijkt door de crowd’. Consumenten verwachten van bedrijven en instellingen dat zij de nieuwe technische communicatie- en informatiemogelijkheden inzetten in hun klantencontacten. Dat betekent dat elke organisatie een content-strategie zou moeten hebben en wellicht op termijn uitgroeit tot een houder van
mediamerken. In het licht van deze ontwikkeling moet de traditionele uitgever zijn doelgroep, domein, rol en toegevoegde waarde (her)definiëren. Het komt er op neer dat de concurrentie om de advertentie-euro verveelvoudigd is. Daar staat tegenover dat mediaondernemers steeds meer begrijpen hoe zij platformen en sociale kanalen als content-vehicle en communicatiepodium kunnen inzetten. Ook al neemt de concurrentie uit onverwachte hoek toe, de vraag naar uitgeefexpertise en premium content doet dat ook. In het hart van hun innovaties omarmen zowel de B2B als de wetenschappelijke uitgevers de jongste technologische mogelijkheden: augmented reality, geo-targetting, social media, apps en tools werden in 2011 aan vele merken toegevoegd. Media-aanbieders voor vak en wetenschap ontwikkelen in hoog tempo multiplatform-, multi-content- en cross-channelstrategieën. Daarnaast worden voor de broodnodige ‘competitive edge’ en een positieve exploitatie steeds vaker succesvolle allianties en partnerschappen aangegaan.
diensten. Het aantal nieuwe verdienmodellen houdt gelijke tred met de nieuwe ontwikkelingen. Naast abonnementen en licenties horen ‘author pays’-modellen en real-time microbetalingen tot de mogelijkheden. Community publishing verandert de rol van uitgevers en hoofdredacteuren in regisseurs, aanjagers, filteraars en structureerders van content, naast de bestaande selectie- en verrijkingsrol.
▲
In het algemeen kan worden gesteld dat leden van MVW voorop lopen als het aankomt op digitale informatie en crossmediale concepten. Wetenschappelijke tijdschriftartikelen zijn al ruim anderhalf decennium digitaal beschikbaar. Inmiddels zijn ook monografieën digitaal beschikbaar via licentiecontracten. De verwachting is dat door de komst van de tablet, het smart board en het e-book, ook het digitale studieboek in 2013 een doorbraak zal beleven. Voor vakinformatieve merken is, naast het leveren van digitale content, (het behoud van) de intermediaire functie tussen doelgroep en adverteerder van groot belang. Het zwaartepunt voor vakinformatieve media-ondernemers ligt in toenemende mate in digitale producten en diensten. Desondanks staat deze sector onder zware druk en is in zijn geheel op zoek naar nieuwe rollen en functies in het digitale speelveld.
Co-creation, community publishing en uitgeefdiensten De ontwikkeling van het real-time web wordt steeds relevanter voor zowel wetenschappers en professionals als voor studenten. Social media stellen uitgevers in staat om rond merken en kennisdomeinen communities te faciliteren die op hun beurt bijdragen aan de doorontwikkeling van merken, producten en diensten van uitgevers. Eindgebruikers verwachten niet anders dan dat zij worden betrokken bij de ontwikkeling van hún media. Wetenschappers ontwikkelen wereldwijd collaborative communities rond kennisdomeinen; van uitgevers wordt een bijdrage aan deze ontwikkeling verwacht, bijvoorbeeld via procesondersteunende tools en
MVW Magazine
9
Communities op hun beurt voeden de content- en crm-databases van mediaondernemers ten gunste van het geprofileerde aanbod aan gebruikers en aan adverteerders/partners op basis van performance based-campagnes. Hoewel de meeste B2B-adverteerders experimenteren met sociale media, is de digitale dynamiek nog nieuw voor hen en verwachten zij van uitgevers sophisticated en integrale cross channel planning. Tegenover deze kansen staat echter het al jarenlange weglekken van de advertentiebudgetten naar globale zoekmachines en sociale platformen.
Cloud publishing Het format-probleem maakt contentcreatie en -beheer vooralsnog tot een complexe activiteit. Met de komst van cloud publishing kan het ontbreken van standaarden worden omzeild. Wellicht slagen uitgevers er via cloud publishing in om rendabele verdienmodellen uit te rollen en op die manier aan de exploderende piraterij het hoofd te bieden. Bijvoorbeeld door granulaire contentconcepten tegen
microbetalingen op basis van gebruik en toegang te ontwikkelen.
Internationalisering Nu marketing-, voorraad- en distributiedrempels zijn vervallen, wagen B2B-mediaondernemers zich steeds vaker op internationale markten, zoals wetenschappelijke uitgevers hen al decennia lang voorgaan. Omgekeerd betekent dat ook dat (veelal) Angelsaksische media-aanbieders zich op de Nederlandse markten melden. n
Tablet publishing 2011 werd het jaar van de tablet. Er werd een hausse aan (concurrerende) tablets/e-readers en app stores gelanceerd. Via html-apps proberen uitgevers format-onafhankelijk te blijven en de ‘closed shop’-kanalen zoals de Applestore te omzeilen. MVW-leden willen direct klantencontact in eigen hand houden en margedruk en inhoudelijke bemoeienis van distributeurs ontwijken. Ondertussen eigenen global aggregators zich via patenten een rol toe in het (micro)betalingsverkeer waarmee ze zich opnieuw plaatsen tussen mediaexploitant en klant. Het aantal apps zal de komende jaren naar verwachting sterk groeien, als product en/of als marketing tool. De tablet ontwikkelt zich in razend tempo tot een aantrekkelijk alternatief voor de laptop voor werk, studie en wetenschap. Dat biedt serieuze kansen, omdat de betalingsbereidheid aanwezig is voor op maat gesneden, relevante en altijd beschikbare professionele informatie en tools (misschien ontwikkelt zich inde toekomst een betaald web naast het gratis internet). Uitgevers ontwikkelden in 2011 dan ook vele al dan niet verrijkte apps, e-books, tools, API’s, streaming content en web 3.0-diensten. Vindbaarheid en verdienmodel vormen (nog) een bottleneck. Wellicht wordt dit in de toekomst opgelost via semantische search en streaming content.
10 MVW Magazine
Overwegingen • real-time web: direct vinden, kopen, handelen, communiceren, updaten, delen en publiceren; • web 3.0: crossmediastrategie wordt gestuurd door aanbieders, maar bepaald door de verbindingen die gebruikers leggen; • van ‘online first’ naar ‘mobile first’; van content-centraal naar ‘engagement’- en conversie-centraal; • zoekmachines zetten in op real-time en social search waarbij content en social media worden geïndexeerd en geïntegreerd op moment van publiceren; • social media spelen inmiddels een hele grote rol in de vindbaarheid van content en diensten; • boekenkast, archief en server kunnen de deur uit: informatie en diensten komen streaming in het virtuele netwerk, the cloud, terecht; • oprekken van de ‘share of wallet’ via een combinatie van verrijkte content, lidmaatschappen, tools, events, games, communities, social media, data, e-commerce, customizing en betalen-voor-gebruikmodellen; • toenemende mondialisering en real-time (geautomatiseerde) advertentiemarkten: weg van de ‘eyeballs’ naar data- en performance based advertising; • machtsverschuiving naar gebruikers en (mondiale) distributeurs en aggregators in de digitale mediaketen: ‘content is king; sociale media is the kingdom’.
Impact van transformatie en crisis De impact van web 3.0
In de nieuwe ketens is content king en distributie key. In de digitale omgeving heeft schaarste plaatsgemaakt voor overvloed. Willen contentproducenten een verschil maken in de digitale wereld, dan zullen zij op zoek moeten naar waar in de communicatieketen en het primaire proces van hun klanten en eindgebruikers zij waarde kunnen toevoegen. Voor MVW-exploitanten liggen er grote marktkansen door hun markten ruimer te definiëren: in het web 3.0 tijdperk wordt elke organisatie een mediabedrijf en heeft een contentmanagement-strategie nodig. Wie kan dat nou beter leveren dan een uitgever?
Cross mediale en interactieve organisatie Nieuwe technologie stelt uitgevers tevens in staat om hun processen in te richten voor hybride, vraaggestuurde crossmediale business. Via social media kan redactie, prepress, back office etc. worden geoutsourced en kan de mediaondernemer zich concentreren op de supply chain en marketing. Rond mediabedrijven is een schil van nieuwe dienstverleners ontstaan die content en beeld on demand leveren. Uitgeeforganisaties worden kleiner en wendbaarder en kunnen flexibel inspelen op marktveranderingen door de wisselend vereiste (creatieve) competenties projectmatig aan zich te binden en snel op te schalen of te down sizen. Op deze manier kan er
sneller worden geïnnoveerd en aan de marktvraag worden beantwoord. Steeds meer uitgevers slagen er in om print en digitaal succesvol te integreren en te vermarkten via uitgekiende crossmediale contentstrategieën. De financiële en politieke crises sinds 2008 bleken de katalysator voor de omslag van print naar digitaal uitgeven en voor de down sizing naar kernorganisaties die opereren in een netwerkeconomie. Onder invloed van technologische vernieuwing nemen complexiteit, fragmentatie en interactiviteit en noodzaak tot snel reageren en innoveren almaar toe. Een organisatie die is ingericht voor de middellange termijn waar producten en diensten worden geproduceerd in vastliggende processen en procedures past niet meer. Om in samenspraak met klanten en afnemers tot een adequaat en innovatief aanbod te komen, moet worden samengewerkt met nieuwe partijen en worden processen flexibel.
Vakinformatieve media Vakinformatieve media hebben zich niet hersteld van de eerste crisis in 2007/2008. De zeer conjunctuurgevoelige vakinformatieve sector verloor in 2008/2009 16,2 procent van zijn omzet. De advertentieomzet kromp gemiddeld met bijna 21 procent. In 2009/2010 zette de krimp door en lag de omzet in de top 100 vaktijdschriften 10,8 procent lager (bron: MediaFacts, februari 2011) en in 2011 weer 5,8 procent (waarvan, volgens Nielsen, minus 3,4 procent productadvertenties. In 2009 groeiden de lezersinkomsten nog met 3 procent dankzij forse prijsverhogingen. In 2010
▲
De komst van het mobiele en real-time web, social media, cloud computing, web tv, gamification en de tabletcomputer hebben in 2011 het omslagpunt bewerkstelligd van print- naar cross mediale producten en diensten in de MVW-sector. Print is steeds vaker een afgeleide van digitale mediaconcepten, ook al wordt er met print nog steeds een substantieel deel van de omzet gerealiseerd. Door de technische mogelijkheden zijn oorspronkelijke uitgeefketens losgeraakt; zijn marketing-, voorraaden distributiedrempels verdwenen en liggen markten open voor nieuwe toetreders. Zo leggen bijvoorbeeld reclameen communicatiebureaus zich toe op de ontwikkeling van kant en klare community’s, inclusief content en marketing op maat. Voorheen gescheiden mediasectoren gebruiken dezelfde platformen en kanalen waardoor er branchevervaging optreedt. Oude productgeoriënteerde indelingen en identiteiten volstaan al lang niet meer. Op een steeds mondialer speelveld zijn de oorspronkelijke machtsverhoudingen in de ketens volledig veranderd en trekken global spelers het leeuwendeel van lokale markten naar zich toe. Deze nieuwe actoren zijn niet zelden partner en concurrent tegelijk. Op basis van hun gigantische profielendatabases weten zij enorme advertentieomzetten te genereren, bovenop inkomsten uit de verkoop van een steeds breder goederen- en dienstenaanbod. Nationale mediaondernemers zullen zich moeten gaan verhouden tot alle actoren in dit nieuwe speelveld. In 2012 zullen de grote uitgeefconcerns
naar verwachting opnieuw grote reorganisaties doorvoeren om nieuwe posities in te kunnen nemen. Uitgevers worden transmediale ondernemers.
MVW Magazine
11
werden abonnementen echter bij bosjes stopgezet als gevolg van personeelsreducties en kostenbesparingen in het bedrijfsleven, en kromp de lezersomzet met 1,3 procent. In de arbeidsmarktcommunicatie werd in 2009/2010 85 procent van de personeelsadvertenties online geplaatst en verloren vak- en managementtijdschriften 45,4 procent van hun omzet (bron: Adformatie.nl, 31 januari 2010); in 2011 wederom 22 procent (bron: Nielsen). De impact van de crisis 2010/2011 is groot, terwijl de vooruitzichten voor 2012 ronduit slecht zijn. De impact van de crisis 2010/2011 is groot. Voor het vierde jaar op rij werd in 2011 zichtbaar hoe zeer de economische crisis zijn stempel drukt op de vakinformatieve uitgeverijen. De vooruitzichten voor de komende periode zijn door de eurocrisis ronduit slecht. Dalende printinkomsten worden vooral gecompenseerd via face to face activiteiten en toenemende digitale omzetten alhoewel die omzetten bij lange na (nog) niet de printverliezen goedmaken. Concerns reageerden in 2011 met nieuwe kostenbesparingen, onder andere via frequentieverlagingen en de instelling van kernredacties. Om innovatie(middelen) te focussen, werden titels en fondsen vervreemd. Onder invloed van de crisis migreerde de afgelopen jaren een substantieel deel van de advertentiebudgetten naar de goedkopere online omgeving. Vanwege het slecht meetbare resultaat van online banners en dergelijke en de dialoog- en interactieve mogelijkheden van social media, zijn er steeds meer mediaexploitanten en adverteerders die allianties aangaan op basis van partner- en maatwerkovereenkomsten (voor zover adverteerders niet zelf tot mediamarketing overgaan). Steeds meer MVWleden exploiteren met duurzaam succes integrale cross mediale platformen in scherp afgebakende doelgroepen en/ of domeinen op basis van performance based proposities. De tijd is voorbij waarin adverteerders hun campagnes een jaar vooruit planden. Onder druk
12 MVW Magazine
van de economische malaise maken zij scherpere keuzes op kortere termijn. Met andere woorden: de B2B-advertentiemarkt veranderde van een cyclische in een transactiegedreven business. App purchasing en mobiele marcom kwamen in 2011 nog niet van de grond. Voor media-exploitanten is het creëren van voldoende renderende verdienmodellen de komende jaren leidend. Het komt aan op uitgebalanceerde kanaalkeuzes en risicospreiding, zonder het (print)kind met het badwater weg te gooien, waarbij de voortschrijdende fragmentatie van de businessmodellen en het behalen van voldoende rendement voor veel uitgevers een heel lastige opgave is.
Media voor wetenschap en studie De wetenschappelijke markt en de markt voor het hoger onderwijs hielden hun omzetten en rendementen in 2011 goed op peil. In 2012 wordt de impact van de overheidsbezuinigingen als gevolg van de schuldencrisis gevreesd. Bibliotheekbudgetten komen onder druk te staan terwijl het aanbod van informatie en de informatie behoeftes blijven groeien. Uitgevers bieden derhalve ook toegesneden (kleinere) abonnementen voor deelcollecties aan, naast Open Access toegang en abonnementen op alle tijdschriften van een uitgever tegen een gereduceerd tarief. Wetenschappelijke uitgevers ontwikkelen nieuwe duurzame business modellen die aansluiten bij de vraag en de mogelijkheden van online toegang en distributie, ook voor consumenten en particuliere ondernemers, bijvoorbeeld via het e-depot van de Koninklijke Bibliotheek. Over ontwikkelingen in het wetenschappelijk informatiebeleid onderhoudt MVW contacten met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en met SURF. Een knelpunt vormt de toename van het illegaal downloaden door docenten en studenten. Ook de grote vlucht van het tweedehands aanbod van studie-
materiaal zorgt voor een verkorting van de levenscyclus van het studieboek. De verwachting is dat op termijn deze ontwikkelingen worden ondervangen door de voortschrijdende digitalisering. In deze markten wordt een versnelling verwacht van nieuwe publishing modellen nu de ‘digital born/native’, smart bord en e-book hun intrede doen in het hoger onderwijs. Social media en tablet publishing zullen naar verwachting ook impulsen te zien geven aan blended learning en aan serious en social gaming in het onderwijs. n
MVW en het Nederlands Uitgeversverbond Juridische en economische zaken Auteurscontractenrecht In 2011 werd de Auteurswet uitgebreid met een hoofdstuk over auteurscontracten. Door een sterke lobby werd voorkomen dat exclusieve auteurslicenties na vijf jaar zouden kunnen worden opgezegd en dat er een verbod zou komen op de rechtenoverdracht door auteurs.
Cursus auteursrecht Medewerkers van ledenbedrijven kunnen ook in 2012 weer nagenoeg gratis deelnemen aan de cursus auteursrecht om hun kennis van het (digitale) auteursrecht actueel te houden. Reprorechten In de digitale samenleving neemt de druk op auteursrechten toe, zowel vanuit de politiek als vanuit de gebruikers. Adequate afspraken over auteurs-, repro-, leen-, gebruiks- en toegangsrechten en archivering zijn essentieel. Licenties realiseren een steeds groter deel van de uitgeefomzetten. Dat heeft consequenties voor de bestaande afspraken en regelgeving. Het aantal kopieën van papier naar papier in onderwijs, bedrijf en overheid is substantieel gedaald. De omvang van scannen van papier naar digitaal nam tegelijkertijd fors toe. De digitale kopie
▲
MVW-leden hebben grote belangen op economisch, juridisch en sociaal terrein. Teneinde een eerlijk speelveld te waarborgen ontplooit MVW samen met het Nederlands Uitgeversverbond (NUV) op deze terreinen verschillende activiteiten en onderhoudt het de nodige contacten, ook internationaal, om deze belangen te behartigen. Behalve monitoren, signaleren en informeren worden ontwikkelingen op deze terreinen toegelicht tijdens bijeenkomsten die het NUV samen met de groepen organiseert. Daarnaast weten MVW-leden de weg naar de NUV-adviesloketten goed te vinden en vinden zij in de veelheid aan dossiers de nodige praktische vertaling van wet- en regelgeving voor hun bedrijfsvoering. Rode draad in de belangenbehartiging is voorkoming van belastende wet- en regelgeving en deze zo veel mogelijk om te buigen in specifieke, voor de sector gunstige, zelfregulering. Via gedragscodes en convenanten wordt bereikt dat er maatwerkafspraken voor de branche kunnen worden gemaakt die beter passen dan algemene overheidsmaatregelen. De focus ligt in 2011/2012 op de onderstaande issues. Centraal staat de ontwikkeling en het behoud van een adequaat auteursrechtelijk stelsel in het digitale tijdperk.
MVW Magazine
13
valt niet onder de huidige reproregelingen. Met VNO/NCW is overeengekomen de bestaande reproregelingen voor papieren kopieën met een jaar te verlengen. In 2011 werd onderzoek gedaan naar de aard en omvang van het (digitale) kopieergedrag. Naar aanleiding van een ledenbijeenkomst in februari 2011 en gesprekken met grote uitgeverijen en met VNO/MKB, wordt de lancering van de Stichting PRO Mandaat in het eerste kwartaal van 2012 voorbereid. PRO Mandaat biedt uitgevers een aanvullende collectieve licentie voor digitaal hergebruik voor zover daarin niet wordt voorzien via individuele gebruikersovereenkomsten. Ook in het hoger onderwijs wordt steeds meer digitaal gekopieerd. In 2011 onderzocht het NUV samen met Stichting PRN en VSNU het hergebruik in print én online ten behoeve van een nieuwe readerregeling. Met de HBOraad werd in de zomer van 2010 een nieuwe readerovereenkomst gesloten die een looptijd heeft tot medio 2012. In 2012 zullen zowel met de HBO-raad als met de VSNU nieuwe overeenkomsten, inclusief die voor digitaal kopiëren, tot stand moeten worden gebracht.
Illegaal kopiëren Een ander effect van de online omgeving is dat de gepercipieerde waarde van content en de prijselasticiteit erodeert. Illegaal downloaden is een toenemend probleem voor uitgevers. De laatste twee jaar is dit ook in toenemende mate het geval bin-
nen instellingen voor hoger onderwijs waar zelfs docenten uit onwetendheid soms illegaal gebruik door studenten stimuleren. De roep om verruiming van het auteursrecht voor digitaal gebruik klinkt steeds luider. Naast een goede en gebruiksvriendelijke bescherming van auteursrechten op digitale content en de aanpak van illegaal gebruik, moeten uitgevers op zoek naar nieuwe waardevermeerderende contexten en andere prijs-/verdienmodellen. In 2011 organiseerde MVW een pilot met de Stichting Brein om te achterhalen of de leden behoefte hebben aan handhaving op het internet. De omvang van illegaal downloaden via het web leek medio 2011 voor de leden enigszins mee te vallen. In 2012 zal via het NUV de samenwerking met Brein worden voortgezet. Leden kunnen illegale inbreuken via Google Alerts opsporen en melden aan Brein voor een take down procedure. Ook wordt een mogelijke samenwerking met de Vlaamse collega’s onderzocht bij de inzet van Sinbad, een Vlaamse crawler die met name providers opspoort die illegaal downloaden faciliteren. Sinds de komst van het e-book gaan er inmiddels miljoenen om in het illegale circuit. Met de Groep Educatieve Uitgevers (GEU) wordt in 2012 een bewustwordingscampagne gestart voor legaal hergebruik van beschermd studiemateriaal in het hoger onderwijs.
Boekengroep Uitgevers NUV Boekengroep Uitgevers NUV is een afstemmingsoverleg van de drie boekengroepen – MVW, GEU en GAU (Groep Algemene Uitgevers) – van het NUV. In 2011/2012 staan de volgende onderwerpen op de agenda:
Winst- en dividenduitkeringen van het Centraal Boekhuis Juridisch waren dividendafdrachten door het Centraal Boekhuis (CB) aan de eigenaren tot op heden niet mogelijk. Via de in 2011 opgerichte Coöperaties Boekenvak en Boekengroepen van het NUV kan de Stichting Aandelen van CB dividend uitkeren, volgens bepaalde verdeelsleutels, aan uitgevers en boekverkopers (deels via hun bonden). MVW-leden die zaken doen met het CB, komen via hun MVW-B-lidmaatschap exclusief in aanmerking voor dividend-
14 MVW Magazine
uitkeringen van het CB. De afdracht verloopt volgens het schema op pagina 14. Op 24 november 2011 organiseerde het NUV een bijeenkomst voor de Bleden. De dividenduitkering over 2010 vindt in de eerste helft van 2012 plaats.
Wet op de Vaste Boekenprijs In november 2011 evalueerde de Tweede Kamer de Wet op de Vaste Boekenprijs (Wet vbp) 2005-2010. Tot ieders verrassing werd op 20 december 2011 het amendement ‘De Liefde/Voordewind’ aangenomen door de Tweede Kamer waarin voor het wetenschappelijke boek (W-boek), zijnde een voorgeschreven studieboek, ontheffing wordt geregeld van de Wet vbp, analoog aan de uitzondering van het schoolboek. Voor MVW vormde dit de aanleiding om begin februari 2012 bij de Eerste Kamer aan te dringen op een vrijstelling voor het W-boek in de volle breedte. Dit op grond van de van de algemene markt afwijkende marktdynamiek en economische positie van het W-boek. Op moment van schrijven is nog niet duidelijk of ook de Eerste Kamer in zal stemmen met het amendement. Voor MVW-uitgevers heeft de Wet vbp altijd een minder gewicht gehad dan voor algemene uitgevers. Het wetenschappelijke boek viel tot op heden onder de wet omdat er bij de invoering in 2005 onvoldoende onderscheid kon worden gemaakt tussen een algemeen en een wetenschappelijke boek. Acht jaar na invoering van de wet speelt de (assortiments)boekhandel een steeds geringere rol in de brede beschikbaarheid van het wetenschappelijke (studie)boek.
Distributie en contentplatform In 2011 nam de GAU het initiatief tot de ontwikkeling van een e-bookplatform. MVW onderzoekt samen met de GEU in hoeverre dit platform ook kan worden ingezet voor de uitlevering van studiemateriaal in het Hoger Beroepsonderwijs. In 2011 onderzocht een aantal MVW-leden of dit platform meerwaarde kan bieden voor de verspreiding van vakinformatie. De voorlopige conclusie was dat vakinformatieve uitgevers veelal hun eigen platformen voldoende op orde hebben, maar dat een collectief marketingplatform nader onderzoek verdient. Als uitvloeisel daarvan presenteerden Sdu Uitgevers en het FD op 24 januari 2012 de Z-kiosk voor vakinformatieve apps aan de deelnemers van een UVW/CB-bijeenkomst over digitale distributie. In hoeverre de kiosk kan draaien op het e-bookplatform van de GAU, is op moment van schrijven nog niet duidelijk.
Bibliotheken: digitale businessmodellen; cross borderuitwisseling van content voor leesgehandicapten; digitaliseringprojecten In 2012 zal een pilot worden ingericht om meer inzicht te verwerven in mogelijke werkbare digitale businessmodellen voor uitgevers en bibliotheken. De NUV Boekengroepen zijn er geen voorstander van om het e-book onder het leenrecht te brengen; zij zien bibliotheken als één van de verkoopkanalen en verwachten dat het aantal e-business modellen legio zal zijn. Wereldwijd en vanuit de EU, de nationale overheid en Viziris (koepelorganisatie van leesgehandicapten) wordt er druk op uitgevers uitgeoefend om in 2012 te starten met cross borderuitwisseling van met name studiemateriaal. Begin 2012 zal in overleg met Dedicon worden gezocht naar een praktische oplossing voor de Europese uitwisseling van Nederlandse content voor leesgehandicapten. Daarnaast heeft MVW zijn internationale leden benaderd om zich aan te sluiten bij TIGAR (Trusted Intermediary Global Accessibility Resources) om internatio-
▲
In combinatie met de evaluatie van de Wet vbp stond de vaste prijs voor het e-book ter discussie. Voor MVW-uitgevers is een vaste prijs voor e-books geen optie vanwege de gangbare licentiepraktijk, zo blijkt ook uit het onderzoek dat het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap liet verrichten naar de haalbaarheid ervan. Staatssecretaris en Tweede Kamer waren het er over eens dat de invoering van een vaste prijs voor het e-book niet wenselijk is: niet vanuit juridische, maar ook niet vanuit economische overwegingen. Voor het e-book bestaan er geen belemmeringen voor de brede beschikbaarheid ervan en
een vaste prijs belemmert een verdere marktdynamische ontwikkeling van e-content.
MVW Magazine
15
nale uitwisseling wereldwijd mogelijk te maken.
voor zakelijke reclame is opgegaan in de Reclame Code!
Nationale bibliotheken willen in toenemende mate hun collecties digitaliseren en (internationaal) ontsluiten. Daartoe is instemming nodig van auteursrechthebbenden. In samenwerking met de repro-organisaties wordt gezocht naar de ontwikkeling van een databank van rechthebbenden wiens toestemming is vereist voor digitalisering.
Cookies Op EU- en nationaal niveau
Bedrijfsvoering en afnemersbelangen Aanscherping Reclame Code Vanaf 1 januari 2012 is de Reclame Code aangescherpt. Voor leden van het NUV is er een checklist beschikbaar waarmee kan worden voldaan aan de nieuwe regels. Voor met name MVW-uitgevers is van belang dat het onderscheid tussen B2B- en B2C-reclame is komen te vervallen en de aparte Reclame Code
werd wetgeving van kracht over het gebruik van cookies. Uitgevers en hun adverteerders maken daar op grote schaal gebruik van. De Nederlandse wetgeving gaat verder dan de Europese richtlijn waardoor Nederlandse uitgevers onevenredig worden belast door de nieuwe regels. Het NUV voerde in 2011 samen met onder andere de DDMA (Dutch Dialogue Marketing Association) en het IAB (Interactive Advertising Bureau Nederland ) een intensieve lobby om daar verandering in te brengen. De inspanningen waren gericht op het voorkomen van deze ongewenste wetgeving via zelfregulering. Zo werd er in 2011 een gedragscode ontwikkeld. Hoewel de regelgeving is gericht op de consumentenmarkt, ondervindt een deel van de zakelijke markt nadelige
ABONNEMENTSVORMEN VOLGENS WETGEVING PER 1 DECEMBER 2011 (ALLEEN CONSUMENTEN) ABONNEMENTEN MET EEN BEPAALDE TIJD VAN 12 MAANDEN OF MINDER
ABONNE
1
2
3
4
5
stopt automatisch
stilzwijgende verlenging met bepaalde tijd
stilzwijgende omzetting in onbepaalde tijd ≥ 12 x per jaar levering
stilzwijgende omzetting in onbepaalde tijd < 12 x per jaar levering
stopt automatisch
(o.a. kennismakingsabonnementen*)
• loopt af bij einde looptijd
• loopt niet af bij einde looptijd
• loopt niet af bij einde looptijd
• loopt niet af bij einde looptijd
• loopt af bij einde looptijd
• abonnee hoeſt niets te doen
• om verlenging te voorkomen moet abonnee tijdig voor het einde van de looptijd opzeggen
• om omzetting te voorkomen moet abonnee tijdig voor het einde van de looptijd opzeggen
• om omzetting te voorkomen moet abonnee tijdig voor het einde van de looptijd opzeggen
• abonnee hoeſt niets te doen
• opzegtermijn om verlenging te voorkomen is maximaal 1 maand** voor het einde van de looptijd
• opzegtermijn om omzetting te voorkomen is maximaal 1 maand** voor het einde van de looptijd
• opzegtermijn om omzetting te voorkomen is 1 maand** voor het einde van de looptijd
• niet tijdig opzeggen leidt tot stilzwijgende verlenging met maximaal 3 maanden
• niet tijdig opzeggen leidt tot stilzwijgende omzetting in onbepaalde tijd
• niet tijdig opzeggen leidt tot stilzwijgende omzetting in onbepaalde tijd
• na stilzwijgende verlenging geldt een opzegtermijn van maximaal 1 maand voor het einde van de looptijd
• na stilzwijgende omzetting geldt een opzegtermijn van maximaal 1 maand die direct bij opzegging gaat lopen
• na stilzwijgende omzetting geldt een opzegtermijn van maximaal 3 maanden die direct bij opzegging gaat lopen
• uitgever kan nieuw abonnement aanbieden
• na 12e maand kan abonnee opzeggen, tenzij uitgever bewijst waarom langer gebonden zijn redelijk is • opzegtermijn na 12e maand is maximaal 1 maand** die direct bij opzegging gaat lopen • uitgever kan nieuw abonnement aanbieden
• abonnementen voor bepaalde tijd binden de abonnee; géén tussentijdse beëindiging mogelijk, tenzij uitgever vrijwillig instemt • er geldt geen maximum aantal verlengingen met 3 maanden
*Kennismakingsabonnementen op kranten en tijdschriſten moeten altijd automatisch aflopen, want het is wettelijk verboden deze abonnementen stilzwijgend voort te zetten. Wel is het toegestaan de abonnee actief een aanbod te doen voor een voortzetting en hem te vragen om zijn instemming. De voortzetting die dan mogelijk ontstaat is niet stilzwijgend maar uitdrukkelijk en daarmee toegestaan. Met andere woorden: voortzetten van een kennismakingsabonnement is alleen toegestaan wanneer dit bewust gebeurt.
16 MVW Magazine
**Een langere opzegtermijn wordt vermoed onredelijk te zijn, maar de uitgever kan een l Dit tegenbewijs kan bijvoorbeeld zijn de lange duur van het productieproces bij bladen die omzetting – waarvoor strengere regels gelden dan voor abonnementen die bewust word hanteren. Het lijkt daarom logisch dat deze bladen dan ook bij abonnementen die bewus
gevolgen van de strikte interpretatie en stringente handhaving door de OPTA, omdat onder andere zzp’ers en VOF’s gelijk worden gesteld aan consumenten.
Verlengen van abonnementen
Btw Frankrijk en Luxemburg beschikken inmiddels over een laag btw-tarief voor e-books. In Europees verband maakt het NUV zich sterk voor een laag btw-tarief voor e-content. De inspanningen van het NUV zijn in 2011/2012 echter primair gericht op behoud van het lage btw-tarief voor print. Hier staat de Fiscale Agenda van het kabinet centraal, op basis waarvan uniformering van het btw-tarief dreigt. Een verhoging van het lage btw-tarief van zes procent naar acht procent wordt genoemd als
▲
Vanaf 1 december 2011 is er een nieuwe wetgeving van kracht die stilzwijgende verlenging en de maximale duur van opzegtermijnen voor abonnementen heeft aangescherpt. Het NUV heeft voor elkaar gekregen dat kranten en tijdschriften een gunstige uitzonderingspositie hebben gekregen. Op de site van het NUV vinden de leden exact hoe zij aan de nieuwe spelregels vorm kunnen geven. Ook hier geldt weer dat, hoewel deze wetgeving is gericht op de consumentenmarkt, ook MVW-uitgevers hier mee te maken kunnen krijgen, omdat MKB-afnemers zich kunnen beroepen op de zogeheten reflexwerking waardoor deze afnemers als consument moeten worden aangemerkt. Voor de af-
nemer zal het onderscheid tussen zakelijk en privégebruik overigens ook lang niet altijd helder zijn. Leden kunnen in het desbetreffende dossier op de NUVsite exact lezen hoe ze de regels moeten toepassen. Daar zijn ook de op MVWleden toegespitste modelleveringsvoorwaarden, modelcolofons, protocollen voor klantenservices en FAQ’s te vinden over dit issue.
LEEN CONSUMENTEN)
ABONNEMENTEN MET ANDEN OFMET MINDER EMENTEN EEN BEPAALDE TIJD VAN MEER DAN 12 MAANDEN ABONNEMENTEN MET EEN BEPAALDE TIJD VAN MEER EEN ONBEPAALDE TIJD DAN 12 MAANDEN 6
4
7
5
8
6
9
etting stilzwijgende omzetting stilzwijgende omzetting stilzwijgende omzetting stilzwijgende verlenging stilzwijgende verlenging ijd in onbepaalde tijd in onbepaaldestopt tijd automatisch in onbepaalde tijd met bepaalde tijd met bepaalde tijd vering < 12 x per jaar levering ≥ 12 x per jaar levering < 12 x per jaar levering • loopt niet af bij eindeniet looptijd • loopt af bij einde looptijd
• loopt niet af bij einde • looptlooptijd af bij einde looptijd
• looptlooptijd niet af bij einde looptijd • loopt niet af bij einde
7
stilzwijgende omzetting vanaf het in begin onbepaalde tijd voor onbepaalde tijdjaar levering ≥ 12 x per
• loopt • looptijd ligt niet vast niet af bij einde looptijd
om verlenging te voorkomen moet• abonnement eindigt moet • om omzetting te voorkomen moet moet abonnee hoeſt niets te doen • om omzetting te•voorkomen moet• om verlenging• te omvoorkomen omzetting moet te voorkomen moet• om omzetting te•voorkomen door opzegging het einde abonnee tijdig abonnee tijdig voor het einde vanvoor de het einde van de abonnee tijdig voor het einde van de abonnee tijdig van voordehet einde van deabonnee tijdig voor het einde van de van deabonnee tijdig voor looptijd opzeggen looptijd opzeggen looptijd opzeggenlooptijd opzeggen opzeggen looptijd opzeggen • na 12e maand kan abonnee opzeggen, • opzegtermijn islooptijd maximaal 1 maand** tenzij uitgever bewijst waarom langer die direct bij opzegging gaat lopen verlenging te omzetting zijn te redelijk is • opzegtermijn om• opzegtermijn omzetting te om verlenging te • opzegtermijn om omzetting te e • opzegtermijn •om opzegtermijn om omzetting te • opzegtermijn om gebonden 1 maand** voorkomen is maximaal 1 maand** voorkomen is maximaal 1 maand** voorkomen is maximaal 1 maand** aand**voorkomen is maximaal voorkomen is 1 maand** voor het voorkomen is maximaal 1 maand** e voor het einde van devan looptijd • opzegtermijn het einde van de looptijd voor het einde van de looptijd na 12 maand is maximaal voor het einde vanvoor de looptijd voor het einde van de looptijd d einde de looptijd 1 maand** die direct bij opzegging e • bij opzegging •naniet detijdig 12e maand gaat bij 12 opzegging na de 12e maand eindigt • bij opzegging na de 12elopen • bij opzegging na de 12e maand eindigt eindigt maand eindigt • bij opzegging na•de maand eindigt opzeggen leidt tot stilzwijgende stilzwijgende het abonnementomzetting 1 maand** later, tenzij tijd het abonnement 1 maand** later, tenzij het abonnement 1het maand** abonnement later, tenzij 1 maand** later, tenzij het abonnement 1 maand** later, tenzij in onbepaalde uitgeverlanger kan nieuw abonnement uitgever bewijst waarom uitgever bewijst waarom langer uitgever bewijst•waarom uitgeverlanger bewijst waarom langer uitgever bewijst waarom langer aanbieden gebonden zijn•redelijk is gebonden zijn redelijk is gebonden zijn redelijk gebonden is zijn redelijk is gebonden zijn redelijk is eldt een na stilzwijgende omzetting geldt een 1 maand opzegtermijn van maximaal 3 maanden leidt bij tot opzegging stilzwijgende • opzegtermijn van • niet 3 maanden tijdig opzeggen is leidt tot stilzwijgende • niet tijdig opzeggen leidt tot stilzwijgende lopen• niet tijdig opzeggen die direct gaat lopen• niet tijdig opzeggen leidt tot stilzwijgende verlenging met maximaal 3 maanden omzetting in onbepaalde tijd vanwege lage frequentie verlenging vanmet hetmaximaal blad 3 maanden omzetting in onbepaalde tijd waarschijnlijk redelijk • na stilzwijgende verlenging geldt een • na stilzwijgende omzetting geldt een • na stilzwijgende verlenging geldt een • na stilzwijgende omzetting geldt een opzegtermijn van maximaal 1 maand opzegtermijn van maximaal 1 maand • niet tijdig opzeggen opzegtermijn leidt tot stilzwijgende van maximaal 1 maand opzegtermijn van maximaal 1 maand voor het einde van de looptijd die direct bij opzegging gaat lopen omzetting in onbepaalde voor hettijd einde van de looptijd die direct bij opzegging gaat lopen • er geldt geen maximum aantal verlengingen met 3 maanden
• na stilzwijgende•omzetting er geldt geen geldtmaximum een aantal opzegtermijn van verlengingen maximaal 3 maanden met 3 maanden die direct bij opzegging gaat lopen
8
stilzwijgende omzetting in onbepaalde tijd < 12 x per jaar levering • loopt niet af bij einde looptijd • om omzetting te voorkomen moet abonnee tijdig voor het einde van de looptijd opzeggen • opzegtermijn om omzetting te voorkomen is maximaal 1 maand** voor het einde van de looptijd • bij opzegging na de 12e maand eindigt het abonnement 1 maand** later, tenzij uitgever bewijst waarom langer gebonden zijn redelijk is • opzegtermijn van 3 maanden is vanwege lage frequentie van het blad waarschijnlijk redelijk • niet tijdig opzeggen leidt tot stilzwijgende omzetting in onbepaalde tijd • na stilzwijgende omzetting geldt een opzegtermijn van maximaal 3 maanden die direct bij opzegging gaat lopen
verboden deze **Een langereals opzegtermijn wordt vermoed onredelijk te zijn, maar de uitgever kan een langere opzegtermijn hanteren als hij de redelijkheid daarvan bewijst. langere opzegtermijn hanteren hij de redelijkheid daarvan bewijst. etting en hem Dit tegenbewijs kan geleverd. bijvoorbeeld lange duur van het productieproces bij bladen die minder dan 12 keer per jaar worden geleverd. Zelfs na stilzwijgende e minder dan 12 keer per jaar worden Zelfszijnnadestilzwijgende ee omzetting – waarvoor strengere regels dan voor abonnementen die bewust worden afgesloten- mogen deze bladen een opzegtermijn van 3 maanden dentoegestaan. afgesloten- mogen deze bladen een opzegtermijn van gelden 3 maanden hanteren. Het lijkt daarom logisch deze bladen dan ook bij abonnementen die bewust worden aangegaan 3 maanden opzegtermijn mogen hanteren. st worden aangegaan 3 maanden opzegtermijn mogendat hanteren.
MVW Magazine
17
eerste stap naar die gewenste uniformering. Door het NUV is in overleg met de groepen een ‘Position Paper’ voorbereid voor de te voeren btw-strategie. De inzet is het handhaven van het huidige lage btw-tarief.
Plastic folie tijdschriften Op 25 augustus 2011 heeft staatssecretaris Atsma de brief ‘Meerwaarde uit afval’ (Afvalbrief ) naar de Tweede Kamer gestuurd. In de Afvalbrief komen de producten papier en karton in het licht van reclamedrukwerk en de verpakking ongenuanceerd, eenzijdig en op enkele punten onjuist aan de orde. Samen met andere partijen in de productieketen is een reactie op de Afvalbrief verzonden die benadrukt dat de keten al veel concrete stappen heeft gezet om te komen tot preventie, verduurzaming en recycling. Over plastic folies is opgemerkt dat er op dit moment voor de verspreiding van (gebundeld) drukwerk geen beter alternatief beschikbaar is. De keten heeft aangeboden om de bewustwording over het belang van recycling bij de consument te helpen vergroten en onderzoekt de haalbaarheid van nóg dunnere en biologisch afbreekbare folies.
Sociale zaken In 2011 werden nieuwe Cao’s afgesloten voor de Bedrijfstak Tijdschriften en Uitgeverijen (BTU) en voor de Vaktijdschriftjournalisten met een looptijd tot 30 juni 2012. Ook kwamen er voor de Vaktijdschriftjournalisten een nieuwe HAY-functieclassificatie en de uitwerking van het nieuwe loongebouw beschikbaar (met open salarisschalen en een verbeterd salarisperspectief ). Gekoppeld aan de totstandkoming van de nieuwe Cao’s, is de instemming van de werknemersbonden met een sectorbrede raam-Cao. Hiervoor zijn de voorbereidingen inmiddels in volle gang. Uitgangspunten voor de raam-Cao zijn onder meer de veranderende competenties voor functie- en beloningssystemen naast minder detaillering; meer regelmogelijkheden voor arbeidsvoorwaarden op ondernemingsniveau; meer flexibiliteit voor ondernemingen en werknemers, en stabilisering van de
18 MVW Magazine
lasten. In overleg met de fiscus werd eind 2011 nadere aanscherping bereikt voor het inhuren van freelancers en externe auteurs door uitgevers.
Internationale verbanden Het aantal dossiers waarvan de inhoud op Europees niveau wordt bepaald, neemt elk jaar toe. Om de belangen van uitgevers op Europees gebied optimaal te kunnen behartigen, is MVW aangesloten bij de European Magazine Media Association (EMMA) en bij de Federation of European Publishers (FEP). FEP vertegenwoordigt de belangen van uitgevers van boeken en wetenschappelijke tijdschriften. FEP werkt nauw samen met de Association of Technical, Medical and Scientific Publishers (STM) en met de International Publishers Association (IPA). Behalve FEP vertegenwoordigt de European Publishers Council (EPC) verschillende Europese mediaconcerns in de Europese uitgeverslobby. Deze organisaties monitoren de mogelijke impact van EU-initiatieven op de uitgeverijsector. Daartoe onderhouden zij nauwe contacten met de Europese Commissie en het Europese Parlement. In afstemming met de aangesloten nationale uitgeversassociaties worden standpunten geformuleerd en uitgedragen. Op internationaal niveau worden de uitgeversbelangen behartigd door de al genoemde IPA en door FIPP. MVW is lid van beide organisaties. IPA is het eerste aanspreekpunt voor bijvoorbeeld de World Intellectual Property Organization (WIPO). IPA spant zich onder meer in voor een wereldwijd eerlijk speelveld voor uitgevers en probeert de schade door (digitale) piraterij in te dammen. Tot slot onderhoudt MVW rechtstreekse contacten met het al genoemde STM. n
Nieuwe impulsen voor de vereniging: een branche in transitie De context
De voorstellen vormden aanleiding voor een aanpassing van de Statuten en het Huishoudelijk Reglement waarmee de leden in februari 2012 unaniem instemden.
Mediabrede ledenbasis en een nieuwe naam De mediaconvergentie zal de concurrentie in de sector aanwakkeren en tegelijkertijd nieuwe samenwerkingen te zien geven met
bestaande en nieuwe content providers, kanaal- en platformeigenaren. Uitgevers zijn mediaspelers in de breedte geworden in plaats van de eenzijdige printexploitanten waarmee zij door de wereld om hen heen nog te vaak worden geassocieerd. Het is cruciaal voor de vereniging en leden dat politici, opleidingen en aanpalende sectoren hen als mediaondernemers erkennen om betrokken te blijven bij politiekmaatschappelijk-economische relevante mediaontwikkelingen. Ook voor de bestaande leden sluit de term ‘uitgever’ steeds minder aan bij hun portfolio-ontwikkeling; herkennen nieuwe toetreders zich er niet in en oefent de term weinig aantrekkingskracht uit op jong creatief mediatalent. Niet voor niks tooien steeds meer uitgevers zich met de aanduiding ‘media’. Daarom heeft het bestuur in 2011 besloten om de vereniging te herpositioneren en te ‘rebranden’ en verder te gaan als ‘Media voor Vak & Wetenschap’ (MVW). Met deze nieuwe naam ontstaat er ruimte voor een meer gevarieerde achterban. MVW wil uitgroeien tot een mediabrede brancheorganisatie, waarin plaats is voor zowel traditionele uitgeverijen als voor nieuwe media-exploitanten voor vak en wetenschap. Daarmee wordt recht gedaan aan de innovatieve kracht
▲
Door de snelle technische ontwikkelingen verandert onze samenleving en daarmee veranderen de klanten van onze ledenbedrijven. Het gevolg is, ook voor MVW als branchevereniging, een veranderend speelveld. De leden, veelal met een traditionele uitgeefachtergrond, ontwikkelen zich in uiteenlopende richtingen en in de sector dienen nieuwe spelers vanuit verschillende achtergronden zich aan. Deze ontwikkeling maakt het voor MVW noodzakelijk om haar positionering te verbreden en nieuwe accenten aan te brengen in haar activiteiten. Uiteraard blijven de bestaande speerpunten van primair belang. Deze speerpunten – collectieve belangenbehartiging, professionalisering en dienstverlening – worden in het hoofdstuk ‘MVW en het Nederlands Uitgeversverbond’ toegelicht. Uit gesprekken met huidige, potentiële en vertrekkende leden bleek dat zij van de brancheorganisatie verwachtten dat er meer nadruk wordt gelegd op het signaleren van nieuwe ontwikkelingen, innovatie, marktstimulering, strategische samenwerking en het tot stand brengen van een transfer van kennis van buiten de eigen sector om een klimaat te creëren waarin de ontwikkeling van nieuwe, duurzame business- en verdienmodellen voor de
leden kan gedijen. Op grond van deze input en aangevuld met een analyse van maatschappelijk-economische en crossmediale ontwikkelingen, ontwikkelde het bestuur een aantal voorstellen. Deze werden op 21 juni 2011 voorgelegd aan directies en management van de ledenbedrijven. Patrick van der Pijl (Business Models Inc.) schetste de context voor de leden op basis van een business canvassing-benadering van de branche en ontwikkelingen in andere branches. Tijdens de aansluitende algemene ledenvergadering stemden de aanwezigen in met een verdere uitwerking van de voorstellen. De voorstellen omvatten in hoofdlijnen: • een MVW-brede ledenbasis; • een daaruit voortvloeiende aanpassing van de naam van de branchevereniging; • drie nieuwe kernprogramma’s
MVW Magazine
19
en de toekomstgerichtheid van de branche en de ledenbedrijven.
Partnerprogramma MVW wil een platform ontwikkelen waar uitgevers, mediaondernemers en stakeholders van binnen en buiten de branche elkaar ontmoeten om toekomstvisies, innovatie en businessmogelijkheden te verkennen. Door partners aan zich te binden wordt ook de financiële basis van MVW verbreed, zodat in tijden van elkaar opvolgende crises en transitie contributieverhogingen beperkt kunnen worden gehouden. Dit partnerprogramma is bedoeld voor organisaties en personen die het uitgeefvak zelf niet beoefenen, maar daar wel een verbinding mee hebben. Op die manier ontwikkelt MVW zich geleidelijk aan van uitsluitend een belangenorganisatie naar tevens een netwerkorganisatie. Deze partners betalen een jaarlijkse fee op basis van een ‘package’-overeenkomst. Zij krijgen bijvoorbeeld gedeeltelijke toegang tot het ledennetwerk van MVW. Het
bestuur heeft het laatste woord over de toelating van een partner. Partners zijn geen leden in statutaire zin en kunnen geen aanspraak maken op de diensten en belangenbehartiging van MVW; zij hebben geen toegang tot de ledenvergadering en geen zeggenschap.
Kernprogramma’s MVW mobiliseert en verbindt expertise en kennis in de branche. Om de leden te ondersteunen in hun innovatie, wil zij zich inspannen om ook kennis en expertise in aanpalende sectoren te ontsluiten voor leden. MVW wil een netwerk creëren dat een voedingsbodem biedt aan innovatie en nieuwe allianties; dat leden ondersteunt bij het maken van keuzes bij het ontwikkelen van nieuwe mediaproposities, en het realiseren van groei en winstgevendheid. Een strategisch netwerk dat voor de leden en hun business meerwaarde oplevert. Inmiddels bereidt MVW de nadere invulling van twee nieuwe kernprogramma’s voor: • Media: Markt en Innovatie; • Media & Professionals.
©2011 BUSINESSMODELSINC BV WWW.BUSINESSMODELSINC.COM
20 MVW Magazine
©2011 BUSINESSMODELSINC BV WWW.BUSINESSMODELSINC.COM
Media: Markt & Innovatie; netwerktafel op 19 juni 2012
Media & Professionals Ledenbedrijven ervaren een tekort aan voldoende gekwalificeerd creatief talent en mediaprofessionals. Binnen het kernprogramma ‘Media & Professionals’ streeft MVW er de komende jaren naar om: • het imago van de branche onder jonge mediaprofessionals en hun opleidingen te verbeteren en competenties van afstuderenden aan te laten sluiten bij behoeftes van de MVW-sector, • met als resultaat een stimulans voor gerichte instroom en behoud van een adequaat arbeidsaanbod. Dit kernprogramma verbindt mediaopleidingen en afstuderend talent met MVW-ledenbedrijven. MVW geeft
▲
Om de visie op de toekomst te verankeren, streeft het bestuur er naar om minstens een maal per jaar een netwerktafel te organiseren waar visionaire ondernemers en strategisch management van binnen en buiten de branche met elkaar in gesprek gaan over nieuwe ontwikkelingen, innovatie en samenwerking. In samenwerking met wetenschap en praktijk worden onderwerpen geïdentificeerd die aanknopingspunten bieden voor innovatie en worden best practices gepresenteerd op het kruispunt van content, context, software en telecom, et cetera. De eerste netwerktafel zal plaatsvinden op 19 juni 2012. Het strategisch management in de ledenbedrijven wordt uitgenodigd om deel te nemen aan discussies met kopstukken uit een tiental relevante aanpalende sectoren waarbij ieders rol in de (digitale) mediaarena onder de loep wordt genomen. Vanuit deze start moet blijken of er organisch kan worden doorgegroeid naar een breder en structureel netwerk.
Hoe meer toegevoegde waarde het netwerk heeft voor de deelnemers, hoe sterker het zich kan ontwikkelen. In het kader van dit kernprogramma is MVW sinds de zomer van 2011 op afstand betrokken bij de invulling van het door het kabinet aangewezen topsegment Creatieve Industrie.
MVW Magazine
21
leden toegang tot een netwerk van relevante opleidingen en hun uitstroom en levert input voor de gewenste ontwikkeling van de curricula van deze opleidingen. Dit doet zij door de inrichting van: • een gespreksplatform voor MVWprofessionals, mediaopleidingen op hbo- en universitair niveau en recruiters. Dit platform ontwikkelt initiatieven zoals gastcolleges, bijeenkomsten, decanale aanspreekpunten; • een platform voor vraag en aanbod voor studenten, uitstroom en werkenden. In oktober 2011 vond een eerste platformbijeenkomst plaats. De meest effectieve methode om jong talent aan de MVW-sector te binden is via (voornamelijk afstudeer)stages en gastcolleges waarin het internationale en dynamische karakter van de branche kan worden belicht. Op moment van schrijven worden een aantal plannen uitgewerkt die in 2012 worden gerealiseerd. Het gaat om: • een digitale staalkaart van relevante mediaopleidingen voor het NUV en de Groepsverenigingen;
22 MVW Magazine
• een stageboard voor jong talent voor het NUV en de Groepsverenigingen (in samenwerking met Mediastages); • modernisering van de functieprofielen in de CAO’s BTU, Vak- en Publiekstijdschriften; • MVW-gastcolleges in samenwerking met vijf toonaangevende HBOopleidingen.
Media & Optimaal speelveld Dit oorspronkelijke derde kernprogramma was gericht op de uitbouw van een proactieve en systematische lobby voor wetenschappelijke uitgeefissues enerzijds en op afnemersgerelateerde issues (privacy, abonnementenwetgeving en dergelijke) en auteursrecht anderzijds. Nadere exploratie leerde dat dit kernprogramma moeilijk invulbaar is op nationaal en sectorspecifiek niveau. Daarom wordt voor de wetenschappelijke uitgevers aangesloten bij lobbyinspanningen van internationale brancheorganisaties en voor auteursrechtelijke- en afnemersissues bij het NUV, die op deze terreinen al structurele coalities heeft met aanpalende brancheorganisaties. n
Activiteiten 2011/2012 Trendonderzoek B2B Mediabestedingen Juist in moeilijke economische tijden moeten uitgevers inzicht hebben in het toekomstige beleid van hun adverteerders en wat zij verwachten van de B2B media-exploitanten. Uit het eerste onderzoek (2007-2008) bleek dat adverteerders hun klanten zouden gaan volgen naar het internet en dat zij wilden afrekenen op basis van resultaten. Uit het tweede onderzoek (2010–2011) bleek dat de migratie naar het web zich veel sneller had voltrokken dan zich in het eerste onderzoek liet aanzien. In korte tijd was de crossmedialiteit enorm toegenomen. De adverteerders beschouwden de uitgevers als hun belangrijkste adviseur om hun marcomstrategie te vertalen naar een crossmediale strategie. Transparante performance indicatoren en sterke mediamerken spelen daarbij een rol. In de editie 2012-2013 waren de bovenliggende conclusies dat print en bereik een ondergeschikte rol spelen in marcom ten opzichte van online en performance based adverteren; dat budgetten differentiëren over diverse kanalen en dat online marcom, onder invloed van social media, steeds vaker deel uitmaakt van de totale klantcommunicatiestrategie van organisaties.
Oplagecijfers: HOI-dispensaties
▲
MVW is via Bindend Besluit 1 aangesloten bij HOI, Instituut voor Media Auditing (HOI) omdat MVW een voorstander is van een transparant en eerlijk speelveld met gecertificeerde oplagecijfers als basis voor de (print) advertentietarieven. De gedeponeerde
NSTD-kaart en het HOI-logo zijn keurmerken voor de gekwalificeerde MVW-mediaondernemer. Sinds de oprichting van HOI in 1998 is het ‘cowboy gedrag’ van mediaondernemers inderdaad behoorlijk afgenomen. In kleinere B2B-segmenten met weinig concurrentie speelt de aansluiting bij HOI voor vaktijdschriften echter geen rol van betekenis voor wat betreft marktonderscheidend vermogen en de bestedingen van adverteerders. De kosten van de verplichte aansluiting brengen wel substantiële kosten voor de leden met zich mee en wordt een aanzienlijk deel van het jaarlijkse MVWbudget besteed aan de handhaving van deze collectieve ledenaansluiting. Tot slot blijkt de collectieve aansluiting steeds vaker een onoverkomelijke drempel te zijn voor nieuwe toetreders tot MVW. Alles bij elkaar is dit voor MVW aanleiding om op de kortst mogelijke termijn (met ingang van 2015) de collectieve aansluiting te willen beëindigen. Vervolgens kunnen leden zelf bepalen of zij gebruik willen maken van HOI-oplagecijfers. Vanaf 2015 vermelden leden op de NSTDkaart oplagecijfers die of door de eigen accountant of door HOI gecertificeerd zijn. Voor dat het zover is, zal voor 2013 en 2014 voor vakinformatieve titels een vereenvoudigde oplagenset worden geïntroduceerd teneinde lastenverlichting voor de uitgevers en voor MVW te realiseren. Sinds 1 januari 2011 kunnen vaktijdschriftexploitanten kiezen voor een kwartaal- of een jaarrapportage van oplagecijfers. Voor een derde van de aangesloten titels gingen de leden over tot een jaarrapportage. In 2011 onderzocht een MVW-
MVW Magazine
23
werkgroep de haalbaarheid van controleerbare kengetallen voor het bereik van websites en e-nieuwsbrieven van vakinformatieve online uitgaven. Helaas bleek de onderlinge vergelijkbaarheid van de diverse in gebruik zijnde statistiekpakketten en de fluïde tagging zo’n standaardisatie vooralsnog te verhinderen.
Communicatie MVW (voorheen:UVW) Magazine is het relatieorgaan van MVW. In januari 2012 verscheen een speciale editie rond het LOF-jubileum 2002-2012. Ook het jaarverslag 2010-2011 en dit verslag 2011-2012 verschenen/verschijnen als speciale edities. MVW Magazine informeert leden en hun medewerkers over het beleid en de activiteiten van de vereniging en doet verslag van nieuws in de ledenbedrijven. Vanaf medio 2012 zal MVW de leden en relaties informeren via MVW Magazine e-editorials, de site, e-mails, social media. Het print magazine houdt dan op te bestaan. De minisite Lofprijs.nl blijft de spil in de communicatie rond de LOF Prijs voor Vakinformatie. Via nuv.nl/MVW en het Bedrijfstakbureau (uitgeverijbedrijf.nl; voor sociale informatie) hebben leden veelal exclusief toegang tot een enorm archief met dossiers en checklists over een veelheid aan onderwerpen. Via rssfeeds ontvangen zij updates op maat.
Professionalisering Professionalisering van de branche is één van de hoofddoelstellingen van MVW. Behalve ondersteuning van individuele leden faciliteert MVW de professionalisering van de branche via bijeenkomsten. Deze zijn gratis voor medewerkers in de ledenbedrijven. Update van mediakennis, inspiratie en uitwisseling van ervaringen toegespitst op de mediapraktijk van de ledenbedrijven, zijn de belangrijkste doelstellingen. Bij de programmering wordt rekening gehouden met de heterogeniteit van de achterban en staan digitale ontwikkelingen centraal. De
24 MVW Magazine
bereidheid van leden om ervaringen te delen met collega’s is een groot goed binnen MVW en draagt in hoge mate bij aan de professionaliteit van de totale sector. Jaarlijks nemen honderden medewerkers deel aan deze bijeenkomsten. In termen van leerrendement halen de leden daarmee letterlijk profijt uit hun contributie. MVW onderscheidt de volgende bijeenkomsten en doelgroepen: • bijeenkomsten voor het (strategisch) management van de ledenbedrijven in het kader van het kernprogramma Media: Markt & Innovatie; • de jaarlijkse uitreiking van de LOF Prijs voor Vakinformatie ter inspiratie en weergave van de ‘state of the art’ van het vak; • Round Tables met als rode draad: leren van elkaars praktijkervaringen en het ontmoeten van andere leden; • themabijeenkomsten die zijn gericht op actualisering van kennis en kennisverwerving; • incidentele bijeenkomsten die de eigen sector overstijgen in samenwerking met het NUV, veelal op het terrein van auteursrecht, marketing/privacy en distributie. • werkgroepbijeenkomsten ter voorbereiding of toetsing van MVW/NUV-beleid, richtlijnen en lobbyactiviteiten. n
Bijeenkomsten 2011 Op de volgende pagina’s een overzicht van MVWbijeenkomsten in 2011. Extra ruimte is gereserveerd voor de Nieuwjaarsbijeenkomst 2012 en de daaraan gekoppelde uitreiking van de LOF Prijs voor Vakinformatie 2012.
Geert Noorman, directeur van het Nederlands Uitgeversverbond, opent de informatiemiddag over de nieuwe abonnementenwet
Nieuwjaarsbijeenkomst en uitreiking LOF Prijs voor Vakinformatie 2011 Op 31 januari vond de MVW Nieuwjaarsbijeenkomst voor de tweede keer plaats in de Hermitage Amsterdam. MVWvoorzitter Sylvester Nieuwe Weme boeide de genodigden met zijn maiden speech. Hij constateerde dat met de komst van social media de aandeelhouderswaarde van bedrijven omgekeerd evenredig lijkt aan wat spreekt uit de informatiepiramide zoals die in het verleden door Pierre Vinken (voormalig topman van Elsevier) werd gehanteerd. Professor dr. Allard C.R. van Riel van de Radboud Universiteit schetste de rolwisseling tussen uitgever en klant. Onder leiding van illusionist Jan Reinder van Magic Minded sloegen de aanwezigen aan het samenwerken aan een ‘opdracht met touwtjes’. Vervolgens nam Rudolph Vrijstaal, ‘de verschilmaker’, de regie over en presenteerde hij de vijf genomineerde inzenders voor de LOF Prijs 2011. Dit jaar stonden uitgeefprestaties van de mensen achter de mediaproducten centraal. Drie nieuwe vakjury’s stelden een longlist samen die na presentaties aan de jury werd teruggebracht tot vijf genomineerden voor de LOF Prijs. Ook werd de website lofprijs.nl gelanceerd. Juryvoorzitter Lize Alink riep ‘Food Inspiration Magazine’ van ‘Shoot My Food’ uit tot winnaar van de LOF Prijs voor Vakinformatie 2011.
Informatiemiddag: De nieuwe abonnementenwet: bedreiging of kans? Op 20 januari participeerde MVW in de organisatie van deze NUV-bijeenkomst in Résidence Fontaine Royal te Amstelveen. Michiel Kramer, staffunctionaris economische en juridische zaken van het NUV, trad op als middagvoorzitter. Geert Noorman, directeur van het NUV, lichtte toe waarom in de nieuwe wet voor kranten en tijdschriften een gunstige uitzondering is gemaakt ten opzichte van andere sectoren. Miranda Maasman (NUV) ging gedetailleerd in op de juridische spelregels van de nieuwe wet. Frans Reichhardt, zelfstandig marketingadviseur, reikte de deelnemers suggesties aan om de invoering van de wet op 1 januari 2012 aan te grijpen als communicatiekans met de klant en hem de nieuwe abonnementenproposities goed uit te leggen.
Illusionist Jan Reinder van Magic Minded zette de aanwezigen aan een ‘opdracht met touwtjes’
MVW Magazine
25
Werkconferentie: Digitaal kopiëren in hoger onderwijs en bedrijf en de bestrijding van illegaal downloaden op het internet Op 14 februari 2011 organiseerde MVW een ledenbijeenkomst om regelingen voor digitaal kopiëren in hoger onderwijs en bedrijfsleven vorm te geven. Na een inleiding van Michiel Kramer, staffunctionaris economische en juridische zaken van het NUV, schetste Barry Pijnacker van de Stichting PRO de toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de readerovereenkomsten in het hoger onderwijs. Vervolgens schetste Martèl Bakker Schut van de Stichting PRN de toekomst van de Reproregeling met het bedrijfsleven en de overheid. De deelnemers gaven aan dat er behoefte is aan een aanvullende collectieve mandaatregeling voor digitaal hergebruik voor zover deze niet wordt afgedekt door individuele institutionele contracten. Ten slotte presenteerde Jan van Voorn van de Stichting Brein de bevindingen van een onderzoek naar het illegale aanbod van MVW-titels op internet. Dit onderzoek werd tot 1 juni 2011 als pilot gecontinueerd waarbij MVW-leden via Google-alert hun titels konden aanmelden voor een ‘notice en take down’procedure via Brein. Naar aanleiding van deze bijeenkomst omarmden de circa twintig deelnemers het initiatief om grote onderwijscontracten van leden door te lichten op effectiviteit, en de opstelling van een checklist voor individuele licentiecontracten. Deze checklist kwam in de zomer van 2011 beschikbaar via het NUV.
Brainstormsessie: digitaal distributieplatform voor vakinformatie Op 17 februari 2011 presenteerde Geert Noorman, directeur van het NUV, de plannen voor een digitaal distributieplatform voor de NUV-boekengroepen. Centraal stond de vraag of dit platform ook een rol kan vervullen voor de distributie van digitale vaktijdschriften en andere abonnementsgebonden e-content. Directe aanleiding voor de bijeenkomst was de bekendmaking op 14 januari door Apple dat dit bedrijf op via de i-store verkochte abonnementen dertig procent marge in rekening zal brengen. Marieke Cambeen (Sdu uitgevers) schetste de voordelen van een eigen platform voor vakinformatieve uitgevers. Een van de voordelen is dat zij geen speelbal worden van contentdistributeurs. Naar aanleiding van deze bijeenkomst werd een MVW-werkgroep ingericht die concludeerde dat een gezamenlijk digitaal distributieplatform alleen zin heeft in combinatie met een collectieve marketingpartner. Als voorlopige uitkomst presenteerden Marieke Cambeen en Joris van Lierop (FD Mediagroep) op 24 januari 2012 de Z-kiosk (zie verderop in dit hoofdstuk).
26 MVW Magazine
Round Table Sociale mediastrategieën voor uitgevers Op 7 maart 2011 vond bij Regardz Planetarium deze Round Table plaats onder leiding van social mediaconsultant en publicist Jan Willem Alphenaar. Eugenie van Wiechen, managing director LinkedIn Nederland, presenteerde een schema dat de impact van social media op professionals laat zien. De deelnemers hingen aan de lippen van Peter Garstenveld, uitgever/hoofdredacteur. Hij schetste de impact van de inzet van social media voor zijn titels ‘Distrifood’ en ‘Foodmagazine’ op zijn dagelijks leven. Hans Gijsbertsen, ceo van Beemway, deelde zijn bevlogenheid over de mogelijkheden van social media advertising met de deelnemers. Erwin Boogert, redacteur Emerce, was de laatste spreker. Hij voerde de deelnemers langs een aantal voorbeelden van het effectief inzetten van social media door redacties.
Sprekers en middagvoorzitter van de Round Table Sociale Mediastrategieën voor Uitgevers. V.l.n.r.: Peter Garstenveld, Hans Gijsbertsen, Jan Willem Alphenaar, Eugenie van Wiechen en Erwin Boogert
Round Table ‘Appspiratie voor Uitgevers: Inspiratie voor ‘Appublishing’
Patrick van der Pijl aan het werk tijdens de MVW-ontmoeting met de Heads of Houses van de ledenbedrijven
Bijeenkomst met de ‘Heads of Houses’: nieuwe impulsen voor de branchevereniging Op 21 juni 2011 legde het MVW-bestuur een nieuwe positionering en drie nieuwe kernprogramma’s voor aan de directies en het management van de ledenbedrijven. De kernprogramma’s hebben als onderwerp en naam: ‘Media: Markt & Innovatie’, ‘Media & Optimaal Speelveld’ en ‘Media & Professional’ (zie ook het hoofdstuk ‘Nieuwe impulsen voor de vereniging: een branche in transitie’). De presentatie was in handen van Patrick van der Pijl van Business Models Inc. Aan de hand van drie tekeningen, lichtte hij het nieuwe uitgeven, de context – de omgevingsfactoren die de keten op de kop zetten – en de betekenis daarvan voor de brancheorganisatie toe. Ook ging hij in op de ontwikkelingen in een aantal aanpalende sectoren. Als ultieme consequentie van de geschetste ontwikkelingen moet ook de brancheorganisatie zich aanpassen en zich verbinden met leden die nieuwe wegen inslaan, en met toekomstige mediaspelers. Het bestuur stelde voor dat daarmee de ‘Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap’ voortaan door het leven zal gaan als ‘Media voor Vak & Wetenschap’.
Deze bijzonder druk bezochte Round Table volgde direct na de algemene ledenvergadering van 21 juni 2011. De Round Table stond onder leiding van Bernard Aleva, senior vice president innovation & product development bij Elsevier. Herman Kienhuis, manager business development van Sanoma Media, deelde zijn ervaringen als frontrunner in tabletpublishing met de deelnemers en liet hen duizelen van de gepresenteerde kengetallen. Joris van Lierop, director digitale uitgeverij en productontwikkeling van de FD Mediagroep, schetste de uitgeefdilemma’s waarop hij een antwoord tracht te vinden. Marieke Cambeen, chief publishing officer bij Sdu Uitgevers, lichtte de tabletstrategie van Sdu Uitgevers toe en ontvouwde de best practices van het eerste jaar. Désirée van Gorp, programmadirecteur van het International Executive MBA-programma van Nyenrode Business University, presenteerde de uitkomsten van een onderzoek naar de app-strategieën van bedrijven - waaronder een groot aantal MVW-uitgevers - waarna een aantal van haar studenten de betekenis van de tablet voor een aantal aanpalende sectoren uiteenzetten.
Sprekers en middagvoorzitter van de Round Table ‘Appspiratie voor uitgevers – Inspiratie voor Appublishing. V.l.n.r.: Bernard Aleva, Roland Meijs, Joris van Lierop, Marieke Cambeen en Herman Kienhuis. Spreker Désirée van Gorp ontbreekt op de foto
MVW Magazine
27
Sprekers en middagvoorzitter van de informatiemiddag ‘Uitgevers en Social Media’. V.l.n.r.: Michiel Kramer, Meta Kuyvenhoven, Jetse Sprey en Milica Antic
Algemene ledenvergadering Na de bijeenkomst op 21 juni 2011 van de Heads of Houses vond aansluitend de algemene ledenvergadering plaats. De vergadering stemde in met de benoeming tot bestuurslid van de heren Ton Roskam (Koninklijke BDU), Anton van Kempen (Prelum Uitgevers) en Æbele Kluwer (Uitgeverij Æneas). Zij volgen respectievelijk mevrouw Yvonne Joosten (MBP) en de heren Thijs VerLoren van Themaat (Uitgeverij Verloren) en Wim Findhammer (Uitgeverij Compres) op. Nic Louis (Sdu Uitgevers) werd voor een derde termijn herbenoemd en tevens tot vice-voorzitter benoemd. Het penningmeesterschap werd per 1 oktober 2011 van hem overgenomen door Ton Roskam. Het Financieel Verslag 2010 werd goedgekeurd. De vergadering stemde in met het verzoek van het bestuur om de voorstellen te mogen uitwerken die werden gedaan in de voorafgaande bijeenkomst met de Heads of Houses. De leden stemden in februari 2012 in met de hiermee samenhangende wijziging van de Statuten en het Huishoudelijk Reglement. De voorzitter stond tot slot stil bij de verdiensten van de vertrekkende bestuursleden en dankte hen, en de zittende en de toetredende bestuursleden zeer voor hun betrokkenheid en voor het in hem gestelde vertrouwen.
Ton
28 MVW Magazine
Anton
Æbele
Bijeenkomst Social media en de spelregels Op 15 september 2011 initieerde MVW deze NUV-bijeenkomst onder leiding van Michiel Kramer, staffunctionaris economische en juridische zaken van het NUV. Jetse Sprey, bestuurslid van de Stichting Reclame Code, schetste de impact en de relevantie van social media voor uitgevers aan de hand van een aantal casussen. Daarna zette Milica Antic van SOLV advocaten de verantwoordelijk- en aansprakelijkheden uiteen bij de inzet van social media in het redactie- en uitgeefproces. Meta Kuyvenhoven van Versteeg Wigman Sprey advocaten beschreef de do’s en don’ts voor uitgevers als werkgever en presenteerde een modelpolicy voor bedrijven. De juridische aspecten van social media marketing werden vervolgens onder de loep genomen door Meta en Jetse.
Cursus ‘Aan de slag met sociale media’ Dat sociale media de rode draad in de MVW-activiteiten van 2011 vormden, blijkt ook uit deze modulaire cursus die in samenwerking met de Uitgeefacademie in het najaar van 2011 werd aangeboden. De cursus bestond uit de drie modules van elk een dag: ‘de online wereld’, ‘mediavakmatigheden’ en ‘mobiel en online leren’. Tussen de cursusdagen in konden de deelnemers in een afgeschermde online leeromgeving hun vaardigheden oefenen en hun kennis verdiepen. De cursus was een vervolg op de MVW-cursus ‘Van hype naar online uitgeefstrategie’ uit 2007.
Nieuwjaarsbijeenkomst en uitreiking LOF Prijs 2012 vorm. Het welkom van Nieuwe Weme gold daarom ook de aanwezige bestuurders van de Stichting Lucas-Ooms Fonds (LOF), de genomineerden en alle deelnemers aan deze jaarlijkse competitie. Ook de LOF-juryleden werden door hem bedankt voor hun belangrijke inbreng in het programma voor deze middag. De gebruikelijke terugblik op de activi-
▲
De nieuwjaarsbijeenkomst werd geopend met een woord van welkom uitgesproken door Sylvester Nieuwe Weme, voorzitter van MVW. In zijn openingswoord bedankte hij de bestuursleden van MVW voor hun inzet. Op deze bijeenkomst werd ook de LOF Prijs voor Vakinformatie 2012 uitgereikt en werd stilgestaan bij het tienjarig bestaan van de LOF Prijs in de huidige
De vijf genomineerden voor de LOF Prijs voor Vakinformatie 2012. V.l.n.r.: Gijs Vroom van Emerce, Wieneke Brandt van Kluwer Infofit, Chris van de Wetering en Esther van Doesburg van SC, Ruud Koolen van Skipr en Erik Titulaer van Tuinbouwcommunicatie.
MVW Magazine
29
Gijs Vroom van Emerce, de winnaar van de LOF Prijs voor Vakinformatie 2012, geflankeerd door Auke Visser, voorzitter van het Lucas-Ooms Fonds, en Lize Alink, voorzitter van de jury.
Presentatrice Maria Henneman zat de tafel van ‘LOF & Henneman’ voor met als gasten: Lize Alink, voorzitter van de LOF-jury, Hans Steenbergen, winnaar van de LOF Prijs 2011, Yoets Dubbeld, studente aan de Hogeschool van Amsterdam en Paul Disco, docent aan de Hogeschool van Amsterdam.
30 MVW Magazine
teiten in het voorgaande jaar bleef deze keer achterwege. Daarvoor verwees de voorzitter naar dit jaarverslag.
Nieuwe naam Nieuwe Weme getuigde er van trots te zijn dat het bestuur er in geslaagd is een nieuwe koers voor de vereniging uit te zetten voor de komende jaren. Een belangrijk en direct zichtbaar element in de nieuwe aanpak is de wijziging van de naam van de vereniging. De Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap gaat voortaan door het leven als Media voor Vak en Wetenschap, waarvoor de afkorting MVW gebruikt mag worden. Deze nieuwe naam sluit beter aan op waar de vereniging voor wil staan: uitgeverijen bieden steeds minder alleen print- en
Het eerste eerste exemplaar ging naar Auke Visser, voorzitter van het LOFbestuur, mede als dank voor de prettige samenwerking en de jaarlijkse financiële bijdrage aan de prijsuitreiking. De uitreiking van de LOF Prijs voor Vakinformatie zou niet kunnen plaatsvinden zonder de medewerking van de Stichting Lucas-Ooms Fonds. Deze stichting zorgde onder andere voor het prijzengeld: in de gepasseerde tien jaar ruim honderdduizend euro! Lize Alink drukt al zeven jaar lang haar stempel op de LOF Prijs. Zij was zeven jaar lid van de jury waarvan de laatste twee jaar voorzitter van de jury. Volgens de MVW-voorzitter had de doorontwikkeling van de LOF Prijs tot dé prijs voor vakinformatie, niet kunnen plaatsgrij-
Dominique Engers zong: “Ook mijn klanten willen ‘more for less’, dat zijn ijzeren wetten. Daarom hebben mijn gedichten altijd zeshonderd coupletten.” online producten aan, maar leggen zich steeds meer toe op het bieden van tools, content in combinatie met software, die professionals in hun werkzaamheden ondersteunen. Bovendien maakt de nieuwe naam de vereniging aantrekkelijker voor nieuwe toetreders en voor bedrijven die niet uit de uitgeefsector afkomstig zijn maar daarmee wel nauwe betrekkingen onderhouden.
Uitreiking LOF Prijs voor Vakinformatie Hierna nam presentatrice Maria Henneman de leiding van de bijeenkomst over en stelde de vijf genomineerden (Gijs Vroom van Emerce, Wieneke Brandt van Kluwer Infofit, Esther van Doesburg en Chris van de Wetering van SC, Ruud Koolen van Skipr en Erik Titulaer van Tuinbouwcommunicatie) een aantal vragen over hun inzending. Na de overhandiging van bloemen en de felbegeerde oorkonde die aan de nominatie voor de LOF Prijs verbonden is, zat Henneman de tafel van ‘LOF &
▲
Deze transitie vormde het onderwerp van de presentatie van Nancy McKinstry, ceo van Wolters Kluwer, die na Nieuwe Weme de toehoorders toesprak (zie kadertekst). Nieuwe Weme wees er op dat McKinstry de eerste ceo van een uitgeefconcern is die de uitnodiging accepteerde om op deze bijeenkomsten te spreken. Hij voegde daaraan toe dat hij hoopt dat zij daarmee een trend zet.
pen zonder de positief kritische inbreng van Alink. Zij kreeg het tweede eerste exemplaar van het LOF-jubileumnummer uitgereikt.
Tien jaar LOF Prijs Na de speech van Nancy McKinstry werd met een korte ceremonie het tienjarig jubileum van de huidige LOF Prijs voor Vakinformatie gememoreerd. De ceremonie bestond er uit dat de eerste twee exemplaren van het speciale LOFjubileumnummer van UVW Magazine door Nieuwe Weme werden uitgereikt.
MVW Magazine
31
Richard Arnoldus van Bohn Stafleu van Loghum, Marcel Nibbeling, accountmanager van Skipr, Frederique Wolsky van Springer Media, Simon Broersma, Maaike Zweers van Skipr en Hans Steenbergen van Shoot my Food, de winnaar van de LOF Prijs 2011
Michael Dam, zelfstandig adviseur marketing en sales, en Evert Pronk, adjunct hoofdredacteur Medisch Contact Online.
Arre Fockema Andreæ, Eric van Trigt, directeur van Koggeschip Vakbladen, Robbert Vrij en Roelant Hazewinkel, directeur van H&A
Fanny Groenen, media-adviseur bij Uitgeverij Æneas, en de MVW-bestuursleden Æbele Kluwer van Uitgeverij Æneas, Philippe Terheggen van Elsevier, en Wouter van Gils van Boom Uitgevers Amsterdam
Wiljo Klein Wolterink en Peter Vorstenbosch, respectievelijk directeur/uitgever en hoofdredacteur bij Koninklijke BDU
32 MVW Magazine
Peter Both, uitgever bij Koggeschip Vakbladen, en Pascal van Sluijs, chief publishing officer bij MYbusinessmedia
Sandra Kroon, directeur BU Legal & Tax bij Sdu Uitgevers, en Frank Iwema, directeur/ uitgever bij LegalLane en LOF-jurylid
Gijs Vroom van LOF Prijs winnaar Emerce, Frans Klaassen, directeur van Moosehead, Auke Visser, voorzitter van het Lucas-Ooms Fonds, en Hein Bronk, directeur van Mybusinessmedia
Nancy McKinstry, ceo van Wolters Kluwer.
volgens McKinstry daarom nog in het omgaan met en het verwerken van ‘user generated content’ in de bestaande en nieuwe uitgeefproducten. Die content verschijnt in vele vormen: het kunnen door derden ontwikkelde apps zijn, maar ook informatie op blogs, in communities en uit sociale netwerken. De tijd dat alleen de eigen auteurs en (software)ontwikkelaars bijdragen aan uitgeefproducten ligt achter ons, stelde McKinstry.
The next frontier
Wat vertelde Nancy McKinstry Nancy McKinstry is de ceo van Wolters Kluwer sinds september 2003. Zij transformeerde Wolters Kluwer van een traditionele uitgeverij met voornamelijk print producten naar een uitgeefbedrijf dat steeds meer online actief is en tevens software en ser-vices aanbiedt. Na een korte introductie van Wolters Kluwer sprak zij over de onderwerpen: ´the digital journey´ van Wolters Kluwer; ‘the next frontier’ en ‘driving innovation’.
Digital journey
Innovatie De noodzaak te innoveren geldt ook voor Wolters Kluwer. Om de innovatiesnelheid te verhogen, werd een uitgebreid programma ontwikkeld dat tot doel heeft om gebruikers meer te betrekken bij innovaties. Zo werd een externe innovatiegroep samengesteld van technici, academici en experts, die innovaties evalueert en ´best practises´ inbrengt. Er werd een innovatiecompetitie georganiseerd met ´awards´ waaraan iedere medewerker kon deelnemen. Die competitie werkte niet alleen motiverend, maar maakte de medewerkers ook meer bewust van de noodzaak om sneller te innoveren. Communicatie in twee richtingen bracht het innovatieproces in het hart van het bedrijf. In het innovatieproces weegt de mening van de klant zwaar. Techniek en hulpmiddelen werden ontwikkeld om hun feedback sneller te kunnen verwerken. Dat heeft ertoe geleid dat aanpassingen aan producten sneller worden uitgevoerd of dat producten sneller van de markt gehaald worden als zij niet voldoen aan de wensen van de afnemers. Ook daardoor werd de innovatiesnelheid verhoogd. Met de opmerking dat het meten van innovatie erg lastig is, besloot McKinstry haar presentatie. Zij benadrukte echter dat meten bijdraagt aan meer innovatie, een hogere innovatiefrequentie en een hogere successcore.
▲
Het maken van content van hoge kwaliteit is nog steeds de core business van Wolters Kluwer; dat is, ook in de ogen van hun klanten, nog steeds zeer belangrijk. Die content wordt nu echter gecombineerd met technologie, waardoor die producten niet alleen online kunnen worden gebracht, maar ook gecombineerd kunnen worden met softwareproducten en services. De ‘smart tools’ die daaruit ontstaan sluiten aan op de vraag uit de markt en helpen professionals hun werkzaamheden beter uit te voeren. McKinstry stelde dat nu ruim zeventig procent van de inkomsten van Wolters Kluwer uit producten komt die het resultaat zijn van de ingezette en uitgevoerde migratie. Vervolgens gaf zij haar visie op de ontwikkelingen in de uitgeverijsector in een breder perspectief. Als gevolg van de noodzaak smart tools te ontwikkelen voor hun afnemers, hebben uitgeverijen de klant in plaats van het product centraal gesteld in hun oriëntatie. Op de ontwikkeling van smart tools hebben uitgeverijen echter niet het alleenrecht. Een grote uitdaging schuilt
Sprekend over the next frontier, stelde McKinstry dat smart phones, en ook tablets, voor veel professionals zijn uitgegroeid tot noodzakelijke ‘persoonlijke extensies’ – een noodzakelijk persoonlijk en zakelijk toebehoren. De tablet is niet alleen een nieuw informatiemedium, maar tegelijkertijd ook een nieuwe ‘outlet’, een winkel. Dat biedt geweldige mogelijkheden. Natuurlijk is er de mogelijkheid producten te maken voor tablets, maar belangrijker is nog dat de distributie van die producten veel verder kan reiken dan met print- en online producten. Vanuit marketingoogpunt liggen daar kansen. Wolters Kluwer zal daarom zwaar investeren in het ontwikkelen van apps bij alle medische tijdschriften. De vraag naar apps komt vooral vanuit de gebruikers; dat ‘push’-gedrag door professionals is nieuw, zei McKinstry. Belangrijk is eveneens dat de combinatie van printadvertenties en advertentieruimte op apps zich beter laat verkopen dan printadvertenties in combinatie met traditionele online toepassingen. De beschikbaarheid van statistieken over het gebruik van apps – bijna altijd automatisch ingebouwd – is daaraan voor een belangrijk deel debet.
MVW Magazine
33
Henneman’ voor met als gasten Lize Alink (voorzitter LOF/zelfstandig adviseur redactionele strategie en ontwikkeling), Yoets Dubbeld (studente aan de Hogeschool van Amsterdam), Hans Steenbergen (winnaar LOF Prijs 2011) en Paul Disco (docent aan de Hogeschool van Amsterdam). De leidende thema’s waren of er nog iets te vermarkten viel voor uitgevers nu content een commodity dreigt te worden en welke competenties er aan medewerkers in de toekomstige vakinformatieve uitgeverijen worden gesteld. Waarna Dominique Engers zich een meesterlijk notulist en bekwaam dichteres toonde en de gehele bijeenkomst in ‘minstens zeshonderd coupletten’ op rijm wist samen te vatten. De zaal overlaadde haar met een donderend applaus. Het geduld van de genomineerden werd niet langer op de proef gesteld. Jury-
voorzitter Lize Alink maakte bekend dat Emerce de winnaar van de jubileumeditie van de LOF Prijs voor Vakinformatie 2012 is. De jury roemde de door Emerce in hoog tempo gerealiseerde verticale extensies en de cross-medialiteit die versterkt wordt door een combinatie van vakjournalistiek, experts en crowd sourcing. Het gehanteerde model is verfrissend en pragmatisch en biedt volgens de jury ruime mogelijkheden voor verdere groei. Uitgever Gijs Vroom gaf in zijn dankwoord aan het een eer te vinden dat hem deze lof te beurt valt. Het feit dat de prijs hem werd uitgereikt door Auke Visser, voor hem sinds lang een held in het uitgeefvak, maakte het moment voor hem nog mooier. Vroom ziet het winnen van de prijs als een aanmoediging om op de met Emerce ingeslagen weg door te gaan. n
Auke Visser, voorzitter van het LucasOoms Fonds, en Lize Alink, voorzitter van de LOF-jury, krijgen het eerste exemplaar van het LOF-jubileumnummer van UVW Magazine uitgereikt door MVWvoorzitter Sylvester Nieuwe Weme
Rijmende notulist Dominique Engers vat de bijeenkomst samen. Zij wordt muzikaal begeleid door Daniël van Veen.
Marcel Nibbeling, accountmanager van Skipr en Richard Arnoldus van Bohn Stafleu van Loghum
Olivier Verhaar, uitgever bij Kluwer, en Frank Iwema, directeur/uitgever bij LegalLane en LOF-jurylid
Paula Vrolijk, secretaris van de Groep Algemene Uitgevers van het NUV, Tony Heemskerk van Heemskerk Consulting, en Joan Hemels van de Universiteit van Amsterdam
34 MVW Magazine
Ian Muller, directeur van Windkracht62, en Martijn Kole, directeur van Uitgeverij De Tijdstroom
Maaike Zweers en Ingrid Grutters van het genomineerde Skipr, Carla van den Puttelaar, uitgever/hoofdredacteur van Vakblad Kleur & Stijl, en Daniël Sterenborg, webredacteur communities bij Uitgeverij deLex
Bijeenkomsten 2012 Op de volgende pagina’s een overzicht van MVWbijeenkomsten tot medio 2012.
Sprekers op de inspiratiemiddag ‘Digitale distributie en verkoop’ V.l.n.r.:Marieke Cambeen, Geert Decock, Mathijs Suidman, Hans Willem Cortenraad en Paula Vrolijk
Bijeenkomst ‘Digitale distributie en verkoop’ Op 24 januari 2012 organiseerde MVW in samenwerking met het Centraal Boekhuis (CB) een inspiratiemiddag over dit onderwerp. Paula Vrolijk, secretaris van de Groep Algemene Uitgevers, maakte inzichtelijk wat het in ontwikkeling zijnde distributieplatform uitgevers, distributeurs en eindafnemers kan gaan bieden. Het platform wordt in de tweede helft van 2012 opgeleverd. Behalve het platform zal ook een nationale catalogus met commercieel leverbare content worden ontwikkeld. Mathijs Suidman van het CB en Geert Decock van e-Pagine, presenteerden de functionaliteit ervan. Joris van Lierop van de FD Mediagroep introduceerde vervolgens Z-kiosk, een marktplaats voor zakelijke apps. Z-kiosk is een initiatief van de FD Mediagroep en Sdu Uitgevers. Tot slot presenteerde Justo Hidalgo van 24Symbols een spotify-model voor uitgevers. De bijeenkomst werd door ongeveer vijftig medewerkers uit de MVW-ledenbedrijven bijgewoond.
Bijeenkomst B2B Mediabestedingen 2012-2013 Op 14 maart 2012 werd in Pakhuis Trends in de Zwijger het onderzoeksrapport 2012-2013 B2B Mediabestedingen b2b mediabestedingen ‘B2B Mediabestedingen 2012-2013’ gepresenteerd door MVW-bestuurslid De brochure Æbele Kluwer (Uitgeverij Æneas). Rob van het Does, directeur van bureau MediaTest, derde analyseerde de uitkomsten, mede onderzoek aan de hand van video-interviews naar B2B met adverteerders. De meest Mediapregnante conclusies zijn dat print bestedingen en bereik ondergeschikt zijn in de communicatiemix en dat budgetten crossmediaal versplinteren. Fannie Groenen, uitgever bij Uitgeverij Æneas, schetste aan de hand van de uitgeefcasus Renda.nl hoe uitgevers in kunnen spelen op recente trends in B2B advertising. Door middel van een crossmediaal aanbod – kennisbank, webtv, onderzoek én print – groeide het couveusekindje ‘Renovatie’ uit tot de stevige puber ‘Renda’. Vervolgens nam René Zeedijk, oprichter en eigenaar van MediaScience, de deelnemers mee naar de ontwikkelingen na 2013. Ronald Simons, directeur van de Intelligence Group, deed de deelnemers suggesties aan de hand voor vernieuwende adverteerderproposities in arbeidsmarktcommunicatie. De deelnemers, waaronder adverteerders die aan het onderzoek deelnamen, ontvingen een exemplaar van het onderzoeksrapport. MVW-leden kunnen dit rapport downloaden via: nuv.nl > MVW > Onderzoek. Daar zijn ook de onderzoeksrapporten van de edities 2007-2008 en 2010-2011 te vinden.
Algemene ledenvergadering en netwerktafel Media: Markt en Innovatie Op 19 juni 2012 zal de Algemene Ledenvergadering 2012 plaatsvinden en voor het strategisch management van de ledenbedrijven een eerste netwerktafel in het kader van het kernprogramma ‘Media: Markt & Innovatie’. De deelnemers zullen in gesprek gaan met kopstukken uit tien aanpalende sectoren waarbij ieders rol in de (digitale) media-arena onder de loep wordt genomen. Topmanagers uit de telcom-, B2B marcom-, omroep-, ict-, wetenschaps-, infra-, entertainment-, game- en technologiesector hebben hun medewerking toegezegd. De bestuursleden van MVW modereren de gesprekken tussen de langs de discussietafels roulerende deelnemers. De gesprekken worden voorafgegaan door een korte analyse van de genoemde branches. De netwerkbijeenkomst wordt afgesloten met een wrap up met de belangrijkste bevindingen door Theo Huibers van het bedrijf Thaesis.
MVW Magazine
35
36 MVW Magazine
De mensen achter MVW Bestuur
Sylvester
Sylvester Nieuwe Weme , voorzitter (Kluwer)
Ton
Ton Roskam, penningmeester (Koninklijke BDU)
Wouter
Wouter van Gils (Boom Uitgevers Amsterdam)
Wim
Wim van der Stelt (Springer Science + Business Media)
Anton
Anton van Kempen (Prelum Uitgevers)
Philippe
Philippe Terheggen (Elsevier)
Secretariaat
Æbele
Æbele Kluwer (Uitgeverij Æneas)
Nineke
Nineke van Dalen algemeen secretaris
Nic
Nic Louis, vicevoorzitter (Sdu Uitgevers)
Csilla
Csilla van Eijkelenburg coördinator
Eddy
Eddy Reuling (Reed Business)
Jeannet
Jeannet van Gemert secretaresse
MVW Magazine
37
MVW-bestuursvertegenwoordigers Overzicht van MVW-vertegenwoordigers in besturen en commissies in en buiten het Nederlands Uitgeversverbond.
Nederlands Uitgeversverbond (NUV) Algemeen Bestuur: W.J. van Gils (Boom Uitgevers Amsterdam) S. van Oostrom (Sdu Uitgevers) F. Vrancken Peeters (Kluwer) T. Roskam (Koninklijke BDU) Bestuurscommissie Auteursrecht: J. bij de Weg (Elsevier) S.M. van der Linde (Kluwer) Bestuurscommissie Distributie: W.H. Findhammer (voorzitter; Uitgeverij Compres) A. Mengerink (Kluwer) Bestuurscommissie Sociaal Beleid: R. van der Laan (Reed Business) S. van Oostrom (Sdu Uitgevers) C. Gelmers (Kluwer) Deskundigencommissie Sociale Zaken: A.J. Boers (Kluwer) A. Kooistra (Sdu Uitgevers) I. de Lange (Koninklijke Brill) N. Bergfeld (Reed Business) Onderhandelingsdelegatie CAO Boeken- en Tijdschriftuitgeverijbedrijf (BTU): J.R. Schepen (Reed Business) C. Gelmers (Kluwer) L.M. VerLoren van Themaat (Uitgeverij Verloren) Onderhandelingsdelegatie CAO voor de Vaktijdschriftjournalisten (VAK): S. van Oostrom (woordvoerder; Sdu Uitgevers) vacature Deskundigencommissie Juridische Zaken: F.C. van Breugel (Wolters Kluwer) P.L.F. Felix (Reed Business) J. Rijnveld (ANWB) H.T.M. Vaessen (ANWB-Media) C.J.C. Viskil (Reed Business) K. Visser (Kluwer) C. van Vliet (Elsevier) M.A. de Vries Robbé (Koninklijke Brill) J.S. van der Woude (Reed Elsevier) Werkgroep Abonnementen: V. van der Meys (ANWB-Media) Distributiecommissie Groep Algemene Uitgevers (GAU): L.M. VerLoren van Themaat (assessor; Uitgeverij Verloren)
Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie) Algemeen Bestuur L. Dijkema (Koninklijke Van Gorcum) P. Dijkstra (Bohn Stafleu van Loghum) S.J. Bruinsma (assessor; Koninklijke Brill) CLIP (Copyright Licentie- en Incassobureau PRO)
38 MVW Magazine
Bestuur: B.W. Roest (Kluwer) PRN (PRO Readerregeling Nederland): L. Dijkema (voorzitter; Koninklijke Van Gorcum) H. van de Bunt (Kluwer) P. Dijkstra (Bohn Stafleu van Loghum) K. Piebenga (Noordhoff )
Stichting Reprorecht
Bestuur: C.E. Gijsbers (Kluwer) N. Louis (Sdu Uitgevers) L. Dijkema (Koninklijke Van Gorcum)
Innovatie Wetenschappelijke Informatievoorziening
Bestuursoverleg: H. Pabruwwe (voorzitter; Koninklijke Brill) Ph. Terheggen (Elsevier) W. van der Stelt (Springer Science+Business Media)
Centraal Boekhuis
Stichting tot Beheer van aandelen CB: A.D. van Kempen (Prelum Uitgevers)
KVB (Koninklijke Vereniging van het Boekenvak) Raad van Advies: W.J. van Gils (voorzitter; Boom Uitgevers Amsterdam) Titelbank: L.M. VerLoren van Themaat (Uitgeverij Verloren) Klankbordgroep: N. van Dalen (Groep MVW)
Coöperatieve Vereniging van het Boekenvak Bestuur: L.M. VerLoren van Themaat (Uitgeverij Verloren)
Coöperatieve Vereniging van Boeken Uitgevers Groepen
Bestuur: L.M. VerLoren van Themaat (Uitgeverij Verloren)
HOI, Instituut voor Media Auditing Bestuur: E.B.H. Reuling (Reed Business) Adviescommissie: N. van Dalen (MVW) Vacature
EMMA (European Magazine Media Association)
N. van Dalen (MVW)
FEP (Federation of European Publishers) General Assembly en Executive Committee: N. van Dalen (NUV)
FIPP (Fédération International du Presse Périodiques) Business Magazines Group: N. van Dalen (MVW)
IPA (International Publishers Association) Executive Committee/General Assembly: M. Kolman (Elsevier) General Assembly: N. van Dalen (NUV)
Media voor Vak en Wetenschap?
Lid worden loont Zestig mediaondernemers voor vak en wetenschap zijn lid van MVW, omdat het hen business ideeën en contacten en geld oplevert; omdat ze als eerste en goed geïnformeerd en (juridisch) geadviseerd worden over zaken die (media-)ondernemers direct aangaan, of omdat ze het prettig vinden om ervaringen uit te wisselen met collega’s en inspirators uit andere branches. Maar ook omdat MVW, samen met andere brancheorganisaties, de mediabelangen behartigt in Brussel en Den Haag.
mediaproducenten.”
Wij kunnen wel vertellen waarom u lid zou moeten worden van MVW, maar onze leden, oftewel onze ambassadeurs kunnen dat veel beter!
“Geen lid zijn is geen optie, want dan draag je bij aan een zwakke branche.”
Æbele Kluwer directeur van Uitgeverij Æneas zegt: “Bij mijn bedrijfsgrootte hoort inmiddels een zekere professionaliteit. Daarom werd ik lid. Maar mijn grootste verrassing is dat mijn medewerkers veel opsteken van de events, en door het contact met collega’s uit andere bedrijven extra gemotiveerd worden.”
Anton van Kempen directeur van Prelum Uitgevers: “Als directeur/ uitgever vind ik het haast ondoenlijk om de constante stroom wet- en regelgeving bij te houden: privacy, abonnementen, Btw, vaste boekenprijs, repro en CAO zijn nog maar enkele voorbeelden. Wat is belangrijk en wat niet? MVW geeft overzicht en duidelijkheid. De vaksecretariaten ‘juridisch’ en ‘sociaal’ bieden advies op maat. Bovenal is MVW een krachtige lobbyclub die opkomt voor onze belangen als uitgevers en
Uit de monden van deelnemers aan een Round Table in 2011 werd opgetekend: “Ik moet er niet aan denken dat ik zelf als ondernemer zou moeten onderhandelen met mijn werknemers over arbeidsvoorwaarden of met de regering over privacyregelingen qua marketing of over afvalscheiding. Nee, dan zou je toch direct een MVW oprichten, stel je voor dat die er niet was.”
Lidmaaatschap Toetreding staat open voor mediaondernemers die in Nederland zijn gevestigd en die bedrijfsmatig en op regelmatige basis producten ontwikkelen en/of exploiteren en/ of diensten verlenen die inhoudelijk gericht zijn op beroepsbeoefenaren (in opleiding) in wetenschap, bedrijf en organisatie. Daarnaast kunnen organisaties en personen die geen mediaondernemer zijn, maar wel met deze branche of met mediaprocessen te maken hebben, zich als partner aansluiten bij MVW. Een lidmaatschapsaanvraag bestaat uit een schriftelijke aanvraag gericht aan het bestuur van MVW en gaat vergezeld van de inschrijving bij de KvK; een overzicht van producten en/of diensten (catalogus), en een jaarrekening met accountantsverklaring of vergelijkbare documenten waaruit een jaarlijkse omzet blijkt van minimaal honderdduizend euro. n MVW Magazine
39
Waarom lid zijn/ worden van MVW? Een aantal gratis voordelen op een rij: leden die zaken doen met het Centraal Boekhuis maken als MVW-lid exclusief aanspraak op dividenduitkeringen van het Centraal Boekhuis; ● eerstelijns vakinhoudelijk, juridisch-economisch en sociaal advies; ● keurmerken als lidmaatschapslogo, NSTD-tariefkaart en CC-logo; ● exclusieve ledentoegang tot het hele archief van het Nederlands Uitgeversverbond met daarin tientallen dossiers en checklisten over relevante uitgeef- en onderneming gerelateerde issues; ● altijd op tijd op de hoogte van actuele, relevante en passende informatie over, en antwoorden op maatschappelijk-economisch en politieke ontwikkelingen die u in uw bedrijfsvoering kunnen raken: u komt niet voor verrassingen te staan en MVW reikt de helpende hand bij de toepassing in uw bedrijf; ● gratis Magazine voor Vak en Wetenschap voor medewerkers in de ledenbedrijven; ● toegang tot meerdere Round Tables per jaar voor ál uw medewerkers; ● MVW-rapportages van het tweejaarlijkse trendonderzoek naar B2B Mediabestedingen; ● licentievoorbeelden en modelleveringsvoorwaarden; ● auteurscontract-voorbeelden en gratis auditing auteurscontracten; ● checklist lezersmarktonderzoek; ● exposure via www.nuv.nl. ●
Voorts genieten leden de volgende voordelen: kostprijs-tarief bij de Stichting Juridische Dienstverlening van het NUV; leden voor leden kortingen; ● aansluiting bij sociale mantelpolissen; ● korting op producten en diensten van geassocieerde MVW-partners; ● korting op cursus (digitaal) auteursrecht; ● kortingen bij dienstverleners op de postmarkt. ● ●